Opzet Amersfoortse monitor sociaal domein vanaf 2015

Opzet Amersfoortse monitor sociaal domein vanaf 2015

Gemeente Amersfoort Zwaantina van der Veen Projectleider monitor sociaal domein

Uitgave en rapportage in opdracht van: Monique Peltenburg gemeente Amersfoort. Postbus 4000, 3800 EA Amersfoort. Bezoekadres: Stadhuisplein 1, kamer 2.05 Telefoon (033) 469 4888 E-mail: [email protected] november 2014

Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 3 Samenvatting........................................................................................................................................... 4 1.

2.

3.

Inleiding ........................................................................................................................................... 7 1.1

Kader en achtergrond.............................................................................................................. 7

1.2

Proces om tot de monitor te komen ....................................................................................... 7

1.3

Opzet van de monitor.............................................................................................................. 7

1.4

Verhouding tot toezeggingen en moties ............................................................................... 10

Overzicht onderwerpen en indicatoren ........................................................................................ 12 2.1

Basisinfrastructuur ................................................................................................................ 12

2.2

Wijkteams .............................................................................................................................. 13

2.3

Specialistische zorg................................................................................................................ 15

2.4

Bescherming en veiligheid..................................................................................................... 17

2.5

Werk en inkomen .................................................................................................................. 18

2.6

Belangrijke achtergrondgegevens ......................................................................................... 19

Uitvoering ...................................................................................................................................... 20

Bijlage 1

Overzicht indicatoren en onderwerpen monitor .............................................................. 22

Bijlage 2

Input bijeenkomst raadsleden en cliënt- en adviesraden ................................................. 37


3

Samenvatting Er verandert veel in het sociale domein. De gemeente krijgt er allerlei nieuwe taken bij in verband met de decentralisaties: overheveling van de AWBZ functies naar de WMO, de transitie van de jeugdzorg, de invoering van de Participatiewet en het passend onderwijs. De effecten van deze veranderingen moeten gevolgd worden, zodat er verantwoord en waar nodig bijgestuurd kan worden. Het gaat zowel om kwantitatieve informatie (cijfers, indicatoren) als kwalitatieve informatie (ervaringen, het verhaal achter de cijfers). In dit plan beschrijven we wat er (voorlopig) jaarlijks in Amersfoort gemonitord gaat worden op het gebied van het sociaal domein. Verantwoordings- en beleidsinformatie, geen sturingsinformatie In de monitor gaat het om informatie over de effecten van de beweging die we in het sociale domein willen maken (beleidsinformatie) en niet om sturingsinformatie. Hiermee willen we de (middel)lange termijn ontwikkelingen volgen. Dit betekent dat de monitor informatie oplevert om naar de gemeenteraad toe te verantwoorden over het gevoerde beleid en om bij te kunnen sturen. Naast deze verantwoordings- en beleidsinformatie is uiteraard ook sturingsinformatie nodig. Dit is echter geen onderdeel van de monitor. Over zaken als onder meer de uitputting van het budget en onverhoopt ontstaan van bijvoorbeeld wachtlijsten ontvangt de gemeenteraad, zoals gebruikelijk, informatie middels de standaardrapportages over de voortgang van beleid. In 2015 is dit voor het eerst in de zomerrapportage. Daar waar in de uitvoering zaken in ernstige mate af gaan wijken, zullen we de raad actief informeren buiten de monitor en de standaardrapportages om. Aansluiten bij landelijke monitor Landelijk wordt de ‘Gemeentelijke monitor sociaal domein’ ontwikkeld met daarin allerlei indicatoren op gemeente- en waar mogelijk wijkniveau. Bij de opzet zullen we vanuit de gemeente Amersfoort zoveel mogelijk aansluiten. Enerzijds om de kosten voor het monitoren te beperken, anderzijds omdat we zo Amersfoort kunnen vergelijken met andere gemeenten. In de landelijke monitor komen onder andere de volgende onderwerpen aan bod: • aantal cliënten wijkteams en specialistische zorg uitgesplitst naar verschillende zorgsoorten • kosten uitgesplitst op verschillende manieren naar bijvoorbeeld verschillende zorgsoorten en ZIN / PGB • in- en uitstroom • type verwijzer • wachttijd / wachtlijst • stapeling (meerdere specialistische zorgvormen en mogelijk stapeling met Wet langdurige zorg (Wlz) en Zorgverzekeringswet (Zvw)) Deze gegevens zijn op allerlei manieren verder uit te splitsen zolang de gegevens niet herleidbaar zijn naar individuen. Verder zullen deze gegevens waar mogelijk op wijkniveau gerapporteerd worden. Naast deze gegevens die direct gaan over de zorg / voorzieningen die onder de verantwoordelijkheid van gemeenten vallen, zitten er in de landelijke monitor ook allerlei gegevens die gebruikt kunnen worden om verschillen tussen gemeenten en wijken te verklaren of om ontwikkelingen in het

4


zorggebruik te kunnen voorspellen. Hier gaat het om gegevens als leeftijdsopbouw, opleidingsniveau, voortijdig schoolverlaten en kinderen die opgroeien in armoede. Aanvullend aan landelijke monitor Amersfoortse zaken monitoren Naast de gegevens uit de landelijke monitor (genaamd de Gemeentelijke monitor sociaal domein), meten we in Amersfoort aanvullend herhaaldelijk een aantal zaken. Deze onderwerpen zijn mede bepaald door cliënt- en adviesraden en gemeenteraadsleden. Hieronder de onderwerpen die er bovenop de zaken uit de landelijke monitor gemeten / onderzocht worden en ook worden opgenomen in de Amersfoortse monitor sociaal domein. Mantelzorg In het sociaal domein wordt ingezet op de sociale basisinfrastructuur en mantelzorg is hierbij een belangrijk onderwerp. Daarom zal gemeten worden hoeveel mensen mantelzorg geven en hoe dit aantal zich ontwikkelt. Daarnaast is het van belang om te weten in hoeverre mantelzorgers zich (over)belast voelen en hoe zij eventueel ondersteund zouden kunnen worden. Omdat wat dit onderwerp betreft naast cijfers ook het verhaal achter de cijfers van belang is, is een onderdeel van de monitor een kwalitatief onderzoek op basis van groepsgesprekken. Ervaringen inwoners die geen / minder zorg meer krijgen Naast een beeld van hoeveel mensen wel of geen zorg krijgen, is het belangrijk om te weten hoe het gaat met inwoners die geen recht meer hebben op zorg of ondersteuning of dit minder krijgen. Per jaar zullen we kijken wat de groepen zijn waarvoor de veranderingen het grootst zijn. Voor 2015 denken we hierbij in ieder geval aan huishoudelijke hulp, gezinnen die via een sociaal wijkteam terugverwezen worden naar ‘eigen kracht’, gezinnen die (bijvoorbeeld door het aflopen van een indicatie) geen recht meer hebben op gespecialiseerde jeugdzorg en gezinnen die geen recht meer hebben op minimaregelingen. Bij de uiteindelijke invulling van dit kwalitatieve onderzoek zullen de kosten en baten van het onderzoek meegenomen worden, aangezien kwalitatief onderzoek relatief duur is. Casestudie stapeling zorgkosten Om een beeld te krijgen van wat de beweging binnen het sociaal domein betekent voor de financiële situatie van individuele inwoners, zal een casestudie uitgevoerd worden. In deze casestudie wordt doorgerekend wat de financiële gevolgen zijn van de veranderingen in het sociaal domein voor cliënten. Bijvoorbeeld door eigen risico en het wegvallen van WTCG (wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) en CER (compensatie eigen risico). In dit onderzoek zullen vooral cliënten meegenomen worden die te maken hebben met verschillende regelingen en / of die rond moeten komen van een inkomen rond het minimum. Aanvullende indicatoren werk en inkomen Op het gebied van werk en inkomen werden al veel zaken gemonitord voor 2015. Deze zaken blijven we grotendeels monitoren vanaf 2015. Naast kosten en cliëntaantallen, die ook al in de landelijke monitor zijn opgenomen, gaat het hier om aanvullende onderwerpen. Bijvoorbeeld het aandeel voorkomen bijstandsuitkeringen door preventie t.o.v. instroom, cliënten die stijgen op de reintegratieladder en het aantal succesvol afgeronde schuldregelingen. Verslag cliëntervaring wijkteams Hoe ervaren de cliënten van het wijkteam de hulp die ze krijgen? En wat kan beter? Dit zijn vragen die in 2015 beantwoord worden. Dit gebeurt in 2014 al door middel van telefonische interviews aan het einde van zorg via het wijkteam, waarover wordt gerapporteerd. Eind 2014 / begin 2015 zal de gemeente bekijken hoe dit in 2015 gemeten kan worden. Dit is naar verwachting een tijdelijke invulling van de meting van cliëntervaring wijkteams, omdat landelijk ook onderzocht wordt hoe je


5

cliëntervaring kunt meten. Door aan te sluiten bij een landelijk instrument kunnen we de ervaring met de lokale teams in Amersfoort vergelijken met andere gemeenten. Wijkcijfers sociaal domein De cijfers over het sociaal domein per wijk zullen in een aparte rapportage worden opgeleverd. Hierin staan de belangrijkste cijfers per wijk op een rij, inclusief de duiding van deze cijfers. Deze informatie kunnen wijkteams bijvoorbeeld gebruiken voor gegevens over hun wijk. Eerste rapportage november 2015 De projectleider monitor sociaal domein zal naar verwachting in november 2015 een rapportage leveren waarin de beschikbare cijfers en kwalitatieve gegevens samengevat weergegeven zullen worden. Voor de indicatoren die uit de landelijke monitor komen, zijn we afhankelijk van de gegevenslevering door het CBS en instellingen. Ondanks de afspraken die de gemeente gemaakt heeft over gegevenslevering met instellingen, is het de vraag of alle instellingen de door de gemeente opgevraagde gegevens kunnen leveren vanaf januari 2015. Daarom zal de eerste monitor naar verwachting niet volledig gevuld zijn met alle indicatoren die in dit plan staan. In de uiteindelijke monitor zal verwezen worden naar verschillende rapporten / bronnen voor meer gedetailleerde gegevens. De insteek is om voorlopig ook de jaren erna een keer per jaar een monitor sociaal domein uit te brengen. Tussentijds zullen er echter wel cijfers beschikbaar komen. Deze cijfers zullen actief gepubliceerd worden op Amersfoortincijfers.nl en beleidsmedewerkers en raadsleden zullen actief gewezen worden op nieuwe cijfers. Omdat het zeker de eerste jaren belangrijk is om met elkaar in gesprek te gaan over de cijfers, zal dit gesprek door de projectleider actief aan beleidsmedewerkers en raadsleden aangeboden worden.

