NIEUWE WEGEN. Augustus 2013 VRIJZINNIG CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAP ZOETERMEER

NIEUWE WEGEN Augustus 2013

VRIJZINNIG CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAP ZOETERMEER

BESTUURSLEDEN - Voorzitter

Marco Lurks

- Vice-voorzitter, kerkmeester - Secretaris

Wieger Visser

- Penningmeester, coörd. gastpredikanten, ledenadministratie en verhuur kerkgebouw - Algemeen bestuurslid, voorzitter tuincommissie - Algemeen bestuurslid gastvrouw

Frank de Wit

Voorganger

Ds. K. van Klaveren

Pastorale zorg

Drs. (th.) Marja Hofman-de Groot

Pastorale zorg

Ds. Janna Postma

Coördinatie organisten

Erica Gunzel-van der Straeten

Eindredactie

Marcia Boeijinga

079-351 05 23 [email protected] 06-22 45 32 56 [email protected] 06-26 35 28 48 [email protected] 079-321 39 40 [email protected]

Cees Moerman

Nico van Walsum

079-352 35 08 [email protected] 079-316 74 19 [email protected]

Elly Bout

06-11 04 19 92 ('s maandags en bij urgentie) [email protected] 079-352 04 30 [email protected] 070-385 35 22 [email protected] 079-351 68 53 079-342 84 10 ('s avonds) [email protected]

VAN DE REDACTIE

COLOFON Informatieblad voor leden van de VCGZ. Adventskerk, Julianalaan 3, 2712 CB Zoetermeer. Tel. 079-316 61 76. Banknummer: 3166556 t.n.v. VCGZ te Zoetermeer Website: www.vcgz.nl Nieuwe Wegen verschijnt 5 maal per jaar. Artikelen graag zenden aan: [email protected] Redactie: Marcia Boeijinga, eindredacteur Kosten postabonnement voor niet-leden: 20 euro per jaar. Foto voorpagina: Marja Hofman-de Groot. Foto achterpagina: Pieter van der Meer Sluitingsdatum kopij t.b.v. decembernummer: 25 november 2013

Voor u ligt een extra dik nummer. Een feestelijk nummer waarin veel aandacht uitgaat naar onze nieuwe predikant Ds. Karl van Klaveren. Zijn intrede vindt plaats op 1 september a.s. om 16.00uur. Op pagina 3 vindt u de uitnodiging. Vergeet u niet op te geven voor deze inauguratie bij de secretaris Cees Moerman vóór 25 augustus.

Het is een hele lijst geworden met interessante data.

Op pagina 4, 5 en 6 volgt een uitgebreid interview dat ik met dominee van Klaveren had. U leest hier over zijn achtergrond en inzichten en over zijn intenties met onze gemeente. Deze intenties zijn inmiddels opgenomen in een prachtig, aanstekelijk programma in het middenkatern. U vindt er ongetwijfeld een activiteit van uw gading bij!

Graag tot 1 september a.s.!

Rest mij nog om te wijzen op de mooie en interessante expositie over de Dode Zeerollen in het museum van Assen. Deze loopt nog tot 5 januari 2014. Ik ben er geweest en was onder de indruk.

Marcia Boeijinga

In dit nummer ook een aanmeldingsformulier waarmee u zich voor de diverse onderdelen kunt inschrijven. Doen! Tenslotte vindt u op pagina 13 nog een overzicht van alle vrijzinnige predikanten vanaf 1633 in Zoetermeer/Zegwaard. Het leek mij leuk, nu de Adventskerk opnieuw een predikant heeft, dit overzicht te laten afdrukken. Tuin Adventskerk aug. 2013 -2-

DS. KARL VAN KLAVEREN, INTREDE EN BEVESTIGING, 1 september 2013 om 16.00u Het bestuur van de Adventskerk nodigt u van harte uit voor de dienst van zondag 1 september 2013, waarin onze nieuwe voorganger ds. Karl van Klaveren uit Den Haag zijn intrede doet. In deze dienst wordt tevens Cees Moerman bevestigd als ouderling voor de VVP. De dienst begint om 16.00 uur in de Adventskerk. Aan deze dienst werken de volgende predikanten mee: ds. R.L. Algera (Zoetermeer), ds. E.H. Cossee (Rotterdam), drs. M.I.N. Hofman – de Groot (Zoetermeer), ds. J.F. Postma (Den Haag). Na de dienst is er gelegenheid om kennis te maken met ds. Van Klaveren onder het genot van een hapje en een drankje. Graag ontvangen we (bij voorkeur per mail: [email protected]) uw aanmelding voor deze dienst vóór 25 augustus a.s.

VAN DE VOORZITTER Een belangrijke stap in het kader van de vernieuwing is gezet. Met unanimiteit van stemmen hebben we tijdens de laatste algemene ledenvergadering een nieuwe predikant gekozen. Een predikant die onze toekomstvisie onderschrijft en met volle overtuiging zal meehelpen aan de uitvoering ervan. Het jaarprogramma dat hij supersnel in nauwe samenwerking met het bestuur heeft opgezet, ademt de geest van vernieuwing. Het programma is aansprekend, uitnodigend en verkwikkend: ‘Jij dorstige, kom tot de wateren en verlustig je in haar overvloed.’ (Jesaja 55). In het licht van de vernieuwing zijn dit jaar nog meer belangrijke stappen gezet. Een gezamenlijke maaltijd met aansluitend discussie heeft in het voorjaar plaatsgevonden. Een begin is gemaakt met de verbetering van ons kerkgebouw en een nieuw Liedboek voor de organist is ons cadeau gedaan.

Voor de leden die nog wat aarzelend staan tegenover de ingezette vernieuwing, heb ik een grote troost. Ovidius heeft in een ver verleden ooit eens gezegd: 'alles verandert, niets gaat ten gronde!' In de kern zal het in onze geloofsgemeenschap altijd gaan om drie aspecten: omgang met God, gemeenschap met elkaar en dienst aan mens en samenleving (Jan Hendriks).

Christa Anbeek bijzonder hoogleraar Remonstrants Seminarium De Remonstrantse Broederschap heeft dr. Christa Anbeek (1961) benoemd per 1 september als bijzonder hoogleraar bij het Remonstrants Seminarium. Zij treedt daarmee in de voetsporen van prof. dr. Marius van Leeuwen, die deze functie twintig jaar lang heeft bekleed. Zij is de eerste vrouwelijke hoogleraar theologie sinds 1634 bij de Remonstranten. Christa Anbeek is vanwege haar aandacht voor de menselijke maat van religie en theologie populair en bekend bij een groot publiek. In het voorjaar van 2013 publiceerde zij met Ada de Jong nog het boek De berg van de ziel. Persoonlijk essay over kwetsbaar leven ( Ten Have). Inmiddels is van dit boek de zesde druk verschenen. Het boek gaat over het verlies van naasten en over hoe je daarna verder leeft. Bron: www.raadvankerken.nl

Over een paar weken op zondag 1 september vindt de intrededienst van onze nieuwe predikant (Karl van Klaveren) plaats. Na afloop van de dienst hoop ik samen met u en Karl het glas te heffen en een toost uit te brengen op de start van een inspirerend jaarprogramma dat voldoende aantrekkingskracht zal hebben op leden en niet-leden. Marco Lurks

Geuzenloop op zondag 29 september 2013.

Meer stappen zijn nodig op Nieuwe Wegen die leiden naar de verwezenlijking van onze idealen in de toekomstvisie. Maar niet teveel stappen tegelijk, anders zullen we struikelen. Het voornaamste is dat we als geloofsgemeenschap weer in beweging zijn. Dat voelt goed, want het geeft hoop en biedt perspectief. Stapje voor stapje met steeds meer betrokken leden werken we aan de verdere uitbouw van een actieve en open geloofsgemeenschap.

