Monitor klimaatbeleid 1 ste editie

Monitor klimaatbeleid 1ste editie

Inleiding De gemeente Hoogeveen voert een ambitieus klimaatprogramma uit. Sinds de vaststelling van het beleidsplan ‘Gemeente Hoogeveen CO₂ neutraal’ in 2009 heeft de gemeente de ambitie om 100% CO₂ neutraal te zijn in 2040, waarbij de gemeentelijke organisatie het goede voorbeeld moet geven en reeds in 2020 CO₂ neutraal dient te zijn. Om het doel te bereiken zijn verschillende maatregelen en acties reeds uitgevoerd en in uitvoering en zullen in de komende jaren nieuwe maatregelen en projecten worden uitgevoerd. Het college van de gemeente doet via deze klimaatmonitor verslag aan de gemeenteraad over de resultaten van het klimaatbeleid. In deze rapportage wordt ingegaan op de voortgang en effecten van alle duurzaamheidsinspanningen gericht op CO₂ reductie. In de monitor zijn de maatregelen en projecten die reeds zijn uitgevoerd, in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd, vertaald naar daadwerkelijke CO₂ reductie (kwantitatief). Het verbindt de doelstellingen aan de effecten en duidt hiermee ook het effect van de verschillende acties op de CO₂ uitstoot. Hiermee kan de gemeenteraad bepalen in hoeverre Hoogeveen op weg is om de gestelde doelen te bereiken en wat de resterende opgave is. De monitor is hiermee een sturingsinstrument, waarmee de bijdrage van de acties aan de klimaatambities van Hoogeveen inzichtelijk wordt gemaakt. Aangezien er voor de gemeentelijke organisatie een specifieke doelstelling is geformuleerd, wordt in de monitor onderscheid gemaakt tussen de totale gemeente en de gemeentelijke organisatie. Er zijn ook maatregelen en acties uitgevoerd die niet direct leiden tot een CO₂ reductie, maar die wel een belangrijke randvoorwaarde zijn om andere projecten en acties, die wel een directe bijdrage leveren aan CO₂ reductie, aan te jagen en te faciliteren. Deze maatregelen en acties zijn kwalitatief beschreven in de monitor.

Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen – Inleiding

Opbouw monitor De opbouw van de monitor is gebaseerd op de Trias Energetica. De Trias Energetica is een strategie bestaande uit drie stappen om tot CO₂ neutraliteit te komen: 1)Beperk het energieverbruik door verspilling van energie tegen te gaan. 2)Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen. 3)Beperk de CO₂ uitstoot die ontstaat door het gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende energiebehoefte te voorzien. De monitor is opgedeeld in twee delen. Deel A bevat de belangrijkste uitkomsten van de monitor. In dit deel wordt ingegaan op het huidige en verwachte aandeel duurzame energie en de huidige en verwachte CO₂ uitstoot tot 2020 voor zowel de totale gemeente als de gemeentelijke organisatie. In deel A zijn eveneens de belangrijkste behaalde resultaten in 2013 opgesomd. Daarnaast bevat deel A informatie over het totale energieverbruik en de huidige en verwachte CO₂ reductie door activiteiten gericht op energiebesparing, duurzame energieproductie, efficiënt gebruik van fossiele brandstoffen en opslag van CO₂ door het aanplanten van bomen.

Trias Energetica

In deel B staan de achterliggende cijfers. In dit deel staan activiteiten die reeds zijn uitgevoerd, in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd. Deze activiteiten zijn vertaald naar daadwerkelijke CO₂ reductie. De opbouw van deel B komt overeen met de opbouw van deel A.

Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen – Inleiding

Inhoudsopgave deel A H 1: 1.1 1.2 1.3 1.4

Voortgang klimaatambities CO₂ uitstoot Aandeel duurzame energie Benchmark Drenthe en Nederland Behaalde resultaten in 2013

2 4 5 6 7

H 2: Energieverbruik en -besparing - totaalbeeld 2.1 Totaalbeeld gemeente 2.2 Totaalbeeld gemeentelijke organisatie

8 10 13

H 3: Energieverbruik en -besparing - totaalbeeld 3.1 Totaalbeeld duurzame energie – per techniek 3.2 Totaalbeeld duurzame energie – per jaar

16 18 19

H 4: Reductie CO₂ uitstoot - totaalbeeld 4.1 Totaalbeeld CO₂ reductie

20 21

1 Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen – Deel A

H 1: Voortgang klimaatambities

CO₂ uitstoot

Aandeel duurzame energie


Voortgang klimaatambities De gemeente Hoogeveen heeft sinds 2009 de ambitie om 100% CO₂ neutraal te zijn in 2040, waarbij de gemeentelijke organisatie het goede voorbeeld moet geven en reeds in 2020 CO₂ neutraal dient te zijn. In dit hoofdstuk staat in hoeverre Hoogeveen op weg is om de gestelde doelen te bereiken en welke activiteiten in 2013 zijn uitgevoerd die hebben bijgedragen aan het realiseren van de doelstelling. Het gaat om activiteiten die hebben geleid tot een vermindering van de totale CO₂ uitstoot van de gemeente en/of de gemeentelijke organisatie. Daarnaast zijn activiteiten die momenteel in uitvoering zijn of waarvan de gemeente voornemens is ze uit te voeren vertaald naar CO₂ reductie. Hierdoor wordt inzichtelijk gemaakt wat de resterende opgave nog is. Naast de CO₂ uitstoot is ook het aandeel duurzame energie in het totale energieverbruik in kaart gebracht, zowel het huidige aandeel in 2013 als het verwachte aandeel tot en met 2020. Om de ontwikkeling van de CO₂ uitstoot en het aandeel duurzame energie in de gemeente Hoogeveen in perspectief te plaatsen, is een benchmark gemaakt met Drenthe en Nederland als geheel. Garanties van Oorsprong De gemeentelijke organisatie koopt Garanties van Oorsprong (GvO’s) in om haar energieverbruik te vergroenen. Ook veel bedrijven en huishoudens kopen groene stroom in. De inkoop van groene stroom is niet meegenomen in de berekening van het aandeel duurzame energie en reductie van de CO₂ uitstoot van de gemeente en gemeentelijke organisatie. Bijna driekwart van alle GvO’s die in Nederland in omloop zijn, komen uit het buitenland. De vermeden uitstoot van CO₂ telt altijd in het land van oorsprong (analoog aan emissies, die altijd worden toegerekend aan het land waar ze ontstaan). Import van groene stroom mag ook niet worden meegeteld voor het berekenen van aandeel duurzame energie in het energieverbruik. Het mag alleen worden meegeteld voor de doelrealisatie van het importerende land, als het exporterende land afstand doet van haar claim om deze productie toe te rekenen aan haar eigen doelstellingen. In de praktijk gebeurt dit nauwelijks. Nederland telt geïmporteerde elektriciteit niet mee voor de realisatie van de Nederlandse doelstellingen. Om niet af te wijken van nationale methodieken wordt om deze reden de inkoop van groene stroom niet meegeteld voor het bepalen van het aandeel duurzame energie.* *=

Bron: Protocol monitoring hernieuwbare energie


1.1

CO₂ uitstoot (kton)*

Totale gemeente

Gemeentelijke organisatie % uitstoot totale gemeente 2,0%

400 315

313

311

308

306

304

302

300

6,28 6

200

4

100

2

*=

1,9%

1,9%

1,9%

1,9%

1,9%

1,9%

1,9%

6,01

5,91

5,89

5,86

5,83

5,80

5,77

5,75

8 317

300

1,9%

De prognose voor de periode 2014 t/m 2020 is gebaseerd op activiteiten die momenteel in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd en de verwachte CO₂ reductie per activiteit. Er is onderscheid gemaakt in vier typen activiteiten: activiteiten die leiden tot energiebesparing, activiteiten die leiden tot een toename in het gebruik van duurzame energie, activiteiten die leiden tot een efficiënter gebruik van fossiele brandstoffen en opslag van CO₂. De activiteiten en achterliggende cijfers staan in deel B van de monitor.