6


1. 1.1

Inleiding

Kader en achtergrond

Er verandert veel in het sociale domein. De gemeente krijgt er allerlei nieuwe taken bij in verband met de decentralisaties: overheveling van de AWBZ functies naar de WMO, de transitie van de jeugdzorg, de invoering van de Participatiewet en het passend onderwijs. De gemeente krijgt hiervoor de regiefunctie, omdat zij door oplossingen op lokaal niveau de overlap van voorzieningen tegen kan gaan. De gemeenten moeten de zorg dan ook met aanzienlijk minder financiële middelen uitvoeren. De doelen van deze transities zijn: lagere kosten, meer verantwoordelijkheid bij de burger, effectievere en efficiëntere hulp, toename van maatschappelijke participatie en efficiënter gebruik van maatschappelijke voorzieningen. De effecten van deze veranderingen moeten gevolgd worden, zodat er verantwoord en waar nodig bijgestuurd kan worden. Het gaat zowel om kwantitatieve informatie (cijfers, indicatoren) als kwalitatieve informatie (ervaringen, het verhaal achter de cijfers).

1.2

Proces om tot de monitor te komen

Om te komen tot deze opzet voor het monitoringssysteem is binnen de gemeentelijke organisatie en bij cliëntraden en de gemeenteraad geïnventariseerd welke onderwerpen zij gemonitord willen hebben. Gekeken is naar de Amersfoortse opzet van het sociaal domein. Welke onderwerpen zijn al gedekt door de gegevens uit de landelijke monitor en welke nog niet? Raadsleden en cliënt- en adviesraden zijn betrokken bij de invulling tijdens een interactieve bijeenkomst op 15 september 2014. Tijdens deze avond hebben we eerst toegelicht wat landelijk ontwikkeld wordt wat betreft monitoring, omdat we hier als gemeente bij aan willen sluiten. Daarna hebben raadsleden en advies- en cliëntraden aanvullende onderwerpen of thema’s ingebracht voor de invulling van de monitor. Tot slot hebben zij voor de aangedragen onderwerpen aangegeven waar de prioriteiten liggen. Hiermee hebben we vanuit de gemeente een beeld gekregen van de belangrijkste (hoofd)vragen die raadsleden en cliënt- en adviesraden beantwoord willen zien in de monitor. Voor de totale lijst met onderwerpen die aangedragen zijn, zie bijlage 2. Hierin staat per punt aangegeven of en hoe het onderwerp meegenomen is in de monitor.

1.3

Opzet van de monitor

Bij de opzet van de monitor zijn verschillende uitgangspunten gehanteerd. Hieronder staan de belangrijkste uitgangspunten.


7

Onderwerpen die we herhaaldelijk meten In de monitor zitten indicatoren / onderwerpen die we herhaaldelijk gaan meten. Dus bijvoorbeeld elk jaar of eens in de 2 jaar. Daarnaast zijn er natuurlijk ook zaken die je eenmalig zou willen onderzoeken, bijvoorbeeld om een verdiepend beeld te krijgen. Dit zijn ook belangrijke zaken, maar die komen in dit plan niet aan de orde. Ook naar aanleiding van de monitorrapportages vanaf 2015 zullen aanvullende (onderzoeks)vragen ontstaan. Deze zullen deels herhaaldelijk gemeten moeten worden en ook een plek krijgen in de sociaal domein monitor, en deels zal het gaan om eenmalig onderzoek. Verantwoordings- en beleidsinformatie In de monitor wordt informatie opgenomen die inzicht geeft in de effecten van de beweging die we in het sociale domein willen maken (beleidsinformatie) en niet om sturingsinformatie. Hiermee willen we de (middel)lange termijn ontwikkelingen volgen. De monitor levert derhalve informatie op om naar de gemeenteraad toe te verantwoorden over het gevoerde beleid. Verder levert het zo nodig informatie op die gebruikt kan worden voor het bijsturen van beleid. Sturingsinformatie niet in monitor maar via gebruikelijke rapportages Naast deze verantwoordings- en beleidsinformatie is uiteraard ook sturingsinformatie nodig. Deze informatie wordt separaat verzameld in de wijkteams en bij zorgaanbieders. Over zaken als onder meer de uitputting budget en onverhoopt ontstaan van bijv. wachtlijsten ontvangt de gemeenteraad, zoals gebruikelijk, informatie middels de standaardrapportages over de voortgang van beleid. In 2015 is dit voor het eerst in de zomerrapportage. Daar waar de uitvoering zaken in ernstige mate af gaan wijken, zullen we de raad zoals gebruikelijk actief informeren buiten de monitor en de standaardrapportages om. Kosten en bureaucratie zo veel mogelijk beperken De insteek bij de opzet van de monitor is om de kosten en de inzet van instellingen zoveel mogelijk te beperken. Dit omdat we het vanuit de gemeente Amersfoort belangrijk vinden om het geld binnen het sociaal domein zoveel mogelijk te besteden aan de zorg zelf. Daarom sluiten we zoveel mogelijk aan bij bestaande gegevens en de landelijke monitor (‘gemeentelijke monitor sociaal domein’ genaamd). Aansluiten bij bestaande cijfers en landelijke monitor Een belangrijke manier om kosten en bureaucratie te beperken is om zoveel mogelijk gebruik te maken van bestaande cijfers en door aan te sluiten bij de landelijke monitor (‘gemeentelijke monitor sociaal domein’, zie figuur 1). Buiten dat het efficiënt is om zoveel mogelijk gebruik te maken van wat er al is, kunnen we hiermee de gemeente Amersfoort ook vergelijken met andere gemeenten. Dit betekent dat we daardoor voor die onderdelen afhankelijk zijn van wat er door de landelijke werkgroep ontwikkeld wordt en dat we afhankelijk zijn van aanlevering van gegevens door CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) en KING (Kwaliteits Instituut Nederlandse Gemeenten). Op het gebied van de vergelijkbaarheid met andere gemeenten is het de vraag in hoeverre dit in 2015 kan. Omdat de landelijke monitor bij het opstellen van dit plan nog niet vastgesteld is, gaan we voor dit plan uit van de voorlopige set aan indicatoren. Het kan zijn dat deze op onderdelen nog wijzigt en dat dus indicatoren in dit plan ook nog zullen wijzigen.

8


Figuur 1

Inhoud landelijke monitor (‘gemeentelijke monitor sociaal domein’)

Voorspellers zorggebruik

Naast tellen ook vertellen Bij de landelijke monitor gaat het om cijfers / kwantitatief onderzoek, maar in het Amersfoortse monitoringssysteem worden ook kwalitatieve onderzoeksvragen uitgewerkt. Dus naast tellen ook vertellen. Dit geeft een beeld van het verhaal achter de cijfers. Bijvoorbeeld over hoe inwoners die geen zorg meer ontvangen de benodigde zorg / ondersteuning invullen. Monitor in ontwikkeling Zoals eerder genoemd is de landelijke monitoring in ontwikkeling en dus kan de daadwerkelijke inhoud in 2015 nog verschillen van wat er in dit plan staat. Daarnaast zullen er ook zaken zijn die aanvullend vanaf 2016 gemeten zullen worden. Bijvoorbeeld omdat landelijk nog monitoringsonderwerpen uitgewerkt worden (zoals het meten van cliënttevredenheid) of omdat er nieuwe beleidsveranderingen zijn. Deel indicatoren mogelijk niet beschikbaar in eerste monitor Voor de indicatoren die uit de landelijke monitor komen, zijn we ook afhankelijk van de gegevenslevering van het CBS en instellingen. Ondanks de afspraken over gegevenslevering met instellingen, is het de vraag of alle instellingen de door de gemeente opgevraagde gegevens kunnen leveren vanaf januari 2015. Daarnaast is het voor een deel van de indicatoren in de landelijke monitor op het moment van opstellen van het plan nog niet duidelijk hoe deze gegevens opgevraagd gaan worden bij instellingen. Dit omdat het haalbaarheidsonderzoek van de landelijke monitor nog loopt. Deze onderwerpen zijn wel opgenomen in de inkoopcontracten van de gemeente, maar omdat de gemeente daardoor ook op late termijn doorgeeft aan instelling wat ze aan moeten leveren, is het de vraag of ze dit vanaf begin 2015 direct kunnen leveren. Door deze afhankelijkheid van instellingen en door de onduidelijkheid over een deel van de indicatoren zal zeker de eerste monitor naar verwachting niet volledig gevuld zijn met alle indicatoren die in dit plan staan. In het bijzonder geldt dat voor de volgende onderwerpen: kosten, verwijzer en wachttijd. Daarom is in hoofdstuk 2 bij alle indicatoren die hierover gaan expliciet gemeld dat deze beschikbaar komen vanaf 2015 indien dat mogelijk is. Maar dat kan dus ook voor andere indicatoren uit de landelijke monitor gelden. Ook voor de monitor die verschijnt in 2016 geldt dat we deels afhankelijk zijn van de landelijke monitor en de gegevensleveringen van instellingen. Al is de verwachting wel dat zaken tegen die tijd meer op orde zijn.


9

2015 als nulmeting Omdat voor veel onderdelen van de monitor de zorg dusdanig veranderd of er geen cijfers over 2014 bekend zijn, zal 2015 voor veel onderdelen een nulmeting zijn. Aangezien 2015 ook een overgangsjaar is waarin veel zorg gecontinueerd wordt, is een eerdere meting voor veel onderwerpen ook niet noodzakelijk. Voor de onderwerpen waarvan er wel cijfers over 2014 of andere jaren zijn die betrouwbaar en vergelijkbaar zijn, zullen we deze gebruiken.

