AA) en registercontrollers (RC)

NBA-VRC Opleidingen Voorjaar 2013

Accountants in business (RA/AA) en registercontrollers (RC)

OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL DAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT O KENNIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDA NIS TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KE TELT OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNI OMDAT KENNIS TELT OMDAT KENNIS TEL

nbavrc.nl

Inhoudsopgave

Voorwoord

Voorwoord 3 Samenwerking Overzicht per kennisgebied voorjaar 2013 4 Dit cursusaanbod is ontwikkeld door NBA-VRC Opleidingen. Chronologisch overzicht voorjaar 2013 6 NBA-VRC is een samenwerking tussen de NBA (accountants NBA-VRC en NBA-VRC Opleidingen 8 in business) en de VRC (registercontrollers). NBA-VRC OpleiProgrammaraad 9 dingen is CEDEO-erkend. Praktische informatie 10 Incompany cursussen 14 Meer weten/aanmelden? Speciaal voor u uitgelicht 15 Kijk voor de meest actuele informatie, uitgebreidere cursus omschrijvingen en beschikbare plaatsen op onze website: Kennisgebieden: www.nbavrc.nl. • Online learning 16 • Verplicht onderwerp 18 Wilt u persoonlijk contact of een advies: • Specials 20 Telefoon: 020 - 301 04 05 (cursusinschrijvingen) of • Algemeen & strategisch management 30 020 - 301 03 14 (inhoudelijke informatie) • Externe verslaggeving 35 Fax: 020 - 301 03 02 • Finance 44 E-mail: [email protected] • Fiscaal & recht 50 • Governance & assurance 56 • IT & assurance 61 Interviews: Andrea Willemse • Management accounting & control 66 Opmaak: Madeggs • Persoonlijke vaardigheden 77 Druk: Jurriaans Lindenbaum Grafimedia • Risicomanagement 87 (Wets)wijzigingen en zetfouten voorbehouden.

Interviews: • drs. ir. Mark Boerekamp RA 17 • drs. Henri van Horn RA RC 19 • drs. Ellen Bien RC 29 • drs. Bianca Tetteroo RA 34 • Maarten Haast AA RC 43 • mr. Riet Nelisse RC 49 • drs. Jan Lobbezoo RA 55 • drs. Evert Koning RA RE CISA 60 • drs. Gijsbert de Zoeten RC 65 • drs. Roderik Meeder RA 76 • prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA 86 Aanmeldingsformulier 91 Cursusaanbod voor openbaar accountants 92 Algemene voorwaarden 93

Een kijkje in de keuken van de ander? Van alle trainingen die ik heb gevolgd, heb ik vooral de cursussen waarbij je met andere deelnemers ervaringen uitwisselt, ervaren als inspirerend. In deze tijd waarin er telkens nieuwe vragen worden gesteld en de omgeving om ons heen verandert, helpt het als je ervaringen met anderen kunt uitwisselen en daardoor je blikveld vergroot. Ik werk bij Cosun, een coöperatie van zo’n 10.000 Nederlandse bietentelers die internationaal opereert en agrarische grondstoffen afzet naar de voedingsmiddelensector. Voor de 3600 medewerkers is een kleinschalig opleidingsprogramma opgezet. Het leuke daarvan is dat het gelegenheid biedt om ervaringen uit te wisselen met collega’s van andere bedrijfsonderdelen. Daarnaast wordt een groot deel van de opleidingen - afhankelijk van de persoonlijke opleidingsbehoefte - verder ingevuld met opleidingen van externe opleidingsbureaus. Ook het cursusaanbod van NBA-VRC Opleidingen biedt een goede mogelijkheid om met mensen uit andere bedrijfstakken en sectoren ervaringen te delen. Soms zijn ervaringen herkenbaar, soms ook niet. Maar het biedt je in ieder geval een kijkje in de keuken van een ander. Dit soort uitwisseling is naast de theorie of de geboden best practice vaak net zo leerzaam. In 2012 volgde ik de verplichte training beroepsethiek. Het leuke was de diversiteit van de deelnemers: zowel wat betreft functies als wat betreft branches waarin een ieder werkzaam was . Tijdens de bespreking van de ethische dilemma’s was het interessant om te zien dat deelnemers verschillende afwegingen maakten. Die uitwisseling van persoonlijke ervaringen en praktijksituaties biedt naar mijn mening een meerwaarde ten opzichte van training die primair gericht is op het verwerven van (vaktechnische) kennis. In het programma-aanbod van NBA-VRC Opleidingen wordt daarvoor de ruimte gecreëerd. Deze cursusgids bevat een scala van trainingen om je zelf verder te ontwikkelen en tegelijkertijd ideeën uit te wisselen met vakgenoten die met hun voeten ergens anders in de klei staan. Een kijkje in de keuken van een ander, wie laat er zo’n kans gaan?

drs. Tine van de Werken RA, CFO Royal Cosun

3

Overzicht per kennisgebied Titel

Data 2013

PE

Pagina

Online learning FinanceMentor diversen 1/2/3 per module 16 Verplicht onderwerp Verplichte training Beroepsethiek diverse data 8 18 Specials Actualiteiten-dagen 2013 NIEUW 18 april, 23 mei, 14 juni, 26 september 22 20 Fraudedagen NIEUW 27 mei, 24 juni, 19 september 9 21 Financial Executive Programme (FEP) 2013 VERNIEUWD 13 - 17 mei en 10 - 14 juni 80 22 Mastercourse voor financieel managers 2013 NIEUW 26 - 28 juni of 30 september - 2 oktober 20 23 Summercourse voor financieel managers 2013 NIEUW 21 - 23 augustus of 28 - 30 augustus 20 24 Mastercourse publieke sector VERNIEUWD 27 - 29 mei 20 25 Masterclass operational excellence for financial executives 25 en 26 maart 13 26 Masterclass fusie & overname 16 en 17 mei 15 27 Masterclass inrichting financiële functie 30, 31 mei en 28 juni 20 28 Algemeen & strategisch management Dynamisch leiderschap 5 - 7 juni en 2 - 4 oktober 35 30 Actualiteiten strategisch management 14 juni 6 31 Strategie implementatie 30 en 31 mei 13 32 Scenarioplanning 19 juni 7 33 Externe verslaggeving Basiscursus IFRS 19 - 21 maart 20 35 Update externe verslaggeving voor accountants in business 18 april 4 36 Update IFRS 2013 VERNIEUWD 24 april 7 37 To lease or not to lease 12 juni 6 38 Basiscursus Solvency II 4 juni 5 39 Leergang Solvency II voor de financial start 22 maart 32 40 Basel III 16 mei 6 41 Fast closing en toch effectief rapporteren 28 mei 6 42 Finance Strategic finance 4 en 5 juni 13 44 Financiële instrumenten: derivaten 18 en 19 juni 14 45 Rentederivaten; productkennis en zorgplicht NIEUW 22 en 23 april 13 46 Financiering en financieringsdocumentatie 4 april 7 47 Best practices in business valuation 16 en 17 april 12 48 Fiscaal & recht Zorgplicht in concernverband 28 mei 6 50 Actualiteiten ondernemingsrecht 20 juni 5 51 Due diligence NIEUW 12 juni 9 52 Faillissementsfraude NIEUW 19 september 3 53 Corporate recovery 26 maart 8 54

Titel

Data 2013

PE

Pagina

Governance & assurance Actualiteiten corporate governance NIEUW 23 mei 6 56 Governance, risk & compliance NIEUW 29 mei 6 57 Masterclass internal control 20 juni 7 58 Horizontaal toezicht 9 april 6 59 IT & assurance IT security trends NIEUW 11 april 4 61 Controleverklaring bij XBRL jaarrekening NIEUW 24 april 4 62 AO nieuwe stijl 23 april 6 63 Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? 25 juni 6 64 Management accounting & control Fundamentals of pricing for controllers 22 en 23 mei 12 66 Een nieuwe kijk op budgeting? 6 juni 6 67 Lean management NIEUW 24 april of 10 oktober 6 68 Lean accounting NIEUW 25 april of 11 oktober 6 69 De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement 10 juni 6 70 Optimaliseer uw planning en control 24 mei 6 71 Actualiteiten management control 19 april of 26 september 6 72 Management control in winstgerichte organisaties 14 en 15 mei 14 73 Treasury control 27 maart 5 74 De rol van de controller in de publieke sector 23 april 6 75 Persoonlijke vaardigheden Coaching op aanvraag 13 77 De controller als business partner 21 en 22 mei 14 78 Decision support in de praktijk 18 en 19 maart 14 79 Inzicht in en invloed op krachtenvelden 24 en 25 juni 14 80 Het herkennen van fraudesignalen NIEUW 24 juni 3 81 Effectief onderhandelen NIEUW 6 en 7 juni 12 82 Snellezen en mindmapping 12 april of 29 mei 7 83 Effectief tijdbeheer voor financiële professionals 22 januari of 25 april 8 84 Profit from English 11 en 18 juni 18 85 Risicomanagement Frauderisico’s, witwassen en integriteit 14 mei 6 87 Vastgoedfraude NIEUW 27 mei 3 88 Bank risk management: value chain analysis 11 juni 6 89 Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie 27 juni 6 90 Speciaal voor de publieke sector Mastercourse publieke sector VERNIEUWD 27 - 29 mei 20 25 De rol van de controller in de publieke sector 23 april 6 75 Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie 27 juni 6 90

4

5

Chronologisch overzicht

6

Data 2013

Titel

PE

Pagina

diverse data in 2013 op aanvraag 22 januari 18 en 19 maart 19 - 21 maart start 22 maart 25 en 26 maart 26 maart 27 maart 4 april 9 april 11 april 12 april 16 en 17 april 18 april 18 april, 23 mei, 14 juni, 26 sept. 19 april 22 en 23 april 23 april 23 april 24 april 24 april 24 april 25 april 25 april 13 - 17 mei en 10 - 14 juni 14 mei 14 en 15 mei 16 mei 16 en 17 mei 21 en 22 mei 22 en 23 mei 23 mei 24 mei 27 mei 27 - 29 mei 27 mei, 24 juni, 19 september

Verplichte training Beroepsethiek Coaching Effectief tijdbeheer voor financiële professionals Decision support in de praktijk Basiscursus IFRS Leergang Solvency II voor de financial Masterclass operational excellence for financial executives Corporate recovery Treasury control Financiering en financieringsdocumentatie Horizontaal toezicht IT security trends NIEUW Snellezen en mindmapping Best practices in business valuation Update externe verslaggeving voor accountants in business Actualiteiten-dagen 2013 NIEUW Actualiteiten management control Rentederivaten; productkennis en zorgplicht NIEUW AO nieuwe stijl De rol van de controller in de publieke sector Update IFRS 2013 VERNIEUWD Controleverklaring bij XBRL jaarrekening NIEUW Lean management NIEUW Lean accounting NIEUW Effectief tijdbeheer voor financiële professionals Financial Executive Programme (FEP) 2013 VERNIEUWD Frauderisico’s, witwassen en integriteit Management control in winstgerichte organisaties Basel III Masterclass fusie & overname De controller als business partner Fundamentals of pricing for controllers Actualiteiten corporate governance NIEUW Optimaliseer uw planning en control Vastgoedfraude NIEUW Mastercourse publieke sector VERNIEUWD Fraudedagen NIEUW

8 18 13 77 8 84 14 79 20 35 32 40 13 26 8 54 5 74 7 47 6 59 4 61 7 83 12 48 4 36 22 20 6 72 13 46 6 63 6 75 7 37 4 62 6 68 6 69 8 84 80 22 6 87 14 73 6 41 15 27 14 78 12 66 6 56 6 71 3 88 20 25 9 21

Data 2013

Titel

PE

Pagina

28 mei 28 mei 29 mei 29 mei 30 en 31 mei 30, 31 mei en 28 juni 4 juni 4 en 5 juni 5 - 7 juni en 2 - 4 oktober 6 juni 6 en 7 juni 10 juni 11 juni 11 en 18 juni 12 juni 12 juni 14 juni 18 en 19 juni 19 juni 20 juni 20 juni 24 juni 24 en 25 juni 25 juni 26 - 28 juni 27 juni 21 - 23 augustus 28 - 30 augustus 19 september 26 september 30 september - 2 oktober 10 oktober 11 oktober

Fast closing en toch effectief rapporteren Zorgplicht in concernverband Governance, risk & compliance NIEUW Snellezen en mindmapping Strategie implementatie Masterclass inrichting financiële functie Basiscursus Solvency II Strategic finance Dynamisch leiderschap Een nieuwe kijk op budgeting? Effectief onderhandelen NIEUW De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement Bank risk management: value chain analysis Profit from English To lease or not to lease Due diligence NIEUW Actualiteiten strategisch management Financiële instrumenten: derivaten Scenarioplanning Actualiteiten ondernemingsrecht Masterclass internal control Het herkennen van fraudesignalen NIEUW Inzicht in en invloed op krachtenvelden Business Intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Mastercourse voor financieel managers 2013 NIEUW Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie Summercourse voor financieel managers 2013 NIEUW Summercourse voor financieel managers 2013 NIEUW Faillissementsfraude NIEUW Actualiteiten management control Mastercourse voor financieel managers 2013 NIEUW Lean management NIEUW Lean accounting NIEUW

6 42 6 50 6 57 7 83 13 32 20 28 5 39 13 44 35 30 6 67 12 82 6 70 6 89 18 85 6 38 9 52 6 31 14 45 7 33 5 51 7 58 3 81 14 80 6 64 20 23 6 90 20 24 20 24 3 53 6 72 20 23 6 68 6 69

7

NBA-VRC en NBA-VRC Opleidingen

Programmaraad

NBA-VRC NBA-VRC is een samenwerking tussen de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants en de Vereniging van Registercontrollers. De doelgroep omvat hiermee meer dan 8.300 accountants in business (RA/AA) en 3.300 registercontrollers (RC) die werkzaam zijn in het financieel management en hun vakkennis willen bijhouden en aanscherpen. NBA-VRC ondersteunt hierbij door onder andere een breed aanbod van opleidingen, het vaktijdschrift MCA, branchegroepen en onderzoeken. Daarnaast wordt het onderlinge netwerk versterkt door middel van het Jaarcongres, BoardRoom Meetings en andere ledenbijeenkomsten, bijvoorbeeld bij familiebedrijven.

Om een blijvend kwalitatief hoogstaand cursusaanbod te behouden is de programmaraad opgericht. De programmaraad is kritisch, adviserend en ondersteunend met betrekking tot de ontwikkeling van het cursusaanbod bestemd voor accountants in business, registercontrollers en andere financiële professionals.

NBA-VRC Opleidingen NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers en werkt nauw samen met NBA Opleidingen (cursussen voor openbaar-, intern- en overheids accountants).

prof. dr. Eddy Vaassen RA professor, Universiteit van Tilburg

drs. Henny Kapteijn RA zelfstandig bestuursadviseur

drs. Arjan Kaaks RC CFO & Member Executive Board Maxeda DIY

Kritisch De programmaraad kijkt met een kritische blik of het cursusaanbod voldoet aan de opleidingsbehoeften van de leden wat betreft inhoud, vorm (manier van leren) en differentiatie binnen de doelgroep (o.a. branche en loopbaanfase).

Het totale cursusaanbod is verdeeld over drie cursusgidsen: - accountants in business & registercontrollers (NBA-VRC Opleidingen) - openbaar accountants (NBA Opleidingen) - intern accountants en overheidsaccountants (NBA Opleidingen en NBA-VRC Opleidingen) Het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers staat op www.nbavrc.nl. Het cursusaanbod voor openbare accountants, intern accountants en overheidsaccountants en het cursusaanbod van NBA-VRC Opleidingen staat op www.nbaopleidingen.nl.

Wilt u een andere cursusgids ontvangen? Voor u ligt het cursusaanbod voor accountants in business en registercontrollers. Wilt u het cursusaanbod van een andere beroepsgroep ook ontvangen, dan kunt u dit bestellen via www.nbavrc.nl of via www.nbaopleidingen.nl

Adviserend De programmaraad geeft gevraagd en ongevraagd advies. Zij is een klankbord voor het bestaande aanbod en de verdere ontwikkeling ervan. Hierbij worden de trends, ontwikkelingen en thema’s in het vakgebied op de voet gevolgd.

drs. Tine van de Werken RA drs. Mark Goedhart RC CFO, Royal Cosun zelfstandig organisatieadviseur Heart Way

drs. Peter van Rood RC CFA corporate director treasury, AkzoNobel

Leden programmaraad Het NBA-VRC bestuur benoemt de programmaraad en streeft naar een evenwichtige samenstelling. Criteria zijn onder andere de werkervaring van de programmaraadleden en kennis van opleidingsbehoeften van leden, trends & ontwikkelingen in het vakgebied. De programmaraadleden zijn met name RA’s en RC’s die komen uit diverse branches en bedrijven, aangevuld met vertegenwoordiging van docenten en wetenschap.

Daphne Kolk MMI programmamanager NBA-VRC Opleidingen

8

9

Praktische informatie

Partners Het aanbod, samengesteld door NBA-VRC Opleidingen, bestaat uit een mix van één- en meerdaagse programma’s verzorgd door praktijkgerichte docenten en gerenommeerde opleidingsinstituten. Partners waarmee wij onder andere samenwerken zijn:

Als accountant in business en registercontroller bent u, volgens de regeling permanente educatie van zowel de NBA als de VRC, verplicht uw basiskennis te onderhouden en ontwikkelingen binnen uw vakgebied bij te houden. NBA-VRC Opleidingen biedt een uitgebreid en uitgebalanceerd aanbod waarmee u ruimschoots aan die verplichting kunt voldoen. PE-punten In beginsel staat ieder uur besteed aan permanente educatie gelijk aan 1 PE-punt. Dit kan bijvoorbeeld het volgen van één uur college zijn of één uur voorbereidingstijd voor een cursus. Als deelnemer krijgt u na afloop een bewijs van deelname. Daarmee kunt u uw PE-activiteiten registreren. Meer informatie over de PE-regeling vindt u op www.nbavrc.nl

Europees Instituut voor Certified Public Controllers

Verschillende kennisniveaus en onderwijsvormen Het cursusaanbod van NBA-VRC Opleidingen bestaat uit één- en meerdaagse cursussen ingedeelt in 3 niveaus: fundamental, advanced en expert.

Expert Verdieping voor senior financial executives (advanced +)

en ep rdi Ve

Kennisgebieden NBA-VRC Opleidingen heeft het cursusaanbod ingedeeld naar kennisgebied. Ieder kennisgebied heeft een andere kleur waardoor u snel kunt bladeren naar de kennisgebieden die voor u interessant zijn. U vindt ook dit voorjaar weer een aantal nieuwe en vernieuwde trainingen. Aanbod cursussen voor de publieke sector Bij het tot stand brengen van een specifiek op de public controller gericht cursusaanbod is NBA-VRC Opleidingen een samenwerking aangegaan met het European Institute for Certified Public Controllers (EICPC). Leden van het EICPC mogen tegen de ledenprijs deelnemen aan cursussen die specifiek gericht zijn op de publieke sector. Zie pagina 5 voor het cursusaanbod onder het kopje ‘Speciaal voor de publieke sector’.

Advanced Verdieping op specifieke onderwerpen, voor RA’s, AA’s en RC’s die fundamentals beheersen

Fundamental Cursussen op postdoctoraal niveau Verbreden & updaten

Het niveau van de cursus wordt aangegeven door het aantal oranje blokjes:

fundamental

advanced

expert

Wilt u weten of het niveau van de cursus geschikt voor u is, bel voor advies met 020 - 301 04 05 of mail naar [email protected].

10

11

Praktische informatie NBA-VRC Opleidingen heeft voor u de programma’s ingedeeld in verschillende onderwijsvormen. Zo weet u van te voren goed wat u van de bijeenkomst kunt verwachten.

12

•

Cursus Lesstof, bestaande uit een samenhangend geheel van onderwerpen, met veel aandacht voor het bespreken van de eigen situatie en het uitwisselen van meningen. Er is veel interactie met de docent(en) en de andere deelnemers, vaak mede aan de hand van praktijkcases. Een cursus bestaat doorgaans uit een halve dag tot drie dagen, waarvan maximaal drie aaneengesloten. Het aantal deelnemers is, afhankelijk van de cursusopzet, circa tien tot dertig personen.

•

Seminar Dit is een bijeenkomst die doorgaans niet langer duurt dan één dag, met één of twee sprekers die diep ingaan op het thema. De nadruk ligt op het overbrengen van kennis en meningen, de interactie tussen sprekers en deelnemers beperkt. Het aantal deelnemers varieert van dertig tot zeventig personen.

•

Mastercourse/class Eén of meerdere docenten presenteren lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen, bedoeld voor deelnemers die de basiskennis beheersen: beslist geen beginnersmaterie. De mastercourse/class kan zowel een theoretisch karakter hebben, als zeer praktijkgericht zijn.

•

Leergang Een leergang is een cursus met minimaal drie bijeenkomsten verspreid over een periode van een aantal maanden. Een leergang verdiept zowel theoretisch als praktisch uw kennis over een bepaald onderwerp. Verschillende topdocenten gaan diep in op een bepaald thema. Het aantal deelnemers ligt tussen de tien tot dertig personen.

•

Training De nadruk ligt op individuele vaardigheidsoefeningen. Het maximum aantal deelnemers per groep is vijftien of lager.

•

Online learning Leren via internet op een moment dat het u uitkomt! Online learning is alleen toegankelijk voor leden.

•

Blended learning Een combinatie van online learning gevolgd door een cursus op locatie.

Informatie over NBA-VRC Opleidingen • De meest actuele informatie vindt u op onze website: www.nbavrc.nl • Leden van NBA en VRC informeren wij geregeld over het cursusaanbod via mailingen. • Uiteraard kunt u ons ook bereiken - per telefoon: 020 - 301 04 05 (cursusinschrijvingen) - per telefoon: 020 - 301 03 14 (inhoudelijke informatie) - per fax: 020 - 301 03 02 - per mail: [email protected] Algemene voorwaarden Lees vóór inschrijving de algemene voorwaarden voor meer informatie over uw deelname aan onze cursussen, zie pagina 93, 94 en 95. U kunt de algemene voorwaarden ook nalezen op onze website. Aanmelden Bij voorkeur meldt u zich uiterlijk vier weken voor aanvang van een cursus aan. Zo kunnen wij de belangstelling peilen en indien nodig een extra bijeenkomst plannen. Bovendien dient u zich voor sommige cursussen tijdig voor te bereiden. Aanmelden kan via onze website www.nbavrc.nl of via het aanmeldingsformulier achter in deze brochure op pagina 91 of 92. Prijzen De prijzen in deze cursusgids gelden tot en met augustus 2013 en zijn vermeld onder voorbehoud van (wets)wijzigingen en zetfouten. Leden van de VRC en de NBA, kortweg ‘leden’ genoemd, nemen deel tegen een gereduceerd tarief. Leden van de EICPC kunnen bij de publieke cursussen deelnemen tegen een gereduceerd tarief. Zie pagina 5 voor het cursusaanbod onder het kopje ‘Speciaal voor de publieke sector’. De prijzen worden bij de cursus vermeld. In de prijzen zijn de documentatie en catering inbegrepen, tenzij anders vermeld. Bij meerdaagse sessies zijn logies en ontbijt inbegrepen (tenzij anders vermeld); bij inschrijving voor een meerdaagse cursus geeft u aan of u prijs stelt op hotelaccommodatie. Persoonlijke consumpties, telefoon- en parkeerkosten zijn voor eigen rekening. BTW vrijgesteld NBA-VRC (voorheen CI) en de NBA (NIVRA) staan beide definitief ingeschreven in het Register Kort Beroepsonderwijs van het CRKBO (Centraal Register Kort Beroepsonderwijs). Door de inschrijving zijn beide instellingen aangemerkt als ‘erkende instelling volgens de Europese BTW richtlijn’ en daardoor zijn de onderwijsactiviteiten vrijgesteld van BTW. Afhankelijk van de formele fusie kan dit worden aangepast. In dat geval zijn de prijzen op www.nbavrc.nl en www.nbaopleidingen.nl leidend. CEDEO De afgelopen jaren zijn onze cursussen door de deelnemers zeer hoog gewaardeerd. NBA-VRC Opleidingen is CEDEO-erkend.

13

Incompany cursussen

Speciaal voor u uitgelicht

Voor alle (register)controllers, accountants in business en professionals in het financieel-economisch management

Vijf nieuwe programma’s

Wilt u met meerdere collega’s deelnemen aan een cursus die is toegespitst op de wensen en behoeften van uw organisatie? Wij werken graag samen met u aan een incompany met een programma op maat. Het afgelopen jaar heeft NBA-VRC Opleidingen voor veel organisaties, zowel profit- als non-profit incompany programma’s verzorgd rondom diverse financiële thema’s. De voordelen van incompany op een rij: Op maat Een incompany cursus is op maat gemaakt. Bij voorkeur met voorbeelden uit de dagelijkse praktijk zodat u en uw collega’s het geleerde direct in uw werk kunnen toepassen. Besparing van kosten en tijd Incompany cursussen bieden aantrekkelijke kostenvoordelen. Een cursus op maat is al snel goedkoper dan deelnemers individueel een cursus te laten volgen. De programma’s zijn precies zo lang als nodig is om de doelstelling te bereiken. U heeft natuurlijk ook invloed op de prijs doordat u meebeslist over de duur, cursusopzet en locatie. Daardoor kunt u ook besparen op reistijd en reiskosten. Topdocenten Wij maken graag gebruik van onze goede contacten met topdocenten en partnerorganisaties. Veel docenten combineren het hoogleraarschap met een functie in het bedrijfsleven of de publieke sector. Zij passen de cursus vaardig aan uw praktijksituatie aan. Full-service NBA-VRC Opleidingen heeft veel ervaring en pakt indien gewenst, graag de complete organisatie van uw incompany, team- of heidag op. Neem gerust contact op voor inspiratie en voorbeelden.

14

Engelstalig NBA-VRC Opleidingen ontwikkelt tevens incompany cursussen in het Engels, zodat ook uw internationale medewerkers kunnen deelnemen. Ook verzorgen wij incompany cursussen in het buitenland. Verplichte training Beroepsethiek op maat? De training Beroepsethiek is verplicht voor accountants in business en wordt ook in 2013 weer aangeboden. Wij verzorgen de training ook incompany en op maat. Voor meer informatie over de training, zie pagina 18. Advies nodig en/ of meer informatie? Daphne Kolk is uw programmamanager. Zij is bekend met de ontwikkelingen binnen het financieel-economisch vakgebied en kan u daarom adviseren over relevante vaktechnische onderwerpen en vaardigheidstrainingen. Voor meer informatie over de mogelijkheden kunt u vrijblijvend contact opnemen met Daphne Kolk 020 - 301 02 48 of [email protected] Kwaliteit gewaarborgd via keurmerk; CEDEO NBA-VRC Opleidingen heeft een CEDEO-erkenning. In de laatste audit gaf meer dan 90% van onze opdrachtgevers aan ‘tevreden tot zeer tevreden’ te zijn over onze dienstverlening, de samenwerking en de behaalde resultaten.

Onze klanten zijn onder andere: ABN AMRO, Achmea, Arcadis, AEGON, APG, ConQuaestor, CRH, Delta Lloyd, DNB, Essent, Heineken, Infinitas, ING, KLM, NS, Nuffic, PGGM, PostNL, PT Partners, Rabobank, SABIC, Vattenfall, Vodafone en Yacht.

Als financial wilt u uw professionele kennis op peil houden. Het uitzoeken van een passende cursus kost echter veel tijd. NBA-VRC Opleidingen heeft voor u vier kwalitatief hoogstaande programma’s geselecteerd waarmee u uw kennis op peil houdt, verbreedt en/of verdiept en in één keer aan uw PE-verplichting voor 2013 voldoet. Bent u accountant in business, vergeet dan niet om u in te schrijven voor de Verplichte training Beroepsethiek. Voor meer informatie ga naar pagina 18.

Actualiteiten-dagen 2013

Financial Executive Programme (FEP) 2013

Een complete update, verspreid over het jaar op de voor u relevante kennisgebieden. Volg de Actualiteiten-dagen 2013 en u bent gegarandeerd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van corporate governance, strategisch management, management control en externe verslaggeving. Ga naar pagina 20 voor het gedetailleerde programma.

FEP brengt u in tien dagen op de hoogte van de laatste inzichten en ontwikkelingen op het vakgebied van de controller en financieel manager. Bestemd voor (post) academisch opgeleiden met rond de 10 jaar werkervaring. Het FEP wordt verzorgd door topdocenten, INSEAD professoren en professionals van o.a. Philips, AkzoNobel en Unilever. Ga naar pagina 22 voor het gedetailleerde programma.

Mastercourse voor financieel managers 2013

Leergang Solvency II voor de financial

Een driedaags multidisciplinair programma dat verdieping brengt op specifieke onderwerpen. Mathieu Weggeman neemt u mee in de wereld van professional leadership. Durft u te differentiëren? Speel de business game en ondervindt wat ‘CEO-risk’ is. En ga vervolgens aan de slag met Integrated Reporting met prof. dr. Dick de Waard. Ga naar pagina 23 voor het gedetailleerde programma.

Deze 5-daagse leergang brengt u de essentiële kennis en kunde bij van Solvency II regelgeving vanuit de praktijk. U krijgt meer inzicht in de implementatie en de daarmee gepaard gaande problematiek van governance, risicobeheer en beheersing. Ga naar pagina 40 voor het gedetailleerde programma.

Heeft u vragen of wilt u advies, stel uw vraag via [email protected] of 020 - 301 04 05

15

Verplicht onderwerp

Interview Mark Boerekamp Online learning: leren op een moment dat het u uitkomt! FinanceMentor – Your Financial Update Online: vakinhoudelijke online learning Volgt u uw opleidingen het liefst wanneer het u uitkomt en op een plek waar u niet gestoord wordt? Dan is het online learning programma FinanceMentor misschien iets voor u. U kunt kiezen uit ruim 80 vakinhoudelijke cursussen over internationale accounting, audit, economie, management en finance die u op uw eigen tempo volgt. Met online learning van FinanceMentor: • beschikt u iedere maand over twee of drie nieuwe cursussen, gericht op actuele onderwerpen; • volgt u cursussen van hoge kwaliteit die zijn voorzien van audio, video, samenvattingen en tests; • hebt u toegang tot 80 cursussen die staan voor 150 PE-punten. Prijzen: Geldig: PE-punten: Bijzonderheden:

$ 500,- (let op: prijs in USD te betalen per creditcard. Ter informatie: bij een EUR / USD koers van 1,30 is de prijs € 385) 12 maanden toegang 1 tot 3 PE-punten per cursus Alleen voor leden. Omdat de aanmelding en betaling via onze Amerikaanse partner Smartpros gaat, is de prijs in dollars en zijn de cursussen Engelstalig. Ga naar nbavrc.nl voor een gratis demo.

