AA) en registercontrollers (RC)

NBA-VRC Opleidingen Voorjaar 2012

Accountants in business (RA/AA) en registercontrollers (RC)

www.nbavrc.nl

voorheen

Inhoudsopgave Voorwoord 3 Samenwerking Overzicht per kennisgebied voorjaar 2012 4 Dit cursusaanbod is ontwikkeld door NBA-VRC (voorheen Chronologisch overzicht voorjaar 2012 6 Controllers Instituut). Deze nieuwe naam draagt de samenMaak kennis met NBA-VRC Opleidingen 8 werking tussen beide organisaties NBA en VRC helder en Programmaraad 9 expliciet uit en betekent tegelijk dat de activiteiten die Praktische informatie 10 gezamenlijk voor leden worden georganiseerd, onverminderd Incompany cursussen 14 worden voortgezet. Dat geldt ook voor de cursussen. Speciaal voor u uitgelicht 15 NBA-VRC Opleidingen is de nieuwe naam van het cursusKennisgebieden: aanbod voor accountants in business en registercontrollers • Online learning 16 (voorheen CI-VERA). NBA-VRC Opleidingen is CEDEO-erkend. • Verplicht onderwerp 18 • Specials 21 Meer weten/aanmelden? • Algemeen & strategisch management 32 Kijk voor de meest actuele informatie, uitgebreidere cursus• Externe verslaggeving 38 omschrijvingen en beschikbare plaatsen op onze website: • Finance 48 www.nbavrc.nl. • Fiscaal & recht 55 • Governance & assurance 62 Wilt u persoonlijk contact of een advies: • IT & assurance 65 Telefoon: 020 - 301 04 05 (cursusinschrijvingen) of • Management accounting & control 69 020 - 301 03 14 (inhoudelijke informatie) • Persoonlijke vaardigheden 80 Fax: 020 - 301 02 54 • Risicomanagement 90 E-mail: [email protected] Interviews: • drs. Jan Nooitgedagt RA • drs. Edwin Boeding RA RC • drs. Luurt van der Ploeg RA RC • drs. Hans Hoogervorst MA • prof. Luc Keuleneer MBA • Erica Steenwijk AA/FB • drs. Arnoud Vossen RA • dr. Lineke Sneller RC • drs. Remco Blaauw RC • drs. Frans van Lint RC • drs. Renier Vree RC

17 20 31 37 47 54 61 64 68 79 89

Interviews: Andrea Willemse Opmaak: Madeggs Druk: HEGA Drukkerij, Rijswijk Wijzigingen en zetfouten voorbehouden.

Aanmeldingsformulier 94 Cursusaanbod voor openbare accountants 96 Algemene voorwaarden 98

Voorwoord Beste lezers, Nederland is maar een klein land. Nu de wereldwijde financiële crisis zoveel aandacht vraagt, besef je dat des te meer. Wij denken graag groot, maar eigenlijk heeft Nederland de omvang van een enkele stad van - naar Chinese maatstaven - gemiddelde omvang. Om vanuit zo’n bescheiden basis toch financiële kwaliteit van wereldklasse te kunnen leveren moet je slim zijn en slim samenwerken. Dat weten de accountants in business en registercontrollers al bijna twintig jaar. Natuurlijk zijn er verschillen tussen RA’s, AA’s en RC’s , maar de vraag is wat te midden daarvan je einddoel is: de verschillen benadrukken, of het gemeenschappelijk belang? Wij zijn er altijd van overtuigd geweest dat bundeling van schaarse middelen uiteindelijk meer kwaliteit oplevert voor de leden: d.w.z. betere opleidingen die in inhoud en actualiteit marktleider zijn in Nederland. Specifiek voor een doelgroep die werkzaam is in het financieel management. Schaal betekent dus: kwaliteit die zich kan meten met internationale standaards. Samen is beter. Tot nu toe werkten we samen onder de noemer van het CI, het Controllers Instituut. Dat was destijds een goed idee om de samenwerking een duidelijk eigen gezicht te geven. Maar die vlag ging gaandeweg toch teveel het publieke beeld beheersen ten koste van het gezicht van VRC en NBA. Want naast een goede gezamenlijke dienstverlening verlangen leden ook van ons dat wij de titels die wij vertegenwoordigen (RA, RC, AA) prominent in het publieke domein naar voren brengen. Per slot van rekening hebben die drie ‘merken’ voor elk van ons een belangrijke economische waarde en op een sleets merk zit niemand te wachten. Daarom hebben we gemeend om de tot nu toe gebruikte merknamen CI(-VERA) en financial-executive.nl in te ruilen voor NBA-VRC. Dat maakt twee dingen duidelijk: 1. de samenwerking tussen de nieuwe NBA en de VRC wordt herbevestigd en gecontinueerd “as is” 2. de beide moeder-organisaties dragen de samenwerking en zullen ook beeldbepalend zijn in de externe uitingen. Daarmee slaan we twee vliegen in één klap: we creëren samen de benodigde schaal om kwaliteit te kunnen leveren en toonaangevend te kunnen zijn op het gebied van permanente educatie voor accountants in business en registercontrollers. En we benadrukken en versterken het belang van de onderliggende merken RC, RA en AA voor onze leden. NBA en VRC hebben elk hun eigen communicatie en websites. Via die sites kunt u straks eenvoudig doorklikken naar www.nbavrc.nl, daar vindt u alles wat er specifiek voor u over opleidingen te vinden valt. Plus over andere activiteiten die NBA-VRC organiseert zoals MCA, BoardRoom Meetings en het Jaarcongres. Het separate financial-executive.nl komt te vervallen omdat op de nieuwe NBA-VRC site cursussen en trainingen de boventoon zullen voeren. Daarom is een aparte site niet meer nodig. Tegelijk met de introductie van NBA-VRC Opleidingen lanceert de NBA als cursusloket: NBA Opleidingen. Daar is het cursusprogramma voor elk type RA of AA (openbaar, intern etc.) te vinden, inclusief het aanbod van NBA-VRC dat nu voor u ligt. Dit cursusboekje is de afgelopen jaren een icoon geworden: alle trainingen voor de financieel professional in één oogopslag. Dat zal zo blijven. Internet is mooi, maar de plof op de mat en een tastbaar document blijken door u allen zeer gewaardeerd te worden. Waarvan akte, Mark Goedhart Voorzitter NBA-VRC 3

Overzicht per kennisgebied Titel

Data 2012

PE

Pagina

Online learning FinanceMentor en Harvard Managementor® diversen 1/2/3 per module 16 Verplicht onderwerp Ethiek in Business NIEUW start 2012 8 18 Gedragscode VRC 6 februari of 7 mei 3 19 Specials Actualiteiten-dagen 2012 NIEUW 28 maart, 3 juli en 4 oktober 16 21 Masterclass Best in finance 2012 NIEUW diverse data in 2012 15 22 Summercourse voor financieel managers NIEUW 9 - 11 juli of 27 - 29 augustus 20 24 Mastercourse voor financieel managers NIEUW 27 - 29 juni of 1 - 3 oktober 20 25 Mastercourse publieke sector 23 - 25 mei 20 26 Masterclass accountancy actueel 11 juni 6 27 Masterclass operational excellence for financial executives 26 en 27 maart 13 28 Masterclass fusie & overname NIEUW 10 en 11 mei 15 29 Financial Executive Programme (FEP) 2012 7 - 11 mei en 4 - 8 juni 36 30 Algemeen & strategisch management Dynamisch leiderschap 6 - 8 juni en 10 - 12 oktober 35 32 Actualiteiten strategisch management 3 juli 6 33 Strategie en sturing 25 mei 6 34 Scenarioplanning 18 juni 7 35 Meer rendement uit social media NIEUW 20 maart of 4 juli 4 36 Externe verslaggeving Basiscursus IFRS 17 - 19 april 20 38 Update externe verslaggeving voor accountants in business 28 maart 4 39 Update IFRS 2012 VERNIEUWD 4 april 7 40 Update IFRS 4 29 mei 4 41 To lease or not to lease NIEUW 22 mei 6 42 Basiscursus Solvency II 30 mei 5 43 Basel III 25 april 6 44 Basel III, capital management and the ICAAP 9 en 10 mei 12 45 Fast closing en toch effectief rapporteren 4 juni 6 46 Finance Masterclass Best in finance 2012: Business valuation NIEUW 8, 13 , 14 of 15 maart 5 48 Masterclass Best in finance 2012: Corporate finance NIEUW 8, 13, 14 of 15 november 5 49 Strategic finance 25 en 26 juni 13 50 Financiële instrumenten: derivaten 19 en 20 juni 14 51 Financiering en financieringsdocumentatie 5 april 7 52 Best practices in valuation 23 en 24 april 12 53

Fiscaal & recht Zorgplicht in concernverband NIEUW 23 mei 6 55 Actualiteiten ondernemingsrecht 19 juni 5 56 Corporate recovery 29 maart 8 57 4

Titel

Data 2012

Seminar fiscale actualiteiten NIEUW De werkkostenregeling NIEUW Financiële verhoudingen tussen moeder- en dochter-B.V. NIEUW

22 juni 20 maart of 6 juni 28 maart of 13 juni

PE

Pagina

4 6 6

58 59 60

Governance & assurance Masterclass internal control 18 juni 7 62 Horizontaal toezicht 14 mei 6 63 IT & assurance Masterclass where finance and IT meet NIEUW 8 mei 3 65 AO nieuwe stijl 16 april 6 66 Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? 5 juli 6 67 Management accounting & control Fundamentals of pricing for controllers 21 en 22 mei 12 69 Een nieuwe kijk op budgeting? 30 mei 6 70 The financial and change 11 juni 6 71 De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement 12 juni 6 72 Lean accounting NIEUW 5 juni 6 73 Optimaliseer uw planning & control 24 mei 6 74 Actualiteiten management control NIEUW 4 oktober 6 75 Management control in winstgerichte organisaties 15 en 16 mei 14 76 Treasury control 22 maart 5 77 De rol van de controller in de publieke sector 25 april 6 78

Persoonlijke vaardigheden Masterclass Best in finance 2012: De commerciële competentie NIEUW 5 juni, 7 juni, 12 juni of 20 juni 5 80 Coaching op aanvraag 13 81 Profit from English 6 en 13 juni 18 82 De controller als business partner 26 en 27 maart of 31 mei en 1 juni 14 83 Decision support in de praktijk 19 en 20 maart of 14 en 15 juni 14 84 Zaken doen met China en India 21 juni 7 85 Inzicht in en invloed op krachtenvelden 28 en 29 juni 14 86 Commitment verkrijgen! 24 april 6 87 Effectief tijdbeheer voor controllers 11 april 9 88 Risicomanagement Frauderisico’s, witwassen en integriteit 14 maart 6 90 Risicomanagement 17 april 6 91 Bank risk management: value chain analysis VERNIEUWD 7 juni 6 92 Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie 20 juni 6 93 Speciaal voor de publieke sector Mastercourse publieke sector 23 - 25 mei 20 26 De rol van de controller in de publieke sector 25 april 4 78 Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie 20 juni 6 93

5

Chronologisch overzicht

6

Data 2012

Titel

PE

Pagina

start 2012 diverse data in 2012 op aanvraag 6 februari 8, 13 , 14 of 15 maart 14 maart 19 en 20 maart 20 maart 20 maart 22 maart 26 en 27 maart 26 en 27 maart 28 maart 28 maart 28 maart, 3 juli en 4 oktober 29 maart 4 april 5 april 11 april 16 april 17 april 17 - 19 april 23 en 24 april 24 april 25 april 25 april 7 mei 7 - 11 mei en 4 - 8 juni 8 mei 9 en 10 mei 10 en 11 mei 14 mei 15 en 16 mei 21 en 22 mei 22 mei 23 mei 23 - 25 mei

Ethiek in Business NIEUW Masterclass Best in finance 2012 NIEUW Coaching Gedragscode VRC Masterclass Best in finance 2012: Business valuation NIEUW Frauderisico’s, witwassen en integriteit Decision support in de praktijk De werkkostenregeling NIEUW Meer rendement uit social media NIEUW Treasury control Masterclass operational excellence for financial executives De controller als business partner Financiële verhoudingen tussen moeder- en dochter-B.V. NIEUW Update externe verslaggeving voor accountants in business Actualiteiten-dagen 2012 NIEUW Corporate recovery Update IFRS 2012 VERNIEUWD Financiering en financieringsdocumentatie Effectief tijdbeheer voor controllers AO nieuwe stijl Risicomanagement Basiscursus IFRS Best practices in valuation Commitment verkrijgen! Basel III De rol van de controller in de publieke sector Gedragscode VRC Financial Executive Programme (FEP) 2012 Masterclass where finance and IT meet NIEUW Basel III, capital management and the ICAAP Masterclass fusie & overname NIEUW Horizontaal toezicht Management control in winstgerichte organisaties Fundamentals of pricing for controllers To lease or not to lease NIEUW Zorgplicht in concernverband NIEUW Mastercourse publieke sector

8 18 15 22 13 81 3 19 5 48 6 90 14 84 6 59 4 36 5 77 13 28 14 83 6 60 4 39 16 21 8 57 7 40 7 52 9 88 6 66 6 91 20 38 12 53 6 87 6 44 6 78 3 19 36 30 3 65 12 45 15 29 6 63 14 76 12 69 6 42 6 55 20 26

Data 2012

Titel

PE

Pagina

24 mei 25 mei 29 mei 30 mei 30 mei 31 mei en 1 juni 4 juni 5 juni 5 juni, 7 juni, 12 juni of 20 juni 6 juni 6 en 13 juni 6 - 8 juni en 10 - 12 oktober 7 juni 11 juni 11 juni 12 juni 13 juni 14 en 15 juni 18 juni 18 juni 19 juni 19 en 20 juni 20 juni 21 juni 22 juni 25 en 26 juni 27 - 29 juni 28 en 29 juni 3 juli 4 juli 5 juli 9 - 11 juli 27 - 29 augustus 1 - 3 oktober 4 oktober 8, 13, 14 of 15 november

Optimaliseer uw planning & control Strategie en sturing Update IFRS 4 Basiscursus Solvency II Een nieuwe kijk op budgeting? De controller als business partner Fast closing en toch effectief rapporteren Lean accounting NIEUW Masterclass Best in finance 2012: De commerciële competentie NIEUW De werkkostenregeling NIEUW Profit from English Dynamisch leiderschap Bank risk management: value chain analysis VERNIEUWD Masterclass accountancy actueel The financial and change De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement Financiële verhoudingen tussen moeder en dochter B.V. NIEUW Decision support in de praktijk Scenarioplanning Masterclass internal control Actualiteiten ondernemingsrecht Financiële instrumenten: derivaten Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie Zaken doen met China en India Seminar fiscale actualiteiten NIEUW Strategic finance Mastercourse voor financieel managers NIEUW Inzicht in en invloed op krachtenvelden Actualiteiten strategisch management Meer rendement uit social media NIEUW Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Summercourse voor financieel managers NIEUW Summercourse voor financieel managers NIEUW Mastercourse voor financieel managers NIEUW Actualiteiten management control NIEUW Masterclass Best in finance 2012: Corporate finance NIEUW

6 74 6 34 4 41 5 43 6 70 14 83 6 46 6 73 5 80 6 59 18 82 35 32 6 92 6 27 6 71 6 72 6 60 14 84 7 35 7 62 5 56 14 51 6 93 7 85 4 58 13 50 20 25 14 86 6 33 4 36 6 67 20 24 20 24 20 25 6 75 5 49

7

Maak kennis met NBA-VRC en NBA-VRC Opleidingen NBA-VRC (voorheen CI) Een nieuwe naam, vertrouwde samenwerking! De naam van het Controllers Instituut (CI) is veranderd in: NBA-VRC. De nieuwe naam draagt de samenwerking tussen beide organisaties NBA en VRC helder en expliciet uit en betekent tegelijk dat de activiteiten die gezamenlijk voor leden worden georganiseerd, onverminderd worden voortgezet. Dat geldt ook voor de cursussen.

NBA-VRC Opleidingen (voorheen CI-VERA) NBA-VRC Opleidingen (voorheen CI-VERA) ontwikkelt het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers. NBA Opleidingen (voorheen VERA en Vedaa) ontwikkelt het cursusaanbod voor openbare accountants, interne accountants en overheidsaccountants. De twee organisatie werken nauw met elkaar samen en bieden ook gezamenlijk cursussen aan.

Het totale cursusaanbod is verdeeld over drie cursusgidsen: - accountants in business & registercontrollers (NBA-VRC Opleidingen) - openbaar accountants (NBA Opleidingen) - interne accountants en overheidsaccountants (NBA Opleidingen en NBA-VRC Opleidingen) Het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers staat op www.nbavrc.nl. Het cursusaanbod voor openbare accountants, interne accountants en overheidsaccountants en het cursusaanbod van NBA-VRC Opleidingen staat op www.nbaopleidingen.nl.

Wilt u een andere cursusgids ontvangen? Voor u ligt het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers. Wilt u het cursusaanbod van een andere beroepsgroep ook ontvangen, dan kunt u dit bestellen via www.nbavrc.nl of via www.nbaopleidingen.nl

8

Programmaraad Om een blijvend kwalitatief hoogstaand cursusaanbod te behouden is de programmaraad opgericht. De programmaraad is kritisch, adviserend en ondersteunend met betrekking tot de ontwikkeling van het cursusaanbod bestemd voor accountants in business, registercontrollers en andere financiële professionals.

prof. dr. Eddy Vaassen RA professor, Universiteit van Tilburg

drs. Henny Kapteijn RA zelfstandig bestuursadviseur

drs. Arjan Kaaks RC CFO & Member Executive Board Maxeda DIY

Kritisch De programmaraad kijkt kritisch naar het cursusaanbod of dit voldoet aan de opleidingsbehoeften van de leden wat betreft inhoud, vorm (manier van leren) en differentiatie binnen de doelgroep (o.a. branche en loopbaanfase). Adviserend De programmaraad geeft gevraagd en ongevraagd advies. Zij is een klankbord voor het bestaande aanbod en de verdere ontwikkeling ervan. Hierbij worden de trends, ontwikkelingen en thema’s in het vakgebied op de voet gevolgd.

drs. Tine van de Werken RA drs. Charles Evers RA CFO, Royal Cosun lid RvB, MC Haaglanden

drs. Jos Huijbregts RC CFO KEMA

Leden programmaraad Het NBA-VRC bestuur benoemt de programmaraad en streeft naar een evenwichtige samenstelling. Criteria zijn onder andere de werkervaring van de programmaraadleden en kennis van opleidingsbehoeften van leden, trends & ontwikkelingen in het vakgebied. De programmaraadleden zijn met name RA’s en RC’s die komen uit diverse branches en bedrijven, aangevuld met vertegenwoordiging van docenten en wetenschap.

drs. Peter van Rood CFA corporate director treasury, AkzoNobel

drs. Mark Goedhart RC zelfstandig organisatieadviseur Heart Way

9

Praktische informatie Per 1 januari 2007 geldt voor leden van de VRC en accountants in business van de NBA, een regeling permanente educatie. NBA-VRC Opleidingen biedt een uitgebreid en uitgebalanceerd aanbod waarmee u ruimschoots aan uw verplichting kunt voldoen. PE-punten In beginsel staat ieder uur besteed aan permanente educatie gelijk aan 1 PE-punt. Dit kan bijvoorbeeld het volgen van één uur college zijn of één uur voorbereidingstijd voor een cursus. Deelnemers krijgen na afloop een bewijs van deelname ten behoeve van de registratie van activiteiten in het kader van Permanente Educatie. Meer informatie over de PE-regeling vindt u op www.nbavrc.nl.

Kennisgebieden NBA-VRC Opleidingen heeft een nieuwe indeling gemaakt in de kennisgebieden. Ieder kennisgebied heeft een andere kleur waardoor u snel kunt bladeren naar de kennisgebieden die voor u interessant zijn. U vindt ook dit voorjaar weer een aantal nieuwe en vernieuwde cursussen. Aanbod cursussen voor de publieke sector Bij het tot stand brengen van een specifiek op de public controller gericht cursusaanbod is NBA-VRC Opleidingen een samenwerking aangegaan met het European Institute for Certified Public Controllers (EICPC). Leden van het EICPC mogen tegen de ledenprijs deelnemen aan cursussen die specifiek gericht zijn op de publieke sector. Zie pagina 5 voor het cursusaanbod onder het kopje ‘Speciaal voor de publieke sector’.

10

Partners Het aanbod, samengesteld door NBA-VRC Opleidingen, bestaat uit een mix van één- en meerdaagse programma’s verzorgd door praktijkgerichte docenten en gerenommeerde opleidingsinstituten. Partners waarmee wij onder andere samenwerken zijn:

Europees Instituut voor Certified Public Controllers

Verschillende kennisniveaus en onderwijsvormen Het cursusaanbod van NBA-VRC Opleidingen bestaat uit één- en meerdaagse cursussen die ingedeeld zijn in 3 niveaus: fundamental, advanced en expert.

Expert Verdieping voor senior financial executives (advanced +)

en ep rdi Ve

Advanced Verdieping op specifieke onderwerpen, voor RA’s AA’s en RC’s die fundamentals beheersen

Fundamental Cursussen op postdoctoraal niveau Verbreden & updaten

Het niveau van de cursus wordt aangegeven door het aantal oranje blokjes:

fundamental

advanced

expert

Wilt u weten of het niveau van de cursus geschikt voor u is, bel voor advies met 020 - 301 04 05 of mail naar [email protected].

11

Praktische informatie Daarnaast hebben we voor u de programma’s ingedeeld in verschillende onderwijsvormen. Zo weet u van te voren goed wat u van de bijeenkomst kunt verwachten.

12

•

Cursus Lesstof, bestaande uit een samenhangend geheel van onderwerpen, met veel aandacht voor het bespreken van de eigen situatie en het uitwisselen van meningen. Er is veel interactie met de docent(en) en de andere deelnemers, vaak mede aan de hand van praktijkcases. Een cursus bestaat doorgaans uit een halve dag tot drie dagen, waarvan maximaal drie aaneengesloten. Het aantal deelne- mers is, afhankelijk van de cursusopzet, circa tien tot dertig personen.

•

Seminar Dit is een bijeenkomst die doorgaans niet langer duurt dan één dag, met één of twee sprekers die diep ingaan op het thema. De nadruk ligt op het overbrengen van kennis en meningen, de interactie tussen sprekers en deelnemers beperkt. Het aantal deelnemers varieert van dertig tot zeventig personen.

•

Mastercourse/class Eén of meerdere docenten presenteren lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen, bedoeld voor deelnemers die de basiskennis beheersen: beslist geen beginnersmaterie. De mastercourse/class kan zowel een theoretisch karakter hebben, als zeer praktijkgericht zijn.

•

Training De nadruk ligt op individuele vaardigheidsoefeningen. Het maximum aantal deelnemers per groep is vijftien of lager.

•

Online learning Leren via internet op een moment dat het u uitkomt! Online learning is alleen toegankelijk voor leden.

•

Blended learning Een combinatie van online learning gevolgd door een cursus op locatie.

Informatie over NBA-VRC Opleidingen • De meest actuele informatie vindt u op onze website: www.nbavrc.nl • Leden van NBA en VRC informeren wij geregeld over het cursusaanbod via mailingen. • Uiteraard kunt u ons ook bereiken - per telefoon: 020 - 301 04 05 (cursusinschrijvingen) - per telefoon: 020 - 301 03 14 (inhoudelijke informatie) - per fax: 020 - 301 02 54 - per mail: [email protected] Algemene voorwaarden Lees vóór inschrijving de algemene voorwaarden voor meer informatie over uw deelname aan onze cursussen, zie pagina 98 en 99. U kunt de algemene voorwaarden ook nalezen op onze website. Aanmelden Bij voorkeur meldt u zich uiterlijk vier weken voor aanvang van een cursus aan. Zo kunnen wij de belangstelling peilen en indien nodig een extra bijeenkomst plannen. Bovendien dient u zich voor sommige cursussen tijdig voor te bereiden. Aanmelden kan via onze website www.nbavrc.nl of via het aanmeldingsformulier achter in deze brochure op pagina 96. Prijzen De prijzen in deze cursusgids gelden tot en met augustus 2012 en zijn vermeld onder voorbehoud van wijzigingen en zetfouten. Leden van de VRC en de NBA, kortweg ‘leden’ genoemd, nemen deel tegen een gereduceerd tarief. Leden van de EICPC kunnen bij de publieke cursussen deelnemen tegen een gereduceerd tarief. Zie pagina 5 voor het cursusaanbod onder het kopje ‘Speciaal voor de publieke sector’. De prijzen worden bij de cursus vermeld. In de prijzen zijn de documentatie en catering inbegrepen, tenzij anders vermeld. Bij meerdaagse sessies zijn logies en ontbijt inbegrepen (tenzij anders vermeld); bij inschrijving voor een meerdaagse cursus geeft u aan of u prijs stelt op hotelaccommodatie. Persoonlijke consumpties, telefoon- en parkeerkosten zijn voor eigen rekening. BTW vrijgesteld NBA-VRC (voorheen CI) en de NBA (NIVRA) staan beide definitief ingeschreven in het Register Kort Beroepsonderwijs van het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs). Door de inschrijving zijn beide instellingen aangemerkt als ‘erkende instelling volgens de Europese BTW richtlijn’ en daardoor zijn de onderwijsactiviteiten vrijgesteld van BTW. Uitzondering: Er geldt een uitzondering voor de volgende cursussen: ‘Meer rendement uit social media’ (pagina 36), ‘Seminar fiscale actualiteiten’ (pagina 58), ‘De werkkostenregeling’ (pagina 59) en ‘Financiële verhoudingen tussen moeder- en dochter-B.V.’ (pagina 60). Deze programma’s worden in samenwerking met de NOvAA georganiseerd. In afwachting van de wettelijke fusie tussen NIVRA en NOvAA tot de Nederlandse Beroepsvereniging van Accountants (NBA) zijn de cursussen van NOvAA tot nader order belast met 19% BTW. Wilt u meer informatie, neem dan contact op via [email protected]. CEDEO De afgelopen jaren zijn onze cursussen door de deelnemers zeer hoog gewaardeerd. NBA-VRC Opleidingen is CEDEO-erkend.

13

Incompany cursussen Voor alle registercontrollers, accountants in business en professionals in het financieel-economisch management Wilt u met meerdere collega’s aan een cursus deelnemen of heeft uw organisatie behoefte aan een programma op maat? Rondom vrijwel alle financiële thema’s kunnen we een cursus ontwikkelen, in of buiten Nederland. Het afgelopen jaar heeft NBA-VRC Opleidingen voor veel organisaties, zowel profit- als non-profit een incompany programma verzorgd. De voordelen op een rij: Op maat De cursus is op maat gemaakt. Wij stemmen de cursus af op de wensen van uw organisatie, medewerkers of branche. Betrokken deelnemers De aansluiting op de specifieke situatie bij uw organisatie vergroot de betrokkenheid van de deelnemer en maakt de training voor uw medewerkers nog efficiënter. Ons netwerk Wij maken graag gebruik van onze goede contacten met topdocenten en partnerorganisaties. Topdocenten Veel docenten combineren het hoogleraarschap met een functie in het bedrijfsleven of de publieke sector. Zij passen de cursus vaardig aan uw praktijksituatie aan. Full-service Desgewenst besteedt u de hele cursusorganisatie aan ons uit, tot een social event als programma-onderbreking aan toe. Gunstig tarief Incompany cursussen bieden aantrekkelijke kostenvoordelen. Een cursus op maat is al snel goedkoper dan deelnemers indi-

14

vidueel een cursus te laten volgen. De programma’s zijn precies zo lang als nodig is om de doelstelling te bereiken. U heeft natuurlijk ook invloed op de prijs doordat u meebeslist over de duur, cursusopzet en locatie. Actueel en praktijkgericht Onze incompany programma’s zijn praktijkgericht en zijn altijd afgestemd op de actualiteit van de dag. Advies nodig? Daphne Kolk is uw programmamanager. Zij is bekend met de ontwikkelingen binnen het financieel-economisch vakgebied en kan u daarom adviseren over relevante vaktechnische onderwerpen en vaardigheidstrainingen. Engelstalig NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt tevens incompany cursussen in het Engels, zodat ook uw internationale medewerkers kunnen deelnemen. CEDEO

Meer informatie? Voor onze incompany brochure of meer informatie over de mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met programmamanager Daphne Kolk 020 - 301 02 48 of [email protected] Onze klanten zijn onder andere: Achmea, Arcadis, CRH, Equens, Essent, Infinitas, KLM, Nuffic, Océ, Staples Europe, SABIC, Vodafone en Yacht.

Speciaal voor u uitgelicht Als financial wilt u uw professionele kennis op peil houden. Het uitzoeken van een passende cursus kost echter veel tijd. NBA-VRC Opleidingen heeft voor u drie kwalitatief hoogstaande programma’s geselecteerd waarmee u uw kennis op peil houdt, verbreedt en / of verdiept en in één keer aan uw PE-verplichting voor 2012 voldoet. Bent u accountant in business, vergeet dan niet om u in te schrijven voor het verplichte onderwerp ‘Ethiek in Business’. U vindt meer informatie op pagina 17 en 18.

Actualiteiten-dagen 2012

Dynamisch leiderschap

€ 1.395

€ 4.950

Schrijf u in voor de Actualiteiten-dagen 2012 en u bent gegarandeerd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van externe verslaggeving, strategisch management en management control. • Update externe verslaggeving voor accountants in business • Actualiteiten strategisch management • Actualiteiten management control Ga naar pagina 21 voor het gedetailleerde programma.