1.4

Verhouding tot toezeggingen en moties

In 2014 zijn verschillende toezeggingen gedaan aan de raad over monitoring en ook in veel aangenomen moties ging het hier over. Hieronder staan de verschillende moties / toezeggingen die in dit kader gedaan zijn en hoe het plan voor deze monitor hieraan tegemoet komt. Toezegging herinrichting hulp bij huishouden (08-07-2014) Op 8 juli 2014 is besloten dat de hulp bij het huishouden voor een periode van 2 jaar georganiseerd wordt in de vorm van een algemene voorziening. In hetzelfde besluit is toegezegd dat de effecten van het beleid gemonitord zullen worden. Op basis hiervan zal eind 2015 besluitvorming voorbereid worden met betrekking tot de benadering van hulp bij het huishouden per 2017. In de toezegging staat dat in oktober 2014 gestart wordt met de nulmeting. In dit plan geven we aan hoe de hulp bij het huishouden gemonitord zal worden. Enerzijds wordt het aantal cliënten en de kosten gemonitord (zie paragraaf 2.3) en anderzijds zullen de cliëntervaringen meegenomen worden (zie paragraaf 2.1). Bijvoorbeeld hoe cliënten voor wie de huishoudelijke hulp verandert dit oplossen in 2015. In oktober 2014 vindt geen nulmeting plaats, maar is er wel zicht op hoe we het vanaf 2015 gaan monitoren. Indien mogelijk zullen we de cijfers van 2015 voor dit onderdeel vergelijken met cijfers van 2014. Toezegging vervolg monitor minimabeleid / WMO-beleid In onder andere verschillende raadsinformatiebrieven (RIB) zijn toezeggingen gedaan over een vervolg van de monitor minimabeleid en WMO 2013. Zo werd er in de RIB minimabeleid en WMO 2013 (2014-63) en wijkcijfers decentralisaties (2014-79) aangegeven hoe de oude vorm van monitoring van minima- / WMO-beleid ingepast gaat worden in de monitoring en evaluatie van de beweging in het sociale domein. Daarbij werd aangegeven dat er consequent aandacht zal blijven voor kwetsbaren, burgers die door het vangnet dreigen te vallen en voor het voorkomen van stapeling van kosten. In dit plan geven we aan hoe we invulling zullen geven aan het monitoren van deze groepen. Enerzijds door het monitoren van het aantal cliënten en hoeveel huishoudens gebruik maken van meerdere regelingen tegelijkertijd (zie paragraaf 2.3). Anderzijds door de cliëntervaringen mee te nemen van mensen die niet meer in aanmerking komen voor minima- of WMO-regelingen. Motie Meten behandelingsresultaten (outcome criteria) De motie (M-3.1 van 15-07-2014) ‘Meten behandelingsresultaten (outcome criteria)’ is aangenomen. Hierin staat dat de gemeente in 2015 gaat voorbereiden hoe ze outcome criteria gaat meten. Bij de meting van de behandelingsresultaten worden landelijk 3 outcome criteria onderscheiden: uitval, tevredenheid en doelrealisatie. Hoe deze outcome criteria gemeten moeten worden, werken verschillende landelijke kennisinstituten (zoals het Nederlands Jeugdinstituut) in samenwerking met gemeenten uit. Hierbij willen wij vanuit de gemeente Amersfoort aansluiten. Op die manier kan Amersfoort de outcome criteria vergelijken met andere gemeenten. In 2015 bereiden we de inkoopcontracten voor het jaar 2016 voor. Indien er vanuit de landelijke ontwikkeling meer duidelijk is, zullen we in de inkoopcontracten van 2015 opnemen wat instellingen aan behandelingsresultaten moeten meten in 2016. Als er vanuit de landelijke kennisinstituten nog

10


geen of onvoldoende input is, zal Amersfoort moeten bepalen of en hoe ze voor 2016 behandelingsresultaten wil meten aansluitend bij de Amersfoortse situatie. Hoe dan ook zal de gemeenteraad zal over het al dan niet opnemen van de criteria geïnformeerd worden voor 15 mei 2015.


11

2.

Overzicht onderwerpen en indicatoren

In dit hoofdstuk staat welke onderwerpen en indicatoren in de Amersfoortse monitor sociaal domein opgenomen worden. Deels komt deze informatie uit de landelijke monitor (gemeentelijke monitor sociaal domein genaamd) waarvoor wij een deel van de informatie zelf aan moeten leveren. Voor een overzicht van de landelijke monitor gaan we uit van het overzicht aan indicatoren zoals die er op 31 juli 2014 lag1. Tijdens het opstellen van dit plan zijn KING en VNG echter nog bezig met het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek op deze indicatoren. Het kan daardoor zijn dat de daadwerkelijke indicatorenset van de landelijke monitor afwijkt van de voorlopige set. Dit zou kunnen betekenen dat een deel van de indicatoren in dit hoofdstuk nog wijzigen. Deels zijn het aanvullende onderwerpen die we gaan monitoren. Dit aantal aanvullende onderwerpen en indicatoren is echter zoveel mogelijk beperkt, om de kosten en tijdsinvestering voor de monitor te beperken. De onderwerpen en indicatoren zijn verdeeld in de volgende 6 onderwerpen2: basisinfrastructuur, wijkteams, specialistische zorg, bescherming en veiligheid, werk en inkomen en overige achtergrondgegevens / wijkcijfers.

2.1

Basisinfrastructuur

Basisinfrastructuur omvat voorzieningen waar geen toegangsbesluit of beschikking voor nodig is. Het gaat om laagdrempelige mogelijkheden voor (kwetsbare) burgers om elkaar te ontmoeten, informatie en advies te krijgen en op lichte wijze ondersteund en toegerust te worden. In 2015 uitwerken wat we vanaf 2016 willen monitoren Wat betreft de basisvoorziening zal er naar verwachting nog weinig in de landelijke monitor zitten, omdat veel van deze instellingen niet op BSN-niveau registreren. Als het gaat om de basisinfrastructuur, gaat het vooral om hoeveel cliënten er gebruik van maken en wat de kosten zijn. In 2015 zullen we nagaan welke informatie we over de basisinfrastructuur nodig hebben en dan zal hier vanaf 2016 meer informatie over beschikbaar komen. Indicatoren / onderwerpen vanaf 2015 Het gaat bij basisinfrastructuur in 2015 om de volgende onderwerpen en indicatoren3:

1

Concept indicatoren gemeentelijke monitor, indicatorenset 2015 en ontwikkelagenda, VNG en KING. Een groot deel van de omschrijvingen in dit hoofdstuk over deze monitor zijn hieruit overgenomen. 2 Hierbij is voor de eerste vijf onderwerpen de indeling van de begroting aangehouden. 3 In bijlage 1 staat verder uitgewerkt wat de definities zijn en welke bron voor welke indicator gebruikt wordt.

12


Indicatoren gebruik basisondersteuning • Indien mogelijk: totale uitgaven basisondersteuning Indicatoren mantelzorg Mantelzorg is een belangrijk onderwerp waarop wordt ingezet vanaf 2015. Daarom hierover de volgende indicatoren: • Aandeel volwassenen dat mantelzorg geeft (19-64 jaar) • Aandeel 65+ dat mantelzorg geeft • Aandeel volwassen mantelzorgers (19-64 jaar) dat zich (over)belast voelt • Aandeel mantelzorgers van 65+ dat zich (over)belast voelt Aanvullende groepsgesprekken mantelzorgers Omdat mantelzorg een belangrijk onderdeel binnen de veranderingen in het sociaal domein is, zullen we naast de cijfers hierover ook op zoek gaan naar het verhaal achter de cijfers. Het gaat hier om de vraag hoe de mantelzorgers het geven van mantelzorg ervaren. En welke ondersteuning zij eventueel nodig zouden hebben als zij zich (over)belast voelen. Ervaringen inwoners die geen / minder zorg meer krijgen Door de beweging in het sociaal domein zullen er vanaf 2015 inwoners zijn die geen zorg / ondersteuning meer krijgen of minder zorg / ondersteuning. Omdat we het belangrijk vinden om wel een vinger aan de pols te houden of en hoe zij de benodigde zorg of ondersteuning dan zelf organiseren, zullen we vanaf 2015 jaarlijks onderzoeken hoe deze groepen mensen het oplossen. Per jaar zullen we kijken wat de groepen zijn waarvoor de veranderingen het grootst zijn. Dus welke groepen krijgen geen of minder zorg. Voor 2015 denken we hierbij in ieder geval aan mensen die geen huishoudelijke hulp meer krijgen, gezinnen die via een sociaal wijkteam terugverwezen worden naar ‘eigen kracht’ en gezinnen die (bijvoorbeeld door het aflopen van een indicatie) geen recht meer hebben op gespecialiseerde jeugdzorg. In het bijzonder zal er ook aandacht zijn voor ouderen waarvoor dit geldt. De precieze onderzoeksvragen zullen in 2015 verder uitgewerkt worden, maar het gaat om vragen als: ‘Hoe heeft de cliënt die geen of minder zorg kreeg het opgelost?’, ‘Zijn er positieve effecten van het gewijzigde beleid?’ en ‘Zijn er problemen ontstaan of verergerd door het gewijzigde beleid?’. Indicatoren / onderwerpen vanaf 2016 Maatschappelijke effecten In de gemeentelijke monitor sociaal domein wordt momenteel onder begeleiding van hoogleraren uitgewerkt wat de maatschappelijke effecten zijn van de beweging in het sociaal domein. Hierbij kun je denken aan thema’s als verminderen eenzaamheid, langer thuis, participatiegraad en versterking eigen kracht. We willen graag aansluiten bij de maatschappelijke effecten die landelijk vastgesteld worden, zodat we ook op deze terreinen kunnen vergelijken met andere gemeenten. In 2015 zullen we kijken in hoeverre we (nieuwe) gegevens moeten verzamelen om hieraan mee te kunnen doen.

2.2

Wijkteams

Als de basisinfrastructuur geen oplossing is, kunnen Amersfoorters in hun eigen wijk een beroep doen op een wijkteam. Medewerkers van de wijkteams ondersteunen zelf gezinnen, maar kunnen ook doorverwijzen naar gespecialiseerde zorg en ondersteuning of gespecialiseerde zorg betrekken. Indicatoren / onderwerpen wijkteams vanaf 2015 Het gaat bij wijkteams in 2015 om de volgende onderwerpen en indicatoren:


13

Indicatoren gebruik wijkteams • Aantal cliënten wijkteams • kosten wijkteams4 • aandeel op- of afschaling Kwalitatieve en kwantitatieve informatie over cliëntervaring Hoe ervaren de cliënten van het wijkteam de hulp die zij gekregen hebben? En wat kan beter? Dit zijn vragen die in 2015 beantwoord worden. Dit gebeurt in 2014 al door middel van telefonische interviews aan het eind van zorg via het wijkteam, waarover wordt gerapporteerd. Eind 2014 / begin 2015 zal de gemeente kijken hoe dit in 2015 het beste gemeten kan worden. Bijvoorbeeld: komen alle onderwerpen aan de orde die hierin aan de orde zouden moeten komen? Hoe wordt deze informatie verzameld en hoe rapporteren we hierover? En hoeveel cliënten moet je bevragen om een betrouwbaar beeld te krijgen van de cliëntervaring? Dit is naar verwachting een tijdelijke invulling van de meting van cliëntervaring van wijkteams, omdat in de gemeentelijke monitor meegenomen gaat worden hoe je cliëntervaring kunt meten. Door aan te sluiten bij een landelijk instrument kunnen we de ervaring met de lokale teams in Amersfoort vergelijken met andere gemeenten. Ervaring van inwoners die geen / minder zorg krijgen In een kwalitatief onderzoek zullen we monitoren hoe inwoners het oplossen die via het wijkteam te horen krijgen dat ze geen of minder zorg / ondersteuning krijgen. Zie voor meer informatie paragraaf 2.1. Wijkcijfers Naast de bovenstaande indicatoren / onderwerpen, zal in 2015 veel informatie beschikbaar komen op wijkniveau. Dit is belangrijke informatie voor wijkteams. Een deel van de gegevens zal gebruikt worden als achtergrondgegevens of als voorspellers van gebruik, maar een deel kan ook gebruikt worden om een beeld te krijgen van het specialistische zorggebruik per wijk. De gemeente presenteert deze cijfers per wijk, waarbij met kleur aangegeven wordt in hoeverre de verschillende cijfers in positieve of negatieve zin afwijken van Amersfoort als totaal. Zie voor meer informatie over welke cijfers hierin komen de indicatoren onder specialistische zorg (paragraaf 2.3) en de indicatoren in paragraaf 2.6. Indicatoren / onderwerpen vanaf 2016 Cliëntervaring meten volgens landelijk instrument In 2015 zullen we de ontwikkeling van landelijke instrumenten om de cliëntervaring te meten in de gaten houden. We willen graag aansluiten bij een landelijk instrument, zodat we kunnen vergelijken met andere gemeenten. In 2015 zullen we kijken wat we eventueel moeten organiseren om hieraan mee te kunnen doen. Maatschappelijke effecten wijkteams Vanuit onder andere het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en Movisie wordt gekeken hoe de effecten van sociale wijkteams gemeten kunnen worden. Vanuit de gemeente Amersfoort zijn we actief betrokken bij de totstandkoming van deze indicatoren. In 2015 zullen we kijken wat we moeten organiseren om landelijk geformuleerde effectindicatoren te kunnen meten in Amersfoort.

