MVO-beleid a.s.r. vastgoed vermogensbeheer

MVO-beleid 2016-2018 a.s.r. vastgoed vermogensbeheer

a.s.r. vastgoed vermogensbeheer MVO-beleid 2016-2018

Voorwoord Met trots presenteren wij u het eerste formele MVO-beleidsplan van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer. Wij hebben onszelf een aantal doelen gesteld waarvan wij denken dat ze bijdragen aan een meer duurzame, leefbare en werkbare samenleving. Wij geloven in langetermijnrelaties met onze stakeholders: huurders, pachters, toeleveranciers, vastgoedbeheerders en aandeelhouders. Samen met hen willen wij onze CO2-voetprint verminderen. Daarom werken wij aan ecologische en energetische verduurzaming van onze vastgoedportefeuilles. Maar verantwoord ondernemen gaat verder dan alleen het duurzaam beheren van vastgoed. We willen bijdragen aan het milieu én de maatschappij. Onder andere door te ‘helpen door te doen’ en het voeren van een maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid. Daarnaast streven wij naar tevreden en duurzaam inzetbare medewerkers die zich bewust zijn van hun eigen rol in en hun bijdrage aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Kortom: door retailers, grondgebruikers en huurders in staat te stellen hun winkel-, werkof woonwensen te realiseren, willen we langetermijnwaarden creëren voor zowel onze beleggers als de maatschappij. Dick Gort CEO a.s.r. vastgoed vermogensbeheer

2


Inleiding Ongeveer 25% van de Nederlandse CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door de gebouwde omgeving. Het energieverbruik is hierbij niet meegerekend. Daarnaast is de agrarische sector voor een belangrijk deel verantwoordelijk door onder andere de ammoniakuitstoot van mest. Dat zijn voor een vastgoed vermogensbeheerder - die in zowel de gebouwde omgeving als in agrarische grond belegd voldoende redenen om hierover concreter na te denken en actie te ondernemen. Dat doen wij door het opstellen en uitvoeren van een breed en gevarieerd MVO-beleid. Verantwoord vermogensbeheer is prioriteit nummer één bij a.s.r. vastgoed vermogensbeheer. Wij investeren in vastgoed waarin retailers, bedrijven, agrariërs en huishoudens nu en in de verre toekomst willen werken, winkelen of wonen. Dat is hét uitgangpunt bij onze benadering van duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Wat ons betreft is het niet mogelijk om rendementen voor de lange termijn te garanderen als objecten niet duurzaam aantrekkelijk zijn voor gebruikers. Dit MVO-beleid geeft op hoofdlijnen de beleidskaders aan van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer en haar businesslines. Het Dutch Core Residential Fund (DCRF), het Dutch Prime Retail Fund (DPRF) en de businesslines Landelijk Vastgoed en Kantoren hebben elk hun eigen MVO-beleidsdocument opgesteld. Hierin zijn de duurzaamheidaspecten voor dat specifieke vastgoedsegment en voor de betreffende businessline nader gespecificeerd en uitgewerkt. Bovengenoemde documenten sluiten aan bij de vigerende beleidsstukken aangaande MVO van a.s.r. Nederland. De beleidsdocumenten van DCRF en DPRF zijn te vinden op onze website: asrvastgoedvermogensbeheer.nl. Voor meer inzicht in het MVO-beleid van a.s.r. Nederland, verwijzen we graag naar de algemene website: asrnederland.nl/duurzaam-ondernemen

Landelijk vastgoed is substantieel deel van belegd vermogen Circa 40% van het totaal belegd vermogen van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer zit in landelijk vastgoed. Een deel daarvan zit in landgoederen met bos en natuur (15% van het oppervlak van de landelijke portefeuille). Hiermee dragen wij structureel bij aan het beheer en onderhoud van het Nederlandse (agrarische) landschap. Veel landgoederen en natuurgebieden zijn opengesteld voor het publiek om te sporten en te recreëren.

3


Missie, visie en kernwaarden Onze visie Beleggen met eeuwigheidswaarde Wij zijn ervan overtuigd dat kwaliteit altijd zijn waarde behoudt. Ook hebben we in verschillende economische periodes geleerd dat mensen altijd behoefte hebben aan A-locaties voor wonen en ondernemen en aan grond voor natuur en het verbouwen van voedsel. a.s.r. vastgoed vermogensbeheer selecteert om die reden tijdloze beleggingen waarin grote groepen mensen graag wonen, werken én winkelen. Daarom toetsen wij onze beslissingen aan het financiële rendement op de korte en lange termijn. Maatschappelijk verantwoord ondernemerschap is hierbij een belangrijk criterium. Wij noemen het ‘beleggen met eeuwigheidswaarde’.

