Mot m ans R.
Ergonom ie RC, Leuv en
ww w.dinbelg.be
2HIHQLQJHQDQWURSRPHWULH
1. De startknop van mijn computer is een drukknop met een diameter van 18 mm. Is dit voldoende groot?
= ± 3
'LWLVJHHQJRHGHPDDWPDDUKHWLVHHQNOHLQHPRHLWHRPGHGRRUVQHGHQRJPP
JURWHU WH NLH]HQ ]RGDW YDQ GH EHYRONLQJ GH NQRS ]RQGHU SUREOHPHQ NDQ
LQGUXNNHQ
2. De hoogte van een kamer die als comfortabel ervaren wordt, is op reikhoogte of hoger. Een kot in Leuven moet minimum 2200 mm hoog zijn, voor hoeveel % van de mensen beantwoordt deze maat aan hun voorkeur?
= ± 3
(HQ KRRJWH YDQ PP ]DO GRRU YDQ GH VWXGHQWHQ DDQJHQDDP EHYRQGHQ
ZRUGHQ 'LW LV GH PLQLPXPKRRJWH GXV HHQ KRJHUH NDPHU ]DO ]HNHU JHHQ NZDDG
NXQQHQ
3. Voor de lengte van een bed wordt bij de lichaamslengte een toeslag van 20 cm gerekend voor enkelflexie, hoofdkussen, armpositie,... De standaardafmetingen van een bed zijn 90 x 200 cm. Hoeveel % van de mensen zouden een groter bed kunnen gebruiken? Bedden van 90 x 220 cm zijn ook commercieel verkrijgbaar. Is dit voldoende voor de grootste mensen of volstaat 90 x 210 cm ook al? ZZZGLQEHOJEH
= ± 3
= ± 3
= ± 3
9RRUYDQGHYROZDVVHQHQ]DOHHQVWDQGDDUGEHGYDQPHWHUWHNRUW]LMQRPRRN
XLWJHVWUHNW LQ WH NXQQHQ OLJJHQ (HQ EHG YDQ P ELHGW QRJ VWHHGV QLHW YRRU DOOH
PHQVHQHHQRSORVVLQJ9RRULVGLWQRJVWHHGVQLHWYROGRHQGH0HWHHQEHGOHQJWH
YDQPLV]RJRHGDOVLHGHUHHQWHYUHGHQ6OHFKWVRSPHQVHQNXQQHQQLHW
YDQGHYROOHGLJHWRHVODJYDQFPJHQLHWHQ
4. Hoeveel mensen zullen van een aangepaste zithoogte op een horizontaal zitvlak kunnen genieten met een gaslift van 8 cm?
'H UHOHYDQWH OLFKDDPVPDDW YRRU GH ]LWKRRJWH LV GH NQLHKROWHKRRJWH 9HUPLWV GH
PHHVWH PHQVHQ ]LFK VLWXHUHQ URQG KHW JHPLGGHOGH ZRUGW GH VWRHO EHVW YHUVWHOEDDU
JHNR]HQ YDQ FP RQGHU WRW FP ERYHQ GH JHPLGGHOGH NQLHKROWHKRRJWH GXV YDQ
WRWPP PPYRRUVFKRHQ]RRO
= ± ± 3HQ3
9HUPLWV HHQ LGHDOH FXUYH YDQ *DXVV ]LFK SHUIHFW V\PPHWULVFK YHUGHHOW URQG KHW
JHPLGGHOGHLVGH=ZDDUGHYRRUHQKHW]HOIGHHQNHOKHWSOXVHQPLQWHNHQ
]DOYHUVFKLOOHQ7XVVHQ3HQ3 ]XOOHQGXVYDQGHPHQVHQJRHG]LWWHQ
5. Een standaardhoogte voor het keukenaanrecht is 90 cm. Als men aanneemt dat de diepte van een afwasbak 15 cm is, hoeveel procent van de mensen zal dan vooroverbuigen met de rug tijdens het afwassen? Het hoeft dus niet te verwonderen dat je keukens beter zo ontwerpt, dat ze op maat geplaatst kunnen worden.
