Neue Kontakte 1-2 vmbo-t havo vwo Docentenhandleiding
Neue Kontakte 1-2 vmbo-t havo vwo Docentenhandleiding Zweibändige Ausgabe Vierde editie
Rob Wegdam Bart Haak Beate Müller-Karpe Melanie Warszus-Duin
De inhoud van deze docentenhandleiding kunt u ook digitaal vinden op de methodesite: www.neuekontakte.wolters.nl. Deze docentenhandleiding is een samenvoeging van alle digitale onderdelen die u op onze site kunt vinden. Het kan hierdoor voorkomen dat er in de tekst verwijzingen staan naar mogelijkheden die alleen tot uw beschikking staan als u de digitale versie gebruikt.
Copyright © 2003 Wolters-Noordhoff bv Groningen, The Netherlands.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
2
Inhoud
A
Auf einen Blick & Didactische tips
B
Studiewijzers
56
C
Spreekkaarten
68
D
Kopieerbladen
86
E
Transcripten
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
4
112
3
A Auf einen Blick & Didactische tips
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
4
Kapitel 1 Halli, hallo! A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Toelichting In het onderdeel ‘Auf einen Blick’ ziet u in één oogopslag wat er in een hoofdstuk aan bod komt en hoe een hoofdstuk is opgebouwd. U vindt: –
alle doelstellingen van een hoofdstuk (per ‘vaardigheid’ geordend). Hoewel grammatica geen vaardigheid op zich is, hebben we grammaticale doelen ook opgenomen en wel tussen spreken en schrijven. Naast de vier vaardigheden onderscheiden we de domeinen ‘Landeskunde’ en ‘leren leren’.
–
‘Auf einen Blick’ In dit schema wordt direct duidelijk welke functie een tekst en/of opdracht heeft. Over het algemeen verloopt een oefencyclus van A via B (en C) naar een Redemitteltabel. Op weg naar een Redemitteltabel worden meerdere inputs (A) gebruikt. Op een input volgt een oefen- en inslijpfase (B). Daarna volgt de (geleide) toepassing, soms vóór maar in ieder geval na een Redemitteltabel. De vrije toepassing (D) wordt in de onderwijssituatie slechts zelden bereikt. Wij hanteren het ABCDmodel in die zin minder streng, dat niet aan elke inputtekst (A) uiteindelijk een C-oefening hangt. Vaak is het zo dat we pas na meerdere inputs (+ aanhangende oefeningen) bij de toepassing (C) komen. Vereenvoudigd zou dit er zo uit zien ABABAB C.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
5
In de ABC(D)-cyclus wordt natuurlijk ook impliciet aan lees- en luistertraining gedaan. Deze is echter niet als zodanig gemarkeerd. In de rechterkolom geeft de kleur lichtblauw aan, dat het om leestraining gaat en donkerblauw dat het om luistertraining gaat. In deel 1-2thv willen we met de lees/luistertraining twee dingen bereiken: Impliciet aanleren en inslijpen van het juiste lees-/luistergedrag. Daarnaast wordt een enkele strategie expliciet gemaakt. Het gedeelte met de rode letters is ook in e-Kl@sse! te maken.
Die erste Stunde Voorafgaand aan het eerste hoofdstuk hebben we speciaal voor de eerste les ‘Die erste Stunde’ opgenomen. Met deze les willen we bereiken dat de leerlingen na een les al met iets ‘tastbaars’ naar huis gaan. De opdrachten 1 t/m 5 wijzen zichzelf en behoeven geen verdere toelichting. U hoeft in de eerste les nog niet op de werkwijze van het boek in te gaan. Dat wordt meteen aan het begin van hoofdstuk 1 gedaan. Daar wordt ook de link met ‘Klassendeutsch’ (de twee pagina´s na ‘Die erste Stunde’) gelegd. De ‘Klassenredemittel’ die in een hoofdstuk aan de orde komen, staan ook in de Lernliste. Deze worden echter niet in een toets teruggevraagd.
Elk hoofdstuk kent twee oefencycli en dus vindt u ook twee ‘Auf einen Blicks’. Alleen hoofdstuk 1 kent slechts één Redemitteltabel en dus slechts één ‘Auf einen Blick’. –
Na ‘Auf einen Blick’ volgt altijd een gedeelte met korte didactische aanwijzingen. Anders dan in de vorige editie volstaan we met enkele korte tips. Enerzijds omdat ‘Auf einen Blick’ iets meer informatie bevat en anderzijds omdat de opdrachten zelfsturend zijn en dus voor zichzelf spreken.
–
In de vorige editie stonden de antwoorden ook in de didactische aanwijzingen. U vindt ze nu echter alleen nog in het (leerlingen)antwoordenboekje. De transcripten van die teksten die niet in het TB of AB afgedrukt zijn, vindt u verderop in deze handleiding.
Opmerking In illustraties worden soms blokletters gebruikt. Het Duits kent echter geen blokletter voor de ß. Desondanks hebben we toch voor een ß gekozen. Dit om voor leerlingen verwarring met de ‘gewone’ schrijfwijze te voorkomen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
6
Doelstellingen Algemeen •
het belang van vreemde talen (Duits in het bijzonder)
Spreken – Klassendeutsch – tellen 1 – 100 – begroeten + afscheid nemen – zeggen hoe je heet, waar je woont, hoe oud je bent, in welke klas je zit – vragen hoe iemand heet, waar hij/zij woont, hoe oud hij/zij is en in welke klas hij/zij zit – Uitspraak: klinkers + Umlaut Grammatica – ich/du/er/es/sie + Sie wohnen; heißen; sein – geslacht + meervoud + zelfstandig naamwoord ‘groß’ schrijven – der ↔ die < biologisch – ein ↔ eine – kein/mein/dein/sein/ihr/unser/Ihr – der = er; das = es; die = sie Schrijven Lezen – betekenis raden → lijkt op Nederlands; internationalismen – Leesdossier: betekenis raden → lijkt op Nederlands; internationalismen + gericht lezen – + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – gericht luisteren → getallen Landeskunde – Duitslandinfo (erste Stunde) – topografie Leren leren – omgaan met TB en AB – omgaan met Wörterverzeichnis – werken met W-vragen – onthouden der/das/die – Redemittelstappenplan – Lernliste leren – proefwerkvoorbereiding
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
7
Auf einen Blick A
B
C
D
E
F
G
H
I
Collage 1 oriëntatie op het boek Klassendeutsch 2 oriëntatie op de taal Duits 3 woordherkenning; raden Aussprache 4 ; naspreken 5 ; uitspraaktips naspreken Persoonlijke brief 6 reproductief schrijven 7 Landeskunde Aussprache 8 ; naspreken 9 ; uitspraaktips naspreken 10 ; Umlaut herkennen Getallen 11 ; naspreken reproductief schrijven 12 reproductief spreken 13 ; gericht luisteren reproductief spreken 14 15 Lernspiel Dialog 16 ; voorspellen 17 ; gericht luisteren 18 woordverwerving reproductief spreken 19 Grammatik 20 geleide inductie 21 invuloefening 22 invuloefening reproductief spreken 23 Dialogen 24 ; voorspellen + gericht luisteren reproductief spreken Grammatik 25 geleide inductie 26 geleide inductie 27 invuloefening 28 29
uitleg Lernspiel
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
leesinput
A A A
lijkt op NL; VT klinkers
A B B B
leesinput Hoe schrijf je …? topografische kaart Umlaut
A B A A B B B B
1 – 100 getallen sommen getallen vraag - antwoord bingo – gericht luisteren luisterinput luistercheck Hoe wordt het gezegd? W-Fragen dialoog wohnen + sein: ich/du/Sie uitgangen enkelvoud laatste letter persoonsvorm vraag – antwoord lees-/luisterinput luistercheck dialoog der/das/die biologisch geslacht ein ↔ eine (on)bepaald voornaamwoord meervoud puzzel
A B B B B B A A B B B A B B B B A A B A B B B A B B
8
J
Grammatik 30 31
betekenis + regel invuloefening
32
betekenis invuloefening reproductief spreken
33 K
Redemittel 34 leertip reproductief spreken
(on)bep. + bez. voornaamw. er/es/sie/sie
A B B A
vraag – anwoord vastlegging Redemittelstappenplan
B B
A B
35
L
geleid schrijven geleid spreken 36 leertip Leesdossier 37 woordraden gericht lezen Zum Schluss
bezittelijke voornaamwoorden
C C proefwerkvoorbereiding artikel lijkt op NL; VT W-vragen – NL diagnostische toets
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
9
Didactische tips
7
Helaas ontbreken (in de eerste druk) in de kaart (blz. 124) de steden Innsbruck en Genf. Onze excuses.
8
Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef nemen. Tijdens de steekproef geeft u de luisterende leerlingen (per groep/rij) een gerichte opdracht, let bijvoorbeeld vooral op de uitspraak van de klinkers of let alleen op de ä, ö en ü. Wanneer u dit langzaam opbouwt (en per hoofdstuk uitbreidt) traint u de leerlingen tot (positief) kritisch luisteren. Dit is van groot voordeel waneer de leerlingen elkaar (bij de Redemittel) moeten controleren.
10
Na het luisteren een enkele steekproef. Eventueel oefent u de uitspraak van 6b nog een keer.
Hoofdstukopening Tips voor een klassengesprek: – terugkoppeling naar ‘Die erste Stunde” – Waarom denk je dat je Duits leert? (relatie met de titel van het boek) – Inventariseren wat men zou willen leren. Vervolgens aan de hand van de hoofdstukopeningen nagaan in hoeverre de leerlingen op hun wenken bediend worden. – Naar aanleiding van Flämmchen de vraag stellen: ‘Wer versteht schon Deutsch?” (Wer kann schon Deutsch?). Dit gebruiken als aanleiding voor leerlingen om eigen ervaringen in te brengen.
Bij de opdrachten 1a 1b
Kennis maken met (de werkwijze van) het boek. Via het Klassendeutsch willen wij de leerlingen stimuleren Duits als voertaal te gebruiken.
11b Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef (zie 8).Op de cd vindt u na 11b drie karaoke-versies van het lied: eentje waarin de even getallen zijn weggelaten; eentje waarin de rijmwoorden zijn weggelaten en een ‘echte’ karaoke-versie. U zou zelfs een kleine ‘soundmixshow’ kunnen organiseren. 14
Deze opdracht hebben we op een kopieerblad (zie hierna) afgedrukt omdat het hier om een zogeheten ‘info-gap-oefening’ gaat. Leerling(e) A beschikt over informatie die leerling(e) B niet heeft. Wanneer we deze opdracht in het AB zouden afdrukken is de spanning weg omdat de leerlingen het te vragen telefoonnummer dan al weten.
2
Wat kan ik met Duits? Waarom leer ik Duits?
3
Meteen aan het begin laten we zien dat leerlingen (misschien) al meer Duits kennen dan ze denken. U kunt hier op de gelijkenis Duits-Nederlands en internationalismen wijzen.
4
Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef nemen.
15
U kunt dit natuurlijk ook klassikaal doen.
5c
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
16
De voorspelling heeft als doel dat de leerlingen voorkennis activeren en gericht(er) gaan luisteren.
18
Aansluitend de uitspraak (van 17+18) nog een keer oefenen?
19
Met klassikale steekproef (zie 8)?
20
Wij laten metataal als eerste persoon enkelvoud en dergelijke bewust achterwege.
6b
Het nu al laten spreken van deze zinnen kan tot moeilijkheden leiden aangezien de uitspraak van de Umlaut pas in 8+9 aan bod komt.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
10
23
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef (zie 8).e-Kl@sse! Bij elk grammaticablok bestaat de mogelijkheid om via e-Kl@sse! extra te oefenen.
24
De leerlingen oefenen het raden uit een context en zullen vervolgens gerichter luisteren.
25
De leerlingen ontdekken geleid een regel om het geslacht te bepalen. ‘Das’ laten we buiten beschouwing omdat een eventuele regel weinig concreet houvast oplevert. Misschien is het verstandig om de leertip klassikaal ‘hervorzuheben’.
25f 30
‘euer’ en ‘ihr’ (meervoud) laten we buiten beschouwing omdat ze weinig gebruikt worden en (in deze fase) voor verwarring kunnen zorgen.
32
Deze opdracht heeft een tweeledig doel: Introductie van er/es/sie en laten zien dat de ‘der Mann’ dezelfde persoonsvorm heeft als ‘er’.
33
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef (zie 8).
34
Het is belangrijk dat het oefenen van de Redemittel volgens het stappenplan gebeurt. Omdat het de eerste keer is, is het misschien verstandig het stappenplan klassikaal door te nemen. – In een Redemitteltabel komen geen woorden voor die niet in de voorafgaande opdrachten geoefend zijn. Toch is het misschien verstandig om na stap 1 even klassikaal te vragen/controleren of alle betekenissen duidelijk zijn. – Misschien moet u ook even demonstreren hoe de leerlingen met de cursiveringen kunnen omgaan. – Bij stap 3 kunt u de leerlingen erop wijzen dat ze elkaars uitspraak ook moeten controleren. U kunt de leerlingen de opdracht geven vooral te letten op de uitspraak van de klanken die in dit hoofdstuk expliciet aangeboden zijn. – Bij stap 4 (= opdracht 35) moet u erop toezien dat de boeken daadwerkelijk gesloten zijn. De opdracht is immers als test bedoeld en niet als reproductieve schrijfopdracht. – Ook bij de Redemittel kunt u weer klassikale steekproeven nemen, bijvoorbeeld bij leerlingen die (te snel) met opdracht 35 beginnen. – U kunt de Redemittel ook gebruiken om spreekcijfers te geven.
36
Klassikaal toelichten! Dit is tevens de laatste verplichte opdracht van het hoofdstuk.
37
Met het leesdossier kunt u omgaan zoals u wilt. U hoeft het niet per se aan het eind van het hoofdstuk te doen. U kunt een leesdossierles bijvoorbeeld ook goed na(ast) ‘zum Schluss’ plannen. U kunt de leerlingen dan zelfstandig laten lezen terwijl u aan de hand van de spreekkaart de gespreksvaardigheid toetst/beoordeelt.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
11
Lernliste In ieder geval in dit hoofdstuk klassikaal toelichten. Misschien nog eens klassikaal inventariseren op welke verschillende manieren (+ ervaringen) woordjes worden geleerd. U bepaalt zelf wat er geleerd moet worden. In de toetsen bij de eerste vier hoofdstukken bevinden zich geen woorden uit het witte gedeelte van de Lernliste. Vanaf hoofdstuk 5 putten de vwo-toetsen ook uit het witte gedeelte.
Zum Schluss Dit onderdeel is bedoeld als een diagnostische toets voor de productieve vaardigheden (+ grammatica). We nemen ook altijd een paar ‘landeskundliche’ vragen op. Dit onderdeel zit niet in de ‘echte’ toets. Wijst u de leerlingen er nadrukkelijk op dat ze (bij veel fouten) nog een keer nagaan wat ze fout hebben gedaan (en/of om nadere uitleg vragen). De toetsen kennen twee receptieve onderdelen (A + D) en twee productieve onderdelen: – onderdeel B toetst de bouwstenen = Lernliste + Grammatik – onderdeel C toetst de toepassing = Redemittel.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
12
Kapitel 2 Das sind wir A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – naam, leeftijd, woonplaats, adres, postcode en beroep van iemand vragen – bovenstaande over familieleden en andere mensen vertellen – de getallen 101 t/m 1 000 000 – Uitspraak: g, z, s en de sch Grammatica – meervoud: wohnen; heißen; sein – arbeiten – haben – geslacht (biologisch) Schrijven Lezen – gericht lezen → getallen – voorkennis/voorspellen – voorkennis → titel, foto´s, bijschrift – gericht lezen → W-vragen – globaal lezen – Leesdossier: globaal lezen + ‘ leeskilometers maken’ Luisteren – gericht luisteren → getallen – voorspellend luisteren – detailbegrip Landeskunde – duzen/Siezen Leren leren – omgaan met opzoekgrammatica (Spick-o-thek B) – woordenboek: D-N → geslacht – Hoe leer ik het best woordjes?
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
13
Auf einen Blick - erster Teil A
Telefoongesprek 1 Vorentlastung 2 gericht luisteren ; 3
B
; 4 topografie Aussprache 5 naspreken ; 6 ; 7
C
D
E
F
detailbegrip
luisterinput woordverwerving
A A B A
r/f – NL
A
g
A A B
uitspraaktips naspreken
B B
Umlaut herkennen
B
; Grammatik 8 geleide inductie 9 invuloefening 10 geleide inductie 11 invuloefening 12 reproductief schrijven 13 reproductief spreken Getallen 14 naspreken
regelmatige werkwoorden
A B B B B B B C
laatste letters werkwoorden als arbeiten persoonsvorm Satzschalttafel vraag – antwoord > 100
A B
; 15
herkenning
getallen
A
; 16
Lernspiel
tekendictee
A
; 17
gericht luisteren
getallen
; Woordenboek 18 uitleg 19 opzoeken 20 vertaaloefening 21 reproductief spreken Redemittel 22 reproductief spreken 23
geleid schrijven
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
D-N: geslacht
A B B B B C
zinnen vraag – antwoord vastlegging
A B C
14
Didactische tips
13
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
14
Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef.
15
U kunt leerlingen vraag en antwoord tot nieuwe (naspreek)zinnen laten combineren.
17
U kunt de leerlingen vooraf of achteraf iets vertellen over ‘gericht luisteren’: ze moeten op getallen gespitst zijn!
19
Ziet u erop toe dat de leerlingen niet meteen naar het woordenboek grijpen maar eerst de zeven woorden markeren waarvoor ze geen woordenboek nodig hebben.
21
Wijst u nog een keer op de spreektip (boven aan pagina 43. Markeren?)! Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
Hoofdstukopening Tips voor een klassengesprek: – Wie/wat is familie? – Hoe belangrijk is familie? – Aan de hand van de foto en de stamboom (A) al een klein voorschot op luistertekst A nemen. Waarom zou er een vraagteken in de stamboom staan? Bij de opdrachten 1 Opstapje naar luisterinput A. Woorden als Eltern, Geschwister worden ‘vorentlastet’. 5
Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef nemen.
7
Na het luisteren een enkele steekproef, waarbij de andere leerlingen kritisch luisteren.
10
Misschien even expliciet maken dat in de Spick-o-thek afwijkende uitgangen ‘oplichten’. Dat zijn ook altijd die vormen die in het AB ingevuld moeten worden.
22 Misschien moet u nog een keer op de volgende dingen wijzen: – betekenis duidelijk? – cursiveringen – let bij de uitspraak vooral op … – bij opdracht 23 is het boek dicht.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
15
Auf einen Blick – zweiter Teil G H
I
J
K
L
M
Informatief artikel 24 gericht lezen Landeskunde 25 ; voorspellend luisteren 26 ; detailbegrip 27 Landeskunde Aussprache 28 ; naspreken 29 uitspraaktips ; naspreken Persoonlijke brief 30 voorkennis/voorspellen 31 gericht lezen reproductief spreken 32 reproductief schrijven 33 Grammatik 34 invuloefening Informatief artikel 35 voorspellen globaal lezen 36 gericht lezen 37 reproductief spreken 38 Lernspiel Redemittel 39 reproductief spreken 40 geleid schrijven geleid spreken Leesdossier 41 globaal lezen 42 leertip Zum Schluss
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
getallen infoblok telefoongesprek open vragen – NL duzen/Siezen Zischlaute
A
A A B B B
leesinput W-vragen – NL vraag – antwoord Hoe schrijf je …? haben/sein persoonsvorm leesinput check W-vragen – NL verhaaltje personen raden vastlegging
A A A B B A B A A A A B C C A B C C
strip matchoefening woordjes leren diagnostische toets
16
Didactische tips 24
De leerlingen hebben al kennis met gericht luisteren kunnen maken. Hier gaat het om gericht lezen, zonder dat we de strategie expliciet maken. U zou dat bij een eventuele nabespreking kunnen doen.
25
Het telefoongesprek wordt twee keer onderbroken. De leerlingen moeten voorspellen hoe het verder gaat.
28
Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef nemen. Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
29c
30
Hier worden de leerlingen gecontroleerd met ‘hulpmiddelen’ als titel, illustraties/foto´s, eerste zin… U zou hier expliciet op kunnen wijzen.
31a
Misschien moet u de betekenis van enkele w-woorden nog even herhalen/activeren.
31b Dit is de eerste langere tekst. U kunt de leerlingen erop wijzen dat ze vlot doorlezen, d.w.z. zonder stil te staan bij onbekende woorden. Pas n.a.v. de w-vragen mogen ze stilstaan bij woorden die ze niet kennen. Voor wat betreft woordverklaringen hanteren wij het volgende uitgangspunt: Wij bieden achter in het boek geen verklarende D-N-woordenlijst. Wij willen voorkomen dat de leerlingen ‘lui’ worden. Wij bieden alleen ter plekke een woordverklaring aan wanneer wij van mening zijn dat dit woord voor het (totaal)begrip relevant is en niet uit de context afgeleid kan worden. Op deze manier willen we de leerlingen aanleren de context te gebruiken. Bovendien leren ze zo dat ze niet de betekenis van elk woord nodig hebben om een tekst te begrijpen. 31d Enkele leerlingen dragen hun verhaal voor? Samen met de leerlingen bespreken wat er goed en minder goed was. Op deze manier kunt u duidelijk maken welke criteria u bij het spreken hanteert. 35
De leerlingen moeten via de ‘hulpmiddelen’ een voorspelling ten aanzien van de inhoud maken. Daarna lezen ze de tekst vlot door om hun voorspelling te controleren.
37
Enkele leerlingen dragen hun verhaal voor? Leerlingen geven hun oordeel?
39
Vanaf nu zou het principe van de Redemittel duidelijk moeten zijn. Misschien geeft u nog even aan op welke klanken vooral gelet moet worden!
40
Een enkele steekproef?
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
17
41
In het leesdossier streven wij ernaar dat de leerlingen met zo veel mogelijk verschillende tekstsoorten in aanraking komen. Ook in opdrachten streven wij naar afwisseling. Soms ‘misbruiken’ we het leesdossier voor specifieke leestraining. In andere gevallen ligt de nadruk minder op (diepgang van) de opdracht maar meer op het ‘leeskilometers’ maken.
Lernliste
Wij willen dat leerlingen ‘actief’ woordjes/Redemittel leren. Daarom de checkvakjes én vanaf nu ook het …-principe. Via … willen we de leerlingen dwingen telkens een regel voor het bepalen van het geslacht te activeren. In dit hoofdstuk is dat het (bio)logische ezelsbruggetje.
Zum Schluss
Wijst u de leerlingen er nadrukkelijk op dat ze (bij veel fouten) nog een keer nagaan wat ze fout hebben gedaan (en/of om nadere uitleg vragen).
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
18
Kapitel 3 Coole Schule A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – kleuren – vragen en vertellen hoe laat het is – vragen en vertellen over rooster; schoolvakken + cijfers – mening geven – vragen en vertellen over schooldag – Klassendeutsch – Uitspraak: ich/ach Grammatica – wissen, finden, lesen, sehen, schlafen – -e = die Schrijven – mailtje schrijven over school Lezen – voorkennis/voorspellen: titel, foto, inleiding – tussenkopjes – gericht lezen – detailbegrip – Leesdossier: gericht lezen + detailbegrip + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – gericht luisteren – detailbegrip Landeskunde – school in Duitsland/Zwitserland – Zwitserlandinfo – vlaggen Leren leren – woordenboek: D-N/N-D → meervoud – verschillende manieren om woordjes te leren
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
19
Auf einen Blick – erster Teil
A
B
C
D
E
Telefoongesprek 1 ; gericht luisteren reproductief spreken 2 Landeskunde Aussprache 3 ; naspreken 4 ; uitspraaktips naspreken Informatief artikel 5 voorkennis/voorspellen 6 gericht lezen 7 ; gericht luisteren 8 reproductief schrijven 9 detailbegrip Lesrooster 10 Landeskunde 11 woordverwerving 12 woordverwerving 13 Lernspiel 14 reproductief spreken 15 reproductief spreken 16 Grammatik 17 invuloefening 18 vertaaloefening 19 geleid schrijven 20 Klassendeutsch Redemittel 21 reproductief spreken 22 geleid schrijven geleid spreken
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
luister-/leesinput Hoe wordt het gezegd? Duits schoolsysteem ich/ach-Laut
leesinput matchoefening luisterinput: kloktijden open vragen tekstinput lesrooster N ↔ D
A A B B A A B B B A A A A B A A B B B B B B B B
raadsel vraag – antwoord vraag – antwoord wissen persoonsvorm zinnen verhaaltje + check vastlegging
C A A B C C
20
Didactische tips
13
U kunt dit spel ook klassikaal doen.