Onze missie Langetermijnwaarde creëren voor beleggers én de maatschappij door retailers, kantoorgebruikers, agrariërs en huishoudens in staat te stellen om hun winkel-, werkof woonwensen te realiseren. Langetermijndenken zit in de genen van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer. Dat uit zich in zorgvuldig beheer, onderhoud en (her-)ontwikkeling van agrarische grond, woningen, winkels en kantoren. Ons streven naar langetermijnwaarde is niet louter financieel gedreven. Wij hebben nadrukkelijk ook een maatschappelijk motief. Wij voelen ons verantwoordelijk om bij te dragen aan een vitale leef-, woonen werkomgeving voor iedereen. Duurzaamheid is voor ons geen modewoord, maar de optelsom van meer dan honderd jaar midden in de samenleving beheren en investeren. Onze vruchtbare langetermijnrelatie met huurders, bewoners en pachters resulteert in een stabiele inkomens- en waardeontwikkeling voor onze beleggers.

Onze kernwaarden Persoonlijk, aanspreekbaar, eigen en echt a.s.r. vastgoed vermogensbeheer is onderdeel van a.s.r. Nederland en streeft daarmee dezelfde waarden na in de manier van zakendoen: ‘persoonlijk, aanspreekbaar, eigen en echt’. ‘Persoonlijk’ betekent voor ons het streven naar goede relaties met al onze stakeholders. Wij geloven namelijk oprecht dat succes niet alleen in stenen zit, maar vooral ook in de mensen die ons vastgoed pachten, huren, bewonen en gebruiken. ‘Aanspreekbaar’ betekent dat we verantwoording kunnen, willen én durven afleggen over onze beslissingen en ons beleid. ‘Eigen en echt’ betekent dat we een eigen geluid willen laten horen in de wereld van vastgoed en vermogensbeheer. We zijn niet alleen een nuchter en degelijk bedrijf; we zijn ook overtuigd van ons eigen kunnen. We zijn trots op onze historie en op onze medewerkers die vanuit verschillende achtergronden dezelfde waarden delen.

4


Maatschappelijk en financieel rendement Het MVO-beleid van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer en haar fondsen houdt te allen tijde rekening met verantwoord vermogensbeheer. Het gaat hierbij om de hoogte en stabiliteit van ons financiële rendement en het bijbehorende risicoprofiel. Wij zullen hieraan onze MVO-keuzes toetsen. Daarnaast is ons MVO-beleid gestoeld op vier belangrijke pijlers, de 4 P’s: Property, Partners, Planet en People. Een stabiel en aantrekkelijk financieel rendement dat past bij het risicoprofiel wordt mede behaald met actief asset management. Wij zijn dagelijks bezig met het verder optimaliseren van de portefeuille, zowel wat betreft het type vastgoed en huurder als de geografische ligging. Wij zijn geïnteresseerd in locaties met eeuwigheidswaarde en laten ons niet afleiden door hypes en tijdelijke investeringskansen. Onze markten assettools ondersteunen het aan- en verkoopproces. Verder streven wij naar zoveel mogelijk langjarige contracten. Dat is niet alleen nodig voor het realiseren van een stabiel rendement, maar vooral ook voor het bieden van zekerheid aan onze huurders en/of pachters.

5

6


Strategische doelstellingen Op het niveau van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer hebben we voor elke pijler een algemene strategische hoofddoelstelling geformuleerd. En per hoofddoelstelling zijn meerdere beleidsmaatregelen van kracht. De concrete uitwerkingen zijn per fonds en/of businessline verschillend en - waar relevant - separaat uitgewerkt. Dit vanwege de verschillende eigenschapen van de portefeuilles (woningen, winkels, kantoren en landelijk vastgoed) en de bijbehorende grote diversiteit aan acties en maatregelen. Onderstaande doelstellingen willen we in uiterlijk 2020 bereikt hebben. Maar in veel gevallen lukt dat al eerder. Bovendien zijn de meeste strategische doelstellingen structureel van aard.

Property

Partners

Planet

People

Duurzame portefeuille

Duurzame partners in langetermijnrelaties

Bijdrage aan milieu en maatschappij

Blijvend inzetbare medewerkers

Verduurzamen vastgoed

Huurdertevredenheid minimaal een 7

Helpen door te doen

Persoonlijke ontwikkeling medewerkers

Duurzaam inkopen en inhuren

Aangaan langetermijnrelaties en concrete duurzaamheids afspraken

Maatschappelijk verantwoord beleggen

Gezonde werkomstandigheden

Organisatorische inbedding

In control

Bijdragen aan kansen en ontwikkeling van scholieren en studenten

Medewerkerstevredenheid >75%

Maximaal gebruik maken van meetmogelijkheden

Vergroten bewustwording en kennis MVO

7


Property Strategische doelstellingen • Verduurzamen vastgoed • Duurzaam inkopen en inhuren • Organisatorische inbedding Property gaat over de milieuaspecten van ons vastgoed, zoals energieverbruik, het gebruik van duurzame (bouw)materialen en ecologie. Wij beleggen in duurzaam aantrekkelijk vastgoed en investeren voortdurend in ons vastgoed om het ook voor de toekomst aantrekkelijk te houden. Hoofddoelstelling is een ecologisch en energetisch duurzame vastgoedportefeuille.

