Faculteit Rechtsgeleerdheid
Nieuwe opzet van Accent Arbeidsrecht Master Rechtsgeleerdheid (vanaf 2012-2013) Voorheen: ‘Accent Sociaal Recht’
1
Inhoudsopgave Nieuwe opzet Master Rechtsgeleerdheid, accent Arbeidsreht ........................................................ 3 Gebonden keuzeruimte: Recht in context .................................................................................... 4 Informatie per vak ............................................................................................................................. 5 1. Burgerlijk procesrecht – Verplicht vak ...................................................................................... 5 2. Scriptie op het terrein van arbeidsrecht.................................................................................... 5 3. Individueel arbeidsrecht – verplicht accentvak ......................................................................... 6 4. Collectief arbeidsrecht – verplicht accentvak ........................................................................... 6 5. Nederlands socialezekerheidsrecht – gebonden keuzevak ..................................................... 7 6. Ambtenarenrecht - gebonden keuzevak .................................................................................. 7 7. European Labour Law and Social Policy - gebonden keuzevak .............................................. 8 8. European Social Security Law - gebonden keuzevak .............................................................. 8 9. Comparative Labour Law – gebonden keuzevak ..................................................................... 8 10. International Labour Law and Globalisation – gebonden keuzevak ...................................... 9 11. Arbeidsrecht in sociaal-economische context – het arbeidsrechtelijk vak in de ‘recht in context’ ruimte............................................................................................................................. 10
2
Nieuwe opzet Master Rechtsgeleerdheid, accent Arbeidsrecht
Wat?
Aantal ECTS
Welke vakken?
Verplicht vak
6
Burgerlijk procesrecht
Scriptie
18
Scriptie op het terrein van het Arbeidsrecht
Verplicht accentvak
6
Individueel arbeidsrecht
Verplicht accentvak
6
Collectief arbeidsrecht
Gebonden keuzeruimte binnen accent
2x6
Gebonden keuzeruimte ‘recht in context’
6
Vrij juridisch keuzevak
6
Nederlands socialezekerheidsrecht Ambtenarenrecht European Labour Law and Social Policy European Social Security Law Comparative Labour Law International Labour Law and Globalisation
Zie blz. 3 Het arbeidsrechtelijke vak: Arbeidsrecht in sociaal-economische context Te kiezen uit de lijst van masterkeuzevakken zoals opgenomen in de bijlage van de OER 2012-2013 (p. 31), voor zover niet reeds gekozen.
Indien u nog vragen heeft over het nieuwe programma kunt u contact opnemen met mevrouw Zekic (
[email protected])
3
Gebonden keuzeruimte: Recht in context Elk accentprogramma in de master Rechtsgeleerdheid kent een gebonden keuzeruimte waaruit de studenten één vak kunnen kiezen. Deze keuzeruimte heet ‘recht in context’ en alle vakken die erin zijn opgenomen geven de studenten de mogelijkheid om zich te verdiepen in de relatie tussen recht en aanpalende wetenschapsgebieden zoals geschiedenis, retorica, sociologie, economie etc. Het gaat om de volgende vakken:1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Arbeidsrecht in sociaal-economische context Methodologie van het privaatrecht Psychiatrie voor juristen Rechtsgeschiedenis Retorica voor juristen Regulation: Ethics, Acceptance, Legitimacy Wetgeving en regulering
1
NB Sommige vakken bestaan al en sommige vakken zijn nieuw. Voor toelichting over de inhoud van de niet-arbeidsrechtelijke vakken kun je t.z.t. op de elektronische studiegids terecht.