1.2

Aandeel duurzame energie* (%)

Totale gemeente (excl. GvO’s*)

Gemeentelijke organisatie (excl. GvO’s)

40%

40%

30%

30%

20%

20%

10%

10% 1,09% 1,52% 1,53% 1,55% 1,56% 1,57% 1,58% 1,59% 1,63%

0,48% 2,02% 2,03%

3,14% 3,15% 3,16% 3,16% 3,17% 3,18%

Totale gemeente (incl. GvO’s)

Gemeentelijke organisatie (incl. GvO’s)

40%

40%

30%

30%

20%

20% 9,9% 10,0% 10,1% 10,1% 10,2% 10,3% 10,4% 10,5%

29%

29%

30%

30%

30%

30%

31%

31%

26%

10%

8,5%

* =

De prognose voor de periode 2014 t/m 2020 is gebaseerd op activiteiten die momenteel in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd en de verwachte CO₂ reductie per activiteit. De activiteiten en achterliggende cijfers staan in deel B van de monitor. Garanties van Oorsprong

** =

10%


1.3

Benchmark t.o.v. Drenthe en Nederland

Aandeel duurzame energie (excl. GvO’s)

Ontwikkeling CO₂ uitstoot (2013 t.o.v. 2012)

8%

+2% 6,58%

6%

+1% 4,48%

4,53%

4% 2%

+1,48%

6,67%.

n.n.b.

1,09%

1,52%

-1%

-0,65%*

-2%

Hoogeveen

Drenthe 2012

*=

Nederland

Hoogeveen

Drenthe

Nederland

2013

De CO₂ uitstoot van de totale gemeente in 2012 is het meest recente cijfer van de Nederlandse Emissieregistratie. De CO₂ uitstoot van de totale gemeente in 2013 is een schatting en is berekend door de CO₂ emissie per eenheid energie (terajoule) per categorie (huishoudens, verkeer & vervoer en bedrijven & instellingen) in 2012 te koppelen aan het energieverbruik per categorie in 2013. De schatting gaat uit van de aanname dat de CO₂ emissie per eenheid energie (terajoule) per categorie in 2013 hetzelfde is als in 2012.


1.4

Behaalde resultaten in 2013 Energiebesparing - 419 slimme meters geplaatst in 2013. Het aantal slimme meters is in 2013 met 118% toegenomen t.o.v. 2012. - Uitvoering Hoogeveen Bouwpakket (18 duurzaamheidsleningen, 150 maatwerkadviezen en 96 aanvragen Stimuleringsregeling Energiebesparing in de 1ste en 2de tranche). - Het Raadhuis heeft nieuwe kunststofkozijnen met HR++ glas gekregen. - Er zijn 358 verouderde armaturen van openbare lichtpunten vervangen door led armaturen. Duurzame energie - Er zijn 416 zonnepanelensystemen geplaatst op daken van woningen en bedrijven in 2013. De zonnestroomproductie is met 1.319 MWh toegenomen t.o.v. de productie in 2012, dit is een stijging van 172%. - Plaatsing 218 zonnepanelen op MFC Nieuwlande. - Opening MFC Tiendeveen. Dit gebouw maakt o.a. gebruik van zonneboilers en een hout gestookte pelletkachel. - Installatie voor vergisting van slib in bedrijf gegaan bij de RWZI in Echten. - Er zijn 2 windturbines van 10 KW bij Green Planet Pesse geplaatst. Reductie CO₂ uitstoot - Aanplant 1.000 bomen in het Millenniumbos en aanplant bomen in centrumgebied.


H 2: Energieverbruik en -besparing - totaalbeeld

Huishoudens

Verkeer en vervoer

Bedrijven en instellingen

Gemeentelijke organisatie


Energieverbruik en - besparing Gemeente In de gemeente zijn drie categorieën van energieverbruikers te onderscheiden, die qua omvang in verbruik ongeveer gelijk van grootte zijn (huishoudens, verkeer en bedrijven & instellingen). Van de 24.000 woningen is het elektriciteitsverbruik per woning vergelijkbaar met andere woningen in Nederland, maar gemiddeld wordt meer aardgas verbruikt. Om energie te besparen heeft de gemeente verschillende activiteiten uitgevoerd om het energiebewustzijn onder burgers te vergroten, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van het energieloket en het uitvoeren van een warmtescan. Tevens is gestart met het stimuleringsplan Hoogeveen Bouwpakket om verduurzaming van de woningvoorraad te stimuleren. Wegverkeer levert een aanzienlijke bijdrage aan het totale energieverbruik en is verantwoordelijk voor het grootste deel (40%) van de totale CO₂ uitstoot, vooral door aanwezigheid van de A28 en A37 die door de gemeente lopen. De categorie bedrijven en instellingen is met 38% van het totale energieverbruik de grootste verbruiker van energie. De gemeente heeft geen specifiek beleid of acties uitgevoerd voor deze categorie. Gemeentelijke organisatie Het gas- en elektriciteitsverbruik van gemeentelijke gebouwen vormt meer dan driekwart van het totale energieverbruik en de totale CO₂ uitstoot van de gemeentelijke organisatie. Vooral het zwembad en de Tamboer zijn grote energieverbruikers met een kwart van het totale verbruik van gemeentelijke gebouwen. Er zijn in de afgelopen jaren diverse maatregelen genomen om het energieverbruik van gemeentelijke gebouwen te verlagen, zoals isolerende maatregelen en aanleg van WKO systemen. Openbare verlichting is verantwoordelijk voor circa 18% van de CO₂ uitstoot van de gemeentelijke organisatie. Een groot deel van de 15.000 straatlantaarns is verouderd. De gemeente heeft al een deel van de armaturen vervangen door led verlichting. Vanuit het traject ‘Hoogeveen verlicht bewust’ worden naar verwachting nog eens 2.000 armaturen vervangen in de komende jaren. Het wagenpark van de gemeente Hoogeveen bestaat momenteel uit 53 voertuigen. In de afgelopen jaren is het wagenpark met vier voertuigen gekrompen. Dit heeft echter niet geleid tot een significante daling van het brandstofverbruik. 9 Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen – Deel A

2.1.1

Totaalbeeld gemeente – energieverbruik en CO₂ uitstoot Energieverbruik (TJ) in 2013

CO₂ uitstoot (kton) in 2012*

Totaal: 5.274 TJ

Totaal: 319,2 kton

1.715

1.556

(32,5%)

(29,5%)

69,3 (21,7%)

117,5 (36,8%)

2.003

132,3

(38,0%)

(41,5%)

Woningen

*=


Verkeer en vervoer

De CO₂ uitstoot van de totale gemeente in 2012 is het meest recente cijfer van de Nederlandse Emissieregistratie. De CO₂ uitstoot van de totale gemeente in 2013 is een schatting en is berekend door de CO₂ emissie per eenheid energie (terajoule) per categorie (huishoudens, verkeer & vervoer en bedrijven & instellingen) in 2012 te koppelen aan het energieverbruik per categorie in 2013. De schatting gaat uit van de aanname dat de CO₂ emissie per eenheid energie (terajoule) per categorie in 2013 hetzelfde is als in 2012.