“Transparantie leidt altijd tot verbetering” Iedere accountant in business krijgt in 2012 of 2013 te maken met een training Beroepsethiek. Pensioenuitvoeringsbedrijf APG, gevestigd in Heerlen, vroeg NBA-VRC Opleidingen deze training bij hen ‘incompany’ te organiseren. Nu, enkele maanden later, vragen wij Mark Boerekamp RA, COO en lid van de raad van bestuur van APG, hoe hij op de training terugkijkt. “In onze organisatie zijn tientallen RA’s, RC’s en andere finance professionals werkzaam in verschillende vakgebieden, zoals Finance, Risk en Operations. Wij wilden graag een training Beroepsethiek organiseren. Vanwege de omvang en diversiteit van onze groep lag een incompany training voor de hand. NBA-VRC Opleidingen heeft deze voor ons verzorgd.” “In de training werkten we met dilemma’s uit onze eigen organisatie. Dat leidde tot nieuwe perspectieven en frisse inzichten. Doordat mensen de dilemma’s herkenden in hun dagelijkse praktijk, is het onderwerp ook echt gaan leven. Er is meer transparantie ontstaan. En transparantie leidt altijd tot verbetering.” “Het is interessant om te zien dat mensen vanuit verschillende rollen en persoonlijkheden anders omgaan met hetzelfde dilemma. Door met je collega’s over je persoonlijke ethische oordeelsvorming te praten, begrijp je van elkaar beter in welk spanningsveld je opereert en waarom je bepaalde keuzes maakt. Dat begrip heeft binnen de groep tot een positief effect geleid, ook op de langere termijn. Overigens is het wel cruciaal dat mensen zich open durven te stellen tijdens de training. Op zo’n dag moeten hiërarchieën komen te vervallen. Mensen moeten zich veilig voelen om hun eigen dilemma’s te bespreken en eerlijke feedback te kunnen geven aan anderen.”

Twee cursussen uitgelicht:

Should Sustainability Be on Your Balance Sheet?

Business in the Cloud: What You Need To Know

Capital markets as well as regulators are showing increased interest in annual reporting on a company’s performance in meeting its environmental, social and governance sustainability goals. Michael Krzus, coauthor of “One Report: Integrated Reporting for a Sustainable Strategy,” examines why more businesses are integrating nonfinancial information with their financial reporting systems.

Most companies are actively considering the implementation of cloud computing for their organization: delivering software as a service, rather than as a product. Michael Hugos, co-author of “Business in the Cloud,” focuses on how this innovation can potentially reduce your enterprise’s IT costs while increasing its agility.

Learning Objectives • define integrated reporting; • explain what is driving the trend towards integrated reporting; • describe the role of auditors in integrated reporting; • get involved in the integrated reporting movement.

16

Learning Objectives • explain what cloud computing is; • discuss the benefits of cloud computing; • identify applications suited to cloud computing; • describe implementation issues involved with cloud computing.

drs. ir. Mark Boerekamp RA

“Ik vind het goed dat Beroepsethiek een verplicht onderwerp is voor accountants in business. Het gaat over je eigen waarden en normen in de context van de organisatie; om het maken van de juiste keuzes vanuit ethisch perspectief. Daar heeft iedereen mee te maken, terwijl er maar weinig over gesproken wordt omdat het vaak zo ontastbaar is. Juist daarom is het goed om er eens ‘gedwongen’ bij stil te staan.” “Binnen APG hebben wij het nodige gedaan om beroepsethiek in te bedden. Denk aan goede procedures, (gedrags) regels en een anoniem meldpunt. We besteden er ook aandacht aan via feedback, coaching en intervisie. Dat zijn belangrijke randvoorwaarden. Maar waar het werkelijk om draait, is een open, transparante cultuur waarin mensen zich vrij voelen om zaken bespreekbaar te maken. De training heeft ons verder op weg geholpen. Onze bewustwording is echt gegroeid en als mensen in een bepaalde situatie spanning ervaren, bespreken ze dit met elkaar. Samen maak je gemakkelijker een goede keuze.”

“Het gaat over je eigen waarden en normen in de context van de organisatie; om het maken van de juiste keuzes vanuit ethisch perspectief.” Mark Boerekamp

drs. ir. Mark Boerekamp RA, Chief Operations Officer APG

17 00

Verplicht onderwerp

Datum / Locatie: De trainingen worden op diverse data en verspreid door het land aangeboden. Voor een actueel overzicht: www.nbavrc.nl Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 495 PE-punten: 8

Specials

Verplichte training Beroepsethiek Voor accountants in business November 2010 verscheen het NBA rapport ‘Lessen uit de kredietcrisis, Plan van Aanpak’. Een van de kernthema’s in het rapport is verbetering van de kwaliteit van de beroepsuitoefening van accountants. Een onderdeel van dit beroepsbrede programma is verplichte educatie in de vorm van een training Beroepsethiek voor accountants in business, gericht op gedragsverandering. De training is qua inhoud, doelstelling, werkwijze en omvang specifiek afgestemd op de pluriformiteit binnen de doelgroep accountants in business. Bent u openbaar, intern of overheidsaccountant? Dan bent u verplicht de training ‘Professioneel Kritische Instelling’ te volgen. Meer informatie staat op www.nba.nl/pe. Doelstelling De training beoogt (1) bewustwording, (2) het begrip en (3) de toepassing van ethische principes door de accountants in business te vergroten. Inhoud De verplichte training Beroepsethiek bestaat uit 2 delen; een pre-learning module die met name bestaat uit een online self-assessment en een trainingsdag. Het self-assessment bestaat uit een aantal vragen waarmee u inzicht krijgt in uw huidige ethische stijl en achterliggende waarden: uw sterke kanten en aandachtspunten. Na afloop ontvangt u een persoonlijk rapport dat u meeneemt naar de training. Er kan niet worden deelgenomen aan de trainingsdag indien u de pre-learning module niet heeft afgerond. De inhoud van de training richt zich op de volgende 5 aspecten: 1 2 3 4 5

Bijzonderheden: Wilt u de training Beroepsethiek incompany organiseren? Neem contact op met programmamanager Daphne Kolk (020 - 301 02 48) of via [email protected]

fundamental

18

Ethiek en de Verordening Gedragscode. Inzicht krijgen in de eigen ethiek (deugden, waarden en principes). Signaleren en hanteren van ethische dilemma’s. De bevordering en borging van ethische principes in het eigen handelen van de werkomgeving/organisatie. In lastige situaties ‘de rug recht houden’ en standvastig communiceren.

U krijgt de kaders van beroepsethiek voor accountants aangereikt. Vanaf het begin van de training gaan we met u in gesprek over ethiek en uw persoonlijke ethische oordeelsvorming en ethisch handelen. Tijdens de training staan zowel dilemma’s uit uw beroepsgroep als uw eigen dilemma’s centraal. Theorie en praktijk wisselen elkaar af en we gebruiken interactieve werkvormen. Bovendien gaan we aan de slag met vaardigheden die nodig zijn voor het ethisch handelen in de beroepspraktijk.Kortom na deze training loopt u opgefrist, geïnspireerd en met gedegen handvatten op zak naar buiten. Bestemd voor De training Beroepsethiek is verplicht voor accountants in business (RA/AA). Docent(en) • De Verplichte training Beroepsethiek wordt verzorgd door twee ervaren trainers van KPMG Integrity. De trainers zijn een combinatie van gedrags- en inhoudelijke trainers met ervaring in het werkgebied van de accountant in busi ness. Door de inzet van zowel kennis (van relevante regelgeving, actuele discussies rond ethische principes en het accountantsberoep), als de ervaring met het aanleren van vaardigheden in relatie tot dilemma’s, zorgen zij gezamenlijk voor een optimaal trainingsresultaat.

Interview Henri van Horn “Permanente educatie is vanzelfsprekend” Sinds oktober 2012 is Henri van Horn voorzitter van de Vereniging van Registercontrollers. Henri is een warm pleitbezorger van permanente educatie. Zelfs nu hij niet meer actief is in het vak blijft hij aan zijn ontwikkeling werken. “Permanente educatie mag dan een verplichting zijn, maar eigenlijk vind ik het een vanzelfsprekendheid. Als RA, AA of RC behoor je tot de top van financial professionals. Wie gedurende zijn hele carrière op dat hoge niveau wil functioneren, moet aan zijn ontwikkeling blijven werken. Want de financiële wereld verandert snel.”

drs. Henri van Horn RA RC

“Het financieel management staat de laatste jaren ter discussie door schandalen in verschillende organisaties - van banken tot woningbouwcorporaties en provincies. Meer dan ooit is het duidelijk hoe belangrijk goed gekwalificeerde mensen zijn voor een goed functionerende organisatie. Dat begint bij een goede basisopleiding. Maar daarmee ben je er niet. Ook als je eenmaal aan het werk bent, is het noodzakelijk om bij te blijven. De ontwikkelingen gaan snel en zaken worden steeds complexer. Als in de Verenigde Staten de huizenmarkt in elkaar zakt, heeft dat directe consequenties voor derivaten en andere constructies in Europa. Alles is verweven. Als je die actuele kennis mist, kun je je vak niet goed uitoefenen. Permanente educatie vormt een garantiestelling voor jouw kwaliteit en vakbekwaamheid.” Er zijn nogal wat opleidingen op het gebied van financieel management. “Het is nodig dat het kaf van het koren gescheiden wordt. De RA-, AA- of RC-titel is een eerste waarborg en geeft aan dat de accountant of controller bevoegd is. Maar hij moet ook bekwaam zijn. De International Federation of Accountants (IFAC) heeft naar aanleiding van de eerste financiële crisis International Education Standards opgesteld, waarin onder meer is bepaald dat RA’s en AA’s jaarlijks PE-punten moeten halen. Door de samenwerking van NBA en VRC geldt deze verplichting ook voor RC’s. Door de PE-verplichting kan de buitenwereld ervan op aan dat de accountant of controller op de hoogte is van relevante actuele ontwikkelingen. Door de vereisten van de IFAC komt er wereldwijd ook meer transparantie over opleidingskwalificaties en dat verbetert onze positie in de internationale arbeidsmarkt.” Henri van Horn werkte lang bij Shell en is nu actief binnen de beroepsorganisatie. “De verplichting tot permanente educatie is van de laatste jaren. Maar in mijn actieve beroepsleven heb ik altijd cursussen, congressen en seminars gevolgd en mijn vakliteratuur goed bijgehouden. Wie op het hoogste niveau wil functioneren, moet aan zichzelf blijven werken. Shell is een bedrijf waar dat ook gestimuleerd wordt. Ik besef dat er ook veel financial professionals werkzaam zijn bij kleinere bedrijven waar elke euro omgedraaid moet worden. Ook het aantal zzp’ers is flink gegroeid. Dan is vier- of vijfduizend euro per jaar voor opleidingen een flink bedrag dat sommigen direct voelen in de portemonnee. Als beroepsvereniging proberen we daarop in te spelen met een structuur die rekening houdt met de situatie van onze leden. Want permanente educatie moet haalbaar en betaalbaar zijn voor iedereen.”

“Wie gedurende zijn hele carrière op dat hoge niveau wil functioneren, moet aan zijn ontwikkeling blijven werken. Want de financiële wereld verandert snel.” Henri van Horn

drs. Henri van Horn RA RC is voorzitter van de Vereniging van Registercontrollers (VRC). Eerder heeft hij zeven jaar de Nederlandse accountants in business vertegenwoordigd in de International Federation of Accountants. Gedurende zijn werkzame leven bij Shell heeft hij negen verschillende functies vervuld in het financieel en algemeen management.

19

Specials

Datum / Locatie: Donderdag 18 april: Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Donderdag 23 mei: NBA, Amsterdam Vrijdag 14 juni: Mercure Hotel, Amsterdam Airport Donderdag 26 september: Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: Zie de cursuspagina’s Prijs: Leden € 1.895 Niet-leden € 2.195 PE-punten: 22 Bijzonderheden: U kunt zich ook inschrijven voor elke cursus afzonderlijk.

nieuw

Actualiteiten-dagen 2013 Waarom deze Actualiteiten-dagen? U moet als financieel professional altijd op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen op uw vakgebied. Dat betekent dat u veel tijd moet steken in het volgen van de laatste actualiteiten. NBA-VRC Opleidingen bespaart u met dit programma een hoop tijd! U schrijft u één keer in voor de Actualiteiten-dagen 2013 en u bent gegarandeerd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op het gebied van corporate governance, strategisch management, management control en externe verslaggeving. Kortom een complete update op de voor u relevante kennisgebieden en verzekerd van 22 PE-punten! Doelstelling De Actualiteiten-dagen 2013 staan garant voor 22 PE-punten en bieden u een helder overzicht van de actualiteiten binnen het financieel-economisch vakgebied. Inhoud Update externe verslaggeving voor accountants in business - donderdag 18 april 2013 - 4 PE-punten De ontwikkelingen in externe verslaggeving staan zowel nationaal als internationaal niet stil. IFRS SME wordt wereldwijd uitgerold en de richtlijnen voor de jaarverslaggeving van de RJ zijn weer aangepast aan de actualiteit. De cursus gaat over de meest recente wijzigingen in weten regelgeving met betrekking tot externe verslaggeving in Nederland. Alle conceptuitingen van de RJ en het IASB tot en met maart 2013 worden behandeld zodat u meteen up-to-date bent. Docent: drs. Stefan Betting RA. Zie pagina 36 voor de volledige cursustekst. Actualiteiten corporate governance - Nieuw - donderdag 23 mei 2013 - 6 PE-punten Heeft u genoeg kennis van corporate governance, governance codes en weet u welke rol hierbij voor u is weggelegd? Via deze cursus kunt u in één dag uw kennis opfrissen op het gebied van corporate governance, met name in Nederland en bent u op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen op dit gebied, zowel in de praktijk als in de weten regelgeving. Er is aandacht voor beursgenoteerde ondernemingen, maar ook voor de praktijken in de financiële en de non-profit sector. Tijdens de cursus is er voldoende ruimte om in te gaan op concrete vragen en onderling praktijkervaringen uit te wisselen. Docent: o.a. dr. Robbert van het Kaar. Zie pagina 56 voor de volledige cursustekst. Actualiteiten strategisch management - vrijdag 14 juni 2013 - 6 PE-punten Financiële professionals worden in toenemende mate betrokken bij het ontwikkelen van de strategie van hun organisatie. Daarmee groeit de noodzaak om bij te blijven op het brede en zich snel ontwikkelende vakgebied strategisch management. Deze cursus is erop gericht om in één dag uw strategische kennis up to date te brengen. De eigen praktijk zal daarbij niet uit het oog verloren worden. Ook is de cursus zo ingericht dat u inspiratie opdoet aan de hand van voorbeelden van andere organisaties. Docent: dr. Martijn Rademakers. Zie pagina 31 voor de volledige cursustekst. Actualiteiten management control - donderdag 26 september 2013 - 6 PE-punten Deze cursus geeft u inzicht in de meest aansprekende recente ontwikkelingen op het gebied van management control. Deze cursus is bedoeld voor ervaren professionals in lijn- en stafposities die verantwoordelijk zijn voor planning en besturing van organisaties. Door praktische cases projecteert u de inzichten op uw eigen organisatie. Docent: drs. Michel Verhoeven RC. Zie pagina 72 voor de volledige cursustekst.

advanced Bestemd voor Controllers, accountants en overige financieel professionals. 20

nieuw

Fraudedagen Meer inzicht in fraude! De Fraudedagen bestaan uit drie bijeenkomsten en drie thema’s die u regelmatig in het nieuws aantreft. Schrijf u direct in voor deze unieke fraude reeks! Ga aan de slag met professionals uit de praktijk en krijg inzicht in: • faillissementsfraude • vastgoedfraude • het herkennen van fraudesignalen Doelstelling De drie thema’s van de fraudedagen sluiten aan bij de laatste ontwikkelingen omtrent fraude. Na het volgen van deze bijeenkomsten bent u op de hoogte van de werkwijzen van fraudeurs, leert u fraudesignalen herkennen en kent u enkele aspecten van de bestrijding van faillissementsfraude. Inhoud Vastgoedfraude - maandag 27 mei 2013 - 3 PE-punten Vastgoedfraude staat in de publieke belangstelling. Duidelijk is dat alle typen vastgoedbeleggers en eigengebruikers, groot en klein, het slachtoffer kunnen worden van vastgoedfraude. Het gaat al snel om grote bedragen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden bespreekt u op interactieve wijze de werkwijzen van fraudeurs. Na deze bijeenkomst bent u op de hoogte van de risico’s en hoe u deze kunt signaleren. Docent: prof. dr. Tom Berkhout MRE MRICS. Zie pagina 88 voor de volledige cursustekst.

Specials

Datum / Locatie: 27 mei, 24 juni, 19 september 2013 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 895 Niet-leden € 895 PE-punten: 9 Bijzonderheden: U kunt zich ook aanmelden voor een afzonderlijke cursus. De prijs per sessie bedraagt € 325.

Het herkennen van fraudesignalen - maandag 24 juni 2013 - 3 PE-punten Wie een ziekte wil bestrijden, zal de symptomen moeten herkennen. Hetzelfde geldt voor fraudebestrijding; kennis over het ontstaan en de ontwikkeling van een bepaalde fraudevorm is essentieel. In deze sessie beantwoorden we vragen als: Hoe ontstaat fraude? Door welke (herkenbare en repeterende) factoren kan fraude zijn beslag krijgen? Hoe komt een (tot dan integer) persoon ertoe zich te laten verleiden tot frauduleus handelen? En (h)erkent men de ‘beslissende’ stap wel? Welke vaste patronen zijn in de fraudevelden te onderscheiden? Waarom is het noodzakelijk dergelijke patronen tijdig te herkennen? Het fraudeonderzoek wordt behandeld en u krijg antwoord op vragen als: bent u bevoegd te onderzoeken? Welke weten regelgeving is van toepassing? Docent: René ter Haar RA CFE. Zie pagina 81 voor de volledige cursustekst. Faillissementsfraude - donderdag 19 september 2013 - 3 PE-punten Faillissementsfraude kan worden omschreven als het opzettelijk en onrechtmatig benadelen van schuldeisers in faillissement. Dit komt voor bij ongeveer een derde van alle faillissementen en veroorzaakt enorme schade. Het is dan ook belangrijk dat deze fraude wordt aangepakt. In deze sessie komen de aspecten van civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude aan de orde. Docent: prof. dr. Tineke Hilverda. Zie pagina 53 voor de volledige cursustekst. prof. dr. Tineke Hilverda

Bestemd voor De fraudedagen zijn bedoeld voor controllers, accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, bedrijfseconomen en andere financieel professionals met het aandachtsgebied fraude.

advanced

21

Specials

Datum / Locatie: Maandag 13 t/m vrijdag 17 mei en maandag 10 t/m vrijdag 14 juni 2013 (twee maal vijf dagen) Kasteel Groenendael, Hilvarenbeek Tijd: 08.30 - 20.00 uur (eerste maandag start 10.30 uur, vrijdagen tot 17.00 uur) Prijs: incl. cursusmateriaal en accommodatie € 7.950 (voor de tweede en volgende deelnemer(s) van dezelfde organisatie zijn de deelnamekosten € 6.700) PE-punten: 80

Bijzonderheden: Maximaal 35 deelnemers; voorbereidingstijd circa 10 uur Sinds 1996 wordt het FEP eenmaal per jaar georganiseerd. Heeft u interesse of wilt u meer informatie over aanmelden? Neem dan contact op met Simone Folkers-de Bruijn RA MSc via 020 - 301 02 33 of [email protected].

vernieuwd

Financial Executive Programme (FEP) 2013

Mastercourse voor financieel managers 2013

Heeft u rond de 10 jaar werkervaring in het financieel-economisch management en behoefte aan een brede update binnen uw vakgebied? Het FEP biedt u een unieke combinatie van theorie en praktijk op het hoogste niveau. Topdocenten en INSEAD professoren informeren u over de laatste ontwikkelingen op uw vakgebied. U krijgt ‘best practices’ aangereikt van vooraanstaande Nederlandse ondernemingen, zoals Philips, AkzoNobel en Unilever. U heeft interactieve ontmoetingen met top executives. Bijna 400 ervaren accountants en RC’s gingen u de afgelopen jaren voor.

Tijdens deze driedaagse multidisciplinaire mastercourse presenteren topdocenten lesstof die een verdieping biedt op specifieke onderwerpen. Zo kunt u met één mastercourse uw kennis van verschillende actuele thema’s opfrissen en verdiepen. Daarnaast heeft u ruimschoots de gelegenheid om ervaringen uit te wisselen met vakgenoten.

Doelstelling FEP brengt u in tien dagen op de hoogte van de laatste inzichten en ontwikkelingen op het vakgebied van de controller en financieel manager. Inhoud In dit afwisselende programma vullen theorie en praktijk elkaar aan. Naast het volgen van de presentaties werkt u in kleine groepen aan cases. Hiervoor is een grondige voorbereiding en actieve participatie gewenst. De onderwerpen zijn: • strategy • finance and value creation • integrated reporting • IT • financial accounting • management accounting & control • mergers & acquisitions • derivatives • supply chain management / logistics • corporate governance De presentaties zijn deels in het Nederlands en deels in het Engels. Goede beheersing van beide talen is voor de deelnemers een vereiste. Bestemd voor (Post)academisch opgeleiden (RA, AA, RC of vergelijkbaar) die werken in het financieel-economisch management, met rond de 10 jaar werkervaring en de ambitie om zich verder in hun vakgebied te ontwikkelen.

prof. dr. Kevin Kaiser

Docenten/sprekers* o.a.: • prof. dr. Karel Cool, INSEAD • drs. Ron Wirahadiraksa RC, CFO Philips • prof. dr. Luk Van Wassenhove, INSEAD • prof. dr. Kevin Kaiser, INSEAD • prof. dr. Henk Langendijk, Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • drs. Willem Eelman RC, CIO Unilever • André Veneman, AkzoNobel Corporate Director Sustainability & HSE

advanced + expert Deelnemers ontvangen een certificaat van NBA-VRC Opleidingen.

22

nieuw

*) Wijzigingen voorbehouden, zie www.nbavrc.nl

Doelstelling Na deze mastercourse bent u op de hoogte van relevante trends en ontwikkelingen op het financiële vakgebied. Inhoud Dag 1: Professional leadership Wat is de belangrijkste taak van het managen van een groep professionals? Het scheppen van een werkklimaat waarin talent en creativiteit van de medewerkers ten volle ingezet wordt voor de realisering van de collectieve ambitie van de organisatie. Er zijn routinematig werkende en innoverende professionals, cosmopolitisch en lokaal ingestelde professionals, jonge high potentials, productietijgers en oude meesters. Ieder van hen vereist een andere managementstijl. Het doel van deze dag is u te leren te durven differentiëren, want niets is zo ongelijk als de gelijke behandeling van ongelijken.

Specials

Datum / Locatie: Woensdag 26 juni t/m vrijdag 28 juni 2013 of Maandag 30 september t/m woensdag 2 oktober 2013 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 13.00 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.950 Niet-leden € 2.250 PE-punten: 20

Dag 2: How to manage a company in turbulent times Veel ondernemers kampen nu met de vraag: ‘hoe loods ik mijn bedrijf door de huidige financieel-economische crisis en maak ik mijn organisatie meer crisisbestendig?’ Vandaag staat in het teken van een business game. U stippelt in groepsverband het beleid van een internationale organisatie uit. Een onderneming wordt met vele risico’s geconfronteerd en de constante vraag is dan ook of de onderneming in control is. Een belangrijk aandachtsgebied is ‘governance risk’ en in het bijzonder het ‘CEO-risk’. Er zijn veel voorbeelden te noemen waar de CEO (bij onder andere BP, Apple, UBS) het verschil in positieve of negatieve zin maakt. U sluit deze interactieve dag af met een persoonlijk verhaal van een CEO. Dag 3: Integrated reporting Integrated reporting staat voor een nieuwe benadering van publieke verslaggeving. Het maakt een koppeling tussen enerzijds de strategie, governance en de financiële prestaties van een onderneming en anderzijds de sociale, duurzame en economische context waarin het opereert. Investeerders en andere belanghebbenden krijgen daardoor een beter inzicht in de wijze waarop de onderneming de strategie uitvoert en wat de impact daarvan is op de maatschappij. Dat is belangrijke informatie voor bijvoorbeeld institutionele beleggers bij het maken van een investeringskeuze. Bestemd voor Controllers en accountants in (hoger) financieel management. Docent(en) • prof. dr. ir. Mathieu Weggeman, hoogleraar organisatiekunde, in het bijzonder innovatiemanagement aan de faculteit industrial engineering & innovation sciences, Technische Universiteit Eindhoven • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel en hoogleraar financial management en treasury management Vrije Universiteit Amsterdam • prof. dr. Dirk Van Lindt, hoogleraar Hogeschool-Universiteit Brussel • Hilde Decan, hoofddocent Hogeschool-Universiteit Brussel • Eric Willems, CEO Audax • prof. dr. Dick de Waard RA MA, hoogleraar faculteit economie en bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen

prof. dr. ir. Mathieu Weggeman

advanced

23

Specials

Datum / Locatie: Woensdag 21 augustus t/m vrijdag 23 augustus 2013 óf Woensdag 28 augustus t/m vrijdag 30 augustus 2013 Heerlickheijd van Ermelo, Ermelo Tijd: 13.00 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.895 Niet-leden € 2.195 PE-punten: 20

nieuw

vernieuwd

Summercourse voor financieel managers 2013

Mastercourse publieke sector

In de zomer het nuttige met het aangename combineren? Kom dan naar één van onze summercourses! Tijdens deze driedaagse summercourse gaan topdocenten in op de laatste ontwikkelingen binnen het financieel-economische management. Het programma en de locatie bieden u diverse mogelijkheden voor ontspanning: u overnacht in een luxe hotel met diverse (sport)faciliteiten en u kunt facultatief deelnemen aan een social event tijdens één van de avonden.

Tijdens deze drie dagen gaan hoogleraren en topdocenten in op de actualiteiten in de publieke- en non-profit sector. Vanuit verschillende vakgebieden worden ontwikkelingen besproken, inclusief de (her)positionering van de controller.

Doelstelling In drie dagen verdiept u uw vakkennis. U kunt van gedachten wisselen met beroepsgenoten uit diverse specialismen en discussiëren over de laatste ontwikkelingen. Inhoud Op dag één behandelt de docent NL GAAP: • Editie RJ 2012 • Verslaggevingsaspecten Flex wet • Derivaten (RJ 290) En de volgende onderdelen van IFRS: • IAS 19 R • IFRS 10, 11, 12 en 13 Op dag twee gaat het over leiderschap: over geen onderwerp wordt in organisaties zoveel nagedacht als over leiderschap. Vaak beseft men daarbij niet dat het gaat om een verschijnsel dat behoorlijk subversief is. Leiders zijn er immers niet om zich als volleerde bureaucraten netjes aan de regels te houden. Twee vragen zullen ons bezighouden: 1) Vloeit de belangstelling voor leiderschap voort uit een soort romantisch verlangen om aan het bureaucratische moeras te ontsnappen? 2) Zijn er alternatieve manieren om over een minder subversieve vorm van leiderschap na te denken? Beide vragen lijken zwaar en theoretisch, maar prof. dr. René ten Bos zal tijdens deze dag laten zien dat ze voor de alledaagse praktijk heel relevant zijn.

Bestemd voor Controllers en accountants in business in (hoger) financieel management.

prof. dr. René ten Bos

advanced

24

Inhoud Vanuit zowel bestuurlijke, strategische als bedrijfseconomische invalshoek komen aan bod: • Verantwoording en verslaglegging Organisaties in de publieke- en non-profit sector opereren niet als losstaande entiteiten, maar in netwerken met andere stakeholders. Met deze stakeholders wordt samen gewerkt aan het oplossen van maatschappelijke proble men. Dat maakt dat informatie-uitwisseling met deze partijen van cruciaal belang is. Horizontale verantwoording en integrated reporting zijn belangrijke instrumenten om de legitimatie van organisaties te waarborgen. • De controller en de maatschappelijke agenda Leer meer over de verschillende vormen van maatschappelijke meerwaarde van publieke en non-profitorganisaties. Hoe zorg je ervoor dat naast de financiële bedrijfsvoering ook maatschappelijke meerwaarde op de agenda staat? • Management control en risicomanagement De controller adviseert de leiding over de opzet en werking van het management controlsysteem, dat past bij de geformuleerde strategie, de geformuleerde doelstellingen en de geïdentificeerde risico’s. Beheersingssystemen zijn van toepassing op de input, de processen en de resultaten van de organisatie, maar kennen soms ook perverse effecten. Verschillende perspectieven op management controlsystemen komen aan bod. U krijgt handvatten uitgereikt om risico’s binnen uw organisatie bespreekbaar te maken. • Marktwerking en privatisering Voor de sanering van de overheidsfinanciën grijpt men vaak naar mechanismen uit de markt zoals: eigen bijdrage en outsourcing. Wat zijn de meest actuele ontwikkelingen en vraagstukken in zowel bestuurlijke, juridische als eco nomische zin? Wat zijn de risico’s van private activiteiten bij publieke organisaties, en hoe beheers je een non-profitorganisatie die bloot staat aan marktbewegingen? Een actualiteitenprogramma over marktwerking en privatisering.

Datum / Locatie: Maandag 27 mei t/m woensdag 29 mei 2013 Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 13.00 - 20.00 / 09.00 - 19.30 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.795 Niet-leden € 1.895 PE-punten: 20 Bijzonderheden: EICPC-leden kunnen zich inschrijven voor de NBA-VRC ledenprijs

Bestemd voor Controllers en accountants in of gelieerd aan een controlfunctie in de publieke- of non-profit sector.

Dag drie wordt ingevuld met een actueel onderwerp en wordt nader bekend gemaakt. Kijk op www.nbavrc.nl.

Docent(en) • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit (28 augustus) • Laurens Storm van ’s Gravesande RA, werkzaam bij de Belastingdienst Amsterdam en docent/examinator Nyenrode Business Universiteit en Universiteit van Amsterdam (21 augustus) • prof. dr. René ten Bos, hoogleraar wijsbegeerte en organisatietheorie, Radboud Universiteit Nijmegen • overige docenten worden nader bekend gemaakt.

Doelstelling Na deze mastercourse bent u op de hoogte van de voor u relevante ontwikkelingen in de publieke- en non-profit sector.