14 Hoofdstukopening Tips voor een klassengesprek: – Hoe ‘cool’ is school? Wanneer is school ‘cool’? – U vraagt de leerlingen wat ze zelf over school zouden willen vertellen en wat ze over school in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland willen weten. Vervolgens bladeren de leerlingen door het hoofdstuk om te zien of hun punten aan de orde komen. Bij de opdrachten 1a Laat de leerlingen vooraf de opdracht doorlezen. 1c Na het oefenen een enkele steekproef. Daarbij de luisteraars gericht op de g en de Zisch-lauten (vorige hoofdstuk) laten letten. 3
Herhalen ‘im Chor’ en een enkele steekproef.
4
Een enkele steekproef.
5
Aansluitend een klein klassengesprekje naar aanleiding van de foto en de vragen. Eventueel een opmerking over de functie van tussenkopjes (= expliciet maken leesstrategie).
7
Herhalen of nieuwe kloktijden ‘im Chor’. Vervolgens een enkele steekproef.
8
De tijden ook laten spreken.
10
Klassengesprekje over verschillen en voorkeuren.
Staat u even stil bij de Sprechtipp! Tijdens het oefenen loopt u rond en legt u uw oor te luisteren. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef . 15 Ook dit is weer een ‘info-gapoefening’. Vandaar dat hij op een kopieerblad staat. 19a Een snelle leerling(e) schrijft zijn/haar verhaal op het bord/de ohp. Vervolgens wordt het verhaal klassikaal nagekeken. 19d Enkele leerlingen doen hun verhaal voor de klas. Medeleerlingen geven hun oordeel. 20 Voorafgaand kunt u eerdere Klassenredemittel herhalen. 21
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
U kunt de leerlingen de opdracht geven bij de uitspraak vooral op de ich/ach te letten.
21
Auf einen Blick – zweiter Teil F
G
H
I
J
K
L
Umfrage 23 Vorentlastung gericht luisteren ; 24 Grammatik invuloefening Internetbrief 25 gericht lezen 26 Landeskunde reproductief spreken
luisterinput woordverwerving
27 28 29
zinnen kleuren r/f – NL
B B
lesen – sehen – schlafen
B B B
vertaaloefening woordverwerving detailbegrip
; Grammatik 30 betekenis + vormen 31 invuloefening Illustratie 32 invuloefening 33 geleid spreken Woordenboek 34 uitleg opzoeken 35 geleid schrijven Redemittel 36 reproductief spreken 37 geleid schrijven Leesdossier 38 gericht lezen 39 detailbegrip 40 leertip Zum Schluss
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
finden persoonsvorm leestekst open vragen schoolcijfers minidialoog
persoonsvorm Schreib-/Sprechanlass
A A B B B
A B
A B
vraag – antwoord D-N: meervoud
C A B B
briefje vastlegging
C A B C
artikel 2-keuze – NL woordjes leren diagnostische toets
22
Didactische tips 23
Hoewel de uitspraak van de meningen niet echt moeilijk is, kunt u misschien even klassikaal aandacht besteden aan de uitspraak.
25
Extraatje: voorafgaand de vraag ‘Was wisst ihr schon?’ Antwoorden inventariseren en dan gericht lezen om te kijken of de antwoorden ook in de tekst voorkomen. Een klassengesprekje waarin leerlingen over eventuele ervaringen met/in Zwitserland vertellen?
26
Misschien moet u het omrekenezelsbruggetje even toelichten.
28
Hoewel de uitspraak van de kleuren niet echt moeilijk is, kunt u misschien even klassikaal aandacht aan de uitspraak besteden (orange!).
29
De leerlingen krijgen hier al een behoorlijk lange luistertekst voor de kiezen. Misschien is het verstandig dat u af en toe even de pauzeknop hanteert en controleert of men nog wel bij de juiste vraag is. Omdat er geen antwoordpauzes zijn bestaat het gevaar dat de leerlingen ‘achter de vragen aanhobbelen’ als ze een antwoord niet weten.
30
Wij pleiten ervoor om hier niet het fenomeen sterke en zwakke werkwoorden uit te leggen. Het is voldoende als de leerlingen deze vormen inslijpen. Het voegt (op dit moment) niets toe dat zij weten dat sterke werkwoorden in de 2e en 3e persoon enkelvoud klinkerverandering dan wel een Umlaut krijgen.
33
Snelle leerlingen kunt u als opdracht geven een klein monoloogje voor te bereiden en te presenteren.
34
Indien u met antwoordenboekjes werkt, kan hier een korte klassikale herhaling zinvol zijn. Waarschijnlijk heeft u op school klassensets woordenboeken. Wijst u uw leerlingen expliciet op eventuele verschillen!
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
23
35
Indien u van plan bent de e-mailtjes na te kijken, bespaart u werk indien u het mailtje in tweetallen (samenwerkend leren) laat schrijven. Indien u de leerlingen het mailtje echt laat sturen kunt u ze in Word via ‘invoegen’ op eventuele fouten wijzen (gaat u maar eens met de cursor op de gele markering staan!).
36
Wanneer de leerlingen de Redemittel lezen/spreken zal het misschien niet meteen opvallen dat er in deze tabel een foutje zit. Wanneer ze de Redemittel beluisteren wel. In het eerste gesprekje wordt namelijk twee keer naar Lieblingsfach/-fächer gevraagd. Deze fout kwam bij de opnames naar voren en kon niet meer uit het boek gehaald worden. De leerlingen horen dus vanaf ‘Was ist dein Lieblingsfach’ een nieuw gesprek!
39
Een korte nabespreking (Wat vind jij ervan? Zou jij een beetje zakgeld afstaan?). Misschien kunnen allochtone leerlingen iets vertellen over school/onderwijs in hun land van herkomst.
40
Voor sommige leerlingen kan dit een eye-opener zijn. Wijst u leerlingen die moeite hebben met woordjes leren er nog eens expliciet op.
Lernliste
-e = die → meervoud +n
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
24
Kapitel 4 Guten Appetit! A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – vragen wat iemand anders graag eet en drinkt – zeggen wat je (niet) graag eet en drinkt – zeggen wat je wilt eten en/of drinken – Uitspraak: herhaling Grammatica – mögen; essen; nehmen – hij/hem-regel – veel voorkomende (bij)woorden als: gern; wenig, oft; immer; nie; meistens; jetzt; aber; auch; nochmal – het = meestal das Schrijven – mailtje met betrekking tot eten/eetgewoontes Lezen – voorkennis/voorspellen – tekstreconstructie → verbanden – gericht lezen – detailbegrip – globaal lezen – Leesdossier: globaal lezen + gericht lezen + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – gericht luisteren – detailbegrip Landeskunde – informatie met betrekking tot eten/drinken en eetgewoontes in Duitsland – scholieren in de kantine – over de Currywurst Leren leren – woordenboek: N-D → betekenis
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
25
Auf einen Blick - erster Teil A
B
C
D
E
Persoonlijke brief 1 voorspellen/voorkennis 2 Vorentlastung 3 detailbegrip Umfrage 4 Vorentlastung 5 detailbegrip Grammatik 6 betekenis + vormen 7 invuloefening 8 vertaaloefening 9 reproductief spreken Woordenboek 10 uitleg 11 opzoeken 12 Lernspiel 13 woordverwerving 14 gericht luisteren 15 reproductief spreken 16 geleid schrijven Redemittel 17 Aussprache 18 reproductief spreken 19 geleid schrijven geleid spreken
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
leesinput woordverwerving r/f – NL luisterinput woordverwerving r/f – NL mögen – essen – nehmen persoonsvorm zinnen vraag – antwoord N-D: betekenis
raadsel bijwoorden Lückentext vraag – antwoord mailtje vastlegging naspreken
A A A B A A A B A B B B B A B B B B A B B C C A B B C C
26
Didactische tips
Hoofdstukopening Tips voor een klassengesprek: – Wat herken je op de foto? – Verwijzen naar de leerdoelen in het AB. Vervolgens naar eigen ervaringen met bestellen vragen? – Wie kent typisch Duits eten? En wat is dan typisch Nederlands? En typisch…? – Bladeren door het hoofdstuk.
16
17
Bij de opdrachten 1 De aanleiding voor de brief in TB A. 2
Op grond van gelijkenis/herkenning en logisch denken betekenissen afleiden.
4
Op grond van gelijkenis/herkenning en logisch denken betekenissen afleiden.
6
Wij zijn geen beschrijvers van de grammatica. Daarom zetten wij een modaal werkwoord ‘gewoon‘ naast een sterk werkwoord. Het gaat ons puur om het gebruik en niet om de kennis. De leerlingen hebben met het oog op de leerdoelen niets aan de wetenschap dat er naast zwakke en sterke ook ‘Modalverben’ zijn.
8
Een foutje: Müsliriegel had hier niet mogen staan omdat het een der-woord is. Dit probleem wordt pas in opdracht 28 aan de orde gesteld.
9
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
Indien u van plan bent de e-mailtjes na te kijken, bespaart u werk indien u het mailtje in tweetallen (samenwerkend leren) laat schrijven. Indien u de leerlingen het mailtje echt laat sturen, kunt u ze in Word via ‘invoegen’ op eventuele fouten wijzen. Vanaf nu kan voorafgaand aan een Redemitteltabel in elk hoofdstuk nog een keer de aandacht op de uitspraak gevestigd worden. We hebben hiervoor een ‘speelse’ vorm gekozen: ritmische ‘Nachsprechgedichte’. De gedichten hebben als voordeel dat men ze makkelijker (en daarmee dus ook de uitspraak van bepaalde woorden) onthoudt.
12b Deze opdracht kan ook klassikaal gebeuren. 15
Wijst u nog een keer op de spreektip! (laten markeren?)
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
27
Auf einen Blick – zweiter Teil F
Lied 20
meezingen creatief schrijven
; G H
I
J
K L
Artikel 21 globaal lezen Menukaart 22 gericht lezen 23 gericht lezen Dialogen 24 gericht luisteren 25 gericht luisteren 26 reproductief schrijven 27 reproductief spreken Grammatik 28 geleide inductie 29 invuloefening 30 reproductief schrijven 31 reproductief spreken Recept 32 gericht lezen Redemittel 33 reproductief spreken 34
M
verbanden leesinput Hoe schrijf je…? lees-/luisterinput W-vragen – NL Hoe wordt het gezegd? Hoe schrijf je…? dialoog Akkusativ
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
B A A A B B B A B B B B
uitgang Satzschalttafel minidialoog matchoefening vastlegging
A B
geleid schrijven geleid spreken
35 geleid spreken Leesdossier 36 globaal lezen 37 gericht lezen Zum Schluss
A
C C test
diagnostische toets
28
eerst met de term ‘Minidialog’ geconfronteerd. Dit principe sluit nauw aan bij de cursiveringen in de Redemittel.Ook zien ze voor het eerst een ‘reminder’. Deze staan bij spreekopdrachten en hebben tot doel een grammaticale regel te visualiseren opdat deze zo direct mogelijk toegepast kan worden. Misschien moet u nog even toelichten wat de bedoeling is (en wat er eigenlijk staat)?
Didactische tips 20
Op de cd staat een karaoke-versie!
23
Leesvaardigheidstraining. Gegeven een concrete behoefte moet gericht naar een bepaald gerecht gezocht worden.
25a Misschien moet u even stilstaan bij ‘möchten’. 25b Foutje: Op de cd horen de leerlingen ‘Sonst noch was’? 25c Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef. Let op de uitspraak van …! 27
Wijst u op de spreektip! (markeren?) Enkele gesprekjes voor de klas laten spelen?
28
Geleid ontdekken de leerlingen de hij/hem-regel.
31
Hier worden de leerlingen voor het
35
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
Het is niet de bedoeling dat de hele dialoog uitgeschreven wordt.
Lernliste
het = das
29
Kapitel 5 Nicht nur Lederhosen A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – zeggen in welk land je woont – zeggen of je in een dorp/stad woont – de namen van een aantal winkels/gebouwen – hoe je iemand de weg kunt vragen – hoe je iemand de weg kunt wijzen – Uitspraak: herhaling + grote getallen Grammatica – man – zu/nach – dürfen; können; fahren – herhaling hij/hem – -ung = die Schrijven Lezen – raadstrategieën: lijkt op Nederlands – internationalismen – context – gericht lezen – globaal lezen – Leesdossier: betekenis raden + detailbegrip + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – voorspellend luisteren – gericht luisteren – gericht luisteren → getallen Landeskunde – Tirol; Frankfurt; Interlaken – Bayern – Lenggries: Wintersport – München: Oktoberfest – openbare gebouwen – Jugendbergwacht Leren leren – woordenboek: D-N → betekenis
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
30
Auf einen Blick – erster Teil A
B
C
D
E
Monoloogjes 1 ; gericht luisteren topografie Persoonlijk mailtje 2 topografie 3 globaal begrip 4 ; voorspellend luisteren 5 check/bewustmaking Fotocollage 6 woordverwerving 7 woordverwerving 8 Grammatik 9 invuloefening Grammatik 10 geleide inductie 11 invuloefening 12 invuloefening 13 reproductief schrijven 14 vertaaloefening 15 reproductief spreken Redemittel 16 ; Aussprache 17 reproductief spreken 18 geleid spreken
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
luisterinput
A A A
Landeskunde
monoloog mailtje woordinput
man persoonsvorm zu/nach zum/zur bezittelijke voornaamw. Satzschalttafel geleid vertalen minidialoog naspreken
A A A A A B B A B B A B B B B B B B B C
31
Didactische tips
10
Het was misschien logischer geweest om met ‘zu’ te beginnen, die komt immers het meeste voor. Maar in onze opzet was het praktischer om eerst met ‘nach’ te beginnen. Wijst u er nog eens extra op, dat in de meeste gevallen ‘zu’ wordt gebruikt.
14
Het vertalen/maken van zinnen is moeilijk omdat in invulzinnen de aandacht automatisch op het grammaticale probleem gericht wordt. Via deze stappen willen we de leerlingen ‘leren’ vertalen/eigen zinnen te maken en ook (in combinatie met de Spick-o-thek) even stil te staan bij grammaticale moeilijkheden.
15
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal „hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
16
Uitspraakherhaling in speelse vorm.
18
Om leerlingen meer steun/houvast te geven laten we de Redemittel vaak uitschrijven, maar uiteindelijk zijn ze natuurlijk bedoeld voor het ‘reden’. Dit is de eerste keer dat alle leerlingen (in het vorige hoofdstuk was er slechts een vergelijkbare open opdracht) te maken krijgen met een Redemittelcheck waarbij niet eerst geschreven moet worden. Ze mogen nog een enkel trefwoord opschrijven. Om te voorkomen dat ze niet teveel opschrijven hebben we geen schrijflijnen opgenomen. Misschien moet u een keer demonstreren wat de bedoeling is. Achteraf aan de hand van een paar gesprekjes klassikaal nabespreken.
Hoofdstukopening
Tips voor een klassengesprek: – Wat is een Lederhose? Wat zou de titel beteken? Vervolgens bladeren. – Klassengesprek naar aanleiding van introtekstje en de foto´s op blz. 50/51. – Wat weet je al over Müchen/Bayern? – Eigen ervaringen met de weg wijzen: wat moet je allemaal kunnen en weten? Vervolgens kijken of dat in het hoofdstuk aan bod komt.
Bij de opdrachten
1b
In den Niederlanden ‘gewoon’ idiomatisch laten leren. U kunt wat langer bij de foto´s stil blijven staan (Landeskunde!).
4
Hier wordt nog een keer voorspellend luisteren geoefend. Aan de hand van het transcript (AB 5) kunnen de leerlingen nagaan hoe ze vooruit (hadden) kunnen denken.
6
U kunt wat langer bij de foto´s stil blijven staan (Landeskunde!).
8
Omdat de ’man-vorm’ voorkomt bij wegbeschrijvingen e.d. nemen we hem hier op. Aangezien hij echter ook te omzeilen is, hebben we hem ‘open’ gemaakt.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
32
Auf einen Blick - zweiter Teil F
G
H
I
J
K
L
Dialoog 19 Vorentlastung 20; gericht luisteren 21 reproductief spreken Grammatik 22 betekenis + vormen 23 invuloefening 24 geleid schrijven 25 invuloefening 26 reproductief spreken 27; gericht luisteren 28 geleid spreken Redemittel 29 reproductief spreken 30 geleid spreken Woordenboek 31 leertip 32 uitleg 33 opzoeken Internettekst 34 betekenis raden + woordenboekcheck Persoonlijke mail 35 gericht lezen 36 naspreken 37; gericht luisteren Leesdossier 38 betekenis raden + woordenboekcheck 39 detailbegrip Zum Schluss
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
lees-/luisterinput woordverwerving Hoe wordt het gezegd? dialoog naspelen dürfen – können – fahren persoonsvorm zinnnen Akkusativ minidialoog wegbeschrijving dialoog vastlegging
A A B A B B A B B C B B A C A B C
D-N: betekenis raadstrategie
info
matchoefening grote getallen getallen artikel
B
2-keuze – NL diagnostische toets
33
Redemittelopdracht de bedoeling is om helemaal niets (ook geen trefwoorden) op te schrijven.
Didactische tips
19
Twee doelstellingen: aanbieden woordenschat en Vorentlastung van het luisterinput F. Vandaar dat we daar ook meteen gericht laten luisteren.
21
Enkele gesprekjes laten spelen onder het actieve oog/oor van de medeleerlingen. Misschien nog een keer ten overvloede. U maakt in zo´n situatie de luisterende leerlingen actiever door ze een gerichte opdracht te geven. En dat hoeft niet altijd dezelfde opdracht voor de hele klas te zijn. U kunt bijvoorbeeld elke rij op een andere klank laten letten. Of een gedeelte op inhoud en een gedeelte op vorm, enzovoort.
22
Ook hier zetten we zonder enige toelichting modale werkwoorden naast een sterk werkwoord. De leerlingen hebben geen inzicht in het ‘systeem’ nodig om de leerdoelen te kunnen halen. Wijst u de leerlingen nog een keer op de verwijzing naar opdracht 14. U zou natuurlijk ook de eerste zinnen klassikaal op de wijze van opdracht 14 kunnen doen. In deze opdracht worden tevens ‘bijzondere’ werkwoorden uit eerdere hoofdstukken herhaald. Vanaf nu volgt na elke input van nieuwe werkwoorden een ‘Weißt du noch’ waarin eerdere werkwoorden nog een keer herhaald worden.
26
Een minidialoog. Misschien moet u nog even controleren of men weet wat de bedoeling is. Een korte demonstratie kan natuurlijk ook.
28
Hier benaderen we een werkelijke situatie. Men zou dit ook een Doefening kunnen noemen.
30
Misschien moet u er op wijzen, dat het anders dan bij de vorige
31
Om te voorkomen dat leerlingen meteen naar het woordenboek grijpen, maken we eerst een aantal raadstrategieën (die in enkele oefeningen al toegepast zijn) bewust. Bij een oefening betekenis raden hoort vanaf nu altijd een woordenboekcheck.
33
U kunt de leerlingen ook de opdracht geven om waar mogelijk eerst een betekenis te raden. Daarna moet deze wel in het woordenboek gecheckt worden.
36
Grote getallen blijken vaak moeilijkheden met de uitspraak op te leveren. Het ‘Oktoberfest’ is een mooie aanleiding om het spreken en gericht luisteren (37) nog een keer te oefenen.
Lernliste
-ung = die !!! Vanaf hoofdstuk 5 putten de vwotoetsen ook uit het witte gedeelte van de Lernliste!
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
34
Kapitel 6 Langeweile? Nein, danke! A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – vragen stellen over de sport en de hobby van iemand – vertellen over (je eigen) sport en/of hobby – de namen van een aantal producten – wat je kunt zeggen als je iets koopt/verkoopt – Uitspraak: herhaling Grammatica – tijdsbepalingen – müssen; laufen + herhaling ‘bijzondere’ werkwoorden – in/an/auf + Wo/Wann – herhaling hij/hem Schrijven – verhaaltje over jezelf + hobby Lezen – betekenis raden – gericht lezen → getallen – detailbegrip – globaal lezen – Leesdossier: globaal lezen + gedicht interpreteren + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – globaal luisteren – gericht luisteren Landeskunde – KaDeWe – geschiedenis na ´45 – Berlin Leren leren – omgaan met opzoekgrammatica (Spick-o-thek A) – woordenboekcheck
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
35
Auf einen Blick – erster Teil A
B
C
D
E
F
Collage 1 woordverwerving 2 ; gericht luisteren Grammatik 3 betekenis + vormen 4 invuloefening 5 invuloefening reproductief spreken 6 woordverwerving 7 reproductief schrijven 8 reproductief spreken 9 Lernspiel Artikel 10 betekenis raden + woordenboekcheck 11 detailbegrip 12 ; globaal luisteren Dialogen 13 ; meelezen reproductief spreken Grammatik 14 geleide inductie 15 invuloefening 16 invuloefening 17 geleid schrijven 18 reproductief spreken 19 reproductief spreken 20 geleid schrijven Redemittel 21 ; Aussprache 22 reproductief spreken 23 geleid schrijven
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
woordinput
A
B monoloog: tijdsbepalingen A B müssen – laufen A B persoonsvorm B persoonsvorm B vraag – antwoord B C B Satzschalttafel B vraag – antwoord B vraag – antwoord B
r/f – D monoloogjes lees-/luisterinput dialoog naspelen wo/wann uitgang Spick-o-thek zinnen minidialoog minidialoog verhaaltje vastlegging naspreken
A A
B
A B B B C B B C A B B C
36
Didactische tips
Hoofdstukopening
Tips voor een klassengesprek: – bladeren door het hoofdstuk in combinatie met de leerdoelen in het AB – sport in Duitsland – eigen ervaringen met kopen
13
Enkele gesprekjes laten spelen onder het actieve oog/oor van de medeleerlingen.
14
De leerlingen ontdekken geleid de wo/wann-regel.
15
De leerlingen hoeven alleen nog maar te onderscheiden tussen een plaats- en tijdsbepaling.
16
Anders dan in de vorige editie gaan we nu al naar de Spick-o-thek, omdat we van mening zijn dat het werken met een opzoekgrammatica niet vroeg genoeg aangeleerd kan worden. Misschien kijkt u wat vreemd aan tegen stap 0. Dit is een overblijfsel uit de vorige editie. Toen kwamen we gaandeweg het schrijfproces op stap 0 omdat we al eerder een stap 1 (Is het een der-woord?) ingevoerd hadden. In onze eigen lessen ervaren we overigens niet dat de leerlingen moeite met deze term hebben. Integendeel, het maakt duidelijk dat leerlingen vóór alles naar de gele kolom moeten gaan. Nieuwsgierige leerlingen (Waarom is het ‘Ich gehe in die achte Klasse?’) kunt u op opdracht 7-32 wijzen.
17
Geleid leren vertalen/schrijven wat je wilt zeggen. Op deze manier willen we de leerlingen bewust/kritisch leren schrijven.
18
Minidialoog. Achteraf een enkele steekproef?
20
Snelle leerlingen kunt u ook een monoloogje laten voorbereiden.
21
Uitspraakherhaling in speelse vorm.
Bij de opdrachten
1
Ook hier hebben we het probleem van de blokletters. Daarom hebben we de eerste letter van de zelfstandige naamwoorden vet gedrukt.
2
Via gericht luisteren worden woorden geïntroduceerd/bewust gemaakt die voor tijdsbepalingen (7) noodzakelijk zijn.
3
Ook nu weer niet-verwante werkwoorden in één input.
5
Herhaling eerder aangeboden bijzondere werkwoorden.
5c
Deze oefenvorm is nieuw. De leerlingen moeten (zonder een context) eigen antwoorden verzinnen. Misschien moet u het even demonstreren. Activeert u in ieder geval nog even de eerder aangeboden spreektips.
8
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
12b Misschien is het verstandig na ieder fragment even een pauze te houden en de mogelijke antwoorden te bespreken. De leerlingen hebben dan namelijk het tekstje nog vers in het geheugen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
37
Auf einen Blick - zweiter Teil G H
I
J
K
L
Collage 24 woordverwerving Persoonlijke mail 25 gericht lezen 26 ; gericht luisteren 27 reproductief spreken Dialogen 28 ; gericht luisteren 29 reproductief schrijven 30 woordverwerving 31 reproductief spreken 32 woordverwerving 33 geleid spreken Redemittel 34 reproductief spreken 35 geleid spreken 36 lied Internettekst 37 Landeskunde 38 globaal lezen 39 Lernspiel Leesdossier 40 globaal lezen creatief schrijven Zum Schluss
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
woordinput
A B
informatief getallen Durchsagen spel lees-/luisterinput W-vragen Hoe schrijf je …? woordenboek minidialoog hersteldialoog dialoog
B A A B B B B C A B C
gericht luisteren Landeskunde Berlin geschiedenis na 45 matchoefening zinnengalgje gedichten interpreteren
B
diagnostische toets
38
Didactische tips
31
25
De getallen richten de aandacht.
27
Dit spel kunt u natuurlijk ook klassikaal doen. U geeft zelf aan in hoeverre grammaticale correctheid meespeelt.
29
Enkele gesprekjes laten spelen onder het actieve oog/oor van de medeleerlingen.
