NIEUWE WEGEN Mei 2013
VRIJZINNIG CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAP ZOETERMEER
BESTUURSLEDEN - Voorzitter
Marco Lurks
- Vice-voorzitter, kerkmeester
Wieger Visser
- Secretaris
Cees Moerman
- Penningmeester, coörd. gastpredikanten, ledenadministratie en verhuur kerkgebouw
Frank de Wit
- Algemeen bestuurslid, voorzitter tuincommissie
Nico van Walsum
079-352 35 08
[email protected]
- Algemeen bestuurslid
Elly Bout
079-316 74 19
[email protected]
- Voorganger
Vacant
- Wnd. pastorale zorg
Drs. (th.) Marja Hofman-de Groot
- Wnd. pastorale zorg
Ds. Janna Postma
- Coördinatie organisten
Erica Gunzel-van der Straeten
079-351 68 53
- Eindredactie
Marcia Boeijinga
06-29 35 96 75
- Erelid
Clara Moerman-van Voorst
079-341 00 11
COLOFON Informatieblad voor leden van de VCGZ. Adventskerk, Julianalaan 3, 2712 CB Zoetermeer. Tel. 079-316 61 76. Banknummer: 3166556 t.n.v. VCGZ te Zoetermeer Website: www.vcgz.nl Nieuwe Wegen verschijnt 5 maal per jaar. Artikelen graag zenden aan:
[email protected] Redactie: Marcia Boeijinga, eindredacteur Fred Beerlage Kosten postabonnement voor niet-leden: 20 euro per jaar.
079-351 05 23
[email protected] 06-22 45 32 56
[email protected] 06-26 35 28 48
[email protected] 079-321 39 40
[email protected]
079-352 04 30
[email protected] 070-385 35 22
[email protected]
VAN DE REDACTIE Opnieuw een feestelijk nummer. Vanwege Pinksteren. Janna Postma en Jinne de Waard geven in dit nummer hun overdenkingen weer. De komende twee maanden staan er weer twee belangrijk bijeenkomsten op de kalender: Allereerst 27 mei de Algemene Ledenvergadering. Het bestuur hoopt dat u in grote getale komt, omdat er een aantal besluiten genomen moeten worden. In de bijlage van dit nummer ziet u precies om welke onderwerpen het gaat. Maar graag onderstreep ik hierbij dat het bestuur u ook de nieuwe voorganger voordraagt (onder voorbehoud, want bij het ter perse gaan van Nieuwe Wegen zijn de gesprekken nog niet rond). Vervolgens vraagt het bestuur u om bekrachtiging van de voorgestelde kandidaat.
Foto voorpagina: Marja Hofman-de Groot. Foto achterpagina: Pieter van der Meer
En dan natuurlijk de Buitendag op 9 juni. We gaan dit keer naar Rotterdam en het programma ziet er weer veelbelovend uit. Dank aan Elly Bout en Fred Beerlage! Fred Beerlage en ik hebben weer met plezier aan dit nummer gewerkt, en zijn blij met de mooie aanvoer van artikelen en mededelingen. Dank daarvoor.
Sluitingsdatum kopij: 5 augustus 2013
Marcia Boeijinga
-2-
Van Goede Vrijdag tot Pinksteren (Benne Solinger 1952, aquarel)
PINKSTEREN Pinksteren is het geboortefeest van de Jezus-beweging in Jeruzalem en van alle gemeentes en kerken die daarop volgden. Maar het feest zelf is veel ouder. Joden en “Jodengenoten” uit het hele Romeinse rijk kwamen in Jezus’ tijd bij elkaar in Jeruzalem om het weken-feest, het dankfeest voor de eerstelingen van de tarweoogst, te vieren. Daar hield Petrus zijn toespraak over Jezus, die we kunnen vinden in Handelingen 2. Jezus is niet meer in hun midden. Nog even is hij hun verschenen nadat Hij via een gerechtelijke moord uit de weg werd geruimd. Nu is Hij weer bij de Vader. Hij heeft de Trooster, de Geest beloofd: als een storm komt deze Geest over hen en ze weten dat zij het verhaal verder moeten dragen. Ongeveer drieduizend mensen gaven gehoor aan Petrus, en zo ontstond de eerste gemeente. Ook nu nog vieren wij ons Pinksterfeest nog op vijftig dagen na Pasen, net als de Joden. Dit Pinksterfeest was dus oorspronkelijk een oogstfeest. De eerstelingen van de oogst werden bij God gebracht
en God werd gedankt met gaven. Hier, in de noordelijke streken, kun je nog niet oogsten met Pinksteren: we zijn nog maar amper toe aan zaaien. De winter houdt hier pas op na Pasen, dit jaar. Dus de eerste betekenis van Pinksteren kunnen wij niet meemaken. Maar dit feest heeft in Joodse kringen nóg een betekenis: op die dag, zeven weken na de uittocht uit Egypte, wordt in de synagoge uit het boek Exodus gelezen hoe Israel bij de berg Sinaï de tien geboden ontvangt. Juist op die dag gaat de Geest, eeuwen later, waaien in Jeruzalem. In het hart van het Jodendom, in Jeruzalem ontstaat een nieuwe gemeenschap van mensen die elkaars talen verstaan. In de Geest hebben wij een voorschot op een vernieuwde wereld, zeggen de eerste Christenen. Ze vormen een gemeenschap, gaan met elkaar delen wat ze hebben, en ze komen bij elkaar om te spreken, te zingen en het brood te breken. Er gaat van hen een verfrissende invloed uit op de mensen om hen heen. Wél heeft het nog even geduurd vóór ook mensen uit volkeren
-3-
buiten Israel werden toegelaten tot de gemeentes. Dat gebeurde pas helemaal door Paulus, een Jood uit KleinAzië die de Schriften kende maar ook de Romeinse leefwereld. Hij voelde zich geroepen mensen uit de gojim, de niet-Joden, het Evangelie te brengen. Drie eeuwen later werd het Christendom staatsgodsdienst in het Romeinse rijk. Die rol heeft het eeuwenlang gehad, tot ver na de Middeleeuwen. In sommige landen heeft het die rol nog. Geloof kan beschavend werken, maar het kan ook leiden tot kruistochten. Dan neemt een onheilige geest bezit van mensen. Maar in onze omgeving lijkt het of we weer helemaal opnieuw moeten beginnen als kerken. De godsdienst is uit de openbare ruimte weggedrongen. Dat is moeizaam, maar misschien komen we zo dichter bij het oorspronkelijke Pinksterfeest. Want mensen worden nu niet meer uit gewoonte gelovig, maar omdat het ze werkelijk raakt. Wat, wie is nu die Geest voor óns? Als
je het woord Geest opzoekt in de Bijbel, dan vind je het meteen in het scheppingsverhaal: de Geest van God zweeft over de chaos, scheidt land en water van elkaar en schept leven. De Geest van God is ook bij Zijn volk, onderweg uit de bevrijding naar het beloofde land. De Geest komt over profeten, mensen die waarheid zeggen over de verhoudingen waarbinnen ze leven. De Geest komt ook over mensen die tot daden overgaan, die de leiding durven te nemen. De Geest is Gods tegenwoordigheid op aarde. Jezus beloofde dat hij de Geest, de Trooster zou sturen als hij zijn vrienden moest verlaten. De Geest van God is er al die tijd al geweest, maar komt nu met vuur en wind. Met uitleg kun je de Pinkstergeest niet overbrengen: Hij (of: Zij) uit zich in het leven van de gemeenschap, in de bezieling van mensen die iets ongewoons durven doen waardoor mensen veranderen, waardoor hun omgeving verandert. De Geest kan ook een enkeling bezielen die navolgers krijgt. Dan breekt Zij dwars door versteende verhoudingen heen. Zij kan ook in