Specials

Docent(en) • dr. Tjerk Budding, hoofddocent Management en Financial Accounting aan de postgraduate opleiding ‘Public Controlling’, het Zijlstra Center, Vrije Universiteit Amsterdam • K.H. van Eijck MSc, onderzoeker en promovendus van het Zijlstra Center, docent Methoden en Technieken en coördinator van het methodologieën onderzoek. • prof. dr. R.H.J.M. Gradus, hoogleraar Bestuur en Economie van de publieke en non-profit sector en directeur van het Wetenschappelijke Instituut CDA. • dr. Pieter Veen CPC is docent en onderzoeker aan de Postgraduate opleiding ‘Public Controlling’, het Zijlstra Center, Vrije Universiteit Amsterdam

prof. dr. R.H.J.M. Gradus

advanced

PUBLIEK 25

Specials

Specials

Datum / Locatie: Maandag 25 en dinsdag 26 maart 2013

Datum / Locatie: Donderdag 16 en vrijdag 17 mei 2013

TiasNimbas Business School, Tilburg Tijd: 09.30 - 18.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (excl. logies en diner) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.695 PE-punten: 13

Masterclass operational excellence for financial executives Hoe efficiënt zijn uw processen? Is uw bedrijf best in class? In deze tweedaagse masterclass krijgt u inzicht in robuuste en effectieve methoden om de bedrijfsprocessen te optimaliseren. De uiteindelijke doelstelling is om de bedrijfsvoering zo te optimaliseren, dat de processen ‘lean’ en ‘agile’ zijn en precies dát opleveren waar de klant om vraagt. Alle middelen en capaciteiten moeten zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingezet om op het juiste moment de juiste diensten te kunnen leveren. Daarbij gaat het niet alleen om kostenreductie, maar ook om innovatie en het slim omgaan met mensen en middelen. Op basis van deze kennis van operational excellence wordt vervolgens de vertaalslag gelegd naar de financiële functie en naar de consequenties voor de administratieve organisatie en de management control cyclus. Doelstelling U doet kennis op van actuele theorieën van operational excellence en vertaalt het naar de consequenties voor de financiële functie. Inhoud • strategische positionering operational excellence • business process management, Lean Six Sigma • invloed van operational excellence op de administratieve organisatie, risicomanagement en performance measurement Bestemd voor Financiële managers en professionals, auditors en riskmanagers die een beter beeld willen krijgen van de commerciële discipline om vervolgens een passend management control systeem te kunnen vormgeven en inrichten. Docent(en) • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TiasNimbas Business School, hoogleraar management in het bijzonder controlling Open Universiteit Nederland • prof. dr. ir. Marcel van Assen, managing consultant Berenschot

prof. dr. Arco van de Ven RA

advanced

26

Masterclass fusie & overname Roerige tijden vragen bij de één om desinvesteren van activiteiten maar bieden een ander juist interessante mogelijkheden om te investeren in een overname ervan. In de meeste gevallen raken financiële professionals dan betrokken bij een spel dat normaal gesproken geen onderdeel uitmaakt van het reguliere takenpakket. U krijgt als professional te maken met ervaren adviseurs, terwijl u zelf de regie in handen wilt houden. Uw kennis en inzichten zijn van groot belang indien u een waardevolle en vaardige gesprekspartner in de onderhandelingen wilt zijn. Doelstelling Deze masterclass biedt u actuele kennis en inzichten die nodig zijn voor het met succes regisseren van een mogelijke fusie of overname. Het programma vertrekt vanuit het perspectief van de kopende partij en is ook geschikt voor vertegenwoordigers van de verkopende kant .

Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 20.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.595 PE-punten: 15

Inhoud Het programma volgt de verschillende stappen van een fusie- en overnametraject en de volgende thema’s: • • • • • • •

Strategische heroriëntatie en het definiëren van een fusie- en overname strategie; Het zoeken en benaderen van targets en het oplijnen van het proces; Waardebepaling versus prijsstelling; wat is reëel en waarom; Hoe een overname te financieren in het huidige economisch klimaat; De belangrijkste juridische en fiscale do’s en dont’s; Het belang van due diligence en hoe dat aan te pakken; Postfusie integratie; hoe voorkom ik een kater als de champagneflessen leeg zijn?

Bestemd voor Financiële professionals met betrokkenheid bij fusie- en overnameprocessen met basiskennis van deze processen. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep • mr. Wim Cassee, bedrijfsjurist en partner van Convectis • Pierre Steeghs RA, accountant, fiscalist en managing partner van Rubicon

drs. Jan de Kroon

advanced

27

Algemeen & strategisch management

Specials

Datum / Locatie: Donderdag 30, vrijdag 31 mei en vrijdag 28 juni 2013 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 20.00 / 09.00 - 16.30 / 09.30 - 16.30 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.995 Niet-leden € 2.095 PE-punten: 20

Masterclass inrichting financiële functie

Interview Ellen Bien

Succesvolle organisaties herkent u aan de kwaliteit van hun financiële functie. In veel andere organisaties worstelt men nog met rol, positionering en plaats van de financiële functie. Centraal of juist decentraal opstellen? Willen we business partner zijn maar worden we als waakhond ervaren? Vasthouden of juist loslaten, maar hoe? Kan onze financiële functie efficiënter en effectiever en hoe dan? Deze masterclass bespreekt de verschillende manieren waarop een succesvolle financiële functie kan worden ingericht.

RC wijzigt de luchtvaartwet

Doelstelling Deze masterclass geeft u inzicht in de kwaliteit en de inrichting van uw eigen financiële functie. U leert verbeterpunten te signaleren en effectief te implementeren. Inhoud • centraal of decentraal organiseren van de financiële functie • formele organisatie (rollen en positie) • functionele organisatie (taken, verantwoordelijkheden, competenties) • leiderschap vanuit de financiële functie • control-matrix en controllers-handvest • kwaliteit en kwaliteitsborging Deze driedaagse masterclass bestaat uit een tweedaags programma gevolgd door een losse dag waarin de deelnemers bevindingen bespreken en de puntjes op de ‘i’ worden gezet. Een opvolgende individuele (maar facultatieve) adviessessie is bij de cursusprijs inbegrepen. Bestemd voor Leidinggevende financiële professionals en andere betrokkenen bij het optimaal inrichten en functioneren van de financiële functie. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep

Drs. Ellen Bien RC is directeur Luchtvaart bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu. In die rol is ze verantwoordelijk voor het formuleren van het beleid voor de luchtvaart en luchthavens in Nederland. Ze richt zich onder meer op het bevorderen van alle aspecten van luchtvaartveiligheid, zowel voor passagiers, luchtvaartpersoneel en goederen, als voor de risico’s op calamiteiten veroorzaakt door vliegen en ook de economische regulering. De afgelopen maanden heeft ze veel tijd besteed aan de evaluatie van de Wet luchtvaart. In de Wet luchtvaart is onder meer geregeld hoe de tarieven tot stand komen die Schiphol mag berekenen aan haar klanten. Niet bepaald simpele rekensommen, maar complexe afwegingen. Ellen Bien vertelt er meer over. “Schiphol heeft een belangrijke economische functie. Nederland heeft ondanks zijn kleine thuismarkt een groot netwerk. Dit netwerk wordt voornamelijk aangeboden door KLM, de homecarrier van Schiphol. Mede dankzij dit netwerk van verbindingen is Nederland aantrekkelijk als vestigingsplaats voor veel internationale bedrijven. Een goed functionerende nationale luchthaven is daarbij van belang. Vanwege de kleine thuismarkt zijn overstappende passagiers noodzakelijk om het netwerk in stand te kunnen houden. Passagiers zijn alleen bereid om over te stappen als dat efficiënt en goedkoop kan. Daarom is het van belang dat de tarieven die Schiphol rekent lager zijn dan concurrerende luchthavens met een grote thuismarkt, zoals London Heathrow en Paris Charles de Gaulle.” Ook de kwaliteit is belangrijk. Schiphol moet blijven investeren om de afgesproken groei mogelijk te maken, maar ook in zaken als security en het bagagesysteem. Deze kosten moeten natuurlijk in de prijs verdisconteerd worden. Ellen Bien: “Bij het wijzigen van de Wet luchtvaart wegen wij af wat wel of niet gereguleerd moet worden, welke efficiencyprikkels er ingebouwd worden en hoe Schiphol tot zijn prijsstelling komt. Vanuit het ministerie is het onze taak om ervoor te zorgen dat Schiphol zijn gebruikers consulteert over de tarieven en transparant maakt waarop die gebaseerd zijn.” Een ander vraagstuk vormt de regulering van non-aviation-activiteiten, zoals de winkeltjes op de luchthaven. “Bij de aviation-activiteiten is er sprake van aanmerkelijke marktmacht van Schiphol en is regulering dus in ieder geval noodzakelijk. Voor de non-aviation-activiteiten kun je je afvragen of het nodig is om ook dat te gaan reguleren. En mogen de luchtvaartmaatschappijen meeprofiteren van de opbrengst van non-aviation-activiteiten? Ook dat zijn vragen waarop wij een antwoord moeten vinden.” “Verantwoordelijk zijn voor de totstandkoming van een hernieuwde wet betekent vooral: polderen op z’n best. Vanuit het ministerie van Infrastructuur en Milieu zitten wij veelvuldig om de tafel met vertegenwoordigers van de ministeries van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en Financiën, de NMA, Schiphol en delegaties van luchtvaartmaatschappijen. Daarbij komt mijn achtergrond als RC goed van pas, want ik begrijp wat er bij economische regulering komt kijken.”

drs. Ellen Bien RC

“Bij het wijzigen van de Wet luchtvaart wegen wij af wat wel of niet gereguleerd moet worden, welke efficiencyprikkels er ingebouwd worden...” Ellen Bien

drs. Ellen Bien RC, directeur Luchtvaart Ministerie van Infrastructuur en Milieu drs. Jan de Kroon

advanced

28

29 00



Datum / Locatie: Woensdag 5 t/m vrijdag 7 juni en woensdag 2 t/m vrijdag 4 oktober 2013

Datum / Locatie: Vrijdag 14 juni 2013

Bilderberg Hotel De Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: Per blok: 1e dag: 16.00 - 19.30 uur (aansluitend diner) 2e dag: 09.00 - 19.30 uur (aansluitend diner) 3e dag: 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 4.950 Niet-leden € 4.950 PE-punten: 35 Bijzonderheden: Maximaal 12 deelnemers. Uw aanmelding wordt in overleg met de docent definitief gemaakt.

Dynamisch leiderschap

Actualiteiten strategisch management

The next level; van leidinggeven naar leiderschap

Hedendaagse instrumenten, denkmodellen en best practices

Leiderschap is zoveel méér dan leidinggeven. Bij leidinggeven gaat het om aansturen - zorgen dat mensen doen wat hen wordt opgedragen. Bij leiderschap gaat het om aanspreken - mensen dusdanig raken dat ze er voor gaan. Vertrouwen winnen, inspireren, commitment opbouwen - effectief leiderschap is in wezen verleiderschap. Voor senior managers met een financiële achtergrond is leiderschap geen vanzelfsprekende vaardigheid, maar wel een essentiële om strategisch impact te kunnen hebben.

Financiële professionals zoals controllers en accountants worden in toenemende mate betrokken bij het ontwikkelen van de strategie van hun organisatie. Daarmee groeit de noodzaak om bij te blijven op het brede en zich snel ontwikkelende vakgebied strategisch management. De state-of-the-art uit de jaren zeventig, zoals het 5-krachtenmodel en het 7-S model is alom bekend. Maar wat zijn tegenwoordig de belangrijkste concepten en instrumenten? Wat zijn hun mogelijkheden en beperkingen in de praktijk?

Doelstelling Dit programma op expert-niveau is erop gericht de effectiviteit van uw leiderschap te verhogen door uw leiderschapsstijl te versterken en uw leiderschapsprioriteiten vast te stellen.

Doelstelling Deze cursus is erop gericht om in één dag uw strategische kennis up to date te brengen en te verdiepen. De eigen praktijk zal daarbij niet uit het oog verloren worden. Ook is de cursus zo ingericht dat u inspiratie opdoet aan de hand van voorbeelden van andere organisaties.

Inhoud Binnen het thema leiderschap ligt de nadruk in dit programma op dynamisch leiderschap. Hoe mobiliseer je mensen in de organisatie om een strategische koers uit te stippelen en te verwezenlijken? De kernvraag is hoe een financieel manager een leiderschapsrol kan vervullen in het ontwikkelen en implementeren van strategie. Hierbij is het benodigde leiderschap niet alleen gericht op medewerkers, maar ook op collega’s in hogere managementlagen en toezichthouders. Drie thema’s zullen hierbij aan de orde komen: • Uw Leiderschapsagenda. Waar moet u zich als leider tegenaan bemoeien en energie in steken? Wat zijn de prioriteiten waarop een leider moet focussen? • Uw Leiderschapsproces. Hoe verloopt het proces van strategieformulering, implementatie en verandering en hoe moet u als leider hierop inspelen om effectief te zijn? • Uw Leiderschapsstijl. Wat voor leiderschapsstijl heeft u nodig gezien de situatie, de mensen en de strategische doelstellingen? En hoe verhoudt deze stijl zich met uw voorkeursstijl? In dit programma zijn theorie en praktijk nauw vervlochten. U werkt aan uw eigen case en leiderschapsstijl. Tussen de twee bijeenkomsten in werkt u verder aan uw eigen case en stelt u een leiderschapsontwikkelingsplan voor uzelf op. Door de interactieve opzet en de vertrouwelijke uitwisseling van ervaringen is de groepsgrootte beperkt tot 12 personen met een senior executive profiel.

Inhoud U krijgt een compacte update van de mogelijkheden en valkuilen van de belangrijkste strategische instrumenten en denkmodellen uit de hedendaagse praktijk. Dit omvat zowel klassiekers als recentere strategieconcepten die populair zijn geworden. Bijvoorbeeld BHAGs, value disciplines, ‘de neergang der kampioenen’ en strategisch denken door effectieve leiders. De concepten en modellen komen tijdens de cursus aan bod in een interactieve sessie, met voorbeelden, opdrachten en ruimte voor reflectie op de eigen organisatie.

Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Deze cursus maakt deel uit van de Actualiteiten-dagen 2013. Zie pagina 20.

Bestemd voor Controllers, accountants in business en externe accountants die betrokken zijn bij strategische vraagstukken of waarbij strategie een belangrijke contextvariabele vormt bij het uitvoeren van de eigen werkzaamheden. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers, managing director van het Center for Strategy & Leadership te Rotterdam en Executive Fellow bij de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit

Bestemd voor Senior financial executives. Docent • prof. dr. Ron Meyer, hoogleraar ondernemingsstrategie bij TiasNimbas Business School en managing director bij het Center for Strategy & Leadership prof. dr. Ron Meyer

expert

30

dr. Martijn Rademakers

advanced

31



Datum / Locatie: Donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2013

Datum / Locatie: Woensdag 19 juni 2013

Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: (beide dagen) 09.30 - 17.30 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.150 Niet-leden € 1.250 PE-punten: 13

Strategie implementatie

Scenarioplanning

Hoe organisaties hun strategie werkend krijgen

Successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst!

De meest gestelde vraag die financiële professionals over strategie stellen gaat niet over wat de strategie moet zijn, maar hoe strategie succesvol te implementeren. Aan modellen, best practices en adviezen is geen gebrek, maar toch gaat implementatie bij veel organisaties moeizaam of mislukt. Deze tweedaagse cursus levert u grip op dit weerbarstige onderwerp, met de nieuwste concepten, voorbeelden uit de praktijk en aandacht voor de eigen rol bij de implementatie van strategie. Bovendien gaat u met uw eigen implementatievraagstuk aan de slag.

U heeft de organisatie op een bepaalde manier ingericht en afgestemd op de omgeving. De planning baseert zich op verwachtingen van huidige processen. De ‘strategische visie’ bestaat uit een afwijking naar boven of naar beneden. Maar deze omgeving verandert onverwacht. Onder deze nieuwe omstandigheden staat u opeens voor een opgave waar uw organisatie niet op voorbereid is. Het wordt daarom belangrijker om zich als organisatie snel te kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ontwikkelingen sneller signaleren, soepeler kunnen inspelen op kansen en bedreigingen. Daarin kunnen organisaties zich sterk onderscheiden van hun concurrenten.

Doelstelling Deze cursus heeft als doel om de effectiviteit van financiële professionals te vergroten als het gaat om strategische implementatieprocessen. Hierbij is er aandacht voor zowel de rol van de individuele deelnemer, als voor steeds terugkerende vraagstukken op organisatieniveau. De cursus is zodanig vormgegeven dat u niet alleen nuttige theorie en cases voorgeschoteld krijgt, maar ook leert van het meteen toepassen van concepten en denkmodellen op uw eigen organisatie. Inhoud Op de eerste dag van de cursus ligt de nadruk op het verbreden en verdiepen van het strategisch denkvermogen van de deelnemers. Met behulp van concepten, instrumenten, cases en voorbeelden over strategie-implementatie zullen de deelnemers belangrijke issues, valkuilen en mogelijkheden sneller en beter leren identificeren. Op de tweede dag van de cursus ligt de nadruk op het in de praktijk brengen van de nieuwe inzichten die de deelnemers hebben opgedaan. Dit wordt gedaan aan de hand van strategische implementatievraagstukken die de deelnemers zelf voorbereiden en meebrengen. Bestemd voor CFO’s, (register) controllers en accountants (RA/AA) die betrokken zijn bij strategische implementatievraagstukken, of waarbij strategie implementatie een belangrijke contextvariabele vormt bij het uitvoeren van de eigen werkzaamheden. Docent(en) • dr. Martijn Rademakers is Managing Director van het Center for Strategy & Leadership te Rotterdam en Executive Fellow van de Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit.

Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 7

Doelstelling Deze cursus is een introductie op de thema’s scenariodenken en scenarioplanning. Wat zijn de de voordelen, mogelijkheden zijn, valkuilen en risico’s? U leert hoe u kunt analyseren waar de kwetsbare processen in uw organisatie zich bevinden en hoe u zich kunt wapenen voor de toekomst. Inhoud Bij scenarioplanning gaat het om de identificatie en analyse van mogelijke externe gebeurtenissen of effecten met een grote impact op uw bedrijf. U krijgt voorbeelden te zien van scenario’s, hoe zij ontwikkeld worden, tot welke strategische keuzes zij kunnen leiden en welke gevolgen deze hebben. In plaats van uit te gaan van één toekomstbeeld, leert u denken in termen van scenario’s: enkele uiteenlopende, doch realistische toekomstbeelden. Vanuit deze toekomstbeelden kan men conclusies trekken over de optimale bedrijfsvoering in elk scenario. Scenarioplanning is het vertalen van deze uitkomsten in maatregelen die het management nu moet nemen om straks snel en adequaat te reageren. Na een korte uiteenzetting over achtergronden, doelen en praktische voorbeelden van scenariodenken en -planning, speelt u een managementgame waarin u de gevolgen van (onzekerheid over) externe ontwikkelingen ervaart. Daarna gaan we in op de relatie tussen externe ontwikkelingen en interne processen. We besteden aandacht aan gevoeligheidsanalyses, de koppeling met strategie en de keuze van beleidsinstrumenten. U stelt zelf een implementatieplan op, zodat u bij terugkeer op de werkplek een vliegende start kunt maken. Bestemd voor Controllers en financieel directeuren die met lijn- en/of procesmanagers willen meedenken over de toekomst en over effectieve beleidsmaatregelen. Docent(en) • drs. Merlijn Gillissen, partner Decido

dr. Martijn Rademakers

advanced

32

drs. Merlijn Gillissen

fundamental

33

Externe verslaggeving


Interview Bianca Tetteroo Pensioengaranties onder druk Tot voor kort maakten de meeste Nederlanders zich geen zorgen over hun pensioen - dat was toch wel goed geregeld. Maar een goed pensioen is geen absolute zekerheid meer. Er is een maatschappelijk vraagstuk ontstaan waarvoor pensioenfondsen, verzekeraars, werkgevers, werknemers en regelgevers samen een oplossing moeten vinden. drs. Bianca Tetteroo RA

Bianca Tetteroo is divisievoorzitter Pensioen & Leven van Achmea. Vanuit haar organisatie neemt zij haar verantwoordelijkheid in het maatschappelijk debat over pensioenen. “Achmea heeft een coöperatieve achtergrond waardoor maatschappelijke thema’s altijd al meer op het netvlies staan.” De verzekeraar is recent begonnen met ‘Volgens Nederland’, waarbij onder meer de betaalbaarheid van het pensioenstelsel centraal staat. “De rentestanden zijn laag en mensen worden steeds ouder. Pensioengaranties zijn voor een werkgever niet meer betaalbaar en voor een verzekeraar zijn deze - zeker in de huidige economie - onhoudbaar. Terwijl werknemers wel degelijk behoefte hebben aan een zekere garantie. Kortom: de belangen lopen uiteen. Maar alle partijen hebben een belang gemeen, namelijk om tot nieuwe oplossingen te komen.”

“Pensioengaranties zijn voor een werkgever niet meer betaalbaar en voor een verzekeraar zijn deze - zeker in de huidige economie - onhoudbaar.” Bianca Tetteroo

“In het huidige systeem worden pensioenfondsen gedwongen tot afstempeling van pensioenrechten en premieverhogingen. Ze kunnen door de lage rentestand en de lange levensverwachting geen harde garanties blijven bieden. De afgelopen decennia zijn op dat gebied geen problemen geweest, maar inmiddels is de situatie flink veranderd. Pensioenverzekeraars hebben echter wel harde garanties afgegeven en die gaan wij ook nakomen. Maar wij beraden ons wel op nieuwe garanties. Welke toezeggingen kunnen wij in de toekomst nog doen? Werknemers hebben behoefte aan zekerheid, maar tegen welke prijs, en is de werkgever bereid hiervoor te betalen? Hoe ziet de pensioenaanspraak van de toekomst er uit?” Een deel van het antwoord ligt bij de structuur van de garantie en bij het verder stroomlijnen van de interne organisatie. Bianca Tetteroo: “Er ligt een continue druk op kostenverlaging, want hoe minder kosten, hoe hoger de pensioenuitkeringen kunnen zijn. Belangrijk is ook een vereenvoudiging van processen, systemen en producten. Complexiteitreductie leidt tot efficiency en dus tot goedkoper werken. We kijken bijvoorbeeld naar andere garantiestructuren en manieren om onze risico’s af te dekken. Bij deze afwegingen komt mijn financiële achtergrond goed van pas.” “Ik ben een accountant die de lange weg bewandeld heeft: na het vwo ben ik gaan werken in combinatie met een NIVRA Nyenrode-studie. Als junior werd ik meteen in het diepe gegooid. ’s Ochtends adviseerde ik een dga over waarderingsvraagstukken en ’s middags sprak ik met een magazijnbediende over het inventariseren van de voorraden. Daardoor is mijn inlevingsvermogen flink gegroeid en begrijp ik hoe processen in elkaar zitten. Dat is ook wel nodig in mijn huidige functie. Ik heb een afwisselende baan, gedurende een dag schakel ik bijvoorbeeld tussen medewerkersbijeenkomsten, risk committees, gesprekken met het Verbond van Verzekeraars en overleggen over procesinnovaties. Mijn agenda staat vol, dus het is belangrijk dat ik snel tot de kern kan komen en aanvoel waarop ik moet doorprikken. Dat vergt veel van mijn personal skills. Gelukkig heb ik bij mijn werkgevers altijd de kans gekregen me ook op dat gebied te blijven ontwikkelen. Zo heb ik afgelopen twee jaar een leergang gevolgd, die gericht is op visie en leiderschap. Heel verrijkend. Maar ook de verplichte module over Ethiek is toepasbaar. Het blijkt leuk om aan je ontwikkeling te werken.” drs. Bianca Tetteroo RA werkte vanaf 1988 acht jaar als accountant bij Paardekooper & Hoffman (nu Mazars). Van 1996 tot 2006 werkte zij in diverse functies bij Fortis. In 2009 werd Bianca CFO bij Syntrus Achmea en sinds 2012 is zij divisievoorzitter Pensioen & Leven bij Achmea.

34

Basiscursus IFRS Beursgenoteerde ondernemingen publiceren sinds 2005 hun geconsolideerde cijfers volgens International Financial Reporting Standards (IFRS). Andere ondernemingen mogen dit op vrijwillige basis doen. Ook in de Nederlandse verslaggeving zijn veel elementen uit IFRS overgenomen. Deze basiscursus maakt u vertrouwd met de beginselen van IFRS. Doelstelling Het doel van deze intensieve 3-daagse cursus is u vertrouwd te maken met de beginselen van IFRS in de volle breedte. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de verschillen met Nederlandse verslaggevingsgrondslagen. Inhoud (Onder andere) • algemene ontwikkelingen in IASB, inclusief herstructurering, erkenning IFRS door EU, SEC, IOSCO en ontwikkelingen in Nederland, framework IFRS, first time application, conversie-issues, presentation (IAS 1), inclusief stelsel- en schattingswijziging • provisions • consolidation • revenue recognition (IAS 18, inclusief ruiltransacties uit IAS 16) • employee benefits (IAS 19) • leasing (IAS 17 en ED Leasing) • financiële instrumenten (IAS 32 en 39)

Datum / Locatie: Dinsdag 19, woensdag 20 en donderdag 21 maart 2013 Bilderberg Hotel Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 10.00 - 19.00 / 09.00 - 19.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.995 Niet-leden € 2.295 PE-punten: 20

Bestemd voor Iedere financiële professional die goed op de hoogte wil zijn van de International Financial Reporting Standards. Docent(en) • prof. dr. Henk Langendijk, hoogleraar externe verslaggeving Universiteit van Amsterdam en Nyenrode Business Universiteit • De overige docenten worden later bekend gemaakt

prof. dr. Henk Langendijk

fundamental

35

vernieuwd


Datum / Locatie: Donderdag 18 april 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 15.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 425 Niet-leden € 495 PE-punten: 4 Bijzonderheden: Deze cursus maakt deel uit van de Actualiteiten-dagen 2013. Zie pagina 20.

Update externe verslaggeving voor accountants in business De ontwikkelingen in externe verslaggeving staan zowel nationaal als internationaal niet stil. IFRS wordt verder uitontwikkeld, IFRS SME wordt wereldwijd uitgerold en last but not least, de richtlijnen voor de jaarverslaggeving van de RJ zijn weer aangepast aan de actualiteit.

Update IFRS 2013 Heeft u behoefte aan meer overzicht van veranderingen op het gebied van de International Financial Reporting Standards (IFRS)? In 2013 en 2014 worden diverse belangrijke standaarden van kracht met vaak grote gevolgen voor de financiële verslaggeving, informatiesystemen en soms de bedrijfsactiviteiten zelf. In deze cursus gaat u in op de hectische ontwikkelingen binnen IFRS en op welke wijzigingen u nu reeds kunt doorvoeren.

In deze cursus wordt er stilgestaan bij de meest recente (voorgenomen) wijzigingen in weten regelgeving met betrekking tot externe verslaggeving in Nederland. Alle conceptuitingen van de RJ en het IASB tot en met maart 2013 worden ook uitvoerig behandeld zodat u meteen up-to-date bent.

Doelstelling Na deze cursus bent u op het gebied van IFRS weer helemaal bij en weet u wat er in 2013, 2014 en daarna gaat veranderen.

Doelstelling Na deze cursus bent u in staat het geleerde meteen toe te passen in uw praktijk en bent u in staat te anticiperen of proactief te adviseren rond aankomende wijzigingen in (inter)nationale externe verslaggeving.

Inhoud In één cursusdag behandelt u alle wijzigingen in IFRS die recent van kracht zijn geworden. Ook krijgt u een update van standaarden die reeds zijn goedgekeurd en binnenkort in werking treden. U staat kort stil bij de projecten waarmee de IASB bezig is.

Inhoud In deze cursus komen de volgende onderwerpen aan de orde: • • • • •

Nieuwe richtlijnen van de RJ voor grote en middelgrote rechtspersonen Ontwikkelingen ten aanzien van IFRS SME Wijzigingen in huidige IFRS standaarden Aankomende wijzigingen in IFRS met een grote impact (consolidatie, joint ventures en joint arrangements) De nieuwe 4e EG-richtlijn, afschaffing jaarrekening, toekomst of feit?

Bestemd voor Deze cursus is bedoeld voor managers, risicomanagers, controllers, compliance officers, accountants en managers internal control die in aanraking komen met externe verslaggeving of daar zelf actief bij betrokken zijn. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA, zelfstandig gevestigd registeraccountant en onder andere docent, examinator en scriptiebegeleider (internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit


Datum / Locatie: Woensdag 24 april 2013 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 10.00 - 19.30 uur Prijs (vrij van btw): Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 7

In de cursus Update IFRS 2013 gaat u aan de slag met: • IAS 19 Employee Benefits Revised (pensioenen) • IFRS 10 Consolidation, IFRS 11 Joint arrangements en IFRS 12 Disclosures in Other Entities • IFRS 13 Fair value accounting • IAS 39 financiële instrumenten en haar opvolgers zoals IFRS 9, ED Hedging en ED Impairment etc. • het jaarlijkse Improvements project met kleine wijzigingen in diverse standaarden • omzetverantwoording • leases • diverse IFRIC interpretaties Samen met uw medecursisten bespreekt u de discussies rondom de fair value waardering. Een en ander wordt geïllustreerd aan de hand van voorbeelden en korte cases. Bestemd voor Accountants, controllers en financieel professionals die reeds IFRS-kennis hebben opgedaan en die in één dag bijgepraat willen worden over de ontwikkelingen in de afgelopen periode. Docent(en) • prof. dr. Leo van der Tas RA, vaktechnisch partner Ernst & Young, lid Advisory Council IASB, voormalig lid van IFRIC, voorzitter Ernst & Young IFRS Policy Committee en hoogleraar Universiteit van Tilburg • Maarten Hartman RA, director bij PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., Assurance National Office te Amsterdam. Hij is voormalig vice-voorzitter van de vaktechnische staf van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

drs. Stefan Betting RA

advanced

36

advanced

37




Datum / Locatie: Dinsdag 4 juni 2013

Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 13.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

To lease or not to lease

Basiscursus Solvency II

Het IASB-voorstel voor een nieuwe standaard over leases wordt wel de nieuwste revolutie in financiële verslaggeving genoemd. IASB stelt in de draft standard voor om alle leases, dus ook huur, huurkoop en erfpacht op de balans te zetten van de gebruiker van het actief. Met zeer grote gevolgen voor financiële ratio’s zoals solvabiliteit, return on assets en dergelijke.

Voor verzekeraars komt er belangrijke nieuwe regelgeving aan; Solvency II als toezichtwetgeving en IFRS Fase II als accounting framework. De Europese Unie heeft de nieuwe Solvency II richtlijnen voor verzekeraars aangenomen. Bij de toepassing van de geavanceerde meettechnieken onder Solvency II krijgen verzekeraars veel beleidsvrijheid om hun risico’s te meten en te managen en daarmee hun kapitaalsvereisten te beïnvloeden. Hiermee heeft Solvency II invloed op veel medewerkers in organisaties.