De inmiddels al weer traditionele Geuzenloop wordt dit jaar op 29 september gehouden. De start is telkens op de Pilatusdam en de Finish is telkens in de Dorpsstraat. Wij wijzen de kerkgangers er op dat er op die zondag allerlei verkeersbeperkingen zijn in de buurt van de Julianalaan. De redactie

-3-

AAN TAFEL MET DE NIEUWE PREDIKANT 26 juli 2013. Zonovergoten Den Haag. Een tafeltje in de zon op het “Plêhn”. Overal mensen, koopavond, gepraat en gelach. Uit het niets staat daar opeens onze kersverse predikant: Karl van Klaveren. In zomertenue. Nog net vóór onze vakanties konden we deze afspraak maken zodat ik nog vóór zijn intrede op 1 september een glimp zou kunnen geven van waar deze man vandaan komt. En waar hij naartoe wil. Karl is een innemend en boeiend verteller. Een kunstenaar, een denker. Een zoeker, een vinder. Denkbeelden vloeien in elkaar over. Intrigeren. Vragen om méér. Karl is in 1962 geboren en komt uit een traditioneel gereformeerd nest. Als hij de middelbare school heeft afgerond, weet hij niet welke studierichting hij moet volgen. Behalve geschiedenis waren er niet veel vakken op het VWO waar hij warm voor liep. Hij gaat naar de HEAO waar hij kennis maakt met de menswetenschappen, sociologie en psychologie, waardoor hij geboeid raakt. Bijzonder is dat deze hogeschool naast de Houtrustkerk staat waar hij dertig jaar later predikant wordt. In het eerste studiejaar volgt hij catechisatie bij een charismatische oud-politieman. Onder de indruk van zijn onderwijs en in het besef dat het in het geloof uiteindelijk om de mens zelf gaat, besluit hij theologie in Kampen te gaan studeren, een vak waarin hij al zijn interesses terugvindt. De theologische Universiteit te Kampen staat bekend als behoudend. Is dat ook jouw ervaring? En was dit een bewuste keuze? Vanwaar je overstap naar de vrijzinnige geloofsgemeenschap? Dat is een groot misverstand. De sfeer aan de ThUK was in de tijd dat ik daar studeerde heel progressief. De jaren zestig waren in Amsterdam voorbij. De matte jaren tachtig waren begonnen. Maar in de provincie en dus ook in Kampen brak de democratisering toen pas door. Ik kwam terecht in een tame-

lijk marxistisch klimaat met studenten die op de tafel sprongen en professoren voor kapitalist uitscholden. Er waren theologen uit de Derde Wereld die bij ons promoveerden en voor die sociale betrokkenheid zorgden. Alan Boesak, die in Zuid-Afrika het geweldloos verzet leidde toen Mandela op Robbeneiland gevangen zat, promoveerde in Kampen! In die tijd. Theologisch werd Kampen door de synode op de vingers getikt, omdat ze geen college wilden geven over Bavinck en andere gereformeerde theologen, maar werkten aan de uitgave van Noordmans en Miskotte. Er waren slechts een of twee orthodoxe hoogleraren. De overstap was dus niet zo heel groot. Vanuit mijn opleiding gezien. Karel of Karl? “Karl. Ik laat me zo noemen sinds ik in Wenen heb gewoond waar de naam Karel (ze verstonden “Carol”, een meisjesnaam) verwarring zaaide. Het was ook een periode in mijn leven die voor mij een nieuw begin betekende. Er was nog een reden: er lopen nogal veel (te veel) Karels rond in mijn familie. Ik ben de vijfde Karel op rij. Maar de eerste heette Karl. Hij was een Duitse timmerman uit Bocholt die in 1815 naar Nederland kwam. Ik heb ook altijd bewondering gehad voor Karl Barth en Karl Marx. Wat me in hen aanspreekt is dat ze de theologie respectievelijk filosofie niet zagen als een academische oefening, maar beschouwden als een denkdaad in de tijd die maatschappelijk relevant diende te zijn. Bij Barth uitte zich dat in zijn religieus-socialisme en zijn verbondenheid met de “Bekennende Kirche”. Bij Marx in zijn streven om met de filosofie de wereld niet alleen te interpreteren, maar ook te veranderen. Diezelfde sociale manier van denken spreekt me trouwens aan in de godsdienst van Mozes en Jezus.

-4-

Zijn er nog dingen in je privéleven die je graag met ons wilt delen? Neen, verder niet. Hoogstens dat ik mijn privéleven in principe graag privé houd. Een zekere afstand houden tot je werk is wel gezond, al ben ik van nature geneigd om me overal in te storten en alles te vertellen. Karl heeft drie prachtdochters en is getrouwd met Aurelia die op dit moment als professionele nanny werkt in Londen. Waar werkte je voordat je predikant bij de Houtrustkerk en Adventskerk werd? Ik werkte eerder als gemeentepredikant in Schipluiden. Een gereformeerde Samen-op-weg-kerk. Daarna wilde ik een tijdlang niets meer met geloof of kerk te maken hebben. Ik liep vast in het traditionalisme in de kerk. Had het gevoel dat ik daar een achterhoedegevecht leverde. Door mijn verblijf in een boeddhistisch klooster in Nepal en vertaalwerk dat ik deed en doe voor Ten Have (spiritualiteit) ging het vonkje van de religie echter weer branden. Uiteindelijk werd ik weer predikant, maar nu in de meer vrijzinnige hoek van de kerk. Ik begon als predikant voor dertigers in Amsterdam, waar ik een project heb opgezet dat nog steeds “Licht en Zinnig” heet.

Een project dat is bedoeld om mensen een alternatieve bezinningsplek te bieden naast de gewone kerkdienst. Je hebt voor de Adventskerk gekozen. Wat spreekt jou daar zo in aan? De Adventskerk trok me vooral door haar veelkleurigheid: vrijzinnig-protestanten, remonstranten en doopsgezinden in één kerk. Ik houd van pluriformiteit. Was als gereformeerde dominee al jaloers op de hervormde kerk die naast een grote middengroep ruimte liet voor een orthodoxe en vrijzinnige vleugel. Ook de rooms-katholieke kerk spreekt me aan. Die beschouw ik eerlijk gezegd nog steeds als de moederkerk. Net als Erasmus, de vader van de vrijzinnigheid, die haar ook nooit heeft verlaten. De Geest

wordt gekenmerkt door variëteit en verscheidenheid, zegt Paulus. Dat is een groot goed. Karl is visueel ingesteld. Hij houdt van beeldende kunst, fotografie en film. Heeft daar ook opleidingen in gevolgd. Tevens werkte hij als televisiemaker. In zijn predikantswerk gebruikt hij graag beeldmateriaal. Hoe verwacht je je creativiteit in te zetten in onze gemeente? Ik hoop dat te doen door gebruik te maken van de nieuwe beamer, posters te ontwerpen voor de activiteiten, activiteiten te organiseren waarin cinema, fotografie en beeldende kunst een rol spelen, en misschien wel door middel van een project voor de lokale televisie. Al moet ik bij dat laatste wel een voorbehoud maken: televisie maken kost heel veel tijd, zo weet ik uit de tijd dat ik televisie maakte in Amsterdam. En ik heb maar een dag in de week… O, ja, niet onbelangrijk: om te beginnen willen we in het programma voor het nieuwe seizoen werken met creatieve media. Naast de kring over de Bergrede zijn er drie aparte avonden waarin we mensen uitdagen om zich met acrylverf, klei en digitale fotografie te laten inspireren door een aantal klassieke teksten uit de joods-christelijke traditie. Heel fysiek, zonder woorden.