Was möchten Sie? Diese hier kosten 10 Euro. Ja, die aus dem Angebot! Die sind billiger. Was kann ich für Sie tun? 1,90 Euro. Tut mir Leid! Wer ist jetzt dran? Bitte sehr, sonst noch was?
Minidialoog
34!! Tijdens de opnames is gebleken dat wanneer de dialoogjes op blz. 68 echt gesproken worden, het eerste, derde en vierde gesprek niet kloppen. Helaas was het boek toen al gedrukt. Onze excuses. De leerlingen horen de volgende gesprekjes:
Ich hätte gern neue Batterien. Das ist zu teuer! Haben Sie noch andere? Geben Sie mir bitte ein Pfund Tomaten. Wie viel macht das? Sie geben mir zu wenig Geld! Kein Problem. Jetzt bin ich dran. Ich hätte gern acht Brötchen. Nein, danke.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
39
35
Deze opdracht is nog weer iets moeilijker dan die in Kapitel 5. Hier hebben de leerlingen slechts beperkte tijd om het antwoord te geven. De cd wacht immers niet tot men uitgesproken is.
37
We gebruiken Berlijn om (beknopt) enige recente Duitse geschiedenis aan te bieden. U kunt deze tekst natuurlijk gebruiken om uitgebreider op de materie in te gaan en eigen accenten te leggen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
40
Kapitel 7 Hits für Kids! A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – een gesprekje voeren over ‘tv kijken’ – zeggen wat je gedaan hebt – je mening geven over artiesten, muziek, liedjes en tv-programma’s – hoe je een concertkaartje/cd kunt kopen – zeggen op welke datum iets plaats vindt – Uitspraak: herhaling Grammatica – voltooid deelwoord: sterk + zwak – geben + herhaling ‘bijzondere’ werkwoorden – im/am → tijdsbepaling – Spick-o-thek A – niet-wo/wann Schrijven – verjaardagskaartje – verslag concertbezoek Lezen – betekenis raden – voorkennis: titel, foto, bijschrift – tussenkopjes – globaal lezen – gericht lezen – detailbegrip – Leesdossier: gericht lezen + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – gericht luisteren – detailbegrip
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
41
Landeskunde – tv-zenders – Nürburgring (+ Rock am Ring) Leren leren – werking Spick-o-thek C (voltooid deelwoord) – omgaan met opzoekgrammatica – woordenboekcheck
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
42
Auf einen Blick – erster Teil A
B
C
D
E
F
Collage 1 voorkennis 2 woordverwerving 3 globaal luisteren
woordinput
A A B A
; Grammatik 4 gericht luisteren
voltooid deelwoord voltooid deelwoord
A A B
; 5 6 7
voltooid deelwoord vraag – antwoord
B B B
geleide inductie invuloefening reproductief spreken
8 geleid schrijven Dialogen 9 gericht luisteren
zinnen luister-/leesinput Hoe wordt het gezegd?
; 10
reproductief spreken
vraag – antwoord
11 12 13
Grammatik invuloefening geleid schrijven
geben persoonsvorm zinnen
Fragment tv-gids 14 gericht lezen 15 betekenis raden 16 reproductief spreken
vraag – antwoord
17
gericht luisteren
aankondigingen/reclame
; 18
detailbegrip
open vragen – NL
; Filmrecensies 19 globaal lezen detailbegrip Redemittel 20 reproductief spreken 21
geleid spreken
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
r/f – NL vastlegging
C A A B B A B B C
B
A B C
43
Didactische tips
Hoofdstukopening
Tips voor een klassengesprek: – de vragen uit de hoofstukopening – Duitstalige programma´s op de Nederlandse tv – Duitse/Duitstalige popmuziek – bladeren door het hoofdstuk: reacties? – (eigen ervaringen met Duitse tv komen in opdracht 1 aan bod)
14b Vanuit een gegeven aanleiding zoeken de leerlingen het programma. Dit sluit aan bij de vraagstelling in Citotoetsen. 16
Zie 7.
19
Genoemde films zijn voor deze leerlingen (nog) te moeilijk om te kunnen volgen.
21
Het is niet de bedoeling om iets op te schrijven.
Bij de opdrachten
2
U kunt de foto´s gebruiken voor Landeskunde met betrekking tot Duitse tv(-zenders).
6
Wij gaan ervan uit dat de voltooide deelwoorden die in dit hoofdstuk geoefend worden ook productief gekend worden. Wij zijn geen voorstander van het uit het hoofd leren van lange lijsten van sterke werkwoorden die de leerlingen toch (bijna) nooit gebruiken. We hopen dat via de bewuste omgang met Spick-othek 6 de vormen vanzelf inslijpen. Dit houdt wel in dat de leerlingen een soort gebruiksregel moeten hebben om te kunnen bepalen wanneer een werkwoord sterk of zwak is. U kunt twee dingen doen: Wijzen op de overeenkomsten met het Nederlands of naar het Wörterverzeichnis verwijzen. Als de leerlingen daar niet naar Spick-o-thek C verwezen worden, dan is een werkwoord zwak.
7
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
10
Zie 7.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
44
Auf einen Blick – zweiter Teil G
H
I
J
K
L
M
Artikel 22 voorkennis globaal lezen 23 detailbegrip 24 betekenis raden + woordenboekcheck interpreteren Illustraties 25 gericht luisteren
titel, foto´s en dergelijke tussenkopjes 2-keuze – NL open vragen – NL luisterinput
A A
; Dialogen 26 gericht luisteren
lees-/luisterinput r/f – D
A A
; Grammatik 27 invuloefening 28 reproductief spreken
am/im am/im met Spick-o-thek vraag – antwoord
A
29 30
geleid schrijven reproductief spreken
verjaardagskaartje minidialoog
31
geleid spreken
dialoog
32 33 34 Artikel 35 36 37
Grammatik invuloefening Lernspiel
niet wo/wann met Spick-o-thek puzzel
Landeskunde gericht/detail lezen gericht luisteren
topografie open vragen – NL lied
; Redemittel 38 Aussprache ; 39 reproductief spreken 40 geleid schrijven Leesdossier 41 gericht lezen 42 geleid schrijven Zum Schluss
vastlegging naspreken
B B C B C A B B B
A B B C
dagboekfragment verslagje diagnostische toets
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
C
45
Didactische tips 22
We trainen hier leesstrategieën zonder ze expliciet te maken. We willen slechts een bepaald leesgedrag inslijpen.
24
!!In 24b-3 zit een verkeerde regelverwijzing: Chrissy wordt in regel 15 - 21 geciteerd.
25
Introductie van muziekinstrumenten.
26
U zou (één van) de dialogen ook in tweetallen kunnen laten oefenen.
27
Bewustmaking van im en am (met als gebruiksregeltje dat bij een datum altijd -en volgt).
28
Tijdens het oefenen rondlopen en uw oor te luisteren leggen. Voorkomende fouten nog een keer klassikaal ‘hervorheben’. Tot slot een enkele steekproef.
29
Een herhaling/toepassing van het voltooid deelwoord en een opstapje naar het schrijven van een brief.
30
Zie 28.
31
Half-open dialoog. Na het oefenen enkele gesprekjes laten spelen onder het actieve oog/oor van de medeleerlingen?
32
Een opstap naar het wo/wohinprincipe? Hier vereenvoudigen we het probleem tot niet-wo/wann. Via de symbolen hebben we geprobeerd de regel te visualiseren.
38
Uitspraakherhaling in speelse vorm.
42
Misschien is deze schrijfopdracht in het leesdossier een beetje ‘fehl am Platz’. Maar het bood een mooie gelegenheid voor een zinvolle toepassing van het voltooid deelwoord.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
46
Kapitel 8 Es war einmal … A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen Spreken – hoe je in Duitsland een treinkaartje kunt kopen – (telefonisch) informeren naar vertrektijden en dergelijke – nieuwe woorden om de weg te vragen – hoe je om een plattegrond en folders kunt vragen – Uitspraak: herhaling Grammatica – herhaling wo/wann – Spick-o-thek A – herhaling voltooid deelwoord – voltooid deelwoord werkwoorden met be-, ver-, er-, ent-, über– herhaling zum/zur + hij/hem Schrijven – vakantiekaartje schrijven – toeristisch briefje Lezen – voorkennis → tekstsoort – voorkennis → titel, kop, foto, tussenkopjes – eerste en laatste zin alinea – globaal lezen – detailbegrip – Leesdossier: detailbegrip + gericht lezen + Info Märchen en Sage + ‘leeskilometers maken’ Luisteren – globaal luisteren – gericht luisteren – detailbegrip Landeskunde – info over de ‘Märchenstraße’ – Brüder Grimm Leren leren – omgaan met opzoekgrammatica – woordenboekcheck
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
47
Auf einen Blick – erster Teil A
B
C
D
E
F
Schoolkrantartikel 1 voorkennis gericht lezen 2 globaal lezen Zakelijke brief 3 globaal lezen detailbegrip 4 detailbegrip Kaart ‘Märchenstraße’ 5 gericht luisteren
oproep eerste + laatste alinea
r/f – NL r/f – NL Landeskunde
; 6 invuloefening 7 invuloefening Telefoongesprek 8 Vorentlastung 9 gericht luisteren reproductief spreken ;
wo/wann wo/wohin/wann lees-/luisterinput woordverwerving aantekeningen maken dialoog
10
reproductief spreken
dialoog
B
11
reproductief spreken
minidialoog
B
Dialoog 12 gericht luisteren reproductief spreken ;
lees-/luisterinput Hoe wordt gezegd …? dialoog
13
geleid spreken
dialoog
14
gericht luisteren
Durchsagen – 3-keuze – NL
; Redemittel Aussprache 15 ; 16
reproductief spreken
17
geleid spreken
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
vastlegging naspreken
B B A A B A B
A A B B
C
A B C
48
steekproef?
Didactische tips
13
Zie 10.
15
Uitspraakherhaling in speelse vorm.
Hoofdstukopening
Tips voor een klassengesprek: – Iedereen kent wel sprookjes. Wanneer u leerlingen met verschillende culturele achtergronden heeft, is het misschien interessant om eens vast te stellen of zij dezelfde sprookjes kennen. – U kunt aandacht besteden aan het aspect ‘reizen’. Via eigen ervaringen kunnen de leerlingen een link naar de leerdoelen in het AB leggen. Van gebruikers hebben we gehoord dat in de vorige editie dit hoofdstuk meestal niet aan bod kwam. Vandaar dat we veel materiaal hebben hergebruikt. Verder wordt er veel herhaald en heeft het hoofdstuk een vrij hoog receptief gehalte met lange(re) luisterteksten.
Bij de opdrachten
1
Om de verhaallijn in te kaderen.
2
Expliciet wordt erop gewezen dat belangrijke informatie vaak in de eerste en laatste alinea van een tekst staat.
5
De Märchenstraße. De illustratie gebruiken om wat langer bij de Märchen stil te staan?
6
Herhaling. ‘Dichte’ leerlingen doen het zonder ‘nicht-wo/wann’. (= opdracht 7)
9
Een opdracht die (nog) aansluit bij de werkelijke situatie. (Inmiddels is deze info net zo snel in het internet te vinden: www.diebahn.de. In de bovenbouw is echter aantekeningen maken een eindterm.)
10
Enkele gesprekjes laten spelen onder het actieve oog/oor van de medeleerlingen.
11
Minidialoog. Achteraf een enkele
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
49
Auf einen Blick - zweiter Teil G
H
I
Ingezonden brief 18 tekstreconstructie 19 globaal luisteren
verbanden volgorde
; Grammatik 20 invuloefening 21 geleide inductie 22 invuloefening 23 geleid spreken 24 detailbegrip
voltooid deelwoord voltooid deelwoord afwijkende volt. deelwoorden voltooid deelwoord monoloogje r/f - D
; 25
dialoog
26 Lernspiel Dialoog 27 Vorentlastung 28 detailbegrip
puzzel lees-/luisterinput woordverwerving 3-keuze – NL
; 29
reproductief spreken
minidialoog
gericht luisteren reproductief spreken
open vragen – NL dialoog
detailbegrip
W-vragen – NL
30 ; J K
L
Artikel 31 Folder 32
voorkennis globaal lezen 33 woordraden detailbegrip 34 geleid schrijven Redemittel 35 reproductief spreken 36
M
geleid spreken
A B B B C
C B A A B A B A B
titel, foto´s en dergelijke kopjes r/f – NL vakantiekaartje vastlegging
C A B
geleid spreken
C
37 geleid schrijven Leesdossier 38 detailbegrip 39 gericht lezen globaal luisteren 40
toeristisch briefje artikel r/f – NL vergelijken volgorde
; Zum Schluss
diagnostische toets
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
C
50
Didactische tips 18
Een zogeheten kniptekst. Hier moeten de leerlingen via het vinden van verbanden een tekst reconstrueren. Misschien is het verstandig om de werkwijze achteraf expliciet toe te lichten, dan wel de eerste paar alinea’s klassikaal (voor) te doen.
20
Herhaling voltooid deelwoord.
21
Uitbreiding regel voltooid deelwoord (voorvoegsels geen ge-, parallel met Nederlands?)
23
Enkele leerlingen houden een voordacht onder het actieve oog/oor van de medeleerlingen.
25
Herhaling van bestellen eten/drinken. Het is niet de bedoeling iets op te schrijven (de ruimte laat een enkel trefwoord toe).
29
Minidialoog. Wijst u nog eens op de functie van de ‘reminders’.
30
Zie 23.
34
Toepassen voltooid deelwoord via vakantiekaartje. De markeringen richten de aandacht op een grammaticaal probleem.
35
Wanneer uw leerlingen de Redemittel beluisteren, zullen ze merken dat het eerste gesprek korter is. In zin 1 t/m 5 wordt namelijk een ‘du’ aangesproken en in de zesde zin een ‘Sie’. Ook in het derde gesprekje zit een fout. De rechter rol bevat zowel zinnen van iemand die informatie wil hebben als van iemand die informatie geeft. Na ‘Danke’ wisselt de spreker en zou er een scheidslijn moeten staan.
36
Herinner uw leerlingen eraan niet alleen op de inhoud maar ook op de uitspraak te letten.
37
Redemittel als Schreibmittel inzetten.
38
Een kleine stap richting literatuur(theorie).
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
51
Feste-special A Auf einen Blick & Didactische tips
A
Doelstellingen – – – –
leestraining luistertraining toepassen/presenteren Redemittel Landeskunde
Auf einen Blick A
B
C D
E F
G
Almabtrieb Artikel 1 betekenis raden 2 detailbegrip 3 gericht lezen invulformulier Weihnachten Artikel 4 gericht lezen gericht lezen 5 koekjes bakken Artikel 6 detailbegrip Artikel 7 voorkennis topografie gericht lezen 8 globaal luisteren Karneval Homepage 9 detailbegrip Lied 10 gericht luisteren 11 globaal luisteren Artikel 12 gericht lezen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
folder
Internetumfrage recept
W-vragen meningen
interview
52
Ostern B.A Monoloog B1 gericht luisteren B2 Vorentlastung B3 detailbegrip Schulfest B.B Artikel B4 globaal lezen betekenis raden detailbegrip B5 gericht lezen B.C Collage B6 globaal lezen gericht lezen B7 Selbstporträt B.D Gänsespiel B8 geleid spreken
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
Flyer
D
C
53
Didactische tips 1
De ‘Almabtrieb’ is een minder bekend, maar ‘landeskundlich’ interessant feest. De koeien worden met het oog op de winter weer in het dal gedreven. De leerlingen moeten de foto gebruiken om bepaalde woorden te kunnen gebruiken.
3
Een (digitaal) invulformulier behoort tot de kerndoelen.
4
Wij gebruiken veel informatie van het tv-programma PuR, dat vrij regelmatig op zaterdagochtend op Duitsland 2 te zien is. Een tip, voor als u op zoek bent naar bruikbaar videomateriaal. De internetsite kunt u www.tivi.de/pur bereiken. Daar vindt u (in Bibliothek en Archiv) teksten die voor het leesdossier kunnen worden gebruikt.
7a Het is natuurlijk altijd leuk wanneer leerlingen over eigen kerst(markt)ervaringen in Duitsland (Oostenrijk) kunnen vertellen. 12 Misschien kunt u nog even terugkoppelen naar tekst E. Wat is het verschil tussen het carnaval in Köln en dat in Basel? 15 Het Schulfest is niet alleen de afsluiting van het schooljaar, maar vormt via de opdrachten ook de afronding van dit deel. Via de (deel)opdrachten (19) kunnen de leerlingen namelijk laten zien wat ze in de loop van dit deel allemaal geleerd hebben. 19 De kopieerbladen vindt u hierna. 20 Ook in het ‘Gänsespiel’ zitten opdrachten uit het hele boek. Omdat het de bedoeling is dat u de onderdelen van de Special flexibel inzet, vindt u hiervoor geen studiewijzers.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
54
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
55
B Studiewijzers
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
56
Kapitel 1 Halli, hallo! B Studiewijzers
B
Studiewijzers
De studiewijzer in het boek
De verticale kolom aan de linkerkant laat in één oogopslag hoe het hoofdstuk is opgebouwd. De leerling(e) ziet: – hoeveel opdrachten aan een tekst ‘hangen’ – welke opdrachten verplicht zijn – bij welke opdrachten geluisterd moet worden – bij welke opdrachten samengewerkt moet worden – welke opdrachten in e-Kl@sse! gemaakt kunnen worden Dit overzicht is vooral handig wanneer u de leerlingen zelf dingen wilt laten plannen. In dat geval deelt u slechts mee welke opdrachten gedaan worden. De leerlingen geven dit dan in deze kolom aan (markeren, aankruisen, doorstrepen…). Indien u de leerlingen zelf wilt laten plannen, is het ons inziens niet verstandig meteen een heel hoofdstuk te laten plannen. Het is verstandig dit op te bouwen. Uitgaand van uw ingevulde studiewijzer (die u toelicht) gaat u stap voor stap, bijvoorbeeld via gezamenlijk plannen, tijd bijhouden, gedeeltes plannen … op weg naar het zelfstandig(er) plannen. In de afvinkkolom geven de leerlingen aan dat ze een opdracht af hebben. Zo ziet u meteen hoever een leerling(e) is. U kunt in plaats van een vinkje ook het aantal fouten laten noteren. In de eigenlijke studiewijzer vindt u als eerste de leerdoelen (‘Wat ga je leren?’). Daarnaast ziet u het vak ‘toetsing’. Daar kunt u aangeven wat er getoetst wordt, wanneer en hoe. De kolommen datum en les spreken voor zich. Als u een studiewijzer klassikaal laat invullen, kan het (met het oog op uitvallende lessen) verstandig zijn de datum met potlood in te vullen. In de kolom Voorbereiding dient in onze optiek dat genoteerd te worden, wat er voorafgaand aan de les gedaan moet worden. Dat kan leerwerk zijn, iets bestuderen of maakwerk. In onze voorbeeldwijzers (zie hierna) gaan wij ervan uit dat de leerlingen een (groot) gedeelte van de les zelfstandig werken. Als ze goed werken, zullen ze die opdrachten in de les kunnen afronden. Deze opdrachten kunt u in de kolom ‘individueel/tweetal’ (in de digitale studiewijzer noemen we deze kolom zelfstandig) laten noteren. Indien u deze werkwijze wilt hanteren, moet u de leerlingen er wel uitdrukkelijk op wijzen, dat opdrachten die in de les niet gedaan zijn automatisch doorschuiven naar de voorbereiding van de volgende les! In de kolom ‘klassikaal’ kunt u bijvoorbeeld de luisteropdrachten noteren. Hier kunt u ook momenten van uitleg of klassikale feedback (bijvoorbeeld aan de hand van zelfstandig bestudeerde grammatica) opnemen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
57
De digitale studiewijzer
Regelmatig bereikt ons de vraag om ingevulde studiewijzers. In principe zijn wij daar geen voorstander van, aangezien elke docent(e)/elke sectie eigen accenten zou moeten leggen. Bovendien hebben wij geen zicht op de samenstelling van de diverse klassen, het aantal contacturen en de duur van een gemiddeld lesuur. Bij het werken aan de herziening hebben wij wel met ‘eigen studiewijzers’ gewerkt om de omvang van de hoofdstukken beter te kunnen bewaken. En deze wijzers stellen wij u digitaal ter beschikking. Let wel: Het gaat hier om studiewijzers die er vanuit gaan dat een lesuur 50 minuten heeft en dat alles gedaan wordt en daarmee zijn ze dus het meest geschikt voor ‘(h)v-klassen’. Bij elk hoofdstuk hebben wij onze studiewijzer opgenomen als mogelijke richtlijn. Het is dus geenszins onze bedoeling om voor te schrijven wat er in welke les gedaan moet worden. Het dient enkel als hulp bij het maken van een planning. U kunt dus gerust opdrachten uit de ingevulde studiewijzer schrappen of opdrachten in een andere volgorde opnemen. Bovendien is het aan u om voor te schrijven wat leerlingen als voorbereiding op een les moeten leren/bestuderen. Wij gaan er in onze planning van uit dat het maakwerk in de les gedaan kan worden. Na de ingevulde studiewijzer vindt u ook nog een lege studiewijzer. De digitale studiewijzer biedt nog een paar extra´s: – het antwoordenboekje – Indien u de leerlingen (grotendeels) zelfstandig laat werken, zult u de leerlingen waarschijnlijk met antwoordenboekjes laten werken. Omdat veel opdrachten voortbouwen op hetgeen in het voorafgaande aan de orde geweest is, is het verstandig regelmatig controlemomenten in te bouwen. Zo´n moment kunt u inbouwen door in de kolom zelfstandig achter een bepaalde opdracht een boekje te plaatsen. – het plusteken – Hiermee wordt zichtbaar gemaakt dat een opdracht ook in e-Kl@sse! gemaakt kan worden. – de kolom opmerkingen. – Daar kunt u eigen aandachtspunten (dit is belangrijk voor de toets), tips en dergelijke kwijt. In de voorbeeldstudiewijzer ziet u ook dat wij de toetsles (via opmaak → randen en arcering → arcering) gemarkeerd hebben. Dit kan een handig hulpmiddel zijn om accenten te leggen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
58
Wat ga je leren? Toetsing – waarom het belangrijk is om vreemde talen te leren – hoe je met je tekst- en werkboek werkt – tellen van 0 tot en met 100 – zeggen hoe je heet, waar je woont, hoe oud je bent, in welke klas je zit – vragen hoe iemand heet, waar hij/zij woont, hoe oud hij/zij is en in welke klas hij/zij zit – werken met W-vragen Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les 1
datum
voorbereiding
2 3
klassikaal Erste Stunde
Zelfstandig
Intro 2; Intro 4;, 5;
1 3, 4, 5 1, 2, 3
8;, 9;, 10;
4
11; 13; 16;, 17;
5
6, 7 12 14 , 15 18, 19 , 20, 21, 22
6 24; + 7
23 25+, 26+, 27+ 28+, 29+, 30+, 31+
8
32+, 33 +, 34;
9
35;, 36, 37
10
opmerkingen
leren Lernliste
Zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
Toets
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
59
B
Kapitel 2 Das sind wir B Studiewijzers
Wat ga je leren? – – – – – –
Toetsing
naam, leeftijd, woonplaats, adres, postcode en beroep van iemand vragen bovenstaande over familieleden en andere mensen vertellen de getallen 101 t/m 1 000 000 hoe je de g, z, s en de sch in het Duits uitspreekt hoe je in een D-N-woordenboek ziet of het een der-, das- of die-woord is verschillende manieren om woordjes te leren
Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro 1 2;, 3; 4 2
5;, 6;, 7;
8, 9, 10 11, 12, 13
3 14;, 15;, 16;, 17;
18, 19, 20, 21
4
22 , 23, 24
5
25;+, 26;+
6
28;+, 29; +
27+
7
30+, 31 +, 32+, 33+, 34+
8
35, 36, 37 , 38 , 39 , 40
9
41, 42
10
leren Lernliste
Zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
TOETS
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
60
B
Kapitel 3 Coole Schule! B Studiewijzers
Toetsing Wat ga je leren? – vragen en vertellen hoe laat het is – vertellen wat je op een (school)dag doet – zeggen wat je van de vakken vindt – hoe je de ch in het Duits moet uitspreken – hoe je in een D-N-woordenboek het meervoud vindt – andere manieren om woordjes te leren Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro 1; 1 2 3; 4; 2 5, 6 7; 8, 9, 10, 11 3
12, 13 14 , 15 , 16, 17
4
18, 19 , 20 21
5 23;+ 6
29;+
22 24+, 25+, 26 + 27+, 28+ 30+, 31+
7
32+, 33 34
8
35 36 37
9
38, 39, 40
10
Lernliste
Zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
TOETS
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
61
B
Kapitel 4 Guten Appetit! B Studiewijzers
Toetsing Wat ga je leren? – iets over eten en drinken in Duitsland – vragen wat iemand anders graag eet en drinkt – zeggen wat je graag eet en drinkt – zeggen wat je wilt eten en/of drinken – hoe je iets in een N-D-woordenboek opzoekt Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro5; 1, 2, 3, 4 2
6, 7, 8, 9
3
10, 11, 12 , 13
4
14;17;
15;, 16
5
20;
18 , 19 , 21
6
24;+, 25; +
22+, 23
+
7
26+, 27
8
28+, 29 +, 30+, 31 +, 32 33 , 34 , 35 , 36, 37 Zum Schluss+
9
10
leren Lernliste
+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
TOETS
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
62
Kapitel 5 Nicht nur Lederhosen B Studiewijzer
B
Toetsing Wat ga je leren? – zeggen in welk land je woont – de namen van een aantal winkels/gebouwen – hoe je iemand de weg kunt vragen – hoe je iemand de weg kunt wijzen – iets over het ‘Bundesland’ Beieren – hoe je de juiste betekenis van een Duits woord in het woordenboek vindt Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro 1; 2 ,3 4; 5 2 6, 7, 8, 9, 10 3
11, 12, 13, 14
4 16; 5
20;+
6
27;+
15 17 , 18 19+ 21 +, 22+, 23+ 24+, 25+, 26+ 28 +
7
29 , 30, 31
8
32, 33, 34, 35
9 10
36;, 37; leren Lernliste
38, 39 Zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
TOETS
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
63
Kapitel 6 Langeweile? Nein, danke! B Studiewijzers
Wat ga je leren? – vragen stellen over de sport en de hobby van iemand – vertellen over (je eigen) sport en/of hobby – de namen van een aantal producten – wat je kunt zeggen als je iets koopt/verkoopt
B
Toetsing
Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro 1, 2; 3, 4, 5 , 2
6, 7, 8 , 9 , 10, 11
3
12;, 13;
4
14, 15, 16, 17, 18 , 19
5 21; 6 26;+ 28;+ 7
20 22 , 23 24+, 25+ 27 + 29 +, 30+, 31 +, 32+, 33 + 34
8 35; 36; 9 39 10
leren Lernliste
37, 38 40 Zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
TOETS
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
64
B
Kapitel 7 Hits für Kids ! B Studiewijzers
Wat ga je leren? – een gesprekje over ‘tv-kijken’ – zeggen wat je gedaan hebt – je mening geven over artiesten, muziek, liedjes en tvprogramma´s – hoe je een concertkaartje kunt kopen – zeggen op welke datum je jarig bent
Toetsing
Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen dat je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro 1 2 3;, 4; 2 5, 6, 7 , 8 3
9;
4
17;, 18;
5
14, 15, 16 19, 20 , 21
6 25;+,26;+ 7 8
37;
9 10
10 , 11, 12, 13
38; Leren Lernliste
22+, 23+ , 24+ , 27+ 28 +, 29+, 30 +, 31 +, 32+ 33, 34, 35, 36 39 , 40, 41 42 zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
Toets
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
65
Kapitel 8 Es war einmal … B Studiewijzers
B
Toetsing Wat ga je leren? – de ‘Märchenstraße’ kennen – meer over sprookjes – hoe je in Duitsland een treinkaartje kunt kopen – omgaan met informatie over vertrektijden – nieuwe woorden om de weg te vragen – hoe je om een plattegrond en folders kunt vragen Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 Intro 1, 2, 3, 4 2
5;
6, 7
9;
8 10 , 11
3 4
12; 14;, 15;
5
13 16 , 17 , 18+
6
19;+
20+, 21+, 22+, 23 +
7
24;+ 28;
8
30;
25 +, 26+, 27+, 29 31, 32, 33, 34
9
35 , 36 , 37, 38, 39 40;
10
Leren Lernliste
zum Schluss+
11 12
Lernliste Grammatik Redemittel
Toets
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
66
Wat ga je leren?