2.1.2

Totaalbeeld gemeente – Verwachte energieverbruik tot 2020

Huishoudens (TJ)

Verkeer en vervoer (TJ)

2.400

Bedrijven en instellingen (TJ) 2.400

2.400 2.003 1.800

1.800

1.200

1.200

1.200

600

600

600

1.800

1.556

1.715

Ontwikkeling t.o.v. 2012



+ 75,9 TJ (+5,1%)

- 68,1TJ (-3,3%)

+ 2,7 TJ (+0,2%)

2009-2012

*=

2013

Prognose*

De prognose voor de periode 2014 t/m 2020 is gebaseerd op activiteiten die momenteel in uitvoering zijn of nog worden uitgevoerd en de verwachte CO₂ reductie per activiteit. De activiteiten en achterliggende cijfers staan in deel B van de monitor.


2.1.3

Totaalbeeld gemeente – Verwachte CO₂ uitstoot tot 2020

Huishoudens (kton)

Verkeer en vervoer (kton)

200

200

150

150

100

Bedrijven en instellingen (kton) 200

128,0

150 117,6

100

100

50

50

50




+ 3,6 kton (+5,1%)

- 4,4 kton (-3,3%)

+ 0,1 kton (+0,1%)

72,9

2009-2012

*=

2013

Prognose*



2.2.1

Totaalbeeld gem. organisatie – energieverbruik en CO₂ uitstoot Energieverbruik (TJ) in 2013

CO₂ uitstoot (kton) in 2012

Totaal: 77,58 TJ

Totaal: 6,11 kton

8,57

4,29

0,37

(5,5%)

(6,1%)

(11,0%)

1,08 (17,7%)

Gebouwen

64,72

4,66

(83,4%)

(76,2%)

Openbare verlichting


Wagenpark

2.2.2

Totaalbeeld gem. organisatie – Verwachte energieverbruik tot 2020

Gebouwen (TJ)*

Openbare verlichting (TJ)

80

20

8

60

15

6

40

10

20

5




- 2,41 TJ (-3,6%)

- 0,67 TJ (-7,3%)

+ 0,39 TJ (+10,1%)

Wagenpark (kton)

64,72 4,29

2009-2012

*=

8,57

4 2

2013

Prognose*



2.2.3

Totaalbeeld gem. organisatie – Verwachte CO₂ uitstoot tot 2020

Gebouwen (kton)*

Openbare verlichting (kton)

Wagenpark (kton)

6,0

2,0

2,0

1,5

1,5

4,66 4,5

1,08 3,0

1,0

1,0

1,5

0,5

0,5




- 0,15 kton (-3,2%)

- 0,09 kton (-7,3%)

+ 0,03 kton (+10,0%)

2009-2012

*=

2013

0,37

Prognose*



H 3: Duurzame energie - totaalbeeld Zonnestroom

Zonnewarmte

Biomassavergisting

Biomassaverbranding

Windenergie

Energie uit waterkracht

Geothermie

Biobrandstoffen

Inkoop duurzame energie


Duurzame energie Gemeente In Hoogeveen wordt 80 TJ aan duurzame energie opgewekt. Afgezet tegen het energieverbruik is dit 1,52%. De gemeente scoort hiermee lager dan het landelijke en provinciale gemiddelde. De verklaring hiervoor is dat in de gemeente geen grootschalige productie van windenergie plaatsvindt en er geen grote installaties zijn waar biomassa wordt verbrand. Er zijn wel twee plannen gemaakt voor grootschalige verbranding, maar deze zijn afgeblazen. Kleinschalige verbranding van biomassa in houtketels en houtkachels is de grootste bron van duurzame energie in de gemeente Hoogeveen, gevolgd door vergisting van biomassa en zonne-energie. In deze laatste categorie is de productie met 172% toegenomen. Omdat de gemeente Hoogeveen niet is aangewezen door de provincie als beoogde locatie voor plaatsing van grootschalige windmolens, kan wind voorlopig geen substantiële bijdrage leveren. Kleinere molens, zoals bij Green Planet Pesse behoren wel tot de mogelijkheden. Een andere potentiele bron van duurzame energie is geothermie. De gemeente onderzoekt in hoeverre een geothermieproject haalbaar is en hoeveel duurzame energie hiermee kan worden geproduceerd. Gemeentelijke organisatie Binnen de gemeentelijke organisatie zijn biomassaverbranding en zonne-energie de belangrijkste bronnen. Hiermee wordt in totaal 1,57 TJ aan duurzame energie opgewekt, wat overeenkomt met 2,02% van het energieverbruik van de gemeentelijke organisatie. Een voorbeeld van biomassaverbranding is de pelletkachel waarmee MFC Tiendeveen wordt verwarmd. De gemeente heeft op 7 locaties zonnestroom installaties. In 2013 zijn zonnepanelen op het dak van MFC Nieuwlande in gebruik genomen en de plaatsing van panelen bij Activum is in voorbereiding. De gemeente heeft de ambitie om op de lange termijn alle gemeentelijke daken die geschikt zijn te voorzien van zonnepanelen. Tevens koopt de gemeente groene stroom in. Dit mag volgens de Europese richtlijn niet worden gerekend tot gebruik van duurzame energie, maar draagt wel bij aan maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering.


3.1

Totaalbeeld duurzame energie – per techniek

Duurzame energie (TJ) – totale gemeente

CO₂ reductie (kton) – totale gemeente

80 0,4%

6,0% 60

-0,75

62,2%

40 20

17,5%

22,3% -1,50

49,6%

21,1% 9,8%

-2,25

5,1%

0,1%

1,6%

Duurzame energie (TJ) – gemeentelijke organisatie

-3,00

CO₂ reductie (kton) – gemeentelijke organisatie

2,0 7,3% 1,5

52,7% 37,9%

1,0 0,5

18,7%

-0,05 -0,10 -0,15

9,4%

74,0%

-0,20

t/m 2012

2013

In uitvoering


Voornemen

4,3%

3.2

Totaalbeeld duurzame energie – per jaar

Duurzame energie (TJ) – totale gemeente

CO₂ reductie (kton) – totale gemeente

100 80,0

80,3

81,9

80,5

75

-1,5 57,2

50

-3,0

25

-4,5

-2,32 -3,54

-3,58

-3,60

-6,0

Duurzame energie (TJ) – gemeentelijke organisatie

CO₂ reductie (kton) – gemeentelijke organisatie

3,00 2,42

-0,04

2,25

-0,10

-0,10

1,57 1,50 0,75

-0,20

-0,18

-0,30

0,38

-0,40

t/m 2012

2013

In uitvoering


Voornemen

-3,76

H 4: Reductie CO₂ uitstoot - totaalbeeld

Elektrisch vervoer

Aardgas/LNG in vervoer

Afvalscheiding

Aanplanten bomen


Reductie CO₂ uitstoot Gemeente Aangezien in de gemeente Hoogeveen fossiele energie nog steeds nodig is, is het belangrijk deze fossiele energie zo efficiënt mogelijk te gebruiken. Dat kan door verhoging van de efficiency van motoren, gebruik van andere fossiele bronnen met een hoger rendement of lagere uitstoot van schadelijke stoffen. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van elektrische auto’s of het gebruik van aardgas als brandstof voor bijvoorbeeld vrachtwagens. In de gemeente Hoogeveen staan circa 20 elektrische voertuigen geregistreerd. Daarnaast zijn in de gemeente twee vulpunten voor aardgas en levert Green Planet Pesse groen gas voor transport. Omdat dit gas wordt geproduceerd in de gemeente Midden-Drenthe wordt het gerekend tot de inkoop van duurzame energie. Ook het terugdringen van afval en gebruik van afval als grondstof draagt bij aan het reduceren van CO₂ uitstoot. In de monitor is inzichtelijk gemaakt hoeveel CO₂ reductie wordt gerealiseerd door de verwerking van GFT afval uit Hoogeveen en welke CO₂ reductie het verminderen van restafval oplevert. Echter, aangezien de vermeden uitstoot van CO₂ altijd wordt toegerekend aan de locatie waar de uitstoot ontstaat (het afval uit Hoogeveen wordt verwerkt buiten de gemeente), telt dit niet mee voor de realisatie van de klimaatambities van Hoogeveen. Een andere vorm CO₂ reductie is het opslaan van CO₂. In de gemeente wordt dit gedaan door het planten van bomen. In het Millennium bos zijn tot nu toe meer dan 1.000 bomen geplant. Gemeentelijke organisatie De gemeentelijke organisatie heeft in 2013 een elektrische auto in gebruik genomen. Dit draagt bij aan de reductie van CO2. Dit effect kan worden vergroot als de auto wordt geladen met duurzaam opgewekte energie, zoals bijvoorbeeld energie opgewekt met zonnepanelen.