Met de vernieuwing willen we ook graag kunst in de kerk tentoonstellen. Welke kunst zie jij graag in de Adventskerk? Ik denk dat een goede mix van klassiek, modern en postmodern het goed zou doen in Zoetermeer. Een beetje zoals in de Kunsthal: toegankelijk, maar wel met diepgang. Misschien ook wel heel verschillende artistieke disci-

plines samenbrengen rond een thema: muziek, film, toneel, hedendaagse kunst, schilderkunst, beeldhouwkunst, kookkunst. Een jaarthema belicht vanuit allerlei hoeken en gaten van de cultuur. Dat lijkt me een mooie droom om aan te werken. En dan ook heel praktisch en sociaal iets doen met elkaar rond dat thema. Want dat blijft toch het unieke van het joods-christelijke geloof: dat het woord en daad in één is, levenskunst.

Je onderneemt het liefste een zoektocht met een betrokken gemeente die zich laat inspireren door het visioen van licht, liefde en leven dat door de Mensenzoon wordt belichaamd. Is dat voor jou de benaming voor God? Ja, ik noem Jezus bij voorkeur de Mensenzoon of het mensenkind. Het is allereerst de titel die hij zelf het liefst gebruikte, maar daarnaast ook een prachtige typering van wat volgens mij het christendom is: religieus humanisme. Om het met Jan Buskes, een Nederlandse barthiaan te zeggen: christenen geloven in het ‘humanisme van God’. Veel mensen weten niet dat het humanisme bijbelse wortels heeft en dat Erasmus, een gelovige katholiek, de vader van die stroming was. Ik geloof wel dat je humanist kunt zijn zonder te geloven, maar ben net als Hans Küng (die ik nogal eens vertaal) van mening dat humanisme in zichzelf geen grond heeft. Het humanisme is niet uit de hemel komen vallen. Het wortelt in de joods-christelijke spiritualiteit die gekenmerkt wordt door de gedachte dat aan God doen ‘goed doen’ is. De naastenliefde en de liefde tot God vallen samen in ons geloof

-5-

omdat God mens is geworden. Niet alleen in Christus, maar ook in jou en mij, en vooral ook in de haveloze loosers die wij met de nek aankijken. Daarom de kribbe en het kruis als symbolen van ons geloof. Zij drukken uit dat de God van alle mensen zich vooral identificeert met de armen en de machtelozen, met mensen die er geen gat in zien, die het minder goed hebben dan de upper ten van deze wereld. In die zin is de Mensenzoon voor mij God. Begin dit jaar begon je met vluchtelingenwerk in Den Haag. Wat was je beweegreden? Ik ben daar via een van onze gemeenteleden, een fantastische vrouw die altijd vredeswerk heeft gedaan, bij betrokken geraakt. Het tentenkamp van de Koekamp bij het Centraal Station werd ontruimd en de vluchtelingen zochten hun toevlucht in een leegstaande kerk aan de Sportlaan. Die kerk staat vlak bij onze kerk. Ik vond net als haar dat we in die vluchtkerk als ‘naaste’ present moesten zijn, hoe je ook mag denken over dit vraagstuk. Mensen die op straat worden gezet verdienen een dak boven hun hoofd, brood op de plank en een oor dat naar ze luistert. Anderzijds mag het niet zo zijn dat onze hulp ertoe bijdraagt dat ze ‘zich kapot hopen’. Want ook dat zie ik wel gebeuren. Jonge jongens die op school zouden moeten zitten en al jaren in Nederland rondhangen in de hoop op een verblijfsvergunning die ze waarschijnlijk nooit zullen krijgen. Ik ben heel erg voor een rechtvaardig vluchtelingenbeleid waarin asielzoekers zo goed mogelijk worden begeleid. Ik heb overigens ontdekt dat die projecten er wel zijn en ook wel gesteund worden door de overheid. Niettemin is er nog te vaak sprake van ‘uitzetpolitiek’ in plaats van ‘begeleiding van asielzoekers’. 1 september vindt de intrededienst plaats. Is al bekend hoe deze er ongeveer gaat uitzien? De zomermaanden heb ik met het bestuur een programma voorbereid voor het nieuwe seizoen. We organiseren bij mensen aan huis kennismakingsavonden over de vraag ‘Wat bezielt je?’ Avonden die ook toegankelijk zijn voor mensen die niet tot de kerk behoren, maar wel belangstelling hebben voor zinvragen. Daarnaast komt

er een kring over een boek van Frederic Lenoir, een Franse godsdienstwetenschapper, die Socrates, Jezus en Boeddha met elkaar heeft vergeleken. Heel boeiend om te zien hoe dicht die drie elkaar naderen en toch hun eigen accenten leggen. Een prachtig boek om je te oriënteren op zingeving. In de intrededienst staat vooral de bevestiging centraal. Ook zal ik proberen om in een korte preek aan te geven wat voor mijzelf belangrijk is. Waar ik met de gemeente naar op zoek wil gaan. Aan het einde van dit interview stel ik ds. Van Klaveren nog drie vragen, waar maar één antwoord op mogelijk is.

a. Lelijke eend of sportwagen? Antwoord: Lelijke eend. b. Oude- of Nieuwe Testament? Antwoord: Nieuwe Testament (zichtbaar is hij verveeld met deze vraag, wil gráág nuanceren). c. De parabel van de verloren zoon of die van de arme weduwe die vanuit haar armoede haar laatste muntjes in de offerkist doet. Antwoord: De arme weduwe. Aan u om hierover en over al het hiervoor staande in discussie te gaan met uw nieuwe predikant. Zondag 1 september om 16.00u is de intrede van ds. Van Klaveren. Elders in Nieuwe Wegen vindt u de uitnodiging. En heeft

u in dit artikel zijn portretfoto gemist? Dan is deze eerste september hét moment om hem in levende lijve te aanschouwen. Marcia Boeijinga

Uiteindelijk gaat het mij om "Community", een gemeente die zich verantwoordelijk voelt.

Maaltijdavond met kringgesprek geslaagd!

Inzameling oude bijbels

Op 6 mei jl. vond de maaltijdavond in de Adventskerk plaats, gevolgd door een kringgesprek. Dat zo’n maaltijd aanspreekt bleek wel uit de 21 aanmeldingen die we kregen. En wat was het goed georganiseerd. De initiatiefnemers waren Jolande Annema, Marja Hofman en Nico van Walsum. Zij werden ter plekke geholpen door gemeenteleden die servies, tafelkleden kwamen brengen. Weer anderen zorgden voor het uitserveren van de maaltijd. Jolande gaf een korte inleiding op de Bijbelse maaltijd die bijzonder smakelijk was. Na een uitbundig applaus voor Jolande en haar kookploeg startten we met het kringgesprek. Thema op deze zesde mei was “Bevrijd zijn” en werd begeleid door Marja Hofman. Centrale vraag was om kort aan te geven wat bevrijd zijn voor een ieder betekent. Daarna gingen we in groepjes van vier uiteen om hier verder over te praten.

In het mei-nummer van Nieuwe Wegen deden we al een oproep om bijbels een nieuwe kans te geven. Toen was het om bijbels te recycleren ten goede van nieuwe bijbeluitgaven. Nu is het omdat er in het Huis van Bewaring grote behoefte is aan bijgels. Het maakt niet uit in welke vertaling. Heeft u nog een bijbel over, dan kunt u contact opnemen met Maria Draaijers, geestelijk verzorger in de Penitentiaire Inrichting Zoetermeer: [email protected]. Zij neemt ze graag in ontvangst.

