Nieuwe verhoudingen in het sociaal domein Utrecht 12 januari 2016
1
Huidige situatie • Sectoraal • Aanbodgericht • Professionals nemen voortouw • Beperkte samenwerking • Grote verantwoordelijkheid overheid (kadersteller, controleur) • Traditioneel, Low Trust Society
levensloopbestendige woningen
steunkousen
cirkel van controle
gemeente tegengaan eenzaamheid
cirkel van invloed 2
Wie zorgt ervoor dat ouderen in deze wijk zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen?
Eigen kracht
opgave
Vitale coalities
Maatschappelijk aanbesteden • Integraal • Vraaggericht • Zelfredzaamheid staat centraal • Vergaande samenwerking • Samenleving medeverantwoordelijk • Laagdrempelig, HighTrust Society 3 • Gemeente als kadersteller en regisseur
DRIEHOEK SOCIAAL DOMEIN Gemeente
3Ds Publieke taken/activiteiten sociaal domein zoals dagbesteding, ontmoeting, ondersteuning, thuiszorg etc Traditionele partners op het gebied van welzijn en zorg
(Allianties van) bewoners en sociaal ondernemers 4
Scenario’s voor omgang met initiatieven • Buiten sluiten • Ideeën overnemen • Initiatiefnemers in dienst nemen • Deel budget reserveren voor initiatieven • Gezamenlijk aanbod - Onderaannemerschap - Publiek-private samenwerking • ….
5
Ontwikkelingen welzijn Dick van der Schans, Manager Marketing & Innovatie, Xtra Welzijn
6
Nieuwe verhoudingen in het Sociaal Domein 12 januari 2016
7
DÁT IS RAAR!
8
WE, THE PEOPLE
9
HET OUDE SPEELVELD
10
NIEUW SPEELVELD
11
ZORGVERSLIMMING Doel:
Zorg en Welzijn in Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern slimmer, menselijker, efficiënter,
moderner, passender, leuker, nabijer, goedkoper, duurzamer
en daarmee toekomstbestendig te maken.
Via de uitnodiging: Heb je zin om mee te doen? 12
HEB JE ZIN OM MEE TE DOEN?
13
HEB JE ZIN OM MEE TE DOEN?
14
HET KAN SAMEN SLIMMER
15
WIJ ZIJN DIE BEWONERS
16
KAN DAT OVERAL?
17
BEREN - Hoezo Professionals?
- Aansprakelijkheid, verantwoordelijkheid
- Financiering
- Experimenten kunnen fout gaan
- Heb ik lak aan jouw systeem?
- Opportunisme is niet erg SMART
18
BEREN EN KANSEN
19
WAT HEB JE AAN ONS? De Toekomst Samen leren
Experimenteerruimte Écht samen met bewoners
Concurrentievoordeel Wij zijn leuk!
Betrokken, gedreven, lokale, blijvende professionals
20
WAT HEB JE AAN ONS? De Toekomst Samen leren
Experimenteerruimte Écht samen met bewoners
Concurrentievoordeel Wij zijn leuk!