4.1

Totaalbeeld CO₂ reductie

CO₂ reductie (kton) – totale gemeente per jaar

CO₂ reductie (kton) – gemeentelijke organisatie per jaar -0,001

-0,6 -1,2

-0,01 -1,07

-0,02 -1,58

-1,8

-0,03 -2,07

-2,4

-0,04

CO₂ reductie (kton) – totale gemeente per activiteit -0,012

-0,022

CO₂ reductie (kton) – gemeentelijke organisatie per activiteit

-0,031

-0,001

-0,6

-0,01

-1,2

-0,02

-1,8

-0,03 -2,01*

-2,4

-0,04

t/m 2012 *=

2013

In uitvoering

telt niet mee voor de realisatie van de klimaatambities van Hoogeveen


Voornemen

Inhoudsopgave deel B H 5: 5.1 5.2 5.3 5.4 5.4.1 5.4.2 5.4.3

Energieverbruik en -besparing - achterliggende cijfers Huishoudens Verkeer en vervoer Bedrijven en instellingen Gemeentelijke organisatie Gemeentelijke gebouwen Openbare Gemeentelijk wagenpark

24 25 28 30 32 33 36 38

H 6: 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8 6.9

Duurzame energie - achterliggende cijfers Zonnestroom Zonnewarmte Biomassavergisting Biomassaverbranding Windenergie Energie uit waterkracht Geothermie Biobrandstoffen Inkoop duurzame energie

40 41 44 47 49 52 54 56 57 58

H 7: 7.1 7.2 7.3 7.4

Duurzame energie - achterliggende cijfers Elektrisch vervoer Aardgas in vervoer Aanplanten bomen Afvalscheiding

61 62 64 66 68

23 Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen – Deel B

H 5: Energieverbruik en -besparing - achterliggende cijfers

Huishoudens

Verkeer en vervoer


Gemeentelijke organisatie


Huishoudens (5.1)

De gemeente Hoogeveen heeft bijna 55.000 inwoners en is qua inwonertal de derde gemeente van Drenthe. De gemeente telt circa 24.000 woningen waarvan ongeveer 60% koopwoningen en 40% huurwoningen. Het elektriciteitsverbruik per woning ligt op hetzelfde niveau als Nederland, maar gemiddeld wordt er meer aardgas verbruikt. Er zijn diverse maatregelen die kunnen worden genomen om dit energieverbruik te reduceren. Het gaat bijvoorbeeld om isolatie, slimme meters, etc. In veel gevallen gaat het om investeringen die relatief snel kunnen worden terugverdiend, maar veel inwoners zijn zich hier niet van bewust. De gemeente Hoogeveen heeft de afgelopen jaren diverse activiteiten uitgevoerd om het energiebewustzijn onder de burgers te vergroten bv. door de ontwikkeling van het energieloket en het uitvoeren van een warmtescan. Op 1 mei 2013 is gestart met het stimuleringsplan Hoogeveen Bouwpakket. Als onderdeel hiervan zijn drie instrumenten ontwikkeld om verduurzaming van de woningvoorraad te stimuleren.


5.1.1

Huishoudens Energieverbruik (TJ)

CO₂ uitstoot (kton) 200

2.400 1.800

150

1.556

1.200

100

600

50

72,9

t/m 2012

2013

In uitvoering

Voornemen

-

Energie Prestatieovereenkomst Drentse woningcorporaties

Slimme meters in 2013: 773 (elektra)

-

-

17 energieneutrale woningen in Pesse

-

Slimme meters in 2013: 354 (elektra)

Hoogeveen Bouwpakket:

-

Effecten van afspraken die zijn gemaakt in het Nationaal Energieakkoord.

-

18 duurzaamheidsleningen gericht op energiebesparing (totale omvang €220.000,-)

-

150 maatwerkadviezen. 108 eigenaren hebben aangegeven maatregelen uit te gaan voeren. De verwachting is dat er 100 labelsprongen worden gemaakt.

-

Stimuleringsregeling Energiebesparing: 96 aanvragen (1ste en 2de tranche). Totale omvang circa €1,1 mln.

Hoogeveen Bouwpakket


5.1.2

Huishoudens – (Indicatieve) energielabels*

F

G

A

2.908 woningen

12%

B

4.294 woningen

18%

C

8.159 woningen

34%

D

3.921 woningen

16%

E

1.465 woningen

6%

F

1.944 woningen

8%

G

1.385 woningen

6%

A

E B D

C

*=

Bron: www.energielabelatlas.nl (bezocht op 27-10-2014)


Verkeer en vervoer (5.2)

Verkeer en vervoer is verantwoordelijk voor een groot deel van het energieverbruik in de gemeente Hoogeveen en circa 40% van de totale CO₂ uitstoot. Wegverkeer levert een aanzienlijke bijdrage aan het totale energieverbruik van verkeer en vervoer, vooral wegverkeer op de twee snelwegen (A28 en A37 ) die door de gemeente Hoogeveen lopen. Het wegverkeer is verantwoordelijk voor bijna 94% van het totale energieverbruik in het verkeer. Driekwart van het brandstofverbruik door het wegverkeer vindt plaats op de snelwegen. Andere energieverbruikers zijn treinen, schepen en mobiele werktuigen.


5.2

Verkeer en vervoer Energieverbruik (TJ)


2.400 2.003

t/m 2012

2013

-

Het buitengebied is in fasen overgegaan naar een snelheidslimiet van 60 km/uur. Daarnaast is het aantal 30 km/uur gebieden uitgebreid. Het is echter onbekend welk effect dit heeft gehad op het energieverbruik en CO₂ uitstoot.

-

-

De maximumsnelheid op de A37 is op basis van landelijke wet- en regelgeving in 2012 verhoogd naar 130 km/uur. Dit heeft geleid tot een verhoging van het energieverbruik en CO₂ uitstoot door het verkeer op deze snelweg. In welke mate is echter onbekend.

1.800

150

1.200

100

600

50

In uitvoering

Geen activiteiten


128,0

Voornemen -


Bedrijven en instellingen (5.3)

Door de strategische ligging aan de A28 en A37 is de gemeente Hoogeveen een interessante vestigingsplaats voor bedrijven. Er zijn meerdere bedrijventerreinen in de gemeente waaronder bedrijventerrein De Wieken. Dit is het op één na grootste bedrijventerrein van Noord-Nederland. Van oudsher is de industrie een belangrijke sector in Hoogeveen, dit zijn veelal bedrijven met een relatief hoog energieverbruik. Daarnaast is er een ziekenhuis in Hoogeveen en heeft Hoogeveen diverse voorzieningen met een regionale functie. In deze paragraaf wordt ingegaan op het energieverbruik van de bedrijven en instellingen die in de gemeente Hoogeveen zijn gevestigd.