Dit smaakt naar meer. Dat bleek wel uit de korte evaluatie na deze maaltijd en het gesprek. Wordt vervolgd. Marcia Boeijinga

Bron: Nieuwsbrief Beraad van Kerken Zoetermeer

Bevestiging Dr. Cossee in Zevenhuizen Op zondag 30 juni om drie uur 's middags was ik aanwezig bij de intrede van dr. E.H. Cossee te Zevenhuizen. Hannie Steenmeijer, Henk de Vries en echtgenote waren ook aanwezig. In deze kleine maar tot de nok toe gevulde kerk ontvingen we een warm welkom. De bevestiging van dr. Cossee werd verricht door dr. K.J. Holzapffel uit Rotterdam. Na de bevestiging las dr. Cossee de bijbelgedeeltes voor uit Psalm 122 en Johannes 14:1-6.

De tekst van de prediking was "Om het huis van de Heer onze God, wil ik het goede voor u zoeken". Na afloop van de dienst konden we dr. Cossee en zijn echtgenote begroeten onder het genot van een drankje. En, alsof het opeens zomer was geworden, konden we buiten in de zon nog nagenieten van deze sfeervolle bijeenkomst. Elly Bout-de Vries

-6-

VAN DE PENNINGMEESTER Gift fonds COS Van de Remonstrantse Broederschap kregen we een gift van 500 euro uit het fonds Cos (uit de nalatenschap van juffrouw Cos) voor verbetering van het interieur van onze kerk. Het bestuur is hier zeer erkentelijk voor.

Met de goedkeuring van de aanstelling van ds. van Klaveren hebben de leden zich uitgesproken voor een hoopvolle voortzetting van onze geloofsgemeenschap. Helpt u dan ook mee aan de materiële mogelijkheden daarvoor?

VAN, OVER EN VOOR ONZE LEDEN Hartelijk dank aan het bestuur VCGZ voor de mooie bos bloemen die ik kreeg en voor het gezellige bezoek door de brenger van deze attentie. Mw. J.M. Bodaan-Noordanus

Bloemen in de dienst Sinds het begin van dit jaar hebben we weer een vaste leverancier van de bloemen in de kerkdienst. KJ-Bloemisten in de Dorpsstraat zorgt iedere week voor prachtige boeketten voor een redelijke prijs. Als u ook steeds weer geniet van dit moois, is dit misschien een goede reden voor een gift aan ons bloemenfonds! Ons banknummer is ING 3166556 t.n.v. VCGZ Zoetermeer.

Vrijwillige bijdragen We mochten al veel vrijwillige bijdragen ontvangen. Ook wordt vaak gebruik gemaakt van de mogelijkheid om per maand een bedrag over te maken. Veel dank daarvoor. Desondanks blijven de vrijwillige bijdragen achter bij het verhoopte bedrag. Het zijn geen gemakkelijke tijden, maar misschien ziet u nog ruimte voor een extra gift.

Hartelijk dank voor de prachtige, geurige bloemen die ik voor mijn 93'ste verjaardag van u mocht ontvangen. Ik denk vaak aan uw vriendelijke gemeenschap en ik wens u veel goeds toe. Met vriendelijke groeten. Mw. A. Velzeboer-Grabowsky

Overleden In juni ontving het bestuur het bericht van overlijden van Mr. Lambertus Hermanus van der Bilt, em. predikant van de Nederlandse Hervormde Kerk (1923-2013). Hij ging meerdere malen voor in onze kerk. We wensen zijn nabestaanden sterkte toe bij het dragen van dit verlies.

Presentatie Liedboek Monnickendam groot feest Zaterdag 25 mei werd het nieuwe Liedboek voor de Kerken gepresenteerd in Monnickendam. De Grote Kerk was zo snel vol, dat ook twee andere kerkgebouwen in Monnickendam moesten worden opengesteld voor allen die de officiële presentatie wilden meemaken.

op 40 verschillende locaties in het centrum. Vanuit diverse perspectieven werd gereflecteerd op het Liedboek: variërend van 'hoe klinken de liederen in het Fries?' tot 'De singer-songwriter en het Liedboek' en van 'Het Liedboek literair' tot 'De geuren van het Liedboek'.

Het eerste exemplaar is overhandigd aan een dakloze uit Amsterdam, namens het straatpastoraat ‘De straatklinkers’. Vervolgens werd een exemplaar uitgereikt aan de vertegenwoordigers van de acht kerkgenootschappen binnen de ISK (Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied) en tot slot een exemplaar aan de burgemeester van Monnickendam. Daarna werd uit het Liedboek gezongen en kon iedereen genieten van de indrukwekkende vernieuwingen die het liedboek biedt.

Al met al een historische dag voor het Nederlandse en Vlaamse protestantisme, precies 40 jaar na de verschijning van het vorige liedboek.

In het middagprogramma vond het Liedboek Festival plaats en was er gelegenheid om workshops te volgen

De eerste druk (50.000 exemplaren) van het Liedboek is inmiddels uitverkocht. De tweede druk (opnieuw 50.000 exemplaren) volgde medio juni en de voorbereidingen voor de derde druk zijn inmiddels ook gestart. Ons gemeentelid Bouke Kruyswijk gaf op deze dag in Monnickendam acte de présence. Zijn bevindingen kunt u lezen op onze website: www.vcgz.nl.

-7-

Het was een grote verrassing dat Frank en Jetty de Wit de Adventskerk, ter herinnering aan hun 45-jarig huwelijk, twee lijvige liedboeken t.b.v. de organist aanboden. Marcia Boeijinga

WINTERPROGRAMMA 2013-2014 Via een creatieve werkvorm praten we over wie we zijn, wat we doen en wat ons bezielt. Wat drijft ons? Waar worden we vrolijk van? Hoe kijken we tegen het leven aan? Speelt geloof daarbij een rol? Iedereen wordt verzocht om een voorwerp mee te nemen wat iets over hem/haar vertelt (bijv. een foto, boek, schilderij of herinnering). Datums: maandag 7 en 21 oktober, 4 en 18 november, 2 december en 6 januari. Plaats: nader te bepalen. Tijd: de middagbijeenkomsten zijn van 14.00 tot 15.30 uur en de avondbijeenkomsten van 20.00 tot 21.30 uur.

november 2013, en 29 januari en 26 maart 2014. Plaats: café Rootz, Grote Marktstraat 14, Den Haag (tegenover de Mediamarkt; 2 minuten lopen vanaf Randstad Rail tramhalte Grote Marktstraat). Tijd: vanaf 20.00 uur.

Inspiratie uit de Bergrede (I) Gesprekskring in de middag

Café Next Ontmoetingsplek voor jonge Ook voor het nieuwe seizoen heeft de generaties Adventskerk weer een uitgebreid proPraten over dingen die je bezighougramma bedacht, zodat we niet alleen op zondag, maar ook op andere dagen van de week bezig kunnen zijn met zingeving en levensvragen. We hebben daarbij gestreefd naar afwisseling in zowel inhoud als vorm. Zo vinden de bijeenkomsten plaats op diverse locaties: in huiskamers, in de Adventskerk, in een café in Den Haag en in de Olijftakkerk. En er is niet alleen ruimte voor lezen en praten, maar ook voor proeven, doen, kijken en beleven. Alle onderdelen zijn vrij toegankelijk voor iedereen, omdat we kerk willen zijn voor de stad. Voor meer informatie kunt u terecht bij ds. Karl van Klaveren, onze nieuwe voorganger (e-mail: [email protected], telefoon: 06-11041992). We wensen elkaar een inspirerend seizoen toe, want uiteindelijk geven we daar samen vorm aan!