4
Informatie per vak 1. Burgerlijk procesrecht – Verplicht vak Semester: eerste semester Tentamen: schriftelijk, paper en verschillende opdrachten Colleges: Hoor- en werkcolleges Vakinformatie: Kennis van de gerechtelijke procedure en verschillende methoden om geschillen op te lossen is van evident belang voor diegenen die na hun studie in een juridisch beroep, met name de procespraktijk, werkzaam zullen zijn. De cursus Burgerlijk procesrecht en geschiloplossing beoogt de aanstaande praktijkjurist wegwijs te maken in de theorie en vaardigheden die nodig zijn om een civielrechtelijk geschil goed te behandelen. De cursus begint met een inleiding over de basisprincipes van het procesrecht en de rol van geschilbeslechting in het algemeen. Dan komen de verschillende aspecten van de processuele aanpak van civielrechtelijke geschillen bij de burgerlijke rechter aan bod, zoals de beginselen van het procesrecht, het basisprocesmodel, de dagvaardings- en verzoekschriftprocedure, en de rechtsmiddelen. Daarnaast maakt de cursus duidelijk welke rol feiten bij een geschil spelen en hoe hieromtrent het best helderheid kan worden verkregen (fact-finding en bewijsrecht). Vervolgens besteedt de cursus tuim aandacht aan beginselen van tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken (beslagen executierecht). Ten slotte worden aspecten vanuit het internationaal privaatrecht behandeld die van belang zijn voor het Nederlands procesrecht. Er wordt in deze cursus ook aandacht besteed aan geschilbeslechting buiten de burgerlijke rechter. Het merendeel van de geschillen wordt immers opgelost door bemiddeling, onderhandelingen of andere vormen van evaluerende hulp. Daarom gaat de cursus ook hierop in, onder meer door te oefenen met onderhandelingsvaardigheden.
2. Scriptie op het terrein van arbeidsrecht De masterscriptie Rechtsgeleerdheid bestaat uit de volgende onderdelen: - leeronderzoek (3 ECTS); - het schriftelijke verslag van een wetenschappelijk onderzoek op het gebied van het Arbeidsrecht (15 ECTS). De uitgebreide voorwaarden waaraan een masterscriptie moet voldoen zijn te vinden in het Scriptiereglement van de Tilburg Law School. De student kiest zelf het onderwerp van de scriptie. Het departement Sociaal Recht en Sociale Politiek beschikt over een uitgebreide lijst van mogelijke scriptieonderwerpen gerangschikt naar de diverse onderdelen van het Arbeidsrecht.2 De student kan deze lijst gebruiken ter oriëntatie op een onderwerp. Iedereen is vanzelfsprekend vrij om zelf een onderwerp te bedenken of een
2
De lijst is te raadplegen op de website van het departement Sociaal Recht en Sociale Politiek, via ‘Onderwijs’ en ‘Links voor studenten’. De scriptiecoördinator beschikt ook over de lijst.
5
onderwerp uit de lijst aan te passen. De student wordt wel aangeraden tijdig contact met de scriptiecoördinator van het departement op te nemen. Scriptiecoördinator is mr. A.D.M. van Rijs (
[email protected]).Na een gesprek met de scriptiecoördinator krijgt elke student een begeleider toegewezen. De begeleider is een wetenschappelijker medewerker van het departement. De scriptiebegeleider heeft tot taak de student inhoudelijk te begeleiden bij het onderzoek en het schrijven van de scriptie; hij treedt tevens op als corrector en beoordelaar. De begeleider helpt de student onder andere bij de onderwerpkeuze, de formulering van de onderzoeksvraag en de scriptieopzet. Vervolgens worden de conceptteksten steeds samen besproken. De student maakt zelf afspraken met de begeleider met betrekking tot de tijdsplanning en de frequentie van de bijeenkomsten. Voor excellente scripties zijn scriptieprijzen beschikbaar.
3. Individueel arbeidsrecht – verplicht accentvak Semester: eerste semester Tentamen: schriftelijk Colleges: hoorcolleges Vakinformatie: De stof omvat een verdieping van het individuele arbeidsrecht. Onderwerpen die o.a. aan de orde komen zijn: Arbeidstijdenwet, Arbeidsomstandighedenwet, aard van de arbeidsovereenkomst, bijzondere arbeidsverhoudingen, flexibele arbeidsrelaties (zoals de uitzendovereenkomst), de loonbetalingsplicht, de instructiebevoegdheid van de werkgever, goed werkgever- en werknemerschap, bijzondere bedingen (zoals concurrentiebeding), vakantie en verlof, ontslagrecht, aansprakelijkheid binnen de arbeidsovereenkomst, de (on)vrijheid van rechtskeuze, overgang van ondernemingen.