= ± 3
9HUPLWV GH KDQGHQ ]LFK YDDN RS GH ERGHP YDQ GH DIZDVEDN EHYLQGHQ ELM KHW
YDVWSDNNHQHQVFKUREEHQYDQGHDIZDVLVGLWRSFP'LWNRPWRYHUHHQPHW3
YDQ GH YXLVWKRRJWH SOXV VFKRHQ]RRO 'LW ZLO ]HJJHQ GDW YDQ GH EHYRONLQJ ]LFK
PRHW EXNNHQ RP ]LMQ KDQGHQ RS GLH KRRJWH WH NULMJHQ (HQ ODQJGXULJH VWDWLVFK
YRRURYHUJHERJHQKRXGLQJLV]HHUEHODVWHQGYRRUGHUXJHQYDDNQLHWYROWHKRXGHQ ZZZGLQEHOJEH
6. Om een goede nekpositie te bekomen, staat het computerscherm best zo dat de bovenrand op ooghoogte komt. Voor hoeveel procent van de mensen staat het scherm (45 cm) hoog genoeg op een standaard computertafel van 72 cm als de beeldschermwerker op een stoel van 46 cm hoog zit? Is een insnijding in het werkblad die hoger geplaatst kan worden of een ophoging nuttig bij dit 19” scherm?
= ± 3
+HW VFKHUP YDQ FP RS HHQ WDIHO YDQ FP EHYLQGW ]LFK RS FP ERYHQ GH JURQG'LWNRPWRYHUHHQPHWFPERYHQHHQVWRHOYDQFPKRRJ:DQQHHUPHQ
NLMNWQDDUGHRRJKRRJWHLQ]LWEHWHNHQWGLWGDWYRRU3KHWVFKHUP]LFKRSRRJKRRJWH
EHYLQGW 'HJHPLGGHOGH JHEUXLNHU KHHIWGXVHHQ YHUKRRJ QRGLJZDDURS KHW VFKHUP NDQ JHSODDWVW ZRUGHQ 'H RSJHJHYHQ VLWXDWLH LV ZHO QLHW LGHDDO RPGDW GH NOHLQVWH
PHQVHQ QLHW PHW GH YRHWHQ DDQ GH JURQG NXQQHQ RS GLH ]LWKRRJWH GH JURWHUH
SHUVRQHQGDDUHQWHJHQ]LWWHQPHWHHQ]HHUVOHFKWHUXJSRVLWLH(pQYDVWHZHUNKRRJWH
YRRU LHGHUHHQ ]DO QRRLW HHQ JRHGH RSORVVLQJ ]LMQ RRN HHQ YHUVWHOEDUH VWRHO NDQ GLW QLHWRSORVVHQ
7. Voor schoolmeubilair is er een Europese normvoorstel, prEN 1729, zodat de tafelen stoelhoogte afgestemd worden op de lichaamslengte van de leerlingen. Er zouden acht productvarianten voorzien worden waarbij de rode kleur zou dienen voor leerlingen tussen de 125 en 140 cm groot (aangepaste indeling). Hoeveel % van de Belgische leerlingen uit het vierde leerjaar zouden aan deze variant moeten zitten, als je weet dat hun gemiddelde lichaamslengte 137,2 (± 6,45) cm is.
= ± 3
= ± 3
,Q KHW YLHUGH OHHUMDDU ]RX GH NODV YRRU JHYXOG ]LMQ PHW VFKRROEDQNHQ YDQ GH URGHNOHXU'ULHYDQGHOHHUOLQJHQ]XOOHQEHWHU]LWWHQDDQGHODJHUHYDULDQWHQ
SDVWEHWHURSGHJURWHUHYDULDQW
ZZZGLQEHOJEH
8. In een metro ziet men vaak een horizontale baar waar men zich aan kan vasthouden om schokken tijdens het starten en stoppen op te vangen. Welke hoogte verkies je: 182 cm of 187 cm? Hou rekening met de grootste gebruikers die liefst hun hoofd niet stoten aan de stang, de kleinsten moeten er natuurlijk aan kunnen.