Consequenties voor lessors en voor de IT-systemen Ook hebben deze voorstellen vergaande consequenties voor lessors en voor de IT-systemen van zowel lessors als lessees. Tijdens deze cursus wordt niet alleen ingegaan op de mogelijke gevolgen voor de fiscale behandeling van leases, maar ook worden enkele recente ontwikkelingen in de fiscale aspecten van leases behandeld. Doelstelling Deze cursus brengt u in één dag op de hoogte van de aanstaande wijzigingen in IFRS. Na het volgen van de cursus kunt u de belangrijkste consequenties voor uw bedrijf of uw cliënten inschatten.

Tijd: 13.00 - 19.00 uur Prijs: Leden € 450 Niet-leden € 495 PE-punten: 5

Inhoud Drie peilers vormen Solvency II: • quantitative capital requirements • qualitative supervisory review en • market discipline

Inhoud In deze cursus worden de ontwerpstandaard Leases en de definitieve keuzes van de Board uitvoerig besproken. Daarbij wordt ingegaan op de volgende aspecten: • welke contracten vallen in de nieuwe standaarden; • de gevolgen voor de jaarrekeningen; • welke stappen moeten worden genomen om de impact op de bedrijfsvoering, de informatiesystemen en de fiscaliteit te overzien; • recente fiscale ontwikkelingen in de behandeling van leases.

Finance & control, IT- en internal auditafdelingen van verzekeraars hebben direct te maken met de geavanceerde meettechnieken van de diverse risico’s van verzekeraars. Ook hebben ze te maken met de controle van een strategisch, meestal complex en kostbaar, implementatieproject dat zich over meerdere jaren uitstrekt. Externe accountants van verzekeraars dienen de gevolgen van Solvency II te kennen voor de controle van verzekeraars, maar zullen in het implementatietraject ook naar project control willen kijken. Onderwerpen die tijdens deze Basiscursus Solvency II aan bod komen: • Introductie en beoogde doelstelling van Solvency II • Begrippen (correlatie, illiquiditeitspremie, cost of capital, tijdswaarde) • Het Solvency II raamwerk (regelgeving, indeling in pilaren) • Marktwaardebalans bepalen • Benodigde solvabiliteit bepalen • Governance elementen (vereiste functies), ORSA • Rapportages onder Solvency II (uitgebreide rapportages inclusief disclosure naar de markt)

Bestemd voor Accountants en controllers bij bedrijven die als lessee/huurder of lessor/verhuurder optreden. Docent(en) • prof. dr. Leo van der Tas RA, vaktechnisch partner Ernst & Young, voormalig lid van IFRIC, lid van de IFRS Advisory Council, voorzitter Ernst & Young IFRS Policy Committee en hoogleraar Universiteit van Tilburg • dr. Warner Bruins Slot , belastingadviseur KPMG Meijburg • mr. Gerard van Lokven, voormalig secretaris van de Nederlandse Vereniging van Leasemaatschappijen (NVL). Tegenwoordig trainer over leases

Doelstelling Na deze cursus bent u op de hoogte van de hoofdzaken van Solvency II en de praktische consequenties voor implementatie en reporting.

Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein

Bestemd voor Controllers, accountants in business, openbaar accountants en interne accountants die werken bij verzekeraars. Docent(en) • Laurens Roodbol AAG, directeur Milliman Nederland

prof. dr. Leo van der Tas RA

advanced

38

Laurens Roodbol AAG

fundamental

39



Datum / Locatie: Vrijdag 22 maart, vrijdag 19 april, donderdag 23 mei, vrijdag 24 mei, vrijdag 21 juni 2013

Datum / Locatie: Donderdag 16 mei 2013

Leergang Solvency II voor de financial

Basel III

Tijd: 09.00 - 18.00 uur 15.30 - 19.30 uur (23 mei)

NBA-VRC Opleidingen organiseert samen met De Nederlandse Bank de leergang Solvency II voor de financial. De leergang Solvency II voor de financial is geïnitieerd door de Branchegroep Verzekeringsmaatschappijen. In 4 compacte modules brengen zeer ervaren docenten u op de hoogte van de meest actuele aspecten van Solvency II (SII) en de impact hiervan op de ‘nieuwe’ rol van de financial. Gedurende de hele leergang staat het behouden of verkrijgen van de regierol door financials centraal.

Prijs: Leden € 3.250 Niet-leden € 3.250

Doelstelling Deze 5-daagse leergang brengt u de essentiële kennis en kunde bij van SII-regelgeving vanuit de praktijk. U krijgt meer inzicht in de implementatie en de daarmee gepaard gaande problematiek van governance, risicobeheer en beheersing. Na afloop kunt u uw veranderende functie in de organisatie beter bepalen en deze ook verder gaan invullen.

De financiële crisis die zich verder ontwikkelde tot een economische crisis heeft de toezichthouders ertoe gezet de kapitaalseisen, zoals vastgelegd in de Basel I en de Basel II akkoorden, onder de loep te nemen. Na een consultatieronde in 2009 is in juli 2010 een nieuw pakket aan eisen door het Bazels Comité (BIS) vastgesteld. Dit pakket heeft tot doel dat zowel de kwaliteit als het niveau van kapitaalreserves van banken verbeterd worden. Kapitaaleisen voor bepaalde producten gaan omhoog. Banken worden gestimuleerd om in goede tijden additionele kapitaalbuffers op te bouwen, zodat zij meer vet op de botten hebben om mindere tijden te doorstaan. Voldoen banken niet of onvoldoende aan deze extra buffer dan worden zij beperkt in de mate waarin dividenden kunnen worden uitgekeerd of prestatie gerelateerde beloningen kunnen worden betaald.

Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein

PE-punten: 32

Inhoud In module I krijgt u vanuit een praktische insteek een overzicht van het SII Framework. Werkende vanuit de veronderstelling dat deelnemers al beschikken over basiskennis van SII gaan de docenten in op het hoe en wat van het Framework: • Hoe zitten de diverse pilaren van het SII Framework in elkaar? • Wat zijn de consequenties van implementatie en binnen welk tijdspad dient het plaats te vinden? • Hoe navigeer je door de regelgeving? Module II draait om de verdieping van de kennis van Pillar I. Er wordt ingezoomd op de verschillende componenten en benaderingen en u gaat aan de slag met de basis rekensommen voor Leven, Schade en Zorg. Daarnaast wordt ingegaan op de implementatie van Pillar I in de praktijk: • Welke haken en ogen zijn er? • Wat betekent dit voor data en systemen • Hoe kom je tot betrouwbare rapportages?

nbavrc.nl

De verdieping van Pillar II komt in module III aan de orde. Hiervoor wordt 1,5 dag uitgetrokken met diner en overnachting. In het 1e gedeelte staat de implementatie van ORSA centraal en wordt het Supervisory Review Process behandeld. In het 2e gedeelte worden de ervaringen gedeeld hoe ORSA is geïmplementeerd bij een van de grote verzekeraars. Besproken wordt wat wel en wat niet werkte en hoe u om kunt gaan met obstakels in de implementatie. Ook aan bod komt de impact van ORSA op de planning & control cyclus en op de rol van de financial. Tenslotte gaat het in module IV om de verdieping van Pillar III en de praktische toepassing van de opgedane kennis. U gaat in op de verschillende rapportages die vereist zijn onder Pillar III en hoe u deze kunt inregelen in de rapportagecyclus. De leergang wordt afgesloten met een praktijkmiddag. Bestemd voor De leergang Solvency II voor de financial is gericht op de financials ( onder andere business controllers, financieel managers) en andere direct betrokkenen (onder andere riskmanagers, compliance officers, internal auditors) in SII projecten. Deze leergang is ook geschikt voor geïnteresseerden die meer indirect betrokken zijn bij Solvency II projecten.

advanced

40

Docenten De docenten zijn zeer ervaren deskundigen vanuit de grote en middelgrote verzekeringspraktijk, de toezichthouder DNB en vanuit het perspectief van de (externe) accountant.


Naast een verscherping van de kapitaaleisen introduceert Basel III ook een aantal standaarden voor liquiditeit. Deze liquiditeitsstandaarden hebben te maken met een stresstest die moet aantonen dat banken één maand van zeer zwaar weer kunnen doorstaan. Daarnaast zal een langere termijn liquiditeitsstandaard worden geïntroduceerd die te maken heeft met de beperking van de mismatch in looptijd van activa en passiva. Doelstelling Na afloop van deze cursus heeft u een goed beeld van Basel III en de achtergronden plus veranderingen ten opzichte van Basel II. Inhoud • noodzaak van toezicht op banken • van Basel I naar Basel II naar Basel III • aanscherping kapitaaleisen • anti-cyclische kapitaalbuffers • liquiditeitsratio’s en eisen • gaan banken nieuw kapitaal aantrekken? • wat gaan klanten merken van de strengere eisen? Bestemd voor Iedereen die geïnteresseerd is in een actuele status van Basel III: controllers, accountants, treasurers, financiële analisten, risicomanagers. Docent(en) • Frans van Laar, directeur en trainer Van Laar Financial Training & Consultancy, heeft 18 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur research geweest. Hij is inmiddels 7jaar actief als professioneel trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waarde bepaling van ondernemingen en strategie. Frans van Laar

fundamental

41


Datum / Locatie: Dinsdag 28 mei 2013 Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Finance

Fast closing en toch effectief rapporteren

Interview Maarten Haast

In deze economische context hebben organisaties het laatste nieuws nodig zodat men tijdig kan bijsturen. Iedere periode moet snel en efficiënt kunnen worden afgesloten. Zo komt er snel actuele informatie over de resultaatontwikkeling beschikbaar om bij te sturen en eventueel de ‘outsider’ tijdig te informeren. Dat betekent niet alleen consolideren en aggregeren van financiële informatie, maar ook voldoende tijd hebben voor analyse en verklaringen. Een ‘fast close’ vraagt dan ook veel van processen en van financials.

Een duurzame investering

Doelstelling Deze cursus diept het fenomeen ‘fast closing’ uit en gaat in op het waarom en hoe. Er is aandacht voor de techniek van fast closing en voor de rol- en taakopvatting van de moderne controller als een ’spin in het web’ van de bestuurlijke informatievoorziening. Inhoud Aan de orde komt onder meer: • • • • • • •

De inrichting en de werking van rapportagelijnen; Het evenwicht tussen sturing en beheersing; Een analyse van de meest voorkomende knelpunten en hoe deze op te lossen; Een antwoord op de vraag of sneller ook beter is; Hoe de moderne controller grip houdt zonder af te knellen; Hoe de weerstand van de ‘lijn’ te overwinnen; Best practices van gerenommeerde organisaties.

Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals. Docent(en) • drs. Jan de Kroon, organisatie-adviseur en directeur Improfin Groep

Stryker is een van de grootste medisch technologiebedrijven ter wereld en levert onder meer medische producten en apparatuur. Maarten Haast is verantwoordelijk voor Finance in Noord-Europa en het Finance Center of Excellence in Venlo. Maarten Haast AA RC

BREEAM-certificaat Stryker in Venlo beschikt als een van de weinige distributiecentra in Nederland over het BREEAM-duurzaamheidscertificaat. Maarten: “Duurzaamheid is belangrijk in onze bedrijfsfilosofie en veel van onze klanten hechten er waarde aan. Het BREEAM-certificaat laat zien dat we voldoen aan strikte milieueisen en criteria voor economische duurzaamheid. Voor onze mensen is het pand een mooie, plezierige werkomgeving. Al met al zijn we heel blij met deze investering, mede omdat we ook de kosten goed hebben kunnen beheersen door gebruik te maken van overheidssubsidies voor duurzame bedrijfsinvesteringen.” Duurzaamheid uit zich ook in een strikte compliance en ethische normen, vastgelegd in een wereldwijde code of conduct. “Wij willen in de industrie voorop lopen waar het integriteit betreft. Om een voorbeeld te geven: wij nodigen pas chirurgen uit voor een medisch congres als wij ervan overtuigd zijn dat dit qua inhoud en opbouw werkelijk toegevoegde waarde biedt. Ook binnen Finance maakt compliance deel uit van ons dagelijks handelen. Zo wordt elke transactie zorgvuldig beoordeeld op transparantie en goede documentatie.” Centralisatie Vanuit Venlo verzorgt Stryker de distributie voor markten in Duitsland, Oostenrijk en Benelux. De komende jaren zullen ook andere Europese landen door dit centrum bediend worden. “Venlo is een mooie footprint. We zitten hier centraal in Europa en dichtbij hubs van bekende carriers. Bovendien heeft Nederland vanuit belastingperspectief een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van omliggende landen. En uiteraard brengt centralisatie ook kostenvoordelen met zich mee. Wij hebben nog weinig last van de crisis ondervonden, maar merken de laatste tijd dat ziekenhuizen toch investeringen gaan uitstellen. In het hele bedrijf, dus ook binnen Finance, kijken we waar het mogelijk is om functies te centraliseren. Samen met een Oracle-implementatie hebben we afgelopen tijd de juridische eigendom van alle voorraden in Europa gecentraliseerd, waardoor nu ook alle transacties van de voorraad hier gecentraliseerd zijn. De komende jaren zullen we naar verwachting de meeste Finance-functies voor Noord-Europa samenbrengen in Venlo.”

drs. Jan de Kroon

Auto’s poetsen Voldoende uitdagingen dus voor Maarten Haast. Iets wat hij nooit had kunnen verwachten toen hij in 1981 afstudeerde als medisch analist. “Ik kon daar geen werk in vinden en ging maar auto’s poetsen. Daar werd ik op zeker moment gevraagd om wat administratief werk te gaan doen. Dat werk vond ik leuk en ik besloot een SPD-opleiding te volgen. Daarna volgden een AA- en RC-opleiding. Niet bepaald de makkelijke weg, maar het voordeel was wel dat ik theorie en praktijk direct kon combineren. En hier bij Stryker komt mijn medische achtergrond toch weer van pas.”

fundamental

Maarten Haast AA RC, finance director Center of Excellence

42

“Duurzaamheid is belangrijk in onze bedrijfsfilosofie en veel van onze klanten hechten er waarde aan.” Maarten Haast

43

Finance

Finance

Datum / Locatie: Dinsdag 4 juni en woensdag 5 juni 2013

Datum / Locatie: Dinsdag 18 juni en woensdag 19 juni 2013

Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 10.00 - 19.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.595 Niet-leden € 1.795 PE-punten: 13 Bijzonderheden: U ontvangt het boek ‘Framework voor integraal risicomanagement’

Strategic finance De financieel manager als strategisch partner Een onderneming moet steeds sneller reageren op veranderende omstandigheden om succesvol te zijn en mag daarbij niet geremd worden door te gedetailleerde financiële procedures en systemen. Voor u als financieel manager betekent dit een steeds grotere spagaat tussen twee traditionele rollen - die van ‘financieel bedrijfseconomisch geweten’ en die van ‘business partner’. De moderne manager denkt mee in een ruimer kader dan zijn voorgangers. Denk hierbij aan ontwikkelingen op het gebied van corporate governance, compliance, risicomanagement en veranderende regelgeving in verslaggeving. Doelstelling Na afloop van deze tweedaagse cursus kunt u de rol van ‘financieel geweten van de onderneming’ en die van volwaardige ‘business partner’ helder onderscheiden en bij de juiste gelegenheid inzetten. Bovendien bent u als executive medeverantwoordelijk voor het in control houden van de onderneming. Inhoud Draagt uw financieel beleid bij aan de creatie van ondernemingswaarde? Kunt u aantonen dat waardecreatie ook daadwerkelijk het gevolg is van uw financieel beleid? Hoe zorgt u ervoor dat uw financiële beleid past binnen het strategisch kader van de onderneming en levert u een kritische bijdrage aan die strategie? Is mijn onderneming in control? Wat is een goede waardering van de onderneming en welke zijn de key value drivers?

Financiële instrumenten: derivaten Weinig financiële zaken zijn zó ondoorgrondelijk als derivaten en de verslaggeving daarover. Maar ondertussen neemt het derivatengebruik alleen maar toe. In deze cursus krijgt u de basisprincipes en verslaggevingsaspecten van derivaten uitgelegd. Doelstelling In deze tweedaagse cursus doet u voldoende kennis op om derivaten en ontwikkelingen daarin te begrijpen en toe te passen. Inhoud Het gebruik van derivaten neemt steeds verder toe. Treasurers zetten derivaten vaker in als hedge-instrument om risico’s af te dekken, bijvoorbeeld bij ongewenste gevoeligheid voor prijsschommelingen op de valuta- en de grondstoffenmarkten of bij krediet- en renterisico’s. Maar zet derivaten zorgvuldig en verstandig in als instrument voor financieel risicomanagement en ze vormen in feite een verzekering.

Bilderberg Résidence Groot Heideborgh, Garderen Tijd: 10.00 - 20.00 uur / 09.00 - 16.30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.395 Niet-leden € 1.595 PE-punten: 14

De eerste dag van deze cursus gaat over derivaten, waarbij de docenten een overzicht geven van populaire derivaten en ingaan op de basisprincipes hoe derivaten begrepen en gewaardeerd kunnen worden. De tweede dag staat volledig in het teken van verslaggevingaspecten. Bestemd voor Een ieder die met derivaten te maken heeft: accountants, controllers en andere financial executives.

Hoe kunt u beide rollen in uw functie combineren: • • • •

strategisch management voor financieel managers fusies en overnames ethiek in het financieel zakenleven performance measurement en wat er daardoor mis kan lopen: de ABN AMRO case.

Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial management en treasury management aan de Vrije Universiteit Amsterdam • drs. Pieter Veuger RA, partner PricewaterhouseCoopers LLP

Bestemd voor Iedere financiële professional die zich in de combinatie van finance en strategie wil verdiepen, zoals (financieel) managers, accountants, (non-)executive board members, consultants. Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, rechter Rechtbank van Koophandel Brussel en hoogleraar financial management en treasury management Vrije Universiteit Amsterdam • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • Hans Buysse, partner Syncap en voorzitter BVFA prof. dr. Tjeu Blommaert

advanced

44

prof. Luc Keuleneer MBA

fundamental

45

Finance

Datum / Locatie: Maandag 22 en dinsdag 23 april 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: beide dagen: 09.00 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.095 Niet-leden € 1.295

nieuw

Finance

Rentederivaten; productkennis en zorgplicht Na het debacle bij diverse woningcorporaties, dient zich nu een derivatenprobleem aan bij het mkb. Bedrijven hebben in grote getale rentederivaten gekocht om zich in te dekken tegen rentestijgingen. Nu de rente gedaald is, staan deze rentederivaten massaal onder water. Dat heeft grote gevolgen voor het mkb en de AFM heeft daar inmiddels een speerpunt van gemaakt. In deze training behandelen we diverse complexe producten. Wij vestigen zowel de aandacht op productkenmerken als op de juridische aspecten van rentederivaten. Doelstelling Na deze cursus heeft u productkennis van de verschillende rentederivaten en kennis van de juridische aspecten. Inhoud Dag 1: Productkennis rentederivaten. Tijdens deze dag laten we de volgende rentederivaten de revue passeren:

PE-punten: 13

Rentederivaten FRA’s renteswaps • kenmerken • kenmerken • geldstroom bij settlement • cashflow • onderliggende producten • redenen voor gebruik • gebruik door ondernemingen • inefficiënties • handelen • beheersen renterisico • rentevisie • prijsvorming • handelen Dag 2: Juridische documentatie derivaten • ISDA - kort overzicht inhoud - gebruik Nederlandse markt • CSA - kort overzicht inhoud - werking collateral • Andere derivatencontracten - kort overzicht andere mogelijkheden - zekerheden • Zorglicht volgens Wft en MiFID • Toezicht - gedragstoezicht AFM - prudentieel toezicht DNB

rente opties • caps • floors • collars • premie • rentelasten

Bestemd voor Accountants, auditors, compliance officers, controllers, riskmanagers, raad van toezicht.

drs. Sebastiaan Huijbregts MSc

advanced

46

Docenten • drs. Sebastiaan Huijbregts MSc, jarenlang succesvol effectenspecialist bij onder andere Van Lanschot Bankiers en Robeco. Sinds 2006 deelt hij zijn kennis als docent met professionals uit het bank- verzekerings- en pensioen- bedrijf, docent beleggingsadviseur aan de Hogeschool van Amsterdam. • mr. Ernst van den Broek MBA, consultant bij de ING Bank, vanaf 2005 interim jurist binnen de financiële dienstverlening en de energiesector. Sinds 2 jaar werkt hij als trainer en doceert op het gebied van derivaten, collateral, repo en securities lending en energiecontracten.

Financiering en financieringsdocumentatie voor (middel) grote ondernemingen Het financieringslandschap van regulier bankkrediet is, onder meer, door de kredietcrisis sterk in beweging. Waarom leggen banken steeds meer nadruk op zekerheden? Hoe formuleert u een financieringsbeleid om de in uw onderneming aanwezige activa optimaal in te zetten ten behoeve van uw (toekomstige) financiering? Waarom wordt de documentatie steeds langer en ingewikkelder? Hoe zit die documentatie in elkaar? Waar krijg ik nog meer mee te maken als ik de financiering ga vastleggen? Doelstelling Deze praktijkgerichte cursus geeft aan hoe u de regie houdt bij het aantrekken van financiering. U verkrijgt kennis over het belang van zekerheden en u leert hoe financieringsdocumentatie in elkaar steekt en waar u op moet letten. De cursus richt zich op (middel) grote ondernemingen. Dit zijn ondernemingen met een omzetniveau vanaf circa 100 tot 150 miljoen euro en een financieringsbehoefte vanaf circa 25 miljoen euro.

Datum / Locatie: Donderdag 4 april 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.00 - 17.30 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-punten: 7

Inhoud In de ochtend behandelt u een case over een financieringsproces en de centrale rol die zekerheden hierin spelen. In de middag komt de financieringsdocumentatie aan bod met aandacht voor de LMA documentatie. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • rol van zekerheden, kredietverlies en kapitaalsbeslag • financieringsvormen en -alternatieven • financieringsbeleid • covenants • architectuur van financieringsdocumentatie • belangrijkste onderhandelpunten in de kredietdocumentatie • documentatieproces Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers van (middel) grote ondernemingen die op een praktische wijze willen ervaren wat er komt kijken bij het formuleren van een financieringsbeleid en aantrekken van financiering. Docent(en) • ir. Rolf Michon MFE, directeur Orchard Finance • mr. Willem Jarigsma, advocaat en vennoot Loyens & Loeff N.V.

ir. Rolf Michon MFE

advanced

47

Finance

Datum / Locatie: Dinsdag 16 en woensdag 17 april 2013 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.30 - 21.00 / 09.30 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies, incl. diner) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.495 PE-punten: 12

Fiscaal & recht

Best practices in business valuation

Interview Riet Nelisse

Hoewel de basisprincipes van de meest gebruikte waarderingsmethoden welbekend zijn, blijkt men in de waarderingspraktijk constant tegen fundamentele problemen aan te lopen. Toepassing van deze methoden vergt een diepgaand begrip dat vaak ontbreekt, waardoor er in de waarderingspraktijk veel fouten worden gemaakt. Goed onderlegde tegenpartijen en adviseurs weten geregeld handig gebruik te maken van dergelijk onbegrip. Belangrijke beslissingen zoals de aan- of verkoop van een bedrijfsonderdeel of zelfs de gehele onderneming worden dan ook vaak genomen op basis van waarderingen die de werkelijkheid geen recht doen.

Verschil in regels belemmert internationaal zakendoen

Doelstelling De cursus ‘Best practices in business valuation’ biedt een beter inzicht in de technische details van waardering in de context van fusies en overnames, LBOs/MBOs en in de procesmatige aspecten van waardering. Inhoud De meest gebruikte methoden worden middels gedetailleerde voorbeelden in MS Excel uitgebreid toegelicht. • Strategische kopers: essentiële onderdelen van de bedrijfswaardering in een fusie- en overnametraject worden behandeld zoals: - waarderingsproces, waardestuwers en prijsbepalende factoren - verband tussen strategie, waardestuwers, projecties en waardering - bepaling van discontovoeten en de invloed van de historisch lage rentestand - gebruik van multiples en bijbehorende dilemma’s - inschatting van synergiewaarde - instrumenten ter beheersing van behavioral biases in het waarderingsproces • LBOs/MBOs: Private equity fondsen en leveraged finance bankiers gebruiken een fundamenteel andere waarde- ringsmethode dan strategische kopers. Deze private equitymethode wordt vergeleken met de meer conventionele methoden, en de gevolgen van het huidige financiële klimaat op waarderingen wordt inzichtelijk gemaakt. Bestemd voor De cursus ‘Best practices in business valuation’ is bedoeld voor financiële professionals die bekend zijn met de basisprincipes van waardering en die beter inzicht willen krijgen in: • het gebruik van waarderingsmethoden in de praktijk; • de keuzes die gemaakt dienen te worden; • de wetenschappelijke en praktische onderbouwing van deze keuzes. Docenten (en) • drs. Ed Sprokholt, assistant professor finance Nyenrode Business Universiteit • drs. Hans Haanappel, valuation consultant & lecturer Nyenrode Business Universiteit

drs. Ed Sprokholt

advanced

48

Binnen Europa zijn er de afgelopen tijd belangrijke stappen gezet rond de harmonisering van de financiële dienstverlening. De komende jaren krijgen consumenten en bedrijven een IBAN (International Bank Account Number), een bankrekeningnummer dat in heel Europa bruikbaar is. Ook de overboekingskosten - die nu nog sterk verschillen per land - worden gelijkgetrokken. Positieve ontwikkelingen, vindt Riet Nelisse. Maar wat haar betreft moet er nog veel meer geharmoniseerd worden. “In de Europese Unie geldt vrij verkeer van personen en goederen. Helaas zijn er in de praktijk allerlei barrières die dat ingewikkeld maken. Sinds de recessie zijn de muren tussen de landen weer hoger geworden. Probeer als ondernemer maar eens een bedrijf in Italië over te nemen, een vestiging in Frankrijk te sluiten, of een project aan te nemen in België. Je loopt dan tegen allerlei wetten en regels aan die per land verschillen. Niet alleen moet je je daar als ondernemer goed in verdiepen, je moet ook zorgen dat je bij blijft, want er zijn continu veranderingen. Of je bent genoodzaakt om dure adviseurs in te schakelen. Dat werkt zeer belemmerend en kostenverhogend.” Wie in een ander land binnen de EU wil gaan werken, ervaart dat er allerlei fiscale haken en ogen zijn. Zo maakt de Belgische overheid het extreem moeilijk voor ondernemingen uit andere EU-landen om personeel uit te zenden naar België. Riet Nelisse: “In feite gaat het om protectionisme van werkgelegenheid en belastinginkomsten. De landen zijn bang dat zij werkgelegenheid verliezen en denken zo hun eigen arbeidsmarkt te beschermen. Maar al die verschillende wetten en regels werken juist contraproductief. Ze zorgen voor hoge kosten en een slechte doorstroom van arbeid. Als wij in Nederland niet voldoende lassers hebben, moeten we blij zijn als er goed gekwalificeerde Oost-Europeanen zijn die dit werk hier willen komen doen. Maar in plaats van dat de overheid blij is dat er een oplossing komt voor het arbeidsmarktprobleem in bepaalde sectoren, confronteert zij werkgevers en werknemers met een enorme papierwinkel.” “Vennootschapsbelasting en BTW zijn andere voorbeelden van hoe tarieven en regelgeving per land kunnen verschillen. Voor internationaal werkende bedrijven is het een hele toer om al die regels te kennen en goed toe te passen. Als je gevestigd bent in Nederland, Frankrijk en Duitsland, heb je te maken met flinke verschillen in werkgeverslasten. De loonkosten in Frankrijk liggen veel hoger dan in Nederland. Niet dat het minimumloon hoger is, maar de werkgeverslasten zijn aanzienlijk hoger en een Franse werknemer werkt maar 35 uur waar een Nederlander en een Duitser er 40 werken voor datzelfde loon. Dat levert scheve verhoudingen en heel veel gedoe op. Ik ben dan ook een groot voorstander van harmonisering. Zo kunnen we kosten besparen en het draagt bij aan efficiency, transparantie en gebruikersgemak. Maar helaas duurt het vaak jaren voordat alle landen op een lijn zitten. Tot die tijd zijn internationaal opererende bedrijven genoodzaakt voldoende kennis van internationale fiscale zaken te vergaren om goede begrotingen en investeringsplannen te kunnen maken. Vanuit NBA-VRC Opleidingen wordt hierin voorzien door een speciale cursus over dit onderwerp te organiseren. Zo zijn controllers goed geïnformeerd over wat er komt kijken bij internationaal zakendoen.”

Riet Nelisse

“Maar in plaats van dat de overheid blij is dat er een oplossing komt voor het arbeidsmarktprobleem in bepaalde sectoren, confronteert zij werkgevers en werknemers met een enorme papierwinkel.” Riet Nelisse

Riet Nelisse heeft Bedrijfsrecht gestudeerd in Utrecht en is afgestudeerd op het jaarrekeningenrecht. Vervolgens heeft zij de Registercontrollersopleiding gedaan. Zij is bij Comprimo, een internationaal opererend ingenieursbureau, opgeklommen tot de holding-directie, verantwoordelijk voor Finance. Riet Nelisse is daarnaast lid van de Raad van Tucht voor de registercontrollers, vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen en lid van de audit committee van Rabobank Den Haag e.o. en bestuurslid van enkele ideële organisaties.

49

Fiscaal & recht

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Dinsdag 28 mei 2013

Datum / Locatie: Donderdag 20 juni 2013

Bilderberg Europa Hotel, Scheveningen Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 550 Niet-leden € 650 PE-punten: 6

Zorgplicht in concernverband Over onverwachte aansprakelijkheid De aloude gedachte dat het onderbrengen van concernactiviteiten in aparte BV’s en NV’s een waterdichte bescherming biedt tegen aansprakelijkheid, is sterk aan het afnemen. Vennootschappen die aan het hoofd van een concern staan, krijgen in toenemende mate te maken met aanspraken van schuldeisers, werknemers en curatoren van deelnemingen. Die aanspraken hebben steeds vaker succes. Dit volgt niet alleen op te creatief ontworpen groepsstructuren maar ook omdat in meer opzichten zorgplichten (van banken, overheden en overheidsinstanties, zoals DNB) worden aangenomen. Deze ontwikkeling heeft een grote impact op het concern en de concernleiding. De vorm van de actuele organisatie is bepalend voor toekomstige aansprakelijkheid. Doelstelling De doelstelling van deze cursus is om inzicht te krijgen in de wijze waarop (onverwachte) aanspraken vermeden kunnen worden terwijl toch voldoende sturing wordt gegeven aan het concern. Inhoud In deze cursus komt niet alleen de achtergrond van deze tendens aan de orde. De nadruk ligt op de actualiteit en de voorzienbare toekomst van de trend. Om tot het inzicht te komen voor de oplossing komen de volgende onderwerpen aan bod: • concern- en bestuurdersaansprakelijkheid • vrijwillige vormen van aansprakelijkheid (zoals 403-verklaringen, bancaire zekerheden en fiscale eenheden) • zorgplicht van banken voor ondernemingen en de impact van bancaire aanspraken op het concern Ook wordt een parallel getrokken naar vergelijkbare structuren zoals overheden jegens gesubsidieerde instellingen. Bestemd voor Controllers, accountants in business en bestuurders van grote en middelgrote ondernemingen en instellingen.

