ACTIEPLAN KLIMAATBELEID

ACTIEPLAN KLIMAATBELEID 2008-2010

GEMEENTE DIEMEN JUNI 2008

Dit actieplan is opgesteld door een werkgroep bestaande uit: dhr. R.P. Grondel (wethouder voor o.a. Milieu, voorzitter); mevr. A. Kragt (hoofd sector Ruimtelijke Ontwikkeling en Beheer); dhr. P.H.J. van de Mortel (hoofd afdeling Ruimte en Infra); dhr. E.J. van der Velden (hoofd afdeling Vergunningen en Handhaving); dhr. W.P. Groeneveld (coördinator team Milieu, secretaris).

Het actieplan is op 5 juni 2008 door de gemeenteraad vastgesteld.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 2 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

INHOUDSOPGAVE ======================================================================

Inhoudsopgave

3

Voorwoord

4

Lijst van afkortingen en begrippen

5

Samenvatting

6

Hoofdstuk 1 : Probleemstelling en oplossingsrichting 1.1 Probleemstelling 1.2 Europees en mondiaal beleid 1.3 Nieuw rijksbeleid 1.4 Rollen van de gemeente

8 8 8 9 10

Hoofdstuk 2 : Bestaand klimaatbeleid in Diemen

11

Hoofdstuk 3 : Nieuw Diemens beleid voor de periode 2008-2010 3.1 Klimaatbijeenkomst 3.2 Monitoring energieverbruik 3.3 Hoofddoelstellingen 2008-2010 3.4 Ideeën voor intensiveren klimaatbeleid

13 13 13 14 15

Bijlage 1 : Eerder uitgevoerd energie(besparings)beleid in Diemen

18

Bijlage 2 : Uitwerking nieuw Diemens klimaatbeleid 2008-2010 De acties hebben betrekking op: 1. Beschikken over een budget voor het klimaatbeleid 2. Energiezuinige gemeentelijke gebouwen 3. Energiezuinige gemeentelijke installaties 4. Duurzaam gemeentelijk wagen- en machinepark 5. Verbruiken en opwekken van duurzame energie 6. Berging en afvoer van regenwater 7. Inwoners structureel voorzien van informatie over het klimaatbeleid 8. Ondersteunen van het bedrijfsleven bij klimaatbeleid 9. Energiebesparing in de bestaande bouw en nieuwbouw 10. Energiemaatregelen bij herontwikkeling Bergwijkpark-Noord 11. Verbeteren van de voorzieningen voor het langzaam verkeer 12. Verbeteren van het collectief vervoer 13. Verminderen van het autogebruik

21 22 23 24 25 26 27 28 30 31 32 33 34 35


VOORWOORD ======================================================================

Het bestaande Diemense klimaatbeleid is door de gemeenteraad vastgesteld in het jaar 2002 en heeft betrekking op de periode 2003-2006. Toen is gekozen voor het uitvoeren van een beperkt aantal activiteiten. Aangezien het klimaatprobleem is verergerd en het rijksbeleid is en wordt aangescherpt, is er alle aanleiding om ook het Diemense klimaatbeleid te intensiveren. Deze intensivering is niet opgenomen in het collegeprogramma voor de periode 2006-2010. In de notitie Voortgang programma Milieunotitie 2006-2007 d.d. 5 maart 2007 is als nieuwe activiteit aangekondigd, het opstellen van een plan van aanpak intensiveren klimaatbeleid. In het voorjaar van 2007 is een werkgroep van start gegaan met het opstellen van het plan van aanpak en het inventariseren van de mogelijkheden om het klimaatbeleid in Diemen te intensiveren. Vervolgens vond op 13 november 2007 een klimaatbijeenkomst plaats met als doelen: • het klimaatprobleem onder ieders aandacht te brengen; • draagvlak te creëren voor het intensiveren van het klimaatbeleid in Diemen; • samen met de doelgroepen de mogelijkheden te inventariseren voor het Diemense klimaatbeleid voor de periode 2008-2010; • een basis te bieden voor het door de gemeente en de doelgroepen stellen van eigen prioriteiten en het nemen van besluiten daarover. Op basis van de inventarisatie van de werkgroep en de resultaten van de klimaatbijeenkomst is een ontwerpactieplan opgesteld, dat op 1 februari 2008 is besproken met enkele burgers (klankbordgroep). Op het ontwerpactieplan kon door een ieder worden ingesproken. Van die gelegenheid is geen gebruik gemaakt. De behandeling in de informatieve raadsvergadering op 15 mei 2008 heeft niet geleid tot wijzigingen ten opzichte van de ontwerpversie. 050608/WG

Burgemeester en wethouders van de gemeente Diemen, de secretaris, de burgemeester, J.D. de Kort. mw. drs. A.E. Koopmanschap.


LIJST VAN AFKORTINGEN EN BEGRIPPEN ======================================================================

A&M

:

Amstelland & Meerlanden (regio bestaande uit de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen, Diemen, Haarlemmermeer, Ouder-Amstel en Uithoorn).

