Nieuws uit de Metropoolregio Amsterdam

Jaargang 2-nr. 1-maart 2013

Nieuws uit de Metropoolregio Amsterdam

MRA Congres inspireert

Toerismepromotie rendeert

Interview Bloemendalerpolder:

Omlegging N201

Tjeerd Talsma en Harm Janssen

in vogelvlucht

korte berichten

>>

Nieuwe MRA-website

De Metropoolregio Amsterdam heeft een nieuwe website met veel meer informatie over wat er speelt in de regio. Naast actueel nieuws en agenda-informatie geeft de vernieuwde site op overzichtelijke wijze informatie over belangrijke inhoudelijke MRAthema’s. Het adres is en blijft: www.metropoolregioamsterdam.nl

Versterking Board

De Amsterdamse Innnovatie Motor (AIM) en de KennisKring Amsterdam zijn per 1 januari 2013 verdergegaan onder de naam Stichting Amsterdam Economic Board. Samen vormen zij de uitvoeringsorganisatie van de Board.

Haarlem werkt ’t best

In welke stad moet je zijn voor een goed salaris, veel kans op werk en een goed leven? Haarlem komt als beste uit de bus. Dit blijkt uit een vergelijkend onder-

zoek van Intermediair. Helemaal onderaan staat Arnhem. In totaal zijn 24 gemeenten vergeleken. Ook de MRA-gemeenten Haarlemmermeer (4) en Amster­ dam (8) staan in de top tien. ­ De steden zijn geanalyseerd op de gemiddelde hoogte van het salaris, prijs per vierkante meter woonhuis, kwaliteit van leven (voorzieningen, veiligheid en woonomgeving) en de werk­ gelegenheid.

Nationaal Werelderfgoed Informatiecentrum

Eerdaags opent het Nationaal Werelderfgoed Informatie­ centrum in gebouw de Bazel te Amsterdam. Een wereldprimeur, want er is nog nergens een der­ gelijk centrum in de bij UNESCO aangesloten landen. Het Informa­ tie­centrum is straks voor iedereen dé ideale plek om kennis te maken met het UNESCO wereld­erfgoed.

Vliegende start Amsterdam Marketing

“Wij staan in

2013 voor de

hele wereld in

de spotlights”

2 Podium 2 | 1

Nederland zelf bezit er negen, waaronder de Stelling van Amsterdam, de Amsterdamse grachtengordel en Droogmakerij de Beemster. Deze zijn uniek in de wereld.

Omlegging A9 van start

Terwijl 2012 op zijn einde liep, heeft de Raad van State het Tracébesluit omlegging A9 Badhoevedorp onherroepelijk verklaard. Twee weken daarvoor was de opdracht tot uitvoering al gegund aan de aannemerscombinatie BadhoeverBogen. De omlegging kan dus echt van start.

Tien miljoen voor Floriade

Provinciale Staten van Flevoland hebben er mee ingestemd om tien miljoen euro te reserveren voor de Floriade in 2022 in Almere. De provincie hoopt op deze manier de economie te verbeteren in Flevoland.

Henk Markerink, directeur Amsterdam ArenA en lid Amsterdam Economic Board

Tijdens de laatste Amsterdam Economic Board bijeenkomsten zijn scenariostudies verricht. Doel hiervan is gevoel te krijgen bij wat er met bepaalde economische clusters binnen de Metropoolregio Amsterdam gebeurt bij verschillende – extreme – scenario’s van de wereldeconomie.

ontstaan van de grachten van Amsterdam vieren, de opening van het Rijksmuseum, 125 jaar Concertgebouw, etc. Een prachtige evenementenkalender, met als hoogtepunt de inhuldiging van prins Willem Alexander tot koning. Wij staan in 2013 voor de hele wereld in de spotlights.

De uitkomst voor het cluster Toerisme & Congressen was relatief gunstig. In alle mondiale scenario’s worden het cluster grote kansen toegedicht. De metropoolregio beschikt over tal van ‘unique selling points’ voor de toeristische, studerende en zakelijke bezoeker. Het is zaak dat wij dat in de wereld goed uitdragen. Daartoe staat sinds 1 januari 2013 officieel ‘Amsterdam Marketing’ op de kaart, de krachtige nieuwe City Marketing organisatie voor de MRA, ontstaan uit de samenvoeging van ATCB, AUB, Amsterdam Partners en een deel van Amsterdam in Business. De nieuwe organisatie kent een vliegende start: het jaar 2013, waarin wij het

De promotionele acties zullen naar verwach­ ting in de verdere toekomst een forse groei van de bezoekersstroom bewerkstelligen. Dit kan de stad Amsterdam op den duur niet alleen opvangen. Daarom is het van grote waarde dat er met de Board een nog betere samenwerking is ontstaan om te zoeken naar mogelijkheden om de bezoekers meer over de regio te spreiden. Daar ligt één van de grote uitdagingen voor het cluster Toerisme & Congressen. Met de meest recente ontwikkelingen, zowel inhoudelijk als organisatorisch, gaat het cluster deze uitdaging vol vertrouwen aan.

Dynamisch park in de Randstad Park21 in Haarlemmermeer wordt een belevenis. In een gebied van duizend hectare vindt de bezoeker straks een rijk palet aan mogelijkheden. Niet alleen voor de mensen uit de regio, maar door de nabijheid van Schiphol ook voor internationale bezoekers.

Het landschap in de metropoolregio draagt in belangrijke mate bij aan de aantrekkelijkheid van het vestigingsmilieu voor bewoners en bedrijven. Tegelijkertijd is er behoefte aan grootschaliger toeristische en recreatieve trekkers. Park21 voorziet in die behoefte. Het is een metropolitaans park, bedoeld voor intensief én veelzijdig gebruik, voor vertier en vermaak, rust en ontspanning. Daarnaast maakt het combineren van deze verschillende ontwikkelingen ook nieuwe strategieën en ver­ dienmodellen mogelijk.

