Nieuw Industrieel Beleid

Nieuw Industrieel Beleid

maakindustrie

Transformatietraject

Open productie concept

Sleuteltechnologieën

Vlaggenschepen voor Fabrieken van de Toekomst

De FACtory

Katalict

Snelheid als competitief wapen

iMade

Netshape van metalen producten als sleuteltechnologie voor massacustomisatie

Flanders Wind Farm – Offshore Wind Testsite

OMC-OPC

i-SuPORT

doorbraken in productietechnologie voor een Vlaamse maakindustrie met toekomst

InnEEPlas

Watrasist

Change2micro

Via 7 sleuteltransformaties naar waardeketens voor de maakindustrie van de toekomst

Generation Composite

Hybride coatingtechnologie: slimme keuze voor slimme producten Buildchem

Bluechem

chemie

Ghent Syngas cluster & demonstration plant

Biokatalyse Demoprobio

SYMBIOSE: Vlaams verbindingsplatform voor de duurzame valorisatie van hulpbronnen Open innovatie cluster voor de transitie naar een biogebaseerde economie CORE business to create new value chains of downstream users of thermoplastics

bouw

Buitengevelisolatie met ETICS Stortklaar beton voor de toekomst

textiel en hout

Luchtdicht bouwen van A tot Z Texchem

SUSTECH: van productietechnologie naar kringlooptechnologie

Netwerk vermarking van innovatieve producten

Additive manufacturing: toekomstige sleuteltechnologie voor het opwaarderen van textiel en kunststof

Roadmap naar de textiel-, houten meubelfabriek van de toekomst Zeetex: textielproducten voor de zee Foodinofra

Naar een duurzame transformatie van het Vlaamse landbouw- en voedingssysteem

Innovatie hub voor de agro-voedingsindustrie

Dit is een uitgave van:

Groei door Innovatie

FabLabXL: fabriek van de Toekomst

Agentschap Ondernemen Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 Brussel

Smart Energy Solutions

Omni-Mat

Waterstof

Virtuele Powerplant Industrieterreinen Lummen Zolder Zuid

De KMO 2.0

Gezonder door Nano Electronica En Slimme Specialisatie (GENEESS)

Lead plants & Lead companies

Bike Valley

KRACHT: Keten Redesign Activeren Cocreëren door Herontwerp van Toeleverketens

Windkracht 13

sectoroverschrijdend

voeding

Voedselverlies

T 0800 20 555 E [email protected] www.agentschapondernemen.be www.nieuwindustrieelbeleid.be

Interdisciplinaire clusters als opstap naar een kennisgedreven economie

Versie oktober 2013 2

Projecten Fabriek van de toekomst

F3 Food Factory of the Future, transformatie naar de voedingsfabriek van de toekomst

Elektriciteitscentrale van de toekomst: vraagsturing bij industriële gebruikers

Transformatie door innovatie de industriële toekomst van Vlaanderen Vlaanderen wil tegen 2020 een Europese topregio zijn. Om dit doel te verwezenlijken is een langetermijnvisie met sterke acties nodig. ‘Vlaanderen in Actie – Pact 2020’ is zo’n visie en het Nieuw Industrieel Beleid is daarbij een speerpunt. Het is een krachtig actieplan om de transitie naar een duurzame en competitieve industrie te stimuleren. Massaproductie en automatisering volstaan niet langer om in onze geglobaliseerde wereld stand te houden. Het schaarser worden van grondstoffen, veranderingen in het klimaat en de vergrijzing van de samenleving eisen een vernieuwd, duurzaam en sterk innovatief industrieel weefsel om aan de behoeften van de toekomst te kunnen voldoen. Vlaanderen heeft het potentieel om in deze nieuwe economische context een voorloper te zijn. Door onze innovatiekracht ten volle te benutten en in te zetten op slimme specialisaties die de hele economie mee trekken in een nieuw, duurzaam productiviteitsmodel. De nieuwe groeimarkten situeren zich op het vlak van duurzame energie, transport en mobiliteit, materialen en gebouwen, duurzame chemie, life sciences en voeding. Stuk voor stuk zijn dit domeinen waar we veel troeven in handen hebben of het potentieel hebben om koploper te worden. Het is nu aan de ondernemingen om de beschikbare kennis economisch te valoriseren. Met het Nieuw Industrieel Beleid ondersteunt de Vlaamse Regering deze transformatie naar Nieuw Industrieel Ondernemen. Het beleid gidst, steunt, faciliteert en cofinanciert goed doordachte plannen en projecten van de actoren in het economisch weefsel. Sinds midden 2012 zijn 52 sectorspecifieke en sectoroverschrijdende projecten opgestart die werken aan de Fabriek van de Toekomst. Een korte beschrijving van het opzet van elk van die projecten vindt u in deze NIB projectportfolio. Laat u inspireren en laat ons samen bouwen aan de toekomst van de Vlaamse industrie!

3


NIB kompas drie doelstellingen, vijf projecttypes De projecten die in deze portfolio zijn opgenomen, geven vorm aan de Nieuwe Fabriek van de Toekomst (FvT). Elk van de projecten doet dit door de focus te leggen op een specifiek concept dat mee vorm heeft aan een nieuw industrieel model. De projecten worden opgedeeld volgens drie generieke doelstellingen. Om u snel wegwijs te maken, wordt elke doelstelling voorgesteld door middel van een gekleurd icoon dat u op elke pagina terug vindt.

• H et

realiseren van een transformatietraject .

• H et

aanbieden van een open productie concept .

• H et

inzetten van een sleuteltechnologie .

Deze projecten nemen bedrijven uit een sector of waardeketen mee in een collectief traject om de paden van de bestaande actuele industriële werkwijzen te verlaten en op weg te gaan naar een nieuw en meer duurzaam model.

Deze projecten onderzoeken hoe onderzoekinfrastructuur zoals testfaciliteiten, living labs, … door meerdere bedrijven en instellingen kunnen gebruikt worden. Het gezamenlijk gebruiken van deze infrastructuur kan snellere marktintroductie bevorderen.

Deze projecten willen het gebruik van sleuteltechnologie stimuleren als drijvende kracht in de transformatie van productieprocessen. Het gaat in het bijzonder over technologieën die reeds ontwikkeld zijn, maar die nog moeten doorbreken in de Vlaamse industrie.

Afhankelijk van de manier waarop de projecten deze doelstellingen nastreven, worden 5 projecttypes onderscheiden die een maatstaf zijn voor de mate waarin de deelnemers reeds doordrongen zijn van de noodzaak tot transformatie naar een FvT:

• Studie: vaak is het nog nodig om het concept ‘Fvt’ nog vorm te geven voor een bepaalde sector of groep van bedrijven. Studiewerk kan hierbij aangewezen zijn.

• Bewustmaking: voor deelnemers die nog niet doordrongen zijn van de noodzaak tot transformatie. • Ervaringsuitwisseling: voor deelnemers die met anderen van gedachten willen wisselen over hoe de transformatie van hun bedrijf, sector of waardeketen vorm kan krijgen.

• Bedrijfsbenadering: via een gerichte en concrete benadering zetten de deelnemers de eerste stappen naar de transformatie.

• Demo-disseminatie: de demonstratie van een nieuwe technologie op bedrijfsschaal kan de doorbraak van deze technologie in de Vlaamse industrie mogelijk maken.

4


Inhoud

5

Vlaggenschepen voor Fabrieken van de Toekomst Snelheid als competitief wapen Flanders Wind Farm – Offshore Wind Testsite Doorbraken in productietechnologie WATRASIST 7 sleuteltransformaties voor de maakindustrie van morgen De FACtory i-Made OMC-OPC KATALICT Netshape van metalen producten als sleuteltechnologie voor massacustomisatie i-SuPORT InnEEPlas Innovatieve speerpunttechnologieën voor Energie-Effectiviteit & Efficiëntie in het kunststofverwerkingsproces Change2Micro Generation Composite Hybride coatingtechnologie: slimme keuze voor slimme producten Buildchem Bluechem Ontwikkeling Businessplan voor TINA-fonds: Ghent Syngas Cluster & Demonstration Plant Symbiose Biocluster: Open innovatiecluster voor de transitie naar een biogebaseerde economie BioKatalyse CORE BUSINESS DEMOPROBIO ETICS buitengevelisolatie Stortklaar beton Luchtdicht bouwen van A tot Z TEXCHEM Netwerk vermarkting vaninnovatieve producten Roadmap naar de Textiel-, Hout-, en Meubelfabriek van de Toekomst ZEETEX SUSTECH Additive manufacturing: toekomstige sleuteltechnologie voor het opwaarderen van textiel en kunststof Voedselverlies Foodinofra Innovatieve hub voor de agro-voedingsindustrie F3 Naar een duurzame transformatie van het Vlaamse landbouw- en voedingssysteem Groei door innovatie Smart Energy Solutions Waterstof De kmo 2.0 Lead plants & lead companies Kracht Interdisciplinaire clusters als opstap naar een kennisgedreven economie FabLabXL: Fabriek van de Toekomst Elektriciteitscentrale van de Toekomst: vraagsturing bij industriële gebruikers Omni-Mat Virtuele PowerPlant Lummen Zolder Zuid (VPP LZZ) GENEESS Bike Valley Windkracht 13


7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 19 20 21 22 24 25 26 27 28 29 30 31 33 34 35 37 38 39 40 41 42 44 45 46 47 48 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63

Maakindustrie

Vlaggenschepen voor Fabrieken van de Toekomst Het project Vlaggenschepen voor Fabrieken van de Toekomst (FVT) wil Vlaamse bedrijven uit de maakindustrie met herkenbare voorbeelden aanzetten om zelf concrete stappen te zetten om zich te transformeren naar de nieuwe Fabriek van de Toekomst. Goede voorbeelden van ‘ultieme’ FVT’s zijn schaars, maar veel bedrijven blinken wél al uit in deelaspecten. Die voorlopers worden straks vlaggenschepen die andere Vlaamse bedrijven de weg naar succes tonen. Concreet wil dit project via een handvol tussenstappen zo veel mogelijk bedrijven aanzetten om zélf te transformeren naar een Fabriek van de Toekomst:

Kernbegrip

•

Lead plants & lead companies

• • •

Projecttype Bewustmaking

•

Looptijd 1/09/2012 tot 31/08/2014

Betrokken

•

samenleggen van best practices om een tastbaar, herkenbaar en haalbaar totaalbeeld te creëren voor Fabriek van de Toekomst; communicatie van best practices naar een brede doelgroep; bedrijven stimuleren om hun eigen transformatiedoelen concreet en herkenbaar te maken; een framework voor transformatie aanreiken, gebaseerd op praktijkervaringen en op actuele denkkaders rond strategische businessinnovatie; integratie van het framework in de bestaande Sirris-webtool ‘competitor benchmarker’ om zo de verzamelde inzichten op een hoger niveau te tillen. Op deze manier biedt het transformatieframework ook een meerwaarde voor de vlaggenschepen zelf; begeleiding van bedrijven die zelf aan de slag willen gaan naar intermediairen die hen kunnen helpen bij het implementatietraject van de transformatie die zij beogen.

partners

Agoria Vlaanderen Sirris

Dit project legt de focus dus niet zozeer op het vernieuwen van de operationele productieomgeving, maar des te meer op het maken van strategische keuzes voor nieuwe technologieën, samenwerkingsverbanden en businessmodellen.

Contactgegevens

Projectdoelstellingen

Sirris Leuven Dhr Bart Verlinden [email protected]

•

W ebsite http://www.madedifferent.be/projecten/ transformatie-projecten

• • • •

48 best practices opsporen in bedrijven die reeds uitblinken in deelaspecten van de Fabriek van de Toekomst; 36 succesverhalen met onderliggende succesdrivers aanbrengen binnen het transformatienetwerk; 150 bedrijven sensibiliseren over de succesdrivers op diverse fora; 30 bedrijven ondersteunen in de opstart van een eigen concreet transformatietraject; ontwikkeling van een framework voor transformatie en integratie van dat framework in de bestaande Sirris-webtool ‘competitor benchmarker’.

Doelgroep Bedrijven uit de maakindustrie.

M eerwaarde voor ondernemer Ondernemers uit de maakindustrie krijgen inzicht in de verschillende facetten van de Fabriek van de Toekomst. Bedrijven krijgen ook ideeën en handvaten aangereikt om zelf stappen te zetten in de transformatie naar een FVT. Wie die concrete stappen zet, wordt in contact gebracht met intermediairen voor verdere begeleiding in het transformatietraject.

7


Snelheid als competitief wapen Tot nu toe werd, om het hoofd te bieden aan de concurrentie van de lage loonlanden in de maakindustrie, vooral gefocust op het kostaspect. Dit project focust op een ander wapen: snelheid. Snelheid is een duurzaam concurrentieel wapen in een globale wereld. Een organisatie die sneller kan bedenken, ontwikkelen, produceren en vermarkten, wint de slag om de klant. Dus moet snelheid de dominante drijfveer zijn voor de hele organisatie. Zeker nu producten steeds variabeler, complexer en meer op maat gemaakt worden in kleine reeksen, wegen de reactiesnelheid en de kortst mogelijke doorlooptijd door. Dit alles moet uiteraard gebeuren zonder aan betrouwbaarheid in te boeten. Bedrijven die zo werken, scoren bovendien vaak hoger op vlak van kostenefficiëntie.

Kernbegrip Lead companies Werkorganisatie en competentie

Veel vernieuwende methodieken, kennis en ondersteunende technologie zijn al beschikbaar, maar ze zijn in Vlaanderen nog maar bij enkelingen doorgedrongen. Met ervaringsuitwisseling zet dit project Vlaamse bedrijven uit de maakindustrie ertoe aan om te transformeren naar Fabrieken van de Toekomst die excelleren qua snelheid en die snelheid benutten als competitief wapen.

Projecttype Ervaringsuitwisseling


Looptijd 15/05/2012 tot 14/05/2014

• •

Betrokken

•

partners


• •

Contactgegevens

200 industriële bedrijven sensibiliseren over de kracht van ‘tijdsgedreven denken’ als visie; 100 industriële bedrijven stimuleren om transformatietrajecten op te zetten door hen ervaringen te laten uitwisselen met voorlopende bedrijven; 25 kruisbestuivingen realiseren tussen bedrijven die starten met transformeren om de transformatie te versnellen; 20 bedrijven begeleiden naar derden die bedrijven ondersteunen bij het realiseren van de transformatie, waar nodig met inschakeling van het TINA-fonds; 8 tastbare succesverhalen realiseren van bedrijven die een transformatie doormaken.

D oelgroep

Sirris Leuven Dhr Johan Jacobs [email protected]

De Vlaamse maakindustrie (een 800-tal productiebedrijven uit de technologische industrie binnen de sectoren Automobiel, Elektrotechniek en ICT, Kunststoffen en Composieten, Mechatronica, Metalen, Materialen en Metaalproducten). Deze doelgroep bestaat voor 95% uit kmo’s.

Website http://www.madedifferent.be/projecten/ themaprojecten#snelheid

8

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven verwerven inzicht in de concurrentiële waarde van tijd en snelheid in het productieproces én in het eigen bedrijf. Ondernemers die dit nieuwe inzicht in hun onderneming willen introduceren, worden verder begeleid.


Flanders Wind Farm – Offshore Wind Testsite Offshore windparken zijn dé duurzame Energiecentrales van de Toekomst. Cruciaal voor de 2020-energiedoelstellingen, maar ook voor de Vlaamse industrie omwille van hun economische potentieel. Dit project wil de offshore windenergie in Vlaanderen helpen uitgroeien tot een mature en concurrentiële energievorm met grote industriële impact. Vlaanderen is goed vertegenwoordigd in de waardeketen van offshore windenergie met een aantal Vlaamse wereldspelers en een brede waaier toeleveranciers met specifieke, kennisgedreven activiteiten in de bouw, ontwikkeling, exploitatie en onderhoud van windparken.

Kernbegrip

De sector is vandaag goed voor 3175 directe jobs. Maar het potentieel ligt in 2020 op 13.000 banen, op voorwaarde dat de Vlaamse bedrijven een significant marktaandeel kunnen behouden of verwerven. Daar wil dit project een rol in spelen via de ontwikkeling van een offshore testveld voor windenergie. Dat helpt Vlaamse bedrijven in de sector bij:

Samenwerking in de waardeketen

Projecttype

• •

Transformatietraject - Studie

Looptijd

industriële kennisopbouw om innovatie mogelijk te maken; creatie van referenties die inschattingen van kost en risico mogelijk maken – cruciaal om investeerders te overtuigen.

1/06/2012 tot 30/11/2013

De testsite kadert in het bredere Flanders Wind Farm project, dat werd ingediend in het kader van de Staten Generaal voor de Industrie door Agoria samen met het innovatieplatform Generaties.