Toetsing
Opmerkingen Niet verder gaan, maar eerst de opdracht nakijken met het antwoordenboekje. + Deze opdracht kun je ook in e-Kl@sse! maken. ; Bij deze opdracht hoort een luistertekst. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. Aantal personen die je voor deze gespreksopdracht nodig hebt. les datum voorbereiding klassikaal zelfstandig opmerkingen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
67
C Spreekkaarten
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
68
Kapitel 1 Halli, hallo! C Spreekkaarten
C
Opmerking vooraf In de instructie op de spreekkaart hebben wij niets opgenomen met betrekking tot schriftelijke voorbereiding. In onze oorspronkelijke opzet was het de bedoeling om niets op te schrijven. Aan het eind van het hoofdstuk – nadat Lernliste (en Redemittel) geleerd zijn – moet een leerling(e) de opdracht meteen uit kunnen voeren. In het Abschlussdeel gebruiken wij de spreekkaarten echter ook om een ‘Sprechkartei’ aan te leggen. Daarvoor zou u deze spreekkaarten ook kunnen gebruiken. U zou dan bijvoorbeeld rond kerst kunnen zeggen dat de leerlingen voor een spreekcijfer alle spreekkaarten die aan bod geweest zijn nog een keer voorbereiden. Indien u zo wilt werken, dan is het verstandig de spreekkaarten schriftelijk te laten voorbereiden. De leerlingen werken in tweetallen. Wanneer de controleur een min gegeven heeft, moet het item nabesproken worden. Maar nog beter zou het zijn dat men na afloop – als beide leerlingen gesproken hebben – de ‘minnetjes’ nog een keer langsgaat om van de min een plus te maken! Als de leerlingen in staat zijn concrete fouten te benoemen, dan is het misschien verstandig dat ze die (als een soort aandachtspunt) ook op de spreekkaart schrijven. Het beoordelen van de inhoud levert over het algemeen niet al te veel moeilijkheden op. Het beoordelen van de uitspraak wel. Het is verstandig om bij de hoofdstukken waarin expliciete uitspraakblokken staan, de leerlingen erop te wijzen dat ze bij de beoordeling vooral op de uitspraak van die klanken letten. Het is sowieso verstandig om voorafgaand aan de eerste spreekkaart een keer klassikaal voor te doen/te oefenen hoe er beoordeeld kan worden. Daarbij legt u dan eigen accenten.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
69
Kapitel 1 Halli, hallo! - Spreekkaart Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
70
Opdracht
Situatie Je staat in Oostenrijk op de camping en wilt een gesprek met het meisje uit de tent naast je voeren. F
1
Begroet haar. Vraag hoe ze heet en hoe oud ze is.
F
2
Zij heeft geantwoord en wil weten waar jij vandaan komt. Geef antwoord. En vraag meteen waar zij vandaan komt.
F
3
De volgende vraag van het meisje heb je niet goed verstaan. Ze spreekt namelijk een beetje met accent. Reageer.
F
4
Vraag in welke klas ze zit.
F
5
De laatste dag. Jullie wisselen gegevens uit. Zij wil jouw adres hebben. Reageer.
F
6
Zij vraagt jou om je telefoonnummer. Geef jouw nummer.
F
7
Een tijdje later. Zij belt jou op. Ze vraagt hoe het met jou gaat. Reageer.
F
8
Jij wilt dan natuurlijk weten hoe het met haar gaat.
F
9
Beëindig het gesprek.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
71
Kapitel 2 Das sind wir C Spreekkaart
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
72
Opdracht Situatie Vertel iets meer over jezelf en je familie. F
1
je naam, je leeftijd
F
2
naam en leeftijd van moeder en/of vader
F
3
of zij getrouwd zijn (en hoe lang)
F
4
beroep van vader en/of moeder
F
5
hoeveel broers en/of zussen je hebt
F
6
waar jullie wonen
F
7
postcode
F
8
jullie telefoonnummer
F
9
of je een e-mailadres hebt
F
10 hoeveel grootouders je hebt
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
73
Kapitel 3 Coole Schule! C Spreekkaarten
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
74
Opdracht
Situatie Je hebt gisteren op een camping in Duitsland Marlene – een meisje uit Münster – leren kennen. Vandaag hebben jullie elkaar bij het zwembad gezien. Je wilt nog wel wat meer over Marlene weten.
F
1
Je wilt weten naar welke school zij gaat.
F
2
Vraag ook in welke klas zij zit.
F
3
Je wilt weten hoeveel uur zij per week heeft.
F
4
Vraag of ze op school ook Nederlands heeft.
F
5
Zij heeft gevraagd wat jouw favoriete vak is. Gym is jouw favoriete vak. Reageer en vraag meteen wat haar lievelingsvak is.
F
6
Je wilt weten welk cijfer Marlene voor geschiedenis heeft.
F
7
Marlene wil graag weten wat jij van Duits vindt. Reageer.
F
8
Ze vraagt of jullie thuis een computer hebben. Reageer.
F
9
Ze wil weten of je veel achter de computer zit. Jij zit twee uur per dag achter de computer.
F
10
Vertel wat je allemaal op de computer doet (noem twee dingen).
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
75
Kapitel 4 Guten Appetit! C Spreekkaarten
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
76
Opdracht Situatie Je partner stelt aan jou enkele vragen rond het thema ‘Lieblingsessen’. Beantwoord de vragen en verzin er eigen antwoorden bij (zelf invullen).
1
>
Was ist dein Lieblingsessen?
<
Reageer.
2
>
Und was isst du zum Frühstück?
<
Dan eet ik altijd ________________ F
3
>
Was trinkst du dann?
<
Ik drink vaak __________________ F
4
>
Was nimmst du meistens in der Pause?
<
Soms eet ik ___________________
F
5
>
Was isst du, wenn du nach Hause kommst?
<
Reageer.
F
6
>
Wann esst ihr warm?
<
Wij eten ’s avonds warm.
F
7
>
Und was isst du lieber, Fleisch oder Fisch?
<
Reageer.
F
8
>
Isst du manchmal auch Sauerkraut?
<
Ja, maar het liefst eet ik _________
F
9
>
Und magst du Apfelkuchen?
<
Heel graag en met slagroom.
F
10
>
Isst du auch gern vegetarisch?
<
Ja, bijvoorbeeld pizza met veel kaas of salade.
F
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
F
77
Kapitel 5 Nicht nur Lederhosen C Spreekkaarten
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
78
Opdracht Situatie 1 Je bent op skivakantie in Beieren. Vanmiddag ga je winkelen in München. Je wilt in ieder geval een paar cd’s kopen. Ergens in het centrum van de stad vraag je een oudere man naar de weg. Mann
Du F
1
>
(pardon, mag ik u iets vragen?)
<
Ja, bitte?
F
2
>
(vraag of hij weet waar jij een platenzaak vindt)
<
Bei den Ampeln geradeaus, dann die F erste Straße links und nach 200 m siehst du einen Musikladen. ’Magic Tunes’ heißt der Laden. Die haben alles, was man sich wünscht.
F
3
>
(vraag om herhaling)
<
Kein Problem: bei den Ampeln gehst du geradeaus, dann die erste links und dann noch 200m.
F
F
4
>
(dus, bij de stoplichten rechtdoor, dan de eerste straat links en dan nog 200 meter?)
<
Ja, richtig!
F
F
5
>
(bedank)
<
Bitte sehr.
F
F
Situatie 2 Je bent zojuist bij ‘Magic Tunes’ geweest. Op straat wil een meisje van jou weten hoe je bij ‘Magic Tunes’ komt. Jij legt het haar uit. Mädchen Hallo, darf ich dich was fragen?
Du (reageer)
F
6
>
F
7
>
Wie komme ich zum Musikladen ‘Magic Tunes’?
<
(je gaat de tweede straat rechts, F over de brug en dan de eerste straat links)
F
8
>
Also, zweite Straße rechts, dann über die Brücke und dann die dritte links.
<
(nee, over de brug en dan de eerste straat links)
F
F
9
>
Also, zweite rechts, über die Brücke und dann die erste links?
<
(ja, dat klopt)
F
F
10
>
Vielen Dank.
<
(reageer)
F
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
<
F
79
Kapitel 6 Langeweile? Nein, danke! C Spreekkaarten
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
80
Opdracht Situatie Je bent met een scholierenuitwisseling in Duitsland en wilt nieuwe sportschoenen hebben. Je ziet dat ze in een warenhuis een aanbieding hebben. F
1
Je gaat het warenhuis binnen en vraagt waar de sportafdeling is.
F
2
Een verkoper op de sportafdeling vraagt wat hij voor je doen kan. Jij zegt dat je nieuwe hardloopschoenen wilt hebben.
F
3
De verkoper heeft gevraagd welke maat je hebt. Reageer.
F
4
De verkoper laat je een paar zien. Vraag of je de schoenen kunt passen.
F
5
De schoenen zitten prima. Je wilt weten hoeveel de schoenen kosten.
F
6
Ze kosten 139 euro! Dat vind je te duur. Vraag of hij nog andere heeft.
F
7
Die heeft hij. Je past ze. Ze zitten goed en zijn goedkoper. Zeg dat je ze neemt.
F
8
De verkoper vraagt of je verder nog iets wilt hebben. Dat wil je niet. Reageer en vraag waar je kunt betalen.
F
9
Je bent aan de kassa. De schoenen kosten 59 euro. Je betaalt met 100 euro. Wat zeg je dan?
F
10 De kassajuffrouw geeft geld terug en zeg tot ziens. Reageer beleefd.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
81
Kapitel 7 Hits für Kids! C Spreekkaarten
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
82
Opdracht Situatie Jij bent gisteren voor een uitwisseling met de klas in Duitsland aangekomen. Jullie logeren daar in een gastgezin. Vandaag willen enkele Duitse leerlingen weten hoe jouw eerste dag in het gastgezin was. Jij beantwoordt hun vragen.
1
>
Was hast du gestern alles gemacht?
<
Jullie hebben gevoetbald en muziek geluisterd.
F
2
>
Wie lange habt ihr Fußball gespielt?
<
Ongeveer een uur, van half zes tot half zeven.
F
3
>
Und welche Musik habt ihr gehört?
<
Je hebt de laatste cd van ‘Rammstein’ gekocht. Die hebben jullie beluisterd.
F
4
>
Was gefällt dir so gut an ’Rammstein’?
<
Je vindt dat de teksten heel goed zijn.
F
5
>
Habt ihr auch ferngesehen?
<
Ja, jullie hebben een film gezien.
F
6
>
Und dann bist du schlafen gegangen?
<
Nee, jullie hebben ook nog kaarten besteld voor het concert van Radiohead.
F
7
>
Das ist ja toll...! Wo und wann spielen die denn?
<
Op 12 mei in Amsterdam.
F
8
>
Und dann bestellst du hier Karten?
<
Je hebt ze op de computer (op internet) besteld.
F
9
>
Und? Gibt es noch Karten?
<
Je weet het niet. Het is meestal snel uitverkocht.
F
10
>
Das war also dein erster Tag?
<
Ja en je bent om elf uur naar bed gegaan.
F
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
83
Kapitel 8 Es war einmal … C Spreekkaarten
C
Name: ________________________________ Lees eerst de vier stappen door. Stap 1 Voorbereiding Je krijgt van de docent(e) […] tijd om je voor te bereiden. Stap 2 Check! Je werkt in tweetallen. Daarbij moet je elkaar controleren. Bepaal wie begint met spreken en wie gaat controleren. De controleur schrijft de naam van de partner op het blaadje. De spreker/spreekster begint. De controleur zet voor elke opdracht: – een + als de uitvoering goed is – een – als de uitvoering niet (helemaal) goed is. Stap 3 Nabespreken Klaar? Bespreek nu samen de opdrachten waar een – voor staat. Ga na wat niet (helemaal) goed was en schrijf dit op. Als je iets niet zeker weet, zoek je het op in het TB. (Lernliste of Redemittel) Pas als je het dan nog niet weet, vraag je aan de docent(e). Je kunt elkaar ook een cijfer geven. Stap 4
Omwisselen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
84
Opdracht Situatie Je bent bij je Duitse vriend/vriendin in Krefeld. Je wilt ook een dagje naar een vriendin in Iserlohn. Je belt het station op voor reisinformatie.
F
1
>
Hallo, hier is (eigen naam). Jij moet morgen om ongeveer 10.00 uur in Iserlohn zijn.
<
10.15 Uhr. Geht das auch?
F
2
>
Dat is te laat. Ietsje eerder is dat mogelijk?
<
Ja, Ankunft 9.37 Uhr. Abfahrt 7.44 Uhr.
F
3
>
Moet ik ook overstappen?
<
Ja, zweimal, in Duisburg und Dortmund
F
4
>
Wat kost een retourtje?
<
Das macht 32 Euro.
F
5
>
Van welk spoor gaat de trein?
<
Von Gleis 2.
F
6
>
Bedankt voor de informatie. Tot horens.
<
Wiederhören. Und gute Fahrt!
Als je weer terug bent in Krefeld, vertel je wat je allemaal gedaan hebt. 7
>
Hallo, da bist du wieder. Wie war’s? Erzähl mal. Was habt ihr alles gemacht?
<
Hallo!
< <
Eerst hebben wij wat gegeten. Toen zijn we naar het VVV-kantoor gegaan. Daarna hebben wij een museum, het stadhuis en een kerk bezocht. Ten slotte hebben we in het restaurant een ijsje gegeten. Iserlohn is echt gaaf.
< < <
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
F F F F F
85
D Kopieerbladen
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
86
Kapitel 1 Halli, hallo! D Kopieerbladen
D
Kopieerblad A
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
87
Je werkt in tweetallen. De een heeft kopieerblad A, de ander kopieerblad B. Je mag niet bij elkaar op het blad kijken. Voer de opdracht om de beurt uit.
Opdracht A Hieronder staan negen telefoonnummers, die jij wel hebt maar je partner niet. Wanneer je partner naar een nummer vraagt, zeg je hem of haar het nummer.
Katja Poensgen hat eine Geheimnummer
Asterix hat kein Telefon
Borussia Dortmund 00-49-231-90300
Michael Jackson 00-1-310-1239651
Arnold Schwarzenegger 00-49-89-699311
die Feuerwehr 112
das ZDF 00-49-6131-701
Flämmchen 87654321
die Wettervorhersage 01164
Zelf moet je de volgende telefoonnummers opvragen en invullen (‘Welche Telefonnummer hat …?’): Nick Heidfeld ___________________________________ Bayern München ________________________________ Britney Spears _________________________________ RTL __ ________________________________________ die Zeitansage__________________________________ Obelix ________________________________________ Michael Schumacher _____________________________ die Polizei _____________________________________ Flämmchen ____________________________________ Controleer na afloop of de telefoonnummers kloppen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
88
Kapitel 1-14 Halli, hallo!
Kopieerblad B
Deze opdracht doe je in tweetallen. De een krijgt een A-blad, de ander een B-blad. Kijk niet op het blad van je partner! Voer de opdracht om de beurt uit.
Opdracht B Hieronder staan negen telefoonnummers, die jij wel hebt maar je partner niet. Wanneer je partner naar een nummer vraagt, zeg je hem of haar het nummer.
Nick Heidfeld 00-49-89-2233404
Obelix hat kein Telefon
Bayern München 00-49-89-699310
Michael Schumacher hat eine Geheimnummer
Britney Spears 00-1-305-1276802
die Polizei 112
RTL 00-352-221-48950
Flämmchen 12345678
die Zeitansage 01191
Zelf moet je de volgende telefoonnummers opvragen en invullen (‘Welche Telefonnummer hat…?’): Katja Poensgen __________________________________ Borussia Dortmund ______________________________ Arnold Schwarzenegger ____________________________ das ZDF ____ ____________________________________ die Wettervorhersage ______________________________ Asterix ____________________________________ Michael Jackson __________________________________ die Feuerwehr ___________________________________ Flämmchen _____________________________________ Controleer na afloop of de telefoonnummers kloppen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
89
Kapitel 2 Das sind wir D Kopieerblad
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
D
90
Maak de volgende Test
1a Lees in stilte 60 seconden lang de eerste tien Duitse (alleen de Duitse) woorden/zinnetjes van de Lernliste van Kapitel 6A door (t/m Magst du Fußball?). Sluit het AB. b
Doe nu 30 seconden lang de volgende hoofdrekensommetjes:
3 + 12 ____ 6 x 4 ____ 18 : 3 ____
5 + 5 ____
20 – 17 ____
3 x 21 ____
27 + 72 ____ 33 : 3 ____
14 + 15 ____
87 – 78 ____
99 – 54 ____
1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7 + 8 + 9 + 10 ____ c
Schrijf de Duitse woorden op, die je nog weet.
2a Lees hardop 60 seconden lang de eerste tien Duitse woorden/zinnetjes van de Lernliste van Kapitel 7F (t/m abends). Sluit het AB. b
Ga weer 30 seconden lang hoofdrekenen:
3 + 13 ____ 5 x 6 ____
6 + 5____
20 – 18____
2 x 22____
88 – 45____
21 : 7____
3 x 8____
44 : 11____
14 + 19____
92 – 29____
32 + 47____
2 + 4 + 6 + 8 + 1 + 3 + 5 + 7 + 9 - 10____ c
Schrijf de Duitse woorden op, die je nog weet.
3a
Schrijf 60 seconden lang op een kladpapier de eerste tien Duitse woorden op (alleen enkelvoud) van de Lernliste van Kapitel 8A + D (t/m Von welchem Gleis?).
b
En weer 30 seconden hoofdrekenen:
4 + 14____
2 x 9____
8 + 6____
21 – 8____
2 x 32____
97 – 64____
24 : 3____
36 + 63____
4 x 9____
55 : 5____
19 + 12____
75 – 57____
1 + 2 + 3 + 4 + 5 - 6 + 7 - 8 + 9 - 10____ c
Schrijf de Duitse woorden op, die je nog weet.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
91
4a
Lees hardop en schrijf 60 seconden lang op een kladpapier de eerste tien Duitse woorden van de Lernliste van Kapitel 5F (t/m richtig) op.
b
En weer 30 seconden hoofdrekenen:
5 + 15____
3 x 8____
9 + 7____
19 – 11____
3 x 23____
98 – 62____
36 : 3____
47 + 74____
4 x 7____
77 : 7____
17 + 12____
85 – 58____
1 + 2 + 3 - 4 + 5 - 6 + 7 - 8 + 9 + 10____ c 5
Schrijf de Duitse woorden op, die je nog weet. Check! Controleer je antwoorden en vul hieronder in hoeveel je er goed had.
Manier 1 – woordjes zien en in stilte lezen: [ ] goed Manier 2 – woordjes zien en hardop lezen: [
] goed
Manier 3 – woordjes zien en opschrijven: [ ] goed Manier 4 – woordjes zien en hardop lezen en opschrijven: [ ] goed
Kun je hieruit voor jezelf een conclusie trekken? Schrijf je antwoord in Kapitel 2 opdracht 43c op. Lees nu de leertip F op blz. 106 TB aandachtig door.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
92
D
Kapitel 3 Coole Schule! D Kopieerbladen
Kopieerblad A Name: ______________________________ Je werkt in tweetallen. De een heeft kopieerblad A, de ander kopieerblad B. Je mag niet bij elkaar op het blad kijken. Je ziet hieronder het lesrooster van Berni. Je ziet ook dat bij jou een aantal vakjes leeg is. Jij moet achterhalen welk schoolvak er in die vakjes moet staan. Dat doe je door je partner w-vragen te stellen als wann...?, welch(es)...? Was für ein...? Het antwoord vul je in het Duits in. Als je partner jou een vraag stelt, antwoord je in het Duits en in hele zinnen. Wanneer jullie klaar zijn, controleren jullie de antwoorden. Voorbeeld > Wann hat Berni Geschichte? < Am [...] die [...] Stunde hat er Geschichte. > Welches Fach hat Berni am [...] die [...] Stunde? < Dann hat er [...].
Stundenplan Klasse 1B Sekundarschule uur maandag 1 Engels 2 3 Frans 4 5 Natuurkunde 6 7
dinsdag Aardrijkskunde
woensdag
donderdag
Wiskunde
Techniek Geschiedenis
Biologie Wiskunde
vrijdag Muziek
Engels Duits
Tekenen
Beeldende vorming Informatiekunde
Gymnastiek
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
93
Kopieerblad B Name: ______________________________ Je werkt in tweetallen. De een heeft kopieerblad A, de ander kopieerblad B. Je mag niet bij elkaar op het blad kijken. Je ziet hieronder het lesrooster van Berni. Je ziet ook dat bij jou een aantal vakjes leeg is. Jij moet achterhalen welk schoolvak er in die vakjes moet staan. Dat doe je door je partner w-vragen te stellen als wann...?, welch(es)...? Was für ein...? Het antwoord vul je in. Als je partner jou een vraag stelt, antwoord je in het Duits en in hele zinnen. Wanneer jullie klaar zijn, controleren jullie de antwoorden. Voorbeeld > Wann hat Berni Geschichte? < Am [...] die [...] Stunde hat er Geschichte. > Welches Fach hat Berni am [...] die [...] Stunde? < Dann hat er [...].