Verduurzamen vastgoed Onze businesslines streven naar het continu (energetisch en ecologisch) verduurzamen van de objecten in de portefeuille. Dat doen we voor woningen en commercieel vastgoed zoveel mogelijk op een natuurlijk moment, namelijk: wanneer er groot onderhoud moet plaatsvinden, en wanneer het financieel rendabel is. Binnen de portefeuilles passen we daarnaast zoveel mogelijk groene oplossingen toe, zoals het aanbrengen van LED-verlichting, HR-ketels, waterbesparende sanitaire voorzieningen en sedum daken. Onze medewerkers zijn daarbij alert op het gebruik van duurzame materialen en uitvoeringsmethoden en letten extra scherp op voor de risico’s van asbest en bodemverontreinigingen. Voor woningen streven wij naar een gemiddelde EPC-index van 1,35. Daarnaast is het onze doelstelling dat meer dan 75% van de woningenportefeuille een EPC-index van minimaal 1,65 heeft. Voor winkels ambiëren wij dat in 2020 meer dan 80% van de portefeuille een Green Label heeft, ofwel een EPA-label A, B of C. Voor kantoren in onze portefeuille streven wij naar een Green Label van meer dan 50% in 2020. De businessline landelijk vastgoed zet zich in voor bodemvruchtbaarheid, een belangrijk issue in die sector. Dat doet ze ondermeer door het afsluiten van langjarige contracten en vooral te investeren in de grondgebonden landbouw (melkveehouderij en akkerbouw).

Futura meest duurzame woongebouw van Nederland In 2014 is het woongebouw Futura in Zoetermeer aan de portefeuille van het ASR DCRF toegevoegd. Natuurlijke energiebronnen, zoals licht, lucht en water vervullen een hoofdrol in het gebouw. Het atrium vangt ’s zomers warmte op die Futura ’s winters (deels) verwarmt. Ook de systemen voor vloerverwarming en ventilatie werken op basis van warmterecycling. In combinatie met een zeer goede isolatie resulteert dit in een efficiënt energieverbruik en relatief lage energiekosten. Futura heeft het BREAAM ‘Very Good’certificaat en is officieel uitgeroepen tot meest duurzame woongebouw van Nederland.


Duurzaam inkopen en inhuren a.s.r. vastgoed koopt en huurt haar leveringen en diensten zoveel mogelijk duurzaam in. Zo kopen wij sinds 2011 voor alle businesslines uitsluitend groene stroom in, waardoor we aanzienlijk minder CO2 uitstoten en daarmee werken aan een beter milieu. Maar ook op andere vlakken kopen we leveringen en diensten duurzaam in. De energiemeters voor de algemene voorzieningen in onze gebouwen zijn op afstand uitleesbaar gemaakt en ondergebracht in een Data Management Systeem (DMS). De gegevens van het DMS kunnen rechtstreeks gebruikt worden voor het Global Real Estate Benchmark (GRESB)1). We moedigen onze uitvoerende onderhoudsorganisaties aan om het energieverbruik scherp te monitoren en verbeterpunten aan te dragen om de energieconsumptie te laten dalen. Daarnaast zorgen onze afvalverwerkers voor een CO2-neutrale verwerking van al het afval dat wij centraal voor onze huurders inzamelen.

Organisatorisch inbedding Om de juiste uitvoering van ons beleid te garanderen, hanteren we een duurzaamheidstoets in aankoop-, verkoop- en investeringsvoorstellen. Daarnaast toetsen we de gehele portefeuille periodiek op kansen en risico’s met betrekking tot duurzaamheid. Ook willen we onze administratieen ICT-systemen zo optimaal mogelijk laten aansluiten op de MVO-behoefte van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer.

1) GRESB is een onafhankelijke, wetenschappelijke benchmark die het duurzaamheidsbeleid en de uitvoering daarvan bij vastgoedfondsen wereldwijd beoordeelt.

8

9


Renovatie a.s.r.-gebouw In 2010 zijn duurzaamheidsoverwegingen meegenomen bij de keuze voor renovatie van ons hoofdkantoor aan de Archimedeslaan 10 in Utrecht, in plaats van nieuwbouw. De renovatie is gestart in januari 2013 en was eind 2015 voltooid. De renovatie is een belangrijke stap op weg naar een kostenefficiënt kantoor dat aan de strengste duurzaamheidseisen voldoet. Na voltooiing verbruikt het gebouw 50% minder energie dan voor de renovatie. Het energielabel gaat hierdoor van G naar A. Het ontwerp van het (gerenoveerde) pand aan de Archimedeslaan heeft het BREEAM 2) Excellent-certificaat behaald. De volgende stap is dat het certificaat voor het gebouw wordt behaald: het BREEAM Excellent certificaat, met energielabel A.

In onderstaande tabel zijn de strategische doelstellingen voor de pijler Property per fonds en/of businessline opgenomen. De fondsen en/of businesslines zijn elk verantwoordelijke voor hun eigen MVO-beleid en rapporteren daarover afzonderlijk aan hun eigen aandeelhouders. Het ASR Property Fund (ASR PF) heeft geen eigen MVO-beleid maar volgt het MVO-beleid van DPRF voor haar winkelobjecten en het MVO-beleid van businessline Kantoren voor haar kantoorgebouwen.