Programma

Het nieuwe metropolitane park realiseert een aanbod wat nog in de metropoolregio ontbreekt. Naast de rust van het Groene Hart, de ruigte van de duinen en de weidsheid van Waterland: de ontdekking van de polder. De parkontwikkeling zet in op een transformatie van de landbouw ten gunste van het recreatieve gebruik. Verbrede landbouw wordt een kernthema. In het westelijk deel is het parkhart gesitueerd, aan een recreatieplas met tal van functies en voorzieningen. Een aantal paviljoens met een boulevard en een strand, goed ontsloten via de parkweg en de Zuidtangent. Op open plekken in het park worden onder andere sportvoorzieningen gerealiseerd. In het oostelijk deel, rond het spoor en direct bereikbaar vanaf de A4, komt een themapark, evenemententerrein en aanvullende functies.

Publiekprivate samenwerking

Henk Markerink, directeur Amsterdam ArenA en lid Amsterdam Economic Board

Het proces van ontwikkeling combineert de aanleg van grootschalig groen met de introductie van een complex en samenhangend programma. De ontwikkeling van Park21 is gebaseerd op

uitnodigingsplanologie. Het vastgestelde masterplan formuleert de kaders en ambities, de stip aan de horizon. Tegelijkertijd is het masterplan geen blauwdruk. Het werkt als een middel om initiatieven te stimuleren en richting te geven. In de loop van het proces ontstaan partnerschappen en krijgt de financiering van de verschillende onderdelen vorm. De overheid heeft in dit proces de regie, maar het park komt via publiekprivate samenwerking tot stand. Dit betekent dat ook wat betreft organisatie en financiering nieuwe paden betreden worden. De uitwerking van een eigen financieringsconstructie en -methodiek is een volgende stap in het proces.

Mijlpalen

De ontwikkeling van Park21 is een proces met een eigen dynamiek. Een eerste deelgebied wordt nu uitgevoerd, met als hoogtepunt het honk- en softbalcomplex van Hoofddorp Pioniers. Dit complex is geschikt om wedstrijden van de Amerikaanse competitie, de major league baseball, te accommoderen. In 2014 is de selectie voorzien van partijen die de verschillende locaties voor ontspanning en vertier tot ontwikkeling gaan brengen. De uitvoering van het tweede deelgebied, waarin ook het parkhart is gesitueerd, start naar verwachting in 2016. In 2017 wordt de locatie van het huidige baggerdepot in het oostelijke deel van het park opgeleverd. In elke fase groeit het park naar een eindbeeld toe totdat, mogelijk al in 2020, een stabiele situatie van exploitatie, ontwikkeling en beheer is gerealiseerd. Informatie: www.haarlemmermeer.nl/park21 Contactpersoon: Tessel van Toorn, [email protected] 2 | 1 Podium 3

Burgemeester Bertrand Delanoë van Parijs spreekt de MRA Rede uit

Foto’s: Michiel Wijnbergh

MRA Congres inspireert Het met 700 belangstellenden volgeboekte Congres ‘EYE on the future’ van de MRA was een klinkend succes, zo bleek uit de talloze reacties na afloopt. De inspirerende locatie, Filmmuseum EYE, was daar zeker debet aan. De enorme belangstelling toont aan dat de noodzaak om samen te werken aan de versterking van de economische concurrentiepositie van de MRA sterk leeft. “De MRA is springlevend”, zo concludeerde een van de vele sprekers terecht.

Het MRA congres kende een gevarieerd programma. Naast het plenaire openingsgedeelte waren er maar liefst 23 inhoudelijke sessies. De congresgangers namen zitting in collegebanken, debatteerden, luisterden naar gesprekken, keken naar de filmfragmenten van prominente gasten of werkten mee tijdens ateliers. De Amsterdamse burgemeester Van der Laan bracht in zijn openingstoespraak meteen goed nieuws mee. “Zojuist is een samen­ werkingsovereenkomst gesloten tussen Parijs en Amsterdam. Een dergelijk vriendschapsverdrag bestond nog niet. Dit is een geweldige eer.” Hij benadrukte dat het niet om louter iets symbolisch gaat. “Het wordt een echt actieprogramma.” Van der Laan liet weten dat de Amsterdamse regio er goed voor staat. “De MRA neemt 1/6 deel van de Nederlandse economie voor haar rekening en dat aandeel neemt toe. Ondanks de crises vestigen zich jaarlijks tientallen buitenlandse bedrijven in onze regio.” Tegelijkertijd is er volgens hem ontzettend veel te doen. “Om de kansen te benutten is inter­

4 Podium 2 | 1

nationale profilering van groot belang.” Hij riep op dit samen te doen met Eindhoven, Wageningen en Rotterdam en het merk Amsterdam te benutten. “Daar worden we allemaal sterker van.”

Leren van Parijse metropool

In een - in woord en gebaar – inspirerend betoog liet burgemeester Delanoë van Parijs weten dat Amsterdam voor hem is als een eerste liefde. “We gunnen elkaar ons succes.” Net als Amsterdam heeft Parijs de banden met de regiogemeenten de afgelopen tien jaar stevig aangehaald. “Vertrouwen wekken was de eerste opgave waar ik voor stond. Dit is onder meer gelukt door economische plannen met buurgemeenten te ontwikkelen.” Ambitie van Delanoë is te komen tot een bestuurs­ orgaan voor de Parijse metropool. “Bedoeling is dat hierin de macht wordt gedeeld op onderwerpen als huisvesting, vervoer en economie. Daar is nu een samenwerkingsorgaan voor opgericht, Paris Metropole, zonder beslissingsbevoegdheid. Maar

na vier jaar overleg komt het er dit jaar hopelijk van.” Uit de samenwerking zijn concrete projecten voort­ gekomen, waaronder een tramlijn. “Deze wordt meer door toeristen dan door Parijzenaars gebruikt.” Een ander voorbeeld betreft het deels overkappen van de Périférique om de overlast te verminderen. Een succesverhaal is ook het project Vélib, een verhuursysteem voor fietsen. Inmiddels staan er in honderden stallingen rond de 20.000 fietsen voor abonnementhouders klaar. “Ingegeven door dit succes is het project Autolib gelanceerd om het gebruik van elektrische auto’s te stimuleren”, aldus Delanoë.