Stundenplan Klasse 1B Sekundarschule uur maandag 1 2 3 4 5 6 7
Geschiedenis
dinsdag
woensdag
donderdag
Engels
Duits
Frans Natuurkunde Biologie
Wiskunde
Tekenen Aardrijkskunde Godsdienst
Duits Natuurkunde
vrijdag
Informatiekunde Frans
Beeldende vorming
Gymnastiek
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
94
‘Feste-special’ D Kopieerblad
D
B-7 Schulfest – Kopieerblad 1 Mein Selbstporträt Je gaat nu een eigen zelfportret maken. Dat kun je op twee manieren doen: schriftelijk (1) of via een videofilmpje (2).
Selbstporträt 1 Het zelfportret op blz. 101 TB is bedoeld als voorbeeld. Je hoeft het niet per se op deze manier te doen. Er zijn eigenlijk maar twee voorwaarden:
– –
–
het moet op een A-4’tje passen persoonlijke gegevens aan bod moet komen: gezinsleden hobby's idool/lievelingsdier waar je wel/niet van houdt sterke/zwakke punten aan bod mag komen: vriend(in)
Mogelijke werkwijze: Stap 1 Schrijf voor iedere categorie in trefwoorden op wat je wilt vertellen. Doe dit zoveel mogelijk in het Duits. Wat je niet weet, zoek je niet meteen op. Schrijf dat eerst maar even in het Nederlands op. Als je klaar bent ga je (via het Wörterverzeichnis) de juiste Redemittel in het boek opzoeken. Als je er dan nog niet uitkomt, gebruik je pas een woordenboek. Stap 2 Verzamel foto's, plaatjes, stickers enz. of teken/schilder je illustraties. Werk de tekst in het net uit (tekstverwerker?!). Stap 3 Neem een klad A-4-tje en geef met potlood aan, waar je welke teksten kwijt wilt. Bepaal dan de vorm en verdeel de ruimte over tekst en illustraties. Stap 4 Leg de teksten en illustraties los op het A-4-tje en kijk of het past. Indien nodig verander je nog wat en dan plakken maar! Je mag dit natuurlijk ook allemaal op de computer maken.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
95
Variant Je kunt dit ook via een powerpointpresentatie doen. Dan heb je nog weer twee mogelijkheden: – je presenteert beeld + tekst – je presenteert alleen beeldmateriaal en vertelt er een verhaal bij
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
96
B-7 Schulfest – Kopieerblad 2 Selbstporträt 2
Als je thuis/op school de beschikking hebt over een videocamera en er is iemand die jou wil filmen dan zou je natuurlijk ook een kort videoportret kunnen maken.
Mogelijke werkwijze: Stap 1 Schrijf voor iedere categorie in trefwoorden op wat je wilt vertellen. Doe dit zoveel mogelijk in het Duits. Wat je niet weet, zoek je niet meteen op. Schrijf dat eerst maar even in het Nederlands op. Als je klaar bent ga je (via het Wörterverzeichnis) de juiste Redemittel in het boek opzoeken. Als je er dan nog niet uitkomt, gebruik je pas een woordenboek. Stap 2 Maak een draaiboek, dat wil zeggen bepaal op welke plekken in en om huis je wilt filmen. Kies plekken waarover je iets kunt vertellen. Schrijf dat in Duitse trefwoorden op. Stap 3 Werk de teksten in het net uit. Lees ze op en neem de benodigde tijd op. Schrijf de tijden op de juiste plek in het draaiboek. Leer de teksten uit het hoofd. Let op! Zorg ervoor dat je de hoeveelheid beeld en tekst op elkaar afstemt. Het is niet de bedoeling om je hele huis te laten zien en slechts een paar zinnetjes te vertellen. Stap 4 Bepaal wat je tijdens het spreken doet (aanwijzen, lopen...) en oefen dit zonder camera. Het is de bedoeling, dat je teksten live inspreekt en niet opleest. En dan opname!
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
97
B-7 Schulfest – Kopieerblad 3 Stell dich mal vor
Wat is de bedoeling? Op het Europafest(opdracht 5) heb je een eigen ‘Hollandstand’. Daar moeten jullie jezelf, je klas, je school en Nederland aan de Duitse scholieren presenteren. In de stand: – hangen natuurlijk jullie zelfportretten (opdracht 7) – kun je eten/drinken verkopen – kun je van alles ophangen – heb je de beschikking over een videorecorder – heb je de beschikking over een geluidsinstallatie – heb je de beschikking over een computer 1 2
Maak groepjes. Bekijk de volgende thema's en kies in goed overleg een opdracht (maak een eerste en tweede keus).
Voor bijna alle opdrachten geldt, dat je ze zowel schriftelijk (in beeld en geschreven teksten; op de computer → Powerpoint), als op video (in beeld met gesproken tekst), als op cassette (interviews) kunt uitvoeren. Geef bij de opdrachtkeuze ook aan welke werkwijze jouw voorkeur heeft. Houd daarbij rekening met de tijd: video is misschien leuker, maar kost vaak meer tijd. Bovendien heb je apparatuur nodig.
Thema's
a b c d e f g h
Woher kommen wir? Laat op informatieve wijze zien en lezen waar jullie vandaan komen. Unsere Schule Stel je school voor. Ein ganz gewöhnlicher Schultag Laat zien hoe een gewone schooldag eruit ziet. Das ist unsere Musik Informeer je Duitse leeftijdgenoten over jullie (favoriete) muziek. Wir machen Sport Informeer Duitse leeftijdgenoten over de sporten in jullie klas. Freizeit Informeer Duitse leeftijdgenoten over wat jullie verder zoal in de vrije tijd doen. Das essen wir Informeer Duitse leeftijdgenoten over jullie eetgewoonten; wat jullie lekker vinden; geef een recept of... Kunst aus den Niederlanden Toon je kunsten: maak een Duits gedicht, toneelstukje of lied en neem dit op.
3
De opdrachten worden in overleg met de hele klas en je docent(e) verdeeld.
4
Je krijgt een tweede blad voor de planning en een derde blad met de groepsopdracht.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
98
_____________ paraaf docent(e)
B-7 Schulfest – Kopieerblad 4 Stap 1:Brainstormen
Schrijf in trefwoorden op, wat je wilt gaan doen en hoe je het wilt presenteren.
Stap 2: Plannen
a
Bekijk de volgende lijst en stel vast wat je moet doen en wat je nodig hebt. Let op! Misschien is de lijst niet helemaal volledig. Denk dus nog even goed na of je niets vergeet.
Waarmee kun je in de uitvoering allemaal te maken krijgen? F teksten schrijven/verzamelen F enquête houden: hoe zit het in de klas met muziek/sport/vrijetijdsbesteding/eten+drinken en de gegevens in het Duits uitwerken F interviews houden (vragen bedenken; interviewpartners zoeken; afspraak maken; locatie zoeken...) F draaiboek schrijven F videolocaties zoeken F opnameapparatuur regelen F opnames maken F foto's maken F illustraties maken F foto's/plaatjes verzamelen F foto`s/plaatjes scannen F materiaal (papier; verf; stift; lijm...) F … b
Leg op kopieerblad 5 vast wie wat doet en (voor) wanneer
c
Spreek dit door met je docent(e).
Stap 3: persoonlijke planning
Je hebt een groepsplan gemaakt. Uit dat plan kun je afleiden wat jouw eigen opdracht is. Schrijf nu op kopieerblad 3 voor jezelf precies op: – wat jij moet doen – wat je nodig hebt – hoe je dat doet – waar je dat doet – met wie je dat doet – en voor wanneer je dat gedaan moet hebben. Zorg ervoor dat je de eigen planning goed op die van je medegroepsleden afstemt!
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
99
Stap 4: Uitvoering
Ga aan het werk. Maak gebruik van hulpmiddelen als (woorden)boek, je medeleerlingen en je docent(e). Vraag op tijd om hulp!
Stap 5: Controle
Spreek een tijdstip af waarop je in de groep laat zien wat je gedaan hebt. Geef aan of jij tevreden bent en wat nog verbeterd kan worden. Doe dit samen.
Stap 6: Presentatie
Na de laatste verbeteringen ben je klaar en moet je als groep aan de medeleerlingen laten zien, wat je gemaakt hebt. Maak goede afspraken over hoe je jullie ‘product’ presenteert en wie dat doet.
Stap 7: ‘Nabereiding’
Na afloop vul je punt 4 en 5 op kopieerblad 5 in.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
100
__________________ paraaf docent(e)
B-7 Schulfest – Kopieerblad 5 1
Wat gaan we doen? _______________________________________________________ ________________________________________________________________________
2
Groepsplanning
Wie?
3
Wat?
Wanneer?
Persoonlijke planning Wat? __________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Wat nodig? _____________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Hoe en met wie? _________________________________________________________ ______________________________________________________________________ Waar?
_________________________________________________________________
Wanneer? ______________________________________________________________
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
101
4
Terugblik Werkwijze ______________________________________________________________ _______________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Wat ging goed? __________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Wat ging niet (zo) en waarom? ______________________________________________ ______________________________________________________________________ Wat heb ik geleerd? ______________________________________________________ _______________________________________________________________________ Tips: – voor mezelf__________________________________________________________
5
–
voor de groep________________________________________________________
–
voor de docent_______________________________________________________
Mening _______________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
102
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6a Woher kommen wir?
Jullie moeten laten zien waar jullie vandaan komen. Daarbij moet je deze punten behandelen. 1
Maak een Duitstalige kaart van West-Europa. Daarin is Nederland in verhouding veel te groot getekend. Teken de grootste steden in en de plaats waar je school staat.
2
Inventariseer in je klas waar je medeleerlingen vandaan komen. Teken de plaatsen in de kaart en schrijf de namen erbij.
3
Geef aan (laat zien) hoe Nederlandse leerlingen over het algemeen naar school gaan.
4
Laat zien wat ze ervan vinden (voor-/nadelen in vergelijking met bus; afstand/tijd; pech; weer; gevaarlijk; ongeval...) en schrijf dit kort in het Duits op.
5
Als je medeleerlingen hebt die oorspronkelijk uit een ander land komen is het leuk om dit ook in te tekenen en er kort iets over op te schrijven (hoe lang in Nederland, waarom; ervaringen...). Je moet dan de kaart waarschijnlijk iets aanpassen!
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
103
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6b Unsere Schule
Je moet een indruk van jouw school geven. Hoe je dat doet mag je zelf bepalen. Je leest hier een aantal punten dat je zou kunnen uitwerken: •
• • • • • • • •
algemene informatie: o schoolsoorten o aantal leerlingen o aantal leraren gebouw(en) van binnen en buiten vakken + leukste vak leraren + leukste leraar/lerares buitenschoolse/bijzondere activiteiten interviewtjes met medeleerlingen interviewtjes met leraren/leraressen interviewtje met conciërge ...
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
104
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6c Ein ganz gewöhnlicher Schultag
Je moet er voor zorgen, dat men een goede indruk krijgt van een alledaagse schooldag (gebruik Kapitel 3). Je kunt de schooldag van één groepslid nemen; je kunt ook per dagdeel een ander groepslid nemen.
Denk onder andere aan de volgende punten: – – – – – – – – – – – –
opstaan ontbijt schoolweg lessen (proefwerk?) pauzes naar huis huiswerk vrije tijd baantje avondeten tv kijken naar bed
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
105
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6d Name _________________________
Das ist unsere Musik
Vertel eens iets over jullie favoriete muziek. Hier volgen enkele ideetjes: –
‘Klassenhitparade’ Maak een top ... van je klas.
–
‘Unsere Idole’ Stel je favorieten in een ‘Starporträt’ voor.
–
Vertel iets over medeleerlingen die zelf muziek maken (+ iets over schoolband/schoolorkest?)
–
Geef je mening over Nederlandstalige muziek.
–
Geef je persoonlijke/de klassenmening over Duitstalige muziek.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
106
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6e Name __________________________
Wir machen Sport
Laat zien welke sporten er zoal gedaan worden in jullie klas. Hier volgen enkele – – – – – – –
ideetjes:
overzicht/top 10 wie doet wat wel/niet in clubverband info over je eigen team/club kosten training: waar, wanneer, hoe vaak, met wie sportidolen (maak een ‘Starporträt’)
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
107
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6f Name _________________________
Freizeit
Laat zien wat er behalve sport nog gedaan wordt in de vrije tijd. Hier volgen enkele ideetjes: – – – – –
–
overzicht/top 10 wie doet wat hele bijzondere hobby's waar en wanneer; hoeveel tijd; kosten tv/video kijken * wat (top 10 + kort beschrijven wat het is) / waarmee je het (in Duitsland) kunt vergelijken)? * Duitse series op Nederlandse tv + mening * Duitse tv kijken? voorstellen tv-/filmidool (‘Starporträt’)
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
108
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6g Das essen wir
In je stand kun je eten en drinken verkopen. De opbrengst is dan voor een goed doel. Zoek enkele bijzondere gerechten/drankjes uit. Misschien vinden de Duitse scholieren ze wel zo lekker, dat ze het recept willen hebben. Je maakt: – reclameborden – een prijslijst – een kleine strooifolder waarin je reclame maakt en ook aangeeft voor welk goed doel je de opbrengst gaat gebruiken – Duitstalige recepten – Van tevoren moet men op de partnerschool weten wat jullie allemaal nodig hebben: welke boodschappen, pannen, bestek enzovoort... Maak een lijstje en schrijf er een korte toelichting bij.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
109
B-7 Schulfest – Kopieerblad 6h Kunst aus den Niederlanden
Dit is een creatieve opdracht waarbij je je artistieke talenten kunt tonen. Enige voorwaarde is, dat je daarbij de Duitse taal gebruikt. Enkele ideetjes: – een eigen lied – een Duitse vertaling van een bestaand lied – een gedicht – een toneelstukje – een sketch – een videoclip – …
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
110
‘Feste-special’ D Kopieerblad
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
D
111
E Transcripten
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
112
Inhoud audio-cd’s
CD 1 Track 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
Titel Die erste Stunde Aufgabe 2 Kapitel 1 Aufgabe 4 Kapitel 1 Aufgabe 5b Kapitel 1 Aufgabe 8 Kapitel 1 Aufgabe 9d Kapitel 1 Aufgabe 10 Kapitel 1 Aufgabe 11a Kapitel 1 Aufgabe 11b Kapitel 1 Aufgabe 13 Kapitel 1 Aufgabe 16d + 17 Kapitel 1 Aufgabe 24b Kapitel 1 Redemittel K Kapitel 2 Aufgabe 2+3 Kapitel 2 Aufgabe 5 Kapitel 2 Aufgabe 6b Kapitel 2 Aufgabe 7b Kapitel 2 Aufgabe 14 Kapitel 2 Aufgabe 15 Kapitel 2 Aufgabe 16 Kapitel 2 Aufgabe 17 Kapitel 2 Aufgabe 25 Kapitel 2 Aufgabe 26 Kapitel 2 Aufgabe 28 Kapitel 2 Aufgabe 29b Kapitel 2 Redemittel F Kapitel 2 Redemittel L Kapitel 3 Aufgabe 1 Kapitel 3 Aufgabe 3 Kapitel 3 Aufgabe 4b Kapitel 3 Aufgabe7a Kapitel3 Aufgabe 23 Kapitel 3 Aufgabe 29 Kapitel 3 Redemittel E
Tijd 01:32 01:53 00:50 01:00 00:56 01:25 00:34 02:49 02:07 00:46 02:08 02:09 01:55 01:02 02:48 01:19 01:32 01:32 00:59 03:07 02:10 02:01 01:42 00:56 02:42 03:08 02:27 01:41 01:16 01:09 03:09 05:30 02:00
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
113
CD 2 Track 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32
Titel Kapitel 3 Redemittel K Kapitel 4 Aufgabe 5 Kapitel4 Aufgabe 14 Kapitel 4 Aufgabe 17a Kapitel 4 Aufgabe 17b Kapitel 4 Aufgabe 20a Kapitel 4 Aufgabe 20c Kapitel 4 Aufgabe 24+25 Kapitel 4 Redemittel E Kapitel 4 Redemittel L Kapitel 5 Aufgabe 1 Kapitel 5 Aufgabe 4 Kapitel 5 Aufgabe 16a Kapitel 5 Aufgabe 16b Kapitel 5 Aufgabe 20 Kapitel 5 Aufgabe 27 Kapitel 5 Aufgabe 36a Kapitel 5 Aufgabe 36b Kapitel 5 Aufgabe 37a Kapitel 5 Aufgabe 37b Kapitel 5 Redemittel E Kapitel 5 Redemittel H Kapitel 6 Aufgabe 2 Kapitel 6 Aufgabe 12 Kapitel 6 Aufgabe 13 Kapitel 6 Aufgabe 21a Kapitel 6 Aufgabe 21b Kapitel 6 Aufgabe 26 Kapitel 6 Aufgabe 28 Kapitel 6 Aufgabe 35 Kapitel 6 Aufgabe 36 Kapitel 6 Redemittel F
Tijd 02:02 03:27 01:57 00:53 00:40 01:07 01:09 02:32 01:44 02:13 01:40 01:44 00:53 00:33 00:44 01:19 00:40 01:47 03:07 02:13 01:48 02:34 01:40 02:46 01:27 00:32 00:31 02:29 01:32 00:40 02:40 01:59
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
114
CD 3
Track 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
Titel Kapitel 6 Redemittel J Kapitel 7 Aufgabe 3a Kapitel 7 Aufgabe 4b Kapitel 7 Aufgabe 9a Kapitel 7 Aufgabe 17a Kapitel 7 Aufgabe 17b Kapitel 7 Aufgabe 18 Kapitel 7 Aufgabe 25 Kapitel 7 Aufgabe 26 Kapitel 7 Aufgabe 37 Kapitel 7 Aufgabe 38a Kapitel 7 Aufgabe 38b Kapitel 7 Redemittel F Kapitel 7 Redemittel L Kapitel 8 Aufgabe 5b Kapitel 8 Aufgabe 9 Kapitel 8 Aufgabe 12 Kapitel 8 Aufg. 14 Kapitel 8 Aufgabe 15a Kapitel 8 Aufgabe 15b Kapitel 8 Aufgabe 19 Kapitel 8 Aufgabe 24 Kapitel 8 Aufgabe 28 Kapitel 8 Aufgabe 30 Kapitel 8 Aufgabe 40 Kapitel 8 Redemittel F Kapitel 8 Redemittel L Feste-Special A Aufgabe Feste-Special A Aufgabe Feste-Special A Aufgabe Feste-Special B Aufgabe
Tijd
8 11 12 1+3
01:55 04:15 01:12 01:18 03:07 02:00 03:40 03:53 01:43 03:47 00:47 01:04 02:21 03:04 04:59 02:24 00:41 03:02 00:44 01:01 03:49 03:52 01:26 03:08 06:10 01:32 01:58 02:01 01:36 01:09 02:57
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
115
Kapitel 1 Halli, hallo! E Transcripten
E
Kapitel 1 – Aufgabe 5b
Knut Knut Knut Knut Knut Knut
sucht sucht sucht sucht sucht
coole coole coole coole
Jungs Jungs zum rudern Jungs zum rudern rund um Jungs zum rudern rund um die Schule.
Kapitel 1 – Aufgabe 9d
Das Das Das Das Das Das
Küssen Küssen Küssen Küssen Küssen Küssen
müsste müsste müsste müsste müsste
der der der der
müde müde Jürgen müde Jürgen übermorgen müde Jürgen übermorgen üben.
Kapitel 1 – Aufgabe 10
1 2 3 4 5 6
Mädchen – Stadt – Wagen – hätte Boot – böse – Rose – zwölf Tür – drücken – Mutter – Buch Jörg – Rolf – Thorsten – Björn Julia – Kurt – Günter – Jürgen Bäcker – Hübler – Lohmann – Naumann
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
116
Kapitel 1 Aufgabe 13
1 Achtung, Achtung hier ist eine Durchsage für Reisende in Richtung Hoek van Holland. Der verspätete Intercity Berlin-Hoek van Holland fährt 17.20 Uhr ab. Wiederholung… 2 > Also, eine Cola, einmal Gummibärchen und Kaugummi. Das macht zusammen 3 Euro und 5 Eurocent. < Bitte, hier sind 10 Euro. > Hast du vielleicht noch 5 Eurocent? < Mal sehen. Ja, bitte. > Danke und 7 Euro zurück. < Danke. Wiedersehen. > Wiedersehen. 3 Netz, aus! Aus. 15 beide. 4 Hier eine wichtige Verkehrsdurchsage. Auf der A3 Frankfurt Richtung Köln befindet sich zwischen dem Wiesbadener Kreuz und Niedernhausen ein Hund auf der Fahrbahn. Bitte fahren Sie äußerst vorsichtig. 5 Hallo, hier spricht der automatische Alex. Ich bin im Moment leider nicht da. Bitte hinterlassen Sie nach dem Pfeifton Ihren Namen und Ihre Telefonnummer. Ich rufe so bald wie möglich zurück.
Kapitel 1 – Aufgabe 16b + 17
> < > < > < > < > < > <
Guten Tag. Hallo. Du bist wohl neu hier? Wie heißt du? Ich heiße Marije, Marije Schuitema. Und du? Ich heiße Mario Gösser. Wo wohnst du? Seit Freitag wohne ich hier in Krefeld. Wir kommen aber aus den Niederlanden. Wie alt bist du denn? Ich bin 14 Jahre alt. Und du? 15. In welche Klasse gehst du? In die 9b. Das ist ja meine Klasse. Dan kun je me misschien helpen met Nederlands? Okay.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
117
E
Kapitel 2 Das sind wir E Transcripten
Kapitel 2 – Aufgabe 2 + 3
Hallo, mein Name ist Karina Neidhart und ich bin 14 Jahre alt. Ich erzähle euch etwas über unsere Familie. Also, wir wohnen in der Reichenbergerstraße in Passau. Das ist eine Stadt im Süden der BRD. Die Postleitzahl von Passau ist 93781. Geboren bin ich aber in Leipzig. Dort haben wir bis 1992 gewohnt. Meine Mutter heißt Heike und ist 38 Jahre alt. Mein Vater heißt Michael. Er ist 41. Sie sind seit 10 Jahren verheiratet. Meine Mutter ist Architektin von Beruf und mein Vater arbeitet bei Karstadt. Das ist ein großes Warenhaus hier in Passau. Dort arbeitet er als Verkäufer in der Sportabteilung. In Leipzig war er lange arbeitslos. Mama auch. Als Mama dann eine Arbeit in Passau bekommen konnte, sind wir von Leipzig nach Passau umgezogen. Ich habe keine Geschwister. Ab und zu ist das ganz schön langweilig, so allein. Na ja... kann man nichts machen. Tante Jessica wohnt mit ihrer Familie in einer Kleinstadt in der Nähe von Passau, in Vilzhofen. Ich besuche sie jetzt sehr oft. Tante Katrin ist geschieden. Sie wohnt mit ihren Kindern auf der Insel Rügen. Dort ist es sehr schön. Meine Großeltern wohnen immer noch in Leipzig. Meine Oma ist 76 und mein Opa 77. Meine andere Großmutter wohnt in Weimar. Mein anderer Großvater ist vor fünf Jahren gestorben.
Kapitel 2 – Aufgabe 6b
Ich Ich Ich Ich Ich Ich Ich Er Er Er Er Er Er Er Er
habe habe habe habe habe habe habe
wurde wurde wurde wurde wurde wurde wurde wurde
ganz ganz ganz ganz ganz ganz in in in in in in in
große große große große große
Gronau Gronau Gronau Gronau Gronau Gronau Gronau
gewaltige gewaltige goldige gewaltige goldige griechische gewaltige goldige griechische Großeltern.
bei bei bei bei bei bei
Gerhard Gerhard Gerhard Gerhard Gerhard Gerhard
und und und und und
Margot Margot Margot Margot Margot
Groß Groß am zwanzigsten Groß am zwanzigsten August Groß am zwanzigsten August geboren.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
118
Dreißig Dreißig Dreißig Dreißig Dreißig Dreißig
Hausfrauen Hausfrauen Hausfrauen Hausfrauen Hausfrauen
aus aus aus aus
Leipzig Leipzig arbeiten Leipzig arbeiten ganz Leipzig arbeiten ganz fleißig.
Kapitel 2 – Aufgabe 7b
1 der Mann – die Männer 2 größer – groß 3 das Buch – die Bücher 4 das Fräulein – die Frau 5 schön – schon 6 die Mutter – die Mütter 7 das Haus – die Häuser 8 der Ball – die Bälle 9 öffnen – offen 10 der Bruder – die Brüder
Kapitel 2 – Aufgabe 15
1 Deutschland hat 9 Nachbarländer. 2 Deutschland hat 16 Bundesländer. 3 Die deutsch-niederländische Grenze ist 576 km lang. 4 Bremen hat 683 000 Einwohner. 5 Die BRD hat 83 Millionen Einwohner. 6 Deutschland ist 356 733 km² groß. 7 Der höchste deutsche Berg ist 2962 m hoch. 8 Berlin hat 3,8 Millionen Einwohner. 9 1,5 Millionen Jugendliche im Ausland lernen Deutsch. 10 In Deutschland werden jährlich 4 Millionen Personenautos gemacht.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
119
Kapitel 2 – Aufgabe 16
16, 23, 38, 1, 3, 55, 97, 71, 9, 36, 12, 20, 77, 82, 17, 78, 33, 24, 21, 96, 60, 47, 18, 97.