Property

DCRF

DPRF

Kantoren

Landelijk vastgoed

Gemiddelde Energie Prestatie Coëfficiënt naar maximaal 1,35

Meer dan 80% van de portefeuille een ‘Green Label’

Meer dan 50% van de portefeuille een ‘Green Label’

Minimaal 10% van de portfolio investeren in landgoederen, bos- en natuurterreinen

Reduceren bezit met EPC > 2,4 tot < 3% portefeuille

Portefeuille asbestveilig in 2020

Portefeuille asbestveilig in 2020

Duurzaam grond- en bosbeheer

Jaarlijks energiebesparende maatregelen in 10% bezit

Jaarlijkse energiebesparende maatregelen in 5% bezit

Inventarisatie mogelijke verduurzaming op objectniveau

Milieukundig bodemonderzoek bij aankoop niet agrarische objecten

Eenmaal per drie jaar opleveren complex met GBCertificate

BREEAM-certificering voor nieuwbouw, BREEAM NL Inuse voor winkelcentra

Alle renovaties duurzaam realiseren

Onderzoek en opstellen plan asbestsanering opstallen

2) BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method. Het is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidprestatie van gebouwen inclusief omgeving te bepalen.


Partners Strategische doelstellingen • Huurderstevredenheid minimaal een 7 • Aangaan langetermijnrelaties en concrete duurzaamheidsafspraken • In control De pijler Partners richt zich op de wensen van en onze relatie met onze stake- en shareholders: huurders en pachters, opdrachtnemers en aandeelhouders. Hoofddoelstelling daarbij is duurzame partners en langetermijnrelaties. Wij richten ons op een hoge tevredenheid van onze stake- en shareholders met aandacht voor hun wensen en belangen.

Huurderstevredenheid minimaal een 7 a.s.r. vastgoed vermogensbeheer verricht periodiek tevredenheidsonderzoeken onder huurders en (erf) pachters om te meten hoe zij onze dienstverlening, vastgoed en de (leef/werk)omgeving waarderen. De uitslagen worden door het asset management verwerkt en besproken met onze beheerders . Hieruit komen voor beide partijen vervolgacties voort. Wij streven naar een klanttevredenheid van minimaal 7.

Aangaan langetermijnrelaties en concrete duurzaamheidsafspraken Langetermijnrelaties zijn voor a.s.r. vastgoed vermogensbeheer vanzelfsprekend. Uiteraard verrichten wij graag voor de lange termijn werkzaamheden voor onze aandeelhouders, maar wij maken ook met onze toeleveranciers afspraken voor de langere termijn. Wij streven daarbij naar een zo beperkt mogelijk aantal toeleveranciers. Daarmee kunnen we voor iedereen tijd, kosten en moeite besparen en tegelijkertijd de kwaliteit van de diensten naar een hoger niveau tillen. Vertrouwen in elkaar is hierin een leidend principe. Partners in onderhoud en beheer Voor woningen, winkels en kantoren gaan we in de nabije toekomst onze ketenpartners, zoals beheerders en aannemers, (nog) nauwkeuriger beoordelen en selecteren op duurzaamheid. Zij zullen binnen een paar jaar verplicht worden om een duurzaamheidsbeleid in hun bedrijfsvoering te implementeren. Uiteindelijk willen we naar een afzonderlijk MVO-beleidsplan per complex. Aandeelhouders De aandeelhouders van onze fondsen zijn langjarig aan ons verbonden. Openheid en transparantie is vanzelfsprekend. Wij informeren de aandeelhouders in kwartaalverslagen en via het jaarverslag en we betrekken hen bij het nemen van belangrijke beslissingen. Op het gebied van duurzaamheid en maatschappij vragen wij sinds 2015 elk jaar goedkeuring van de aandeelhoudersvergadering voor het door de fondsen opgestelde MVO-beleid.

10

11


Branche en belangenorganisaties vastgoedsector Om onze kennis en ons netwerk op het gebied van MVO te vergroten en te delen is a.s.r. vastgoed vermogensbeheer aangesloten en actief bij meerdere instanties die zich met MVO bezighouden: IVBN (werkgroep duurzaamheid), NRW (werkgroep duurzaamheid), GRESB, VOGON, RICS en INREV.

In control Het Risk Management van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer heeft twee hoofduitgangspunten. Ten eerste voeren wij Risk Management uit volgens de vereisten van de AIFMD-vergunning van de AFM die wij begin 2015 verkregen. Ten tweede is het Risk Managementmodel (ERM COSO) gedeeltelijk gebaseerd op het centrale Risk Management van a.s.r. Nederland, aangevuld met decentrale vastgoed risicobeheersinstrumenten. Dutch Insurance Code De governance-uitgangspunten refereren naar de Dutch Insurance Code die in januari 2011 is geïmplementeerd. De Dutch Insurance Code is verplicht voor alle onder toezicht staande verzekeraars. Dus ook voor de bestuurders van a.s.r. en haar MT-leden. In deze code staan de voorwaarden waaraan Risk Management moet voldoen, inclusief controle door Audit (third line of defense) gebaseerd op het ‘Three lines of defense’-model. Beoordeling processen en rapportages De aankoop-, verkoop- en investeringsvoorstellen van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer worden mede getoetst door de Compliance Officer en de Business Risk Manager. Zij monitoren vanuit de ‘second line of defense’ en toetsen of alle procedures (onder andere CDD- en milieueisen) en fondsrestricties op de juiste manier zijn toegepast. Alle ‘key-processen’ zijn geïdentificeerd en beschreven in een AO/ IC en ISAE-framework. Het Team Internal Control test elke maand de ISAE 3402-controls. De externe accountant (auditor) controleert dit ISAE controle-framework elk jaar.