Topprioriteit kabinet

Minister Schultz van Haegen (Infrastructuur en Milieu) borduurde voort op het inspirerende betoog van Delanoë. “Ik zie fundamentele overeenkomsten tussen de twee metropolen. Net als Parijs is Amsterdam het economische hart van het land. Het potentieel van de MRA is gigantisch.” Volgens Schultz spreekt het dan ook voor zich dat de ontwikkeling van het MRA-gebied een van de top­ prioriteiten van het kabinet is. “Dat kan alleen als we gezamenlijk gericht zijn op de toekomst. Een blijvend ‘Eye on the future’. Het is de uitdaging niet te denken in belemmeringen, maar in kansen.” Als voorbeeld noemde zij de Zuidas, waar nadrukkelijk wordt gekeken naar het vinden van een balans tussen wonen, werken en recreëren. Daarnaast benadrukte

‘De MRA neemt 1/6 deel

van de Nederlandse economie voor haar rekening’

markt, investeren in de bereikbaarheid, stimuleren van innovaties in topsectoren, verbeteren van het technisch georiënteerd onderwijs en streven naar een toekomstbestendig mooi landschap. In navolging van Van der Laan vindt Remkes dat de MRA zich niet te veel aan de eigen grenzen moet vasthouden. “Ieder thema heeft een eigen schaalniveau. Zo hebben we belangrijke connecties

‘Wij moeten durf en elan uitstralen’

met Seed Valley, Wageningen en Utrecht en die moeten we benutten. De economie heeft z’n eigen dynamiek, los van bestuurlijke grenzen. Dit betekent dat we het bestuurlijk proces zo los mogelijk moeten organiseren.” Remkes constateerde tot slot dat de ambitie van de MRA niet ter discussie staat. “Het gaat om de weg ernaar toe en de rolverdeling. De crux van onze samenwerking zit in het uitvoeringsprogramma, waarbij veel partijen het complex maken. Dit laatste is te verhelpen via goede communicatie, zodat we elkaar nog beter weten te vinden. Laten we dus goed nadenken over de verbeterslag die we op dit punt kunnen maken.” Het MRA Congres leverde veel nieuwe inspiratie op voor de toekomst. Op de website en in MRA Podium zal een vervolg worden gegeven aan de gevoerde discussies.

de minister de noodzaak om te investeren in water­ management. “De meeste grote steden liggen in vruchtbare delta’s. Het realiseren van waterveiligheid kan daarom weleens een doorslaggevende concurrentiefactor worden.” Harde toezeggingen voor het versterken van de MRA deed Schultz niet. Wel zegde zij goed gereedschap toe om ontwikkelingen effectiever en efficiënter op te pakken. “Belangrijk is bijvoorbeeld de Omgevingswet die ik nog dit jaar naar de Tweede Kamer stuur. De wet biedt gemeenten veel meer bestuurlijke ruimte zodat maatwerk mogelijk wordt. De wet wordt een kist met vernieuwd gereedschap, waar iedereen iets aan heeft.”

Springlevend

“Ik zag al toen ik binnen kwam dat het goed was”, concludeerde commissaris van de Koningin Remkes enthousiast in zijn slotwoord. “De Metropoolregio Amsterdam is springlevend en dit congres bewijst dat. De tijd van elkaar de prut in praten moet voorbij zijn. Het gaat om vertrouwen en optimisme in plaats van angst en pessimisme.” Volgens de provincie­ bestuurder is het vooral zaak om nu door te pakken. “Wij moeten durf en elan uitstralen. Door te blijven ontwikkelen en te investeren kan de MRA haar positie versterken.” Voor dit laatste schetste Remkes vijf urgente opgaven: vlottrekken van de woning2 | 1 Podium 5

>>

korte berichten

Dagranddistributie

De gemeente Amsterdam gaat samen met EVO, Stadsregio Amster­ dam en TLN dagranddistributie stimuleren. Dit biedt bedrijven de kans efficiënter te plannen en dus minder ritten te maken. Daar hebben niet alleen bedrijven baat bij: mits goed uitgevoerd ervaren omwonenden minder overlast, wordt de stad beter bereikbaar en het verkeer veiliger. Voor de stad levert het bovendien schonere lucht op. Andere MRAgemeenten zullen naar verwachting eveneens het initiatief hiertoe nemen.

Start tunnelbouw Zuidas

De tunnels van de nieuwe A10 op de Zuidas in Amsterdam worden vanaf 2016 / 2017 naast de huidige A10 gebouwd. Ook de aanpak van de knooppunten De Nieuwe Meer en Amstel maken deel uit van het project. De eerste voorbereidende werkzaamheden beginnen in 2013. De gehele operatie is tegen 2025/2027 achter de rug. De trein, metro, bus en station blijven tijdens de werkzaamheden functioneren.

Miljoenen voor Marker Wadden

Het Rijk stelt 30 miljoen euro beschikbaar voor het project de Marker Wadden. Er komen eilanden in het Markermeer waardoor er extra natuur ontstaat. Het slib, dat nu voor troebel water zorgt, gaat gebruikt worden om de eilanden te maken. Daardoor wordt het water weer helder zodat onder andere de vogels het voedsel beter kunnen vinden.