Kapitel 2 – Aufgabe 17
1 Telefongespräch [>] Bahnhof Hameln. Meier. [<] Guten Tag, hier Jan Schmidt. Ich muss heute Mittag um Zwölf in Hannover sein. Wie spät muss ich dann hier losfahren? [>] 11.19 Uhr. Dann sind Sie 11.52 Uhr in Hannover. [<] Prima. Vielen Dank. Wiederhören. [>] Wiederhören. 2 Telefongespräch [<] Harald, hast du irgendwo die Nummer vom Schwimmbad? Ich möchte wissen, wann das Hallenbad morgen auf hat. [*] Moment hier habe ich sie: 357123. [>] Städtisches Schwimmbad Iserlohn. Guten Tag. [<] Guten Tag. Hier Anita Müller. Ich möchte gern wissen, ab wann das Hallanbad morgen geöffnet ist. [>] Ab zehn Uhr. [<] Und was kostet der Eintritt? [>] Wie alt bist du denn? [<] 14. [>] Dann ist es 1 Euro 75. 3 Nachricht Bei einem Flugzeugunglück über den Alpen sind alle 498 Passagiere ums Leben gekommen. 4 Nachricht Im Juni dieses Jahres liegt die Zahl der Arbeitslosen in Bayern zum ersten Mal seit 1997 wieder unter der 500 000. Nach den neusten Angaben haben jetzt 498 000 Bürger keine Arbeit. 5 Sportnachrichten Und hier die Meldungen vom Sport: – In einem Nachholspiel der Fußballbundesliga schlug München 1860 Borussia Mönchengladbach vor 58 500 Zuschauern mit 3 - 2. – In den Basketballplayoffs besiegte Alba Berlin TuS 04 Leverkusen mit 114 – 98. – Neuer Weltrekord über 10.000 Meter. Der Äthiopier Gebreselassie lief bei Leichtathletikwettkämpfen in Zürich die 10 000 Meter zum ersten Mal unter 25 Minuten. Die neue Bestzeit: 24 Minuten und 59,43 Sekunden. – Der holländische Hobbyradfahrer Paul Swaters hat im letzten Jahr auf seinem Rennrad 43.434 km zurückgelegt.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
120
Kapitel 2 – Aufgabe 25
[>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<]
[>] [<] [>] [<]
Hallo, hier Rosowski. Hallo Oma, hier ist Karina. Schön, dass du anrufst. Wie geht es dir? Danke gut. Und dir? Danke. Ich hatte eine Grippe, aber es geht mir wieder besser. Du, Oma, ich muss dir etwas erzählen. Na, dann mal los! Ich bekomme bald einen Bruder. Einen Bruder? Aber [break 1] die Mama ist doch gar nicht schwanger! Stimmt. Mama ist auch nicht die Mutter. Wie bitte? [break 2] Wir haben ein Kind in Ghana adoptiert. Und das ist mein neuer Bruder. Das finde ich ja toll! Und du hast dir schon immer einen Bruder gewünscht. Weißt du schon etwas über diesen Jungen? Ja, er heißt Silvester und ist 11 Jahre alt. Er hat noch fünf Brüder und Schwestern. Eigentlich habe ich jetzt sechs Geschwister. Ja, so kann man’s auch sehen. Wie geht das denn, so’ne Adoption? Weißt du, eigentlich ist das keine richtige Adoption, er bleibt nämlich in Ghana. Die Eltern bezahlen einen bestimmten Betrag pro Monat an den CCF, so heißt die Organisation, und dann kann er zur Schule. Bald bekommen wir auch Fotos. Dann besuche ich euch. Dann kann ich mal sehen, wie mein neues Enkelkind aussieht. Du Oma, ich muss jetzt aufhören. Die Mutti ruft. Tschüs. Tschüs Karina. Bis bald. Gibst du mir die Mutti noch mal? Mache ich, tschüs. Mutti. Oma möchte dich noch sprechen... Aber nicht so lange, es ist ja mein Handy.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
121
Kapitel 3 Coole Schule! E Transcripten
E
Kapitel 3 – Aufgabe 1
[*] [>] [*] [>] [*] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<]
[>] [<]
Zürcher am Apparat. Herr Zürcher! Hier Jelina Klose aus Hamburg. Was kann ich für Sie tun? Ich habe gestern in der Schule im Internet Berni kennengelernt. Ich habe noch ein paar dringende Fragen und weil er zu Hause keinen PC hat, rufe ich jetzt an. Ach so, Moment bitte. Beéérni…! Kommst du mal. Telefon für dich. Ja, hier Berni. Hallo Berni! Hé, hallo Jelina! Schön, dass du anrufst! Wo brennst denn? Du weißt ja, dass ich übermorgen diesen Vortrag über die Schweiz habe. Darin will ich auch etwas über eine Schweizer Schule erzählen. Darum habe ich noch ein paar Fragen an dich. Dann mal los. In was für eine Schule gehst du eigentlich? In die Sekundarschule. Und was soll ich mir darunter vorstellen. Das ist kompliziert, aber… ich glaube in Deutschland würde man Realschule sagen. Und in welche Klasse gehst du? In die erste, ich glaube, bei euch in Deutschland ist das die siebte. Stimmt. Wie viel Stunden habt ihr pro Woche? 32. Und wie lange dauert eine Stunde? 50 Minuten. Wie spät fängt der Unterricht an? Um Viertel vor acht. Und wann ist die Schule aus? Meistens so Viertel nach drei. Habt ihr samstags Schule? Natürlich nicht. Und du? Zum Glück nicht, aber meine Cousine hat samstags wohl Unterricht. Du, Berni, mein Vater sagt, ich darf kein allzu langes Auslandsgespräch führen… das wird zu teuer. Wollen wir diese Woche noch mal übers Internet Kontakt miteinander haben? Wäre das möglich am Freitag, so zwischen 12.30 und 13.15 Uhr? Da haben wir nämlich Informatik. Herr Merkel merkt nicht, wenn ich so zwischendurch mal kurz chatte! Ja, guter Vorschlag! Ich melde mich dann am Freitag so gegen eins. Bis dann! Tschüs, Berni! Bis Freitag.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
122
Kapitel 3 – Aufgabe 7a
Um Viertel vor sechs weckt Mutti mich und ich stehe auf. Um fünf vor sieben befinde ich mich dann auf dem Weg in die Schule. Viertel vor acht fängt die Schule an. Um Viertel nach zehn esse ich mein Pausenbrot. Um halb zwölf gehen die meisten nach Hause, weil Mittagspause ist. Wir bleiben aber in der Schule. Um zehn nach eins sind wir wieder in der Schule, denn der Unterricht hat schon wieder angefangen. Fünf nach vier bin ich dann endlich wieder auf dem Weg nach Hause. Wenn es fünf Uhr ist, füttere ich die Tiere. Viertel vor sechs bin ich meistens bei den Hausaufgaben. Um zehn vor sieben bin ich dann wieder im Stall und miste ihn aus. Um fünf nach halb acht sind wir normalerweise beim Abendessen. Und um Viertel vor neun gehe ich meistens todmüde ins Bett.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
123
Kapitel 3 – Aufgabe 23
[>]
So, da wären wir dann... Ich habe euch hierher eingeladen, weil mein Schweizer Chatfreund Berni in der nächsten Ausgabe seiner Schülerzeitung einen Bericht über uns bringen will. Er möchte gerne wissen wie wir über bestimmte Sachen denken. Da habe ich ihm angeboten, mich ein bisschen umzuhören. Ich möchte euch bitten spontan auf meine Fragen zu antworten.
[>] [<]
Du Melinda, ich möchte bei dir anfangen. Sag mal, wie findest du Mathe? Mathe? Also die Lehrerin ist blöd, das Fach finde ich total uninteressant und meine Noten sind auch nur so lala. Sag mal Sarah, wie findest du unsere Klasse? Wir haben eine tolle Klasse, gute Stimmung. Meine Mitschüler und Mitschülerinnen sind schwer in Ordnung. Und du, Alex, hast du dieselbe Meinung? Eigentlich gar nicht. Es gibt da einige in der Klasse die machen Sachen..., die finde ich wirklich doof. Ich fühle mich gar nicht wohl in unserer Klasse. Mehmet, wie denkst du über Chemie? Also ich finde Herrn Walser okay, aber sein Chemieunterricht ist für mich der absolute Horror. Der gefällt mir überhaupt nicht. Und du Ilona, wie findest du Herrn Walser? Na ja, es geht. Es gibt Tage, da ist er richtig nett, aber am Montag die erste Stunde, dann ist er nicht zu genießen. Herr Kanter, wie finden Sie unsere Klasse? Na ja, die Klasse an sich ist schon okay. Aber in der Englischstunde könntet ihr euch ruhig ein bisschen mehr konzentrieren. Frau Schwarzer, wie gefällt Ihnen unsere Klasse? Soll ich ehrlich sein? Ich habe manchmal schlaflose Nächte, ich weiß nicht, was ich mit euch anfangen soll. Ihr seid eine einzige Katastrophe. Kai, was hältst du von Erdkunde? ...die Stunden sind viel zu langweilig und dauern eine Ewigkeit! Paolo, wie findest du unsere Schule? Nicht so schön. Das Gebäude ist schon ziemlich alt. Sowas wie das BonhoefferGymnasium, das würde mir gefallen. Und Brigitte, wie findest du unsere Schule? Die ist prima. Vielleicht ab und zu ein bisschen streng, aber im Großen und Ganzen fühle ich mich wohl an dieser Schule. Du Norbert, wie findest du unsere Schülerzeitung? Mann, die ist super! Jedes Mal ’ne Überraschung, was für tolle Beiträge es jetzt wieder gibt. Wirklich cool, die Redaktion soll einfach so weitermachen! Wow, Danke fürs Kompliment, Norbert! Und auch die anderen... Vielen Dank für die Mitarbeit. Dann werde ich mal einen schönen Bericht für Berni schreiben.
[>] [*] [>] [#] [>] [^] [>] [+] [>] [!] [>] [@] [>] [$] [>] [%] [>] [&] [>] [**] [>]
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
124
Kapitel 3 – Aufgabe 29
[*]
Bernie und sein Freund Emile sind Redaktionsmitglieder der Schülerzeitung ‘Spaßvogel’. Diese erscheint einmal im Monat. Bernie und Emile wollen diesmal per Videokonferenz mit den Schülerinnen Jelina und Helga sprechen. Sie sind gerade dabei, den Kontakt zur Hamburger Schule zustande zu bringen.
[<] [>]
So... mal sehen, ob’s jetzt mit der Verbindung klappt. Hallo Hamburg, wir haben euch klar im Bild. Wie ist bei euch der Empfang, könnt ihr uns sehen? Ja, hallo Jungs, wir haben euch voll im Bild und die Tonverbindung ist wirklich perfekt! Ja und wir bedanken uns für die E-Mail, die ihr geschickt habt. Es ist uns klar, über welche Themen ihr mit uns reden wollt. Jipp. Für den Artikel über euch beide und über eure Schule brauchen wir noch ein paar Informationen. Soll ich anfangen? Ja, gut... Also, mein Name ist Jelina Klose, bin 13 und gehe in die Gesamtschule, Klasse 7A. Und ich bin die Helga, auch 13 und Klassenkameradin von Jelina. Wir wohnen beide im südlichen Teil der Stadt und fahren jeden Tag mit dem Rad zur Schule. ...das heißt wenn das Wetter es zulässt, im Winter fahren wir mit dem Bus. Mit dem Rad sind wir etwa 35 Minuten unterwegs, der Bus braucht nur eine Viertelstunde... Jelina, erzähl mal was von eurer Schule. Nun, unsere Schule ist mitten im Zentrum von Hamburg. Sie ist mittelgroß und hat so um die 750 Schüler. Das Schulgebäude hat etwa 30 Räume und es arbeiten dort ich glaub’ 50 Lehrer und Lehrerinnen. Kannst du mir sagen, Helga, wie dein Stundenplan aussieht? Nun, wir haben von Montag bis Freitag Unterricht. Jeden Tag sechs Stunden. Um 13.15 Uhr haben wir frei. Super, nicht? Da hat man den ganzen Nachmittag für sich alleine. ...die AG-Ballsport! Ach ja, ich hab’ da noch was vergessen. Am Mittwoch nehmen Jelina und ich nämlich an der freiwilligen AG-Ballsport teil. Macht richtig Spaß! Sag du doch auch mal was! Ehm… Gibts bei euch auch was zu essen in der Schule? Klar gibt’s das, in der Mittagspause wird in der Aula warm gegessen. Man kann sich einige Tage vorher ein Menü auswählen... ...und es gibt jeden Tag vegetarisches... Was sind eigentlich eure Lieblingsfächer? Musik, mache ich gerne, da habe ich eine Eins! Englisch und Kunst..., bei Frau Sommer habe ich so richtig gelernt, was ‘kreativ sein’ heißt. Mir stinkt die Schule, nur Informatik finde ich interessant. Gibt es überhaupt Fächer, die ihr gerne habt? Wie gesagt, Kunst zum Beispiel, aber Geschichte und auch Politik sind totaaaaaal langweilig...! Ich finde Mathe schrecklich. Herr Gruber, wie der immer schlechte Laune hat! Was macht ihr eigentlich, wenn ihr von der Schule nach Hause kommt? Helga? Ich esse und trinke was und unternehme dann oft etwas mit Freunden aus der Nachbarschaft. Meine Hausaufgaben mache ich meistens am Abend. Und du, Jelina?
[#] [^] [>] [#] [^] [#] [^] [#]
[<] [#]
[>] [^]
[#] [^] [>] [<] [#] [^] [<] [#] [^] [<] [#] [^] [<] [^] [<]
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
125
[#]
Ich mache mich nachmittags sofort an die Hausaufgaben, dann kann ich abends wenigstens fernsehen. [<] Also, ich hasse es, diese Hausaufgaben! Die Schule ist mir wirklich scheißegal, darauf habe ich überhaupt keinen Bock! Es sei denn wir müssen im Internet etwas recherchieren... Denn Computer ist mein einziges Hobby. Ich sitze nachmittags und abends stundenlang am Computer. Da ist wenigstens was los! Vor kurzem habe ich meine eigene Homepage erstellt. Mann, die sieht wirklich cool aus! Schaut mal rein, wenn ihr Lust habt. Auch habe ich mir gestern noch ein tolles Computerspiel gekauft. Habe ich gestern Abend sofort ausprobiert. Konnte gar nicht aufhören und ich bin erst um zwölf Uhr ins Bett gegangen. Meine Begeisterung für Computer geht sogar soweit, dass... wenn ich fernsehe, ich meistens mit meinem Laptop auf den Knien vorm Bildschirm sitze. Dann kann ich zur gleichen Zeit noch ’n bisschen chatten. Zum Geburtstag habe ich nämlich ein tolles Notebook von meinem Vater bekommen. Mit einer gigantischen Festplatte von 40 Gigabyte. Und in letzter Zeit kopiere ich viele CD-Roms und auch sehr viel Musik vom Internet... Da habe ich für wenig Geld die schönsten Songs auf CD... [#] Du, Emile, ...ist Computer wirklich dein einziges Hobby? [<] Na ja, ich lese auch gerne. Abends vorm Schlafengehen lese ich oft noch ein paar Computerzeitschriften... Gegen 11 schlafe ich dann meistens ein. [<] Hört sich ein bisschen einseitig an, was der Emile da so alles macht, findet ihr nicht auch? [# + ^] Ja, ja... Stimmt, Berni, da hast du Recht... [< A1] Nun gut, ...zum Schluss dann noch ein paar kurze Fragen, denn die Zeit...
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
126
Kapitel 4 Guten Appetit! E Transcripten
E
Kapitel 4 – Aufgabe 5
[>]
[<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [>] [<] [>] [<] [>] [>] [<] [>] [<] [>]
Ich stehe jetzt in der Schulkantine der Städtischen Gesamtschule Hamburg. Heute will ich die Schüler fragen, was sie kaufen. Wir wollen nämlich wissen, ob das Angebot unserer Kantine gut ist oder ob wir noch mehr anbieten müssen. Natürlich haben wir von der Kantine auch viele Ideen, aber unsere Kunden sind bestimmt viel kritischer. Die wissen, was cool ist und schmeckt. Ich lege gleich mal los. Hallo, ich bin Jelina aus der 7a und halte eine Umfrage über die Schulkantine. Hallo Peter, kannst du mir sagen, was du heute nimmst? Heute kaufe ich Kartoffelsalat und Bockwurst. Das schmeckt immer super. Danach hole ich noch 'ne Cola am Automaten. Ich habe 'nen ziemlichen Kohldampf und Durst. Danke. Hallo, Jelina, du hältst doch heute die Umfrage. Ja, was isst du heute, Mirijam? Also ich esse heute Pizza mit Käse, Salami und Zwiebeln. Das habe ich schon ewig nicht mehr gegessen. Wir hatten heute früh Sport und da hab' ich jetzt ganz schönen Hunger. Pizza schmeckt immer prima. Dazu nehme ich noch 'ne Banane. Wie schmeckt dir Bratwurst? Bratwurst schmeckt mir gar nicht. Vielleicht müssen wir etwas Vegetarisches ausprobieren? Gute Idee! Bin schon gespannt. Tschüs! Hallo Jan, du bist doch in der 7b? Kannst du sagen, was du heute isst? Ja, ich weiß es noch nicht so genau. Ich glaube, ich nehme nur einen Trinkjoghurt und einen Apfel. Wir haben nämlich gleich Mathe und da schreiben wir 'ne Arbeit. Ich bin was nervös. Viel Erfolg schon mal. Hallo, Shamir, was magst du am liebsten? Ich mag belegte Brötchen. Zum Frühstück esse ich das auch gern. Eigentlich wollte ich was anderes essen, aber wenn ich die Brötchen so liegen sehe, dann kann ich nicht daran vorbeigehen. Die sind so lecker. Uns was isst du überhaupt nicht gern? Hamburger. Da hab' ich immer so'n leeres Gefühl. Lieber esse ich dann eine Banane oder trinke Milch. Okay, danke schön. Schmeckt's? [mit halbvollem Munde] Mmmja. Ich hab‘ schon mal von den Pommes gekostet. Die sind heute fantastisch. Wie heißt du? Sabine. Und was ist dein Lieblingsessen?
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
127
[<]
[>] [<] [>]
Ich mag Eis. Das kaufe ich hier, wenn ich nach Hause gehe. Aber für die Pause ist das ja nichts. Darum esse ich in der kleinen Pause um 10 Uhr zwei Müsliriegel und trinke ich Kakao. Zum Mittag esse ich immer eine Frikadelle mit Pommes natürlich oder Pizza. Ich suche mir dann mal einen Platz zum Essen. Tschüs. Tschüs. Guten Appetit. Danke. So, die Pause ist fast vorbei. Dann werde ich auch mal was essen. Ich nehme wohl einen Salat. Das geht jetzt am schnellsten, und man wird satt. Am Automaten hole ich dann noch einen Tee. Nein, besser nicht, der ist sicher heiß. Dann hole ich einen OSaft.
Kapitel 4 – Aufgabe 14
“Und jetzt aus unserer Reihe: ‘Was Prominente gern essen.’ Auch heute habe mit vier Prominenten gesprochen. Mein erster Gast war Arnold Schwarzenegger, Schauspieler und Bodybuilder aus Österreich. Er isst als Vorspeise gern Krabben, als Hauptgericht meistens gegrilltes Fleisch mit viel Salat und als Nachspeise Apfelkuchen. Erik Zabel, der bekannte Sprinter aus Berlin, isst am liebsten Champignonsuppe, Schnitzel und als Nachspeise Pudding. Eis isst er jedoch nie, Nudeln isst er oft vor Wettkämpfen. Thomas Gottschalk, der Moderator von ‘Wetten dass’, gab als Lieblingsgericht indonesische Reistafel an. Süßigkeiten findet er lecker, vor allem die Goldbären von Haribo. Aber er isst auch viel Obst. Und der schnellste Rennfahrer Deutschlands, Michael Schumacher, mag griechischen Salat als Vorspeise, jede Sorte Fisch als Hauptgericht und anschließend isst er immer einen Apfel oder eine Banane. Und mein Sondergast heute: Reginald von Ravenhorst, besser bekannt als Kommissar Rex. Ihr kennt doch alle diesen intelligenten Schäferhund. Und was frisst der am liebsten? Gekochte Leber und Brathähnchen. Manchmal nascht er auch Kuchen vom Tisch. Und jetzt verabschiede ich mich. Tschüs bis morgen um die gleiche Zeit zur Sendung ‘Was Prominente gern essen'.”
Kapitel 4 – Aufgabe 17b
Olaf mag Cola Michel trinkt Milch Timo will Limo Ulrich nimmt Wurst, er hat keinen Durst Pudding, Joghurt, Schnitzel, Reis, Bockwurst und Bananeneis, Sandwich, Schinken und Pommes frites Döner macht mich richtig fit.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
128
Kapitel 5 Nicht nur Lederhosen E Transcripten
E
Kapitel 5 – Aufgabe 1
[>] Ich wohne in Österreich, und zwar in Sautens. Das ist ein kleines Dorf im Ötztal in Tirol. Unser Dorf hat etwa 800 Einwohner. Wir haben einen kleinen Bauernhof und ein paar Gästezimmer. Im Sommer haben wir immer holländische Gäste. Die sehen von ihrem Balkon direkt auf den Zwiebelturm unserer Kirche. Ach ja, mein Name ist Andrea Trenker. [<] Ich komme aus Frankfurt, Frankfurt am Main. Der Main ist ein Fluss in der Mitte von Deutschland. Frankfurt hat etwa 660 000 Einwohner und ist eine Stadt mit einer richtigen Skyline. Auf dem Foto könnt ihr links von der Mitte den Messeturm erkennen. Übrigens, ich heiße Gulten. Meine Eltern sind vor 24 Jahren aus der Türkei nach Deutschland gekommen. [*] Interlaken ist eine Kleinstadt in der Schweiz. Ich weiß nicht genau, wie viele Einwohner Interlaken hat. Was ich aber wohl weiß, ist woher der Name Interlaken kommt. Interlaken liegt nämlich zwischen zwei Seen, dem Brienzer und dem Thuner See. Bei schönem Wetter sieht man die drei schönsten Berge der Schweiz: Eiger, Mönch und Jungfrau. Wenn man will, kann man mit der Bahn auf die Jungfrau fahren. Au ja, bevor ich’s vergesse, ich heiße Barbara Pfäffli.
Kapitel 5 – Aufgabe 4
Grüß Gott! Zuerst möchte ich mich mal vorstellen. Ich heiße Annemarie und ich bin 15 Jahre alt. Ich wohne in München. München ist die Hauptstadt von Bayern. Dass ich aus Bayern komme, hört jeder Deutsche. Ich habe nämlich [Pause 1] einen bayrischen Akzent. München ist eine bekannte Stadt. [Pause 2] Viele kennen den Fußballverein Bayern München. 1972 wurde ein großes Stadion für die Olympischen Spiele gebaut. In München wird der BMW produziert. BMW ist die Abkürzung für Bayrische Motorenwerke. Wenn das Wetter gut ist, hat man eine gute Sicht auf die Alpen. München ist eine der größten Städte Deutschlands. Ich wohne im Stadtteil Schwabing. Hier herrscht eine tolle Atmosphäre. Viele Dichter, Schriftsteller und Maler wohnen hier. Ich wohne ich in der Leopoldstraße (eine Straße die ungefähr 70 Meter breit ist). Ab und zu ist es ganz schön hektisch mit dem vielen Verkehr hier. München hat aber auch [Pause 3] viel ‚Grün’ und das finde ich gut für eine Großstadt.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
129
Kapitel 5 – Aufgabe 16b
Riesenrad und Achterbahn Bier und Cola stundenlang Geisterbahn und Karussel fahren langsam, fahren schnell coole Stimmung – wunderbar Oktoberfest ist jedes Jahr
Kapitel 5 – Aufgabe 27
1 Sie fahren hier links, dann die erste rechts. Bei den Ampeln fahren Sie links, dann wieder links und dann ist es direkt rechts. 2 Du fährst hier links. Dann bei den Ampeln geradeaus. An der Kreuzung fährst du dann rechts. Die erste wieder rechts und da findest du... 3 Also, du fährst hier rechts, eh nein, links, dann die erste rechts. Über die Kreuzung. Dann kommt ein Kreisverkehr. Du fährst die dritte rechts. Dann nach ungefähr 200 Metern links. Dann ist es das zweite Gebäude an der linken Seite. 4 An der Ecke fahren Sie links. Die erste Straße rechts, bei den Verkehrsampeln links. Am Ende der Straße rechts, dann eh, die erste links. Bei den Ampeln nach rechts. Dann kommt eine Kreuzung, da fahren Sie links. Und dann sehen Sie rechts...