= 5+ ± 3 = // ± 3
= 5+ ± 3 = // ± 3
0HW GH KRUL]RQWDOH EDDU RS P ]DO YDQ GH YROZDVVHQ EHYRONLQJ QLHW DDQ GH
EDDUUDNHQ UHLNKRRJWH ZDWHHQJRHGHNHX]HOLMNW'LWEHWHNHQWHFKWHURRNGDW
PHW]LMQKRRIG]RXERWVHQWHJHQGHVWDQJ OLFKDDPVOHQJWH ZDWPDDNWGDWHULQGH]H
VLWXDWLH ³RQJHOXNNLJHQ´ ]XOOHQ ]LMQ 2S HHQ KRRJWH YDQ P ]LMQ GH
RQJHPDNNHQPHHUJHOLMNYHUGHHOG2QJHYHHUUDDNWQLHWDDQGHEDDUWHUZLMOGH
JURRWVWHQ]LFKQRJNXQQHQVWRWHQ,QWRWDDOLVHULQGLWJHYDOGXVPLQGHUNDQVRS
RQWHYUHGHQKHLG 1DWXXUOLMN EHVWDDQ HU RRN DQGHUH RSORVVLQJHQ ]RDOV YHUWLFDOH
VWDQJHQHQKDQGYDWHQRSGH]HWHOVYRRU]LHQRPRSWHVWHXQHQ
9. Hoe breed maak je het handvat van een koffer? Hoeveel ruimte voorzie je minstens voor de hand?
3 +% PPPDUJH PP FP
3 +' PPPPPDUJH PP FP
'H KDQGEUHHGWH ]RDOV LQ GH ',1%HOJWDEHO LV JHPHWHQ ]RQGHU GH GXLP (U ZRUGW
GDDURP HHQ PDUJH YDQ FP JHQRPHQ RP GH KDQG ZDW EHZHJLQJVYULMKHLG WH
JXQQHQ'LWZRUGWEHZXVWYHUPHOGRPWHYHUGXLGHOLMNHQGDWLQDQGHUHWDEHOOHQVRPV
GH KDQGEUHHGWH LQFOXVLHI GH GXLP ZRUGW YHUPHOG 0HQ NDQ GDQ UHGHQHUHQ GDW GH
GXLPEUHHGWH GLHQW DOV PDUJH HQ UHFKWVWUHHNV GLH PDDW JHEUXLNHQ 0HQ PRHW ZHO
VWHHGVDWWHQW]LMQYRRUGLWYHUVFKLO
%LMGHGLNVWHKDQGZRUGWRRNZDWPDUJHDOVYULMHUXLPWHYRRU]LHQ
ZZZGLQEHOJEH
10. In het ziekenhuis gebruikt men een kar om de maaltijden aan de verschillende kamers te brengen. Enerzijds moet er zoveel mogelijk gestapeld kunnen worden, dus moet de kar zo hoog mogelijk zijn, anderzijds moet de kleinste vrouw ook nog zicht hebben waar ze rijdt. Welke hoogte kies je? Hoe bepaal je de hoogte en breedte van de handgrepen? De hoogste duwkracht kan geleverd worden op een hoogte van 5 cm onder de ellebooghoogte.
32+]RRO PP 3(% PP
3(+]RRO±LGHDOHGXZKRRJWH ± ± FP
3 (+]RRO±LGHDOHGXZKRRJWH ± FP
9RRUGHKRRJWHZRUGW3RRJKRRJWHJHNR]HQRPGDWHQHU]LMGVLHGHUHHQERYHQGHNDU
PRHWNXQQHQNLMNHQPDDUDQGHU]LMGVHU ]RYHHOPRJHOLMNSODWHDXV PRHWHQJHVWDSHOG
NXQQHQ ZRUGHQ 9DQGDDU ZRUGW QLHW 3 JHNR]HQ PDDU 3 9RRU HOOHERJHQEUHHGWH
PRHWHHQFRPSURPLVJH]RFKWZRUGHQWXVVHQWHEUHHGHQWHVPDOGXZHQYDQGDDUKHW
JHPLGGHOGH %LM KHW GXZHQ YDQ ]ZDUH HQ KRJH NDUUHQ NLHVW PHQ YRRU YHUWLFDOH
JUHSHQ'HLGHDOHGXZKRRJWHEHYLQGW]LFKFPRQGHUHOOHERRJKRRJWH'HYHUWLFDOH
VWDQJ PRHW GDQ WHQPLQVWH YDQ WRW FP ORSHQ 2P HHQ QHXWUDOH SRVLWLH WH YHU]HNHUHQ]LMQGH]HEHVWQRJQDDUYRRUJHwQFOLQHHUG
11. Het zitje van een ligfiets wordt instelbaar gemaakt zodat zoveel mogelijk mensen aan de pedalen kunnen. Over welk traject varieert de afstand tot de pedaalas als je weet dat standaard een pedaallengte van 17 cm wordt genomen?
