Nieuwe pensioenuitvoerders katalysator voor transparantie in pensioenstelsel? Dirk Jan Sloots
5 maart 2014
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland 2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie 3. Belemmeringen voor verdere transparantie van het stelsel 4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant pensioenstelsel
2
Nederlandse landschap Pensioenuitvoerders verandert • Essentie Pensioenwet: • financiering door middel van kapitaaldekking • afzondering pensioengelden van vermogen werkgever • onderbrenging bij pensioenuitvoerder: Traditionele uitvoerder • verzekeringsmaatschappij • ondernemingspensioenfonds • bedrijfstakpensioenfonds • beroepspensioenfonds Nieuwe uitvoerders • IORP andere lidstaat (IORP richtlijn 2003) • premiepensioeninstelling (PPI) - 2011 • multi-opf • algemene Pensioen instelling (API) • algemeen Pensioenfonds (APF) - 2015 3
Oorspronkelijke idee was Drietrapsraket: PPI / Multi –OPF / API 1. Premiepensioeninstelling (PPI): • op zeer korte termijn te verwezenlijken (bijv. geen FTK-eisen) 2. Multi-OPF: • noodmaatregel i.v.m. verwachte lange duur introductie API • “oplossing” voor OPF-en die niet zelfstanding door kunnen/willen • heeft dus niets met Europa te maken! 3. Algemene pensioeninstelling (API): • alleskunner, ook defined benefit, FTK-regime, met ringfencing • derhalve zaak van zeer lange adem • “rolmodel”: Belgisch OFP (Organisme voor de financiering van pensioenen) • Recent consultatie Algemeen Pensioenfonds (APF):
4
Nieuwe loot aan de stam: APF Momenteel consultatieronde • Algemeen Pensioenfonds (per 1-1-2015?): • ingegeven door urgentie van consolidatie kleinere pensioenfondsen • “pensioenfonds” in de zin van de pensioenwet dus: • DB, DC regeling , mits solidair (i.t.t. DC in PPI) • alleen pensioenvormen van de Pensioenwet (i.t.t. API) • draagt zelf risico’s, dus FTK van toepassing (i.t.t. PPI) • niet gebonden aan domeinafbakening • ringfencing toegestaan Governance: • onafhankelijk bestuur en raad van toezicht verplicht • belanghebbendenorgaan verplicht (wg,wn, gepensioneerde) • mag dochter zijn van een onderneming en winstdoelstelling hebben • kabinet voornemens om APF toe te laten als uitvoerder van beroepspensioenregelingen, “consolidatie” 5
Welke rol krijgen APF & PPI in consolidatie pensioenlandschap? Het aantal pensioenfondsen neemt snel af
• 543 pensioenfondsen zijn geliquideerd sinds 2001 • Vooral pensioenfondsen < 250 miljoen geliquideerd • Consolidatie zal naar verwachting doorzetten
Bron: Mercer 2012
6
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland 2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie 3. Belemmeringen voor verdere transparantie van het stelsel 4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant pensioenstelsel
7
De premiepensioeninstelling (2011) Meer transparantie onder motorkap • • • • • • •
Pensioenuitvoerder voor zuivere premieregelingen Uitsluitend opbouwfase Geen biometrische risico’s Geen financiële garanties Rechtsvorm: NV, BV, of stichting Kapitaalvereisten Europees paspoort
•
Totaalpropositie met inzicht afzonderlijke delen (stekkerdoos)
Administratie
Verzekeren
Beleggen
8
Visie Samenwerking Rabobank PGGM Consument zelf meer en meer verantwoordelijk voor oude dag
Wonen
Werk/studie
Zorg
Pensioen
• Terugtrekkende overheid • Fiscale beperking pensioenopbouw • Nieuwe arbeidsvormen (flexibilteit) • Langer leven • Achterblijvende economische groei
Pensioen ankerproduct 9
Basis van een pensioenregeling aangeboden door een PPI Pensioendatum= Knipmoment Werknemer bouwt eigen pensioenpot op
De werkgever (en evt. werknemer) betalen pensioen en verzekeringspremies
Wij beleggen
Als de werknemer met pensioen gaat verkopen wij de beleggingen van de werknemer
De werknemer koopt een pensioen bij Interpolis of een andere verzekeraar
De werknemer krijgt iedere maand pensioen
Risico’s verzekerd Opbouwfase
Uitkeringsfase
10
Het beleggingsbeleid is afgestemd op levensfase Individuele risico’s voor deelnemers worden afgebouwd richting pensioendatum door : • lifecycle beleggen • afdekken renterisico’s • afdekken valutarisico’s (deels) Deelnemer kan meer eigenaarschap nemen van eigen pensioenpot • individuele life cycles • opt out
Meer vergelijking mogelijk op motor van pensioen • beleggingsbeleid
1 1
Impact introductie PPI
12
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland 2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie 3. Belemmeringen voor verdere transparantie en houdbaarheid van het stelsel 4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant pensioenstelsel