Arbo

:

Arbeidsomstandigheden.

BANS :

Bestuurs-Akkoord Nieuwe Stijl: afspraken die rijk, provincies en gemeenten hebben gemaakt om de synergie (toegevoegde waarde bij samenwerking) tussen de drie bestuurslagen te vergroten.

CO2

:

Kooldioxide.

DE

:

Duurzame Energie (opgewekt door: wind, zon, waterkracht, biomassa).

Dubo :

Duurzaam bouwen (energiezuinig, milieuvriendelijke materialen).

EPA

:

Energie Prestatie Advies (advies voor woningen).

EPC

:

Energie Prestatie Coëfficiënt (energienorm voor gebouwen).

EPL

:

Energie Prestatie op Locatie (energienorm voor stedenbouwkundige plannen).

GVB

:

Gemeente Vervoerbedrijf Amsterdam.

ISV

:

Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing.

KNMI :

Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut.

NME :

Natuur- en Milieu-Educatie.

NS

:

Nederlandse Spoorwegen.

OV

:

Openbaar Vervoer.

VNG

:

Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

VRI

:

Verkeers-Regel-Installatie.

WKK :

Warmte-Kracht-Koppeling.


SAMENVATTING ======================================================================

Hoofdstuk 1 : Probleemstelling en oplossingsrichting Wie in Nederland de klimaatverandering wil beïnvloeden moet dat met name doen via de energiehuishouding. Vooruitlopend op nieuwe Kyoto-doelstellingen heeft het kabinet als doelstelling opgenomen in het jaar 2020 de emissies van broeikasgassen ten opzichte van het jaar 1990 met 30% te reduceren. Ondermeer te bereiken door: CO2-opslag in de bodem, het aandeel duurzame energie te verhogen tot 20% (in dat kader windenergie op land verdubbelen) en door nieuwe woningen en gebouwen klimaatneutraal op te leveren. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft namens de gemeenten op 12 november 2007 het klimaatakkoord 2007-2011 gesloten met het Rijk. De gemeenten ondersteunen het rijksbeleid en het Rijk stelt daarvoor geld ter beschikking. De gemeente Diemen heeft ingestemd met het bereikte klimaatakkoord VNG-Rijk. In een later stadium, als de subsidieregeling beschikbaar is, kan Diemen een besluit nemen over het al dan niet aanvragen van subsidie en het daardoor aangaan van verplichtingen.

Hoofdstuk 2 : Bestaand klimaatbeleid in Diemen Door middel van vaststelling van de Nota Nieuw Milieubeleid van december 2002 heeft de gemeenteraad besloten tot tien energie(besparings)activiteiten voor de periode 2003-2006. Geconcludeerd kan worden dat het beleid voor de periode 2003-2006 weinig ambitieus was en dat uiteindelijk, dankzij de warmte/koudeopslag in Plantage de Sniep, de voorgenomen activiteiten grotendeels zijn/worden gerealiseerd.

Hoofdstuk 3 : Nieuw Diemens beleid voor de periode 2008-2010 Mede op basis van de uitkomsten van de klimaatbijeenkomst op 13 november 2007 is dit ontwerpactieplan klimaatbeleid opgesteld. Visie regio De regio Amstelland & Meerlanden wil in het jaar 2040 energieneutraal zijn. In A&M-verband zal in het jaar 2008 deze visie nader worden uitgewerkt. Gedacht wordt aan het opstellen van een beleidsvisie met een stappenplan in perioden van vijf jaar. Als eerste stap wordt een plan van aanpak opgesteld, op basis waarvan aan de gemeenteraad wordt gevraagd of Diemen deze ambitie deelt. Visie Diemen Diemen wil in de periode 2008-2010 aantoonbare resultaten geboekt hebben op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Uitgangspunt daarbij is de Trias energetica. In volgorde van belangrijkheid: 1. de mogelijkheden van energiebesparing optimaal benutten; 2. zoveel mogelijk duurzaam opgewekte energie verbruiken; 3. op een efficiënte wijze gebruik maken van fossiele brandstoffen.