5.3

Bedrijven en instellingen Energieverbruik (TJ)


2.400 1.800

1.715

150 117,6

t/m 2012

2013

-

-

Geen activiteiten

1.200

100

600

50

In uitvoering

Geen activiteiten


Voornemen -


Gemeentelijke organisatie (5.4)

De gemeentelijke organisatie is zelf ook een energieverbruiker. De gemeente Hoogeveen is eigenaar van meer dan 100 gebouwen en deze gebouwen verbruiken gas en elektriciteit. Daarnaast is de gemeente verantwoordelijk voor de openbare verlichting en heeft het een eigen wagenpark en machines die brandstof verbruiken. De gemeente wil een voorbeeldfunctie vervullen t.o.v. burgers en bedrijven in de gemeente en laten zien dat energie- en CO₂ neutraal opereren haalbaar is. De gemeente heeft als doelstelling om als organisatie in 2020 CO₂ neutraal te zijn.


Gemeentelijke gebouwen (5.4.1)

Het gas- en elektriciteitsverbruik van gemeentelijke gebouwen vormt het grootste deel van het totale energieverbruik van de gemeentelijke organisatie. Het gaat onder meer om het gemeentehuis, sportaccommodaties, scholen, buurthuizen, brandweer etc. De 10 gemeentelijke gebouwen die het meeste energie verbruiken zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de helft van het energieverbruik van gemeentelijke gebouwen. Vooral het zwembad en de Tamboer zijn grote energieverbruikers met een kwart van het totale energieverbruik. Er zijn in de afgelopen jaren al diverse maatregelen genomen om het energieverbruik van gemeentelijke gebouwen te verlagen. Onder meer door isolerende maatregelen en aanleg van WKO systemen. De gemeente heeft daarnaast Rendo een studie laten uitvoeren naar de mogelijkheden om het energieverbruik en de CO₂ uitstoot van gemeentelijke gebouwen verder te verlagen. Er zijn een aantal mogelijke scenario’s uitgewerkt met daarin verschillende maatregelen. Het is op dit moment onzeker of en welke maatregelen zullen worden uitgevoerd en wat het effect van deze maatregelen zal zijn op het energieverbruik en de CO₂ uitstoot van gemeentelijke gebouwen, daarom zijn deze activiteiten nog niet gekwantificeerd in de monitor.


5.4.1

Gemeentelijke gebouwen Energiebesparing (TJ)

CO₂ reductie (kton)

-1,50

-0,10

-3,00

-0,20 -0,24

-4,50

-4,04

-0,30

Energieverbruik in 2013: 64,72 TJ -6,00

CO₂ uitstoot in 2013: 4,66 kton

-0,40

t/m 2012

2013

In uitvoering

-

Compagnieshuis: WKO en isolatie dak

-

-

-

Raadhuis: Aangesloten op WKO systeem en een groot deel van de verlichting omgezet naar led.

Nieuwbouw Roelof van Echten college incl. WKO (geen kwantitatieve cijfers bekend)

-

Vervanging puien burgerzaal met HRR++ beglazing (± 500 m3 aardgas)

-

Het inpassen van energiebesparende maatregelen op natuurlijke momenten bij planmatig onderhoud indien budget beschikbaar is.

-

Tamboer en Werkplein aangesloten op WKO

Het Raadhuis heeft nieuwe kunststofkozijnen met HR++ glas gekregen (1.192 m3 aardgas)


Voornemen

5.4.1

Gemeentelijke gebouwen – energielabels*

50% van de gemeentelijke gebouwen heeft een label A, B, of C en 41,6% van de bruto-vloeroppervlakte (BVO) van de gemeentelijke gebouwen heeft een label A, B, of C. A

21 gebouwen

27%

B

7 gebouwen

9%

C

11 gebouwen

14%

D

13 gebouwen

16%

E

9 gebouwen

11%

F

6 gebouwen

7%

G

13 gebouwen

16%

G A F E

B D

*=

C

Bron: Vastgoedrapportage gemeentelijke gebouwen (Rendo)


Openbare verlichting (5.4.2)

De openbare verlichting in de gemeente Hoogeveen bestaat uit circa 15.000 lichtpunten. De toegepaste lichttechniek is verouderd, het grootste deel van de lichtpunten bevat lichtbronnen waar tegenwoordig efficiëntere types voor zijn. Er zijn inmiddels al honderden verouderde armaturen vervangen door led verlichting. Er is een beleidsplan openbare verlichting opgesteld, waarin een aantal scenario’s en maatregelen zijn benoemd om het energieverbruik verder te reduceren. Om hier uitvoering aan te geven is de gemeente het traject ‘Hoogeveen verlicht bewust’ gestart om in nauwe samenspraak met burgers te komen tot een bewustere verlichting die ook leidt tot een reductie van het energieverbruik van de openbare verlichting, waarbij het belang van openbare verlichting voor veiligheid en veiligheidsbeleving niet uit het oog wordt verloren.


5.4.2

Openbare verlichting Energiebesparing (TJ)

CO₂ reductie (kton) -0,03

-0,24 -1,00

-0,15

-2,00

-0,30

-3,00

-0,45

-4,00

-0,60

Energieverbruik in 2013: 8,57 TJ CO₂ uitstoot in 2013: 1,08 kton

t/m 2012

2013

In uitvoering

Voornemen

-

-

-

200 stuks led armaturen van 17 watt incl. dimmer in bestelling.

-

-

140 energiezuinige armaturen incl. dimmer op de Harm Smeengelaan en Kinholtsweg.

Vervangen armaturen 2.000 lichtpunten. Dit levert in het plangebied ‘De Weide’ een verwachte energiebesparing van 70% op.

-

Voor heel Hoogeveen is de eerste schatting dat er circa 50% bespaard kan worden.

-

De uitvoering in plangebied ‘De Weide’ vindt plaats voor 2020. Voor de rest van Hoogeveen is het moment van uitvoering op dit moment nog niet bekend. Deze reductie is daarom nog niet opgenomen in de monitor.

Geen activiteiten

-

-

Hoofdwegen, ring Buitendorpen: 200 armaturen van gemiddeld 50 watt vervangen door led (24 watt incl. dimmer) De Laan : 136 armaturen ( 2 x 68) vervangen voor 68 enkele led armaturen, voorheen 2x 75 watt armatuur, nu 1 x 10 watt armatuur zonder dimmer. Hoofdstraat: 22 armaturen van 60 watt (incl. voorschakelapp), vervangen door 20 watt led met dimmer.


Gemeentelijk wagenpark (5.4.3)

Het wagenpark van de gemeente Hoogeveen bestaat momenteel uit 53 voertuigen. Het gaat om 13 personenauto’s, 10 bestelauto’s, 12 bestelbussen, 16 pick-ups en 2 vrachtwagens. Daarnaast beschikt de gemeente nog over een aantal trekkers, maaimachines en kranen. In de afgelopen jaren is het wagenpark met vier voertuigen gekrompen en is een elektrische auto aangeschaft. Dit heeft echter niet geleid tot een significante daling van het brandstofverbruik van het gemeentelijk wagenpark. Het brandstofverbruik in de afgelopen jaren laat een wisselend beeld zien. In 2011 en 2012 was het brandstofverbruik een stuk lager dan in 2010, maar in 2013 is het brandstofverbruik juist weer toegenomen. De oorzaak is echter onbekend. Momenteel werkt de gemeente aan de voorbereiding van de Europese aanbesteding waarin een duurzaamheidsparagraaf wordt opgenomen. Hierin zal naar verwachting komen te staan dat daar waar mogelijk gekozen wordt voor bio-/aardgas of elektrisch. Dit kan momenteel echter nog niet worden vertaald naar concrete maatregelen.


5.4.3

Gemeentelijk wagenpark Energiebesparing (TJ)


0

0

-

-

-

-

-

-

-

-

Energieverbruik in 2013: 4,29 TJ CO₂ uitstoot in 2013: 0,37 kton

t/m 2012

2013

-

-

Het brandstofverbruik is in de periode 2009 – 2012 met ruim 12.000 liter gedaald.

In uitvoering

Het brandstofverbruik is t.o.v. 2012 met bijna 11.000 liter gestegen.