Wegens het succesvolle programma in 2011 organiseren we wederom voor u als expert het programma Dynamisch leiderschap in 2012. Dynamisch leiderschap is zoveel méér dan leidinggeven. Bij leidinggeven gaat het om aansturen – zorgen dat mensen doen wat hen wordt opgedragen. Bij leiderschap gaat het om aanspreken - mensen dusdanig raken dat ze er voor gaan. Vertrouwen winnen, inspireren, commitment opbouwen - effectief leiderschap is in wezen verleiderschap. Voor senior managers met een financiële achtergrond is leiderschap geen vanzelfsprekende vaardigheid, maar wel een essentiële om strategisch impact te kunnen hebben. Ga voor het gedetailleerde programma naar pagina 32.

Masterclass Best in finance 2012 € 950

Wegens het grote succes van 2011 organiseren Blommaert Enterprise, Essent, Yacht, KLM en NBA-VRC Opleidingen in 2012 een nieuwe serie masterclasses die aansluiten bij de doorontwikkeling van hoogopgeleide en ervaren financials. De ‘Masterclasses Best in finance’ onderscheiden zich door het gebruik van hoogwaardige pre-learning cases en interactie tijdens de bijeenkomsten. De volgende thema’s komen aan bod: • Business valuation (maart 2012) • De commerciële competentie (juni 2012) • Corporate finance (november 2012) Ga naar pagina 22 voor het detailprogramma.

Heeft u vragen of wilt u advies, stel uw vraag via [email protected] of 020 - 301 04 05.

15

Online learning: leren op een moment dat het u uitkomt! Harvard ManageMentor®: management en personal skills

FinanceMentor – Your Financial Update Online: vakinhoudelijke online learning

Samen met Harvard Business School Publishing bieden wij u 44 Engelstalige online management skills modules aan. Op dit moment zijn er 11.000 PE-punten verdiend met Harvard online learning. De onderwerpen van de modules lopen uiteen van budgeting tot coaching en career-management tot ethics. De kennisgebieden general, strategic management en management accounting & control komen daarbij aan bod, maar er is ook ruimschoots aandacht voor personal skills. HarvardManageMentor® biedt u onder andere:: • 200 mogelijkheden om uw kennis te testen en meteen feedback te ontvangen • 350 video’s om de lesstof nog beter tot u te nemen • 125 korte videoverhalen van CEO’s uit de praktijk • alle modules zijn ook als geluidsfragment beschikbaar

In samenwerking met Smartpros bieden wij het online learning programma FinanceMentor aan. De ruim 80 vakinhoudelijke cursussen hebben onder andere betrekking op internationale accounting, audit, economie, management en finance. FinanceMentor biedt u onder andere: • Iedere maand twee of drie nieuwe cursussen, gericht op actuele onderwerpen. • De cursussen hebben hoge kwaliteit audio en video en zijn voorzien van samenvattingen, transcripts en tests. • 80 cursussen en 100 PE-punten.

Prijzen: geldig: PE-punten: Bijzonderheden:

16

full suite, alle 44 modules € 400 5 modules vrij te kiezen € 200 t/m 31 augustus 2012 1 PE-punt per module Alleen voor leden. Aanmelden gaat via het besloten deel van de website, houd daarom uw login en password bij de hand. Als u al eerder toegang heeft gehad, kunt u opnieuw bestellen met behoud van historie.

Prijzen: Geldig: PE-punten: Bijzonderheden:

$ 500, - (let op: prijs in USD te betalen per creditcard. Ter informatie: bij een EUR / USD koers van 1,40 is de prijs bijvoorbeeld € 355) 12 maanden toegang 1 tot 3 PE-punten per cursus Alleen voor leden. Omdat de aanmelding en betaling geschiedt via onze Amerikaanse partner Smartpros is de prijs in dollars. Engelstalig

Ga naar de website voor een demo van Harvard ManageMentor® of FinanceMentor en bekijk de ervaringen van deelnemers en de populairste modules.

Verplicht onderwerp

Interview Jan Nooitgedagt Samen de eer van het beroep hoog houden Een accountant in business of controller heeft een belangrijke rol op het gebied van ethiek en integriteit. Vanaf dag één in de opleiding wordt hieraan de nodige aandacht besteed. En NBA-VRC zorgt ervoor dat deze onderwerpen continu op de agenda blijven. Jan Nooitgedagt is CFO bij AEGON. Hij pleit voor duidelijke regels en ruimte voor discussie.

drs. Jan Nooitgedagt RA

“Als accountant of controller heb je een goed zicht op het reilen en zeilen van het bedrijf en je hebt een controlerende functie. Wanneer de regels voor ethiek en integriteit geschonden worden, ben je vaak één van de eersten die het merkt”, aldus Jan Nooitgedagt. “Het management verwacht dat je dit signaleert, zodat zij de nodige maatregelen kunnen nemen.” Wat betekenen ethiek en integriteit bij AEGON? Jan Nooitgedagt: “Wij zien ethiek als fatsoenlijk ondernemen richting onze stakeholders. Het gaat om de strategische keuzes die je maakt, in ons geval bijvoorbeeld het type investeringen dat wij doen. Zo is het voor AEGON ondenkbaar dat wij investeren in de productie van omstreden wapens, kinderarbeid en dergelijke. In die zin hangen ethiek en integriteit nauw samen met sustainability en corporate responsibility.” De discussie over ethiek en integriteit wordt de laatste tijd sterk gevoed door de gevallen waarin het is misgegaan. Nieuwe wetten, regels en governancestructuren gaan hiermee de strijd aan. Veel bedrijven hebben inmiddels een ‘code of conduct’. Jan Nooitgedagt: “Naast onze gedragscode voor al onze medewerkers hebben wij ons beloningsbeleid aangepast. Ik wil ook benadrukken hoe belangrijk het is dat er een open bedrijfscultuur is, waarin mensen zich bewust zijn van hun handelen. Er moet ruimte zijn voor discussie, zowel intern als met externe stakeholders. Want als je met elkaar praat, hoef je niet over elkaar te praten. Dat kan moeilijk zijn in tijden dat de organisatie onder druk staat, maar het is de manier om ethiek en integriteit concreet te maken. Vanuit de Raad van Bestuur beseffen wij hoe belangrijk de ‘tone at the top’ is. Zo maak ik bewust tijd vrij om nieuwe medewerkers te woord te staan en met hen te spreken over wat voor bedrijf wij zijn en wat voor gedrag daarbij past.” NBA-VRC maakt zich sterk voor een goede borging van ethiek en integriteit. Onder meer via de gedrags- en beroepsregels en door er een verplichte cursus aan te wijden. Jan Nooitgedagt maakt deel uit van de commissie die de cursus samenstelt. Ook hier denkt hij dat een pragmatische aanpak het beste werkt. “Je moet het concreet maken door met vakgenoten casuïstiek bespreken. Binnen AEGON hebben wij bijvoorbeeld te maken met verschillende landen en culturen. Het is interessant om te horen hoe andere organisaties hiermee omgaan. Verder hoop ik op scherpe discussies over ethiek en integriteit met vakgenoten, want we mogen niet vergeten dat dit onze ‘license to operate’ is. Samen moeten we de eer en stand van het beroep hoog houden.”

“Wij zien ethiek als fatsoenlijk ondernemen richting onze stakeholders. Het gaat om de strategische keuzes die je maakt.” Jan Nooitgedagt

drs. Jan Nooitgedagt RA CFO AEGON

17 00

Verplicht onderwerp

Binnenkort meer informatie op www.nbavrc.nl en www.nba.nl

nieuw

Ethiek in Business Voor accountants in business Ethiek is een onderdeel van de waarden van accountants in business. Ethisch handelen is niet iets wat je uit een boekje leert. Verantwoord en verantwoordelijk gedrag ontwikkel je door met elkaar in gesprek te gaan (en te blijven) over morele dilemma’s die je tegenkomt in je werk. In de VGC staat dat van accountants in business verwacht wordt dat zij in hun werkomgeving een op ethische principes gebaseerde cultuur bevorderen (artikel C-300.5). Training Ethiek in Business Om hieraan goed invulling te kunnen geven is door het Ledengroepbestuur Accountants in Business positief geadviseerd om voor 2012 een training beroepsethiek voor accountants in business van 8 PE punten verplicht te stellen. Aan het curriculum wordt op het ter perse gaan van dit cursusboekje hard gewerkt. Het curriculum vormt de basis van de training. De eerste trainingen zullen vanaf januari 2012 verzorgd gaan worden. Wij houden u op de hoogte. U vindt binnenkort meer informatie op www.nbavrc.nl en www.nba.nl. Bestemd voor De verplichting geldt alleen voor de accountants in business (RA en AA).

EthiekinBusiness

fundamental

18

Verplicht onderwerp

Gedragscode VRC

Datum / Locatie: Maandag 6 februari 2012 Maandag 7 mei 2012 NBA, Amsterdam

Op 1 januari 2009 is de nieuwe gedragscode voor de RC-leden ingegaan. Met goedkeuring van de nieuwe code is tevens besloten dat alle RC-leden verplicht zijn om een PE-cursus te volgen over de nieuwe gedragscode. Het belangrijkste doel is ervoor te zorgen dat de kwaliteit van de RC op topniveau blijft. Iedereen weet dat de RC, dankzij de opleiding tot registercontroller, de PE-regeling en de Gedragscode VRC, die kwaliteit levert. Doelstelling Na afloop is uw kennis over de Gedragscode VRC op het niveau dat voor een goede beroepsuitoefening is vereist. Inhoud In de code wordt ruim aandacht besteed aan gedragsmatige dilemma’s. De code beschrijft vijf fundamentele beginselen, die richting moeten geven aan het gedrag van de RC. De vijf beginselen zijn: • • • • •

Tijd: 16.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 295 Niet-leden € 295 PE-punten: 3

professioneel gedrag objectiviteit deskundigheid en zorgvuldigheid integriteit geheimhouding

Bestemd voor Deze cursus is verplicht voor alle registercontrollers en interessant voor accountants in business. Docent(en) • prof. dr. Eddy Vaassen RA, professor of accounting information systems aan de Universiteit van Tilburg

prof. dr. Eddy Vaassen RA

fundamental

19

Specials

Interview Edwin Boeding Een deelnemer aan het woord Onze specials omvatten cursussen en mastercourses/classes die kennisgebied overstijgend zijn. Een goed voorbeeld is de Mastercourse voor financieel managers. drs. Edwin Boeding RA RC

Een deelnemer aan het woord De ‘Mastercourse voor financieel managers’ is een multidisciplinaire cursus die onderwerpen uit verschillende kennisgebieden behandelt. In de zomer van 2011 heeft Edwin Boeding de ‘Mastercourse voor financieel managers’ gevolgd in Garderen. “De cursus is door mij als zeer positief ervaren” vertelt Boeding, te kenschetsen door de volgende statements: “Een geweldige mix van vakinhoudelijke informatie en voor het beroep belangrijke side information. Hiermee bedoel ik dat het niet alleen een cursus is van pure vaktechniek (die wel eens droog en saai kan zijn, afhankelijk van het onderwerp), maar ook inzichten biedt ten aanzien van leiderschap, management en de dingen die je ervaart als manager. De juiste mix vind ik belangrijk en houdt de cursus ook interessant.”

“Een geweldige mix van vakinhoudelijke informatie en voor het beroep belangrijke side information.” Edwin Boeding

20

“Een stevig beroep op en tevens een opfrissing van onze bedrijfseconomische basis. Oude basisconcepten, het fundament van onze opleiding wordt op sommige punten ook weer geraakt. Voorbeeld: niet alleen de technieken en methoden (hoe doe je dat nu?) komen aan de orde, maar ook verschillende basistheorieën passeren weer even de revue. Dit geeft een opfrissing van de basis van ons vak.” De Mastercourse voor financieel managers kent elk jaar een nieuw thema; een geheel nieuwe inhoud. Ga naar pagina 25 voor hét programma van 2012!

drs. Edwin Boeding RA RC Manager financiën & controlling Neckermann BV

nieuw

Actualiteiten-dagen 2012 Waarom deze Actualiteiten dagen? U moet als financieel professional altijd op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op uw vakgebied. Dat betekent dat u veel tijd moet steken in het volgen van de laatste actualiteiten. NBA-VRC Opleidingen bespaart u met dit programma een hoop tijd! U schrijft u één keer in voor de Actualiteiten-dagen 2012 en u bent gegarandeerd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van externe verslaggeving, strategisch management en management control. Doelstelling en Inhoud De Actualiteiten-dagen 2012 staan garant voor 16 PE-punten en bieden u een helder overzicht van de actualiteiten binnen het financieel-economisch vakgebied. De onderstaande onderwerpen staan centraal tijdens de Actualiteitendagen 2012: Update externe verslaggeving voor accountants in business - woensdag 28 maart 2012 - 4 PE punten De ontwikkelingen in externe verslaggeving staan zowel nationaal als internationaal niet stil. IFRS wordt verder uitontwikkeld, IFRS SME wordt wereldwijd uitgerold en last but not least, de richtlijnen voor de jaarverslaggeving van de RJ zijn weer aangepast aan de actualiteit. Tijdens deze middag van 15.00 - 20.00 uur wordt stilgestaan bij de meest recente (voorgenomen) wijzigingen in wet- en regelgeving m.b.t. externe verslaggeving in Nederland. Alle conceptuitingen van de RJ en het IASB t/m februari 2012 worden ook uitvoerig behandeld zodat u meteen up to date bent. Docent: drs. Stefan Betting RA. Zie pagina 39 voor de volledige cursustekst. Actualiteiten strategisch management - dinsdag 3 juli 2012 - 6 PE punten Financiële professionals zoals controllers en accountants worden in toenemende mate betrokken bij het ontwikkelen van de strategie van hun organisatie. Daarmee groeit de noodzaak om bij te blijven op het brede en zich snel ontwikkelende vakgebied strategisch management. Deze cursus is erop gericht om in één dag uw strategische kennis up to date te brengen en te verdiepen. De eigen praktijk zal daarbij niet uit het oog verloren worden. Ook is de cursus zodanig ingericht dat u inspiratie kunt opdoen aan de hand van voorbeelden van andere organisaties. Docent: dr. Martijn Rademakers. Zie pagina 33 voor de volledige cursustekst.

Specials

Datum / Locatie: Woensdag 28 maart 2012: Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Dinsdag 3 juli 2012: Mercure Hotel, Amsterdam Airport Donderdag 4 oktober 2012: Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Prijs: Leden € 1.395 Niet-leden € 1.650 PE-punten: 16 Bijzonderheden: Dit programma kent in totaal 16 PE- punten. Als u de verplichte cursus Ethiek in Business, die in 2012 verplicht gesteld wordt voor alle accountants in business, nog aan de Actualiteiten-dagen toevoegt, voldoet u volledig aan uw PE-verplichting voor 2012. U kunt zich ook inschrijven per cursus.

Actualiteiten management control - donderdag 4 oktober 2012 - 6 PE punten In deze cursus wordt inzicht gegeven in de meest aansprekende recente ontwikkelingen op het gebied van management control. Deze cursus is bedoeld voor ervaren professionals in lijn – en stafposities die verantwoordelijk zijn voor planning en besturing van organisaties. Door praktische cases projecteert u de inzichten op uw eigen organisatie. Docent: drs. Michel Verhoeven RC. Zie pagina 75 voor de volledige cursustekst. Bestemd voor Controllers, accountants en overige financieel professionals.

advanced

21

nieuw

Specials

Datum / Locatie: Diverse data. Diverse locaties. Tijd: 16.00 - 19.00 uur Prijs: Leden € 950 Niet-leden € 950 PE-punten: 15 Bijzonderheden: U kunt per thema kiezen uit vier data en locaties. Per masterclass moet u rekening houden met een voorbereidingstijd van 2 uur.

Masterclass Best in finance 2012 Een innovatieve serie masterclasses Wegens het succes van 2011 organiseren Blommaert Enterprise, Essent, Yacht, KLM en NBA-VRC Opleidingen in 2012 een nieuwe serie masterclasses die aansluiten bij de doorontwikkeling van hoogopgeleide en ervaren financials. De ‘Masterclasses Best in finance’ onderscheiden zich door het gebruik van hoogwaardige pre-learning cases en interactie tijdens de bijeenkomsten. We bieden u in 2012 onderstaande thema’s aan: 1) Business valuation (maart 2012) 2) De commerciële competentie (juni 2012) 3) Corporate Finance (november 2012) Wij bieden elk thema aan op vier verschillende data en locaties. Er is dus altijd een bijeenkomst bij u in de buurt! Aangezien de beschikbare plaatsen beperkt zijn, kunt u zich ook direct aanmelden voor de drie thema’s van 2012. Dat is dubbel voordeel want u ontvangt een leuke korting en behaalt 15 PE punten! Doelstelling Alle thema’s van de ‘Masterclasses best in finance 2012’ sluiten aan bij de ontwikkelingen in de markt op het gebied van finance. Steeds meer organisaties richten hun financiële functie in volgens het principe ‘best in finance’. Deze masterclasses dragen bij aan de doorontwikkeling van financials richting business partnership. Inhoud Masterclass best in finance; business Valuation Business valuation is en blijft een actueel onderwerp binnen Finance. Niet alleen wanneer het gaat om M&A transacties maar ook bij het waarderen van lopende projecten en daarmee samenhangende mogelijke impairment discussies. Er bestaan de bekende ‘rules of thumb’ maar ook meer wetenschappelijk gebaseerde waarderingsregels kunnen hierbij worden gevolgd. Ook binnen het mkb speelt de opvolgings- en dus waarderingsproblematiek de komende jaren een rol als vele DGA’ s op het punt van afscheid staan. Deze masterclass zet in het kort het mainstream gedachtegoed van economische waarderingsvraagstukken uiteen. Aan de hand van een uitvoerige casus wordt een aantal praktische implicaties gesignaleerd en geanalyseerd.

U kunt zich ook aanmelden voor een afzonderlijke ‘Masterclass Best in finance’. De prijs per masterclass bedraagt € 345.

advanced

22

Docenten: • prof. dr. Tjeu Blommaert en drs. Stephan van den Broek RA RC Data en locaties Donderdag 8 maart 2012, KLM te Amsterdam, Dinsdag 13 maart 2012, Yacht te Rotterdam Woensdag 14 maart 2012, Essent te Den Bosch, Donderdag 15 maart 2012, Yacht te Utrecht

Masterclass best in finance; de commerciële competentie Iedereen die geld kost, moet zichzelf terugverdienen. Het gedogen van bepaalde kosten is steeds minder een vanzelfsprekendheid. Deze veranderde situatie vereist intern oftewel extern het ontwikkelen van een verkoopproces.

nieuw

Specials

Datum / Locatie: Diverse data. Diverse locaties.

Men zal iets moeten aanbieden waarvan een andere partij vindt: “Dit is de moeite en dus de kosten waard!”. Behalve om de kwaliteit van het aangeboden product of de aangeboden dienst gaat het ook om het proces en de wijze waarop dit product/dienst wordt aangeboden. Sommigen mensen zijn daarin van nature meesters, op effectieve wijze kunnen zij snel iets aan de man of vrouw brengen. Anderen hebben vaak veel meer moeite met zichzelf aan te prijzen hetgeen kan duiden op een gebrek aan zelfvertrouwen, angst voor afwijzing maar ook op het ontbreken van de nodige trots op het betreffende product dat of op de dienst die wordt aangeboden. Deze masterclass zet een aantal valkuilen uiteen van verkoopprocessen: Wat vooral te doen? Wat vooral niet te doen? Wat kunnen we leren van ‘masters in sales’? Hoe kan ik mijn verkoopcompetentie een dermate ‘boost’ geven dat mijn persoonlijke effectiviteit en dus positieve impact op de business van mijn aanwezigheid en werkzaamheden materieel zal kunnen toenemen? Docent: • drs. Josip Petrarca MBA, partner Holland Consulting Group Data en locaties Dinsdag 5 juni 2012, Yacht te Amsterdam, Donderdag 7 juni 2012, Yacht te Rotterdam Dinsdag 12 juni 2012, Essent te Den Bosch, Woensdag 20 juni 2012, Yacht te Utrecht

Tijd: 16.00 - 19.00 uur Prijs: Leden € 950 Niet-leden € 950 PE-punten: 15 Bijzonderheden: U kunt zich ook aanmelden voor een afzonderlijke ‘Masterclass Best in finance’. De prijs per masterclass bedraagt € 345.

Masterclass best in finance; corporate finance Met name in tijden van crises is corporate finance een key issue; Hoe kunnen we de toegang tot krediet garanderen voor het financieren van de doorrol? Wat te doen met de hoeven van de convenanten van de bank in zicht? Is er een creatiever manier om de beoogde overname in Brazilië te (voor)financieren? Hoe om te gaan met onze business klanten die behoorlijk geraakt dreigen te worden door de crisis? Allemaal zaken die de CFO en business controller kunnen worden voorgelegd en waarover dus een mening moet worden gevormd. Hoe kan dit het beste worden aangepakt? Bestaan er referenties en of ervaringen? Deze Masterclass corporate finance bespreekt bovengenoemde thematiek in een breed maar toegepast kader. U zult de uitdagingen herkennen maar wordt extra geprikkeld om er in goede tijden alvast over na te denken. Want de beste tijd om een dak te prepareren voor herfstachtig weer is lente- en zomertijd. Docent(en): • prof. dr. Tjeu Blommaert en drs. Stephan van den Broek RA RC i.s.m. een gastspreker (CFO) Data en locaties Donderdag 8 november 2012, KLM te Amsterdam, Dinsdag 13 november 2012, Yacht te Rotterdam, Woensdag 14 november 2012, Essent te Den Bosch, Donderdag 15 november 2012, Yacht te Utrecht Bestemd voor Registeraccountants, registercontrollers en financiële professionals die willen doorontwikkelen richting business partnership.

advanced

23

Specials

Datum / Locatie: Maandag 9 t/m woensdag 11 juli 2012, Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo of maandag 27 t/m woensdag 29 augustus 2012, Kasteel Groenendael, Hilvarenbeek Tijd: 13.30 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.895 Niet-leden € 2.195 PE-punten: 20

nieuw

Summercourse voor financieel managers In de zomer het nuttige met het aangename combineren? Kom dan naar één van onze summercourses! Tijdens deze driedaagse summercourse gaan topdocenten in op de laatste ontwikkelingen binnen het financieel-economische management. Het programma en de locatie bieden u diverse mogelijkheden voor ontspanning: u overnacht in een luxe hotel met diverse (sport)faciliteiten en u kunt facultatief deelnemen aan een social event tijdens één van de avonden. Doelstelling In drie dagen verdiept u uw vakkennis. U kunt van gedachten wisselen met beroepsgenoten uit diverse specialismen en discussiëren over de laatste ontwikkelingen. Inhoud De volgende onderwerpen komen aan bod: • Update IFRS - IFRS 10 Consolidatie (inclusief uitzondering voor investment companies) - IFRS 11 Joint arrangements (inclusief joint ventures) - IFRS 12 Disclosures of interests in other entities (o.m. verhicles buiten de consolidatiekring) - IFRS 13 Fair value (conceptuele standaard met o.m. gevolgen voor toelichtingen vastgoed) - Revenue recognition project - Leasing project - Pension accounting (laatste ontwikkelingen revised IAS 19) - Update NL GAAP (RJ 2011) • Meer presteren met cash Je hoort de laatste tijd weinig over winst... Niet omdat organisaties geen winst meer maken, maar omdat cash een cruciale peiler is! In de ochtend van de summercourse krijgt u de laatste ontwikkelingen rond cash en het sturen met cash gepresenteerd. Aan de hand van cases gaat u zelf aan de slag met de effecten van sturen met cash op de eigen organisatie. Cash is king, maar kan de koning goed sturen? ‘Meer presteren’ is het thema van de middag in de summercourse. Het beïnvloeden van gedrag is de essentie van management control. Maar heeft u de juiste doelen en indicatoren voor de besturing van de organisatie? Wat is het gewenste gedrag en hoe kunt u dit op een effectieve manier beïnvloeden? Kortom, meet u de juiste prestaties en leidt dit tot betere prestaties in de organisatie? • Governance, risk and compliance. Waar staat uw organisatie? Bestemd voor Controllers en accountants in business in (hoger) financieel management.

prof. dr. Henk Langendijk

advanced

24

Docent(en) • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en directeur-eigenaar C@SE&T BV • drs. Gijs Hiltermann, zelfstandig gevestigd opleider financieel management, tevens auteur en uitgever van financiële boeken • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise

nieuw

Mastercourse voor financieel managers Tijdens deze driedaagse multidisciplinaire mastercourse presenteren topdocenten lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen. Zo kunt u met één mastercourse uw kennis van verschillende actuele thema’s opfrissen en verdiepen. Daarnaast heeft u ruimschoots de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen met vakgenoten. Doelstelling Na deze mastercourse bent u op de hoogte van relevante trends en ontwikkelingen op het financiële vakgebied. Inhoud • business modelling in strategisch perspectief • update riskmanagement • klantwinstgevendheid analyses • inspiring finance, managing personal effectiveness Bestemd voor Controllers en accountants in (hoger) financieel management.

Specials

Datum / Locatie: Woensdag 27 t/m vrijdag 29 juni 2012, Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen of Maandag 1 t/m woensdag 3 oktober 2012, Bilderberg Hotel ’t Speulderbos, Garderen Tijd: 13.30 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.950 Niet-leden € 2.250 PE-punten: 20

Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • drs. Stephan van den Broek RA RC, Protiviti BV • Leon van Melick, senior trainer en consultant

prof. dr. Tjeu Blommaert

advanced

25

Specials

Datum / Locatie: Woensdag 23 - vrijdag 25 mei 2012 Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 13.00 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.795 Niet-leden € 1.895 PE-punten: 20 Bijzonderheden: EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de NBA-VRC ledenprijs

Mastercourse publieke sector Tijdens deze driedaagse mastercourse gaan hoogleraren en topdocenten in op de actualiteiten in de publieke- en non-profit sector. Vanuit verschillende vakgebieden worden ontwikkelingen besproken, inclusief de (her)positionering van de controller. Doelstelling Na deze mastercourse bent u op de hoogte van voor u relevante ontwikkelingen in de publieke- en non-profit sector. Inhoud Vanuit zowel bestuurlijke, strategische als bedrijfseconomische invalshoek komen aan bod: • Kostentoerekening en -verrekening. Mede door de komst van shared service centra krijgt het adequaat door berekenen van kosten opnieuw de nodige belangstelling. Hoe krijgt u deze kostendoorberekening nauwkeurig, adequaat en transparant? • Prestatiemeting en - verantwoording. Aan de hand van aansprekende cases zullen onder leiding van de docent verschillende vormen van prestatiemeting en de (gedragsmatige) gevolgen daarvan bij publieke organisaties worden besproken. Ook wordt ingegaan op ontwikkelingen op het vlak van prestatieverantwoording. • Strategische ontwikkelingen in de publieke sector. U krijgt de kans om uw strategische vragen te ontdekken in de maatschappelijke context van dat moment. U wordt los gemaakt van uw vaste denkpatronen en nieuwe perspec tieven op uw huidige situatie worden zichtbaar gemaakt. U gaat naar huis met een duidelijk beeld van de opgave waar u voor staat. • Governance & Government. Bestuur en management wordt steeds complexer in de publieke sector. Organisaties functioneren niet langer zelfstandig, maar opereren in netwerken. Principes van goed bestuur en management veranderen. Horizontale verantwoording, vertrouwen en rekenschap zijn sleutelwoorden in het moderne netwerk governance. • Risk Management. ‘Je kan niet met en je kan niet zonder’, een lezing over risicomanagement met een alternatief perspectief op de gevinkte lijstjes in de kast. Aansluitend discussie over nut, risico en de nieuwe kijk op risico management. Bestemd voor Controllers en accountants in of gelieerd aan een controlfunctie in de publieke- of non-profit sector. Docenten • prof. dr. Hans Bossert, hoogleraar public governance, Nyenrode Business Universiteit, hoogleraar management control, Vrije Universiteit Amsterdam, oprichter/directeur Public Impact en directeur Zijlstra Center • drs. Harry ter Braak CMC, organisatieadviseur en hoofddocent professionalisering van de postgraduate opleiding tot Certified Public Controller, het Zijlstra Center • dr. Tjerk Budding, hoofddocent management en financial accounting aan de postgraduate opleiding tot Certified Public Controller, het Zijlstra Center • dr. Pieter Veen CPC, docent en onderzoeker aan postgraduate opleiding tot Certified Public Controller, het Zijlstra Center.

advanced

PUBLIEK 26

Specials

Masterclass accountancy actueel De masterclass bestaat uit drie onderdelen en vanwege de actualiteit wordt deze halfjaarlijks aangeboden. Het betreft thema’s binnen de vakgebieden auditing, externe verslaggeving en bestuurlijke informatievoorziening/interne beheersing. Tijdens deze masterclass wordt u door drie hoogleraren van de Nyenrode Business Universiteit bijgepraat over de recente ontwikkelingen binnen deze drie vakgebieden.

Datum / Locatie: Maandag 11 juni 2012 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.00 - 20.30 uur

Doelstelling Na afloop van deze masterclass bent u op de hoogte van de belangrijkste recente ontwikkelingen binnen de accountancy en de gevolgen daarvan voor de praktijk.

Prijs: (incl. diner) Leden € 695 Niet-leden € 695

Inhoud

PE-punten: 6

Bestuurlijke Informatievoorziening: • actualiteiten ICT value management en riskmanagement, zoals CobiT 5.0 • cloud computing • International Standard on Assurance Engagements 3402 (ISAE3402) • continuous monitoring Externe verslaggeving Test uw parate kennis over externe financiële verslaggeving: Hoe goed bent u op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van de externe financiële verslaggeving? Aan de hand van een aantal minicasussen zal actuele regelgeving op het gebied van de externe financiële verslaggeving de revue passeren en met u worden bediscussieerd. Het is een interactieve sessie waarin de vraagstukken met name vanuit het perspectief van de Nederlandse regelgeving worden benaderd, maar waarin ook uitdrukkelijk aandacht is voor IFRS. Auditing Laat u bijpraten over de actualiteiten accountantscontrole in veranderende economische tijden. Bestemd voor Registercontrollers, (register)accountants en accountants in business die hun kennis willen opfrissen binnen de vakgebieden auditing, externe verslaggeving en bestuurlijke informatieverzorging. Docent(en) • prof. dr. Barbara Majoor RA, hoogleraar auditing & assurance, Nyenrode Business Universiteit • prof. dr. Fred de Koning RA RE, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening, Nyenrode Business Universiteit • prof. dr. Ruud Vergoossen RA, hoogleraar externe verslaggeving, Nyenrode Business Universiteit en Maastricht University prof. dr. Fred de Koning RA RE

advanced

27

Specials

Datum / Locatie: Maandag 26 en dinsdag 27 maart 2012 Casa 400, Amsterdam

Masterclass operational excellence for financial executives

Tijd: 09.30 - 18.00 / 09.00 - 16.00 uur

Hoe efficiënt zijn uw processen? Wordt uw bedrijf gerekend tot best in class?