stilte komen, een stilte die voorafgaat aan de moed waarmee mensen en gemeenschappen iets nieuws ondernemen. Soms kan ik mij niet genoeg verwonderen. Ik zat ooit op een Christelijke middelbare school waar we psalmen leerden. Dat was een spirituele ervaring, ik zing ze nog met vreugde. Maar mijn klasgenoten vonden het raar als je iets beleefde in zingen en bidden. Als je zocht naar bezieling door de Geest werd je ingedeeld bij de Pinksterchristenen. Terwijl het nu zo is dat je niet meer gelovig hoeft te zijn. Je blijft gelovig, je wordt gelovig - als het je ráákt. En zo zie ik nu weer ruimte voor het zoeken naar God. Mensen van goddelijke gerechtigheid en vrede, zoals Martin Luther King en Nelson Mandela, die begroeten wij, of we nu gelovig zijn of niet. Daarvan zijn er meer dan wij denken: een nieuw begin komt vaak in het verborgene. De stilte waarin je Iemand, Iets wilt ervaren spreekt ons weer aan. Als kerken zoeken wij een spirituele weg, maar wij zijn niet de
enigen die dat doen! Toch hebben wij als volgelingen van Jezus een lange traditie waarin mensen hun geestelijke ervaring omzetten in naastenliefde. Juist binnen deze vrijzinnige gemeenschap kunnen wij de Geest toestaan ons te leiden naar nieuwe waarheid, nieuwe gemeenschappelijkheid en naastenliefde. Wij leven in een veranderende situatie: dat biedt ook kansen! De Geest is hier en nu aan het werk waar mensen naar elkaar omzien, waar mensen onze aarde leefbaar willen houden. De Geest is daar waar knappe koppen wegen vinden uit dilemma’s rondom het samenleven en het milieu. En zo kom ik uit bij de plek waar wij met elkaar samenleven. En bij de plek waar wij samen één gemeente vormen - en elkaar ontmoeten als kerken. Voor wie het ziet, is ook daar de Geest aanwezig, die ons helpt het goede te doen en in ons leidt in de waarheid. De Geest waait waarheen zij wil en geeft ons kracht. Zij biedt ons troost en bijstand. Janna F. Postma
Dorpshuisgesprekken na 30 jaar beëindigd Zondag 14 april vond na 30 jaar het laatste dorpshuisgesprek plaats in Albrandswaard. Daarmee kwam een eind aan een heel waardevol en oud oecumenisch initiatief. Na afloop van het laatste gesprek waren er bloemen en overhandigde de voorzitter van de Algemene Kerkenraad van de Protestants Gemeente Zoetermeer, Henk Willem van Dorp, een boek aan de drie bestuursleden: mevrouw Bridie en de heren Meiresonne en Moerman. Fien Meiresonne, schrijft: In het seizoen 1983-1984 werd er in Zoetermeer door de Centrale Evangelisatie Commissie van de Gerefor-
meerde Kerk van Zoetermeer het initiatief genomen om bijeenkomsten te gaan organiseren die met name voor buitenkerkelijken aantrekkelijk zouden zijn. Veel later zijn we dit gaan noemen “onder-werpen op het snijvlak van kerk en samenleving”. De Parochie van de H. Nicolaas en de Nederlandse Hervormde Kerk sloten zich bij dit initiatief aan. De eerste bijeenkomsten vonden plaats in de Graanschuur , maar al snel verhuisde men naar het toenmalige dorpshuis aan de Dorpsstraat. Vandaar dat er enkele decennia lang is gesproken over “Dorpshuisgesprekken”, zelfs nadat er verhuisd werd naar Albrandswaard.
-4-
De huidige organisatoren vonden het nu verstandig het eertijds ontvangen mandaat aan de kerkbesturen terug te geven. Er is nu een stedelijk breed programma voor Vorming en Toerusting onder de paraplu van de Parochie van de H. Nicolaas en de Protestantse Gemeente Zoetermeer is, waarin de onderwerpen van de dorpshuisgesprekken kunnen worden geïntegreerd. Er is goede hoop dat het idee van de Dorpshuisgesprekken in dit kader een vervolg krijgt. Bron: Nieuwsbrief Beraad van Kerken van 25 april 2013
VAN DE BESTUURSTAFEL Inmiddels is het bestuur in de nieuwe samenstelling bijna een half jaar aan de slag. Een nieuw team met enkele veteranen. Het vraagt een nieuw samenspel en dat geeft aanleiding elkaar steeds de vraag te stellen waarom we dingen zo doen, en of ze niet anders of beter kunnen. De agenda van de bestuursvergaderingen zijn dan ook overladen. Een aantal daarvan: - Agenda en jaarprogramma Het lijkt simpel maar voor elke dienst, leerhuis, buitendag of andere bijeenkomst moet duidelijk zijn wie wat doet. We brengen nu alle activiteiten in een centrale agenda met daarbij de namen van medewerkers die zich hebben geëngageerd. - Uitvoering van de toekomstvisie gebouw en interieur Op dit moment veel aandacht voor het gebouw. De werkgroep presenteerde tijdens de laatste ALV al de uitwerking voor de kerkzaal m.b.t. verlichting,
vernieuwing van het plafond onder het orgel, beamer en geluid. Het lijkt allemaal net te passen binnen de financiële kaders zoals door de ALV is meegegeven. Eén van de huurders helpt mee in denken, doen en naar verwachting laten ze zich ook in financiële zin niet onbetuigd. De vernieuwingsplannen zijn inmiddels ook gepresenteerd aan alle huurders . De plannen werden warm onthaald. De stoelen en banken raken sleets. Inmiddels moest een aantal stoelen naar het grof vuil. Voor nieuwe stoelen is nog geen budget. Er wordt gedacht aan verschillende acties om volgend jaar nieuw meubilair aan te schaffen. Suggesties van leden zijn zeer welkom. - Communicatie van onze gemeenschap Waar staat de Adventskerk voor en hoe maken we dat bekend? Op verzoek van het bestuur is een eerste aanzet voor een communicatieplan gemaakt. Ook is gesignaleerd dat ons logo aan vernieuwing toe is. Wij zijn op
zoek naar een vormgever die ons als vrijwilliger kan helpen. - Ledenbestand en geïnteresseerden Onderdeel van het communicatiebeleid is dat we ook mensen buiten onze gemeenschap bereiken die ons nog niet gevonden hebben. Dit vraagt een open houding en alertheid om mensen te boeien en te (ver-)binden met onze gemeenschap. Het bestuur gaat zich hier nog meer op richten. - Samenwerking Zoetermeerse kerken De oprichting van het Beraad van Kerken is door het bestuur toegejuicht. Dat heeft als gevolg dat ook wij onze bijdrage gaan leveren. - Voorbereiding van ALV Ook de voorbereiding van de ALV vraagt op diverse aspecten zoals reglementen, financiën en jaarverslag inzet van het bestuur. Cees Moerman (secretaris)
De Kerktuin! De Commissie Kerktuin is een zeer gemotiveerde groep binnen- en buitenkerkelijken. Naast een algemene onderhoudsdag in het voorjaar wordt de tuin, volgens een roosterdienst, om de twee weken onderhouden door groepjes van 2 à 3 commissieleden. De teams hebben zelf de vrijheid om te bepalen op welke dag zij het onderhoud verrichten. Het zijn zelfsturende groepjes. In 2012 is de tuin fors onder handen genomen. De perken naast de vooringang zijn geheel gerenoveerd. Aan beide kanten van de deur staat nu een Aralia-boom, ook wel “Duivelswandelstok geheten”. Ook de perken zijn van nieuw plantgoed en bolgewas voorzien. Zij geven de tuin het hele jaar door kleur. De vorm van het grasveld is ook aangepast, waarbij er bre-
dere borders zijn ontstaan.
king kunnen we er echt iets moois van maken. Wij hopen dat de Adventskerkgemeente dit ook vindt. De tuincommissie is blij met iedere suggestie voor verbetering en uiteraard iedere blijk van waardering voor het resultaat van onze werkzaamheden. We mogen er ten slotte best trots op zijn dat de Adventskerk zo'n intensieve tuincommissie heeft!