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
130
Kapitel 5 – Aufgabe 37a
Meine Damen und Herren, liebe Besucher der Münchner Wies’n. Hier folgt eine besondere Nachricht. In der langen Tradition der Münchner Oktoberfeste hatten wir noch nie zuvor an einem Tag so viele Gäste auf dem Festplatz. Um 15.00 Uhr durften wir nämlich am Eingangstor-West den 500 000-sten Besucher begrüßen. Sein Name: Hans-Peter Neumann, 18, Schüler vom Karl Liebknecht-Gymnasium zu Potsdam. Hans-Peter erhielt als Erinnerung an diesen Meilenstein vom Oberbürgermeister der Stadt München einen Gutschein im symbolischen Wert von 500 Euro. Wir gratulieren dem Glücklichen und wünschen all unseren Besuchern noch einen angenehmen Aufenthalt auf den Wies’n. Achtung, Achtung! Die Schüler der Zernike-Schule aus Groningen sollen sich beim Hauptausgang melden. In einer halben Stunde fährt der Bus wieder Richtung Holland. Ich wiederhole... Aufruf für die Zernike-Schüler aus Groningen. Meldet euch bitte beim Hauptausgang. In einer halben Stunde fährt euer Bus wieder in Richtung Holland. Sehr verehrte Gäste, seit einer Stunde wird der kleine Ollie aus Ingolstadt vermisst. Er muss irgendwo hier im großen Festzelt sein. Ollie ist 5 Jahre alt, 1.25m groß, hat weißgelocktes Haar und blaue Augen. Der Kleine trägt Lederhosen, darunter ein weißes T-Shirt und ist außerdem zu erkennen an seiner dunkelgrünen Jägermütze. Wenn Sie das Kind sehen, bringen Sie es bitte zum Informationsstand. Seine Eltern warten hier auf ihn. Meine Damen und Herren, die Münchner Verkehrspolizei bittet um Ihre Aufmerksamkeit für Folgendes. Wegen eines schweren Autounfalls ist die Einfahrt zur Autobahn A8 in Richtung Augsburg gesperrt. Der Verkehr wird an dieser Stelle zeitweilig umgeleitet. Folgen Sie bitte den gelben Schildern mit der Nummer 4. Beim Riesenrad sind Autoschlüssel von einem BMW gefunden worden. Sie sind am Informationsstand im großen Festzelt abzuholen.
Kapitel 5 – Aufgabe 37b
Liebe Gäste der Münchner Wies’n! So zwischendurch noch mal ’ne Mitteilung ganz besonderer Art. Weil wir wissen, dass Sie die genauen Rekordzahlen nunmal besonders schätzen! Hören Sie gut zu, denn das heutige Oktoberfest stellt die Zahlen vom vorigen Jahr erneut in den Schatten! Wussten Sie, meine Damen und Herren, dass es in diesem Jahr 223 Attraktionen auf unserer Wies’n gab? Und dass wir bis jetzt schon 7 104 083 zahlende Besucher begrüßen durften? Da staunen Sie, was? Aber das ist erst der Anfang! Sie hätten natürlich auch gerne gewusst, was Sie alle in den vergangenen 14 Tagen verzehrt haben? Nun, meine Damen und Herren, Sie werden’s nicht glauben, dieses Jahr haben unsere Gäste seit dem Eröffnungstag am 22. September insgesamt 6,9 Millionen Liter Bier getrunken und 107 Ochsen gegessen. Dazu kommen unter anderen noch 29 569 Kilogramm Kartoffelsalat, 64 345 Schweinshaxen, 795 000 Bratwürste, 686 200 Hähnchen und und und... Wie Sie hören, unvorstellbare Zahlen. Und wir werden sie in den kommenden Stunden noch überbieten! Ja, all das weist darauf hin, dass Sie ihren Besuch an die Wies’n voll genießen. Und darum geht’s doch, nicht wahr liebe Gäste? Wünsche noch eine angenehme Fortsetzung Ihres Aufenthalts und auf jeden Fall bis zum nächsten Jahr bei der 173. Ausgabe der Münchner Oktoberfeste!
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
131
Kapitel 6 Langeweile? Nein, danke! E Transcripten
E
Kapitel 6 – Aufgabe 2
Also, ich heiße Viktor Vielseitig und ich bin wirklich voll beschäftigt. Jede Minute muss ich etwas tun. Heute ist Dienstag. Ich muss von zwei bis drei Klavier spielen. Danach habe ich eine halbe Stunde zum Musik hören, bis halb vier also. Ich höre mir meistens Raps an. Dann gehe ich um 15.30 mit meinem Freund Sebastian zum Fußball. Sebastian kann nur dienstags. An allen anderen Tagen muss er lernen. Und mittwochs reitet er noch. Er hat nämlich ein Pferd. Ich habe kein Tier, aber einen Computer und einen Fernseher. Wenn ich nicht Fußball oder Tennis spiele – Tennis trainiere ich immer montags von vier bis fünf – dann arbeite ich am Computer oder schaue mir einen Film an. Abends spiele ich ab und zu mit meinem Vater Schach. Jeden Mittwoch kommen Clemens und Jonas zu mir und wir spielen Karten. Manchmal spielen wir eine Stunde lang und gehen danach noch Skateboard fahren. Jonas fährt am besten. Er trainiert jede Woche viermal. Clemens und ich haben nicht so viel Zeit. Clemens muss jeden Tag von zwei bis vier Hausaufgaben machen. Danach macht er manchmal Musik. Am Donnerstag fahre ich mit dem Rad zu Mona. Ich helfe ihr bei den Matheaufgaben, ich mache mit ihr Gartenarbeit, ich begleite sie zum Ballett – nein, das ist nicht langweilig; Mona finde ich sehr nett… So, Ruhe jetzt: ich muss Klavier spielen. Vielleicht habe ich am Wochenende Zeit die Geschichte zu Ende zu schreiben.
Kapitel 6 – Aufgabe 12
Moritz Mein Hobby ist [Skateboard fahren]. Ich bin schon superschnell. Seit Weihnachten habe ich ein neues Brett. Jetzt geht es noch schneller. Manchmal habe ich Probleme mit den Fußgängern. Die stören auf dem Bürgersteig. Und auf der Straße darf ich nicht fahren. Das ist zu gefährlich. Meine Mutter hat sowieso schon immer Angst um mich und meint, ich müsste einen Helm tragen und so was. Aber mir passiert schon nichts. Susanne Mein größtes Hobby ist [Hockey]. Ich trainiere jeden Donnerstag mit meiner Mannschaft. Samstags haben wir oft ein Spiel. Wir tragen alle die gleiche Kleidung. Schienbeinschützer sind unbedingt notwendig. Ich spiele meistens Verteidiger. Früher war ich im Tor, aber das war mir zu gefährlich. In einem Team sind elf Spieler. Vorgestern haben wir zwei zu null verloren. Ach ja, wir spielen mit einem relativ kleinen Ball. Ich spreche so komisch, weil mich vorgestern jemand mit einem Schläger im Gesicht getroffen hat. Carsten Mein Hobby ist [Briefmarken sammeln]. Ich habe schon viele tausend aus aller Welt. Meine Eltern haben viele Freunde, die viel reisen. Die bringen mir dann besondere mit, und überhaupt sammeln alle Bekannten und Verwandten für mich. Einmal in der Woche löse ich sie in Wasser ab, trockne sie und sortiere sie dann in meine Alben ein. Es macht mir viel Spaß und irgendwann möchte ich auch in alle Länder reisen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
132
Peter Mein liebstes Hobby ist [Tauchen]. Schon immer war ich gerne im Wasser und schwimmen finde ich toll. Aber unter Wasser sieht man einfach viel mehr. Ich interessiere mich nämlich auch sehr für Fische und die kann ich natürlich gut beobachten. Xenia Für dieses Hobby braucht man viel Geld. Ganz wichtig ist auch meine Freundin, denn alleine macht es nicht soviel Spaß. Wir ziehen meistens samstags los. Sonntags ist es ja leider nicht möglich. Mit der U-Bahn fahren wir dann in die Innenstadt. Meistens sind wir den ganzen Tag weg. Milan Für mein Hobby brauche ich einen Schläger und Spezialbälle. Ich spiele mit einem Jungen aus meiner Klasse. In der Halle oder auf dem Sportplatz ist ein Spielfeld mit einem Netz. Darüber wird der Ball geschlagen. Wichtig ist, dass er im Feld der anderen Mannschaft auf den Boden fällt. Wenn wir draußen spielen und es gibt viel Wind, ist das Spiel nicht einfach. Auf Campingplätzen wird dieser Sport auch oft gespielt.
Kapitel 6 – Aufgabe 21b
Allzu gerne wäre er noch heute Millionär. Er hätte Geld für alle Dinge für Häuser, Autos, und für Ringe, mit Geld hätte er keine Sorgen genug für heute und für morgen.
Kapitel 6 – Aufgabe 26
Durchsage 1 Verehrte Kunden! Heute finden Sie im 3. Stock unseres Hauses die neu eröffnete Multimedia-abteilung. Informieren Sie sich über die günstigen Angebote. Heute zur Eröffnung halten wir für jeden Kunden ein kleines Geschenk bereit. [1+2] Durchsage 2 An alle Abteilungen! Seit etwa einer Viertelstunde wird der kleine Sebastian vermisst. Er hat sich in der Lebensmittelabteilung unbemerkt von seiner Großmutter entfernt. Sebastian ist 2 Jahre alt, ca. 90 cm groß, blond und hat dunkle Augen. Er ist bekleidet mit einem Jeansanzug. Wenn Sie das Kind entdecken, informieren Sie bitte unsere Mitarbeiter. [3+4] Durchsage 3 Beachten Sie bitte, dass während der Umbauarbeiten nur die Kundentoiletten im 2. Stock geöffnet sind. [5]
Durchsage 4 Hier eine Durchsage. Falls sich ein Arzt im Haus befindet, bitten wir Sie dringend umgehend zur Information im 2. Stock zu kommen. Danke. [6]
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
133
Durchsage 5 Ein Mitarbeiter der Spielzeugabteilung bittet zur Kasse 5. [7] Durchsage 6 Meine Damen und Herren, es ist 18.25 uhr. Unser Haus schließt in 5 Minuten. Bitte begeben Sie sich zur Kasse. Wir danken Ihnen für Ihren Besuch und wünschen Ihnen einen schönen Abend. [8]
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
134
Kapitel 7 Hits für Kids! E Transcripten
E
Kapitel 7 – Aufgabe 4b
[>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<]
Eeeeuh, ich bin müde. Ich bin zu spät ins Bett gegangen. Du, ich auch. Ich habe gestern den Film im Ersten gesehen.Der hat bis halb elf gedauert. Bin dann um elf ins Bett gegangen. Und warum bist du denn so müde? Ach,weißt du. Ich habe hart gearbeitet. Ich habe nämlich bis elf Hausaufgaben gemacht. Dann erst war ich fertig. Wie bitte? Was hast du gemacht? Tja, heute schreiben wir doch eine Mathearbeit und für Englisch habe ich noch ein Buch gelesen. Ihr schreibt doch heute auch eine Mathearbeit? Stimmt... Als ich gestern zu Hause war, habe ich zuerst etwas gegessen und dann den ganzen Abend gelernt bis dann der Film angefangen hat. Echt stark! Obwohl ich den schon mal gesehen hatte. Tom Cruise hat auch mitgespielt. Aber dann hast du gestern Abend auch nicht trainiert? Nee, stimmt. Bitte, lass mich jetzt noch eine Viertelstunde schlafen...
Kapitel 7 – Aufgabe 17a
Wie die Polizei in Hamburg einen mutmaßlichen Komplizen der Todespiloten auf die Spur gekommen ist. Wir berichten darüber: Heute Abend um Viertel vor sieben bei RTL-aktuell [1] ‘Lebendig begraben und jede Sekunde zählt’ ‘Biggi, du darfst jetzt nicht aufgeben’ Medicopter 117, jedes Leben zählt. Heute 20 Uhr 15. [2] Die UEFA-Champions-League. Die Topspiele mit den Topstars. Bayern München gegen den ewigen Rivalen Manchester United. Heute um 22 Uhr 15. Mehr als Fußball. Die Uefa-Champions-League wird Ihnen präsentiert von Krombacher und Playstation 2. [3] Täglich bei RTL. ‘Sie leidet unter der Trennung’ ‘Ich hoffe, du weißt, dass ich dich wahnsinnig lieb habe.’ ‘Hast du Mama denn auch noch lieb?’ ‘Für die Versöhnung tut sie alles.’ ‘Zu dritt schmeckt es einfach besser, können wir sowas nicht öfter machen?’ ‘Wird Lili zum Spielball der Eltern?’ Unter uns, täglich 17 Uhr 30. [4] ‘Ein Stück Brot für Juan; eine Schule für Lin Mai; ein Dach für Ottavio!’ Mit ihrer Hilfe sammelt RTL für Kinder in Not. Mittwoch um 18 Uhr ist es wieder so weit: 24 Stunden für die Kinder dieser Welt, der RTL-Spendenmarathon. ‘Bitte, helfen auch Sie, damit diese Kinder eine bessere Zukunft haben.’ [5]
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
135
Stern-TV-Spezial, heute Abend schon um Viertel nach acht, live bei RTL, u.a. mit folgenden Themen: • Wie sie vier männlichen Kollegen das Leben rettete. Das Interview mit Bergsteigerin Helga Hengge. • der Absturz der Crossair. 24 Menschen sind in den Trümmern gestorben; er hat überlebt: Peter Hogenkamp live bei Günther Jauch. [6]
Kapitel 7 – Aufgabe 17b
Prospan akut. Die schnelle Brausetablette mit der konzentrierten Efeukraft. Prospan akut, die natürliche Alternative bei Husten. Zu Risiken und Nebenwirkungen lesen Sie die Packungsbeilage und fragen Sie Ihren Arzt oder Apotheker. [1] Kinder lieben süße Sachen mit viel Zucker und viel Fett. Wie wär´s mit frischen Orangen und Klementinen? Die sind süß mit viel Vitamin C und Ballaststoffen. Für kluge Köpfe! [2]
Wissen Sie warum ein Brötchen zwei Hälften hat? Damit ich die neue Schwartau ExtraWinterkonfitüre doppelt genießen kann. Die neue Winterkonfitüre von Schwartau. [3] ‘Wir sind jetzt alle drin.’ ‘Alle meine Freunde sind bei AOL.’ ‘Ist ganz einfach, drück sie an.’ (oma) ‘Ich hab´immer gedacht, ich schaff das nicht.’ (5-j. kind) ‘Sehr schön, abschicken. (moeder) Abschicken.’ (computer) ‘Sie haben Post.’ Mit AOL kannst du von jedem Computer auf der ganzen Welt deine E-Mails abrufen. Innerhalb von einige Sekunden bist du zuhause. AOL, mit 32 Millionen Menschen weltweit Nummer 1. [4]
Kapitel 7 – Aufgabe 25
Hallo, ich bin Kim und bin 1991 in Frankfurt an der Oder geboren. Dort wohne ich immer noch. Dieses Frankfurt liegt an der Grenze zu Polen. Ich höre sehr gern Musik. Vor allem Hardrock. ‘Metallica’ finde ich super. Auf meinem Schlagzeug spiele ich jeden Nachmittag ihre Musik nach. Mein Name ist Oliver. Ich kam 1992 in Berlin zur Welt. Da lebe ich noch immer. Popmusik höre ich gern, aber nicht so oft, denn ich mag am meisten klassische Musik. Wahrscheinlich, weil mein Vater Geige bei den Berliner Philharmonikern spielt. Ich spiele dort im Jugendorchester Trompete. Ich heiße Sabine, ich bin 14 Jahre alt und wohne in Ramsau. Das ist ein kleines Dorf im Süden Bayerns. Ich höre am liebsten deutschsprachige Musik. ‘PUR’, ’Die Toten Hosen’ und ’Rosenstolz’ finde ich spitze. Seit drei Jahren nehme ich Gitarrenunterricht. Eine Gitarre ist ideal für die Ferien auf dem Campingplatz. Man lernt beim Singen viele Leute kennen und hat tolle Abende am Lagerfeuer. Hallo Leute! Ich bin der Recep. Ich bin erst 13. Dortmund heißt die Stadt, in der ich wohne. Ich finde Rap toll. Die ‘Fantas’ höre ich am liebsten. Seit vier Monaten spiele ich Keyboard. Ich glaube, ich besitze so ungefähr 250 Rapsongs. Für das Schulfest komponiere ich eigene Raps über die Lehrer und meine Freunde. Das ist lustig und macht viel Spaß.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
136
Sven heiße ich. Welche Musik ich gern höre? Ja, meistens was gerade ‘in’ ist, ich meine in der Hitparade. Also, keine bestimmten Richtungen. Zur Zeit höre ich viel ‘Anaconda’ und 'Oasis'. Ich möchte gern Schlagzeug spielen, aber ich habe noch nicht genug Geld. Vielleicht kann ich nächstes Jahr eines kaufen. Ich singe auch gern. Das finden die Mädchen in meiner Klasse cool. Ach ja, ich bin 16 Jahre alt und wohne in Eisenach. Janusz heiße ich. Mein Wohnort ist Stockhausen. Das ist ein Dorf in der Nähe von Fulda. Ich bin 17 und gehe nicht mehr zur Schule. Seit zehn Jahren spiele ich Cello. Die Musik von Tschaichowsky gefällt mir am besten. Klassische Musik also. Im Sommer spiele ich immer auf der Straße. Die Leute finden das toll, und ich kann noch was dazu verdienen. Popmusik mag ich nicht. Nur ab und zu gibt es mal einen Song, der mir gefällt. Ich bin die Katharina. Ich liebe Techno-Partys. Da ich fünf Tage in der Woche hart arbeiten muss, muss ich mich ab und zu mal richtig abreagieren. Je schneller die Musik, desto besser! Ich habe zwei Jahre Klavier gespielt. Das mache ich nicht mehr, jetzt spiele ich Saxofon. Meine Eltern haben mir zum Üben extra den Keller ausgebaut. Dort gebe ich auch oft Partys. Das ist ideal. Mein Name ist Linda. Ich gehe in die achte Klasse. Ich wohne in Österreich in Axams. In der Nähe von Innsbruck. Seit einigen Monaten spiele ich als Bassistin in einer Band. Ganz schön schwierig. Ich höre mir gern Musik aus den 60er Jahren an, vor allem die ‘Beatles’. Die sind viel besser als die Musik von heute. Ich habe fast alle CDs von den ‘Beatles’ und in meinem Zimmer hängen ihre Poster.
Kapitel 7 – Aufgabe 38b
Hast du heut´ schon Basketball trainiert? Schon mit Oma telefoniert? Bist du schon zu Paul gegangen? Hast mit Mathe angefangen? Hast du die Fotos schon gemacht? Den Film zur Drogerie gebracht? Bist du im Konzert gewesen? Hast du deine E-Mails schon gelesen? Hast du schon dein Brot gegessen? Und hast du wirklich nichts vergessen? Dann darfst du jetzt gleich schlafen geh'n.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
137
Kapitel 8 Es war einmal … E Transcripten
E
Kapitel 8 – Aufgabe 5b
Die Deutsche Märchenstraße beginnt in der Geburtsstadt von den Brüdern Grimm. Jacob wurde 1785 und Wilhem 1786 geboren. Um an sie zu erinnern, hat man im Zentrum der Stadt ein Denkmal errichtet. [1] Vielleicht kannst du auf deiner Reise in Bad Orb noch einen schönen Prinzen finden … Für einen lässt es sich hier auf jeden Fall sehr gut leben: den Froschkönig. Der ist klein, grün und er hat eine Krone. In der nächsten Stadt haben die Brüder Grimm im ‘Amtshaus’ ihre Kindheit verbracht. Dort gibt es ein Marionettentheater, wo die ‘Holzköppe’ vor allem die Märchen der Brüder Grimm spielen. [2] Danach führt dich die Reise durch Schwalmstadt, die Hauptstadt des ‘Rotkäppchenlandes’... An Festtagen tragen hier die Mädchen ein rotes Käppchen. Das Brüder-Grimm-Museum befindet sich auf dem Mittelpunkt der Märchenstraße. Hier findet man alles über ihr Leben und Werk, denn in dieser Stadt haben sie ihre berühmte Märchensammlung begonnen. [3] Von hier kannst du auch einen Umweg machen. Der führt dich bis an den Fluss ‘die Werra’, ins Reich der Frau Holle. Wenn sie ihre Betten kräftig ausschüttelt, dann schneit es. Nach Witzenhausen wird der Wald dann immer dichter. Hier haben früher Braunbären gelebt. So entstand das Märchen von Schneeweißchen, Rosenrot und dem Bären, der ein verzauberter Prinz war. Dann kommst du in die Stadt von Wilhelm Busch. An seinen Erzählungen von Max und Moritz findest du sicherlich Gefallen. Diese beiden frechen Jungen, der eine blond und der andere mit schwarzen Haaren, haben den Leuten das Leben nicht leicht gemacht. [4] Nachdem du zu Besuch bei der Gänseliesel in Göttingen warst, kannst du sogar König werden, wenn du dich in der nächsten Stadt auf die Suche nach den sieben Zwergen machst. Dort schläft nämlich Schneewitchen. Wenn du ihr hilfst, dann kannst du die netteste Prinzessin der Gegend kennenlernen. Tolle Aussichten, … [5] Die folgende Stadt hat eigentlich nichts mit den Brüdern Grimm zu tun. Aber hier erzählte einst der Baron von Münchhausen – Lügenbaron genannt – seine abenteuerlichen Geschichten. Er soll sogar auf einer Kanonenkugel durch die Luft geflogen sein. Jedes Jahr finden hier im Sommer die Münchhausen-Spiele statt. [6] In der nächsten Stadt erzählt man, dass am 26. Juni 1284 der Rattenfänger mit seinem Flötenspiel erst die Ratten und dann 130 Kinder aus den Häusern lockte. Im Sommer gibt es an Sonntagen die Rattenfänger-Freilichtspiele. [7] In Minden kannst du das Oberweser-Wasserstraßenkreuz bewundern. Dort wird ein Fluss mit einer Brücke über den anderen Fluss geführt. Das sieht schon merkwürdig aus, wenn da ein Schiff über dem anderen fährt. Danach kommst du durch Verden, wo es einen schönen Märchen- und Freizeitpark gibt. Und in der Freien Hansestadt endet dann die Märchenstraße. Hier findest du im Zentrum, aus Bronze, die Bremer Stadtmusikanten. Das sind ein Esel, ein Hund, eine Katze und ein Hahn. [8]
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
138
Kapitel 8 – Aufgabe 9
[>] [<]
[>] [<] [*] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [*] [<] [>] [<] [>] [<] [>]
Bahnhof Neuss, guten Tag. Tag, hier ist Natalie Wolf. Meine Freundin und ich haben bei einem Märchenwettbewerb eine Reise entlang der Märchenstraße gewonnen. Wir müssen morgen um 10.00 Uhr in Hanau sein. Wie machen wir das am besten? Moment, ich schaue mal im Computer nach. Ja, ich hab's. 10.22 Uhr in Hanau. Geht das? Zehn vor halb elf in Hanau. Was meinst du? Das ist zu spät. Lieber ein bisschen früher? Etwas früher, geht das? 9.28 Uhr? Okay, müssen wir auch umsteigen? Ja. Ihr müsst in Köln und in Mainz umsteigen. Einfacher geht es nicht? Nein, leider nicht. Schreibst du mit? Moment. Ja, bitte. Also Abfahrt Neuss 5.58 Uhr, Ankunft Köln 6.21 Uhr. Abfah… Nicht so schnell bitte, meine Freundin kann so nicht mitschreiben. Können Sie noch mal wiederholen? Also, Abfahrt hier in Neuss um 5.58 Uhr. Abfahrt 5.58 Uhr. Ankunft in Köln um 6.21 Uhr, umsteigen und dann 6.28 Uhr Weiterfahrt nach Mainz. Köln 6.21 Uhr und Abfahrt 6.28 Uhr. Von welchem Gleis? Von Gleis 4a/b. Gleis 4a/b. Ankunft in Mainz 8.11 Uhr und dann 8.19 Uhr von Gleis 5a nach Hanau. Mainz 8.11 Uhr. Dann 8.19 Uhr Gleis 5a. Und was kostet eine Karte? Einfach nehme ich an? Ja. 43,60 Euro. Vielen Dank. Die Räder! Moment noch, bitte. Ich habe noch was vergessen. Können wir im Zug unsere Räder mitnehmen? Ja, das geht. Ihr müsst die Räder aber selbst in den Zug stellen und sie in Hanau dann wieder rausholen. Es kostet 5 Euro pro Rad. Vielen Dank. Bitte und hüte dich vor dem Wolf. Wird schon schiefgehen. Wiederhören. Wiederhören.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
139
Kapitel 8 – Aufgabe 14
1
Auf Gleis 1 hat Einfahrt der verspätete IC nach Hamburg-Altona über Fulda und Kassel. Planmäßige Abfahrt 14.28 Uhr.