Betrokken


partners

Agoria Vlaanderen Sirris, 3E, Stibbe, Rebelgroup Advisory Belgium

Opmaak van een businessplan voor oprichting van een offshore windturbine testpark.

Contactgegevens

Doelgroep

Agoria Vlaanderen Dhr Freek Couttenier [email protected]

Bedrijven uit de Vlaamse offshore windindustrie, onderwijsinstellingen en kenniscentra.

W ebsite www.owi-lab.be

9


Doorbraken in productietechnologie voor een Vlaamse maakindustrie met toekomst ‘World Class Productiemiddelen’ is een van de zeven geïdentificeerde transformaties voor de Vlaamse Maakindustrie. Concreet betekent dit de inzet van state-of-the-art en grensverleggende productiemiddelen die onze bedrijven op langere termijn unieke voordelen en een significante vooruitgang geven op gebied van producten productiekarakteristieken, doorlooptijd, kostenefficiëntie, ... Zeker waar proces- en productinnovatie nauw aan elkaar gekoppeld zijn, is een investering in opkomende productietechnologieën cruciaal. Dit studieproject wil de Vlaamse bedrijven uitrusten met specifieke inzichten en visieteksten om die transformatie waar te maken. Het onderzoekt twee fundamentele vragen:

Kernbegrip

•

KET

Projecttype Studie

•

Looptijd 1/09/2012 tot 28/02/2014

Betrokken

Wat is de internationale state-of-the-art inzake productietechnologie en hoe oogt de toekomstevolutie van de technologie? Vijf categorieën van productietechnologieën worden onder de loep genomen omwille van hun grote impact op de Vlaamse Maakindustrie: afnemende bewerkingen, opbouwende (additieve) productie, omvormende bewerkingen, assemblage en hybride technologieën. De ontwikkelingsstatus van de onderzochte technologieën wordt beoordeeld aan de hand van Technology Readiness Levels (TRL). Wat zijn de huidige sterktes van onze Vlaamse industrie? De internationale trends zijn vooral belangrijk in het licht van strategische investeringsbeslissingen door onze eigen bedrijven. Om die te nemen is een TRL-score onvoldoende. Elke technologie krijgt daarom ook een Market Readiness Level (MRL-score). Die geeft het valorisatiepotentieel van die technologie voor Vlaanderen weer.

Het project is vernieuwend omdat het de stand van de technologieën combineert met hun valorisatiepotentieel voor Vlaanderen. Deze unieke combinatie kan voor de onderzochte technologieën werkelijk de doorbraak betekenen.

partners



Contactgegevens

•

Sirris Dhr Krist Mielnik [email protected]

• •

Website http://www.madedifferent.be/projecten/ themaprojecten#Doorbraaktechnologie

• •

Sensibilisering van bedrijven uit de maakindustrie over de state-of-the-art via publicaties en een evenement; toekennen van een MRL-score aan relevante technologieën; opstellen van actieplannen voor de invulling van de transformatie “World Class Productiemiddelen” binnen de Vlaamse Maakindustrie met specifieke aandacht voor Vlaamse investeringsprojecten die dit kunnen ondersteunen (bv TINA); consolidatie van de verschillende actieplannen tot één globaal actieplan “World Class Productiemiddelen”; verspreiding van het globale actieplan over de gehele maakindustrie.

D oelgroep Kmo’s en go’s uit maakindustrie.

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven krijgen gedetailleerde technologiekaarten in handen om onderbouwde strategische beslissingen te nemen op vlak van grensverleggende productiemiddelen. Het uiteindelijke actieplan heeft aandacht voor innovatiestimulering en opstartbegeleiding van kmo’s (bv in VIS kader). Technologische innovaties en transformaties kunnen zo sneller plaatsvinden. . 10


WATRASIST Waardeketen-transformatie met kunststof/rubber oplossingen voor assistieve technologie-(eind)producten WATRASIST is een studieproject in de sector van de Assistieve Technologie (AT). Die sector draait om technologische hulpmiddelen voor personen die, omwille van hun leeftijd of een handicap, een motorische, zintuiglijke, cognitieve, emotionele of psychische beperking hebben. Het project wil synergieën tot stand brengen met de competenties en functionele voordelen uit de kunststof- en rubberverwerkende nijverheid in Vlaanderen. Een voorstudie van Inham vzw identificeerde al een reeks knelpunten in de AT-sector. Die worden in dit project aangepakt vanuit het waardeketen-perspectief van de kunststof- en rubberverwerkende industrie. Die kan competenties en functionele voordelen aanreiken op het vlak van:

Kernbegrip

• •

Open innovatie Samenwerking in de waardeketen

Projecttype

• •

Studie

•

Looptijd

lichtgewicht materiaal (energiebesparing, gebruiksgemak, …); designflexibiliteit (gebruikersattractiviteit, overlap met mainstream markten, trendy en niet-stigmatiserende oplossingen, …); oppervlaktefunctionaliteiten (antibacterieel, soft-feel oppervlakken, …); smart plastics en plastic electronics: koppeling van materialeninnovatie met elektronica en ICT-ontwikkelingen; vergroening door closed loop concepten zoals transitie naar hernieuwbare grondstoffen, ecodesign en recyclage van materialen.

1/09/2012 tot 30/11/2013

Binnen de kunststof- en rubberverwerkende sector richt de transitie zich vooral naar een verbreding en verdieping van de waardeketen, met het accent op innovatie, co-creatie, verduurzaming en internationalisering.

Betrokken


partners

Federplast.be Flanders Plastic Vision In-Ham vzw

• • • •

Contactgegevens

•

Federplast.be Dhr. Geert Scheys [email protected]

Doelgroep Bedrijven uit de AT-sector.

W ebsite http://www.plasticvision.be/nl/projecten/ detail/watrasist-assistieve-technologie-enkunststofverwerking-hand-in-hand

RASIS

v

iA

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven uit de AT-sector krijgen een breed netwerk en een beter inzicht in innovatieve materiaaltechnologieën aangereikt. De kunststof- en rubberverwerkende bedrijven krijgen toegang tot nieuwe markten met een innovatief karakter, een sterk groeiperspectief en een hogere toegevoegde waarde dan de meer traditionele kunststoftoepassingen in verpakking, bouw en automobiel.

F vT

T

WAT

contact tussen beide sectoren vanuit een waardeketencreatie- en transformatieperspectief; verhoging van de kennis van elkaars mogelijkheden, noden, trends en evoluties; identificatie en initiële coaching van een tiental concrete partnering cases; opmaak van lessons learned evaluatie en een breed gecommuniceerd actieplan naar bredere samenwerking; aanzet tot creatie en exploitatie van internationale partnerings- en waardeketenkansen.

NIB 11


7 sleuteltransformaties voor de maakindustrie van morgen Onze Vlaamse industrie omtoveren in een maakindustrie van de toekomst vraagt grondige veranderingen. Agoria identificeerde samen met een reeks toonaangevende bedrijven zeven sleuteltransformaties: world class productiemiddelen, simultane producten productieontwikkeling, digitale fabriek, human centered productie, genetwerkte fabriek, eco-productie en slimme productie. Die sleuteltransformaties waarmaken in de praktijk, is echter niet evident:

Kernbegrip

• • •

Lead plants & lead companies Roadmapping Samenwerking in de waardeketen

Om die hindernissen te overwinnen, lanceert het project de aanpak collectief transformeren. Die werkwijze helpt bedrijven om in twee stappen samen de hele waardeketen te veranderen:

Projecttype

•

Bedrijfsbenadering

•

Looptijd 1/09/2012 tot 31/08/2015

Betrokken

Veranderingen in individuele bedrijven zijn onvoldoende. De gehele waardeketen moet veranderen. Abstracte transformaties moeten omgezet worden in concrete businessplannen. Echte transformatie impliceert een totaalaanpak van de ‘magische driehoek’: veranderingen in technologie, bedrijfsorganisatie én arbeidsorganisatie.

Stap één is een bedrijfsscan. Die legt de kloof bloot tussen de huidige situatie en de Fabriek van de Toekomst. Die scan is cruciaal op bedrijfsniveau én op niveau van de hele waardeketen. Stap twee is een collectieve aanpak via bootcamps, een ondernemersclub en een interactief ervaringsplatform. Daar kunnen bedrijven van elkaar leren en elkaar inspireren om versneld en succesvol te transformeren.

Het project is een samenwerking tussen Agoria, Sirris, Flanders Synergy en Universiteit Antwerpen. Deze samenwerking maakt het mogelijk om bedrijven te ondersteunen met een totaalaanpak (technologie, bedrijfsorganisatie, arbeidsorganisatie) voor de transformatie.

partners


Agoria Vlaanderen Sirris; Flanders Synergy Universiteit Antwerpen

• •

Contactgegevens

40 bedrijven voorzien van een Strategisch Transformatie Plan; 20 bedrijven daadwerkelijk transformeren tot topondernemingen of lead plants binnen de maakindustrie.

D oelgroep

Sirris Dhr Ludwig Prinsen [email protected]

Bedrijven uit de maakindustrie (kmo en go).

M eerwaarde voor ondernemer

Website http://www.madedifferent.be/projecten/ transformatie-projecten#transformaties

De zeven transformaties geven bedrijven in de maakindustrie een nieuw denkkader. Dat doet hen op een andere manier kijken naar hun eigen processen én naar de toekomst. Bedrijven worden individueel ondersteund bij het opstellen van hun Strategisch Transformatie Plan (STeP). Daarin staan concrete acties om te evolueren naar een échte Fabriek van de Toekomst.

12


De FACtory De FACtory is een open innovatieplatform voor bedrijven in de gevelbouw en de gevelbekleding. In de FACtory moet een wisselwerking ontstaan tussen de hoogtechnologische industrie, de verwerkende industrie en de voorschrijvers, om zo proactief vernieuwingen te stimuleren en de sector te wapenen voor de toekomst. De Vlaamse gevelconstructeur moet het vandaag afleggen tegen buitenlandse concurrentie op vlak van innovatievermogen. De noodzakelijke inhaalbeweging kan alleen gemaakt worden door de handen in elkaar te slaan, en gezamenlijk naar oplossingen te zoeken en die te implementeren. Die aanpak zal de concurrentiepositie van de Vlaamse bedrijven in de sector versterken en de tewerkstelling vrijwaren.

Kernbegrip

De belangrijkste vragen die vandaag over de bedrijfsgrenzen heen behandeld worden in de FACtory, zijn onder andere:

Open innovatie Samenwerking in de waardeketen

• • •

P rojecttype Bedrijfsbenadering

Hoe kunnen energieprestaties van gevels berekend worden? Hoe kunnen levende gevels samengesteld worden? Hoe kunnen we duurzaam omgaan met materialen in de gevelbouw?

14/09/2012 tot 14/09/2015

De antwoorden op die vragen moeten straks leiden tot universele richtlijnen die dienen als referentie voor voorschrijvers en controleorganismen, en als maatstaf voor gevelbouwers. In een later stadium zullen de richtlijnen ook nuttig zijn voor de brede doelgroep van bouwbedrijven en de verandabouw. Zodra innovaties uit de industriële gevelbouw overgenomen worden door de particuliere bouwmarkt, is disseminatie naar die markt mogelijk.

Betrokken


Looptijd

partners

Federatie Aluminium Constructeurs Clusta vzw

• •

Contactgegevens

Doelgroep

Clusta vzw dhr Johan Dedeene [email protected]

Gevelbouwers (voornamelijk kmo’s).

opstellen van richtlijnen voor het gebruik van innovatieve toepassingen in de industriële gevelbouw; disseminatie van de richtlijnen naar de particuliere bouwmarkt.

M eerwaarde voor ondernemer Het project richt zich naar de industriële gevelbouwers. Het wil hen richtlijnen aanbieden om innovatieve toepassingen in de gevelbouw te gebruiken.

tHE

tory

13


i-Made i-Made wil een regionaal netwerk opzetten voor meervoudige nicheproductie. In zo’n netwerk worden rapid manufacturing technologie en gedeelde infrastructuur flexibel ingezet voor lokale productie op maat en snelle, veelvuldige productie van kleine volumes. Zo’n netwerk kan snel, flexibel én op een duurzame manier inspelen op lokale vragen van consumenten (massa-customisatie) en maatschappelijke trends. Bovendien maakt het de snelle opstart en opschaling van activiteiten in de maakindustrie mogelijk.

Kernbegrip Lead plants & lead companies Nieuwe businessmodellen Open innovatie

Voor de realisatie van het netwerk is i-Made opgebouwd uit drie modules:

Projecttype

•

Bedrijfsbenadering

•

•

Looptijd

Het project is in handen van Plan C.

3/09/2012 tot 02/09/2014

Betrokken

Ontwikkeling van een innovatief businessmodel voor twee lead plants in de sector interieurinrichtingen en de sector van de highendconsumer electronics. Organisatie van workshops rond de drie strategische pijlers van het project: slim delen van infrastructuur, duurzaam materialenbeheer en nieuwe longtail businessmodellen. Samenbrengen van leerlessen en opgedane kennis uit de workshops in een operationeel plan voor de ontwikkeling van i-Made in Vlaanderen.


partners

Plan C; Colruyt Group; D&C Services; Ecover; Flanders InShape; Howest Industrial Design Center; Komosie; KULeuven MRC; KULeuven Incentim Fablab; Materialise; Melotte; Ovam; Pars Pro Toto; Philips Innovative Applications; Helbig/Ervo-Projects; Royal Haskoning; Sirris; Sustenuto; Telenet; Vito

• • •

Ontwikkeling van een innovatief businessmodel voor twee lead plants in de sector interieurinrichtingen en de sector van de highendconsumer electronics. Opschaling van leerlessen uit de twee cases naar de respectievelijke sectoren. Uitwerking van een operationeel plan voor een regionaal en sociaal verankerd open productiemodel voor Vlaanderen.

D oelgroep Bedrijven in de interieurinrichting en elektronica.

Contactgegevens


Plan C Dhr Jan Leyssens [email protected]

Bedrijven worden uitgenodigd om vanaf de tweede module deel te nemen aan de leerlessen en de opschaling. Zo kan i-Made een katalysator zijn voor nieuwe samenwerkingsverbanden. In de sectoren interieurinrichting en elektronica zorgt i-Made bovendien voor structurele kennisuitwisseling.

Website http://imade.be/

14


OMC-OPC De vzw OMC wil nieuwe productieconcepten uittekenen én ingang doen vinden in de Vlaamse bedrijven. In dit project wordt vooral ingezet op inspiratie, motivatie en overtuiging van de ondernemingen. Het opzoeken, identificeren en creëren van nieuwe mogelijkheden en kansen op vlak van productie is een actief proces. Opportuniteiten moeten daadwerkelijk gecreëerd worden – en dat kan op verschillende manieren.

Kernbegrip

In een eerste fase van het project worden technische evoluties en marktmogelijkheden op nationaal en internationaal vlak in kaart gebracht.

Nieuwe businessmodellen Open innovatie Roadmapping Samenwerking in de waardeketen Slimme specialisatie Spin offs & spin outs

Op basis van die opgedane kennis starten daarna een reeks concrete initiatieven: • • • •

Projecttype Bedrijfsbenadering

Voor al deze concepten en initiatieven wordt nagegaan of ze duurzaam zijn. Ecodesign vormt een inherent deel van het ontwikkelproces. Meer nog: duurzaamheid zal een driver zijn in het zoeken naar nieuwe productieconcepten.

Looptijd 01/10/2012 tot 30/09/2015

Betrokken

directe uitwerking van productieconcepten uit onverwachte combinaties van technologieën en competenties uit totaal verschillende sectoren; ontwikkeling van twee clusterinitiatieven: één top-down en één bottom-up; versnelling van industriële productie vanuit onderzoeks- en kennisinstellingen (spin-offs); ontwikkeling van gemeenschappelijke productie-infrastructuur.


partners

Open Manufacturing Campus (OMC) SPK

• • •

uitwerken van twee best practices rond open productieconcepten; ontwikkeling van vier nieuwe open productieconcepten; realiseren van één nieuw open productieconcept (via indienen TINA-dossier).

Contactgegevens

Doelgroep

OMC vzw Dhr Marc Corthout [email protected]

Bedrijven en kenniscentra.

M eerwaarde voor ondernemer De weg tussen technologie en verkoopbaar product wordt verkort voor bedrijven, en voorzien van professionele begeleiding.

W ebsite http://www.openmanufacturingcampus. com/nl/docs/toelichtingOMCOPCdossier.pdf

OPC’s brengen verder verschillende competenties samen die nodig zijn om nieuwe productiesystemen en producten te realiseren. Zo valoriseren ze de ingebrachte kennis en vormen ze een nieuwe markt voor engineeringsbedrijven, systeembouwers en Original Equipment Manufacturers (OEM’s). In de specifieke transitietrajecten worden ook nieuwe markten gecreëerd die worden ingevuld met de output van de OPC’s.