Dit jaar (2013) zijn we begonnen met het saneren van de bossage achter de kerk. De goede waarnemer zal hebben gezien dat hiajaar bepalen we wat hier de nieuw beplanting gaat worden. Doelstelling is dat de tuin er goed verzorgd uitziet, en daarnaast zoveel mogelijk onderhoudsarm is. De tijd die wij hebben voor het kerktuinonderhoud is immers beperkt . We kunnen derhalve niet aan alle wensen voldoen, maar ook binnen de gestelde beper-
-5-
Nico van Walsum Tuincoördinator
Beroepingscommissie stelt kandidaat voor
Ziekentroost
Meer dan vijftien reacties kreeg de Beroepingscommissie na het verspreiden van de advertentie waarin de Adventskerk aangeeft op zoek te zijn naar een nieuwe voorganger.
Genees wie ongeneeslijk zijn. Genees mij - genees mij niet. Wat niet kan, kan niet. Genees mij van mijn angst.
Adverteren in bladen was hier niet voor nodig. Het gericht sturen van de advertentie naar de ons bekende organisaties leverde heel snel reacties op. De kwaliteit van de reacties was goed te noemen. Met acht kandidaten zijn gesprekken gevoerd.
binnenkort een vervolggesprek plaats. Wij hebben een groot vertrouwen in de door ons voorgestelde kandidaat en verwachten dat dit ook door het bestuur gedeeld wordt. Op 27 mei a.s. hopen wij de uitkomst met de ledenvergadering te kunnen delen. Na bekrachtiging van de ledenvergadering kan de kandidaat naar verwachting betrekkelijk snel aan de slag om met bestuur en leden uitvoering te geven aan de visie voor een op de toekomst gerichte Adventskerkgemeenschap.
Inmiddels zijn we zover dat we een kandidaat voorgesteld hebben aan het bestuur. Met deze kandidaat vindt
De beroepingscommissie: Elly Bout, Marcia Boeijinga, Max Hofman (secretaris) en Cees Moerman (voorzitter)
Mij geschiede uw woord, brood, genade, vertroosting. Kome uw koninkrijk, ogenblikken van vrede. Ongeluk dat mij beproeft ga mijn kracht niet te boven. Kracht die in mij is, ziel in mij, houd stand. Liefde, verzacht mijn hart. Huub Oosterhuis (in: Kom bevrijden, 2009)
9 juni: BUITENDAG naar Rotterdam we een kopje koffie of thee en vertrekken we naar de Willemskade. Hier kunnen we vanaf 13.00uur inschepen op één van de schepen van SPIDO. Om 13.15uur varen we af. Alle schepen van SPIDO zijn geschikt voor rolstoelgebruikers. Aan boord gebruiken we een eenvoudige lunch. De rondvaart langs de diverse havens duurt ongeveer 75 minuten.
Inmiddels is het merendeel van onze gemeente wel op de hoogte van de bestemming van de Buitendag van dit jaar: Rotterdam! We starten de Buitendag in de Remonstrantse Kerk aan het Museumpark 3 in Rotterdam. De eredienst begint hier om 10.30uur en wordt geleid door mw. dr. C.M.G., Berkvens-Stevelinck. Het
Net als vorig jaar levert de Zoetermeerse Dagtocht Specialist (Z.D.S.) een voor rolstoelgebruikers geschikte bus. De kosten voor deze reis, exclusief consumpties aan boord, bedragen 38 euro per persoon. Mocht dit bedrag een belemmering zijn om u in te schrijven, laat dat de penningmeester dan weten!
plaatsen en tijden. Daarom is het handig als u van te voren al aangeeft waar u het liefste zou willen opstappen. Dat kan via de intekenlijst in de Lindenberghzaal of richting Elly Bout op haar telefoonnummer 079-316 74 19. Bij haar kunt u zich ook inschrijven. (wilt u s.v.p. niet bellen tussen 18 en 25 mei?) Om 17.00 uiterlijk willen we iedereen weer netjes hebben afgezet. Introducés zijn natuurlijk van harte welkom! We kunnen niet genoeg benadrukken dat er nog plaatsen vrij zijn en dat we voor begeleiding zorgen als u aarzelt of u wel of niet mee kunt gaan, bijvoorbeeld om naar één van de opstappunten te komen. Uitgangspunt is om zoveel mogelijk mensen naar de Buitendag te laten komen. Voor een ieder zelf, maar vooral voor en met elkaar!
U kunt uw bijdrage vanaf nu overschrijven naar het banknummer 3166556 t. n.v. VCGZ te Zoetermeer.
kerkkoor Cantiamo zorgt voor aantrekkelijke begeleiding. Na afloop drinken
Op de website www.vcgz.nl vind u steeds de allerlaatste informatie over deze Buitendag. Alle deelnemers krijgen t.z.t. gedetailleerde aanwijzingen over de opstap-
-6-
Elly Bout en Fred Beerlage
Van Pasen naar Pinksteren in bloemen wit. Daarin is een opgaande lijn te herkennen die wordt afgesloten met de nieuwe Paaskaars. Deze Paarskaars werd zaterdagavond ontstoken in een gezamenlijke Paaswake in de Olijftak en daarom brandend binnengedragen. Na de dienst kon iedereen een plantje uit de schikking meenemen om thuis een stukje tuin van de Heer neer te zetten. In de Paasdienst was er ook dit jaar een speciale schikking. De inspiratie voor deze schikking kwam voort uit de lezing van Jesaja 51, vers 3: haar wildernis wordt als de tuin van de Heer. U ziet dit als volgt uitgebeeld: aan de linkerzijde is de wildernis met rotsen (zie ook Jes. 51: 1) en de woestenij met doornen. Vervolgens ziet u het avondmaalstel, de judaspenning en de doornenkroon als verwijzing naar het Paasevangelie. Aan de rechterzijde ziet u de tuin van de Heer verbeeld, die hier vrijwel geheel is uitgevoerd in de kleur
Zou het lukken om met Pinksteren ook weer een schikking te maken? Vast wel, al is het altijd weer spannend op welk moment de inspiratie binnenvalt. In het woord inspiratie zit al de diepere betekenis van Pinksteren: de geest die binnenkomt. Vorig jaar overkwam mij dat in een tuincentrum. Ik zag een fraaie bromelia en wist meteen dat die het hart van de schikking zou worden. De vorm van de bloemknop deed immers denken aan het vuursymbool van het rode antependium. De verscheidenheid aan rozen verwees naar de vele talen die werden gesproken: “Er
VVP-jubileumboek: nu te bestellen! Het VVP-jubileumboek "Eeuwig vrijzinnig" kunt u nu via het landelijke bureau bestellen. Het is een boek dat in de boekenkast van een vrijzinnig protestant niet mag ontbreken. Het bevat bijdragen van verschillende bekende en minder bekende VVP-ers. Het jubileumboek is tijdens de jubileumdag op 6 april gepresenteerd en overhandigd aan alle aanwezige (oud)voorzitters: Ineke Ludikhuize, Rutger Immink, Erik Jan Tillema en Kim Magnée-de Berg. Het jubileumboek staat stil bij het verleden, heden en toekomst van de eeuwige vereniging. Zo schrijven de theologen Arne Jonges en Marieke Fernhout allebei een hoofdstuk over de roerige geschiedenis van de VVH/VVP. Lydia van Ketel en Gert de Jong staan stil bij de betekenis van de vereniging anno nu: is het nog wel belangrijk dat de VVP er is? Meerten ter Borg en Erik Jan Tillema werpen voorzichtig hun blik op de toekomst: hoe zal die er uit zien voor
de vereniging? Rutger Immink en Anne van der Meiden vertellen allebei vanuit hun eigen achtergrond wat vrijzinnig geloven precies inhoudt. De verschillende hoofdstukken worden afgewisseld door overdenkingen van de VVP-theologen Henri Frölich, Truke Jacobs, Chris de Jonge, Kim Magnée-de Berg, Dick Peters en Jessa van der Vaart. Het boek kost 10 euro exclusief verzendkosten. U kunt het bestellen door te mailen of te bellen naar het landelijke bureau. Ook kunt u ondergetekende secretaris bellen (079-3410146) of mailen (
[email protected]) om aan te geven dat u het boek wilt hebben.
Fred Beerlage, secretaris VVP Zoetermeer Bron: Website VVP-Nederland
-7-
verschenen aan hen een soort vlammen die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, en allen werden vervuld van de Heilige Geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven.”
