Monitor klimaatbeleid. Gemeente Hunsum (fictief)

Inleiding • • • •

Behaalt uw gemeente de klimaatdoelstellingen? Wilt u weten hoeveel duurzame energie in uw gemeente wordt geproduceerd of energie wordt bespaard? Zoekt u inzicht in welke maatregelen succesvol zijn? Of wilt u de raad informeren over de voortgang van het klimaatbeleid?

De energiemonitor toont specifiek: • de voortgang op de klimaatdoelstellingen • het energiegebruik per sector • de productie van duurzame energie per techniek en het aandeel duurzame energie • de reductie van CO2 uitstoot per sector De monitor koppelt doelstellingen aan maatregelen en resultaten en: • doet verslag van de uitgevoerde en geplande maatregelen • toont de effecten van deze maatregelen • geeft een prognose van de te verwachten energiebesparing en CO2 reductie • en geeft een prognose van de te verwachten productie van duurzame energie en het aandeel duurzame energie Aan de hand van de monitor kunt u bepalen in hoeverre uw gemeente op weg is om de gestelde klimaatdoelen te bereiken en wat de resterende opgave is. De monitor is hiermee een sturingsinstrument, waarmee de bijdrage van de acties aan de klimaatambities inzichtelijk wordt gemaakt. De monitor is hiermee een overzichtelijke en handige manier om inzicht te krijgen in voortgang van het klimaatbeleid en de raad te informeren op dit belangrijke thema.

Monitor klimaatbeleid Gemeente Hunsum (fictief)

Inleiding De fictieve gemeente Hunsum voert een ambitieus klimaatprogramma uit. Sinds de vaststelling van het beleidsplan ‘Gemeente Hunsum CO₂ neutraal’ in 2009 heeft de gemeente de ambitie om 100% CO₂ neutraal te zijn in 2030. Om het doel te bereiken zijn verschillende maatregelen en acties reeds uitgevoerd en in uitvoering en zullen in de komende jaren nieuwe maatregelen en projecten worden uitgevoerd. Het college doet via deze monitor verslag aan de gemeenteraad over de resultaten van het klimaatbeleid. In deze rapportage wordt ingegaan op de voortgang en effecten van alle duurzaamheidsinspanningen gericht op CO₂ reductie. In de monitor zijn de maatregelen en projecten die reeds zijn uitgevoerd, in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd, vertaald naar daadwerkelijke CO₂ reductie (kwantitatief). Het verbindt de doelstellingen aan de effecten en duidt hiermee ook het effect van de verschillende acties op de CO₂ uitstoot. Hiermee kan de gemeenteraad bepalen in hoeverre Hunsum op weg is om de gestelde doelen te bereiken en wat de resterende opgave is. De monitor is hiermee een sturingsinstrument, waarmee de bijdrage van de acties aan de klimaatambities inzichtelijk wordt gemaakt.

Monitor klimaatbeleid gemeente Hunsum

Opbouw monitor De opbouw van de monitor is gebaseerd op de Trias Energetica. De Trias Energetica is een strategie bestaande uit drie stappen om tot CO₂ neutraliteit te komen: 1. Beperk het energieverbruik door verspilling van energie tegen te gaan. 2. Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen 3. Beperk de CO₂ uitstoot die ontstaat door het gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende energiebehoefte te voorzien. In de monitor staan alle activiteiten en projecten die reeds zijn uitgevoerd, in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd waarbij de activiteiten zijn onderverdeeld in drie groepen o.b.v. de Trias Energetica. De activiteiten zijn vertaald naar daadwerkelijke CO₂ reductie en bijdrage aan energiebesparing of duurzame energieproductie. Trias Energetica

Er zijn ook maatregelen en acties die niet direct leiden tot een CO₂ reductie, energiebesparing of duurzame energieproductie, maar die wel een belangrijke randvoorwaarde zijn om andere projecten en acties, die wel een directe bijdrage leveren aan CO₂ reductie, aan te jagen en te faciliteren. Deze maatregelen en acties zijn kwalitatief beschreven in de monitor. De monitor is opgedeeld in twee delen. Hoofdstuk 1 bevat de belangrijkste uitkomsten van de monitor. In Hoofdstuk 2, 3 en 4 staan de achterliggende cijfers die aan de uitkomsten in hoofdstuk 1 ten grondslag liggen.