15


KATALICT Katalysator ter ondersteuning van transformaties van de software-intensieve product bouwers in Vlaanderen Software en ICT zijn een belangrijk speerpunt voor innovatie in veel industriële sectoren en dienstensectoren. Vlaanderen telt meer dan 1100 software-intensieve productbouwers. Dit project wil die bedrijven helpen bij de keuze van juiste software productdevelopmenttechnologieën voor hun innovatieve projecten. Een juiste ontwerpmethodiek en ontwerpmethodologie zijn van levensbelang voor deze bedrijven omwille van twee redenen: •

Kernbegrip

•

KET

KATALICT biedt een unieke oplossing. Aan de hand van een bewezen methodologie, gecombineerd met diepgaande kennis van de sleuteltechnologieën in kwestie én van de markt, zal twintig procent van de doelgroep op twee jaar getransformeerd worden. In die transformatie speelt ook het online adviseringsplatform voor de sector een belangrijke rol. Ook individuele begeleiding en persoonlijke coaching zijn onmisbaar in dat traject.

Projecttype Bewustmaking

Looptijd


01/03/2013 tot 31/08/2015

Betrokken

Specifieke productiedynamiek: softwarebouwers kennen een productieproces dat niet strikt gescheiden is van het ontwerp. Dat is anders in andere sectoren. Constante en snelle transformaties: de markt en de technologie veranderen snel en softwarebouwers moeten daar accuraat op reageren.

Softwarebouwers helpen bij hun keuze voor softwaredevelopmenttechnologieën en bij de implementatie ervan in hun bedrijfscontext.

partners

D oelgroep


Bedrijven uit de maakindustrie, in het bijzonder de softwarebouwers.

Contactgegevens


Agoria Vlaanderen Mevr Ingrid Reynaert [email protected]

Zestig Vlaamse software-intensieve productbouwers krijgen individuele begeleiding en tweehonderd sectorbedrijven ondergaan in de scope van het KATALICT netwerk een transformatie.

Website

Alle deelnemende bedrijven hebben achteraf ook een beter inzicht in hun problematiek op de twee assen: de levenscyclusfase en het ontwikkelingsmodel. Zo kunnen ze een significante vooruitgang maken qua groei, maturiteit en potentieel.

www.katalict.be

16


Netshape van metalen producten als sleuteltechnologie voor massacustomisatie Massacustomisatie betekent de creatie van individuele producten voor een prijs die niet meer dan vijftien procent hoger ligt dan die van een massaproduct. Dergelijke customisatie heeft een groot marktpotentieel (ruim tien procent) – zeker in Vlaanderen, waar productieseries veelvuldig maar klein zijn. De switch van massaproductie naar massapersonalisatie is niet evident. Customisatie vraagt vandaag doorgaans maatwerk. En dat is traag en duur. Toekomstige productieketens moeten flexibel zijn, maar toch robuust. Ze moeten snel produceren, en een evenwicht vinden tussen waardeverhoging door customisatie en kostenbesparing door commonalisatie in de productie.

Kernbegrip KET Roadmapping Samenwerking in de waardeketen Slimme specialisatie

Netshape is een cruciale technologie in die switch. Daarbij wordt een product in één stap helemaal vervaardigd – met geen of heel beperkte nabewerking. Dit project richt zich op twee netshape-technologieën die relevant zijn voor de transformatie van waardeketens en productieapparaten in Vlaanderen: • •


De individuele en collectieve bedrijfsbenadering in het project ruimt barrières op voor de integratie van deze technologieën in traditionele productiesystemen. Het creëert een toekomstvisie, brengt de nodige kennis bij, overwint de risicoaversie en ondersteunt clustervorming.

Looptijd 01/03/2013 tot 29/02/2016

Betrokken

de opstart van powder consolidation processes (MIM/PIM); de integratie van additive manufacturing (EBM/SLM/3D print/Laser Cladding) met conventionele productieprocessen.

Ondernemers die mee transformeren, zullen beter kunnen inspelen op de trend van massacustomisatie en duurzaam produceren. Zo kunnen ze met een assortiment van gecustomiseerde producten creatief inspelen op nieuwe markten of hun waardeketens herconfigureren.

partners

Sirris Agoria Vlaanderen


Contactgegevens

•

Sirris Dhr Benjamin Denayer [email protected]

•

opmaak van een visierapport over de integratie van netshape-technologieën in traditionele productiebedrijven; actieplan bij een tiental bedrijven en clusters om netshape-sleuteltechnologieën te integreren in hun productie- en productontwikkeling.

Doelgroep

W ebsite http://www.madedifferent.be/projecten/ themaprojecten#Netshape

Bedrijven uit de maakindustrie die producten en componenten ontwerpen en produceren (vooral metaalverwerking, automobiel, machinebouw, automatisering, elektrotechniek, bouwproducten, …). Daarnaast ook bedrijven die loonspuitgietwerk verzorgen en nog geen ervaring hebben met MIM/PIM.

M eerwaarde voor ondernemer Geïnteresseerde bedrijven kunnen hun kennis verhogen met bedrijfsbezoeken en masterclasses. Wie het diepgaande traject volgt, krijgt ook individuele bedrijfsbegeleiding bij het integreren van netshape-sleuteltechnologieën in zijn specifieke omgeving.

17


i-SuPORT Sustainable Port(s) through Innovative Repair Technologies De Vlaamse scheepvaartsector heeft nood aan een technologie-injectie om zijn competitiviteit en milieuperformantie te verhogen. Dat blijkt uit twee eerdere initiatieven: een eco-efficiëntiescan bij tien bedrijven in 2011, en een strategische studie met betrekking tot de droogdokoperaties in de haven van Antwerpen. Een bezoek van tien kmo’s uit de sector aan het LaserCentrumVlaanderen toonde dat er wel degelijk economische én ecologische alternatieven bestaan voor de huidige milieubelastende technologieën. Ze blijken alleen onhaalbaar voor individuele bedrijven. Twee technologiegroepen zijn met name interessant voor onze Vlaamse bedrijven:

Kernbegrip

•

KET

•

Projecttype Gerichte bedrijfsbenadering

Dit project wil deze moderne technologieën in de sector injecteren door het zetten van twee concrete stappen:

Looptijd

•

01/3/2013 tem 28/02/2016

Betrokken

laserherstellassen, lasercladden en laserreinigen van onderdelen in de haven- en scheepsvaart (assen, swivels, rotors, plunjers, draaikegelventiel, veiligheidskleppen, …) ; complementaire technologieën zoals omvormingstechnologieën, herstellassen zonder laser, additief produceren van kleine vervangingsonderdelen, ...

•

partners

VITO; ABC Diesel; AMW Industrie; AWN (Algemeen Werkhuis Noord); Balliu; Bartholomeeussen; BASF; Carron Marine; Fabricom; Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen; IDP Shipyard; Maintenance Partners; MAN Diesel; Mitraco; REM B; Sirris; Werkhuizen Frans Stevens

Veertien Vlaamse bedrijven kunnen eigen stukken opgeven voor bewerking met lasertechnologie. Ze kunnen deze bewerkingen mee volgen en de resultaten voor hun bedrijf evalueren. Daarna volgt een verspreiding van de resultaten naar andere sectoren. Het project ontwikkelt ook een business case en haalbaarheidsstudie voor een geclusterd concept. Zo’n collectieve benadering binnen de scheepsherstelsector heeft immers meer kans op slagen en laat toe om de transformatie stapsgewijs en samen door te voeren.

Projectdoelstellingen • • •

veertien bedrijven van nabij laten kennismaken met de sleuteltechnologieën; disseminatie naar meer bedrijven, ook uit andere sectoren; business-case en haalbaarheidsstudie opmaken voor een (fysiek of virtueel) geclusterd concept.

Contactgegevens

D oelgroep

VITO Mevr Carine Van Hove [email protected]

Bedrijven (kmo en go) uit de maakindustrie, haven- en scheepsgebonden industrie.

Website

Veertien bedrijven nemen rechtstreeks deel aan het project en zien hun stukken hersteld met nieuwe technologieën. Via twee disseminatie-events komen de geleerde lessen ook terecht bij andere bedrijven en andere sectoren.


www.i-suport.be

De ontwikkelde ecotechnologietool laat bedrijven achteraf toe om de toepasbaarheid van de sleuteltechnologieën in te schatten voor hun eigen activiteit. De haalbaarheidsstudie rond het shared infrastructure concept kan aanleiding geven tot concrete investeringen bij bestaande en nieuwe ondernemingen.

18


InnEEPlas Innovatieve speerpunttechnologieën voor Energie-Effectiviteit & Efficiëntie in het kunststofverwerkingsproces InnEEPlas wil een handvol speerpunttechnologieën rond koeling en restwarmterecuperatie bij het kunststofverwerkingsproces beter bekend maken en ingang doen vinden bij de Vlaamse kunststofverwerkende sector. Die sector telt in Vlaanderen bijna 450 bedrijven, vooral kmo’s, die werken in een uiterst competitieve internationale omgeving. De kost van energie bij de productie van kunststoffen bedraagt 5 à 10 procent. Daarop ingrijpen kan de sector dus een belangrijke impuls bieden. Bovendien wil Vlaanderen ook de Europese sectorafspraken over energiebesparingen (EUPlasVoltage) halen in 2020.

Kernbegrip

InnEEPlas zet resoluut in op energiebesparing in het kunststofverwerkingsproces zelf. Daarin is vooral bij de kleine ondernemingen nog veel marge. Het project wil twee drempels overwinnen:

KET

•

Projecttype

•

Bedrijfsbenadering

De meeste technologieën en speerpunten bestaan, maar zijn onvoldoende gekend bij onze Vlaamse bedrijven. Dit project komt daaraan tegemoet met brede promotie, demonstratoren, collectieve ervaringsuitwisseling en bedrijfsindividuele begeleiding en coaching. Goede resultaten vereisen samenwerking tussen energie-experts en specialisten van het kunststofverwerkingsproces. Ook daar zet dit project op in.

Looptijd


01/03/2013 tot 29/02/2016

• • • •

Betrokken

partners

Flanders’Plastic Vision Federplast.be, Sirris

informatie/disseminatie van internationale good practices; demonstratie van energie-speerpunttechnologieën; collectieve ervaringsuitwisseling; bedrijfsspecifieke begeleiding.

Doelgroep

Contactgegevens

Kmo’s uit de maakindustrie, in het bijzonder de kunstofverwerkers.

Flanders’ Plastic Vision Dhr Jan Sijnave [email protected]

M eerwaarde voor ondernemer Ondernemingen krijgen coaching op maat over energiebesparing op korte termijn en energiebeleid en energieplanning op lange termijn. De ervaringsuitwisseling met peer-bedrijven zorgt voor verdere kennisopbouw.

W ebsite www.inneeplas.be

19


Change2Micro De Vlaamse kunststofverwerkende sector heeft nog geen transitie gemaakt naar microverwerking van kunststoffen tot kleinere, nauwkeurigere en waardevollere producten. Denk vooral aan eindtoepassingen in de micro-electronica, de biomedische industrie, de microfluidics, de fotonica, ... Daar wil dit project een doorbraak realiseren. Change2Micro bouwt voort op de toekomstverkenning Microverwerking van kunststoffen in Vlaanderen uit 2012. Die verkenning leerde dat er wel degelijk genoeg interessante markten voor microverwerking van kunststoffen toegankelijk zijn vanuit Vlaanderen. En ook dat een kmo-kunststoflandschap mits adequate partnering daarin een rol kan spelen.

Kernbegrip

Change2Micro wil via goed gekozen business cases en een bootcamp de volgende stappen zetten:

KET Samenwerking in de waardeketen Nieuwe businessmodellen

• •


• •

Looptijd

•

01/03/2013 tem 29/02/2016

Betrokken

vergemakkelijken van de toegang van Vlaamse kunststofverwerkers tot Original Equipment Manufacturers (OEM’s), Hogescholen en Universiteiten; de mogelijkheden van de Vlaamse kunststofverwerkers bekend maken aan OEM’s om hen te stimuleren hier te blijven voor de productie van micro-onderdelen; de link tussen onderzoekers en kmo’s als afnemers versterken; coachen van kmo’s bij de opmaak van een nieuw businessmodel, het sluiten van partnerships, de opbouw van competenties, ... detecteren en communiceren van Vlaamse succesverhalen die fungeren als versneller voor andere bedrijven in de sector.


partners

•

Flanders’ Plastic Vision Sirris SMALL lab, VUB, UGent

• •

Contactgegevens

creatie van nieuwe high value waardeketens (fotonica, microfluïdica, micro-electronica, ...) en innovatie-opportuniteiten voor microverwerking van kunststoffen in Vlaanderen; transitie naar microverwerking initiëren voor een aantal kmo’s; creatie van lead examples en verdere sensibilisering van de betrokken spelers.

D oelgroep

Flanders’ Plastic Vision Dhr Jan Sijnave [email protected]

Kunststofverwerkers en kenniscentra.


Website

Bedrijven genieten van gestructureerde netwerking, technologische ondersteuning en businessmodel coaching. Een handvol nieuwe businesscases worden onder begeleiding ook echt gerealiseerd.

www.change2micro.be

20


Generation Composite Generation Composite gaat over de demonstratie van sleuteltechnologieën voor het snel, groen en flexibel verwerken van composietmateriaal. Composietmateriaal is dé grondstof voor het Product van de Toekomst. Het is de sleutel voor het ontwerp en de creatie van lichtere producten, met een hogere energie-efficiëntie, betere prestaties, meer vormvrijheid, ... Het toepassingsgebied is erg breed: van technische machinebouw tot de klassieke bouwsector en de automotive industrie. Vlaanderen loopt achter op de buurlanden bij het verlaten van arbeidsintensieve, langzame en vervuilende productieprocessen. Generation Composite selecteert daarom een handvol sleuteltechnologieën in het buitenland, met drie eigenschappen. Ze zijn stuk voor stuk sneller, groener (gesloten maltechnologie) en flexibeler (herconfigureerbare mallen en goedkopere prototypes) dan de huidige productietechnieken.

Kernbegrip KET

Projecttype

Generation Composite toont de technologieën via een geïntegreerde demonstrator aan de lokale industrie en aan de Vlaamse doelgroepbedrijven.

Demo-disseminatie


Looptijd

• • • •

01/03/2013 tem 28/02/2015

Betrokken

partners

Sirris Agoria; Katholieke Hogeschool Limburg WTCB

een demonstrator – een futuristische trailer – ontwikkelen voor composietmaterialen en producten; architecten en aannemers inspireren om te bouwen met vormvrijheid; de transportindustrie warm maken voor composietmaterialen; didactisch materiaal, filmpjes en fiches creëren om de sleuteltechnologieën te doen ervaren in de praktijk.

Doelgroep Bedrijven uit de maakindustrie.

Contactgegevens


Sirris Dhr Markus Kaufmann [email protected]

Bedrijven in de maakindustrie leren de mogelijkheden van composietmaterialen van nabij kennen. De ontwikkeling van de demonstrator zelf biedt ontwerpers bovendien een kans om zich te onderscheiden.

W ebsite www.generationcomposite.be

21


Hybride coatingtechnologie: slimme keuze voor slimme producten Hybride coatingtechnologie wil sleuteltechnologieën demonstreren in oppervlaktebehandeling. Met dit soort technologieën kunnen materialen getransformeerd worden tot performantere producten – véél ingrijpender dan de gekende coatings tegen corrosie, slijtage of krassen. Het project focust op functionele en slimme deklagen met een groot innovatiepotentieel. Voorbeelden zijn gemakkelijk-te-reinigen coatings, zelfherstellende coatings en lagen met ingebouwde sensoren. De meest interessante deklagen verenigen al die functies in één. Centraal in dit project staat het overwinnen van technologische drempels door informatisering en kennisdeling. Tegelijk moeten ook de niet-technologische hindernissen overwonnen worden: valorisatiemogelijkheden, wijzigingen in bedrijfscultuur en processen, marktpotentieel, veiligheid, ...

Kernbegrip KET

Concreet betekent dit:

Projecttype Demo-disseminatie

• •

Looptijd

•

01/01/2013 tem 31/12/2014

Betrokken

kennismakingssessies organiseren over de technologieën; demonstraties houden waar bedrijfseigen producten of procesonderdelen voorzien worden van een innovatieve deklaag; onder begeleiding van experts ter beschikking stellen van hybride coating-sleuteltechnologieën in het Smart Coating Application Lab van Sirris.


partners

•

Sirris Agoria

•

Contactgegevens

•

Sirris Smart Coating Application Lab Mevr Heidi Van den Rul [email protected]

• •

sensibilisatie: zo veel mogelijk bedrijven uit de doelgroepen laten kennismaken met de mogelijkheden van de sleuteltechnologieën; connectie: geïnteresseerde bedrijven betrekken bij het project door het definiëren van demonstratieprojecten waarbij de drempels in kaart worden gebracht, en gekeken wordt naar de verschillende pistes om deze valley of death succesvol te overbruggen; activatie: met haalbare productinnovaties aantonen hoe de sleuteltechnologie tot een echte productinnovatie kan leiden; disseminatie: presentatie van de de productinnovaties aan sectorbedrijven; valorisatie: steun bieden aan bedrijven die willen deelnemen.