4. Collectief arbeidsrecht – verplicht accentvak Semester: tweede semester Tentamen: schriftelijk Colleges: hoor- en werkcolleges Vakinformatie: De stof omvat een verdieping van het collectieve arbeidsrecht. Onderwerpen die aan de orde komen zijn: arbeidsverhoudingen, arbeidsvoorwaardenvorming, cao-recht, stakingsrecht en medezeggenschap. Zowel de overheid als de marktsector komen aan bod. Tijdens de cursus zullen we tevens de internationale arbeidsrechtelijke aspecten van de genoemde thema`s behandelen. Van de studenten wordt een actieve deelname verwacht.
6
Nu volgt het overzicht van de gebonden keuzevakken. Kies twee uit de volgende zes vakken:
5. Nederlands socialezekerheidsrecht – gebonden keuzevak Semester: eerste semester Tentamen: schriftelijk, mogelijkheid tot het inleveren van een opdracht bestaande uit 15% van het eindcijfer. Colleges: hoorcolleges, werkcolleges Vakinformatie: Het keuzevak Nederlands Socialezekerheidsrecht biedt een overzicht van het Nederlandse Socialezekerheidsstelsel en geeft een beeld van de belangrijkste Nederlandse uitkeringsregelingen. De cursus beoogt een grondig inzicht te geven in de achtergronden van de regelingen en hun maatschappelijk context. De volgende onderwerpen worden behandeld: I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X.
Opbouw van het stelsel van het Nederlandse socialezekerheidsrecht Sociale voorzieningen versus Sociale Verzekeringen Werknemersverzekeringen en Volksverzekeringen Werkloosheid Arbeidsongeschiktheid Reïntegratie Bijstand en voorzieningen op niveau van het sociaal minimum Ouderdoms- en nabestaandenpensioenen Voorzieningen en zorgverzekeringen Toekomst van het Nederlandse Socialezekerheidsstelsel
6. Ambtenarenrecht - gebonden keuzevak Semester: tweede semester Tentamen: schriftelijk, verslag van een rechtbankbezoek. Colleges: hoorcolleges, werkcolleges Vakinformatie: In het vak Ambtenarenrecht staan de specifieke regels voor overheidspersoneel centraal. Deze regels gelden veelal in afwijking van en/of in aanvulling op de regels uit het reguliere arbeidsrecht en socialenzekerheidsrecht voor werknemers uit de marktsector. Zowel het individuele als het collectieve ambtenarenrecht alsmede de sociale zekerheid voor overheidspersoneel komen aan bod.
7
7. European Labour Law and Social Policy - gebonden keuzevak Semester: first semester Examination: written exam (English) Lectures: lectures, tutorials Course information: This course gives an overview and deals with the background and sources of labour law and social policy of the European Union. The relevant Treaty provisions, the secondary legislation as well as the case law of the European Court of Justice in the area of labour law and social policy will be studied. It will involve institutional issues and subjects including the relations between employers' organisations and trade unions at European level, European social dialogue and collective bargaining, fundamental social rights, labour and social security legislation, freedom of movement of workers and services, posting of workers, working conditions, health and safety protection, non-discrimination, labour-management relations, worker participation, and employee involvement in multinational enterprises, employment and job creation policies, etc.
8. European Social Security Law - gebonden keuzevak Semester: second semester Examination: written exam (English) Lectures: lectures, tutorials Course information: This course aims at the acquisition of knowledge and understanding of European social security law and is intended to stimulate a critical reflection on this branch of law. It offers the opportunity to improve legal reasoning skills by writing essays about the legal subjects of the course. After successful completion of the course, insight will be gained in the development and scope of European social security law and the student will be able to appreciate and discuss current topics of European social security law. Key issues of the course are the coordination regulations in the area of social security relevant to the promotion of free movement of workers, equal treatment of men and women and some related social policy issues.
9. Comparative Labour Law – gebonden keuzevak Semester: First semester Examination: written exam, paper, presentation (English) Lectures: lectures Course information: We live in a global economy, but Labour Laws (rights and obligations of employers and employees) remain mostly national. The Japanese, American, German, British systems of Labour Law, for example, are completely different. Why is this so? Culture and the underlying values play an important role.