Toekomstscenario’s 2025

Voor de Amsterdamse regio zijn toekomstscenario’s van het jaar 2025 gemaakt. Hieruit blijkt dat het toekomstig succes in grote mate bepaald wordt door connectiviteit, menselijk kapitaal, een innovatieve cultuur, kennisinfrastructuur en een sterke dienstensector. De kansrijke economische clusters – zoals ICT en logistiek – kunnen beter presteren door in deze succesfactoren te blijven investeren. Inzetten op onderwijs en onderzoek is daarbij veruit de belangrijkste bron voor toekomstige welvaart in de regio. 6 Podium 2 | 1

Foto: gemeente hilversum

Broedplaats voor jonge creatieven Begin juni vorig jaar kocht ondernemer Mark Janssen de Kruispuntschool in Hilversum. Hij startte er, met ondersteu­ ning van de gemeente, Old School Projects: een plek voor jonge creatieve starters in de regio. Binnen twee weken waren alle ruimtes verhuurd. Startende creatieve ondernemers kunnen voor maximaal 3 jaar een prachtig klaslokaal van zo’n 50 vierkante meter tegen lage kosten huren. Samen met anderen. Goed voor de kruisbestuiving. De ruimtes blijven zo authentiek mogelijk. Na 3 jaar zijn het geen starters meer en is het de bedoeling dat ze doorstromen naar gewone kantoren. Plekken als Old School Project zijn belangrijk voor de creatieve sector in de MRA. In het project zitten onder andere de disciplines mode, design, kunst en media. In het pand bevindt zich een van de weinige daglicht­ studio’s in de MRA en hier wordt dan ook gretig gebruik van gemaakt. Huurders zijn mensen uit de hele regio die passen bij het concept. De bedoeling is dat de levendigheid

en de creativiteit blijven groeien zodat er dynamiek ontstaat, ook tussen de onder­ nemers onderling. Communicatie naar buiten toe wordt gestimuleerd. Wethouder Jan Rensen is blij met het initiatief van de bevlogen ondernemer. “Wij waren al lang op zoek naar een broedplaats in deze wijk. Ik vind het dan ook fantastisch dat Janssen zijn nek durft uit te steken.” De bedoeling is dat er in het pand regelmatig sessies gehouden worden, waarbij starters hun werk kunnen delen met anderen, technische en creatieve workshops, filmvoorstellingen, eindexamen exposities etc. Het gebouw kan ook huisvesting bieden aan organisaties zonder vaste plek. Daarmee ontstaat er een dynamiek die creativiteit, kennis en innovatie laat bloeien. Informatie: http://oldschoolprojects.nl Contactpersoon: José Groothuis, [email protected]

Toerismepromotie rendeert De promotie van de Metropool­ regio Amsterdam als één toeris­ tisch gebied blijkt een klinkend succes. Daarom is besloten tot een vervolg van het project ‘Amsterdam Bezoeken, Holland Zien’. De inzet richt zich opnieuw op het aantrekken van meer internationale toeristen en een betere spreiding over de hele regio.

Amsterdam is een ware magneet als het gaat om toerisme. Met ruim 8 miljoen overnachtingen per jaar en meer dan 5 miljard euro aan bestedingen staat de Metropoolregio Amsterdam in de top tien van populairste toeristische bestemmingen van Europa. Het project ‘Amsterdam Bezoeken, Holland Zien’ heeft de afgelopen drie jaar aan de weg getimmerd om de metropoolregio als een geheel te profileren. Daarnaast was er aandacht voor het verbeteren van de bereikbaarheid van toeristische locaties en voor het ontwikkelen van regionale toeristische routes.

Successen

De projectactiviteiten moesten leiden tot een toename en betere spreiding van het toerisme in de MRA. Dit is wonderwel gelukt. Het percentage van het aantal internationale bezoekers aan Amsterdam dat ook de regio bezoekt is de afgelopen drie jaar gestegen van 18% naar 23%. In dezelfde periode steeg de economische bijdrage van de internationale bezoekers aan de MRA van v 822 mln naar v 1.180 mln, maar liefst v 220 mln meer dan verwacht. Dit resultaat vertaalt zich terug in een stijging van de toeristische werkgelegenheid, namelijk van 59.369 fte in 2008 naar 60.652 fte eind 2011.

Vervolgtraject

Het succes van de samenwerking van bestuurlijke overheden, promotieorganisaties en het bedrijfs­ leven biedt voldoende basis om de toeristische

promotie van de MRA voort te zetten. Recent is daarom besloten de projectduur met drie jaar te verlengen, met als doelstellingen: - 1,3% meer overnachtingen in de Metropoolregio Amsterdam per jaar; - 2,25% meer internationale toeristen die vanuit Amsterdam de regio bezoekt. Voor het bereiken van beide doelen vindt nadrukkelijk samenwerking plaats met de sector. Niet alleen door het verbeteren van de afstemming, maar ook door meer over te laten aan het bedrijfsleven en aan promotieorganisaties. Daarnaast wordt in 2014 een innovatiefonds geïntroduceerd voor partijen uit de toeristische sector. Dit fonds heeft tot doel om goede ideeën die in de sector leven op gang te brengen.

Citymarketingorganisatie

Het project wordt gefinancierd door meer dan twintig MRA-gemeenten, de Stadsregio Amsterdam en de provincies Noord-Holland en Flevoland. Een nieuwe organisatie - Amsterdam Marketing gaat hieraan leiding geven (zie kader). De stichting fungeert als citymarketingorganisatie om de gehele metropoolregio op de kaart te zetten, onder andere richting internationale toeristen. Nadrukkelijker dan voorheen wordt de MRA als één gevarieerde toeristische bestemming gecommuniceerd. Highlights uit de regio worden ook betrokken bij de communicatie. Contactpersoon: Diana van Loenen, [email protected]

Stichting Amsterdam Marketing Met ingang van 1 januari 2013 is de nieuwe organisatie Amsterdam Marketing van start gegaan. De stichting heeft als doel de citymarketing voor de MRA als geïntegreerde activiteit uit te voeren voor bewoners, bedrijven, bezoekers en beïnvloeders. De nieuwe organisatie is het resultaat van een samenvoeging van het Amsterdam Toerisme en Congres Bureau (ATCB), het Amsterdams Uitburo (AUB) en Amsterdam Partners (AP). De directie bestaat uit Frans van der Avert (Algemeen Directeur) en Eduard Pieter Oud (Zakelijk Directeur). Zaandam huisvest het Museum van het Nederlandse Uurwerk

Foto: Michiel Wijnbergh

2 | 1 Podium 7

Omlegging N201 in vogelvlucht

foto: via drupsteen

8 Podium 2 | 1

Dit voorjaar opent de provincie Noord-Holland een deel van de nieuwe N201 voor verkeer. Hiermee kan met name het vrachtverkeer van Flora Holland uit de kern van Aalsmeer verdwijnen. De nieuwe weg duikt ter hoogte van Oude Meer op de grens van de gemeenten Haarlemmermeer/Aalsmeer – via de Waterwolftunnel onder de Ringvaart door. Bekijk de foto 360 in het rond op de MRA-website!