De grashalmen vormden samen een afsluitende stralenkrans. Ik wens u een goed Pinksterfeest toe. Fred Beerlage
Te hard rijdend 'sluipverkeer' Julianalaan gewaarschuwd ZOETERMEER - De politie heeft na klachten van bewoners van de Julianalaan over voorbijrijdende auto’s een controle gehouden in deze straat. Bij de controle bleek dat het autoverkeer hier inderdaad over het algemeen harder rijdt dan is toegestaan. Bovendien heeft het merendeel van de bestuurders de Julianalaan niet specifiek als bestemming. De Julianalaan maakt deel uit van een 30 km zone. De politie heeft bestuurders aangesproken over hun rijgedrag en gaat de komende periode, indien er sprake is van overschrijding van de maximum snelheid, ook boetes uitdelen. Met de actie hoopt de politie te bereiken dat de snelheid terugloopt en dat ‘sluipverkeer’ wordt beperkt. U bent gewaarschuwd! Bron: Dichtbij
Bombardement van Guernica (Spanje) onder leiding van Francisco Franco. Geschilderd door Picasso 1937 ,
Visioen van Ezechiël en Guernica van Picasso der Rafael. Op zondag 27 januari 2013 werd de eredienst in de Adventskerk geleid door ds. Jaap van den Akker van de Protestantse Wijkgemeente Zoetermeer Noord. Hij sprak over het boek
Ezechiël en gebruikte daarbij het hierboven afgebeelde schilderij Guernica van Picasso. Het was een overdenking waar je nog wel even mee bezig bent. De volledige overdenking is op onze website www.vcgz.nl te lezen. Hieronder een persoonlijk verslag van deze dienst door Fred Beerlage.
Het visioen van Ezechiël spreekt over vuur, wezens met vier aangezichten (mens, leeuw, os en arend), hoofden, wielen en een verschijning van God. En dat alles in de tijd van de tweede ballingschap, waarin de koning van Israël en veel leden van zijn hofhouding werden afgevoerd naar Babylon, opdat het achtergebleven gewone volk niet in opstand zou komen. Aan de rivier die in de Bijbel de Chebar wordt genoemd kreeg Ezechiël zijn visioen, dat voor velen wordt betiteld als zijn roepingsvisioen: hij was al priester, maar hier werd hij profeet. Het was een chaotische toestand. Het land Israël was bezet en werd onder-
Bij Ezechiël 1 is sprake van een visioen. Veel kunstenaars trachtten dat visioen te visualiseren. Maar de interpretaties lopen sterk uiteen. Ds. van den Akker suggereerde om eens te gaan "googelen" op internet, want dat zou verrassende resultaten opleveren. Dus daar ging ik mee aan de slag. De resultaten ziet u bij de hier afgedrukte afbeeldingen: boven een niet traceerbaar schilderij, en vervolgens een schilderij van de beroemde schil-
drukt. Een beeld dat wij tegenwoordig dagelijks op de TV gepresenteerd krijgen. Picasso kreeg in 1937, toen reeds een vooraanstaand schilder en aanhanger van het kubisme, van de republikeinse Spaanse regering de opdracht om een schilderij te maken voor de Wereldexpo in Parijs. Hoewel hij aanvankelijk nog niet wist wat hij precies zou maken, vond in Spanje toen een burgeroorlog plaats. Daarbij werd de plaats Guernica in Spaans Baskenland gebombardeerd door buitenlandse medestanders van de fascisten. Het werd een moment van inspiratie voor Picasso, die de gruwelijkheden van dat moment verbeeldde in zijn bijdrage voor de Expo. Het werk, met de enorme afmeting van 349 x 776 cm, werd wereldberoemd. Het stelde de gruwelijkheden van de oorlog weer op een geheel nieuwe wijze. Geen heldhaftige krijgsscènes van overwinnaars, maar het leed van terreurbombardementen zoals die na deze oorlogsmisdaad ook nog in de 2e Wereldoorlog werden uitgevoerd op Rotterdam, Middelburg, Londen, Coventry, Keulen, Berlijn, Dresden en vele andere plaatsen. Picasso worstelde net als Ezechiël met de verscheurende beelden waarover hij hoorde. Hij was er evenmin zelf bij, maar probeerde te vertalen, te visualiseren wat hij hoorde. En dat was dramatisch voor die tijd en nu nog steeds voor ons. Daarom ook veelomstreden.
-8-
Het schilderij mocht volgens het testament van Picasso pas naar Spanje zodra daar een democratisch bewind zou zijn. Picasso stierf in 1973. In 1975 stierf dictator Franco. Onderhandelingen begonnen om het werk naar een Spaans museum te krijgen. De onderhandelingen waren al vergevorderd toen luitenant-kolonel Tejero (spreek uit Techéro) in februari 1981 opnieuw trachtte een militaire staatsgreep te plegen. Hij schoot met zijn pistool (in de lucht) in de Cortez, de Spaanse 2e Kamer. De tijd leek nog steeds niet rijp voor de reis van de Guernica naar Spanje. Inmiddels hangt het schilderij bij het museum Reine Sofia in Madrid, het museum voor moderne kunst in Madrid. Tot zover de geschiedenis om de beide verhalen aan elkaar te kunnen relateren. Wij zijn inmiddels door de TV gewend geraakt aan concrete oorlogsbeelden. Moeten we daarin berusten? Of is er toch hoop? Is dat wat Ezechiël ons probeert te zeggen? Was de pistoolschietende luitenant-kolonel Tejero echt alleen een tijdelijke blokkade of toch alleen een tussenstop? De huidi-
ge onrust in Spanje is verontrustend. Zijn we blij met de huidige beelden uit midden en Noord Afrika en Syrië? Ik denk het niet. Fanatici en opportunisten lijken de overhand te hebben over de meer ontwikkelde groeperingen. Hebben wij dat in onze geschiedenis nooit meegemaakt? Hoe kon het zijn dat Johan van Oldebarnevelt werd onthoofd? En later de gebroeders de Wit in Den Haag werden vermoord. Wat mij bij herlezing trof in de tekst van Ezechiël waren de vier aangezichten die de wezens of gestalten in zijn verhaal hadden. In Ez 1:10 zijn dit de mens, de leeuw, de os en de arend. Dit zijn dezelfde beelden die ook zijn toegekend aan de vier evangelisten. Matthéüs verbeeldt de mens, Marcus de leeuw, Lucas de stier en Johannes de arend. In de herbouwde kerk van de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerk aan de Lasondersingel in Enschede, direct naast de wijk Roombeek waar de
vuurwerkramp in zaterdag 13 mei 2000 plaats vond, vond ik prachtige glas-inloodramen met deze vier evangelisten. Ik heb in de jaren 70 op ongeveer dezelfde afstand gewoond in de tegenover gelegen woonwijk. Voor de mensen die daar woonden of verkeerden was het op dat moment chaos en complete verwarring. Een toestand die je deed denken aan oorlog. Het is mij niet gelukt om de verbanden tussen Ezechiël en de typeringen van de vier evangelisten precies uit te zoeken. maar ik wil u die beelden niet onthouden. Ik spreek de hoop uit dat oorlogen en rampen ons niet ontmoedigen. God geeft ons daarvoor ruimte. Lees Ezechiël en put moed uit hedendaagse gebeurtenissen. De mensen in Roombeek hebben die kracht getoond. Fred Beerlage
Interview: "Vrijzinnige vereniging VVP honderd jaar: wel bevinden, niet belijden" Ze staan niet op de hoeken van de straten, verbinden zich niet aan een geloofsbelijdenis en stellen vragen waar geen antwoord op hoeft te komen. Dat is volgens ds. Magnée de vrijzinnigheid in een notendop. De Vereniging van Vrijzinnige Protestanten (VVP) binnen de Protestantse Kerk in Nederland bestond zaterdag honderd jaar.