Verkeer en vervoer

Zonne-energie

Bedrijven en instellingen

Biomassaverbranding

Huishoudens

Biomassavergisting

Windenergie

Bodemenergie

Elektrisch vervoer

Aardgas in vervoer

Afvalscheiding

H 1: Voortgang klimaatambities CO₂ uitstoot

Aandeel duurzame energie

De gemeente Hunsum heeft sinds 2009 de ambitie om 100% CO₂ neutraal te zijn in 2030. In dit hoofdstuk staat in hoeverre Hunsum op weg is om de gestelde doelen te bereiken en welke activiteiten in 2014 zijn uitgevoerd die hebben bijgedragen aan het realiseren van de doelstelling. Daarnaast zijn activiteiten die momenteel in uitvoering zijn of waarvan de gemeente voornemens is ze uit te voeren vertaald naar CO₂ reductie. Hierdoor wordt inzichtelijk gemaakt wat de resterende opgave nog is. Naast de CO₂ uitstoot is ook het aandeel duurzame energie in het totale energiegebruik in kaart gebracht, zowel het huidige aandeel in 2014 als het verwachte aandeel tot en met 2020. Om de ontwikkeling van de CO₂ uitstoot en het aandeel duurzame energie in de gemeente Hunsum in perspectief te plaatsen, is een benchmark gemaakt met de provincie en Nederland als geheel.


1.1

Behaalde resultaten in 2014

Energiebesparing - 1.000 slimme meters geplaatst. - Er zijn 20 energie neutrale woningen opgeleverd in een nieuwe woonwijk. - Het zwembad is aangesloten op een WKO systeem en gebruikt restwarmte van de naastgelegen fabriek om het zwembad te verwarmen. - Er zijn 1.000 armaturen van openbare lichtpunten vervangen door led armaturen Duurzame energie - Er zijn 2.000 zonnepanelen geplaatst op daken in de gemeente. - Er is een grondgebonden zonnepark aangelegd op braakliggende grond. - Een landbouwbedrijf heeft een vergister in gebruik genomen om biogas te produceren. - De regionale afvalverwerker heeft een vergister in gebruik genomen om biogas uit GFT afval te produceren. - 20 bedrijven hebben een houtkachel aangeschaft voor de opwek van hernieuwbare warmte. - Een bio-energiecentrale die elektriciteit en warmte produceert uit lokaal resthout is in bedrijf gegaan. - Het nieuwe ziekenhuis is aangesloten op een WKO systeem. Reductie CO₂ uitstoot - Er zijn 50 elektrische voertuigen in gebruik genomen. - 10 vrachtauto’s rijden sinds dit jaar op LNG i.p.v. diesel. - De hoeveelheid restafval per inwoner is met 10% afgenomen.


1.2

Prognose aandeel duurzame energie en CO2 uitstoot* (%)

Aandeel duurzame energie (%)

CO2 uitstoot (kton)

60%

1.000

45%

750

30%

500

15%

250

*=

De prognose voor de periode 2014 t/m 2020 is gebaseerd op activiteiten die momenteel in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd en de verwachte CO₂ reductie per activiteit. De activiteiten en achterliggende cijfers staan in deel B van de monitor.


1.3

Benchmark t.o.v. Provincie en Nederland

Aandeel duurzame energie (%)

Ontwikkeling CO₂ uitstoot (2013 t.o.v. 2012)

8%

+2%

7,2% 6,6%

6%

+1,5%

6,7% +1%

5,0%

4,5%

4,5%

4%

-

2%

-1%

-0,2% -1,0% -2%

Hunsum

Provincie 2013

Nederland

Hunsum

2014


Provincie

Nederland

Achterliggende cijfers


H 2: Energieverbruik – en besparing In de monitor worden drie categorieën van energiegebruikers onderscheiden. De drie grote verbruikers zijn huishoudens, bedrijven en instellingen en verkeer en vervoer. Er zijn diverse maatregelen die kunnen worden genomen om dit energieverbruik te reduceren. Het gaat bijvoorbeeld om isolatie, slimme meters en efficiëntere apparatuur nuttig gebruik van restwarmte. In veel gevallen gaat het om investeringen die relatief snel kunnen worden terugverdiend, maar veel huiseigenaren en ondernemers zijn zich hier niet van bewust. De gemeente heeft de afgelopen jaren diverse activiteiten uitgevoerd om het energiebewustzijn onder de burgers en bedrijven te vergroten en heeft diverse instrumenten ontwikkeld om verduurzaming van de gebouwde omgeving te stimuleren. Daarnaast is gebruik van openbaar vervoer en fiets actief gestimuleerd.