2 | 1 Podium 9

Superbereikbare locatie in het groen “De ontwikkeling van de Bloemendaler­polder voegt een uniek woonmilieu toe aan de metropool”, vertelt gedeputeerde Tjeerd Talsma enthousiast. “Op zich al bijzonder in de huidige crisistijd. Maar wat het project uniek maakt is dat de huizenbouw gelijk opgaat met investeringen in het groen­gebied.” Ontwikkelaar Harm Janssen is het roerend met hem eens. “Wat hier gebeurt is heel leerzaam.”

Op de locatie, gelegen tussen de A1 en de spoorlijn Weesp-Amsterdam, is plaats voor maximaal 2.750 woningen. De eerste woningen worden in 2016 opgeleverd en vier of vijf jaar later komen – als alles volgens plan verloopt – de laatste woningen gereed. “Deze ontwikkeling versterkt de positie van de MRA”, beklemtoont Tjeerd Talsma. Als gedeputeerde van de provincie Noord-Holland was hij de afgelopen twee jaar voorzitter van de publiek-private stuurgroep van het project. “We realiseren hier een samenhangend plan op een toplocatie.” Harm Janssen, directeur Ontwikkeling regio Noord-West van Bouwfonds, heeft weinig woorden nodig om de bijzondere kwaliteit van de Bloemendalerpolder aan te prijzen. “Wij gaan hier mooie huizen realiseren in een fantastische groene omgeving, vlakbij Weesp, dichtbij voorzieningen en goed bereikbaar met openbaar vervoer en auto.”

Rood, groen en blauw

Woningen bouwen is niet het enige doel. Tweederde deel van de polder blijft open gebied. Bijzonder is dat de ontwikkelende partijen hiervoor aan zet zijn. “Wij zijn ver10 Podium 2 | 1

Foto’s: ted jansen

‘Je bent zo in

Amsterdam, maar

woont toch buiten’ antwoordelijk voor de exploitatie van het hele gebied”, vertelt Janssen. “De grond­ opbrengsten voor de woningen moeten dus een sluitend financieel verhaal opleveren voor zowel de rode als de groene en blauwe ontwikkelingen.” Maar wat als het geld voor dit laatste aan het eind van de rit op is? “Dat risico is er niet”, aldus de ontwikkelaar. “Vastgelegd is dat iedere rode fase gelijk opgaat met de aanleg van groene en blauwe voorzieningen. De gebiedskwaliteit is dus geen restpost, maar maakt integraal onderdeel uit van onze bouwopgave.” Toch ziet hij deze afspraak niet als een last. “Wij willen dit als private partijen niet alleen doen omdat dit nu eenmaal zo is afgesproken. Voor de verkoopbaarheid heeft het meerwaarde als we de ontwikkeling van woningen gelijk laten oplopen

met investeringen in het groen en blauw. Dit geeft vertrouwen aan de markt, namelijk dat je een huis koopt op een plek waar daadwerkelijk datgene wat is getekend wordt gerealiseerd. Het is dus in ons eigen belang om het zo te doen.” Ook ten aanzien van andere te ontwikkelen locaties lijkt hem dit een aantrekkelijke formule. “Wij moeten de komende decennia gebieden maken waar mensen daadwerkelijk graag willen wonen.”

Gemêleerd aanbod

Is Talsma, gezien de aantrekkelijkheid van de locatie, niet bang dat er vooral gebouwd gaat worden voor de ‘happy few’? “Nee, absoluut niet. Het wordt een gemêleerde wijk. In de samenwerkings- en uitvoeringsovereenkomst hebben we hierover afspraken gemaakt. De private partijen krijgen maximaal de ruimte, mits er minimaal 10% wordt gebouwd in de bereikbare categorie woningen. Ik ga ze ook echt tellen.” Janssen vult aan dat het sowieso belangrijk is om een gedifferentieerd programma te maken. “Je verkoopt tegenwoordig geen wijk met een tiende sociaal en de rest allemaal heel duur, dat bestaat niet. In de echt dure

categorieën, zo rond de zeven, acht ton, komen er op deze locatie sowieso maar heel weinig woningen.”

Lang traject

Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de ontwikkeling van de polder jaren eerder van start zou gaan. Al in 2001 is de locatie tijdens de eerste Noordvleugelconferentie, samen met het nabijgelegen KNSF-terrein, namelijk aangewezen als quick win. Talsma: “Toen ik begon in 2011 zat het project in een impasse. Door de verslechterde marktomstandigheden was het masterplan dat er in 2010 lag niet meer haalbaar. Om het project vlot te trekken zijn er harde vergaderingen geweest, met als inzet de door de publieke partijen herijkte ruimtelijke uitgangspunten en de noodzaak van een nieuwe ontwikkelstrategie. Dat heeft geresulteerd in goede afspraken en is het gaan lopen. Wat waarschijnlijk meespeelde is dat net de goede mensen om de tafel zaten die elkaar vonden in een goede communicatie.” Overigens was er lange tijd sprake van een gecombineerde ontwikkeling van de Bloemendalerpolder en KNSF, het terrein van de voormalige munitiefabriek. Oorspronkelijk lag de inzet op de bouw van 5000 woningen tussen Muiden en Weesp. In 2003 is dit aantal door Provinciale Staten bijgesteld naar 4500. In 2007 is besloten apart verder te gaan met beide ontwikkelingen. Voor de Bloemendalerpolder is in 2011 bepaald dat hier maximaal 2750 woningen kunnen worden gebouwd.