Prijs: (excl. logies en diner) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.695 PE-punten: 13

In deze tweedaagse masterclass krijgt u inzicht in robuuste en effectieve methoden om de bedrijfsprocessen te optimaliseren. De uiteindelijke doelstelling is om de bedrijfsvoering zo te optimaliseren, dat de processen ‘lean’ en ‘agile’ zijn en precies dát opleveren waar de klant om vraagt. Alle middelen en capaciteiten moeten zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingezet om op het juiste moment de juiste diensten te kunnen leveren. Daarbij gaat het niet alleen om kostenreductie, maar ook om innovatie en het slim omgaan met mensen en middelen. Op basis van deze kennis van operational excellence wordt vervolgens de vertaalslag gelegd naar de financiële functie en naar de consequenties voor de administratieve organisatie en de management control cyclus. Doelstelling Kennis opdoen van actuele theorieën van operational excellence en het vertalen hiervan naar de consequenties voor de financiële functie. Inhoud • strategische positionering operational excellence • business process management, Lean Six Sigma • invloed van operational excellence op de administratieve organisatie, risicomanagement en performance measurement Bestemd voor Financiële managers en professionals, auditors en riskmanagers die een beter beeld willen krijgen van de commerciële discipline om vervolgens een passend management control systeem te kunnen vormgeven en inrichten. Docent(en) • prof. dr. ir. Marcel van Assen, managing consultant Berenschot • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TiasNimbas Business School, hoogleraar management in het bijzonder controlling Open Universiteit Nederland

prof. dr. Arco van de Ven RA

advanced

28

nieuw

Masterclass fusie & overname Roerige tijden vragen bij de één om desinvesteren van activiteiten maar bieden een ander juist interessante mogelijkheden om te investeren in een overname ervan. In de meeste gevallen raken financiële professionals dan betrokken bij een spel dat normaal gesproken geen onderdeel uitmaakt van het reguliere takenpakket. U krijgt als professional te maken met ervaren adviseurs, terwijl u zelf de regie in handen wilt houden. Uw kennis en inzichten zijn van groot belang indien u een waardevolle en vaardige gesprekspartner in de onderhandelingen wilt zijn. Doelstelling Deze masterclass beoogt u in een kort tijdsbestek concreet toe te rusten met de actuele kennis en inzichten die nodig zijn voor het met succes regisseren van een mogelijke fusie of overname. Hoewel het programma vertrekt vanuit het perspectief van de kopende partij, is het ook geschikt voor diegenen die juist de verkopende kant vertegenwoordigen.

Specials

Datum / Locatie: Donderdag 10 en vrijdag 11 mei 2012 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 20.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.595 PE-punten: 15

Inhoud Het programma volgt de verschillende stappen van een fusie- en overnametraject en adresseert achtereenvolgens de navolgende thema’s: • Strategische heroriëntatie en het definiëren van een fusie- en overname strategie • Het zoeken en benaderen van targets en het oplijnen van het proces • Waarbepaling versus prijsstelling; wat is reëel en waarom • Hoe een overname te financieren in het huidige economisch klimaat • De belangrijkste juridische en fiscale do’s en dont’s • Het belang van due diligence en hoe dat aan te pakken • Postfusie integratie; hoe voorkom ik een kater als de champagneflessen leeg zijn? Doelgroep De Masterclass fusie & overname is bedoeld voor uiteenlopende financiële professionals met betrokkenheid bij fusie- en overnameprocessen. Gelet op het Masterclasskarakter van het programma wordt enig aanvangs- of ervaringsniveau verondersteld. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatieadviseur en directeur Improfin Groep • mr. Wim Cassee, bedrijfsjurist en partner van Convectis • Pierre Steeghs RA, accountant en fiscalist en managing partner van Rubicon

drs. Jan de Kroon

advanced

29 00

Specials

Datum / Locatie: Maandag 7 t/m vrijdag 11 mei en maandag 4 t/m vrijdag 8 juni 2012 (twee maal vijf dagen) Kasteel Groenendael, Hilvarenbeek Tijd: 08.30 - 20.00 uur Prijs: € 7.750 incl. cursusmateriaal en accommodatie (voor de tweede deelnemer van dezelfde organisatie zijn de deelnamekosten € 5.500) PE-punten: 80 Bijzonderheden: Max. 35 deelnemers; verwachte extra voorbereidingstijd 10 uur

Financial Executive Programme (FEP) 2012 Bent u rond de tien jaar werkzaam in het financiële vak en heeft u behoefte aan een brede update op uw vakgebied? Het FEP biedt u een unieke combinatie van theorie en praktijk op het hoogste niveau. Docenten uit het binnen- en buitenland, theoretische inbreng van INSEAD en Nederlandse universiteiten en een blik in ‘best practices’ van vooraanstaande Nederlandse ondernemingen, zoals Philips, Shell en Unilever. Informele ontmoetingen met top executives (in 2011 Gerard Kleisterlee en Marcel Smits) vormen een exclusief onderdeel van dit programma. Meer dan 330 ervaren RA’s en RC’s gingen u voor! Doelstelling In twee maal vijf dagen wordt u volledig op de hoogte gebracht van de laatste inzichten en ontwikkelingen op het vakgebied van de controller en financieel manager. Inhoud In dit afwisselende programma vullen theorie en praktijk elkaar aan. U werkt veelvuldig in kleine groepen aan cases. Hiervoor is een grondige voorbereiding en zeer actieve participatie gewenst. Aan bod komen met name de onderwerpen: performance management, finance, strategy, mergers & acquisitions, private equity, supply chain management / logistics, IT, financial accounting, corporate governance, internal control, tax en business ethics. De presentaties zijn deels in het Nederlands en deels in het Engels. Goede beheersing van beide talen is voor de deelnemers een vereiste. Bestemd voor (Post)academisch opgeleiden (RA, AA, RC of vergelijkbaar) die werken in het financieel-economisch management, met rond de 10 jaar werkervaring en de ambitie om zich verder in hun vakgebied te ontwikkelen. Docenten* zijn o.a.: • prof. dr. Karel Cool, prof. dr. Luk Van Wassenhove en prof. dr. Kevin Kaiser, INSEAD • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • drs. Willem Eelman RC, CIO Unilever • drs. Paul Morshuis RC, vice-president finance Shell • drs. Jan van Leeuwen RC, group controller Philips • drs. Jeroen Smit (presentator en schrijver van o.a. De Prooi) *) Wijzigingen voorbehouden, zie www.nbavrc.nl Sinds 1996 wordt het FEP éénmaal per jaar georganiseerd. Als u interesse heeft of meer informatie wilt over aanmelden, raden wij u aan om snel contact op te nemen met ons via 020 - 301 03 14 of [email protected]

expert

30

Algemeen & strategisch management

Interview Luurt van der Ploeg “Financial executive moet de dansvloer op” “De financiële man (of vrouw) draagt vanuit het directieteam bij aan het vormgeven en realiseren van de strategische doelstellingen van het bedrijf. Je beschikt over specifieke kennis, waardoor je een bijzonder positie in het team inneemt. De meeste collega’s hebben die kennis niet en sommigen hebben er ook weinig affiniteit mee. Dat geeft niet, want zij hebben andere specialisaties.“

Luurt van der Ploeg

“Wat ik cruciaal vind voor een goede CFO, is dat hij meedenkt vanuit zijn eigen rol en initieert. Natuurlijk stelt hij de financiële kaders op, maar als hij zich teveel terugtrekt in regels en cijfers mist hij de boot. Hij moet ondernemen, initiërend en stimulerend zijn, ook vanuit kansen kunnen redeneren. Een goede CFO durft te zeggen: ‘We kunnen ook een stapje verder’, omdat hij op basis van de juiste criteria een goede afweging kan maken.” Luurt over de toekomst: “Het traditionele CEO-model met een grote baas die omgeven is met een aantal discipelen en vakidioten komt te vervallen. Het is wel gebleken dat dit soort modellen kunnen leiden tot wantoestanden. Ondernemingen worden steeds complexer en niemand kan dat in zijn eentje managen. Ik verwacht dan ook dat besturen en MT’s meer als een team gaan functioneren. De financial executive moet hierin een hele belangrijke bijdrage leveren. De financial executive moet zijn veilige plekje aan de bar verlaten. Hij moet de dansvloer op!” drs. Luurt van der Ploeg RA RC CFO Vesteda Groep*

“Het traditionele CEO-model met een grote baas die

* Ga naar www.vrc.nl voor een uitgebreide versie van bovenstaand interview

omgeven is met een aantal discipelen en vakidioten komt te vervallen.” Luurt van der Ploeg

31

Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Woensdag 6 t/m vrijdag 8 juni 2012 en woensdag 10 t/m vrijdag 12 oktober 2012

Dynamisch leiderschap The next level; van leidinggeven naar leiderschap

Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: Per blok: 1e dag: 16.00 - 19.30 uur (aansluitend diner) 2e dag: 09.00 - 19.30 uur (aansluitend diner) 3e dag: 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950 PE-punten: 35

Leiderschap is zoveel méér dan leidinggeven. Bij leidinggeven gaat het om aansturen – zorgen dat mensen doen wat hen wordt opgedragen. Bij leiderschap gaat het om aanspreken – mensen dusdanig raken dat ze er voor gaan. Vertrouwen winnen, inspireren, commitment opbouwen – effectief leiderschap is in wezen verleiderschap. Voor senior managers met een financiële achtergrond is leiderschap geen vanzelfsprekende vaardigheid, maar wel een essentiële om strategisch impact te kunnen hebben. Doelstelling Dit programma op expert-niveau is erop gericht de effectiviteit van uw leiderschap te verhogen door uw leiderschapsstijl te versterken en uw leiderschapsprioriteiten vast te stellen. Inhoud Binnen het thema leiderschap, zal in dit programma de nadruk liggen op dynamisch leiderschap – het mobiliseren van mensen in de organisatie om een strategische koers uit te stippelen en te verwezenlijken. De kernvraag is hoe een financieel manager een leiderschapsrol kan vervullen in het ontwikkelen en implementeren van strategie. Hierbij is het benodigde leiderschap niet alleen gericht op medewerkers, maar ook op collega’s in hogere managementlagen en toezichthouders. Drie thema’s zullen hierbij aan de orde komen: • • •

Bijzonderheden: Maximaal 12 deelnemers. Uw aanmelding wordt in overleg met de docent definitief gemaakt.

Uw Leiderschapsagenda. Waar moet u zich als leider tegenaan bemoeien en energie in steken? Wat zijn de prioriteiten waarop een leider moet focussen? Uw Leiderschapsproces. Hoe verloopt het proces van strategieformulering, implementatie en verandering en hoe moet u als leider hierop inspelen om effectief te zijn? Uw Leiderschapsstijl. Wat voor leiderschapsstijl heeft u nodig gezien de situatie, de mensen en de strategische doelstellingen? En hoe verhoudt deze stijl zich met uw voorkeursstijl?

In dit programma zullen theorie en praktijk nauw vervlochten worden, waarbij u zult werken aan uw eigen case en leiderschapsstijl. Tussen de twee bijeenkomsten in werkt u verder aan uw eigen case en stelt u een leiderschapsontwikkelingsplan voor uzelf op. Door de interactieve opzet en de vertrouwelijke uitwisseling van ervaringen zal de groepsgrootte beperkt worden tot 12 personen met een senior executive profiel. Bestemd voor Senior financial executives. Docent • prof. dr. Ron Meyer, hoogleraar ondernemingsstrategie bij TiasNimbas Business School en managing director bij het Center for Strategy & Leadership

expert

32

Algemeen & strategisch management

Actualiteiten strategisch management Best practices en valkuilen van strategieklassiekers Financiële professionals zoals controllers en accountants worden in toenemende mate betrokken bij het ontwikkelen van de strategie van hun organisatie. Daarmee groeit de noodzaak om bij te blijven op het brede en zich snel ontwikkelende vakgebied strategisch management. De state-of-the-art uit de jaren zeventig van de vorige eeuw, zoals het 5-krachtenmodel en het 7-S model zijn alom bekend. Maar wat zijn tegenwoordig de belangrijkste concepten en instrumenten? Wat zijn hun mogelijkheden en beperkingen in de praktijk? Doelstelling Deze cursus is erop gericht om in één dag uw strategische kennis up to date te brengen en te verdiepen. De eigen praktijk zal daarbij niet uit het oog verloren worden. Ook is de cursus zodanig ingericht dat u inspiratie kunt opdoen aan de hand van voorbeelden van andere organisaties. Inhoud U krijgt een compacte update van de praktijkmogelijkheden en valkuilen van de belangrijkste klassiekers onder de strategische instrumenten. Vervolgens worden recentere strategieconcepten en modellen behandeld, waaronder BHAGs, value disciplines, ‘de neergang der kampioenen’ en strategisch denken zoals bewezen leiders dat doen. De concepten en modellen worden tijdens de cursus tot leven gebracht in een interactieve sessie, met cases en ruimte voor reflectie op de eigen organisatie.

Datum / Locatie: Dinsdag 3 juli 2012 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Deze cursus is ook onderdeel van de Actualiteiten-dagen 2012. Zie pagina 21.

Bestemd voor Controllers, accountants in business en externe accountants die betrokken zijn bij strategische vraagstukken of waarbij strategie een belangrijke contextvariabele vormt bij het uitvoeren van de eigen werkzaamheden. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers, managing director van het Center for Strategy & Leadership in Rotterdam en visiting faculty bij de Rotterdam School of Management

dr. Martijn Rademakers

advanced

33

Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Vrijdag 25 mei 2012 NBA, Amsterdam

Strategie en sturing Hoe brengt u de organisatie in lijn met de strategie?

Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Een robuuste strategie helpt bedrijven en instellingen om zich te verzekeren van continuïteit en groei in tijden van crisis, concurrentie en complexiteit. Heel wat briljante strategieën blijven echter niet meer dan papieren tijgers. Hoe slagen managers er in om een strategie ook daadwerkelijk tot leven te brengen in hun organisatie? Hoe kneedbaar is de organisatie eigenlijk? Wat is hierin de rol van ‘top down’ sturing enerzijds, en zelfsturing anderzijds? Doelstelling Na deze cursus kunt u met meer gemak doordringen tot de essentie van de manier waarop strategische sturing bij uw eigen organisatie en/of dat van uw klanten plaatsvindt. Op basis hiervan zult u in staat zijn om een gebalanceerde discussie te voeren over hoe strategie en organisatie nauwer op elkaar aangesloten kunnen worden. Inhoud U wordt bekend gemaakt met het natuurlijke spanningsveld tussen sturing en zelfsturing in organisaties en wat het effect daarvan is op de strategische mogelijkheden van bedrijven en instellingen. Verschillende concepten en praktijkvoorbeelden worden besproken. Als deelnemer zult u aan de hand van businesscases verkennen hoe managers in verschillende situaties zijn omgegaan met sturing en zelfsturing om hun strategie gerealiseerd te krijgen – of daarin jammerlijk te falen. Hierbij combineert u actie met reflectie en worden inzichten uit de managementliteratuur gekoppeld aan uw eigen ervaringen en dat van de andere deelnemers. Bestemd voor Accountants in business, externe accountants en controllers die te maken hebben met vraagstukken rond strategie en organisatie, of dit vakgebied nader willen verkennen. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers, managing director van het Center for Strategy & Leadership in Rotterdam en visiting faculty bij de Rotterdam School of Management

dr. Martijn Rademakers

advanced

34

Algemeen & strategisch management

Scenarioplanning Successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst! U heeft de organisatie op een bepaalde manier ingericht en afgestemd op de omgeving. De planning is gebaseerd op het extrapoleren van huidige processen: de ‘strategische visie’ bestaat uit een afwijking naar boven of naar beneden. Maar deze omgeving verandert onverwacht. Onder deze nieuwe omstandigheden staat u opeens voor een opgave waar uw organisatie niet op voorbereid is. Het wordt daarom belangrijker om zich als organisatie snel te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ontwikkelingen sneller signaleren, soepeler kunnen inspelen op kansen en bedreigingen. Daarin kunnen organisaties zich sterk onderscheiden van hun concurrenten.

Datum / Locatie: Maandag 18 juni 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 7

Doelstelling Deze cursus is een introductie op de thema’s scenariodenken en scenarioplanning. Vanuit de concepten en theorieën leert u wat de voordelen en mogelijkheden zijn, maar ook de valkuilen en risico’s. U leert hoe u kunt analyseren waar de kwetsbare processen in uw organisatie zich bevinden en hoe u zich kunt wapenen voor de toekomst. Inhoud Bij scenarioplanning gaat het om de identificatie en analyse van mogelijke externe gebeurtenissen of effecten met een grote impact op uw bedrijf. U krijgt voorbeelden te zien van scenario’s, hoe zij ontwikkeld worden, tot welke strategische keuzes zij kunnen leiden en welke gevolgen deze hebben. In plaats van uit te gaan van één toekomstbeeld, leert u denken in termen van scenario’s: enkele uiteenlopende, doch realistische toekomstbeelden. Vanuit deze toekomstbeelden kan men conclusies trekken over de optimale bedrijfsvoering in elk scenario. Scenarioplanning is het vertalen van deze uitkomsten in maatregelen die het management nu moet nemen om straks snel en adequaat te reageren. Na een korte uiteenzetting over achtergronden, doelen en praktische voorbeelden van scenariodenken en -planning, speelt u een managementgame waarin u de gevolgen van (onzekerheid over) externe ontwikkelingen ervaart. Daarna gaan we in op de relatie tussen externe ontwikkelingen en interne processen. We besteden aandacht aan gevoeligheidsanalyses, de koppeling met strategie en de keuze van beleidsinstrumenten. U stelt zelf een implementatieplan op, zodat u bij terugkeer op de werkplek een vliegende start kunt maken. Bestemd voor Controllers en financieel directeuren die met lijn- en/of procesmanagers willen meedenken over de toekomst en over effectieve beleidsmaatregelen. Docent(en) • drs. Merlijn Gillissen, partner Decido

drs. Merlijn Gillissen

fundamental

35

Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Dinsdag 20 maart 2012, Utrecht-Nieuwegein of Woensdag 4 juli 2012, Amsterdam Tijd: 16.00 - 21.00 uur Prijs (excl. btw): Leden € 435 Niet-leden € 500 PE-punten: 4 Bijzonderheden: Deze cursus is in samenwerking met onze partner NBA Opleidingen. De cursusprijs is exclusief BTW (19%). Kijk voor meer informatie over de BTW op pagina 13.

nieuw

Meer rendement uit social media Dagelijks leest u succesverhalen over LinkedIn, Twitter, Facebook, Youtube, Hyves en weblogs. Wellicht heeft u of uw organisatie inmiddels ook de eerste schreden op het social-mediapad gezet. Maar wat levert het uw organisatie op, creëert u er bijvoorbeeld meer bezoek aan uw website mee, vergroot het uw naam of levert het meer klanten op? Hoe kunt u succesvol sociale netwerken inzetten om positieve ‘buzz’ te creëren rondom uw organisatie? Welke platforms zijn voor u het nuttigst en hoe kunt u deze platforms inzetten om uw online reputatie te beschermen bij (soms negatieve) berichten? Nadenken over en keuzes maken in een goede online sociale media strategie zijn steeds belangrijker voor uw online bedrijfsvoering. Doelstelling U krijgt praktische handvatten, waarmee u direct de volgende dag een social-mediastrategie kan inzetten of de bestaande strategie nog beter kan toepassen. U leert sturen op conversie door de inzet van social media en het analyseren van het rendement aan de hand van gebruiksinformatie. Centraal staat daarbij het beheren, verhogen en verbeteren van uw online reputatie, merkbekendheid, sales en/of online recruitment. Inhoud De cursus start met een theoretische onderbouwing, waarna u met de dagelijkse praktijk geconfronteerd wordt in praktijkcases. U ontvangt vele tips onderstaande onderwerpen zullen niet ontbreken: • • • • • • • • •

achtergrondinformatie over de verschillende social media wat is uw doel en waar zit uw doelgroep? online reputatiemanagement op basis van de diverse social media mogelijkheden die de verschillende platforms voor u en uw organisatie kunnen bieden praktijkcases van succesvolle organisaties adverteren in social media het opzetten van een succesvol bedrijfsblog kansen van socialmediamarketing voor uw organisatie of bedrijf trends & ontwikkelingen

Bestemd voor Iedere financial die wil weten hoe hij/zij social media strategisch in kan zetten. Docent(en) • Frank Husmann, zelfstandig consultant en trainer op het gebied van online media

Frank Husman

fundamental

36

Externe verslaggeving

Interview Hans Hoogervorst IFRS bijna de wereldwijde standaard Sinds enkele maanden is Hans Hoogervorst voorzitter van de International Accounting Standards Board. Een logische stap na het voorzitterschap van de Autoriteit Financiële Marketen, hoewel het perspectief van zijn huidige functie veel meer internationaal is. We spreken Hans Hoogervorst op weg naar het vliegveld. Voor de derde keer deze maand gaat de reis naar de Verenigde Staten.

Hans Hoogervorst

“Wij zijn druk bezig met een groot convergentieprogramma met de Verenigde Staten, waarin we IFRS en US GAAP dichter bij elkaar proberen te brengen. Daar werken we al zo’n tien jaar aan en de laatste tijd hebben we flinke stappen vooruit gezet. Er lopen nog een paar grote projecten, onder andere op het gebied van Leasing en Revenu Recognition. Daarover zijn de Amerikanen en wij het in hoofdlijnen met elkaar eens, alleen de ‘re-exposure’ moet nog gedaan worden. Een project dat nog veel aandacht vraagt, is Financial Instruments, dat zich vooral richt op banken en verzekeraars. Helaas zijn we op dit onderwerp door de crisis eerder uit elkaar gegroeid dan bij elkaar gekomen, maar we gaan proberen weer op één lijn te komen. Daar zet ik me actief voor in. Een ander aandachtspunt vormt de gezamenlijke verzekeringstandaard – zeer complex en politiek gevoelig. Binnen IFRS bestaat zo’n standaard nog niet en de US GAAP-standaard is verouderd. Ook hier moeten we elkaar zien te vinden.” Genoeg te doen dus, maar niettemin is Hans Hoogervorst blij met wat er al bereikt is. IFRS wordt al gehanteerd in onder meer Latijns Amerika, grote delen van Azië, Europa, Nieuw-Zeeland en Australië. En binnenkort gaat de SEC beslissen of de Verenigde Staten volledig overgaan op IFRS. “Dat zou de kroon op ons werk zijn. Als de Verenigde Staten ‘ja’ zeggen, zal ook Japan zich volledig aansluiten, evenals China. Een ingrijpende beslissing dus, waar de SEC het behoorlijk moeilijk heeft. Als zij kiezen voor het behoud van US GAAP, kiezen ze voor autonomie, maar impliciet ook voor het verlies van mondiale invloed. Door op IFRS over te gaan, geven ze de controle enigszins uit handen en dat ligt natuurlijk ook zeer gevoelig. Wat ik ervan denk? De signalen die ik ontvang, zijn dat ze toch voor IFRS gaan kiezen. Dat zou natuurlijk prachtig zijn.” “De IASB is de laatste jaren enorm gegroeid en we hebben een wereldwijde verantwoordelijkheid. Dat heeft gevolgen voor de inrichting van onze organisatie en governance. We zijn een board van 15, straks 16 mensen die in principe onafhankelijk is in de agendasetting en creatie van nieuwe standaarden. Die positie kun je alleen behouden als je goed luistert naar de buitenwereld. In dat kader zijn we bezig met een consultatieronde waarin we diverse partijen vragen wat ze van ons verwachten: meer of minder regels, meer harmonisatie, noem maar op. Dat vragen we bijvoorbeeld aan nationale standaardsetters, het bedrijfsleven en natuurlijk de investeerdeerscommunity, onze primaire doelgroep. Als voorzitter is het voor mij de uitdaging om de club bij elkaar te houden en in te spelen op wat de buitenwereld van ons verwacht.”

“Helaas zijn we op dit onderwerp door de crisis eerder uit elkaar gegroeid dan bij elkaar gekomen, maar we gaan proberen weer op één lijn te komen.” Hans Hoogervorst

Hans Hoogervorst is sinds juli 2011 voorzitter van de IASB. Daarvoor was hij bestuursvoorzitter van de AFM. Eerder was Hans Hoogervorst actief in de landelijke politiek, onder meer als minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

37

Externe verslaggeving

Datum / Locatie: Dinsdag 17 t/m donderdag 19 april 2012 Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 10:00 - 19:00 / 09:00 - 19:00 / 09:00 - 16:00 uur Prijs: Leden € 1.995 Niet-leden € 2.295 PE-punten: 20

Basiscursus IFRS Beursgenoteerde ondernemingen publiceren sinds 2005 hun geconsolideerde cijfers volgens International Financial Reporting Standards (IFRS). Andere ondernemingen mogen dit op vrijwillige basis doen. Ook in de Nederlandse verslaggeving zijn veel elementen uit IFRS overgenomen. Deze basiscursus maakt u vertrouwd met de beginselen van IFRS. Doelstelling Het doel van deze intensieve cursus is u vertrouwd te maken met de beginselen van IFRS in de volle breedte. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen met Nederlandse verslaggevingsgrondslagen. Inhoud • algemene ontwikkelingen in IASB, inclusief herstructurering, erkenning IFRS door EU, SEC, IOSCO en ontwikkelingen in Nederland, framework IFRS, first time application, conversie-issues, presentation (IAS 1), inclusief stelsel- en schattingswijziging • provisions • consolidation • revenue recognition (IAS 18, inclusief ruiltransacties uit IAS 16) • employee benefits (IAS 19) • leasing (IAS 17 en ED Leasing) • financiële instrumenten (IAS 32 en 39) Bestemd voor Iedere financiële professional die goed op de hoogte wil zijn van de International Financial Reporting Standards. Docent(en) • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • drs. Dingeman Manschot RA, director accounting & auditing center Deloitte Accountants BV Rotterdam en lid van vaktechnische staf Raad voor de Jaarverslaggeving • drs. Stefan Betting RA, zelfstandig gevestigd registeraccountant en onder andere docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit • Laurens Storm van ‘s Gravesande RA, werkzaam bij de Belastingdienst Amsterdam en docent/examinator Nyenrode Business Universiteit en Universiteit van Amsterdam • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP

prof. dr. Henk Langendijk

fundamental

38

Externe verslaggeving

Update externe verslaggeving voor accountants in business De ontwikkelingen in externe verslaggeving staan zowel nationaal als internationaal niet stil. IFRS wordt verder uitontwikkeld, IFRS SME wordt wereldwijd uitgerold en last but not least, de richtlijnen voor de jaarverslaggeving van de RJ zijn weer aangepast aan de actualiteit. In deze cursus wordt er stilgestaan bij de meest recente (voorgenomen) wijzigingen in wet- en regelgeving met betrekking tot externe verslaggeving in Nederland. Alle conceptuitingen van de RJ en het IASB tot en met februari 2012 worden ook uitvoerig behandeld zodat u meteen up to date bent. Doelstelling Na deze cursus bent u in staat het geleerde meteen toe te passen in uw huidige praktijk en bent u in staat te anticiperen of proactief te adviseren rond aankomende wijzigingen in (inter)nationale externe verslaggeving.

Datum / Locatie: Woensdag 28 maart 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 15.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 425 Niet-leden € 495 PE-punten: 4 Bijzonderheden: Deze cursus is ook onderdeel van de Actualiteiten-dagen 2012. Zie pagina 21.

Inhoud In deze cursus komen de volgende onderwerpen aan de orde: • • • • •

De nieuwe richtlijnen van de RJ voor grote en middelgrote rechtspersonen Ontwikkelingen ten aanzien van IFRS SME Wijzigingen in huidige IFRS standaarden Aankomende wijzigingen in IFRS met een grote impact (leasing en insurance contracts) De nieuwe 4e EG-richtlijn, afschaffing jaarrekening, toekomst of feit?