13
Lastig om bestaande beelden los te laten Benadrukken uitersten
Oplossing complex discontovoet | RAM | LAM | AFS | dekkingsgraad | nominaal | reëel | VEV MVEV | kostendekkende premie | DB | DC | DA | CDC | iDC | rekenrente opbouwpercentage | langleventrend | last liquid point | UFR | yield curve swap curve | driemaandsmiddeling | UPO | pensioenrichtleeftijd Witteveenkader | FTK | herstelplan | dekkingsgraadstaffel | franchise | IFRS premiedemping | voorwaardelijk | onvoorwaardelijk | afstempelen premieopslag | aftopping | overgangsrechten | VPV | rentehedge doorsneepremie | doorsneeopbouw | life cycle | PSW | WFT | factor A kapitaaldekking | risicobasis| OP | NP | AP | excedent | hiaat | pensioengat waardeoverdracht | 97,5% zekerheid | slaper | pensioengerechtigde | afkoop conversie | verevening | commissie Goudswaard | commissie Frijns commissie Don | uitsmeerperiode | egalisatiereserve | haalbaarheidstoets vloerregel | prudent person | pensioenakkoord | uitwerkingsmemorandum hoofdlijnennota | consultatiedocument | indexering | UPO | 4% staffel | 3% staffel| Pensioenknip | opting out | tweede pijler | Banksparen | Lijfrente
Durven loslaten
14
Wettelijk kader werkt beperkend Verplichte conversie
Doorsnee premie/ opbouw
Progressieve DC staffels Leeftijd
Premie
20-24
5,30%
25-29
6,40%
30-34
7,80%
35-39
9,50%
40-44
11,60%
45-49
14,20%
50-54
17,40%
55-59
21,50%
60-64
26,80%
65-66
31,50%
Complexiteit wetgeving
15
Maatschappelijk rol pensioenuitvoerders? Pensioenpot in beeld bij grote financieringsvraagstukken Pensioenen >1000Mld
woningschuld 600 Mld staatsschuld 500 Mld
“Iedereen” kijkt naar de grote pensioenpot: • Financial Transaction taks • BTW op pensioenuitvoering • Investeren in de BV Nederland: NHI, NII • Toekomstige facilitering wordt afgebouwd (Max 100.000, van 2,25% naar 1,875%) • Onderzoek naar mogelijkheid werknemerspremie aanwending voor aflossing eigen woning 16
Geen belemmering, wel een feit Verbinding van domeinen
Welke risico’s delen we?
Verdienmodel onder druk
Meer toezicht
17
Agenda
1. Pensioenuitvoerders in Nederland 2. Ontwikkeling PPI-landschap en transparantie 3. Belemmeringen voor verdere transparantie en houdbaarheid van het stelsel 4. De fundamenten voor een duurzaam & transparant pensioenstelsel
18
Bouwstenen voor duurzaam & transparant stelsel Eenvoudig financieel product
Transparante solidariteit
Verbinding van domeinen
Lange opbouwperiode
19
Bouwstenen voor duurzaam & transparant stelsel Samen goedkoper dan alleen
Financiële planning mogelijk
Governance doet recht aan belang deelnemers
20
Take aways • Pensioen / financieel stelsel is onderweg naar meer transparantie • Er zijn flinke stappen gezet • Nieuwe uitvoerders (PPI, APF) zijn katalysator • Impact van PPI op klein marktsegment kan blauwdruk zijn voor verandering stelsel • Uitkijken dat “wij” achterban / einddeelnemer niet vergeten. Discussies hebben neiging om over techniek te gaan. Gevolg zou kunnen zijn dat je ook de goede dingen van stelsel kwijt raakt • Per domein (pensioen, zorg, wonen, werk) een oplossing zoeken kan leiden tot suboptimale uitkomst voor BV Nederland. • Er wordt van de actuaris een bredere kijk buiten kerndomeinen verwacht. Traditionele werkzaamheden van de actuaris veranderen door verandering stelsel. PPI is bv pensioenuitvoerder zonder actuariaat… 21
Disclaimer Deze presentatie is met zorg samengesteld door de Stichting Rabo PGGM PremiePensioenInstelling, de pensioenuitvoerder van het Rabo BedrijvenPensioen en Rabobank Nederland. Rabobank is de adviseur en bemiddelaar van het Rabo BedrijvenPensioen De informatie in deze publicatie is mede ontleend aan betrouwbaar geachte externe bronnen. Aan de informatie in deze publicatie kunnen geen rechten worden ontleend. Er wordt geen garantie of verklaring omtrent de juistheid of volledigheid gegeven, noch uitdrukkelijk, noch stilzwijgend. Dit document is niet bedoeld voor distributie aan of gebruik door enig persoon of entiteit in enige jurisdictie of land waar de plaatselijk geldende wet- of regelgeving een dergelijke distributie of een dergelijk gebruik niet toestaat. De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Alle copyrights, octrooien en andere rechten op de informatie in dit document zijn het eigendom van Stichting Rabo PGGM PPI en/of Rabobank. Er worden geen rechten van welke aard dan ook in licentie gegeven of toegewezen of op andere wijze overgedragen aan personen die toegang hebben tot deze informatie. De Nederlandsche Bank heeft een vergunning verleend aan de Stichting PremiePensioenInstelling Rabo PGGM.