2
Der Interregio nach Marburg über Bad Nauheim und Gießen fährt heute nicht von Gleis 8, sondern von Gleis 10 ab.
3
Achtung! Aus Gleis 8 Abfahrt des Regionalexpress nach Fulda und Eisenach. Die Türen schließen selbsttätig. Vorsicht bei der Abfahrt.
4
Hanau Hauptbahnhof, hier Hanau Hauptbahnhof. Sie haben Anschluss an den IC nach Hamburg und den Interregio nach Aschaffenburg, Würzburg und Nürnberg, 14.39 Uhr Gleis 4 Die S-Bahnen S5 nach Frankfurt Hauptbahnhof, S9 nach Mainz und S11 nach Wiesbaden fahren von Gleis 8 ab.
5
Es fährt ein der ICE nach Dortmund über Offenbach, Mainz, Koblenz. Fahrkarten des Frankfurter Verkehrsbundes haben hier keine Gültigkeit.
A Auf Gleis 7 steht der Sonderzug nach Frankfurt Hauptbahnhof, Abfahrt 14.14 Uhr. B Achtung! Auf Gleis 3. Es fährt ein der D-Zug nach Aschaffenburg und Würzburg. C 6
Waren Sie schon in Amsterdam? Nein? Dann nichts wie hin. Mit ‘Amsterdam Spezial’ kostet die Hin- und Rückfahrt für eine Person in der 2. Klasse 49 Euro, in der 1. Klasse 73 Euro. Dieser Preis gilt vom 27.10. bis 16.12. sogar für zwei gemeinsam reisende Personen mit dem Angebot ‘Twee is een’, oder auf deutsch: ‘Amsterdam: zwei ist eins’.
Kapitel 8 – Aufgabe 15b
Der Rattenfänger mit der Flöte befreite Hameln aus den Nöten. Er spielte laut und ging voraus, die Ratten folgten ihm hinaus. Doch dann hat er kein Geld bekommen und die Kinder mitgenommen. Es waren vier Tiere, die sich gut kannten, man nennt sie die vier Stadtmusikanten. Sie machten Musik an allen Tagen und haben Räuber in die Flucht geschlagen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
140
Kapitel 8 – Aufgabe 19
[>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [>] [<] [*] [>] [#] [<] [*] [#] [>] [*] [<] [>] [<] [*] [<] [#] [>] [*] [<] [#]
Siehst du, da ist die nächste blaue Markierung. Bin ich froh, diesmal haben wir uns nicht verfahren. Wir sind immer noch auf dem richtigen Radweg. Natalie, schau mal! Der Wolf. Da hinten zwischen den Tannenbäumen. Ich hoffe, der verwechselt meine rote Jacke nicht mit einem roten Käppchen. Wo? Da hinten, siehst du ihn? Aua... Oh, nein. Hast du dich verletzt? Kannst du noch gehen? Ja, zum Glück bin ich nicht verletzt. Es geht schon. Nur ein paar Kratzer, glaube ich. Aber du hast ein Loch in der Hose. Scheiße, die war fast neu. In Bremen kaufen wir dir 'ne neue. Dann leg' ich dir was dazu. Hé, soviel Taschengeld hast du auch wieder nicht. Lass mal, ich hab' noch zwei andere Hosen mit. Gut, aber zeig mal dein Rad! Außer einem Platten hat es zum Glück nichts. Das hätte uns noch gefehlt. Na, dann lass uns mal an die Arbeit gehen. Hier ist ein neuer Schlauch, dann brauchen wir das Loch nicht zu suchen. Gute Idee, das mache ich dann heute Abend in der Jugendherberge. Geschafft. Soll ich den Reifen aufpumpen? Dann kannst du alles einpacken. Wo ist denn unsere Luftpumpe? Hast du sie denn nicht an deinem Rad? Nein. Du hast doch heute früh beide Räder aufgepumpt? Ja, stimmt. Wie blöd von mir, ich habe sie auf die Bank neben der Tür gelegt als ich fertig war, denn der Jugendherbergsleiter wollte noch schnell 'ne Unterschrift wegen der Abreise haben. Und jetzt? Ja, dann müssen wir wohl weiterlaufen. Und das alles nur wegen deinem blöden Witz. Tut mir Leid, ich konnte doch auch nicht wissen, dass du stürzen würdest. Hallo, was macht ihr denn hier? Das sieht aber nicht nach Pause aus. Stimmt, sie wollte mir den Wolf zeigen. Ich hab' ihn natürlich gesucht, und bin dann über die Wurzel da gefallen. Können wir euch helfen? Ja, habt ihr eine Luftpumpe dabei? Den Reifen haben wir schon repariert. Dann hättet ihr uns vor 'ner Stunde auch helfen können. Da ist Luca nämlich den Berg runter. Zum Glück hat er sich nicht verletzt, doch beide Reifen waren geplatzt. Aber zeig erst mal her, ich pumpe den Reifen schnell auf. Ja, das war irre. Ich fuhr immer schneller. Hab' dann zu wild abgebremst und bin geflogen. Dabei ließ ich mein Rad nicht los und kam wieder hart auf. Die Reifen platzten natürlich. Das war ein Knall. Hört sich ja schrecklich an. So, Schluss mit den Gruselgeschichten, und wie geht's bei euch jetzt weiter? Wir wollen zum Märchenpark. Da kann ich mir dann erstmal die Hände waschen. Und wir können uns ein bisschen ausruhen und was trinken. Kommt ihr mit? Gute Idee, eine Pause könnten wir auch gebrauchen. Na, dann geht's los. Wir müssen diesen blauen Radwegmarkierungen folgen. Alles klar! Wo kommt ihr eigentlich her und was macht ihr hier? Wir kommen aus Kassel. Schöne Stadt! Warst du dort schon mal da?
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
141
[<] [#]
Ja, wir haben bei einem Märchenwettbewerb eine Reise entlang der Märchenstraße gewonnen und zwar von Hanau nach Bremen. Wir sind viel mit dem Rad aber auch manchmal mit dem Bus gefahren. Märchen? Da seid ihr bei Ralf genau richtig. Der hat immer noch einen Märchenknall. Wir haben nämlich gerade 'ne Reise in und um Hameln hinter uns. Da kamen wir auch ganz zufällig an den Gedenktafeln vorbei, wo der Rattenfänger mit seiner Flöte gespielt hat. Wir haben auch Fotos gemacht. Die können wir euch nachher zeigen.
Kapitel 8 – Aufgabe 24
[>] [#] [<] [*] [>] [*] [$] [#] [$] [>] [$] [>] [<] [$] [<] [$] [<] [*] [$] [<] [*] [#] [>] [#] [<] [#] [$] [*] [>] [*] [<]
[#] [*] [#]
Das ist ja toll hier. Aber erst will ich doch was essen. Ja, sieh mal, da ist die Achterbahn mit den Loopings. Sie fährt auch auf einer Strecke rückwärts. Da müssen wir unbedingt mitfahren. Ich weiß nicht, mir wird immer schlecht dabei. Das geht alles viel zu schnell. Ich gehe lieber zum Wildwasser. Ihr könnt ja beides mitmachen. Vorschlag angenommen. Doch zuerst gehen wir dort zum Café. Schaut mal, wir können auch auf der Terasse sitzen. Da gibt es noch freie Plätze. Ich habe so'n Hunger. Ja, und ich habe Durst. Herr Ober, wir möchten gern die Speisekarte. Bitte schön, hier ist die Karte. Mmh, mal sehen. Ich möchte eine Limo… ein Käsesandwich. Und was möchtet ihr? Eine große Cola, bitte. Und eine Bratwurst mit Pommes. Ketchup oder Mayo? Mit Ketchup, bitte. Ich nehme ein Mineralwasser und… was kostet der Überraschungseisbecher? Alle Eisbecher kosten 3,25 Euro, der Überraschungseisbecher kostet einen Euro mehr. Dann nehme ich noch einen Überraschungseisbecher. Mit Sahne? Ja, gern. Ich hätte gern eine kleine Cola und zwei Currywürste mit Kartoffelsalat. Geht in Ordnung. Hoffentlich platzt du dann nicht. Isst du immer soviel Wurst? Nein, aber nach einer so langen Fahrt kann ich das schon gebrauchen. Hätte ich beinahe vergessen. Wir wollten euch doch die Fotos zeigen. Hier sind sie. Hast du die unterwegs irgendwo entwickeln lassen? Ja, in Hameln gab es einen 24-Stunden-Service. Zeig mal. Soviele, das ist wohl dein Hobby? Und so schön. Ja, ich bin an unserer Schule in der AG Fotografie. Da lernt man viele Tricks. So, hier eine kleine Cola, eine große Cola, ein Mineralwasser, eine Limo. Die Currywurst mit Kartoffelsalat, der Überraschungseisbecher, die Bratwurst mit Pommes. Und ein Käsesandwich. Und guten Appetit! Wir haben auch eine Schifffahrt mitgemacht von Bodenwerder nach Hameln. Was du nicht sagst. Wir waren dort vor zwei Tagen. Schöne Gegend da. Und wie geht eure Reise jetzt weiter? Wir wissen noch nicht. Hamburg oder Bremen, zwischendurch noch ein paar kleine Dörfer und Städte... Ich hab' 'ne Idee. Kommt doch einfach mit nach Bremen. Da endet unsere Märchenreise. Wir schlafen dort in der Jugendherberge. Wir wollen noch ein paar Tage dranhängen und haben für drei weitere Nächte reserviert. Vorher wollen wir aber noch zur Tourist-Information, um uns ein paar Infos zu holen. Wir könnten dort auch nachfragen, ob in der Jugendherberge noch Platz ist. Nach Bremen. Ist doch viel gemütlicher, wenn wir zusammen fahren. Und es wäre toll, wenn das mit der Jugendherberge klappen würde. Dann brauchen wir unser Zelt nicht aufzubauen. Also nach so tollen Ideen lad' ich euch zur Feier des Tages ein.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
142
[<] [#] [$] [#] [$] [>] [#]
Hé, nicht so offiziel, aber einladen lasse ich mich schon gern. Herr Ober, die Rechnung, bitte. Selbstverständlich. Das macht dann 26,50 Euro. Hier 28 Euro. Stimmt so. Danke schön! Viel Spaß noch! Gut, dann beeilt euch mal ein bisschen. Wir wollen noch in den Park und danach nach Bremen. Keine Panik! Wir schaffen das schon.
Kapitel 8 – Aufgabe 28
[>] [<] [*] [#] [<] [#]
[<] [#] [<] [#] [<] [#]
Das ist auch ein Pech. Jetzt stimmt die Beschreibung nicht mehr. Ich sehe nirgendwo eine Kirche. Mach' dir nichts draus. Wir können doch fragen. Mmh… Komm' wir fragen die Frau dort. Entschuldigung, können Sie uns sagen wo die Tourist-Information ist? Wie bitte? Was sucht ihr? Wie kommen wir zur Tourist-Information am Hauptbahnhof? Eigentlich müsst ihr zurück. Aber das hier ist eine Einbahnstraße. Hmm ja. Geradeaus, bei den Ampeln nach rechts. Dann vor einer Unterführung nach links. Passt auf, das ist die Maximilianstraße, da ist sehr viel Verkehr. Dann fahrt ihr direkt nach der ersten Bushaltestelle nach links. Dann an einer Kirche vorbei und da fragt ihr am besten noch mal. Es ist dann nicht mehr weit. Also, geradeaus, bei den Ampeln rechts, vor einer Unterführung links und nach einer Bushaltestelle wieder links. An der Kirche vorbei und dann wieder fragen. Genau. Wie lange dauert das ungefähr? Bis zur Kirche dauert es ein paar Minuten. Von da dann vielleicht noch fünf Minuten. Vielen Dank. Wiedersehen. Wiedersehen.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
143
Kapitel 8 – Aufgabe 30
[>] [$] [>] [$] [>] [$] [>] [$] [$] [*] [$]
[#] [*] [#] [$] [*] [$] [*] [#] [<] [>] [$] [>] [$] [>] [*] [<] [*] [<]
Guten Tag. Tag. Was kann ich für dich tun? Ich hätte gern einen Stadtplan von Bremen. Hier habe ich einen. Du befindest dich jetzt hier bei I. Möchtest du noch einen Prospekt von Bremen. Gern. Haben Sie vielleicht zwei davon? Selbstverständlich. Bitte. Danke. Wieviel kosten die? Nichts. Die sind umsonst. Hallo, kann ich dir helfen? Wir möchten gern drei Nächte in der Jugendherberge schlafen. Einen Moment bitte, ich frage dort mal nach. Hier ist die Tourist-Information. Ich möchte gern zwei Betten für drei Nächte reservieren.Nicht so schnell. Können Sie das bitte wiederholen? Also, Sie haben zwei Betten für drei Nächte in einem Vierbettzimmer. Einen Moment, bitte, ich frage gleich. Möchtet ihr zwei Betten in einem Vierbettzimmer? Ja, das ist in Ordnung. Ist okay. Vielleicht kommen wir ja mit Natalie und Gülsen auf ein Zimmer. Warum eigentlich nicht? Geht in Ordnung, reservieren Sie bitte die zwei Betten. Wiederhören. Na, viel Spaß dann in Bremen. Die Übernachtung ist ja jetzt kein Problem mehr. Haben Sie sonst noch einige Informationen oder Tipps? Ja, es gibt heute Abend auf dem Marktplatz eine Theateraufführung, im Freien. Und ratet mal, was gespielt wird? Die Bremer Stadmusikanten, was denn sonst. Ist doch ganz klar. Oh nee, jetzt reicht´s mir! Geht das jetzt schon wieder los mit euren Märchen? Ich brauch' mal frische Luft. Warte doch. Wir kommen mit. Der kann doch nicht einfach wegrennen... Los, kommt… Wir können vielleicht noch ein paar Prospekte mitnehmen, vielleicht finden wir ja noch was anderes, damit Luca nicht so sauer ist. Wieviel kosten diese Prospekte? Nichts, die sind auch umsonst. Toll. Vielen Dank. Auf Wiedersehen. Tschüs. Wiedersehen. Schaut mal, Reisen für Jugendliche. Da kann man mit dem Zug in Urlaub fahren. Hier, Wintersport in Österreich. Das wär' doch was. Super, eine Österreichreise, damit würden wir unseren Märchenprinzen überglücklich machen. Im Snowboardfahren ist er einsame spitze. Das müsst ihr gesehen haben. Hé, Luca komm' doch mal her. Wir könnten vielleicht gemeinsam in den Winterurlaub fahren, das wär doch was? Das müssen wir uns heute Abend in aller Ruhe mal ansehen. Aber erst einmal rufen die Stadtmusikanten. Und Luca müssen wir vorher auch noch eine Freude machen. Abgemacht?
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
144
Kapitel 8 – Aufgabe 40
Der Rattenfänger von Hameln In der schönen alten Stadt Hameln gab es im Jahre 1284 ein großes Problem: Mäuse und Ratten. Zuerst hatte es keine Ratten gegeben. Dann kamen aber immer mehr und schließlich gab es eine Million Ratten in der Stadt. Die Menschen versuchten alles um die Ratten loszuwerden. Sie schlugen sie und legten vergifteten Käse aus. Aber alles ohne Erfolg. Es wurden immer mehr. Da kam eines Tages ein Mann, der sagte: ‘Ich werde euch von den Ratten befreien.’ ‘Du willst das tun?’, fragte der Bürgermeister ungläubig. ‘Wenn du das kannst, so fang gleich an.’ ‘Ich will aber meinen Lohn dafür’, sagte der Fremde. ‘Einen Heller pro Ratte.’ Der Bürgermeister traute seinen Ohren nicht. ‘Weißt du wie viele Ratten es in Hameln gibt?’, fragte er. ‘Ungefähr eine Million’, meinte der Fremde lächelnd. ‘Das ist viel Geld’, sagte der Bürgermeister. ‘Wir brauchen Bedenkzeit.’ ‘Es sind auch viele Ratten’, sagte der seltsame Fremde. ‘Ihr habt bis heute Abend Zeit, ich werde hier warten.’ Der Bürgermeister überlegte mit den Stadträten, was sie tun sollten, und dann hatte er die Idee. ‘Wir werden dem Rattenfänger das Geld versprechen und wenn er die Ratten verjagt hat, jagen wir ihn aus der Stadt.’ Und dann ging er zu dem Fremden und sagte: ‘Wir zahlen dir gerne einen Heller pro Kopf, wenn du uns von den Ratten befreist.’ ‘Gut’, sagte der Rattenfänger. ‘Sorge dafür, das heute Abend jeder in seinem Haus bleibt.’ Nach Sonnenuntergang erschien eine Gestalt auf dem Rathausplatz. Es war der Rattenfänger und er setzte seine Flöte an die Lippen und spielte eine seltsam traurige Musik. Plötzlich bewegte sich etwas in der Dunkelheit. Eine dicke schwarze Ratte. Bald war der ganze Platz voller Ratten. Der Rattenfänger ging durch das Stadttor und alle Ratten folgten ihm. Als er an die Weser kam, sagte er zu den Ratten: ‘Springt!’ Und alle Ratten sprangen in den Fluss. Um Mitternacht klopfte der Rattenfänger an die Tür des Bürgermeisters. ‘Die Ratten sind fort. Du schuldest mir eine Million Heller.’ ‘So? Eine Million Ratten sind fort? Wo ist der Beweis? Der Preis war einen Heller pro Kopf. Du hast mir aber nicht einen Rattenkopf gebracht. Verlasse sofort unsere Stadt.’ ‘Ich werde mir meinen Lohn schon noch holen!’ Mit diesen Worten ging der Rattenfänger fort. In Hameln wurde das größte Fest aller Zeiten gefeiert. Alle Ratten waren fort. ‘Dürfen wir auch mitfeiern?’, fragten die Kinder. ‘Nein, Kinder gehören ins Bett’, war die Antwort. Und während die Bürger von Hameln feierten, saß ein Mann am Brunnen vor dem Rathaus und putzte seine Flöte. Der Rattenfänger war zurück. Als er zu spielen anfing, hörten ihn die Kinder und alle verließen ihre Häuser und liefen zu dem Rattenfänger. Als sie alle bei ihm waren, stand der Rattenfänger auf und ging auf das Stadttor zu. Alle Kinder folgten ihm. Er führte sie aus der Stadt hinaus und den Berg hinauf. Als die Leute von der Feier nach Hause kamen, waren alle Kinder verschwunden. Nur zwei kehrten zurück, weil sie sich verspätet hatten. Von ihnen aber war das eine blind, so dass es den Ort nicht zeigen konnte. Das andere war stumm und konnte nichts erzählen. Der Bürgermeister saß weinend vor seinem Haus. ‘Warum habe ich mein Wort gebrochen?’ Er hielt in der Hand einen Zettel, den er an der Haustür gefunden hatte. Darauf las er: Rechnung: Eine Million Ratten aus der Stadt entfernt – 130 Kinder als Bezahlung dankend erhalten. Der Rattenfänger
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
145
Feste-special E Transcripten
E
Feste-Special A – Aufgabe 8
Alessandra ‘Weihnachten bringt Urlaub und Geschenke, das ist das Schöne. Aber bedeuten tut es mir nichts. Ein Feiertag wie alle anderen: faulenzen, essen, trinken und die Geschenke.’ Timmy ‘Weihnachten ist doch nur für die Geschäftsleute*. Sieh dir die Weihnachtsmärkte an! Die denken nur an das große Geld. Das hat absolut nichts mehr mit dem christlichen Gedanken* zu tun. Liebet einander! Dass ich nicht lache!’ Sven ‘Ich finde es gut, dass zu Weihnachten der Kontakt in der Familie enger ist als sonst. Am ersten Weihnachtstag besuchen wir dann meistens meine Großeltern. Zu Weihnachten nimmt man sich halt mehr Zeit für einander. Wir diskutieren viel und spielen z.B. Trivial Pursuit.’ Navina ‘Weihnachten, nein, danke. Alles ist nicht so gemeint. Ich finde das scheinheilig. Ich verstehe mich nicht so gut mit meinen Eltern. Und auf einmal soll das zwei Tage lang nicht so sein? Ich hoffe, es ist bald vorbei!’ Thomas ‘Meine Eltern glauben, dass sie mir einen Gefallen tun. Obwohl ich es saublöd finde, will ich kein Spielverderber sein. Es ist immer dasselbe. Ich esse schon seit zwölf Jahren immer Weihnachtsgans.’ Nadia ‘Eine schöne Zeit. Alles sieht so festlich aus. Ich habe nicht so viele Probleme damit, dass die Geschäfte etwas extra verdienen. Eben weil es so festlich aussieht, scheint es, dass die Menschen freundlicher zueinander sind.’ Yvonne ‘Weihnachten ist für mich sehr wichtig. Die ganze Atmosphäre, zu Hause und in der Kirche, gibt mir ein Gefühl von innerer Ruhe.’
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
146
Feste-Special A – Aufgabe 11
[>] Hallo, du gehörst doch zu der Gruppe die gerade gesungen hat. Kann ich dir schnell eine Frage stellen? [<] Ja, gerne. [>] Ihr heißt „Höhner’. Was bedeutet eigentlich dieser Name? [<] ’Höhner’ kommt eigenlicht von ‘Hühnern’. Also [toktoktok] [>] Und wer gehört zu der Gruppe? [<] Außer mir sind noch Jan-Peter, Henning, Peter und Hannes dabei. [>] Seid ihr schon lange zusammen? [<] Oh ja, wir sind schon zehn Jahre zusammen. Die Gruppe Höhner gibt es schon mehr als 20 Jahre. [>] Wer schreibt die Lieder? [<] Die meisten haben wir zusammen geschrieben und komponiert. Da fängt einer mit einer Idee an und dann geht es weiter. Manchmal nehmen wir auch bekannte Lieder und schreiben sie um oder machen einen neuen Text. [>] Wir haben jetzt die ganze Zeit Karnevalslieder gehört. Ist das eure Spezialität oder macht ihr auch andere Musik? [<] Ja, eigentlich sind wir wirklich eine Karnevalsgruppe, aber wir treten auch sonst manchmal auf. [>] Dann ist für euch Karneval richtiger Stress. Wie viel Auftritte habt ihr da? [<] Na ja, die letzten Karnevalstage sind wir natürlich dauernd unterwegs. Sicher drei oder vier Auftritte pro Tag. [>] Und macht es dann überhaupt noch Spaß? [<] Aber natürlich. Für uns könnte es das ganze Jahr Karneval sein. [>] Danke für das Interview und noch einen schönen Abend.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
147
Feste-Special – Aufgabe B1 + B3
Gudrun aus Tockfors, Schweden, schreibt uns: Am Ostersamstag verkleiden sich die Kinder als Hexen. Sie gehen von Tür zu Tür und geben Osterbriefe ab. Die haben sie selbst gemalt. Am Abend gibt es ein großes Feuer. Und bei Semera, aus Isparta, Türkei, feiert man zu Ostern das Kurban-Fest. Für das Fest kauft sich jede Familie eine Kuh, ein Schaf oder einen Widder. Am Sonntag wird das Tier geschlachtet. Und jeder gibt seinem Nachbarn die Hälfte Fleisch. Manuela aus Modena, Italien isst an Ostern eine Ostertaube. Das ist ein Kuchen in Form einer Taube. Große Ostereier aus Schokolade gibt es auch. Man kann sie sogar in einer Lotterie gewinnen. Bei Patricia aus Brüssel, Belgien lese ich: Im April kaufen wir Schokoladeneier und verstecken sie im Garten. An Ostern müssen unsere Gäste die Eier suchen. Anna Kathrine, aus Notodden, Norwegen erzählte uns, dass sie Ostern in ihrer Skihütte feiert. Am Ostersonntag machen wir einen Wettlauf auf Skiern. An den Bäumen hängen Süßigkeiten. Die müssen wir essen, ohne unsere Hände zu benützen. Und dann noch eine Reaktion aus den Niederlanden. Martha, aus Den Haag, hat Folgendes geschrieben: Wir nehmen ein rohes Ei. Mit einer Nadel stoßen wir oben und unten ein Loch hinein. Dann pusten wir das Ei aus und können es schön bemalen. Hier haben wir eine Reaktion von Wesselka, aus Svistov, Bulgarien. Sie schreibt: Wir kochen viele Eier und malen die meisten dann bunt. Am Ostersonntag kommt die ganze Verwandtschaft. Vater nimmt das größte Ei und teilt es in kleine Stücke, jeder isst davon. Und zum Schluss Isabelle, aus Les Salvages, Frankreich: Ostern fahren wir in das Dorf Lacrouzette und suchen bunte Eier zwischen den Felsen. Am Mittag essen alle von einem Riesenomelett, das enthält 2 000 Eier.
Neue Kontakte 1-2 vmbo–t havo vwo docentenhandleiding
148