Huishoudens


Verkeer en vervoer


2.1.1

Energieverbruik en CO₂ uitstoot - 2014 Energiegebruik (TJ) in 2014

CO₂ uitstoot (kton) in 2014

Totaal: 1.000 TJ

Totaal: 10 kton

250

2,50 350

3,50

400

4,00

Woningen



Verkeer en vervoer

2.1.2

Verwachte energieverbruik tot 2020

Huishoudens (TJ)

Bedrijven en instellingen (TJ)

600

600

600

450

400

450

350

Verkeer en vervoer (TJ)

450

300

300

300

150

150

150

250

Ontwikkeling t.o.v. 2012



-17%

-17%

-17%

2009-2013

*=

2014

Prognose*



2.1.3

Verwachte CO₂ uitstoot tot 2020

Huishoudens (kton)

Bedrijven en instellingen (kton)

6,00

6,00

6,00

4,50

4,0

4,50

3,5

Verkeer en vervoer (kton)

4,50

3,00

3,00

3,00

1,50

1,50

1,50

2,5




-17%

-17%

-17%

2009-2013

*=

2014

Prognose*



2.2.1

Energiebesparing huishoudens Energiebesparing (TJ)

CO₂ reductie (kton)

-100

-1,00

-200

-2,00

-300

-3.00

-400

-4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

50 woningen zijn aangesloten op een warmtenet

-

-

-

-

Er zijn 100 duurzaamheidsleningen verstrekt voor energiebesparende maatregelen bij huishoudens.

Er zijn 300 slimme meters geplaatst bij particuliere woningen.

Er worden 5000 slimme meters geplaatst bij particuliere woningen voor 2020.

-

500 woningen zijn aangesloten op een warmtenet

-

-

1000 woningen hebben een of meerdere labelsprongen gemaakt.

1.500 woningen worden aangesloten op een warmtenet voor 2020.

-

Alle woningen hebben een label A of B voor 2020.

30 energieneutrale woningen in aanbouw.


2.2.2

Energiebesparing bedrijven en instellingen Energiebesparing (TJ)


-100

-1,00

-200

-2,00

-300

-3.00

-400

-4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

5 bedrijven zijn aangesloten op een warmtenet

-

15 bedrijven zijn aangesloten op een warmtenet

-

-

-

Er zijn 100 energiescans uitgevoerd bij bedrijven.

-

Er zijn 200 energiescans uitgevoerd bij bedrijven.

10 bedrijven hebben het voornemen een aansluiting het warmtenet te realiseren.

50% van de bedrijven hebben een aansluiting op het warmtenet in 2020.

-

-

Plan vastgesteld voor duurzaam bedrijventerrein

Er worden 300 energiescans uitgevoerd bij bedrijven.

-

Plan opstellen voor verduurzaming bedrijventerreinen.

Alle bedrijven hebben een energiescans laten uitvoeren en een actieplan opgesteld.

-

Gesprekken met 50 grootste energieverbruikers in de gemeente.

-


2.2.3

Energiebesparing verkeer en vervoer Energiebesparing (TJ)


-100

-1,00

-200

-2,00

-300

-3.00

-400

-4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

-

Gemeentelijk wagenpark met 10% gereduceerd.

-

Gemeentelijk wagenpark met 10% reduceren.

-

-

Aantal carpoolplaatsen uitgebreid met 50.

-

1000 armaturen vervangen door led armaturen.

Vermindering gemeentelijk brandstofverbruik met 50% in 2020.

-

-

Reductie van 15% brandstofgebruik van gemeentelijk wagenpark.

-

Stimuleringsprogramma voor meer gebruik van fiets en OV.

Alle armaturen vervangen door led armaturen in 2020.

-

Autokilometers in gemeente met 20% reduceren.

-

Maximum snelheid wegen in landelijk gebied teruggebracht van 80 naar 60 km/uur. Campagne banden op spanning.

-

500 armaturen vervangen door led armaturen.

-

Aanleg transferium voor parkeren buiten stadscentrum en aansluiting OV.


