NBA-VRC Opleidingen Voorjaar 2015
Omdat kennis telt
Accountants in business (RA/AA) en registercontrollers (RC)
nbavrc.nl
NBA-VRC_COVER (Okt14).indd 2
31-10-14 13:16
Inhoudsopgave Voorwoord Overzicht per kennisgebied voorjaar 2015 Chronologisch overzicht voorjaar 2015 Programmaraad Praktische informatie Incompany cursussen Speciaal voor u uitgelicht
3 4 6 8 9 13 14
Kennisgebieden: • Online learning • Specials • Algemeen & strategisch management • Ethiek & regelgeving • Externe verslaggeving • Finance • Fiscaal & recht • Governance & assurance • IT & assurance • Management accounting & control • Persoonlijke vaardigheden • Risicomanagement
15 18 26 32 37 48 58 64 71 75 89 101
Interviews: • prof. dr. Henk Volberda • Cindy Rombouts RA • Agnes Ellerman-Huls RA • drs. Rinske Boiten RC • drs. Maartje Bouvy RC • Remon Guitjens RA • Gabriel van de Luitgaarden RA • Stefan van Busschbach RA AA MSc • drs. Likele de Boer CMA CFM RC • drs. Osman Karagan RA • drs. Bert Smith RC MGM
17 25 31 36 47 57 63 70 74 88 100
Cursusaanbod voor openbare accountants Aanmeldingsformulier Algemene voorwaarden
104 105 106
NBA-VRC_COVER (Okt14).indd 3
Samenwerking Dit cursusaanbod is ontwikkeld door NBA-VRC Opleidingen. NBA-VRC is een samenwerking tussen de NBA (accountants in business) en de VRC (registercontrollers). NBA-VRC Opleidingen is CEDEO-erkend. Meer weten/aanmelden? Kijk voor de meest actuele informatie, uitgebreidere cursusomschrijvingen en beschikbare plaatsen op onze website: www.nbavrc.nl. Wilt u persoonlijk contact of een advies: Telefoon: 020 - 301 04 05 (cursusinschrijvingen) of 020 - 301 03 14 (inhoudelijke informatie) Fax: 020 - 301 03 02 E-mail:
[email protected]
Interviews: Opmaak: Druk:
Peter Steeman Madeggs Jurriaans Lindenbaum Grafimedia
(Wets)wijzigingen en zetfouten voorbehouden.
31-10-14 13:16
Voorwoord Wat is uw route? Voor u ligt de nieuwste versie van de NBA-VRC Opleidingen brochure. Een omvangrijk boekwerk met als motto ‘omdat kennis telt’. Hier zal elke financial het mee eens zijn. We leven in een kennisintensieve samenleving waardoor het essentieel is voor accountants in business en registercontrollers om te werken aan hun eigen kennisontwikkeling. Maar is dit tegenwoordig nog de enige stap naar succes? Persoonlijk denk ik dat er meer nodig is. Laat ik een aantal suggesties doen: • • • • • • • •
Strategisch denken en handelen Ethisch handelen Communicatieve vaardigheden Sociale vaardigheden Fit zijn (fysiek en mentaal) Imago creëren in de reële wereld Imago creëren in de virtuele wereld …….
Ik raad nu al uw gedachten: een erg lange lijst om succesvol te kunnen zijn. Bij succesvol denk ik niet alleen aan het bereiken van een CFO of toezicht houdende positie. Succesvol definieer ik veel breder en betekent voor mij dat je continu de mogelijkheid hebt om naar een volgende functie en stadium door te groeien. Continue groei, uitdaging, verandering, stappen durven zetten, jezelf met de juiste mensen omringen, durven dromen, dromen realiseren etc. En dit is uiteraard niet alleen van toepassing op uw professionele maar ook op uw privé activiteiten. Het mooie is nu dat al deze aspecten in deze brochure voorkomen. In het verleden richtte NBA-VRC Opleidingen zich sterk op kennis onderhouden en vergaren op de traditionele kennisgebieden. maar tegenwoordig is er een veel ruimer aanbod op verschillende niveaus (fundamental, advanced, expert). Gelukkig is er niet maar één weg naar groei en succes, er zijn vele routes om dit te bereiken. Welk pad u kiest, is een persoonlijke keuze,zolang u maar actief werkt aan een route. Het leven is kort en vliegt voorbij dus wacht niet te lang met het zetten van de eerste stap. Veel succes en plezier met het uitstippelen van uw route!
drs. Coen Reinders RA Director Finance & Control, Schiphol Group
3 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 3
31-10-14 13:18
Overzicht per kennisgebied Titel
Data 2015
Online learning FinanceMentor E-mentor management & personal skills
diversen diversen
Specials Meet the prof on NIEUW Fraudedagen 2015 Summer School 2015 NIEUW Masterclass operational excellence for financial executives Masterclass fusie & overname One week controlling voor accountants
Niveau
PE
Pagina
1 - 150 15
15 16
31 maart, 9 juni, 15 september, 17 november advanced/expert 16 april, 4 juni, 24 september, 10 november advanced 19 - 21 augustus en 26 - 28 augustus advanced 23 en 24 april advanced 28 en 29 mei advanced 24 - 28 augustus fundamental
12 12 20 13 15 36
18 20 21 22 23 24
Algemeen & strategisch management Dynamisch leiderschap General management and leadership Actualiteiten strategisch management Strategie implementatie Scenarioplanning
3 - 5 juni en 30 september - 2 oktober 23 - 27 november 12 juni 4 en 5 juni 29 mei
expert expert advanced advanced fundamental
36 36 6 13 7
26 27 28 29 30
Ethiek & regelgeving De psychologie van het frauderen Morele Moed Tone at the top: integriteitsmanagement Toezien op integriteit
10 november 20 april 11 en 18 juni 25 juni
advanced advanced advanced expert
3 7 14 7
32 33 34 35
Externe verslaggeving Leergang deelnemingen en consolidatie Visual Analytics with BI dashboards Integrated, interactive & intelligent Excel Models (i3BAR) Basisbeginselen IFRS Update IFRS 2015 Update externe verslaggeving voor accountants in business Fast closing en toch effectief rapporteren Advanced fast and quality close Een effectief financial audit proces VERNIEUWD Basel III
14 ,21 en 28 januari of 17, 25 juni en 2 juli 1 en 2 juni 3 - 5 juni 23 en 24 maart 15 april 8 april 13 april of 8 juni 10 juni 29 juni 22 mei
fundamental advanced advanced fundamental advanced advanced fundamental advanced advanced fundamental
18 13 20 14 7 4 6 6 6 6
37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
Finance Meet the prof on: Dynamics in valuing NIEUW Supply Chain Finance NIEUW Strategic finance Financiële instrumenten: derivaten Treasury en derivaten Asset & Liability Management NIEUW Investeringsbeoordeling en bedrijfswaardering: de DCF methode Financiering en financieringsdocumentatie Financieringsalternatieven grote ondernemingen
17 november 15 juni 19 en 20 mei 15 en 16 juni 16 en 17 april 25 en 26 juni 2 juni 2 april 27 mei
advanced/expert advanced advanced fundamental advanced fundamental fundamental advanced advanced
3 7 13 14 14 14 6 7 7
48 49 50 51 52 53 54 55 56
Fiscaal & recht Actualiteiten ondernemingsrecht Corporate recovery
16 juni 9 april
advanced fundamental
5 8
58 59
4 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 4
31-10-14 13:18
Titel
Data 2015
Niveau
PE
Pagina
Due diligence Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD NIEUW Faillissementsfraude
11 juni 16 april 24 september
advanced advanced advanced
9 3 3
60 61 62
Governance & assurance Meet the prof on: Corporate Governance NIEUW Actualiteiten corporate governance Meet the prof on: Pension Fund Governance NIEUW Governance, risk & compliance Boardroom dynamics: toezichthouden anno 2015 NIEUW Masterclass internal control
31 maart 21 mei 9 juni 22 juni 10 juni 4 juni
advanced/expert advanced advanced/expert advanced expert advanced
3 6 3 6 4 7
64 65 66 67 68 69
IT & assurance AO nieuwe stijl Leergang evaluatie AO NIEUW Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering?
22 april 26 maart, 9 april, 23 april, 13 mei 23 juni
advanced advanced fundamental
6 16 6
71 72 73
Management accounting & control Meet the prof on: Control versus motivatie NIEUW De controller en toezicht Actualiteiten management control Optimaliseer uw planning & control In control bij een ERP implementatie Beyond control Controlling the treasury Lean management Lean accounting Trends in Shared Service Centers VERNIEUWD The financial and change Cultuur, integriteit en risicomanagement Een nieuwe kijk op budgeting?
15 september 9 juni 24 april 24 juni 26 mei 31 maart 21 april 30 april 1 mei 20 mei 18 juni 19 juni 18 mei
advanced/expert advanced advanced advanced fundamental advanced fundamental fundamental advanced advanced fundamental fundamental fundamental
3 4 6 6 6 5 7 6 6 6 6 6 6
75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87
Persoonlijke vaardigheden Het herkennen van fraudesignalen Actief luisteren als leiderschapstool Presenteer uw cijfers met impact! Professioneel stemgebruik NIEUW Snellezen en mindmapping Profit from English E-mail and report writing in English De controller als business partner Inzicht in en invloed op krachtenvelden Effectief onderhandelen Business/personal coaching
4 juni 16 april 23 april 29 mei 17 april of 27 mei 16 en 23 juni 5 juni 1 en 2 juni 22 en 23 juni 29 en 30 juni op aanvraag
advanced fundamental advanced advanced fundamental advanced advanced fundamental fundamental fundamental advanced/expert
3 4 4 6 7 13 7 14 14 12 13
89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99
Risicomanagement Money management NIEUW Bank risk management: value chain analysis Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie
29 april 3 juni 26 juni
advanced advanced advanced
7 6 6
101 102 103
5 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 5
31-10-14 13:18
Chronologisch overzicht Data 2015
Titel
14, 21 en 28 januari 23 en 24 maart 26 maart, 9 april, 23 april, 13 mei 31 maart, 9 juni, 15 september, 17 november 31 maart 31 maart 2 april 8 april 9 april 13 april 15 april 16 april, 4 juni, 24 september, 10 november 16 april 16 april 16 en 17 april 17 april 20 april 21 april 22 april 23 april 23 en 24 april 24 april 29 april 30 april 1 mei 18 mei 19 en 20 mei 20 mei 21 mei 22 mei 26 mei 27 mei 27 mei 28 en 29 mei 29 mei 29 mei 1 en 2 juni 1 en 2 juni 2 juni 3 juni 3 - 5 juni
Leergang deelnemingen en consolidatie Basisbeginselen IFRS Leergang evaluatie AO NIEUW Meet the prof on NIEUW Meet the prof on: Corporate Governance NIEUW Beyond control Financiering en financieringsdocumentatie Update externe verslaggeving voor accountants in business Corporate recovery Fast closing en toch effectief rapporteren Update IFRS 2015 Fraudedagen 2015 Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD NIEUW Actief luisteren als leiderschapstool Treasury en derivaten Snellezen en mindmapping Morele Moed Controlling the treasury AO nieuwe stijl Presenteer uw cijfers met impact! Masterclass operational excellence for financial executives Actualiteiten management control Money management NIEUW Lean management Lean accounting Een nieuwe kijk op budgeting? Strategic finance Trends in Shared Service Centers VERNIEUWD Actualiteiten corporate governance Basel III In control bij een ERP implementatie Financieringsalternatieven grote ondernemingen Snellezen en mindmapping Masterclass fusie & overname Scenarioplanning Professioneel stemgebruik NIEUW Visual Analytics with BI dashboards De controller als business partner Investeringsbeoordeling en bedrijfswaardering: de DCF methode Bank risk management: value chain analysis Integrated, interactive & intelligent Excel Models (i3BAR)
Niveau
PE
Pagina
fundamental fundamental advanced advanced/expert advanced/expert advanced advanced advanced fundamental fundamental advanced advanced advanced fundamental advanced fundamental advanced fundamental advanced advanced advanced advanced advanced fundamental advanced fundamental advanced advanced advanced fundamental fundamental advanced fundamental advanced fundamental advanced advanced fundamental fundamental advanced advanced
18 14 16 12 3 5 7 4 8 6 7 12 3 4 14 7 7 7 6 4 13 6 7 6 6 6 13 6 6 6 6 7 7 15 7 6 13 14 6 6 20
37 40 72 18 64 80 55 42 59 43 41 20 61 90 52 93 33 81 71 91 22 77 101 82 83 87 50 84 65 46 79 56 93 23 30 92 38 96 54 102 39
6 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 6
31-10-14 13:18
Data 2015
Titel
3 - 5 juni, 30 september - 2 oktober 4 juni 4 juni 4 en 5 juni 5 juni 8 juni 9 juni 9 juni 10 juni 10 juni 11 juni 11 en 18 juni 12 juni 15 juni 15 en 16 juni 16 juni 16 en 23 juni 17, 25 juni en 2 juli 18 juni 19 juni 22 juni 22 en 23 juni 23 juni 24 juni 25 juni 25 en 26 juni 26 juni 29 juni 29 en 30 juni 19 - 21 augustus 24 - 28 augustus 26 - 28 augustus 15 september 24 september 10 november 17 november 23 - 27 november op aanvraag
Dynamisch leiderschap Masterclass internal control Het herkennen van fraudesignalen Strategie implementatie E-mail and report writing in English Fast closing en toch effectief rapporteren Meet the prof on: Pension Fund Governance NIEUW De controller en toezicht Advanced fast and quality close Boardroom dynamics: toezichthouden anno 2015 NIEUW Due diligence Tone at the top: integriteitsmanagement Actualiteiten strategisch management Supply Chain Finance NIEUW Financiële instrumenten: derivaten Actualiteiten ondernemingsrecht Profit from English Leergang deelnemingen en consolidatie The financial and change Cultuur, integriteit en risicomanagement Governance, risk & compliance Inzicht in en invloed op krachtenvelden Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Optimaliseer uw planning & control Toezien op integriteit Asset & Liability Management NIEUW Professionalisering risicomamagement in de publieke organisatie Een effectief financial audit proces VERNIEUWD Effectief onderhandelen Summer School 2015 NIEUW One week controlling voor accountants Summer School 2015 NIEUW Meet the prof on: Control versus motivatie NIEUW Faillissementsfraude De psychologie van het frauderen Meet the prof on: Dynamics in valuing NIEUW General management and leadership Business/personal coaching
Niveau
PE
Pagina
expert advanced advanced advanced advanced fundamental advanced/expert advanced advanced expert advanced advanced advanced advanced fundamental advanced advanced fundamental fundamental fundamental advanced fundamental fundamental advanced expert fundamental advanced advanced fundamental advanced fundamental advanced advanced/expert advanced advanced advanced/expert expert advanced/expert
36 7 3 13 7 6 3 4 6 4 9 14 6 7 14 5 13 18 6 6 6 14 6 6 7 14 6 6 12 20 36 20 3 3 3 3 36 13
26 69 89 29 95 43 66 76 44 68 60 34 28 49 51 58 94 37 85 86 67 97 73 78 35 53 103 45 98 21 24 21 75 62 32 48 27 99
7 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 7
31-10-14 13:18
Programmaraad drs. Henny Kapteijn RA zelfstandig bestuursadviseur
drs. Arjan Kaaks RC cfo & member Executive Board Maxeda DIY
drs. Tine van de Werken RA cfo Royal Cosun
Om een blijvend kwalitatief hoogstaand cursusaanbod te behouden is de programmaraad opgericht. De programmaraad is kritisch, adviserend en ondersteunend met betrekking tot de ontwikkeling van het cursusaanbod bestemd voor accountants in business, registercontrollers en andere financiële professionals. Kritisch De programmaraad kijkt met een kritische blik of het cursusaanbod voldoet aan de opleidingsbehoeften van de leden wat betreft inhoud, vorm (manier van leren) en differentiatie binnen de doelgroep (o.a. branche en loopbaanfase).
Angela van Os RA CB controller Anthura bv & lid ledengroepbestuur AIB
drs. Peter van Rood RC CFA drs. Rob Florijn corporate director chair & ceo Treasury, AkzoNobel Diakonessenhuis
Adviserend De programmaraad geeft gevraagd en ongevraagd advies. Zij is een klankbord voor het bestaande aanbod en de verdere ontwikkeling ervan. Hierbij worden de trends, ontwikkelingen en thema’s in het vakgebied op de voet gevolgd. Leden programmaraad NBA-VRC streeft naar een evenwichtige samenstelling van de programmaraad. Criteria zijn onder andere de werkervaring van de programmaraadleden en kennis van opleidingsbehoeften van leden, trends & ontwikkelingen in het vakgebied. De programmaraadleden zijn met name RA’s en RC’s die komen uit diverse branches en bedrijven, aangevuld met vertegenwoordiging van docenten en wetenschap.
drs. Coen Reinders RA directeur Corporate Control Schiphol Nederland bv
prof. dr. Bert Steens RC, partner EY, hoogleraar VU Amsterdam
Daphne Kolk MMI sr. programmamanager NBA-VRC Opleidingen
8 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 8
31-10-14 13:18
Praktische informatie Over NBA-VRC NBA-VRC is een samenwerking tussen de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants en de Vereniging van Registercontrollers. De doelgroep omvat hiermee meer dan 8.800 accountants in business (RA/AA) en 3.700 registercontrollers (RC) die werkzaam zijn in het financieel management en hun vakkennis willen bijhouden en aanscherpen. NBA-VRC ondersteunt hierbij door het aanbieden van opleidingen, het vaktijdschrift MCA, branchegroepen en onderzoeken. Daarnaast wordt het onderlinge netwerk versterkt door middel van het Jaarcongres, Boardroom meetings en andere ledenbijeenkomsten. Over NBA-VRC Opleidingen NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt cursussen voor accountants in business en registercontrollers en werkt nauw samen met NBA Opleidingen. NBA Opleidingen ontwikkelt cursussen voor openbaar-, intern- en overheidsaccountants. Het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers staat op www.nbavrc.nl. Het totale cursusaanbod voor alle accountants staat op www.nbaopleidingen.nl. Het totale cursusaanbod is verdeeld over twee cursusgidsen: • Accountants in business & registercontrollers ontvangen de cursusgids van NBA-VRC Opleidingen • Openbaar accountants, intern accountants en overheidsaccountants ontvangen de cursusgids van NBA Opleidingen Voor u ligt het cursusboekje voor accountants in business en registercontrollers. Wilt u het cursusaanbod van een andere beroepsgroep ook ontvangen, dan kunt u dit bestellen via de websites. U kunt ook bellen: 020 - 301 04 05 of mailen:
[email protected]. Regeling Permanente Educatie Als accountant in business en registercontroller bent u, volgens de regeling permanente educatie van zowel de NBA als de VRC, verplicht uw basiskennis te onderhouden en ontwikkelingen binnen uw vakgebied bij te houden. NBA-VRC Opleidingen biedt een uitgebreid aanbod waarmee u ruimschoots aan die verplichting kunt voldoen. In beginsel staat ieder uur besteed aan permanente educatie gelijk aan 1 PE-uur. Als deelnemer krijgt u na afloop een bewijs van deelname. Daarmee kunt u uw PE-activiteiten registreren. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl.
9 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 9
31-10-14 13:18
Praktische informatie Kennisgebieden NBA-VRC Opleidingen heeft het cursusaanbod ingedeeld naar kennisgebied. Ieder kennisgebied heeft een andere kleur waardoor u snel kunt bladeren naar de kennisgebieden die voor u interessant zijn. U vindt ook dit voorjaar weer een aantal nieuwe en vernieuwde trainingen. Verschillende kennisniveaus en onderwijsvormen Het cursusaanbod van NBA-VRC Opleidingen bestaat uit één- en meerdaagse cursussen ingedeeld in 3 niveaus: fundamental, advanced en expert.
Expert en iep d r Ve
Verdieping voor senior financial executives (advanced +)
Advanced Verdieping op specifieke onderwerpen, voor RA’s, AA’s en RC’s die fundamentals beheersen
Fundamental Cursussen op postdoctoraal niveau
Verbreden & updaten
Het niveau van de cursus wordt aangegeven door het aantal oranje blokjes onderaan de cursuspagina:
fundamental
advanced
expert
Wilt u weten of het niveau van de cursus geschikt voor u is, bel voor advies met 020 - 301 04 05 of mail naar
[email protected].
10 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 10
31-10-14 13:18
Onderwijsvormen NBA-VRC Opleidingen heeft voor u de programma’s ingedeeld in verschillende onderwijsvormen. Zo weet u van te voren goed wat u van de bijeenkomst kunt verwachten. • Cursus Lesstof, bestaande uit een samenhangend geheel van onderwerpen, met veel aandacht voor het bespreken van de eigen situatie en het uitwisselen van meningen. Er is veel interactie met de docent(en) en de andere deelnemers, vaak mede aan de hand van praktijkcases. • Leergang Een leergang is een cursus met minimaal drie bijeenkomsten verspreid over een langere periode van een enkele weken/maanden. Een leergang verdiept zowel theoretisch als praktisch uw kennis over een bepaald onderwerp. U gaat diep in op een bepaald thema. • Mastercourse/class Eén of meerdere docenten presenteren lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen, bedoeld voor deelnemers die de basiskennis beheersen: beslist geen beginnersmaterie. De mastercourse/class kan zowel een theoretisch karakter hebben, als zeer praktijkgericht zijn. • Seminar Dit is een bijeenkomst die doorgaans niet langer duurt dan één dag, met één of twee sprekers die diep ingaan op het thema. De nadruk ligt op het overbrengen van kennis en meningen, de interactie tussen sprekers en deelnemers is beperkt. • Training De nadruk ligt op individuele vaardigheidsoefeningen. Het maximum aantal deelnemers per groep is vijftien of lager. • Workshop Bij een workshop krijgt de deelnemer specifieke kennis mee over het onderwerp. Actieve deelname speelt een belangrijke rol. • Blended learning Een combinatie van online learning gevolgd door een cursus op locatie. • Online learning Leren via internet op een moment dat het u uitkomt! Online learning is alleen toegankelijk voor leden.
11 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 11
31-10-14 13:18
Partners Het aanbod, samengesteld door NBA-VRC Opleidingen, bestaat uit een mix van één- en meerdaagse programma’s verzorgd door praktijkgerichte docenten en gerenommeerde opleidingsinstituten. Partners waarmee wij onder andere samenwerken zijn:
Prijzen De prijzen in deze cursusbrochure gelden tot en met augustus 2015 en zijn vermeld onder voorbehoud van wijzigingen en zetfouten. Leden van de NBA en de VRC nemen deel tegen een gereduceerd tarief. De prijzen worden bij de cursus vermeld. Bij meerdaagse sessies zijn logies en ontbijt inbegrepen (tenzij anders vermeld); bij inschrijving voor een meerdaagse cursus geeft u aan of u prijs stelt op hotelaccommodatie. BTW vrijgesteld NBA staat ingeschreven bij het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs). Door de inschrijving zijn NBA-VRC Opleidingen en NBA Opleidingen aangemerkt als ‘erkende instelling volgens de Europese BTW richtlijn’ en zijn de onderwijsactiviteiten vrijgesteld van BTW. Aanmelden en Algemene voorwaarden Aanmelden kan via onze website www.nbavrc.nl of via het aanmeldingsformulier achter in deze brochure op pagina 105. Lees vóór inschrijving de algemene voorwaarden voor meer informatie over uw deelname aan onze cursussen, zie pagina 106 en 107. Of lees ze na op onze website. CEDEO De afgelopen jaren zijn onze cursussen door de deelnemers zeer hoog gewaardeerd. NBA-VRC Opleidingen is CEDEO-erkend.
12 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 12
31-10-14 13:18
Incompany cursussen Voor alle (register)controllers, accountants in business en professionals in het financieel-economisch management Wilt u met meerdere collega’s deelnemen aan een cursus die is toegespitst op de wensen en behoeften van uw organisatie? Wij werken graag samen met u aan een incompany met een programma op maat. In de afgelopen jaren heeft NBA-VRC Opleidingen voor veel organisaties, zowel profit- als non-profit, incompany programma’s verzorgd rondom diverse financiële thema’s. De voordelen van incompany op een rij: Op maat Een incompany cursus is op maat gemaakt. Bij voorkeur met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk zodat u en uw collega’s het geleerde direct in uw werk kunnen toepassen. Besparing van kosten en tijd Incompany cursussen bieden aantrekkelijke kostenvoordelen. Een cursus op maat is al snel goedkoper dan deelnemers individueel een cursus te laten volgen. De programma’s zijn precies zo lang als nodig is om de doelstelling te bereiken. U heeft natuurlijk ook invloed op de prijs doordat u meebeslist over de duur, cursusopzet en locatie. Daardoor kunt u ook besparen op reistijd en reiskosten. Topdocenten Wij maken graag gebruik van onze goede contacten met topdocenten en partnerorganisaties. Veel docenten combineren het hoogleraarschap met een functie in het bedrijfsleven of de publieke sector. Zij passen de cursus vaardig aan uw praktijksituatie aan.
Engelstalig NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt tevens incompany cursussen in het Engels, zodat ook uw internationale medewerkers kunnen deelnemen. Ook verzorgen wij incompany programma’s in het buitenland. Advies nodig en/ of meer informatie? Daphne Kolk is uw programmamanager. Zij is bekend met de ontwikkelingen binnen het financieel economisch vakgebied en kan u daarom adviseren over relevante vaktechnische onderwerpen en vaardigheidstrainingen. Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met Daphne Kolk 020 - 301 02 48 of
[email protected]. Kwaliteit gewaarborgd via keurmerk CEDEO NBA-VRC Opleidingen heeft een CEDEO-erkenning. In de laatste audit gaf meer dan 95% van onze opdrachtgevers aan ‘tevreden tot zeer tevreden’ te zijn over onze dienstverlening, de samenwerking en de behaalde resultaten.
Onze klanten zijn onder andere: ABN AMRO, Achmea, Arcadis, AEGON, APG, Cosun, CRH, DAF Trucks, Delta Lloyd, DNB, Erasmus MC, Essent, Heineken, ING, KLM, NS, Nuffic, PGGM, PostNL, PT Partners, Rabobank, SABIC, Vattenfall, Vodafone, VolkerWessel en Yacht.
Full-service NBA-VRC Opleidingen heeft veel ervaring en pakt indien gewenst, graag de complete organisatie van uw incompany, team- of heidag op. Neem gerust contact op voor inspiratie en voorbeelden.
13 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 13
31-10-14 13:18
Speciaal voor u uitgelicht Omdat kennis telt Als financial wilt u uw kennis op peil houden. Het uitzoeken van een passende cursus kost echter veel tijd. NBA-VRC Opleidingen heeft voor u vier kwalitatief hoogstaande programma’s geselecteerd waarmee u uw kennis op peil houdt, verbreedt en/of verdiept.
Deze zomer uw kennis bijschaven? Vakgenoten ontmoeten en geïnspireerd worden door topdocenten? Kom dan dit jaar (wederom) naar de Summer School in augustus, het driedaagse programma voor ervaren financiële professionals. Het programma en de locatie bieden u diverse mogelijkheden om het nuttige met het aangename te combineren. Wissel van gedachten met beroepsgenoten uit diverse specialismen, discussieer over de laatste ontwikkelingen op het gebied van ondernemingsrecht, externe verslaggeving en disruptieve businessmodellen. Verdiep en verbreed op deze inspirerende wijze uw vakkennis. Meer informatie op pagina 21.
Leergang evaluatie AO NIEUW
Leveren al die handtekeningen en controle-technische functiescheidingen nu wel extra zekerheid op? Zijn er niet te veel regels en richtlijnen die contraproductief werken? Lopen we ondanks alle inspanning toch niet grote risico’s? Zijn er te weinig controles of juist teveel? Analyseer en evalueer met prof. dr. Arco van de Ven RA uw eigen administratieve organisatie. In deze praktische leergang wordt op basis van uw eigen inbreng de bestaande AO geëvalueerd en vertaald naar concrete verbeteringen die meteen in de praktijk kunnen worden doorgevoerd. Meer informatie op pagina 72.
PE
7
Hoe kan Supply Chain Finance (SCF) een rol spelen in de financiering van uw onderneming? SCF kan een oplossing bieden om met de toenemende druk op het werkkapitaal om te gaan en biedt tevens een mogelijkheid voor banken en andere financiers om hun aandeel in de financiering van het werkkapitaal te verhogen. Deze praktijkgerichte cursus geeft u inzicht in de werking van SCF oplossingen en hoe deze een rol kunnen spelen in het werkkapitaal management en de financiering van uw onderneming. Meer informatie op pagina 49.
6
PE
Professioneel stemgebruik NIEUW Supply Chain Finance NIEUW
16
PE
20
PE
Summer School 2015 NIEUW
Wie zijn stem goed gebruikt komt geloofwaardig en krachtig over. De kwaliteit van uw spraak bepaalt voor een groot deel of en hoe een boodschap overkomt. Luisteraars nemen van lang niet elke spreker de inhoud van de boodschap aan. Deze training verschaft u inzicht in uw eigen manier van spreken. U leert om concreet in te grijpen in de manier waarop u overkomt om zo de impact van uw pres(en)tatie te vergroten. U kunt met deze kennis direct in de praktijk aan de slag. Meer informatie op pagina 92.
Heeft u vragen of wilt u advies, stel uw vraag via
[email protected] of bel: 020 - 301 04 05
14 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 14
31-10-14 13:18
Online learning
FinanceMentor - Your Financial Update Online Een cursus volgen wanneer het u uitkomt? Bekijk dan het Engelstalig online learning programma FinanceMentor. U kunt kiezen uit ruim 80 vakinhoudelijke cursussen over internationale accounting, audit, economie, management en finance. Wij bieden u dit pakket aan in samenwerking met Smartpros. Met online learning van FinanceMentor: • beschikt u iedere maand over twee of drie nieuwe cursussen, gericht op actuele onderwerpen; • volgt u cursussen van hoge kwaliteit die zijn voorzien van audio, video, samenvattingen en tests; • heeft u toegang tot 80 cursussen die staan voor 150 PE-punten. Twee cursussen uitgelicht:
Finance Today: Key Issues and the New Organizational Model
CEO Insight: Leadership, Growth and the CFO
The Hackett Group recently released the results of two major studies of the operation of the Finance Department, one dealing with current key issues and the other with the new global organizational model. In this segment, Richard Cardillo, Principal for the Hackett Group’s Business Transformation Services practice, reviews the results from both studies and explains why many companies have failed to meet their transformation goals for finance.
Scott Wine became the CEO of Polaris Industries at the start of the Great Recession in 2008. In his Keystone Address to the Financial Executives International’s 2014 Summit Leadership Conference, Mr. Wine describes the strategy he used to help him turn his company around as well as the leadership maxims he subscribes to. One of the leadership principles he followed was to develop a close working relationship with his CFO, a relationship he believes is critical to the growth of a company in today’s competitive environment.
Learning Objectives • Identify the results of the Global Finance Organization Model study; • Recognize the areas for improvement within finance organizations; • Identify the critical elements of finance strategy in 2014 as reported in the Finance Key Issues research study; • Recognize what finance is doing with regards to alternative service placement, business partnerships, and talent issues.
Geldig: 12 maanden toegang Prijs: $ 500 (let op: prijs in USD te betalen per creditcard. Ter informatie: bij een EUR/USD koers van 1,28 is de prijs € 395) PE-uren: 1 tot 3 PE-uren per module, 150 in totaal Bijzonderheden: Alleen voor leden. Engelstalig. Ga naar nbavrc.nl/online-learning voor een gratis demo.
Learning Objectives • Identify the four things that Polaris Industries decided to protect when the economy began to deteriorate in 2008; • Recognize the five questions that Scott Wine asked upon becoming CEO of Polaris Industries; • Recognize the strategy employed by Scott Wine at Polaris Industries; • Recognize the role of finance at Polaris Industries.
15 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 15
31-10-14 13:18
Online learning
Geldig: Tot 31 mei 2015 Prijs: € 195 PE-uren: Maximaal 15 PE-uren, u ontvangt een deelnamecertificaat na afronding van ieder thema Bijzonderheden: Engelstalig
E-mentor management & personal skills E-mentor management & personal skills is een Engelstalig online learning pakket. Met dit praktijkgerichte pakket kunt u gemakkelijk en effectief een aantal essentiële vaardigheden op het gebied van communicatie en leidinggeven verbeteren. Het pakket bevat interactieve modules met video’s, scenario’s en activiteiten met feedback, tussentijdse toetsen en een eindtoets. U kunt handige checklists downloaden. Wij bieden dit pakket aan in samenwerking met Reed Learning. E-mentor management & personal skills bevat de volgende thema’s: • Time management (5 modules, 4 PE-uren) • Listening skills (3 modules, 2 PE-uren) • Questions (4 modules, 2 PE-uren) • Negotiation skills (3 modules, 3 PE-uren) • Appraisals (4 modules, 2 PE-uren) • Coaching and delegation (2 modules, 2 PE-uren) Aanmelden Stuur een mail naar:
[email protected]. U ontvangt binnen 2 werkdagen een mail met toegangscodes. U kunt tijdens kantooruren ook bellen: 020 - 301 04 05.
Removing the barriers to listening
Negotiation strategies 1: strategy basics
The failure to listen effectively comes about not because of any deliberate intention to do so, but because of certain factors that prevent its achievement. These factors are termed ‘barriers to listening, and may result from internal, human behaviours, or the external environment. By understanding what these barriers are, and the effect they have on the ability to listen, the learner will be both able, and motivated, to remove them. During this course, we’re going to be taking a look at the barriers to effective listening the various factors that lead to a breakdown of the reception and decoding stages of the human communication process.
There are a number of strategies you can employ to help you reach the best outcome in negotiations. This course will show you how to apply good negotiating strategies to your advantage. The course illustrates the importance of understanding your ‘tradables’, asking the right questions, making sure you are negotiating with the right person, and that they have the right level of knowledge and experience for the deal. You will also be given guidelines on the cultural and gender differences that can apply to negotiations, as well as the importance of timing and concessions.