Wat bezielt je? Kennismaking aan huis Onze nieuwe predikant wil graag met ons kennis maken aan de hand van de vraag: ‘Wat bezielt je?’ Om een goed gesprek mogelijk te maken komen we in huiselijke kring bijeen in kleine groepen.

den, je kijk op het leven, je visie op de politiek, je gevoel bij het geloof. Het kan allemaal in ‘Café Next’, een ontmoetingsplek voor jonge generaties. Het format is simpel. Iedereen uit 'generatie Next' is welkom in Rootz, een café in hartje Den Haag. In een onge-

dwongen sfeer bespreken we 'zinnige zaken' of zien we waar het schip strandt. Op tafel staat een 'discussiepot' met lastige vragen, prikkelende citaten of wilde stellingen die ons gesprek van brandstof kunnen voorzien. Zo af en toe willen we samen iets 'doen': een stedentrip, een workshop, een vrijwilligersklus, een concert of een kloosterweekend. Niets moet, alles mag in Café Next. Als het maar ongedwongen en zinnig is. Gastheer van deze ontmoetingsplek is Karl van Klaveren, de nieuwe voorganger van de Adventskerk, die ook vrijzinnig predikant is in Den Haag. Ook belangstellenden van buiten onze kleine kring zijn welkom! Datums: laatste woensdag van de oneven maanden: 25 september en 27

-8-

Geen toespraak heeft de wereld zo geïnspireerd als de Bergrede. De katharen en de kloosters, Franciscus, Gandhi, Bonhoeffer en Martin Luther King – ze zijn ondenkbaar zonder het nieuwe elan dat Jezus met deze ‘berg van woorden’ gaf aan ethiek en religie. Tegelijkertijd roepen deze woorden ook wel weerstand op. Is de Bergrede niet wat wereldvreemd? In vijf middagbijeenkomsten willen we deze klassieke tekst lezen en bespreken. We doen dat aan de hand van onze eigen leeservaring, maar bekijken deze woorden ook vanuit diverse exegetische invalshoeken. Datums: maandagen 14 oktober, 11 november, 13 januari, 10 februari, en 10 maart. Plaats: Adventskerk. Tijd: 14.00-16.00 uur.

Inspiratie uit de Bergrede (II) Creatieve avonden

In kerk en samenleving wordt veel gepraat. Maar beleving kan ook zonder woorden. Ook over bijbelteksten kun je non-verbaal en intuïtief nadenken. Dat is de bedoeling van deze bijeen-

komsten: drie creatieve avonden waarin we ons heel fysiek willen laten inspireren door woorden uit de Bergrede. Werkend met klei willen we vorm geven aan de zaligsprekingen. Met acrylverf en schilderdoek geven we gestalte aan het Onze Vader. En Jezus' oproep om niet te oordelen gaan we daadwerkelijk oefenen door digitale foto's te maken in onze eigen omgeving. Kunstenaarsmaterialen zijn aanwezig, waarvoor een vrijwillige bijdrage zal worden gevraagd. Alleen op de laatste avond worden de deelnemers verzocht om zelf een (digitale) fotocamera mee te nemen. Datums: maandagen 14 oktober (klei), 13 januari (acrylverf), 10 maart (digitale fotografie). Plaats: Adventskerk. Tijd: 20.00-22.00uur

Socrates,Jezus, Boeddha Leeskring over drie grote zingevers

Franse godsdienstwetenschapper Frédéric Lenoir schreef een toegankelijk boek over die vragen. In Socrates, Jezus, Boeddha: drie leermeesters (Ten Have 2010) vergelijkt hij de grote zingevers met elkaar: hun achtergrond en roeping, hun optreden en leer, hun dood en invloed daarna. Hij eindigt met een cruciale vraag: hoe ze ons ook vandaag nog (kunnen) bezielen. Deelnemers aan deze kring wordt verzocht om vooraf thuis een gedeelte uit het boek te lezen. De avond zelf bespreken we het boek aan de hand van onze vragen en gedachten bij deze lectuur. Datums: op de maandagen 30 september (p. 11-39), 28 oktober (p. 40-69), 25 november (p. 70-94), 27 januari (p. 95-135), 24 februari (p. 136-158), 31 maart (p. 159-192) en 28 april (p. 193-235). Plaats: Adventskerk. Tijd: 20.00-22.00 uur.

Wie stenen losbreekt Eenakter van Kirsten Benschop In dit theaterstuk van Kirsten Benschop draait het om het vinden van rust in het gehaaste leven. Een vrouw van middelbare leeftijd wordt wakker met een bevreemd gevoel. Moe en leeg besluit ze een klooster te bezoeken in de hoop haar leven weer op orde te krijgen. Daar maakt ze kennis met stilte, eenvoud en verhalen van mensen die haar raken. Als de dag komt waarop ze het klooster zal verlaten, bevindt ze zich op een keerpunt in haar leven. Past haar ‘oude’ levensstijl nog bij haar nieuw verworven inzichten? In deze eenakter wordt geput uit ervaringen en wijsheden uit verschillende bronnen. Er zitten elementen in die diep kunnen ingrijpen. De voorstelling vindt plaats op maandag 9 december in de Olijftak in een samenwerkingsproject met de Protestantse Wijkgemeente Zoetermeer Noord, waarmee wij al vaker samen-

Socrates, Jezus en Boeddha behoren tot de invloedrijkste mensen uit de geschiedenis. Zonder een letter te hebben geschreven, veranderden zij de wereld. Socrates richtte de aandacht van de filosofie op de mens. Door Boeddha verspreidde de diepzinnige spiritualiteit van India zich wereldwijd. En door het optreden van Jezus onderging de westerse cultuur een metamorfose. Wat bezielde deze grote meesters? Wat weten we over hen? De

werkten. Na afloop kan er worden nagepraat bij een hapje en een drankje. De zaal is open om 19.30 uur. De entree bedraagt 4 euro. Datum: maandag 9 december 2013 Plaats: Olijftak, Antigoneschouw 33, Zoetermeer. Tijd: 20.00-22.00 uur.

Samen de seider vieren Een maaltijd vol symbolen

Vroeger maakte het joodse volk drie pelgrimsreizen per jaar. Men trok naar de tempel in Jeruzalem en vierde daar zijn feesten. Een van de grote rituelen was de seidermaaltijd bij het Pesachfeest, waarop de bevrijding uit de slavernij werd herdacht. Nog steeds wordt dit door joden zo gevierd. Op een avond in de Goede Week zal ds. Liesbeth Kromhout ons meer vertellen over het ontstaan van de seider, de bijzondere bereidingswijzen en de symbolische betekenis van deze maaltijd. Ze doet dat terwijl wij aan tafel zitten in een feestelijk versierde zaal en deze bijzondere maaltijd vieren. Deze seidermaaltijd in de Goede Week wordt voorbereid door een door Liesbeth begeleide werkgroep. Zij voorziet deze werkgroep van recepten en aanwijzingen. De voorbereidingsmiddag is op maandag 3 maart van 14.00 tot 16.00 uur. De seiderviering zelf vindt plaats op maandag 14 april, van 16.00 tot 20.00 uur. U kunt zich voor de kookwerkgroep en/of de maaltijdviering zelf aanmelden via een inschrijfformulier in de hal van de kerk of bij ds. Karl van Klaveren. Datums: maandag 3 maart (voorbereidingsgroep) en maandag 14 april Tijd: 16.00 tot 20.00 uur (seidermaaltijd met uitleg). Plaats: Adventskerk. Ds. Karl van Klaveren