Zelf is de interim-voorzitter van de
VVP, ds. E. Magnée-de Berg, niet "exclusief vrijzinnig” opgevoed. Haar ouders waren hervormd in Harderwijk, binnen een gemeente waar zowel middenorthodoxen als meer vrijzinnig hervormden kerkten. "Op de Veluwe zag ik al vanzelf ook de andere, orthodoxe kant van de kerk.” Inmiddels heeft ze zich als predikant verbonden aan de Remonstrantse Broederschap, "het enige vrijzinnige kerkgenootschap dat er is”. Sinds een klein jaar is ze interim-voorzitter van de VVP.
maken dat vrijzinnig geloven voor heel veel mensen bevrijdend kan zijn. Verder hebben we binnenkerkelijk te maken met de opkomst van de evangelische richting. Met hetzelfde elan als toen kan de VVP ook hier iets tegenover stellen. Namelijk de nuance, de bescheidenheid en de ruimte voor onzekerheid. Het Evangelie is er voor de mens, voor wat hij of zij nodig heeft. Dit vertolk je het best door geen grote woorden te gebruiken.”
Is de VVP in de honderd jaar dat zij bestaat erg veranderd?
Is de vereniging vanwege de nuance waarover u spreekt niet alleen een club voor hoger opgeleiden?
"De VVP begon veel binnenkerkelijker dan ze nu is. Er was een strijd te voeren tegen de orthodoxie in de kerk, honderd jaar geleden. Op dat front heeft de vrijzinnigheid veel gewonnen. Tegenwoordig kan zij juist in de buitenkerkelijke cultuur een brugfunctie vervullen naar de kerk. Ze kan duidelijk
"Dat zou je kunnen denken inderdaad. In vergelijking met gelovigen in andere kerkelijke stromingen zijn mensen in de vrijzinnige richting wellicht hoger opgeleid. Dit is echter lastig om precies vast te stellen, omdat niet iedereen die zich vrijzinnig noemt bij ons is aangesloten. Vrijzinnigen hebben niet altijd
-9-
de behoefte ook lid van de vereniging te worden. Ze staan ook niet op de hoeken van straten om hun boodschap uit te dragen, maar geloven in bescheidenheid. Ieder heeft of zoekt zijn eigen manier om het geloof gestalte te geven. Een kenmerk van vrijzinnigheid is ook dat alle vragen gesteld mogen worden en dat er op die vragen niet altijd een antwoord hoeft te komen. Soms vind je wel een antwoord, maar dat is dan vaak een tijdelijk antwoord. En, om op de vraag terug te komen: er is in vrijzinnige gemeenten naast de aandacht voor het intellect zeker ook ruimte voor eenvoud. In Noord-Holland bijvoorbeeld is vrijzinnigheid dé kerkelijke sfeer. Dat betekent niet dat iedereen daar hoog is opgeleid. Alle mensen hebben wel een ervaring die zij religieus kunnen duiden. Ik heb de hoop dat vrijzinnig geloven voor iedereen mogelijk is.” Krijgen uw kinderen de vrijzinnigheid met de paplepel ingegoten? "Kinderen geloven nooit vrijzinnig. Zij geloven de bijbelse verhalen eerst letterlijk, zoals ze in de Bijbel staan. Bij mijn drie kinderen merk ik wel dat ze heel goed onderscheid kunnen maken tussen bijbelse en andersoortige verhalen. Ik hoop dat ze later de allegorische, zinnebeeldige uitleg van de Bijbel zullen ontdekken en daar waarde aan kunnen toekennen. Het is een grote uitdaging om jongeren in die andere spirituele laag van de Bijbel, niet de letterlijke, mee te nemen. Niet iedereen is daar namelijk gevoelig voor.” Respect voor andersdenkenden is een sleutelwoord in het vrijzinnige circuit. Maar respect kent grenzen.
"Dat is een worsteling. Al mijn haren gaan overeind staan als ik iemand hoor zeggen dat de homoseksuele praxis tegen Gods Woord is. Dan probeer ik die ander met mijn interpretatie van bijbelteksten en redelijke argumenten mee te nemen in mijn standpunt. Niet in een discussie, maar in een gesprek. Dat is wat dat respect inhoudt. Vroeger werd de Hervormde Kerk wel eens spottend ”de hotelkerk” genoemd, een kerk met kamers voor iedereen. Ik vind dit juist een geuzennaam, omdat dit precies de rijkdom van de kerk aangeeft: er is plaats voor iedereen en voor alle meningen.” Zijn er dan écht geen grenzen? "Jawel. Iemand die zegt: „Mensen die in God geloven, zijn niet goed wijs”, is volgens mij niet op zijn plaats in de kerk. Maar we hoeven zo iemand ook niet weg te sturen.”
kerkdiensten moeten loslaten. "Dat ben ik niet met hem eens. Voor mij zijn kerkdiensten juist belangrijk in de zingeving van mijn geloof. Maar het zijn geen verplichte nummers. In de federatie van doopsgezinden, remonstranten en vrijzinnige protestanten in Gouda waar ik voorganger ben, vindt één keer in de twee weken een dienst plaats. Dit is uit praktische overwegingen, omdat we ons gebouw delen met de lutherse gemeente. Soms zoek ik een andere kerk op of ga ik elders voor. Maar je kunt als gelovige ook een wandeling maken en zo je geloof beleven, in de natuur. Daar wordt vaak lacherig over gedaan, maar ik denk dat de vrijzinnigen juist in hun geloofsbeleving heel veel raakvlakken hebben met de gereformeerde traditie, vanwege hun bevindelijkheid. Gereformeerden baseren hun geloof ook sterk op ervaring. Een vrijzinnige kan die ervaring ook opdoen in de natuur.”
Hoe vindt u dat de Protestantse Kerk in Nederland met ds. Klaas Hendrikse is omgegaan, na het uitkomen van zijn boek ”Geloven in een God Die niet bestaat”? "Onhandig en behoudend. Ds. Hendrikse is iemand die heel goed kan formuleren. Hij koos een prikkelende titel voor zijn boek, en iedereen stond op zijn achterste benen. Maar wat hij zei, was al veel eerder door andere theologen gezegd. Hij zei niets nieuws. De kerk heeft met haar defensieve reactie veel energie verloren. Ik zou de kerk willen zeggen: Steek energie in een evangelieverkondiging die mensen niet uitsluit.”
Hoe ziet u de toekomst van de VVP? "Er valt nog een flinke slag te maken om ook ons geluid te laten klinken. We moeten meer vrijmoedigheid ontwikkelen om onze manier van geloven uit te dragen. Momenteel zie ik erg veel verlegenheid onder vrijzinnigen. En dat terwijl wij zo’n belangrijke rol kunnen spelen in het kerkelijke en maatschappelijke debat.” Bron: Reformatorisch Dagblad d.d. 11 april 2013
In het Nederlands Dagblad stelde Erik Jan Tillema dat vrijzinnige kerken hun
Ontmoetingsdag VVP-Zuid-Holland 25 augustus 2013 Als u in de preekbeurtenlijst kijkt dan ziet u dat wij op zondag 25 augustus 2013 geen eigen dienst hebben. De VVP Zuid-Holland organiseert op die zondag weer de traditionele ontmoetingszondag. Deze keer in de regio Leiden-Oegstgeest. Voorganger is de ons welbekende ds. Marjan Driessen. In verband met de benodigde ruimte is de bijeenkomst in de Lokhorstkerk,
Pieterskerkstraat 1, 2311 SV Leiden. Noteert u de datum vast in uw agenda. Zodra het programma precies bekend is melden we dat natuurlijk, eerst op de website en dan ook in Nieuwe Wegen. Wie mee wil gaan (iedereen is welkom) kan zich aanmelden bij de secretaris VVP Zoetermeer, 079-3410146. Fred
- 10 -
Beerlage,
secretaris
VVP
HET WOORD IS AAN ..... Jolande Annema 27 april. Mijn man (Wieger Visser) brengt mij, mét navigatie, naar het adres waar ik moet zijn: Glenn Millerrode. Ik wilde namelijk niet dat ik opnieuw zou verdwalen, en dat ik dat opnieuw in mijn openingszin bij dit artkel moest zetten. De tocht is geplaveid met vlaggen en wimpel. Het is immers de verjaardag van Prins Willem Alexander. "Koning Willem Alexander" als dit interview ter perse gaat.
met verkeerschades. Na vier jaar wil zij wat anders en stapt over naar de juridische bibliotheek van SRK. Hier is zij de werknemers bij SRK behulpzaam met het verstrekken van documenten die zij nodig hebben bij de opbouw van hun dossiers. Officieel heeft zij de functie van Informatiespecialist. Daarnaast verzorgt zij bij SRK ook cursussen om de werknemers bekend te maken in de digitale wereld van juridische documentatie. Ook wel “Legal Intelligence” genoemd. Als Jolande vanuit Groningen naar het westen vertrekt, betrekt zij eerst een appartement in Scheveningen. In 1993 kan zij een woning betrekken in de wijk Buytenwegh. Daar woont zij nog steeds, en met veel plezier.