Voornemen

H 6: Duurzame energie - achterliggende cijfers Zonnestroom

Zonnewarmte

Biomassavergisting

Biomassaverbranding

Windenergie


Geothermie

Biobrandstoffen

Inkoop duurzame energie


Zonnestroom (6.1)

De zon is in potentie de grootste energiebron voor de aarde. De energie die de aarde bereikt is duizenden malen groter dan het wereldwijde energieverbruik. In de afgelopen jaren is de kostprijs van zonnepanelen sterk gedaald en is de plaatsing van zonnepanelen door subsidies en fiscale regelingen aangemoedigd. Hierdoor is het aantal zonnepanelen op Nederlandse daken de afgelopen jaren sterk gegroeid. Ondanks deze groei is het aandeel zonnestroom in de totale duurzame energieproductie beperkt. In 2013 was het aandeel van zonnestroom in de totale Nederlandse duurzame energieproductie minder dan 2%. Ook in Hoogeveen is de productie van zonnestroom in 2013 sterk toegenomen. In 2013 werd 1.319 MWh meer geproduceerd dan in 2012, dit is een stijging van 172%. De verwachting is dat het aantal panelen zal blijven toenemen. Er zijn diverse landelijke subsidies die de terugverdientijd van zonnepanelen verkorten, zoals de SDE+ en de regeling Asbest voor zonnepanelen. Bovendien kunnen inwoners van de gemeente vanuit het Hoogeveen Bouwpakket tegen gunstige rentepercentages een lening aanvragen om duurzaamheidsmaatregelen uit te voeren en zijn er fiscale regelingen die het aantrekkelijker maken om in zonnepanelen te investeren. Het gaat bijvoorbeeld om de salderingsregeling en regeling verlaagd tarief bij collectieve opwek (korting op de energiebelasting). In 2013 zijn er geen nieuwe panelen op gemeentelijke daken in gebruik genomen. De gemeente heeft de ambitie om op de lange termijn alle gemeentelijke daken die geschikt zijn te voorzien van zonnepanelen. Op dit moment is deze ambitie nog niet gekwantificeerd, waardoor het nog niet mogelijk is deze ambitie naar een CO₂ reductie te vertalen. 41 Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen – Deel B

6.1.1

Zonnestroom (totale gemeente)

Aantal PV systemen (N)

Duurzame energie (TJ)

800

12


659 600

9

-0,50 7,51

400

6

-1,00

200

3

-1,50

-0,78

-2,00

t/m 2012

2013

In uitvoering

Voornemen

-

-

-

-

242 PV systemen op daken in de gemeente

659 PV systemen op daken in de gemeente

27 aanvragen voor leningen voor plaatsing van zonnepanelen (Hoogeveen Bouwpakket)


Plaatsing van zonnepanelen op 17 energieneutrale nieuwbouwwoningen in Pesse

6.1.2

Zonnestroom (gem. organisatie)

Aantal PV systemen (N)


12


2,00

9

1,50

8

-0,05 -0,06

6

1,00

3

0,50

-0,10 0,52 -0,15 -0,20

t/m 2012

2013

-

54 zonnepanelen op Compagnieshuis

-

-

108 zonnepanelen op Tamboer

-

346 zonnepanelen op 5 basisscholen

In uitvoering

218 zonnepanelen op MFC Nieuwlande


Voornemen -

936 zonnepanelen op het Activivum

-

Alle gemeentelijke daken die geschikt zijn voorzien van zonnepanelen (niet gekwantificeerd)

Zonnewarmte (6.2)

Een zonneboiler gebruikt zonne-energie niet voor het opwekken van elektriciteit, maar voor warm water. Hiervoor wordt op een dak een zonnecollector geplaatst. Deze is aangesloten op een buizenstelsel met daarin een vloeistof. Met de opgevangen zonneenergie verwarmt de zonnecollector een vloeistof. Deze vloeistof transporteert de warmte door het buizenstelsel naar een voorraadvat (boiler) met leidingwater. De warmte van de vloeistof verwarmt het water in het voorraadvat. Door de zon te gebruiken voor het opwarmen van water wordt gebruik van fossiele energie vermeden. Er zijn in Hoogeveen diverse woningen die worden verwarmd door zonneboilers. Zo zijn er in de wijk Schutlanden 66 duurzame woningen gebouwd. Deze woningen hebben een zonnecollector op het dak en een zonneboiler in de woning. Ook een aantal gemeentelijke gebouwen maken gebruik van zonnecollectoren en –boilers.


6.2.1

Zonnewarmte (totale gemeente) Duurzame energie (TJ)


8 6

-0,1 4,18

4

-0,2 -0,23

2

-0,3 -0,4

t/m 2012

2013

-

-

Het totale collectoroppervlak in de gemeente Hoogeveen is onbekend. De duurzame energieproductie door zonnewarmtesystemen in de gemeente Hoogeveen in 2012 is gebaseerd op schattingen van CBS en Rijkswaterstaat.

In uitvoering

Het totale collectoroppervlak in de gemeente Hoogeveen is onbekend. De duurzame energieproductie door zonnewarmtesystemen in de gemeente Hoogeveen in 2013 is gebaseerd op schattingen van CBS en Rijkswaterstaat.


Voornemen

6.2.2

Zonnewarmte (gem. organisatie) Duurzame energie (TJ)

Aantal locaties (N) 8

0,40

6

0,30


-0,01

-0,008

4 4

0,20

2

0,10

-0,02

0,13

-0,03 -0,04

t/m 2012

2013

-

Sporthal Trasselt (6,8 m²)

-

-

Sporthal de Marke (12,7 m²)

-

Gymlokaal/buurthuis de Cirkel (6,8 m²)

In uitvoering

MFC Tiendeveen (40 m²)


Voornemen -

Het Activivum (40 m²)

Biomassavergisting (6.3)

Biogas is een gasmengsel dat ontstaat door vergisting van organische materialen. Materiaal van bijvoorbeeld afval, mest of rioolwater wordt in een anaeroob proces door enzymen omgezet in biogas. Dit biogas bestaat voor ongeveer 60% uit methaan. Biogas wordt hoofdzakelijk gebruikt om elektriciteit mee te produceren. Op één locatie in de gemeente wordt elektriciteit uit biogas geproduceerd, bij de RWZI in Echten. Groen gas is gereinigd biogas en heeft dezelfde chemische samenstelling als aardgas. Hierdoor mag groen gas, in tegenstelling tot biogas, wel in het aardgasnet worden geïnjecteerd en kan het voor dezelfde toepassingen als aardgas worden gebruikt. Er zijn in de gemeente Hoogeveen geen locaties waar groen gas wordt geproduceerd.


6.3

Biomassavergisting

Vermogen (MW)


1,00

40

0,75


30

-0,25

0,60 0,50

20

0,25

10

17,28

-0,50 -0,75

-0,66

-1,00

t/m 2012

2013

-

-

Geen activiteiten

In uitvoering

Biogasproductie RWZI Echten


Voornemen

Biomassaverbranding (6.4)

Biomassa kan ook worden verbrand voor duurzame energieopwekking. Verbranding van biomassa heeft het grootste aandeel in de huidige duurzame energieproductie in Nederland. Deze verbranding vindt grootschalig plaats in elektriciteitscentrales, afvalverwerkingsinstallaties en in de industrie. Ook verbranding van biomassa in houtketels en houtkachels (kleinschalig) wordt gerekend tot duurzame energieproductie. In de gemeente Hoogeveen zijn geen locaties waar grootschalige biomassaverbranding plaatsvindt. Er zijn wel twee plannen gemaakt voor grootschalige verbranding (BEC De Wieken en B-hout Centrale), maar deze plannen worden niet gerealiseerd. Biomassaverbranding in Hoogeveen vindt vooral plaats in houtkachels bij particulieren. Dit levert momenteel de grootste bijdrage aan duurzame energieproductie in de gemeente Hoogeveen. Ook MFC Tiendeveen wordt verwarmd door een pelletkachel.