Content • List and describe the internal and external barriers to effective listening • Explain the negative effects of such barriers to effective listening • Identify the conditions and personal attitudes that legislate against effective listening
Content • Applying negotiation strategies • Ethics in negotiation • Basic strategies • Applying strategies • Telephone negotiations • Negotiation & culture • Negotiation & gender • How to open the negotiation
16 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 16
31-10-14 13:18
Specials
Interview Henk Volberda ‘Ik pleit voor lummeltijd’ Cfo’s moeten meer achter de cijfers kijken. Het pleidooi is afkomstig van Henk Volberda, hoogleraar Strategisch Management en Ondernemingsbeleid aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit. ‘Een cfo moet meer naar de lange termijn kijken. De winstgevendheid van de onderneming is daarvoor geen graadmeter.’ prof. dr. Henk Volberda
‘De houdbaarheid van producten en diensten wordt steeds korter. Dat geldt overal, niet alleen voor pc’s en smartphones, maar ook voor consultants en accountants. Klanten betalen niet meer voor een bekende naam. Ze kiezen nieuwe online toetreders als die hetzelfde werk goedkoper doen. Veel cfo’s managen nog steeds op een zichtbare s-curve. Daarin wordt uitgegaan van een vast ritme. Eerst verwerf je marktaandeel, daarna volgt groei en het eindigt met verzadiging. In die s-curve houden bedrijven het concurrentievoordeel tien jaar vast. Een periode waarin ze profiteren van schaalvoordelen en een stevige onderhandelingspositie. Tegenwoordig wordt het steeds riskanter om op die s-curve te vertrouwen. We zien hyperconcurrentie ontstaan. Nieuwe spelers die in hoeken van de markt razendsnel opduiken. In eerste instantie worden ze niet serieus genomen en als een inferieur alternatief weggezet. Dat zie je in de manier waarop binnen de taxibranche op Uber wordt gereageerd. Een ander signaal dat niet direct door de cfo wordt opgepikt is als jonge mensen het bedrijf verlaten. De doorstroming stokt. Er komt weinig vers bloed in de organisatie. De cfo wordt meestal pas wakker als de omzet omlaag gaat. Dan ben je te laat.’ ‘Het is de taak van de cfo om de zachte signalen te zien. Hoeveel van de omzet komt er bijvoorbeeld uit nieuwe producten of diensten? Zorg dat dertig procent van je omzet wordt gerealiseerd door nieuwe diensten die op termijn je bestaande producten kunnen vervangen. En hoe wordt het r&d budget besteed? Zorg dat vijf procent van dat geld niet aan klanten is gealloceerd. Er moet ruimte zijn voor nieuwe ideeën. DSM heeft bijvoorbeeld als doelstelling dat twintig procent van de wereldwijde omzet uit nieuwe producten en diensten moet komen. Dat gebeurt niet in de business units maar in een apart innovatiecentrum. Daar worden producten ontwikkeld die ze soms niet eens zelf vermarkten. Bij Grontmij is er de GUP (Grontmij Underground Pioneers) die zaken in de kelder bedenkt. En bij ingenieursbureau Movares krijgen ingenieurs met een goed idee de gelegenheid om drie maanden in een innovatiestudio aan hun plan te schaven.’ ‘Ik pleit voor lummeltijd. Als je bij Google op het hoofdkantoor komt, zie je medewerkers in het zwembad liggen. Je merkt aan alles dat medewerkers daar de grootste assets zijn. Een kenmerk van bedrijven die over een langere periode succesvol zijn, is dat ze over een zekere ‘slack’ beschikken. Ze kijken meer naar de lange termijn. Dat is het omgekeerde van aandeelhouderswaarde. Als de cfo meer naar de lange termijn kijkt, krijgt hij ook meer waardering voor innovatie.’
“Een kenmerk van bedrijven die over een langere periode succesvol zijn, is dat ze over een zekere ‘slack’ beschikken.” Henk Volberda
prof. dr. Henk Volberda, hoogleraar strategisch management en ondernemingsbeleid aan de Erasmus Universiteit
17 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 17
31-10-14 13:18
Specials
nieuw
Datum / Locatie: 31 maart, 9 juni, 15 september, 17 november 2015
Meet the prof on
TIAS School for Business and Society, Utrecht (31 maart, 9 juni, 17 november) Tilburg (15 september)
Ontmoet, debatteer en leer van financieel-economische professoren en professionals
Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 895 PE-uren: 12 Bijzonderheden: U kunt zich ook aanmelden voor een afzonderlijke bijeenkomst. De prijs per sessie bedraagt € 225 (leden) of € 295 (niet leden).
Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een financieel-economische professional. TIAS, School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk. Inhoud Meet the prof on: Corporate Governance - dinsdag 31 maart 2015 - 3 PE-uren Drie jaar geleden heeft prof. dr. Mijntje Lückerath de vraag gesteld: ‘Hoe kunnen we, zonder over te gaan op steeds meer wetgeving, toch sturing geven aan gewenst gedrag in de bestuurskamers en daarmee aan effectievere Corporate Governance’? Mijntje brengt graag het belang van de evaluatie voor een effectief opererende Raad van Commissarissen door een onafhankelijke derde onder de aandacht. Volgens haar moeten we niet met wetgeving de heersende mores in de bestuurskamers en de bijbehorende ongeschreven regels proberen te veranderen, maar juist proberen het onbewuste bewust te maken. Tijdens dit seminar kijkt ze graag met u en drs. Kees Storm RA, verder naar factoren die bijdragen aan effectief functionerende Raden van Commissarissen. Hoewel het functioneren van een Raad van Commissarissen bepaald wordt door meerdere factoren, kijkt wetenschappelijk onderzoek vaak niet naar hoe deze verschillende aspecten elkaar beïnvloeden of hoe deze aspecten samenhangen met het doel van de RvC. Door praktijkervaringen & opinies te delen komen we met elkaar tot verschillende factoren en inzichten die een bijdrage kunnen leveren aan een effectief opererende Raad van Commissarissen. Docenten: • prof. dr. Mijntje Lückerath, hoogleraar Corporate Governance TIAS School for Business and Society • drs. Kees Storm RA, oud CEO Aegon en heeft commissariaten bij Aegon, Pon Holdings, Unilever, AB InBev, Baxter International en KLM
Meet the prof on: Pension Fund Governance - dinsdag 9 juni 2015 - 3 PE-uren Pensioenfondsen maken ingrijpende wijzigingen door en worden steeds meer aangestuurd als financiële organisaties. De sturing en verantwoording worden steeds explicieter, waarbij de nadruk op risicomanagement toeneemt, bestuurders professioneler worden en stakeholders inspraak willen. De druk op kosten, duurzame investeringen of beloningsbeleid is voelbaar aan de bestuurstafels. Maar wat op papier goed lijkt, kan misschien tot onverwachte effecten leiden waar niemand op gerekend had of blij mee is. Wat houdt het in als pensioenfondsen steeds meer op banken en verzekeringen gaan lijken? Wat betekent dit voor deelnemers en hun pensioen, zijn de veranderingen houdbaar en wat kan er nog veranderd worden? prof. dr. Mijntje Lückerath
advanced + expert
Deze bijeenkomst schetst de strategische veranderingen die de pensioensector doormaakt, en richt zich op de fundamentele trendveranderingen. Niet altijd zichtbaar, maar met een grote impact voor iedereen die professioneel met pensioenen betrokken is.
18 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 18
31-10-14 13:18
Specials
Docenten: • Prof. dr. Alfred Slager, hoogleraar Pension Fund management TIAS School for Business and Society • Gabriel van de Luitgaarden RA, head of Financial Risk and Pensions Management Royal Philips Electronics NV en lid van het algemeen bestuur van de NBA
Meet the prof on: Control versus motivatie - dinsdag 15 september 2015 - 3 PE-uren Het ligt waarschijnlijk in de aard van de financial om te denken dat goede control vooral bereikt kan worden door adequate regelgeving. Prof. dr. ir. Michael Corbey, wil dit uitgangspunt met u in een interactieve sessie ter discussie stellen. Hij zal u daartoe eerst inleiden in de talrijke theorieën over motivatie. Vervolgens plaatst hij een en ander in een Management Control perspectief en maakt u kennis met de motivation-crowding theory. Michael deelt graag zijn zorgen met u over de toenemende regelgeving in bijvoorbeeld de financiële sector. Er is daarbij sprake van een paradox. Maar, ook in de wereld van Accounting en Control zou het wel eens zo kunnen zijn dat de toename in regelgeving uiteindelijk leidt tot demotivatie. Is het straks voor de nieuwe generatie talenten nog wel aantrekkelijk om te werken in de financiële sector of in de accountancy? Docenten: • Prof. dr. ir. Michael Corbey, Academic Director EMFC/RC Programs & Professor of Management Accounting & Control TIAS School for Business and Society • drs. Gee Baars, interim HR Director APG
Datum / Locatie: 31 maart, 9 juni, 15 september, 17 november 2015 TIAS School for Business and Society, Utrecht (31 maart, 9 juni, 17 november) Tilburg (15 september) Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 895 PE-uren: 12 Bijzonderheden: U kunt zich ook aanmelden voor een afzonderlijke bijeenkomst. De prijs per sessie bedraagt € 225 (leden) of € 295 (niet leden).
Meet the prof on: Dynamics in valuing - dinsdag 17 november 2015 - 3 PE-uren Bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen is veelal voldoende marktdata voorhanden, dit in tegenstelling tot niet-beursgenoteerde ondernemingen. Dit maakt het waarderen van niet-beursgenoteerde ondernemingen lastiger. Waar bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen vaak wordt uitgegaan van de gemiddelde belegger met een gemiddeld risicoprofiel, is dit vaak anders bij niet-beursgenoteerde ondernemingen. De specifieke investeerder staat hier centraal en heeft ook een eigen visie en risicoprofiel. Hoe moet hier mee worden omgegaan bij het waarderen van niet-beursgenoteerde ondernemingen? Docenten: • Joy van der Veer MiF AA RV MBV, docent TIAS School for Business and Society, vennoot Wesselman Accountants & Belastingadviseurs, en aangesloten bij de Vereniging Nederlands Instituut voor Register Valuators (NIRV) • drs. Gerard Holdrinet RA MBV RV, directeur Talenton Valuation Services
prof. dr. ir. Michael Corbey
advanced + expert
19 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 19
31-10-14 13:18
Specials
Datum / Locatie: 16 april, 4 juni, 24 september en 10 november 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.195 Niet-leden € 1.195 PE-uren: 12 Bijzonderheden: U kunt zich ook aanmelden voor een afzonderlijke seminar. De prijs per sessie bedraagt € 325.
Fraudedagen 2015 Meer inzicht in fraude! De fraudedagen bestaan uit vier seminars en vier thema’s die u regelmatig in het nieuws aantreft. Schrijf u direct in voor deze unieke fraudereeks! Ga aan de slag met professionals uit de praktijk en krijg inzicht in: • het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD NIEUW • het herkennen van fraudesignalen • faillissementsfraude • de psychologie van frauderen Doelstelling De thema’s sluiten aan bij de laatste fraude-ontwikkelingen. Na afloop bent u op de hoogte van de werkwijzen van fraudeurs, leert u fraudesignalen herkennen en kent u enkele aspecten van de bestrijding van faillissementsfraude. Inhoud Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD - Donderdag 16 april 2015 - 3 PE-uren NIEUW Fraude en de aanpak daarvan blijft politiek en publicitair veel aandacht krijgen. Welke rol pakt u als financieel professional met betrekking tot fraude? De FIOD en u als accountant of controller hebben een gemeenschappelijk belang. Namelijk het voorkomen en het stoppen van fraude! Daarnaast wilt u te allen tijde ervoor zorgen dat u of één van uw collegae ongewild in een tuchtrechtprocedure terecht komt. Krijg inzicht in de dagelijkse praktijk van de FIOD inzake het financieel economisch management om fraude te voorkomen. Docent: o.a. drs. Ron Dohmen RA AA, aanspreekpunt tuchtrecht binnen FIOD. Zie pagina 61 voor de volledige cursustekst. Het herkennen van fraudesignalen - Donderdag 4 juni 2015 - 3 PE-uren Wie een ziekte wil bestrijden, zal de symptomen moeten herkennen. Hetzelfde geldt voor fraudebestrijding; kennis over het ontstaan en de ontwikkeling van een bepaalde fraudevorm is essentieel. Tijdens dit seminar beantwoorden we vragen als: Hoe ontstaat fraude? Hoe komt een (tot dan integer) persoon ertoe zich te laten verleiden tot frauduleus handelen? Docent: prof. dr. ir. Marcel Pheijffer. Zie pagina 89 voor de volledige cursustekst. Faillissementsfraude - Donderdag 24 september 2015 - 3 PE-uren Faillissementsfraude kan worden omschreven als het opzettelijk en onrechtmatig benadelen van schuldeisers in faillissement. Dit komt voor bij ongeveer een derde van alle faillissementen en veroorzaakt enorme schade. Het is dan ook belangrijk dat deze fraude wordt aangepakt. We bespreken de aspecten van civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude. Docent: prof. dr. Tineke Hilverda. Zie pagina 62 voor de volledige cursustekst.
prof. dr. ir. Marcel Pheijffer
De psychologie van frauderen - Dinsdag 10 november 2015 - 3 PE-uren De meeste mensen leven vrijwel alle regels na, terwijl het voordelig voor hen zou zijn die te overtreden. Vanwaar die gehoorzaamheid en loyaliteit? Tijdens dit seminar bespreken we vier factoren die de bereidheid tot naleven van de regels verklaren. En krijgt u inzicht in welke handhavende acties regelnaleving effectief stimuleren. Docent: dr. Adriaan Denkers. Zie pagina 32 voor de volledige cursustekst.
advanced Bestemd voor Controllers, accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, bedrijfseconomen en andere financieel professionals. 20 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 20
31-10-14 13:18
nieuw
Summer School 2015 Driedaags programma voor ervaren financiële professionals
Specials
Datum / Locatie: Woensdag 19 augustus t/m vrijdag 21 augustus 2015, Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo of
Deze zomer u kennis bijschaven? Vakgenoten ontmoeten en geïnspireerd worden door top docenten? Kom dan dit jaar (wederom) naar de Summer School in augustus! Doelstelling Wissel van gedachte met beroepsgenoten uit diverse specialismen, discussieer over de laatste ontwikkelingen en verdiep en verbreed op deze inspirerende wijze uw vakkennis. Inhoud • Actualiteiten Externe verslaggeving Er wordt aandacht besteed aan de meest recente ontwikkelingen op het terrein van NL GAAP. We gaan in op de wijzigingen in BW Titel 9 uit hoofde van de implementatie van de EU Accounting Directive in 2015 en de meest recente (ontwerp) Richtlijnen en uitingen van de RJ. Daarnaast komen nieuwe standaarden van de IASB aan de orde zoals IFRS 15; revenue recognition, IFRS 9; financiële instrumenten en ED Leasing die waarschijnlijk voor deze sessie als nieuwe standaard al is verschenen. • Actualiteiten ondernemingsrecht Prof. mr. Kid Schwarz gaat in op de actualiteiten ondernemingsrecht, waarbij onderwerpen aan de orde komen die vooral voor u als financieel professional van belang zijn. Er zal aandacht worden besteed aan de actuele rechtspraak die, als het goed is, een aantal knelpunten in het BV-recht zal hebben opgelost. Te denken valt hier bijvoorbeeld aan de vereenvoudigde vaststelling van de jaarrekening ex art.2: 210 lid 5 BW, op welk onderwerp wetgeving in voorbereiding is, alsook de uitleg van het begrip uitkeringstest en de aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders. • Vooruit naar vroeger We moeten een hoop investeren om in organisaties ons gezonde verstand weer te leren gebruiken. Misschien speelt de planning & control cyclus wel een belangrijke rol in het tegen houden van de toekomst in organisaties. Jaap Peters gaat met de deelnemers het gesprek aan over ‘voorbij de intensieve menshouderij’. In het regeerakkoord van Rutte II staan een paar opmerkelijke handvatten. Vertrouwen is daarbij het sleutelwoord. Opmerkelijk maar het krijgt inmiddels handen en voeten. We gaan vooruit naar vroeger. • Disruptieve business modellen Veel bedrijven leven nog naar het strategische model van Michael Porter. Concurrentie komt dan primair vanuit de branche (de ‘incumbents’). Maar tegenwoordig komt concurrentie ook van partijen (‘non-incumbents’) uit compleet andere bedrijfstakken. Door o.a. globalisering, digitalisering, nieuwe technologieën en door het feit dat effectieve productie op steeds kleinere schaal kan plaatsvinden (de miniaturisering in productieprocessen) hebben disruptieve business modellen een vogelvlucht genomen. Netflix, AirBNB, Tesla, Levi Strauss, Braskem, Philips Lighting en Uber, zijn bekende voorbeelden. Laat u door prof. dr. Tjeu Blommaert inspireren om ‘disrupted’ maar opgetogen huiswaarts te keren. Bestemd voor Controllers en accountants in business in (hoger) financieel management.
Woensdag 26 augustus t/m vrijdag 28 augustus 2014, Landgoed Duin en Kruidberg, Santpoort-Noord Tijd: 13.00 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.895 Niet-leden € 2.195 PE-uren: 20
drs. Jaap Peters
advanced Docent(en) Summer School 2015 wordt verzorgd door diverse topdocenten en hoogleraren. Meer informatie op www.nbavrc.nl 21 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 21
31-10-14 13:18
Specials
Datum / Locatie: Donderdag 23 en vrijdag 24 april 2015 TIAS School for Business and Society, Utrecht Tijd: 09.30 - 18.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (excl. logies en diner) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.695 PE-uren: 13
Masterclass operational excellence for financial executives Hoe efficiënt zijn uw processen? Is uw bedrijf best in class? In deze tweedaagse masterclass krijgt u inzicht in robuuste en effectieve methoden om de bedrijfsprocessen te optimaliseren. De uiteindelijke doelstelling is om de bedrijfsvoering zo te optimaliseren, dat de processen ‘lean’ en ‘agile’ zijn en precies dát opleveren waar de klant om vraagt. Alle middelen en capaciteiten moeten zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingezet om op het juiste moment de juiste diensten te kunnen leveren. Daarbij gaat het niet alleen om kostenreductie, maar ook om innovatie en het slim omgaan met mensen en middelen. Op basis van deze kennis van operational excellence wordt vervolgens de vertaalslag gelegd naar de financiële functie en naar de consequenties voor de administratieve organisatie en de management control cyclus. Doelstelling U doet kennis op van actuele theorieën van operational excellence en vertaalt het naar de consequenties voor de financiële functie. Inhoud • strategische positionering operational excellence • business process management, Lean Six Sigma • invloed van operational excellence op de administratieve organisatie, risicomanagement en performance measurement Bestemd voor Financiële managers en professionals, auditors en riskmanagers die een beter beeld willen krijgen van de commerciële discipline om vervolgens een passend management control systeem te kunnen vormgeven en inrichten. Docent(en) • prof. dr. ir. Michael Corbey, hoogleraar management accounting en control, TIAS School for Business and Society • prof. dr. ir. Marcel van Assen, hoogleraar operational excellence, TIAS School for Business and Society en adviseur OpX-Consultants
prof. dr. ir. Michael Corbey
advanced
22 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 22
31-10-14 13:18
Specials
Masterclass fusie & overname Roerige tijden vragen bij de één om desinvesteren van activiteiten maar bieden een ander juist interessante mogelijkheden om te investeren in een overname ervan. In de meeste gevallen raken financiële professionals dan betrokken bij een spel dat normaal gesproken geen onderdeel uitmaakt van het reguliere takenpakket. U krijgt als professional te maken met ervaren adviseurs, terwijl u zelf de regie in handen wilt houden. Uw kennis en inzichten zijn van groot belang indien u een waardevolle en vaardige gesprekspartner in de onderhandelingen wilt zijn. Doelstelling Deze masterclass biedt u actuele kennis en inzichten om met succes een mogelijke fusie of overname te regisseren. Het programma is geschikt voor vertegenwoordigers van de kopende en verkopende kant.
Datum / Locatie: Donderdag 28 en vrijdag 29 mei 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 20.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.595 PE-uren: 15
Inhoud Het programma volgt de verschillende stappen van een fusie- en overnametraject: • Strategische heroriëntatie en het definiëren van een fusie- en overname strategie; • Het zoeken en benaderen van targets en het oplijnen van het proces; • Waardebepaling versus prijsstelling; wat is reëel en waarom; • Hoe een overname te financieren in het huidige economisch klimaat; • De belangrijkste juridische en fiscale do’s en dont’s; • Het belang van due diligence en hoe dat aan te pakken; • Postfusie integratie; hoe voorkom ik een kater als de champagneflessen leeg zijn? Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep • mr. Wim Cassee, bedrijfsjurist en partner van Convectis • Pierre Steeghs RA, accountant, fiscalist en managing partner van Rubicon
mr. Wim Cassee
advanced
23 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 23
31-10-14 13:18
Specials
Datum / Locatie: Maandag 24 t/m vrijdag 28 augustus 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg Tijd: (vraag naar detailprogramma) 09.30 - 19.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950 PE-uren: 36 Bijzonderheden: voor meer informatie of het detailprogramma kunt u contact opnemen met Daphne Kolk via
[email protected] of 020 - 301 04 05. Optioneel te boeken: hotelarrangement
One week controlling voor accountants In vijf dagen de belangrijkste theorie op het vakgebied van de controller U bent een accountant en wilt zich verbreden naar het controllersvak of een overstap maken naar een functie in het financieel-economisch management (accountant in business). Of u bent al als controller werkzaam, maar mist de theoretische onderbouwing. Deze masterclass controlling is uniek in Nederland en geeft u de inzichten waar u naar op zoek bent. Doelstelling Wij vullen uw kennis uit de post-initiële accountsopleiding aan met de controllerthema’s die u nu nog mist. De masterclass voorziet u van de noodzakelijke specialistische kennis en inzichten die een controller moet beheersen om de functie verantwoord uit te voeren. Denk aan onderwerpen als strategisch management, management control of informatiemanagement. De theorie is geselecteerd uit de TIASNimbas-opleiding tot Register Controller (Executive Master of Finance & Control). De kennis die aan bod komt tijdens de masterclass heeft een stevige wetenschappelijke basis, daarnaast verliezen de docenten de praktijk niet uit het oog. Inhoud • management accounting and control • logistiek management • information management • strategisch management • finance & financieel risk management Bestemd voor ‘One week controlling’ is bedoeld voor registeraccountants en accountant-administratieconsulenten die de ambitie hebben door te groeien naar het financieel management. U ontmoet gelijkgestemden zodat u, naast het opdoen van een inspirerende ervaring, ook werkt aan een interessant netwerk van ervaren financiële professionals. Bent u AA, dan is een telefonisch intakegesprek onderdeel van de aanmeldprocedure. Docent(en) Tijdens deze inspirerende en leerzame week krijgt u les van hoogleraren van de RC-opleiding van TIAS School for Business and Society. Deze hoogleraren zijn bekend met de zakelijke en universitaire wereld en hebben veel ervaring met managementeducatie. • Academic director: prof. dr. ir. Michael Corbey, hoogleraar Management Accounting en Control bij TIAS School for Business and Society
prof. dr. ir. Michael Corbey
fundamental
Op www.nbavrc.nl vindt u het detailprogramma.
24 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 24
31-10-14 13:18
Algemeen & strategisch management
Interview Cindy Rombouts ‘Openheid maakt de organisatie beter’ Aandacht voor houding en gedrag is belangrijk om de kwaliteit van de organisatie te verbeteren, vindt Cindy Rombouts, directeur Operations bij Syntrus Achmea Real Estate & Finance. ‘In de afgelopen tien jaar is cultuur steeds belangrijker geworden. Zonder aandacht voor soft controls loop je het risico dat zaken niet op tafel komen en onbespreekbaar blijven.’
Cindy Rombouts RA
‘Syntrus Achmea Real Estate & Finance is een vermogensbeheerder in vastgoed en hypotheken en beheert discretionaire vastgoedportefeuilles voor pensioenfondsen en elf fondsen waarin klanten participeren. Wij rapporteren namens onze klanten aan De Nederlandsche Bank en staan ook onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Dat toezicht juich ik toe. Het helpt om de organisatie naar een hoger niveau te tillen. De vastgoedsector oefent een grote aantrekkingskracht uit op criminelen. Wij screenen daarom alle partijen waar we zaken mee doen en we kijken voortdurend hoe we ons kunnen verbeteren. Vorig jaar voerde De Nederlandsche Bank een onderzoek uit bij een van onze klanten over de uitbesteding van het vastgoedbeheer aan ons. Uit dit rapport kwamen aanbevelingen naar voren. Die hebben we meteen in een actieplan opgenomen en gezegd dat we die voor het eind van het jaar geïmplementeerd wilden hebben. Daar reageerde De Nederlandsche Bank heel verrast op. We kregen een compliment voor het feit dat we na het rapport niet in de verdediging waren geschoten.’ Die bewustwording is er al langer bij Syntrus Achmea. Een aantal jaren geleden is intern onderzoek gedaan om vast te stellen hoe er binnen de organisatie gedacht werd over zaken als transparantie, bespreekbaarheid en handhaving. Als je na zo’n onderzoek overgaat tot de orde van de dag is het verspilde moeite. Daarom hebben we er voor gekozen het voorbeeldgedrag van de directie te bespreken tijdens personeelsbijeenkomsten. Daarnaast hebben we met het Risk Review Committee, dat zes keer per jaar bij elkaar komt, een platform gecreëerd waar dilemma’s worden besproken. Hiermee geef je een signaal af naar de organisatie dat mensen zich kwetsbaar op mogen stellen en zaken bespreekbaar zijn. Dat is geen overbodige luxe want zaken aankaarten vinden veel mensen in eerste instantie eng. Alleen als die openheid er is kun je de kwaliteit van processen te verbeteren.’ ‘Vorig jaar heb ik de post HBO opleiding Master Coach & Counselor afgerond. Het helpt om anders met mensen in gesprek te komen en dilemma’s waar mensen mee worstelen boven tafel te krijgen. Die belangstelling voor soft controls komt ook voort uit een persoonlijke drijfveer. Toen ik nog bij een groot accountantskantoor werkte, stoorde ik mij aan het feit dat je geen onafhankelijk geluid kon laten horen als accountant. Het was een van de redenen dat ik uit de accountancy stapte. Onafhankelijkheid en integriteit zijn heel belangrijk. Wat kan wel en wat niet. Als ik een taxateur uit eten neem en ik betaal alles, kun je dan nog van een objectieve taxatie spreken? Dat soort vragen moeten we elkaar vaker stellen. Dan kunnen we de kwaliteit verder verbeteren.’
“Zonder aandacht voor soft controls loop je het risico dat zaken niet op tafel komen en onbespreekbaar blijven.” Cindy Rombouts
Cindy Rombouts RA, directeur Operations bij Syntrus Achmea Real Estate & Finance. Ze houdt zich zowel inhoudelijk als procesmatig bezig met de financiële kant van vastgoed
25 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 25
31-10-14 13:18
Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Woensdag 3 t/m vrijdag 5 juni en woensdag 30 september t/m vrijdag 2 oktober 2015
Dynamisch leiderschap The next level; van leidinggeven naar leiderschap
Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: Per blok: 1e dag: 16.00 - 19.30 uur (+ diner) 2e dag: 09.00 - 19.30 uur (+ diner) 3e dag: 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950
Leiderschap is zoveel méér dan leidinggeven. Bij leidinggeven gaat het om aansturen - zorgen dat mensen doen wat hen wordt opgedragen. Bij leiderschap gaat het om aanspreken - mensen dusdanig raken dat ze er voor gaan. Vertrouwen winnen, inspireren, commitment opbouwen - effectief leiderschap is in wezen verleiderschap. Weet u mensen binnen en buiten de organisatie te mobiliseren om strategische doelstellingen te realiseren? Kunt u mensen verbinden en samen laten werken over functiegrenzen heen? Krijg meer persoonlijk inzicht tijdens dit programma om uw impact te versterken. Doelstelling Dit programma op expert-niveau is erop gericht uw leiderschapsvermogen te versterken door het verkennen van uw sterke- en verbeterpunten en het werken aan een persoonlijk leiderschapsontwikkelingsplan.
PE-uren: 35
Bijzonderheden: Maximaal 12 deelnemers. Uw aanmelding wordt in overleg met de docent definitief gemaakt.
Inhoud In dit programma ligt de nadruk op de praktijk van het leiderschap - wat doen leiders om anderen te mobiliseren? Deze drie leiderschapsterreinen komen aan de orde: • Interpersoonlijk leiderschap. Hoe spreek ik anderen op individueel niveau aan? • Organisationeel leiderschap. Hoe leid ik teams, afdelingen en hele units? • Strategisch leiderschap. Hoe krijg ik mensen mee in het ontwikkelen en implementeren van strategie? Op ieder van deze drie terreinen zullen drie vragen centraal staan: • Leiderschapsstijl. Wat voor leiderschapsstijl heeft u nodig gezien de situatie, de mensen en de strategische doelstellingen? En hoe verhoudt deze stijl zich met uw voorkeursstijl? • Leiderschapsagenda. Waar moet u zich als leider tegenaan bemoeien en energie in steken? Wat zijn de prioriteiten waar u zich op wil focussen? • Leiderschapsmerk. Wat is uw huidige reputatie en waarmee wordt u geassocieerd? Hoe zou u zich anders moeten gedragen en positioneren om meer invloed te kunnen uitoefenen? In dit programma zijn theorie en praktijk nauw vervlochten. U werkt aan uw eigen case en stelt een leiderschapsontwikkelingsplan voor uzelf op. Tussen de twee bijeenkomsten wordt een 360 graden feedback instrument gebruikt om meer inzicht te krijgen in uw leiderschapscompetenties. Door de interactieve opzet en de vertrouwelijke uitwisseling van ervaringen is de groepsgrootte beperkt tot 12 personen met een senior executive profiel. Bestemd voor Senior financial executives.
prof. dr. Ron Meyer
expert
Docent • prof. dr. Ron Meyer, hoogleraar ondernemingsstrategie bij TIAS School for Business and Society en managing director bij het Center for Strategy & Leadership
26 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 26
31-10-14 13:18
Algemeen & strategisch management
General management and leadership Vijfdaags programma voor ervaren financiële professionals
Datum / Locatie: Maandag 23 t/m vrijdag 27 november 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg
Tegenwoordig is het voor senior financial professionals meer dan ooit noodzakelijk om een interdisciplinair perspectief op management te ontwikkelen. Dit programma biedt u een aanvulling op uw bestaande financiële kennis en voorziet u van de noodzakelijke management- en leiderschapsinzichten om verantwoord op te treden in uw organisatie.
Tijd: 08.30 - 21.30 uur (vraag naar detailprogramma)
Doelstellingen In vijf dagen wordt u geïnformeerd over de belangrijkste thema’s op het gebied van management en leiderschap. Het programma biedt u de handvatten om in één week uw bestaande financiële kennis uit te breiden met de meest essentiële managementaspecten van uw organisatie. Hierdoor verbreedt u uw perspectief op uw organisatie, bent u beter in staat om deze te doorgronden en bent u comfortabeler in het nemen van belangrijke beslissingen voor uw organisatie. Gedurende het programma bent u in het gezelschap van toonaangevende docenten op hun vakgebied en een zeer ervaren deelnemersgroep die - net als u - beschikt over een stevige financiële achtergrond.
Prijs: (excl. hotelarrangement) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950
Inhoud De inhoud van het programma is samengesteld op basis van de belangrijkste management- en leiderschapsthema’s die de hedendaagse managementagenda domineren: strategie, innovatie en operational excellence. Uitgebreide aandacht zal bovendien worden besteed aan uw persoonlijke ontwikkeling. U verdiept zich in de (verdere) ontwikkeling van uw leiderschap en in de vraagstukken hoe om te gaan met stress in de organisatie en hoe de organisatie veerkrachtiger te maken. Dag 1: Dag 2: Dag 3: Dag 4: Dag 5:
PE-uren: 36 Bijzonderheden: € 4.950 is incl. literatuur, diner op maandag en donderdag, lunches en dranken. Er is geen avondprogramma op dinsdag 24 en woensdag 25 november. Optioneel te boeken: hotelarrangement.
Strategisch management Leiderschap Operational excellence Innovatie management Managen van stress en veerkracht in organisaties
Bestemd voor Professionals werkzaam in (hoger) financieel management met minimaal 10 jaar werkervaring en een aanzienlijke financiële expertise. Uw aanmelding wordt in overleg met de docent definitief gemaakt. Academic Director • prof. dr. Alfred Slager, hoogleraar Pension Fund Management TIAS School for Business and Society Bent u geïnteresseerd en wilt u meer informatie over het programma ontvangen, neem dan contact op met Daphne Kolk, sr. programmamanager via +31(0)20 301 02 48 of via
[email protected] prof. dr. Alfred Slager
expert
27 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 27
31-10-14 13:18
Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Vrijdag 12 juni 2015 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Actualiteiten strategisch management Hedendaagse instrumenten, denkmodellen en best practices Financiële professionals zoals controllers en accountants worden in toenemende mate betrokken bij het ontwikkelen van de strategie van hun organisatie. Daarmee groeit de noodzaak om bij te blijven op het brede en aan snelle ontwikkelingen onderhevige vakgebied strategisch management. Wat zijn tegenwoordig de meest gebruikte concepten en instrumenten? Wat zijn hun mogelijkheden en beperkingen in de praktijk? Doelstelling Deze cursus is erop gericht om in één dag uw strategische kennis up to date te brengen en te verdiepen. De eigen praktijk zal daarbij niet uit het oog verloren worden. Ook is de cursus zo ingericht dat u inspiratie opdoet aan de hand van voorbeelden van andere organisaties. Inhoud U krijgt een compacte update over de mogelijkheden en valkuilen van de belangrijkste strategische instrumenten en denkmodellen uit de praktijk. Welke klassiekers gaan nog steeds goed mee en welke niet? Wat zijn de huidige strategische issues? De concepten, issues en modellen komen tijdens de cursus aan bod in een interactieve sessie. U behandelt praktijkvoorbeelden en opdrachten. Ook is er ruimte voor reflectie op de eigen organisatie. Bestemd voor Controllers, accountants in business en externe accountants die betrokken zijn bij strategische vraagstukken of waarbij strategie een belangrijke contextvariabele vormt bij het uitvoeren van de eigen werkzaamheden. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers, managing director van het Center for Strategy & Leadership te Rotterdam en adjunct professor of corporate strategy, Amsterdam Business School, Universiteit van Amsterdam
dr. Martijn Rademakers
advanced
28 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 28
31-10-14 13:18
Algemeen & strategisch management
Strategie implementatie Hoe organisaties hun strategie werkend krijgen De meest gestelde vraag die financiële professionals over strategie stellen gaat niet over wat de strategie moet zijn, maar hoe strategie succesvol te implementeren. Aan modellen, best practices en adviezen is geen gebrek, maar toch gaat implementatie bij veel organisaties moeizaam of mislukt. Deze tweedaagse cursus levert u grip op dit weerbarstige onderwerp, met de nieuwste concepten, voorbeelden uit de praktijk en aandacht voor de eigen rol bij de implementatie van strategie. Bovendien gaat u met uw eigen implementatievraagstuk aan de slag. Doelstelling Deze cursus heeft als doel om de effectiviteit van financiële professionals te vergroten als het gaat om strategische implementatieprocessen. Hierbij is er aandacht voor zowel de rol van de individuele deelnemer als voor steeds terugkerende vraagstukken op organisatieniveau. De cursus is zodanig vormgegeven dat u niet alleen nuttige theorie, voorbeelden en cases krijgt, maar ook leert van het meteen toepassen van concepten en denkmodellen op uw eigen organisatie.