Website

D oelgroep

http://www.madedifferent.be/projecten/ themaprojecten#hybride www.smartcoating.be

Bedrijven uit de maakindustrie – in het bijzonder de metaal-, kunststof- en composietproducenten en hun bewerkers.

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven kunnen in een demonstratieproject stappen en krijgen zo een uitstekend idee over de kracht van hybride coatingtechnologie en de mogelijke productmeerwaarde. Via hands-on-ervaringen in het Smart Coating Application Lab, krijgen deelnemers een duidelijk zicht op alle aspecten van de oppervlaktebehandeling – de eerste stap naar een duidelijke visie op implementatie van de technologie. Het uitwerken van de demonstrator op een bedrijfseigen product geeft de ondernemer zicht op mogelijke productinnovatie waarmee het zich kan differentiëren ten opzichte van de concurrentie.

22


Chemie


Buildchem Buildchem draait rond het thema ‘Kunststoffen en bouwchemicaliën voor duurzame bouwwerken’. Het project begeleidt actoren uit de hele waardeketen ‘bouw’ in hun transformatie naar een industrie van open innovatie en samenwerking in de waardeketen. Tegelijk wil het project het kennisniveau van de bouwsector over materiaalkringlopen en duurzaam materiaalbeheer opkrikken via kennisdeling. Concreet betekent dit: •

Kernbegrip

•

Nieuwe businessmodellen Open innovatie Samenwerking in de waardeketen

•

Projecttype

•

Bewustmaking

Buildchem is vernieuwend omdat het samenwerking tussen cross-sectorale spelers stimuleert in proeftuinen. Daar kunnen innovatieve ideeën onderzocht worden in een vroeg stadium zonder de verplichting van een marktlancering en zonder kostprijs en marktvolume als selectiecriterium.

Looptijd 01/09/2012 tem 31/08/2014

Betrokken

Producenten van bouwchemicaliën en kunststofbouwmaterialen worden samengebracht met leveranciers, professionele gebruikers, voorschrijvers, kenniscentra en overheden. Zo worden de voordelen van nieuwe en duurzame businessmodellen duidelijk. Koplopers op vlak van innovatie en duurzaamheid delen hun transitieverhaal met sectorgenoten in zogenoemde ‘demonstrator labs’. Daar wordt collectief nagedacht over innovatie en samenwerking. Bedrijven die verder willen gaan, komen terecht in clusters waar ze zoeken naar synergieën, innovatietrajecten en, uiteindelijk, marktconcepten. Zo kunnen de betrokken bedrijven hun meerwaarde in een duurzame bouwsector versterken. Klankbordgroepen met experten, overheden en andere ervaren stakeholders adviseren die clusters over de haalbaarheid en leefbaarheid van hun gekozen innovatietrajecten.

Buildchem is een samenwerkingsverband tussen Federplast, Vlaamse Confederatie Bouw en Essenscia. partners

Federplast.be Confederatie Bouw vzw – Vlaamse Confederatie Bouw; Essenscia

Projectdoelstellingen • •

bedrijven sensibiliseren over de transitie naar duurzaam bouwen; 4 nieuwe marktconcepten ontwikkelen die oplossingen aanreiken voor duurzamere bouwwerken.

Contactgegevens

D oelgroep

Federplast.be Dhr Frank Geerts [email protected]

Bedrijven uit de waardeketen bouw, zowel kmo’s als go’s.

Website

Deelnemende ondernemers worden actief gestimuleerd in hun groei naar innovatie. Ze leren de marktvoorwaarden kennen waaraan ze zullen moeten voldoen om hun producten en diensten te kunnen blijven vermarkten vanuit de Fabriek van de Toekomst.


Elke deelnemer ziet zijn bedrijfsvisie en strategie gratis doorgelicht. Hij krijgt ook professionele begeleiding bij de uitwerking van nieuwe ideeën.

DCHEM

v

iA

De samenwerkingsmodellen met andere bedrijven doorheen de waardeketen leiden tot een permanente activering van innovatie-initiatieven.

F vT

BUIL

http://www.buildchem.be/

NIB 24


Bluechem Businessplan voor een open ondernemerschap incubator en accelerator voor duurzame chemie in Antwerpen BlueChem is de roepnaam voor het project Businessplan voor een open ondernemerschap incubator en accelerator voor duurzame chemie in Antwerpen. Dat project onderzoekt of zo’n incubator en accelerator voor duurzame chemie in Vlaanderen technisch en economisch haalbaar zijn. Tegelijk wordt nagegaan of de Blue Gate Antwerp site daarvoor de geschikte locatie is. Het ultieme doel van het project is om straks de transitie naar een duurzame Vlaamse chemiecluster te versnellen. Open innovatie en open ondernemerschap spelen hierbij een cruciale rol. Ten laatste eind 2016 moet de incubator/accelerator gerealiseerd kunnen worden.

Kernbegrip

Concreet zorgt BlueChem voor:

KET Open innovatie Roadmapping

• •

Projecttype

De studie wordt uitgevoerd door Essenscia (de industriefederatie voor chemie, life sciences en kunststoffen) en Stad Antwerpen. Alle Vlaamse stakeholders worden betrokken en er wordt maximaal internationaal gebenchmarkt.

Studie

Looptijd


01/09/2012 tot 28/02/2014

Betrokken

een businessplan voor een incubator en een accelerator gericht op open ondernemerschap voor duurzame chemie in Vlaanderen; een duidelijke kijk op de kritische succesfactoren: welke duurzame chemie, welke locatie, welke incubator en accelerator, welke kennisontwikkeling, welke proeftuinen, welke partners en financiën, ...

Een realiseerbaar businessplan met actieplan voor implementatie afleveren. partners

Doelgroep

essenscia Vlaanderen FISCH vzw; Stad Antwerpen; WNE, regievzw voor Werk en Economie

Alle sectoren die chemie gebruiken, zowel kmo’s, go’s als startende bedrijven. Ook kenniscentra en onderwijsinstellingen.


Contactgegevens Stad Antwerpen Mevr Gabrielle Van Zoeren [email protected] [email protected]

BleuChem realiseert in Vlaanderen de ontbrekende incubator-accelerator diensten voor duurzame chemie voor starters (zelfstandige ondernemers, kennisinstellingen en universiteiten), kmo’s en go’s, De BlueChem incubator zal naast algemene chemierelevante businessdiensten en huisvesting ook algemene innovatie-apparatuur en scale-up infrastructuur rond kennisplatformen voor duurzame chemie aanbieden.

W ebsite www.bluechem.be

25


Ontwikkeling Businessplan voor TINA-fonds: Ghent Syngas Cluster & Demonstration Plant

Dit project wil een nieuwe technologie ontwikkelen voor de omzetting van syngas naar groene chemicaliën, duurzame brandstoffen en groene stroom. Het ontwikkelde proces zal de uitstoot van CO2 aanzienlijk reduceren en zo de opwarming van de aarde tegengaan. De technologie kan bovendien zeer breed worden toegepast en moet leiden tot een commercialiseerbare technologie die wereldwijd kan worden toegepast. Om dat proces te optimaliseren, op te schalen en te demonstreren op pilootschaal wordt een demonstration plant gebouwd in de Bio Base Europe Pilot Plant te Gent. Dit project omvat het ontwikkelen van een businessplan voor het TINA-fonds en het opvolgen van de aanvraag bij PMV.

Kernbegrip


KET Roadmapping

•

opmaak van een businessplan voor een demonstration plant voor ontwikkeling en demonstratie van syngas fermentatie technologie; voorbereiden van een investeringsdossier bij het TINA-fonds.

Projecttype

•

Studie

D oelgroep

Looptijd

Bedrijven en kenniscentra uit verschillende industriesectoren: chemie, biogebaseerde bedrijven, CO2- en CO-uitstotende bedrijven, energieproducenten en de afvalverwerkende sector.

17/03/2012 tem 16/03/2013

Betrokken


partners

Elk bedrijf uit de doelgroep kan evalueren of deze technologie voor zijn bedrijfssituatie een opportuniteit biedt.

Ghent Bio-Economy Valley Bio Base Europe Pilot Plant

Contactgegevens Ghent Bio Economy Valley Prof Wim Soetaert [email protected]

26


Symbiose Het potentieel voor symbiose tussen industriële organisaties in Vlaanderen is groot en duurzaam. Toch wordt het niet gevaloriseerd. Ook de onderzoeksinitiatieven zijn talrijk, maar ze worden niet omgezet naar business. Dit project biedt ondersteuning aan alle geïnteresseerde economische actoren die vandaag symbiose-opportuniteiten zoeken en ze willen waarmaken. Symbiose wordt de naam van een nieuw Vlaams verbindingsplatform voor duurzame valorisatie van hulpbronnen. Het platform beoogt de valorisatie van industriële afval- en nevenstromen, en later ook alle andere hulpbronnen zoals restwarmte, (innovatie)infrastructuur, logistiek, reservematerialen, personeel, ...

Kernbegrip

Symbiose is de implementatie in Vlaanderen van NISP (National Industries Symbiosis Program UK), aangepast aan de Vlaamse cultuur.

Nieuwe businessmodellen Samenwerking in de waardeketen



SYMBIOSE realiseert een permanent Vlaams Platform dat maximaal onafhankelijk moet worden van publieke (subsidie)inkomsten.

Looptijd

Doelgroep

01/09/2012 tem 01/09/2014

In eerste instantie bedrijven uit de chemische sector, later ook uitgebreider. Ook kenniscentra, universiteiten en overheden.

Betrokken

partners

essenscia Vlaanderen FEBEM; International Synergies Limited (UK); OVAM; Plan C

Contactgegevens

M eerwaarde voor ondernemer Symbiose lost voor ondernemingen een marktfaling op: een onderneming, zelfs de reuzen als BASF of Indaver, kan vandaag onmogelijk met elke andere onderneming evalueren wat de mogelijke resource-synergieën kunnen zijn. Bovendien hebben bedrijven niet de kennis in huis om de moeilijkere resource-synergieën (belast met wetgeving of innovatie) te valoriseren.

essenscia Dhr Carl Van der Auwera [email protected] [email protected]

W ebsite www.smartsymbiose.be

27


Biocluster: Open innovatiecluster voor de transitie naar een biogebaseerde economie Biocluster ijvert voor een transitie van de Vlaamse industrie naar een duurzame, biogebaseerde economie. De focus ligt op bedrijven in de agro-industrie (suikerindustrie, zetmeelindustrie, vetverwerkers, plantaardige olie-industrie), technologieontwikkelaars (industriële biotechnologie, groene chemie) en de traditionele chemiesector. Het project wil nieuwe economisch én ecologisch rendabele waardeketens creëren rond productgroepen die een sleutelrol vervullen in de biogebaseerde economie: bioplastics, biodetergenten, biomaterialen, biosolventen en biosmeermiddelen. Daarvoor worden deze stappen ondernomen:

Kernbegrip

•

KET Open innovatie Samenwerking in de waardeketen

•

Projecttype

•

Bedrijfsbenadering

•

Looptijd 01/05/2012 tem 30/04/2015

Betrokken

Sectoroverschrijdend onderzoek in thematische werkgroepen. Bedrijven gaan samen op zoek naar nieuwe waardeketens die op korte termijn kunnen geïmplementeerd worden en een meerwaarde bieden voor de deelnemende bedrijven. Technologische ondersteuning door een ‘open innovatiecampus voor de biogebaseerde economie’. Die wordt opgericht en uitgebouwd in strategisch partnerschap met kennisinstellingen en technologieleveranciers. Continuïteit achteraf. De innovatiecampus is een blijvende katalysator voor de ontwikkeling van biogebaseerde waardeketens in Vlaanderen. Sensibiliseringsacties rond biogebaseerde economie. De behaalde resultaten zullen via verschillende communicatiekanalen breed verspreid worden. Succesverhalen werken motiverend voor de omschakeling naar de biogebaseerde economie.


partners

Ghent Bio-Economy Valley FlandersBio, essenscia, Bio Base Europe Pilot Plant

Contactgegevens

• •

ontwikkeling van nieuwe waardeketens in de biogebaseerde economie. realisatie van een open innovatie campus voor biogebaseerde economie.

D oelgroep Bedrijven (kmo’s en go’s) uit de agro-industrie en chemische industrie, technologieontwikkelaars en dienstenleveranciers.

Ghent Bio-Economy Valley Anneleen Devriendt [email protected]

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven uit de doelgroep krijgen de kans om te evalueren wat nieuwe, biogebaseerde waardeketens kunnen betekenen voor hun bedrijf. Als deze evaluatie positief is, en er een opportuniteit is, dan kunnen ze als eerste in Vlaanderen deze waardeketens exploiteren. Het geeft deze bedrijven een first movers advantage, en een dynamisch en groen imago.

Website http://www.cinbios.be

28


BioKatalyse Biokatalyse is een moderne technologie die gebruik maakt van enzymen om chemische reacties te katalyseren of te versnellen. De Vlaamse chemische industrie gebruikt vandaag nog vooral conventionele chemische synthesetechnieken. Dit project wil biokatalyse bekender maken en ingang doen vinden bij de Vlaamse bedrijven als key enabling technology (KET). De voordelen van biokatalyse in de biotechnologie zijn groot: lager energieverbruik, hoger rendement, grotere reactieselectiviteit, hogere zuiverheid van het eindproduct en minder afvalstoffen. De technologie draagt dus ook bij tot het groener maken van de chemische industrie.

Kernbegrip

In het project worden deze stappen gezet:

KET Samenwerking in de waardeketen

• • • •



Looptijd

•

01/03/2013 tot 28/02/2015

Betrokken

input van erkende experten uit binnen- en buitenland; generieke informatiesessies over biokatalyse; informatiesessies in beperkte groep om uitgewerkte biokatalytische alternatieven te bespreken; verspreiding van de resultaten en succesverhalen via het CINBIOS netwerk om motivatie bij bedrijven te verhogen.

• •

partners

in kaart brengen van de belangrijkste chemische processen binnen de traditionele chemie die in aanmerking komen voor vervanging door biokatalyse; identificeren en uitwerken van biokatalytische alternatieven; implementeren van de uitgewerkte alternatieven bij een vijftal individuele bedrijven.

Doelgroep

Bio Base Europe Pilot Plant Ghent Bio-Economy Valley

Bedrijven uit de chemische sector.

Contactgegevens


Ghent Bio-Economy Valley vzw Anneleen Devriendt [email protected]

Bedrijven krijgen toegankelijke informatie over innovatiemogelijkheden van biokatalyse. De geïnteresseerde bedrijven genieten verder van hoogstaand technologisch advies en begeleiding bij het uitwerken van hun innovatietraject.

Website http://www.bbeu.org/nl/biokatalyse

29


CORE BUSINESS (to create new value chains of downstream users of thermoplastics) CORE BUSINESS is een transformatietraject voor gecontroleerde recyclage. Het wil de industriële waardeketens die gerecycleerde materialen aanleveren, nauwer aansluiting doen vinden bij de productie van kunststoffen en textielvezels. Cruciaal in die transitie zijn integraal beheer en beheersing van productkwaliteit, veiligheid en milieu. Dat moet in elk proces (ophalen, zuiveren, recycleren, produceren, toepassen) en op elk niveau (in de bedrijven en tussen de waardeketens) gebeuren. Om dat integraal beheer waar te maken, moeten producten procescontroles in de keten volledig transparant en traceerbaar worden. Alleen zo kunnen een hogere kwaliteit en verlaagde milieu-impact gehaald worden. Dergelijke transparantie vereist tegelijk een efficiëntere en volledigere karakterisering en exploitatie van de verschillende materiaalstromen.

Kernbegrip Open innovatie Slimme specialisatie

De toepassing van het CORE businessmodel moet aanleiding geven tot:

Projecttype

Looptijd

• • • •

01/09/2012 tot 31/08/2015


Betrokken

• •

Bedrijfsbenadering

partners

FEBEM Centexbel; Federplast.be; VKC A division of Flanders’ PlasticVision

• •

FEBEM Dhr Werner Annaert [email protected]

realisatie van 4 productspecifieke waardeketens; dertig procent toename van toegevoegde waarde door toepassen van het CORE businessmodel.

D oelgroep •

Contactgegevens

meer vertrouwen in polymere producten met gerecycleerde grondstoffen; een optimale aansluiting van de materiaalketens; het ontstaan van nieuwe waardeketens; duurzame vergroening van het productiesysteem.

grondstofleveranciers, dienstverleners, producenten of afnemers binnen de sectoren chemie, textiel, kunststofverwerkingen technologie; designers en recyclagebedrijven; overheden.