Jolande verwelkomt mij met heerlijk oranjegebak. Een mooie basis om van start te gaan. Jolande Annema is geboren in 1965. Zij is opgegroeid in Groningen en van huis uit doopsgezind. Regelmatig bezocht zij met haar ouders de kerk. In Groningen volgt zij de studie in de Rechtsgeleerdheid na het VWO te hebben afgerond. Jolande studeert af in publiek recht, een onderdeel van het Nederlands recht. In juli 1992 krijgt zij een baan aangeboden in Zoetermeer bij de SRK Rechtsbijstand. SRK staat voor Stichting Schaderegelingkantoor voor Rechtsbijstandverzekering. Daar houdt zij zich in eerste instantie bezig
Als Jolande in 1993 in Zoetermeer terecht komt, gaat zij gelijk op zoek naar een doopsgezinde kerk in de gemeente. Ze vindt dat via de stadgids en neemt contact op mat Max Hofman. Op dat moment zijn er 13 Doopsgezinde leden in de Adventskerk. Jolande is er echter nog niet uit of zij Doopsgezind wil worden. Als dat zo is, moet zij (en dat kan bij de Doopsgezinden vanaf 18 jaar) gedoopt worden. De optie om Remonstrants te worden staat ook nog open. Op dit moment is zij nog lid van de denominatie “En Anderen”. Vanaf 1993 volgt Jolande de gespreksgroep voor jongeren bij Janna Postma. Pas daarna bezoekt zij ook de diensten in de kerk. Op dit moment is zij actief in de tuincommissie, zorgt zij mede voor schone thee- en vaatdoeken én zit zij in de groep “Adventskerk in beweging” die op 6 mei van start gaat met een gezamenlijke maaltijd gevolgd door een
kringgesprek. Een mooie ervaring was ook haar bedevaart naar Beauraing in België. Een verblijf met veel diensten, rustmomenten en gesprekken. De reis werd georganiseerd in samenwerking met verschillende kerken uit Zoetermeer. Ik vraag Jolande naar haar mooiste ervaring in de Adventskerk. Jolande: “Dat was in 2011. Mijn vader was juist in 2010 overleden. Bij de dienst, waar de overledenen van het afgelopen jaar werden herdacht, heb ik een kaars aangestoken te zijner gedachtenis. Een emotioneel en mooi moment”. Wat betreft de toekomst van de Adventskerk hoopt Jolande van harte op meer activiteiten en gesprekgroepen. Activiteiten zoals schilderen en boetseren, op thema en onder begeleiding. En gespreksgroepen om er bijvoorbeeld achter te komen waar jouw eigen geloof op gebaseerd is. Ook hoopt zij dat de gezongen liederen, liederen van deze tijd zijn, zoals in Tussentijds. Nu zijn de liederen vaak nog te zwaar en in een taal die niet de onze is. Hobby’s van Jolande zijn handwerken en het maken van kleding. Wekelijks zingt zij de eerste alt in de Olijftak bij de Sprinter Singers, een interkerkelijk koor van ongeveer 30 à 40 leden onder leiding van Ies Roos. De Sprinter Singers treden op in Den Haag , Scheveningen en Zoetermeer. Het lijkt ons beide een goed idee om dit koor ook bij ons in de Adventskerk uit te nodigen! Jolande geeft het stokje door aan ….. Erica Wouterloot Marcia Boeijinga
Geef oude Bijbels een nieuwe kans
Heeft u oude en/of kapotte bijbels die u niet meer gebruikt? En vindt u het moeilijk die zomaar bij het oud papier te "gooien"?
Dan kunt u meedoen met de recycle-bijbelactie. NBG en uitgeverij Jongbloed zamelen oude en onbruikbare bijbels in. Het papier van deze bijbels wordt opnieuw gebrukt voor (bijbel)uitgaven in het buitenland. Uw bijbels kunt u sturen naar het Ne-
- 11 -
derlands Bijbelgenootschap, Postbus 620, 2003 RP Haarlem o.v.v. Recycling bijbels. U kunt ze ook afleveren bij het NBG-kantoor: Zijlweg 198 te Haarlem. Of, nog gemakkelijker, bij de secretaris van de VVP Adventskerk: Fred Beerlage.
Het pad van terugkeer We zijn onderweg van Pasen naar Pinksteren. De tijd van opstanding naar uitstorting van de heilige geest. Een bijzondere tijd uitlopend in een bijzondere gebeurtenis. We hebben nu ook net een bijzondere gebeurtenis achter de rug, de troonswisseling op 30 april. Het is gelukkig een feestelijke dag geworden, nagenoeg zonder incidenten verlopen. We kunnen dus nog wel in harmonie bijeen zijn en vieren. Laat ons dat een uitdaging zijn om er in het algemeen wat moois van te maken, van het leven. Laat ons eindelijk het leven mogen vieren. Want 'het leven zij sober doch rijk aan feesten'. Bij dat vieren helpen ons symbolen en rituelen. Gaandeweg ons leven lijken we echter dat vieren, het samen vorm geven aan diepere emoties, wat te verleren. Wellicht kunnen we inspiratie putten uit dat feest op 30 april om het vieren weer nieuw leven in te blazen en zo van ons leven iets moois te maken. Daarbij moeten we waken voor de neiging om datgene wat achter ons ligt achter ons te laten en de blik slechts vooruit te werpen. Want het is van wezenlijk belang dat we ons realiseren dat we op ons levenspad niet kunnen zonder datgene wat we meegekregen hebben. Daarom moeten we oog blijven houden voor de vindplaats van symbolen en rituelen waarmee wij het leven vieren. Een vindplaats die elk mens in zich draagt. We kunnen niet alleen vooruit, maar we moeten even-
zeer de weg terug naar de vele vormen die ons zijn overgeleverd en die behulpzaam kunnen zijn bij het structure¬ren van onze levensgang. Zij leren ons de levensdraad voortdurend in handen te houden, het leven telkens opnieuw zin te geven, de draad niet kwijt te raken, opdat het leven niet in de war raakt. Er bestaat een oud sprookje dat dit inzicht duidelijk weer¬geeft. De vorige keer dat ik bij u voor mocht gaan heb ik het ook genoemd en ik wil het hier graag nog een keer herhalen. In een donker bos woonde een klein meisje, helemaal alleen in een hutje. Buiten was het bitter koud; het sneeuwde al weken. Er was bijna geen hout meer voor het vuur en de kou werd steeds indringender. Op een dag nam het meisje haar slee en trok er op uit om hout te zoeken. Na een moeizame tocht kwam ze op een open plek. Ze dacht: laat ik hier maar alvast een vuurtje maken, want de weg naar huis terug is nog lang. Ze schepte de sneeuw weg en opeens stootte ze op
iets hards: 'wat zou dat kunnen zijn?' Vol goede moed schepte ze verder, tot¬dat ze een kistje in haar handen nam, een heel mooi kistje! Ze bekeek het van alle kanten maar open krijgen kon ze het niet. Ze zocht en zocht en opeens zag ze het sleutelgat. 'Daar hoort een sleuteltje in', dacht ze. Met vertrouwen schepte ze verder totdat ze iets glinsterends in het zand zag liggen... Het was een zilveren sleuteltje dat precies in het sleutelgat paste. Zachtjes draaide ze het om en langzaam, héél langzaam ging het kistje open.... Welnu, ieder mens heeft zo'n kistje waar een schat in zit. Deze schat bestaat uit rituelen, uit symbolen, uit beelden en gelijkenissen die bijdragen tot zingeving en zelfverwerke¬lijking. Je kunt ook zeggen: in mijn kistje zit een gouden draad; die hangt samen met mijn leven. Tegelijk is het ook de draad waardoor ik de weg terugvind. 'Want', zegt een oosters dichter, 'het pad van terugkeer zet de reis voort'. Ik wens u allen goede Pinksterdagen en een gezegend pad in de tijd die voor ons ligt. Ik hoop u weer te zien op 7 juli a.s. Jinne de Waard. (Ds. De Waard gaat voor op 7 juli a.s.)