Bestemd voor Deze cursus is bedoeld voor managers, risicomanagers, controllers, compliance officers, accountants en managers internal control die allemaal in aanraking komen met externe verslaggeving of daar zelf actief bij betrokken zijn. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, zelfstandig gevestigd registeraccountant en onder andere docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit

drs. Stefan Betting RA

advanced

39

Externe verslaggeving

Datum / Locatie: Woensdag 4 april 2012 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 10:00 - 19:30 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 7

vernieuwd

Update IFRS 2012 De International Financial Reporting Standards (IFRS) blijven volop in beweging. Dit jaar zal de IASB een groot aantal standaarden definitief maken met vaak grote gevolgen voor de financiële verslaggeving, informatiesystemen en soms de bedrijfsactiviteiten zelf. Dit is niet alleen het gevolg van de kredietcrisis, maar ook onderdeel van het convergentieprogramma met US GAAP. Daarnaast zijn vanaf 1 januari 2011 een aantal nieuwe standaarden en interpretaties voor het eerst van toepassing geworden. In deze cursus wordt ingegaan op de hectische ontwikkelingen in IFRS en wordt in detail ingegaan op welke wijzigingen nu reeds moeten worden doorgevoerd. Doelstelling Door de grote snelheid waarmee de veranderingen plaatsvinden, kunt u het overzicht kwijtraken. Na deze cursus bent u op het gebied van IFRS weer helemaal bij en weet u wat er in de nabije toekomst gaat veranderen. Inhoud Alle wijzigingen in IFRS die in 2010 en in 2011 van kracht zijn geworden passeren de revue alsmede de standaarden die reeds zijn goedgekeurd en binnenkort van toepassing worden. Tevens wordt kort stilgestaan bij de projecten waarmee de IASB bezig is. Een en ander betekent dat ingegaan wordt op de wijzigingen in IAS 27 consolidatie, IAS 31 joint ventures, IAS 39 financiële instrumenten, het jaarlijkse Improvements project met kleine wijzigingen in diverse standaarden, omzetverantwoording, leases, share-based payment transacties in groepsverband en related-party disclosures en diverse IFRIC interpretaties. Daarnaast zal worden ingegaan op de discussies rondom de fair value waardering. Een en ander zal worden geïllustreerd aan de hand van voorbeelden en korte cases. Bestemd voor Accountants, controllers en financieel professionals die reeds IFRS-kennis hebben opgedaan en die in één dag bijgepraat willen worden over de ontwikkelingen in de afgelopen periode. Docent(en) • prof. dr. Leo van der Tas RA, vaktechnisch partner Ernst & Young, lid Advisory Council IASB, voormalig lid van IFRIC, voorzitter Ernst & Young IFRS Policy Committee en hoogleraar Universiteit van Tilburg • Maarten Hartman RA, vennoot PricewaterhouseCoopers.

prof. dr. Leo van der Tas RA

advanced

40

Externe verslaggeving

Update IFRS 4 IFRS 4 schrijft voor hoe verzekeringscontracten moeten worden verantwoord. De huidige IFRS 4 betreft het resultaat van een eerste fase van een langlopend IASB-project dat al in 1997 is opgestart. Vanaf 2008 is het een gezamenlijk project met de Amerikaanse FASB geworden. Op 30 juli 2010 heeft de IASB een exposure draft uitgebracht en eind september 2010 is er een discussion paper van de FASB verschenen. Naar aanleiding van de ontvangen commentaren hebben de IASB en FASB discussies gevoerd. De verwachting is dat eind 2011 een re-exposure draft of een review draft door de IASB worden uitgebracht en een exposure draft door de FASB. Het is nog niet bekend wanneer een definitieve standaard zal verschijnen. Evenmin is de ingangsdatum bekend. In deze cursus worden de inhoud van IFRS 4 voor verzekeringsbedrijven uitgelegd. Dit betreft zowel de huidige IFRS 4 als ook de wijzigingen in het verloop naar een definitieve standaard alsmede de discussies in dit IASB project.

Datum / Locatie: Dinsdag 29 mei 2012 Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 15.00 - 21.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 5

Doelstelling Aan het eind van de cursus is de deelnemer in staat de verschillen tussen de oude en de nieuwe IFRS 4 standaard te vertalen naar zijn/haar praktijk met betrekking tot de externe verslaggeving van verzekeringscontracten. Inhoud • IFRS 4 oud • IFRS 4 review draft • IFRS 4 commentaren • relevante literatuur • cases • voorbeelden Bestemd voor Accountants in business, openbaar accountants en controllers werkzaam bij of voor verzekeringsmaatschappijen. Docent(en) • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • drs. Agnes van Dijk-Aarzen RA, senior manager Ernst & Young Accountants

prof. dr. Henk Langendijk

advanced

41

Externe verslaggeving

Datum / Locatie: Dinsdag 22 mei 2012 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 13.30- 20:00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

nieuw

To lease or not to lease Het IASB-voorstel voor een nieuwe standaard over leases wordt wel de nieuwste revolutie in financiële verslaggeving genoemd. IASB stelt in de draft standard voor om alle leases, dus ook huur, huurkoop en erfpacht op de balans te zetten van de gebruiker van het actief. Met zeer grote gevolgen voor financiële ratio’s zoals solvabiliteit, return on assets en dergelijke. Ook hebben deze voorstellen vergaande consequenties voor lessors en voor de IT systemen van zowel lessors als lessees. Tijdens deze cursus wordt niet alleen ingegaan op de mogelijke gevolgen voor de fiscale behandeling van leases, maar ook enkele recente ontwikkelingen in de fiscale aspecten van leases behandeld. Doelstelling Na deze cursus bent u op de hoogte van de aanstaande wijzigingen in IFRS en kunt u de belangrijkste consequenties voor uw bedrijf of uw cliënten inschatten. Inhoud In deze cursus wordt de ontwerpstandaard Leases alsmede de definitieve keuzes van de Board uitvoerig besproken. Daarbij wordt Ingegaan op de volgende vragen: • welke contracten vallen in de nieuwe standaarden • wat zijn de gevolgen zijn voor de jaarrekening • welke stappen moeten worden genomen om de impact op de bedrijfsvoering, de informatiesystemen en de fiscaliteit te overzien Tevens wordt ingegaan op de recente fiscale ontwikkelingen in de behandeling van leases. Bestemd voor Accountants en controllers bij bedrijven die als lessee/huurder of lessor/verhuurder optreden. Docent(en) • drs. Warner Bruins Slot, belastingadviseur KPMG & Meijburg • mr. Gerard van Lokven, was tot juli 2011 secretaris van de Nederlandse Vereniging van Leasemaatschappijen (NVL). Tegenwoordig trainer over leases

www.nbavrc.nl

advanced

42

Externe verslaggeving

Basiscursus Solvency II Voor verzekeraars komt er belangrijke nieuwe regelgeving aan; Solvency II als toezichtwetgeving en IFRS Fase II als accounting framework. De Europese Unie heeft de nieuwe Solvency II richtlijnen voor verzekeraars aangenomen. Bij de toepassing van de geavanceerde meettechnieken onder Solvency II krijgen verzekeraars veel beleidsvrijheid om hun risico’s te meten en te managen en daarmee hun kapitaalsvereisten te beïnvloeden. Hiermee heeft Solvency II invloed op veel medewerkers in organisaties. Doelstelling Na deze cursus bent u op de hoogte van de hoofdzaken van Solvency II en de praktische consequenties voor implementatie en reporting alsmede de audit implicaties. Hierbij wordt ook gebruik gemaakt van de ‘lessons learned’ uit Basel II (vergelijkbare regelgeving voor banken die vanaf 1 januari 2008 is geïmplementeerd) en de financiële crisis.

Datum / Locatie: Woensdag 30 mei 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 14.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 450 Niet-leden € 495 PE-punten: 5

Inhoud Drie peilers vormen tezamen Solvency II: quantitative capital requirements, qualitative supervisory review en market discipline. Finance & control, IT- en internal auditafdelingen van verzekeraars hebben direct te maken met de geavanceerde meettechnieken van de diverse risico’s van verzekeraars. Ook hebben ze te maken met de controle van een strategisch, meestal complex en kostbaar, implementatieproject dat zich over meerdere jaren uitstrekt. Externe accountants van verzekeraars dienen de gevolgen van Solvency II te kennen voor de controle van verzekeraars, maar zullen in het implementatietraject ook naar project control willen kijken. Onderwerpen die aan bod komen: • Hoofdlijnen van Solvency II en de status van de ontwikkeling in regelgeving; • Het meten van de diverse risicocategorieën onder Solvency II; • Praktische consequenties voor verzekeraars gezien de ‘lessons learned’ van Basel II en de financiële crisis; • Verwachte audit implicaties. Bestemd voor Controllers, accountants in business, openbaar accountants en interne accountants die werken bij verzekeraars. Docent(en) • drs. Joke Bakker RA, managing director Blue Weaver BV, consultant risk & finance • ir. Véronique Hijl RC FRM, senior beleidsmedewerker van De Nederlandsche Bank

drs. Joke Bakker RA

fundamental

43

Externe verslaggeving

Datum / Locatie: Woensdag 25 april 2012 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 09:30 - 17:00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Basel III De financiële crisis die zich verder ontwikkelde tot een economische crisis heeft de toezichthouders ertoe gezet de kapitaalseisen, zoals vastgelegd in de Basel I en de Basel II akkoorden, onder de loep te nemen. Na een consultatieronde in 2009 is in juli 2010 een nieuw pakket aan eisen door het Bazels Comité (BIS) vastgesteld. Dit pakket heeft tot doel dat zowel de kwaliteit als het niveau van kapitaalreserves van banken verbeterd worden. Kapitaaleisen voor bepaalde producten gaan omhoog. Banken worden gestimuleerd om in goede tijden additionele kapitaalbuffers op te bouwen, zodat zij meer vet op de botten hebben om mindere tijden te doorstaan. Voldoen banken niet of onvoldoende aan deze extra buffer dan worden zij beperkt in de mate waarin dividenden kunnen worden uitgekeerd of prestatie gerelateerde beloningen kunnen worden betaald. Naast een verscherping van de kapitaaleisen zal Basel III ook een aantal standaarden voor liquiditeit introduceren. Deze hebben te maken met een stresstest die moet aantonen dat banken één maand van zeer zwaar weer kunnen doorstaan. Daarnaast zal een langere termijn liquiditeitsstandaard worden geïntroduceerd die te maken heeft met de beperking van de mismatch in looptijd van activa en passiva. Doelstelling Na afloop van deze cursus hebben de deelnemers een goed beeld van Basel III en de achtergronden plus veranderingen ten opzichte van Basel II. Inhoud • noodzaak van toezicht op banken • van Basel I naar Basel II naar Basel III • aanscherping kapitaaleisen • anti-cyclische kapitaalbuffers • liquiditeitsratio’s en eisen • gaan banken nieuw kapitaal aantrekken? • wat gaan klanten merken van de strengere eisen? Bestemd voor Iedereen die geïnteresseerd is in een actuele status van Basel III: controllers, accountants, treasurers, financiële analisten, risicomanagers. Docent(en) • Frans van Laar, directeur en trainer Van Laar Financial Training & Consultancy, heeft 17 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelen analist, investor relations manager, en directeur research geweest. Hij is inmiddels 6 jaar actief als professioneel trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waarde bepaling van ondernemingen en strategie.

Frans van Laar

fundamental

44

Externe verslaggeving

Basel III, capital management and the ICAAP As banks strive for value creation in a highly competitive environment, they inevitably create risks. The greatest threat to a financial institution is when such risks are not properly identified, measured or managed. In these circumstances the result is invariably unexpected losses which, as the financial crisis demonstrates, can threaten the very existence of banks of all sizes. The regulatory response to recent events is contained in Basel III which sets out to make capital requirements more risk-sensitive, enhance risk coverage and strengthen the loss absorbency of available capital. It introduces the concept of building capital buffers during good times so that banks are better positioned to absorb the losses that occur during periods of stress. Basel III further introduces new liquidity management standards. Notwithstanding Basel III, banks continue to focus their risk management programmes, among other things, on finding an expression of their true economic exposure to risk in the form of economic capital. Learning objectives This course examines the latest tools, techniques and best practices surrounding economic capital calculation and management and how to structure an Internal Capital Adequacy Assessment Process (ICAAP) that maximizes its inherent motivational incentives. It considers the Basel accords, with particular focus on Basel III, and examines the composition and interrelationship between the various types of capital - available (book), regulatory and economic and explores frameworks for their effective management.

Date / Location: Wednesday 9 and Thursday 10 May 2012 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Time: 09.30 - 17.00 hrs Price: (overnight stay included) Members € 1.295 Others € 1.395 CPD-credits: 12 Note: English spoken

Content The participants will gain in-depth knowledge of approaches to risk and capital management with particular emphasis on: • The evolving role of risk management in modern banking; • The Basel accords with particular emphasis on Basel III and related requirements; • Creating and implementing a risk adjusted performance measurement (RAPM) framework; • The latest risk management tools and techniques; • Structuring a value-added ICAAP process including aspects such as stress testing, scenario analysis and risk appetite; • Imperfections in modern risk management... their implications and how to overcome them. Intended audience Risk management, finance, audit and compliance staff and management involved in developing or reviewing approaches to risk management and capital management or implementing Basel III. Lecturer • Peter Hughes is a Chartered Accountant, senior banking and finance and a visiting Research Fellow at the University of York. Peter is a former banker and a risk management and audit expert with over 30 years’ experience.

Peter Hughes

advanced

45

Externe verslaggeving

Datum / Locatie: Maandag 4 juni 2012 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09:30 - 17:00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Fast closing en toch effectief rapporteren De economische context waarin veel organisaties opereren, noodzaakt tot het beschikken over het laatste nieuws zodat tijdig bijgestuurd kan worden. Iedere periode moet snel en efficiënt kunnen worden afgesloten zodat er snel actuele informatie over de resultaatontwikkeling beschikbaar komt om bij te sturen en eventueel de ‘outsider’ tijdig te kunnen informeren. Dat betekent niet alleen consolideren en aggregeren van financiële informatie, maar ook voldoende tijd hebben voor analyse en verklaringen. Een ‘fast close’ vraagt dan ook veel van processen en van financials. Doelstelling In deze training wordt het fenomeen ‘fast closing’ uitgediept en wordt het waarom en hoe met de deelnemers besproken. Er is aandacht voor de techniek van fast closing en er wordt uitgebreid stilgestaan bij de rol- en taakopvatting van de moderne controller als een ’spin in het web’ van de bestuurlijke informatievoorziening. Inhoud Aan de orde komt onder meer: • De inrichting en de werking van rapportagelijnen; • Het evenwicht tussen sturing en beheersing; • Een analyse van de meest voorkomende knelpunten en hoe deze op te lossen; • Een antwoord op de vraag of sneller ook beter is; • Hoe de moderne controller grip houdt zonder af te knellen; • Hoe de weerstand van de ‘lijn’ te overwinnen; • Best practices van gerenommeerde organisaties. Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep

drs. Jan de Kroon

fundamental

46

Finance

Interview Luc Keuleneer Efficiënte markten bestaan niet Wat moet er gebeuren om de financiële crisis op te lossen en wat kunnen we doen om nieuwe crises te vermijden? Luc Keuleneer heeft daar duidelijke ideeën over. Er zullen nieuwe regels moeten komen die uitgaan van andere principes over financiële markten. Verder moeten audit en controls meer gericht worden op het functioneren van de top van een organisatie. Want als het daar fout gaat, gaat het ook echt fout.

prof. Luc Keuleneer MBA

“De laatste twintig jaar is men gaan geloven in de efficiëntiegedachte voor financiële markten. Men denkt dat prijzen fundamentele waarden weerspiegelen. In deze denkwijze zijn ook credit ratings een goede maatstaf om de kredietwaardigheid en risico’s weer te geven. Maar inmiddels is wel bewezen dat deze variabelen bepaald geen correcte weergave zijn. Triple A bleek niet altijd even kredietwaardig te zijn; soms bleek er zelfs een zeepbel achter schuil te gaan. We moeten concluderen dat efficiënte financiële markten prachtig lijken in de academische ivoren toren, maar in de praktijk niet blijken te bestaan.” Veel van de wet- en regelgeving is gebaseerd op efficiënte financiële markten. Een verkeerde grondslag dus, volgens Luc Keuleneer. “Vanuit het paradigma van efficiënte markten zijn zij gaan dereguleren en zijn er nieuwe regels opgesteld, bijvoorbeeld voor derivaten. Marktpartijen die niet bepaald hoge ethische normen hanteren, hebben in het verleden derivaten ingezet voor speculatieve doeleinden. Dat is inderdaad gevaarlijk. Maar het kan ook anders. Want als je derivaten zorgvuldig en verstandig inzet als instrument voor financieel risicomanagement, dan vormen ze in feite een verzekering. Daarom hoop ik op nieuwe regelgeving omtrent derivaten, waarbij ze gehandhaafd blijven als financieel instrument, maar foutief gebruik ontmoedigd wordt.” Er is een grondige herziening nodig om tot een gezond mondiaal financieel systeem te komen, zo denkt Luc Keuleneer. “De wijzigingen in de marge die tot nu toe zijn toegepast, leiden niet tot resultaat. Alles moet fundamenteel herijkt worden. Tot nu toe was er telkens een back-up als er iets fout ging in de bankensector. De nationale overheden waren de buffer voor de banken in hun land, en nu de eurozone in gevaar is, vormen het IMF en de Chinezen nog een back-up. Maar het houdt een keer op. Nieuwe regels, gebaseerd op realistische marktprincipes, zijn broodnodig. Evenals veel meer aandacht voor ‘behavioural top management control’. De interne en externe audit en management control waren tot nu toe gericht op de lagen onder de top. Jammer maar helaas: juist op het ‘pluche’ gaat het fout en niet in kantoor Apeldoorn. En als het op dat niveau fout gaat, gaat het ook echt fout. We moeten dus meer rekening houden met gedragingen van topmanagers in onze audits en controles.”

“De wijzigingen in de marge die tot nu toe zijn toegepast, leiden niet tot resultaat. Alles moet fundamenteel herijkt worden.” Luc Keuleneer

prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel en hoogleraar financial management en treasury management Vrije Universiteit Amsterdam

47

Finance

Datum / Locatie: Donderdag 8 maart 2012, KLM Amsterdam Dinsdag 13 maart 2012, Yacht Rotterdam

nieuw

Masterclass Best in finance 2012; business valuation Een innovatieve serie masterclasses

Woensdag 14 maart 2012, Essent Den Bosch, Donderdag 15 maart 2012, Yacht Utrecht Tijd: 16:00 - 19:00 uur Prijs: Leden € 345 Niet-leden € 345 PE-punten: 5 Bijzonderheden: Voorbereidingstijd: 2 uur. Aangezien de beschikbare plaatsen beperkt zijn, kunt u zich ook direct aanmelden voor de drie thema’s in 2012 van de masterclasses Best in finance (zie pagina 22).

Wegens het grote succes van 2011 organiseren Blommaert Enterprise, Essent, Yacht, KLM en NBA-VRC Opleidingen in 2012 een nieuwe serie masterclasses die aansluiten bij de doorontwikkeling van hoogopgeleide en ervaren financials. De ‘Masterclasses Best in finance’ onderscheiden zich door het gebruik van hoogwaardige pre-learning cases en interactie tijdens de bijeenkomsten. In deze masterclass staat het onderwerp ‘Business valuation’ centraal. Wij bieden deze masterclass aan op 4 verschillende data en locaties. Doelstelling Alle thema’s van de ‘Masterclasses Best in finance 2012’ sluiten aan bij de ontwikkelingen in de markt op het gebied van finance. Steeds meer organisaties richten hun financiële functie in volgens het principe ‘Best in finance’. Deze masterclasses dragen bij aan de doorontwikkeling van financials richting business partnership. Inhoud Business valuation is en blijft een actueel onderwerp binnen Finance. Niet alleen wanneer het gaat om M&A transacties maar ook bij het waarderen van lopende projecten en daarmee samenhangende mogelijke impairment dicussies. Er bestaan de bekende ‘rules of thumb’ maar ook meer wetenschappelijk gebaseerde waarderingsregels kunnen hierbij worden gevolgd. Ook binnen het mkb speelt de opvolgings- en dus waarderingsproblematiek de komende jaren een rol als vele DGA’s op het punt van afscheid nemen staan. Deze masterclass zet in het kort het mainstream gedachtegoed van economische waarderingsvraagstukken uiteen en aan de hand van een uitvoerige casus wordt een aantal praktische implicaties gesignaleerd en geanalyseerd. Bestemd voor Accountants, registercontrollers en financiële professionals die willen doorontwikkelen richting business partnership. Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • drs. Stephan van den Broek RA RC, Protiviti BV

advanced

48

nieuw

Masterclass Best in finance 2012; corporate finance Een innovatieve serie masterclasses

Finance

Datum / Locatie: Donderdag 8 november 2012, KLM Amsterdam Dinsdag 13 november 2012, Yacht Rotterdam Woensdag 14 november 2012, Essent Den Bosch

Wegens het overgrote succes van 2011 organiseren Blommaert Enterprise, Essent, Yacht, KLM en NBA-VRC Opleidingen in 2012 een nieuwe serie masterclasses die aansluiten bij de doorontwikkeling van hoogopgeleide en ervaren financials. De ‘Masterclasses Best in finance’ onderscheiden zich door het gebruik van hoogwaardige pre-learning cases en interactie tijdens de bijeenkomsten. In deze masterclass staat het onderwerp ‘Corporate finance’ centraal. Wij bieden deze masterclass aan op 4 verschillende data en locaties. Doelstelling Alle thema’s van de ‘Masterclasses Best in finance 2012’ sluiten aan bij de ontwikkelingen in de markt op het gebied van finance. Steeds meer organisaties richten hun financiële functie in volgens het principe ‘Best in finance’. Deze masterclasses dragen bij aan de doorontwikkeling van financials richting business partnership. Inhoud Met name in tijden van crises is Corporate finance een key issue; Hoe kunnen we de toegang tot krediet garanderen voor het financieren van de doorrol? Wat te doen met de hoeven van de convenanten van de bank in zicht? Is er een creatiever manier om de beoogde overname in Brazilië te (voor)financieren? Hoe om te gaan met onze business klanten die behoorlijk geraakt dreigen te worden door de crisis? Allemaal zaken die de CFO en business controller kunnen worden voorgelegd en waarover dus een mening moet worden gevormd. Hoe kan dit het beste worden aangepakt? Bestaan er referenties en/of ervaringen? Deze masterclass bespreekt bovengenoemde thematiek in een breed maar toegepast kader. U zult de uitdagingen herkennen maar wordt extra geprikkeld om er in goede tijden alvast over na te denken. Want de beste tijd om een dak te prepareren voor herfstachtig weer is lente- en zomertijd.

Donderdag 15 november 2012, Yacht Utrecht Tijd: 16:00 - 19:00 uur Prijs: Leden € 345 Niet-leden € 345 PE-punten: 5 Bijzonderheden: Voorbereidingstijd: 2 uur. Aangezien de beschikbare plaatsen beperkt zijn, kunt u zich ook direct aanmelden voor de drie thema’s in 2012 van de masterclasses Best in finance (zie pagina 22).

Bestemd voor (Register)accountants, registercontrollers en financiële professionals die willen doorontwikkelen richting business partnership. Docenten: • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • drs. Stephan van den Broek RA RC, Protiviti BV • gastspreker (CFO)

advanced

49

Finance

Datum / Locatie: Maandag 25 en dinsdag 26 juni 2012 Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 10.00 - 19.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.795 PE-punten: 13 Bijzonderheden: U ontvangt het boek ‘Risk Management’

Strategic finance De financieel manager als strategisch partner Een onderneming moet steeds sneller reageren op veranderende omstandigheden om succesvol te zijn en mag daarbij niet geremd worden door te gedetailleerde financiële procedures en systemen. Voor de financieel manager betekent dit een steeds grotere spagaat tussen twee traditionele rollen - die van ‘financieel bedrijfseconomisch geweten’ en die van ‘business partner’. De moderne manager denkt mee in een ruimer kader dan zijn voorgangers. Denk hierbij aan ontwikkelingen op het gebied van corporate governance, compliance, risicomanagement en veranderende regelgeving in verslaggeving. Doelstelling Na afloop van deze tweedaagse cursus kunt u de rol van ‘financieel geweten van de onderneming’ en die van volwaardige ‘business partner’ helder onderscheiden en bij de juiste gelegenheid inzetten. Inhoud Draagt uw financieel beleid bij aan de creatie van ondernemingswaarde? Kunt u aantonen dat waardecreatie ook daadwerkelijk het gevolg is van uw financieel beleid? Daarnaast moet uw financieel beleid passen binnen het strategisch kader van de onderneming en zult u een kritische bijdrage aan die strategie moeten leveren. Bovendien bent u als executive medeverantwoordelijk voor het in control houden van de onderneming. Hoe kunt u beide rollen in uw functie combineren? • is mijn onderneming in control? • strategisch management voor financieel managers • fusies en overnames • ethiek in het financieel zakenleven • is er waardecreatie door een goede financiële structuur? • verslaggeving en wat er mis kan lopen Bestemd voor Iedere financiële professional die zich in de combinatie van finance en strategie wil verdiepen, zoals (financieel) managers, accountants, (non-)executive board members, consultants. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial management en treasury management Vrije Universiteit Amsterdam • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • Hans Buysse, partner Syncap en voorzitter BVFA

prof. dr. Tjeu Blommaert

advanced

50

Finance

Datum / Locatie: Dinsdag 19 en woensdag 20 juni 2012

Financiële instrumenten: derivaten

Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen

Weinig financiële zaken zijn zó ondoorgrondelijk als derivaten en de verslaggeving daarover. Ondertussen is het derivatengebruik alleen maar verder toegenomen. In deze cursus worden de basisprincipes en verslaggevingsaspecten van derivaten uitgelegd. Doelstelling Het verschaffen van voldoende kennis om derivaten en ontwikkelingen daarin te begrijpen en toe te passen. Inhoud ‘Mistig specialisme. Sommigen zien een systeemrisico wegens gebrek aan zicht. Terecht of onnodige paniek? De compromissen rond IAS 39 verhogen de helderheid in ieder geval niet. En dan is er de vraag nog of accountants voldoende toegerust zijn voor dit specialisme. Accountants onderling, hun cliënten en ook regelgevers zijn het over veel dingen oneens. Behalve over het feit dat zowel de afgeleide financiële instrumenten zelf als de manier waarop die in de jaarrekening weergegeven worden ingewikkeld zijn.’

Tijd: 10.00 - 20.00 uur / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.395 Niet-leden € 1.595 PE-punten: 14

Veel ingewijden zijn het nog steeds eens met bovenstaand citaat, want het derivatengebruik neemt steeds verder toe. Treasurers zetten derivaten vaker in als hedge-instrument om risico’s af te dekken, bijvoorbeeld bij ongewenste gevoeligheid voor prijsschommelingen op de valuta- en de grondstoffenmarkten of bij krediet- en renterisico’s. De eerste dag van deze tweedaagse cursus gaat over de kennis van derivaten, waarbij de docenten een overzicht geven van populaire derivaten en ingaan op de basisprincipes hoe derivaten begrepen en gewaardeerd kunnen worden. De tweede dag staat volledig in het teken van verslaggevingaspecten. Bestemd voor Een ieder die met derivaten te maken heeft: accountants, controllers en andere financial executives. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial management en treasury management aan de Vrije Universiteit Amsterdam • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP



prof. Luc Keuleneer MBA

fundamental

51

Finance

Datum / Locatie: Donderdag 5 april 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.30 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-punten: 7

Financiering en financieringsdocumentatie voor (middel) grote ondernemingen Het financieringslandschap voor regulier bankkrediet is, ondermeer, door de kredietcrisis sterk in beweging. Waarom leggen banken steeds meer nadruk op zekerheden? Hoe formuleert u een financieringsbeleid om de in uw onderneming aanwezige activa optimaal in te zetten ten behoeve van u (toekomstige) financiering? Waarom wordt de documentatie steeds langer en ingewikkelder? Hoe zit die documentatie in elkaar? Waar krijg ik nog meer mee te maken als ik de financiering ga vastleggen? Doelstelling Deze op de praktijk gerichte cursus geeft aan hoe u de regie kunt houden bij het aantrekken van financiering. U verkrijgt kennis over het belang van zekerheden en u leert hoe financieringsdocumentatie in elkaar steekt en waar u op moet letten. De insteek van de cursus is gericht op (middel) grote ondernemingen, die gefinancierd worden door meer dan één bank. Inhoud In de ochtend ligt het accent op financiering en de centrale rol die zekerheden hierin spelen. In de middag komt de financieringsdocumentatie aan bod met aandacht voor de zogenaamde LMA documentatie. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • rol van zekerheden, kredietverlies en kapitaalsbeslag • financieringsvormen en -alternatieven • financieringsbeleid • covenants • architectuur van financieringsdocumentatie • belangrijkste onderhandelpunten in de kredietdocumentatie • documentatieproces Voor het ochtendprogramma wordt gebruik gemaakt van een business case. Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers van (middel) grote ondernemingen die op een praktische wijze willen ervaren wat er komt kijken bij het formuleren van een financieringsbeleid en aantrekken van financiering. Docent(en) • ir. Rolf Michon MFE, directeur Orchard Finance • mr. Willem Jarigsma, advocaat en vennoot Loyens & Loeff N.V.

ir. Rolf Michon MFE

advanced

52

Finance

Best practices in valuation Hoewel de basisprincipes van de meest gebruikte waarderingsmethoden welbekend zijn, blijkt men in de waarderingspraktijk constant tegen fundamentele problemen aan te lopen. Toepassing van deze methoden vergt een diepgaand begrip dat vaak ontbreekt. Goed onderlegde tegenpartijen en adviseurs weten soms handig gebruik te maken van dergelijk onbegrip. Belangrijke beslissingen zoals de aan- of verkoop van een bedrijfsonderdeel of zelfs de gehele onderneming worden dan ook vaak genomen op basis van waarderingen die de werkelijkheid geen recht doen. Doelstelling Deze cursus biedt een beter inzicht in de technische details van een waardering in de context van fusies en overnames, LBOs & MBOs, en in de procesmatige aspecten van waardering. Inhoud De meest gebruikte methoden worden middels gedetailleerde voorbeelden in MS Excel uitgebreid toegelicht, waarbij de nadruk op de volgende aspecten ligt: •

Datum / Locatie: Maandag 23 april en dinsdag 24 april 2012 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.30 - 21.00 / 09.30 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies, incl. diner) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.495 PE-punten: 12

Fusies & overnames : essentiële onderdelen van de bedrijfswaardering in een fusie- en overnametraject worden behandeld zoals: - waarderingsproces, waardestuwers en prijsbepalende factoren - verband tussen strategie, waardestuwers, projecties en waardering - bepaling van discontonteringsvoeten - gebruik van multiples - inschatting van synergiewaarde - instrumenten ter beheersing van behavioral biases

• LBOs & MBOs: private equity investeerders en leveraged finance bankiers benaderen waardering veelal anders dan in de leerboeken wordt beschreven; de verschillen en valkuilen komen aan bod. Bestemd voor Finance en accounting professionals en adviseurs die bekend zijn met de basisprincipes van waardering en die beter inzicht willen krijgen in: • Het gebruik van de verschillende waarderingsmethoden in de praktijk; • De keuzes die gemaakt dienen te worden; • De wetenschappelijke en praktische onderbouwing van deze keuzes. Docenten • drs. Ed Sprokholt, assistant professor finance Nyenrode Business Universiteit • drs. Hans Haanappel, valuation consultant & lecturer Nyenrode Business Universiteit drs. Ed Sprokholt

advanced

53

Fiscaal & recht

Interview Erica Steenwijk “Wij willen de verwachtingen van AA’s waarmaken”

Erica Steenwijk AA/FB

In het dagelijks leven werkt Erica Steenwijk bij de gemeente Rotterdam, als programmamanager van het programma Verbeterplan financiële huishouding. Naast haar werk wil zij zich graag inzetten voor haar vakgenoten. Ze maakt deel uit van het afdelingsbestuur van NOvAA Zuid-Holland en is sinds kort één van de nieuwe bestuursleden van de ledengroep accountants in business (AIB) bij de NBA. Zij vertegenwoordigt de AIB’s met een AA-titel. “Veel AA’s zijn enthousiast dat ze nu onder de NBA vallen. Wij willen hun verwachtingen waarmaken.” Nu NIVRA en NOvAA gefuseerd zijn tot NBA bestaat de ledengroep AIB zowel uit RA’s als AA’s. Erica Steenwijk vertegenwoordigt de AA’s, die voorheen lid waren van de NOvAA. “Als bestuur van de ledengroep willen wij de belangen van de AIB goed behartigen en zorgen voor een goede dienstverlening aan deze groep accountants. De komende tijd is de integratie van de AA’s natuurlijk een speerpunt.”