Website

Via collectieve begeleiding kunnen bedrijven zich de principes van verantwoord materiaalbeheer en het inzetten van gerecycleerde materialen eigen maken. Bedrijven die het beheerssysteem willen implementeren krijgen ook individuele begeleiding.

www.crtl-recycling.be

30


DEMOPROBIO Demonstratie van productiviteitsverhoging in bioprocessen via geïntegreerde systemen Nieuwe bioprocestechnieken zijn cruciaal in de transitie naar een duurzame chemische productie. ISPR of insitu product removal is zo’n nieuwe techniek die een grote rol kan spelen bij de productiviteitsverhoging en emissieverlaging in de witte biotechnologie. DEMOPROBIO bestudeert heel specifiek de productiviteitsverhoging van bioprocessen door integratie met een membraantechnologie (pervaporatie). Concreet zoomt het project in op de productie van butanol. Dat proces vraagt vandaag een substraat dat duur is én remmend werkt op het proces. De nieuwe ISPR-technologie (een 2-trapsfermentatie met pervaporatie) verhelpt deze problemen – dat werd al op laboratioriumschaal succesvol getest. Dit project ambieert een demonstratie op pilootschaal om de robuustheid en betrouwbaarheid van het proces aan te tonen en om een goed beeld te krijgen van de haalbare productiviteitsverhoging. Zo’n demonstratie in een continue bedrijfsvoering levert ook de nodige informatie aan voor een technisch-economische evaluatie.

Kernbegrip KET

Demo-disseminatie

Tegelijk wordt de bredere relevantie van de combinatie fermentatie-membraanscheiding geëvalueerd voor de aanmaak van twee andere producten. Die worden geselecteerd in overleg met bedrijven uit de projectstuurgroep, op basis van hun hoge toegevoegde waarde. Die twee processen zullen dan getest worden op laboratoriumschaal om de haalbare productiviteitsverhoging te bepalen.

Looptijd


13/03/2013 tot 12/03/2015

•

Betrokken

•

Projecttype

partners

productiviteitsverhoging aantonen voor biobutanolproductie via een succesvolle demonstratie op industrieel relevante schaal; succesvolle proofs of concept voor twee andere fermentatie-membraanscheidingsprocessen.

VITO Bio Base Europe Pilot Plant; Essenscia; FISCH vzw; Ghent Bio-Energy Valley

Doelgroep

Contactgegevens


VITO Mevr Heleen De Wever [email protected]

Bedrijven kunnen het project aansturen via deelname aan de stuurgroep. Zowel apparatenbouwers als eindgebruikers uit de relevante sectoren komen hiervoor in aanmerking.

Kmo’s en go’s in de chemie en energiesector, cosmetica en voedingssector.

Mits een gunstige technisch-economische evaluatie zal een stappenplan en investeringsdossier worden uitgewerkt en zullen de mogelijkheden onderzocht worden om een eerste realisatie in Vlaanderen waar te maken. De inbreng van bedrijven is hierbij van wezenlijk belang. Succesvolle demonstratietesten zullen bedrijven kunnen overtuigen van het potentieel en de toegevoegde waarde van ISPR.

31


Bouw

ETICS buitengevelisolatie Buitengevelisolatie met ETICS is een sleuteltechnologie voor duurzaam en energiezuinig bouwen en verbouwen. De technologie maakt het mogelijk om thermische isolatie te bevestigen aan de buitenzijde van een dragende muur, en af te werken met bepleistering of harde bekleding (zonder luchtspouw, volgens een multilaagsysteem). ETICS past in de transformatie van de bouwsector naar een nieuw en duurzamer groeimodel met open innovatie, kennisdeling, slimme specialisatie en vergroening. Een doorgedreven implementatie van de technologie draagt bovendien bij tot het realiseren van de overheidsdoelstellingen om CO2-uitstoot en energieverbruik te verlagen.

Kernbegrip

Concreet wil het project daarom in eerste instantie referentiedocumenten opmaken en uitvoeringsdetails voor het gebruik van ETICS uitwerken. Zo kunnen bouwbedrijven met de nieuwe technologie aan de slag.

Samenwerking in de waardeketen


Om dit traject maximaal af te stemmen op de specifieke noden van Vlaamse aannemersbedrijven, wordt eerst nauw samengewerkt met een representatieve selectie van aannemersbedrijven. Daarna hanteert het project een collectieve aanpak voor de kennisborging en kennisverspreiding.

Looptijd


01/03/2013 tot 28/02/2016

• •

Betrokken

partners

WTCB Bouwunie; Confederatie Bouw Afwerking

begeleiding van een tiental aannemersbedrijven die met ETICS werken; opmaak van referentiedocumenten en uitvoeringsdetails omtrent de juiste toepassing van ETICS.

Doelgroep Bedrijven uit de bouwsector, voornamelijk kmo’s.

Contactgegevens


Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) Mevr Arwen Smits [email protected]

Alle bedrijven uit de bouwsector kunnen straks gebruik maken van de technische referentiedocumenten en uitvoeringsdetails voor ETICS. Omdat die documenten opgesteld worden in samenwerking met bedrijven uit de sector, beantwoorden ze van bij de start alle concrete vragen en problemen. Projectpartners Bouwunie en Confederatie Bouw betrekken hun bedrijven bij het project. Beroepsorganisaties NAV en BVA zorgen voor de input en bijdrage van architecten en studiebureaus. Blijvende besprekingen binnen de technische comités leiden tot werkprogramma’s en toekomstige actieplannen. Verdere individuele innovatie wordt ondersteund met begeleiding bij het indienen van kmo-innovatiedossiers.

33


Stortklaar beton Dit project focust op drie innovatieve betonmaterialen: zelfverdichtend beton, vezelversterkt beton en groen beton. Dat zijn sleuteltechnologieën voor de betonsector omdat ze onmiddellijk toegepast kunnen worden en een valabel antwoord bieden op problemen in de sector. Vooral op vlak van vergroening, efficiëntiewinst en lagere belasting van medewerkers scoren de technologieën hoog. De kennis over die technologieën ligt na uitvoerige wereldwijde onderzoeken voor het grijpen. De drempelvrees in de eerder traditionele bouwsector mag niet opwegen tegen de financiële, economische, maatschappelijke, sociale en ecologische voordelen.

Kernbegrip

Met dit project worden concrete werven ondersteund waarin deze materialen gebruikt worden. De werven worden ook uitvoerig gedocumenteerd zodat opgedane kennis ook overgenomen kan worden door andere gebruikers.

KET Nieuwe businessmodellen Open innovatie Werkorganisatie en competenties

Projectdoelstellingen Stimuleren van de toepassingsmogelijkheden voor stortklaar beton.

P rojecttype

D oelgroep

Bedrijfsbenadering

Bouwsector.

Looptijd


01/02/2013 tot 28/01/2016

Betrokken

Bedrijven krijgen vrijblijvende en kosteloze deskundige begeleiding bij het aanwenden van innovatief beton. Ze krijgen ook ondersteuning bij het voorschrijven, de voorbereiding en het ter plaatse storten van het beton.

partners

WTCB Fedbeton ( Federatie voor stortklaar beton); FPRG (Federatie van Producenten van Recycling Granulaten vzw); NAV (De Vlaamse Architectenvereniging)

Contactgegevens Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) Mevr Petra Van Itterbeeck [email protected]

W ebsite www.betonica.be/stortbeton

34


Luchtdicht bouwen van A tot Z Tegen 2020 moeten alle gebouwen in Vlaanderen zeer luchtdicht zijn. Dat is een gigantische uitdaging voor de Vlaamse bouwsector, en vraagt de transitie naar een Fabriek van de Toekomst. Dit project ondersteunt en begeleidt twintig bedrijven gedurende drie jaar bij hun transitietraject naar luchtdichter bouwen – een kernthema binnen het ruimere kader van energiezuinig en duurzaam bouwen. De focus ligt op de procesoptimalisatie om luchtdicht te bouwen, in het bijzonder in nieuwbouw. In de marge van het project wordt een inventaris opgemaakt over de meest voorkomende problemen en moeilijkheden op vlak van luchtdichtheid in de bouwsector. Die inventaris wordt gedeeld met alle geïnteresseerde bedrijven als onderdeel van een uitgebreidere gids voor het invoeren van een kwaliteitsaanpak voor luchtdicht bouwen. Niet-deelnemende bedrijven krijgen ook punctueel advies.

Kernbegrip Samenwerking in de waardeketen Slimme specialisatie Werkorganisatie en competenties

Projectdoelstellingen • •


Doelgroep

Looptijd

Kmo’s en zelfstandige ondernemers in de bouwsector.

01/01/2013 tot 31/12/2015

Betrokken

op korte termijn: algemene implementatie van luchtdicht bouwen in de dagdagelijkse bouwpraktijken; op middellange termijn (2020): luchtdicht bouwen vanzelfsprekend maken, net als stabiliteit, neerslagdichtheid, thermische isolatie, brandveiligheid, …


partners

WTCB Bouwunie; Confederatie Bouw vzw – Vlaamse Confederatie Bouw ; NAV, De Vlaamse Architectenvereniging

Contactgegevens

Alle bouwbedrijven en architecten kunnen beroep doen op de kennis die binnen het project opgebouwd wordt via publicaties, workshops en adviesverlening. Twintig geselecteerde bedrijven worden gedurende drie jaar grondig begeleid in hun evolutie naar luchtdichter bouwen in de praktijk. Die bedrijven werden geselecteerd op basis van een optimale spreiding qua locatie, bouwsystemen en kennisniveau.

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) Dhr Filip Dobbels [email protected]

W ebsite www.luchtdichtbouwen.net www.lbaz.be

luchtdichtbouwen

.

NET

35


Textiel en hout

TEXCHEM Duurzame chemie in textiel TEXCHEM ambieert een versnelde transitie naar duurzame chemie bij de Vlaamse textielproducenten. Zo kunnen zij straks duurzame textielproducten produceren en een groener productiesysteem op poten zetten. De transitie heeft een impact op de keuze van chemicaliën en textielproductieprocessen, op de wijze waarop omgegaan wordt met die chemicaliën en op de bedrijfsvoering in de textielindustrie. Een Textielindustrie van de Toekomst is groener en biedt de betrokken chemie- en textielbedrijven een mooi concurrentievoordeel en uitzicht op duurzame werkgelegenheid.

Slimme specialisatie

Het project mikt op nieuwe businessmodellen zoals het principe van kringloopsluiting en op duurzame productontwikkeling bij ontwerp en realisatie van textielproducten. Dat doel wordt bereikt via ervaringsuitwisseling tussen deelnemende bedrijven aan de hand van tweemaandelijkse werkgroepvergaderingen. Tegelijk werkt het project aan bewustmaking van het belang van eco-innovatie.

Projecttype


Ervaringsuitwisseling

•

Looptijd

•

Kernbegrip

01/09/2012 tot 31/08/2015

Betrokken

• partners

•

Fedustria Vlaanderen Centexbel; Essenscia

15-tal bedrijven maken een transitie naar een duurzame keuze van chemicaliën en zoeken alternatieven voor zorgwekkende stoffen in het bedrijf. 15-tal bedrijven implementeren het processchema flow van chemische producten in het textielproductiebedrijf. 20-tal bedrijven voeren een audit uit naar de transitie naar een duurzame chemie binnen het textielbedrijf als bedrijfsvoering. 20-tal bedrijven realiseren de transitie naar een duurzame chemie binnen het textielbedrijf.

Doelgroep

Contactgegevens

Kmo’s en go’s uit textielsector.

Fedustria Dhr Bruno Eggermont [email protected]

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven uit de textielsector krijgen persoonlijke begeleiding in hun transitie naar een duurzame chemische bedrijfsvoering.

W ebsite www.texchem.be

37


Netwerk vermarkting van innovatieve producten Ondanks de vele inspanningen inzake innovatie in België, is er nog al te vaak een probleem om innovatieve producten efficiënt en effectief op de markt te brengen. Een artikel uit De Tijd van 8 februari 2012 stelt het zo: “De zwakke punten liggen enerzijds bij de investeringen en anderzijds bij het naar de markt brengen van innovaties. Wat het ‘vermarkten’ van innovatie betreft, scoort België onder het gemiddelde. De verkoop van innovatieve producten of diensten daalt zelfs relatief. Belgen zijn ook geen kampioenen in het zoeken van bescherming voor intellectuele eigendom.”

Roadmapping

Dit project ambieert een effectieve en efficiënte vermarkting van Vlaamse innovaties, via een doordachte aanpak en de nodige begeleiding. Concreet wordt een netwerk voor ervaringsuitwisseling opgericht met als thema vermarkting van innovatieve producten. Die ervaringsuitwisseling moet gebeuren tussen de doelgroepbedrijven onderling, en tussen doelgroepbedrijven en experts bij Fedustria en de Vlerick Leuven Gent Management School.

Projecttype

Dertig bedrijven zullen zo hun kennis over het vermarkten van innovatieve producten vergroten.

Ervaringsuitwisseling


Looptijd

•

01/09/2012 tot 31/08/2015

•

Betrokken

D oelgroep

Kernbegrip

partners

Redactie en opmaak van een praktische handleiding met praktijkcases, handige tips, checklists en oplossingen voor concrete problemen. Deze handleiding blijft ook inzetbaar na afloop van het project. De kennis over het vermarkten van innovatieve producten vergroten bij dertig doelgroepbedrijven.

Vlerick Business School

Bedrijven uit de textiel, hout en meubelindustrie.

Contactgegevens


Fedustria Vlaanderen Mevr Katja De Vos [email protected]

Deelnemende bedrijven zullen via ervaringsuitwisseling een verhoogde kennis hebben over het vermarkten van innovatieve producten.

38


Roadmap naar de Textiel-, Hout-, en Meubelfabriek van de Toekomst Het studieproject Roadmap voor de Textiel-, Hout- en Meubelfabriek van de Toekomst wil een concreet stappenplan uittekenen om een sectorstrategie te implementeren op collectief en individueel niveau. Op die manier wordt strategisch ondernemerschap in de sector gestimuleerd. Het project bouwt de roadmap uit volgens deze stappen: • • •

Kernbegrip Roadmapping

bestaande strategische oefeningen inventariseren en actualiseren; strategische doelstellingen omzetten naar een concrete roadmap met knelpunten, acties en mijlpalen; een tool ontwikkelen om de roadmap te vertalen op bedrijfsniveau zodat ze kan dienen als strategisch kompas bij de individuele transformatie van bedrijven in de sector

Projecttype


Studie

•

Looptijd

• •

01/09/2012 tot 28/02/2014

Betrokken

•

partners

opmaak van een roadmap met een concreet stappenplan dat strategische doelstellingen omzet naar een concrete oplijsting van knelpunten, acties en mijlpalen; creatie van een tool waarmee individuele bedrijven de roadmap kunnen verfijnen op bedrijfsniveau; redactie van een eindrapport dat alle resultaten van het studieproject bundelt (projectbeschrijving, desk research, resultaten bevraging bevoorrechte getuigen, enquêteresultaten, in kaart gebrachte waardeketens, roadmap, tool,…); verspreiding van de resultaten bij de geïnteresseerde doelgroepbedrijven.

geen

Doelgroep

Contactgegevens

Bedrijven uit de textiel, houten meubelindustrie (kmo’s, go’s en zelfstandigen).

Fedustria Vlaanderen Dhr Chris De Roock [email protected]

M eerwaarde voor ondernemer Elk sectorbedrijf kan de ontwikkelde tool gebruiken om de roadmap te vertalen naar zijn eigen bedrijfssituatie. Daarvoor kan begeleiding van een Fedustria-adviseur gevraagd worden. Individuele transformatietrajecten kunnen het voorwerp uitmaken van een dossier in het kader van de kmoportefeuille, het kmo-programma IWT, het O&O-programma IWT, ...

39


ZEETEX Innovatieve textielproducten voor de zee De sterke textielsector in het westen van Vlaanderen schakelt steeds meer over van kleding en decoratie naar textiel voor de bouwsector (buildtech, geotech), automotive en transport (mobiltech), landbouw (agrotech) en andere indutechs. Om die ontwikkeling voort te kunnen zetten, moet de textielindustrie op zoek naar innovaties en synergieën met andere sectoren. De maritieme sector is vandaag slechts een beperkte partnersector. Maar de mogelijkheden zijn veel groter op vlak van technisch textiel (zeilen, touwen, beschermingsmiddelen, composietmaterialen, filters, visnetten), persoonlijke bescherming, geotextiel en industrie.