3%9']RRO±SHGDDO ± FP
3 %9']RRO±SHGDDO ± FP
ZZZGLQEHOJEH
12. Bepaal de hoogte van de zitjes van een skilift. Bij het plaatsnemen is het niet echt aangenaam als je een slag op je bovenbenen krijgt, en als je uitstapt staan je ski’s best al op de grond. Hou met de percentielkeuze ook rekening met het feit dat veel kinderen de skiliften zullen gebruiken. Skilatten en –botten maken een mens ongeveer 10 cm groter.
3.+PDUJH ± FP
2SGDWLHGHUHHQPDNNHOLMNGHOLIWNDQQHPHQZRUGWJHNR]HQYRRUHHQODJHUSHUFHQWLHO
+HWLVKHOHPDDOQLHWDDQJHQDDPDOVGHVNL]LWERYHQGHNQLHNXLOKHWERYHQEHHQUDDNW
,QVSULQJHQ LV GDQ ]HNHU QLHW JHPDNNHOLMN 'RRU UHNHQLQJ WH KRXGHQ PHW NLQGHUHQ
ZRUGW GDDURP RRN QRJ HHQV JHNR]HQ YRRU 3 LQ SODDWV YDQ 3 (U ]XOOHQ KHHO ZDW
PLQMDULJHQRSGHVNLSLVWH]LMQHQYRRUGHJURRWVWHPHQVHQPDDNWKHWQLHW]RYHHO
XLWDOV]HZDWODJHU]LWWHQWLMGHQVKHWLQVWDSSHQ
13. Wat is het vereiste instelbaarheidsbereik van een strijkplank als we ernaar streven dat 95% van de bevolking comfortabel kan strijken. Een gemiddeld strijkijzer is 12 cm hoog.
3(+]RRO±VWULMNKRRJWH±VWULMNLM]HU ± ±±
3 (+]RRO±VWULMNKRRJWH±VWULMNLM]HU ±±
3//]RRO 3(=+±VWULMNKRRJWH±VWULMNLM]HU FP
2P YDQGHYROZDVVHQSRSXODWLHWHYUHGHQWHVWHOOHQGXVWXVVHQ3HQ3
PRHW GH SODQN YHUVWHOEDDU ]LMQ WXVVHQ FP HQ FP YRRU VWDDQG VWULMNHQ 'H
HOOHERRJKRRJWHLVGHUHOHYDQWHOLFKDDPVPDDWPDDUXLWILWWLQJWULDOVEOLMNWGDWPHQKHW
PHHVW FRPIRUWDEHO VWULMNW PHW GH KDQGHQ FP RQGHU GH HOOHERJHQ 2P GH
WDIHOKRRJWH WH NHQQHQ PRHW GDQ QRJ HHQV GH KRRJWH YDQ KHW VWULMNLM]HU DIJHWURNNHQ
ZRUGHQ (LJHQOLMN ]RX GH RQGHUJUHQV QRJ ODJHU JHNR]HQ NXQQHQ ZRUGHQ RS GH
NOHLQVWH YURXZ GLH PHW HHQ VWDKXOS // VWULMNW FP :DQQHHU PHQ QDDU
EHVWDDQGH VWULMNSODQNHQ NLMNW ]DO PHQ ]LHQ GDW GH]H ZHO ODDJ JHQRHJ NXQQHQ PDDU
GHJURWHUHPHQVHQNRPHQWRFKLQGHSUREOHPHQ
ZZZGLQEHOJEH
14. Het rooster van een barbecue is soms in hoogte instelbaar. Welke vier standen zou je voorzien? Hou rekening met de werkhoogte en de lengte van de vorken en tangen (10 cm).