Actualiteiten ondernemingsrecht Dit rechtsgebied is fors in beweging: de invoering van de Flex-bv getuigt daar onder andere van maar er is veel meer gaande. De cursus geeft een overzicht van de belangrijkste ondernemingsrechtelijke actualiteiten. De rechtspraak van het afgelopen jaar en de consequenties ervan voor de praktijk komt aan de orde. Er wordt tevens aandacht besteed aan de laatste stand van de wetgeving. De lesstof is vooral gericht op de mkb-praktijk. Doelstelling Deze cursus brengt uw kennis over het ondernemingsrecht helemaal up to date. De nadruk ligt op de ontwikkelingen die van belang zijn voor het mkb. Tijdens de cursus is er ruimte om praktijkervaringen uit te wisselen.


Inhoud De definitieve samenstelling van het programma hangt af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. Naar verwachting komen de volgende onderwerpen aan bod: • flexibilisering van het BV-recht: de eerste ervaringen! • actualiteiten personenvennootschappen • vertegenwoordiging bij geschillen • geschillen tussen aandeelhouders • ontbinding van rechtspersonen • besluitvorming en tegenstrijdig belang nieuwe stijl • ontwikkelingen rondom de 2:403-verklaring • aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders Bestemd voor Iedere financiële professional die op de hoogte wil blijven van de laatste ontwikkelingen in het ondernemingsrecht. Docent(en) • mr. Joti Roest, universitair hoofddocent Universiteit van Amsterdam • mr. Hans Vetter, rechter Rechtbank Den Haag, universitair docent Universiteit van Amsterdam

Docent(en) • mr. Robert van Moorsel, advocaat bij Van den Herik & Verhulst Advocaten NV. Als advocaat staat hij aandeelhouders en bestuurders bij van ondernemingen in moeilijkheden. Hij is regelmatig curator in grote en middelgrote faillissementen.

mr. Robert van Moorsel

advanced + expert

50

mr. Joti Roest

advanced

51

Fiscaal & recht


nieuw

nieuw

Due diligence

Faillissementsfraude

Tijd: 09.00 - 20.00 uur

Uw relaties verwachten dat u hen succesvol begeleidt bij de overname van een onderneming. Tot uw taken rekenen zij onder andere de uitvoering van due diligence onderzoek, rapportage en overige specifieke due diligence-vraagstukken. Deze praktische cursus biedt u handvatten en verdieping bij het doen van due diligence-onderzoek.

Faillissementsfraude kan worden omschreven als het opzettelijk en onrechtmatig benadelen van schuldeisers in faillissement. Dit komt voor bij ongeveer een derde van alle faillissementen en veroorzaakt een enorme schade. Het aanpakken van faillisementsfraude kan op verschillende manieren; via het civiele recht door de curator, met behulp van fiscale aansprakelijkstellingen door de fiscus en door het strafrechtelijk vervolgen van de fraudeurs door justitie.

Prijs (vrij van btw): Leden € 895 Niet-leden € 1.045

Doelstelling Deze cursus heeft tot doel accountants die te maken hebben met fusies en/of overnames praktische handvaten te bieden ten aanzien van financiële, fiscale en juridische aspecten en due diligence vraagstukken.

PE-punten: 9

Inhoud De cursus bestaat uit vier onderdelen. • Deel 1: een algemene introductie tot due diligence, verschillende definities, de plaats binnen weten regelgeving en relevante jurisprudentie. • Deel 2: het juridische traject van een overname hierbij wordt stilgestaan bij de Letter of Intent (LOI), het juridische due diligence onderzoek en de vertaling van LOI en due diligence bevindingen naar de Sale and Purchase Agreement (SPA). • Deel 3: het fiscale due diligence onderzoek staat stil bij fiscale zaken in de pre deal fase (financiering, structu- rering en LOI), de deal fase (fiscale optimalisatie structuur, due diligence, garantie/vrijwaring) en post deal fase (fiscale optimalisatie, implementatie en fiscale formaliteiten). • Deel 4: het financiële due diligence onderzoek, hierbij wordt ingegaan op specifieke aandachtspunten tijdens het financiële due diligence onderzoek (uitgewerkt in een aantal praktijkvoorbeelden), verschillende transactie struc turen (locked box versus completion accounts), het verschil tussen ondernemingswaarde en aandeelhouders- waarde en vendor due diligence versus vendor assistance.

Van der Valk Hotel, Houten

Bestemd voor Openbare en interne accountants en accountants in business. Docent(en) • drs. Stefan Betting RA (algemeen) zelfstandig gevestigd registeraccountant • mr. Jeroen Bleeker (juridisch) werkzaam als partner bij Janssen Broekhuysen Advocaten. • mr. Rowdy Schouten (fiscaal) werkzaam als partner bij JSA Tax Consultancy • drs. Joost Siemensma RA (financieel) werkzaam als partner bij SINCERIUS Transaction Services

In deze cursus diepen we enkele aspecten van de civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude uit. We gaan in op vragen als: wat houdt een faillissement nu eigenlijk in en welke gedragingen zijn volgens het faillissementsrecht frauduleus? We bespreken de belangrijkste civielrechtelijke acties waarmee de curator de schadelijke gevolgen van deze fraude kan verminderen: de Actio Pauliana en de WBF (de bestuursaansprakelijkheid voor het tekort in het faillissement, met name de artikelen 2:138 en 248 BW). We gaan dieper in op de bepalingen waarin faillissementsfraude strafbaar wordt gesteld en de zogenaamde bankbreukdelicten (artikelen 340 e.v. Wetboek van Strafrecht). Hieruit zal blijken dat ook fraudeurs die zich verschuilen achter (al dan niet buitenlandse) rechtspersonen en/of katvangers zowel civielrechtelijk als strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. De recente wetgeving, jurisprudentie en weerbarstige praktijk passeert de revue en we gaan in op de rol en het belang van de fiscus bij de bestrijding van deze fraude. Ten slotte bespreken we de mogelijkheid die de curator heeft om via het strafproces vergoeding te krijgen voor de schade.

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Donderdag 19 september 2013 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-punten: 3 Bijzonderheden: Deze cursus is onderdeel van de fraudedagen. Heeft u interesse in de overige sessies, ga dan naar pagina 21.

Het is raadzaam voorafgaand aan de cursus de hoofdlijnen van het faillissementsrecht te bestuderen. Doelstelling Na deze bijeenkomst bent u op de hoogte van enkele aspecten van de civielrechtelijke en strafrechtelijke bestrijding van faillissementsfraude. Inhoud In deze cursus komen onder meer de volgende onderwerpen aan de orde: • faillissementen • onrechtmatige gedragingen • civielrechtelijke acties door de curator • bankbreukdelicten • aansprakelijkheid • wetgeving en jurisprudentie • schadevergoedingen Bestemd voor Deze cursus is bedoeld voor accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, controllers en bedrijfseconomen.

advanced

52

Docent • prof. dr. Tineke Hilverda, hoogleraar faillissementsfraude aan de RU Nijmegen en senior-raadsheer in het hof ’s-Hertogenbosch

prof. dr. Tineke Hilverda

advanced

53

Fiscaal & recht

Datum / Locatie: Dinsdag 26 maart 2013 Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 795 Niet-leden € 895 PE-punten: 8

Governance & Assurance

Corporate recovery Wat te doen bij een onderneming in zwaar weer? Als het met een onderneming minder goed gaat of het voortbestaan wordt bedreigd, is snel en adequaat handelen vereist. Op basis van een objectieve analyse en een afweging van alle (on)mogelijkheden, moet er een helder uitgewerkt verbeter- of continuïteitsscenario komen. De samenwerking met betrokken banken, kredietverzekeraars, lease- en factormaatschappijen, fiscus en overige crediteuren kan vaak bijzonder constructief zijn. Waar het niet anders kan, moet soms worden uitgeweken naar een crediteurenakkoord of een doorstart na een faillissement. Hoe dient u zich op te stellen in zo’n juridisch en fiscaal complexe situatie en hoe kunt u toegevoegde waarde leveren in dit krachtenveld van (ogenschijnlijk) tegengestelde belangen? Doelstelling In de cursus Corporate recovery maakt u kennis met het complexe proces van reorganiseren in zwaar weer, eventueel leidend tot faillissement en doorstart. U leert om vroegtijdig signalen te interpreteren en financiële, juridische en fiscale risico’s te herkennen. Na het voltooien van deze cursus kunt u een klankbord zijn voor de ondernemer in zwaar weer en weet u wanneer de kennis van een expert noodzakelijk is. Inhoud Diverse gerenommeerde sprekers belichten dit onderwerp vanuit hun vakgebied en jarenlange praktijkervaring op het gebied van corporate recovery als adviseur, bankier, arbeidsrechtjurist en curator. Deze thema’s worden mede aan de hand van een casus besproken. De volgende onderwerpen komen aan de orde: • Welke partijen spelen een rol in het proces van corporate recovery en wat zijn hun belangen? • Welke signalen geven aan dat het minder gaat met een onderneming? • Hoe gaat de afdeling bijzonder beheer van een bank te werk? • Welke mogelijkheden zijn er om te reorganiseren buiten faillissement? • Wat zijn de specifieke arbeidsrechtelijke aspecten? • Hoe werkt een faillissement en wat is er nodig voor een succesvolle doorstart? • Wat is een sterfhuisconstructie en hoe werkt deze? • Wat is de positie van de fiscus en welke regelingen zijn er mogelijk? • Hoe gaat een curator te werk en hoe kunt u problemen voorkomen? Bestemd voor Controllers, accountants in business, openbaar en intern accountants.

drs. Jantine Hak RA

fundamental

54

Docent(en) • mr. Max Keulaerds, partner bij BarentsKrans Advocaten & Notarissen en voorzitter van Vereniging Arbeidsrecht Advocaten Nederland • drs. Jantine Hak RA, partner bij Krüger & Partners • drs. Robert Smits RA, partner bij Krüger & Partners • Chris West, voormalig bijzonder beheer bankier en zelfstandig adviseur • mr. Carin Schreuder, partner bij De Advocaten van Van Riet

Interview Jan Lobbezoo Diversiteit leidt tot een goed functionerende RvC Na een internationale carrière van bijna veertig jaar bij Philips ging Jan Lobbezoo RA begin 2007 met pensioen. Nu is hij actief als adviseur en commissaris bij diverse bedrijven in de halfgeleider- en hightechindustrie. Wij leggen Jan Lobbezoo een aantal vragen voor. Jan Lobbezoo

De nieuwe Wet bestuur en toezicht stelt paal en perk aan het aantal functies dat bestuurders en commissarissen mogen bekleden. “De tijd die het neemt om advies en toezicht uit te oefenen, is flink toegenomen. Stakeholders eisen een goed inzicht in het reilen en zeilen van een bedrijf en de nieuwe wet beoogt, via een beperking van het aantal commissariaten, dat commissarissen daar voldoende tijd voor kunnen vrijmaken.” Bedrijven en het toezicht daarop worden steeds transparanter. Hoe kijkt u aan tegen de nieuwe eisen voor informatievoorziening en verslaglegging? “In hun informatievoorziening en verslaglegging moeten bedrijven onder meer transparant zijn over hun risicobeheersing. Dat vind ik een goede zaak. Wat in veel gevallen nog extra aandacht behoeft, is wat de risico’s zijn van het aangaan van een bepaalde verplichting. Ik vind het belangrijk om de risico’s in het kader van de strategie te bezien. Een bedrijfstak kan meer of minder risico’s met zich meebrengen. Is het bedrijf zich daarvan voldoende bewust? Zijn er voldoende meetmomenten of de strategische risico’s nog beheersbaar zijn?” U bent RA. Hoe kijkt u naar het functioneren van de extern accountant? “Ik volg met belangstelling de discussies over verplichte roulatie van accountantskantoren. Ik denk dat het regelmatig rouleren van de verantwoordelijke partner voldoende kwaliteit en onafhankelijkheid waarborgt, zeker als je meeweegt wat een enorme consequenties in termen van tijd en geld het oplevert om het hele kantoor te wisselen. Het Audit Committee van de RvC moet samen met de RvB periodiek evalueren of de accountant goed en onafhankelijk kan functioneren. Om volledige onafhankelijkheid van de externe accountant duidelijk te houden, moet het Audit Committee wel uiteindelijk zelfstandig de benoeming van de externe accountant formaliseren.” Wat vindt u van de aandacht voor ethiek en integriteit? “Dit zijn zeer belangrijke onderwerpen. Een cruciaal element is de tone at the top. Bestuurders en managers moeten zich bewust zijn van hun voorbeeldrol. De accountant heeft op dit gebied een signalerende functie. Als twijfels ontstaan over het functioneren van topbestuurders kan hij in een moeilijke situatie komen. Bestuur en accountant werken intensief samen en bovendien is er een relatie van opdrachtgever en opdrachtnemer. Juist dan verschijnt de RvC op het toneel.”

“Bestuur en accountant werken intensief samen en bovendien is er een relatie van opdrachtgever en opdrachtnemer.” Jan Lobbezoo

In hoeverre moet je de bedrijfstak goed kennen om en goede commissaris te kunnen zijn? “Ik heb jarenlang in de halfgeleider- en hightechindustrie gewerkt en die kennis komt uitstekend van pas in mijn rol als commissaris in die sector. Ik ben een goede discussiepartner voor de RvB omdat ik de strategische issues begrijp en de risico’s doorzie. Toch is het niet noodzakelijk dat de volledige RvC grote sectorkennis heeft. Een commissaris die in een andere omgeving zijn sporen verdiend heeft, maar veel kennis heeft van toezicht en advies is minimaal even waardevol.” drs. Jan Lobbezoo RA werkte ruim 36 jaar bij Philips, in het binnen- en buitenland. 55


Datum / Locatie: Donderdag 23 mei 2013 NBA, Amsterdam Tijd: 13.30 - 20.00 uur Prijs: Leden € 550 Niet-leden € 595 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Deze cursus maakt deel uit van de Actualiteiten-dagen 2013. Zie pagina 20.

nieuw

Actualiteiten corporate governance Heeft u genoeg kennis van corporate governance codes en weet u welke rol hierbij voor u is weggelegd? Via deze cursus kunt u in één dag uw kennis opfrissen op het gebied van corporate governance, met name in Nederland en bent u op de hoogte van de actualiteiten op dit gebied. Doelstelling Na het afronden van de cursus Actualiteiten corporate governance bent u op de hoogte van de meest recente ontwikkelingen op dit gebied, zowel in de praktijk als in de weten regelgeving. Er is aandacht voor beursgenoteerde ondernemingen, maar ook voor de praktijken in de financiële en de non-profit sector. Tijdens de cursus is er voldoende ruimte om in te gaan op concrete vragen en onderling praktijkervaringen uit te wisselen. Inhoud De definitieve samenstelling van de inhoud van de cursus hangt mede af van de ontwikkelingen tot aan de dag van de cursus. Naar verwachting komen de volgende onderwerpen aan bod: • governance codes en wijze van monitoring • monitoring resultaten • juridische inbedding van governance codes in het ondernemingsrecht • de betekenis van codes voor de rechtspraak • de one-tier bestuursvorm • het functioneren en het verslag van de Raad van Commissarissen • boardroom dynamics • ontwikkelingen internationaal (Brussel, UK, etc) • de rol van de accountant bij corporate governance • rol en positie werknemers • corporate governance en verslaggeving Bestemd voor Iedere financiële professional die zijn of haar kennis up to date wil houden. Docent(en) • dr. Robbert van het Kaar, senior onderzoeker bij het Hugo Sinzheimer Instituut voor Arbeidsrecht, Universiteit van Amsterdam • mr. Cees van Geffen, senior manager Ernst & Young, docent capita selecta recht aan de accountantsopleiding van de Erasmus Universiteit Rotterdam • Johan Scheffe RA RO CIA , senior vaktechnisch medewerker NBA

Johan Scheffe RA RO CIA

advanced

56

nieuw

Governance, risk & compliance Waar staat uw organisatie? Governance, risk en compliance management (GRC) is een thematiek die in prioriteit hoog op de bestuursagenda staat. Want het voortbestaan van de organisatie kan er mee gemoeid zijn. Onderzoek onderkent dat een investering in GRC zich zelf kan terugverdienen wanneer een organisatie er daadwerkelijk een bepaalde ambitie inlegt. Organisaties met een hoge kwaliteit van het GRC systeem blijken in financieel opzicht beter en meer duurzaam te presteren. Hoe staat het nu met de implementatie van GRC in uw organisatie? Doelstelling Tijdens een interactieve dag krijgt u inzicht over wat een goed GRC systeem is en krijgt u antwoord op wat GRC voor uw organisatie kan betekenen.


Datum / Locatie: Woensdag 29 mei 2012 Regardz de Eenhoorn, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Inhoud Dit programma staat onder leiding van prof. dr. Tjeu Blommaert; hij neemt u op zijn geëigende wijze, met passie en humor mee in de verkenning van GRC. U krijgt antwoord op de volgende vragen: • Hoe staat het nu met de implementatie van GRC in uw organisatie? • Welke lessen, valkuilen en waar liggen de ondubbelzinnige voordelen van een goed GRC systeem? Deze dag beschrijft veel praktijkvoorbeelden. Onder meer zal een vertegenwoordiger van Leaseplan uiteenzetten hoe in dit bedrijf GRC is aangepakt en welke voordelen een goed ingericht GRC systeem kan bieden. Bestemd voor Controllers, accountants en andere financieel professionals. Docent(en) • prof. dr. Tjeu Blommaert, hoogleraar bedrijfseconomie Universiteit Maastricht en directeur Blommaert Enterprise • Hans Reitsma, senior risk manager LeasePlan Corporation

prof. dr. Tjeu Blommaert

advanced

57




Datum / Locatie: Dinsdag 9 april 2013

Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.00 - 21.30 uur Prijs: (incl. diner) Leden € 840 Niet-leden € 840 PE-punten: 7

Masterclass internal control

Horizontaal toezicht

‘Interne beheersing’ wordt steeds belangrijker. Bedrijven vragen steeds vaker om (additionele) assurance over de dienstverlening. Maar ook toezichthouders zoeken naar meer zekerheid en het management moet zich duidelijker uitspreken. Voorbeelden van assurance zijn de ‘SAS70 verklaring’ en de ‘in control statement’. Wat is hiervan de toegevoegde waarde? Begrijpen we het? Of lijkt het eerder gebakken lucht? Deze masterclass geeft u de laatste inzichten waarmee u in uw organisatie de interne beheersingssystemen en risicomanagement verder kunt versterken. Hoe komt u tot een ‘in control’ verklaring? Welke waarde hecht u hieraan en hoe bereikt u verdere integratie tussen governance, risk & compliance?

In deze snel veranderende wereld verlopen processen steeds sneller en gaat steeds meer informatie om. Het aantal contactmomenten tussen de fiscus en belastingplichtigen stijgt enorm. De snelheid van handelen die nu vereist is en de hoeveelheid te verwerken informatie is immens! Kan de Belastingdienst dat nog wel bijhouden of is er sprake van een versleten wapenarsenaal? De Belastingdienst wil een antwoord bieden op deze vragen. Een belangrijk antwoord is het zogeheten horizontaal toezicht: een ontwikkeling van wantrouwen naar vertrouwen.

Doelstelling Na deze masterclass beheerst u de processen in de organisatie beter op het gebied van management control, internal control en governance- risk & compliance . Inhoud In deze masterclass komen de volgende onderwerpen aan de orde: • interne beheersing • wanneer ben je ‘in control’? • management control system • (risico) management • risk assessment proces • risicorapportages • governance, risk & compliance Bestemd voor Deze masterclass is bestemd voor managers, risicomanagers, controllers, compliance officers, accountants en managers internal control. Docent(en) • prof. dr. Leen Paape RA RO CIA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening en dean Nyenrode, school of Accountancy & Controlling • dr. ing. Jürgen van Grinsven, directeur Artena Business Consulting en lecturer bestuurlijke informatievoorziening Nyenrode School of Accountancy & Controlling

prof. dr. Leen Paape RA RO CIA

advanced

58

De inhoud van deze cursus is vernieuwd. Er is extra aandacht voor de bevindingen van de Commissie-Stevens. Deze commissie heeft de evaluatie van het Horizontaal toezicht uitgevoerd; waarover aan de Tweede Kamer is gerapporteerd.


Doelstelling In no-time raakt u vertrouwd met het nieuwe begrippenkader. Dat is nodig omdat accountants en hun klanten met deze toezichtsvorm te maken krijgt. Inhoud U krijgt antwoord op de volgende vragen: • Wat is horizontaal toezicht? • Wat is de ‘winst’ ervan voor ons als belastingplichtigen? • Wat is de strekking van een zogeheten tax control framework? • Wat is tax assurance precies? • Wat is een convenant Horizontaal Toezicht? • Welke rol kunnen de accountant en belastingadviseur hierbij vervullen? • Welke opmerkingen heeft de Commissie-Stevens gemaakt over Horizontaal Toezicht en welk effect heeft dat op de toekomst van het Horizontaal Toezicht? Bestemd voor Elke accountant en adviseur, niet alleen uit zakelijk oogpunt maar ook als belastingplichtige. Docent(en) • prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA, hoogleraar forensische accountancy Business Universiteit Nyenrode en Universiteit Leiden • Meindert Brunia RA, organisatie-, bestuurs- en veranderkundige, betrokken bij Horizontaal toezicht • drs. Arthur de Hart RC EMoC, manager compliance, risk management en insurance Tata Steel IJmuiden

prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA

advanced

59

nieuw

IT & Assurance

Interview Evert Koning Effect telt voor De Nederlandsche Bank

Evert Koning

De Nederlandsche Bank (DNB) heeft zich de afgelopen jaren flink vernieuwd. Van top (vier van de vijf bestuurders zijn nieuw) tot teen (nieuwe organisatiestructuur, andere methodieken en een effectgerichte, transparante cultuur) wordt DNB in een eigentijds, duurzaam jasje gestoken. Evert Koning is hoofd van het Expertisecentrum Toezicht ICT. Met zijn 15-koppige team verzorgt hij het IT-toezicht op financiële instellingen. “Om vanuit audit of toezicht effectief te kunnen zijn, is het essentieel dat je kunt aansluiten bij de risicobeleving en prioriteitstelling in de boardroom. Bestuurs- en directieleden moeten aandacht hebben voor verbetering en zich daarvoor willen inzetten”, stelt Evert Koning. Om dat te bereiken, heeft het IT-toezicht van DNB (ITD) haar aanpak vernieuwd. Het gebruik van standaarden vormt een belangrijke basis. “DNB heeft een voorkeur voor ‘principle based’ toezicht. Wij hebben echter ervaren dat een concretisering van weten regelgeving van belang is om een goed toezicht op de naleving daarvan te kunnen houden. Daarom vormen veelgebruikte open internationale standaarden als ITIL, ISO-standaarden en CobiT nu de basis voor ons toetsingskader.”

“Trends waarvan wij verwachten dat die grote risico’s met zich meebrengen, zetten wij in de spotlights.” Evert Koning

ITD stelt zich steeds meer open voor de buitenwereld. “We wisselen actief kennis uit met externe partijen. Zo hebben we in juni 2012 een symposium georganiseerd over IT-uitbesteding en cloud computing in relatie tot het wettelijk kader. Die dag zijn we in gesprek gegaan met meer dan honderd vertegenwoordigers van banken, verzekeraars, pensioenfondsen, pensioenuitvoerders, koepelorganisaties, serviceproviders, externe accountants en andere betrokkenen. Een van de conclusies: de uitbesteding van ondersteunende IT levert specifieke risico’s op, maar de huidige regels hoeven slechts op een klein aantal punten verduidelijkt te worden. Op zo’n dag ervaar je hoe waardevol het is om gedachten uit te wisselen, oplossingen te zoeken en verwachtingen naar elkaar uit te spreken. Het biedt de mogelijkheid om, met de beschikbare toezichtcapaciteit, meer instellingen te benaderen om een ‘level playing field’ te realiseren. Zo zijn wij nu direct in gesprek met grote serviceproviders over ons ‘right to exam’.” Ook in internationaal verband weten de toezichthouders elkaar te vinden. Evert Koning is de initiator van de IT Supervisory Group waarin twintig landen uit Amerika, Azië/Oceanië en Europa vertegenwoordigd zijn. “De financiële wereld, en vooral de IT, is zo internationaal dat je het toezicht niet geïsoleerd kunt uitvoeren. Een keer per jaar heeft de IT Supervisory Group een conferentie waarin we actuele onderwerpen bespreken. Natuurlijk verschillen de wetten en regels per land, maar een ontwikkeling die in Azië ontstaat, kan ook grote consequenties hebben voor het functioneren van Nederlandse instellingen. Daar kunnen we nu beter op anticiperen.” Waar DNB eerst werkte vanuit afdelingen die zich specifiek richtten op banken, verzekeraars of pensioenfondsen, is het toezicht nu meer geïntegreerd en thematisch georganiseerd. De focus ligt op effectiviteit en transparantie. “Binnen ITD stimuleren onze medewerkers ook om trends te signaleren die leiden tot nieuwe risico’s. Daartoe bouwen wij communities met partijen binnen en buiten onze eigen organisatie en zorgen wij dat onze medewerkers goed geëquipeerd zijn. Trends waarvan wij verwachten dat die grote risico’s met zich meebrengen, zetten wij in de spotlights. Dit jaar is cybercrime een belangrijk thema, en volgend jaar zullen wij onder andere extra focussen op de risico’s van complexe IT-infrastructuren.” drs. Evert Koning RE RA CISA is afdelingshoofd Expertisecentrum Toezicht ICT bij De Nederlandsche Bank. Daarnaast is hij bestuurslid van NOREA, de beroepsgroep van IT-auditors in Nederland. Ook is Evert Koning examinator aan de postdoctorale IT-auditopleiding aan de Vrije Universiteit Amsterdam.

60

IT security trends Cybercrime, mobile, cloud computing, continuous monitoring en auditing IT security komt u tegenwoordig dagelijks tegen in het nieuws. De ene keer betreft het gehackte websites, de andere keer ligt data op straat. Nieuwe weten regelgeving komt op ons af en verplicht organisaties om gebruikers te informeren indien gegevens zijn gelekt. Deze cursus schetst de huidige IT-ontwikkelingen en de dreigingen van beschermingsmogelijkheden. Ook krijgt u een overzicht van maatregelen die organisaties kunnen treffen om cybercrime te voorkomen, zowel via het internetkanaal als via het interne netwerk.

IT & Assurance

Datum / Locatie: Donderdag 11 april 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 15.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 445 Niet-leden € 495 PE-punten: 4

Beveiliging speelt een rol bij nieuwe IT-voorzieningen zoals mobile, cloud en social media. U krijgt inzicht in de laatste ontwikkelingen. Het moderne IT-landschap vraagt om meer dan jaarlijkse controle, u zult meer systeemgericht en steunend op een zogenaamd three-lines-of-defense-model moeten gaan werken. Doelstelling Deze interactieve cursus geeft u een overzicht van ontwikkelingen betreffende IT security en maakt u bewust van de rol die u hierbij kunt vervullen. Inhoud • Huidige IT ontwikkelingen, dreigingen en beschermingsmogelijkheden • Mogelijkheden om cybercrime defense in te richten • Kaders om de volwassenheid van cybercrime defense te onderzoeken, onder andere door de trend van continuous monitoring en auditing te volgen Bestemd voor Openbaar accountants, accountants in business en andere financiële professionals die te maken hebben met IT. Docent(en) • ir. Peter Kornelisse RE CISA, director bij KPMG IT Advisory in Amstelveen • ir. Stan Hegt, adviseur bij KPMG IT Advisory

ir. Peter Kornelisse RE CISA

advanced

61

IT & Assurance

Datum / Locatie: Woensdag 24 april 2013 Mercure Hotel, Amsterdam Airport Tijd: 16.00 - 20.00 uur Prijs: Leden € 445 Niet-leden € 495 PE-punten: 4 Bijzonderheden: Wij adviseren u vóór de cursus kennis te nemen van de basiselementen van XBRL. Kijk bijvoorbeeld op sbr-nl.nl en op xbrl.org/nl.

nieuw

IT & Assurance

Controleverklaring bij XBRL jaarrekening

AO nieuwe stijl

XBRL wordt per 2013 verplicht. Een grote verandering in uw werkwijze en administratieve processen. Stroomlijning van gegevensuitwisseling met de overheid: daaraan heeft het Standard Business Reporting (SBR) programma in Nederland de afgelopen jaren hard gewerkt. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van XBRL (eXtensible Business Reporting Language). Dit is een methode om digitaal gestandaardiseerde financiële rapportages samen te stellen en aan te leveren. Het gebruik van deze open standaard zorgt voor: • efficiëntere aanlevering en verwerking en efficiënt hergebruik van gegevens; • minder fouten; • tijdwinst en vooral: eenduidigheid en standaardisatie. Het gebruik van XBRL wordt per 1 januari 2013 verplicht voor de IB-zakelijk en VpB-aangiften over het belastingjaar 2012. Het jaar daarna is de aangifte omzetbelasting en de deponering van de jaarrekening van niet controleplichtige ondernemingen aan de beurt. Dit geldt per 2015 ook voor jaarrekeningen over boekjaar 2014 van controleplichtige ondernemingen; inclusief de controleverklaring en alle informatie die aan het CBS moet worden verstrekt. De NBA heeft daarom voor u de controleverklaring eveneens in XBRL beschikbaar gesteld. Doelstelling Ervaringsdeskundigen nemen met u door hoe u een controle van een jaarrekening in XBRL kunt uitvoeren. Ook leert u praktisch gebruikmaken van de controleverklaring in XBRL die de NBA ter beschikking heeft gesteld. Inhoud Onderstaande onderwerpen worden behandeld: • XBRL in het algemeen • SBR: het programma dat in Nederland wordt gebruikt om in XBRL aan te leveren • Instance document • Taxonomie en tagging • Rendering • Controleverklaring in XBRL

advanced

62

Docent(en) • Huub Lucassen RE RA, leader XBRL Assurance Services Ernst & Young, lid van het bestuur XBRL-Nederland • prof. dr. Hans Verkruijsse RE RA, hoogleraar Bestuurlijke Informatieverzorging aan de Universiteit van Tilburg, voorzitter van het bestuur XBRL Nederland

De afgelopen periode laat zien dat ook bedrijven die een ‘in control statement’ hebben afgegeven, failliet gaan of door de overheid gered moeten worden. De standaardmaatregelen als controletechnische functiescheiding en geautomatiseerde controles leiden vaak tot een starheid van handelen. Dit remt flexibiliteit en innovatief gedrag in organisaties af. En wellicht nog belangrijker: deze maatregelen leveren niet altijd de beoogde effectiviteit.

Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

De klassieke AO schiet hierbij tekort; tijd voor een AO nieuwe stijl! Er is een denken werkwijze ontwikkeld voor het ontwerpen en beoordelen van de administratieve organisatie. Hierbij is rekening gehouden met de strategie en omgevingsfactoren van de organisatie. AO nieuwe stijl houdt rekening met de wisselwerking tussen het specifieke karakter van de organisatie en de (on)mogelijkheden van het inzetten van beheersmaatregelen om te komen tot een effectieve en efficiënte interne beheersing. Doelstelling Na afloop van deze cursus overziet u hoe de effectiviteit en efficiency van de administratieve organisatie wordt geanalyseerd. Inhoud • Beïnvloeding van de administratieve organisatie door: strategievorming, organisatiestructuur, processtructuur, beheersingsmaatregelen en factoren zoals leiderschapsstijl, control-stijl, strategie en kerncompetenties; • Vastlegging van de administratieve organisatie door: het transparant maken en verbinden van doelstellingen en risico’s, sturing en beheersingsmaatregelen en managementinformatie over effectiviteit en naleving; • Analyse en verbeteringen van de administratieve organisatie: relatie met methoden zoals COSO en balanced control approach, waarbij nadrukkelijk aandacht wordt besteed aan de grenzen en beperkingen van de formele systemen. Bestemd voor Financial executives die betrokken zijn bij de inrichting, evaluatie en verbetering van de administratieve organisatie. Docent(en) • prof. dr. Arco van de Ven RA, hoogleraar bestuurlijke informatievoorziening TiasNimbas Business School, hoogleraar management in het bijzonder controlling Open Universtiteit Nederland

Bestemd voor • RA’s en AA’s die jaarrekeningen samenstellen, beoordelen of controleren • RA’s en AA’s in business die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van en/of het deponeren van jaarrekeningen, of die gebruiker zijn van jaarrekeningen prof. dr. Hans Verkruijsse RE RA

Het vakgebied administratieve organisatie (AO) is sterk in ontwikkeling. De boekhoudschandalen van onder andere Enron, Worldcom en Ahold hebben geleid tot onderkenning van het vakgebied. Wet- en regelgeving, zoals de Sarbanes Oxley-Act in de Verenigde Staten en de code Tabaksblat in Nederland, verplichten organisaties de AO periodiek te evalueren en gebreken te rapporteren. Levert dit nu meer zekerheid op en wat is een goede AO?


prof. dr. Arco van de Ven RA

advanced

63

Management accounting & control

IT & Assurance

Datum / Locatie: Dinsdag 25 juni 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

Business intelligence: toegevoegde waarde of zinloze investering? Business intelligence (BI) is een techniek voor het verzamelen en analyseren van informatie ter ondersteuning van beslissingen. De toepassing van BI heeft de afgelopen jaren een grote vlucht genomen. Vrijwel iedere organisatie heeft inmiddels flink geïnvesteerd in BI, met wisselend succes. Is het zinvol verder te investeren in BI? Zijn er efficiëntere en effectievere oplossingen voor beslissingsondersteunende informatie? Doelstelling Na deze cursus weet u wat de toepassingsmogelijkheden en -onmogelijkheden van BI zijn. En u weet welke investeringen gemoeid zijn met BI implementaties. U leert hoe u het rendement op deze investeringen kunt vergroten. En welke alternatieve manieren van informatievoorziening er zijn om de besliskracht in uw organisatie te vergroten. Inhoud De volgende onderdelen komen aan bod: • • • • •

Wat zijn de toepassings(on)mogelijkheden, laatste ontwikkelingen en valkuilen bij implementaties van BI? Stel de BI business case op: breng het besparingspotentieel en de potentiële opbrengsten van BI in kaart voor een fictieve organisatie; Welke alternatieve vormen van rapportages zijn er die de besliskracht kunnen vergroten? Ontwerp de managementrapportage: welke informatie en rapportagevorm heeft de grootste toegevoegde waarde voor het management van een fictieve organisatie; Zelfdiagnose: bepaal met een scan de volwassenheid van uw eigen organisatie op ‘rendement uit BI’. Na de cursus ontvangt u een concreet stappenplan voor verbetering.

Bestemd voor Controllers, financieel managers en accountants, die de toegevoegde waarde van business intelligence voor hun organisatie willen vergroten, of voor het vraagstuk staan om hierin (verder) te investeren. Docent(en) • drs. Marcel Kruger, partner Decido • drs. Lars Coppens, senior BI adviseur Jugo

Interview Gijsbert de Zoeten Bij ons kun je reports op het intranet liken Welke ontwikkelingen ziet u in de opleiding? “Als curatoriumlid aan de VU in Amsterdam houd ik toezicht op de kwaliteit van de opleiding. Ik vind dat sommige RC-opleidingen teveel aandacht besteden aan thrills om het vak heen. Ons vak gaat over controlling, bestuurlijke informatievoorziening, management accounting en verwante gebieden zoals treasury en belasting. Men moet in de opleiding hiervoor de gereedschapskist aangereikt krijgen en het gereedschap leren benutten.”

Gijsbert de Zoeten

Het zijn economisch roerige tijden. Hoe kijkt u daar tegenaan? “Turbulentie is nu de enige constante. Relatieve maatstaven worden steeds belangrijker. Weet je niet hoe de markt zich ontwikkelt? Stuur dan op marktaandeel in plaats van omzetgroei. Als je je op de verkeerde dingen concentreert, ben je zo out of business.” Wat is de rol van de controller hierin? “Een controller moet in- én uitzoomen. Een goede controller vindt de balans en kan zaken verbinden. Hij moet ook begrijpen wat de core business is: waar verdienen we ons geld mee? Onze scherpe inkoop, het onderscheidende product? Hoe werkt ons business model eigenlijk? De antwoorden vormen de finance-basis en bepalen alles: de inrichting van de afdeling, het systeem van riskmanagement en de inhoud van de managementinformatie.” Welke uitdagingen ziet u voor de controller? “Ik pleit voor back to basic. Bedelf de organisatie niet onder rapportages, maar focus op een klein aantal echt nuttige rapporten. Maak deze inhoudelijk zodanig dat gebruikers deze snappen en kunnen toepassen. Er ontstaat een self service-model, waarin mensen hun eigen managementinformatie vinden. Finance richt zich dan op zaken die specifieke aandacht vragen. De controller komt uit zijn ivoren toren en wordt een business partner.” Wat betekenen social media voor u? “Mensen gaan anders met informatie om, zeker de jonge generatie. Zij zoeken zelf informatie en delen dit. Zij vinden het vreemd dat wij in een vergaderzaal rond de tafel brainstormen. Bij Unilever proberen we de ontwikkelingen in social media ook intern te volgen. Op intranet kan men reports liken; we monitoren de populariteit en spelen daar op in. Binnen afzienbare tijd hebben wij ook apps voor reporting. Geweldig toch?”

“Men moet in de opleiding hiervoor de gereedschapskist aangereikt krijgen en het gereedschap leren benutten.” Gijsbert de Zoeten

Gijsbert de Zoeten, CFO Unilever Europe (1966), studeerde Bedrijfskunde (Rijksuniversiteit Groningen) en volgde de postdoctorale Controlleropleiding aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij startte in 1989 bij Unilever, en is sindsdien in verschillende werkmaatschappijen en landen werkzaam geweest als controller, financieel directeur en managing director. Sinds 2010 is Gijsbert de Zoeten CFO van Unilever Europe. Daarnaast is hij Curatoriumlid van de Controlleropleiding aan de Vrije Universiteit Amsterdam. drs. Marcel Kruger

fundamental

64

65



Datum / Locatie: Woensdag 22 en donderdag 23 mei 2013


Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 / 09.00 - 17.00 uur

Fundamentals of pricing for controllers Een juiste prijsstelling van producten en diensten is één van de belangrijkste waardecreatoren voor organisaties maar blijft in veel Europese ondernemingen onderbelicht. Toch levert een verbetering met 1% op prijs een gemiddelde impact van 15% op het Ebit van organisaties. Zo levert performance pricing een hogere value added dan de meeste acquisities of kostenprogramma’s. Doordat in de meeste organisaties de pricing geen eenduidige eigenaar heeft, blijft er verrassend veel geld op tafel liggen.

Prijs: (excl. logies) Leden € 1.195 Niet-leden € 1.395

Doelstelling Deze cursus vult de bestaande kennis van kostprijzen en kostensystemen aan vanuit het perspectief van andere functionele domeinen, waaronder marketing en sales. Het gaat verder dan de controller normaal gesproken kijkt. U heeft een beter inzicht in het belang en de impact van de prijsstelling op de organisatie en haar kasstromen.

PE-punten: 12

De cursus bespreekt prijsstrategieën en prijsstellingmechanismen in relatie tot de relatieve marktpositie. Hierbij komen best practices van aansprekende organisaties aan bod. Na afloop bent u beter in staat te functioneren als sparring partner van CEO’s en commercieel directeuren. Inhoud Het programma gaat in op verschillende aspecten van pricing. Aan de orde komen onderwerpen als prijsbeleid, de keuze voor volume of marge, prijsstrategieën, prijsverantwoordelijkheid, de organisatie van het prijsproces en verschillende prijsvormingstechnieken. Voldoende om na afloop van het programma de pricing van de eigen organisatie te doorgronden, te veranderen of te verbeteren.

Een nieuwe kijk op budgeting? Trapt u op de rem of op het gaspedaal? Wat zijn de voor- en nadelen van de aanwezige jaarplanning en budgettering in uw organisatie? Kunt u de manier van budgetteren van uw organisatie verbeteren? En hoe pakt u dit aan? Doelstelling Gewapend met praktijkonderzoek over ‘het budget’, gaan we na waar uw budget en jaarplan zich qua functionaliteit bevindt. Afhankelijk van de organisatorische eigenschappen en uitdagingen in uw omgeving bespreken we suggesties voor verbetering. De docent reikt u een aantal direct toepasbare instrumenten aan en u gaat concreet aan de slag.

Novotel Brainpark, Rotterdam Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

Inhoud Aan de hand van theorieën van Emanuels, Hopwood, Merchant, Vosselman, De Waal en Zimmerman zetten we tijdens deze cursus de knelpunten die bij jaarplan- en budgetgebruik naar voren kunnen komen op een rij. We bespreken waarom welke vernieuwingen wel en niet werken. We gaan het belang van organisatorische eigenschappen na voor het effectief gebruik van een vorm van budgetteren en jaarplanning.

Bestemd voor Deze cursus is geschikt voor financieel directeuren, accountants, controllers en auditors.

De volgende onderwerpen komen aan de orde: • De bedoeling van budget en jaarplan en wat er in de praktijk van terechtkomt • Concrete knelpunten • Zijn er verbeteringen mogelijk? • De link met de organisatie typering • Hoe werkt het in uw organisatie? • Waar zitten mogelijke nuttige aanpassingen?

Docent(en) • Pol Vanaerde, directeur Vanaerdeconsulting en voorzitter van het European Pricing Platform

Bestemd voor CFO’s, controllers en financial executives. Docent(en) • drs. Rob Schapink RC, zelfstandig trainer en docent onder andere bij Erasmus Universiteit Rotterdam, Universiteit van Amsterdam en Universiteit Nyenrode (management accounting & control)

Pol Vanaerde

fundamental

66

drs. Rob Schapink RC

fundamental

67

Management accounting & control Datum / Locatie: Woensdag 24 april 2013: Regardz de Eenhoorn, Amersfoort óf Donderdag 10 oktober 2013: Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595

nieuw

nieuw

Lean management

Lean accounting

Datum / Locatie: Donderdag 25 april 2013: Regardz de Eenhoorn, Amersfoort óf

Lean management is een managementfilosofie die erop gericht is om verspillingen - activiteiten die geen toegevoegde waarde leveren - te elimineren. Gerichte verbeteringen aan de hand van vaste principes. Binnen lean management spreken we over ‘klanten’. Uw klanten (intern en extern) vormen de basis voor uw procesinrichting. Een betere afstemming van uw proces op de klantvraag, levert u een verhoogde kwaliteit van uw dienstverlening en lagere kosten op. Uw rol als financial is essentieel binnen lean management en vraagt van u om op een andere manier naar processen, de inzet en de rol van mensen te kijken. Deze cursus geeft u een praktische inzicht in wat lean management voor de aansturing en verantwoording in uw organisatie kan betekenen.

Lean Six Sigma is niet meer weg te denken uit de dagelijkse praktijk van elke financial. Voorheen waren alleen productie ondernemingen actief bezig met lean, maar vandaag de dag heeft elke onderneming baat bij de principes van Lean Six Sigma.

Vrijdag 11 oktober 2013: Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein

Veelal besteedt men te weinig aandacht aan lean accounting bij een veranderproces met Lean Six Sigma, waardoor de vruchten van lean beperkt blijven tot wijzigingen in het proces en er geen rendement wordt verkregen van het meenemen van ‘accounting’ in het veranderproces.

Tijd: 09.30 - 17.00 uur

Bent u voornemens lean management of Lean Six Sigma in te voeren in uw organisatie dan is het verstandig om ook de training Lean accounting op 25 april te volgen. Als financial is het noodzakelijk om zowel verstand te hebben van lean management als lean accounting om de gevolgen voor u en uw afdeling te kunnen bepalen.

Six Sigma is een kwaliteitsmanagementtool om procesverbeteringen aantoonbaar te kunnen begeleiden. Maar wat voor effect heeft Lean Six Sigma op de verslaggeving? Hoe zien wij Lean Six Sigma terug in de accounting/verslaggeving? In deze cursus wordt hier intensief aandacht aan gegeven.

Doelstelling Na het volgen van de cursus lean management heeft u het niveau van een Lean Six Sigma Yellow Belt. De doelstelling van deze cursus is om u in een tijdsbestek van 1 dag kennis te laten maken met de basis van lean management en de praktische betekenis van deze bedrijfsvoering voor aansturing en verantwoording.

Bent u voornemens Lean Six Sigma in te voeren in uw organisatie dan is het volgen van zowel de cursus lean management als lean accounting belangrijk voor u.

Inhoud Lean Essentials • Historie van Lean Management; - Wat is Lean management? - Wat is value? - Hoe verloopt de waardecreatie (value stream)? • Wat is flow? • Wat is vraaggestuurde productie (Pull)? • Wat is Perfectie binnen Lean? • Betekenis van Lean management voor organisaties - Wat hebben organisaties eraan? - Voor welke organisaties? - Lean binnen productie - Lean binnen dienstverlening - Hoe werkt Lean in de non-profit? Bestemd voor Accountants in business, registercontrollers en professionals werkzaam in het financieel-economisch management, die een betere kijk willen krijgen op hun rol in lean management.

drs. Raquel Verwei RA

fundamental

68

Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6

PE-punten: 6 Bijzondeheden: Wilt u zich verdiepen in ‘Lean Accounting’, ga dan naar pagina 69. Na het volgen van beide trainingen, bereikt u het niveau van Lean Six Sigma Orange Belt.


Docent • drs. Raquel Verwei RA , eigenaar consultancy bedrijf RA’Quel. Raquel is in de basis accountant maar werkt voornamelijk aan organisatieveranderingen en is bijna dagelijks met Lean Six Sigma implementaties bezig.

Doelstelling Na het volgen van deze verdiepingstraining op het gebied van lean accounting weet u wat lean management voor effect heeft op de verslaggeving en wat de gevolgen van lean management zijn voor u en uw afdeling. U heeft u het niveau van een Lean Six Sigma Orange Belt.

Bijzonderheden: U heeft de training ‘Lean management’ gevolgd of heeft aantoonbare kennis op het gebied van lean management

Inhoud • groeipad naar lean accounting, drie stadia • vier lean accounting methoden • zes belangrijke noodzakelijke veranderingen • WIP to SWIP, OEE • gebruik van The Box Score • eliminatie van overbodige transacties (arbeid, materiaal, voorraad) • proces debiteuren, proces crediteuren, proces grootboek en maandafsluitingen • value stream performance management (gebruik van waardestromen en matrices) • value stream costing (een andere kijk op kostprijsberekening) • lean accounting en verkoop (Sales, operational and Financial Planning) • praktijkvoorbeelden Docent • drs. Stefan Betting RA, zelfstandig gevestigd registeraccountant en onder andere docent en examinator (Internationale) externe verslaggeving Nyenrode Business Universiteit drs. Stefan Betting RA

advanced

69



Datum / Locatie: Maandag 10 juni 2013

Datum / Locatie: Vrijdag 24 mei 2013

Improfin Groep, Den Bosch Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 595 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

De samenhang van cultuur, integriteit en risicomanagement Hoe kunt u als financial invloed uitoefenen op de bedrijfscultuur? De bedrijfscultuur is het karakter van de organisatie. Wilt u succesvol veranderingen realiseren dan komt u als financial in aanraking met cultuur. Vergaar daarom inzicht in de eigen afdelings- of bedrijfscultuur. Cultuur verbindt immers met onderwerpen als risicohouding, het nemen en afleggen van verantwoordelijkheid, veranderbereidheid en integriteit. Naast inzicht in de eigen bedrijfscultuur is er kort aandacht voor internationale cultuurverschillen. De internationalisering van het bedrijfsleven confronteert u als financial steeds vaker met geografische cultuurverschillen. Aan de hand van het gedachtengoed van Hofstede, Trompenaars en Schein krijgt u inzicht in hoe u gewoonten en gedrag vanuit een andere cultuur kunt opvatten en hoe u daar effectief mee omgaat. Doelstelling In de ochtend wordt ingegaan op wat het belang van een gezonde en passende bedrijfs- en afdelingscultuur is. U krijgt instrumenten en zienswijzen aangereikt waarmee u in uw eigen invloedssfeer kan sturen en interveniëren. Met voorbeelden uit de actualiteit gebruiken wij de thema’s integriteit en risicomanagement om het abstracte begrip cultuur te verbinden aan uw dagelijkse praktijk. De middag gaat in op internationale cultuurverschillen en hoe u hier effectief mee omgaat. Inhoud Onderwerpen die in de ochtend aan bod komen: • het karakter van de organisatie • belang van inzicht in bedrijfs- en afdelingsculturen • de invloed van de bedrijfscultuur op integriteit en risicomanagement • het in kaart brengen van de bedrijfscultuur: modellen, benaderingen, etc. • wat zijn de ‘knoppen’ om te sturen op de cultuur?

Optimaliseer uw planning en control Als controller bent u het aanspreekpunt voor de organisatie om alles rond planning en control te organiseren. Maar is planning en control wel goed ingericht? Ook de controller ontkomt niet aan bezuinigingen en efficiency-slagen. Bent u nog bezig met details in rapportages of richt u zich als business partner op strategische doelen van de organisatie en het risicomanagement in de organisatie? Welke veranderingen zijn nodig om de planning en controlcyclus ook écht te laten werken? Hoe maak je een groeitraject van financial control naar management control? Doelstelling Na afloop van deze cursus bent u in staat om planning en control in te richten in uw (non-)profitorganisatie. U signaleert gewenste veranderingen en gaat met een plan van aanpak de deur uit. Inhoud U wordt gevraagd uw eigen planning en control proces én organisatie door te lichten als voorbereiding op de cursus. Tijdens deze interactieve sessie krijgt u tools om uw planning en control te verbeteren en de vinger op de zere plek te leggen. Vraagstukken als communicatie rond de strategie, besluitvorming in de organisatie, rapportagestructuren en verantwoording zijn aanknopingspunten tot discussie rond uw praktijkcase.

Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6 Bijzonderheden: Voorbereiding: scan de planning en control in uw organisatie. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur.

Bestemd voor De cursus is met name interessant voor registercontrollers en accountants in business die zich bezig (gaan) houden met de inrichting van planning en control. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV

Middagprogramma: • internationale cultuurdimensies (machtsafstand, individualisme vs. collectivisme) • verschillen in organisatieculturen of samenwerkingsverbanden • hoe om te gaan met cultuurverschillen? Bestemd voor Financiële professionals, accountants en controllers die in een veranderproces inzicht willen krijgen in het belang van cultuur en hoe hiermee om te gaan in de dagelijkse praktijk.

drs. Karel van Wijngaarden

fundamental

70

Docent(en) • drs. Karel van Wijngaarden, associate trainer Improfin Groep

drs. Michel Verhoeven RC

advanced

71



Datum / Locatie: Vrijdag 19 april 2013 of donderdag 26 september 2013

Datum / Locatie: Dinsdag 14 mei en woensdag 15 mei 2013

Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595 PE-punten: 6 Bijzonderheden: De cursus van 26 september maakt ook deel uit van de Actualiteitendagen 2013. Zie pagina 20.

Actualiteiten management control En de relatie naar uw eigen praktijk! Deze cursus geeft u inzicht in de meest aansprekende recente ontwikkelingen op het gebied van management control. Deze cursus is bedoeld voor ervaren professionals in lijn- en stafposities die verantwoordelijk zijn voor planning en besturing van organisaties. Doelstelling Na deze cursus heeft u inzicht in de actuele situatie op het gebied van management control en bent u weer op de hoogte gebracht van de inzichten in het vakgebied en kunt u deze toepassen in uw eigen praktijk! Door praktische cases projecteert u de inzichten op uw eigen organisatie. Inhoud Recente ontwikkelingen op het gebied van management control zoals: • de strategie van de organisatie en het gewenste gedrag • het sturen en beïnvloeden van gewenst gedrag in de organisatie • de inrichting, werking en de effecten van stuurgetallen en budgettering in organisaties • vormgeving van beheersingsinstrumenten in verschillende bedrijfssituaties

72

Management control ondersteunt organisaties bij de realisatie van hun strategie. Maar wat is echt effectief bij het besturen en beheersen van winstgerichte organisaties? Welke actuele ontwikkelingen en inzichten zijn er op dat terrein? Welke concepten en technieken passen succesvolle ondernemingen toe en wat kunnen we hiervan leren? Deze vragen staan centraal tijdens deze tweedaagse cursus. Doelstelling Na afloop heeft u gedegen kennis van actuele concepten en technieken voor management control en de toepassingsmogelijkheden daarvan.

Bestemd voor Controllers, accountants en overige financieel professionals. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer CSE&T BV

Bestemd voor Controllers en financieel managers/directeuren van winstgerichte ondernemingen.

Bespreken van de ervaringen met management control in specifieke bedrijfssituaties, zoals de eigen organisatie. De specifieke management control situaties zullen hierbij worden besproken.

advanced

Effectief besturen en beheersen

Inhoud Aan de hand van cases bespreken wij onderstaande onderwerpen: • Ontwikkelingen in performance management; • Time-driven activity-based costing; • Customer profitability analysis; • Prestatiebeloning met issues als accounting myopia, controllability, motivatie. • Mainstream- management control: cybernetica en economische organisatietheorie. Illustratie met behulp van Geneen Machine; • Management control en de constructie van ‘homo economicus’ met mogelijke ‘crowding out’; • De rol van cijfers in management control. Afrekening en/of dialoog? De rol van de controller hierin; • Performance management met financials en non-financials: reikwijdte en grenzen. Illustratie met Lever Industrial. Performance management als een actor-netwerk; • Management control en vertrouwen; • Management control van intra-en interfirm relaties. Illustratie met Eastern University Catalog (eventueel NAM-casus);

Bespreken van de onderzoeksresultaten op onderdelen van management control, zoals: • verschillende vormen van prestatiemeting en -beoordeling • de invloed van risicomanagement • de verantwoording naar stakeholders vanuit de organisatie


Management control in winstgerichte organisaties

Docent(en) • prof. Luc Keuleneer MBA, directeur KPMG Brussel, hoogleraar financial - en treasury management Vrije Universiteit van Amsterdam • prof. dr. ir. Michael Corbey, associate dean, academic director en hoogleraar TiasNimbas Business School, Tilburg University • prof. dr. Ed Vosselman, hoogleraar accounting faculteit managementwetenschappen Radboud Universiteit Nijmegen en hoogleraar management control publieke en non-profitsector, Zijlstra Center.

Bilderberg Hotel De Buunderkamp, Wolfheze Tijd: 10.00 - 20.00 / 09.00 - 16.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.495 Niet-leden € 1.695 PE-punten: 14 Bijzonderheden: U ontvangt het boek ‘Management accounting & control’

prof. dr. ir. Michael Corbey

advanced

73



Datum / Locatie: Woensdag 27 maart 2013



Treasury control

De rol van de controller in de publieke sector

De treasury afdeling heeft veel invloed op de ondernemingsresultaten en compliance. Het is een uitdaging om een samenspel van organisatorische maatregelen te definiëren zodat tijdig kan worden gesignaleerd en geacteerd. Enerzijds zijn hierbij de treasury-processen, bedrijfscultuur en governance van de business van belang en anderzijds de relaties met de financiële wereld.

Deze cursus gaat in op de positie van de controller in de publieke sector. Hierbij staat de ontwikkeling van de klassieke financial controller naar de controller van de toekomst centraal. Ook komen de uitdagingen en de dilemma’s aan de orde die spelen in dit ontwikkelingsproces. Daarnaast informeert de cursus u over de relevante ontwikkelingen op het gebied van verslaggeving en auditing. Naast theoretische concepten zal ook gekeken worden naar de uitkomsten van empirisch onderzoek en is de uitwisseling van ervaringen tussen de deelnemers aan de cursus van groot belang.

Doelstelling Na het volgen van deze cursus heeft u inzicht in de opzet en inrichting van de treasury organisatie. U bent bekend met treasury processen en weet hoe verantwoordelijkheden kunnen worden verdeeld. Na afloop heeft u een duidelijk en praktisch hanteerbaar treasury control framework. Inhoud De onvoorspelbaarheid van de markt zorgt voor een toename van aan de financiële functie verbonden risico’s. Steeds meer organisaties vertrouwen erop dat naleving van weten regelgeving een verbetering van administratieve processen, rapportages en van de interne controle inhoudt. Dat neemt niet weg dat een interne controle (control awareness) dient te zijn gebaseerd op governance en te vermijden risico’s in de organisatie. Deze cursus biedt u een treasury control framework en gaat onder meer in op: • de beschrijving van treasury processen • de aan de financiële functie gerelateerde specifieke risico’s • de beleidsformulering • de opzet en inrichting van de treasury organisatie, de verdeling van verantwoordelijkheden en de limitering van bevoegdheden • risico-analyse Naast praktijkcases en voorbeelden uit de energiesector en consumentenelectronica, gaat u zelf aan de slag met het treasury control framework voor de eigen organisatie. Bestemd voor CFO’s, controllers en treasurers met kennis van en/of interesse voor treasury control, die het inzicht in en de beheersbaarheid van treasury processen willen verbeteren en de vertaalslag naar risico-beheersingsmaatregelen willen maken. Docent(en) • drs. Michel Verhoeven RC, zelfstandig controller en docent/trainer C@SE&T BV

Doelstelling Deze cursus beantwoordt vragen over de rol van een controller in de publieke sector. Welke posities kunt u innemen? Welke eisen worden aan u gesteld? Welke relevante ontwikkelingen spelen in het kader van verslaggeving en auditing? Welke dilemma’s zijn er te onderkennen?

Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 13.30 - 21.00 uur Prijs: Leden € 695 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Inhoud De volgende onderwerpen komen aan de orde: • ontstaan van de controllersfunctie in de publieke sector • taken van de controller binnen de publieke organisatie • actuele ontwikkelingen in de controllersfunctie in de publieke sector • posities die de publieke controller kan innemen binnen de publieke organisatie • rollen die de publieke controller kan aannemen binnen de publieke organisatie • eisen die worden worden gesteld aan de controllers in een publieke organisatie • relevante ontwikkelingen in het kader van verslaggeving en auditing • welke dilemma’s spelen er rondom de functie van controller in de publieke sector • de agenda van de controller van de toekomst De cursus belicht de specifieke aspecten bij het Rijk, de provincies, de gemeenten, de waterschappen, de zelfstandige bestuursorganen en de rechtspersonen met een wettelijke taak. Bestemd voor Controllers en auditors in de publieke sector. Docent(en) • Jan Droogsma RA, manager van het Center for Public Auditing & Accounting van Nyenrode Business Universiteit. Docent bestuurlijke informatieverzorging bij de postgraduate opleiding Accountancy van de VU en docent bij de Rijksacademie voor Financiën en Economie van het Ministerie van Financien. • drs. Jan-Henk Janssen RC, hoofd concernstaf / adjunct gemeentesecretaris gemeente Arnhem


Jan Droogsma RA

advanced

advanced

PUBLIEK 74

75

Persoonlijke vaardigheden

drs. Roderik Meeder RA


Interview Roderik Meeder

Coaching

Persoonlijke vaardigheden cruciaal voor goede accountant in business

Als leider neemt u dagelijks beslissingen. De consequenties van deze beslissingen kunnen ver reikend zijn en impact hebben op de strategie, de organisatie, de mensen en op uw eigen positie en rol. Tijd voor reflectie is schaars. Coachingsgesprekken bieden de rust om in alle openheid en met garantie voor vertrouwelijkheid (persoonlijke) zaken rustig door te nemen die voor u als leider belangrijk zijn.

De Nederlandse accountantsopleiding is van zeer hoog niveau; binnen Europa behoren wij tot de top. Toch hebben wij ook onze nationale varianten op Lernout & Hauspie en Parmalat. Waarom is het geen van de topprofessionals binnen Vestia, DSB, Ahold en ABN AMRO gelukt om tijdig aan de bel te trekken? Roderik Meeder denkt dat betere persoonlijke vaardigheden voor de accountant in business (aib) de sleutel zijn tot adequaat reageren. In goede én slechte tijden.

Doelstelling Coaching heeft als doel de effectiviteit van uw leiderschap te verhogen. Door middel van open vragen, ofwel ‘guided discovery’, wordt de weg geopend naar nieuwe inzichten.

Datum / Locatie: Data op verzoek Locatie wordt in overleg bepaald Tijd: 6 x 1,5 uur coaching + 4 uur voorbereidingstijd Prijs: Leden € 3.800 Niet-leden € 3.800 PE-punten: 13

Na een carrière als accountant bij Ernst & Young maakte Roderik Meeder de overstap naar het bedrijfsleven. Nu is hij directeur Bedrijfsmanagement bij de Rabobank. Hij heeft ervaren hoe groot de stap is van openbaar accountant naar accountant in business. “In Nederland worden er vanuit vaktechnisch oogpunt hele goede controlerend accountants opgeleid. Maar als je in het bedrijfsleven aan de slag wilt, heb je een paar jaar nodig om een goede financieel professional te worden. De opleiding en het openbare vak zijn vooral gericht op feitenonderzoek, gedegenheid en zekerheid. Terwijl het in het bedrijfsleven meer draait om snel en slim inspelen op kansen en risico’s. Dat geldt niet alleen voor commerciële functies, maar ook voor financieel professionals. Een bredere scope in de opleidingen helpt accountants daarbij. Vakken als treasury, logistiek en corporate finance vergroten het blikveld van aib’s. Daarnaast is het cruciaal dat er meer aandacht komt voor persoonlijke vaardigheden, zoals onderhandelings- en presentatietechnieken.”