Datum / Locatie: Donderdag 4 en vrijdag 5 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.150 Niet-leden € 1.250 PE-uren: 13
Inhoud Op de eerste dag van de cursus ligt de nadruk op het verbreden en verdiepen van het strategisch denkvermogen van de deelnemers. Met behulp van concepten, instrumenten, cases en voorbeelden over strategie implementatie zullen de deelnemers belangrijke issues, valkuilen en mogelijkheden sneller en beter leren identificeren. Op de tweede dag van de cursus ligt de nadruk op het in de praktijk brengen van de nieuwe inzichten die de deelnemers hebben opgedaan. Dit wordt gedaan aan de hand van strategische implementatievraagstukken die de deelnemers zelf voorbereiden en meebrengen. Bestemd voor CFO’s, (register) controllers en accountants die betrokken zijn bij strategische implementatievraagstukken, of waarbij strategie implementatie een belangrijke contextvariabele vormt bij het uitvoeren van de eigen werkzaamheden. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers is managing director van het Center for Strategy & Leadership te Rotterdam en adjunct professor of corporate strategy, Amsterdam Business School, Universiteit van Amsterdam
www.nbavrc.nl
advanced
29 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 29
31-10-14 13:18
Algemeen & strategisch management Datum / Locatie: Vrijdag 29 mei 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695
Scenarioplanning Successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst! U heeft de organisatie op een bepaalde manier ingericht en afgestemd op de omgeving. De planning baseert zich op verwachtingen van huidige processen. De ‘strategische visie’ bestaat uit een afwijking naar boven of naar beneden. Maar deze omgeving verandert onverwacht. Onder deze nieuwe omstandigheden staat u opeens voor een opgave waar uw organisatie niet op voorbereid is. Het wordt daarom belangrijker om zich als organisatie snel te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ontwikkelingen sneller signaleren, soepeler kunnen inspelen op kansen en bedreigingen. Daarin kunnen organisaties zich sterk onderscheiden van hun concurrenten.
PE-uren: 7
Doelstelling Deze cursus is een introductie op de thema’s scenariodenken en scenarioplanning. Wat zijn de voordelen, mogelijkheden, valkuilen en risico’s? U leert hoe u kunt analyseren waar de kwetsbare processen in uw organisatie zich bevinden en hoe u zich kunt wapenen voor de toekomst. Inhoud Bij scenarioplanning gaat het om de identificatie en analyse van mogelijke externe gebeurtenissen of effecten met een grote impact op uw bedrijf. U krijgt voorbeelden te zien van scenario’s, hoe zij ontwikkeld worden, tot welke strategische keuzes zij kunnen leiden en welke gevolgen deze hebben. In plaats van uit te gaan van één toekomstbeeld, leert u denken in termen van scenario’s: enkele uiteenlopende, doch realistische toekomstbeelden. Vanuit deze toekomstbeelden kan men conclusies trekken over de optimale bedrijfsvoering in elk scenario. Scenarioplanning is het vertalen van deze uitkomsten in maatregelen die het management nu moet nemen om straks snel en adequaat te reageren. Na een korte uiteenzetting over achtergronden, doelen en praktische voorbeelden van scenariodenken en -planning, speelt u een managementgame waarin u de gevolgen van (onzekerheid over) externe ontwikkelingen ervaart. Daarna gaan we in op de relatie tussen externe ontwikkelingen en interne processen. We besteden aandacht aan gevoeligheidsanalyses, de koppeling met strategie en de keuze van beleidsinstrumenten. U stelt zelf een implementatieplan op, zodat u bij terugkeer op de werkplek een vliegende start kunt maken. Bestemd voor Controllers en financieel directeuren die met lijn- en/of procesmanagers willen meedenken over de toekomst en over effectieve beleidsmaatregelen. Docent(en) • drs. Merlijn Gillissen, partner Decido
drs. Merlijn Gillissen
fundamental
30 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 30
31-10-14 13:18
Ethiek & regelgeving
Interview Agnes Ellerman-Huls ‘Als onderdeel van het managementteam zit je dicht op de besluitvorming’ Hoe zorg je dat je besluitvormingsprocessen transparant zijn? Daar besteedt deltaWonen, een woningcorporatie met 15.000 woningen in de regio Zwolle veel aandacht aan. ‘Juist als woningcorporatie moet je je voortdurend afvragen wat je onder goed handelen verstaat en hoe je dat vervolgens ook transparant maakt’, aldus Agnes Ellermann-Huls, RA en manager Bedrijfsbeheer bij deltaWonen.
Agnes Ellerman-Huls RA
‘Vraag niet wat de wereld voor jou kan doen, maar wat jij voor de wereld kunt doen.’ Die uitspraak van John F. Kennedy vormt een belangrijke inspiratiebron voor deltaWonen. In alle besluiten neemt ethisch handelen een belangrijke plek in. Het gaat er niet alleen om dat we onze doelstellingen halen, maar ook dat ze op de lange termijn waarde toevoegen als het gaat om people, planet en profit. Dat varieert van de ecologische footprint tot de strategische keuzes die we maken. In Zwolle hebben we bijvoorbeeld geïnvesteerd in huisvesting voor studenten. Het zorgt niet alleen voor woonruimte maar draagt ook bij aan de leefbaarheid van de stad. Ook in ons governancebeleid neemt ethiek een belangrijke plek in. Dan heb je het in feite over de afspraken die je met elkaar maakt om als organisatie goed te functioneren. Om die reden is bijvoorbeeld de concerncontroller als adviseur toegevoegd aan het managementteam. Dat werkt heel goed. Op deze plaats zit je dicht bij de besluitvorming en ben je in een vroeg stadium bij de plannen betrokken. Ook komt het ten goede aan het toezicht op de corporatie.’ ‘Governance is ook onderdeel van externe toetsing door de visitatiecommissie. Zij beoordeelt onafhankelijk hoe transparant je bent over de afspraken die je maakt met je stakeholders. Dat is een heel intensief onderzoek. De afgelopen visitatie was zwaar. We werden volgens strengere criteria beoordeeld dan vier jaar geleden. Toch scoorden we op alle onderdelen hoger dan het voorlaatste onderzoek en op sommige onderdelen zelfs hoger dan de landelijke norm. Zo’n goede score zegt niet alleen iets over je prestaties maar ook over de ethiek en transparantie in je besluitvorming. Deze uitkomsten zijn voor deltaWonen belangrijk, omdat we willen weten of we de juiste dingen op de juiste manier doen. Varen we nog wel de juiste koers?’ Agnes Ellermann-Huls RA, manager Bedrijfsbeheer bij deltaWonen
“Op deze plaats zit je dicht bij de besluitvorming en ben je in een vroeg stadium bij de plannen betrokken.” Agnes Ellerman-Huls
31 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 31
31-10-14 13:18
Ethiek & regelgeving
Datum / Locatie: Dinsdag 10 november 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen
De psychologie van het frauderen
Tijd: 14.30 - 17.30 uur
De meeste mensen leven vrijwel alle regels na, terwijl het vaak voordelig voor hen zou zijn die te overtreden. Waarom is er zoveel gehoorzaamheid en loyaliteit? Wat ligt ten grondslag aan deze bereidheid en ten grondslag aan het niet naleven van de regels? En welke maatregelen en acties kunt u inzetten om gewenst gedrag te stimuleren?
Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325
Doelstelling Tijdens dit seminar bespreken we vier factoren die de bereidheid tot naleven van de regels verklaren. U krijgt inzicht in welke handhavende acties regelnaleving effectief stimuleren.
PE-uren: 3
Inhoud We gaan dieper in op de vier factoren die bereidheid tot naleven van de regels verklaren: • de aard en context van de regels • de individuele psychologische opmaak • de invloed van de groep • de invloed van handhavende activiteiten
Bijzonderheden: Dit seminar is onderdeel van de Fraudedagen 2015. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 20.
Mensen die menen dat zij zich aan de regels moeten houden zijn in de regel volgzaam. In hechte, stabiele en succesvolle groepen waar naleving de norm is en waarin zich geen verstorende elementen bevinden, gedraagt men zich meer in overeenstemming met datgene wat is opgelegd dan in andere groepen. In de meeste situaties weerhouden deze factoren het gros van de mensen van regelovertredingen. Maar in sommige situaties is dat niet het geval. De oorzaak van dit gedrag kan worden gevonden in de aard en context van de regels, de individuele psychologische opmaak, of in de invloed van de groep. Handhavende acties kunnen regelnaleving effectief stimuleren wanneer ze ingrijpen op de specifieke oorzaken die aan het (on)gewenste gedrag in kwestie ten grondslag liggen. Bestemd voor Dit seminar is bedoeld voor controllers, accountants, fiscalisten, adviseurs, bedrijfseconomen en ander financiële professionals met het aandachtsgebied fraude. Docent • dr. Adriaan Denkers, universitair hoofddocent criminologie en strafrecht van de Vrije Universiteit te Amsterdam
dr. Adriaan Denkers
advanced
32 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 32
31-10-14 13:18
Ethiek & regelgeving
Morele Moed Moraliteit en integriteit in de praktijk Als accountant of controller moet u doen wat u moreel juist acht, ondanks de consequenties. Maar daar is moed voor nodig. En dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Doelstelling Na deze training: • Heeft u uw handelingsrepertoire uitgebreid om nee te zeggen; • Heeft u concrete handvatten om daadwerkelijk te doen wat u moreel juist acht; • Heeft u maatregelen in kaart gebracht waarmee u meteen aan de slag kunt. Inhoud Morele moed tonen is vaak lastig. Dat komt omdat we mogelijke nadelige consequenties goed kunnen visualiseren terwijl de positieve gevolgen meestal onduidelijk blijven. Bovendien twijfelen we geregeld of we wel effectief kunnen zijn en zijn we onzeker over morele kaders.
Datum / Locatie: Maandag 20 april 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7 Bijzonderheden: Maximaal 16 deelnemers
Tijdens de training doen we een aantal oefeningen die u helpen om: • moreel moedig te zijn • ‘nee’ te zeggen • lastige en gevoelige kwesties bespreekbaar te maken We staan stil bij mogelijke maatregelen en hulpbronnen. Denk hierbij aan heldere kaders, intervisie, vertrouwenspersonen en het scheiden van rollen. Tijdens de training vertaalt u de thematiek praktisch en actiegericht naar uw eigen praktijk. Zo leert u om moreel denken ook direct om te zetten naar concrete handelingen. Bestemd voor Iedere financiële professional die een brug wil slaan tussen moreel denken en doen. Docent(en) • dr. Edgar Karssing, associate professor beroepsethiek en integriteitsmanagement Nyenrode Business Universiteit
dr. Edgar Karssing
advanced
33 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 33
31-10-14 13:18
Ethiek & regelgeving
Datum / Locatie: Donderdag 11 en 18 juni 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.195 Niet-leden € 1.295 PE-uren: 14 Bijzonderheden: Maximaal 12 deelnemers. Houd u rekening met een opdracht tussen dag 1 en 2.
Tone at the top: integriteitsmanagement Het managen van integriteit Er wordt van u als manager of leidinggevende verwacht dat u een prominente rol speelt bij het bewaken en bevorderen van een integere organisatie. U heeft een voorbeeldfunctie, u spreekt uw medewerkers aan op hun verantwoordelijkheden en coacht hen bij lastige dilemma’s. U moet ervoor zorgen dat de waarden en regels van de organisatie bekend zijn en gehandhaafd worden binnen de organisatie. Er wordt dus nogal wat van u verwacht. Doelstelling Tijdens deze training wordt de dubbele opdracht van de manager geagendeerd: de integriteit van u als manager en het managen van integriteit binnen uw team. Na het volgen van deze training bent u zich bewust van uw rol als manager in het integriteitbeleid, de noodzaak om actief integriteit uit te dragen en hoe u dit goed kunt doorvoeren binnen uw team. U krijgt praktische handvatten om integriteit te agenderen in uw team of organisatie en het gesprek aan te gaan met uw medewerkers. Inhoud Wie ‘integriteit’ zegt, roept verschillende (voor)oordelen op. De één worstelt bijvoorbeeld met lastige dilemma’s, ongemakkelijke gevoelens en beperkingen. Anderen hebben moeite met het uitdragen van normen, waarden en idealen of met het volgen van regels, codes, procedures en het controleren hiervan. Bewustwording van integriteitsdilemma’s, risico’s en mogelijke schendingen is zowel voor u als voor (nieuwe) medewerkers belangrijk. Het is belangrijk om hieraan te blijven werken door regels stellen maar vooral ook door de eigen professionele verantwoordelijkheid te stimuleren. Het waarborgen en op de kaart zetten van integriteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het team/de organisatie waarbij u als manager een prominente rol heeft. Niet alleen heeft u een voorbeeldfunctie (in woord en daad), u kunt er ook aan bijdragen dat integriteit een onlosmakelijk deel wordt van het professioneel handelen van uw medewerkers. We staan onder andere stil bij deze vragen: • Op welke manier kunt u aandacht vragen voor de waarden van de organisatie? • Hoe bevordert u een cultuur van verantwoordelijkheid? • Hoe voorkomt u ‘integriteitsmoeheid’? • Hoe zorgt u voor een open gesprek over lastige en gevoelige thema’s? • Hoe ondersteunt u medewerkers bij het nemen van lastige beslissingen in hun werk? • Hoe gaat u om met bedreigingen van het integriteitsbeleid? Bestemd voor Iedere financiële professional die leiding geeft of wil gaan geven.
drs. Sacha Spoor
advanced
Docent(en) • drs. Sacha Spoor, senior adviseur en trainer Integriteitsmanagement Nyenrode Business Universiteit. Sacha heeft ruim 16 jaar ervaring in het integriteitsvak en heeft vele organisaties en beroepsgroepen opgeleid. Haar specialiteiten zijn onder andere: de meldingsstructuur in de organisatie, regelingen en procedures op integriteitgebied en de inrichting van het integriteitsbeleid in de organisatie
34 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 34
31-10-14 13:18
Ethiek & regelgeving
Toezien op integriteit Voor commissarissen en toezichthouders Als commissaris of toezichthouder zit u bij uitstek in een positie om bij te dragen aan het onderhouden en versterken van de integriteit van organisaties. Integriteit is een belangrijk thema voor goed toezicht. Dit betekent voor u een dubbele opdracht; de integriteit van u als toezichthouder en het toezicht houden op ethiek. Doelstelling Na deze masterclass weet u invulling te geven aan het begrip integriteit en kunt u dit vertalen naar uw integriteit als toezichthouder en het toezien op integriteit. U wordt zich bewust van de eigen rol als toezichthouder ten aanzien van integriteit en de noodzaak om integriteit in dialoog vorm en inhoud te geven.
Datum / Locatie: Donderdag 25 juni 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 850 Niet-leden € 850 PE-uren: 7
Inhoud Tijdens deze masterclass bespreken we valkuilen bij het operationaliseren van integriteit. U leert dat integriteit met name inhoud krijgt en kan worden getoetst in een dialoog. We bespreken onder andere met elkaar: • Wat zijn de gevolgen voor u en uw dubbele opdracht in de rol van toezichthouder? • Hoe kunt u integriteit operationaliseren? • Welke vragen moet ik stellen en hoe kan ik de antwoorden interpreteren? • Hoe kan ik toezicht houden op de mate waarin maatregelen zijn genomen om een integere bedrijfsvoering te waarborgen? • Hoe zorg ik ervoor dat integriteit voor meer staat dan het minimaliseren van juridische aansprakelijkheid, risicobeheersing en reputatiemanagement? Het programma van deze masterclass is interactief. U filosofeert met mede-toezichthouders over uw dilemma’s ten aanzien van integriteit en hoe u hiermee omgaat. Bovenal gaan we in op de vraag: hoe houdt u toezicht op de integriteit van uw organisatie? De masterclass is daarmee een gezamenlijke zoektocht naar een goede aanpak om integriteit mee te nemen in het toezicht. Bestemd voor Toezichthouders en commissarissen. Docent(en) • dr. Edgar Karssing, associate professor beroepsethiek en integriteitsmanagement Nyenrode Business Universiteit • drs. Marlies de Vries RA, assistent professor bij Nyenrode Business Universiteit. Marlies schrijft een proefschrift over de vraag hoe accountants om kunnen gaan met hun dubbele opdracht ten aanzien van integriteit drs. Marlies de Vries RA
expert
35 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 35
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Interview Rinske Boiten ‘Je maakt een tabel levend’ Het lijkt of i3BAR om gelikte presentaties draait, maar dat is schijn, verzekert Rinske Boiten, corporate business controller bij Maxeda DIY Group. ‘De grootste winst zit in het feit dat je meer tijd overhoudt.’ drs. Rinske Boiten RC
“Het dynamisch maken van de data waardoor je
‘In eerste instantie denkt iedereen: oh, het is een Excelcursus. Dat overkwam mij ook toen ik vorig jaar kennis maakte met i3BAR. Excel is een suffe tool. Voor een presentatie gebruik ik meestal Powerpoint omdat het beter smoelt. Hier zag ik hoe je in een presentatie in Excel met een eenvoudige drilldownfunctie nieuwe feiten kon presenteren. Hoe je in een rapportage over de sales van een bepaalde week gelijk door kan scrollen naar een volgend scherm waar je de cijfers ziet van de vorige week of het vorige jaar. Je maakt een tabel levend. I3BAR is een heel gestructureerde oplossing voor presentaties waar je maar een keer in hoeft te investeren. Dat maakt in één klap een einde aan heel veel ad hoc vragen waar je vroeger op terug moest komen.’ ‘Als controller op holdingniveau binnen Maxeda DIY Group ben ik verantwoordelijk voor de wekelijkse en maandelijkse rapportages voor de directie en voor sales. Naar aanleiding van die rapportages krijg je vragen die je in Excel moet oplossen. Je moet cijfers uit verschillende formats halen die vervolgens ingevoerd moeten worden in een spreadsheet. De vertaalslag die je elke keer moet maken om bepaalde sheets in een rapportage te krijgen, is tijdrovend. Die standaardvragen kan ik nu sneller beantwoorden. Dat scheelt mij een halve dag. Nu de standaardvragen makkelijker kunnen worden beantwoord, zie je dat er weer andere vragen komen. Eerst waren mensen blij met een vergelijking tussen twee periodes. Nu wil men grotere overzichten. Dat kan ook. Je kan met i3BAR het dashboard steeds groter maken.’
denkwerk.”
‘Aanvankelijk zijn mensen vooral onder de indruk van hoe i3BARer uitziet. Je wint ze met de esthetiek. Maar voor mij zit de werkelijke schoonheid in het concept er achter. Het dynamisch maken van de data waardoor je het efficiënter kan gebruiken vergt veel denkwerk. Bij een gewone Excelcursus leer je vooral over functies zodat je een oplossing kunt maken voor een probleem. Nu kijk je veel methodischer naar de data en bedenk je wat voor vragen mensen zouden kunnen stellen. Je gaat alle variabelen na en op basis daarvan bouw je de data zo op dat ook anderen er mee aan de slag kunnen. Het leert je op een andere manier naar een probleem te kijken.’
Rinske Boiten
drs. Rinske Boiten RC, corporate business controller bij Maxeda DIY Group
het efficiënter kan gebruiken vergt veel
Meer informatie over de traning i3BAR: zie pagina 39
36 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 36
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Leergang deelnemingen en consolidatie
Datum / Locatie: Woensdag 14, 21 en 28 januari 2015 of
Controllers, intern accountants en accountants in business worden in hun dagelijkse praktijk vaak gevraagd naar het verwerken van kapitaalbelangen, waaronder deelnemingen, in de enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening voor organisaties. In deze leergang komen deelnemingen en consolidatie zowel nationaal als internationaal uitgebreid aan bod in de theorie en via praktijkgerichte casussen. U ontvangt het boek ‘Administratie van deelnemingen en consolidatie’ dat de leidraad vormt voor de theorie en de te behandelen casuïstiek.
Woensdag 17 juni, donderdag 25 juni en donderdag 2 juli 2015
Doelstelling Na het afronden van deze leergang beheerst u de verwerking van kapitaalbelangen en consolidatie volgens de Nederlandse verslaggevingseisen en internationale verslaggevingseisen (IFRS).
Tijd: 09.30 - 17.00 uur
Inhoud De volgende onderwerpen komen onder meer aan bod: • administratieplicht en deelnemingen • kapitaalbelangen c.s., waardering en toepasselijke grondslagen • deelnemingen in de enkelvoudige jaarrekening en de administratie daarvan • consolidatie (integrale consolidatie van 100%, niet 100%-deelnemingen en middellijke deelnemingen) • consolidatievrijstellingen • proportionele consolidatie • de verwerking van up-, down- en sidestream transacties • buitenlandse deelnemingen (US GAAP wordt niet behandeld) • kapitaalbelangen en consolidatie onder IFRS • fusies en overnames, de administratieve verwerking • de verwerking van up-, down- en sidestream transacties
Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort
Prijs: Leden € 1.250 Niet-leden € 1.450 PE-uren: 18 Bijzonderheden: U ontvangt voor aanvang van de leergang het boek ‘Administratie van deelnemingen en consolidatie’.
Voor aanvang en na elke bijeenkomst ontvangt u enkele voorbereidingsopdrachten. Bent u accountant in business of registercontroller dan kunt u de voorbereidingsuren als zelfstudie-uren wegschrijven in uw PE-registratie. Bestemd voor Controllers, intern accountants en accounts in business werkzaam in het MKB en in de internationale praktijk. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, eigenaar/oprichter Profeda, een organisatie gericht op accountants, advocaten en notarissen. Stefan is tevens docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit
drs. Stefan Betting RA
fundamental
37 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 37
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Date / Venue: Monday 1 June and Tuesday 2 June 2015
Visual analytics with BI dashboards
NBA, Amsterdam
Maximize the full potential of your dashboards with Excel
Time: 09.30 - 17.30 hrs. Price: (hotel arrangement excluded) Members € 995 Non-members € 1.195 CPD-credits: 13 Note: The course is in English, based on the English version of Excel. The course materials and exercises are suitable for Excel 2007, 2010 or 2013. You should bring your own Windows laptop running Excel 2007 or later.
This two-day course will provide you with an understanding of the power of visual perception to design dashboards to communicate your message clearly, effectively and compellingly. Learning Objectives The business of information management - helping organizations to make sense of their proliferating data - is known as Business Intelligence (BI). Central to all BI systems is the ability to create dashboards, displaying all the required information on a single screen: clearly and without distraction. This course provides participants with a solid understanding of visual perception and human cognition: what works, what doesn’t, and why. Next, the course explores various quantitative business analysis techniques used to depict trends, patterns and exceptions. The process of designing a good dashboard includes the ability to model the users’ decision-making process. You will acquire the skills to create the dashboards using Excel; this enables you to create powerful dashboards without the cost of expensive enterprise software, or simply to use Excel as a prototyping and design stage before building with enterprise software. Course outline The course is conducted in highly participative workshop style, with practical group discussion break-out sessions. Day 1: • goals of data analysis, application of visual perception to information visualization • common mistakes in dashboard design, importance of visual design objectives • design the right graphs and tables for effective communication and insightful analysis • case study: real-life dashboards to monitor performance and diagnose root cause; to rectify poor performance and perform benchmark analysis Day 2: • dashboard design stages, model decision maker • design dashboard template, construct Excel structure for interactive dashboard • build powerful decision-making charts: Bullet charts, Box and Whisker charts, Pareto charts and others • apply Gestalt principles in dashboard layout Target Audience This course is suitable for all accounting and finance professionals. In addition, the course will be of interest to others in business - including sales, marketing, IT and HR - who need to understand the fundamentals of good dashboard design and put them into practice.
mr. Simon Lindley
advanced
Trainers • Mr. Simon Lindley, Chartered Accountant, Chartered Engineer (IT based) and MBA with a Masters level diploma in board-level governance. Simon is a specialist in business and finance function transformation including Excel and enterprise-based solutions for business intelligence and reporting • Ms. Elaine Chong, Chartered Accountant, MBA and managing director of the Institute of Business Analytics in Singapore. Elaine is a Certified Microsoft Office Specialist and certified US Master trainer (CMT) with the distinguished Master Trainers Academy, USA
38 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 38
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Integrated, interactive & intelligent Excel Models
Date / Venue: Wednesday 3rd Friday 5th of June 2015
i³BAR, the revolutionary model for business analytics & reporting
NBA, Amsterdam
Do you want to transform your regular analysis and reporting and reduce the time spent from days to minutes? This ‘integrated, interactive and intelligent Excel Models for Business Analytics & Reporting’ (i³BAR) course is a revolutionary approach. Using simple spreadsheet functions to create interactive reports, dynamic charts and automated commentary. This course meets your unique business challenges at a fraction of the time taken compared to your standard practice and process. It enables you to present concise information to management quickly and with maximum data integrity. Learning Objectives Successfully apply i³BAR techniques at work to provide fresh perspectives on business challenges and opportunities. Transform the nature of your role by freeing up significant time from reporting for added value analysis and critical projects. i³BAR will enable you to: • Integrate data from disparate data sources into Excel • Build reliable and sustainable excel-based reporting models • Construct interactive models for decision making • Create scenarios and what-if analysis for budget • Produce visually attractive and impactful reports
Time: 09.30 - 17.30 hrs. Price: (hotel arrangement excluded) Members € 1.595 Non-members € 1.795 CPD-credits: 20 Note: The course is in English, based on the English version of Excel. The course materials and exercises will all use Excel 2007, 2010 or 2013. You should bring your own Windows laptop running Excel 2007 or later.
Course outline This course is Excel-driven but is not about Excel functions. Rather it is the application and combination of those functions in the most creative manner to meet your needs in the work place. An overview of the 3-day course: • Day 1: Integrate Multiple Data Source • Day 2: Build and Present Interactive Reports • Day 3: Budget Simulation and Intelligence For the detailed program please visit nbavrc.nl or send an email to
[email protected]. Please also note the course Visual Analytics with BI dashboards on 1 - 2 june 2015. Target Audience CFO’s, financial controllers, accountants, finance managers, business managers who find generating management reports too time-consuming and rigid for analysis purposes. Good prior knowledge of Excel is assumed. In order to make optimal use of the course you must have been using Excel for at least 2 years. Lecturer • Ms. Elaine Chong, managing director of Institute of Business Analytics in Singapore has over 20 years of working experience in a leadership management position with experience in the electronics, healthcare, property, insurance, food, construction and consulting industry. While she was a Financial Controller with a Multi-National Company, she achieved various global awards in management reporting, in the areas of accuracy, timeliness and useful presentation. Elaine is a Chartered Accountant, a member of the Institute of Singapore Chartered Accountants (ISCA), she holds an MBA and is a Certified Microsoft Office Specialist and certified US master trainer (CMT) with the distinguished Master Trainers Academy, USA
ms. Elaine Chong
advanced
39 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 39
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Datum / Locatie: Maandag 23 en dinsdag 24 maart 2015 Bilderberg Hotel ‘t Speulderbos, Garderen Tijd: 09.30 - 19.00 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.250 Niet-leden € 1.395 PE-uren: 14
Basisbeginselen IFRS Intensieve cursus over internationale verslaggeving Beursgenoteerde ondernemingen publiceren sinds 2005 hun geconsolideerde cijfers volgens International Financial Reporting Standards (IFRS). Andere ondernemingen mogen dit op vrijwillige basis doen. Ook in de Nederlandse verslaggeving zijn veel elementen uit IFRS overgenomen. Deze basiscursus maakt u vertrouwd met de beginselen van IFRS. Doelstelling Na deze intensieve tweedaagse cursus bent u vertrouwd met de beginselen van IFRS. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen met Nederlandse verslaggevingsgrondslagen. Inhoud Een greep uit de onderwerpen: • algemene ontwikkelingen in IASB, ontwikkelingen in Nederland, framework IFRS, presentation (IAS 1), inclusief verschillen tussen IFRS en NL GAAP (BW Titel 9 en RJ) • provisions (voorzieningen) • impairment (afwaarderen) • (im)materiële vaste activa (IAS 16 en IAS 38) • business combinations en goodwill (IFRS 3) • revenue recognition (IAS 18, inclusief ruiltransacties uit IAS 16) • employee benefits (pensioenen) (IAS 19) • leasing (IAS 17 en ED Leasing) • financiële instrumenten (IAS 32, 39 en IFRS 7) Bestemd voor Iedere financiële professional die goed op de hoogte wil zijn van IFRS. Docent(en) • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP • drs. Fred Versteeg RA, partner department of professional practice KPMG Accountants N.V. • drs. Dingeman Manschot RA, director accounting & auditing center Deloitte Accountants BV Rotterdam en lid van vaktechnische staf Raad voor de Jaarverslaggeving • Ronald Smittenberg, gevolmachtige Deloitte, accounting support leader accounting & auditing center , voorzitter van de vaktechnische staf van de Raad voor de Jaarverslaggeving
prof. dr. Henk Langendijk
fundamental
40 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 40
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Update IFRS 2015 IFRS kent vele wijzigingen die een grote impact kunnen hebben op de jaarrekening. Het tijdig kennisnemen van deze wijzigingen is dan ook van belang. Tijdens de IFRS update wordt uitgebreid ingegaan op de nieuwe standaarden voor de verwerking van opbrengsten en financiële instrumenten. Doelstelling Na deze cursus: • Weet u welke wijzigingen van toepassing zijn geworden in 2015 • Bent u op de hoogte van de nieuwe en gewijzigde standaarden en interpretaties die na 1 januari 2015 ingaan. • Kent u de voortgang van enkele belangrijke projecten van de IASB. Veel van deze ontwikkelingen hebben niet alleen consequenties voor de jaarrekening, maar ook voor informatiesystemen en soms de bedrijfsactiviteiten zelf. U weet welke wijzigingen in verslaggeving u nu al kunt doorvoeren.
Datum / Locatie: Woensdag 15 april 2015 Van der Valk Hotel, Vianen Tijd: 10.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7
Inhoud In één cursusdag behandelt de docent alle wijzigingen in IFRS die recent van kracht zijn geworden. Ook krijgt u een update van verslaggevingsstandaarden die reeds zijn goedgekeurd en binnenkort in werking treden. We staan kort stil bij de projecten van de IASB. In de cursus Update IFRS 2015 gaat u aan de slag met: • IFRS 15 ‘Revenue from contracts with customers’ is van toepassing vanaf boekjaar 2017 • IFRS 9 ‘Financial instruments’ vanaf boekjaar 2018, hierin zijn nieuwe regels opgenomen voor het classificeren van financiële instrumenten, het bepalen van impairments en het toepassen van hedge accounting • de verwerking van leases • nieuwe interpretaties en improvements van bestaande standaarden Samen met uw medecursisten bespreekt u de ontwikkelingen en praktijkproblemen aan de hand van voorbeelden en korte cases. Bestemd voor Accountants, controllers en financieel professionals die reeds IFRS-kennis hebben opgedaan en die in één dag bijgepraat willen worden over de ontwikkelingen in de afgelopen periode. Docent(en) • prof. dr. Leo van der Tas RA, vaktechnisch partner EY, lid advisory council IASB, voormalig lid van IFRIC, voorzitter EY IFRS policy committee en hoogleraar Universiteit van Tilburg • Maarten Hartman RA, als director werkzaam bij PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., assurance national office prof. dr. Leo van der Tas RA
advanced
41 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 41
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Datum / Locatie: Woensdag 8 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 15.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 425 Niet-leden € 495 PE-uren: 4
Update externe verslaggeving voor accountants in business De ontwikkelingen in externe verslaggeving staan zowel nationaal als internationaal niet stil. IFRS wordt verder uitontwikkeld, IFRS SME wordt wereldwijd uitgerold en last but not least, de richtlijnen voor de jaarverslaggeving van de RJ zijn aangepast aan de actualiteit. Deze cursus staat stil bij de meest recente (voorgenomen) wijzigingen in wet- en regelgeving met betrekking tot externe verslaggeving in Nederland. U bent meteen up-to-date want alle conceptuitingen van de RJ en de IASB tot en met februari 2015 komen aan bod. Doelstelling Na deze cursus past u het geleerde meteen toe in de praktijk. U bent in staat te anticiperen of proactief te adviseren rond aankomende wijzigingen in (inter)nationale externe verslaggeving. Inhoud De volgende onderwerpen komen aan de orde: • nieuwe richtlijnen van de RJ voor grote en middelgrote rechtspersonen • ontwikkelingen ten aanzien van IFRS SME • wijzigingen in huidige IFRS standaarden • aankomende wijzigingen in IFRS met een grote impact zoals consolidatie, joint ventures en joint arrangements • de nieuwe 4e EG-richtlijn, afschaffing jaarrekening, toekomst of feit? Bestemd voor Managers, risicomanagers, controllers, compliance officers, accountants en managers internal control die in aanraking komen met externe verslaggeving of daar zelf actief bij betrokken zijn. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, eigenaar/oprichter Profeda, een organisatie gericht op accountants, advocaten en notarissen. Stefan is tevens docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit
drs. Stefan Betting RA
advanced
42 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 42
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Fast closing en toch effectief rapporteren In deze economische context hebben organisaties het laatste nieuws nodig zodat men tijdig kan bijsturen. Iedere periode moet snel en efficiënt worden afgesloten. Zo komt er snel actuele informatie over de resultaatontwikkeling beschikbaar om bij te sturen en eventueel de ‘outsider’ tijdig te informeren. Dat betekent niet alleen consolideren en aggregeren van financiële informatie, maar ook voldoende tijd hebben voor analyse en verklaringen. Een ‘fast close’ vraagt dan ook veel van processen en van financials. Doelstelling Deze cursus biedt vooral een brede oriëntatie op het fenomeen fast closing en gaat in op het waarom en hoe. Er is aandacht voor de techniek van fast closing en voor de rol- en taakopvatting van de moderne controller als een spin in het web van de bestuurlijke informatievoorziening.