Kernbegrip

Uit onderzoek van UP-tex en Clubtex komen vier waardeketens naar voren waar synergie tussen beide sectoren mogelijk is:


• • • •

Projecttype Interreg

Looptijd

Concreet ambieert het project de oprichting van een consortium om de nieuwe toepassingsmogelijkheden van textielmaterialen voor maritieme toepassingen te exploreren, te identificeren en uit te breiden. De partners willen zo een unieke Europese cluster creëren voor textielontwikkelingen voor maritieme toepassingen.

01/10/2012 tot 30/09/2014

Betrokken

veiligheid in maritieme beroepen (persoonlijke beschermingsmiddelen); visvangst en aquacultuur (visnetten, conchylicultuur, filtratie en verpakking); kustbescherming en -aanleg (bescherming van de kust, baggerwerken, sanering); scheepsbouw en watersport (composieten, zeildoeken, touwen, off-shore windmolens).

partners

Centexbel, Fedustria UP-tex, Flanders’ Maritime Cluster, Pôle Aquimer

Contactgegevens


textielsector en maritieme sector samenbrengen in een context van vraag en aanbod, ontwikkeling initiëren van innovatieve textielproducten voor toepassing in de maritieme sector; nieuwe toepassingen van textielproducten in de maritieme sector stimuleren.

D oelgroep

Centexbel Dhr Daniël Verstraete [email protected]

Kmo’s in de textielsector (breiers, wevers, vlechters, veredelaars, …) die zich willen onderscheiden en groeien in de markten van de zee.

Website www.centexbel.be/nl/projects/zeetex-0

Grote ondernemingen in de textielsector die een meerwaarde kunnen bieden, kenniscentra en overheidsdiensten.

M eerwaarde voor ondernemer Ondernemers kunnen op gestructureerde wijze kennis maken met de voor hen nog onbekende maritieme sector. Ze kunnen producten ontwikkelen die een oplossing bieden voor specifieke vragen en technische noden van die sector.

40


SUSTECH (van productietechnologie naar kringlooptechnologie) SUSTECH wil de transformatie realiseren naar een gesloten kringloopmodel bij bedrijven in de textiel-, houten meubelindustrie. Zij hanteren vandaag nog een lineair productiemodel. Veel bedrijven willen die switch wel maken, maar weten niet goed hoe ze die omschakeling concreet moeten invullen. SUSTECH begeleidt hen in twee cruciale fases van de omschakeling: de ontwikkelingsfase en de end-of-life fase. Dat gebeurt in drie stappen: •

stap 1: collectieve bedrijfsbenadering. Alle deelnemende bedrijven selecteren een van de acht bedrijfsuitdagingen: • in de ontwikkelingsfase: dematerialisatie, duurzame materiaalselectie, design for recycling, reassemblage of modulariteit; • in de end-of-life fase: hergebruik, recyclage of levensduurverlenging.

•

stap 2: gerichte collectieve bedrijfsbenadering. De bedrijven kiezen een sleuteltechnologie uit de acht technologiegroepen: • duurzame materiaaltechnologieën; • duurzame procestechnologieën; • lichtgewichtmateriaal technologieën; • recycling en closed loop technologieën; • duurzame verbindingstechnologieën; • technologieën voor optimalisatie en minimalisatie van materiaalgebruik; • technologieën voor tracking en identificatie; • technologieën voor remanufacturing;

Fedustria Vlaanderen Centexbel

•

stap 3: individuele bedrijfsaanpak. Veertig bedrijven werken een technologietraject uit, en bij zestig bedrijven gebeurt technologiematching.

Contactgegevens


Fedustria Dhr Bruno Eggermont [email protected]

•

Kernbegrip KET Nieuwe businessmodellen Samenwerking in de waardeketen


Looptijd

01/02/2013 tot 31/01/2015

Betrokken

partners

•

W ebsite

Bedrijven uit de textiel-, houten meubelindustrie versneld op weg helpen naar een circulair model door het gericht inzetten van de gepaste sleuteltechnologieën. Technologietrajecten uitwerken en technologiematching uitvoeren bij respectievelijk 40 en 60 bedrijven.

Doelgroep

www.sustech.be

Bedrijven uit de textiel- en houtsector.

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven krijgen begeleiding bij hun versnelde transitie: strategievorming (keuze van bedrijfsuitdagingen in de collectieve bedrijfsbenadering), tactische keuzes (selectie van relevante technologiegroepen en sleuteltechnologieën) en uitklaren van concrete toepasbaarheid en implementeerbaarheid, met commerciële resultaten tot gevolg.

41


Additive manufacturing: toekomstige sleuteltechnologie voor het opwaarderen van textiel en kunststof Additive manufacturing doet het goed in Vlaanderen. Die technologie, ook bekend als 3D-printing, keert het klassieke productieproces om. Objecten worden niet langer gemaakt met machines of via een gietproces, maar worden laag per laag selectief gestapeld. De technologie is geschikt voor allerlei materialen: metalen, kunststoffen, keramische materialen en zelfs beton. De uitdaging: deze sleuteltechnologie ook inzetten buiten de huidige nichemarkten, en voor meer toepassingen dan objecten op zich. Want de technologie zet dan wel grote stappen voorwaarts, de meeste bedrijfstakken kennen de toepassingsmogelijkheden voor hen onvoldoende. Terwijl zeker de combinatie van additive manufacturing en traditionele productiemethodes in een hybridetechnologie kan leiden tot technische en economisch interessante vernieuwingen.

Kernbegrip KET Roadmapping

Projecttype

Looptijd

Dit project wil deze vernieuwende productiestrategie snel in Vlaanderen implementeren in industrietakken waar ze een duidelijke meerwaarde biedt. Om dat te realiseren wordt eerst samen met bedrijven gezocht naar mogelijkheden van additive manufacturing bij de individualisering van weefsels, breisels, nonwovens, injection molded parts, films, ... Tegelijk wordt nagegaan welke ideeën realiseerbaar worden met deze technologie, die voordien onhaalbaar waren.

01/03/2013 tem 28/02/2015


Betrokken

•

Demo-disseminatie

partners

Centexbel Federplast.be; Flanders’ PlasticVision

• •

Contactgegevens

disseminatie van de huidige state-of-the-artkennis van de diverse additive manufacturing technologieën; de mogelijkheden van 3D-printen op textiel- en kunststofproducten evalueren via kleinschalige tests; demonstraties geven aan de bedrijven en hen activeren om de mogelijkheden nader te onderzoeken om deze nieuwe productietechnologie te integreren in hun bestaande productie van textiel en kunststoffen.

Centexbel Mevr Karen Deleersnyder [email protected]

D oelgroep

Website


www.AMonTP.be

Bedrijven worden op de hoogte gebracht van de actuele state-of-the-artkennis van deze sleuteltechnologie. Wie verder wil gaan, kan deelnemen aan kleinschalige tests op een selectie van het eigen materiaall.

Bedrijven uit de textiel- en kunststofsector.

42


Voeding


Voedselverlies Onze bedrijven verliezen te veel grondstoffen en producten die nog geschikt zijn voor consumptie door de mens. De bezorgdheid hierover is terecht groot, maar de cijfers lopen erg uiteen en betrouwbare informatie is nauwelijks voorhanden. Nochtans zijn die precieze gegevens cruciaal om zicht te krijgen op de échte omvang van het probleem, en op eventuele maatregelen. De aanpak van voedselverlies kadert in een ruimere aandacht voor duurzaamheid op economisch, ecologisch en maatschappelijk vlak. Als we naar een duurzame voedselketen willen, zijn efficiënt gebruik van grondstoffen en maximale valorisatie van producten absoluut noodzakelijk.

Kernbegrip

Dit project gaat in eerste instantie op zoek naar correct cijfermateriaal: welke verliezen treden op, waar gebeurt dat en hoe groot zijn ze. In een tweede fase worden remedies voorgesteld. Daarbij wordt niet alleen gefocust op de voedingsbedrijven zelf, maar ook op hun wisselwerking met andere schakels van de voedselketen.

Roadmapping

Projecttype


Studie

Looptijd

• •

01/09/2012 tot 28/02/2014

•

Betrokken

D oelgroep

partners

inventarisatie van de voedselverliezen bij de Vlaamse voedingsbedrijven; opmaak van een brochure met de resultaten en met aanwijzingen om de voedingsbedrijven op weg te helpen naar een efficiënter en duurzamer productieproces en management van grondstoffen; sensibiliseren van voedingsbedrijven omtrent de problematiek van voedselverlies.

geen

Bedrijven uit de voedingsindustrie, zowel kmo’s als go’s.

Contactgegevens


Fevia Vlaanderen Mevr Liesje De Schamphelaire [email protected]

Bedrijven krijgen individuele begeleiding bij het in kaart brengen van het voedselverlies binnen de onderneming (audit). Verder geniet elk sectorbedrijf van de kennis en informatie over voedselverlies en remedies.

Website www.feviavlaanderen.be

44


Foodinofra De Vlaamse voedingssector moet innoveren. Dat gebeurt best op een open manier, zodat alle bedrijven individueel of collectief gebruik kunnen maken van gedeelde infrastructuur en kennis. Dit project wil zo’n cultuur van innovatie realiseren, gebaseerd op een besef van: • • •

Kernbegrip

Innovatie is een zaak van alle voedingsbedrijven – niet alleen van de grote spelers in de markt. Samenwerking versterkt innovatie. Bedrijven uit de voedingsketen en uit andere sectoren werken best nauw samen met elkaar, en met onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Innovatie gebeurt op verschillende vlakken: technologische vernieuwing en O&O, het ontdekken en vervullen van consumentenwensen, ...

Foodinofra zal innovatie toegankelijker maken voor kmo’s via:

Open innovatie

P rojecttype

• •

Bedrijfsbenadering


Looptijd

• •

01/09/2012 tot 31/08/2014

Betrokken

• partners

het oprichten van een innovatie-infrastructuur en testomgeving; de combinatie van apparatuur en kennis bij productiebedrijven en machinebouwers.

oprichten van een open-innovatie infrastructuur voor piloottesten; voorstellen van de open-innovatie infrastructuur aan Vlaamse bedrijven uit de voedselketen met demonstraties en workshops in de Food Pilot rond innovatieve concepten en technologieën; kennisverspreiding via opleidingen.

Doelgroep

Fevia Vlaanderen Flanders’ FOOD ILVO

Voedingsindustrie (kmo en go), belangenorganisaties en sectorfederaties.


Contactgegevens ILVO (Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek) Mevr Karen Verstraete [email protected]

Betrokken bedrijven genieten van de labo-infrastructuur en van de mogelijkheid tot het uitvoeren van testen op pilootschaal en semi-industriële schaal. Zo creëert het project een gemeenschappelijke, industriële openinnovatie-infrastructuur (clustervorming) rond voeding.

Website

http://www.fevia. be/#ref=article&val=48447

45


Innovatieve hub voor de agro-voedingsindustrie Het Nieuw Industrieel Beleid biedt de kans aan West-Vlaanderen om grote stappen te zetten in de uitbouw van een Fabriek voor de Toekomst in de agro-voedingsindustrie. Dit project focust concreet op: • •

Kernbegrip

Projectpartners voor de innovatieve hub zijn de provinciale overheid (vertegenwoordigd via de POM WestVlaanderen), kennisinstellingen in West-Vlaanderen en kenniscentra in de agro-voedingscluster.



Projecttype

• • •

EFRO

Looptijd 01/06/2012 tot 31/05/2014

Betrokken

de uitbouw van economische samenwerkingsverbanden tussen ondernemingen, overheid, kennis- en innovatieactoren, ...; het bundelen van kennis bij de projectdeelnemers.

een expertisecentrum voeding uitbouwen om de kennis in de sector te vergroten; ondernemingen (vooral kmo’s) betrekken via netwerkplatformen, tools en workshops; sterke samenwerkingsverbanden uitbouwen tussen alle actoren in de agro-voedingscluster via een knooppunt voor de agro-voedingscluster en via de creatie van het minimale materiële kader binnen het Ondernemerscentrum Roeselare, waarbinnen de inhoudelijke acties gestalte kunnen krijgen in het Huis van de Voeding.

D oelgroep

partners

POM West Vlaanderen KATHO, Ondernemerscentra West-Vlaanderen

Bedrijven in de voedingssector, onderwijsinstellingen, kenniscentra en overheden.

Contactgegevens

Kmo’s genieten van een hele reeks concrete acties:

POM West Vlaanderen Mevr Heidi Hanssens [email protected]

•


• • • • • •

46

uitbouw van netwerkplatformen voor partnermatching en afstemming van innovatievragen op het kennis- en expertiseaanbod; ontwikkeling van tools en workshops om bedrijfsprocessen te optimaliseren en nieuwe processen en technieken te ontwikkelen; terbeschikkingstelling van een HACCP-conforme testomgeving voor toegepast onderzoek; uitbouw van een expertisecentrum voeding, gericht op concrete noden van de voedingskmo’s en de disseminatie van de onderzoeksresultaten; ontwikkeling van methodieken en instrumenten ter versterking van de in- en doorstroom van geschikt personeel; uitbouw van het Ondernemerscentrum Roeselare als interdisciplinair knooppunt voor de actoren uit de agro-voedingscluster; clustural branding.


F3 Food Factory of the Future, transformatie naar de Voedingsfabriek van de Toekomst De transformatie van de Vlaamse voedingsindustrie tot een Fabriek van de Toekomst moet de competitiviteit van onze bedrijven verhogen. De versterking van die sector zorgt bovendien voor een hefboomeffect voor de gehele Vlaamse economie. De transformatie vraagt maximale inzet op drie van de zeven sleuteltransformaties: • • •

Kernbegrip Open innovatie Samenwerking in de waardeketen

De projectpartners willen de betrokken bedrijven sensibiliseren, motiveren en ondersteunen om die nieuwe technologieën te incorporeren in het productiesysteem. Dat betekent concreet dat wordt ingezet op de organisatie van:


• • • • • •

Looptijd 01/03/2013 tot 16/06/2015

Betrokken

world class productiemiddelen, zoals opkomende procestechnologieën ter verbetering van de kwaliteit en houdbaarheid; digitale fabrieken met geïntegreerde ICT-oplossingen; slimme productie van voedingsmiddelen via automatisatie om het productiesysteem wendbaarder te maken.

seminaries en bedrijfsbezoeken; technologiescans door experten; technologiescouting in het buitenland; brainstormsessies met de industrie; verkennende experimenten en operationele haalbaarheidsstudies; strategische transformatieplannen voor de bedrijven die verder willen gaan.

partners

Flanders’ FOOD Agoria, Sirris

Fevia Vlaanderen schreef een witboek over innovatie van producten en processen in de voedingsindustrie. Flanders’ FOOD neemt als competentiepool de uitwerking van die richtlijnen op zich. Ook Agoria en Sirris zijn partners van het project.

Contactgegevens


Flanders’FOOD Dhr Stefan Coghe [email protected]

• • • •

Website

technologiescans uitvoeren in een zestigtal bedrijven; technologische experimenten uitvoeren en advies geven aan een vijftigtal bedrijven; transformatieplannen opmaken voor een twintigtal bedrijven; daadwerkelijke transformatie tot topondernemingen realiseren bij een tiental bedrijven.

Doelgroep

www.f-3.be

Bedrijven uit de voedingsindustrie (kmo en go).

M eerwaarde voor ondernemer Geïnteresseerde bedrijven krijgen informatie over de technologische innovatiemogelijkheden via seminaries, bedrijfsbezoeken, technologiescans en technologiescouting. Haalbaarheidsstudies en verkennende experimenten geven inzicht in de realisatiekansen van nieuwe technologieën. De transformatie van bedrijven tot lead plants inspireert sectorgenoten om zelf te innoveren.

47


Naar een duurzame transformatie van het Vlaamse landbouw- en voedingssysteem Het landbouw- en voedingssysteem in Vlaanderen moet sneller transformeren naar een duurzamer model. Om dat te realiseren, focust dit project op de actoren van de keten zelf. De komende twee jaar staan in het teken van vier acties: • • • •

Kernbegrip

een strategie en actieplan uitwerken; een action lab opstarten en uitvoeren; een globaal meetinstrument op punt stellen dat de vooruitgang in duurzame ontwikkeling kan meten; interactieve communicatie op gang brengen tussen de actoren.


Roadmapping Samenwerking in de waardeketen

Looptijd

• • • • • •

01/05/2013 tot 31/04/2015

•

Betrokken

D oelgroep

Projecttype Studie

partners

FEVIA Vlaanderen Boerenbondvereniging voor Projecten vzw, BEMEFA

Contactgegevens

het systeem analyseren (binnen en tussen de schakels van de voedingsketen); een gestructureerde stakeholderdialoog op poten zetten; een strategisch plan uittekenen; een actieplan met een roadmap opmaken; 4 action labs met ervaringsgerichte leertrajecten creëren; een meetinstrument ontwerpen om de evolutie richting verduurzaming in kaart te brengen en om die evolutie systematisch te registreren en te meten; een communicatieplan uitwerken.