-9-

100 jaar jubileum Albert Schweitzer

Hoewel diverse organisaties 2013 bestempelen als een 100 jarig Albert Schweitzer jubileum, moeten daar toch wat kanttekeningen bij worden geplaatst. Hij leefde van 1875 tot 1965 en kreeg voor zijn werk in 1952 de Nobelprijs voor de Vrede. Geen van deze jaartallen is te relateren aan een 100 jarig jubileum in 2013. Wat dan wel? Welnu, hij vertrok in 1913 voor de eerste keer naar Afrika waar hij in Lambaréné in het land dat nu Gabon heet een ziekenhuis oprichtte. Dat vertrek, dat toen het nieuws vast niet zal hebben gehaald, is het ankerpunt om nu van een jubileum te spreken. Schweitzer staat bekend als een Duitse theoloog, maar niet alleen dat. Hij was tevens filosoof, medicus en een begaafd organist. Tijdens zijn vele bezoeken aan Europa verzorgde hij orgelconcerten om zijn ziekenhuis te kunnen financieren. Ik denk zelfs dat hij de bedenker was van de benefiet-concerten. Hij sprak Duits, maar was hij een Duitser? Formeel wel, want de plaats Kaysersberg was Duits toen hij er in

1875 geboren werd. Nu is de Elzas, waarin deze plaats ligt, een Frans Departement. Maar dit had en vervelend staartje, waarop ik nog terugkom Was hij inderdaad vrijzinnig? Moeilijk te zeggen. Zijn vader Ludwich was predikant bij “een evangelische gemeente”. Zijn moeder Adèle was dochter van een dominee in Mühlbach, een plaatsje in de Pfalz, tegenwoordig dus net over de Duitse grens, maar toen ook gewoon hetzelfde land. Ik kan u trouwens uit eigen ervaring verzekeren dat de grensverleggingen in die streken inmiddels als een historische toevalligheid worden beschouwd: fiets en wandelroutes gaan zonder enige beperking over de grenzen heen.

macht ten koste van anderen, en daarmee steeds meer schuld op zich laadt". Hij trachtte begrippen als 'liefde', 'toewijding', 'medelijden', 'deelgenootschap' en 'solidariteit' weer op de agenda te krijgen, om de mensheid te stimuleren tot leven op een hoger plan.”

In sommige publicaties wordt hij een Lutherse theoloog genoemd, maar ik heb daar mijn bedenkingen bij. Zijn laatste levensjaren verbleef hij vooral in Königsfeld in het oostelijke Zwarte Woud. Dat was een steunpunt van de Evangelische Broedergemeente, ook bekend als Hernhutters. In die plaats is ook een boeiend museum aan hem gewijd, dat ik enkele jaren geleden bezocht. Uiteindelijk stierf hij in Lambaréné.

Voor u: In de komende periode worden er in de traditie van Schweitzer zelf dan ook enkele orgel concerten georganiseerd in onze regio.: - Op 7 september 2013 in de Oude of Martinikerk in Voorburg, Herenstraat 77, 2271 CC, om 20:15. Dit concert wordt verzorgd door de Stichting Orgelconcerten te Voorburg. - Op 12 september 2013 in de Grote of Sint Jacobskerk, 2512AM, Den Haag (tijdens het internationaal orgelfestival) om 20:15. Het programma is gelijk aan het programma dat Schweitzer zelf speelde in 1928). Voorafgaand zal om 19:30 een lezing worden gehouden door Aad van der Hoeven. N.B. In deze kerk kunt u tot 28 augustus ook de Huygens tentoonstelling 2013 zien die op 24 april is geopend door toen nog koningin Beatrix.

Schweitzer is dus vele malen naar Lambaréné gegaan. In de Eerste Wereldoorlog werd hij in 1917 echter tijdens een verblijf in zijn geboortestreek met zijn vrouw geïnterneerd, want hij was Duitser in Frans gebied en dus per definitie verdacht. Later verbleef hij – nog steeds geïnterneerd – in een klooster, waar eerder ook Vincent van Gogh was verpleegd. Hier kon en mocht hij in ieder geval zijn medische kennis gebruiken. In Wikipedia staat hierover “Hij zag deze wereldoorlog als een teken van verval van de toenmalige beschaving, als een bewijs van zijn overtuiging dat een onverschillige, onnadenkende mensheid geregeerd wordt door de strijd om kennis en

Wie niet in dromen gelooft, is geen realist. Joodse wijsheid

- 10 -

Het is dus niet zo vreemd dat het Nederlandse Albert Schweitzer Fonds hem als boegbeeld heeft gekozen en in zijn geest probeert om zijn idealen verder te verwezenlijken. Veel bijeenkomsten van de VVP worden daarom afgesloten met een collecte voor het Nederlandse Albert Schweitzer Fonds (NASF).

Fred Beerlage Bronnen: Wikipedia, teksten uit het Albert Schweitzermuseum in Königsfeld, eigen foto.

OVERDENKINGEN VAN EEN LEEK Ons gemeentelid Gerrit Kuiper publiceerde al eerder artikeltjes om de lezers van Nieuwe Wegen te prikkelen na te denken over bepaalde onderwerpen. Alledaagse onderwerpen waar je vaak niet bij stil staat. Onderwerpen waarbij je je af kunt vragen of je de enige bent die er zo over denkt. De heer Kuiper stelt het op prijs mocht u met hem over zijn overdenkingen willen spreken.

symfonie. Bijvoorbeeld het laatste deel dat begint met "Freude, schöner Götterfunken, Tochter aus Elysium, wir betreten feuertrunken, Himmlische, dein Heiligtum. Deine Zauber binden wieder was die Mode streng geteilt: alle Menschen werden Brüder wo dein sanfter Flügel weilt...".

Sentimentele flauwekul, of is het toch iets anders? Kent u dat ook? (ik ben dit keer erg persoonlijk). Dat literatuur, muziek en schilderkunst emoties opwekken? Wat mij betreft kunnen die soms heftig zijn. In het bijzonder door muziek, zowel vocale als instrumentale. Ik merk dan dat vooral de spieren van mijn gezicht gespannen zijn. Wanneer ik bijvoorbeeld naar de woorden van Goethe's Erlkönig met de snelle pianomuziek luister, dan gebeurt dat: "Mein Vater, mein Vater, jetzt faszt er mich an! Erlkönig hat mir ein Leid's getan". Wanneer ik naar Bach's Matthäus Passion luister, houd ik het bij veel passages niet droog. Bijvoorbeeld bij de aria "Können Tränen meiner Wangen nicht erlangen". Of het laatste door het koor gezongen "Wir setzen uns mit Tränen nieder...". Een ander stuk is Beethoven's 9e

Jaarvergadering VVP Zoetermeer. In het meinummer van Nieuwe Wegen stond dat de VVP haar voorjaarsvergadering zou houden op 30 juni na afloop van de eredienst. Bij het kiezen van deze datum is over het hoofd gezien dat op die zondag al het zomerrooster van erediensten van toepassing was en er dus geen dienst was. Het bestuur is van mening dat het niet zinvol is om in september alsnog een voorjaarsvergadering te houden en dan in november ook nog een najaarsvergadering. Daarom heeft het bestuur besloten om dit jaar slechts één vergadering te houden en wel op zondag 10 november na afloop van de eredienst. Uiteraard kunnen de leden die dat wensen wel de jaarstukken voor de voorjaarsvergadering opvragen bij de secretaris en de penningmeester. Fred Beerlage secretaris VVP Zoetermeer

Of zijn 5e pianoconcert..... Kent u die emoties ook? Laat het eens weten. Oók als u het bovenstaande sentimentele flauwekul vindt. Gerrit Kuiper Tuin Adventskerk aug. 2013