Datum / Locatie: Maandag 13 april of maandag 8 juni 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Inhoud Aan de orde komt onder andere: • de inrichting en de werking van rapportagelijnen • het evenwicht tussen sturing en beheersing • een analyse van de meest voorkomende knelpunten en hoe deze op te lossen • een antwoord op de vraag of sneller ook beter is • hoe de moderne controller grip houdt zonder af te knellen • hoe de weerstand van de ‘lijn’ te overwinnen • best practices van gerenommeerde organisaties Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals die kennis willen maken met de fundamentals van fast closing. Wilt u uw bestaande fast closingsprocessen verbeteren, dan raden we u aan de cursus ‘advanced fast and quality close’ te volgen. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep
drs. Jan de Kroon
fundamental
43 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 43
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Datum / Locatie: Woensdag 10 juni 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Advanced fast & quality close Heeft u ook te weinig tijd voor analyse, advies en anticipatie bij het terugkerende proces van maand-, kwartaal en jaarafsluitingen? En dit terwijl de veranderende informatiebehoefte van uw aandeelhouders, management en bestuur vereist dat u ‘dicht op de cijfers zit’. Hoe zorgt u ervoor dat u sneller vitale data beschikbaar hebt en deze adequaat kunt vertalen naar de waarheid achter deze cijfers? Met andere woorden hoe verbetert en versnelt u uw financiële rapportage en afsluitingsproces. Doelstelling In uw functie bent u vooral bezig met financiële rapportage en consolidatie. U heeft behoefte aan versnelling en verdieping. Na afloop van deze cursus kunt u closing processen optimaliseren zodat verantwoordingsinformatie eerder beschikbaar is. U krijgt inzicht in hoe u structureel meer tijd creëert voor kwalitatieve analyses en beter invulling geeft aan uw rol als business partner. Inhoud • beoordelen informatiebehoefte • de fast close-methode, met aandacht voor: - management & organisatie - ICT en datastructuur - mensen & cultuur - processen & diensten • lean closing proces • brondata naar efficiënt naar rapporteren • financial management reporting • quick wins en belangrijke verbeterpunten Bestemd voor Concern controllers, (financial) controllers, reporting & consolidation managers en andere financiële professionals die hun bestaande fast closing processen willen verbeteren. Bent u op zoek naar een brede oriëntatie op fast closing, dan raden we u aan de Fundamental cursus ‘fast closing en toch effectief rapporteren’ te volgen. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep
drs. Jan de Kroon
advanced
44 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 44
31-10-14 13:18
vernieuwd
Een effectief financial audit proces Optimaliseer de samenwerking met uw accountant en bespaar tijd en kosten! De jaarafsluiting en de daaropvolgende accountantscontrole kosten organisaties niet alleen veel tijd, maar ook veel geld. Behaal winst door de regie in handen te nemen en dit proces te stroomlijnen. Naast een beter inzicht in de eigen processen is inzicht in het perspectief van een controlerend accountant van belang. Met dit inzicht verbetert u de samenwerking en bespaart u kosten op de audit fee. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u inzicht in alle aspecten die de accountantscontrole en het proces erom heen effectiever en efficiënter maken. U leert hoe u de samenwerking met uw accountant kunt optimaliseren en daardoor tijd en kosten kunt besparen.
Externe verslaggeving
Datum / Locatie: Maandag 29 juni 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Inhoud U krijgt in deze cursus advies van docenten, die zelf ook betrokken zijn bij de dossiervorming binnen accountantskantoren en - diensten. U krijgt inzicht in het accountantsperspectief en hoe u daar het beste op in kunt spelen. De ervaring leert dat door een betere voorbereiding en afstemming vaak forse besparingen op het accountantsbudget haalbaar zijn. De volgende onderdelen komen onder andere aan bod: • een overzicht van relevante regelgeving en controle standaarden • het controleproces en hoe dat voor te bereiden • het inbouwen van pre-assessments • de inhoud van de opdrachtbevestiging en aanvullende afspraken • het controleproces, hoe dat te regisseren en af te stemmen • meerwerk en hoe dat te voorkomen dan wel daarover afspraken te maken • de argumenten van de accountant en hoe die te beoordelen Bestemd voor CFO’s, (concern) controllers, hoofden administratie en andere financieel professionals die betrokken zijn bij de jaarrekening en de accountantscontrole. Docenten • Herman Baars RA RO CIA, zelfstandig gevestigd adviseur/trainer, toetser bij NBA en IIA en opdrachtgerichte kwaliteitsbeoordelaar betrokken bij (dossier)toetsingen binnen accountantskantoren en -diensten • drs. Marinus de Pooter RA CMA CFM CIA, zelfstandig gevestigd als adviseur/trainer en ervaren in het optimaliseren van uiteenlopende bedrijfsprocessen
drs. Marinus de Pooter RA
advanced
45 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 45
31-10-14 13:18
Externe verslaggeving
Datum / Locatie: Vrijdag 22 mei 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Basel III Het Basel III raamwerk gaat over het aanscherpen van de wereldwijde regulering van de kapitaal en liquiditeitseisen waaraan banken moeten voldoen. Het doel is de veerkracht van banken te verbeteren. Banken dienen beter in staat te zijn om de schokken te absorberen die voortkomen uit financiële en economische stress situaties. Het reduceren van het risico dat problemen in de financiële markten overslaan naar de reële economie is van groot belang. De Basel III regels zullen gefaseerd worden ingevoerd en de volledige implementatie moet begin 2019 gerealiseerd zijn. De nieuwe Basel III regels zijn talrijk en complex. Zij hebben betrekking op het aanscherpen van de kapitaaleisen, de introductie van de ‘common equity tier 1 ratio’, de ‘capital conservation buffer’, de ‘countercyclical buffer’, de ‘leverage ratio’, de toegenomen risico weging van handelsportefeuilles en securisaties, alsmede twee nieuwe liquiditeits standaarden, de ‘liquidity coverage ratio’ en de ‘net stable funding ratio’. De gevolgen van al deze nieuwe regels zijn significant omdat banken te maken krijgen met hogere risico management kosten, hogere funding kosten, en toenemende kapitaaleisen. Dit alles zal een drukkend effect hebben op de ROE van banken. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u een goed beeld van Basel III en de gevolgen daarvan voor banken. Inhoud • de noodzaak van aanvullende Basel III regels • nieuwe kapitaaleisen • hogere risico wegingen • liquiditeitsratio’s en eisen • systeem banken • kwantitatieve gevolgen van de Basel III regels Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers, financiële analisten en risicomanagers. Docent(en) • Frans van Laar heeft 19 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur research geweest. Frans is inmiddels 8 jaar actief als trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waardebepaling van ondernemingen en strategie.
Frans van Laar
fundamental
46 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 46
31-10-14 13:18
Finance
Interview Maartje Bouvy ‘Je moet durven vertrouwen op je timmermansoog’ De groei faciliteren met een geoliede organisatie. Dat is de uitdaging voor Maartje Bouvy, cfo van het Nederlandse cosmeticamerk Rituals. ‘We zijn goed in het entrepreneurschap. Nu moeten de achterliggende processen naar een hoger niveau.’ drs. Maartje Bouvy RC
‘Eigenlijk bouwen we een brug terwijl we er over heen lopen. Rituals is een heel succesvol bedrijf. Op dit moment hebben we 350 winkels en 700 shop-in-shops. Onze producten zijn innovatief, het store-concept staat. Dat entrepreneurschap hebben we heel goed in de vingers, maar om verder te kunnen groeien moet je stappen maken aan de achterkant van de organisatie. Bijvoorbeeld door de implementatie van een ERP-pakket. Dat is een voorwaarde om door te kunnen groeien en ook om een omnichannel strategie te kunnen uitrollen. Een wens is bijvoorbeeld dat je inzicht heb in voorraden van andere winkels, zodat je een klant kan doorverwijzen naar een andere vestiging maar ook dat een bestelling in de ene winkel kan worden opgehaald in een andere vestiging. We willen af van het maatwerk.’ ‘ERP-projecten zijn open hart-operaties. Als je niet uitkijkt duren ze langer dan voorspeld en kosten ze meer dan verwacht. Het is belangrijk om je te realiseren dat een ERP-implementatie geen IT-project is maar een businessproject. Je moet processen aanpassen. Dat maakt het ook tot een cultuurverandering. Wat het voor Rituals complex maakt is dat we een jonge organisatie zijn. We hebben weinig ervaring met dergelijke projecten. Daarom doen we alles gedoseerd en gedegen. Eerst zijn we gestart met de implementatie van een masterdatamanagementsysteem en hebben hiervoor waar mogelijk mensen vrijgemaakt om aan het project te werken. Ook zijn we geswitcht van implementatiepartner omdat we behoefte hadden aan een partij die de rol van architect op zich neemt. En we hebben de live-datum verplaatst. Oorspronkelijk zouden we oktober live gaan maar dat is juist het begin van de drukste periode van het jaar. Dat is nu verplaatst naar april 2015.’ ‘Voor een kleine organisatie als Rituals hoop ik toegevoegde waarde te leveren omdat ik als cfo begrijp hoe IT werkt. Het helpt dat ik in mijn vorige baan vice-president finance van KPN NetCo was, het bedrijfsonderdeel van KPN dat de techniek levert voor de dienstverlening van KPN. Het heeft soms voordelen dat je weet wat technisch mogelijk is. Toen we op ons hoofdkantoor in Duitsland problemen hadden met het bereik van mobiele telefoons was er niet direct een oplossing voor handen. Toen heb ik een oud-collega van KPN om hulp gevraagd. Het is een voorbeeld van hoe je als cfo in en uit moet kunnen zoomen. Dat geldt voor alles wat je doet. Het is balanceren tussen een helikopterview en inzoomen op de details. De kunst zit hem vaak in het stellen van de juiste vraag. Je moet durven vertrouwen op je timmermansoog.’
“Het is belangrijk om je te realiseren dat een ERP-implementatie geen IT-project is maar een businessproject.” Maartje Bouvy
drs. Maartje Bouvy RC, cfo van Rituals
47 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 47
31-10-14 13:18
Finance
Datum / Locatie: Dinsdag 17 november 2015 TIAS School for Business and Society, Utrecht Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 225 Niet-leden € 295
nieuw
Meet the prof on: Dynamics in valuing Waarderen van beursgenoteerde ondernemingen versus niet-beursgenoteerde ondernemingen Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een professional. TIAS School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk.
PE-uren: 3 Bijzonderheden: Dit seminar maakt onderdeel uit van vier ‘Meet the prof on’ sessies met Tias. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 18.
Doelstelling Na dit seminar heeft u inzicht in welke beschikbare marktdata u wanneer wel en wanneer niet kunt gebruiken en hoe u deze inzet bij het waarderen. Inhoud Bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen is veelal voldoende marktdata voorhanden, dit in tegenstelling tot niet-beursgenoteerde ondernemingen. Dit maakt het waarderen van niet-beursgenoteerde ondernemingen lastiger. Waar bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen vaak wordt uitgegaan van de gemiddelde belegger met een gemiddeld risicoprofiel, is dit vaak anders bij niet-beursgenoteerde ondernemingen. De specifieke investeerder staat hier centraal en heeft ook een eigen visie en risicoprofiel. Hoe moet hier mee worden omgegaan bij het waarderen van niet-beursgenoteerde ondernemingen? Bij het waarderen van beursgenoteerde ondernemingen wordt vaak gebruik gemaakt van een market-multiple-analyse (of peer-group analyse). Karakteristieken van vergelijkbare ondernemingen worden dan vergeleken met de target company. Deze techniek kan worden toegepast wanneer voldoende marktdata en company specific data beschikbaar is. De koper en verkoper van een beursgenoteerd aandeel beschikken veelal over gelijke informatiebronnen. Bij het waarderen van niet beursgenoteerde ondernemingen bestaat er een grote informatie-asymmetrie tussen de verkoper en koper. Dit is het gevolg van beperkte beschikbare informatiebronnen. De waarde van een onderneming moet worden beschouwd vanuit de kopende partij waarbij we niet kunnen spreken van een soort gemiddelde koper, maar van een specifieke koper met specifieke kenmerken (bijvoorbeeld het onderscheid tussen een strategische koper, MBI koper of een MBO koper). Dit betekent dat de waardebepaling moet worden afgestemd op deze specifieke koper. Een peer-group analyse met onvoldoende betrouwbare marktdata is dus niet realistisch. Een waardebepaling wordt daarmee dus specifiek. Hoewel veel waarderingen worden gebaseerd op publiek beschikbare marktinformatie betekent dat er ook vaak waarderingsuitkomsten worden bepaald op basis van de “appels met peren” vergelijking, met een grote foutenkans tot gevolg. De waardeerder moet weten wanneer hij marktinformatie kan gebruiken en wanneer niet, en hoe hij deze vervolgens moet gebruiken. Bestemd voor Senior accountants en controllers, bestuurders, commissarissen en toezichthouders.
Joy van der Veer MiF AA RV MBV
advanced + expert
Docent(en) • Joy van der Veer MiF AA RV MBV, docent TIAS School for Business and Society, vennoot Wesselman Accountants & Belastingadviseurs, en aangesloten bij de Vereniging Nederlands Instituut voor Register Valuators (NIRV) • drs. Gerard Holdrinet RA MBV RV, directeur Talenton Valuation Services
48 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 48
31-10-14 13:18
nieuw
Supply Chain Finance (SCF) Hoe kan SCF een rol spelen in de financiering van uw onderneming? De grootste financiers van het bedrijfsleven zijn niet de banken, maar de bedrijven zelf, die elkaar in de keten voorzien van werkkapitaal. Deze financieringvorm laat de laatste jaren een groeiende trend zien door langere betaaltermijnen en slechter betaalgedrag. Een andere trend is dat door globalisering de afstand tussen inkoop, productie en verkoop en daarmee de lengte van de keten steeds groter wordt. Supply Chain Finance (SCF) kan een oplossing bieden om met deze toenemende druk op het werkkapitaal om te gaan. SCF biedt tevens een mogelijkheid voor banken en andere financiers om hun aandeel in de financiering van het werkkapitaal te verhogen.
Finance
Datum / Locatie: Maandag 15 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.30 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 7
Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft u inzicht in de werking van SCF oplossingen en hoe deze een rol kunnen spelen in het werkkapitaal management en de financiering van uw onderneming. Hierbij gaat het om de volgende thema’s: • Cash is king: omzet is mooi, maar uiteindelijk gaat het om cash; • Basel III: mede onder invloed van Basel III verschuift financiering van bancair naar Asset Based Finance; • Innovatieve financiering: SCF staat voor verschillende financieringsoplossingen, zoals reversed factoring en dynamic discounting, die gebaseerd zijn op samenwerking tussen leveranciers en afnemers; • Markt in beweging: SCF groeit snel en kent veel verschillende en nieuwe aanbieders van platforms of financiering. Inhoud We starten met een introductie van het werkkapitaal en welke rol dit speelt in het primaire en commerciële proces van een onderneming. Het managen van het werkkapitaal vergt een integrale, multidisciplinaire aanpak. Marge, kredietrisico en werkkapitaalsbeslag moeten in onderlinge samenhang worden bekeken en bepalen mede de mogelijkheden om het werkkapitaal te financieren. We bespreken wat SCF is, welke rol SCF kan spelen in het werkkapitaalbeheer en hoe SCF zich verhoudt tot andere vormen van financiering. In de middag gaan we nader in op de praktische aspecten van SCF, welke structuur past bij mijn organisatie, welke partijen, intern en extern zijn hierbij betrokken, hoe selecteer ik aanbieders van SCF, hoe implementeer ik een SCF oplossing? Geïllustreerd aan de hand van enkele praktijk cases. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Introductie werkkapitaal en werkkapitaal versus (client)rentabiliteit; • Werkkapitaalfinanciering: bancair versus asset based finance; • Wat is SCF, wat zijn de gangbare structuren? • Hoe speelt SCF een rol in het beheer en de financiering van het werkkapitaal? • Wat zijn de consequenties en voor- en nadelen van SCF voor leveranciers en afnemers? • Aanbieders van SCF: platforms en financiers; • Hoe wordt SCF geïmplementeerd: onboarding leveranciers, documentatie, koppeling met boekhouding en betaalprocessen? Bestemd voor CFO’s, financieel managers, controllers en treasurers van ondernemingen die meer met beheer en financiering van werkkapitaal in aanraking komen.
Martijn van Laer
advanced Docent(en) • Martijn van Laer, partner Orchard Finance en enkele gastsprekers 49 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 49
31-10-14 13:18
Finance
Datum / Locatie: Dinsdag 19 en woensdag 20 mei 2015 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 10.00 - 19.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.795 PE-uren: 13
Strategic finance De financieel manager als strategisch partner Een onderneming moet steeds sneller reageren op veranderende omstandigheden om succesvol te zijn en mag daarbij niet geremd worden door te gedetailleerde financiële procedures en systemen. Voor u als financieel manager betekent dit een steeds grotere spagaat tussen twee traditionele rollen - die van ‘financieel bedrijfseconomisch geweten’ en die van ‘business partner’. Om die rol te vervullen heeft u parate kennis nodig op het gebied van corporate governance, compliance, risicomanagement en veranderende regelgeving in verslaggeving. Doelstelling Na afloop van deze tweedaagse cursus kunt u de rol van ‘financieel geweten van de onderneming’ en die van volwaardige ‘business partner’ helder onderscheiden en bij de juiste gelegenheid inzetten. Hiermee draagt u bij aan het in control houden van de onderneming. Inhoud Tijdens deze tweedaagse cursus gaan we in op vragen als: draagt uw financieel beleid bij aan de creatie van ondernemingswaarde? Kunt u aantonen dat waardecreatie ook daadwerkelijk het gevolg is van uw financieel beleid? Hoe zorgt u ervoor dat uw financiële beleid past binnen het strategisch kader van de onderneming en levert u een kritische bijdrage aan die strategie? Is uw onderneming in control? Wat is een goede waardering van de onderneming en wat zijn de key value drivers? Ontwikkel de beide rollen in uw functie. De volgende onderwerpen komen aan bod: • strategisch management voor financieel managers • fusies en overnames • ethiek en behavioural risks in het financieel zakenleven • performance measurement en wat er daardoor mis kan lopen: de ABN AMRO case. Bestemd voor Iedere financiële professional die zich in de combinatie van finance en strategie wil verdiepen, zoals (financieel) managers, accountants, (non-)executive board members, consultants. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial management en treasury management Vrije Universiteit Amsterdam • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • Hans Buysse, partner Syncap en voorzitter BVFA
prof. dr. Tjeu Blommaert
advanced
50 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 50
31-10-14 13:18
Finance
Financiële instrumenten: derivaten Weinig financiële zaken zijn zó ondoorgrondelijk als derivaten en de verslaggeving daarover. Ondertussen neemt het derivatengebruik alleen maar toe. In deze cursus krijgt u de basisprincipes en verslaggevingsaspecten van derivaten uitgelegd. Doelstelling Na deze tweedaagse cursus doet u voldoende kennis op om derivaten en ontwikkelingen daarin te begrijpen en toe te passen. Inhoud Treasurers zetten derivaten regelmatig in als hedge-instrument om risico’s af te dekken. Bijvoorbeeld bij ongewenste gevoeligheid voor prijsschommelingen op de valuta- en de grondstoffenmarkten of bij krediet- en renterisico’s. Zet u derivaten zorgvuldig en verstandig in als instrument voor financieel risicomanagement dan vormen ze in feite een verzekering.
Datum / Locatie: Maandag 15 en dinsdag 16 juni 2015 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 10.00 - 20.00 uur / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.395 Niet-leden € 1.595 PE-uren: 14
Luc Keuleneer geeft de eerste dag van deze cursus een overzicht van populaire derivaten en de basisprincipes. Verder vertelt hij hoe u derivaten kan begrijpen en waarderen. Pieter Veuger verzorgt de tweede dag. Deze dag staat volledig in het teken van verslaggevingaspecten. Bestemd voor Accountants, controllers en andere financial executives die te maken hebben met derivaten. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial management en treasury management aan de Vrije Universiteit Amsterdam • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP
prof. Luc Keuleneer MBA
fundamental
51 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 51
31-10-14 13:18
Finance
Datum / Locatie: Donderdag 16 en vrijdag 17 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: (beide dagen) 09.00 - 17.30 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.095 Niet-leden € 1.295 PE-uren: 14
Treasury en derivaten Eén van de facetten van een treasury afdeling is het beheersbaar maken van valuta en renterisico’s. Koersen en rentestanden zijn onderhevig aan schommelingen en kunnen zorgen voor onnodige risico’s. Onnodig omdat hier vaak op relatief eenvoudige wijze wat aan te doen is met behulp van rente en valutaproducten. Het rente en valuta resultaat is een belangrijke bepalende factor voor de winstgevendheid. Niet alleen de commerciële slagkracht, de samenstelling van de kredietportefeuille en de financieringsmix bepalen het renteresultaat, ook mutaties in rentecurves (‘yield curves’) hebben een grote invloed hierop. Doelstelling U leert aan de hand van casestudies en voorbeelden uit de praktijk wat het juiste gebruik van rente- en valuta-instrumenten kan betekenen voor uw dagelijks werk of onderneming. De vanilla, complexe rente en valuta derivaten komen aan bod. Van ieder instrument wordt aan de hand van cases de toepasbaarheid duidelijk gemaakt. Inhoud Deze tweedaagse cursus zet op heldere en aansprekende wijze uiteen hoe rente- en valutaderivaten werken. De rentegevoeligheid van de winstgevendheid bij banken en corporates wordt behandeld. De toepassingsgebieden van treasury producten worden met behulp van ervaringen uit het veld, case studies, pay-off profiles en scenario analyse toegelicht. De volgende onderwerpen komen aan bod: • de werking van derivaten • beter begrip verkrijgen in het gebruik van rente- en valutaderivaten • inzicht krijgen in de rentegevoeligheid van de winstgevendheid bij corporates en banken • de toepasbaarheid in de dagelijkse praktijk, toegelicht met praktijkvoorbeelden • instrumenten aangereikt krijgen waarmee u rente- en valutaproducten beter kunt doorgronden Bestemd voor Controllers, accountants, corporate treasurers, financial directors, riskmanagers, legal and compliance officers, treasury professionals, financial consultants en regulators. Docent • Charley Klop begon zijn carrière bij AMRO Bank als senior sales derivatives structurer/advisor interest and foreign exchange derivatives. Vervolgens werd Charley ingehuurd door Standard Chartered Bank (SCB) in Dubai als regional head of structuring solutions. In 2011 heeft Charley zich toegelegd op gerichte trainingen op het gebied van derivaten.
Charley Klop
advanced
52 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 52
31-10-14 13:18
nieuw
Asset & Liability Management Asset & Liability Management (ALM) staat centraal bij het dagelijks managen van financiële instellingen op basis van verwachte toekomstige rente ontwikkelingen en de risico’s waar ALM om draait. Doelstelling Dit programma biedt een toegankelijke basis om inzicht te krijgen in de kern van ALM en bankmanagement en bijbehorende instrumenten om te analyseren en toe te passen. Inhoud • Introductie - Bankbalans en inkomsten bronnen - Risico’s (rente en liquiditeit) • Introductie geldmarkt- en kapitaalmarkt - Producten en prijsvorming • Rentecurve en Forward Rente • Gap analyse • (Modified) Duration en eigen vermogen • Managen Balans in de praktijk met - Cash instrumenten - Derivaten • Forward Rate Agreements (FRA) • Interest Rate Swaps (IRS)
Finance
Datum / Locatie: Donderdag 25 en vrijdag 26 juni 2015 Mercure Hotel Amersfoort Center, Amersfoort Tijd: (beide dagen) 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 1.095 Niet-leden € 1.295 PE-uren: 14
Bovenstaande wordt praktisch ingestoken aan de hand van enkele casuïstiek: • Rentecurve analyse - implied forward rente • Rentemarge en strategie ALM • Gap analyse (risk sensitive assets & liabilities) • Renteswap introductie en toepassing ALM • (Modified) Duration analyse en eigen vermogen Bestemd voor: Accountants en controllers werkzaam in of voor een financiële instelling en verantwoordelijk voor riskmanagement, corporate finance, IT & Systems, business analyse of product control. Docent • Michiel van den Broek MSc, managing director Hecht Consult. Michiel heeft praktische financiële ervaring opgedaan in diverse functies bij o.a. ABN AMRO Bank en KPN. Na een aantal interim opdrachten bij treasury afdelingen verzorgt hij vanaf 2005 financiële trainingen. Zijn specialisaties zijn financiële markten, financieel management en bank- & risico management.
Michiel van den Broek MSc
fundamental
53 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 53
31-10-14 13:18
Finance
Datum / Locatie: Dinsdag 2 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Investeringsbeoordeling en bedrijfswaardering De discounted cash flow methode Hoe creëert een ondernemer waarde voor kapitaalverschaffers? Op welke wijze kijken corporate finance afdelingen van banken en investeerders naar ‘waarde’? De beste methode om waarde te bepalen is die van de netto contante waarde berekening. Deze methode kan worden toegepast op de beoordeling van investeringsprojecten maar ook om de waarde van een onderneming als geheel te bepalen. Dan spreken we over waardebepaling op basis van de discounted cash flow (DCF) methode. De waarde van een investering of de waarde van de onderneming wordt bepaald door de toekomstige vrije kasstromen en het moment waarop deze naar verwachting gerealiseerd zullen worden. Dit impliceert dat waardering plaatsvindt op basis van verwachtingen en veronderstellingen. Tijdens deze cursus ervaart u dat een waardering van kasstromen geen exacte wetenschap is, maar financieel modelleren aan de hand van een consistente visie. De visie bepaalt de uiteindelijke waardebepaling. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u een goed inzicht in de componenten van een investeringsbeoordeling en een DCF analyse. U kunt na afloop de kritische parameters beoordelen op hun realiteitsgehalte. Inhoud • Beoordeling van investeringsvoorstellen: methodes en technieken. De voordelen van netto contante waardeberekeningen, de interpretatie van uitkomsten en de betekenis van internal rate of returns; • Marktwaarde van het eigen vermogen en de marktwaarde van de gehele onderneming; • Bespreking van componenten van een DCF analyse; • Analyse van de verschillen tussen een kasstroomoverzicht en de kasstromen die in een DCF analyse gebruikt worden; • Kwantificeren van de kostenvoet van het vreemde vermogen: risicovrije rentevoet, credit ratings en risico opslagen; • Kwantificeren van de kostenvoet van het eigen vermogen en de invloed van de financiële hefboom hierop; • De gemiddelde gewogen kostenvoet van het totale vermogen; • De structuur van een DCF model, de bepaling van het aantal expliciete voorspel periodes, eindwaarde berekeningen, het nut van scenario en gevoeligheidsanalyses en impliciete multiples. Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers en financiële analisten.
Frans van Laar
Docent • Frans van Laar heeft 18 jaar ervaring in de financiële sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur geweest. Hij is inmiddels 9 jaar actief als trainer op het gebied van financieel management, waardebepaling van ondernemingen, strategie en bank risico management.
fundamental
54 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 54
31-10-14 13:18
Finance
Financiering en financieringsdocumentatie voor (middel) grote ondernemingen Het financieringslandschap van regulier bankkrediet is, onder andere, door de kredietcrisis sterk in beweging. Waarom leggen banken steeds meer nadruk op zekerheden? Hoe formuleert u een financieringsbeleid om de in uw onderneming aanwezige activa optimaal in te zetten ten behoeve van uw (toekomstige) financiering? Waarom wordt de documentatie steeds langer en ingewikkelder? Hoe zit die documentatie in elkaar? Waar krijg ik nog meer mee te maken als ik de financiering ga vastleggen? Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft aan hoe u de regie houdt bij het aantrekken van financiering. U verkrijgt kennis over het belang van zekerheden en u leert hoe financieringsdocumentatie in elkaar steekt en waar u op moet letten. De cursus richt zich op (middel) grote ondernemingen. Dit zijn ondernemingen met een omzetniveau vanaf circa 100 tot 150 miljoen euro en een financieringsbehoefte vanaf circa 25 miljoen euro.
Datum / Locatie: Donderdag 2 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 7
Inhoud In de ochtend behandelt u een case over een financieringsproces en de centrale rol die zekerheden hierin spelen. In de middag komt de financieringsdocumentatie aan bod met aandacht voor de LMA documentatie. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • rol van zekerheden, kredietverlies en kapitaalsbeslag • financieringsvormen en -alternatieven • financieringsbeleid • covenants • architectuur van financieringsdocumentatie • belangrijkste onderhandelpunten in de kredietdocumentatie • documentatieproces Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers van (middel) grote ondernemingen die op een praktische wijze willen ervaren wat er komt kijken bij het formuleren van een financieringsbeleid en aantrekken van financiering. Docent(en) • ir. Rolf Michon MFE, directeur Orchard Finance • mr. Sietske van ’t Hooft, advocaat en senior associate Loyens & Loeff N.V.
ir. Rolf Michon MFE
advanced
55 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 55
31-10-14 13:18
Finance
Datum / Locatie: Woensdag 27 mei 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.30 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7
Financieringsalternatieven voor grote ondernemingen Waar toegang tot financiering in het verleden wellicht als vanzelfsprekend werd beschouwd, staat momenteel het veiligstellen van financiering hoog op de agenda van elk bestuur. Van de financieel verantwoordelijke wordt een beleid en een actieve houding verwacht om de onderneming nu en in de toekomst te kunnen voorzien van financiering. Het beperken van afhankelijkheid van bankfinanciering is hierbij een centraal thema. Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft u inzicht in de wijze waarop grote ondernemingen actief op zoek gaan naar diversificatie van financieringsbronnen. Hierbij gaat het om de volgende thema’s: • Rechtstreekse toegang tot de openbare of onderhandse kapitaalmarkt en de rol die een credit rating hierbij speelt; • Regionale spreiding van financieringsbronnen, dit speelt zowel op het vlak van bankrelaties als op het gebied van obligatiebeleggers; • Meer gebruik maken van activafinanciering, waaronder leasing van vaste activa en on/off balance financiering van debiteuren en voorraden; • Alternatieve vormen van risicodragend kapitaal, waaronder mezzanine, maar ook equity op het niveau van projecten; • Gebruik maken van het overheidsinstrumentarium. U verkrijgt kennis over de belangrijkste kenmerken van bovenstaande financieringsbronnen en de criteria waaraan uw onderneming moet voldoen om toegang te verkrijgen tot deze markten. De cursus richt zich op grotere ondernemingen. Dit zijn ondernemingen met een balanstotaal vanaf circa 100 tot 150 miljoen euro en een financieringsbehoefte vanaf circa 25 tot 50 miljoen euro. Inhoud We starten met een overzicht van de wijze waarop grote ondernemingen hun financieringsbeleid vormgeven. We staan hierbij stil bij de door hun gewenste diversificatie van financieringsbronnen. Later op de dag worden de verschillende financieringsalternatieven en –markten besproken en toegelicht aan de hand van praktijkcases. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • openbare en onderhandse obligatieleningen • credit ratings • financieringspreferente aandelen • leasing • borrowing base lending • commercial finance, (non) recourse factoring, flooring • overheidsinstrumentarium, zoals EIB en GO-regeling (Garantie Ondernemingsfinanciering) • ontwikkelingsbanken, zoals EBRD en FMO
ir. Rolf Michon MFE
advanced
Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers van grotere ondernemingen die praktisch willen ervaren wat er komt kijken bij het formuleren van een financieringsbeleid gericht op diversificatie van financieringsbronnen. Docent(en) • ir. Rolf Michon MFE, directeur Orchard Finance • Enkele gastsprekers
56 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 56
31-10-14 13:18
Fiscaal & recht
Interview Remon Guitjens ‘Ik hou er van met mijn voeten in de klei te staan’ Aan de filmbranche kleeft een sexy imago. Als financial controller heb je dezelfde uitdaging, vindt Remon Guitjens, financemanager bij A-Film Benelux. ‘Binnen een organisatie die voornamelijk uit marketing en sales bestaat, moet je je laten zien. Je moet de afdeling finance aanpassen aan de omgeving waarin je actief bent.’ Remon Guitjens RA
‘Binnen A-Film Benelux draait het om acquisitie, marketing en sales. We zijn een onafhankelijke distributeur van films. We kopen de rechten en hebben verschillende afzetkanalen waarmee we geld verdienen. Dat is allereerst de bioscoop, daarna dvd en video on demand, pay tv en tenslotte free tv, oftewel de omroepen, en subscription video on demand zoals Netflix. Doordat we films grotendeels vooraf moeten betalen, is de financieringsdruk hoog. Nederlandse films worden mede gefinancierd met bijdragen van distributeurs als A-Film Benelux. Je kan films kopen voor honderdduizend euro maar het kan ook om miljoenen gaan. We maken een inschatting van het succes van een film. Dat is lastig want soms moet er binnen enkele dagen een besluit worden genomen. Het liefste wil je aan ‘cherry picking’ doen. De mooiste films heb je alleen voor het uitkiezen als je liquiditeit goed is. Om de goede afweging te kunnen maken, kijken we ook vanuit finance naar zo’n film. Daarvoor hebben we een model. Hoeveel bezoekers verwachten we dat de film gaat trekken? Hoe ziet de benchmark voor dat type film er uit? Wat heeft de laatste film in dat genre in ons afzetgebied gedaan? Ook berekenen we de verwachte opbrengst per afzetkanaal. Daar rolt een return on investment uit. Op basis daarvan kun je vaststellen hoeveel geld je kan bieden. Als finance afdeling toetsen we de verwachtingen die door acquisitie worden gemaakt maar het budgetteren blijft onvoorspelbaar. Het verwachte succes van een topfilm in het romantische genre kan volledig overschaduwd worden als tegelijkertijd een film als Gooische Vrouwen wordt uitgebracht.’ ‘Ik hou er van binnen deze branche met mijn voeten in de klei te staan. Toen ik als controller bij Minerva begon, bezocht ik de theatermanagers van onze bioscopen. Minerva had negen bioscopen, voornamelijk in steden buiten de Randstad. Daar hield ik mij bezig met uiteenlopende vraagstukken. Van onderhoudscontracten, personeelsbeleid tot budgetbesprekingen voor het volgende jaar. Dan besprak ik bijvoorbeeld de marketinguitgaven. Je wilt als theatermanager tienduizend euro extra uitgeven aan marketing maar wat krijg je er voor terug? Na de operationele fusie van Minerva met Pathé werd die rol anders. Bij Pathé was alles meer gestructureerd en werden taken meer verdeeld over verschillende afdelingen. Daar acteerde je als financial op een ander niveau, veel meer gericht op reporting. Die professionaliteit is mooi maar ik merkte dat die corporate omgeving minder bij mij paste. Op het hoofdkantoor van Pathé bestaat de finance afdeling uit twintig mensen. Er is veel meer specialisatie. Ik kom meer tot mijn recht in een minder formele sfeer zoals bij A-Film Benelux waar je in een vrijere rol kan acteren.’