e

Supervisors 2nd line of d

10

0

n

ef

e

External Audit

e

Managing Directors

1st line of d

efe

ce

Code of ethics a.s.r. heeft een ethische code geïmplementeerd die bestaat uit een gevarieerde reeks van integriteitsbeleiddocumenten tegen omkoping en corruptie. In die documenten staan diverse gedragsregels voor een adequate uitvoering van deze ‘code of ethics’.

nc

nc

De Business Risk Manager rapporteert elk kwartaal aan het Business Risk Comité de ISAE-testwaarnemingen en eigen periodieke waarnemingen over vastgoedrisico’s en bevindingen die zich binnen alle processen hebben voorgedaan. Hiermee monitoren we de snelheid waarmee a.s.r. vastgoed vermogensbeheer in staat is om incidenten op te lossen (NFR dashboard rapportage, MIC/ISAE).

3 rd line of defe

Quality & Process Management 0

Legal Affairs

Compliance Risk Management

Internal Audit

12


Duurzaam inkopen a.s.r. Nederland a.s.r. Nederland houdt bij haar inkoopproces rekening met de impact op de maatschappij. Deze impact kan sociaal, milieugerelateerd of economisch zijn. De uitvoering van het beleid Maatschappelijk Verantwoord Inkopen richt zich op de volgende vier punten:

1. a.s.r. meldt vooraf aan haar leveranciers dat milieugerelateerde en sociale wegingsfactoren onderdeel zijn van het selectieproces; 2. a.s.r. heeft een set milieuen sociale criteria vastgesteld voor het selecteren van leveranciers die worden gebruikt (deze zijn categoriespecifiek); 3. a.s.r. daagt haar leveranciers uit om alternatieven te bedenken die beter aansluiten bij de hedendaagse milieuen sociale criteria; 4. a.s.r. vindt het belangrijk dat internationale mensenrechten geëerbiedigd worden in het hele productieproces van goederen en diensten die ze inkoopt. a.s.r. toetst bij haar belangrijkste leveranciers of ze de mensenrechten naleven en welke maatregelen hiervoor getroffen zijn of worden.

In onderstaande tabel zijn de strategische doelstellingen voor de pijler Partners per fonds en/of businessline opgenomen. De fondsen en/of businesslines zijn elk verantwoordelijk voor hun eigen MVO-beleid en rapporteren daarover afzonderlijk aan hun aandeelhouders. Het ASR Property Fund (ASR PF) heeft geen eigen MVO-beleid maar volgt het MVO-beleid van DPRF voor haar winkelobjecten en het MVO-beleid van businessline Kantoren voor haar kantoorgebouwen.

Partners

DCRF

DPRF

Kantoren

Landelijk vastgoed

Optimale betrokkenheid ketenpartners



Langjarig verpachten en in erfpacht uitgeven van landbouwgronden (veilige verpachter)

Voortdurend toetsing op MVO-eisen en -doelstellingen



Participeren in maatschappelijke initiatieven en organisaties

Huurderstevredenheid minimaal 7,5




Actief participatieprogramma huurders

Actief participatieprogramma huurders

Minimaal 50% van de huurcontracten voorzien van de kantorenduurzaamheidsbepaling.

Jaarlijks twee klantbijeenkomsten in de regio organiseren


Planet Strategische doelstellingen • • • •

Helpen door te doen Maatschappelijk verantwoord beleggen Bijdragen aan kansen en ontwikkeling van scholieren en studenten Maximaal gebruik maken van meetmogelijkheden

Planet gaat over onze relatie met de natuur en de maatschappij. Hieraan willen wij een waardevolle bijdrage leveren. Daarvoor hanteren wij onder andere het motto ‘helpen door te doen’.

Helpen door te doen Het adagium van a.s.r. Nederland is ‘helpen door te doen’. Wij leveren onze bijdrage aan natuur en maatschappij niet alleen met een geldbedrag, maar we proberen anderen echt te helpen. De Ollicampagne om Diergaarde Blijdorp op de kaart te zetten is daar een bekend voorbeeld van. Ook Doorgaan.nl, De Andere Spelen en de Andere Tour zijn goede voorbeelden. Vrijwilligerswerk valt hier tevens onder. Jaarlijkse werken vele medewerkers van a.s.r. voor goede doelen, zoals de Dag van het geld, NL doet en vrijwillig beheer op onze eigen landgoederen. Ook zijn we betrokken bij de wijken en buurten waar wij vastgoed beheren. Zo zijn we bij woningprojecten voornemens budget vrij te maken voor een investering in de buurt, bijvoorbeeld in een speeltuin. We betrekken de buurt actief bij de bestemming van het budget. Daarnaast hebben we veel landgoederen en natuurgebieden opengesteld voor publiek om er te sporten en recreëren. Tevens participeren we in diverse ANBI-stichtingen.