‘Je verkoopt

tegenwoordig geen

wijk met een tiende

sociaal en de rest

allemaal heel duur’

Vliegtuighinder

Een factor die recent bijna roet in het eten gooide is de nabijheid van Schiphol. Het gebied ligt net buiten de hindercontour van de luchthaven. “Het Rijk overwoog op een gegeven moment zelfs de boel op slot te gooien”, aldus Janssen. “In het najaar hebben we hier gelukkig goede afspraken over gemaakt, die inmiddels door de minister en de Tweede Kamer zijn bevestigd.”

‘Het is belangrijk deze crisis

te gebruiken om te

kiezen voor kwaliteit’

Beiden zijn overigens niet bang dat het straks klachten regent. Janssen: “Wij zullen aan de mensen die overwegen een huis te kopen duidelijk maken dat het ligt waar het ligt. Dus dat de luchthaven nabij is en dat er op gezette tijden vliegtuigen overheen komen. Dit komt in de verkoopinformatie. Maar de voordelen van de locatie spreken voor zich.” Talsma wijst er op dat er uit de regio Weesp en Muiden bovendien weinig klachten komen. “De Bloemendalerpolder is niet anders dan andere gebieden in de Randstad waar sprake is van vliegverkeer. Het is uitvoerig bediscussieerd met de sector en het Rijk en men is akkoord gegaan. Als je er niet tegen kunt, dan moet je elders gaan wonen.” 2 | 1 Podium 11

Big Data Stockholm

Figuur 1. De hoeveelheid digitale data is de laatste jaren flink gestegen. In 2005 bedroeg dit in Amsterdam nog 80 gigabit per seconde, in 2011 was dit al gestegen naar 1.251. Dit is zo’n 30% van het totale internetverkeer in Europa. Samen met Frankfurt is Amsterdam de koploper op het gebied van Internetverkeer. Figuur 2a/2b. De toename van deze data komt vooral door een toename van het individuele gebruik via de mobiele telefoon (2a) en het twittergebruik (2b).

Londen

Figuur 3. De huidige opslag van data vindt nu plaats in Amsterdam met 34 datacenters en Almere, 4 data­ centers. De verwachting is dat dit de komende jaren flink toe zal nemen.

MRA

Berlijn

Brussel

Parijs

650

Frankfurt

Figuur 1 Ontwikkeling internetverkeer stedelijke regio’s 2005 - 2011

daggemiddelden

Figuur 4. Het aantal banen en bedrijven in de MRA, Amsterdam en Almere in de ict stijgt snel.

30%

Waarvan 60% mobiele devices

70%

2005 2008

Individuele personen

2011

Bedrijven/instellingen

Internetverkeer (gigabit/s) Bron: Randstadmonitor 2011

Figuur 2a Het produceren van data

door personen en bedrijven/instellingen 600

560

500 400

< 5.000

300

5.001 - 10.000

200 100 0

> 10.000

35

64

4 2020

2013

Amsterdam

Almere

Figuur 3 Aantal datacenters in 2013 en 2020 2005

35.000

2008

30.000

2011

25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0

Bron: Twittergids.nl 12 Podium 2 | 1

Figuur 2b Aantal twitterberichten op een dag (januari 2011)

Bedrijven Bedrijven Bedrijven MRA Amsterdam Almere

Figuur 4 Banen en bedrijven in de ict

Banen MRA

Banen Amsterdam

Banen Almere

Bron: lisa

Inspelen op kansen Big Data tijdperk We leven in het digitale tijdperk. De hoeveelheid data groeit met 40% per jaar en 90% van alle huidige data is de afgelopen twee jaar ontstaan. Het regieprogramma Almere Data­ Capital is opgezet om kansen die deze ontwikkeling met zich mee­ brengt ten volle te benutten. ‘Big Data’ is een term voor dataverzamelingen die zó groot, complex of snel verwerkt moeten worden dat dit niet meer mogelijk is met tot nu toe gebruikelijke middelen. Big Data veroorzaakt een ware aardverschuiving, vooral in sectoren met veel beeld­ materiaal, meetgegevens en mobiele apparaten.

Ondernemerskansen

Werd Big Data eerst nog alleen als hype gezien, inmiddels is wel duidelijk dat de ontwikkeling fundamenteel is. Daarbij doet zich nu wel een probleem voor: er is een groot tekort aan kennis en specialisten wat gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering van bedrijven die Big Data willen gebruiken. Op korte termijn zijn er innovatieve bedrijven met slimme oplossingen nodig die anderen helpen om met Big Data overweg te kunnen. Het MKB kan daarbij, als drijvende kracht achter vernieuwing, van doorslaggevende waarde zijn.

Regieprogramma

Sinds eind 2011 werkt het regie­ programma Almere DataCapital

aan het ontwikkelen van een eco­ systeem van bedrijven, onderwijs- en onderzoeksinstellingen op dit gebied. Doel is kennis op te bouwen en een brede set aan diensten aan te bieden. Denk aan analyse-, opslag- en zoektechnieken, beveiliging, filters en het beschermen van gegevens. Steeds vaker zal ook heel veel rekenkracht nodig zijn van een supercomputer. Verder worden binnen het programma slimme oplossingen aangedragen voor het energieverbruik. Het ecosysteem jaagt innovatie aan en wil nieuwe banen stimuleren. Uit diverse studies blijkt dat in 2015 er wereldwijd alleen al 4,4 miljoen nieuwe ICT-banen ontstaan door Big Data en nog eens drie keer zo veel banen die hier een indirect gevolg van zijn. Het potentieel is dus enorm. Alle reden dus voor Almere om zich binnen de MRA als een (inter)nationaal centrum voor Big Data te positioneren. Om de MKB thuismarkt te ondersteunen vindt binnenkort de opening plaats van het Big Data Value Center, een proeftuin voor onderzoeken, tests en pilots. Een onderdeel is een Big Data Lab en faciliteiten voor innovatieve bedrijven. Informatie: AlmereDataCapital.nl Contactpersoon: Oscar Wijsman, [email protected]