Te zijn

Indrukwekkend afscheid bij onze huurder, de Evangelische Broedergemeente Namens de Adventskerk was ik op vrijdagochtend 19 juli aanwezig bij het indrukwekkende afscheid van één van de oprichtsters van de Evangelische Broederschap (EBG), mevrouw Mavis Glaudette Mildres Harlequin-Mac Donald. Mavis werd 70 jaar en zal het 25-jarig jubileum van de kring, dat in december zal worden gevierd, helaas niet meer

meemaken. Tijdens dit jubileum zal aan haar voortrekkersrol zeker aandacht besteed worden. Zo was zij jarenlang de contactpersoon van de EBG voor onze geloofsgemeenschap. Toenmalig bestuurslid Arnold Collenteur heeft daar nog goede herinneringen aan.

te zijn en niet weten van waar en waarom waartoe en waarheen te zijn om te zijn niet hoeven weten van waar en waarom waartoe en waarheen zo maar te zijn en altijd geweten van waar en waarom waartoe en waarheen waarachtig te zijn Herman A. Verbeek (1936-2013) Nederlands priester en politicus

Fred Beerlage

- 11 -

Nederlandse Remonstranten komen met reactie op "A Common Word"

Actieavond protestantse predikanten

De Remonstrantse Broederschap is op 10 juli 2013 met een schriftelijke reactie gekomen op A Common Word, de handreiking uit 2007 van 138 moslimgeleerden aan de christelijke wereld. De moslimgeleerden hebben met deze tekst willen laten zien wat centraal staat in hun geloof.

De predikanten van de PGZ (Protestantse Gemeente Zoetermeer) gaan een actie-avond houden. Als predikanten willen zij iets doen aan de inkomsten van de PGZ door een culinaire en culturele avond in te vullen. Een aantal vn hen wil de inwendige mens bij u versterken, een aantal wil de culturele mens in u onderhouden. Bij wijze van spreken verkopen zij zichzelf met de bedoeling dat het een positieve bijdrage levert aan het kerkleven van Protestants Zoetermeer. De actie begint om 18.00uur op vrijdag 14 september in de Oude Kerk. Iedereen is van harte welkom.

Tot op de dag van vandaag is A Common Word aanleiding voor kerken om de dialoog te zoeken met moslims. Daar sluiten de remonstranten zich nu bij aan. Daartoe hebben zij hun geloofsbelijdenis uit 2006 in het Arabisch laten vertalen. "Verdraagzaamheid in

the global village" was in 2012-2013 het jaarthema bij de remonstranten. De steunbetuiging aan A Common Word vloeit hier uit voort.

Bron: www.remonstranten.nl

Bron: nieuwsbrief Beraad van Kerken Zoetermeer

Wereldgebedsdag 2014 Wereldgebedsdag is een wereldgebeurtenis. Op de eerste vrijdag in maart (In 2014 is dat 7 maart) gaat het gebed de wereld rond, ieder jaar opnieuw. Honderdduizenden mensen voelen zich, in de 173 landen die meedoen aan de viering van Wereldgebedsdag , door gebed verenigd en bemoedigd. Door Wereldgebedsdag krijgt het christelijk geloof een internationale, oecumenische dimensie.

Tijdens de gebedsdienst wordt ervaren hoe taal en cultuur van invloed zijn op de uitleg en de praktische toepassing van Bijbelse teksten.

Wat deze vrijdag tot een speciale dag van gebed maakt, is het feit dat gedurende 24 uur ergens in de wereld bijeenkomsten plaatsvinden, waar dezelfde noden voor God gebracht worden, dezelfde gebeden worden gebeden en dezelfde schriftgedeelten worden gelezen. Als de zon in het verre oosten opgaat over de eilanden in de Stille Oceaan, dan worden daar al de eerste diensten gehouden terwijl wij hier nog de vorige datum schrijven. Ons land neemt sinds 1929 deel aan de jaarlijkse viering van Wereldgebedsdag: in meer dan 500 plaatsen in Nederland zijn werkgroepen actief die bijeenkomsten en vieringen organiseren en die publiciteit geven aan het werk van Wereldgebedsdag. Bron: www.wereldgebedsdag.nl

Divine Surprise! Tentoonstelling In het Bijbels Museum te Amsterdam vindt nog tot en met 25 augustus a.s. de verrassende tentoonstelling Divine Surprise! plaats. Een zoektocht naar de vrouwelijke kanten van God. Vrouwelijke idolen en godinnen uit het oude Nabije Oosten, van 6000 v. Chr. tot het begin van onze jaartelling tonen een breed scala van vrouwelijke goddelijkheid. In jodendom en christendom is het verboden God af te beelden, of het nu als man is of als vrouw. Toch denken

we bij de Allerhoogste bijna altijd aan een mannelijke persoon. De vrouwelijke kanten van God zijn eeuwenlang onderbelicht gebleven. Deze tentoonstelling wil hier verandering in brengen. Meer informatie over deze intrigerende tentoonstelling is te vinden op www.bijbelsmuseum.nl.

- 12 -

Grote tentoonstelling Dode Zeerollen

Het is niet naast de deur, maar mócht u deze zomer in de buurt zijn van Assen, dan is een bezoek aan het Drents Museum te Assen een bezoek waard! Daar vindt vanaf 9 juli (tot en met 5 januari 2014) een grote tentoonstelling plaats over de befaamde Dode Zeerollen. Er zijn originele bijbelse manuscripten en objecten te zien uit de derde eeuw voor Chr. tot de eerste eeuw na Chr., en alternatieve teksten die niet in de Bijbel terecht zijn gekomen. De teksten op de Dode Zeerollen geven ons onschatbare informatie over de geschiedenis en cultuur uit de periode waarin belangrijke kenmerken van het jodendom en christendom gevormd werden. Meer informatie vindt u via www.drentsmuseum.nl.

Lijst van vrijzinnige predikanten en voorgangers in Zoetermeer Predikanten Remonstrantse gemeente Zegwaart-Zoetermeer 1633-1635 Jacobus Batelier 1635-1641 Walich Maartensz 1642-1644 Benjamin Sapma 1644-1645 Daniel Goulart 1647-1648 Gerardus Sopingius 1648-1653 Gerardus Heemskerk 1653-1667 Henricus Vreeburg 1667-1669 Joannus Molinaeus 1670-1680 Henricus de Paauw 1680-1715 Salomon Borremans 1714-1715 Nicolaas Reineman (hulppredikant) 1716-1721 Jacobus Voegen 1722-1727 Jacobus Lomannus 1727-1729 Clemens ’t Lam 1729-1731 Jan van de Werken 1731-1757 Matthijs van Stolk 1757-1760 Pieter van den Bosch 1760-1770 Abraham Maas 1771-1774 Theodorus Frets 1774-1776 Cornelius van Schoone 1777-1787 Abraham Maas 1789-1800 Laurens Kuiper 1800-1804 Pleun Labberton 1805-1809 Jan Zanting 1809-1846 Gerard Lindenberg 1847-1866 Jan van Leeuwen Per 1 januari 1867 einde Remonstrantse gemeente Zegwaart-Zoetermeer. Per 20 februari 1914 oprichting “Vereniging Vrijzinnig Hervormden”. Predikanten van de VVH: 1914-1929 P.L.L. Post 1929-1941 J.D. van der Veen 1941-1945 C. de Haas 1945-1949 J. van Veen 1949-1953 N.C.A. Pols 1954-1958 P.J. van Ouwerkerk 1959-1961 J. van Rossum 1961-1966 A. Kalis Op 7 juni 1969, na bijna honderd jaar, zijn de Remonstranten weer terug onder de naam “Remonstrantse kring Zoetermeer”. In dat zelfde jaar op 25 september volgt de stichting van de Doopsgezinde gemeente. Remonstranten en Doopsgezinden sluiten direct een samenwerkingsovereenkomst. Op 25 januari 1970 volgt dan het samenwerkingsverband van Vrijzinnig hervormden, Remonstranten en Doopsgezinden. Eerst onder de naam V.V.H.-DoRe, later onder de naam VCGZ (Vrijzinnig Christelijke Geloofsgemeenschap Zoetermeer) Predikanten van dit samenwerkingsverband: 1968-1972 P. van de Laarse 1972-1975 H.D. Elderkamp 1976-1985 Mr. H.L. van der Bilt 1985-1988 G. Berveling 1988-2000 Mw. J.F. Postma 2000-2009 Mw. R. Thieme –Tiesing 2009-2012 Dr. E.H. Cossee 2013K. van Klaveren Marcia Boeijinga