6.4.1

Verbranding biomassa (totale gemeente)

Aantal houtkachels en –ketels (N)


6.000


80

4.500

60

3.700*

-1,00

50,94

3.000

40

-2,00

1.500

20

-3,00

-1,86

-4,00

t/m 2012

2013

In uitvoering

-

-

-

Circa 3.700 woningen met een houtkachel

*=

Circa 3.700 woningen met een houtkachel

Houtpelletsinstallatie bij de Heliosflats in Hoogeveen

Schatting op basis van cijfers CBS en Rijkswaterstaat


Voornemen

6.4.2

Verbranding biomassa (gem. organisatie)

Aantal houtkachels en –ketels (N)


4

2,00

3

1,50

2

1,00


-0,05 0,92

-0,03

-0,10

1 0,50

1

-0,15 -0,20

t/m 2012

2013

-

-

Geen activiteiten

In uitvoering

Hout gestookte pelletkachel MFC Tiendeveen (120 KW)


Voornemen

Windenergie (6.5)

Windenergie levert een belangrijke bijdrage aan de duurzame energieproductie in Nederland. Energie uit wind is goed voor bijna een vijfde van de totale Nederlandse duurzame energieproductie. Windturbines staan vooral in de kustprovincies. In de provincie Drenthe wordt relatief weinig windenergie geproduceerd, zo ook in de gemeente Hoogeveen. Er staan geen grote windmolens in de gemeente, wel zijn er bij Green Planet Pesse twee kleine windmolens geplaatst. Om een verdere groei in duurzame energieproductie te realiseren in Nederland, wordt de komende jaren ingezet op een verdere toename van het aantal windmolens. In IPO verband zijn afspraken gemaakt over het opgestelde vermogen (MW) per provincie in 2020. In Drenthe moet het aantal MW zijn gegroeid tot 285,5 MW. De gemeente Hoogeveen is echter niet aangewezen door de provincie als beoogde locatie voor plaatsing van grootschalige windmolens, waardoor het momenteel niet de verwachting is dat windmolens een substantiële bijdrage gaan leveren aan de duurzame energievoorziening in de gemeente Hoogeveen.


6.5

Windenergie

Vermogen (MW)


0,04

0,20

0,03

0,15


-0,01 0,11

0,02

-0,013

0,02

0,10

-0,02

0,01

0,05

-0,03 -0,04

t/m 2012

2013

-

-

Geen activiteiten

In uitvoering

2 windturbines van 10 KW Green Planet Pesse


Voornemen

Energie uit waterkracht (6.6)

Waterkracht is energie die is opgewekt uit stromend water. In landen met veel hoogteverschil is waterkracht een belangrijke duurzame energiebron, maar in Nederland is door het geringe hoogteverschil de bijdrage van waterkracht aan duurzame energieproductie beperkt. Op een paar plekken in Nederland wordt energie uit waterkracht geproduceerd. Hoogeveen heeft plannen om door middel van waterkracht duurzame energie te produceren. De beoogde locatie is de Nieuwebrugsesluis in de Hoogeveense Vaart. De verwachting is dat deze waterkrachtcentrale ongeveer 365 MWh elektriciteit per jaar kan produceren.


6.6


Aantal locaties (N)



4

1,00

3

0,75

-0,05

2

0,50

-0,10

1

0,25

-0,15

0

0

t/m 2012

2013

-

-

Geen activiteiten

0

-0,20

In uitvoering

Geen activiteiten


Voornemen -

Waterkrachtcentrale bij de Nieuwebrugsesluis in de Hoogeveense Vaart

Geothermie (6.7)

Geothermische energie is de energie die zich bevindt in de diep in de aarde gelegen warmtebronnen. De energie kan worden gewonnen door gebruik te maken van het temperatuurverschil tussen het aardoppervlak en diep in de aarde gelegen warmte. Uit uitgevoerde studies blijkt dat er in de gemeente Hoogeveen mogelijkheden aanwezig zijn voor benutting van de aanwezige ondergrondse warmte. In de komende jaren zal worden onderzocht in hoeverre een geothermieproject haalbaar is in de gemeente Hoogeveen en hoeveel duurzame energie hiermee kan worden geproduceerd en hoeveel CO₂ hiermee wordt gespaard. Op dit moment zijn er echter nog geen projecten of voornemens die kunnen worden vertaald naar een CO₂ reductie die kunnen worden opgenomen in de monitor.


Biobrandstoffen (6.8)

Biobrandstoffen zijn een schoon alternatief voor fossiele brandstoffen en worden hoofdzakelijk gebruikt in transport. Biobrandstoffen zijn onder te verdelen in eerste en tweede generatie biobrandstoffen. Voor de eerste generatie (bv. uit koolzaadolie) is landbouwareaal nodig. Hierdoor kunnen eerste generatie biobrandstoffen een opdrijvend effect hebben op voedselprijzen en ten koste gaan van de biodiversiteit. De tweede generatie biobrandstoffen richt zich daarom op productie uit restproducten die verder geen toegevoegde waarde hebben en waar geen landbouwareaal voor nodig is. In Nederland zijn een aantal locaties waar biobrandstoffen worden geproduceerd. Het merendeel van deze productielocaties staat in de regio Rotterdam. In Emmen is eveneens een biobrandstoffenproducent gevestigd. In de gemeente Hoogeveen zijn geen biobrandstoffenproducenten gevestigd.


Inkoop duurzame energie (6.9)

Naast lokale productie van duurzame energie is het ook mogelijk om duurzame energie die elders is geproduceerd in te kopen. Dit gebeurt veelal met certificaten. De certificaten worden per geproduceerde eenheid duurzame energie (vaak MWh) uitgegeven en kunnen worden verhandeld. Hierdoor kan duurzame energie die op locatie A is geproduceerd op locatie B worden geclaimd. Aangezien de duurzame energie niet fysiek van locatie A naar locatie B gaat is er sprake van virtuele handel. Voor de gemeentelijke organisatie is het inkopen van groene stroom certificaten momenteel de belangrijkste manier om het energieverbruik te vergroenen. Ook veel particulieren en bedrijven kopen op deze wijze groene energie in. De CO₂ reductie door inkoop van groene stroom mag niet worden meegeteld voor de realisatie van de doelstellingen van de gemeente Hoogeveen. De vermeden uitstoot van CO₂ telt altijd in het land van oorsprong (analoog aan emissies, die altijd worden toegerekend aan land waar ze ontstaan).

*=

Bron: Protocol monitoring hernieuwbare energie


6.9.1

Inkoop groene stroom (totale gemeente)

Ingekochte certificaten van 1MWh (x.1000)


200

600

150

450


443

-20

123 100

300

-40

50

150

-60

-54

-80

t/m 2012

2013

-

-

Circa 108.000 groene stroom certificaten (van 1 MWh)

In uitvoering

Circa 123.000 groene stroom certificaten (van 1 MWh)


Voornemen

6.9.2

Inkoop groene stroom (gem. organisatie)

Ingekochte certificaten van 1MWh (x.1000) 8



40 5,8

6

30

-1,00 20,88

4

20

-2,00

2

10

-3,00

-2,55

-4,00

t/m 2012

2013

-

-

5.800 groene stroom certificaten (van 1 MWh)

In uitvoering

5.800 groene stroom certificaten (van 1 MWh)


Voornemen

H 7: Reductie CO₂ uitstoot - achterliggende cijfers

Elektrisch vervoer


Aanplanten bomen

Afvalscheiding


Elektrisch vervoer (7.1)

Elektrisch vervoer is sterk in opkomst. Het aantal geregistreerde elektrische voertuigen is de afgelopen jaren sterk gestegen. Elektrisch vervoer levert een bijdrage aan CO₂ reductie, omdat het in veel gevallen een brandstof met een hogere CO₂ uitstoot per kilometer vervangt. Desondanks kan niet worden gesteld dat elektrisch vervoer op dit moment duurzaam is, aangezien een elektrische auto pas echt bijdraagt aan een schonere wereld, als de elektriciteit die wordt verbruikt eveneens duurzaam is opgewekt. Het aantal consumenten met een elektrische auto is sterk toegenomen. Eind 2013 waren er 30.000 elektrische voertuigen in Nederland, terwijl er eind 2012 circa 7.500 elektrische voertuigen in Nederland reden. In de gemeente Hoogeveen staan circa 20 elektrische voertuigen geregistreerd (bron: Klimaatmonitor) en zijn zeven openbare elektrische laadpalen. De gemeente Hoogeveen heeft één elektrische auto in het wagen-park.