De VVP en Beatrix Op 30 april deed Beatrix afstand van de troon. Op bijzondere wijze was zij 33 jaar lang het gezicht van koninklijk Nederland; een koninklijk gezicht dat warme banden heeft met de VVP want Beatrix’ hofpredikant was de vrijzinnig-hervormde dominee Henk Kater. Dominee Kater was van 1950 tot 1976 predikant van de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden in Amsterdam (tegenwoordig Vrijburg). Prinses Beatrix deed op 25 maart 1956 bij hem belijdenis en op 10 maart 1966 zegende hij samen met dominee Sillevis het huwelijk in van prinses Beatrix en prins Claus. Dominee Kater heeft ook de drie zonen van Beatrix gedoopt. Ds. Kater was daarnaast zeer actief voor de VPRO. Na zijn periode in Amsterdam ging hij met emeritaat. Bron: website VVP-NL
- 12 -
In Memoriam Pieternella van der Vooren - van Leeuwe Nel van der Vooren werd geboren in, toen nog, Zegwaart, op 24 april 1927. Ze kon prachtig vertellen hoe het was te wonen in het dorp, met een groot gezin in een niet al te groot huis. Nutricia en Brinkers bepaalden toen naast landbouw en veeteelt het leven in het dorp.
Nel van Vooren-van Leeuwe (links), naast Tiny en Aad van Leeuwe, 2009. Zij hoorde nog bij de generatie die de Adventskerk heeft opgericht. Dat was toen een waagstuk, in een dorp waarin de oecumene nog niet binnen het gezichtsveld lag. Haar vader, Eldert
van Leeuwe, was een ambachtelijk houtbewerker. Hij heeft veel bijgedragen aan het interieur van de kerk. Beide families, de Van Leeuwe’s en de Van der Vooren's, waren bevriend. Daaruit zijn twee huwelijken voortgekomen, waaronder dat van Nel van Leeuwe en Henk van der Vooren. Nel was een echte vrijzinnige, én een gemeenschapsmens. Zij was jarenlang actief in de Vrouwengroep. Ik herinner me haar als iemand die zich omringde met kinderen en kleinkinderen, en bij wie je altijd welkom was. Ze kon ook kritisch zijn, met gezond verstand. Verdriet is haar niet bespaard gebleven. Al jong verloor ze haar moeder. Haar man Henk heeft een lange ziekteperiode meegemaakt. Zij verzorgde hem liefdevol. In 1992, op de dag vóór Kerstmis moesten we afscheid van hem nemen in de Adventskerk. Ook haar vader Eldert, haar zwager Dirk en
haar zus Greet zijn haar voorgegaan. De laatste tijd ging haar gezondheid achteruit. In oktober 2012 moest zij een zware operatie ondergaan. Wat waren we blij dat ze weer naar huis mocht om daar op krachten te komen. Maar begin maart werden we opgeschrikt door het bericht dat zij een hersenbloeding had gehad. Na een ziekenhuisopname in Den Haag werd zij verzorgd in het Voorburgse hospice. Daar is zij rustig uit het leven weggegleden, op 12 maart 2013. Op 15 maart hebben wij afscheid van haar genomen op het kerkhof midden in het dorp, waar ook haar man Henk rust. Zij zal in onze herinnering voortleven als een hartelijke vrouw, die trots was op haar kinderen en kleinkinderen, die een eigen mening had en daarbij anderen de ruimte liet. Janna F. Postma
VAN, OVER EN VOOR ONZE LEDEN Het is nu drie maanden geleden dat ik afscheid moest nemen van Annie. Onze eerste kennismaking viel op de kerstavond van 1949, ze was mijn kerstgeschenk en dat is ze gebleven. Wij trouwden op 2 juli 1955, werden een hecht duo, het afscheid en het gemis van haar valt me zwaar. Gaarne wil ik mijn dank betuigen voor alle tekenen van medeleven die wij in ruime mate ontvingen in de laatste jaren van haar leven en voor mij in de tijd na haar overlijden. Persoonlijke aandacht en een treffend artikel in Nieuwe Wegen (maart jl.) heeft veel bijgedragen om het afscheid te aanvaarden en mij ruimte gegeven voor het vinden van nieuwe en oudere vormen van tijdsbesteding. Er is veel veranderd, je staat alleen en dat vraagt een aangepaste levensvisie en de noodzaak een nieuwe identiteit op te bouwen. Gelukkig vraagt het huis het benodigde onderhoud en de maaltijden hun aandacht. Ook blijft het on-
kruid in de tuin groeien en verdienen de vogeltjes hun verzoring, terwijl het huishondje zijn dagelijkse wandeling afdwingt. Belangrijke zaken die het leven structuur geven. De zondagse kerkdienst en verdere kerkelijke activiteiten, de muziekrepetitie, die tot dagelijkse studie noopt en nieuwe ontmoetingen geeft. Dat al, aangevuld met tijd voor lezen, geeft het leven weer waarde, voldoening en ruimte voor reflectie. Haar herinnering, de aandacht van mijn kinderen en de steun die ik ontvangen heb en steeds krijg geeft mij perspectiief in deze levensfase. Bouk Nieuwenhuijse Van Arnold Collenteur ontvingen wij de volgende tekst na het overlijden van zijn lieve echtgenote Gerda Collenteur - van de Sandt (Marja): "Voor alle blijken van medeleven, ondervonden nat het overlijden van mijn
- 13 -
leive vrouw, onze moeder, schoonmoeder en oma, zijn wij bijzonder dankbaar. De vele bloemstukken, brieven en kaarten, alsmede uw aanwezigheid tijdens de begrafenis en condoleance zijn ons tot grote steun geweest". Arnold Collenteur maart 2013 Op 6 april vierde ik mijn tiende verjaardag na mijn zware kankerbehandeling in 2003. Ter gelegenheid daarvan heb ik het bestuur gevraagd om een speciale collecte voor het KWF-kankerfonds op zondag 7 april. In combinatie met de verjaardagscadeaus, kon ik 400 euro overmaken naar dit zeer goede doel. De bloemen hebben we meegenomen naar Zeeland en hebben daar ons verblijf in Veere veraangenaamd. Dank daarvoor. Fred Beerlage
Winterseizoen koud en warm afgesloten! Het was koud en guur weer op 11 maart 2013. De avond was in de pers aangekondigd en het onderwerp "geloof en geluk" stond kennelijk in een warme belangstelling: circa 25 leden en andere belangstellenden waren aanwezig.ook bij een viertal andere theologen. Het was een inmiddels vertrouwd beeld. Aan de hand van een aantal stellingen plaatste ds. Cossee eerst enkele begrippen, o.a. aan de hand van Van Dale’s Woordenboek der Nederlandse taal, om vervolgens bepaalde aspecten nader toe te lichten. Daarbij werden veel bronnen aangehaald. Vóór de pauze lag de nadruk op de al dan niet emotionele betekenis van bijbelse begrippen zoals geluk, gelukkig, zalig, gelukzaligheid, zegen en heil. Geconstateerd werd dat er een zekere verschuiving plaatsvindt in de aan die woorden gehechte gevoelens en betekenissen. In de Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV) worden de begrippen geluk en gelukkig gebruikt waar in eerdere vertalingen andere woorden als zalig en heil werden gebruikt. De vertrouwde zaligsprekingen spreken kennelijk niet meer aan in een Bijbelse context; een jongere groep vertalers heeft deze begrippen in de NBV vervangen door volgens hen in dit tijdsgewricht meer aansprekende begrippen. Door meerdere aanwezigen werd dit echter ervaren als vervlakking en verplatting; kortom de nieuwe vlag dekt niet de oude lading.