Maatschappelijk verantwoord beleggen Een belangrijk onderdeel van MVO is wat ons betreft Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (MVB). Wij kiezen er bewust voor om niet te investeren in aandelen van bepaalde landen en organisaties. De criteria daarvoor liggen op het gebied van wapenhandel, mensenrechten en milieuaspecten. De Code Duurzaam Beleggen, de UN PRI en UN Global Compact zijn hierin leidende principes: Code Duurzaam Beleggen De Code Duurzaam Beleggen is opgesteld door het Verbond van Verzekeraars en is op zijn individuele leden van toepassing. Leden van het Verbond van Verzekeraars committeren zich aan de code, handelen naar de geest ervan en zijn daarop aanspreekbaar. Bij niet-naleving kan het Verbond van Verzekeraars passende maatregelen treffen. UN PRI a.s.r. Nederland ondertekende in 2011 de Principles for Responsible Investment van de Verenigde Naties (UN PRI). De 1.200 bedrijven wereldwijd die deze principes onderschrijven beheren gezamenlijk beleggingen ter waarde van € 25 biljoen. Door het toepassen van de zes VN-principes voor beleggen, dragen wij bij aan de ontwikkeling van een duurzamer financieel systeem. UN GLOBAL COMPACT a.s.r. Nederland onderschrijft de Global Compact van de Verenigde Naties, een initiatief om bedrijven te stimuleren maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Onderdeel van Global Compact zijn 10 principes op het gebied van mensenrechten, arbeidsomstandigheden, milieubescherming en corruptiebestrijding, waar a.s.r. zich aan houdt.

13


Bijdragen aan kansen en ontwikkeling van scholieren en studenten De jeugd heeft de toekomst. Daarom begeleiden wij ieder jaar meerdere hbo- en WO-stagiairs en bieden we WO-traineeships aan. Het vergroot hun kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk, juist in economisch slechte tijden. Bovendien kunnen wij van studenten leren en ons door hen laten inspireren. Het doel is om ieder jaar minimaal vier stageplaatsen en een traineeship aan te bieden. Daarnaast geven meerdere a.s.r.-collega’s ieder jaar één of meerdere keren gastcolleges op hbo’s en universiteiten en hebben wij een samenwerkingsovereenkomst met de interfacultaire studentenvereniging FRESH Students. Jaarlijks organiseren wij gezamenlijk inhoudelijke activiteiten, zoals een ‘In house-dag’, een property tour of symposium.

Maximaal gebruik maken van meetmogelijkheden Al onze (gas- en elektriciteit)meters voor de algemene voorzieningen in onze gebouwen zijn op afstand uitleesbaar en ondergebracht in een online Data Management Systeem. Zo hebben wij zeer nauwkeurig zicht op het gas- en elektriciteitsverbruik en kunnen wij actief sturen op verminderd verbruik om de CO2-uitstoot gecontroleerd te laten dalen. Een van onze belangrijke doelen is om ons monitoringssysteem verder te optimaliseren. Daarnaast willen we dat onze technische afdeling de bestaande data nog actiever gaat analyseren om het verbruik te verminderen.

Meerjarenplan energie-efficiency In 2008 heeft a.s.r. Nederland het Meerjarenplan energie-efficiency (MJA3) van de overheid ondertekend. In de MJA3 is afgesproken dat bedrijven zich inspannen om het energieverbruik jaarlijks met 2% te verminderen, zodat in 2020 30% verbetering is bereikt ten opzichte van het referentiejaar 2005. De energiebesparing kan worden bereikt met een combinatie van technische-, organisatorische- en gedragsmaatregelen. Met de oplevering van ons gerenoveerde hoofdkantoor in Utrecht is deze doelstelling eind 2015 reeds ruimschoots behaald.

14

15


In onderstaande tabel zijn de strategische doelstellingen voor de pijler Planet per fonds en/of businessline opgenomen. De fondsen en/of businesslines zijn verantwoordelijke voor hun eigen MVO-beleid en rapporteren daarover afzonderlijk aan hun eigen aandeelhouders. Het ASR Property Fund (ASR PF) heeft geen eigen MVO-beleid maar volgt het MVO-beleid van DPRF voor haar winkelobjecten en het MVO-beleid van businessline Kantoren voor haar kantoorgebouwen.

Planet

DCRF

DPRF

Kantoren

Landelijk vastgoed

Energiegebruik en CO2uitstoot -10% t.o.v. 2014



Participeren in maatschappelijke initiatieven en organisaties




Integraal beheer en herontwikkeling landgoederen

Investeren in buurten

Investeren in winkelgebieden

Investeren in de directe omgeving van kantoorgebouwen

In stand houden van onze landgoederen en openstellen voor publiek




Inkoop van groene stroom


People Strategische doelstellingen • • • •

Persoonlijke ontwikkeling medewerkers Gezonde werkomstandigheden Medewerkerstevredenheid > 75% Vergroten bewustwording en kennis MVO

People gaat over de inzetbaarheid, ontwikkelingsmogelijkheden en de (fysieke en mentale) gezondheid van onze werknemers. Daarnaast is bewustwording aangaande duurzaamheid bij onze medewerkers een belangrijk item. Wij streven naar blijvend inzetbare en tevreden medewerkers en investeren daarom voortdurend in ons menselijk kapitaal.