4

Op het moment van vaststelling van dit plan is het nog niet duidelijk of de kosten in 2015 op waarstaatjegemeente.nl of op een andere manier gepubliceerd gaan worden.

14


2.3

Specialistische zorg

Als we het hebben over specialistische zorg, dan vallen hier verschillende zorgvormen onder waarvoor een toegangsbesluit, verwijzing of beschikking van de gemeente nodig is. Voor WMO worden de volgende vormen van specialistische zorg onderscheiden5: - Hulp bij het huishouden - Begeleiding - Kortdurend verblijf - Woondiensten - Overige ondersteuning gericht op het individu of huishouden/gezin - Dagbesteding - Vervoersdiensten - Overige groepsgerichte ondersteuning - Overige maatwerkarrangementen Ook hulpmiddelen vallen volgens de definitie van de landelijke monitor onder specialistische zorg. Daaronder vallen: - Rolstoelen - Vervoervoorzieningen - Woonvoorzieningen - Overige hulpmiddelen Onder specialistische jeugdzorg valt in de landelijke monitor6: - Jeugdhulp zonder verblijf (wel/niet ingezet vanuit het wijk- of buurtteam) Indicatoren / onderwerpen specialistische zorg vanaf 2015 Indicatoren gebruik specialistische zorg7 • Aantal cliënten met specialistische zorg8 • Aantal specialistische zorgtrajecten • Totaal aantal cliënten per type instelling • Indien mogelijk: Totaal aantal cliënten uitgesplitst in pgb (persoonsgebonden budget) en ZIN (zorg in natura) • Indien mogelijk: Totaal gedeclareerde kosten per specialistische zorgvorm • Indien mogelijk: Totaal gedeclareerde kosten per cliënt • Indien mogelijk: Totaal gedeclareerde kosten per type instelling • Indien mogelijk: Totaal gedeclareerde kosten PGB / ZIN • Indien mogelijk: Totaal geïnde eigen bijdrage per specialistische zorgvorm • Gemiddelde duur gebruik specialistische zorg Indicatoren over gebruik hulpmiddelen • Totaal aantal cliënten met hulpmiddelen (rolstoelen, vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen en overige hulpmiddelen) • Totaal aantal verstrekte hulpmiddelen • Indien mogelijk: totaal gedeclareerde kosten per type hulpmiddel 5

Indeling van iWMO, een deel valt ook onder ‘bescherming en veiligheid’, zie paragraaf 2.4 Indeling van informatieprotocol Beleidsinformatie Jeugd. Andere Jeugdzorg valt ook onder ‘bescherming en veiligheid’, zie paragraaf 2.4 7 Uit te splitsen naar de indeling die eerder in de paragraaf gegeven is (hulp bij huishouden, begeleiding, etc.) 8 In de gemeentelijke monitor noemt men dit maatwerkarrangementen. 6


15

• •

Indien mogelijk: totaal gedeclareerde kosten per cliënt Totaal geïnde eigen bijdrage per type hulpmiddel

Indicatoren stapeling voorzieningen • Totaal aantal huishoudens per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen • Indien mogelijk: totale kosten per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen • Totaal aantal huishoudens per stapeling van relevante regelingen Indicatoren in- en uitstroom • Totale uitstroom in aantal cliënten uit specialistische zorg • Totale instroom nieuwe cliënten in specialistische zorg • Aantal cliënten meervoudig ingestroomd in specialistische zorg Indicatoren over proces / toegang specialistische zorg • Indien mogelijk: totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer9 • Indien mogelijk: wachttijd cliënten of aantal op wachtlijst10 Casestudies naar stapeling zorgkosten Om een beeld te krijgen van wat de beweging binnen het sociaal domein betekent voor de financiële situatie van individuele inwoners, zal er een casestudie uitgevoerd worden. In deze casestudie gaat een extern onderzoeksbureau doorrekenen wat de financiële gevolgen zijn van de veranderingen in het sociaal domein voor cliënten. Bijvoorbeeld door eigen risico en het wegvallen van WTCG (wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten) en CER (compensatie eigen risico). In dit onderzoek zullen vooral cliënten meegenomen worden die te maken hebben met verschillende regelingen en / of die rond moeten komen van een inkomen rond het minimum. Ouderen zullen in dit onderzoek ook specifiek meegenomen worden. Dit onderzoek geeft dus geen beeld van de stapeling van zorgkosten onder alle inwoners, maar van de stapeling onder groepen voor wie het mogelijk de meeste negatieve gevolgen heeft. Indicatoren / onderwerpen specialistische zorg vanaf 2016 Indicatoren over op- en afschaling Op- en afschaling is als een cliënt wisselt van specialistische zorg naar zorg in het wijkteam of in de basisinfrastructuur, of andersom. Om hier een goed beeld van te krijgen is de reden van uitstroom nodig. De uitwerking van deze vraag in de landelijke monitor was op het moment dat we de instellingen lieten weten welke gegevens zij moeten leveren nog niet bekend. Daarom kon het niet meegenomen worden met de gegevensuitvraag van 2015. Aangezien we wel willen aansluiten bij de landelijke definitie van op- en afschaling zullen we in 2015, indien de uitwerking bekend is, in de inkoopcontracten opnemen dat ze ook gegevens over reden uitstroom op moeten nemen. Indicator intensiteit / omvang specialistische zorg Ook op het gebied van zorgzwaarte is tijdens het schrijven van dit plan en tijdens het versturen van de inkoopcontracten nog onvoldoende duidelijk hoe dit gedefinieerd gaat worden in de landelijke monitor. Ook hier willen we aansluiten bij de landelijke definitie en zullen we dit in 2015, indien

9

Nog onduidelijk is of dit in de landelijke monitor op tijd verder uitgewerkt is en of instellingen dit kunnen leveren. In de monitor worden in de voorlopige versie de volgende typen verwijzers onderscheiden: gemeente, buurt- of wijkteam, huisarts, jeugdarts, gecertificeerde instelling, medisch specialist, geen verwijzer, verwijzing voor 1-1-2015, UWV en Werkplein. 10 De precieze invulling van deze indicator uit de landelijke monitor was op het moment dat dit plan opgesteld is nog niet bekend.

16


uitgewerkt, meenemen in de inkoopcontracten als een gegeven waarover instellingen moeten rapporteren.

2.4

Bescherming en veiligheid

Als we het hebben over bescherming en veiligheid, dan gaat het om huishoudens waar de veiligheid in de thuissituatie in het geding is. Hier worden, in combinatie met ondersteuning, zo nodig drang- en dwangmaatregelen ingezet. En er wordt opvang geboden aan mensen die (tijdelijk) niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving en beschermd wonen of opvang nodig hebben. Onder bescherming en veiligheid valt vanuit de WMO: - Opvang en beschermd wonen: o Beschermd wonen o Opvang o Spoedopvang o Overig beschermd wonen en opvang Onder bescherming en veiligheid valt vanuit Jeugd: - Jeugdhulp met verblijf: o Pleegzorg o Gezinsgericht o Gesloten plaatsing o Overig residentieel - Kinderbeschermingsmaatregel o (voorlopige/tijdelijke) voogdij o (voorlopige) OTS o Jeugdreclassering uitgesplitst naar type Jeugdreclassering o Activiteiten in het preventief justitieel kader Indicatoren gebruik zorg bescherming en veiligheid vanaf 2015 • Aantal meldingen AMHK (Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling) • Aantal cliënten met opvang, Jeugdhulp met verblijf of kinderbeschermingsmaatregel11 • Aantal specialistische zorgtrajecten opvang, Jeugdhulp met verblijf of kinderbeschermingsmaatregel • Totaal aantal cliënten per type instelling • Indien mogelijk: totaal gedeclareerde kosten per specialistische zorgvorm • Indien mogelijk: totaal gedeclareerde kosten per cliënt • Indien mogelijk: totaal gedeclareerde kosten per type instelling • Indien mogelijk: totaal geïnde eigen bijdrage per specialistische zorgvorm • Gemiddelde duur gebruik zorg • Indien mogelijk: totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer12

11

In de gemeentelijke monitor noemt men dit maatwerkarrangementen. Nog onduidelijk is of dit in de landelijke monitor op tijd verder uitgewerkt is en of instellingen dit kunnen leveren. In de monitor worden in de voorlopige versie de volgende typen verwijzers onderscheiden: gemeente, buurt- of wijkteam, huisarts, jeugdarts, gecertificeerde instelling, medisch specialist, geen verwijzer, verwijzing voor 1-1-2015, UWV en Werkplein.

12


17

2.5

Werk en inkomen

Indicatoren / onderwerpen werk en inkomen vanaf 2015 Als we het hebben over werk en inkomen, dan gaat het om de participatiewet (hieronder vallen vanaf 2015 Wet Werk en Bijstand, Wajong en Wet Sociale werkvoorziening) en over het minimabeleid. Indicatoren werk / uitkeringen algemeen • Aantal cliënten met bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening13 • Aantal trajecten bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening • Indien mogelijk: Totale kosten bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening • Indien mogelijk: Totaal kosten per cliënt • Gemiddelde duur gebruik bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening • Instroom in bijstand • Aandeel voorkomen bijstandsuitkeringen door preventie t.o.v. instroom • Cliënten die stijgen op de re-integratieladder • Aandeel totale uitstroom uit bijstand • Aandeel uitstroom bijstand naar werk Indicatoren inkomen / schulden • Aandeel dat gebruik maakt van schuldregeling • Schuldregeling succesvol afgerond Kwalitatief onderzoek minimaregelingen Naast cijfers over werk en inkomen, komt er ook kwalitatieve informatie over hoe inwoners het beleid op minimaregelingen ervaren. In 2012 en 2013 is een dergelijk onderzoek uitgevoerd onder cliënten die WMO en minimaregelingen ontvingen of gebruikten. De aanleiding van dit kwalitatieve onderzoek was de kanteling binnen de WMO en het afschaffen en anders organiseren van minimaregelingen. Ook in 2015 zal gekeken worden hoe inwoners het oplossen die voorheen recht hadden op minimaregelingen en dit nu niet meer hebben. Naast deze minimaregelingen worden in dit onderzoek ook andere groepen meegenomen die in 2015 vanuit veranderingen in de WMO en Jeugdzorg niet meer recht hebben op bepaalde zorg. Voor meer informatie over deze groepen, zie ook paragraaf 2.1. In 2015 uitwerken wat we aanvullend willen monitoren over participatiewet Vanaf 2015 zullen er nieuwe instrumenten ingezet worden in het kader van de participatiewet bijvoorbeeld voor arbeidsgehandicapten. Omdat het op het moment van het opstellen van dit plan nog onvoldoende duidelijk is over de precieze invulling en over wat er landelijk en vanuit het UWV gemonitord gaat worden, zullen we in 2015 kijken welke aanvullende zaken er meegenomen worden in de monitor en vanaf wanneer.