Bedrijven van de landbouw- en voedingsketen en hun sectororganisaties (ABS, Boerenbond, BEMEFA, FEVIA, Unizo, COMEOS), kenniscentra, consumenten en overheden.

M eerwaarde voor ondernemer De sectororganisaties van het Vlaamse landbouw- en voedingssysteem beseffen dat verduurzamen een noodzaak is om de ontwikkeling in de sector te handhaven. Gezien de grote verbondenheid van de verschillende schakels van de voedingsketen, gebeurt dat best volgens een gemeenschappelijke aanpak en strategie. Daar plukken alle bedrijven in de sector de vruchten van.

FEVIA Vlaanderen Ann Nachtergaele [email protected]

48


Sectoroverschrijdend


Groei door innovatie Het Nieuwe Industriële Beleid wil een productiviteits- en concurrentieoffensief voor Vlaanderen opzetten. Transformatie is daarin cruciaal. Maar: wat wil dat zeggen? Voor veel bedrijven is transformatie immers nog een breed en onbekend begrip. Groei door innovatie is daarom een bewustmakingsproject. Het wil bedrijven informeren over de precieze betekenis van transformatie. Bovendien reikt het project concrete handvaten aan om zelf over transformatie na te denken in functie van hun eigen activiteiten. Het project zet in op drie transformatiemethoden:

Kernbegrip

• • •

Werkorganisatie en competentie Open innovatie Samenwerking in de waardeketen

Deze acties maken deel uit van het project:

P rojecttype

•

Bewustmaking

•

Looptijd

•

01/09/2012 tot 01/09/2014

Betrokken

open Innovatie: transformatie door R&D-samenwerkingsverbanden; co-creatie: transformatie door samenwerking met klanten en leveranciers; organisatie-innovatie: transformatie door samenwerking met het eigen personeel (intrapreneurship).

houden van trendwatching-presentaties, bevraging van bedrijven en een communicatiecampagne rond transformatie; een leesclub en koploperstafel oprichten, en inhoudelijke bijeenkomsten houden over open innovatie, co-creatie en organisatie-innovatie; out-of-the-boxsessies, study visits en kennismodules om de vertaalslag naar de eigen praktijk te maken.


partners

VKW Limburg Brainport Development nv

• • •

Contactgegevens

informeren over trends in relatie tot transformatie; identificeren van concrete voorbeelden en best practices; internaliseren van transformatiekennis en vertalen naar de eigen context.

D oelgroep

VKW Limburg Dhr Raf Sluismans [email protected]

Bedrijven uit alle sectoren, zowel kmo als go.


Website

Het project is een eye opener voor veel bedrijven die vandaag geen mogelijkheden zien om zélf mee te transformeren. Via concrete acties doen we bedrijven nadenken over transformatie binnen de eigen muren.

www.groeidoorinnovatie.eu

50


Smart Energy Solutions Energie is vaak de belangrijkste kostendrijver bij industriële ondernemingen. Maar steeds meer bedrijven zijn, naast consument, ook energieproducent – ze wekken energie op met hun eigen (al dan niet hernieuwbare) energieproductie-installatie. Een smart grid geeft bedrijven de kans om die productie ook te valoriseren op de energiemarkt. Uiteraard moeten daarvoor de nodige infrastructuuraanpassingen en ICT-innovaties gebeuren. Maar Vlaanderen kan een echte sleutelrol spelen op die energiemarkt van de toekomst. Smart grids openen bovendien enorme kansen op het uitbouwen van nieuwe economische activiteiten die een boost geven aan de Vlaamse werkgelegenheid.

Kernbegrip

Smart Energy Solutions speelt daarop in. Dit project wil:

KET Lead plants & lead companies Nieuwe businessmodellen

• •

P rojecttype Bewustmaking


Looptijd

•

16/09/2012 tot 15/09/2014

Betrokken

ondernemingen wegwijs maken in de concrete kansen die intelligente energienetten voor hen kunnen betekenen; bedrijven aanzetten om een actieve speler te worden op het slimme energienet van de toekomst, via informatieverspreiding, netwerken, expertseminaries, partnermatching en strategische en projectondersteuning.

• partners

informeren van een dertigtal organisaties over de kansen van smart grids via infosessies, opleidingen en individuele gesprekken; projectondersteuning bieden aan een tiental bedrijven die een samenwerking aangaan in kader van opstart slim energienet.

Smart Grids Flanders

Doelgroep

Contactgegevens

Kmo’s en go’s uit diverse sectoren.

Smart Grids Flanders Dhr Pieter Verachtert [email protected]


Website

Ondernemingen ontdekken de opportuniteiten van smart grids en van de elektriciteitsmarkt van morgen. Zo kunnen bedrijven een actieve rol opnemen in die markt, en de kost van energie mee beheersen en sturen.

www.smartenergysolutions.be

51


Waterstof De wereldwijde aandacht groeit voor het gebruik van duurzame waterstof in early-market-toepassingen als openbaar vervoer, logistiek en het balanceren van hernieuwbare elektriciteit. Japan en de USA, maar ook Europa, investeren fors. Vlaanderen heeft een aantal unieke waterstoftechnologiebedrijven, die bovendien goed verdeeld zijn over de waardeketen van productie tot eindgebruik. Voorbeelden zijn de grootste brandstofcelplant op restwaterstof ter wereld (1 MW) en een uniek tankstation voor duurzame waterstof. Gezien de internationale aandacht voor waterstof én de goede uitgangspositie van Vlaanderen is waterstof een perspectiefrijke technologie. Vlaanderen kan leidend worden in Europa op voorwaarde dat enkele lead markets rond waterstof zeer gedetailleerd in kaart worden gebracht.

Kernbegrip Roadmapping

Dit studieproject omvat:

P rojecttype

•

Studie

opmaak van een roadmap 2020 voor de markten logistiek, openbaar vervoer en balanceren van hernieuwbare elektriciteit; aflijnen van een ideale lead cluster, waaruit Vlaamse lead plants worden gedefinieerd en geactiveerd; studie naar de verankering van deze technologieontwikkeling in Vlaanderen op basis van een marketpull strategie; schetsen van implementatiescenario’s om de thuismarkt rond waterstof uit te rollen.

Looptijd

• •

01/09/2012 tot 28/02/2014

•

Betrokken

De studie moet de aanwezige troeven in Vlaanderen rond waterstof verzilveren in een unieke economische activiteit op vlak van duurzame ontwikkeling in Vlaanderen en daarbuiten.

partners

WaterstofNet


Contactgegevens

Opmaak van een roadmap 2020 voor drie lead markets voor waterstoftoepassingen: logistiek, openbaar vervoer en hernieuwbare elektriciteit..

Waterstofnet vzw Dhr Adwin Martens [email protected]

D oelgroep

Website

Bedrijven, onderwijsinstellingen, kenniscentra en overheden.

www.waterstofnet.eu

M eerwaarde voor ondernemer Bij de vorming van clusters voor toepassing van waterstof als energiedrager binnen logistiek, openbaar vervoer of bij opslag van hernieuwbare energie kunnen zowel technologieaanbieders als eindgebruikers referenties opbouwen, die in een groter roll-out scenario hun kennis kunnen valoriseren.

52


De kmo 2.0 De kmo 2.0 wil een begeleidingsmethodiek ontwikkelen en implementeren voor de transformatie van lowtech kmo’s in Vlaanderen tot moderne ondernemingen. De eerste stap is die van inputverzameling rond vier centrale thema’s: vergroening van de economie, creativiteit en innovatie, digitalisering en tekort aan personeel. Vier werkgroepen onderzoeken de uitdagingen rond die thema’s voor lowtech kmo’s. Een nieuw op te richten kmo-industrieplatform evalueert en valideert de resultaten van die werkgroepen. Op basis van die verzamelde input, wordt daarna een begeleidingsmethodiek uitgewerkt voor Vlaamse kmo’s. Die wordt ook in 10 bedrijven uitgetest onder begeleiding. Met het eindrapport, het handboek en het slotevent worden de resultaten verder verspreid naar alle betrokkenen.

Kernbegrip Internationalisering Open innovatie Samenwerking in de waardeketen



Doelgroep

Looptijd

Kmo’s in uiteenlopende sectoren.

01/09/2012 tot 31/08/2015

Betrokken

uitwerken van een begeleidingsmethodiek voor lowtech kmo’s; uittesten van de methodiek in een tiental pilootbedrijven; verspreiden van de bevindingen bij kmo’s.

partners

Unizo Belgapom, Bouwunie, Econopolis, Federauto

Contactgegevens Unie van Zelfstandige Ondernemers UNIZO Dhr Jos Heiremans [email protected]

53


Lead plants & lead companies Een transformerende economie heeft nood aan lead plants en lead companies. Dit project spoort bedrijven op met het potentieel om uit te groeien tot zo’n leidende onderneming, en begeleidt hen bij het opnemen van die rol. Het project is een intensief programma met acht peer-to-peerworkshops en vier terugkoppelsessies, gecombineerd met individuele mentoring en begeleiding door experten. Dat betekent concreet dat de bedrijven begeleid en gecoacht worden bij:

Kernbegrip

• •

Lead plants & lead companies

het opstellen van een leadstrategie; de implementatie van de leadstrategie.

P rojecttype

Het project vertrekt vanuit de kracht van ondernemingen om hun transformatie in eigen handen te nemen en een strategie op te stellen om die transformatie te realiseren.

Bedrijfsbenadering


Looptijd 01/09/2012 tot 31/08/2015

• • •

Betrokken

D oelgroep

partners

Kamer Van Koophandel Kempen Kamer Van Koophandel Mechelen

• •

Contactgegevens

ontwikkeling van lead strategie bij een zestal lead plants en een achttal lead companies; implementatie van lead strategie bij een drietal lead plants en een vijftal lead companies; het bewustzijn verhogen van het belang van lead plants en lead companies bij andere stakeholders.

managers en bedrijfsleiders van regionale vestigingen van multinationals die nog geen lead plant zijn maar wel die ambitie en potentie hebben; bedrijfsleiders en beslissingsnemers van middelgrote, Vlaamse ondernemingen die de ambitie en potentie hebben om een lead company te worden.


VOKA Antwerpen – Waasland Mevr Nadia Werkers [email protected]

Deelnemers aan dit project stellen hun eigen leadstrategie op en implementeren die ook. Dat vraagt een sterk engagement – maar in ruil daarvoor krijgen de ondernemingen intensieve begeleiding en coaching.

Website www.voka.be/antwerpen-waasland/ diensten/lead-plants-en-lead-companies/

54


Kracht Keten Redesign: Activeren en Cocreëren door Herontwerp van Toeleverketens Personeelsschaarste dreigt in tal van sectoren. Toch vinden veel arbeidskrachten moeilijk hun weg naar een duurzame en waardevolle job. Die twee vaststellingen vormen het uitgangspunt voor het project Kracht. Kracht staat voor Keten Redesign: Activeren en Cocreëren door Herontwerp van Toeleverketens. Het project wil het arbeidspotentieel van kansengroepen beter benutten door ketensamenwerking te bevorderen. Want een een intelligente toeleverketen steunt op hooggeschoolde werknemers én op kansengroepen. Ook voor die laatste is een waardevolle productieve plaats weggelegd. Zo tracht Kracht sociale integratie te combineren met industriële innovatie.

Kernbegrip Werkorganisatie en competenties

In een eerste fase worden vijf waardeketens grondig doorgelicht. Op basis van die resultaten ontwikkelt het project een breed toepasbaar instrumentarium voor het herontwerp van ketens. Het project maakt ook een inventaris op van blokkerende randvoorwaarden op institutioneel vlak en op vlak van infrastructuur.

Projecttype


Bedrijfsbenadering

Ontwikkeling van een innovatief instrumentarium voor herontwerp van ketens in functie van de economische performantie van toeleverketens en de inclusie van kansengroepen.

Looptijd

Doelgroep

01/08/2012 tot 31/07/2015

Betrokken

Bedrijven uit uiteenlopende sectoren, onderwijsinstellingen en overheden. partners

ConnAct vzw BP Gent ; Corelio; De Lijn - Stelplaats Oostende; De Oesterbank; Flanders Synergy; Flexpack; Opslag en Distributie Ter Haeghe

M eerwaarde voor ondernemer Kracht leidt tot de ontwikkeling van een nieuw businessmodel, gebaseerd op samenwerking tussen lokale ondernemers. Dat laat hen toe om grotere opdrachten in de wacht te slepen en zo de tewerkstelling in Vlaanderen te garanderen voor alle competentieniveaus – ook kansengroepen.

Contactgegevens ConnAct vzw Mevr Veerle Dewael [email protected]

Website www.connact.be

55


Interdisciplinaire clusters als opstap naar een kennisgedreven economie In West-Vlaanderen wordt via dit project gebouwd aan twee Fabrieken van de Toekomst – één op vlak van cleantech, en één op vlak van nieuwe en intelligente materialen en producten, en industrieel design. Er wordt gewerkt aan de uitbouw van economische samenwerkingsverbanden tussen bedrijven, overheden en kennis- en innovatieactoren. Die samenwerking mondt uit in concrete acties op vlak van infrastructuur, branding, dienstverlening en netwerking, onderzoek, innovatie en opleiding. Internationalisering, duurzaamheid en innovatie staan daarbij hoog op de agenda.

Kernbegrip

Het project ambieert drie cruciale stappen voor een slagkrachtige Fabriek van de Toekomst:

Roadmapping Slimme specialisatie

• • •

Projecttype EFRO

kennisinstellingen versterken op materieel en immaterieel vlak; ondernemingen (vooral kmo’s) de weg wijzen naar de Fabriek van de Toekomst; sterke samenwerkingsverbanden uitbouwen tussen alle actoren in de cluster.

Looptijd

Het project steunt op een partnership tussen de provinciale overheid (vertegenwoordigd door POM WestVlaanderen) instellingen met impact op de provincie en kenniscentra die in de vooropgestelde clusters actief zijn.

01/02/2012 tot 31/07/2014


Betrokken

•

partners

sterke samenwerkingsverbanden uitbouwen tussen alle actoren die relevant zijn voor de twee vooropgestelde clusters; kennisinstellingen en kenniscentra versterken op materieel en immaterieel vlak; ondernemingen (in het bijzonder kmo’s) toeleiden naar deze FvT’s via netwerkplatformen, tools en specifieke workshops.

POM – West-Vlaanderen Howest; KHBO; UGent; Flanders Plastic Vision; Greenbridge; Zonnewindt

• •

Contactgegevens

D oelgroep

POM West-Vlaanderen

Kmo’s, onderwijsinstellingen, kenniscentra en overheden.

cluster materialen Mevr Eefje Hernalsteen [email protected]


cluster energie Dhr Geert Dangreau [email protected]

•

Kmo’s genieten van een hele reeks concrete acties:

• • • • • •

56

uitbouw van netwerkplatformen voor partnermatching en afstemming van innovatievragen op het kennis- en expertiseaanbod; ontwikkeling van tools en workshops om bedrijfsprocessen te optimaliseren en nieuwe processen en technieken te ontwikkelen; terbeschikkingstelling van testen meetapparatuur bij de implementatie van die nieuwe processen en technieken; ontwikkeling van concrete, bedrijfsgerichte onderzoeksthema’s; ontwikkeling van methodieken en instrumenten ter versterking van de in- en doorstroom van geschikt personeel; verhoogde aansluiting van kmo’s op infrastructurele netwerken, zoals duurzame transportcorridors; clustural branding.


FabLabXL: Fabriek van de Toekomst Fablab staat voor fabrication laboratory (of soms ook: fabulous laboratory). Zo’n lab is uitgerust met tools die om het even welk ontwerp kunnen realiseren: een windmolen, een geavanceerde gamecontroller, een intelligent meubelstuk, een maquette van een gebouw, een robot, een eenvoudige sleutelhanger ... alles. Dit project wil zo’n laboratorium realiseren in Vlaanderen. FabLabXL biedt zo een antwoord op de vaststelling dat Vlaanderen slecht scoort op vlak van ambitieus ondernemerschap. Het lab onderscheidt zich door:

Kernbegrip Werkorganisatie en competenties Open innovatie

Projecttype

hoogtechnologische uitrusting: lasercutter, 3D-printer, CNC-machines, een draaibank, microcontrollerborden, elektronicacomponenten, elektronische meettoestellen, computers met ontwerpsoftware, ...

•

open innovatie: in FabLabXL kunnen bedrijven, zelfstandigen, onderzoeksgroepen en studenten samenwerken om kennis, technologie en competenties uit te wisselen. Kmo’s, micro-ondernemingen en starters kunnen er beroep op doen bij het design en de prototyping van innovatieve toepassingen met een hoge toegevoegde marktwaarde.