“Veel AA’s zijn enthousiast dat ze nu onder de NBA vallen. Wij willen hun verwachtingen

In december 2010 werd een enquête onder de 1.550 nieuwe leden gehouden, waarbij het accent lag op wensen en verwachtingen van de NBA. Erica Steenwijk: “Het bleek dat de AA’s in business op zich niet ontevreden waren over de dienstverlening van de NOvAA, maar dat ze wel merkten dat deze zich primair richtte op de accountants in het openbaar beroep. Wij kunnen ze meer bieden, bijvoorbeeld op het gebied van opleidingen. Vanuit NBA-VRC worden nu al diverse cursussen georganiseerd die zijn toegesneden op de AA, onder meer op het gebied van financiële verslaggeving en fiscale zaken. Wat niet uit de enquête bleek, maar wel uit de inschrijvingen, is dat veel AA’s geïnteresseerd zijn in cursussen op het gebied van persoonlijke vaardigheden.” Net als alle andere leden krijgen de AA’s het tijdschrift MCA. Erica Steenwijk: “Ze gaan gewoon deel uitmaken van de club. Het blijkt dat accountants in business veelal in dezelfde soort functies werkzaam zijn, ongeacht of zij RA of AA zijn. De integratie is dan ook heel logisch. Wij merken dat veel AA’s er enthousiast over zijn. Voor ons als bestuur is het de uitdaging om de verwachtingen waar te maken. Om dat te monitoren, zal er over circa anderhalf jaar een nieuwe enquête gehouden worden.”

waarmaken.” Erica Steenwijk

54

Erica Steenwijk AA/FB, programmamanager Besturing & Verantwoording van het Verbeterplan financiële huishouding gemeente Rotterdam, bestuurslid ledengroep AIB van de NBA

nieuw

Zorgplicht in concernverband Over onverwachte aansprakelijkheid De aloude gedachte dat het onderbrengen van concernactiviteiten in aparte BV’s en NV’s een waterdichte bescherming biedt tegen aansprakelijkheid, is sterk aan het afnemen. Vennootschappen die aan het hoofd van een concern staan, krijgen in toenemende mate te maken met aanspraken van schuldeisers, werknemers en curatoren van deelnemingen. Die aanspraken hebben steeds vaker succes. Dit volgt niet alleen op te creatief ontworpen groepsstructuren maar ook omdat in het algemeen in meer opzichten zorgplichten (van banken, overheden en overheidsinstanties, zoals DNB) worden aangenomen. Deze ontwikkeling heeft een grote impact op het concern en de concernleiding. De vorm van de actuele organisatie is bepalend voor toekomstige aansprakelijkheid.

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Woensdag 23 mei 2012 Bilderberg Europa Hotel, Scheveningen Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

Doelstelling De doelstelling van deze cursus is om inzicht te krijgen in de wijze waarop (onverwachte) aanspraken vermeden kunnen worden terwijl toch voldoende sturing wordt gegeven aan het concern. Inhoud In deze cursus komt niet alleen de achtergrond van deze tendens aan de orde. De nadruk ligt op de actualiteit en de voorzienbare toekomst van de trend. Om tot het inzicht te komen voor de oplossing komen de volgende onderwerpen aan bod: • concern- en bestuurdersaansprakelijkheid • vrijwillige vormen van aansprakelijkheid (zoals 403-verklaringen, bancaire zekerheden en fiscale eenheden) • zorgplicht van banken voor ondernemingen en de impact van bancaire aanspraken op het concern Er zal tevens een parallel worden getrokken naar vergelijkbare structuren zoals overheden jegens gesubsidieerde instellingen. Bestemd voor Controllers, accountants in business en bestuurders van grote en middelgrote ondernemingen en instellingen. Docent • mr. Robert van Moorsel, advocaat bij Van den Herik & Verhulst Advocaten NV. Als advocaat staat hij aandeel houders en bestuurders bij van ondernemingen in moeilijkheden. Hij is regelmatig curator in grote en middelgrote faillissementen.

mr. Robert van Moorsel

advanced + expert

55

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Dinsdag 19 juni 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 14.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 525 Niet-leden € 625 PE-punten: 5

Actualiteiten ondernemingsrecht Tegenwoordig is kennis van de ontwikkelingen in het ondernemingsrecht onmisbaar. Het ondernemingsrecht is in deze tijd geen ‘rustig bezit’ maar volop in beweging, en niet de minste veranderingen staan ons te wachten. Daar komt bij dat ook in de rechtspraak de rechtsvorming over ondernemingsrechtelijke onderwerpen voortgaat. Deze cursus geeft een mooi overzicht, op praktische wijze, van de ondernemingrechtelijke actualiteiten. Doelstelling De doelstelling is de deelnemers vertrouwd te maken met de ontwikkelingen in de rechtspraak en de wetgeving, met een praktijkgerichte invalshoek. De nadruk ligt op de ontwikkelingen die van belang zijn voor het mkb. Tijdens de cursus is er ruimte om praktijkervaringen uit te wisselen. Inhoud De definitieve samenstelling van het programma hangt af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. Naar verwachting zullen de volgende onderwerpen aan bod komen: • aansprakelijkheid van bestuurders en andere bij de vennootschap betrokkenen • vertegenwoordiging, onder andere tegenstrijdig belang • flexibilisering van het BV-recht: laatste ontwikkelingen, wijzigingen • enquêterecht: noodzaakfinanciering, bescherming minderheidsaandeelhouders, norm voor behoorlijke taakvervulling • ontwikkelingen rondom de 2:403-verklaring • kapitaalbescherming • corporate governance Bestemd voor Iedere financiële professional die zijn of haar kennis up to date wil houden. Docent(en) • mr. Annelies Brink-van der Meer, docent ondernemingsrecht en onderzoeker aan de Vrije Universiteit te Amsterdam • dr. Robbert van het Kaar, senior onderzoeker bij het Hugo Sinzheimer Instituut voor Arbeidsrecht, Universiteit van Amsterdam

mr. Annelies Brink-van der Meer

advanced

56

Fiscaal & recht

Corporate recovery Wat te doen bij een onderneming in zwaar weer? Als het met een onderneming minder goed gaat of het voortbestaan wordt bedreigd, is snel en adequaat handelen vereist. Op basis van een objectieve analyse en een afweging van alle (on)mogelijkheden zal er een helder uitgewerkt verbeter- of continuïteitsscenario moeten komen. De samenwerking met betrokken banken, kredietverzekeraars, lease- en factormaatschappijen, fiscus en overige crediteuren kan vaak bijzonder constructief zijn. Waar het niet anders kan moet soms worden uitgeweken naar een crediteurenakkoord of een doorstart na een faillissement. Hoe dient u zich op te stellen in deze juridisch en fiscaal complexe situatie en hoe kunt u toegevoegde waarde leveren in dit krachtenveld van (ogenschijnlijk) tegengestelde belangen?

Datum / Locatie: Donderdag 29 maart 2012 Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 895 PE-punten: 8

Doelstelling U maakt kennis met het complexe proces van reorganiseren in zwaar weer, eventueel leidend tot faillissement en doorstart. U leert om vroegtijdig signalen te interpreteren en financiële, juridische en fiscale risico’s te herkennen. Hierna kunt u een klankbord zijn voor de ondernemer in zwaar weer en weet u wanneer de kennis van een expert noodzakelijk is. Inhoud Diverse gerenommeerde sprekers belichten dit onderwerp vanuit hun vakgebied en jarenlange praktijkervaring op het gebied van corporate recovery als adviseur, bankier, arbeidsrechtjurist en curator. Tijdens deze cursus zullen de thema’s mede aan de hand van een casus worden besproken. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Welke partijen spelen een rol in het proces van corporate recovery en wat zijn hun belangen? • Welke signalen geven aan dat het minder gaat met een onderneming? • Hoe gaat de afdeling bijzonder beheer van een bank te werk? • Welke mogelijkheden zijn er om te reorganiseren buiten faillissement? • Wat zijn de specifieke arbeidsrechtelijke aspecten? • Hoe werkt een faillissement en wat is er nodig voor een succesvolle doorstart? • Wat is een sterfhuisconstructie en hoe werkt deze? • Wat is de positie van de fiscus en welke regelingen zijn er mogelijk? • Hoe gaat een curator te werk en hoe kunt u problemen voorkomen? Bestemd voor Controllers, accountants in business en openbaar accountants. Docent(en) • drs. Robert Smits RA, partner bij Krüger & Partners • drs. Jantine Hak RA, partner bij Krüger & Partners • dhr. Chris West, voormalig bijzonder beheer bankier en zelfstandig adviseur • mr. Max Keulaerds, partner bij BarentsKrans Advocaten en Notarissen • mr. Carin Scheuder, partner bij De Advocaten van Van Riet

drs. Jantine Hak RA

fundamental

57

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Vrijdag 22 juni 2012 Nieuwegein Tijd: 12.30 - 17.00 uur Prijs (excl. btw): Leden € 230 Niet-leden € 265

nieuw

Seminar fiscale actualiteiten Fiscale ontwikkelingen staan nooit stil. Het volgen van deze ontwikkelingen en bijhouden van de fiscale kennis is een hele kluif voor accountants in business en de mkb-accountantspraktijk. Maar het is essentieel voor een goede beroepsuitoefening. De tips in dit seminar helpen u bij het adviseren van uw klanten. Doelstelling Dit seminar heeft een grootschalige college-setting en verschaft u een praktisch zicht op de belangrijkste fiscale ontwikkelingen (rechtspraak, beleid etc.) voor de optimale fiscale advisering in de mkb-praktijk.

PE-punten: 4 Bijzonderheden: Deze cursus is in samenwerking met onze partner NBA Opleidingen. De cursusprijs is exclusief BTW (19%). Kijk voor meer informatie over de BTW op pagina 13.

advanced

58

Inhoud De meest relevante wetswijzigingen, rechtspraak, resoluties en ontwikkelingen op het fiscale terrein worden besproken. Bestemd voor Accountants in business en mkb-accountants. Docent • mr. Hans Zwagemaker, zelfstandig gevestigd fiscalist. Daarnaast is Hans verbonden aan BRG Accountants & Belastingadviseurs B.V., hoofdredacteur van de digitale nieuwsbrief www.BelastingBelangen.nl en raadsheer plaatsvervanger bij het Gerechtshof ‘s-Gravenhage.

nieuw

De werkkostenregeling Per 1 januari 2011 zijn veel vrije vergoedingen en verstrekkingen in de loonsfeer afgeschaft en vervangen door de werkkostenregeling. Die regeling biedt de werkgever op jaarbasis een vrije ruimte van 1,4% van de fiscale loonsom over dat jaar. Die ruimte kan hij onder bepaalde voorwaarden gebruiken voor belastingvrije vergoedingen en verstrekkingen aan het personeel. Naast de werkkostenregeling blijft een aantal ‘gerichte’ vrijstellingen bestaan. Er is een overgangsregeling: werkgevers kunnen in 2011, 2012 en 2013 nog kiezen om het vroegere systeem van vergoedingen en verstrekkingen aan te houden. Iedere werkgever moet aan het begin van een jaar beslissen of hij de nieuwe regeling gaat benutten. De arbeidsvoorwaarden moeten vaak wel worden aangepast, en er moet op tijd mee begonnen worden. De werkkostenregeling kan voordelig zijn, vooral voor werkgevers met veel personeel, maar ook voor de DGA in een eenpersoonsvennootschap. Gelijktijdig met de invoering van de werkkostenregeling is het loonbegrip aangepast, en is de waardering van loon in natura gewijzigd. Doelstelling Na afloop kunt u de weloverwogen kiezen of u uw klanten moet adviseren om over te stappen op de werkkostenregeling. Inhoud • Aanpassingen van het loonbegrip per 2011 • Intermediaire kosten • Gerichte vrijstellingen • De vereiste onderbouwing vooraf van vaste kostenvergoedingen • Loon in natura; nieuwe waarderingsregels • Werkplek gerelateerde voorzieningen • Eindheffingsloon of werknemersloon; tijdstip van aanwijzing • De vrije ruimte van de werkkostenregeling • De berekening van de vrije ruimte; vooraf en achteraf • De 80% eindheffing • De overgangsregeling, plussen en minnen • Praktische voorbeelden

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Dinsdag 20 maart 2012, Amsterdam of Woensdag 6 juni 2012, Eindhoven Tijd: 14.00 - 21.00 uur Prijs (ecl. btw): Leden € 420 Niet-leden € 480 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Deze cursus is in samenwerking met onze partner NBA Opleidingen. De cursusprijs is exclusief BTW (19%). Kijk voor meer informatie over de BTW op pagina 13.

Bestemd voor Accountants in business en mkb-accountants. Docent(en) • mr. Hans Zwagemaker, zelfstandig gevestigd fiscalist. Daarnaast is Hans verbonden aan BRG Accountants & Belastingadviseurs B.V., hoofdredacteur van de digitale nieuwsbrief www.BelastingBelangen.nl en raadsheer-plaatsvervanger bij het Gerechtshof ‘s-Gravenhage.

advanced

59

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Woensdag 28 maart 2012, Nootdorp of Woensdag 13 juni 2012, Nieuwegein Tijd: 14.00 - 21.00 uur Prijs (excl. btw): Leden € 420 Niet-leden € 480 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Deze cursus is in samenwerking met onze partner NBA Opleidingen. De cursusprijs is exclusief BTW (19%). Kijk voor meer informatie over de BTW op pagina 13.

nieuw

Financiële verhoudingen tussen moeder- en dochter-BV De financiële verhoudingen tussen moeder- en dochter-bv’s kunnen fiscaal vragen oproepen. Over de onderlinge transacties, de financiering over en weer, de aansprakelijkheid en nog veel meer. Bijvoorbeeld afwaarderingen op vorderingen die niet aftrekbaar zijn, rente die bij de betalende concern-bv niet aftrekbaar is en bij de ontvangende bv wél belast wordt, correcties op de gehanteerde prijzen bij leveringen of diensten binnen de groep. Doelstelling In deze cursus worden de fiscale aspecten van dergelijke concernproblemen op een praktische wijze aan de orde gesteld; u leert hoe u deze problemen kunt voorkomen én oplossen. Inhoud • Aandelenkapitaal of leningen bij financiering • Renteaftrekbeperkingen • Thin-capregeling; hybride en onzakelijke leningen • Borgstelling, compte jointe regelingen • Afwaardering van vorderingen; mogelijkheden en onmogelijkheden • Zakelijk handelen; verkapte uitdelingen van winst en informele kapitaalstortingen • Fiscale eenheid of deelnemingsvrijstelling • Praktijkcases Bestemd voor Accountants in business en mkb-accountants. Docent(en) • mr. Hans Zwagemaker, zelfstandig gevestigd fiscalist. Daarnaast is Hans verbonden aan BRG Accountants & Belastingadviseurs B.V., hoofdredacteur van de digitale nieuwsbrief www.BelastingBelangen.nl en raadsheer- plaatsvervanger bij het Gerechtshof ‘s-Gravenhage.

advanced

60

Governance & Assurance

Interview Arnoud Vossen Toezicht meer systeemgericht De afgelopen jaren is het toezicht op de financiële sector flink geïntensiveerd en geherstructureerd. De ‘sense of urgency’ hiervoor was hoog, na diverse schandalen en het ontstaan van de financiële crisis. Waar in het verleden de focus van het toezicht lag op individuele instellingen, worden nu veel meer risicoanalyses in een bredere context uitgevoerd. Daartoe zijn nieuwe toezichthoudende organen opgericht en is er meer samenwerking tussen de verschillende toezichthouders.

drs. Arnoud Vossen RA

Arnoud Vossen was enkele jaren secretaris-generaal van de European Banking Authority (EBA). Nu is hij weer terug bij De Nederlandsche Bank. Hij heeft een goed beeld van de ontwikkelingen in de financiële sector en het toezicht daarop. “Financiële producten zijn complexer geworden en worden op verschillende plaatsen en in verschillende combinaties aangeboden. Er is een vervaging ontstaan tussen retail en investment banking. In de UK wordt er nu flink gedebatteerd over de vraag of er binnen een bank die het allebei doet een scheiding moet komen tussen de verschillende activiteiten. De activiteiten in het retail-deel zouden dan weer gericht zijn op de semipublieke functie voor het grote publiek. ‘Back to basics’ dus. Ook in veel andere landen wordt gediscussieerd over de inrichting van de nationale bankensector.” “Het toezicht richt zich op het vroegtijdig ontdekken van potentiële economische bubbels en andere negatieve macroeconomische ontwikkelingen. Daartoe hebben we een systeem waarbij risicoanalyses gedaan worden op het niveau van groepen van instellingen en voor de gehele nationale of zelfs internationale financiële sector. De European Systemic Risk Board (ESRB) is zo’n toezichthouder die grensoverschrijdend te werk gaat. Zij richten zich op de financiële stabiliteit in Europa. De ESRB brengt systeemrisico’s in kaart en kan de EBA en de nationale toezichthouders aanbevelingen geven om maatregelen te nemen. Een ander voorbeeld is het Joint Committee, het samenwerkingsverband tussen EBA, EIOPA en ESMA, die gezamenlijk spreken over de risico’s van de onder hun toezicht staande instellingen en effectenmarkten en op basis daarvan trends ontdekken.” Daarnaast wordt de interconnectiviteit tussen een financiële instelling en haar omgeving veel nadrukkelijker bestudeerd. Arnoud Vossen: “Neem nu de Madoff-casus. Jarenlang hebben individuele en institutionele beleggers voor miljarden geïnvesteerd in Madoff-fondsen. Totdat het misging en de directe beleggers in deze fondsen hun geld kwijt waren. Maar daar hield het niet mee op, want deze verliezen leidden weer tot verliezen voor de laag daaromheen. Zie het als een steen die in het water gegooid wordt, wat een steeds groter wordende cirkel veroorzaakt. Uiteindelijk had ‘Madoff’ een wereldwijde impact, ook op gerenommeerde instellingen die niet eens direct in deze fondsen hadden belegd. Dit voorbeeld toont aan hoe belangrijk het is om zicht te hebben op de directe en indirecte exposures van banken, verzekeraars en pensioenfondsen. De nieuwe vormen van toezicht beogen dergelijke risico’s eerder te onderkennen en aan te pakken.”

“Dit voorbeeld toont aan hoe belangrijk het is om zicht te hebben op de directe en indirecte exposures van banken, verzekeraars en pensioenfondsen.” Arnoud Vossen

drs. Arnoud Vossen RA was afdelingsdirecteur van De Nederlandsche Bank voordat hij in januari 2008 werd gedetacheerd bij het Comitee of European Banking Supervisors als plaatsvervangend secretaris-generaal. Later dat jaar werd hij secretaris-generaal. Sinds oktober 2011 is hij weer terug bij De Nederlandsche Bank, nu als afdelingsdirecteur van de grote pensioenfondsen.

61

Governance & Assurance

Datum / Locatie: Maandag 18 juni 2012 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.00 - 21.30 uur Prijs: (incl. diner) Leden € 840 Niet-leden € 840 PE-punten: 7

Masterclass internal control De laatste jaren is het onderwerp ‘interne beheersing’ in belang toegenomen. Steeds vaker wordt door bedrijven om (additionele) assurance gevraagd over de dienstverlening. Maar ook toezichthouders zoeken naar meer zekerheid en het management wordt gevraagd zich duidelijker uit te spreken. Voorbeelden van assurance zijn de SAS70 verklaring en de ‘in control statement’. Wat is hiervan de toegevoegde waarde? Begrijpen we het? Of lijkt het eerder gebakken lucht? In deze masterclass krijgt u de laatste inzichten aangeboden waarmee u in uw organisatie de interne beheersingssystemen en risicomanagement verder kunt helpen versterken. Deze masterclass behandelt tevens de vraag hoe men tot een ‘in control’ verklaring komt, welke waarde hieraan kan worden gehecht en hoe men een verdere integratie tussen governance, risk & compliance kan bereiken. Doelstelling Na deze masterclass bent u in staat de processen op het gebied van management control, internal control, governance risk & compliance in de organisatie beter te beheersen. Inhoud In deze masterclass komen de volgende onderwerpen aan de orde: • interne beheersing • wanneer ben je ‘in control’? • management control system • (risico) management • risk assessment proces • risicorapportages • governance, risk & compliance Bestemd voor Deze masterclass is bestemd voor managers, risicomanagers, controllers, compliance officers, accountants en managers internal control. Docent(en) • prof. dr. Leen Paape RA RO CIA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening en dean Nyenrode, school of Accountancy & Controlling • dr. ing. Jürgen van Grinsven, directeur Artena Business Consulting en lecturer bestuurlijke informatievoorziening Nyenrode School of Accountancy & Controlling

prof. dr. Leen Paape RA RO CIA

advanced

62

Governance & Assurance

Horizontaal toezicht De wereld om ons heen verandert razendsnel. Trends als globalisering, digitalisering, maatschappelijk verantwoord ondernemen en dergelijke zijn niet nieuw meer. Processen verlopen steeds sneller en er is meer informatie mee gemoeid. Dit alles raakt alle (rechts)personen, ook overheidsinstanties als de Belastingdienst. Het aantal contactmomenten tussen de fiscus en belastingplichtigen stijgt enorm. De snelheid van handelen die nu vereist is en de hoeveelheid te verwerken informatie is immens! Kan de Belastingdienst dat nog wel bijhouden of is er sprake van een versleten wapenarsenaal? De Belastingdienst kent deze vragen en wil een antwoord bieden. Een belangrijk antwoord is het zogeheten horizontaal toezicht: een ontwikkeling van wantrouwen naar vertrouwen.

Datum / Locatie: Maandag 14 mei 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 13.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Doelstelling In no-time wordt u vertrouwd gemaakt met het nieuwe begrippenkader. Dat is nodig omdat iedere accountant en diens klanten met de nieuwe toezichtsvorm te maken krijgt. Inhoud U krijgt antwoord op de volgende vragen: • Wat is horizontaal toezicht? • Wat is de ‘winst’ ervan voor ons als belastingplichtigen? • Wat is de strekking van een zogeheten tax control framework? • Wat is tax assurance precies? • Wat is een convenant Horizontaal Toezicht? • Wat is de rol die de accountant en belastingadviseur hierbij kunnen vervullen? Bestemd voor Elke accountant en adviseur, niet alleen uit zakelijk oogpunt maar ook als belastingplichtige. Iedereen krijgt hiermee te maken, dat is zeker! Docent(en) • prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA, hoogleraar forensische accountancy Business Universiteit Nyenrode en Universiteit Leiden • Meindert Brunia RA, organisatie-, bestuurs- en veranderkundige, betrokken bij Horizontaal Toezicht • drs. Arthur de Hart RC EMoC, manager compliance, risk management en insurance Tata Steel IJmuiden

prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA

advanced

63

IT & Assurance

Interview Lineke Sneller IT-kennis levert Finance-professional veel op

Prof. dr. Lineke Sneller RC

Lineke Sneller is CIO bij Vodafone Nederland. Daarnaast is zij hoogleraar Accounting Information Systems aan Nyenrode Business Universiteit. Finance en IT gaan bij Lineke hand in hand. Dat ervaart zij als zeer nuttig. Zij maakt zich er dan ook sterk voor dat Finance-professionals zich meer verdiepen in IT, bij voorkeur al in de opleiding. “Niet alleen kan IT ons meer zekerheid opleveren met de inzet van minder mensen, het maakt het Finance-werk uiteindelijk veel interessanter.” In veel bedrijven wordt in IT veel geïnvesteerd. Dat geldt zeker bij een telecomoperator als Vodafone. Lineke Sneller: “Onze hele organisatie is van IT doordrongen; dat maakt dit bedrijf voor mij zo interessant. Neem bijvoorbeeld de introductie van een nieuwe dienst, dat betekent ook altijd een investeringsbeslissing op het gebied van IT. Wat zit er voor IT in het product, wat kost het om de website aan te passen, hoe kunnen wij onze klanten aansluiten op de nieuwe dienst, hoe zorgen we dat customer management de informatie over de klant heeft, en hoe zorg je ervoor dat je de afnemers van het product kunt factureren? En dan de tegenhanger: wat zal het ons opleveren? In dat kader is de toegevoegde waarde van IT een boeiend onderwerp. Hoe zeker kun je zijn dat een investering in IT ook daadwerkelijk oplevert wat je verwacht?”

“Maar ook andere Finance-professionals, zoals controllers en accountants in business, hebben ongetwijfeld veel profijt van een grotere kennis van IT.” Lineke Sneller

64

Hoe kun je ervoor zorgen dat de diensten die je hebt geleverd ook in de vorm van opbrengsten terugkeren naar je bedrijf? Dat is natuurlijk essentieel voor elk bedrijf, maar in telecomland is het extra complex. “Vodafone levert miljoenen telefoontikken per dag. Het is nog net niet zo dat aan iedere tik een ander tarief hangt, maar er is veel prijsdifferentiatie. ‘Revenue assurance’ is voor ons dus een cruciaal aspect. Omdat de prijsdifferentiatie in systemen is vastgelegd gaan Finance en IT hier hand in hand. Ik merk bij dit soort onderwerpen dat ik beide talen spreek en dat is heel verrijkend.” “Ik vind dat in het financiële onderwijs in Nederland te weinig aandacht besteed wordt aan IT. Voor accountants kan ‘audit automation’ routinematig controlewerk overbodig maken. Dan kan het werk met minder mensen gedaan worden. De audit-professionals kunnen zich hierdoor richten op de echt interessante aspecten van het werk en hoogwaardige adviezen geven. Maar ook andere Finance-professionals, zoals controllers en accountants in business, hebben ongetwijfeld veel profijt van een grotere kennis van IT. Door meer te vertrouwen op geautomatiseerde beheersingsmaatregelen krijg je meer zekerheid over de cijfers: ‘assurance through IT’” prof. dr. Lineke Sneller RC, CIO Vodafone Nederland.

nieuw

Masterclass where finance & IT meet De financiële functie is een gebruiker van informatie en daardoor ook van IT. Met de huidige ontwikkelingen op ITterrein moet de financial een zodanige IT-kennis hebben dat hij kan bepalen wanneer en hoe hij zijn eigen IT-kennis op een bepaald terrein wil vergroten en wanneer en hoe hij met de IT-functie wil samenwerken. Doelstelling Het doel van deze masterclass is een beeld creëren van de huidige mogelijkheden op het raakvlak van finance & IT en hoe finance & IT idealiter zouden moeten samenwerken.

IT & Assurance Datum / Locatie: Dinsdag 8 mei 2012 Rai, Amsterdam Tijd: 16.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 295 Niet-leden € 350 PE-punten: 3

Inhoud Door middel van een open dialoog gaat u als deelnemer met de docent een tocht maken door de dynamische wereld van IT. Aan de hand van een vooraf door u uitgewerkte korte opdracht gaat u met de andere deelnemers in discussie. Het eerste deel van de bijeenkomst is gericht op de probleemafbakening en huidige stand van IT en het tweede deel gaat in op de samenwerking tussen de financiële functie en IT.

Bijzonderheden: Maximaal 15 deelnemers. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur.