13

In de gemeentelijke monitor noemt men dit maatwerkarrangementen.

18


2.6

Belangrijke achtergrondgegevens

Naast de cijfers over de verschillende onderdelen van de decentralisaties, zijn er ook allerlei andere gegevens die belangrijk zijn om te monitoren. Zo kunnen de veranderingen binnen de WMO en Jeugdzorg gevolgen hebben voor de kosten en het aantal cliënten binnen de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet (Zvw). Daarom moeten ook deze ontwikkelingen in de gaten gehouden worden. Daarnaast zijn er indicatoren vanuit de landelijke monitor vastgesteld die een beeld kunnen geven van de zorgbehoefte in de toekomst. Deze indicatoren zouden dus het zorggebruik moeten kunnen voorspellen. Tot slot zitten er in deze paragraaf indicatoren die verschillen tussen steden en wijken kunnen verklaren. Ook deze indicatoren komen uit de landelijke monitor. Deze indicatoren zullen we anders gebruiken dan de andere indicatoren in dit plan. Over deze indicatoren rapporteren we namelijk niet apart, maar over deze achtergrondgegevens rapporteren we bij andere indicatoren indien dit relevant is. Bijvoorbeeld om het verschil qua gebruik van zorg in Amersfoort te vergelijken met Nederland. Indicatoren die samenhangen met de Wet langdurige zorg (Wlz) en Zorgverzekeringswet (Zvw): • Totaal aantal cliënten per type Zvw-zorg • Totaal aantal verstrekte Zvw-zorg • Totaal gedeclareerde zorgkosten per type • Indien mogelijk: totaal aantal cliënten met zowel specialistische zorg als zorgkosten Zvw Totaal aantal cliënten per type Wlz-zorg • Totaal aantal verstrekte Wlz-zorg • Totale gedeclareerde zorgkosten per type Wlz-zorg Indicatoren die zorggebruik voorspellen • Kinderen per onderwijsvorm • Voortijdig schoolverlaten • Beroepsbevolking naar type werk (bijvoorbeeld wel of niet werk) • Jongeren met overgewicht • Kinderen opgroeiend in armoede Indicatoren die verschillen tussen wijken kunnen verklaren • Verdeling inwoners naar leeftijdscategorieën • Samenstelling huishouden • Opleidingsniveau inwoners • Inkomensopbouw • Eenzaamheidsscore • Leefbaarheidscore • Fysieke leefomgeving • Sociale leefomgeving • Mentale gezondheid


19

3.

Uitvoering

Rapportage met verwijzingen naar verschillende onderdelen In hoofdstuk 2 is uiteengezet wat er allemaal gemonitord gaat worden vanaf 2015 met een doorkijk naar 2016. Maar hoe wordt over al deze gegevens gerapporteerd? Zeker omdat veel verschillende bronnen gebruikt worden. De projectleider monitor sociaal domein zal in 2015 een rapportage maken waarin de beschikbare cijfers en kwalitatieve gegevens samengevat weergegeven zullen worden. Daarnaast wordt in het rapport verwezen naar verschillende rapporten / bronnen voor meer gedetailleerde gegevens. De verschillende bronnen waarnaar verwezen zullen worden zijn: • Wijkcijfers sociaal domein Dit is een rapport waarin de belangrijkste cijfers op het gebied van het sociaal domein op een rij staan. Deze informatie kunnen wijkteams bijvoorbeeld gebruiken voor gegevens over hun wijk. Deze rapporten zullen te vinden zijn op amersfoortincijfers.nl. Alleen indien vanaf eind juli 2015 vanuit de gemeentelijke monitor ook (voldoende) cijfers op wijkniveau gerapporteerd worden, kan deze rapportage in 2015 gemaakt worden. • Rapport kwalitatief onderzoek naar ervaringen Ook naar het kwalitatieve onderzoek dat door een extern onderzoeksbureau uitgevoerd gaat worden, zal verwezen worden. In dit onderzoek zal centraal staan hoe inwoners het oplossen als ze vanaf 2015 geen recht meer hebben op zorg. Hierbij kun je denken aan mensen die geen minimaregelingen of hulp bij huishouden meer krijgen, cliënten die via het wijkteam te horen hebben gekregen dat ze geen of minder zorg / ondersteuning krijgen of gezinnen die niet meer in aanmerking komen voor Jeugdzorg. • Casestudies naar stapeling zorgkosten Daarnaast zal in het onderzoek aan de hand van casestudies gekeken worden wat de stapeling van zorgkosten is voor bepaalde cliënten die door verschillende vormen van zorg en / of het afschaffen van regelingen als WTCG en CER mogelijk extra kosten maken. • Verslag cliënttevredenheid wijkteams • Verslag mantelzorgers (aantallen + uitkomsten groepsgesprekken) Deels afhankelijk van landelijke monitor en instellingen Voor de gegevens die uit de landelijke monitor komen, zijn we afhankelijk van de gegevenslevering uit deze landelijke monitor. De gegevens uit de landelijke monitor komen weer voor een deel bij de instellingen die zorg verlenen vandaan en deze gegevens moeten wij aan het CBS aanleveren. Daarmee zijn we dus ook afhankelijk van de gegevensleveringen van deze instellingen. Door deze afhankelijkheid van instellingen en de landelijke monitor zal de eerste monitor naar verwachting niet volledig gevuld zijn met alle indicatoren die in dit plan staan. Eerste rapportage in december 2015 Eind juli 2015 komen naar verwachting de eerste gegevens uit de landelijke monitor beschikbaar. Indien deze gegevens inderdaad eind juli beschikbaar komen, dan zal de rapportage over de beschikbare cijfers en kwalitatieve gegevens in november 2015 naar de gemeenteraad gestuurd worden. Mochten de gegevens later beschikbaar komen, dan wordt het rapport later geleverd.

20


De insteek is om voorlopig ook de jaren erna een keer per jaar een rapportage over de monitor sociaal domein uit te brengen Gesprek over de cijfers Omdat het zeker de eerste jaren belangrijk is om met elkaar in gesprek te gaan over de cijfers, zal dit gesprek vanuit de projectleider actief aan beleidsmedewerkers en raadsleden aangeboden worden. Dit om bijvoorbeeld een beeld te krijgen van wat je wel en niet kunt concluderen op basis van de cijfers. Maar ook om een beeld te krijgen van welke nieuwe vragen de monitor oproept die mogelijk aanvullend onderzocht zouden moeten worden. Tussentijdse gegevens op Amersfoortincijfers.nl beschikbaar De eerste jaren komt de rapportage over de monitor sociaal domein een keer per jaar beschikbaar. Tussentijds zullen er ook cijfers beschikbaar komen. Deze cijfers publiceren we op Amersfoortincijfers.nl en beleidsmedewerkers en raadsleden zullen actief gewezen worden op nieuwe cijfers. Afweging bij kosten kwalitatief onderzoek Een onderdeel van de monitoring op het gebied van het sociaal domein is een kwalitatief onderzoek naar hoe inwoners het oplossen als ze geen recht meer hebben op zorg of minder zorg krijgen. De insteek hiervan is om een goed beeld te schetsen van wat dit betekent voor inwoners en hoe zij het oplossen, zodat we hier in beleid rekening mee kunnen houden. Tevens dient deze informatie om aan de gemeenteraad te verantwoorden over de consequenties voor inwoners over het gevoerde beleid. Dergelijk kwalitatief onderzoek is echter relatief duur. Daarom zal bij de afweging van welke groepen in het onderzoek meegenomen worden en hoeveel mensen van de verschillende groepen ondervraagd worden, rekening gehouden worden met de kosten. Aanlevering gegevens aan CBS De gegevens uit de landelijke monitor moet de gemeente (grotendeels) zelf aanleveren aan het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). Dit betekent dat wij de gegevens zelf op moeten vragen bij de instellingen. Deze gegevens moeten opgeslagen worden in een systeem en uit het totaalbestand van instellingen moeten we bestanden met gegevens twee keer per jaar aanleveren aan het CBS. Het moet nog verder uitgewerkt worden hoe deze gegevens geleverd zullen worden en wat voor capaciteit nodig is om dit uit te voeren. Dit zal verder uitgewerkt worden in de plannen voor de zorgadministraties en het datawarehouse. Kosten monitor De monitor wordt deels gerealiseerd door de inzet van bestaande capaciteit binnen de gemeente die onder meer ingezet is voor de realisatie van de monitor Wmo en minimabeleid. Aanvullend is voor de nieuwe onderdelen extra inzet nodig. Deze wordt geraamd op €101.000. Het gaat hierbij om kosten voor aanvullende onderzoekscapaciteit (€51.000,-) en kosten voor het kwalitatieve onderzoek (€50.000,-). Dekking vindt plaats vanuit de binnen de integratie-uitkering sociaal domein ontvangen middelen voor uitvoering (programma 4).


21

Bijlage 1 Overzicht indicatoren en onderwerpen monitor De definities uit de landelijke monitor zijn voorlopige definities. In de uiteindelijke monitor kunnen daardoor andere definities gehanteerd worden. 1.1 Basisinfrastructuur Basisondersteuning Indicator / onderwerp Totale uitgaven basisondersteuning

Definitie / uitwerking Totale uitgaven basisondersteuning (exclusief wijkteams).

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein / gemeente Amersfoort

Definitie / uitwerking Aandeel dat ‘ja ik geef die zorg nu nog’ geantwoord heeft op de volgende vraag: “Onderstaande vragen gaan over mantelzorg. Mantelzorg is de zorg die u geeft aan een bekende uit uw omgeving, zoals partner, ouders, kind, buren of vrienden. Die zorg is nodig als deze persoon psychische problemen heeft of voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. De zorg kan bestaan uit het huishouden doen, wassen en aankleden, gezelschap

Frequentie Voorlopig eens per jaar vanaf 2014, rapportage 2015

Bron Stadspeiling, O&S / gezondheidsmonitor, GGD

Mantelzorg Indicator / onderwerp Aandeel volwassenen (19-64 jaar) en 65+’ers dat mantelzorg verleent

22


Aandeel volwassen (19-64 jaar) en 65+ mantelzorgers dat zich (over)belast voelt

houden, ondersteuning geven, vervoer, geldzaken regelen, etc. Geeft u momenteel mantelzorg of heeft u de afgelopen 12 maanden mantelzorg gegeven?” Aandeel dat aangeeft zich tamelijk belast, zeer zwaar belast of overbelast te voelen. Antwoord gegeven door mensen die mantelzorg verlenen op de vraag: “Sommige mensen voelen zich erg belast door de verzorging van een ander. Zij vinden de zorg zwaar en moeilijk vol te houden. Voor andere mensen geldt dat minder. Alles bij elkaar genomen, hoe belast voelt u zich momenteel?”