Betrokken, gedreven, lokale, blijvende professionals
Nieuwe verhoudingen? Wij zijn alvast begonnen. 21
Marco Redeman www.zorgverslimming.nl
22
Gedachtenexperiment: Wat als alle welzijnsactiviteiten alleen door bewoners / sociaal ondernemers worden ingevuld? • Wat gaat er dan mis? (beren op de weg) • Wat gaat er dan goed? (kansen op mooi weer) Vanuit het perspectief van bewoners
23
24
BEREN OP DE WEG IMPACT rampzalig Grizzlybeer
Bruine beer
Knuffelbeer
Wasbeer
onbeduidend zelden
zeer waarschijnlijk
25 KANS
KANS OP MOOI WEER EFFECTEN Geweldig
Af en toe opklaringen
Zonnige vooruitzichten
Bewolkt
Bleek zonnetje Heiig weer
Onbeduidend Zeer klein
26 Zeer waarschijnlijk KANS
Minder preventie Op termijn hogere zorgkosten
Mensen hebben niet altijd tijd of zin om welzijnstaken op te pakken
Wat te doen met taken die niet sexy (meer) zijn Agogisch proces (achtervang, continuïteit Het versloft Kwaliteit van zorg/dienstverlener Maatschappelijke schade Onveiligheid Meer huiselijk geweld Wildwest in bepaalde buurten
Verrichten van welzijnstaken vereist bepaalde kennis en expertise Kwaliteitscontrole
Beren op de weg
’Apple-case’
Afhankelijkheid van kracht bewoners/ wijk / toeval Recht van de sterkste Lastige gevallen vallen buiten de boot Zorg voor echt kwetsbaren in gevaar Tweedeling arm/rijk Onvoldoende in beeld of uitgesloten Solidariteit in eigen kring Taboe: wegkijken bij grote problemen Verantwoordelijksheidssdruk Groeit boven het hoofd Slagvaardigheid besluitvorming Burgers moeten zelf papierwinkel doen (verantwoording, subsidie aanvragen, etc) Overheid grijpt in als iets fout gaat
Privacy schending Bemoeizucht van buren
Minder ontmoeting of Verbinding met andere netwerken 27
Het woord subsidie verdwijnt eindelijk Wij-zij denken valt weg
Aanbod afgestemd op wens bewoners
Krachtige wijken redden zich wel Zelforganisatie Snelle besluiten Vernieuwing komt sneller tot stand Goedkoper Maatwerk Innovatie Dynamiek Kosten besparend Verrassende oplossingen Ondernemerschap Werkelijk nieuwe verhoudingen
KANSEN OP MOOI WEER Authentieke betrokkenheid Compassie Eigenaarschap Persoonlijk Verantwoordelijkheid voor eigen welzijn Onverwachte inzet Burgerkracht Legitimiteit Wederkerigheid Sociale controle
Toename pluriformiteit van voorzieningen Spill-over Sectoroverstijgend Maatschappelijke winst Nieuwe deelnemers Werken vanuit de bedoeling
Minder regels en belemmeringen Risico’s liggen bij mensen zelf
28
Impulsen voor een nieuw samenspel • Bedenk oplossingen voor de meest voorkomende beren • Benut daarbij de grootste kansen • Geef aan wie daarbij vooral aan zet is/zijn
29
Oogst berenjacht (1) •
Organiseren van het ‘gedoe’ – Ontzorgen (administratie, verzekeringskwesties, aansprakelijkheid) – Regelvrije ruimtes
•
Dienstverlening voor kwetsbare bewoners (niet afh. van toeval) – Steunstructuur, investeren in sociale infrastructuur – Signalering => witte vlekken, onveiligheid = onderkoepeling – Vangnetfunctie => verbinden – Laten zien wat we doen, lijnen in beeld
•
Kwaliteit van dienstverlener – Vrijwilligersacademie – Verbinden kracht nieuwe en oude spelers – Personeel trainen om met burgerinitiatieven te werken (wederkerigheid) – Dienstverlening combi helpen & ondersteunen è presentie samen doen
•
Onveilige situaties – Vrijwilligers trainen en ondersteunen – Grenzen stellen 30
Oogst berenjacht (2) • Jeugdzorg anders inrichten – Afstemming – Preventie – Coördinatie • €€€ – Preventie winsten vertalen naar welzijn (niet budget verlagen) – Investeren in sociale infrastructuur – Maatschappelijk aanbesteden ipv sturen op kosten • Offensief welzijn (proactief zijn en ruimte nemen) • Transformatie naar society of trust – Accepteren dat het soms mis gaat – Nieuwe visie op kwaliteit en controle daarop – Eeuwige cyclus van organisaties doorbreken – Vernieuwing eigenaarschap 31
Afronding Wat pakken we met elkaar op? Vervolg op 17 maart 2016: Opdrachtgeverschap / opdrachtnemerschap Samen met gemeentelijke partners
32
DANK!
33