Robert Linnekamp Wethouder gemeente Zaanstad

Foto: bart homburg

Ambitie genereert Actie

De MRA wil in 2040 energieneutraal zijn. In Zaanstad hebben we de ambitie om dit doel in 2020 te bereiken. Zijn wij nou zo eigenwijs dat we denken dat we het sneller en beter kunnen? Nee, maar ik ben er van overtuigd dat je zaken aan het rollen krijgt door je ambitie scherp neer te zetten. En dat moet ook om de urgentie van de energie­ transitie duidelijk te maken. Wij benadruk­ ken daarbij dat dit alleen mogelijk is in ge­ zamenlijkheid met bewoners en bedrijven. Zaanstad zet in op drie pijlers: energie­ besparing, duurzame energie en innovatie. Die laatste pijler krijgt vorm binnen het Europese project E-harbours, waarvan Zaanstad de trekker is. Juist haven­steden zijn uitgelezen locaties voor slimmer energiebeheer. Op 1 maart lanceerden wij als eerste gemeente in Nederland een eigen smart grid. Dit is een slim energienetwerk, waarin wij door onszelf duurzaam opge­ wekte energie, kunnen inzetten voor ons eigen elektrische wagenpark. De resterende benodigde energie kopen we in op een moment dat de prijs laag is. Door het smart grid kunnen we de schommelingen tussen aanbod en vraag naar duurzame energie opvangen. En daar zit ‘m de crux: duur­ zame, zoveel mogelijk lokaal opgewekte energie inzetten op het gewenste moment. Als metropoolgemeente vervullen wij graag een vliegwielfunctie bij dit soort ver­ nieuwende en duurzame ontwikkelingen. Zo draagt onze klimaatdoelstelling bij aan de innovatiekracht van de regio. Een aanpak die wij met zijn allen ambiëren binnen de Amsterdam Economic Board en de Metropoolregio.

foto: Michiel Wijnbergh

2 | 1 Podium 13

Landschapsdiscussie van start Tijdens het MRA Congres op 7 februari presenteerde gedeputeerde Jaap Bond het discussiedocument ‘De Kracht van het Landschap 2013’. Daarmee gaf hij de aftrap van een discussie die moet leiden tot een MRA-breed gedragen strategie voor het Metropolitaan Landschap.

De discussie, met ‘De Kracht van het Landschap 2013’ als leidraad, vindt plaats met gemeenteraden, maatschappelijke organisaties en private partijen. Het document is opgesteld door een bestuurlijke denktank, met Bond als voorzitter. Centraal staan drie sporen: de bestuurlijke organisatie, sturing via ruimtelijke ordening en financiering.

Bestuurlijke organisatie

Op het gebied van het metropolitaan landschap is een groot aantal bestuurlijke organisaties actief. Al jarenlang bemoeilijkt dit de besluitvorming op MRA-niveau. De scheiding tussen beslissingen over ruimtelijke ordening en beheer zorgt eveneens voor onduidelijkheid.

14 Podium 2 | 1

De discussie wordt gevoerd met hulp van drie modellen: 1. Strakke sturing door de provincie; 2. Optimaliseren van de huidige bestuurlijke situatie; 3. Opschaling MRA-besluitvorming.

Sturing via ruimtelijke ordening

De groei van de MRA betekent dat de druk op de groene ruimte zal toenemen. Tot 2040 komen er een half miljoen mensen bij die willen wonen, werken én recreëren. Door in een vroeg stadium aandacht te hebben voor de samenhang tussen alle ruimtelijke functies - groen, blauw, rood, grijs en paars - kunnen ontwikkelingen samengaan met het overeind houden van de landschappelijke kwaliteit. Belangrijk

Gebiedsagenda nadert eindstreep De actualisatie van de gezamenlijke Gebiedsagenda van de provincies Utrecht, Noord-Holland en Flevoland vordert. Het strategische deel van de gebiedsagenda, dus niet de program­ ma’s en projecten, staat geagendeerd voor het BO-MIRT van 25 maart 2013.

Foto: Laag Holland

daarbij is dat bestuurders, natuurbeheerders, ondernemers en bewoners samen optrekken. Samenwerking is bovendien gemeentegrenzen overstijgend. Het Platform Ruimtelijke Ordening is de plek om op MRA-niveau ook afspraken voor het landschap te maken.

Financiering

Tot op heden is het niet gelukt om de maatschappelijke meerwaarde van het landschap te kapitaliseren. Door krimpende overheidsbudgetten is er zelfs steeds minder geld beschikbaar voor ontwikkeling en beheer. Dit zorgt voor kwaliteitsverlies. Betere samenwerking maakt het mogelijk om de financiering van het landschap effectiever te regelen. Overheden kunnen ook individueel meer doen. Te denken valt aan een compensatiestelsel waar met elke rode, grijze of paarse ontwikkeling gelijktijdig wordt geïnvesteerd in het landschap.

In het hele land wordt gewerkt aan de actualisatie van de gebiedsagenda’s uit 2009. Dit is een uitvloeisel van de af­­spraak die hierover is gemaakt in het Bestuurlijk Overleg Meerjaren Investerings­programma Ruimte en Transport (BO MIRT). Hoofdambitie van de gezamenlijke gebiedsagenda is het verduurzamen en versterken van de internationale concurrentiepositie. Hiervan afgeleid zijn thematische opgaven benoemd op het gebied van economie, verstedelijking, mobiliteit, landschap, water en duurzame energie.

Voortgang

Momenteel wordt een ‘rondje regio’s’ gehouden om zowel de gebiedsopgaven en gebiedsgerichte oplossingen aan te scherpen als projecten te inventariseren. Daarnaast wordt gekeken in hoeverre regionale kansen en problemen in het hele gebied spelen en daarmee een plek

verdienen bij de thematische opgaven. Het is de bedoeling dat eind maart een zogenaamde 75% versie tekst gereed is met een 90% versie projectenlijst. Vervolgens wordt het maatschappelijk middenveld geraadpleegd. Verder werkt een groep experts aan de feiten en cijfers voor het hele gebied. In eerste instantie zijn dit ‘basisgegevens’, in tweede instantie worden deze waar mogelijk gekoppeld aan de thematische opgaven; de consequenties daarvan worden verwerkt in de tekst. Tot slot wordt rekening gehouden met de voor­ gestelde korting op het infrastructuurfonds voor bepaalde projecten.