Voorlopig eens per jaar vanaf 2014, rapportage 2015

Stadspeiling, O&S / gezondheidsmonitor, GGD

Frequentie Voorlopig eens per jaar vanaf 2015

Bron Onderzoek & Statistiek

Voorlopig eens per jaar vanaf 2015

Uit te laten voeren casestudies / kwalitatief onderzoek

Kwalitatief onderzoek basisinfrastructuur Indicator / onderwerp Aanvullende groepsgesprekken mantelzorgers

Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen

Definitie / uitwerking Verder uit te werken onderwerp in 2015. Het gaat hier om de vraag hoe de mantelzorgers het geven van mantelzorg ervaren en welke ondersteuning zij eventueel nodig zouden hebben als zij zich (over)belast voelen. Verder uit te werken onderwerp in 2015. Insteek is om zicht te krijgen op hoe inwoners, die vanaf 2015 geen / minder zorg krijgen, de benodigde zorg of ondersteuning zelf organiseren. Voor 2015 denken we in ieder geval aan huishoudens die geen huishoudelijke hulp meer krijgen, gezinnen die via een sociaal wijkteam terugverwezen worden naar ‘eigen kracht’, gezinnen die geen recht meer hebben op gespecialiseerde jeugdzorg en gezinnen die geen recht meer hebben op minimaregelingen.


23

1.2 Wijkteams Gebruik wijkteams Indicator / onderwerp Kosten wijkteams

Definitie / uitwerking Kosten wijkteams.

Aantal cliënten wijkteams

Totaal aantal cliënten gebruikmakend van wijkteam

Aandeel op- en afschaling

Aandeel dat naar specialistische zorg doorverwezen wordt, begeleiding krijgt door wijkteam of geen van beide

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage In principe kwartaalrapportage

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein / datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein / datawarehouse Mens Centraal / datawarehouse


Bron In 2014 en 2015 meten op huidige manier door wijkteams, na 2015 mogelijk aansluiten bij gemeentelijke monitor sociaal domein

Kwalitatief Indicator / onderwerp Cliënttevredenheid wijkteams

Definitie / uitwerking Verder uit te werken onderwerp in 2015. Vooralsnog meten op de huidige manier, na 2015 mogelijk aansluiten bij gemeentelijke monitor sociaal domein. De kwalitatieve meting van cliënttevredenheid wijkteams moet inzicht geven in hoe cliënten van het wijkteam de hulp ervaren die zij gekregen hebben, en wat beter kan.

Zie tabel ‘Basisinfrastructuur’ voor het kwalitatieve onderwerp ‘Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen’ met daarin onder andere cliënten die via het wijkteam geen zorg krijgen. Zie tabellen ‘Specialistische zorg’ en ‘Belangrijke achtergrondgegevens / wijkcijfers’ voor het onderwerp ‘wijkcijfers’.

24


1.3 Specialistische zorg Gebruik specialistische zorg Indicator / onderwerp Aantal cliënten met specialistische zorg

Definitie / uitwerking Totaal aantal cliënten met specialistische zorg per peildatum of per periode.

Aantal specialistische zorgtrajecten

Totaal aantal verstrekte specialistische zorg per peildatum of per periode.

Totaal aantal cliënten per type instelling

Totaal aantal cliënten met specialistische zorg per type instelling.

Totaal aantal cliënten uitgesplitst in pgb (persoonsgebonden budget) en ZIN (zorg in natura) Totaal gedeclareerde kosten per specialistische zorgvorm14

Totaal aantal cliënten met specialistische zorg, uitgesplitst in pgb (persoonsgebonden budget) en ZIN (zorg in natura).

Totaal gedeclareerde kosten per cliënt

Totaal gedeclareerde kosten per cliënt.

Totaal gedeclareerde kosten per specialistische zorgvorm.

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

14

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein / datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Gebruik specialistische zorg wordt uitgesplitst naar de volgende zorgvormen: hulp bij het huishouden, begeleiding, kortdurend verblijf, woondiensten, overige ondersteuning gericht op het individu of huishouden/gezin, dagbesteding, vervoersdiensten, overige groepsgerichte ondersteuning, overige maatwerkarrangementen, jeugdhulp zonder verblijf (wel/niet ingezet vanuit het wijk- of buurtteam).


25

Totaal gedeclareerde kosten per type instelling

Totaal gedeclareerde kosten per type instelling.

Totaal gedeclareerde kosten PGB / ZIN

Totaal gedeclareerde kosten PGB (persoonsgebonden budget) / ZIN (zorg in natura).

Totaal geïnde eigen bijdrage per specialistische zorgvorm

Totaal geïnde eigen bijdrage per specialistische zorgvorm.

Gemiddelde duur gebruik specialistische zorg

Gemiddelde duur gebruik specialistische zorg.

Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal

Gebruik hulpmiddelen Indicator / onderwerp Totaal aantal cliënten met hulpmiddelen

Definitie / uitwerking Totaal aantal cliënten met een hulpmiddel per peildatum of per periode.

Totaal aantal verstrekte hulpmiddelen

Totaal aantal verstrekte hulpmiddelen per peildatum of per periode.

Totaal gedeclareerde kosten per type hulpmiddel15

Totaal gedeclareerde kosten per type hulpmiddel.

15

Gebruik hulpmiddelen wordt uitgesplitst naar de volgende type hulpmiddelen: rolstoelen, vervoersvoorzieningen, woonvoorzieningen, overige hulpmiddelen.

26




Totaal geïnde eigen bijdrage per type hulpmiddel

Totaal geïnde eigen bijdrage per type hulpmiddel.

Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl

Bron Gemeentelijke monitor sociaal

Stapeling voorzieningen Indicator / onderwerp Per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen het totaal aantal huishoudens

Definitie / uitwerking Per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen het totaal aantal huishoudens.

Per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen de totale kosten

Per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen de totale kosten.

Per stapeling van relevante regelingen het totaal aantal huishoudens

Per stapeling van relevante regelingen het totaal aantal huishoudens.

In- en uitstroom Indicator / onderwerp Totale uitstroom in aantal cliënten uit specialistische

Definitie / uitwerking Totale uitstroom in aantal cliënten uit specialistische zorg


27

zorg

Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Definitie / uitwerking Totale instroom in de specialistische zorg per type verwijzer. De volgende typen verwijzers worden onderscheiden: gemeente, buurt- of wijkteam, huisarts, jeugdarts, gecertificeerde instelling, medisch specialist, geen verwijzer, verwijzing voor 1-1-2015, UWV en Werkplein. Het is nog onduidelijk hoe hierover gerapporteerd gaat worden vanuit de gemeentelijke monitor.

Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

Gemeentelijke monitor sociaal domein/ datawarehouse

Definitie / uitwerking Verder uit te werken onderwerp in 2015. Insteek is om aan de hand van casussen te kijken in hoeverre bepaalde groepen inwoners te maken krijgen met stapeling van zorgkosten.


Bron Uit te laten voeren casestudies / kwalitatief onderzoek

Totale instroom nieuwe cliënten in specialistische zorg

Totale instroom nieuwe cliënten in specialistische zorg

Aantal cliënten meervoudig ingestroomd in specialistische zorg

Aantal cliënten meervoudig ingestroomd in specialistische zorg

Proces / toegang specialistische zorg Indicator / onderwerp Totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer

Wachttijd cliënten of aantal op wachtlijst

Kwalitatief Indicator / onderwerp Stapeling zorgkosten

28


1.4 Bescherming en veiligheid Gebruik zorg bescherming en veiligheid Indicator / onderwerp Aantal meldingen AMHK (Advies- en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling) Aantal cliënten met opvang, Jeugdhulp met verblijf of kinderbeschermingsmaatregel

Definitie / uitwerking Totaal aantal meldingen dat wordt gedaan bij het AMHK ten opzichte van het inwoneraantal.

Aantal specialistische zorgtrajecten opvang, Jeugdhulp met verblijf of kinderbeschermingsmaatregel Totaal aantal cliënten per type instelling

Totaal aantal verstrekte specialistische zorg opvang, Jeugdhulp met verblijf of kinderbeschermingsmaatregel per peildatum of per periode. Totaal aantal cliënten met gebruik zorg bescherming en veiligheid per type instelling.

Totaal gedeclareerde kosten per specialistische zorgvorm

Totaal gedeclareerde kosten per specialistische zorgvorm bescherming en veiligheid.



Totaal gedeclareerde kosten per type instelling

Totaal gedeclareerde kosten per type instelling.

Totaal aantal cliënten met opvang, Jeugdhulp met verblijf of kinderbeschermingsmaatregel per peildatum of per periode.


Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl

29

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal

Totaal geïnde eigen bijdrage per specialistische zorgvorm

Totaal geïnde eigen bijdrage per specialistische zorgvorm bescherming en veiligheid.

Gemiddelde duur gebruik zorg

Gemiddelde duur gebruik zorg bescherming en veiligheid.

Totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer

Totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer. De volgende typen verwijzers worden onderscheiden: gemeente, buurt- of wijkteam, huisarts, jeugdarts, gecertificeerde instelling, medisch specialist, geen verwijzer, verwijzing voor 1-1-2015, UWV en Werkplein.

Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

1.5 Werk en inkomen • Aantal cliënten met bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening16 • Aantal trajecten bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening • Indien mogelijk: Totale kosten bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening • Indien mogelijk: Totaal kosten per cliënt • Gemiddelde duur gebruik bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening • Instroom in bijstand • Aandeel voorkomen bijstandsuitkeringen door preventie t.o.v. instroom • Cliënten die stijgen op de re-integratieladder • Aandeel totale uitstroom uit bijstand • Aandeel uitstroom bijstand naar werk Uitkeringen 16

In de gemeentelijke monitor noemt men dit maatwerkarrangementen.

30


domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein

Indicator / onderwerp Aantal cliënten bijstand, sociale werkvoorziening en reintegratie en participatievoorziening Aantal trajecten bijstand, sociale werkvoorziening en reintegratie- en participatievoorziening Totale kosten bijstand, sociale werkvoorziening en reintegratie- en participatievoorziening Totale kosten per cliënt

Definitie / uitwerking Totaal aantal cliënten verschillende regelingen.