“Als finance afdeling toetsen we de verwachtingen die door acquisitie worden gemaakt maar het budgetteren blijft onvoorspelbaar.” Remon Guitjens
Remon Guitjens RA, financemanager bij A-Film Benelux
57 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 57
31-10-14 13:18
Fiscaal & recht
Datum / Locatie: Dinsdag 16 juni 2015 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 14.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 525 Niet-leden € 625 PE-uren: 5
Actualiteiten ondernemingsrecht Het ondernemingsrecht staat niet stil. Regelmatig brengen rechtbanken, hoven en de Hoge Raad nuanceringen aan die voor u als financieel professional van belang kunnen zijn. De wetgever zit niet stil en het komende recht zal zeker van invloed zijn op de praktijk van de accountant en controller. De belangrijkste ontwikkelingen van de BV/NV en personenvennootschap komen aan bod. Doelstelling U bent op de hoogte van de belangrijkste recente onderwerpen op het gebied van ondernemingsrecht. Inhoud Het definitieve programma hangt af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. De volgende onderwerpen zullen naar verwachting aan bod komen: • de jaarrekening • de goedkeuring van uitkeringen door het bestuur • personenvennootschappen: afgescheiden vermogen, aansprakelijkheid beherende en commanditaire vennoten, ontbinding en vereffening • vertegenwoordiging van de kapitaalvennootschap • beslechting van geschillen tussen aandeelhouders: in kort geding, in de wettelijke geschillenregeling en in de enquêteprocedure • ontbinding van rechtspersonen • besluiten: nietigheid en vernietigbaarheid • rechtspositie van de bestuurder van de BV-NV (waaronder: ontslag en managementovereenkomst) • aansprakelijkheid: bestuurders, toezichthouders, 2:403-verklaring • joint venture: de rol van het bestuur in een joint venture vennootschap • wetsvoorstellen en voorontwerpen van wet op ondernemingsrechtelijk terrein Bestemd voor Iedere financiële professional die op de hoogte wil blijven van de laatste ontwikkelingen in het ondernemingsrecht. Docent(en) o.a. • dr. Joti Roest, universitair hoofddocent Universiteit van Amsterdam • mr. Hans Vetter, raadsheer gerechtshof te Den Haag, universitair docent Universiteit van Amsterdam
dr. Joti Roest
advanced
58 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 58
31-10-14 13:18
Fiscaal & recht
Corporate recovery Wat te doen bij een onderneming in zwaar weer? Als het met een onderneming minder goed gaat of het voortbestaan wordt bedreigd, is snel en adequaat handelen vereist. Op basis van een objectieve analyse en een afweging van alle (on)mogelijkheden, moet er een helder uitgewerkt verbeter- of continuïteitsscenario komen. De samenwerking met betrokken banken, kredietverzekeraars, lease- en factormaatschappijen, fiscus en overige crediteuren kan vaak bijzonder constructief zijn. Waar het niet anders kan, moet soms worden uitgeweken naar een crediteurenakkoord of een doorstart na een faillissement. Hoe moet u zich opstellen in zo’n juridisch en fiscaal complexe situatie en hoe kunt u toegevoegde waarde leveren in dit krachtenveld van (ogenschijnlijk) tegengestelde belangen?
Datum / Locatie: Donderdag 9 april 2015 Regardz Airport Hotel, Rotterdam Tijd: 09.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 895 PE-uren: 8
Doelstelling In deze cursus maakt u kennis met het complexe proces van reorganiseren in zwaar weer, eventueel leidend tot faillissement en doorstart. U leert om vroegtijdig signalen te interpreteren en financiële, juridische en fiscale risico’s te herkennen. Na het voltooien van deze cursus kunt u een klankbord zijn voor de ondernemer in zwaar weer en weet u wanneer de kennis van een expert noodzakelijk is. Inhoud Diverse gerenommeerde sprekers belichten dit onderwerp vanuit hun vakgebied en jarenlange praktijkervaring op het gebied van corporate recovery als adviseur, bankier, arbeidsrechtjurist en curator. Deze thema’s worden mede aan de hand van een casus besproken. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Welke partijen spelen een rol in het proces van corporate recovery en wat zijn hun belangen? • Welke signalen geven aan dat het minder gaat met een onderneming? • Hoe gaat de afdeling bijzonder beheer van een bank te werk? • Welke mogelijkheden zijn er om te reorganiseren buiten faillissement? • Wat zijn de specifieke arbeidsrechtelijke aspecten? • Hoe werkt een faillissement en wat is er nodig voor een succesvolle doorstart? • Wat is een sterfhuisconstructie en hoe werkt deze? • Wat is de positie van de fiscus en welke regelingen zijn er mogelijk? • Hoe gaat een curator te werk en hoe kunt u problemen voorkomen? • Wat is een prepack, wat zijn de voor- en nadelen en in welke gevallen is dit een toepasbare oplossing? Bestemd voor Controllers, accountants in business, openbaar en intern accountants. Docent(en) • drs. Jantine Hak RA, partner bij Krüger & Partners • drs. Robert Smits RA, partner bij Krüger & Partners • Chris West, voormalig bijzonder beheer bankier en zelfstandig adviseur • mr. Carin Schreuder, partner bij De Advocaten van Van Riet • mr. Laurens de Graaf, advocaat Arbeidsrecht, BarentsKrans
drs. Jantine Hak RA
fundamental
59 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 59
31-10-14 13:18
Fiscaal & recht
Datum / Locatie: Donderdag 11 juni 2015 Van der Valk Hotel, Vianen Tijd: 09.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 895 Niet-leden € 1.045 PE-uren: 9
Due diligence Uw relaties verwachten dat u hen succesvol begeleidt bij de overname van een onderneming. Tot uw taken rekenen zij onder andere de uitvoering van due diligence onderzoek, rapportage en overige specifieke due diligence-vraagstukken. Deze praktische cursus biedt u handvatten en verdieping bij het doen van due diligence-onderzoek. Doelstelling Na afloop van de cursus heeft u een goed overzicht van de werkzaamheden die u als accountant moet verrichten bij due diligence-opdrachten. Zowel vanuit het perspectief van vendor due diligence als buyer due diligence. U leert hoe u het dossier moet bijhouden en welke eisen worden gesteld aan de (advies)rapportage. Tijdens deze cursus doorloopt u due diligence van opdrachtaanvaarding tot en met afronding van de werkzaamheden. Inhoud Deze cursus geeft accountants die te maken hebben met fusies en/of overnames praktische handvatten ten aanzien van financiële, fiscale en juridische aspecten en due diligence vraagstukken. De cursus bestaat uit vier onderdelen: • Deel 1: een algemene introductie tot due diligence, verschillende definities, de plaats binnen wet- en regelgeving en relevante jurisprudentie. • Deel 2: het juridische traject van een overname: hierbij wordt stilgestaan bij de Letter of Intent (LOI), het juridische due diligence onderzoek en de vertaling van LOI en due diligence bevindingen naar de Sale and Purchase Agreement (SPA). • Deel 3: het fiscale due diligence onderzoek staat stil bij fiscale zaken in de pre deal fase (financiering, structurering en LOI), de deal fase (fiscale optimalisatie structuur, due diligence, garantie/vrijwaring) en post deal fase (fiscale optimalisatie, implementatie en fiscale formaliteiten). • Deel 4: het financiële due diligence onderzoek; hierbij wordt ingegaan op specifieke aandachtspunten tijdens het financiële due diligence onderzoek (uitgewerkt in een aantal praktijkvoorbeelden), verschillende transactie structuren (locked box versus completion accounts), het verschil tussen ondernemingswaarde en aandeelhouderswaarde en vendor due diligence versus vendor assistance. Bestemd voor Openbaar accountants, intern accountants en accountants in business. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA (algemeen) zelfstandig gevestigd registeraccountant • mr. Rowdy Schouten (fiscaal) partner JSA Tax Consultancy • mr. Jeroen Bleeker (juridisch) partner Janssen Broekhuysen Advocaten • drs. Joost Siemensma RA (financieel) partner SINCERIUS Transaction Services
drs. Stefan Betting RA
advanced
60 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 60
31-10-14 13:18
nieuw
Het voorkomen van fraude i.s.m. FIOD Leer van de FIOD! Fraude en de aanpak daarvan blijft politiek en publicitair veel aandacht krijgen. Welke rol pakt u als financieel professional met betrekking tot fraude? De FIOD en u als accountant of controller hebben een gemeenschappelijk belang. Namelijk het voorkomen en het stoppen van fraude! Daarnaast wilt u te allen tijde ervoor zorgen dat u of één van uw collegae ongewild in een tuchtrechtprocedure terecht komt. Krijg inzicht in de dagelijkse praktijk van de FIOD inzake het financieel economisch management om fraude te voorkomen. Doelstelling Na dit seminar heeft u meer inzicht in hoe de FIOD omgaat met financieel economische fraude en hoe u, aan de hand van praktijkgevallen, als financieel professional (potentiële) fraude voorkomt en kunt stoppen. Inhoud De volgende onderwerpen (voorzien van praktijkcasuïstiek) komen aan de orde: • de taken en visie van de FIOD op de rol van het strafrecht in een integrale benadering/aanpak van fraude met private en publieke partijen (bijvoorbeeld toezichthouders als de Belastingdienst) en het belang van u als accountant/controller; • de actualiteit van concrete zaken bij de FIOD en accountants/controllers; • de FIOD en het tuchtrecht voor accountants in FIOD-zaken; • de FIOD en de FIU-meldingen. Accountants zijn verplicht meldingen te doen van ongebruikelijke transacties bij de FIU (Financial Intelligence Unit) in het kader van de WWFT. De FIOD beoordeelt een deel van deze meldingen. Een aantal (geanonimiseerde) zal besproken worden; • aandacht FIOD voor accountants/controllers die actief meewerken aan fraude. Facilitators van fraude krijgen extra aandacht van de FIOD; • aandacht voor de bestuurders; wat kan de accountant doen, wat had de accountant kunnen doen? We zien nogal eens dat bestuurders betrokken zijn bij de fraude. De administratieve organisatie en interne beheersing zijn hier veelal niet op ingesteld. Wat kan gedaan worden om dit te voorkomen en/of om te stoppen.
Fiscaal & recht
Datum / Locatie: Donderdag 16 april 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-uren: 3 Bijzonderheden: Dit seminar is onderdeel van de Fraudedagen 2015. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 20.
Bestemd voor Accountants, controllers, fiscalisten, bestuurders, bedrijfseconomen en professionals werkzaam binnen het financieel economisch management. Docent(en) • Peter van Leusden, projectleider intake bijzondere zaken bij FIOD • drs. Ron Dohmen RA AA, coördinator tuchtrechttoepassing accountants bij FIOD • Anne Jan Dekker RA, controlerend accountant Belastingdienst
Peter van Leusden
advanced
61 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 61
31-10-14 13:18
Fiscaal & recht
Datum / Locatie: Donderdag 24 september 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-uren: 3 Bijzonderheden: Dit seminar is onderdeel van de Fraudedagen 2015. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 20.
Faillissementsfraude Faillissementsfraude is het opzettelijk en onrechtmatig benadelen van schuldeisers in faillissement. Dit komt voor bij ongeveer een derde van alle faillissementen en veroorzaakt een enorme schade. Het aanpakken van faillissementsfraude kan op verschillende manieren; via het civiele recht door de curator, met behulp van fiscale aansprakelijkstellingen door de fiscus en door het strafrechtelijk vervolgen van de fraudeurs door justitie. In dit seminar diepen we enkele aspecten van de civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude uit. We gaan in op vragen als: wat houdt een faillissement nu eigenlijk in en welke gedragingen zijn volgens het faillissementsrecht frauduleus? We bespreken de belangrijkste civielrechtelijke acties waarmee de curator de schadelijke gevolgen van deze fraude kan verminderen: de Actio Pauliana en de WBF (de bestuursaansprakelijkheid voor het tekort in het faillissement, met name de artikelen 2:138 en 248 BW). We gaan dieper in op de bepalingen waarin faillissementsfraude strafbaar wordt gesteld en de zogenaamde bankbreukdelicten (artikelen 340 e.v. Wetboek van Strafrecht). Hieruit zal blijken dat ook fraudeurs die zich verschuilen achter (al dan niet buitenlandse) rechtspersonen en/of katvangers zowel civielrechtelijk als strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. De recente wetgeving, jurisprudentie en weerbarstige praktijk passeert de revue en we gaan in op de rol en het belang van de fiscus bij de bestrijding van deze fraude. Ten slotte bespreken we de mogelijkheid die de curator heeft om via het strafproces vergoeding te krijgen voor de schade. Het is raadzaam voorafgaand aan het seminar de hoofdlijnen van het faillissementsrecht te bestuderen. Doelstelling Na dit seminar bent u op de hoogte van enkele aspecten van de civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude. Inhoud De volgende onderwerpen komen onder meer aan de orde: • faillissementen • onrechtmatige gedragingen • civielrechtelijke acties door de curator • bankbreukdelicten • aansprakelijkheid • wetgeving en jurisprudentie • schadevergoedingen
prof. dr. Tineke Hilverda
advanced
Bestemd voor Accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, controllers en bedrijfseconomen. Docent • prof. dr. Tineke Hilverda, hoogleraar faillissementsfraude aan de RU Nijmegen en senior-raadsheer in het hof ’s-Hertogenbosch
62 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 62
31-10-14 13:18
Governance & Assurance
Interview Gabriel van de Luitgaarden ‘Pensioenverplichtingen verkopen niet’ Van alle financiële risico´s die Philips als onderneming loopt is de pensioenverplichting de grootste, aldus Gabriel van de Luitgaarden RA, hoofd financial risk en pensions management bij Philips. ‘Onze pensioenverplichting is groter dan de beurswaarde van de onderneming. Dat maakt ons afwijkend van vergelijkbare ondernemingen.’ Gabriel van de Luitgaarden RA
‘Pensioenen vormen een heel specifiek onderwerp binnen deze onderneming. Dat heeft te maken met onze historie. Philips bestaat al 120 jaar en telde ooit 400 duizend werknemers. Inmiddels zijn dat er 115 duizend. Daardoor hebben we in totaal 24 miljard euro aan pensioenverplichtingen. Die verplichtingen zitten wereldwijd verspreid over 75 verschillende pensioenregelingen, waaronder vijf hele grote. Die pensioenverplichting is niet alleen groter dan de beurswaarde, het is ook nog eens voor 80 procent gerelateerd aan oud- en gepensioneerde werknemers. Als de dekkingsgraad van de fondsen daalt, moet Philips dat bijpassen. Omdat het zo’n zware financiële verplichting is, stellen analisten er ook vragen over. Ieder kwartaal vormt de informatie over pensioenen een belangrijk ingrediënt van de Q&A die de cfo en ceo voorbereiden als ze op roadshow gaan. Het is lastig, want je moet veel tijd besteden in de voorbereiding, alle cijfers paraat hebben. Tegelijkertijd is er geen eer aan te behalen. Het is voor de ceo veel prettiger om over de succesvolle business te praten. Pensioenverplichtingen verkopen niet.’ ‘We proberen op verschillende manieren het risico uit de pensioenen te halen. Een mogelijke eindoplossing is het pensioenfonds over te dragen aan een verzekeringsmaatschappij. Dat hebben we twee jaar geleden gedaan met een Zwitsers pensioenfonds van Philips. Die oplossing kan niet meteen overal omdat dit erg duur is. In de meeste landen moet een pensioenfonds veel vermogen bezitten om het te kunnen overdragen aan een verzekeraar. Een eindoplossing kost tijd en geld. Zolang dat niet voorhanden is proberen we er voor te zorgen dat de fondsen zo goed mogelijk worden bestuurd. Zo wordt het Nederlandse pensioenfonds sinds juli 2014 geleid door een dagelijks bestuur, bestaande uit een onafhankelijke externe voorzitter en drie professionele uitvoerende bestuurders, aangevuld met acht toezichthoudende niet-uitvoerende bestuurders die worden benoemd door de stake-holders. Dat is een breuk met het verleden toen het bestuur bestond uit prima mensen die het zonder vergoeding naast hun reguliere werk er bij deden. Die waren wel eindverantwoordelijk voor een fonds van 15,5 miljard euro. We willen goede bestuurders waar we de dialoog mee zoeken. Voor Philips is de kwaliteit van het pensioenfondsbestuur heel belangrijk. De mogelijke financiële gevolgen zijn immers heel groot. Dat hebben we ervaren toen vijf jaar geleden het bestuur van het Engelse pensioenfonds een tekort van 1 miljard euro had. Die kwamen Philips om 1 miljard vragen. Ze kregen als onderdeel van een herstelplan geen cash, maar aandelen in NXP, de producent van halfgeleiders waarin Philips een restbelang had. Dat herstelplan heeft heel goed gewerkt en het tekort opgelost, maar het toont aan welke risico’s je als onderneming loopt.’
“Het is voor de ceo veel prettiger om over de succesvolle business te praten.” Gabriel van de Luitgaarden
Gabriel van de Luitgaarden RA, hoofd financial risk en pensions management bij Philips
63 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 63
31-10-14 13:18
Governance & Assurance
Datum / Locatie: Dinsdag 31 maart 2015 TIAS School for Business and Society, Utrecht Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 225 Niet-leden € 295
nieuw
Meet the prof on: Corporate Governance Ontmoet, debatteer en leer van financieel-economische professoren en professionals Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een financieel-economische professional. TIAS School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk.
PE-uren: 3 Bijzonderheden: Dit seminar maakt onderdeel uit van vier ‘Meet the prof on’ sessies met TIAS. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 18.
Doelstelling Na dit seminar heeft u inzicht in de verschillende factoren die een bijdrage kunnen leveren aan een effectief opererende Raad van Commissarissen. Inhoud Drie jaar geleden heeft prof. dr. Mijntje Lückerath de vraag gesteld: ‘Hoe kunnen we, zonder over te gaan op steeds meer wetgeving, toch sturing geven aan gewenst gedrag in de bestuurskamers en daarmee aan effectievere Corporate Governance’? Mijntje brengt graag het belang van de evaluatie voor een effectief opererende Raad van Commissarissen door een onafhankelijke derde onder de aandacht. Volgens haar moeten we niet met wetgeving de heersende mores in de bestuurskamers en de bijbehorende ongeschreven regels proberen te veranderen, maar juist proberen het onbewuste bewust te maken. Tijdens dit seminar kijkt ze graag met u en drs. Kees Storm RA, verder naar factoren die bijdragen aan effectief functionerende Raden van Commissarissen. Hoewel het functioneren van een Raad van Commissarissen bepaald wordt door meerdere factoren, kijkt wetenschappelijk onderzoek vaak niet naar hoe deze verschillende aspecten elkaar beïnvloeden of hoe deze aspecten samenhangen met het doel van de RvC. Door praktijkervaringen& opinies te delen komen we met elkaar tot verschillende factoren en inzichten die een bijdrage kunnen leveren aan een effectief opererende Raad van Commissarissen. Bestemd voor Senior accountants en controllers, bestuurders, commissarissen en toezichthouders. Docent(en) • prof. dr. Mijntje Lückerath, hoogleraar Corporate Governance TIAS School for Business and Society • drs. Kees Storm RA, oud CEO Aegon en heeft commissariaten bij Aegon, Pon Holdings, Unilever, AB InBev, Baxter International en KLM
prof. dr. Mijntje Lückerath
advanced + expert
64 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 64
31-10-14 13:18
Governance & Assurance
Actualiteiten corporate governance Heeft u genoeg kennis van corporate governance codes en weet u welke rol hierbij voor u is weggelegd? Via deze cursus kunt u in één dag uw kennis opfrissen op het gebied van corporate governance, met name in Nederland en bent u op de hoogte van de actualiteiten op dit gebied. Doelstelling Na het afronden van deze cursus bent u op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen, zowel in de praktijk als in de wet- en regelgeving. Er is uiteraard aandacht voor beursfondsen aangezien veel corporate governance ontwikkelingen daar worden ingezet, De docenten vertalen die ontwikkelingen ook naar de praktijken van niet-beursgenoteerde ondernemingen en de publieke sector. Tijdens de cursus is er voldoende ruimte om in te gaan op concrete vragen en onderling praktijkervaringen uit te wisselen.
Datum / Locatie: Donderdag 21 mei 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 13.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 550 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
Inhoud De definitieve samenstelling van de inhoud van de cursus hangt mede af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. De volgende onderwerpen komen in ieder geval aan bod: • governance codes en wijze van monitoring • monitoring resultaten • juridische inbedding van governance codes in het ondernemingsrecht • de betekenis van codes voor de rechtspraak • de one-tier bestuursvorm • het functioneren en het verslag van de Raad van Commissarissen • boardroom dynamics, toon aan de top en soft controls • ontwikkelingen internationaal • de rol van de accountant bij corporate governance • rol en positie werknemers • corporate governance en jaarverslaggeving • corporate governance en aansprakelijkheid van bestuurders, toezichthouders en feitelijk leidinggevenden. Bestemd voor Iedere financiële professional die zijn of haar kennis up to date wil houden. Docenten • dr. Robbert van het Kaar, senior onderzoeker bij het Hugo Sinzheimer Instituut voor Arbeidsrecht, Universiteit van Amsterdam • mr. Cees van Geffen, senior manager EY, technical director Raad voor de Jaarverslaggeving, docent capita selecta recht Erasmus School of Accounting and Assurance te Rotterdam • Johan Scheffe RA RO CIA , senior vaktechnisch medewerker NBA
Johan Scheffe RA RO CIA
advanced
65 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 65
31-10-14 13:18
Governance & Assurance
Datum / Locatie: Dinsdag 9 juni 2015 TIAS School for Business and Society, Utrecht Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 225 Niet-leden € 295 PE-uren: 3 Bijzonderheden: Dit seminar maakt onderdeel uit van vier ‘Meet the prof on’ sessies met TIAS. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 18.
nieuw
Meet the prof on: Pension Fund Governance Ontwikkelingen in Pension Fund Governance Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een professional. TIAS School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk Doelstelling Na dit seminar heeft u inzicht in de strategische veranderingen van de pensioensector en welke fundamentele trendveranderingen er spelen. Inhoud Pensioenfondsen maken ingrijpende wijzigingen door en worden steeds meer aangestuurd als financiële organisaties. De sturing en verantwoording worden steeds explicieter, waarbij de nadruk op risicomanagement toeneemt, bestuurders professioneler worden en stakeholders inspraak willen. De druk op kosten, duurzame investeringen of beloningsbeleid is voelbaar aan de bestuurstafels. Maar wat op papier goed lijkt, kan misschien tot onverwachte effecten leiden waar niemand op gerekend had of blij mee is. Wat houdt het in als pensioenfondsen steeds meer op banken en verzekeringen gaan lijken? Wat betekent dit voor deelnemers en hun pensioen, zijn de veranderingen houdbaar en wat kan er nog veranderd worden? Deze bijeenkomst schetst de strategische veranderingen die de pensioensector doormaakt en richt zich op de fundamentele trendveranderingen. Niet altijd zichtbaar, maar met een grote impact voor iedereen die professioneel met pensioenen betrokken is. Bestemd voor Senior accountants en controllers, bestuurders, commissarissen en toezichthouders. Docent(en) • prof. dr. Alfred Slager, hoogleraar Pension Fund management TIAS School for Business amd Society • Gabriel van de Luitgaarden RA, head of Financial Risk and Pensions Management Royal Philips Electronics NV en lid van het algemeen bestuur van de NBA
prof. dr. Alfred Slager
advanced
66 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 66
31-10-14 13:18
Governance & Assurance
Governance, risk & compliance Waar staat uw organisatie? Governance, risk en compliance management (GRC) is een thematiek die in prioriteit hoog op de bestuursagenda staat; het voortbestaan van de organisatie kan er mee gemoeid zijn. Onderzoek onderkent dat een investering in GRC zichzelf kan terugverdienen wanneer een organisatie er daadwerkelijk een bepaalde ambitie in legt. Organisaties met een hoge kwaliteit van het GRC-systeem blijken in financieel opzicht beter en duurzamer te presteren. Hoe staat het nu met de implementatie van GRC in uw organisatie? Doelstelling Tijdens deze interactieve dag krijgt u inzicht over wat een goed GRC systeem is en krijgt u antwoord op wat GRC voor uw organisatie kan betekenen.
Datum / Locatie: Maandag 22 juni 2015 Bilderberg Hotel de Klepperman, Hoevelaken Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Inhoud Dit programma staat onder leiding van prof. dr. Tjeu Blommaert. Tjeu neemt u met passie en humor mee in de verkenning van GRC. U krijgt antwoord op de volgende vragen: • Hoe staat het nu met de implementatie van GRC in uw organisatie? • Waar liggen de valkuilen en waar de ondubbelzinnige voordelen van een goed GRC systeem? Deze dag beschrijft veel praktijkvoorbeelden. Zo zal een vertegenwoordiger van DAS Holding vertellen hoe in zijn bedrijf GRC is aangepakt en welke voordelen een goed ingericht GRC-systeem kan bieden. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financieel professionals. Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • drs. Hans Reitsma, head of risk management Das Holding
prof. dr. Tjeu Blommaert
advanced
67 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 67
31-10-14 13:18
nieuw
Governance & Assurance
Datum / Locatie: Woensdag 10 juni 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 15.00 - 19.30 uur Prijs: Leden € 395 Niet-leden € 395 PE-uren: 4
Boardroom dynamics: Toezichthouden anno 2015 NBA-VRC Opleidingen organiseert zowel in het voorjaar als in het najaar speciaal voor commissarissen, toezichthouders en bestuurders een bijeenkomst waarin actuele onderwerpen centraal staan. Deze bijeenkomsten zijn kleinschalig waardoor wij u de mogelijkheid bieden om op openhartige, vertrouwelijke wijze ervaringen uit te wisselen, kennis op te doen en uw persoonlijke netwerk uit te breiden. Deze bijeenkomst heeft als thema ‘Toezichthouden anno 2015’. De laatste jaren is de rol in de directiekamer wezenlijk veranderd en is de houding van zowel de intern als externe toezichthouder een stuk formeler en actiever geworden. Aan de hand van verschillende vragen/stellingen werken we het thema ‘toezichthouden anno 2015’ gezamenlijk verder uit. Denk hierbij aan stellingen als bijvoorbeeld: Bestuurders van grotere (beursgenoteerde) bedrijven moeten een in control statement afgeven, een bestuursverklaring. Waarom geven toezichthouders niet ook een toezichtverklaring af? Wat zou er op voor of tegen zijn? Zouden we toezichthouders ‘de tent uitjagen’ omdat daarmee de verhouding beloning-risico volledig uit de pas gaat lopen? Hoe denkt u hierover? Doelstelling Tijdens deze sessie kunt u in vertrouwelijkheid discussiëren over dilemma’s die spelen in de boardroom. We gaan met u in gesprek omtrent het thema ‘Toezichthouden anno 2015’. Inhoud 15.00 15.45 16.45 17.00 18.15 18.45 -
15.45 16.45 17.00 18.15 18.45 19.30
Inleiding prof. dr. Tjeu Blommaert Gerenommeerd commissaris Pauze Discussie Samenvatting en afsluiting prof. dr. Tjeu Blommaert Borrel
Bestemd voor Bestuurders, commissarissen, CEO’s, CFO’s en toezichthouders Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht, directeur Blommaert Enterprise en voormalig CFO en CEO Teleplan International • Gerenommeerd commissaris
prof. dr. Tjeu Blommaert
expert
68 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 68
31-10-14 13:18
Governance & Assurance
Masterclass internal control Interne beheersing als vraagstuk staat volop in de belangstelling. Veel organisaties zijn op een negatieve wijze in het nieuws gekomen; vanwege fraude of vanwege tekortkomingen in hun interne beheersing dan wel gebreken in de rapportage daarover. Organisaties worden in toenemende mate gevraagd uit te leggen welke risico’s zij lopen en hoe de beheersing is georganiseerd. Hoe doe je dat dan? Hoe identificeer je risico’s in het licht van je strategie? Hoe ontwikkel je een Risk Appetite op de belangrijkste risico’s? Op welke wijze organiseer je de interne beheersing op een effectieve en efficiënte wijze? Op welke wijze zorg je dat de monitoring daadwerkelijk leidt tot veranderingen? En hoe kan scenariodenken en het uitvoeren van stress tests daarbij helpen. Daarnaast is het onderwerp ‘soft controls’ van belang en is tevens cultuur en ‘tone at the top’ een belangrijk aandachtspunt. Doelstelling In deze masterclass internal control wordt ingegaan op deze ontwikkelingen en wordt duidelijk gemaakt wat dit betekent voor organisaties. Ook zal worden ingegaan op de vraag, hoe en welke zekerheid kan worden gegeven.
Datum / Locatie: Donderdag 4 juni 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.00 - 21.30 uur Prijs: (incl. diner) Leden € 840 Niet-leden € 840 PE-uren: 7
Inhoud In deze masterclass komt aan de orde: • interne beheersing • integratie tussen governance, risicomanagement en compliance • strategisch risicomanagement en risicorapportages • risk appetite • in control, wanneer ben je dat? • soft controls Bestemd voor Controllers, accountants, compliance officers, managers internal control en (risico) managers. Docent(en) • drs. Marlies de Vries RA, PHD researcher en assistent professor accounting & information systems, Nyenrode Business Universiteit • drs. Eva de Mooij RO CIA CFSA CCSA, manager enterprise risk Nationale-Nederlanden Leven • drs. Hans ten Rouwelaar, PhD Researcher en Aasistent Professor management accounting & control, Nyenrode Business Universiteit
drs. Marlies de Vries RA
advanced
69 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 69
31-10-14 13:18
IT & Assurance
Interview Stefan van Busschbach ‘Richt je op de bron van data en de privacy risico’s’ Om de risico’s van bedrijven goed te kunnen inschatten, moeten financiële professionals dichter op de bron van de data en het IT-proces zelf zitten, vindt Stefan van Busschbach, interim-projectmanager IT Risk & Assurance. ‘Alleen zo kun je je rol als sparringpartner waarmaken.’ Stefan van Busschbach AA RA MSc
‘De informatie waarop een financial zijn oordeel baseert is afkomstig uit data verwerkende applicaties’. Stefan pleit voor een meer analytische aanpak op de brondata. ‘Als de financial bijvoorbeeld een beoordeling van de verkopen doet wil hij over facturen en prijstabellen beschikken. Als je die via een applicatie krijgt, kan dat voor een vertekend beeld zorgen. Als je rechtstreeks naar de bron gaat ontdek je wellicht andere prijzen en de reden waarom deze niet gebruikt worden. Ik ben zelf als RA in de Multi Industrial Sector nieuwsgierig geworden waar die lijstjes met getallen vandaan kwamen. Vanachter het scherm ging ik naar de database toe.’