7.1

Elektrisch vervoer

Aantal elektrische laadpalen (N)


Hoeveelheid stroom (TJ)

20

0,20

15

0,15

-0,01 -0,012

10

0,10

7

5

0,07

0,05

-0,02 -0,03 -0,04

Stand per 2013 -

*=

In uitvoering

Voornemen

Er zijn 7 elektrische laadpalen in de gemeente. Deze laadpalen leveren gezamenlijk jaarlijks circa 20.000 KWh stroom*

Bron: Rendo


Aardgas in vervoer (7.2)

Aardas is in vergelijking met andere fossiele brandstoffen relatief schoon. Het gebruik van aardgas in transport levert een bijdrage aan CO₂ reductie, omdat het een milieuvriendelijker alternatief is voor benzine, diesel of autogas (LPG). Inmiddels zijn er steeds meer auto’s die op aardgas rijden en neemt het aantal aardgasvulpunten toe. In de gemeente Hoogeveen staan inmiddels twee vulpunten. Green Planet Pesse levert groen gas en wordt daarom gerekend tot de inkoop van duurzame energie. Het andere vulpunt van Orange Gas is wel in dit hoofdstuk opgenomen. In 2013 is er in Nederland 32 miljoen kubieke meter aardgas geleverd aan het wegverkeer. In 2009 was dat nog 9 miljoen. Desondanks is het aandeel van aardgas in de totale afzet van brandstoffen nog steeds beperkt (0,2%).


7.2


Aantal aardgasvulpunten

Hoeveelheid gas (TJ)

4

2,0

3

1,5

2

1,0


-0,01 0,92

-0,02 -0,022

1 1

0,5

-0,03 -0,04

Stand per 2013 -

*=

In uitvoering

Voornemen

Orangegas Hoogeveen (Stephensonstraat 63)

Gebaseerd op het aantal en type CNG voertuigen in Hoogeveen en Nederland en het gemiddeld aantal gereden kilometers per type voertuig.


Aanplanten bomen (7.3)

De uitstoot van CO₂ kan worden gecompenseerd door CO₂ (tijdelijk) op te slaan. Een voorbeeld hiervan is CO₂ compensatie door het aanplanten van bomen. Bomen nemen CO₂ op en geven tegelijkertijd zuurstof af, hierdoor wordt deze CO₂ tijdelijk uit de atmosfeer opgenomen. Echter, wanneer de boom wordt gekapt of verbrand dan komt de opgeslagen CO₂ uitstoot alsnog vrij. Er is dus sprake van een tijdelijk effect, indien er geen nieuwe boom voor in de plaats komt. In de gemeente Hoogeveen is een zogeheten Milleniumbos aangeplant, waar inmiddels meer dan 1.000 nieuwe bomen zijn geplant.


7.3

Aanplanten bomen Aangeplante bomen (N)


2.000 1.500

-0,01 1.034

1.000

-0,02

500

-0,03 -0,04

Stand per 2013

In uitvoering

-

Aanplant 1.000 bomen Millenniumbos

-

-

Aanplant 34 bomen centrumgebied

Voornemen

Aanplant 500 bomen Millenniumbos


-0,021

Afvalscheiding (7.4)

Afvalverwerking veroorzaakt circa 5% van de totale CO₂ uitstoot in Nederland. De uitstoot vindt voornamelijk plaats bij een aantal grote afvalverbrandingsinstallaties (AVI’s) in Nederland. In Drenthe is dit bijvoorbeeld de AVI van Attero in Wijster. Afvalscheiding draagt bij aan het hergebruik van materialen waardoor minder grondstoffen nodig zijn en minder afval hoeft te worden verbrand. Dit heeft een positief effect op de CO₂ uitstoot. In de gemeente Hoogeveen zijn geen AVI’s waar op grote schaal afval wordt verwerkt, het afval dat in Hoogeveen wordt opgehaald wordt vooral in Wijster verwerkt. Afvalscheiding en hergebruik leidt dus niet tot een lagere CO₂ uitstoot in de gemeente Hoogeveen, maar wel in andere delen van Nederland. Attero heeft berekend dat de aanvoer van GFT afval uit de gemeente Hoogeveen heeft geholpen een CO₂ reductie van 0,73 kton over het jaar 2011 en 0,64 kton over het jaar 2012 te realiseren. Het gemeentelijk beleid is nader vorm gegeven in het kaderplan afvalstoffen 2010-2015 (vastgesteld in december 2010). Het doel is 65% bronscheiding te realiseren en daarmee samenhangend vermindering van de hoeveelheid ingezameld restafval en reductie van de CO₂ uitstoot die ontstaat bij de verwerking van het restafval. De CO₂ reductie die wordt gerealiseerd door de verwerking van GFT afval en vermindering van de hoeveelheid restafval is wel inzichtelijk gemaakt in de monitor, maar niet meegeteld voor de realisatie van de klimaatambities van Hoogeveen. De vermeden uitstoot van CO₂ wordt toegerekend aan de locatie waar de uitstoot ontstaat, in dit geval is dat de gemeente Midden-Drenthe.


7.4

Afvalscheiding Ontwikkeling restafval per inwoner* (kg)


300 213

225

-0,6

1 150

-1,2

75

-1,8

-1,07

-2,4

*=

Stand per 2013

In uitvoering

Voornemen

-

In 2012 is in een gedeelte van de wijk Wolfsbos (ca. 250 huisaansluitingen) het project ‘Afval Anders’ van start gegaan. Het project voorziet in extra (betere) bronscheidingsfaciliteiten. De extra faciliteiten bestaan uit een extra mini-container voor kunststof verpakkingen, een afvalsorteerstraat voor meerdere grondstoffen en een lagere inzamel-frequentie van restafval en GFT. De hoeveelheid restafval is bij deze groep met 25% gereduceerd. Dit betekent concreet een afname van 56 kg restafval per inwoner per jaar.

-

-

-

Verwerking GFT afval in Wijster

De voorbereiding van een aangepast afvalinzamelsysteem in de hele gemeente waarmee wordt beoogd de afvalscheidingsdoelstellingen die op landelijk en gemeentelijk niveau zijn geformuleerd te realiseren.

Realiseren afvalscheidingspercentages overeenkomstig de vastgestelde doelstellingen.

Na bronscheiding


Colofon: Project:

Colofon: Monitor klimaatbeleid gemeente Hoogeveen

Opdrachtgever(s):

Gemeente Hoogeveen

Opdrachtnemer:

E&E advies

Adres:

Laan Corpus den Hoorn 300 9728 JT Groningen www.eeadvies.nl

Projectteam E&E advies:

Drs. Jelmer Pijlman en Geert Visser MSc

Datum oplevering:

December 2014

Monitor klimaatbeleid 1 ste editie

Recommend Documents