Frequentie In principe kwartaalrapportage

Bron Sociale zekerheid

Aantal trajecten bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening

Gemiddelde duur gebruik bijstand, sociale werkvoorziening en reintegratie- en participatievoorziening Instroom in bijstand Aandeel voorkomen uitkeringen WWB door preventie t.o.v. instroom

Gemiddelde duur gebruik bijstand, sociale werkvoorziening en re-integratie- en participatievoorziening

Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

Gemeentelijke monitor sociaal domein / sociale zekerheid Gemeentelijke monitor sociaal domein / sociale zekerheid Gemeentelijke monitor sociaal domein / sociale zekerheid Gemeentelijke monitor sociaal domein / sociale zekerheid

In principe kwartaalrapportage In principe kwartaalrapportage

Sociale zekerheid Sociale zekerheid

In principe kwartaalrapportage

Sociale zekerheid

Cliënten die stijgen op de reintegratieladder

Totale kosten bijstand, sociale werkvoorziening en reintegratie- en participatievoorziening

Totale kosten per cliënt

Instroom in uitkering WWB (wet werk en bijstand) Het aandeel voorkomen uitkeringen bestaat onder andere uit de bemiddeling van WW-ers met een WWB-risico, Workfast en bijbehorende handhaving aan de poort en het intrekken of afwijzen van aanvragen. Dit betreft de ontwikkeling die cliënten in 12 maanden doormaken. Dit wordt gemeten met de Amersfoortse re-integratieladder. Deze heeft 9 treden en maakt de


31

beweging zichtbaar in een re-integratietraject. Aandeel totale uitstroom naar werk.

Aandeel totale uitstroom Aandeel uitstroom WWB naar werk Aandeel participerende cliënten


Sociale zekerheid

Aandeel uitstroom WWB (wet werk en bijstand) naar werk. Vanaf 2015 wordt van alle cliënten bijgehouden of ze deelnemen aan activiteiten in de samenleving. Dit betekent dat we naast de formele inzet via reintegratietrajecten ook de informele inzet (de burgerkracht) in beeld zullen brengen binnen het cliëntenbestand.


Sociale zekerheid


Sociale zekerheid

Definitie / uitwerking Aandeel dat gebruik maakt van schuldregeling.

Frequentie In principe kwartaalrapportage

Bron Stadsring 51

Schuldregeling succesvol afgerond.


Stadsring 51

Inkomen / schulden Indicator / onderwerp Aandeel dat gebruik maakt van schuldregeling Schuldregeling succesvol afgerond

Kwalitatief onderzoek minimaregelingen Zie tabel ‘Basisinfrastructuur’ voor het kwalitatieve onderwerp ‘Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen’. Hierin zal ook worden gekeken hoe inwoners het oplossen die voorheen recht hadden op minimaregelingen en dit nu niet meer hebben. 1.6 Belangrijke achtergrondgegevens / wijkcijfers Samenhang met Wet langdurige zorg (Wlz) en Zorgverzekeringswet (Zvw) Indicator / onderwerp Totaal aantal cliënten per type Zvw-zorg

32

Definitie / uitwerking Totaal aantal cliënten per type Zvw-zorg per peildatum of per periode.


Frequentie Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl


Totaal aantal verstrekte Zvwzorg

Totaal gedeclareerde zorgkosten per type

Indien mogelijk: totaal aantal cliënten met zowel specialistische zorg als zorgkosten Zvw Totaal aantal cliënten per type Wlz-zorg

Totaal aantal verstrekte Wlzzorg

Totale gedeclareerde zorgkosten per type Wlz-zorg

Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Totaal aantal verstrekte Zvw-zorg per peildatum of per Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar periode. op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Totaal gedeclareerde zorgkosten per type Zvw-zorg. Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Indien mogelijk: totaal aantal cliënten met zowel Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar gedeclareerde kosten specialistische zorg als op waarstaatjegemeente.nl gedeclareerde zorgkosten Zvw. Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Totaal aantal cliënten per type Wlz-zorg per peildatum Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar of per periode. op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Totaal aantal verstrekte Wlz-zorg per peildatum of per Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar periode. op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage Totaal gedeclareerde zorgkosten per type Wlz-zorg. Voorlopig twee keer per jaar beschikbaar op waarstaatjegemeente.nl Voorlopig eens per jaar uitgebreide rapportage

domein

Definitie / uitwerking Aandeel kinderen in de schoolgaande leeftijd naar type onderwijsvorm. Het betreft een 100%-verdeling


Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein Gemeentelijke monitor sociaal domein

Voorspellers zorggebruik Indicator / onderwerp Kinderen per onderwijsvorm


Frequentie Nog onbekend hoe vaak hierover gerapporteerd gaat worden op

33

Voortijdig schoolverlaten

Beroepsbevolking naar type werk (bijvoorbeeld wel of niet werk)

Jongeren met overgewicht

Kinderen opgroeiend in armoede

van vooralsnog de volgende categorieën: basisonderwijs, passend onderwijs, VMBO, HAVO, VWO, geen. Aandeel kinderen dat het onderwijs heeft verlaten en niet in het bezit is van een startkwalificatie. Het betreft een 100%-verdeling van de volgende categorieën: % thuiszitters, % schoolverzuim, % extra ondersteuning in het onderwijs, % jongeren dat zonder startkwalificatie de school verlaat. Verdeling van de beroepsbevolking naar type werk. Het betreft een 100%-verdeling van de volgende categorieën: inwoners in beroepsbevolking met regulier betaald werk, werkzoekende inwoners in beroepsbevolking, werkloze inwoners in beroepsbevolking, inwoners werkend middels tegenprestatie / dagbesteding / gesubsidieerd werk. Aandeel jongeren dat kampt met overgewicht ten opzichte van het totaal aantal jongeren.

waarstaatjegemeente.nl

domein

Nog onbekend hoe vaak hierover gerapporteerd gaat worden op waarstaatjegemeente.nl

Gemeentelijke monitor sociaal domein




Aandeel kinderen ten opzichte van het totaal dat opgroeit in een huishouden dat valt onder de armoededefinitie van het CBS. Het CBS hanteert als maatstaven de lage-inkomensgrens en het sociaal minimum.


Gemeentelijke monitor sociaal domein / gezondheidsmonitor Gemeentelijke monitor sociaal domein

Frequentie Nog onbekend hoe vaak hierover gerapporteerd gaat worden op waarstaatjegemeente.nl

Bron Gemeentelijke monitor sociaal domein

Verklaren verschillen tussen wijken Indicator / onderwerp Verdeling inwoners naar leeftijdscategorieën

34

Definitie / uitwerking Totaal aantal inwoners per gemeente / wijk / buurt en verdeeld naar de volgende leeftijdscategorieën: <18 jaar, 18-23 jaar, 24-49 jaar, 50-67 jaar, 68-80 jaar, >80


Samenstelling huishouden

Opleidingsniveau inwoners

Inkomensopbouw

Eenzaamheidsscore

jaar. Op basis van de onderlinge relaties van personen binnen een huishouden wordt een particulier huishouden getypeerd. Het betreft een 100%verdeling over de volgende categorieën: eenpersoonshuishouden, eenouderhuishouden, meerpersoonshuishouden met kinderen, meerpersoonshuishouden zonder kinderen. Hoogst afgeronde opleidingsniveau van inwoners. Het betreft een 100%-verdeling over de volgende categorieën: basisonderwijs, middelbaar onderwijs (VMBO/HAVO/VWO), MBO, HBO, universitair, geen opleiding. Gemiddeld inkomen per huishouden gebaseerd op het persoonlijk inkomen (inkomen uit arbeid, eigen onderneming, uitkering inkomensverzekering, uitkering sociale voorzieningen muv kinderbijslag). Het betreft een 100%-verdeling over de volgende categorieën: geen inkomen, tot 10.000 euro, 10.00020.000 euro, 20.000-30.000 euro, 30.000-40.000 euro, 40.000-50.000 euro, >50.000 euro. Deze indicator wordt nog ontwikkeld door GGD / GHOR Nederland. Dit gebeurt in afstemming met de gemeentelijke monitor sociaal domein.








Gemeentelijke monitor sociaal domein / gezondheidsmonitor Gemeentelijke monitor sociaal domein / gezondheidsmonitor Gemeentelijke monitor sociaal domein /

Leefbaarheidscore

Deze indicator wordt nog ontwikkeld door GGD / GHOR Nederland. Dit gebeurt in afstemming met de gemeentelijke monitor sociaal domein.


Fysieke leefomgeving




35

Sociale leefomgeving



Mentale gezondheid



36


gezondheidsmonitor Gemeentelijke monitor sociaal domein / gezondheidsmonitor Gemeentelijke monitor sociaal domein / gezondheidsmonitor

Bijlage 2 Input bijeenkomst raadsleden en cliënt- en adviesraden In dit overzicht noemen we alleen de onderwerpen die op 15 september 2014 genoemd (of gemaild) zijn en die geschikt zijn als input voor de monitor. Daarnaast zijn er zaken genoemd die van belang zijn voor het beleid en voor de landelijke werkgroep. Deze opmerkingen zijn doorgegeven aan de personen die hierover gaan. Ingebracht onderwerp

Mantelzorg (aantal, werkdruk behoefte / ondersteuning)

Stapeling zorgkosten, bijvoorbeeld onder ouderen, chronisch zieken en gehandicapten

Aantal keer aangegeven als prioriteit 10 keer

9 keer

Wel of niet opgenomen

Reden

Wel

Is duidelijk een onderwerp met prioriteit en is mee te nemen in Stadspeiling zonder veel extra kosten. Is ook een landelijke vraagstelling voor.