“In de praktijk worden risico’s op het gebied van beveiliging onvoldoende afgewogen tegen de voordelen van kosten en flexibiliteit.” Stefan van Busschbach
Als een financial betrokken wordt bij grotere IT projecten zal veelal in complexe omgevingen de interactie worden opgezocht met externe IT auditors voor het beoordelen van de betrouwbare werking van de dataverzameling en -verwerking. In eerste instantie richten de IT auditors zich op de zogenoemde IT general controls. Hierbij wordt o.a. naar de organisatorische maatregelen gekeken. Op zich waardevol, maar het zegt inhoudelijk niet zoveel over de integriteit van de opgeslagen data. Een bijkomend effect is dat hierdoor meer de focus wordt gelegd om toe te komen aan het adresseren van de bedreigingen van de integriteit, met name op het gebied van beveiliging. Het risico van ongewenste verspreiding van privacygevoelige informatie is enorm toegenomen. Veel bedrijven brengen hun systemen tegenwoordig onder in de cloud. Het geeft de mogelijkheid om snel te groeien en ook weer te krimpen. In de praktijk worden risico’s op het gebied van beveiliging onvoldoende afgewogen tegen de voordelen van kosten en flexibiliteit. Je zet misschien wel klantinformatie in die cloud zonder dat je weet hoe het precies beveiligd is. Je loopt het risico van reputatieschade. Bedrijven komen regelmatig in het nieuws omdat er privacygevoelige informatie is gelekt. ‘Nog een reden om dichter op de IT te zitten is disruptieve innovatie. Bedrijven groeien veel grilliger dan vroeger. De groeipaden zijn steiler geworden. Als je bedrijven vergelijkt met een bos, groeiden de bomen vroeger met enkele centimeters per jaar. Nu gaat dat veel harder. Een plantje kan in een zeer korte periode veranderen in een enorme eik. Kijk naar het automerk Tesla. Het merk bestaat relatief een zeer korte periode en heeft een marktkapitalisatie van bijna tweemaal zo groot als die van Porsche. Die onstuimige groei heeft gevolgen voor de inrichting van de control frameworks en de datastromen. Deze groeien evenals het aantal variabelen waarop je een bedrijf beoordeelt. Het is op zich logisch dat deze aanpassingen achteraf plaatsvinden. En soms komt men niet eens aan aanpassen toe. Bedrijven doen enorme investeringen die soms in een keer weer moeten worden afgeschreven als een trend een andere kant opgaat’. Alles bij elkaar meer dan voldoende reden om je als financial meer in de brondata zelf en de risico’s rondom beveiliging te verdiepen. Stefan van Busschbach AA RA MSc, interim-projectmanager IT Risk & Assurance
70 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 70
31-10-14 13:18
IT & Assurance
AO nieuwe stijl Het vakgebied administratieve organisatie (AO) is meer dan honderd jaar oud, maar staat weer volop in de belangstelling. In de bespreking van financiële debacles zoals bij Imtech, Vestia, Amarantis worden tekortkomingen in de administratieve organisatie volop in de media besproken. Wet- en regelgeving, zoals de Sarbanes Oxley-Act in de Verenigde Staten en de code Tabaksblat/Frijns in Nederland, verplichten organisaties de AO periodiek te evalueren en gebreken te rapporteren. Levert dit nu meer zekerheid op en wat is dan een goede AO? De afgelopen periode laat zien dat ook bedrijven die een ‘in control statement’ hebben afgegeven, failliet gaan of door de overheid gered moeten worden. De standaardmaatregelen als controle-technische functiescheiding en procedures leiden vaak tot een starheid van handelen. Dit remt flexibiliteit en innovatief gedrag in organisaties af. En wellicht nog belangrijker: deze maatregelen leveren niet altijd de beoogde effectiviteit.
Datum / Locatie: Woensdag 22 april 2015 Regardz Airport Hotel, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
De klassieke AO, met dikke handboeken, instructies en functiescheidingen schiet hierbij tekort. In de loop der tijd is er een AO nieuwe stijl ontstaan. Er is een denk- en werkwijze ontwikkeld voor het ontwerpen en beoordelen van de administratieve organisatie. Hierbij is rekening gehouden met de strategie en omgevingsfactoren van de organisatie. AO nieuwe stijl houdt rekening met de wisselwerking tussen het specifieke karakter van de organisatie en de (on)mogelijkheden van het inzetten van beheersmaatregelen om te komen tot een effectieve en efficiënte interne beheersing. Doelstelling Na afloop van deze cursus overziet u hoe de effectiviteit en efficiency van de administratieve organisatie wordt geanalyseerd. Inhoud • Beïnvloeding van de administratieve organisatie door: strategievorming, organisatiestructuur, processtructuur, beheersingsmaatregelen en factoren zoals leiderschapsstijl, control-stijl, strategie en kerncompetenties; • Vastlegging van de administratieve organisatie door: het transparant maken en verbinden van doelstellingen en risico’s, sturing en beheersingsmaatregelen en managementinformatie over effectiviteit en naleving; • Analyse en verbeteringen van de administratieve organisatie: relatie met methoden zoals COSO 2013 en balanced control approach, waarbij nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de grenzen en beperkingen van de formele systemen. Bestemd voor Financial executives die betrokken zijn bij de inrichting, evaluatie en verbetering van de administratieve organisatie. Docent(en) • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TIAS School for Business and Society
prof. dr. Arco van de Ven RA
advanced
71 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 71
31-10-14 13:18
IT & Assurance
Datum / Locatie: Donderdag 26 maart, 9 april, 23 april en 13 mei 2015 Van der Valk Hotel, Nootdorp Tijd: 15.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 1.150 Niet-leden € 1.350 PE-uren: 16 Bijzonderheden: Na de elke bijeenkomst ontvangt u een voorbereidingsopdracht voor de volgende sessie. Bent u accountant in business of registercontroller? Dan kunt u deze tijd registeren als zelfstudie-uren.
nieuw
Leergang evaluatie AO Is uw AO op orde? Leveren al die handtekeningen en controle-technische functiescheidingen nu wel extra zekerheid op? Zijn er niet te veel regels en richtlijnen die contraproductief werken? Lopen we ondanks alle inspanning toch niet grote risico’s? Heeft u uw huidige AO al eens geëvalueerd? Zijn er te weinig controles of juist teveel? Recente ervaring leert dat deugdelijke evaluaties van de administratieve organisatie juist opleveren dat er minder regelgeving en bureaucratie moet zijn. In deze praktische leergang wordt op basis van uw eigen inbreng de bestaande AO van uw organisatie geëvalueerd en vertaald naar concrete verbeteringen. In de cursus ‘AO nieuwe stijl’ (zie pagina 71) staat de theorie centraal en wordt deze verhelderd door praktische voorbeelden. In deze leergang staat voornamelijk de praktijk van de deelnemers centraal. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u (een gedeelte van) uw eigen administratieve organisatie geanalyseerd en geëvalueerd en weet u welke concrete verbeteringen er bij uw organisatie kunnen worden doorgevoerd. Inhoud Op basis van bestaande richtlijnen, procedures en werkbeschrijvingen wordt (een gedeelte van) de administratieve organisatie geëvalueerd en aangepast. Welke processen worden geëvalueerd wordt mede door u als deelnemer bepaald. Denk bijvoorbeeld aan ‘purchase to pay’, ‘order to cash’ of ‘declaraties en onkosten’. De theorie wordt gebruikt om de ingebrachte praktijk te verbeteren. In de eerste sessie wordt een werkwijze besproken; hoe op basis van een risicobenadering processen te analyseren. In de volgende drie sessies worden bestaande situaties van de deelnemende organisaties geanalyseerd. Met als doel verbeteringen/aanpassingen door te voeren zodat er een efficiënte procesgang ontstaat waar de risico’s tot een aanvaardbaar niveau zijn gereduceerd. Bestemd voor Accountants in business, controllers en overige financiële professionals die hun AO willen evalueren.
www.nbavrc.nl
Docent • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TIAS School for Business and Society
advanced
72 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 72
31-10-14 13:18
IT & Assurance
Business intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Business intelligence (BI) is een middel voor het verzamelen en analyseren van informatie ter ondersteuning van beslissingen. De toepassing van BI heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Vrijwel iedere organisatie heeft inmiddels flink geïnvesteerd in BI, met wisselend succes. Is het zinvol om (verder) te investeren in BI? Zijn er efficiëntere en effectievere oplossingen voor beslissingsondersteunende informatie? Doelstelling Na deze cursus weet u welke investeringen gemoeid zijn met BI implementaties. U leert hoe u het rendement op deze investeringen kunt vergroten. En welke alternatieve manieren van informatievoorziening er zijn om de besliskracht in uw organisatie te vergroten.
Datum / Locatie: Dinsdag 23 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
Inhoud De volgende onderdelen komen aan bod: • Wat is BI en voor wie is het bedoeld? • Stel de BI business case op: breng het besparingspotentieel en de potentiële opbrengsten van BI in kaart voor een fictieve organisatie; • Hoe bepaal je effectief de informatiebehoefte? Welke visualisatievormen vergroten de besliskracht van rapportages? • Ontwerp de managementrapportage: bepaal welke informatie en welke rapportagevorm de grootste toegevoegde waarde heeft voor het management van een fictieve organisatie; • Hoe zorg je ervoor dat de informatie betrouwbaar is? • Hoe verzilver je de investering? Organisatorische inbedding en borging; • Hoe zijn de BI-rollen in uw organisatie belegd? Bestemd voor Controllers, financieel managers en accountants, die de toegevoegde waarde van business intelligence voor hun organisatie willen vergroten, of voor het vraagstuk staan om hierin (verder) te investeren. Docenten • drs. Marcel Kruger, partner Decido • Jaap Ellerbroek, senior BI adviseur
drs. Marcel Kruger
fundamental
73 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 73
31-10-14 13:18
Management accounting & control
Interview Likele de Boer ‘Soms zeg je minder prettige dingen tegen een directeur’ Dealers adviseren bij het verbeteren van hun financiële prestaties. Dat is het dagelijks werk van Likele de Boer, senior network controller bij PSA Peugeot Citroën. ‘De successen worden niet met champagne gevierd, maar de blijdschap is er niet minder om.’ drs. Likele de Boer CMA CFM RC
‘Dealers kunnen nog steeds geld verdienen met het verkopen en servicen van auto’s. Gelukkig wel. Peugeot is in Nederland het op een na best verkopende merk. Wij horen bij de winnaars. Maar het is voor dealers wel moeilijker geworden om onder de streep wat over te houden. De markt voor nieuwe auto’s is enorm gekrompen. Mensen rijden langer door in hun oude auto. Ze maken minder kilometers. Het aantal zakelijke rijders is afgenomen. Vastgoed is een ander probleem. Traditioneel vormt de waarde van het vastgoed het pensioen van de ondernemer, maar er is veel meer automotive vastgoed dan er vraag is. De trend is toch dat de servicepunten blijven maar het aantal verkooppunten daalt. Vroeger bezocht een klant gemiddeld vier keer een showroom voor hij een auto kocht. Dat is nu nog maar 1,5.’
“Om daarbij te helpen, geven we een beïnvloedingen adviesvaardighedentraining voor controllers. ” Likele de Boer
‘Als controller wijs ik dealers op hun prestaties. Er zijn allerlei bedrijfsvergelijkende statistieken die laten zien hoe je bedrijf scoort. Je kunt de winst- en verliesrekening vergelijken met die van andere dealers in de regio. Als de prestaties onder de maat zijn, kun je een bedrijfsonderzoek doen om te zoeken waar de bottleneck zit. Waar laten ze geld liggen? Heb je misschien teveel mensen in dienst? Of geef je teveel korting? Heb je de juiste mensen in dienst die de klantvraag goed beluisteren? Meestal praat ik met de directeur en de controller. De controller vervult in veel dealerbedrijven de rol van traditionele boekhouder die de accountant en de bank tevreden houdt. Hij is geen businesspartner, maar dat kan hij wel worden. Om daarbij te helpen, geven we een beïnvloeding- en adviesvaardighedentraining voor controllers. Zo krijgt hij de bagage om een volwaardig managementteamlid te worden.’ ‘Soms zeg je minder prettige dingen tegen een directeur. Daarom is het belangrijk dat je mensen aanvoelt. Lukt het om ze in beweging te krijgen? Dat leer je niet in een RC-opleiding. Voor een financial ben ik er wel goed in. Soms moet je een directeur eerst zijn verhaal laten doen en er vervolgens op inhaken. Iemand die heel traditioneel naar zijn bedrijf kijkt, moet je soms juist heel erg confronteren met de gevolgen voor de toekomst. De noodzaak om te veranderen is groot voor een bedrijf als het 5 voor 12 is. De hulp die we bieden is niet vrijblijvend. Dealers moeten wel stabiel presteren. Maar het geeft veel voldoening als je een bedrijf er met de juiste maatregelen bovenop helpt.’ drs. Likele de Boer CMA CFM RC, senior network controller bij PSA Peugeot Citroën
74 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 74
31-10-14 13:18
nieuw
Meet the prof on: Control versus motivatie Ontmoet, debatteer en leer van financieel-economische professoren en professionals Debatteer met een professor en wissel ervaringen uit met een financieel-economische professional. TIAS School for Business and Society en NBA-VRC Opleidingen bieden u een nieuw concept om kennis, ervaringen en opinies te delen. Een professor deelt de laatste academische inzichten, de professional koppelt deze inzichten terug naar de praktijk. Verdiep uw kennis op specifieke en actuele financieel-economische vraagstukken en doe inspiratie op. En bovenal ontmoet gelijkgestemde financiële professionals en verbreed uw netwerk.
Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 15 september 2015 TIAS School for Business and Society, Tilburg Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 225 Niet-leden € 295 PE-uren: 3
Doelstelling Na dit seminar heeft u met peers kunnen discussiëren over de toename van regelgeving en wat dit kan betekenen voor de motivatie van professionals en de toekomst van de financiële sector. Inhoud Het ligt waarschijnlijk in de aard van de financial om te denken dat goede control vooral bereikt kan worden door adequate regelgeving. Prof. dr. ir. Michael Corbey, wil dit uitgangspunt met u in een interactieve sessie ter discussie stellen. Hij zal u daartoe eerst inleiden in de talrijke theorieën over motivatie. Vervolgens plaatst hij een en ander in een Management Control perspectief en maakt u kennis met de motivation - crowding theory. Michael deelt graag zijn zorgen met u over de toenemende regelgeving in bijvoorbeeld de financiële sector. Er is daarbij sprake van een paradox. Maar, ook in de wereld van Accounting en Control zou het wel eens zo kunnen zijn dat de toename in regelgeving uiteindelijk leidt tot demotivatie. Is het straks voor de nieuwe generatie talenten nog wel aantrekkelijk om te werken in de financiële sector of in de accountancy?
Bijzonderheden: Dit seminar maakt onderdeel uit van vier ‘Meet the prof on’ sessies met TIAS. Heeft u interesse in de overige seminars, ga dan naar pagina 18.
Bestemd voor Senior accountants en controllers, bestuurders, commissarissen en toezichthouders. Docent(en) • prof. dr. ir. Michael Corbey, Academic Director EMFC/RC Programs &Professor of Management Accounting & Control, TIAS School for Business and Society • drs. Gee Baars, interim HR Director APG
prof. dr. ir. Michael Corbey
advanced + expert
75 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 75
31-10-14 13:18
Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 9 juni 2015 Mercure Hotel, Den Haag - Leidschendam Tijd: 16.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 295 Niet-leden € 350 PE-uren: 4
De controller en toezicht Inzicht in mogelijkheden en interventies naar de toezichthouder Waar was de controller? Een vraag die steeds vaker wordt gesteld bij kwesties van falend toezicht. Er is veel geschreven over verschillende rollen en verantwoordelijkheden die controllers hebben binnen de organisatie. De controller als bedrijfseconomisch geweten van de organisatie en de controller als business partner en de mogelijke spanningen die dit kan opleveren. Minder aandacht is er voor hoe controllers (zouden) moeten optreden om te zorgen dat de organisatie de belangen van verschillende externe stakeholders niet schaadt. Daarom wordt in deze cursus ingegaan op de mogelijkheden die controllers met betrekking tot toezicht hebben en welke omstandigheden een rol spelen bij de keuze om te interveniëren. Doelstelling Na afloop van deze cursus overziet u welke mogelijke handelingswijzen controllers hebben in het kader van toezicht en welke factoren van invloed zijn op wanneer welke reactie nuttig en haalbaar is. Inhoud Op basis van voorbeelden en discussie van twee cases wordt zeer interactief invulling gegeven aan de mogelijkheden en beperkingen van controllers in de communicatie naar toezichthouders. De volgende onderwerpen komen aan bod: • relatie tussen controllers en toezichthouders • mogelijke wijzen van beïnvloeden van gedrag van bestuurders • normatieve versus gedragsethiek • factoren die het invullen van de rol van de controller mede bepalen Bestemd voor Accountants in business, controllers en andere professionals werkzaam in financieel-economisch management. Docent • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TIAS School for Business and Society
prof. dr. Arco van de Ven RA
advanced
76 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 76
31-10-14 13:18
Management accounting & control
Actualiteiten management control En de relatie naar uw eigen praktijk! Deze cursus geeft u inzicht in de recente ontwikkelingen op het gebied van management control. De cursus is bedoeld voor ervaren professionals in lijn- en stafposities die verantwoordelijk zijn voor planning en besturing van organisaties. Doelstelling Na deze cursus heeft u inzicht in de actuele situatie op het gebied van management control en bent u op de hoogte van de inzichten in het vakgebied en kunt u deze toepassen in uw eigen praktijk. Door praktische cases projecteert u de inzichten op uw eigen organisatie.
Datum / Locatie: Vrijdag 24 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
Inhoud Recente ontwikkelingen op het gebied van management control zoals: • de strategie van de organisatie en het gewenste gedrag • het sturen en beïnvloeden van gewenst gedrag in de organisatie • de inrichting, werking en de effecten van stuurgetallen en budgettering in organisaties • vormgeving van beheersingsinstrumenten in verschillende bedrijfssituaties Bespreken van de onderzoeksresultaten op onderdelen van management control, zoals: • verschillende vormen van prestatiemeting en -beoordeling • de invloed van risicomanagement • de verantwoording naar stakeholders vanuit de organisatie Bespreken van de ervaringen met management control in specifieke bedrijfssituaties, zoals de eigen organisatie. De specifieke management control situaties zullen hierbij worden besproken. Bestemd voor Controllers, accountants en overige financieel professionals. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer CSE&T BV
drs. Michel Verhoeven RC
advanced
77 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 77
31-10-14 13:18
Management accounting & control Datum / Locatie: Woensdag 24 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Bijzonderheden: Voorbereiding: scan de planning en control in uw organisatie. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur.
Optimaliseer uw planning en control Als controller bent u het aanspreekpunt voor de organisatie om alles rond planning en control te organiseren. Maar is planning en control wel goed ingericht? Ook de controller ontkomt niet aan bezuinigingen en efficiency-slagen. Bent u nog bezig met details in rapportages of richt u zich als business partner op strategische doelen van de organisatie en het risicomanagement in de organisatie? Welke veranderingen zijn nodig om de planning en control cyclus ook écht te laten werken? Hoe maak je een groeitraject van financial control naar management control? Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat om planning en control in te richten in uw (non-) profit organisatie. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met een plan van aanpak de deur uit. Inhoud U wordt gevraagd uw eigen planning en control proces én organisatie door te lichten als voorbereiding op de cursus. Tijdens deze interactieve sessie krijgt u tools om uw planning en control te verbeteren en de vinger op de zere plek te leggen. Vraagstukken als communicatie rond de strategie, besluitvorming in de organisatie, rapportagestructuren en verantwoording zijn aanknopingspunten tot discussie rond uw praktijkcase. Bestemd voor De cursus is met name interessant voor registercontrollers en accountants in business die zich bezig (gaan) houden met de inrichting van planning en control. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV
drs. Michel Verhoeven RC
advanced
78 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 78
31-10-14 13:18
Management accounting & control
In control bij een ERP implementatie Als (project)controller bent u betrokken bij een ERP implementatie. Niet alleen de financiële processen maar ook logistieke, HRM en productieprocessen worden door het systeem geraakt. Naast uw kennis en kunde rond projectcontrol wordt ook een inhoudelijke proceskennis van u gevraagd. Oftewel: hoe krijgt u als controller met de projectleider het project rond de implementatie op de rails? Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat om controls rond een ERP implementatie te benoemen en toe te passen. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met tools en tips de deur uit.
Datum / Locatie: Dinsdag 26 mei 2015 Van der Valk Hotel, Vianen Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
Inhoud Na een aantal (theoretische) basisprincipes rond projectcontrol, gaat u aan de hand van een praktisch voorbeeld een ERP-implementatie vormgeven. Onderwerpen die hierbij de inhoud vormen zijn: • projectdoel en projectresultaat van de implementatie • afstemming met processen • risico’s binnen de implementatie • projectorganisatie en leiderschap • stappen tijdens de implementatie • project- en voortgangsrapportage Bestemd voor De cursus is met name interessant voor registercontrollers en accountants in business die zich bezig (gaan) houden met de implementatie van ERP-systemen. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV
www.nbavrc.nl
fundamental
79 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 79
31-10-14 13:18
Management accounting & control Datum / Locatie: Dinsdag 31 maart 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 15.30 - 20.30 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 495 PE-uren: 5 Bijzonderheden: Lesmateriaal wordt in het Engels verstrekt
Beyond control Bent u ook geïnteresseerd in de waarheid achter de getallen? Hoe houdt u als cfo en controller oog voor de capabilities van uw organisatie? De toekomstige financiële resultaten van een onderneming worden bepaald door het vermogen (capabilities) van een organisatie om de strategie te realiseren. Dit moet echter wel gemeten en gemanaged worden. Dit geldt voor de materiële en de immateriële zaken die met elkaar dit vermogen vormen. Als deze capabilities goed worden gemanaged, dan zullen de budgetten worden gehaald en zijn de investeringen rendabel. Doelstelling Structurele winstgevendheid (sustainable profit) van een bedrijf is een combinatie van het huidige financiële resultaat en de afstemming van de organisatie op de strategie (strategic alignment). In de cursus ‘Beyond control’ wordt het gedachtegoed van Kaplan en Lachotzki uitgewerkt. U krijgt oog voor de beschikbaarheid en de kwaliteit van de capabilities. Zo kunt u de realiteitszin en de haalbaarheid van het budget en de investeringsvoorstellen beoordelen. Met name in de huidige economische onzekerheid, ligt de sleutel op het vlak van complexiteit en onderlinge afhankelijkheden: het gestructureerd verdiepen in en de dialoog voeren over de operationele- en mens-gerelateerde kant van de ‘business’. Dit betekent meer dan ooit sterke betrokkenheid creëren en een vinger aan de pols houden bij de uitvoering van de strategie. Tijdens de cursus wordt u vertrouwd gemaakt met deze gedachten. Tenslotte gaat de docent in op de vraag hoe men dit alles concreet kan maken en wordt een aantal direct toepasbare instrumenten aangereikt. Inhoud De volgende onderwerpen komen aan de orde: • structurele winstgevendheid • strategic alignment • aanwezigheid en kwaliteit van de capabilities • meten van de kwaliteit van de capabilities • voorbeeld casuïstiek Bestemd voor Cfo’s, financial executives, accountants in business en controllers. Docent • dr. Daniëlle Melis MBA, directeur center corporate governance and law, Nyenrode Business Universiteit
dr. Daniëlle Melis MBA
advanced
80 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 80
31-10-14 13:18
Management accounting & control
Controlling the treasury Treasury management heeft een grote invloed op de ondernemingsresultaten en de beheersing van financiële risico’s. In de praktijk vormt de treasury zelf ook een bron van risico’s. Daarvan hebben we al vele voorbeelden gezien. Een adequate treasury control is een hoogst noodzakelijke bedrijfsfunctie. Doelstelling Deze cursus geeft inzicht in de opzet en inrichting van de treasury organisatie, de beschrijving van treasury processen en verdeling van verantwoordelijkheden. Aan de hand van praktijkcases worden de verschillende treasury risico’s uitgelegd en worden de toepasselijke control maatregelen besproken. Na afloop heeft u een duidelijk en praktisch hanteerbaar treasury control framework, waarbij evenwichtig aandacht wordt besteed aan de beheersing van financiële risico’s (exposure control) en van operationele risico’s (process control). Inhoud De dag start met het definiëren van de treasury functie en de verschijningsvormen. Vervolgens presenteren we een bedrijfscasus waarin de praktische toepassing van treasury instrumenten, methoden en technieken wordt weergegeven. Daarna gaat u aan de slag met twee praktijkcases. U bestudeert en bespreekt onder leiding van de docent, de oorzaken van risico en resultaat en de methoden ter beheersing daarvan. In groepen worden de resultaten van de casebespreking gepresenteerd en geanalyseerd. Tot slot wordt het control framework opgebouwd uit de elementen die in de twee eerste onderdelen op tafel zijn gekomen, aangevuld met checklists en een approach die zich in de praktijk heeft bewezen.
Datum / Locatie: Dinsdag 21 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 18.00 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-uren: 7 Bijzonderheden: Ter voorbereiding ontvangt u een viertal inleidende artikelen over treasury beleid, treasury organisatie, treasury informatie en treasury instrumenten, methoden en technieken.
De volgende onderwerpen komen onder andere aan bod: • de plaats van treasury in de (bedrijfs- overheids- financiële) organisatie en verschijningsvormen • de toegepaste instrumenten, methoden en technieken en de daaraan klevende risico’s • beleidsalternatieven, organisatie-inrichting, verantwoordelijkheidsverdeling en bevoegdheden • risico-identificatie, risico-analyse en de vertaling naar beheersmaatregelen (exposure- en process control) • informatievoorziening Deze cursus behandelt de in de corporate praktijk meest gebruikte financiële instrumenten –waaronder derivatenteneinde hun specifieke eigenschappen te kunnen plaatsen binnen het control framework. Er wordt niet in detail ingegaan op de werking van de individuele instrumenten. Wilt u wel meer weten hierover dan verwijzen wij u naar de cursussen: Financiële instrumenten, Treasury en derivaten en Rentederivaten; productkennis en zorgplicht. Bestemd voor Financiële professionals die in de praktijk met onderdelen van treasury management te maken hebben. U bent op zoek naar een gestructureerde benadering van de materie, zodat u treasury control kunt inpassen in een business control concept. Docent(en) • Esther Goemans-Verkleij, managing partner corporate treasury Orchard Finance Consultants • Andre Frugte, manager risk en control Orchard Finance Consultants
Esther Goemans-Verkleij
fundamental
81 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 81
31-10-14 13:18
Management accounting & control Datum / Locatie: Donderdag 30 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6 Bijzondeheden: Wilt u zich verdiepen in Lean accounting? Kijk bij de training Lean accounting voor meer informatie. Na het volgen van beide trainingen bereikt u het niveau van Lean Six Sigma Orange Belt.
Lean management Lean management is een managementfilosofie die erop gericht is om verspillingen - activiteiten die geen toegevoegde waarde leveren - te elimineren. Gerichte verbeteringen aan de hand van vaste principes. Binnen lean management spreken we over ‘klanten’. Uw klanten (intern en extern) vormen de basis voor uw procesinrichting. Een betere afstemming van uw proces op de klantvraag, levert u een verhoogde kwaliteit van uw dienstverlening en lagere kosten op. Uw rol als financial is essentieel binnen lean management en vraagt van u om op een andere manier naar processen, de inzet en de rol van mensen te kijken. Deze cursus geeft u een praktisch inzicht in wat lean management voor de aansturing en verantwoording in uw organisatie kan betekenen. Bent u voornemens lean management of Lean Six Sigma in te voeren in uw organisatie dan is het verstandig om ook de training Lean accounting te volgen. Als financial is het noodzakelijk om zowel verstand te hebben van lean management als lean accounting om de gevolgen voor u en uw afdeling te kunnen bepalen. Doelstelling Na het volgen van de cursus lean management heeft u het niveau van een Lean Six Sigma Yellow Belt. De doelstelling van deze cursus is om u in een tijdsbestek van 1 dag kennis te laten maken met de basis van lean management en de praktische betekenis van deze bedrijfsvoering voor aansturing en verantwoording. Inhoud Lean essentials • Historie van lean management; - Wat is lean management? - Wat is value? - Hoe verloopt de waardecreatie (value stream)? • Wat is flow? • Wat is vraaggestuurde productie (Pull)? • Wat is Perfectie binnen Lean? • Betekenis van lean management voor organisaties - Wat hebben organisaties eraan? - Voor welke organisaties? - Lean binnen productie - Lean binnen dienstverlening - Hoe werkt Lean in de non-profit? Bestemd voor Accountants in business, registercontrollers en professionals werkzaam in het financieel-economisch management, die een betere kijk willen krijgen op hun rol in lean management.
drs. Raquel Verwei RA
fundamental
Docent • drs. Raquel Verwei RA , eigenaar consultancy bedrijf RA’Quel. Raquel is in de basis accountant maar werkt voornamelijk aan organisatieveranderingen en is bijna dagelijks met Lean Six Sigma implementaties bezig
82 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 82
31-10-14 13:18
Management accounting & control
Lean accounting
Datum / Locatie: Vrijdag 1 mei 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein
Lean Six Sigma is niet meer weg te denken uit de dagelijkse praktijk van elke financial. Voorheen waren alleen productie ondernemingen actief bezig met lean, maar vandaag de dag heeft elke onderneming baat bij de principes van Lean Six Sigma.
Tijd: 09.30 - 17.00 uur
Veelal besteedt men te weinig aandacht aan lean accounting bij een veranderproces met Lean Six Sigma, waardoor de vruchten van lean beperkt blijven tot wijzigingen in het proces en er geen rendement wordt verkregen van het meenemen van ‘accounting’ in het veranderproces.
Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595
Six Sigma is een kwaliteitsmanagementtool om procesverbeteringen aantoonbaar te kunnen begeleiden. Maar wat voor effect heeft Lean Six Sigma op de verslaggeving? Hoe zien wij Lean Six Sigma terug in de accounting/ verslaggeving? In deze cursus wordt hier intensief aandacht aan gegeven.
PE-uren: 6
Bent u voornemens Lean Six Sigma in te voeren in uw organisatie dan is het volgen van zowel de cursus Lean management als Lean accounting een goede basis. Doelstelling Na het volgen van deze verdiepingstraining op het gebied van lean accounting weet u wat lean management voor effect heeft op de verslaggeving en wat de gevolgen van lean management zijn voor u en uw afdeling. U heeft het niveau van een Lean Six Sigma Orange Belt. Inhoud • groeipad naar lean accounting, drie stadia • vier lean accounting methoden • zes belangrijke noodzakelijke veranderingen • WIP to SWIP, OEE • gebruik van The Box Score • eliminatie van overbodige transacties (arbeid, materiaal, voorraad) • proces debiteuren, proces crediteuren, proces grootboek en maandafsluitingen • value stream performance management (gebruik van waardestromen en matrices) • value stream costing (een andere kijk op kostprijsberekening) • lean accounting en verkoop (Sales, operational and Financial Planning) • praktijkvoorbeelden Bestemd voor Accountants in business, registercontrollers en professionals werkzaam in het financieel-economisch management. U heeft de training Lean management gevolgd of heeft aantoonbare kennis op het gebied van lean management. Docent • drs. Stefan Betting RA, eigenaar/oprichter Profeda, en onder andere docent en examinator (Internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit
drs. Stefan Betting RA
advanced
83 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 83
31-10-14 13:18
Management accounting & control Datum / Locatie: Woensdag 20 mei 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
vernieuwd
Trends in Shared Service Centers Heeft u ervaring met Shared Service Centers (SSC) en heeft u behoefte aan een verdieping en een verbredingsslag? Wilt u met ons mee terugblikken en meer nog vooruitkijken? Wat zijn de innovaties, (internationale) trends? Hoe houdt dit verband met transformaties in de organisatie en de rol van de financial binnen uw organisatie? Wat kan een SSC betekenen voor andere functies (bijvoorbeeld inkoop, HR, IT)? Op deze en andere vragen gaan we in tijdens deze interactieve sessie. Doelstelling Na afloop van deze bijeenkomst heeft u meer inzicht gekregen in de trends en (on)mogelijkheden van Shared Service Centers, wat dit betekent voor de organisatie en hoe u als financial een voortrekkende rol kunt vervullen. Inhoud In de ochtend wordt eerst een algemeen framework behandeld met allerlei praktische voorbeelden. De onderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: • De ‘opbouw’ van financiële shared service centers en de mogelijkheden voor verdere groei in scope; • De ‘reis’ van een financial shared service center en de strategische keuzes na een aantal jaren in operatie; • Mogelijkheden voor andere back-office functies om aan te haken; • Trends in Shared Service Centers - verleden, heden en toekomst. De middag wordt ingeleid door een finance professional met ruime ervaring rondom Shared Services. Er zal worden ingegaan op de gevolgen van een SSC voor de organisatie, de (on)mogelijkheden, de do’s en de don’ts voor het succes van een SSC en de toekomst van een SSC. Vervolgens kunt u actief deelnemen aan een discussie rondom uw ervaringen over SSC’s. Onderwerpen zijn: • Wat zijn de vraagstukken van de CFO; • Wat kan een SSC voor de organisatie betekenen; • Welke vernieuwingen zijn (on)mogelijk? waar zijn de oplossingen te vinden? Voorafgaand aan de bijeenkomst kunt u een vraag of stelling indienen die in de middag aan de orde zal komen tijdens de discussie. Bestemd voor Iedere financial die ervaring heeft met shared service centers en behoefte heeft aan een verdiepingsslag. Docent(en) • drs. Rick Floore RA, Finance and Backoffice Transformation manager bij EY Global Shared Services • drs. René van Heijningen RC, senior manager Finance & Enterprise Performance bij Accenture
drs. Rick Floore RA
advanced
84 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 84
31-10-14 13:18
Management accounting & control
The financial and change De wereld verandert snel en verandering is nodig om bij te blijven. Het vermogen om te veranderen is op alle niveaus in de organisatie een strategische competentie. Voor de financiële functie binnen organisaties is dit in tweeërlei opzicht het geval. In de eerste plaats als ondersteuner van het algemeen management bij het realiseren van de veranderingen die voor de organisatie als geheel op de agenda staan. En in de tweede plaats bij het initiëren en doorvoeren van veranderingen in de eigen financiële keuken. Doelstelling In deze cursus staat uw rol als change agent centraal. Change agent zijn in een veranderingsproces wil zeggen optreden als leider of als lid van het veranderteam die de organisatie in beweging brengt. De change agent is tevens klankbord, sparringpartner en vraagbaak van het management. Het optreden als change agent vraagt van de financiele professional niet alleen inzicht in eigentijdse veranderingsprocessen en benaderingen, maar vereist ook de nodige persoonlijke bagage om ‘in de storm te staan’ en leiderschap te tonen.