H 3: Duurzame energieproductie In Hunsum wordt 72 TJ aan duurzame energie opgewerkt. Afgezet tegen het verbruik is dit 7,2%. De gemeente scoort hiermee hoger dan het landelijk en provinciaal gemiddelde. De nieuwe bio-energiecentrale levert een aanzienlijke bijdrage aan de hernieuwbare energieproductie. Ook wordt op een aantal locaties biogas geproduceerd. Huishoudens produceren voornamelijk hernieuwbare energie door verbranding van hout in houtkachels en zonnepanelen. Vooral de productie van zonnestroom is de afgelopen jaren hard gestegen.

Zonne-energie

Biomassaverbranding

Bodemenergie


Windenergie

Biomassavergisting

3.1

Totaalbeeld duurzame energie en CO2 reductie

Duurzame energie (TJ)


10,0 7,5

-1,00

5,0

-2,00

2,5

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering


Voornemen

3.2

Zonne-energie Duurzame energie (TJ)


10,0 7,5

-1,00

5,0

-2,00

2,5

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

Er zijn 1.500 zonnepanelen geplaatst op daken in de gemeente.

-

Er zijn 2.000 zonnepanelen geplaatst op daken in de gemeente.

-

Op 20% van de geschikte gemeentelijke gebouwen worden zonnepanelen geplaatst.

-

-

Er zijn 200 huishoudens die gebruik maken van zonnecollectoren en boilers voor de productie van hernieuwbare warmte.

-

Er is een grondgebonden zonnepark (5 MW) aangelegd op braakliggende grond.

-

6 bedrijven hebben een SDE+ aanvraag ingediend voor plaatsing van in totaal 3.000 zonnepanelen.

Ontwikkeling van drie grootschalige grondgebonden zonneparken op braakliggende grond (parken van 10 MW).

-

Op de overige 75% van de geschikte gemeentelijke gebouwen worden zonnepanelen geplaatst.

-

Er zijn 50 huishoudens bijgekomen die gebruik maken van zonnecollectoren en boilers voor de productie van hernieuwbare warmte.


3.3

Windenergie Duurzame energie (TJ)


10,0 7,5

-1,00

5,0

-2,00

2,5

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

-

-

-

Plaatsing van 10 MW vermogen in de gemeente (minimaal 3MW per turbine).

-

Plaatsing van 100 kleinschalige windmolens op gemeentelijke daken.

-

Plaatsing van 1.000 kleinschalige windmolens op daken van bedrijven en woningen.

Geen productie van hernieuwbare energie uit windmolens.

Er zijn 5 windmolens (1 MW) in bedrijf gegaan.

Geen activiteiten in uitvoering.


3.4

Biomassaverbranding Duurzame energie (TJ)


10,0 7,5

-1,00

5,0

-2,00

2,5

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

1.000 woningen met een houtkachel

-

200 extra woningen met een houtkachel

-

-

10 flats met een palletkachel

-

-

100 bedrijven met een houtketel

-

-

2 flats met een pellet kachel

20 extra bedrijven met een houtketel

-

Verbranding van reststromen door papierfabrikant.

-

Een bio-energiecentrale die elektriciteit en warmte produceert uit lokaal resthout is in bedrijf gegaan.

Opening tweede bioenergiecentrale die regionaal snoei- en afvalhout verwerkt en omzet in hernieuwbare energie.

-

Omzetting reststromen industrie op bedrijventerrein HunsumNoord in elektriciteit en warmte.

Uitbreiding warmtelevering door bio-energiecentrale.


3.5

Biomassavergisting Duurzame energie (TJ)


10,0 7,5

-1,00

5,0

-2,00

2,5

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

Biogasproductie uit slib bij de RWZI.

-

-

-

Uitbreiding groen gas hub.

-

-

Productie van stortgas door afvalverwerker.

Een producent van voedingsmiddelen is voornemens de reststromen te gaan gebruiken om biogas te produceren.

-

Omzetting van GFT afval in biogas door afvalverwerker.

-

Een landbouwbedrijf heeft een vergister in gebruik genomen om biogas te produceren. Omzetting van GFT afval in biogas door afvalverwerker.

De capaciteit van de GFT installatie wordt uitgebreid en 3 boeren gaan eveneens biogas produceren. Het geproduceerde biogas wordt met biogasleidingen naar 1 punt getransporteerd waar het wordt opgewaardeerd tot groen gas (groen gas hub).