Wel

Zie voor indicatoren paragraaf 2.1 Basisinfrastructuur: • aandeel volwassenen dat mantelzorg geeft (19-64 jaar) • aandeel 65+ dat mantelzorg geeft • aandeel volwassen mantelzorg (19-64 jaar) dat zich (over)belast voelt • aandeel mantelzorgers van 65+ dat zich (over)belast voelt Daarnaast worden aanvullend kwalitatieve groepsgesprekken gehouden met mantelzorgers. Is duidelijk een onderwerp met prioriteit. Het is een lastig en daarmee duur onderwerp om te monitoren. In overleg met onder andere Stadsring 51 per jaar bepalen welke groepen hier vooral last van hebben en deze meenemen in casestudie / kwalitatief onderzoek. Daarnaast ‘aantal cliënten gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid’ monitoren. Zie voor indicatoren paragraaf 2.3 Specialistische zorg: • Per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen het totaal aantal huishoudens • Per stapeling van gespecialiseerde zorgtypen de totale kosten • Per stapeling van relevante regelingen het totaal aantal huishoudens Daarnaast kwalitatief aan de hand van casussen kijken in hoeverre bepaalde groepen


37

Cliënttevredenheidsonderzoek sociale wijkteams (bijvoorbeeld aantal personen waarmee ze contact hebben)

8 keer

Wel

Armoede onder senioren

8 keer

wel

Geen gebruik zorg / zorgmijders

5 keer

Deels

In aanraking komen jeugdzorg als early warning

5 keer

Niet twee keer

inwoners te maken krijgen met stapeling van zorgkosten. Is duidelijk een onderwerp met prioriteit en wordt ook al gemeten in 2014. Ook in 2015 zal dit gemeten worden. Vooralsnog op de manier van 2014 en na 2015 zal er gekeken worden of we met de wijkteams met de landelijke vraagstelling voor cliënttevredenheid mee kunnen doen, zodat Amersfoortse wijkteams qua cliënttevredenheid vergeleken kunnen worden met landelijke cijfers over cliënttevredenheid. Zie voor indicatoren paragraaf 2.2. Wijkteams: • Kosten wijkteams • Aantal cliënten wijkteams Daarnaast kwalitatief onderzoek cliënttevredenheid wijkteams (zie paragraaf 2.2). Is duidelijk een onderwerp met prioriteit. Vooralsnog zullen we jaarlijks ouderen specifiek meenemen in het kwalitatieve onderzoek naar de ervaringen van inwoners / cliënten en in de casestudies naar stapeling van zorgkosten. Daarnaast is leeftijd mogelijk een achtergrondvariabele bij veel van de aspecten in de landelijke monitor. Zie paragraaf 2.1 Basisinfrastructuur, 2.2 Wijkteams en 2.5 Werk en inkomen voor het onderwerp ‘Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen’. Geen gebruik is een onderwerp met prioriteit en komt mogelijk aan bod in de landelijke monitor als tegenhanger van stapeling. Dus hoeveel huishoudens maken van geen enkele vorm van specialistische zorg gebruik. Zorgmijders is ook een onderwerp met prioriteit, maar een lastig uitvoerbaar en daarmee duur onderzoek. Daarnaast worden inwoners die geen recht meer hebben op zorg meegenomen in het kwalitatieve onderzoek. Zie paragraaf 2.1 Basisinfrastructuur, 2.2 Wijkteams en 2.5 Werk en inkomen voor het onderwerp ‘Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen’. Staat al als onderdeel bij gebruik sociaal domein en het op twee plekken opnemen is niet wenselijk. Zie paragraaf 2.3 Specialistische zorg voor indicatoren onder ‘Jeugdhulp zonder verblijf’ en paragraaf 2.4 Bescherming en veiligheid voor indicatoren onder ‘Jeugdhulp met verblijf’ en ‘Kinderbeschermingsmaatregel’.

38


Bereikbaarheid / toegankelijkheid / laagdrempelingheid

3 keer

Specifieke aandacht voor 1e generatie migrantenouderen

3 keer

Wel

Zit in de landelijke monitor onder cliëntervaring en onder gebruik (instroom, wachtlijsten).

Wel

Zie paragraaf 2.2 Wijkteams voor kwalitatief onderzoek cliënttevredenheid wijkteams en paragraaf 2.3 Specialistische zorg voor de indicatoren: • Totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer • Wachttijd cliënten of aantal op wachtlijst In het kwalitatieve onderzoek kunnen we kijken of we personen uit deze specifieke groep mee kunnen nemen. Verder hebben we aangegeven bij de landelijke werkgroep dat uitsplitsing naar etniciteit gewenst is, maar dit komt er waarschijnlijk niet. Uitsplitsing naar 1e generatie migrantenouderen wordt lastig in verband met mogelijke herleidbaarheid, omdat veel gegevens op wijkniveau beschikbaar komen.

Groep zonder netwerk

2 keer

Wel

Samenwerking instellingen / lagen / huisartsen / scholenverwijsroutes

2 keer

Deels

Zie kwalitatieve onderzoek Ervaringen inwoners die geen / minder zorg meer krijgen in paragraaf 2.1 Is wel een onderwerp met prioriteit en wordt al gemeten via gezondheidsmonitor. Momenteel wordt het eens per 4 jaar gemeten in de gezondheidsmonitor. In 2015 kijken of we dit eventueel vaker kunnen meten. Verwijzingen is een belangrijk onderwerp binnen de landelijke monitor en daarom vragen wij dit gegeven ook op bij instellingen. Dit geeft een beeld welk deel van de cliënten via het wijkteam gaat en welk deel hier buiten om doorverwezen wordt (door huisarts, jeugdarts, gecertificeerde instelling, medisch specialist, geen verwijzer, verwijzing voor 1-1-2015, UWV of werkplein). Overige instellingen of scholen hebben geen officiële verwijsfunctie en dit wordt dus niet gemeten.

Wel

Zie voor de indicator paragraaf 2.3 Specialistische zorg: • Totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer In de kwalitatieve onderzoeken naar ervaringen en stapeling zorgkosten zullen we deze groep meenemen. Leeftijd is mogelijk ook een achtergrondvariabele in de landelijke monitor en daar kan dus op ingezoomd worden voor veel onderwerpen.

Aandacht voor ouderen

2 keer

Zie voor indicator paragraaf 2.6 Belangrijke achtergrondgegevens / wijkcijfers: • Verdeling inwoners naar leeftijdscategorieën


39

Beweging in het sociale 1 keer domein (bijvoorbeeld van specialistisch naar vrijwilligers)

Wachtlijsten / wachttijden

Geen

Vanaf 2016

Wel

Zelfdoding

Geen

Niet

Volwassenen / senioren met overgewicht Inwoners met Wajong aan het werk, uitstroom

Geen

Niet

Geen

Niet

Deskundigheid zorgverleners

Geen

Deels in 2015

Monitoring

Geen

Mogelijk

17

Zie kwalitatieve onderzoek Ervaringen inwoners die geen / minder zorg meer krijgen in paragraaf 2.1 en casestudies stapeling zorgkosten in paragraaf 2.3. In de landelijke monitor zit op- en afschaling als onderwerp. Op- of afschaling is als een cliënt wisselt van specialistische zorg naar basisondersteuning of andersom17. De verwachting is dat pas vanaf 2016 zicht is op wie er gebruik maakt van basisondersteuning, omdat deze informatie in 2015 nog niet beschikbaar is. In 2015 zal het dus vooral gaan om in- en uitstroom in de specialistische zorg. Zie voor de indicator paragraaf 2.3 Specialistische zorg: • Totale instroom nieuwe cliënten per type verwijzer • Totale uitstroom in aantal cliënten uit specialistische zorg • Totale instroom nieuwe cliënten in specialistische zorg • Aantal cliënten meervoudig ingestroomd in specialistische zorg Zit in landelijke monitor. Zie paragraaf 2.3 Specialistische zorg voor de indicator: • Wachttijd cliënten of aantal op wachtlijst Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. Er zijn ook geen actuele cijfers over. Hierover staan cijfers op de site van het CBS en deze zijn 2 à 3 jaar oud. Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. Zit waarschijnlijk niet in de landelijke monitor. En omdat het geen prioriteit heeft en we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. Daarnaast vallen inwoners met Wajong vanaf 2015 onder de Participatiewet. Cliënttevredenheid zal naar verwachting vanaf 2016 op uniforme wijze gemeten worden. De verwachting is dat hieruit informatie komt over hoe deskundig cliënten hun zorgverlener vinden. In 2015 wordt wel de cliëntervaring bij wijkteams gemeten. Welk aandeel vrijwilligerswerk doet is wel bekend voor Amersfoort, maar wordt niet

Bron: concept indicatoren gemeentelijke monitor sociaal domein, VNG en KING

40


vrijwilligersorganisaties

deels vanaf 2016

Samenredzaamheid / zelfredzaamheid

Geen

Mogelijk vanaf 2016

Waar blijven mensen die worden afgewezen?

Geen

Wel

Aantal zorginstellingen en vrijgevestigde hulpverleners

Geen

Niet

Aantal en soort vragen bij het Centraal Loket Inkomensachteruitgang Signaleren van problemen (als Huishoudelijke hulp wordt afgeschaft), hebben we de mensen die hulp nodig hebben nog steeds in het oog? Hoeveel mensen willen naar een verzorgingshuis en kunnen niet? Hoe meet je de kwaliteit van zorg Monitoring

Geen

Niet

Geen

Deels

meegenomen in de monitor. In 2015 wordt wel gekeken van welke instellingen in de basisondersteuning we gegevens op BSN-niveau gaan opvragen, om een beeld te krijgen van hoeveel inwoners hiervan gebruik maken. Mogelijk horen hier ook vrijwilligersorganisaties bij. Momenteel worden voor de landelijke monitor outcome-indicatoren uitgewerkt. Hierin zullen mogelijk ook indicatoren zitten die samenhangen met ‘samenredzaamheid’ en ‘zelfredzaamheid’. Dit nemen we mee in het kwalitatieve onderzoek naar cliënten die geen recht meer op zorg hebben. Zie paragraaf 2.1 Basisinfrastructuur, 2.2 Wijkteams en 2.5 Werk en inkomen voor het onderwerp ‘Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen’. Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. Ook omdat het een lastig te interpreteren indicator is. Is het goed of slecht als het aantal zorginstellingen toe- of afneemt? Het aantal zorginstellingen wordt elders wel bijgehouden en is waarschijnlijk wel te leveren aan degenen die dit willen weten. Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. In het kwalitatieve onderzoek kijken we of en hoe inwoners die geen recht meer op zorg hebben of minder zorg krijgen deze zorg dan organiseren. Dit geeft alleen een beeld van de mensen die afgewezen zijn voor zorg, niet van de mensen die het nooit aangevraagd hebben. Zie paragraaf 2.1 Basisinfrastructuur, 2.2 Wijkteams en 2.5 Werk en inkomen voor het onderwerp ‘Ervaringen inwoners die geen / minder zorg krijgen’.

Geen

Niet

Geen

Mogelijk vanaf 2016 Niet

Geen


Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. Ook omdat het een lastig te meten indicator is. Mogelijk kan het in de toekomst wel meegenomen worden in de gezondheidsmonitor van de GGD onder senioren. Landelijk wordt uitgezocht door kennisinstituten hoe de kwaliteit van zorg gemonitord kan worden. Bij dit meetinstrument willen we in Amersfoort aansluiten. Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de

41

vrijwilligersorganisaties

Ontwikkeling klantenbestand bestaande zorginstellingen en vrijgevestigde hulpverleners. Hoeveel verdwijnen er (omdat ze geen verwijzing krijgen van het wijkteam).

42

Geen

Niet

monitor opgenomen. In de jaarverslagen van vrijwilligersorganisaties is wel de nodige informatie te vinden voor wie daarin geïnteresseerd is. Daarnaast wordt het aandeel vrijwilligers een per ongeveer 2 jaar gemeten door Onderzoek & Statistiek. Omdat we het aantal indicatoren beperkt willen houden, wordt deze indicator niet in de monitor opgenomen. Daarnaast is het ook een lastig uit te leggen indicator, omdat het niet krijgen van doorverwijzingen via het wijkteam een van de redenen kan zijn voor een afnemend klantenbestand of het stoppen als vrijgevestigde. Wel wordt het aantal cliënten bij specialistische zorginstellingen gemonitord. Dit geeft wel een beeld van de totale zorg die er geleverd wordt.


Opzet Amersfoortse monitor sociaal domein vanaf 2015

Recommend Documents