“Maar ook als afgestudeerde accountant kun je je persoonlijke vaardigheden verder ontwikkelen via permanente educatie.” Roderik Meeder

“Een organisatie die leidend wil zijn, moet snel kunnen handelen. Aib’s - ook in een tweedelijnspositie - zien en horen veel. Zij zijn geneigd die signalen eerst te onderzoeken, zodat zij alle antwoorden kennen en goede afwegingen kunnen maken. Pas dan durven ze ermee naar buiten te treden. Maar als je versnelling wilt realiseren moet je doorpakken, direct reageren en delen met collega’s: ‘Dit en dit valt me op, wat zou dat kunnen betekenen?’ Op dat moment heb je een beweging in gang gezet. Zo ben ik ervan overtuigd dat er bij Vestia, DSB, Ahold en ABN AMRO aib’s hebben rondgelopen die ‘early warnings’ hebben opgevangen, maar daar niet mee naar buiten zijn getreden omdat ze geen zekerheid hadden. Dat ligt niet aan het ethische waardenbesef, maar aan de vaardigheden om dit op een goede manier bespreekbaar te maken.” “Als docent externe verslaggeving heb ik lesgegeven aan accountants en controllers. Na drie minuten wist ik al welke groep ik voor me had. De accountants waren rustig, hadden zich goed voorbereid en stelden scherpe vragen. De controllers waren creatiever; zij zochten de grenzen op en bedachten ter plaatse een oplossing voor de huiswerkcases. In de opleiding kun je jonge accountants stimuleren om meer ‘outgoing’ te worden, om snel te acteren. Maar ook als afgestudeerde accountant kun je je persoonlijke vaardigheden verder ontwikkelen via permanente educatie. Dat maakt je niet alleen een betere professional, je zult ook zien hoe leuk het is!” drs. Roderik Meeder RA is in 1989 begonnen bij Ernst & Young (en haar rechtsvoorgangers), waar hij vanaf 1992 als RA werkte. Van 1992 t/m 2000 doceerde hij externe verslaggeving aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1997 tot 2001 was Meeder actief bij Levob Bank & Verzekeringen. Vanaf 2001 heeft hij diverse functies vervuld bij de Rabobank. Sinds 2010 is Roderik werkzaam als directeur Bedrijfsmanagement bij Rabobank Amstel en Vecht. Daarnaast is hij bestuurslid van de NBA en voorzitter van de ledengroep Accountants in Business.

76

Inhoud Het coachingtraject duurt een half jaar en bestaat uit 6 gesprekken van 1,5 uur. Tijdens het traject krijgt u ook opdrachten die in totaal circa 4 uur tijd van u vragen. De gesprekken deelt u zelf met de coach in. Het eerste gesprek is een kennismaking waarin een verkenning plaatsvindt van de omgeving waarin u opereert en de vraagstukken die u heeft. Op basis daarvan wordt uw coaching doelstelling geformuleerd. In de vervolggesprekken wordt, vanuit de zaken die op dat moment voor u van belang zijn, gewerkt aan deze doelstelling. U ontvangt van de coach een eindverslag dat gezamenlijk wordt besproken. Openheid en vertrouwelijkheid zijn voorwaarden voor het succes van uw coaching. De coach vervult wisselende rollen: van luisteraar en adviseur tot warm, soms kritisch, klankbord. U kunt onder andere terecht voor deze vraagstukken: • Welke omgevingsfactoren bevorderen of belemmeren de veranderingen die ik wil doorvoeren? • Gebruik ik mijn talenten volledig? • Hoe ontwikkel ik me van tactisch leider tot strategisch en visionair leider? • Wat inspireert mij? • Wat heb ik altijd gehoopt te bereiken in mijn leven? • Hoe ga ik om met een lastige doch waardevolle medewerker? • Waarom wil mijn team niet meedoen aan de veranderingen die zo noodzakelijk zijn? • Hoe blijf ik vitaal? • Hoe leg ik de lat hoger bij minder presterende medewerkers? • Hoe bevorder ik de samenwerking binnen de organisatie? Bestemd voor Controllers en accountants met ruime ervaring in een leidinggevende positie. Docent(en) • drs. Bernadette Kester, gecertificeerd executive coach en leiderschapscoach. Als bedrijfseconoom en bedrijfs kundige heeft zij 20 jaar ervaring als leidinggevende in diverse sectoren en met name in de financiële sector. Momenteel vervult zij de rol van Chief Human Resources Officer van een groot internationaal handelsbedrijf.

drs. Bernadette Kester

advanced + expert

77



Datum / Locatie: Dinsdag 21 mei en woensdag 22 mei 2013

Datum / Locatie: Maandag 18 maart en dinsdag 19 maart 2013

De controller als business partner

Decision support in de praktijk

Tijd: 09.30 - 20.00 / 09.00 - 16.30 uur

Controllers fungeren in toenemende mate als business partner. Dit betekent een nieuwe rol die om nieuwe vaardigheden en een andere manier van denken vraagt. Tijdens deze training krijgt u inzicht in uw eigen vaste denkpatronen en leert u hoe u creatiever kunt worden in de samenwerking met het management en bij het nemen van (strategische) beslissingen. Tijdens deze 2-daagse training oefent u met een acteur op de diverse rollen van de controller en de communicatiestijl die daar bij past.

Werkt u als financieel professional? Dan is uw rol in decision support niet meer weg te denken. Vooruitkijken en meedenken met het management zijn daarbij elementen. Hoe ziet het proces van besluitvorming eruit en hoe raakt u zo vroeg mogelijk betrokken. Het management verwacht dat u niet alleen kritisch meedenkt, maar ook constructief en creatief.

Prijs: (incl. logies) Leden € 1.295 Niet-leden € 1.395

Doelstelling Na deze training kent u diverse effectieve communicatiestijlen voor de uiteenlopende rollen die een controller heeft. U vergroot uw inzicht in uw eigen denkpatronen. U leert uw collega’s binnen het managementteam in te schatten en hoe u invloed kunt uitoefenen.

PE-punten: 14

Inhoud • gevaren van routinematig denken • inzicht in de krachtenvelden en oerinstincten binnen uw organisatie • de nieuwste psychologische inzichten gebruiken om te bereiken wat u wilt • problemen vanuit meerdere perspectieven bekijken • diverse rollen van de controller herkennen en op het juiste moment toepassen • vergroot uw overtuigingskracht door uw collega’s beter te doorgronden • ontwikkeling naar een betere gesprekpartner op strategisch niveau • de juiste vragen stellen en het eigen standpunt bepleiten

Bilderberg Hotel De Keizerskroon, Apeldoorn

Bijzonderheden: Incl. acteur op dag 2

U ontvangt na afloop van de training een persoonlijk rapport met een beschrijving van uw gedragsprofiel. Bestemd voor Controllers en financiële professionals die zich verder willen ontwikkelen tot een effectieve business partner binnen hun eigen organisatie. Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills

Doelstelling Deze training biedt u inzichten om uw toegevoegde waarde te vergroten en samen met het management tot een weloverwogen besluitvorming te komen. De training bestaat uit drie delen die direct toepasbaar zijn in de praktijk. Inhoud Deel één: aan boord komen • Hoe ziet het informatieprofiel en de informatiebehoefte van uw manager eruit? • Een krachtige structuur om de knelpunten van uw organisatie boven water te krijgen; • Interesse wekken om vroegtijdig betrokken te worden bij vraagstukken; • De onbewuste mechanismen bij besluitvorming en hoe daar mee om te gaan. Deel twee: navigeren en meedenken over de koers • Gericht kunnen meedenken over risico’s en kansen met behulp van de zes denkhoedenmethode™; • Vanuit verschillende perspectieven leren denken om tot een besluit te komen; • Hoe wordt u een gewaardeerde sparringpartner.

Bilderberg Hotel De Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: 09.30 - 20.00 / 09:00 - 16:30 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.295 Niet-leden € 1.395 PE-punten: 14 Bijzonderheden: U werkt zoveel mogelijk met eigen casuïstiek en tussendoor gaat u aan de slag met praktijkopdrachten.

Deel drie: navigeren op de woelige zee • Hoe gaat u om met dominante managers en hun informatieverzoeken? • Onderhandelingsvaardigheden waarmee u krijgt wat u wilt; • Focus houden. Wat is belangrijk in plaats van urgent? Resultaten • U wordt eerder betrokken bij (strategische) vraagstukken; • U leert vanuit verschillende denkmethoden naar vraagstukken te kijken; • U leert uw eigen koers te varen en adequaat te reageren op ‘nice to know’ ad hoc verzoeken; • U leert om te gaan met sturende mensen zonder vechten of vluchten; • U wordt eerder gevraagd om mee te denken bij niet-financiële thema’s. Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals.

Gert-Jan Spenkelink

fundamental

78

Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills

advanced

79

nieuw


Datum / Locatie: Maandag 24 juni en dinsdag 25 juni 2013 Bilderberg Hotel De Buunderkamp, Wolfheze Tijd: 09.30 - 19.30 / 09.00 - 17.00 uur Prijs: (incl. logies) Leden € 1.695 Niet-leden € 1.795 PE-punten: 14 Bijzonderheden: Deelnemers krijgen een brief toegezonden waarmee ze de casus kunnen voorbereiden. Verwachte voorbereidingstijd 1 uur. Maximaal 10 deelnemers.

Inzicht in en invloed op krachtenvelden

Het herkennen van fraudesignalen

Bent u werkzaam in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen? En bent u zich bewust van ‘politiekstrategische krachten’ binnen en rondom uw functie en organisatie? Dan kunt u effectiever leren omgaan met deze krachtenvelden en plezier krijgen in het spel.

Wie een ziekte wil bestrijden, zal de symptomen moeten kunnen herkennen. Hetzelfde geldt voor fraudebestrijding; kennis over het ontstaan en de ontwikkeling van een bepaalde fraudevorm is essentieel.

Vanuit uw organisatie en uw functie streeft u bepaalde doelen na. Soms zijn er krachtenvelden die het bereiken van die doelen in de weg kunnen staan. Die krachtenvelden ontstaan doordat collega’s vanuit andere overtuigingen, opvattingen en behoeftes mogelijk andere doelen nastreven. Nog lastiger wordt het als die weerstanden gebaseerd zijn op onzichtbare in de persoon verankerde drijfveren.

Inhoud In deze 2-daagse training brengt u uw eigen casus in en leert u wat krachtenvelden zijn en hoe ze ontstaan. Bij aanvang wordt de theorie (analysemodel) van de krachtenvelden aangereikt. Deze wordt voortdurend gespiegeld aan de door u ingebrachte casus. De theorie over krachtenvelden wordt afgewisseld met opdrachten en oefeningen waarin u leert hoe je grip krijgt op krachtenvelden en ze zelfs vóór je kunt laten werken.

Bestemd voor Controllers, accountants en andere financial executives die werkzaam zijn in een omgeving waarin politiek en strategie een rol spelen. Docent(en) • Evert Spaans, senior trainer en adviseur van Bureau Zuidema

fundamental

80

Datum / Locatie: Maandag 24 juni 2013 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325 PE-punten: 3

Doelstelling • U ontwikkelt inzicht in hoe politiek-strategische krachten uw werk beïnvloeden en kunnen frustreren; • U krijgt een model aangereikt waarmee u krachtenvelden in beeld kunt brengen en analyseren; • U ontwikkelt inzicht in de drijfveren van actoren die actief zijn binnen uw krachtenveld; • U verdiept zich in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer in uw voordeel te laten werken; • U houdt uw beeld ten aanzien van integriteit binnen uw werk kritisch tegen het licht; • U heeft geoefend met een aantal ‘invloed-strategieën’.

U ontdekt dat een krachtenveld is samengesteld uit een samenspel van actoren die vanuit hun eigen drijfveren keuzes maken. Die keuzes kunnen de door u te bereiken doelen in de weg staan. De theorie wisselen we af met diverse opdrachten en oefeningen, waarin u zich kunt bekwamen in competenties die van belang zijn om krachtenvelden te doorgronden en meer naar uw hand te zetten. De training wordt afgesloten met een managementgame waarin de diverse elementen van het krachtenveldmodel worden gesimuleerd.

Evert Spaans

In deze cursus beantwoorden we vragen als: Hoe ontstaat fraude? Door welke (herkenbare en repeterende) factoren kan fraude zijn beslag krijgen? Hoe komt een (tot dan integer) persoon ertoe zich te laten verleiden tot frauduleus handelen? En (h)erkent men de ‘beslissende’ stap? Kan men op eigen kracht zijn integriteit terugvinden? Of slechts na ingrijpen van een onderzoeker? Welke vaste patronen zijn in de fraudevelden te onderscheiden? Waarom is het noodzakelijk dergelijke patronen tijdig te herkennen?


Fraude manifesteert zich zelden onaangekondigd, maar te vaak zijn signalen veronachtzaamd of zelfs niet eens als zodanig herkend. Tal van signalen worden in dit cursusonderdeel gepresenteerd en besproken. Vervolgens wordt het fraudeonderzoek zelf behandeld. Aan de orde komen vragen als: Bent u bevoegd te onderzoeken? Welke weten regelgeving is van toepassing? Hoe bouwt u een interview op? Welke vragen stelt u beslist wel of niet? Hoe beluistert u juist datgene wat de betrokkene u niet zegt? En hoe onderscheidt de oprechte mens zich van de niet-oprechte? Op welk moment kunt u confronterend worden in uw interview en hoe pakt u dat aan? Hoe haalt u met terugwerkende kracht zoveel mogelijk integriteitschendingen naar boven? Hoe waarborgt u dat de betrokkene zich niet later zal beroepen op onvrijwillige deelname aan het interview en de toepassing van dwang?

Bijzonderheden: Deze cursus is onderdeel van de fraudedagen. Heeft interesse in de overige sessies, ga dan naar pagina 21.

Doelstelling Na deze cursus heeft u meer inzicht in het herkennen van symptomen en fraudesignalen. Inhoud In deze cursus komen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: • ontstaan en ontwikkeling van fraude • fraudepatronen en signalen • fraudeonderzoek • interviewtechniek Bestemd voor De cursus ‘het herkennen van fraudesignalen’ is bedoeld voor accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, controllers en bedrijfseconomen. Docent • René ter Haar RA CFE, directeur 4iTrust Integrity Services

René ter Haar RA CFE

advanced

81


Datum / Locatie: Donderdag 6 juni en vrijdag 7 juni 2013 Bilderberg Hotel de Keizerskroon, Apeldoorn Tijd: beide dagen: 09.30 - 17.00 uur Prijs: (excl. logies) Leden € 1.050 Niet-leden € 1.150 PE-punten: 12 Bijzonderheden: Vooraf wordt u gevraagd om kort een leerdoelstelling (en waar mogelijk casuïstiek) op papier te zetten

nieuw

Effectief onderhandelen

Snellezen en mindmapping

U onderhandelt iedere dag over uiteenlopende standpunten of verschillende meningen. Denk hierbij aan het vaststellen van budgetten, het maken van investeringsbeslissingen of het stellen van prioriteiten. We onderhandelen steeds vaker, maar dat gaat niet iedereen gemakkelijk af. Gelukkig zijn onderhandelvaardigheden goed te leren en kan iedereen naar een goed resultaat streven zonder dat relaties onder druk komen te staan.

Voor u als hoogopgeleide professional is het belangrijk dat u binnen uw vakgebied up to date blijft. ‘Een leven lang leren’ hoort daarbij. In de praktijk betekent dat regelmatig veel leeswerk. Daarnaast heeft u in de dagelijkse uitvoering van uw werkzaamheden vaak te maken met veel informatie die door u in korte tijd gelezen en begrepen moet worden. Via snellezen en mindmapping leert u sneller te lezen en beter te onthouden. Bovendien zal het u ook veel tijd gaan besparen want een verdrievoudiging van de leessnelheid is geen uitzondering.

Wilt u uw onderhandelingspositie structureel verbeteren? In deze training krijgt u inzicht in de verschillende onderhandelingsfasen en onderhandelingstechnieken. U werkt in kleine groepen aan eigen casuïstiek en ontdekt uw eigen stijl én hoe deze effectief in te zetten. In praktijksimulaties met een acteur leert u de overige onderhandelingstechnieken te herkennen en om te gaan met de ‘slimme spelletjes’ van uw collega/gesprekspartner. U leert op te komen voor uw eigen belangen, hoe een win-win situatie te creëren en een goede relatie met uw gesprekspartner(s) in stand te houden. Doelstelling Na het volgen van de training ‘Effectief onderhandelen’ leert u niet alleen hoe u kunt onderhandelen wanneer er sprake is van wederkerigheid en gezamenlijke belangen. U krijgt inzicht in de verschillende onderhandelingstechnieken en leert onder andere in te spelen op de technieken van de onderhandelaar die de regels aan zijn laars lapt en zijn eigen belangen en resultaten voorop stelt. Inhoud Dag 1: Positioneel onderhandelen vs. denken in belangen. De fasen in het onderhandelen en het kunnen omgaan met lastige mensen: • voorbereidingsfase • openingsfase • discussiefase • exploratiefase • loven en bieden • de impasse en de overeenkomst • de ‘dirty tricks’ herkennen en pareren Dag 2: Eigen onderhandelstijl herkennen en effectief kunnen inzetten. • de kracht van de ander gebruiken; onderhandel Jiu Jitsu • lichaamstaal tijdens onderhandelingen herkennen • kunnen werken met een BAZO (Beste Alternatief Zonder Overeenkomst) • persoonlijke onderhandelstrategieën bedenken die voor je werken • Gebruik kunnen maken van creativiteit om onderhandelingen verder te krijgen • praktijksimulaties oefenen met een trainingsacteur • transfer naar de praktijk

Gert-Jan Spenkelink

Bestemd voor Controllers, accountants in business en andere financiële professionals.

fundamental Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills 82


Doelstelling Verbeter uw leessnelheid Ervaar tijdens deze training dat u sneller kunt lezen zonder begrip te verliezen. Door een andere leestechniek toe te passen, vergroot u uw productiviteit. Verbeter uw begrip Door het maken van een mindmap kunt u uw begrip van een tekst verbeteren. Maar u kunt mindmapping ook inzetten op andere manieren: • u kunt grip krijgen op complexe projecten • u kunt het als ondersteuning gebruiken om lastige beslissingen beter geïnformeerd te nemen • u kunt lang vervlogen herinneringen weer naar boven halen

Datum / Locatie: Vrijdag 12 april 2013 of woensdag 29 mei 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 420 Niet-leden € 490 PE-punten: 7 Bijzonderheden: Maximaal 12 deelnemers. Neem twee boeken mee: een roman en een non-fictie boek.

In deze training leert u de basisbeginselen waarmee u direct aan de slag gaat. Inhoud • 0-meting van uw huidige leessnelheid • Theorie over de samenwerking tussen de ogen en het brein • Eerste snelheidsoefening: een zogenaamde speed drill • Associatieoefening ter voorbereiding op het mindmappen • Uitleg over samenhang tussen sleutelwoorden en het geheugen • Leesoefening op basis van sleutelwoorden • Het ontwikkelen van een persoonlijke snelleesstijl • Tempo verhogen aan de hand van persoonlijke snelleesstijlen • Mindmapoefening gericht op het naar boven halen van herinneringen • Het ontwikkelen van zelfvertrouwen bij het snellezen • Uitleg over leesstrategie en scannen van tekst • Als eindoefening gaat u een half uur tot 45 minuten snellezen in een non-fictie boek. De stof die u tot zich neemt, legt u vast in een mindmap. Bestemd voor Iedere financiële professional die behoefte heeft aan tijdsbesparing, het verbeteren van het begrip en versnellen van de eigen leessnelheid. Docent(en) • Bas Hoorn, directeur en hoofdtrainer van trainingsbureau BasHoorn.nl

Bas Hoorn

fundamental

83


Datum / Locatie: Dinsdag 22 januari 2013 of donderdag 25 april 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 19.30 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 750 PE-punten: 8


Effectief tijdbeheer voor financiële professionals Financiële professionals werken hard en volgens een bepaalde routine. Maandafsluitingen, begrotingsrondes en jaarrekeningen zorgen voor constante werkdruk en deadlines. U wilt als financieel professional ook uw (interne) klanten graag meer adviseren en met hen sparren over financiële beslissingen, maar komt daar niet genoeg aan toe. Deze training gaat daarom niet alleen over de organisatie van tijd, maar vooral ook over de organisatie van u zelf. Doelstelling U leert wat het verschil is tussen dringende en belangrijke zaken op basis van effectiviteit in plaats van alleen efficiency. Bovendien maakt u een inventarisatie van uw eigen producten en diensten en mogelijke routinematigheid in het aanbod. Met deze aanpak behaalt u meer resultaat met minder inspanning. Er blijft meer tijd over voor zaken die u als financieel professional belangrijk vindt. Na het volgen van deze training: • Bent u zich bewust van uw eigen manier van werken; • Kunt u tijd vrijmaken voor lange termijn vraagstukken; • Beheerst u de vaardigheden zoals het omgaan met deadlines, ‘nee’-zeggen en delegeren; • Weet u wat uw klanten werkelijk willen en treedt u meer als business partner op. Inhoud In de training gaat het om effectief omgaan met uw tijd - de juiste dingen doen: • • • • • • •

de principes van effectieve personen tijdsbesteding in kaart brengen het 80/20 principe: - bepalen van de eigen uit te voeren taken - welke 20% bepalen 80% van het resultaat - de kracht van de hefboomwerking ‘nee’ durven zeggen en de ‘vraag-achter-de-vraag’ achterhalen tijd vrij maken betekent effectief delegeren en communiceren de timemanagement-matrix persoonlijk actieplan opstellen en uitvoeren

Bestemd voor Financiële professionals. Docent(en) • Gert-Jan Spenkelink, trainer en directeur Scope & Skills Gert-Jan Spenkelink

fundamental

84

Profit from English

Datum / Locatie: Dinsdag 11 juni en dinsdag 18 juni 2013

Presenteer uw rapportages in correct Engels!

RAI, Amsterdam

Door internationalisering van het bedrijfsleven komt u als financieel professional steeds vaker in aanraking met de Engelse taal. U publiceert wellicht uw maandrapportages in het Engels of u heeft te maken met Engelstalige gesprekspartners zoals uw leidinggevende, zakelijke relatie of investeerder. Een goede beheersing van de Engelse taal en het financiële jargon is daarom een must. U wilt namelijk de juiste boodschap overbrengen bij de presentatie van bijvoorbeeld uw maandrapportage.

Tijd: beide dagen: 09.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 1.095 Niet-leden € 1.150

Doelstelling Na deze training is uw gebruik van zakelijke en financiële terminologie tijdens vergaderingen over financiële onderwerpen verbeterd. U bent een betere gesprekspartner voor uw Engelstalige collega of zakenrelatie.

PE-punten: 18

Inhoud Tijdens de training oefenen we de verschillende fases van een vergadering om de stof te presenteren:

Bijzonderheden: Dit is een ‘blended’ training en bestaat uit 4 uur online learning en 14 uur training op locatie.

• • • • • •

First impressions: uzelf voorstellen, uw bedrijf introduceren, small talk, huidige projecten. Vergaderen: een vergadering voorzitten of eraan deelnemen, mensen onderbreken, uw mening geven, tijd winnen, een discussie voeren, informatie inwinnen en bevestigen. Diplomatiek taalgebruik: waarom zeggen Engelstaligen niet wat ze bedoelen? Ligt het aan de zender of de ontvanger? Rapportages presenteren: grammatica, structuur en taalgebruik bij rapportages. Doelstellingen omschrijven, resultaten, oorzaak en gevolg, meningen en feiten omschrijven, vooruitkijken, aanbevelingen doen. Presenteren: levendig en overtuigend zijn, met gebruikmaking van expressieve taal en idioom. Veranderingen: hoe omschrijft u trends, veranderingen en verwachtingen? Hoe rapporteert u over resultaten, oorzaak en gevolg? Het gebruik van woordenschat om rapportages een lading te geven.

Op basis van de intake komen relevante onderwerpen aan bod, zoals: het budget voor volgend jaar, maandrapportage, investeringsplan, bezuinigen. Een integraal onderdeel van deze training zijn de voorbereidingsactiviteiten die u voorafgaand aan elke sessie zult maken via online learning. Houdt u rekening met in totaal 4 uur voorbereidingstijd. Bestemd voor Financiële professionals die door hun werk in aanraking komen met het Engels. Een zeker niveau van het Engels is vereist. Uw kennis wordt getoetst door een schriftelijke en telefonische intake. Wilt u meer informatie, neem dan contact op met NBA-VRC Opleidingen via 020 - 301 04 05

nbavrc.nl

Docent(en) • Shona Ackerman, een zeer ervaren, hoogopgeleide native speaker van The Square Mile. The Square Mile werkt met klanten uit verschillende sectoren. Zij zijn leverancier bij o.a. De Nederlandsche Bank, de AFM en Grant Thornton Accountants.

advanced

85

Risicomanagement

prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA

Risicomanagement

Interview Marcel Pheijffer

Frauderisico’s, witwassen en integriteit

Accountant alert bij fraude en witwassen

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) laat zich steeds meer gelden als toezichthouder op het accountantsberoep. Private partijen die zich door een accountant benadeeld voelen zijn snel bereid naar de rechter te stappen. Het toezicht, de claimcultuur en het woud aan regels maken de accountant die niet up-to-date is kwetsbaar. Zeker als het gaat om de onderwerpen fraude, witwassen en integriteit. Mede door de meldplichten verwacht de maatschappij op dit punt veel van de accountant. Reden genoeg dus om te zorgen dat de kennis over deze onderwerpen wordt geactualiseerd.

Fraude, witwassen en integriteit zijn van belang voor het accountantsberoep én voor de maatschappij. Iedere accountant behoort daarom de relevante regelgeving te kennen en toe te passen. De verantwoordelijkheid van iedere accountant is dat deze zich bewust is van fraude-, witwas- en integriteitsrisico’s. Ongeacht de vraag in welke hoedanigheid hij of zij optreedt. Wij leggen Marcel Pheijffer hierover drie vragen voor. Welke regels zijn er in het algemeen rond fraude, witwassen en integriteit? “Er bestaan verschillen in weten regelgeving ten aanzien van meldplichten en verantwoordelijkheden voor de accountant in geval van fraude of witwassen. Accountants die wettelijke controleopdrachten uitvoeren, vervullen een maatschappelijke taak. Hun rol ten aanzien van fraude is wettelijk geborgd middels een in de WTA opgenomen meldplicht. Voor niet-wettelijke controleopdrachten of het beoordelen of samenstellen van jaarrekeningen gelden weer andere regels op het gebied van fraude, en bestaat er geen meldplicht. Voor witwassen bestaat er een meldplicht voor accountants die accountantswerkzaamheden uitvoeren, waaronder de eerdergenoemde. Overkoepelend vereist de VGC nog dat de accountant integer handelt en dat deze zich niet associeert met niet-integere handelingen van derden.”

“De regels maken het niet altijd leuker, maar zijn vaak wel noodzakelijk.” Marcel Pheijffer

Welke vaardigheden vergt dit van accountant? “Belangrijk is het onderschrijven van de poortwachtersfunctie die een accountant heeft. De accountant die deze rol serieus neemt en professioneel-kritisch handelt, is alert op risicosignalen, onderzoekt deze en straft gebleken ongewenst handelen af. Door deze te redresseren, deze te melden, door een opdracht terug te geven of anders een adequate oplossing te zoeken.” “Het is goed en nuttig om als accountant kennis te nemen van fraude- en witwaszaken. Deze zijn van alledag en we treffen ze dan ook vaak aan in jurisprudentie, in de media of op internet. Het is goed om concrete zaken zoals DSB, Vestia, Greenchoice of de zaak Holleeder/Endstra te doorgronden en ervan te leren. De vraag te stellen: kan dit zich in mijn werkomgeving ook voordoen? Die vraag stellen én beantwoorden is wat mij betreft ook onderdeel van een professioneel-kritische instelling.” Is het werk nog wel leuk met al die regels en risico’s? “De regels maken het niet altijd leuker, maar zijn vaak wel noodzakelijk. Niet in gedetailleerd uitgewerkte regelstelsels die tot afvinklijsten leiden, maar wel indien deze een raamwerk en houvast bieden. Daardoor ontstaat ruimte om als accountant je professionaliteit en vakmanschap te tonen. Indien risico’s zich daadwerkelijk manifesteren en er is sprake van fraude, witwassen of een integriteitsinbreuk, ontstaat eveneens een moment waarop de accountant kan laten zien en ervaren dat zijn werkzaamheden ertoe doen.” prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA is hoogleraar Accountancy aan de Nyenrode Business Universiteit en hoogleraar forensische accountancy aan de Universiteit Leiden.

Doelstelling Deelnemers zijn na deze cursus weer bij als het gaat om relevante ontwikkelingen op het gebied van de meldplichten en andere regelgeving op het gebied van fraude en witwassen, en de jurisprudentie en casuïstiek daarover. Een en ander wordt geplaatst in het perspectief van het brede begrip integriteit.