Persoonlijke ontwikkeling medewerkers Het humanresourcesbeleid (HRM-beleid) van a.s.r. Nederland is gericht op persoonlijke ontwikkeling van onze medewerkers, zowel vakinhoudelijk als op het gebied van competenties en vaardigheden. Iedere medewerker heeft recht op een opleidingsbudget van 2% van de jaarlijkse loonsom. Daarbovenop geven we jaarlijks een aantal individuele medewerkers de mogelijkheid om een additionele opleiding te volgen - post-hbo/WO - om zijn of haar kennis te verbreden en duurzaam inzetbaar te blijven. Het team ‘In Beweging’ van Human Resources begeleidt collega’s die in beweging willen komen, zichzelf willen ontwikkelen en die de regie over hun toekomst willen pakken. Bijvoorbeeld om door te groeien (talent development), door te stromen (duurzame inzetbaarheid binnen of buiten a.s.r.) of uit te stromen. Duurzame inzetbaarheid Duurzame inzetbaarheid van medewerkers houdt in dat ze zo goed mogelijk, zo lang mogelijk en vitaal mogelijk deel uitmaken van de arbeidsmarkt. Een belangrijke voorwaarde is dat ze over een goede motivatie en de juiste vaardigheden en opleidingen beschikken. Wij dragen hieraan bij door hen de mogelijkheden te bieden om zichzelf te ontwikkelen en hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten, zowel binnen als buiten a.s.r. Alle a.s.r.-medewerkers kunnen in het kader van duurzame inzetbaarheid een beroep doen op een speciaal budget en gebruikmaken van een uitgebreid aanbod opleidingen. Hr-cyclus Wij hechten waarde aan een zorgvuldige cyclus van planning, voortgang en beoordeling. Aan het begin van elk jaar maken onze medewerkers en hun teammanagers afspraken over de focus van het komende jaar. In de voortgang bespreken zij de ontwikkeling van de medewerker en de voortgang van de afgesproken werkzaamheden. Zo nodig kunnen ze bijsturen voor de beoordelingsronde.

Gezonde werkomstandigheden Wij besteden op het hoofdkantoor in Utrecht veel aandacht aan de mentale en fysieke gezondheid van onze medewerkers. Wij bieden hen de mogelijkheid om te flexwerken. Dat kan bijdragen aan een betere balans tussen werk en privé. En het resulteert in een afname van de autokilometers en een reductie van het ruimtegebruik per fte. Verder is er voor de werknemers op elke etage fruit beschikbaar. Ook is er in het pand is een fitnessruimte waar medewerkers tegen een aantrekkelijk tarief kunnen sporten.

16


In september 2014 hebben we de leaseautoregeling verduurzaamd. Werknemers kunnen alleen nog kiezen voor een auto met energielabel A of B. Daarnaast is het normleasebedrag met €100 verlaagd voor categorie 5 en komt er hoogstwaarschijnlijk voor bepaalde groepen leaserijders de mogelijkheid om te kiezen voor een mobiliteitsbudget op het moment dat hun leasecontract afloopt.

Medewerkerstevredenheid > 75% Periodiek laat a.s.r. vastgoed vermogensbeheer de zogenaamde Great-Place-To-Work-enquête uitvoeren. Deze enquête meet de tevredenheid van de medewerkers op verschillende aspecten: geloofwaardigheid, respect, eerlijkheid, trots en kameraadschap. De uitslag van de enquête wordt geanalyseerd en vervolgens besproken in alle afdelingen en businesslines. Waar nodig wordt actie ondernomen om de tevredenheid te vergroten. Ons doel is om te komen tot een tevredenheidsscore van ten minste 75%. Daarnaast houden we binnen a.s.r. Nederland jaarlijks een engagementscan. Onze doelstelling hierbij is dat minimaal 60% van de medewerkers en 80% van de leidinggevenden zich positief betrokken voelt bij a.s.r. vastgoed vermogensbeheer.

Vergroten bewustwording en kennis MVO Sinds eind 2014 is er een formele MVO-werkgroep actief binnen a.s.r. vastgoed vermogensbeheer. Met in totaal 10 personen betreft het een brede en representatieve vertegenwoordiging van de verschillende afdelingen en businesslines. Het MT van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer is formeel opdrachtgever en er is dan ook een MT-lid aangesloten bij de werkgroep. Tevens is er een duurzaamheidsmanager aangesteld om controle en overzicht over alle acties en maatregelen uit het beleid te hebben en te houden. De duurzaamheidsmanager sluit ook aan bij de maandelijkse MVObijeenkomsten van a.s.r. Nederland om zaken af te stemmen en te delen. De werkgroep is verantwoordelijk voor het uitvoeren van het opgestelde MVO-beleid en het rapporteren over de voortgang aan het MT en de stakeholders. Daarnaast zijn de werkgroepleden aanspreekpunt voor de overige medewerkers van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer en tevens katalysator en inspirator voor MVO-zaken. De werkgroep komt tweewekelijks bij elkaar.