Datum / Locatie: Donderdag 18 juni 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Na afloop heeft u meer inzicht in veranderprocessen. De inzichten van managementgoeroes zoals John P. Kotter (Leading Change), Malcolm Gladwell (The Tipping Point) en Jim Collins (Built to Last and Good to Great) worden met u gedeeld. Hierbij gaat zowel aandacht uit naar wat u wel maar ook naar wat u vooral niet moet doen. Inhoud Onderwerpen zijn onder meer: • van goed naar geweldig • het creëren van urgentie • vormen van een sterke, sturende coalitie • formuleren van een aansprekende visie • communiceren van de visie • de kracht van de context • empowerment en verwijderen van obstakels • creëren van eerste quick wins • vasthoudendheid • bestendigen van de nieuwe cultuur Bestemd voor Financiële professionals, accountants en controllers die hun inzicht in het veranderkundige spel willen vergroten en een reflectie op hun eigen rol hierbinnen willen krijgen. Docent(en) • ir. Peter Herfkens MTQM, associate trainer Improfin Groep ir. Peter Herfkens MTQM
fundamental
85 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 85
31-10-14 13:18
Management accounting & control Datum / Locatie: Vrijdag 19 juni 2015 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695
Cultuur, integriteit en risicomanagement Samenhang is meer dan de som der delen De bedrijfscultuur is het karakter van de organisatie. Wilt u succesvol veranderingen realiseren, dan komt u als financial in aanraking met deze cultuur. Het is daarom van belang om inzicht in de eigen afdelings- of bedrijfscultuur te vergaren. Cultuur en de daaraan gekoppelde waarden zijn nauw verbonden met onderwerpen als leiderschap, risicohouding, veranderbereidheid, integriteit, nemen van verantwoordelijkheid en afleggen van verantwoording. Door de internationalisering van het bedrijfsleven wordt u als financial ook steeds vaker geconfronteerd met geografische cultuurverschillen.
PE-uren: 6
Doelstelling We gaan in op het belang van een gezonde en passende bedrijfs- en afdelingscultuur. U krijgt instrumenten en zienswijzen aangereikt waarmee u als financial in uw eigen invloedssfeer kunt sturen en interveniëren. De thema’s integriteit en risicomanagement, geïllustreerd met actuele voorbeelden, worden gebruikt om het abstracte begrip cultuur te verbinden met uw dagelijkse praktijk. Zo krijgt u inzicht in de waarden om integraal risicomanagement met succes te implementeren. Deze worden getoetst aan COSO ERM en de ISO31000. Inhoud • Het karakter (DNA) van een organisatie duiden; • Inzicht in bedrijfs- en afdelingsculturen en het in kaart brengen ervan; • Het in kaart brengen van de organisatiecultuur: modellen, benaderingen, etc; • De belangrijke ‘knoppen’ om aan te draaien bij cultuurinterventies; • De invloed van de bedrijfscultuur op integriteit en risicomanagement; • De impact van cultuur op strategievorming en de organisatiestructuur; • Het zichtbaar maken van de blinde vlekken in processen en dito falende structuren; • Het onderkennen van risico’s in de ‘bovenstroom’ en ‘onderstroom’. Bestemd voor Accountants, controllers en financiële professionals, die in een veranderproces inzicht willen krijgen in het belang van cultuur en hoe hiermee om te gaan in de dagelijkse praktijk. Docent(en): • mr. Peter Paul Leutscher, ruim 25 jaar actief als riskmanagement consultant bij beursgenoteerde bedrijven. De laatste 10 jaar is hij actief betrokken als gedragsconsultant bij veranderingsprocessen • drs. Marinus de Pooter RA, eigenaar van MdP, Management Consulting & Training. Marinus heeft een ruimte internationale ervaring in governance, risk management & compliance, internal audit en finance
drs. Marinus de Pooter RA
fundamental
86 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 86
31-10-14 13:18
Management accounting & control
Een nieuwe kijk op budgeting? Trapt u op de rem of op het gaspedaal? Wat zijn de voor- en nadelen van de aanwezige jaarplanning en budgettering in uw organisatie? Kunt u de manier van budgetteren van uw organisatie verbeteren? En hoe pakt u dit aan? Doelstelling Gewapend met praktijkonderzoek over ‘het budget’, gaan we na waar uw budget en jaarplan zich qua functionaliteit bevindt. Afhankelijk van de organisatorische eigenschappen en uitdagingen in uw omgeving bespreken we suggesties voor verbetering. De docent reikt u een aantal direct toepasbare instrumenten aan en u gaat concreet aan de slag.
Datum / Locatie: Maandag 18 mei 2015 Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
Inhoud Aan de hand van theorieën van Emanuels, Hopwood, Merchant, Vosselman, De Waal en Zimmerman zetten we tijdens deze cursus de knelpunten die bij jaarplan- en budgetgebruik naar voren kunnen komen op een rij. We bespreken waarom welke vernieuwingen wel en niet werken. We gaan het belang van organisatorische eigenschappen na voor het effectief gebruik van een vorm van budgetteren en jaarplanning. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • de bedoeling van budget en jaarplan en wat er in de praktijk van terechtkomt • concrete knelpunten • zijn er verbeteringen mogelijk? • de link met de organisatie typering • hoe werkt het in uw organisatie? • waar zitten mogelijke nuttige aanpassingen? Bestemd voor CFO’s, controllers en financial executives. Docent(en) • drs. Rob Schapink RC, zelfstandig trainer en docent onder andere bij Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit van Amsterdam en Universiteit Nyenrode (management accounting & control)
drs. Rob Schapink RC
fundamental
87 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 87
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Interview Osman Karagan ‘In Nederland is men oververzekerd, In Turkije is het andersom’ Zelfs met Turkse roots is de overstap van een Nederlands verzekeringsbedrijf naar een dochterbedrijf in Istanbul niet eenvoudig, ondervond Osman Karagan, Finance en Development Manager bij Eureko Sigorta. ‘Wat je mist is kennis van de lokale regelgeving en van de markt. Wat doet de concurrentie?’ drs. Osman Karagan RA
‘Nederlanders zijn verrast door hoe westers Istanbul is. De stad is waanzinnig groot en een mix van Europa en Azië. Ook voor mij was de stad een verrassing. Ik ben geboren en getogen in Nederland uit Turkse ouders. Ik voel mij zowel Turks als Nederlands. Ik spreek Turks. Dat is in deze baan erg handig omdat Turks de voertaal is. Eureko Sigorta is in 2007 overgenomen door Achmea. Het management in Istanbul wordt voor een deel gevormd door Nederlanders. Er wordt in de organisatie veel Engels gesproken, maar dat geldt niet voor iedereen. Naarmate je lager in de organisatie komt wordt het Engels steeds minder beheerst. Dat geldt ook voor sommige collega’s met een universitaire graad. Een ander groot verschil is het ontbreken van een poldermodel in Turkije. De organisatie is meer hiërarchisch ingericht. Nederlandse collega’s voelen zich minder geremd om mee te discussiëren. Het nadeel van die sterkere hiërarchie is dat mensen minder makkelijk informatie met elkaar delen, maar voordelen zijn er ook. Er wordt sneller geschakeld. En collega’s zijn overwegend jong. Turkije kent geen vergrijzing. Dat maakt dat ze veranderingen snel oppakken.’
“Wat je mist is kennis van de wet- en regelgeving en de omgevingsfactoren die de performance van het bedrijf beïnvloeden.” Osman Karagan
‘Voor mij is het de uitdaging om vanuit mijn RA-achtergrond te kijken waar processen beter geregeld kunnen worden en die veranderingen te implementeren. Dat gold bijvoorbeeld voor de analyse van verkoopcijfers naar het management. De doorlooptijd was te lang en de verstrekte informatie veel te gedetailleerd. Aan cijfers van de verschillende markten was geen gebrek, maar daardoor zag je door de bomen het bos niet meer. Er werd in feite data gerapporteerd en geen informatie. Er wordt nu meer volgens een methodiek gerapporteerd met een topdown approach. Ook is de doorlooptijd teruggebracht naar een aantal dagen.’ ‘Ondanks de kennis die ik al had van de verzekeringssector zijn er toch zaken die je verrassen. Wat je mist is kennis van de wet- en regelgeving en de omgevingsfactoren die de performance van het bedrijf beïnvloeden. Doordat je Turkse collega’s leert kennen, wordt het beeld wat je hebt van de samenleving steeds vollediger. Zo blijkt dat het werken bij een verzekeringsmaatschappij in Turkije lager aangeschreven staat dan in Nederland. In Nederland is men oververzekerd. In Turkije is het andersom. Hier heerst meer de gedachte dat je toch geen invloed hebt op je lot. Ik heb niet alleen zaken over Turkije geleerd maar ook over mijzelf. Turken zijn heel emotioneel. Als je kritiek hebt, zijn de verhoudingen snel verstoord. In Nederland vatte ik kritiek soms heel persoonlijk op. Pas in Turkije kwam ik er achter dat zoiets bij de Turkse volksaard hoort.’ drs. Osman Karagan RA, Finance en Development Manager Eureko Sigorta
88 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 88
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Het herkennen van fraudesignalen Wie een ziekte wil bestrijden, zal de symptomen moeten kunnen herkennen. Hetzelfde geldt voor fraudebestrijding; kennis over het ontstaan en de ontwikkeling van een bepaalde fraudevorm is essentieel. Tijdens dit seminar beantwoorden we vragen als: Hoe ontstaat fraude? Door welke (herkenbare en repeterende) factoren kan fraude zijn beslag krijgen? Hoe komt een (tot dan integer) persoon ertoe zich te laten verleiden tot frauduleus handelen? En (h)erkent men de ‘beslissende’ stap? Kan men op eigen kracht zijn integriteit terugvinden? Of slechts na ingrijpen van een onderzoeker? Welke vaste patronen zijn in de fraudevelden te onderscheiden? Waarom is het noodzakelijk dergelijke patronen tijdig te herkennen?
Datum / Locatie: Donderdag 4 juni 2015 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-uren: 3
Fraude manifesteert zich zelden onaangekondigd, maar te vaak zijn signalen veronachtzaamd of zelfs niet eens als zodanig herkend. Tal van signalen worden in dit cursusonderdeel gepresenteerd en besproken. Vervolgens wordt het fraudeonderzoek zelf behandeld. Aan de orde komen vragen als: Bent u bevoegd te onderzoeken? Welke wet- en regelgeving is van toepassing? Hoe bouwt u een interview op? Welke vragen stelt u beslist wel of niet? Hoe beluistert u juist datgene wat de betrokkene u niet zegt? En hoe onderscheidt de oprechte mens zich van de niet-oprechte? Op welk moment kunt u confronterend worden in uw interview en hoe pakt u dat aan? Hoe haalt u met terugwerkende kracht zoveel mogelijk integriteitschendingen naar boven? Hoe waarborgt u dat de betrokkene zich niet later zal beroepen op onvrijwillige deelname aan het interview en de toepassing van dwang?
Bijzonderheden: Dit seminar maakt deel uit van de Fraudedagen 2015. Heeft u interesse in de overige sessies, ga dan naar pagina 20.
Doelstelling Na deze cursus heeft u meer inzicht in het herkennen van symptomen en fraudesignalen. Inhoud In deze cursus komen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: • ontstaan en ontwikkeling van fraude • fraudepatronen en signalen • fraudeonderzoek • interviewtechniek Bestemd voor Accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, controllers en bedrijfseconomen. Docent • prof. dr. mr. Marcel Pheijffer, professor of accountancy, Nyenrode Business Universiteit
prof. dr. mr. Marcel Pheijffer
advanced
89 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 89
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Datum / Locatie: Donderdag 16 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 13.30 - 18.00 uur
Actief luisteren als leiderschapstool “Courage is what it takes to stand up and speak; courage is also what it takes to sit down and listen” - Winston Churchill
Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 400
Luisteren is één van de belangrijkste vaardigheden van een leider. Vooral leiders die werken met hoogopgeleide professionals en jonge medewerkers merken dat actief luisteren een essentiële vaardigheid is om het team gemotiveerd te houden.
PE-uren: 4
Helaas is actief luisteren lastiger dan het lijkt. Horen wat iemand zegt en de ander daadwerkelijk begrijpen zijn twee verschillende zaken. Waar u als succesvol manager de neiging hebt om snel tot een oordeel en bijbehorende beslissing te willen komen, staat dit wel eens het luisteren in de weg. Met alle gevolgen van dien wanneer de implementatie van de beslissing moet plaatsvinden. Doelstelling Deze workshop geeft u het inzicht in verschillende manieren van luisteren en behandelt technieken om anderen beter te verstaan en te begrijpen. U leert te voorkomen dat uw aannames en oordelen in de weg zitten. U leert effectieve technieken om gericht door te vragen zodat anderen u meer willen vertellen. En u leert tussen de regels door te luisteren naar de bedoelingen, zorgen en wensen van uw gesprekspartner. Deze workshop is daarmee een essentiële aanvulling op uw managementvaardigheden.
“Luisteren: een essentiële vaardigheid om je team gemotiveerd te houden.”
Inhoud Na het volgen van de workshop heeft u de volgende inzichten en resultaten: • u bent effectiever in uw werk doordat u gesprekspartners beter leert begrijpen; • uw gesprekspartners merken dat u beter luistert; • u kent de vier belangrijkste manieren om te luisteren en weet wanneer u deze kunt toepassen; • u weet hoe u voorkomt dat uw aannames en oordelen in de weg zitten bij het luisteren; • u kent gesprekstechnieken om gericht door te vragen zodat anderen u meer willen vertellen; • u hebt inzichten om beter tussen de regels door te luisteren naar de bedoelingen, zorgen en wensen van uw gesprekspartner; • u heeft inzicht in uw eigen luisterstijl en persoonlijke valkuilen. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financial executives in een leiderschapsrol of die deze ambiëren. Docent(en) De workshop wordt verzorgd door een expert van Debatrix. Debatrix is een internationaal bekroond adviesbureau dat professionals in bedrijfsleven en politiek adviseert bij het overtuigend overbrengen van hun boodschap.
fundamental
90 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 90
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Presenteer uw cijfers met impact! De cijfers spreken niet voor zich, maak zelf het verschil Het is een kunst om cijfers te presenteren op een manier die beklijft. U beheerst de basis van presenteren maar u wilt uw vaardigheid verbeteren om een impactvolle presentatie te geven. Hoe zorgt u ervoor dat uw management team, ceo of raad van bestuur geboeid blijft door de cijfers? Door speciale technieken toe te passen, is het ook voor u mogelijk om een memorabele presentatie te geven. Doelstelling Met deze workshop leert u een impactvolle presentatie geven en uw publiek geboeid te houden. U krijgt inzicht in technieken om een aantrekkelijke presentatie met tabellen en grafieken te maken. U leert hoe u uw publiek door deze cijfers heen leidt, de boodschap laat beklijven en hoe u ze tot actie aanzet.
Datum / Locatie: Donderdag 23 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 13.30 - 18.00 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 400 PE-uren: 4
Inhoud Na het volgen van de workshop heeft u de volgende inzichten en resultaten: • u geeft een overtuigende presentatie; • u weet hoe u een presentatie doeltreffend inzet; • u weet hoe u cijfers toegankelijk presenteert; • u weet hoe u een presentatie (en de boodschap hierbij) memorabel en onderscheidend maakt. Bestemd voor Iedere financieel professional die regelmatig presenteert maar dit nu met impact wil doen en op een wijze die toehoorders tot actie aanzet. Docent De workshop wordt verzorgd door een expert van Debatrix. Debatrix is een internationaal bekroond adviesbureau dat professionals in bedrijfsleven en politiek adviseert bij het overtuigend overbrengen van hun boodschap.
“Presenteer uw cijfers op een memorabele en onderscheidende manier.”
advanced
91 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 91
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Datum / Locatie: Vrijdag 29 mei 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
nieuw
Professioneel stemgebruik Maak het verschil tussen inhoud hebben en inhoud overdragen Wie zijn stem goed gebruikt komt geloofwaardig en krachtig over. De kwaliteit van uw spraak bepaalt voor een groot deel of en hoe een boodschap overkomt. Luisteraars nemen van lang niet elke spreker de inhoud van de boodschap aan. De manier waarop u de inhoud vormgeeft kan sterk afdoen of bijdragen aan de betekeniswaarde die aan uw boodschap wordt gehecht. Vergroot uw vermogen om stem en spraak concreet en praktisch in te zetten ter ondersteuning van uw verhaal. U kunt hierdoor het verschil maken: of uw verhaal niet, half - of met interesse wordt gevolgd. Leer om met behulp van adequaat stemgebruik gehoord te worden en met uw boodschap te inspireren en te motiveren. Doelstelling De training verschaft u inzicht in uw eigen manier van spreken - hoe uw huidige spreektechniek is, wat daarin de bruikbare elementen zijn en hoe u de kwaliteit van de techniek kunt verhogen. U leert deze elementen oefenen en gebruiken. U leert om concreet in te grijpen in de manier waarop u overkomt om zo de impact van uw pres(en)tatie te vergroten. U kunt met deze kennis direct in de praktijk aan de slag. Inhoud Tijdens de training komt het volgende aan bod: • Kennis en vaardigheden opdoen rond stem, spraak en spreektechniek - de elementen kennen, oefenen en hanteren; • De invloed van spreektechniek op de boodschap die u wilt overbrengen - u luistert, oefent en experimenteert met de principes die hierbij van toepassing zijn; • Onderzoek en inzet van uw persoonlijke dynamiek in relatie tot spreken; • Uw taak en rol als leidinggevende (er)kennen, bevestigen en realiseren via uw stem en spraak, teneinde uw boodschap helder en concreet over het voetlicht te brengen; • Toepassing, oefening en feedback. In de ochtend is het werk collectief, in de middag wordt daarnaast met elke deelnemer persoonlijk en centraal gewerkt. Deelnemers krijgen aanwijzingen en richtlijnen (eventueel specifieke oefeningen) aangereikt en er wordt gewerkt met de feedback van de deelnemers. Bestemd voor Financiële professionals die hun verbale vaardigheden effectief willen inzetten om hun boodschap bij de toehoorder te laten “landen”.
Alex Boon
Docent • Alex Boon werkt als stemdocent en spraaktrainer bij Rond Je Stem met sprekers, bestuurders, leidinggevenden/ managers, politici en mensen met een spreekberoep. Daarnaast coacht hij hen bij de professionele reflectie op hun persoonlijke dynamiek en de inzet daarvan in de communicatie tijdens de uitvoering van hun taak.
advanced
92 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 92
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Snellezen en mindmapping Voor u als hoogopgeleide professional is het belangrijk dat u binnen uw vakgebied up to date blijft. ‘Een leven lang leren’ hoort daarbij. In de praktijk betekent dat regelmatig veel leeswerk. Daarnaast heeft u in de dagelijkse uitvoering van uw werkzaamheden vaak te maken met veel informatie die door u in korte tijd gelezen en begrepen moet worden. Via snellezen en mindmapping leert u sneller te lezen en beter te onthouden. Bovendien zal het u ook veel tijd gaan besparen want een verdrievoudiging van de leessnelheid is geen uitzondering. Doelstelling Verbeter uw leessnelheid: ervaar tijdens deze training dat u sneller kunt lezen zonder begrip te verliezen. Door een andere leestechniek toe te passen, vergroot u uw productiviteit.
Datum / Locatie: Vrijdag 17 april 2015 of woensdag 27 mei 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 420 Niet-leden € 490 PE-uren: 7
Verbeter uw begrip: door het maken van een mindmap kunt u uw begrip van een tekst verbeteren. Maar u kunt mindmapping ook inzetten op andere manieren: • u kunt grip krijgen op complexe projecten • u kunt het als ondersteuning gebruiken om lastige beslissingen beter geïnformeerd te nemen • u kunt lang vervlogen herinneringen weer naar boven halen
Bijzonderheden: Neem twee boeken mee die u nog niet heeft gelezen: een roman en een non-fictie boek.
In deze training leert u de basisbeginselen waarmee u direct aan de slag gaat. Inhoud • 0-meting van uw huidige leessnelheid; • Theorie over de samenwerking tussen de ogen en het brein; • Eerste snelheidsoefening: een zogenaamde speed drill; • Associatieoefening ter voorbereiding op het mindmappen; • Uitleg over samenhang tussen sleutelwoorden en het geheugen; • Leesoefening op basis van sleutelwoorden; • Het ontwikkelen van een persoonlijke snelleesstijl; • Tempo verhogen aan de hand van persoonlijke snelleesstijlen; • Mindmapoefening gericht op het naar boven halen van herinneringen; • Het ontwikkelen van zelfvertrouwen bij het snellezen; • Uitleg over leesstrategie en scannen van tekst; • Als eindoefening gaat u een half uur tot 45 minuten snellezen in een non-fictie boek. De stof die u tot zich neemt, legt u vast in een mindmap. Bestemd voor Iedere financiële professional die behoefte heeft aan tijdsbesparing, het verbeteren van het begrip en versnellen van de eigen leessnelheid. Docent(en) • Bas Hoorn, directeur en hoofdtrainer van trainingsbureau BasHoorn.nl
Bas Hoorn
fundamental
93 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 93
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Datum / Locatie: Dinsdag 16 en dinsdag 23 juni 2015
Profit from English
NBA, Amsterdam
Presenteer uw rapportages in correct Engels!
Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.095 Niet-leden € 1.150 PE-uren: 13 (en 4 PE-uren voor de online learning taken*) Bijzonderheden: Dit is een ‘blended’ training en bestaat uit 4 uur online learning en 13 uur training op locatie. * Check uw PE-reglement voor registratie van uw online learning PE-uren.
“Word een betere gesprekspartner voor uw Engelstalige collega of zakenrelatie”
Door internationalisering van het bedrijfsleven komt u als financieel professional steeds vaker in aanraking met de Engelse taal. U publiceert wellicht uw maandrapportages in het Engels of u heeft te maken met Engelstalige gesprekspartners zoals uw leidinggevende, zakelijke relatie of investeerder. Een goede beheersing van de Engelse taal en het financiële jargon is daarom een must. U wilt namelijk de juiste boodschap overbrengen bij de presentatie van bijvoorbeeld uw maandrapportage. Doelstelling Na deze training is uw gebruik van zakelijke en financiële terminologie tijdens vergaderingen over financiële onderwerpen verbeterd. U bent een betere gesprekspartner voor uw Engelstalige collega of zakenrelatie. Inhoud Tijdens de training oefenen we de verschillende fases van een vergadering om de stof te presenteren: • First impressions: uzelf voorstellen, uw bedrijf introduceren, small talk, huidige projecten. • Vergaderen: een vergadering voorzitten of eraan deelnemen, mensen onderbreken, uw mening geven, tijd winnen, een discussie voeren, informatie inwinnen en bevestigen. • Diplomatiek taalgebruik: waarom zeggen Engelstaligen niet wat ze bedoelen? Ligt het aan de zender of de ontvanger? • Rapportages presenteren: grammatica, structuur en taalgebruik bij rapportages. Doelstellingen, resultaten, oorzaak en gevolg, meningen en feiten omschrijven, vooruitkijken, aanbevelingen doen. • Presenteren: levendig en overtuigend zijn, met gebruikmaking van expressieve taal en idioom. • Veranderingen: hoe omschrijft u trends, veranderingen en verwachtingen? Hoe rapporteert u over resultaten, oorzaak en gevolg? Het gebruik van woordenschat om rapportages een lading te geven. Op basis van de intake komen relevante onderwerpen aan bod, zoals: het budget voor volgend jaar, maandrapportages, investeringsplannen, bezuinigingen. Een integraal onderdeel van deze training zijn de voorbereidingsactiviteiten. Voorafgaand aan elke sessie maakt u deze via online learning. Houdt u rekening met in totaal 4 uur voorbereidingstijd. Bestemd voor Financiële professionals die door hun werk in aanraking komen met het Engels. Een gevorderd taalniveau van het Engels is vereist. Uw taalniveau wordt getoetst door middel van een schriftelijke en telefonische intake. Wilt u meer informatie, neemt u dan contact op met NBA-VRC Opleidingen via 020 - 301 04 05. Aanmeldingen binnen 4 weken vóór aanvang van de training in overleg, in verband met voorbereidingstijd. Trainers Een trainer van The Square Mile geeft de training. The Square Mile is gespecialiseerd in zakelijke taaltraining en werkt met klanten uit verschillende sectoren. In de financiële sector leveren ze trainingen bij o.a. De Nederlandsche Bank, de AFM en Grant Thornton Accountants.
advanced
94 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 94
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
E-mail and report writing in English Engelse e-mails en rapporten schrijven voor financiële professionals Bent u een financieel professional die regelmatig e-mailcontact met Engelstalige relaties heeft? Of moet u rapporten in het Engels opstellen? Dan is het belangrijk dat u de conventies en nuances van het zakelijk Engels kent. Hoe houd je je e-mails zakelijk en bondig zonder onbeleefd over te komen? Hoe schrijf je een duidelijk, goed gestructureerd rapport met de juiste toon en stijl? Een goede kennis van de conventies en nuances van schrijven in het Engels is een must. Doelstelling U frist uw schriftelijke vaardigheden in een financiële omgeving op. U leert professioneler en doeltreffender schrijven. Inhoud • e-mails: lay-out, aanhef en afsluiting, en standaard zinsneden • rapporten: lay-out, vaste uitdrukkingen, formele voorstellen en aanbevelingen schrijven, cijfers toelichten en conclusies trekken • herhaling van de hoofdstructuren voor de tegenwoordige, verleden en toekomstige tijd • stijl en toon (formeel, neutraal of informeel) • interpunctie (apostrof, hoofdletters, enz.) • technieken om meer structuur in uw schrijven aan te brengen • Vermijden van Dunglish - steenkolenengels • feedback op geschreven stukken van deelnemers
Datum / Locatie: Vrijdag 5 juni 2015 NBA, Amsterdam Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 725 Niet-leden € 800 PE-uren: 7 (en 3 PE-uren voor de online learning taken*) Bijzonderheden: Dit is een blended learning training en bestaat uit 3 uur online learning en 7 uur training op locatie. * Check uw PE-reglement voor registratie van uw online learning PE-uren.
Dit is een blended training. Dit betekent dat een deel van de training bestaat uit online learning. Voorafgaand moet u een taak maken die ongeveer 2 uur in beslag neemt en bestaat uit een grammaticale oefening en een schrijfoefening. Na afloop van de training volgt er een taak die ongeveer 1 uur in beslag neemt. Let op: de PE-uren voor online learning worden apart van de PE-uren voor de lesdag zelf verstrekt. Bestemd voor Financiële professionals die resultaatgericht en efficiënt willen communiceren in het Engels. Om deel te nemen aan de training is een gevorderd niveau in het Engels vereist. Uw niveau wordt getoetst met een schriftelijke toets en een telefonisch intakegesprek. Wilt u meer informatie? Neem dan contact op met NBA-VRC Opleidingen via 020 - 301 04 05. Aanmelden binnen 4 weken voor aanvang van de workshop is onder voorbehoud en in overleg (in verband met voorbereidingstijd). Trainers Een trainer van The Square Mile geeft de training. The Square Mile is gespecialiseerd in zakelijke taaltraining en werkt met klanten uit verschillende sectoren. In de financiële sector leveren ze trainingen bij o.a. De Nederlandsche Bank, de AFM en Grant Thornton Accountants.
“Leer doeltreffender schrijven in het Engels”
advanced
95 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 95
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Datum / Locatie: Maandag 1 en dinsdag 2 juni 2015 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 09.30 - 20.00 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.295 Niet-leden € 1.395 PE-uren: 14 Bijzonderheden: Incl. acteur op dag 2.
De controller als business partner Controllers fungeren in toenemende mate als business partner. Bij deze nieuwe rol horen nieuwe vaardigheden, zoals creatiever samenwerken met het management en strategische beslissingen nemen. Wilt u die nieuwe vaardigheden beheersen? Dan zijn inzicht in uw eigen aannames en vanzelfsprekendheden essentieel. Doelstelling Na deze training kent u diverse effectieve communicatiestijlen voor de uiteenlopende rollen die een controller heeft. U heeft beter inzicht in uw eigen denkpatronen. U leert uw collega’s binnen het managementteam in te schatten en leert hoe u invloed kunt uitoefenen. Inhoud In deze tweedaagse cursus reflecteert u op uw eigen stijl van controlling. Daarnaast oefent u met een acteur de diverse rollen van de controller en de communicatiestijl die daar bij past. • • • • • • • •
U ontdekt de gevaren van routinematig denken U krijgt inzicht in de krachtenvelden en oerinstincten binnen uw organisatie U hoort de nieuwste psychologische inzichten om te bereiken wat u wilt U oefent met problemen vanuit meerdere perspectieven bekijken U leert diverse rollen van de controller herkennen en op het juiste moment toepassen U vergroot uw overtuigingskracht door uw collega’s beter te doorgronden U ontwikkelt zich naar een betere gesprekpartner op strategisch niveau U leert de juiste vragen stellen en het eigen standpunt te bepleiten
U ontvangt na afloop van de training een persoonlijk rapport met een beschrijving van uw gedragsprofiel. Bestemd voor Controllers en financiële professionals die zich verder willen ontwikkelen tot een effectieve business partner binnen hun eigen organisatie. Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills
Gert-Jan Spenkelink
fundamental
96 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 96
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Inzicht in en invloed op krachtenvelden Bent u werkzaam in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen? En bent u zich bewust van ‘politiekstrategische krachten’ binnen en rondom uw functie en organisatie? Dan kunt u effectiever leren omgaan met deze krachtenvelden en plezier krijgen in het spel. Vanuit uw organisatie en uw functie streeft u bepaalde doelen na. Soms zijn er krachtenvelden die het bereiken van die doelen in de weg kunnen staan. Die krachtenvelden ontstaan doordat collega’s vanuit andere overtuigingen, opvattingen en behoeftes mogelijk andere doelen nastreven. Nog lastiger wordt het als die weerstanden gebaseerd zijn op onzichtbare in de persoon verankerde drijfveren. Doelstelling • U ontwikkelt inzicht in hoe politiek-strategische krachten uw werk beïnvloeden en kunnen frustreren; • U krijgt een model aangereikt waarmee u krachtenvelden in beeld kunt brengen en analyseren; • U ontwikkelt inzicht in de drijfveren van actoren die actief zijn binnen uw krachtenveld; • U verdiept zich in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer in uw voordeel te laten werken; • U houdt uw beeld ten aanzien van integriteit binnen uw werk kritisch tegen het licht; • U heeft geoefend met een aantal ‘invloed-strategieën’. Inhoud In deze tweedaagse training brengt u uw eigen casus in en leert u wat krachtenvelden zijn en hoe ze ontstaan. Bij aanvang wordt de theorie (analysemodel) van de krachtenvelden aangereikt. Deze wordt voortdurend gespiegeld aan de door u ingebrachte casus. De theorie over krachtenvelden wordt afgewisseld met opdrachten en oefeningen waarin u leert hoe je grip krijgt op krachtenvelden en ze zelfs vóór je kunt laten werken.
Datum / Locatie: Maandag 22 en dinsdag 23 juni 2015 Bilderberg Hotel de Buunderkamp, Wolfheze Tijd: 09.30 - 19.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.695 Niet-leden € 1.795 PE-uren: 14 Bijzonderheden: Deelnemers krijgen een brief toegezonden waarmee ze de casus kunnen voorbereiden. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur. Maximaal 10 deelnemers.
U ontdekt dat een krachtenveld is samengesteld uit een samenspel van actoren die vanuit hun eigen drijfveren keuzes maken. Die keuzes kunnen de door u te bereiken doelen in de weg staan. De theorie wisselen we af met diverse opdrachten en oefeningen, waarin u zich kunt bekwamen in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer naar uw hand te zetten. De training wordt afgesloten met een managementgame waarin de diverse elementen van het krachtenveldmodel worden gesimuleerd. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financial executives die werkzaam zijn in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen. Docent(en) • Evert Spaans, senior trainer en adviseur van Bureau Zuidema Evert Spaans
fundamental
97 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 97
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Datum / Locatie: Maandag 29 en dinsdag 30 juni 2015 Bilderberg Hotel de Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.050 Niet-leden € 1.150 PE-uren: 12 Bijzonderheden: Vooraf wordt u gevraagd om kort een leerdoelstelling (en waar mogelijk casuïstiek) op papier te zetten
Effectief onderhandelen We onderhandelen dagelijks. Niet alleen als we prioriteiten stellen maar ook bij investeringsbeslissingen of als we budgetten vaststellen. Toch vinden we onderhandelen vaak moeilijk omdat we vrezen dat relaties onder druk komen te staan. Gelukkig zijn onderhandelvaardigheden goed te leren. Doelstelling Wilt u uw onderhandelingspositie structureel verbeteren? In deze tweedaagse training krijgt u inzicht in de verschillende onderhandelingsfasen en onderhandelingstechnieken. U leert te onderhandelen als er sprake is van wederkerigheid en gezamenlijke belangen. Ook kunt u na deze training inspelen op de technieken van de onderhandelaar die de regels aan zijn laars lapt en zijn eigen belangen en resultaten voorop stelt. Inhoud U werkt in kleine groepen aan eigen casuïstiek. In praktijksimulaties met een acteur leert u: • uw eigen onderhandelingsstijl handig in te zetten • onderhandelingstechnieken te herkennen • om te gaan met de ‘slimme spelletjes’ van gesprekspartners • op te komen voor uw eigen belangen • een win-win situatie te creëren • een goede relatie met uw gesprekspartner in stand te houden. Dag 1: positioneel onderhandelen versus denken in belangen. • voorbereidingsfase • openingsfase • discussiefase • exploratiefase • loven en bieden • de impasse en de overeenkomst • de ‘dirty tricks’ herkennen en pareren Dag 2: eigen onderhandelstijl herkennen en effectief kunnen inzetten. • de kracht van de ander gebruiken; onderhandel Jiu Jitsu • lichaamstaal tijdens onderhandelingen herkennen • werken met een BAZO (Beste Alternatief Zonder Overeenkomst) • persoonlijke onderhandelstrategieën bedenken die voor je werken • Gebruik maken van creativiteit om onderhandelingen verder te krijgen • praktijksimulaties oefenen met een trainingsacteur • transfer naar de praktijk
Gert-Jan Spenkelink
Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals.
fundamental Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills 98 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 98
31-10-14 13:18
Persoonlijke vaardigheden
Business/personal coaching Als leider en als mens neemt u dagelijks beslissingen. De consequenties van deze beslissingen kunnen verreikend zijn en impact hebben op de strategie, de organisatie, de mensen en op uw eigen positie en rol. Tijd voor reflectie is schaars. Coachingsgesprekken bieden de rust om in alle openheid en met garantie voor vertrouwelijkheid zaken rustig door te nemen die voor u belangrijk zijn. In het eerste gesprek zal de coachingsdoelstelling worden onderzocht. De nadruk kan liggen op coaching op uw functie in de organisatie (business coaching) of op uw persoonlijke ontwikkeling en uitdagingen (personal coaching). Inhoud Het eerste gesprek is een kennismaking waarin een verkenning plaatsvindt van de omgeving waarin u opereert en de vraagstukken die u heeft. Op basis daarvan wordt uw coaching doelstelling geformuleerd. In de vervolggesprekken wordt, vanuit de zaken die op dat moment voor u van belang zijn, gewerkt aan deze doelstelling. U kunt onder andere terecht voor deze vraagstukken: Business vragen: • Welke omgevingsfactoren bevorderen of belemmeren de veranderingen die ik wil doorvoeren? • Hoe ontwikkel ik me van tactisch leider tot strategisch en visionair leider? • Hoe bevorder ik de samenwerking binnen de organisatie?