- 13 -

Diefstal trouwring Simon Episcopius Bij een inbraak in Barendrecht is een gouden trouwring uit de zeventiende eeuw gestolen. Een woordvoerder van de Remonstrantse Broederschap heeft dat bekend gemaakt. Het gaat om de trouwring van de zeventiende-eeuwse theoloog Simon Episcopius (1583-1643). Hij bevond zich in de woning van de huidige rector van het Remonstrantse Broederschap. Aan de binnenzijde van de ring is de naam van de theoloog te vinden, naast de naam van diens vrouw, Maria Pesser. Verder is er een datum in het

jaar 1630 in de gouden ring gegraveerd.

krijgen van de ring een hoge beloning in het vooruitzicht gesteld, vèr boven de actuele waarde van het goud.

Simon Episcopius was een van de theologen die door de Synode van Dordrecht (1618-1619) werd veroordeeld. Hij was vervolgens een van de oprichters van de Remonstrantse Broederschap en werd in 1634 de eerste hoogleraar aan het Remonstrants Seminarium. De Remonstrantse Broederschap heeft voor de tip die leidt tot het terug-

Bron: Remonstrantse Broederschap

AGENDA Tenzij anders vermeld: locatie Adventskerk Wo. 18 sep Wo. 25 sep Ma. 30 sep Ma. 07 okt Ma. 07 okt Ma. 14 okt Ma. 14 okt Ma. 21 okt Ma. 28 okt Ma. 04 nov Ma. 04 nov Zo. 10 nov Ma. 11 nov Ma. 18 nov Ma. 25 nov ? Wo. 27 nov Ma. 02 dec Ma. 02 dec Wo. 09 dec

20.15u 20.00u 20.00u 14.00u 20.00u 14.00u 20.00u 14.00u 20.00u 14.00u 20.00u 11.45u 14.00u 14.00u 20.00u 20.00u 20.00u 14.00u 20.00u 20.00u

Liedboekavond. Locatie: Regenboogkerk Café Next. Locatie: Café Rootz, Den Haag Leeskring over boek “Socrates, Jezus, Boeddha” “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. Inspiratie uit de Bergrede, gesprekskring Inspiratie uit de Bergrede, gesprekskring “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. Leeskring over boek “Socrates, Jezus, Boeddha” “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. Jaarvergadering VVP Inspiratie uit de Bergrede, gesprekskring “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. Leeskring over boek “Socrates, Jezus, Boeddha” De datum voor de ALV wordt nog nader bekend gemaakt Café Next. Locatie: Café Rootz, Den Haag “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. “Wat bezielt je?” Kennismakingsgesprekken. Locatie: n.t.b. “Wie stenen los breekt”. Eenmalig theaterstuk van Kirsten Benschop in de Olijftakkerk, Antigoneschouw 33

- 14 -

ROOSTER KERKDIENSTEN – 18 augustus tot en met december 2013 VRIJZINNIG CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAP ZOETERMEER-ADVENTSKERK

Datum

Voorganger(ster)

18 aug 25 aug 01 sep

Da. E. Bijlsma Den Haag Geen dienst Ds. K. van Klaveren Ds. R.Zie ook aankondi-VVP L. Algera ging elders in ditPKN Ds. E.H. Cossee blad. RE Drs. M.I.N. Hofman Gaarne vooraf aan-DO Ds. J.F. Postma melden. DO Aanvang16.00uur Da. Kapteyn Zoetermeer PKN Dr. J.A.B.A.F. Bonnet Zoetermeer RK Ds. G.A. de Groot Den Haag VVP Ds. K.J. Holtzapffel Rotterdam RE Mw. M. Kloppenburg VVP Ds. E.H. Cossee Rotterdam RE Ds. P. Wilbrink Delft VVP Da. M. Kwant Bodegraven VVP Ds. K. van Klaveren Den Haag VVP Da. M. Driessen Leiden VVP Ds. A. Karreman Rijswijk PKN Da. J.F. Postma Den Haag DO

08 sep 15 sep 22 sep 29 sep 06 okt 13 okt 20 okt 27 okt 03 nov 10 nov 17 nov 24 nov 01 dec 08 dec 15 dec 22 dec

25 dec 29 dec

Woonplaats

Mw. N. Verburg Gouda Mw. M. Kloppenburg Da. M. van Zoest Zetten Over het doorgaan van deze dienst volgt nog besluitvorming Da. J.F. Postma Den Haag Geen dienst

Deno- Hoofd minatie v. D. 1 DO CM

Hoofd v. D. 2 WV

Orga- Deur- Bijzonderheden nist dienst MM

WV

NvW

Oost

LE

FdW MH ML NvW CM EB WV FdW ML NvW CM EB

CM ML WV EB CM FdW ML NvW CM EB WV FdW

Oost Rui Bos Oost Groe Rui Oost Groe Dek Rui Gie

HdV BK MM LE MH BK HdV BK LE MM HdV BK

VVP WV VVP FdW RE ML 4e Advent

ML NvW CM

Groe Dek Rui

LE MM HdV

Herdenking overledenen 1e Advent 2e Advent 3e Advent

DO

FdW

Dek

BK

Kerstdienst

NvW

Intrededienst ds. van Klaveren en bevestiging hr. C. Moerman tot ouderling.

De diensten beginnen om 10.30 uur, tenzij anders vermeld

Verklaring afkortingen Denominatie: DO=Doopsgezind; NPB=Vrijzinnig Protestantse Geloofsgemeenschap; PKN=Protestantse Kerk in Ned; RE=Remonstrant; RK=Rooms Katholiek; VVP=Vrijz.Protestant. Hoofd van dienst:EB: Mw. Bout-de Vries; MH: Mw. Hofman-de Groot; ML: Hr. Lurks; CM: Hr. Moerman; WV: Hr. Visser; NvW: Hr. van Walsum; FdW: Hr. de Wit. Organist Bos: Hr. vd Bosch; Dek: Hr. Dekkers; Gie: hr. v.d. Giessen; Groe: Hr. Groeneveld; Gun: Mw. Gunzel-van der Straeten; Oost: Hr. van Oosterom; Rui: Hr. Ruiter; Vis: Hr. Visser, Voo: Hr. Vooijs; Vos: Hr. Vos. Deurdienst LE: Mw. Endert; MM: Hr. Hofman; BK: Hr. Kruyswijk; WV: Hr. Visser; HdV: Hr. de Vries.

- 15 -

www.editoo.nl

Indien onbestelbaar retour: Fivelingo 50, 2716 BE Zoetermeer

DE VRIJZINNIG CHRISTELIJKE GELOOFSGEMEENSCHAP IS EEN SAMENWERKINGSVERBAND VAN DOOPSGEZINDEN, REMONSTRANTEN, VRIJZINNIGE PROTESTANTEN en EN ANDEREN IN ZOETERMEER

BEWEGING VOOR EIGENTIJDS GELOVEN

Adventskerk 12 augustus 2013 (vanuit Julianalaan 1)

ADVENTSKERK Julianalaan 3 2712 CB Zoetermeer www.vcgz.nl