Datum / Locatie: Dinsdag 14 mei 2013 Mercure Hotel, Utrecht-Nieuwegein Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 650 Niet-leden € 695 PE-punten: 6

Inhoud Aan bod komen onder meer: • de vernieuwde COS 240 • jurisprudentie fraude en witwassen • Leidraad Wet ter voorkoming van witwassen en de financiering van terroristische activiteiten (WWFT) • casuïstiek fraude en witwassen • meldplichten • aanpak zwartspaarders • bespreking dilemma’s en integriteitsissues De cursus kent naast een insteek vanuit de theorie en regelgeving een praktische opzet, waarbij de deelnemers hun praktijkervaringen en –vragen kunnen inbrengen. Bestemd voor Iedere accountant die zijn vak serieus neemt moet volledig geïnformeerd zijn als het gaat om fraude, witwassen en integriteit. Deze vraagstukken komen zowel voor in het MKB als bij grote ondernemingen. Maar ook de overheid kan erdoor worden getroffen. Daarom is deze cursus interessant voor accountants in business, interne- en externe accountants, mkb-accountants en overheidsaccountants. Docent(en) • prof. dr. mr. Marcel Pheijffer RA, hoogleraar accountancy aan de Universiteit Nyenrode en hoogleraar forensische accountancy aan de Universiteit Leiden • Martijn Hin RA, Head of BDO Forensics & Litigation Support. Martijn heeft zijn gehele carrière binnen de (internationale) forensische dienstverlening gewerkt. Hierbij preventieve en repressieve ervaring opgedaan. Preventief gericht op de mix tussen Hard en Soft Controls. Repressief gericht op diverse bijzondere onderzoeken zoals fraude- en feitenonderzoeken, persoonsgerichte accountantsonderzoeken en governance & compliance inclusief anti-corruptie onderzoeken.

advanced

86

87

Risicomanagement

Datum / Locatie: Maandag 27 mei 2013 Nyenrode Business Universiteit, Breukelen Tijd: 14.30 - 17.30 uur Prijs: Leden € 325 Niet-leden € 325

nieuw

Risicomanagement

Vastgoedfraude

Bank risk management: value chain analysis

Vastgoedfraude staat al vele jaren in de publieke belangstelling. Duidelijk is geworden dat alle typen vastgoedbeleggers en eigengebruikers, groot en klein, het slachtoffer kunnen worden van vastgoedfraude. Het gaat al snel om grote bedragen. Aan de hand van praktijkvoorbeelden wordt op een interactieve wijze de diverse werkwijzen van fraudeurs besproken. Hoe maken zij gebruik van de intransparante vastgoedmarkt, van lacunes in de risicobeheersing van organisaties en van foute taxatierapporten en tussenpersonen? Juist bij eenmalige transacties is waakzaamheid geboden. Tijdens het college staan de risico’s centraal. Hoe signaleert u ze, maakt u ze beheersbaar en bespreekbaar? Wat zijn de attentiepunten? Wij behandelen de Praktijkhandreiking vastgoed van de NBA en u krijgt praktische aanwijzingen voor het opzetten en uitvoeren van risicoanalyses.

Wilt u meer inzicht krijgen in de waardeketen van een commerciële bank? Deze cursus behandelt de samenstelling van activa en passiva (funding), business mix, provisies en commissie inkomsten, de invloed van marktrentes, renterisicomanagement en operationele kosten. Ook verwachte kredietverliezen en kapitaalallocatie op basis van Basel II en de implicaties van Basel III worden onderzocht en behandeld.

Doelstelling Na deze bijeenkomst bent u op de hoogte van de diverse werkwijzen van fraudeurs in het vastgoed en over de betreffende risico’s en hoe deze te signaleren.

Doelstelling Na deze cursus bent u in staat om: • De verschillende aspecten van de waardeketen van een commerciële bank te benoemen • Uit te leggen wat de concepten ‘pricing for risk’ en ‘pricing for capital’ betekenen • Het belang te onderkennen van adequaat management van kredietrisico, renterisico en kostenbeheersing • De basis kapitaaleisen op basis van Basel II en Basel III te beschrijven i.e. kredietrisico, marktrisico, operationeel risico en liquiditeitsrisico • De relatie te begrijpen tussen risicomanagement en het managen van solvabiliteit • Het uitvoeren van de basiscalculaties die ten grondslag liggen aan RAROC en RARORAC

U krijgt een plenaire introductie van de diverse onderwerpen. Daarna voert u per onderwerp een casus uit. Alle casuïstiek is gebaseerd op dezelfde banken cijferset; zo krijgt u inzicht in de onderlinge verbanden van de deelonderwerpen.


PE-punten: 3 Bijzonderheden: Deze cursus is onderdeel van de fraudedagen. Heeft u interesse in de overige sessies, ga dan naar pagina 21.

Datum / Locatie: Dinsdag 11 juni 2013

Inhoud In de cursus Vastgoedfraude komen onder andere de volgende onderwerpen aan de orde: • werkwijze fraudeurs • vastgoedmarkt • risicobeheersing • taxatierapporten • signalen en attentiepunten Bestemd voor Deze cursus is bedoeld voor accountants, fiscalisten, advocaten, adviseurs, controllers en bedrijfseconomen. Docent • prof. dr. Tom Berkhout MRE MRICS, hoogleraar Vastgoed Nyenrode Business Universiteit

Inhoud • Structuur van bankbalansen en resultatenrekening • Factoren die winstmarges bepalen: rente resultaat, provisies, handelsresultaten, operationele kosten en kredietvoorzieningen • Bancaire risico’s: rente, liquiditeit, kosten, krediet- en kapitaalrisico’s • Factoren die de rentemarge beïnvloeden • Vereiste solvabiliteit, economic profit, RAROC en RARORAC • Rendement op het eigen vermogen: marges, asset yields en leverage Bestemd voor Controllers, accountants, treasurers, risk managers en internal auditors. Docent(en) • Frans van Laar, directeur en trainer Van Laar Financial Training & Consultancy, heeft 18 jaar ervaring in de bancaire sector. Hij is aandelenanalist, investor relations manager en directeur research geweest. Hij is inmiddels 7 jaar actief als professioneel trainer op het gebied van financieel management, bank risico management, waardebepaling van ondernemingen en strategie.

prof. dr. Tom Berkhout MRE MRICS

advanced

88

Frans van Laar

advanced

89

Risicomanagement

Datum / Locatie: Donderdag 27 juni 2013 Regardz de Eenhoorn, Amersfoort Tijd: 09.30 - 17.00 uur Prijs: Leden € 495 Niet-leden € 595

Professionalisering risicomanagement in de publieke organisatie In elke nieuwe richtlijn of governance code neemt risicomanagement een steeds prominentere rol in. Helder moet worden gemaakt wat nu eigenlijk onder een goed werkend risicomanagementsysteem wordt verstaan. Daarnaast zijn er meerdere smaken qua ERM frameworks, nu ook ISO31000 en M_o_R het licht hebben gezien. De trend is om te sturen op onzekerheden welke het behalen van gestelde organisatiedoelen in gevaar kunnen brengen. Risicomanagement wordt daarmee ook wel gedefinieerd als de balans tussen risico’s nemen en risico’s beheersen. Voor de controller zijn deze ontwikkelingen een kans om zijn/haar positie te veranderen naar een pro-actievere adviesfunctie.

NBA-VRC Opleidingen Cursus:

Datum:

Prijs:

Overnachting: ja / nee *

Cursus:

Datum:

Prijs:

Overnachting: ja / nee *

Naam, voorletters en titel(s):

PE-punten: 6 Bijzonderheden: EICPC - leden kunnen zich inschrijven voor de NBA-VRC ledenprijs

Aanmeldingsformulier

Doelstelling Na afloop van de cursus kent u de meest actuele stand van zaken rondom risicomanagement. U heeft inzicht in de valkuilen en succesfactoren van de verankering binnen uw organisatie. U krijgt handvatten voor de te nemen stappen om risicomanagement te professionaliseren.

M/V*

Voornaam: Privé-adres:

Telefoon privé:

Inhoud • uitleg ISO31000, COSO, M_o_R (verschillen en overeenkomsten) • proces van risicomanagement: risico-identificatie, inclusief risicoperceptie • vaststellen risicotolerantie / ontwerpen van een stresstest • creëren van draagvlak voor risicomanagement • implementatiestrategieën • praktijkcase

E-mailadres: Mobiel:

Bestemd voor Accountants en (public) controllers in een controlfunctie in de publieke sector.

Postcode en plaats:

Functie:

RA / RC / AA / Geen van deze *

Werkzaam bij: Adres:

Telefoon zakelijk:

Factuuradres: Docent(en) • mr. Robert ’t Hart, directeur Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement en docent master risicomanagement Universiteit Twente

Additionele factuurgegevens:

De algemene voorwaarden zijn van toepassing. Zie pag 93, 94 en 95.

Datum:

Handtekening: * Doorhalen wat niet van toepassing is

mr. Robert ’t Hart

advanced

PUBLIEK 90

Dit formulier kunt u faxen naar: 020 - 301 03 02. U kunt zich ook aanmelden via www.nbavrc.nl, of dit formulier (zonder postzegel) sturen naar: NBA-VRC Opleidingen, Antwoordnummer 1618, 1000 WB Amsterdam. Meer informatie vindt u op www.nbavrc.nl

91

Aanbod openbare accountants, interne accountants en overheidsaccountants www.nbaopleidingen.nl

92

Data Cursus

Data Cursus

diverse data

De professioneel kritische instelling van de accountant

12 juni

De flex bv

diverse data

Communicatieve vaardigheden voor de accountant

13 en 14 juni

De dga en zijn bv

10 en 11 januari

Financial Excel 2010 voor accountants

14 juni

Seminar btw-actualiteiten

17 januari

Praktische tips bij de laatste btw-aangifte

18 juni

De zzp-er en de fiscus

21 januari

Overheidsverslaggeving in internationaal perspectief

19 juni

Strategie- en rendementsverbetering in het mkb

23 januari

Accountantspraktijk 2.0 NIEUW

24 juni

Maatschappelijk verantwoord ondernemen of corporate responsibility NIEUW

30 januari

Fiscale actualiteiten VERNIEUWD

24 juni

Process mining

31 januari

Trends in accountancy

25 juni

Nationale verslaggevingsdag

4 en 5 maart

Nieuwe invalshoeken in strategische marketing 0 NIEUW

25 juni

Aandeelhoudersconflicten

7 maart

Accountantspraktijk 2.0 0 NIEUW

27 juni

Impairment van activa in de vastgoedsector NIEUW

14 maart

De jaarverslaggeving in het mkb

27 en 28 juni

Adviseren met impact: rendementsverbetering

19 maart

Rapporteren over risico’s: de risicoparagraaf en het ICS

2 juli

Strategisch ontwikkelen van uw kantoor: business- en verdienmodel

20 en 21 maart

Audit van soft controls: identificatie, onderzoek en rapportage

3 juli

Meer rendement uit social media

26 maart

Onderscheidend positioneren van uzelf en uw accountantskantoor

3 juli

Van één bv naar holdingstructuren

10 april

De accountant als executeur testamentair

4 juli

Externe verslaggeving voor organisaties zonder winststreven in het mkb

15 april

De Flex-BV

diverse data in juli

16 april

De bv en haar fiscale dimensie

en augustus

Summercourse NBA Opleidingen 2013

16 april

Omgang met de Belastingdienst NIEUW

september 2013

AA/RA-Belastingaccountant

16 april

De werkkostenregeling

18 april

De vernieuwde controlestandaarden bij controleopdrachten in het mkb

25 april

Pensioenakkoord 2011: pensioenleeftijd naar 67 jaar

8 mei

Kwaliteitsbeheersing in de mkb praktijk

14 mei

Samenstellen voor de gevorderde assistent/trainee

14 mei

Transferpricing en innovatiebox

15 mei

Beoordelen van notariële aktes

16 mei

De bv en haar juridische en economische dimensie

21 mei

Regelgeving bij samenstellingsopdrachten

22 - 24 mei

Mastercourse publieke sector NBA Opleidingen VERNIEUWD

22 mei

Het beperken van de aansprakelijkheid van accountants

28 en 29 mei

Bedrijfsherstructurering in het mkb

29 mei

Het fiscale winstbegrip in verhouding tot IFRS en/of Dutch GAAP

29 mei

Het commerciële accountantskantoor: veel meer betekenen voor uw klant

30 mei

De accountant en het bancair krediet

30 mei

Financiering dga-onderneming in IB en Vpb

30 mei

Compliancedag VERNIEUWD

3, 6 en 10 juni

Virtuele communicatie en samenwerking

4 juni

Derivaten in de jaarrekening (NL GAAP) NIEUW

4 juni

Werkkapitaalbeheer en financiering voor accountants

5 juni

Capita selecta audit alerts en praktijkhandreikingen

6 juni

Financiële instrumenten in de praktijk

6 juni

Ondernemend adviseren bij familiebedrijven

7 juni

De dag van de mkb-accountant

10 juni

Fiscale gevolgen van het nieuwe huwelijksvermogenrecht

10 juni

Werkwijze van grootbanken bij ondernemingen met dreigende discontinuïteit

11 juni

Btw en internet

11 - 13 juni

Van operational naar management control auditing

Algemene voorwaarden NBA-VRC Opleidingen Deze voorwaarden zijn van toepassing op de overeenkomst tussen de deelnemer (cursist) en de organisatie waarmee de deelnemer de (opleidings) overeenkomst aangaat. De overeenkomst wordt aangegaan met de partijen Stichting Instituut voor Control en Management Accounting Nederland, tevens handelend onder de naam NBA-VRC en Koninklijk NIVRA . In de voorwaarden hier-onder worden de Stichting en NIVRA gezamenlijk aangeduid als ‘NBA-VRC Opleidingen’. De Vereniging van Registercontrollers (VRC) is geen partij bij de overeenkomst. De in deel A. opgenomen artikelen zijn van toepassing op alle door NBA-VRC Opleidingen georganiseerde opleidingen, de in deel B. opgenomen artikelen zijn aanvullend van toepassing op opleidingen in een verplicht onderwerp en de in deel C. opgenomen voorwaarden zijn aanvullend van toepassing op opleidingen die niet zijn opleidingen in een verplicht onderwerp. Op de incompany opleidingen is een andere set voorwaarden (‘Algemene voorwaarden NBA-VRC Opleidingen Incompany’) van toepassing. Deel A: Voorwaarden van toepassing op alle door NBA-VRC Opleidingen georganiseerde opleidingen Artikel 1. Algemeen 1. Deze algemene voorwaarden zijn van toepassing op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van NBA-VRC Opleidingen aan/met een deelnemer met betrekking tot het (doen) verrichten van diensten door NBA-VRC Opleidingen, waaronder begrepen - doch niet beperkt tot - het verzorgen van opleidingen, seminars, trainingen, workshops, congressen, conferenties, summercourses en mastercourses (hierna gezamenlijk te noemen ‘opleidingen’) alsmede het ter beschikking stellen van personen, ruimten en materialen, e.d. en alle daaruit voortvloeiende geschillen. Door inschrijving gaat de deelnemer akkoord met deze voorwaarden. Druk- of typefouten zijn voorbehouden. Artikel 2. Aanmelding 1. De deelnemer verbindt zich voor de gehele opleiding. 2. NBA-VRC Opleidingen contracteert met de individuele deelnemer, niet met het kantoor c.q. de werkgever waarvoor de deelnemer werkzaam is. Het staat de deelnemer vanzelfsprekend vrij om de factuur namens de deelnemer door het kantoor c.q. de werkgever te laten voldoen (‘factuuradres’) maar de deelnemer blijft zelf te allen tijde verantwoordelijk voor volledige en tijdige betaling. 3. NBA-VRC Opleidingen behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, individuele inschrijvingen te weigeren. Artikel 3. Prijzen 1. De uitingen in de door NBA-VRC Opleidingen gepubliceerde brochures, folders en andere communicatie uitingen zijn bindend, tenzij in een schriftelijke overeenkomst een andere prijs is overeengekomen. 2. Alle prijzen zijn inclusief opleidingsmateriaal, catering en eventuele in de cursusbeschrijving aangekondigde overnachtingen, tenzij anders vermeld. 3. NBA-VRC Opleidingen heeft het recht de prijzen te allen tijde te wijzigen, met dien verstande dat na bevestiging van een opleiding de op het moment van bevestiging geldende prijs zal blijven gelden, tenzij de opleiding wordt geannuleerd en naar een latere datum wordt verschoven (zie artikel 6), in welk geval de ten tijde van de nieuwe bevestiging geldende prijs van toepassing is. Genoemde prijzen luiden in euro en zijn vrijgesteld van BTW, tenzij anders vermeld.

Artikel 4. Betalingsvoorwaarden 1. Tenzij uitdrukkelijk anders is overeengekomen dient de deelnemer de volledige opleidingsprijs uiterlijk binnen de op de factuur vermelde betalingstermijn, doch indien de opleiding binnen deze termijn aanvangt, in elk geval een werkdag voorafgaand aan aanvang van de opleiding, te (laten) voldoen. 2. De betalingstermijn op de factuur is een fatale termijn. Indien de verschuldigde opleidingsprijs niet tijdig is voldaan, heeft NBA-VRC Opleidingen het recht de overeenkomst niet uit te voeren dan wel voortijdig te beëindigen. In dat geval wordt een overeenkomst beschouwd als door de deelnemer te zijn geannuleerd en zijn de annuleringskosten van toepassing zoals vermeld in artikel 5. Artikel 5. Annulering door deelnemer 1. Gehele of gedeeltelijke annulering van een overeenkomst door een deelnemer dient schriftelijk of per e-mail plaats te vinden. Voor de vaststelling van de annuleringskosten wordt uitgegaan van de datum van ontvangst van het schrijven of de e-mail c.q. de datum waarop de betalingstermijn is verstreken en de deelnemer (nog) niet betaald heeft. 2. Indien de deelnemer uiterlijk 21 dagen voor aanvang van een opleiding zijn deelname schriftelijk annuleert, is € 75,00 administratiekosten verschuldigd en de eventuele reeds gemaakte - niet restitueerbare - kosten, zoals bijvoorbeeld kosten voor overnachtingen. Bij annulering binnen 21 dagen voor aanvang van de opleiding wordt het volledige opleidingsgeld (100%) in rekening gebracht. Artikel 6. Annulering c.q. wijziging door NBA-VRC Opleidingen 1. NBA-VRC Opleidingen heeft het recht zonder opgave van reden wijzigingen (waaronder, doch niet uitsluitend, wijzigingen met betrekking tot de inhoud, de opzet, de docenten, het materiaal, de datum, het tijdstip, de locatie, de plaats waarin de opleiding wordt gegeven) aan te brengen in aangekondigde opleidingen en aangekondigde opleidingen af te gelasten. 2. In geval van afgelasting van een opleiding heeft de deelnemer recht op terug- betaling van het volledige door de deelnemer aan NBA-VRC Opleidingen betaalde bedrag. 3. In geval van wijziging van de datum, het tijdstip of de locatie van een opleiding wordt de deelnemer schriftelijk of elektronisch geïnformeerd. In dat geval kan een deelnemer, tenzij anders overeengekomen, binnen 14 dagen na dagtekening van het schrijven of de e-mail betreffende de wijziging, kosteloos annuleren door middel van een schrijven of e-mail. Artikel 7. Klachtenprocedure 1. Klachten dienen binnen 14 dagen na constatering gemotiveerd aan NBA-VRC Opleidingen te worden meegedeeld. Binnen 5 werkdagen ontvangt de verzen der een bevestiging van ontvangst. Alle klachten worden vertrouwelijk en bin nen 4 weken na ontvangst behandeld. De uitgebreide klachtenprocedure staat beschreven op www.nbavrc.nl, u vindt hier ook het digitale klachtenformulier. 2. Het indienen van een klacht laat de nakoming van de betalingsverplichtingen onverlet. Artikel 8. Aansprakelijkheid 1. NBA-VRC Opleidingen spant zich in om alle activiteiten kwalitatief optimaal te verrichten, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Niet uitgesloten kan worden dat desondanks foutieve inhoudelijke informatie wordt verstrekt, hetzij door de docent tijdens de opleiding, hetzij in het schriftelijk materiaal dat als onderdeel

93

2.

van de opleiding aan de deelnemer wordt verstrekt. NBA-VRC Opleidingen sluit iedere aansprakelijkheid hiervoor uit, tenzij sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid zijdens NBA-VRC Opleidingen en/of haar leidinggevenden. De gehele contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid van NBA-VRC Opleidingen jegens de deelnemer aan een opleiding is beperkt tot aansprakelijkheid met betrekking tot directe schade (waaronder niet wordt begrepen: indirecte schade, gevolgschade, verminderde goodwill, bedrijfsstagnatie en daarmee samenhangend verlies of schade) met een maximum van het totaalbedrag aan vergoedingen die de deelnemer uit hoofde van de overeenkomst aan een opleiding aan NBA-VRC Opleidingen heeft voldaan. 3. De deelnemer vrijwaart NBA-VRC Opleidingen tegen alle vorderingen van derden - waaronder begrepen doch niet beperkt tot de werkgever dan wel werknemers van de deelnemer - die hetzij rechtstreeks hetzij indirect voortvloeien uit de in het kader van de overeenkomst verrichte werkzaamheden. Artikel 9. Overmacht 1. In het geval dat NBA-VRC Opleidingen door overmacht wordt verhinderd om de overeengekomen dienstverlening/ werkzaamheden geheel of gedeeltelijk uit te voeren, heeft NBA-VRC Opleidingen het recht om de uitvoering van de overeenkomst op te schorten of de overeenkomst geheel of gedeeltelijk te ontbinden, dit naar keuze van NBA-VRC Opleidingen, zonder dat NBA-VRC Opleidingen tot vergoeding van enige schade is gehouden. 2. Onder overmacht wordt mede - maar niet uitsluitend - verstaan verhinderingen aan de zijde van de docent, zoals verhindering door (persoonlijke) omstandigheden als ziekte of overlijden van de docent dan wel naasten van de docent en omstandigheden in weer of verkeer die een vertraging of verhindering van de docent veroorzaken. Artikel 10. Verwerking van persoonsgegevens 1. Als een deelnemer zich aanmeldt voor een opleiding uit het aanbod van NBAVRC Opleidingen worden de persoonsgegevens gebruikt bij het samenstellen van een deelnemerslijst (persoonsnaam en naam werkgever). Tevens worden de gegevens van personen die geen accountant of registercontroller zijn, opgenomen in het klantenbestand om de deelnemer in de toekomst te kunnen informeren over het opleidingsaanbod. Indien een deelnemer bezwaar heeft tegen het opnemen van gegevens in het klantenbestand dan kan de deelnemer dat door middel van een schrijven of een e-mail (gericht aan: [email protected]) aangeven. De gegevens van een deelnemer worden vertrouwelijk behandeld en niet zonder toestemming van de desbetreffende deelnemer aan derden verstrekt, tenzij enig wettelijk voorschrift hiertoe verplicht of dit noodzakelijk is voor een audit. NBA-VRC Opleidingen handelt in overeenstemming met de Wet bescherming persoonsgegevens. Artikel 11. Permanente Educatie 1. NBA-VRC Opleidingen verstrekt een deelnemer die heeft deelgenomen aan een opleiding een deelnamebewijs indien de deelnemer de presentielijst bij aankomst en vertrek tekent. 2. NBA-VRC Opleidingen is een CEDEO erkende opleidingsinstellingen. Het opleidingsaanbod wordt als erkend opleidingsaanbod aangemeld bij CEDEO. 3. Een opleiding is, tenzij anders aangegeven, een aangemelde opleiding door een erkende onderwijsinstelling in de zin van de nadere voorschriften permanente educatie van NIVRA en NOvAA (www.nba.nl). Artikel 12. Intellectueel eigendom 1. Het is niet toegestaan om enig(e) van of namens NBA-VRC Opleidingen in het kader van de opleiding verkregen informatie en (werk)materiaal, al dan niet met inschakeling van derden, geheel of ten dele te verveelvoudigen, te open-

94

baren of te exploiteren. Het maken van beeld- en/of geluidopnamen tijdens de opleiding is uitdrukkelijk verboden. NIVRA, de Stichting, een door NBA-VRC Opleidingen ingeschakelde derde dan wel de docent is auteursrechthebbende op het lesmateriaal, voor zover het lesmateriaal niet anders vermeld. Artikel 13. Rechts- en forumkeuze 1. Op alle overeenkomsten met NBA-VRC Opleidingen is Nederlands recht van toepassing. Alle geschillen voortvloeiende uit overeenkomsten met NBA-VRC Opleidingen worden voorgelegd aan de bevoegde rechter te Amsterdam. Deel B: voorwaarden die specifiek van toepassing zijn op opleidingen in een verplicht onderwerp Onderstaande voorwaarden zijn - naast de in deel A opgenomen voorwaarden van toepassing op opleidingen in een verplicht onderwerp. Opleidingen in een verplicht onderwerp zijn opleidingen in onderwerpen die verplicht zijn gesteld door NIVRA, NOvAA of VRC. Door de VRC is ook voor het jaar 2012 voor RC’s verplicht gesteld het onderwerp VRC-Gedragscode. NIVRA en NOvAA hebben voor de jaren 2012-2013 het onderwerp Beroepsethiek verplicht gesteld voor accountants in business. Artikel 14. aanvullende voorwaarden aanmelding 1. Een deelnemer aan een verplichte opleiding kan zich alleen elektronisch aanmelden via de internetsite www.nbavrc.nl en www.nbaopleidingen.nl, door te klikken op een sessie van zijn of haar keuze. 2. De overeenkomst tussen de deelnemer en NBA-VRC Opleidingen komt tot stand door de elektronische bevestiging door NBA-VRC Opleidingen aan de deelnemer van diens elektronische aanmelding. 3. Plaatsing bij een opleiding in een verplicht onderwerp geschiedt in volgorde van binnenkomst van de elektronische aanmeldingen. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aangegeven voorkeuren, hieraan kunnen echter geen rechten ontleend worden. Indien een deelnemer niet kan worden geplaatst, ontvangt betrokken deelnemer daarvan elektronisch of telefonisch bericht. 4. Aanmelding voor een verplichte opleiding is mogelijk tot één week voor aanvang van de training. 5. Elke deelnemer ontvangt elektronisch een deelnamebevestiging binnen 10 werkdagen na ontvangst van de aanmelding. Artikel 15. Aanvullende voorwaarden toelating tot opleiding, naleving regelgeving en doorschuiven 1. NBA-VRC Opleidingen behoudt zich het recht voor deelnemer de toegang tot de opleidingsbijeenkomst te weigeren indien de deelnemer niet tijdig de pre-learning module heeft verricht. Restitutie van het cursusgeld zal in dat geval niet plaatsvinden. 2. In tegenstelling tot de opleidingen in een niet verplicht onderwerp is het bij opleidingen in een verplicht onderwerp mogelijk, mits 21 dagen voorafgaand aan de opleidingsbijeenkomst aangegeven, om een andere opleidingsbijeenkomst te volgen dan de opleidingsbijeenkomst waarvoor men zich heeft ingeschreven. Hieraan zijn geen extra kosten verbonden. ‘Doorschuiven’ is niet mogelijk binnen 21 dagen voorafgaand aan de opleidingsbijeenkomst, mocht de deelnemer verhinderd zijn dan wordt 100% van het opleidingsgeld - overeenkomstig de annuleringsregeling ex. artikel 5 in rekening gebracht. 3. De deelnemer is zelf verantwoordelijk voor het volledig verrichten van de verschillende opleidingsonderdelen (pre-learning module, cursusbijeenkomst en eventuele evaluatie bijeenkomst) in de juiste volgorde. De beoordeling of een individuele deelnemer heeft voldaan aan de vereisten die worden gesteld

door de beroepsorganisaties NIVRA en NOvAA aan de verplichte opleiding is aan deze organisaties voorbehouden, niet aan NBA-VRC Opleidingen. Artikel 16 Aanvullende voorwaarden verwerking persoonsgegevens 1. Indien een pre-learning module onderdeel uitmaakt van de opleiding (bij de cursus Beroepsethiek) dan worden de gegevens van de deelnemer eenmalig verstrekt aan een derde partij ten behoeve van de pre-learning module. Deze gegevens worden 2,5 jaar na het afronden van de pre-learning module vernietigd. De naar aanleiding van de pre-learning module opgestelde (individuele) rapporten worden alleen aan de deelnemer ter beschikking gesteld en zijn niet inzichtelijk voor NBA-VRC Opleidingen of derden.

Artikel 19 Vervanging bij verhindering 1. Bij verhindering kan een deelnemer zich zonder bijkomende kosten laten ver vangen door een ander, mits schriftelijk gemeld vóór aanvang van de opleiding. De deelnemer blijft de gehele oorspronkelijke opleidingsprijs verschuldigd.

Februari 2012, Stichting Instituut voor Control en Management Accounting Nederland en het Koninklijk NIVRA, Afdeling NBA-VRC Opleidingen, Postbus 7984, 1008 AD AMSTERDAM, T 020 301 04 05, F 020 301 03 02, E [email protected]

Deel C: Voorwaarden die specifiek van toepassing zijn op opleidingen niet zijnde opleidingen in een verplicht onderwerp Onderstaande voorwaarden zijn - naast de in deel A opgenomen voorwaarden van toepassing op opleidingen niet zijnde opleidingen in een verplicht onderwerp. Dit zijn alle opleidingen die niet vallen onder de definitie van opleiding in een verplicht onderwerp zoals opgenomen onder “Deel B”. Artikel 17 Aanvullende voorwaarden aanmelding 1. Een deelnemer kan zich aanmelden via de internetsite, door te klikken op de opleiding van zijn of haar keuze, of via het aanmeldingsformulier afgedrukt in de NBA-VRC Opleidingen-brochure en via diverse andere communicatiemiddelen. De brochure of een separaat aanmeldingsformulier kan men bij NBAVRC Opleidingen aanvragen. 2. De overeenkomst tussen de deelnemer en NBA-VRC Opleidingen komt tot stand door de schriftelijke of elektronische bevestiging door NBA-VRC Oplei- dingen aan de deelnemer van diens schriftelijke of elektronische aanmelding. 3. Een deelnemer kan een volledig ingevuld aanmeldingsformulier per fax (020 301 03 02), per e-mail ([email protected]) of per post aan NBA-VRC Opleidingen versturen: NBA-VRC Opleidingen, antwoordnummer 1618, 1000 WB Amsterdam. 4. Plaatsing op een opleiding geschiedt in volgorde van binnenkomst van de inschrijfformulieren. Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met aangegeven voorkeuren, hieraan kunnen echter geen rechten ontleend worden. Indien een deelnemer niet kan worden geplaatst, ontvangt betrokken deelnemer daarvan schriftelijk, elektronisch of telefonisch bericht. 5. Aanmelding voor de opleidingen die plaatsvinden in Nederland, België, Suriname, Aruba, Curaçao, St. Maarten of Bonaire, St. Eustatius of Saba is mogelijk tot één dag voor aanvang van de opleiding. Indien aanmelding geschiedt binnen 10 werkdagen voorafgaand aan aanvang van de opleiding dan kan een tijdige ontvangst van het opleidingsmateriaal niet worden gegarandeerd. 6. Voor opleidingen die plaatsvinden in andere dan bovengenoemde landen c.q. gebieden kunnen deelnemers zich aanmelden tot 60 dagen voor aanvang van de opleiding. 7. Elke deelnemer ontvangt elektronisch dan wel per post een deelnamebevestiging binnen 10 werkdagen na ontvangst van de aanmelding. Artikel 18 Kortingen 1. Voor registeraccountants die vallen in categorie G als bepaald in artikel 2 lid 1 van de Algemene Contributieverordening NIVRA, geldt op schriftelijk verzoek aan NBA-VRC Opleidingen een korting van 30 procent op de opleidingsprijs.

95

Postbus 7984 1008 AD Amsterdam Antonio Vivaldistraat 2 - 8 1083 HP Amsterdam T: 020 301 04 05 F: 020 301 03 02 E: [email protected] I: www.nbavrc.nl

Volg ons op twitter www.twitter.com/nbavrc

Scan deze QR-code met een QR-lezer op uw smartphone om direct naar de site te gaan

AA) en registercontrollers (RC)

Recommend Documents