Datum / Locatie: Data op verzoek Locatie wordt in overleg bepaald Tijd: 6 x 1,5 uur coaching + 4 uur voorbereidingstijd Prijs: Leden € 3.800 Niet-leden € 3.800 PE-uren: 13 Bijzonderheden: Het coachingtraject duurt een half jaar en bestaat uit 6 gesprekken van minimaal 1,5 uur. Tijdens het traject krijgt u ook opdrachten die in totaal circa 4 uur tijd van u vragen.
Persoonlijke vragen: • Gebruik ik mijn talenten volledig? • Hoe start ik succesvol in een nieuwe baan? • Wat heb ik altijd gehoopt te bereiken in mijn leven? Bestemd voor Controllers en accountants met ruime ervaring in een leidinggevende positie. Docent(en) • drs. Bernadette Kester EMccc, gecertificeerd executive coach en leiderschapscoach. Als bedrijfseconoom en bedrijfskundige heeft zij 25 jaar ervaring als leidinggevende in diverse sectoren en met name in de financiële sector. In 2013 heeft zij een masterdiploma gehaald aan INSEAD voor het programma Coaching and Consulting for Change.
drs. Bernadette Kester EMccc
advanced + expert
99 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 99
31-10-14 13:18
Risicomanagement
Interview Bert Smith ‘Beheersen van risico’s vergt een integrale aanpak’ Op het gebied van risicomanagement functioneren pensioenfondsen steeds meer als bedrijven, stelt Bert Smith RC, fondsecretaris Pensioenfonds Vervoer. ´Het wordt nooit minder, was vroeger de gedachte. Inmiddels weten we dat ook pensioenfondsen kwetsbaar zijn.´ drs. Bert Smith RC MGM
´De kredietcrisis heeft de pensioenfondsen hard geraakt. Als de aandelenmarkt met een kwart daalt, voelen pensioenfondsen dat. We hebben in Nederland meer dan duizend miljard euro aan collectief pensioenvermogen. Daar mag niets mis mee gaan. Als bestuurder van een fonds heb je te maken met een groot aantal risico’s. De renteontwikkeling is er één, net als het langlevenrisico. Als mensen ouder worden, wordt de voorziening pensioenverplichting groter, maar moet er ook voldoende vermogen aanwezig zijn om die toekomstige pensioenen te betalen. Daarnaast heb je een reputatierisico. Als het publieke oordeel over pensioenfondsen slecht is, heeft dat invloed. Pensioenfondsen hebben daar net als banken en verzekeraars last van. Dat kan ertoe leiden dat bedrijven de arbeidsvoorwaarden pensioen op een andere manier vorm geven waarbij er meestal meer risico’s bij de werknemers terecht komen. Een belangrijk risico is ook de wijze waarop het vermogen belegd wordt. Hoe groot die beleggingsrisico’s voor pensioenfondsen zijn, werd onder andere duidelijk toen de internetbubble knapte.’
“Hoe groot die beleggingsrisico’s voor pensioenfondsen zijn, werd onder andere duidelijk toen de internetbubble knapte.” Bert Smith
‘De meeste pensioenfondsen hebben het beheer van hun beleggingsportefeuille uitbesteed aan een vermogensbeheerder maar dat verandert niets aan de verantwoordelijkheid die je als pensioenfondsbestuurder hebt. Als bestuurder moet je in control zijn, zeker waar het gaat om het beleggingsbeleid. Zijn we niet te actief aan het beleggen? Schieten we niet door? Snappen we wel waar we in beleggen? Dat laatste werd met name in 2007 actueel toen pensioenfondsen van een vaste rekenrente voor de waardering van hun verplichtingen over gingen op waardering tegen marktrente. Het renterisico dat zo ontstond gingen pensioenfondsen afdekken met derivaten, zoals swaps of swaptions. Dat zijn nieuwe producten die weer andere risico’s met zich meebrengen. Je moet dan wel weten wat voor gevoeligheidsanalyses je daar op los moet laten.’ ‘Als pensioenfondsbestuurder wil je in control zijn. Dat betekent in ieder geval dat je een goed beeld moet hebben van de risico’s waarmee een fonds wordt geconfronteerd. Bij Pensioenfonds Vervoer speelt de afdeling Risicomanagement daarbij een belangrijke rol. Periodiek rapporteert deze afdeling aan het bestuur over de financiële en niet-financiële risico’s. Wij willen kunnen beoordelen of onze vermogensbeheerder zijn werk goed doet. Aan de hand van een AssetLiability Management (ALM) studie stellen we vast hoe ons beleggingsbeleid er uit moet zien. Vervolgens moet je zorgen dat de vermogensbeheerder die praktijk ook uitvoert. Dat lukt nooit exact. ALM is een rekenmodel. Het is de kunst voor de vermogensbeheerder om die ALM-studie zo dicht mogelijk te benaderen en vervolgens de doelen die zijn gesteld te bereiken. Onze pensioenadministratie is ook uitbesteed aan een externe partij. Is daar de AO-IC goed geregeld? Hoe zit het met de beveiliging? Is er een back-up en uitwijk procedure? Het beheersen van risico’s vergt een integrale aanpak. Vergelijk het maar met het invoeren van een kwaliteitsysteem. Het moet ingebed zijn in de organisatie.’ drs. Bert Smith RC MGM, fondsecretaris Pensioenfonds Vervoer voert de regie over het vergadercircuit op bestuurlijk niveau en heeft als aandachtsgebieden onder andere governance, compliance en ICT.
100 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 100
31-10-14 13:18
nieuw
Money management Geld- en risico beheer is de basis voor duurzame resultaten Money management (geld- en risico beheer) is het proces van het beheren van geld inclusief investeringen, budgettering, bankieren en belastingen. Money management is een containerbegrip voor technieken om een zo groot mogelijk rendement te behalen en daarbij de risico’s zoveel mogelijk te beperken. Een goed gedocumenteerd plan staat aan de basis en geeft onder andere invulling aan een analyse of er wel overeenkomstig alle regels en richtlijnen wordt geopereerd, hoeveel risico op enig moment nog acceptabel is binnen het kader van wet- en regelgeving en binnen de grenzen van de eigen rendementsdoelstellingen.
Risicomanagement
Datum / Locatie: Woensdag 29 april 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 7
Doelstelling Na afloop van deze praktische ingestelde cursus weet u hoe u een systeemontwerp en handelsmodel opstelt en interpreteert. U heeft inzicht in de structuur van risico en leert beter een statistische kansberekening begrijpen. U kent de basisprincipes van de koppeling risico en rendement bij beleggen en u weet om te gaan met stops, limieten en schalen van posities. Verder kunt u risk of ruin tabellen hanteren en u kunt risicobeheer toepassen bij gebruik van moderne instrumenten, zoals opties, futures en ETF’s.
Bijzonderheden: Er wordt gewerkt met casuïstiek waarbij u de beschikking moet hebben over een calculator (iPad, smartphone).
Inhoud • Risicomanagement (valuta-, rente-, krediet-, marktrisico): Hoe kunt u op een juiste manier van de kansen op koersstijging profiteren zonder excessieve risico’s te accepteren? • Out performance en Alpha: Wat maakt Alpha een goede meetmethode voor risico versus rendement? • Position sizing & pyramiding : hoe bepaalt u de juiste omvang van een positie? • Herinvesteren van rendementen: beleggen mét of zonder herbeleggen van behaalde winsten? • Koppeling risico en rendement: Op welke wijze is risico gekoppeld aan rendement? • Stop loss: Hoe werkt een stop-limiet? Wat zijn de voor- en nadelen? • Optimal f: hoe bepaalt u de juiste fractie van investering op basis van resultaat uit het verleden? • Value at risk versus drawdown at risk: wat zijn juiste risico maatstaven? Hoe bepaalt u magnitude en duration van risico? En hoe bepaalt u op de juiste wijze of risico opweegt tegen winstkans? • Risico en instrumentkeuze: risicobeheer met moderne instrumenten (opties, futures en ETF’s). Bestemd voor Accountants, controllers, treasurers, riskmanagers, auditors en financieel professionals die werkzaam zijn voor of binnen een financiële instelling. Docent • Bob Emanuels, gespecialiseerd trainer op het gebied van derivaten, treasury en money markets en technische financiële analyses voor verscheidende financiële dienstverleners en universiteiten. Bob heeft ervaring opgedaan bij een Nederlands Hedge Fund en heeft leiding gegeven aan de trading afdeling bij ABN AMRO. Voor de Rabobank en ABN AMRO Bank heeft hij als specialist technische analyse afdelingen opgezet.
Bob Emanuels
advanced
101 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 101
31-10-14 13:18
Risicomanagement
Datum / Locatie: Woensdag 3 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-uren: 6
Bank risk management: value chain analysis Wilt u meer inzicht krijgen in de waardeketen van een commerciële bank? Deze cursus behandelt de samenstelling van activa en passiva (funding), business mix, provisies en commissie inkomsten, de invloed van marktrentes, renterisicomanagement en operationele kosten. Ook verwachte kredietverliezen en kapitaalallocatie op basis van Basel II en de implicaties van Basel III worden onderzocht en behandeld. U krijgt een plenaire introductie van de diverse onderwerpen. Daarna voert u per onderwerp een casus uit. Alle casuïstiek is gebaseerd op dezelfde bank- en cijferset; zo krijgt u inzicht in de onderlinge verbanden van de deelonderwerpen. Doelstelling Na deze cursus bent u in staat om: • De verschillende aspecten van de waardeketen van een commerciële bank te benoemen; • Uit te leggen wat de concepten ‘pricing for risk’ en ‘pricing for capital’ betekenen; • Het belang te onderkennen van adequaat management van kredietrisico, renterisico en kostenbeheersing; • De basis kapitaaleisen op basis van Basel II en Basel III te beschrijven i.e. kredietrisico, marktrisico, operationeel risico en liquiditeitsrisico; • De relatie te begrijpen tussen risicomanagement en het managen van solvabiliteit; • Het uitvoeren van de basiscalculaties die ten grondslag liggen aan RAROC en RARORAC. Inhoud • structuur van bankbalansen en resultatenrekening • factoren die winstmarges bepalen: rente resultaat, provisies, handelsresultaten, operationele kosten en kredietvoorzieningen • bancaire risico’s: rente, liquiditeit, kosten, krediet- en kapitaalrisico’s • factoren die de rentemarge beïnvloeden • vereiste solvabiliteit, economic profit, RAROC en RARORAC • rendement op het eigen vermogen: marges, asset yields en leverage Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers, risk managers en internal auditors. Docent(en) • Frans van Laar heeft 18 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur geweest. Hij is inmiddels 9 jaar actief als professional trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waardebepaling van ondernemingen en strategie.
Frans van Laar
advanced
102 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 102
31-10-14 13:18
Risicomanagement
Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie In elke nieuwe richtlijn of governance code neemt risicomanagement een steeds prominentere rol in. Helder moet worden gemaakt wat nu eigenlijk onder een goed werkend risicomanagementsysteem wordt verstaan. Daarnaast zijn er meerdere smaken qua ERM frameworks, nu ook ISO31000 en M_o_R het licht hebben gezien. De trend is om te sturen op onzekerheden welke het behalen van gestelde organisatiedoelen in gevaar kunnen brengen. Risicomanagement wordt daarmee ook wel gedefinieerd als de balans tussen risico’s nemen en risico’s beheersen. Voor de controller zijn deze ontwikkelingen een kans om zijn/haar positie te veranderen naar een pro-actievere adviesfunctie.
Datum / Locatie: Vrijdag 26 juni 2015 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-uren: 6
Doelstelling Na afloop van de cursus kent u de meest actuele stand van zaken rondom risicomanagement. U heeft inzicht in de valkuilen en succesfactoren van de verankering binnen uw organisatie. U krijgt handvatten voor de te nemen stappen om risicomanagement te professionaliseren.
Bijzonderheden: EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de NBA-VRC ledenprijs
Inhoud • uitleg ISO31000, COSO, M_o_R (verschillen en overeenkomsten) • proces van risicomanagement: risico-identificatie, inclusief risicoperceptie • vaststellen risicotolerantie /ontwerpen van een stresstest • creëren van draagvlak voor risicomanagement • implementatiestrategieën • praktijkcase Bestemd voor Accountants en (public) controllers in een controlfunctie in de publieke sector. Docent(en) • ir. Anton van Rosmalen, trainer bij het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement
ir. Anton van Rosmalen
advanced
103 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 103
31-10-14 13:18
Aanbod openbare accountants, intern accountants en overheidsaccountants nbaopleidingen.nl Data 2015
Cursus
Data 2015
Cursus
diverse data
Zeg wat je ziet
diverse data
Dossiermentoring
2 juni
Opdrachtgeverschap bij projecten en programma’s NIEUW advanced
2 en 3 juni
diverse data
Communicatieve vaardigheden voor accountants
Audit van Soft Controls
fundamental
3 juni
De accountant en het bancair krediet
28 januari 2 - 19 februari
Actualiteiten Regelgeving Accountancy
fundamental
4 juni
De Ondernemersaftrek
advanced
Regiosessies De standaard 4410 NIEUW
fundamental
8 juni
Monitoren van bankafspraken
10 februari
Verslaggeving voor verenigingen en stichtingen
advanced
advanced
9 juni
Waardering van vastgoed
10 maart
Richtlijnen voor de jaarverslaggeving in het mkb
fundamental
10 juni
De accountant en ontslagaanvraag
fundamental
10 maart
Fiscaal voordeel met transferpricing/innovatiebox
17 maart
Btw en buitenland
fundamental
11 juni
Doorbraakdenken: anders kijken, denken en doen
fundamental
11, 12, 18, 19 juni
Leergang externe verslaggeving
24 maart
Rapporteren over risico’s:
fundamental
12 juni
Seminar btw-actualiteiten
advanced
advanced
15 juni
Werkkapitaalbeheer en financiering
advanced advanced
de risicoparagraaf in het in control statement
fundamental advanced
advanced
25 maart
De flex BV en externe verslaggeving
fundamental
15 juni
Lijfrenten
26 maart
Accountantspraktijk 3.0
fundamental
16 juni
De eigen woning
advanced fundamental
advanced
advanced
2, 16, 23, 30 april en 7 mei Leergang de controle onder controle
advanced
16 en 17 juni
Leidinggeven aan professionals NIEUW
fundamental
14 en 23 april
Business-analyses in nieuw perspectief
advanced
16, 17 en 18 juni
Van operational naar management control audit
fundamental
16 april
Kwaliteitsbeheersing in de mkb-praktijk
advanced
17 juni
Risicogericht Samenstellen
fundamental
16 april en 5 juni
Professioneel kritische instelling van de accountant
17 juni
De bv en haar fiscale dimensie
advanced
voor trainees
fundamental
22 en 23 juni
Financial Excel 2010 voor accountants
advanced
21 april
ISAE 3402 NIEUW
fundamental
24 juni
Actualiteiten Regelgeving Accountancy
fundamental
21 april
Cijferanalyse
fundamental
24 juni
Werkwijze van de bank bij dreigend faillissement
23 april
Externe verslaggeving: vastgoed
advanced
25 juni
Nationale Verslaggevingsdag
fundamental
23 april
Derivaten in het mkb
fundamental
26 juni
Seminar Fiscale actualiteiten
fundamental
29 en 30 april
IT aspecten in de accountantscontrole
fundamental
29 juni
De samenstellingsopdracht opnieuw
19 mei
De samenstellingsopdracht opnieuw
samengesteld VERNIEUWD
fundamental
samengesteld VERNIEUWD
fundamental
29 juni
Het beperken van aansprakelijkheid
fundamental
19 mei
Acualiteiten pensioenen NIEUW
fundamental
29 juni
Advisering en risicomanagement in de
19 mei
Btw bij non-profit organisatie
advanced
20 mei
Uitkeren uit een BV na de Flex-wet
advanced
21 mei
De nieuwe VGBA
26 mei
Actualiteiten loonheffing
26 mei
MKB-praktijk NIEUW
advanced
fundamental
30 juni - 3 juli
Summercourse NBA Opleidingen
advanced
1 juli
Fiscale spelregels voor reserves en voorzieningen NIEUW
advanced
advanced
1 en 2 juli
Estateplanning voor de ondernemer
advanced
IT security trends
advanced
6 en 7 juli
Adviseren met impact
advanced
27 mei
Van één bv naar holdingstructuren
advanced
7 - 10 juli
Summercourse NBA Opleidingen
advanced
27 en 28 mei
De dga: alle fiscale ins & outs
advanced
14 - 17 juli
Summercourse NBA Opleidingen
advanced
28 mei
De beloning van de DGA
advanced
30 juli
Een belastingvrije bedrijfsopvolging
advanced
28 mei
Data analyse en process mining
advanced
augustus 2015
Opleiding AA/RA-Belastingaccountant
advanced
28, 29 mei, 4 en 5 juni
Leergang de kleine BV
fundamental
4 - 7 augustus
Summercourse NBA Opleidingen
advanced
28 mei - 16 juni
Regiosessies Pensioen voor de DGA
advanced
11 - 14 augustus
Summercourse NBA Opleidingen
2 juni
Actualiteiten uit de insolventiepraktijk
advanced
20 en 21 augustus
Summercourse Update IFRS (Suriname) NIEUW
fundamental
2 juni
Bedrijfswaardering NIEUW
advanced
25 en 26 augustus
Summercourse Update IFRS (Curaçao) NIEUW
fundamental
2 juni
De ontvanger van de Belastingdienst: uw bankier NIEUW
advanced
fundamental
advanced
104 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 104
31-10-14 13:18
&
Aanmeldingsformulier NBA-VRC Opleidingen Cursus:
Datum:
Prijs:
Overnachting: ja / nee *
Cursus:
Datum:
Prijs:
Overnachting: ja / nee *
Naam, voorletters:
M/V*
Voornaam: Titels: RA / RC / AA / Geen van deze * Privé-adres:
Telefoon privé:
E-mailadres:
Mobiel:
Functie: Werkzaam bij: Adres:
Telefoon zakelijk:
Postcode en plaats: Factuuradres: Additionele factuurgegevens:
De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pagina’s 106 en 107.
Datum: Handtekening:
* Doorhalen wat niet van toepassing is
Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 03 02. U kunt zich ook aanmelden via www.nbavrc.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: NBA-VRC Opleidingen, Antwoordnummer 1618, 1000 WB Amsterdam. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl
105 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 105
31-10-14 13:18
Algemene voorwaarden NBA-VRC Opleidingen Deze voorwaarden zijn van toepassing op de overeenkomst tussen de deelnemer (cursist) en de organisatie waarmee de deelnemer de (opleidings)overeenkomst aangaat. De overeenkomst wordt aangegaan met de NBA. De Vereniging van Registercontrollers (VRC) is geen partij bij de overeenkomst.Op de incompany opleidingen is een andere set voorwaarden (‘Algemene voorwaarden NBA-VRC Opleidingen Incompany’) van toepassing. Artikel 1. Algemeen Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van NBA-VRC Opleidingen aan/met een deelnemer met betrekking tot het (doen) verrichten van diensten door NBA-VRC Opleidingen, waaronder begrepen - doch niet beperkt tot - het verzorgen van opleidingen, seminars, trainingen, workshops, congressen, conferenties, summercourses en mastercourses (hierna gezamenlijk te noemen ‘opleidingen’) alsmede het ter beschikking stellen van personen, ruimten en materialen, e.d. en alle daaruit voortvloeiende geschillen. Door inschrijving gaat de deelnemer akkoord met deze voorwaarden. Druk- of typefouten zijn voorbehouden. Artikel 2. Aanmelding 1. De deelnemer verbindt zich voor de gehele opleiding. 2. NBA-VRC Opleidingen contracteert met de individuele deelnemer, niet met het kantoor c.q. de werkgever waarvoor de deelnemer werkzaam is. Het staat de deelnemer vanzelfsprekend vrij om de factuur namens de deelnemer door het kantoor c.q. de werkgever te laten voldoen (‘factuuradres’) maar de deelnemer blijft zelf te allen tijde verantwoordelijk voor volledige en tijdige betaling. 3. NBA-VRC Opleidingen behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, individuele inschrijvingen te weigeren. 4. Een deelnemer kan zich aanmelden via de internetsite, door te klikken op de opleiding van zijn of haar keuze, of via het aanmeldingsformulier afgedrukt in de NBA-VRC Opleidingen-brochure en via diverse andere communicatiemiddelen. De brochure of een separaat aanmeldingsformulier kan men bij NBA-VRC Opleidingen aanvragen. 5. De overeenkomst tussen de deelnemer en NBA-VRC Opleidingen komt tot stand door de schriftelijke of elektronische bevestiging door NBA-VRC Opleidingen aan de deelnemer van diens schriftelijke of elektronische aanmelding. 6. Een deelnemer kan een volledig ingevuld aanmeldingsformulier per fax (020 - 301 02 54), per e-mail (
[email protected]) of per post aan NBA-VRC Opleidingen versturen: NBA-VRC Opleidingen, antwoordnummer 1618, 1000 VB Amsterdam. 7. Plaatsing op een opleiding geschiedt in volgorde van binnenkomst van de inschrijfformulieren. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aangegeven voorkeuren, hieraan kunnen echter geen rechten ontleend worden. Indien een deelnemer niet kan worden geplaatst, ontvangt betrokken deelnemer daarvan schriftelijk, elektronisch of telefonisch bericht. 8. Aanmelding voor de opleidingen die plaatsvinden in Nederland, België, Suriname, Aruba, Curaçao, St. Maarten of Bonaire, St. Eustatius of Saba is mogelijk tot één dag voor aanvang van de opleiding. Indien aanmelding geschiedt binnen 10 werkdagen voorafgaand aan aanvang van de opleiding dan kan een tijdige ontvangst van het opleidingsmateriaal niet worden gegarandeerd. 9. Voor opleidingen die plaatsvinden in andere dan bovengenoemde landen c.q. gebieden kunnen deelnemers zich aanmelden tot 60 dagen voor aanvang van de opleiding.
10. Elke deelnemer ontvangt elektronisch dan wel per post een deelnamebevestiging binnen 10 werkdagen na ontvangst van de aanmelding. Artikel 3. Prijzen 1. De uitingen in de door NBA-VRC Opleidingen gepubliceerde brochures, folders en andere communicatie uitingen zijn bindend, tenzij in een schriftelijke overeenkomst een andere prijs is overeengekomen. 2. Alle prijzen zijn inclusief opleidingsmateriaal, catering en eventuele in de cursusbeschrijving aangekondigde overnachtingen, tenzij anders vermeld. 3. NBA-VRC Opleidingen heeft het recht de prijzen te allen tijde te wijzigen, met dien verstande dat na bevestiging van een opleiding de op het moment van bevestiging geldende prijs zal blijven gelden, tenzij de opleiding wordt geannuleerd en naar een latere datum wordt verschoven (zie artikel 6), in welk geval de ten tijde van de nieuwe bevestiging geldende prijs van toepassing is. Genoemde prijzen luiden in euro en zijn vrijgesteld van BTW, tenzij anders vermeld. 4. Voor accountants die vallen in categorie Z (leden zonder arbeidsinkomen) zoals bedoeld in de Algemene Contributieverordening, geldt op schriftelijk verzoek aan NBA-VRC Opleidingen een korting van 30 procent op de opleidingsprijs. Artikel 4. Betalingsvoorwaarden 1. Tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen dient de deelnemer de volledige opleidingsprijs uiterlijk binnen de op de factuur vermelde betalingstermijn, doch indien de opleiding binnen deze termijn aanvangt, in elk geval een werkdag voorafgaand aan aanvang van de opleiding, te (laten) voldoen. 2. De betalingstermijn op de factuur is een fatale termijn. Indien de verschuldigde opleidingsprijs niet tijdig is voldaan, heeft NBA-VRC Opleidingen het recht de overeenkomst niet uit te voeren dan wel voortijdig te beëindigen. In dat geval wordt een overeenkomst beschouwd als door de deelnemer te zijn geannuleerd en zijn de annuleringskosten van toepassing zoals vermeld in artikel 5. Artikel 5. Annulering door deelnemer 1. Bij verhindering kan een deelnemer zich zonder bijkomende kosten laten vervangen door een ander, mits schriftelijk gemeld vóór aanvang van de opleiding. De deelnemer blijft de gehele oorspronkelijke opleidingsprijs verschuldigd. 2. Gehele of gedeeltelijke annulering van een overeenkomst door een deelnemer dient schriftelijk of per e-mail plaats te vinden. Voor de vaststelling van de annuleringskosten wordt uitgegaan van de datum van ontvangst van het schrijven of de e-mail c.q. de datum waarop de betalingstermijn is verstreken en de deelnemer (nog) niet betaald heeft. 3. De deelnemer heeft het recht om de overeenkomst gedurende 14 dagen na het bestellen van de cursus te onbinden (indien wettelijke bedenktijd ex. artikel 6:230 p BW van toepassing) tenzij anders overeen gekomen. 4. Indien de deelnemer zijn deelname aan een opleiding schriftelijk annuleert tussen de zes en vier weken vóór aanvang van de opleiding, is € 75,00 administratiekosten verschuldigd en de eventuele reeds gemaakte - niet restitueerbare - kosten zoals kosten voor overnachtingen. Annuleert de deelnemer minder dan vier weken voor aanvang van de opleiding dan wordt het volledige opleidingsgeld (100%) in rekening gebracht. Artikel 6. Annulering c.q. wijziging door NBA-VRC Opleidingen 1. NBA-VRC Opleidingen heeft het recht zonder opgave van reden wijzigingen (waaronder, doch niet uitsluitend, wijzigingen met betrekking tot de inhoud, de
106 NBA-VRC_Opleidingen CursusBro 240x210 (Okt14) 06.indd 106
31-10-14 13:18
opzet, de docenten, het materiaal, de datum, het tijdstip, de locatie, de plaats waarin de opleiding wordt gegeven) aan te brengen in aangekondigde opleidingen en aangekondigde opleidingen af te gelasten. 2. In geval van afgelasting van een opleiding heeft de deelnemer recht op terug betaling van het volledige door de deelnemer aan NBA-VRC Opleidingen betaalde bedrag. 3. In geval van wijziging van de datum, het tijdstip of de locatie van een opleiding wordt de deelnemer schriftelijk of elektronisch geïnformeerd. In dat geval kan een deelnemer, tenzij anders overeengekomen, binnen 14 dagen na dagtekening van het schrijven of de e-mail betreffende de wijziging, kosteloos annuleren door middel van een schrijven of e-mail. Artikel 7. Klachtenprocedure 1. Klachten dienen binnen 14 dagen na constatering gemotiveerd aan NBA-VRC Opleidingen te worden meegedeeld. Binnen 5 werkdagen ontvangt de verzender een bevestiging van ontvangst. Alle klachten worden vertrouwelijk en binnen 4 weken na ontvangst behandeld. De uitgebreide klachtenprocedure staat beschreven op www.nbavrc.nl, u vindt hier tevens het digitale klachtenformulier. De klacht en de afhandeling daarvan wordt door ons geregistreerd en bewaard voor een periode van vijf (5) jaar. 2. Het indienen van een klacht laat de nakoming van de betalingsverplichtingen onverlet. Artikel 8. Aansprakelijkheid 1. NBA-VRC Opleidingen spant zich in om alle activiteiten kwalitatief optimaal te verrichten, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Niet uitgesloten kan worden dat desondanks foutieve inhoudelijke informatie wordt verstrekt, hetzij door de docent tijdens de opleiding, hetzij in het schriftelijk materiaal dat als onderdeel van de opleiding aan de deelnemer wordt verstrekt. NBA-VRC Opleidingen sluit iedere aansprakelijkheid hiervoor uit, tenzij sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid zijdens NBA-VRC Opleidingen en/of haar leidinggevenden. 2. De gehele contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid van NBA-VRC Opleidingen jegens de deelnemer aan een opleiding is beperkt tot aansprakelijkheid met betrekking tot directe schade (waaronder in ieder geval niet wordt begrepen: indirecte schade, gevolgschade, verminderde goodwill, bedrijfsstagnatie en daarmee samenhangend verlies of schade) met een maximum van het totaalbedrag aan vergoedingen die de deelnemer uit hoofde van de overeenkomst aan een opleiding aan NBA-VRC Opleidingen heeft voldaan. 3. De deelnemer vrijwaart NBA-VRC Opleidingen tegen alle vorderingen van derden - waaronder begrepen doch niet beperkt tot de werkgever dan wel werknemers van de deelnemer - die hetzij rechtstreeks hetzij indirect voortvloeien uit de in het kader van de overeenkomst verrichte werkzaamheden.
Artikel 10. Verwerking van persoonsgegevens Als een deelnemer zich aanmeldt voor een opleiding uit het aanbod van NBA-VRC Opleidingen worden de persoonsgegevens gebruikt bij het samenstellen van een deelnemerslijst (persoonsnaam en naam werkgever). Tevens worden de gegevens opgenomen in het klantenbestand (waartoe de Vereniging van Registercontrollers ook toegang heeft) om de deelnemer in de toekomst te kunnen informeren over het opleidingsaanbod. Indien een deelnemer bezwaar heeft tegen het opnemen van gegevens in het klantenbestand dan kan de deelnemer dat door middel van een schrijven of een e-mail (gericht aan:
[email protected]) aangeven. De gegevens van een deelnemer worden vertrouwelijk behandeld en niet zonder toestemming van de desbetreffende deelnemer aan derden verstrekt, tenzij enig wettelijk voorschrift hiertoe verplicht of dit noodzakelijk is voor een audit. NBA-VRC Opleidingen handelt in overeenstemming met de Wet bescherming persoonsgegevens. Artikel 11. Permanente Educatie 1. NBA-VRC Opleidingen verstrekt een deelnemer die heeft deelgenomen aan een opleiding een deelnamebewijs indien de deelnemer de presentielijst bij aankomst en vertrek tekent. 2. NBA-VRC Opleidingen is een CEDEO erkende opleidingsinstellingen. Het opleidingsaanbod wordt als erkend opleidingsaanbod aangemeld bij CEDEO. 3. Een opleiding is, tenzij anders aangegeven, een aangemelde opleiding door een erkende PE-instelling in de zin van de nadere voorschriften permanente educatie (www.NBA.nl). Artikel 12. Intellectueel eigendom Het is niet toegestaan om enig(e) van of namens NBA-VRC Opleidingen in het kader van de opleiding verkregen informatie en (werk)materiaal, al dan niet met inschakeling van derden, geheel of ten dele te verveelvoudigen, te openbaren of te exploiteren. Het maken van beeld- en/of geluidopnamen tijdens de opleiding is uitdrukkelijk verboden. NBA, een door NBA-VRC Opleidingen ingeschakelde derde dan wel de docent is auteursrechthebbende op het lesmateriaal, voor zover het lesmateriaal niet anders vermeld. Artikel 13. Rechts- en forumkeuze Op alle overeenkomsten met NBA-VRC Opleidingen is Nederlands recht van toepassing. Alle geschillen voortvloeiende uit overeenkomsten met NBA-VRC Opleidingen worden voorgelegd aan de bevoegde rechter te Amsterdam.
Oktober 2014, NBA, Afdeling NBA-VRC Opleidingen, Postbus 7984, 1008 AD AMSTERDAM.
Artikel 9. Overmacht 1. In het geval dat NBA-VRC Opleidingen door overmacht wordt verhinderd om de overeengekomen dienstverlening/ werkzaamheden geheel of gedeeltelijk uit te voeren, heeft NBA-VRC Opleidingen het recht om de uitvoering van de overeenkomst op te schorten of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, dit naar keuze van NBA-VRC Opleidingen, zonder dat NBA-VRC Opleidingen tot vergoeding van enige schade is gehouden. 2. Onder overmacht wordt mede - maar niet uitsluitend - verstaan verhinderingen aan de zijde van de docent, zoals verhindering door (persoonlijke) omstandigheden als ziekte of overlijden van de docent dan wel naasten van de docent en omstandigheden in weer of verkeer die een vertraging of verhindering van de docent veroorzaken.
107 NBA-VRC_COVER (Okt14).indd 4
31-10-14 13:16
Postbus 7984 1008 AD Amsterdam Antonio Vivaldistraat 2-8 1083 HP Amsterdam T 020 301 04 05 (cursusinschrijvingen) T 020 301 03 15 (inhoudelijke informatie) E
[email protected] I nbavrc.nl
Scan de QR-code met de QR-lezer op uw smartphone. U komt direct op de site van NBA-VRC Opleidingen.
NBA-VRC_COVER (Okt14).indd 1
31-10-14 13:16