Bestemd voor Accountants in business, controllers en andere professionals die te maken hebben met vraagstukken op het raakvlak van finance & IT. Docent(en) • prof. dr. Eddy Vaassen RA, professor of accountancy aan de Universiteit van Tilburg

prof. dr. Eddy Vaassen RA

advanced

65

IT & Assurance

Datum / Locatie: Maandag 16 april 2012 Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

AO nieuwe stijl Het vakgebied administratieve organisatie (AO) is sterk in ontwikkeling. De boekhoudschandalen van onder andere Enron, Worldcom en Ahold hebben geleid tot onderkenning van het vakgebied en toenemende aandacht voor het belang ervan. Wet- en regelgeving, zoals de Sarbanes Oxley-Act in de Verenigde Staten en de code Tabaksblat in Nederland, verplichten organisaties de AO periodiek te evalueren en gebreken te rapporteren. Maar levert dit nu meer zekerheid op en wat is een goede AO? De afgelopen periode laat zien dat ook bedrijven die een ‘in control statement’ hebben afgegeven, failliet kunnen gaan of door de overheid gered moeten worden. De standaardmaatregelen als controletechnische functiescheiding en geautomatiseerde controles leiden vaak tot een starheid van handelen. Dit remt flexibiliteit en innovatief gedrag in organisaties af. En wellicht nog belangrijker: deze maatregelen leveren niet altijd de beoogde effectiviteit. De klassieke AO schiet hierbij tekort; tijd voor een AO nieuwe stijl! Er is een denk- en werkwijze ontwikkeld voor het ontwerpen en beoordelen van de administratieve organisatie. Hierbij is rekening gehouden met de strategie en omgevingsfactoren van de organisatie. AO nieuwe stijl houdt rekening met de wisselwerking tussen het specifieke karakter van de organisatie en de (on)mogelijkheden van het inzetten van beheersmaatregelen om te komen tot een effectieve en efficiënte interne beheersing. Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat te overzien hoe de effectiviteit en efficiency van de administratieve organisatie kunnen worden geanalyseerd. Inhoud • Beïnvloeding van de administratieve organisatie door: strategievorming, organisatiestructuur, processtructuur, beheersingsmaatregelen en factoren zoals leiderschapsstijl, control-stijl, strategie en kerncompetenties; • Vastlegging van de administratieve organisatie door: het transparant maken en verbinden van doelstellingen en risico’s, sturing en beheersingsmaatregelen en managementinformatie over effectiviteit en naleving; • Analyse en verbeteringen van de administratieve organisatie: relatie met methoden zoals COSO en balanced control approach, waarbij nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de grenzen en beperkingen van de formele systemen. Bestemd voor Financial executives die betrokken zijn bij de inrichting, evaluatie en verbetering van de administratieve organisatie. Docent(en) • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening Universiteit van Tilburg (TiasNimbas) en hoogleraar management in het bijzonder controlling Open Universiteit Nederland

prof. dr. Arco van de Ven RA

advanced

66

IT & Assurance

Business intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Business intelligence (BI) is een techniek voor het verzamelen en analyseren van informatie ter ondersteuning van beslissingen. De toepassing van BI heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Vrijwel iedere organisatie heeft inmiddels flink geïnvesteerd in BI, met wisselend succes. De vraag dient zich aan of het zinvol is om hierin (verder) te investeren, of dat er efficiëntere en effectievere oplossingen zijn voor beslissingsondersteunende informatie. Doelstelling Na deze cursus weet u wat de toepassingsmogelijkheden en -onmogelijkheden van BI zijn. En u weet welke investeringen gemoeid zijn met BI implementaties. U leert hoe u het rendement op deze investeringen kunt vergroten. En welke alternatieve manieren van informatievoorziening er zijn om de besliskracht in uw organisatie te vergroten.

Datum / Locatie: Donderdag 5 juli 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

Inhoud De volgende onderdelen komen aan bod: • Wat zijn de toepassings(on)mogelijkheden, laatste ontwikkelingen en de valkuilen bij implementaties van BI? • Opdracht ‘Stel de BI business case op’: breng het besparingspotentieel en de potentiële opbrengsten van BI in kaart voor een fictieve organisatie; • Welke alternatieve vormen van rapportages zijn er die de besliskracht kunnen vergroten? • Opdracht ‘Ontwerp de managementrapportage’: bepaal welke informatie en welke rapportagevorm de grootste toegevoegde waarde heeft voor het management van een fictieve organisatie; • Zelfdiagnose: bepaal middels een scan de volwassenheid van uw eigen organisatie op ‘rendement uit BI’. Na de cursus krijgt u een concreet stappenplan voor verbetering opgestuurd. Bestemd voor Controllers, financieel managers en accountants, die de toegevoegde waarde van business intelligence voor hun organisatie willen vergroten, of voor het vraagstuk staan om hierin (verder) te investeren. Docenten • drs. Marcel Kruger, partner Decido • drs. Lars Coppens, senior BI adviseur Jugo

drs. Marcel Kruger

fundamental

67

Management accounting & control

Interview Remco Blaauw “Een goede controller speelt het spel mee”

drs. Remco Blaauw RC

“Ik ben managing director van Tata Steel Tubes in Europa. Het is mijn taak om de business groeiend, gezond en concurrerend te maken; om waarde toe te voegen. Daarbij is het cruciaal dat wij zicht hebben op wat er in de externe omgeving gebeurt. De ontwikkelingen gaan sneller dan ooit - in de markt, bij concurrenten, in het gedrag van klanten en op mondiaal niveau. Controllers en andere finance-professionals moeten beseffen dat de wereld continu verandert. Je kunt niet meer de grensrechter zijn die van langs de zijlijn meebeweegt zonder direct bij te dragen aan de kwaliteit van het spel. Het gaat nu om andere skills. Een goede finance-professional blijft niet bij de cijfers. Hij speelt het spel mee en voelt zich medeverantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en het resultaat. Hij ziet waar in de organisatie waarde wordt gecreëerd en waar uitgebouwd kan worden. Natuurlijk is een kritische grondhouding belangrijk, maar dan wel vanuit een positieve en constructieve insteek.” “Onze organisatie heeft de afgelopen jaren flink wat veranderingen doorgemaakt. Hoogovens werd Corus, hetgeen een fusie was met British Steel en daarna werd het overgenomen door Tata Steel in 2007. De Nederlanders hebben eerst moeten wennen aan de Britse cultuur en nu aan de Indiase cultuur. Zelf heb ik lang in het buitenland gewerkt, dus ik ben wel gewend aan cultuurverschillen en dat zal nu voor steeds meer medewerkers belangrijk worden.”

“Ik vind dat je als manager helder moet communiceren wat

“Ik vind dat je als manager helder moet communiceren wat het doel is van een organisatieverandering en wat je verwacht dat het gaat opleveren. De overname door Tata Steel betekende dat wij deel gingen uitmaken van een groot en sterk bedrijf met een uitstekende reputatie en een actieve rol in de maatschappij. Dat levert veel kansen op. Ik zie in onze organisatie steeds meer multiculturele teams ontstaan en daar ben ik blij om. Want het gaat niet om iemands paspoort, maar om zijn of haar capaciteiten.” Ga naar www.vrc.nl voor een uitgebreide versie van bovenstaand interview

het doel is van een organisatieverandering” Remco Blaauw

68

drs. Remco Blaauw RC, Managing director Tata Steel Tubes

Management accounting & control

Fundamentals of pricing for controllers Een juiste prijsstelling van producten en diensten is één van de belangrijkste waardecreatoren voor organisaties maar blijft in veel Europese ondernemingen onderbelicht. Toch levert een verbetering met 1% op prijs een gemiddelde impact van 15% op het Ebit van organisaties. Zo levert performance pricing een hogere value added dan de meeste acquisities of kostenprogramma’s. Doordat in de meeste organisaties de pricing geen eenduidige eigenaar heeft, blijft er verrassend veel geld op tafel liggen. Doelstelling Deze cursus vult de bestaande kennis van kostprijzen en kostensystemen aan vanuit het perspectief van andere functionele domeinen, waaronder marketing en sales. Het gaat verder dan de controller normaal gesproken kijkt. U heeft een beter inzicht in het belang en de impact van de prijsstelling op de organisatie en haar kasstromen.

Datum / Locatie: Maandag 21 en dinsdag 22 mei 2012 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.195 Niet-leden € 1.395 PE-punten: 12

Tijdens de cursus worden prijsstrategieën, prijsstellingmechanismen in relatie tot de relatieve marktpositie, mede op basis van best practices van aansprekende organisaties besproken. Na afloop bent u beter in staat te functioneren als sparring partner van CEO’s en commercieel directeuren. Inhoud Het programma gaat in op verschillende aspecten van pricing. Aan de orde komen onderwerpen als prijsbeleid, de keuze voor volume of marge, prijsstrategieën, prijsverantwoordelijkheid, de organisatie van het prijsproces en verschillende prijsvormingstechnieken. Voldoende om na afloop van het programma de pricing van de eigen organisatie te doorgronden, te veranderen of te verbeteren. Bestemd voor Deze cursus is geschikt voor financieel directeuren, accountants, controllers en auditors. Docent(en) • Pol Vanaerde, directeur Vanaerdeconsulting en voorzitter van het European Pricing Platform

Pol Vanaerde

fundamental

69

Management accounting & control Datum / Locatie: Woensdag 30 mei 2012 Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695

Een nieuwe kijk op budgeting? Trapt u op de rem of op het gaspedaal? Na traditionele budgetten en beyond budgeting blijven organisaties in verwarring achter. Hoe nu verder? Wat zijn de voor- en nadelen van de aanwezige jaarplanning en budgettering in onze situatie? Kunnen we onze manier van budgetteren verbeteren? En hoe pak je dat aan? Soms duiken er berichten op als bij Unilever (tijdschrift Controlling, mei 2010) waar het traditionele jaarplan en budget stevig op de schop zijn genomen. Maar hoe zit het dan met de miljoen andere bedrijven en instellingen die de cijfers van vorig jaar met enige aanpassingen in het nieuwe jaarplan kopiëren? Doen zij zichzelf tekort of moeten ze doorgaan met het oude?

PE-punten: 6

Doelstelling Gewapend met praktijkonderzoek over ‘het budget’, gaan we na waar uw budget en jaarplan zich qua functionaliteit bevindt. Afhankelijk van de organisatorische eigenschappen en uitdagingen in uw omgeving bespreken we suggesties voor verbetering. De docent reikt u een aantal direct toepasbare instrumenten aan zodat u concreet aan de slag kan. Inhoud In een onderzoek van Adrian France (2006) naar waar financials zich qua management accounting vooral mee bezig houden, kwam in een lijst van 32 traditionele en nieuwe onderwerpen budget met glans als winnaar uit de bus. Lijnmanagers claimen dat ze 20% tot 30% van hun werktijd bezig zijn met budget gerelateerde taken (samenstellen, aanpassen, rapportage, bespreken). We doen het dus al heel lang en we besteden er veel tijd aan. Met behulp van input van onder andere Emanuels, Hopwood, Merchant, Vosselman, De Waal en Zimmerman zetten we de knelpunten op een rij die bij jaarplan- en budgetgebruik naar voren kunnen komen. We bespreken waarom welke vernieuwingen wel en niet werken. We gaan het belang van organisatorische eigenschappen na voor het effectief gebruik van een vorm van budgetteren en jaarplanning. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • De bedoeling van budget en jaarplan en wat er in de praktijk van terechtkomt • Concrete knelpunten • Zijn er verbeteringen mogelijk? • De link met de organisatie typering • Hoe werkt het in uw organisatie? • Waar zitten mogelijke nuttige aanpassingen? Bestemd voor CFO’s, controllers en financial executives.

drs. Rob Schapink RC

fundamental

70

Docent(en) • drs. Rob Schapink RC, zelfstandig trainer en docent, onder andere bij Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit van Amsterdam en Universiteit Nyenrode (Management Accounting en Control)

Management accounting & control

The financial and change De wereld verandert snel en verandering is nodig om bij te blijven. Het vermogen om te veranderen is op alle niveaus in de organisatie een strategische competentie. Voor de financiële functie binnen organisaties is dit in tweeërlei opzicht het geval. In de eerste plaats als ondersteuner van het algemeen management bij het realiseren van de veranderingen die voor de organisatie als geheel op de agenda staan. En in de tweede plaats bij het initiëren en doorvoeren van veranderingen in de eigen financiële keuken. Doelstelling In deze cursus staat uw rol als change agent centraal. Change agent zijn in een veranderingsproces wil zeggen optreden als leider of als lid van het veranderteam die de organisatie in beweging weet te brengen. De change agent is tevens klankbord, sparringpartner en vraagbaak van het management. Het optreden als change agent vraagt van de financiële professional daarom niet alleen inzicht in eigentijdse veranderings-benaderingen, maar vereist ook de nodige persoonlijke bagage om ‘in de storm te staan’ en leiderschap te vertonen. Na afloop van deze cursus heeft u meer inzicht in het hoe en wat van een veranderproces. Verscheidene inzichten van managementgoeroes als John P. Kotter (Leading Change), Malcolm Gladwell (The Tipping Point) en Jim Collins (Built to Last and Good to Great) worden met u gedeeld. Hierbij gaat zowel aandacht uit naar wat u wel maar ook naar wat u vooral niet moet doen. Inhoud Onderwerpen zijn onder meer: • Van goed naar geweldig • Het creëren van urgentie • Vormen van een sterke, sturende coalitie • Formuleren van een aansprekende visie • Communiceren van de visie • De kracht van de context • Empowerment en verwijderen van obstakels • Creëren van eerste quick wins • Vasthoudendheid • Bestendigen van de nieuwe cultuur Bestemd voor Financiële professionals, accountants en controllers die hun inzicht in het veranderkundige spel willen vergroten en een reflectie op hun eigen rol hierbinnen willen krijgen.

Datum / Locatie: Maandag 11 juni 2012 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Indien u ook de training ‘De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement’ (zie pagina 72) op dinsdag 12 juni 2012 volgt, ontvangt u € 100 korting op de totale cursusprijs.

www.nbavrc.nl

Docent(en) • drs. Karel van Wijngaarden, associate trainer Improfin Groep

fundamental

71

Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 12 juni 2012 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Indien u ook de training ‘The financial and change’ (zie pagina 71) op 11 juni volgt, ontvangt u € 100 korting op de totale cursusprijs.

De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement Hoe kunt u als financial invloed uitoefenen op de bedrijfscultuur De bedrijfscultuur is het karakter van de organisatie. Wilt u succesvol veranderingen realiseren dan komt u als financial in aanraking met cultuur. Het is daarom van belang om inzicht in de eigen afdelings- of bedrijfscultuur te vergaren. Cultuur is immers verbonden met onderwerpen als risicohouding, het nemen en afleggen van verantwoordelijkheid, veranderbereidheid en integriteit. Met het verworven inzicht in de eigen bedrijfscultuur wordt tevens kort aandacht besteed aan internationale cultuurverschillen. Door de internationalisering van het bedrijfsleven wordt u als financial steeds vaker geconfronteerd met geografische cultuurverschillen. U krijgt inzicht, aan de hand van het gedachtengoed van Hofstede, Trompenaars en Schein in hoe u gewoonten en gedrag vanuit een andere cultuur kunt duiden en daar effectief mee om kunt gaan. Doelstelling In de ochtend wordt ingegaan op wat het belang van een gezonde en passende bedrijfs- en afdelingscultuur is en worden er instrumenten en zienswijzen aangereikt waarmee de financial in zijn eigen invloedssfeer kan sturen en interveniëren. De thema’s integriteit en risicomanagement, geïllustreerd met voorbeelden uit de actualiteit, zullen worden gebruikt om het abstracte begrip cultuur te verbinden aan uw dagelijkse praktijk. In de middag wordt er ingegaan op internationale cultuurverschillen en hoe u hier effectief mee om kunt gaan. Inhoud Onderwerpen die in de ochtend aan bod komen: • Het karakter van de organisatie • Belang van inzicht in bedrijfs- en afdelingsculturen • De invloed van de bedrijfscultuur op integriteit en risicomanagement • Het in kaart brengen van de bedrijfscultuur: modellen, benaderingen, etc. • Wat zijn de ‘knoppen’ om te sturen op de cultuur? Middagprogramma: • Internationale cultuurdimensies (machtsafstand, individualisme vs. collectivisme) • Verschillen in organisatieculturen of samenwerkingsverbanden • Hoe om te gaan met cultuurverschillen? Bestemd voor Financieel professionals, accountants en controllers die in een veranderproces inzicht willen krijgen in het belang van cultuur en hoe hiermee om te gaan in de dagelijkse praktijk. Docent(en) • drs. Karel van Wijngaarden, associate trainer Improfin Groep

fundamental

72

nieuw

Lean accounting ‘Lean’ is een bedrijfsfilosofie, waarbij alles is gericht op het voorkómen van verspilling. Gerichte verbetering aan de hand van vaste principes. Hoe verloopt de (financiële) aansturing van deze activiteiten en hoe beoordelen we de (financiële) resultaten ervan? In de jaren ‘80 werd de term ‘Opening the kimono’ veel gebruikt. Hiermee werd bedoeld dat managers laten zien wat er precies gebeurde in hun processen. De vaak (te) complexe manier van administreren kan vereenvoudigd worden en de focus op het waarderen van voorraden moet veranderen. Accountants en controllers zijn onderdeel van dit veranderproces. De rol van de financial wordt er één van adviseur, in plaats van iemand die alleen rapporten genereert. We behandelen een stap-voor-stap methode om ‘lean’ ook ingevoerd te krijgen in uw wijze van administreren.

Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 5 juni 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 450 Niet-leden € 550 PE-punten: 6

Doelstelling Doelstelling is om deelnemers in een tijdsbestek van twee dagdelen te laten kennismaken met de basisconcepten van lean management en de praktische betekenis van deze bedrijfsvoering voor aansturing en verantwoording. Inhoud • Historie van lean management; waar is het begonnen, hoe heeft het zich ontwikkeld en waar staan we nu? • Wat is lean management - value (wat verstaan we onder waarde en wat is geen waarde?) - value stream (hoe verloopt de waardecreatie?) - flow (Kunnen we ons product in één keer maken?) - pull (Hoe kunnen we naar een vraaggestuurde productie?) - perfection (Hoe kunnen we toegroeien naar een foutloze uitvoering?) • Betekenis van lean management voor organisaties - Wat hebben we eraan? - Is het iets voor ons? • Voor welke organisaties? - Is het alleen voor productie? - Is het ook toepasbaar in dienstverlening? - Hoe werkt het in de non-profit? • lean accounting - Wat zijn de consequenties van een organisatie die ‘Lean’ werkt voor de verslaglegging? - Hoe kunnen rapportages bijdragen aan operationele verbetering? Bestemd voor Accountants in business, registercontrollers en professionals werkzaam in het financieel-economisch management, die een betere kijk willen krijgen op hun rol in lean management. Docent(en) • Noël Ruijters, DGA Bâton Adviesgroep B.V. en trainer/docent op het gebied van Lean management & Six Sigma.

fundamental

73

Management accounting & control Datum / Locatie: Donderdag 24 mei 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595

Optimaliseer uw planning en control Als controller bent u het aanspreekpunt voor de organisatie om alles rond planning en control te organiseren. Maar is planning en control wel goed ingericht? Ook de controller ontkomt niet aan bezuinigingen en efficiency-slagen. Bent u nog bezig met details in rapportages of richt u zich als businesspartner op strategische doelen van de organisatie en het risicomanagement in de organisatie? Welke veranderingen zijn nodig om de planning en controlcyclus ook écht te laten werken? Hoe maak je een groeitraject van financial control naar management control?

PE-punten: 6

Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat om planning en control in te richten in uw (non-)profitorganisatie. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met een plan van aanpak de deur uit.

Bijzonderheden: Voorbereiding: scan de planning en control in uw organisatie. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur.

Inhoud U wordt gevraagd uw eigen planning en control proces én organisatie door te lichten als voorbereiding op de cursus. Tijdens deze interactieve sessie krijgt u tools om uw planning en control te verbeteren en de vinger op de zere plek te leggen. Vraagstukken als communicatie rond de strategie, besluitvorming in de organisatie, rapportagestructuren, en verantwoording zijn aanknopingspunten tot discussie rond uw praktijkcase. Bestemd voor De cursus is met name interessant voor registercontrollers en accountants in business die zich bezig (gaan) houden met de inrichting van planning en control. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV

drs. Michel Verhoeven RC

advanced

74

nieuw

Actualiteiten management control En de relatie naar uw eigen praktijk! In deze cursus wordt inzicht gegeven in de meest aansprekende recente ontwikkelingen op het gebied van management control. Deze cursus is bedoeld voor ervaren professionals in lijn- en stafposities die verantwoordelijk zijn voor planning en besturing van organisaties. Doelstelling Na deze cursus heeft u inzicht in de actuele situatie op het gebied van management control en bent u weer op de hoogte gebracht van de inzichten in het vakgebied en kunt u deze toepassen in uw eigen praktijk! Door praktische cases projecteert u de inzichten op uw eigen organisatie. Inhoud Recente ontwikkelingen op het gebied van management control zoals: • de strategie van de organisatie en het gewenste gedrag • het sturen en beïnvloeden van gewenst gedrag in de organisatie • de inrichting, werking en de effecten van stuurgetallen en budgettering in organisaties • vormgeving van beheersingsinstrumenten in verschillende bedrijfssituaties

Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 4 oktober 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Deze training is ook onderdeel van de Actualiteiten-dagen 2012. Zie pagina 21.

Bespreken van de onderzoeksresultaten op onderdelen van management control, zoals: • verschillende vormen van prestatiemeting en -beoordeling • de invloed van risicomanagement • de verantwoording naar stakeholders vanuit de organisatie Bespreken van de ervaringen met management control in specifieke bedrijfssituaties, zoals de eigen organisatie. De specifieke management control situaties zullen hierbij worden besproken. Bestemd voor Controllers, accountants en overige financieel professionals. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV.

advanced

75

Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 15 en woensdag 16 mei 2012 Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 10.00 - 20.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.695 PE-punten: 14 Bijzonderheden: U ontvangt het boek ‘Management accounting & control’

Management control in winstgerichte organisaties Effectief besturen en beheersen Management control dient om organisaties te ondersteunen bij de realisatie van hun strategie. Maar wat is nu effectief bij het besturen en beheersen van winstgerichte organisaties? Welke actuele ontwikkelingen en inzichten zijn er op dat terrein? Welke concepten en technieken passen succesvolle ondernemingen toe en wat kunnen we hiervan leren? Deze vragen staan centraal tijdens de tweedaagse cursus. Doelstelling Na afloop heeft u gedegen kennis van de actuele concepten en technieken voor management control en de toepassingsmogelijkheden daarvan. Inhoud Er wordt gebruik gemaakt van cases om onderstaande onderwerpen te bespreken: • Mainstream- management control: cybernetica en economische organisatietheorie. Illustratie met behulp van Geneen Machine; • Management control en de constructie van ‘homo economicus’ met mogelijke ‘crowding out’; • De rol van cijfers in management control. Afrekening en/of dialoog? De rol van de controller hierin; • Performance management met financials en non-financials: reikwijdte en grenzen. Illustratie met Lever Industrial. Performance management als een actor-netwerk; • Management control en vertrouwen; • Management control van intra-en interfirm relaties. Illustratie met Eastern University Catalog (eventueel NAM-casus); • Ontwikkelingen in performance management. Bestemd voor Controllers en financieel managers/directeuren van winstgerichte ondernemingen. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel , hoogleraar financial- en treasury management Vrije Universiteit van Amsterdam • prof. dr. ir. Michael Corbey, associate dean executive master programmes TiasNimbas Business School • prof. dr. Ed Vosselman, hoogleraar accounting faculteit managementwetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen

prof. Luc Keuleneer MBA

advanced

76

Management accounting & control

Treasury control De treasury afdeling heeft een grote invloed op de ondernemingsresultaten en compliance. De afdeling vertegenwoordigt en beheert bovengemiddelde risico’s maar voldoet nauwelijks aan de normen voor risicobeheersing. De onderneming staat voor de uitdaging, een zodanig samenstel van organisatorische maatregelen te definiëren dat optimaal – dus snel en efficiënt – kan worden geacteerd. Dit samenstel van maatregelen is vaak vanuit een positieve optiek bepaald en gericht op het adequaat functioneren van de treasury organisatie. En hoewel u als controller niet de mentaliteit en moraliteit van een fraudeur mag hebben, dient u wel vanuit die optiek naar de interne controle maatregelen te kijken en vast te stellen of en waar eventuele zwakheden bestaan. In de praktijk blijkt dat dit nogal eens wordt verzuimd.

Datum / Locatie: Donderdag 22 maart 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 14.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 450 Niet-leden € 550 PE-punten: 5

Doelstelling De cursus geeft inzicht in de opzet en inrichting van de treasury organisatie, de beschrijving van treasury processen en verdeling van verantwoordelijkheden. Na afloop heeft u een duidelijk en praktisch hanteerbaar treasury control framework. Inhoud Gezien de onvoorspelbaarheid van de markt nemen de aan de financiële functie verbonden risico’s nog verder toe. Wet- en regelgeving leidt ertoe dat steeds meer organisaties erop vertrouwen dat naleving een verbetering van administratieve processen, rapportages en van de interne controle inhoudt. Dat is een onjuiste en uiterst gevaarlijke aanname; interne controle (control awareness) dient te zijn gebaseerd op de eigen overtuiging en dient als bedrijfscultuur te bestaan of te worden ontwikkeld. Deze cursus biedt u een treasury control framework en gaat onder meer in op: • • • • •

de beschrijving van treasury processen de aan de financiële functie gerelateerde specifieke risico’s de beleidsformulering de opzet en inrichting van de treasury organisatie, de verdeling van verantwoordelijkheden en de limitering van bevoegdheden risico-analyse

U kunt als deelnemer zelf voorbeelden inbrengen om tijdens de cursus te behandelen en uit te werken. Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers met kennis van en/of interesse voor treasury control, die het inzicht in en de beheersbaarheid van treasury processen willen verbeteren en de vertaalslag naar risico-beheersingsmaatregelen willen maken. Docent(en) • Raoul Schepers, treasury control consultant en senior associate treasury management Orchard Finance Consultants

Raoul Schepers

advanced

77 00

Management accounting & control Datum / Locatie: Woensdag 25 april 2012 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.30 - 21.00 uur Prijs: Leden € 695 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

De rol van de controller in de publieke sector In deze cursus wordt ingegaan op de positie van de controller in de publieke sector. Hierbij staat de ontwikkeling van de klassieke financial controller naar de controller van de toekomst centraal. Ook komen de uitdagingen en de dilemma’s aan de orde die spelen in dit ontwikkelingsproces. Daarnaast wordt ingegaan op de voor de controller relevante ontwikkelingen op het gebied van verslaggeving en auditing. Naast een beperkt aantal theoretische concepten zal ook gekeken worden naar de uitkomsten van empirisch onderzoek. Van groot belang tijdens deze cursus is de uitwisseling van ervaringen van de deelnemers. Doelstelling Doelstelling van deze cursus is in te gaan op wat een controller in de publieke sector is, welke posities hij/zij kan innemen, welke eisen worden gesteld, welke relevante ontwikkelingen er spelen in het kader van verslaggeving en auditing en welke dilemma’s er zijn te onderkennen. Inhoud De volgende onderwerpen komen aan de orde: • ontstaan van de controllersfunctie in de publieke sector • taken van de controller binnen de publieke organisatie • actuele ontwikkelingen in de controllersfunctie in de publieke sector • posities die de publieke controller kan innemen binnen de publieke organisatie • rollen die de publieke controller kan aannemen binnen de publieke organisatie • eisen die worden gesteld aan de controllers in een publieke organisatie • relevante ontwikkelingen in het kader van verslaggeving en auditing • welke dilemma’s spelen er rondom de functie van controller in de publieke sector • de agenda van de controller van de toekomst Hierbij zal worden ingegaan op de specifieke aspecten bij het Rijk, de provincies, de gemeenten, de waterschappen, de zelfstandige bestuursorganen en de rechtspersonen met een wettelijke taak. Bestemd voor Controllers en auditors in de publieke sector. Docent(en) • drs. Jan Droogsma RA, manager van het Center for Public Auditing & Accounting van Nyenrode Business Universiteit. Docent bestuurlijke informatieverzorging bij de postgraduate opleiding Accountancy van de VU en docent Rijksacademie voor Financiën en Economie van het Ministerie van Financiën. Accountant bij de departe- mentale auditdienst van het ministerie van Verkeer en Waterstaat.

Jan Droogsma RA

advanced

78

Persoonlijke vaardigheden

Interview Frans van Lint “Ik voel me nu een stuk zekerder in het Engels” Het Chinees, of eigenlijk het Mandarijn, is met meer dan een miljard gebruikers de meest gesproken taal. Maar in het internationale bedrijfsleven voert de Engelse taal de boventoon. De gemiddelde accountant of controller zal zich in de basis prima kunnen redden in het Engels. Maar inhoudelijke gesprekken voeren, presentaties houden en rapportages maken is andere koek. Dan kan het soms geen kwaad om de taalvaardigheid wat bij te spijkeren. Dat was ook de ervaring van Frans van Lint, Finance Director Europe bij Philips Oral Healthcare. “Ik werk in een internationale organisatie en spreek dagelijks Engels. Maar ik ben nu eenmaal geen native speaker, dus het is nooit honderd procent. Zeker bij politiek gevoelige onderwerpen of in onderhandelingen zijn Engelsen en Amerikanen vaak in het voordeel, omdat zij zich makkelijker kunnen uitdrukken. Ik wilde mijn taalvaardigheid verbeteren om dichter bij hun niveau te komen. Bovendien had ik behoefte aan een ‘reality check’. Daarom besloot ik een cursus te gaan doen.” Frans van Lint volgde in 2010 de cursus ‘Profit from English’. Tijdens de cursusdagen gaf hij presentaties en voerde hij gesprekken in het Engels, en kreeg hij de nodige theorie aangereikt. Via online learning kon hij de lessen voorbereiden. “De groep was klein en de deelnemers waren allemaal hoogopgeleide financieel professionals. Er was veel herkenning en interactie in de groep. Het is soms best confronterend om de spiegel voorgehouden te krijgen van je medestudenten, maar ik heb er vooral ook heel veel van geleerd. Dat kwam zeker ook door de goede docente van The Square Mile. Zij coacht en begeleidt ook andere executives en weet dus waar je op dit niveau tegenaan loopt en welke valkuilen er zijn.” De lesstof van ‘Profit from English’ is specifiek op het Finance-vak gericht, dus er komt de nodige zakelijke en financiële terminologie aan bod. “Dat maakte de cursus heel praktisch en toepasbaar. Het is ook plezierig dat mijn vocabulaire is uitgebreid. Als ik bijvoorbeeld in een presentatie meerdere keren wil refereren aan onze omzetstijging, dan hoef ik niet telkens dezelfde woorden te gebruiken. Eventueel sla ik ook nog even het cursusboek open, waar ik diverse ‘alternative phrasing’-lijstjes en andere handige tips vind”, aldus Frans van Lint. “Al met al voel ik me nu een stuk zekerder in Engelstalige presentaties en conference calls. Het lukt natuurlijk niet om in twee cursusdagen perfect Engels te leren spreken, maar ik merk echt dat het een stuk makkelijker gaat.”