17

18


Eed of belofte

Participatie arbeidsbeperkten

Met ingang van 1 april 2015 zijn medewerkers in de financiële sector verplicht om een eed of belofte af te leggen. Hiermee laat je als medewerker zien dat je je inspant om integer en zorgvuldig te handelen. Doel is een bijdrage te leveren aan het herstel van het vertrouwen in de samenleving ten aanzien van financiële instellingen en hun rol in de samenleving. a.s.r. Nederland heeft het afleggen van de eed of belofte ook ingevoerd. In november 2015 legden de medewerkers van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer de eed of belofte af ten overstaan van hun directeur, de Compliance Officer en de eigen collega’s.

Met de op 1 januari 2015 in werking getreden participatiewet wil de overheid meer arbeidsbeperkten aan het werk krijgen op de reguliere arbeidsmarkt. a.s.r. Nederland wil optimaal gebruikmaken van de diversiteit aan talenten op de arbeidsmarkt, waarbij iedereen de mogelijkheid krijgt om bij te dragen aan het bedrijfsresultaat. Op de a.s.r.-website wordt expliciet kenbaar gemaakt dat arbeidsbeperkten welkom zijn bij a.s.r., waarmee we hen uitnodigen om te solliciteren.

Daarnaast verwachten we van onze medewerkers dat ze zoveel mogelijk geëngageerd zijn op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarom besteden we aandacht aan kennisopbouw over dit onderwerp. Elk jaar organiseren we een masterclass met wisselende MVOthema’s. Voor in ieder geval onze technische medewerkers verzorgen we periodiek een opleiding over het verduurzamen van vastgoed. Daarnaast kijken we samen met onze medewerkers hoe we verspilling op kantoor verder kunnen reduceren. Naast de jaarlijkse masterclass informeren wij hen over dit onderwerp in een jaarlijkse, interne nieuwsbrief. Voor de totstandkoming dit MVO-beleid hebben we een groot aantal personen en organisaties geraadpleegd om de bewustwording te vergroten en een zo breed mogelijk draagvlak te creëren. Naast de input vanuit de MVO-Werkgroep, kregen we veel informatie uit sessies met medewerkers en het MT. Ook vroegen we verschillende stakeholders in een interview naar hun kijk op MVO. In onderstaande tabel zijn de strategische doelstellingen voor de pijler People opgenomen. Deze gelden voor zowel a.s.r. vastgoed vermogensbeheer als de fondsen en de businesslines.

People

DCRF

DPRF

Kantoren

Geïnformeerde en betrokken medewerkers Optimale organisatorische inbedding Medewerkerstevredenheid > 75% Persoonlijke ontwikkeling medewerkers

Landelijk vastgoed


Specifieke MVO-acties en -projecten 2016 Het is de ambitie van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer om naast de genoemde doelstellingen ieder jaar minimaal één bijzonder project en/of specifieke actie op het gebied van MVO op te pakken. Voor 2016 staan twee concrete MVO-acties op de agenda:

1. MVO-actiepunten beleggen in de beoordelingsronde We zorgen ervoor dat er per actiepunt één probleemeigenaar is die zich verantwoordelijk voelt voor de realisatie van de actie. De vastgestelde actiepunten worden daarom ingebed in de organisatie en zullen in de jaarlijkse beoordelingsronde worden belegd bij medewerkers. Hiermee hopen we forse stappen te zetten op dit gebied. Dit zal ook ten goede komen aan het maatschappelijke- en duurzaamheidsbewustzijn van onze medewerkers.

2. Oppakken ideeën uit de MVO-werksessies In het tweede kwartaal van 2015 is een aantal MVO-werksessies gehouden met de MVO-werkgroep en medewerkers van a.s.r. vastgoed vermogensbeheer. Dit leverde een groot aantal ideeën op. Er is gekozen om in 2016 in ieder geval onderstaande mogelijkheid nader te onderzoeken:

MVO-coalitie We willen met een partner (bijvoorbeeld een grote retailer, aannemer of energieleverancier) een coalitie vormen en bekijken wat we samen op MVO-gebied kunnen doen. Een voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen winkelketen Primark en de gemeente Den Haag die samen zeshonderd banen creëerden voor langdurige werklozen. Wij gaan hiervoor in 2016 in gesprek met potentiële partners.

19


Contact a.s.r. vastgoed vermogensbeheer Archimedeslaan 10 3584 BA Utrecht www.asrvastgoedvermogensbeheer.nl Bart Louw Hoofd Research a.s.r. vastgoed vermogensbeheer Lizzy Butink Duurzaamheidsmanager a.s.r. vastgoed vermogensbeheer [email protected]

Colofon © 2015 | a.s.r. vastgoed vermogensbeheer

Tekst a.s.r. vastgoed vermogensbeheer Tekstschrijvers.nl

Fotografie Hollandse Hoogte Corné Bastiaansen John Verbruggen Jarno Verhoef Hans Menop Joni Israeli

Design Cascade – visuele communicatie, Amsterdam

20

MVO-beleid a.s.r. vastgoed vermogensbeheer

Recommend Documents