Conceptversie

Eind april is de conceptversie van de gebiedsagenda beschikbaar voor de daarvoor bestaande overleggen. Overwogen wordt om op het niveau van het hele gebied een bijeenkomst zowel ambtelijk als bestuurlijk te organiseren. De definitieve versie van de gebiedsagenda wordt vast­ gesteld tijdens het eerstvolgende BO-MIRT. Contactpersoon: Marc Hanou, [email protected]

Discussieer mee

Tijdens een conferentie in het najaar van 2013 worden de contouren voor een andere organisatie van het landschap gepresenteerd. Bijeenkomsten en discussiemomenten in aanloop hier naar toe worden aan­ gekondigd via de MRA-website. Onder de knop ‘Landschap’ staat op de website ook het discussiedocument ‘De Kracht van het Landschap 2013’. Contactpersoon: Mathea Mevissen, [email protected] foto: Michiel Wijnbergh

2 | 1 Podium 15

ag e nda

M AART

07/03 PLATFORM RUIMTELIJKE ORDENING* 08/03 STUURGROEP DUURZAAMHEID* Wethouders van Haarlemmermeer, Amstelveen, Zaanstad, Amsterdam en gedeputeerden van Flevoland en Noord-Holland spreken elkaar periodiek over de ambities richting een energieneutrale MRA en de projecten die lopen om dat te realiseren. 15/03 MEETING AMSTERDAM ECONOMIC BOARD* 19/03 WERKATELIER VISIE NOORDZEEKANAALGEBIED Het werkatelier staat in het teken van de mogelijke toekomstperspectieven ten behoeve van de Visie Noordzeekanaalgebied 2040. Zie www.visie-nzkg.nl 25/03 ALDERSTAFEL* 25/03 BESTUURLIJK OVERLEG MIRT* 28/03 BESTUURLIJK OVERLEG BO PRES – STUURGROEP DUURZAAMHEID* Duurzaamheid is een MRA-breed thema. Op deze eerste gezamenlijke vergadering ligt de nadruk op de economische kansen die de energietransitie biedt en wordt gekeken naar gezamenlijke belangen.

A P RI L

19/03 Betrokkenen en belangstellenden komen opnieuw samen om te praten over de visie NZKG 2040

COLOFON MRA Podium is het kwartaalblad van de Metropoolregio Amsterdam

25/03 Agendaonderwerpen van het Bestuurlijk Overleg MIRT zijn OV-SAAL, RRAAM en de Gebiedsagenda

4/04 STUURGROEP NOORDZEEKANAALGEBIED* 0 04/04 INNOVATIE EVENT AMSTERDAM ECONOMIC BOARD Vertegenwoordigers van het bedrijfsleven gaan in op de vraag wat er nodig is om het innovatieklimaat verder te versterken. Tevens vindt een innovatiemarkt plaats. 17/04 PLATFORM BEREIKBAARHEID MRA* 25/04 STUURGROEP NOORDZEEKANAALGEBIED*

J U NI

04/04 Event van de Amsterdam Economic Board waarop de laatse ontwikkelingen op het gebied van innovatie binnen de MRA worden belicht

KENNISDAG VOOR AMBTENAREN IN DE RUIMTELIJKE SECTOR MEETING AMSTERDAM ECONOMIC BOARD* PLATFORM BEREIKBAARHEID MRA* PLATFORM RUIMTELIJKE ORDENING*

* Bestuurlijk overleg - op uitnodiging

WEBSITE

www.metropoolregioamsterdam.nl

06/06 BESTUURSCONFERENTIE DUURZAAMHEID* Voor de conferentie worden de portefeuillehouders uit alle MRA-gemeenten uitgenodigd, evenals de leden van PRES en portefeuillehouders Economie. 13/06 19/06 19/06 20/06

De Metropoolregio Amsterdam is het samenwerkingsverband van lokale en regionale overheden in het noordelijke deel van de Randstad. Deelnemers zijn de gemeenten Aalsmeer, Almere, Amstelveen, Amsterdam, Beemster, Beverwijk, Blaricum, Bloemendaal, Bussum, Diemen, Edam-Volendam, Haarlem, HaarlemmerliedeSpaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Hilversum, Huizen, Landsmeer, Laren, Lelystad, Muiden, Naarden, Oostzaan, OuderAmstel, Purmerend, Uitgeest, Uithoorn, Velsen, Waterland, Weesp, Wijdemeren, Wormerland, Zaanstad, Zandvoort, Zeevang, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Stadsregio Amsterdam.

Redactieraad

Louisan Pot, Joop van der Linden, Jan de Graaf en Guus Knibbeler Correspondenten

06/06 Brede conferentie voor portefeuillehouders over de ambities om te komen tot een energieneutrale MRA

Germa Bakker, Martin Bekker, Caroline Bokhove, Jacqueline Bouwmans, Jan Heijink, Steef de Looze, Maarten Nip, Wilma van de Poll en Harry Zondag Eindredactie en productie

DG Communicatie

Hoofdfoto voorpagina

Michiel Wijnbergh infographic

K&B provincie Noord-Holland

Ontwerp

www.co3.org, Irma Bannenberg

Druk

KDR Company Oplage

3.500 exemplaren

M e e r i n for m at i e

Actueel nieuws, ook over de agenda, vindt u op de MRAwebsite. Via de website kunt u zich ook abonneren op de maandelijkse elektronische MRA-nieuwsbrief. Het adres is: www.metropoolregioamsterdam.nl

Redactieadres

Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam t.a.v. Guus Knibbeler Postbus 2758 1000 CT Amsterdam 020-2551582 [email protected]