“Ik wilde mijn taalvaardigheid verbeteren om dichter bij het niveau van Engelse en Amerikaanse gesprekspartners te komen.”

drs. Frans van Lint RC, Finance Director Europe bij Philips Oral Healthcare

Frans van Lint

79

nieuw

Persoonlijke vaardigheden

Datum / Locatie: Dinsdag 5 juni 2012, Yacht Amsterdam Donderdag 7 juni 2012, Yacht Rotterdam



Masterclass Best in finance 2012; de commerciële competentie Een innovatieve serie masterclasses

Dinsdag 12 juni 2012, Essent Den Bosch Woensdag 20 juni 2012, Yacht Utrecht Tijd: 16.00 - 19.00 uur Prijs: Leden € 345 Niet-leden € 345 PE-punten: 5 Bijzonderheden: Voorbereidingstijd: 2 uur. Aangezien de beschikbare plaatsen beperkt zijn, kunt u zich ook direct aanmelden voor de drie thema’s in 2012 van de masterclasses Best in finance (zie pagina 22).

Wegens het grote succes van 2011 organiseren Blommaert Enterprise, Essent, Yacht, KLM en NBA-VRC Opleidingen in 2012 een nieuwe serie masterclasses die aansluiten bij de doorontwikkeling van hoogopgeleide en ervaren financials. De ‘Masterclasses Best in finance’ onderscheiden zich door het gebruik van hoogwaardige pre-learning cases en interactie tijdens de bijeenkomsten. In deze masterclass staat het onderwerp ‘De commerciële competentie’ centraal. Wij bieden deze masterclass aan op 4 verschillende data en locaties. Doelstelling Alle thema’s van de ‘Masterclasses Best in finance 2012’ sluiten aan bij de ontwikkelingen in de markt op het gebied van finance. Steeds meer organisaties richten hun financiële functie in volgens het principe ‘Best in finance’. Deze masterclasses dragen bij aan de doorontwikkeling van financials richting business partnership. Inhoud Iedereen die geld kost, moet zichzelf terugverdienen. Het gedogen van bepaalde kosten is steeds minder een vanzelfsprekendheid. Deze veranderde situatie vereist intern oftewel extern het ontwikkelen van een verkoopproces. Men zal iets moeten aanbieden waarvan een andere partij vindt: “Dit is de moeite en dus de kosten waard!”. Behalve om de kwaliteit van het aangeboden product of de aangeboden dienst gaat het ook om het proces en de wijze waarop dit product/deze dienst wordt aangeboden. Sommigen mensen zijn daarin van nature meesters, op effectieve wijze kunnen zij snel iets aan de man of vrouw brengen. Anderen hebben vaak veel meer moeite met zichzelf aan te prijzen hetgeen kan duiden op een gebrek aan zelfvertrouwen, angst voor afwijzing maar ook op het ontbreken van de nodige trots op het betreffende product dat of op de dienst die wordt aangeboden. Deze masterclass zet een aantal valkuilen uiteen van verkoopprocessen: Wat vooral te doen? Wat vooral niet te doen? Wat kunnen we leren van ‘masters in sales’? Hoe kan ik mijn verkoopcompetentie een dermate ‘boost’ geven dat mijn persoonlijke effectiviteit en dus positieve impact op de business van mijn aanwezigheid en werkzaamheden materieel zal kunnen toenemen? Bestemd voor Registeraccountants, registercontrollers en financiële professionals die willen doorontwikkelen richting business partnership. Docent(en) • drs. Josip Petrarca MBA, Partner Holland Consulting Group

advanced

80

Persoonlijke vaardigheden

Coaching Als leider neemt u dagelijks beslissingen. De consequenties van deze beslissingen kunnen verreikend zijn en impact hebben op de strategie, de organisatie, de mensen en op uw eigen positie en rol. Tijd voor reflectie is schaars. Coachingsgesprekken bieden de rust om in alle openheid en met garantie voor vertrouwelijkheid (persoonlijke) zaken rustig door te nemen die voor u als leider belangrijk zijn. Doelstelling Coaching heeft als doel de effectiviteit van uw leiderschap te verhogen. Door middel van open vragen, ofwel ‘guided discovery’, wordt de weg geopend naar nieuwe inzichten.

Datum / Locatie: Op verzoek Tijd: 6 x 1,5 uur coaching + 4 uur voorbereidingstijd Prijs: (voor het gehele coachingtraject van 6 x 1,5 uur) Leden € 3.700 Niet-leden € 3.700 PE-punten: 13

Inhoud Het coachingtraject bestaat uit 6 gesprekken van 1,5 uur gedurende een periode van een half jaar. Tijdens het traject krijgt u ook opdrachten die in totaal circa 4 uur tijd van u vragen. De gesprekken deelt u zelf met de coach in. Het eerste gesprek is een kennismaking waarin een verkenning plaatsvindt van de omgeving waarin u opereert en de vraagstukken die u heeft. Op basis daarvan wordt een (of meerdere) coachingdoelstelling(en) geformuleerd. In de vervolggesprekken wordt, vanuit de zaken die op dat moment voor u van belang zijn, gewerkt aan deze doelstelling. U ontvangt van de coach een eindverslag dat gezamenlijk wordt besproken. Openheid en vertrouwelijkheid zijn voorwaarden voor het succes van uw coaching. De coach vervult wisselende rollen: van luisteraar en adviseur tot warm, soms kritisch, klankbord. U kunt bijvoorbeeld terecht voor onder andere deze vraagstukken: Welke omgevingsfactoren bevorderen of belemmeren de veranderingen die ik wil doorvoeren? Gebruik ik mijn talenten ten volle? Hoe ontwikkel ik me van tactisch leider tot strategisch en visionair leider? Wat inspireert mij? Wat heb ik altijd gehoopt te bereiken in mijn leven? Hoe ga ik om met een lastige doch waardevolle medewerker? Waarom wil mijn team niet meedoen aan de veranderingen die zo noodzakelijk zijn? Hoe blijf ik vitaal? Hoe leg ik de lat hoger bij minder presterende medewerkers? Hoe bevorder ik de samenwerking binnen de organisatie? Bestemd voor Controllers en accountants met ruime ervaring in een leidinggevende positie. Docent(en) • drs. Bernadette Kester, gecertificeerd executive coach en leiderschapscoach. Als bedrijfseconoom en bedrijfskundige heeft zij 20 jaar ervaring als leidinggevende in diverse sectoren en met name in de financiële sector. Momenteel vervult zij de rol van Chief Human Resources Officer van een groot internationaal handels- bedrijf.

drs. Bernadette Kester

advanced + expert

81

Persoonlijke vaardigheden

Datum / Locatie: Woensdag 6 en woensdag 13 juni 2012 NBA, Amsterdam Tijd: 09.30 - 17.30 / 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.095 Niet-leden € 1.150 PE-punten: 18 Bijzonderheden: U ontvangt het boek ‘The language of Meetings’. Dit is een ‘blended’ training en bestaat uit 4 uur online learning en 14 uur training op locatie.

Profit from English Presenteer uw rapportages in correct Engels! Door de toenemende internationalisering van het bedrijfsleven komt u als financieel professional steeds vaker in aanraking met de Engelse taal. U publiceert wellicht uw maandrapportages in het Engels of u heeft te maken met Engelstalige gesprekspartners zoals uw leidinggevende, zakelijke relatie of investeerder. Een goede beheersing van de Engelse taal en het financiële jargon is daarom een must. U wilt namelijk de juiste boodschap overbrengen bij de presentatie van bijvoorbeeld uw maandrapportage. Doelstelling Na deze training is uw gebruik van zakelijke en financiële terminologie tijdens vergaderingen over financiële onderwerpen verbeterd. U bent een betere gesprekspartner voor uw Engelstalige collega of zakenrelatie. Inhoud Tijdens de training oefenen we de verschillende fases van een vergadering om de stof te presenteren: • First impressions. Uzelf voorstellen, uw bedrijf introduceren, small talk, huidige projecten. • The language of meetings. Een vergadering voorzitten of eraan deelnemen, mensen onderbreken, uw mening geven, een discussie aangaan. • Diplomatiek taalgebruik. Waarom zeggen Engelstaligen niet wat ze bedoelen? Ligt het aan de zender of de ontvanger? • Rapportages presenteren. Grammatica, structuur en taalgebruik bij rapportages. Doelstellingen omschrijven, resultaten, oorzaak en gevolg, meningen en feiten omschrijven, vooruitkijken, aanbevelingen doen. • Veranderingen. Hoe omschrijft u trends, veranderingen en verwachtingen? Hoe rapporteert u over resultaten, oorzaak en gevolg? Het gebruik van woordenschat om rapportages een lading te geven.



Op basis van de intake komen relevante onderwerpen aan bod, zoals: het budget voor volgend jaar, maandrapportage, investeringsplan, bezuinigingen. Een integraal onderdeel van deze training zijn de voorbereidingsactiviteiten die u voorafgaand aan elke sessie zult maken via online learning. Houdt u rekening met in totaal 4 uur voorbereidingstijd. Bestemd voor Financiële professionals die door hun werk in aanraking komen met het Engels. Een zeker niveau van het Engels is vereist. Uw kennis wordt getoetst middels een schriftelijke en telefonische intake. Wilt u meer informatie, neem dan contact op met NBA-VRC Opleidingen via 020 - 301 04 05. Docent(en) Een zeer ervaren, hoogopgeleide native speaker van The Square Mile. The Square Mile werkt met klanten uit verschillende sectoren. Zij zijn leverancier bij o.a. De Nederlandsche Bank, de AFM en Grant Thornton Accountants.

advanced

82

Persoonlijke vaardigheden

De controller als business partner Van de controller wordt in toenemende mate verwacht dat hij of zij als business partner fungeert. Dit betekent een nieuwe rol, die om nieuwe vaardigheden en een andere manier van denken vraagt. Tijdens deze training krijgt u inzicht in uw eigen vaste denkpatronen en leert u hoe u creatiever kunt worden in de samenwerking met het management en bij het nemen van (strategische) beslissingen. Verder gaan we in op de diverse rollen van de controller en de communicatiestijl die daar bij past. Doelstelling Na deze training kent u diverse effectieve communicatiestijlen voor de uiteenlopende rollen die een controller heeft. Tevens vergroot u het inzicht in uw eigen denkpatronen en leert u hoe u uw collega’s binnen het managementteam kunt inschatten en invloed kunt uitoefenen. Inhoud • gevaren van routinematig denken • inzicht in de krachtenvelden en oerinstincten binnen uw organisatie • de nieuwste psychologische inzichten gebruiken om te bereiken wat u wilt • problemen vanuit meerdere perspectieven kunnen bekijken • diverse rollen van de controller herkennen en op het juiste moment toepassen • vergroot uw overtuigingskracht door uw collega’s beter te doorgronden • hoe word ik een betere gesprekpartner op strategisch niveau? • de juiste vragen stellen en het eigen standpunt bepleiten

Datum / Locatie: Maandag 26 en dinsdag 27 maart 2012 of Donderdag 31 mei en vrijdag 1 juni 2012 Bilderberg Hotel De Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: 09.30 - 20.00 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.195 Niet-leden € 1.295 PE-punten: 14 Bijzonderheden: Incl. acteur op dag 2

U ontvangt na afloop van de training een persoonlijk rapport met een beschrijving van uw gedragsprofiel. Bestemd voor Controllers/financiële professionals die zich verder willen ontwikkelen tot een effectieve adviseur en business partner binnen hun eigen organisatie. Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills

Gert-Jan Spenkelink

fundamental

83

Persoonlijke vaardigheden

Datum / Locatie: Maandag 19 en dinsdag 20 maart 2012 of Donderdag 14 en vrijdag 15 juni 2012 Bilderberg Hotel De Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: 09.30 - 20.00 / 09:00 - 16:30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.295 Niet-leden € 1.395 PE-punten: 14 Bijzonderheden: U werkt zoveel mogelijk met eigen casuïstiek en tussendoor gaat u aan de slag met praktijkopdrachten.

Decision support in de praktijk Decision support is een rol die voor de controller steeds belangrijker zal worden. Vooruitkijken en meedenken met het management zijn daarbij elementen. Belangrijke vraag is daarbij hoe het proces van besluitvorming eruit ziet en hoe u zo vroeg mogelijk betrokken raakt. Er wordt van u verwacht dat u niet alleen kritisch meedenkt, maar ook constructief en creatief. Doelstelling In deze cursus gaan we stapsgewijs in op de mogelijkheid om uw toegevoegde waarde te vergroten en samen met het management tot een weloverwogen besluitvorming te komen. De training bestaat uit drie delen die direct toepasbaar zijn in de praktijk. Inhoud Deel één: aan boord komen • Hoe ziet het informatieprofiel en de informatiebehoefte van uw manager eruit? • Een krachtige structuur om de knelpunten van uw organisatie boven water te krijgen; • Interesse wekken om vroegtijdig betrokken te worden bij vraagstukken; • De onbewuste mechanismen bij besluitvorming en hoe daar mee om te gaan. Deel twee: navigeren en meedenken over de koers • Gericht kunnen meedenken over risico’s en kansen met behulp van de zes denkhoedenmethode™; • Vanuit verschillende perspectieven leren denken om tot een besluit te komen; • Hoe wordt u een gewaardeerde sparringpartner. Deel drie: navigeren op de woelige zee • Hoe gaat u om met dominante managers en hun informatieverzoeken? • Onderhandelingsvaardigheden waarmee u krijgt wat u wilt; • Focus blijven houden op wat belangrijk is in plaats van urgent. Resultaten • U wordt eerder betrokken bij (strategische) vraagstukken; • U leert vanuit verschillende denkmethoden naar vraagstukken te kijken; • U leert uw eigen koers te varen en adequaat te reageren op ‘nice to know’ ad hoc verzoeken; • U leert om te gaan met sturende mensen zonder vechten of vluchten; • U wordt eerder gevraagd om mee te denken bij niet-financiële thema’s. Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financial professionals.

Gert-Jan Spenkelink

advanced

84

Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills

Persoonlijke vaardigheden

Zakendoen met China en India Hoe gaat u als financial effectief om met cultuurverschillen? Het bedrijfsleven internationaliseert en dat vraagt nieuwe kennis en vaardigheden van financiële professionals. China en India zijn op dit moment de snelst groeiende economieën van de wereld. Hoe zorgt u ervoor dat de geoutsourcete ICT-afdeling de diensten levert volgens afspraak? Hoe krijgt u een goed beeld van de resultaten van die joint venture in China? Wat zijn onze Nederlandse eigenaardigheden waar je in het buitenland snel tegenaan loopt? Doelstelling Na deze training heeft u inzicht in het belang van cultuur in zakelijke communicatie en management. U verkrijgt inzicht in the do’s and don’ts bij het zakendoen in China of India. Inhoud Om de training af te stemmen op de vragen van de deelnemers, vult u vooraf een intakeformulier in, zodat uw leerwensen en praktijkcase in de training besproken kunnen worden. In de ochtend staan de volgende onderwerpen centraal: • Interculturele communicatie & management; een korte en interactieve opfrisser waarbij de aandacht specifiek gericht wordt op onderwerpen die in uw praktijksituatie het meest relevant lijken (denk aan: vertrouwen, macht, relaties opbouwen). • Een reflectie op de eigen (Nederlandse) zakencultuur, resulterend in beter begrip van de eigenaardigheden in relatie tot andere culturen. Identificeren van ‘haakjes’ voor andere culturen bij zakelijke samenwerking.In de middag kiest u voor de workshop ‘Zakendoen met India’ of ‘Zakendoen met China’. Een landendeskundige van het KIT vertelt u waar u bij een internationaal project, een fusie of overname of uw buitenlandse zakenpartner rekening mee moet houden.

Datum / Locatie: Donderdag 21 juni 2012 NBA, Amsterdam Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 750 Niet-leden € 850 PE-punten: 7 Bijzonderheden: Geeft u bij uw aanmelding duidelijk aan of u geïnteresseerd bent in de workshop China of India. Het ochtendprogramma is plenair.

Onderwerpen bij China of respectievelijk India zijn onder andere: • Achtergrond en oriëntatie, belangenpartijen binnen en buiten de organisatie, gedragscodes, sfeer & mentaliteit en managementstijl (w.o. besluitvorming, onderhandelen, hiërarchie en conflicthantering). • Op basis van het inzicht in de andere (Chinese of Indiase) en de eigen Nederlandse zakencultuur wordt de inter actie concreet bekeken. U benoemt deze interactie met behulp van kernkwadranten. Op basis daarvan wordt gekeken naar effectieve versus ineffectieve interactie (kwaliteiten versus allergie-valkuil) en hoe u effectief kunt bouwen aan uw zakenrelatie. Bestemd voor Financiële professionals die (gaan) samenwerken met collega’s, partners of zakenrelaties in India of China. Docent(en) • Een ervaren, interculturele trainer/adviseur van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. De workshops zakendoen met China of India worden verzorgd door landendeskundigen, die uitgebreide (zakelijke) ervaring hebben in deze landen.

fundamental

85

Persoonlijke vaardigheden

Datum / Locatie: Donderdag 28 en vrijdag 29 juni 2012 Bilderberg Hotel De Buunderkamp, Wolfheze Tijd: 09.30 - 19.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.695 Niet-leden € 1.795 PE-punten: 14 Bijzonderheden: Verwachte voorbereidingstijd 1 uur. Maximaal 10 deelnemers.



Inzicht in en invloed op krachtenvelden Effectiever omgaan met ‘politiek-strategische krachten’ binnen en rondom uw functie en organisatie. Plezier krijgen in het spel. Vanuit uw organisatie en uw functie streeft u bepaalde doelen na. Soms zijn er krachtenvelden werkzaam die het bereiken van die doelen in de weg kunnen staan. Die krachtenvelden ontstaan doordat mensen vanuit andere overtuigingen, opvatting en behoeftes mogelijk andere doelen nastreven. Nog lastiger wordt het als die weerstanden gebaseerd zijn op onzichtbare in de persoon verankerde drijfveren. Wat zijn krachtenvelden en hoe ontstaan ze? Hoe krijg je er grip op en kun je krachtenvelden zelfs vóór je laten werken. Doelstellingen • U ontwikkelt inzicht in hoe politiek-strategische krachten uw werk beïnvloeden en kunnen frustreren; • U krijgt een model aangereikt waarmee u krachtenvelden in beeld kunt brengen en analyseren; • U ontwikkelt inzicht in de drijfveren van actoren die actief zijn binnen uw krachtenveld; • U verdiept zich in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer in uw voordeel te laten werken; • Uw beelden ten aanzien van integriteit binnen uw werk heeft u kritisch tegen het licht gehouden; • U heeft geoefend met een aantal ‘invloed-strategieën’. Inhoud Het programma omvat twee aaneengesloten dagen. In het eerste deel wordt de theorie (analysemodel) van de krachtenvelden aangereikt. Deze wordt voortdurend gespiegeld aan een door u zelf in te brengen casus. U ontdekt dat een krachtenveld is samengesteld uit een samenspel van actoren die vanuit hun eigen drijfveren keuzes maken die de door u te bereiken doelen in de weg kunnen staan. De theorie wisselen we af met diverse opdrachten en oefeningen, waarin u zich kunt bekwamen in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer naar uw hand te zetten. De laatste middag komen de diverse elementen van het krachtenveldmodel bij elkaar in een simulatie (managementgame). U wordt verondersteld een eigen casus in te brengen. Deelnemers krijgen hiertoe een voorbereidingsbrief toegezonden. Verwachte tijdsinvestering is 1 uur. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financial executives die werkzaam zijn in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen. Docent(en) • Evert Spaans, senior trainer en adviseur Bureau Zuidema

Evert Spaans

fundamental

86

Persoonlijke vaardigheden

Commitment verkrijgen! Het nemen van (strategische) beslissingen is een belangrijke taak voor een MT of directie. De financiële professional/ controller speelt vanuit financieel oogpunt een belangrijke rol bij deze besluitvorming. Vaak wordt deze besluitvorming gezien als een rationeel en logisch proces waarbij het beste besluit wordt genomen. Wellicht heeft u echter in de praktijk gemerkt dat het niet altijd lukt om commitment te krijgen voor uw analyses en adviezen. Welke factoren zijn van invloed bij het verkrijgen van commitment en hoe krijgt u daar grip op? Doelstelling Deze training geeft u inzicht in hoe beslissingen worden genomen en welke onbewuste processen daarbij een rol spelen. De doelstellingen zijn: • inzicht krijgen in de onbewuste processen bij besluitvorming • effectief leren beïnvloeden van beslissingen • blinde vlekken herkennen bij managers en bij uzelf • inzicht in de belevingswereld van anderen en van uzelf vergroten • omgaan met weerstand

Datum / Locatie: Dinsdag 24 april 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

Na deze training kent u diverse effectieve communicatiestijlen voor de uiteenlopende rollen die een financiële professional/controller heeft. Tevens vergroot u het inzicht in uw eigen denkpatronen en leert u hoe u creatiever kunt worden als business partner binnen het management team. Om de principes toe te kunnen passen krijgt iedereen de gelegenheid om eigen situaties in te brengen in een kort rollenspel. Inhoud • inzicht in blinde vlekken bij ons functioneren • informatie presenteren die aansluit op de denkwijze van uw klanten • het kunnen onderbouwen van onze mening als het moet • omgaan met de gevaren van groepsdenken en selectieve informatieverwerking • realisatie van een effectieve beslissingsmethodiek, voor zakelijk en privé • toepassen van verbluffend eenvoudige principes bij het krijgen van commitment • korte rollenspellen met nabootsing van situaties uit de eigen praktijk Bestemd voor Controllers en anderen financiële professionals die zich verder willen ontwikkelen tot een effectieve adviseur en business partner binnen hun eigen organisatie.

www.nbavrc.nl

Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills

fundamental

87

Persoonlijke vaardigheden

Datum / Locatie: Woensdag 11 april 2012



Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 19.30 uur Prijs: (incl. 1 module Harvard ManageMentor®) Leden € 695 PE-punten: 9 Bijzonderheden: Dit is een ‘blended’ training en bestaat uit 1 uur online learning en 8 uur training op locatie. De training is alleen toegankelijk voor leden.

Effectief tijdbeheer voor controllers Veel controllers werken hard en volgens een bepaalde routine. Maandafsluitingen, begrotingsrondes en jaarrekeningen zorgen voor constante werkdruk en deadlines. Als de werkdruk nog groter wordt, ontstaat een natuurlijke neiging om meer van hetzelfde te gaan doen om het hoofd boven water te houden. Veel controllers willen echter hun (interne) klanten graag meer adviseren en met hen sparren over financiële beslissingen, maar komen daar niet genoeg aan toe. Daarom gaat in tegenstelling tot de meeste trainingen over timemanagement, deze training niet alleen over de organisatie van tijd, maar vooral ook over de organisatie van u zelf. Doelstelling We gaan onderzoeken wat het verschil is tussen dringende en belangrijke zaken op basis van effectiviteit in plaats van alleen efficiency. Bovendien maakt u een inventarisatie van uw eigen producten en diensten en mogelijke routinematigheid in het aanbod. Het voordeel van deze aanpak is dat er veel meer resultaat met minder inspanning wordt behaald en er meer tijd overblijft voor zaken die de controller belangrijk vindt. Na het volgen van deze training: • Bent u zich bewust van en krijgt u inzicht in uw eigen manier van werken; • Kunt u tijd vrij maken voor lange termijn vraagstukken; • Beheerst u de vaardigheden zoals het omgaan met deadlines, ‘nee’-zeggen en delegeren; • Weet u wat uw klanten werkelijk willen en kunt u meer als business partner optreden. Inhoud Voorafgaand aan de training op locatie leert u via de online learning module ‘Timemanagement’ van Harvard ManageMentor® de principes om efficiënt met uw tijd om te gaan. In de training op locatie gaat het om effectief omgaan met uw tijd - de juiste dingen doen: • de principes van effectieve personen • tijdsbesteding in kaart brengen • het 80/20 principe: - bepalen van de eigen uit te voeren taken - welke 20% bepalen 80% van het resultaat - de kracht van de hefboomwerking • ‘nee’ durven zeggen en de ‘vraag-achter-de-vraag’ achterhalen • tijd vrij maken betekent effectief delegeren en communiceren • de timemanagement-matrix • persoonlijk actieplan opstellen en uitvoeren! Bestemd voor Controllers en andere financieel professionals.

Gert-Jan Spenkelink

fundamental

88

Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills

Risicomanagement

Interview Renier Vree Risicomanagement “Als CFO is het heel belangrijk dat je de brug kunt slaan tussen mensen en dat je goed kunt luisteren en samenwerken. In ons vak moet je informatie uit diverse hoeken vergaren en op basis daarvan gaan analyseren en aanbevelingen doen.” drs. Renier Vree RC

“Bij ARCADIS hebben wij regelmatig te maken met acquisitiemogelijkheden. En zoals het meestal gaat: er zijn meer mogelijkheden dan dat er geld is. Mijn rol is om een acquisitiekandidaat te bestuderen. Hoe sluit het bedrijf qua strategie en cultuur aan bij ARCADIS, en wat zijn de risico’s? Op basis van die analyse kan ik aangeven waar de beste kansen liggen voor waardecreatie.” “Risicomanagement is een onderwerp dat altijd al belangrijk was. De laatste tijd heeft dit onderwerp echter veel meer aandacht in bredere kring gekregen, in combinatie met zaken als ethiek, sustainability en governance. Bedrijven waren hier altijd al mee bezig, maar dan veel meer impliciet. Door de diverse schandalen en de druk van de publieke opinie is het nu veel meer expliciet hoe een bedrijf verantwoord wil acteren.” “Risicomanagement zal verder aan aandacht winnen. In het verlengde daarvan verwacht ik dat de ethiek van het zakendoen steeds belangrijker gaat worden. Dat komt ook door de cultuurverschillen waarmee we geconfronteerd worden als wij in internationaal verband zaken doen. Azië wordt meer en meer een mondiale speler. In de samenwerking met Aziatische bedrijven moet je niet alleen goed Engels spreken, maar ook inzicht hebben in de culturele verschillen. Succesvol zakendoen begint met elkaar begrijpen en respecteren.” Ga naar www.vrc.nl voor een uitgebreide versie van dit interview

drs. Renier Vree RC, CFO en lid van de Executive Board van ARCADIS NV

“Informatie uit diverse hoeken vergaren en op basis daarvan gaan analyseren en aanbevelingen doen.” Renier Vree

89

Risicomanagement

Datum / Locatie: Woensdag 14 maart 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 695 PE-punten: 6



Frauderisico’s, witwassen en integriteit De Autoriteit Financiële Markten (AFM) laat zich steeds meer gelden als toezichthouder op het accountantsberoep. Private partijen die zich door een accountant benadeeld voelen zijn snel bereid naar de rechter te stappen. Het toezicht, de claimcultuur en het woud aan regels maken de accountant die niet up-to-date is kwetsbaar. Zeker als het gaat om de onderwerpen fraude, witwassen en integriteit. Mede door de meldplichten verwacht de maatschappij op dit punt veel van de accountant. Reden genoeg dus om te zorgen dat de kennis over deze onderwerpen wordt geactualiseerd. Doelstelling Deelnemers zijn na deze cursus weer bij als het gaat om relevante ontwikkelingen op het gebied van de meldplichten en andere regelgeving op het gebied van fraude en witwassen, en de jurisprudentie en casuïstiek daarover. Een en ander wordt geplaatst in het perspectief van het brede begrip integriteit. Inhoud Aan bod komen onder andere: • de vernieuwde COS 240 • jurisprudentie fraude en witwassen • leidraad Wet ter voorkoming van witwassen en de financiering van terroristische activiteiten (WWFT) • casuïstiek fraude en witwassen • meldplichten • aanpak zwartspaarders • bespreking dilemma’s en integriteitsissues De cursus kent naast een insteek vanuit de theorie en regelgeving een praktische opzet, waarbij de deelnemers hun praktijkervaringen en –vragen kunnen inbrengen. Bestemd voor Iedere accountant die zijn vak serieus neemt, moet volledig geïnformeerd zijn als het gaat om fraude, witwassen en integriteit. Deze vraagstukken komen zowel voor in het mkb als bij grote ondernemingen. Maar ook de overheid kan erdoor worden getroffen. Daarom is deze cursus interessant voor accountants in business, interne- en externe accountants, mkb-accountants en overheidsaccountants. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, zelfstandig gevestigd registeraccountant en onder andere docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit • prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA, hoogleraar accountancy aan Universiteit Nyenrode en hoogleraar forensische accountancy aan Universiteit Leiden

prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA

advanced

90

Risicomanagement

Risicomanagement Risicomanagement als vak begint steeds meer vaste contouren te krijgen. Naar aanleiding van de kredietcrisis zijn een heleboel kritische vragen gesteld ten aanzien van de zin en onzin van risicomanagement als zelfstandige discipline. Dit heeft het vakgebied een enorme vernieuwingsimpuls gegeven. Ook de positionering van de risicomanagement functie in bedrijven en organisaties is nadrukkelijker geworden en verbeterd. Doelstelling Dit seminar leidt u in vogelvlucht langs de laatste ontwikkelingen op het gebied van risicomanagement. Hierbij staat de praktische invulling voorop, niet de theoretische modellering. Ook Basel III en Solvency II komen in vogelvlucht aan de orde omdat deze eisen voor banken en verzekeringsmaatschappijen uiteindelijk iedere organisatie zullen treffen.