3.6

Overige hernieuwbare energiebronnen Duurzame energie (TJ)


10,0 7,5

-1,00

5,0

-2,00

2,5

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

-

-

Er zijn 5 WKO systemen aangelegd in de gemeente.

In uitvoering

Het nieuwe ziekenhuis is aangesloten op een WKO systeem.


Voornemen -

Er wordt een grootschalig geothermieproject ontwikkeld.

-

Er worden turbines geplaatst in de rivier.

H 4: Reductie CO₂ uitstoot Aangezien in de gemeente Hunsum fossiele energie nog steeds nodig is, is het belangrijk deze fossiele energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Dat kan door verhoging van de efficiency van motoren, gebruik van andere fossiele bronnen met een hoger rendement of lagere uitstoot van schadelijke stoffen. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van elektrische auto’s of het gebruik van aardgas als brandstof voor bijvoorbeeld vrachtwagens. In de gemeente Hunsum staan circa 50 elektrische voertuigen geregistreerd. Daarnaast zijn in de gemeente twee vulpunten voor aardgas en 10 elektrische laadpalen. Ook het terugdringen van afval draagt bij aan het reduceren van CO₂ uitstoot. De gemeente heeft hierop beleid vastgesteld en streeft er naar om in 2020 gemiddeld 50% minder afval per persoon te hoeven ophalen.

Elektrisch vervoer

Afvalscheiding


Aardgas in vervoer

4.1

Totaalbeeld reductie CO₂ uitstoot


-0,25

-0,50

-0,75

-1,00

t/m 2013

2014

In uitvoering


Voornemen

4.2

Elektrisch vervoer Elektriciteit geleverd aan transport (MWh)


100 75

-0,25

50

-0,50

25

-0,75 -1,00

t/m 2013

2014

In uitvoering

Voornemen

-

-

-

-

Er zijn 4 elektrische laadpalen in de gemeente. Deze laadpalen leverden gezamenlijk jaarlijks circa 4 MWh stroom.

Er zijn 6 elektrische laadpalen in de gemeente bijgeplaatst. In totaal leverden de 10 laadpalen in de gemeente 11 MWh stroom.

Alle dieselauto’s van de gemeentelijke organisatie worden vervangen door elektrische auto’s. De verwachting is dat deze auto’s jaarlijks 9 MWh stroom verbruiken.


500 elektrische voertuigen in de gemeente.

4.3

Aardgas in vervoer Gas geleverd aan transport (mln. m³)


4,0 3,0

-0,25

2,0

-0,50

1,0

-0,75 -1,00

t/m 2013 -

Er zijn 2 aardgasvulpunten in de gemeente. Deze laadpalen leverden gezamenlijk jaarlijks circa 0,1 mln. m³ aardgas.

2014

In uitvoering

Voornemen

-

-

500 CNG voertuigen in de gemeente.

-

Alle bussen in de gemeente gaan aardgas als brandstof gebruiken.

Veerboot op LNG


4.4

Afvalscheiding Ontwikkeling restafval per inwoner (kg)


400 300

-1,00

200

-2,00

100

-3,00 -4,00

t/m 2013

2014

-

-

Pilotproject met 100 huishoudens uitgevoerd. Het project voorziet in extra bronscheidingsfaciliteiten. De extra faciliteiten bestaan uit een extra mini-container voor kunststof verpakkingen, een afvalsorteerstraat voor overige grondstoffen en een lagere inzamelfrequentie van restafval. De hoeveelheid restafval is bij deze groep met 25% gereduceerd.

In uitvoering

Het pilotproject is opgeschaald en in twee woonwijken (2.000 huishoudens) zijn extra bronscheidingsfaciliteiten geplaatst en is de inzamelfrequentie van restafval verlaagd. Hierdoor is de hoeveelheid restafval in 2014 met 5% gedaald.


Voornemen -

Verminderen van de hoeveelheid restafval met 50% per inwoner per jaar in 2020 (referentiejaar is 2013)

Colofon: Project:

Colofon: Monitor klimaatbeleid gemeente Hunsum

Opdrachtgever(s):

Gemeente Hunsum (fictief)

Opdrachtnemer:

E&E advies

Adres:

Laan Corpus den Hoorn 300 9728 JT Groningen www.eeadvies.nl

Projectteam E&E advies:

Drs. Jelmer Pijlman en Geert Visser MSc

Datum oplevering:

Januari 2015

Monitor klimaatbeleid. Gemeente Hunsum (fictief)

Recommend Documents