Ná de pauze lag de nadruk op een zwaarder aspect. De combinatie van het hiernamaals, de hemel, hel, dag des oordeels en opstanding. Met name in dit deel werden passages uit de Bijbel en de Koran met elkaar vergeleken. Net als Marlies ter Borg constateerde ds. Cossee dat er veel overeenkomsten zijn tussen beide geschriften. De Tora , Het Nieuwe of Tweede Testament en de Koran zijn onmiskenbaar met elkaar verbonden. In de discussie werd gevraagd naar de uitleg van de joodse feestdag “vreugde der Wet”. Ds. Cossee antwoordde dat de geschriften gemeen hebben dat zij naar een monotheïstische God verwijzen, terwijl in de culturen waar zij ontstonden nog werd verondersteld dat er een veelheid aan goden bestond. De wet en het monotheïsme gaven duidelijkheid en rust. Daarmee ook soms een startpunt voor verdere theologische gedachtevorming. Over het hiernamaals, de hemel en de hel , kan geen sterveling iets met zekerheid zeggen. Wat we zeker weten is dat de “hemel” in ieder geval niet bestaat zoals in de oudheid werd gedacht. Ook over de toekomst van de overledenen is ondanks de geschriften geen zekerheid. Is er een Dag des Oordeels en zo ja welke criteria gelden dan? Kan de mens zijn eigen bestemming in het hiernamaals beïnvloeden door zijn aardse gedrag en berouw voor zonden? Wat is de rol van de goede wer-
ken, die vooral bekend zijn van de RK-kerk? Kan het waar zijn dat martelaren verzekerd zijn van een plaats in de hemel, zoals dat in de islamitische leer wordt verkondigd? Op de foto onderstaand een verbeelding uit circa 1450 van de opstanding van de gestorvenen zoals die is geschilderd door Luca Signorelli in de kerk van Orvieto, circa 130 km ten noorden van Rome.
De heer Moerman, secretaris van de VCGZ, leidde de eindronde waarin allen de gelegenheid kregen om een reactie te geven. Hier werd veel gebruik van gemaakt. De avond werd dan ook ruim na 22:00 uur beëindigd. De heer Moerman bedankte ds. Cossee voor zijn inspanningen om deze cyclus tot een geslaagd einde te brengen. Geslaagd, vooral in de zin dat er nog zelfstandig nagedacht kan worden over de besproken onderwerpen.
Fred Beerlage
Herdenking slavernijverleden Surinaamse & Nederlandse Antillen op 18 mei De 'Stichting Herdenking Slavernijverleden Suriname en de Nederlandse Antillen is op 10 januari 2013 opgericht in Zoetermeer. Daar zijn diverse redenen voor die u kunt nalezen op www.slavernijztm.nl. Enkele van die redenen zijn dat in Zoetermeer 10% van de bevolking gerelateerd is aan de Antillen en Suriname en dat de oprichters het belangrijk vinden om ook in Zoetermeer de slachtoffers te herdenken en de bevrijding te vieren. Zoals op 4 mei de slachtoffers van de tweede wereldoorlog worden herdacht en op 5 mei de bevrijding van Nederland wordt gevierd. De Stichting nodigt ons van harte uit om deze oprichting te vieren. Zij doet dit op zaterdag 18 mei vanaf 21.00uur. De entree bedraagt 10 euro per persoon en komt ten goede aan kinderactiviteiten die de Stichting organiseert van 1 juli tot en met 6 juli in Zoetermeer. Voor dat geld krijgt u champagne met een hapje, Jazzy muziek én Latijns Amerikaanse muziek. Ook is er de mogelijkheid te genieten van de Surinaamse en Antilliaanse keuken! Plaats: Abdissenbos 15 te Zoetermeer. Reserveren kan via 06-15385436 of 06-33401663 of nog via
[email protected] Diane Vlet, voorzitter Stichting Afschaffing Slavernijverleden Suriname en Nederlandse Antillen te Zoetermeer
- 14 -
KERKDIENSTEN 2013 van 12 mei 2013 tot 1 september 2013 VRIJZINNIGCHRISTELIJKEGELOOFSGEMEENSCHAPZOETERMEER Datum
Voorganger(ster)
12 mei 19 mei 26 mei 02 jun 09 jun
Ds. C. Dahmen Berkenwoude Ds. D. Sikkema Zoetermeer Ds. J.F. Postma Den Haag Ds. M.M. van Zoest Zetten Buitendag – Geen dienst in de Advenskerk Ds. A. Karreman Rijswijk Ds. C, Bregman Soest Geen dienst Ds. J.H.B. de Waard Papendrecht Geen dienst Mw. M.J. Speckens-van TuylZoetermeeer Geen dienst Nog invullen Geen dienst Ds. E. Bijlsma Den Haag Geen dienst
16 jun 23 jun 30 jun 07 jul 14 jul 21 jul 28 jul 01 aug 11 aug 18 aug 25 aug
Woon-plaats
Den. VVH PKN DO RE
Hoofd v. D. 1 WV FdW ML CM
Hoofd v. D. 2 ML MH NvW EB
Organist Oost Vis Oost Groe
Deur- Bijzonderheden dienst HdV BK Pinksteren WV BK
PKN PKN
WV FdW
ML CM
Rui Bos
MH LE
NPB
NvW
ML
HdV
RK
MH
NvW
WV
ML
EB
BK
CM
WV
MH
DO
De diensten beginnen om 10.30 uur, tenzij anders vermeld Verklaring afkortingen Denominatie: DO=Doopsgezind; NPB=Vrijzinnig Protestantse Geloofsgemeenschap; PKN=Protestantse Kerk in Ned; RE=Remonstrant; RK=Rooms Katholiek; VVP=Vrijz.Protestant. Hoofd van dienst:EB: Mw. Bout-de Vries; MH: Mw. Hofman-de Groot; ML: Hr. Lurks; CM: Hr. Moerman; WV: Hr. Visser; NvW: Hr. van Walsum; FdW: Hr. de Wit. Organist Bos: Hr. vd Bosch; Dek: Hr. Dekkers; Groe: Hr. Groeneveld; Gun: Mw. Gunzel-van der Straeten; Oost: Hr. van Oosterom; Rui: Hr. Ruiter; Vis: Hr. Visser, Voo: Hr. Vooijs; Vos: Hr. Vos. Deurdienst LE: Mw. Endert; MM: Hr. Hofman; BK: Hr. Kruyswijk; WV: Hr. Visser; HdV: Hr. de Vries.
Agenda voor de periode mei tot en met augustus 2013 Za. 18 mei Za. 25 mei
21.00-??? 09:30-16:00
Ma. 27 mei Zo. 9 juni Zo. 30 juni Wo. 1 juli Zo. 25 aug.
19:30-22:00 09:00-17.00 11:50-12:45 19:30-21:30 10:15-17:00
Feestelijke herdenking afschaffing slavernij (zie artikel) Presentatie van het Nieuwe Liedboek voor de Kerken in Monnickendam (zie decembernummer NW, blz. 6); on-line meebeleven: www.luisterpost.nl Algemene Vergadering van de VCGZ Buitendag naar Rotterdam Algemene Vergadering van de VVP Lezing in de bibliotheek over 150 jaar afschaffing slavernij Provinciale Ontmoetingszondag VVP Zuid-Holland in de Lokhorstkerk in Leiden. Middagprogramma volgt.
- 15 -
www.editoo.nl
Indien onbestelbaar retour: Fivelingo 50, 2716 BE Zoetermeer
DE VRIJZINNIG CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAP IS EEN SAMENWERKINGSVERBAND VAN DOOPSGEZINDEN, REMONSTRANTEN, VRIJZINNIGE PROTESTANTEN en EN ANDEREN IN ZOETERMEER
BEWEGING VOOR EIGENTIJDS GELOVEN
Adventskerk 30 april 2013 (vanuit Julianalaan 1)
ADVENTSKERK Julianalaan 3 2712 CB Zoetermeer www.vcgz.nl