Datum / Locatie: Dinsdag 17 april 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Inhoud Dit seminar is de gehele dag gewijd aan risicomanagement waarbij verschillende perspectieven, zowel strategische, governance, culturele als inrichtings-aspecten van risicomanagement de revue passeren. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financieel professionals. Docent • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise

prof. dr. Tjeu Blommaert

advanced

91

vernieuwd

Risicomanagement

Datum / Locatie: Woensdag 7 juni 2012 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695



Bank risk management: value chain analysis Deze cursus is ontwikkeld om deelnemers inzicht te verstrekken in de waardeketen van een commerciële bank. De samenstelling van activa en passiva (funding), business mix, provisies en commissie inkomsten, de invloed van markt rentes, rente risico management, operationele kosten, verwachte kredietverliezen en kapitaal allocatie op basis van Basel II en de implicaties van Basel III zullen onderzocht en behandeld worden. De diverse onderwerpen worden plenair geïntroduceerd. Daarna zullen de deelnemers per onderwerp een casus uitvoeren. Alle cases zijn gebaseerd op dezelfde bank en cijferset waardoor de deelnemers inzicht krijgen in de onderlinge verbanden van de deelonderwerpen.

PE-punten: 6

Doelstellingen Na deze cursus bent u in staat om: • De verschillende aspecten van de waardeketen van een commerciële bank te benoemen • Uit te leggen wat de concepten ‘pricing for risk’ en ‘pricing for capital’ betekenen • Het belang te onderkennen van adequaat management van krediet risico, rente risico en kostenbeheersing • De basis kapitaaleisen op basis van Basel II en Basel III te beschrijven i.e. krediet risico, markt risico, operationeel risico en liquiditeitsrisico • De relatie te begrijpen tussen risico management en het managen van solvabiliteit • Het uitvoeren van de basis calculaties die ten grondslag liggen aan RAROC en RARORAC Inhoud • Structuur van bankbalansen en resultatenrekening • Factoren die winstmarges bepalen: rente resultaat, provisies, handelsresultaten, operationele kosten en kredietvoorzieningen • Bancaire risico’s: rente, liquiditeit, kosten, krediet en kapitaal risicos • Factoren die de rentemarge beïnvloeden • Vereiste solvabiliteit, economic profit, RAROC en RARORAC • Rendement op het eigen vermogen: marges, asset yields en leverage Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers, risk managers en internal auditors. Docent • Frans van Laar, directeur en trainer Van Laar Financial Training & Consultancy, heeft 17 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelen analist, investor relations manager, en directeur research geweest. Hij is inmiddels 6 jaar actief als professioneel trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waarde bepaling van ondernemingen en strategie. Frans van Laar

advanced

92

Risicomanagement

Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie In elke nieuwe richtlijn of governance code neemt risicomanagement een steeds prominentere rol in. Helder moet worden gemaakt wat nu eigenlijk onder een goed werkend risicomanagementsysteem wordt verstaan. Daarnaast zijn er meerdere smaken qua ERM frameworks, nu ook ISO31000 en M_o_R het licht hebben gezien. De trend is om te sturen op onzekerheden welke het behalen van gestelde organisatiedoelen in gevaar kunnen brengen. Risicomanagement wordt daarmee ook wel gedefinieerd als de balans tussen risico’s nemen en risico’s beheersen. Voor de controller zijn deze ontwikkelingen een kans om zijn/haar positie te veranderen naar een pro-actievere adviesfunctie.

Datum / Locatie: Woensdag 20 juni 2012 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

Doelstelling Na afloop van de cursus kent u de meest actuele stand van zaken rondom risicomanagement. U heeft inzicht in de valkuilen en succesfactoren van de verankering binnen uw organisatie. U krijgt handvatten voor de te nemen stappen om risicomanagement te professionaliseren.

Bijzonderheden: EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de NBA-VRC ledenprijs

Inhoud • uitleg ISO31000, COSO, M_o_R (verschillen en overeenkomsten) • proces van risicomanagement: risico-identificatie, inclusief risicoperceptie • vaststellen risicotolerantie / ontwerpen van een stresstest • creëren van draagvlak voor risicomanagement • implementatiestrategieën • praktijkcase Bestemd voor Accountants en (public) controllers in een controlfunctie in de publieke sector. Docent(en) • mr. Robert ’t Hart, directeur Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement en docent master risicomanagement Universiteit Twente

mr. Robert ’t Hart

advanced

PUBLIEK 93

Aanbod openbare accountants, interne accountants en overheidsaccountants www.nbaopleidingen.nl

94

Data Cursus

Data Cursus

9 en 23 januari, 6 februari

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

27 maart en 8 mei

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

11 januari

Testamentenscan nieuw

28 maart

De 4e tranche Awb; de positie van en gevolgen voor u als adviseur

12 januari

Praktische tips bij de laatste BTW-aangifte

2 april

Accountantscontrole not-for-profitorganisaties

12 en 13 januari

Financial Excel 2010 voor accountants vernieuwd

3 april

De successiewetgeving 2012 en aangifte vernieuwd

17 januari

De commerciële jaarrekening op fiscale grondslagen

3 april

Praktijkdag btw

17 januari

Fiscale highlights

3 april

De DGA: op weg naar een nieuwe fiscale positie

17 januari en 6 maart

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

3 april

Social media en de invloed op de accountantscontrole nieuw

19 januari

Werkkapitaalbeheer en financiering voor accountants

3, 4 en 5 april

Financial risk & treasury management

19 januari

“Flexibele arbeid 2.0 en de risico’s voor nu en in de toekomst“ nieuw

4 april

Uitvoering opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordeling

24 januari

Van één BV naar holdingstructuren

4 april

BTW en internetondernemingen

24 januari en 6 maart

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

4 en 5 april

Auditen van soft controls: het identificeren, onderzoeken en rapporteren

25 januari

De vernieuwde controlestandaarden bij controleopdrachten in het mkb

26 januari, 2 en 9 februari

Verdieping financiële planning

10 en 11 april

Overname-onderzoeken in de praktijk

26 januari

Fiscale actualiteiten vernieuwd

10 april en 22 mei

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

30 januari

Verordening Gedragscode

11 april

Testamentenscan nieuw

30 januari, 13 en 27 februari

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

11, 18 en 25 april

Snellezen voor accountants

31 januari

Regelgeving bij samenstellingsopdrachten

11 april

Basel II: kredietcrisis en recessie voor de accountantspraktijk

7 februari en 13 maart

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

12 april

De beloning van de DGA

8 februari

Strategie- en Rendementsverbetering in het MKB

12 april

Trends in accountancy nieuw

9 februari

Werkwijze van grootbanken bij ondernemingen met dreigende

16 april

Samenstellen voor de gevorderde assistent

discontinuïteit

17 april

BTW en horeca

9 februari

Trends in accountancy nieuw

18 april

Waardebepaling van ondernemingactiviteiten en aandelen

13 februari

De BV en haar fiscale dimensie nieuw

18 en 19 april

De DGA en zijn BV

14 februari

Standard Business Reporting (SBR)

18 april

In control statement en de publieke sector

14 februari en 27 maart

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

19 april19 april en 3 mei

Essays schrijven

15 februari

De accountant als executeur testamentair

19 april

Reviews en de controle van gelieerde partijen nieuw

16 februari

Vastgoed en fiscaliteit

19 april

Aansprakelijkheid: bestuurders, commissarissen en in concernverband

24 februari

Compliance

23 april

Reisbureauregeling en btw

6 maart en 17 april

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

23 april, 7 en 14 mei

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

7 maart

(on)gewone relaties van de DGA met zijn BV

23 april

Fiscale aspecten bij ondernemingen met tegenwind

8 maart

Ondernemend adviseren van familiebedrijven

24 april

Financiering van ondernemingen, fiscale elementen

8 maart

En nu start ik met IT auditing

24 april24 april en 5 juni

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

12 maart

Innovatiebox/R&D-aftrek

25 april

Verslaggeving voor verenigingen en stichtingen

13 maart

Beoordelen van notariële aktes

25 april en 9 mei

Fiscale ontwikkelingen in de groei van een onderneming

13 maart

Rapporteren over risico’s: de risicoparagraaf en het in control statement

25 april

De fiscus: uw businesspartner! nieuw

13 maart

Pensioenfondsen: eisen aan goed bestuur en risicobeheer

26 april

Van één BV naar holdingstructuren

14 maart

50 belastingtips voor de mkb-accountant

2, 16 en 30 mei

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

15 maart

Financieringsregelingen van het ministerie van Economische Zaken

7 mei

Fiscale aspecten Personenvennootschappen vernieuwd



voor het mkb

7 en 21 mei

Mediation

15 maart

De BV en haar juridisch-economische dimensies nieuw

8 mei

Van klein naar middelgroot

19 maart

IB, VOF of BV: kies voor belastingbesparing

8 mei

Verordening Gedragscode

19 maart, 2 en 16 april

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

8 en 9 mei

Control van veranderingsprogramma’s en ICT projecten

19 maart

Overheidsverslaggeving in internationaal perspectief

8 mei

Actualiteiten Europese fondsen nieuw

21 maart

Het voorkomen van aansprakelijkheid van accountants

8 mei en 8 juni

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

22 maart

Capita Selecta Audit Alerts en Praktijkhandreikingen

9 mei

Werven in het eigen netwerk

27 maart

Fiscale en administratieve aspecten van VOF en maatschap

10 mei

Goed werkgeverschap

27 maart

IFRS 3R Business combinations

10 mei

Verandermanagement



Data Cursus

Data Cursus

10 mei

De commerciële jaarrekening op fiscale grondslagen

11 juni

Financiële regelingen tussen huwelijkspartners

10 mei

Doorschuifregelingen voor IB-ondernemer en DGA

12 juni

De BV en haar juridisch-economische dimensies nieuw

10 en 11 mei

Bedrijfsherstructurering & corporate recovery

12 juni

Van operational naar management control auditing

14 mei

De NV COS 240 : verantwoordelijkheid bij (vermeende) fraude

12 juni en 4 september

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

15 mei

De vernieuwde controlestandaarden bij controleopdrachten in het mkb

13 juni

Aandeelhoudersconflicten nieuw

15 mei

Samenstellen voor de gevorderde assistent

13 juni

De 4e tranche Awb; de positie van en gevolgen voor u als adviseur

15 mei

De accountant als executeur testamentair

13 en 20 juni

Managementvaardigheden voor accountants

15 mei

Meer rendement uit een adviesgesprek

13 juni

Jaarverslaggeving in het mkb

15 mei

Verdieping van fraude en witwassen in de praktijk voor openbare

14 juni

Financieringsregelingen van het ministerie van Economische Zaken

accountants nieuw



voor het mkb

21 mei

Vastgoed en fiscaliteit

14 juni

(on)gewone relaties van de DGA met zijn BV

22 mei

BTW in de bouwsector

18 juni

Beoordelen van notariële aktes

22 mei

De zzp-er en de fiscus nieuw

19 juni

Standard Business Reporting (SBR)

22 mei en 16 juni

Flexibel en krachtig leidinggeven

19 juni

Fiscale aspecten Personenvennootschappen vernieuwd

23 mei

Fiscale reserves en voorzieningen

19 juni

IB, VOF of BV: kies voor belastingbesparing

23 mei

Workshop IFRS for SME

20 juni

Transactiegerelateerde adviesdiensten

24 mei

Timemanagement voor accountants

20 juni

De beloning van de DGA

24 mei

VERA-SRA congres: Economisch moeilijke tijden in het mkb: kansen en

20 juni

Huwelijk en echtscheiding van de ondernemer



bedreigingen voor de accountant nieuw

20 juni

Het voorkomen van aansprakelijkheid van accountants

29 mei

Voordelig bankieren bij uw BV nieuw

21, 22, 28 en 29 juni

Leergang Externe Verslaggeving, kleine rechtspersonen

29 mei en 10 juli

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

21 juni

De BV en haar fiscale dimensie nieuw

30 mei

Werkkapitaalbeheer en financiering voor accountants

21 juni

Financiële verhoudingen binnen het concern

30 mei

Adviseren met de pensioenwet

25 juni

Arbeidsrecht in de dagelijkse praktijk

30 en 31 mei

Estate planning voor de ondernemer

25 juni

Vrije beroepers en de fiscus

30 mei

Revenue recognition

26 juni

Financiering van het DGA pensioen

31 mei

Schuldhulpverlening voor de IB-ondernemer

26 juni

De zzp-er en de fiscus nieuw

31 mei, 14 en 18 juni

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

26 juni

Nationale verslaggevingsdag vernieuwd

4 juni

Bedrijfsopvolging en successiewetgeving

26 juni en 4 september

De Professioneel - kritische instelling van de accountant nieuw

4 en 18 juni, 2 juli

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

27 juni

Verslaggeving voor verenigingen en stichtingen

4 juni

Verslaggeving van impairment en waarderingstechniek

27 juni

50 belastingtips voor de mkb-accountant

5 juni

BTW en de EU: hoe zit dat nou?

27 juni

De fiscus: uw businesspartner! nieuw

5 en 19 juni

Stratego voor accountants nieuw

28 juni

Subsidiemogelijkheden voor het MKB

5 juni en 3 juli

Overtuigend presenteren

28 juni

Fiscale en administratieve aspecten van VOF en maatschap

5 juni

De accountant en het bancair krediet

28 en 29 juni

Feedback geven voor accountants

6 en 7 juni

Het Nieuwe Samenwerken

28 en 29 juni

Financial Excel 2010 voor accountants vernieuwd

6 juni

Actualiteiten in het fiscale toezicht

2 juli

Innovatiebox en rentekosten in de vennootschapsbelasting nieuw

6 juni

Innovatiebox en rentekosten in de vennootschapsbelasting nieuw

2 juli

Onderscheidend positioneren van uzelf en uw accountantskantoor

6 juni

“Doorbraakdenken: anders kijken, anders denken, anders doen

3 juli

Testamentenscan nieuw

(NOREA)“

3 juli

Adviseren inzake banksparen

7, 8, 14 en 15 juni

Leergang De vernieuwde controlestandaarden

3 juli

De mkb-onderneming in moeilijkheden

7 juni

Capita Selecta Audit Alerts en Praktijkhandreikingen

3 juli

Summercourse NBA Opleidingen vernieuwd

7 en 21 juni, 5 juli

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

4 juli

Meer rendement uit social media

7 juni

Werkwijze van grootbanken bij ondernemingen met dreigende

4 juli

Strategie- en Rendementsverbetering in het MKB

discontinuïteit

4 juli

In en uit de BV

7 juni

Financiële instrumenten in de praktijk

10, 11, 12 en 13 juli

Summercourse NBA Opleidingen vernieuwd

7 juni

Het belang van de controle-omgeving voor de

31 juli, 1, 2 en 3 augustus

Summercourse NBA Opleidingen vernieuwd

accountantscontrole nieuw

7, 8, 9 en 10 augustus

Summercourse NBA Opleidingen vernieuwd

8 juni

Vitaal aan het werk, mét de vitaliteitsregeling

1, 8, 15, 22 en 29 november

Leergang De controle onder controle

11 juni

Regelgeving bij samenstellingsopdrachten

11 juni

BTW en huur/verhuur



95

Aanmeldingsformulier NBA-VRC Opleidingen Cursus:

Datum:

Prijs:

Overnachting: ja / nee *

Cursus:

Datum:

Prijs:

Overnachting: ja / nee *

Naam, voorletters en titel(s):

M/V*

Voornaam: Privé-adres:

Telefoon privé:

E-mailadres: 06-nummer: Functie:

RA / RC / AA / Geen van deze *

Werkzaam bij: Adres:

Telefoon zakelijk:

Postcode en plaats: Factuuradres: Additionele factuurgegevens:

De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pag 98 en 99.

Datum:

Handtekening: * Doorhalen wat niet van toepassing is

Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 02 54. U kunt zich ook aanmelden via www.nbavrc.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: NBA-VRC Opleidingen, Antwoordnummer 1618, 1000 VB Amsterdam. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl

96

Aanmeldingsformulier NBA-VRC Opleidingen Cursus:

Datum:

Prijs:

Overnachting: ja / nee *

Cursus:

Datum:

Prijs:

Overnachting: ja / nee *

Naam, voorletters en titel(s):

M/V*

Voornaam: Privé-adres:

Telefoon privé:

E-mailadres: 06-nummer: Functie:

RA / RC / AA / Geen van deze *

Werkzaam bij: Adres:

Telefoon zakelijk:

Postcode en plaats: Factuuradres: Additionele factuurgegevens:

De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pag 98 en 99.

Datum:

Handtekening: * Doorhalen wat niet van toepassing is

Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 02 54. U kunt zich ook aanmelden via www.nbavrc.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: NBA-VRC Opleidingen, Antwoordnummer 1618, 1000 VB Amsterdam. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl

97

Algemene voorwaarden NBA-VRC Opleidingen Deze voorwaarden zijn van toepassing op de overeenkomst tussen de deelnemer (cursist) en de organisatie waarmee de deelnemer de (opleidings) overeenkomst aangaat. De overeenkomst wordt aangegaan met de partijen Stichting Instituut voor Control en Management Accounting Nederland, tevens handelend onder de naam NBA-VRC en Koninklijk NIVRA . In de voorwaarden hieronder worden de Stichting en NIVRA gezamenlijk aangeduid als ‘NBA-VRC Opleidingen’. De Vereniging van Registercontrollers (VRC) is geen partij bij de overeenkomst.

• Elke deelnemer ontvangt elektronisch dan wel per post een deelnamebeves tiging binnen 10 werkdagen na ontvangst van de aanmelding.

Artikel 1. Algemeen Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van NBA-VRC Opleidingen aan/met een deelnemer met betrekking tot het (doen) verrichten van diensten door NBA-VRC Opleidingen, waaronder begrepen - doch niet gelimiteerd tot - het verzorgen van opleidingen, seminars, trainingen, workshops, congressen, conferenties, summercourses en mastercourses (hierna gezamenlijk te noemen ‘opleidingen’) alsmede het ter beschikking stellen van personen, ruimten en materialen, e.d. en alle daaruit voortvloeiende geschillen. Door inschrijving gaat de deelnemer akkoord met deze voorwaarden. Druk- of typefouten zijn voorbehouden.

• NBA-VRC Opleidingen behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, individuele inschrijvingen te weigeren.

Artikel 2. Aanmelding • Een deelnemer kan zich aanmelden via de internetsite www.nbavrc.nl, door te klikken op de opleiding van zijn of haar keuze, of via het aanmeldingsformu lier afgedrukt in de NBA-VRC Opleidingen-brochure en via diverse andere communicatiemiddelen. De brochure of een separaat aanmeldingsformulier kan men bij NBA-VRC Opleidingen aanvragen.

•

• De overeenkomst tussen de deelnemer en NBA-VRC Opleidingen komt tot stand door de schriftelijke of elektronische bevestiging door NBA-VRC Oplei dingen aan deelnemer van diens schriftelijke of elektronische aanmelding.

• Voor registeraccountants die vallen in categorie G als bepaald in artikel 2 lid 1 van de Algemene Contributieverordening NIVRA, geldt op schriftelijk verzoek aan NBA-VRC Opleidingen een korting van 30 procent op de opleidingsprijs.

•

Een deelnemer kan een volledig ingevuld aanmeldingsformulier per fax (020 - 301 02 54), per e-mail ([email protected]) of per post aan NBA- VRC Opleidingen versturen: NBA-VRC Opleidingen, antwoordnummer 1618, 1000 VB Amsterdam.

Artikel 4. Betalingsvoorwaarden • Tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen dient de deelnemer de volle dige opleidingsprijs uiterlijk binnen de op de factuur vermelde betalingster mijn, doch indien de opleiding binnen deze termijn aanvangt, in elk geval een werkdag voorafgaand aan aanvang van de opleiding, te (laten) voldoen.

•

Plaatsing op een opleiding geschiedt in volgorde van binnenkomst van de inschrijfformulieren. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aangegeven voorkeuren, hieraan kunnen echter geen rechten ontleend worden. Indien een deelnemer niet kan worden geplaatst, ontvangt betrokken deelnemer daarvan schriftelijk, elektronisch of telefonisch bericht.

•

Aanmelding voor de opleidingen die plaatsvinden in Nederland, België, Suriname, Aruba, Curaçao, St. Maarten of Bonaire, St. Eustatius of Saba is mogelijk tot één dag voor aanvang van de opleiding. Indien aanmelding geschiedt binnen 10 werkdagen voorafgaand aan aanvang van de opleiding dan kan een tijdige ontvangst van het opleidingsmateriaal niet worden gegarandeerd.

• Voor opleidingen die plaatsvinden in andere dan bovengenoemde landen c.q. gebieden kunnen deelnemers zich aanmelden tot 60 dagen voor aanvang van de opleiding. • De deelnemer verbindt zich voor de gehele opleiding.

98

•

NBA-VRC Opleidingen contracteert met de individuele deelnemer, niet met het kantoor c.q. de werkgever waarvoor de deelnemer werkzaam is. Het staat de deelnemer vanzelfsprekend vrij om de factuur door het kantoor c.q. de werkgever te laten voldoen (‘factuuradres’) maar de deelnemer blijft zelf te allen tijde verantwoordelijk voor volledige en tijdige betaling.

Artikel 3. Prijzen • De uitingen in de door NBA-VRC Opleidingen gepubliceerde brochures, folders en andere communicatie uitingen zijn bindend, tenzij in een schriftelijke over eenkomst een andere prijs is overeengekomen. • Alle prijzen zijn inclusief opleidingsmateriaal, catering en eventuele over- nachtingen, tenzij anders vermeld.

•

NBA-VRC Opleidingen heeft het recht de prijzen te allen tijde te wijzigen, met dien verstande dat na bevestiging van een opleiding de op dat moment gel dende prijs zal blijven gelden, tenzij de opleiding wordt geannuleerd en naar een latere datum wordt verschoven (zie artikel 6), in welk geval de ten tijde van de nieuwe bevestiging geldende prijs van toepassing is. Genoemde prij- zen luiden in euro en zijn vrijgesteld van BTW, tenzij anders vermeld.

De betalingstermijn op de factuur is een fatale termijn. Indien de verschuldigde opleidingsprijs niet tijdig is voldaan, heeft NBA-VRC Opleidingen het recht de overeenkomst niet uit te voeren dan wel voortijdig te beëindigen. In dat geval wordt een overeenkomst beschouwd als door de deelnemer te zijn geannuleerd en zijn de annuleringskosten van toepassing zoals vermeld in artikel 5.

Artikel 5. Annulering door deelnemer • Bij verhindering kan een deelnemer zich zonder bijkomende kosten laten ver vangen door een ander, mits schriftelijk gemeld vóór aanvang van opleiding. De deelnemer blijft de gehele oorspronkelijke opleidingsprijs verschuldigd. •

Gehele of gedeeltelijke annulering van een overeenkomst door een deelnemer dient schriftelijk of per e-mail plaats te vinden. Voor de vaststelling van de annuleringskosten wordt uitgegaan van de datum van ontvangst van het schrijven of de e-mail c.q. de datum waarop de betalingstermijn is verstreken.

•

Indien de deelnemer uiterlijk 21 dagen voor aanvang van een opleiding zijn deelname schriftelijk annuleert, is € 75,00 administratiekosten verschuldigd en de eventuele reeds gemaakte - niet restitueerbare - kosten, zoals bijvoor- beeld kosten voor overnachtingen. Annuleert u binnen 21 dagen voor aanvang van de opleiding dan wordt het volledige opleidingsgeld (100%) bij u in rekening gebracht.

Artikel 6. Annulering c.q. wijziging door NBA-VRC Opleidingen • NBA-VRC Opleidingen heeft het recht zonder opgave van reden wijzigingen (waaronder, doch niet uitsluitend, wijzigingen met betrekking tot de inhoud, de opzet, de docenten, het materiaal, de datum, het tijdstip, de locatie, de plaats waarin de opleiding wordt gegeven) aan te brengen in aangekondigde opleidingen en aangekondigde opleidingen af te gelasten. • In geval van afgelasting van een opleiding heeft de deelnemer recht op terug betaling van het volledige door de deelnemer aan NBA-VRC Opleidingen betaalde bedrag. •

In geval van wijziging van de datum, het tijdstip of de locatie van een opleiding wordt de deelnemer schriftelijk of elektronisch geïnformeerd. In dat geval kan een deelnemer, tenzij anders overeengekomen, binnen 14 dagen na dagtekening van het schrijven of de e-mail betreffende de wijziging, kosteloos annuleren door middel van een schrijven of e-mail.

Artikel 7. Klachtenprocedure • Klachten dienen binnen 14 dagen na constatering gemotiveerd aan NBA-VRC Opleidingen te worden meegedeeld. Binnen 5 werkdagen ontvangt de verzen der een bevestiging van ontvangst. Alle klachten worden vertrouwelijk en bin nen 4 weken na ontvangst behandeld. De uitgebreide klachtenprocedure staat beschreven op www.nbavrc.nl, u vindt hier tevens het digitale klachten formulier. • Het indienen van een klacht laat de nakoming van de betalingsverplichtingen onverlet. Artikel 8. Aansprakelijkheid • NBA-VRC Opleidingen spant zich in om alle activiteiten kwalitatief optimaal te verrichten, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Niet uitgesloten kan wor den dat desondanks foutieve inhoudelijke informatie wordt verstrekt, hetzij door de docent tijdens de opleiding, hetzij in het schriftelijk materiaal dat als onderdeel van de opleiding aan de deelnemer wordt verstrekt. NBA-VRC Op leidingen sluit iedere aansprakelijkheid hiervoor uit, tenzij sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid zijdens NBA-VRC Opleidingen en/of haar leiding gevenden. •

De gehele contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid van NBA- VRC Opleidingen jegens de deelnemer aan een opleiding is beperkt tot aansprakelijkheid met betrekking tot directe schade (waaronder niet wordt begrepen: indirecte schade, gevolgschade, verminderde goodwill, bedrijfsstagnatie en daarmee samenhangend verlies of schade); met een maximum van het totaalbedrag aan vergoedingen die de deelnemer uit hoofde van de overeenkomst aan een opleiding aan NBA-VRC Opleidingen heeft voldaan.

•

De deelnemer vrijwaart NBA-VRC Opleidingen tegen alle vorderingen van derden - waaronder begrepen doch niet beperkt tot de werkgever dan wel werknemers van de deelnemer - die hetzij rechtstreeks hetzij indirect voort vloeien uit de in het kader van de overeenkomst verrichte werkzaamheden.

Artikel 9. Overmacht • In het geval dat NBA-VRC Opleidingen door overmacht wordt verhinderd om de overeengekomen dienstverlening/ werkzaamheden geheel of gedeeltelijk uit te voeren, heeft NBA-VRC Opleidingen het recht om de uitvoering van de overeenkomst op te schorten of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, dit naar keuze van NBA-VRC Opleidingen, zonder dat NBA-VRC Opleidingen tot vergoeding van enige schade is gehouden. •

Onder overmacht wordt mede – maar niet uitsluitend – verstaan verhinde- ringen aan de zijde van de docent, zoals verhindering door (persoonlijke) om- standigheden als ziekte of overlijden van de docent dan wel naasten van de docent en omstandigheden in weer of verkeer die een vertraging of verhindering van de docent veroorzaken.

Artikel 10. Verwerking van persoonsgegevens Als een deelnemer zich aanmeldt voor een opleiding uit het aanbod van NBAVRC Opleidingen worden de persoonsgegevens gebruikt bij het samenstellen van een deelnemerslijst (persoonsnaam en naam werkgever). Tevens worden de gegevens van personen die geen accountant of registercontroller zijn, opgenomen in het klantenbestand om de deelnemer in de toekomst te kunnen informeren over het opleidingsaanbod. Indien een deelnemer bezwaar heeft tegen het opnemen van gegevens in het klantenbestand dan kan de deelnemer dat door middel van een schrijven of een e-mail (gericht aan: [email protected]) aangeven. De gegevens van een deelnemer worden vertrouwelijk behandeld en niet zonder toestemming van de desbetreffende deelnemer aan derden verstrekt, tenzij enig wettelijk voorschrift hiertoe verplicht. NBA-VRC Opleidingen handelt in overeenstemming met de Wet bescherming persoonsgegevens. Artikel 11. Permanente Educatie • NBA-VRC Opleidingen verstrekt een deelnemer die heeft deelgenomen aan een opleiding een deelnamebewijs indien de deelnemer de presentielijst bij aankomst en vertrek tekent. • VERA (NIVRA) en NBA-VRC zijn CEDEO erkende opleidingsinstellingen. Het opleidingsaanbod wordt als erkend opleidingsaanbod aangemeld bij CEDEO. • Een opleiding is, tenzij anders aangegeven, een aangemelde opleiding door een erkende onderwijsinstelling in de zin van de nadere voorschriften perma nente educatie van NIVRA en NOvAA (www.NBA.nl). Artikel 12. Intellectueel eigendom Het is niet toegestaan om enig(e) van of namens NBA-VRC Opleidingen in het kader van de opleiding verkregen informatie en (werk)materiaal, al dan niet met inschakeling van derden, geheel of ten dele te verveelvoudigen, te openbaren of te exploiteren. Het maken van beeld- en/of geluidopnamen tijdens de opleiding is uitdrukkelijk verboden. NIVRA of de Stichting dan wel de docent is auteursrechthebbende op het lesmateriaal, voor zover het lesmateriaal niet anders vermeld.

Oktober 2011, Stichting Instituut voor Control en Management Accounting Nederland en het Koninklijk NIVRA, Afdeling NBA-VRC Opleidingen, Postbus 7984, 1008 AD AMSTERDAM, T 020 - 301 04 05, F 020 - 301 02 54, E [email protected]

99

Postbus 7984 1008 AD Amsterdam Antonio Vivaldistraat 2 - 8 1083 HP Amsterdam T: 020 301 03 14 F: 020 301 02 54 E: [email protected] I: www.nbavrc.nl

Scan deze QR-code met een QR-lezer op uw smartphone om direct naar de site te gaan