EFRO

• • •

Looptijd 01/02/2013 tot 31/01/2015

Betrokken

•

• partners

een open innovatieplatform oprichten, met een bootcamp voor highpotentials; rapid prototyping dienstverlening realiseren in Vlaanderen; multidisciplinaire netwerken oprichten om de samenwerking tussen ondernemingen en kenniscentra te bevorderen; een creatief open innovatiecentrum en het inrichten van een FabLabXL Bootcamp voor highpotentials.

Doelgroep

Erasmushogeschool Brussel UNIZO

Kmo’s en zelfstandige ondernemers in uiteenlopende sectoren.

Contactgegevens


Erasmushogeschool Brussel Dhr Stijn De Mil [email protected]

Ondernemers, in het bijzonder kmo’s, kunnen gebruik maken van de machines, tools en expertise in FabLabXL om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen met hoge toegevoegde waarde.

Website www.fablabxl.be

57


Elektriciteitscentrale van de Toekomst: vraagsturing bij industriële gebruikers De Elektriciteitscentrale van de Toekomst moet in de eerste plaats komaf maken met de toenemende kans op black-outs van het Belgische elektriciteitsnet. De kans op dergelijke blackouts groeit gestaag door de toenemende en steeds groeiende onbalansen op het net. Die worden op hun beurt veroorzaakt door de impact van steeds meer intermitterende bronnen zoals zonnepanelen en windmolens. Vandaag lost tranmissienetbeheerder Elia die onbalansen op. Elk kwartier controleert Elia de verschillen tussen vraag en aanbod aan elektriciteit, en reageert het met extra productie in gasgestookte elektriciteitscentrales. Die Open Cycle Gas Turbines werken snel, maar stoten ook erg veel CO2 uit.

Kernbegrip KET Samenwerking in waardeketens Nieuwe businessmodellen

Er bestaat een andere oplossing: vraagsturing bij industriële verbruikers. In de industrie kan verbruik vaak probleemloos tijdelijk onderbroken worden en verplaatst naar een ander tijdstip. Dat maakt het beheer van onbalansen eenvoudiger én levert een efficiëntiewinst op bij de betrokken bedrijven. Die kunnen immers op neutrale wijze deelprocessen identificeren en analyseren. Een win-win dus.

Projecttype

Toch is vraagsturing een sleuteltechnologie die op veel weerstand stuit. Onwetendheid en negatieve perceptie spelen een grote rol. Bij het wegnemen daarvan zijn vooral sectorfederaties van belang.

Bedrijfsbenadering

Looptijd

Ook regulatoire en technische hordes staan in de weg van een snelle adoptie van de technologie. Dit project wil die hordes wegnemen door onderzoek te voeren naar de wijze waarop vraagsturing efficiënt kan worden geïmplementeerd in verschillende sectoren. Zo kan een nieuwe Centrale van de Toekomst ontstaan, met een veel lager CO2-verbruik.

01/02/2013 tot 31/05/2014

Betrokken

partners

Beroepsvereniging der Belgische Vries- en Koelnijverheid (BVBVK) VEGEBE; FGBB; Fenavian; Belgapom; Cobelpa; REstore nv;


Contactgegevens

D oelgroep

BVBVK Dhr Koenraad Vangoidshoven [email protected]

In een eerste fase wordt een pilootgroep van 25 pionierende bedrijven (kmo en go) geselecteerd in de koelsector, diepvriesvoeding, bakkerij- en papiersector.

• •

vraagsturing inzetten zonder de continuïteit van het productieproces te schaden; zware en kostelijke ingrepen in de bestaande productie-installaties vermijden.


Website www.cold-storage.be/NL/publicaties/Elektriciteitsfabriekvandetoekomst

58

De kennis en ervaring die opgedaan wordt in de loop van het project kan achteraf gebruikt worden door ondernemingen uit allerlei sectoren. Bedrijven die vraagsturing implementeren dragen bij tot CO2-reductie en ontvangen een significante jaarlijkse vergoeding.


Omni-Mat Omvormen van nieuwe materialen Energie en milieu zijn van vitaal belang voor onze samenleving. De vraag naar energie stijgt wereldwijd met meer dan de helft in de komende vijftien jaar. En dus groeit ook de vraag naar energie-efficiëntie en duurzame energiebronnen. In de transitie naar een duurzamer energiemodel speelt materialentechnologie een cruciale rol. Lichte, recycleerbare, herbruikbare, isolerende en langlevende materialen worden aan een sneltempo ontwikkeld én verwerkt in eindtoepassingen. Toch vinden ze vaak hun weg niet naar de kleine ondernemer – voornamelijk door een gebrek aan kennis.

Kernbegrip

Omni-Mat wil die mondiale trend tot bij de Vlaamse ondernemingen brengen. Dat gebeurt via sensibilisering en integraal innoveren door het samenbrengen van complementaire partners op de werkvloer.

Open innovatie Roadmapping Samenwerking in de waardeketen Werkorganisatie en competenties

Dat betekent concreet: •

Projecttype

•

Bedrijfsbenadering

opzetten van een breed werkplatform rond technische thema’s inzake duurzame materialen. Zo kan Omni-Mat de noodzakelijke schakel zijn voor keteninnovatie. kennisverhoging en kennisdeling bij ondernemingen via partner cases en via de selectie van lead companies (en potentieel ook investeringsprojecten).

11/03/2013 tot 10/03/2016

Deze aanpak leidt in Vlaanderen tot een duurzaam economisch en technologisch leiderschap en geeft kleine ondernemingen de kans om competitief te blijven in de globaliserende markt. Kennisverhoging en kennisdeling zijn bovendien het fundament voor hoogtechnologische innovaties in eigen land, zonder systematische uitbesteding.

Betrokken


Looptijd

partners

Clusta vzw

• •

Contactgegevens

bewustmaking van kmo’s over de inzetbaarheid van nieuwe duurzame materialen; opzetten van voorbeeldcases.

Doelgroep

Clusta vzw Dhr Johan Dedeene [email protected]

Kmo’s uit uiteenlopende sectoren.


Website

Via kennisverhoging over en kennisdeling worden nieuwe duurzame materialen toegankelijker en inzetbaarder gemaakt voor de geïnteresseerde ondernemingen.

www.clusta.be

59


Virtuele PowerPlant Lummen Zolder Zuid (VPP LZZ) Het project VPP industrieterreinen in Lummen en Heusden-Zolder beoogt de opmaak van een draaiboek voor de realisatie van virtuele power plants op bedrijventerreinen. Op heel wat bedrijventerreinen wordt al duurzame energie geproduceerd via windmolens, zonne-energie, warmtekrachtkoppelingen, ... Natuurlijk wordt daar ook energie verbruikt. Een virtuele power plant koppelt lokale productie en lokaal verbruik maximaal aan elkaar. Zo wordt het net minimaal belast en wordt de beschikbare energie efficiënter ingezet. Het gaat dus om een smart grid op niveau van een bedrijventerrein. Vooral de grote vermogens, de specifieke gebruiksprofielen en de mogelijkheden van opslag maken bedrijfsterreinen geschikte omgevingen voor virtuele power plants.

Kernbegrip

Dit project omvat deze activiteiten:

KET Nieuwe businessmodellen

• •

Projecttype

•

Bedrijfsbenadering

•

Looptijd

in kaart brengen van de technische, juridische en economische aspecten van virtuele power plants; opstart van een pilootproject in Lummen Zolder Zuid om testen op reële schaal uit te voeren en gegevens te verzamelen voor een geloofwaardig economisch model; formuleren van aanbevelingen op juridisch vlak naar de overheid om ze de bestaande wetgevende beperkingen weg te werken; aanreiken van inzichten bij de diverse stakeholders, zoals distributienetbeheerders, energieleveranciers, wetgever en ondernemingen.

01/04/2013 tot 01/10/2015


Betrokken

• •

partners

RKW Holding CeDuBo; Gold Meat Belgium; P&V Elektrotechniek; Rezinal

•

opmaak van een plan voor de uitbreiding van het net op het terrein LZZ; opmaak van een draaiboek voor realisatie op andere terreinen, met een technisch en een administratief luik; opbouw van expertise om realisatie andere terreinen te begeleiden.

D oelgroep

Contactgegevens

Bedrijven op bedrijventerreinen.

RKW Holding Dhr Ghislain Vanherle [email protected]

M eerwaarde voor ondernemer Bedrijven in de sector van de duurzame energie hebben uiteraard direct belang bij dit project. Alle ondernemingen die zich in de buurt van een duurzame energie-installatie met hoog vermogen bevinden, zijn ook rechtstreeks betrokken partij.

Website www.vppproject.be

Na het pilootproject kan de opgedane kennis verder verspreid en geïmplementeerd worden op de industrieterreinen in Vlaanderen. Via een aangepast businessmodel worden ook ondernemersnetwerken aangesproken.

60


GENEESS Gezonder door Nano Elektronica en Slimme Specialisatie Het project Gezonder door Nano-Elektronica En Slimme Specialisatie (GENEESS) wil de inzet van nanoelektronica als sleuteltechnologie stimuleren in Vlaanderen. De focus ligt daarbij vooral op de medische technologie ‘dichtbij de patiënt’: implantaten (pacemakers, hoorapparaten, ...) en gepersonaliseerde meeten diagnosetoestellen (hartslag, bloeddruk, zuurstofgehalte, kankerdiagnose, ...). De basis van bedrijven en onderzoeksinstellingen op dit domein is solide. Het ontbreekt vandaag alleen nog aan concrete toepassingen in behoeftesectoren zoals de gezondheidszorg. Bovendien ervaren de bedrijven zelf een reële nood aan meer samenwerking over de grenzen van hun eigen activiteit heen.

Kernbegrip

Het GENEESS-project zal de spelers in de waardeketen van de medische technologie identificeren, benaderen en nauwer met elkaar in contact brengen. Doel is de creatie van hoogwaardige producten en oplossingen die de concurrentiekracht van de Vlaamse bedrijven versterken en de technologie-gedreven transformatie van de industrie ondersteunen.

KET Nieuwe businessmodellen Open innovatie Roadmapping Samenwerking in de waardeketen Slimme specialisatie

Concrete onderdelen van GENEESS: • •


Looptijd

Hightech-netwerk DSP Valley gebruiken als hefboom en gangmaker; Bedrijven individueel en in groep benaderen met het oog op meer business-samenwerking rond medische technologie: • nano-readiness check • uitwerken en aanreiken van business opportunities • opzetten van vraag-aanbod-portaal • verzamelen en verspreiden van best practices.

01/02/2013 tot 31/01/2016


Betrokken

•

partners

Inzet van nano-elektronica als sleuteltechnologie stimuleren in Vlaanderen, specifiek op het veelbelovende domein van de medische technologie. Partijen uit de hele waardeketen bij elkaar brengen, van componentenbouwers tot zorgverstrekkers. Focus ligt op de toestellen ‘dicht bij de patiënt’ zoals draadloze monitoring, slimme implantaten, ...

DSP Valley IMEC

• •

Contactgegevens

Doelgroep

DSP Valley Dhr Peter Simkens [email protected]

Bedrijven uit de waardeketen van de zorgsector.

Website www.geneess.be

61


Bike Valley Bike Valley wil de R&D-activiteiten rond de fiets versnellen om zo ook de innovatie van producten en diensten in die sector een boost te geven. Twee investeringen zijn cruciaal in dit project: • •

Kernbegrip

De projectmanager neemt de rol van innovatiemanager op zich en kan in die rol gebruik maken van de expertise en de R&D-capaciteit van de deelnemende bedrijven. Via deze open innovatie kunnen in die ondernemende community product-, diensten businessmodelinnovaties gerealiseerd worden die voor de bedrijven individueel niet haalbaar zijn.

KET Nieuwe businessmodellen Open innovatie

Zes strategische pijlers vormen de basis voor elk innovatieproject:

P rojecttype

• • • • • •

Bedrijfsbenadering

Looptijd 01/04/2013 tot 31/03/2016

Betrokken

de bouw van een fietswindtunnel met geavanceerde apparatuur; de aanwerving van een projectmanager en een clustermanager om de bouw van de windtunnel te coördineren én om gemeenschappelijke innovatietrajecten op te zetten.

partners

Race Productions nv – Ridley Bikes Bio-Racer NV; Energy Lab; Flanders’ Drive; Lazer Sport

Science & Technology (het huidige windtunnelproject); Sport; Bicycle Tourism & Recreation (fietsgerelateerde vrijetijdseconomie); Safety & Healthy (fietsgerelateerde bio-medische activiteiten en revalidatie); industrie; mobiliteit (hier werd tweede clusterproject GUM in onder gebracht).

Bike Valley is een samenwerkingsverband van vier bedrijven uit de fietssector: Bio-Racer, Energy Lab, Lazersport en Race Productions. Flanders’ Drive neemt deel als kennisinstelling.


Contactgegevens

• •

5 innovatietrajecten voor de fietssector opstarten; de windtunnel introduceren als sleuteltechnologie voor het meten van micro- en macro-aerodynamica met direct nut voor de fietsindustrie en indirecte voordelen voor de automotive sector en de productenten van opleggers en aanhangwagens.

Race Productions nv – Ridley Bikes Dhr Marc Hufkens [email protected]

D oelgroep

Website

Bedrijven uit de fietssector en kenniscentra.

www.bikevalley.be

M eerwaarde voor ondernemer Deze cluster bezit de kritische succesfactoren om uit te groeien tot het mondiale epicentrum voor de fietsindustrie en een aantrekkingspool te worden voor kennis, innovatie en productie. Cruciaal in dat verhaal is de diepgewortelde aanwezigheid van technologische wereldmarktleiders en de immense populariteit van de fietssport in Vlaanderen. Die factoren geven de Vlaamse Bike Valley een internationale perceptie van kwaliteit en authenticiteit en werken als een magneet op initiatiefnemers in fietsgerelateerde industrieën en diensten.

62


Windkracht 13 Het project Windkracht 13 wil de markt voor kleine en middelgrote windturbines (KMWT) openbreken. Daarvoor worden deze noodzakelijke stappen gezet: • • •

Kernbegrip

uitvoeren van een JERTS-studie ( Juridisch, Economisch, Ruimtelijk, Technisch, Sociaal) om bestaande barrières in kaart te brengen en drempelverlagende aanbevelingen te doen; formuleren van nieuwe en best case opportuniteiten en bij de installatie van kleine en middelgrote windturbines; opstellen van demonstraties.

P rojecttype

Naast het openbreken van de markt wil het project ook nieuwe locaties in kaart brengen op basis van realistische en pragmatische criteria. Zo wordt ook de marktintroductie van KMWT versterkt. Hergebruik van bestaande masten en torens is een cruciale factor in dat proces. De bestaande regelgeving vormt de basis, maar niet het enige criterium voor de beoordeling van haalbare locaties. Een specifieke benadering moet het mogelijk maken om een nieuwe wind te laten blazen in het Vlaamse en lokale energiebeleid.

Demo-disseminatie


Looptijd 01/03/2013 tot 31/08/2015

• • •

Betrokken

Doelgroep

KET

partners

opmaak JERTS-studie voor kleine- en middelgrote windturbines; opmaak van een online mapping tool voor KMWT; opmaak handleiding in verband met de inplanting van KMWT.

Universiteit Gent Tecnolec

•

Contactgegevens

•

Universiteit Gent Prof. Lieven Vandevelde [email protected]


aan aanbodzijde van de technologie: Vlaamse turbineontwikkelaars en -installateurs, en verdelers van hernieuwbare energie-installaties en die al kleine of middelgrote windturbines in hun gamma hebben of hiervoor interesse hebben; aan vraagzijde van de technologie: landbouwbedrijven en bedrijventerreinen, private of openbare ontwikkelingsmaatschappijen, gemeentebesturen en particulieren.

Bedrijven die geïnteresseerd zijn in de plaatsing van een KMWT krijgen nuttige informatie en kunnen deelnemen aan infosessies, workshops en netwerkmomenten.

Website www.windkracht13.be

63


Contact www.agentschapondernemen.be [email protected] Bel gratis 0800 20 555 Agentschap Ondernemen Koning Albert II-laan 35 bus 12 1030 Brussel Flanders

European Entrepreneurial Region 2014

Agentschap Ondernemen Antwerpen Lange Lozanastraat 223 bus 4 2018 Antwerpen Agentschap Ondernemen Limburg Kempische Steenweg 305 bus 201 3500 Hasselt Agentschap Ondernemen Oost-Vlaanderen Seminariestraat 2 9000 Gent Agentschap Ondernemen Vlaams-Brabant VAC Dirk Bouts Diestsepoort 6 bus 31 3000 Leuven Agentschap Ondernemen West-Vlaanderen Jacob Van Maerlantgebouw - VAC Koning Albert I-laan 1.2 bus 31 8200 Sint-Michiels/Brugge

Nieuw Industrieel Beleid

Recommend Documents