8
In this course we compare the important labour law systems of the world with each other. What role do the trade unions play? Do strikes play an important part? Do workers sit in the boards of companies? Is there a minimum wage? Is it easy to dismiss an employee in Japan, in the USA, easier than in the Netherlands? Back in the day, comparative law, as taught in most U.S. law schools, meant a comparison at quite the abstract level of the civil law and common law systems. While still interesting and valuable, that rather limited approach has been bolstered by approaches that look to specific areas of law within those two more general legal systems. This course does that for the area of labour law. Labour law is important as it has a big influence on the competitive position of a country, given the wage costs. Multinational enterprises take labour law systems very much into account when deciding where to invest and create jobs. Where would you invest? In which country would you like to work? These are important questions, for companies, but also for individuals. Following subjects are dealt with: I. Why and how to compare? II. Legal sources (documentation) III. Comparativism and culture IV. Categories of contracts (Employee versus self employed) V. Job security VI. Freedom of association and collective bargaining VII. Involvement of employees VIII. Strikes and lock-outs IX. The future of labour law X. Posting of workers in another coutry XI. Privacy of workers Particularity: An optional study visit to the International Labour Organisation, Geneva, is organised. The exact date will be made available. Usually, the study trip to Geneva is scheduled in March.
10. International Labour Law and Globalisation – gebonden keuzevak Semester: second semester Examination: written exam (English) Lectures: lectures, tutorials Course information: The economy these days is dominated by the phenomenon of globalisation. This phenomenon asks for labour standards with a world-wide dimension. Since 1919 the International Labour Organization (ILO) has worked on this; nowadays also the OECD, the NAALC and the multinational enterprises themselves. This course will examine the challenges in this matter, the contents of the labour standards and their binding power. This will among others include looking into the various Codes of Conduct. Particularity: Students of this course can take part in a special visit to the International Labour Organisation (ILO) in Geneva, which is organised by the Department of Labour Law. When this 9
study trip is combined with a study trip to Brussels (organised by the same Department), there is a possibility of obtain 6 ECTS credits. More information will be provided during the course.
Wanneer je meer dan twee vakken op het gebied van het Arbeidsrecht wil volgen, kun je ervoor kiezen om in de vrije keuzeruimte nog een ander vak uit de bovenstaande lijst te kiezen. Het is uiteraard ook altijd mogelijk om meer keuzevakken te volgen dan vereist is.
11. Arbeidsrecht in sociaal-economische context – het arbeidsrechtelijk vak in de ‘recht in context’ ruimte Semester: tweede semester Tentamen: schriftelijk tentamen, paper Colleges: hoorcolleges, werkcolleges Vakinformatie: In dit ‘recht-in-context’ vak leer je meer over een actueel arbeidsrechtelijk thema aan de hand van de vraag ‘wat kan en moet een jurist met kennis afkomstig uit andere wetenschappelijke disciplines?’ Gekozen is voor een onderwerp dat dagelijks de media haalt: pensioenrecht in zijn sociaal-economische context. Voor een goed begrip van (de belangen die schuil gaan achter) het huidige pensioenrecht en het debat over de hervorming van ons pensioenstelsel is sociaal-economische kennis nodig. Pensioenbescherming, zoals het recht op AOW en het recht op aanvullende pensioenopbouw via de werkgever, beoogt namelijk de sociaal-economische en maatschappelijke positie van werknemers te verbeteren. Hoe hoger dit beschermingsniveau, hoe hoger ook het prijskaartje qua arbeidskosten dat daaraan vast zit voor werkgevers en de maatschappij als geheel. Politieke besluitvorming en cao-onderhandelingen draaien dan ook steeds om de vraag hoever deze bescherming moet gaan. Moet de pensioenleeftijd omhoog? Is de AOW nog betaalbaar? Is de verplichte solidariteit tussen generaties bij de pensioenopbouw niet uit de tijd? Het antwoord hangt af van politieke voorkeuren die niet alleen worden onderbouwd met juridische argumenten maar in belangrijke mate ook met sociaal-economische argumenten. De stof omvat een schets van de vele sociaalrechtelijke en sociaal-economische aspecten van het pensioenrecht: I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X.
Overzicht van de pensioenvoorziening in Nederland De eerste trap: de AOW De tweede trap: collectieve aanvullende pensioenvoorziening - overzicht Zwaktes in de beschikbare uitkeringsregelingen Modernisering/flexibilisering pensioenregelingen Vermogensbeheer pensioenfondsen Cruciale beslispunten bij de pensioenfondsen Accountancy-aspecten en fiscale aspecten Collectieve aanvullende pensioenvoorziening en EU-recht Derde trap pensioenvoorziening: individuele regelingen
10