3(+]RRO±EDNKRRJWH±OHQJWHYRUN ± ±± FP
3(+]RRO±EDNKRRJWH±OHQJWHYRUN ± ± FP
3(+]RRO±EDNKRRJWH±OHQJWHYRUN ±± FP
3(+]RRO±EDNKRRJWH±OHQJWHYRUN ± FP
$OVFRPIRUWDEHOHEDNKRRJWHZRUGWRRNJHQRPHQGDWGHKDQGHQ]LFKFPODJHUGDQ
GHHOOHERJHQEHYLQGHQ'HEDUEHFXH ]HOILVGDQQRJHHQVFP ODJHURPZLOOHYDQ
GHYRUNHQHQWDQJHQ9RRUGHYLHUVWDQGHQZRUGWWHONHQVYHUWURNNHQYDQGHNOHLQVWH
JHEUXLNHU YDQ HON NZDUWLHO /DJHU EDUEHFXHQ GDQ LGHDDO ZRUGW PHHU FRPIRUWDEHO
YHURQGHUVWHOGGDQKRJHU
15. Hoe hoog moet je klaslokaal minstens zijn wil je een in hoogte verstelbaar schoolbord (1m20) gebruiken? De grootste leraar moet nog comfortabel op de onderkant kunnen schrijven.
3 6+]RROERUG P
6FKULMYHQRSHHQERUGLVKHWPHHVWDDQJHQDDPRSVFKRXGHUKRRJWH2PRRNGH
JURWHOHUDDUVWRHWHODWHQFRQVWDQWRSWLPDDOWHVFKULMYHQPRHWGHRQGHUNDQWGXVWRW
RSKXQVFKRXGHUKRRJWHNRPHQ
16. In een badkamer wordt een lavabo tegenwoordig op maat geplaatst. Hoe groot mag je de kastjes naast de wasbak maximaal ontwerpen? Ten opzichte van de grond moet een ruimte gelaten worden van 30 cm, omdat lager bukken te belastend is. De tenen kunnen alzo ook onder de kastjes, waardoor men dichter tegen het werkvlak kan aanleunen. Hoe ga je aan de kopers duidelijk maken op welke hoogte ze de lavabo moeten
laten installeren?
ZZZGLQEHOJEH
3(+]RRO±ZDVKRRJWH ± ± FP .DVWJURRWWHLVGDQ FPFP FP
3(+± ± ± FP 3(+± ± FP
3(+± ± FP
3 9+ FP
'HERYHQUDQGYDQGHDIZDVEDNEHYLQGW]LFKEHVWFPRQGHUGHHOOHERRJKRRJWH'H
KDQGHQ EHYLQGHQ ]LFK QRJ ODJHU RQJHYHHU FP RQGHU GH NUDDQ ZDW FRPIRUWDEHO
ZRUGWDDQJHYRHOG9RRUGHNOHLQHPHQVNRPWGHERYHQUDQGWRW FPYDQGHJURQG
2PKHWGLHSEXNNHQWHYRRUNRPHQZRUGHQNRPHQGHNDVWMHVEHVWQLHWODJHUGDQ
FP ZDW PDDNW GDW HU QRJ FP RYHUEOLMIW :DQQHHU GH DIZDVEDN RS PDDW NDQ
JHSODDWVWZRUGHQYRUPWGHNOHLQVWHYDQKHWNRSSHOGHUHIHUHQWLH:DQQHHUPHQ]LFK
WH KRRJ PRHW ZDVVHQ ]DO KHW ZDWHU DIORSHQ QDDU GH HOOHERJHQ 2S EDVLV YDQ HHQ
WDEHO PHW OLFKDDPVOHQJWH 3 3 3 HQ 3 NDQ GH RYHUHHQNRPVWLJH
ODYDERKRRJWH DIJHOH]HQ ZRUGHQ 0HQ ]DO YDVWVWHOOHQ GDW GH]H EHUHNHQGH KRRJWHV
YHHO KRJHU ]LMQ GDQ GH EHVWDDQGH DIZDVEDNNHQ6RPV YLQGW PHQ ]HOIV KRRJWHV YDQ
FPWHUXJZDWYRRUQLHPDQGFRPIRUWDEHONDQ]LMQ:DQQHHU3 FPDOVYDVWH
PDDW ZRUGW JHNR]HQ ]DO GLW QRJ MXLVW DDQYDDUGEDDU ]LMQ YRRU GH JURRWVWH PDQ
:DQQHHUKLMQRJODJHUGDQ]LMQYXLVWKRRJWHLQVWDQGFP]LFK]RXPRHWHQZDVVHQ
]RXGHUXJFRQVWDQWJHERJHQPRHWHQZRUGHQZDWQXGHUHDOLWHLWLV
ZZZGLQEHOJEH