Hoofddoelstellingen Aan de visie wordt invulling gegeven door de volgende hoofddoelstellingen (de cijfers verwijzen naar de volgorde van de Trias energetica): 1.a. Diemen streeft ernaar om in het jaar 2010 voor de eigen gebouwen, voorzieningen en installaties 10% energie te besparen ten opzichte van het verbruik in het jaar 2006. 1.b. Diemen ondersteunt burgers, instellingen en bedrijven bij energiebesparing. 2.a. Diemen realiseert uiterlijk in het jaar 2010 tenminste één voorbeeldproject voor de opwekking van duurzame energie. 2.b. Diemen koopt voor de eigen organisatie blijvend alleen groene stroom in. 2.c. Diemen ondersteunt burgers, instellingen en bedrijven bij het toepassen van duurzame energie. 3. Diemen gebruikt uiterlijk in het jaar 2010 schonere brandstoffen voor haar eigen wagenpark. 4. Diemen betrekt de mogelijkheid van het plaatsen van grote windmolens bij de opstelling van de ruimtelijke structuurvisie. In aanvulling op het bestaande beleid zijn diverse ideeën naar voren gebracht voor het intensiveren van het Diemense klimaatbeleid. Daarbij is het de bedoeling om aan te sluiten op successen die elders zijn bereikt. De ideeën zijn vooralsnog verdeeld over drie hoofdgroepen: • gemeentelijke interne milieuzorg; • wonen en werken; • verkeer en vervoer. De volgorde van de acties is volledig willekeurig. Het overzicht van activiteiten is niet statisch en kan ook in de komende jaren nog worden aangevuld. Ondermeer zal waar mogelijk worden aangesloten bij acties op landelijk en provinciaal niveau, in A&M-verband, van de gemeente Amsterdam, van nutsbedrijven, en anderen. Benadrukt wordt dat voorlichting en communicatie zeer belangrijk zijn. Diverse activiteiten kunnen binnen de bestaande capaciteit en financiële middelen worden uitgevoerd. Wellicht kan een deel van de kosten voor de helft worden gedekt uit een aan te vragen BANS-subsidie. Vooralsnog worden de volgende (extra) uitgaven verwacht: actie omschrijving kosten dekking 2 meerkosten investeringen in gemeentelijke gebouwen in relatie tot besparing in de exploitatie € p.m. nog niet 2 opstellen permanente energieprestatiecertificaten € p.m. nog niet 3 onderzoek/beleid energiebesparing openbare verlichting € 31.000 bestaand 3 energiebesparing in de elektrische gemalen € p.m. rioolrechten 5 kosten voorbeeldmaatregelen duurzame energie € p.m. nog niet 6 opstellen gemeentelijk waterplan € 20.000 bestaand 7 advies/middelen alle huishoudens tijdens gemeentedag € p.m. nog niet 7 advies/middelen voor huishoudens met een laag inkomen € p.m. nog niet 7 voortzetten actie BespaarDaar € p.m. nog niet 7 subsidiëren zonnepanelen en zonneboilers € p.m. nog niet De gemeenteraad heeft bij de begroting voor 2008 al een bedrag van € 25.000 beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van klimaatbeleid. Bij de besteding van dit bedrag wordt gedacht aan: • voorlichting en communicatie; • natuur- en milieueducatie; • de regio energieneutraal in 2040; • voortzetten BespaarDaar; • reservering voor bewonersinitiatief. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 7 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

HOOFDSTUK 1 PROBLEEMSTELLING EN OPLOSSINGSRICHTING ======================================================================

1.1 Probleemstelling De ontbossing en het verbruik van fossiele brandstoffen voor de energievoorziening en mobiliteit zijn verreweg de grootste veroorzakers van de toename van kooldioxide (CO2). Waarschijnlijk is CO2 weer de belangrijkste beïnvloedbare veroorzaker van klimaatverandering. Kortom, wie in Nederland de klimaatverandering wil beïnvloeden moet dat met name doen via de energiehuishouding. Over de relatie tussen klimaatverandering en menselijk handelen vindt nog wetenschappelijk debat plaats. De heersende wetenschappelijke en politieke meerderheid gaat van deze relatie uit. Sommige wetenschappers denken echter dat de zon voor de opwarming zorgt. Onomstreden is dat energiebesparing en het toepassen van duurzame energie in ieder geval noodzakelijk is in het kader van een duurzame ontwikkeling. Bijkomende effecten kunnen zijn: minder luchtverontreiniging en minder geluidsoverlast door minder autoverkeer. Energiebesparing is daarnaast ook goed voor de portemonnee.

1.2 Europees en mondiaal beleid Het landelijke klimaatbeleid is gebaseerd op de Kyoto-doelstellingen en op afspraken in de Europese Unie. Nederland moet in de periode 2008-2012 de emissies van broeikasgassen ten opzichte van het jaar 1990 met 6% reduceren. Concrete maatregelen zijn het intensiveren van energiebesparing naar 1,5% per jaar in het jaar 2012 en het realiseren van 10% duurzame energie in het jaar 2020. Een belangrijke nieuwe activiteit op rijksniveau is het invoeren van een energielabel voor alle gebouwen, waardoor de energieprestatie een belangrijke rol kan spelen bij een koop- of huurbeslissing. Door middel van de Subsidieregeling BANS Klimaatconvenant heeft het rijk de provincies en gemeenten uitgenodigd om het klimaatbeleid te intensiveren. Diemen heeft hiervan in het jaar 2002 geen gebruik gemaakt. Vanaf het jaar 2008 wordt de subsidieregeling voortgezet en ontstaat er voor Diemen een herkansing. De Kyoto-doelstellingen zijn onvoldoende. De klimaatverandering blijft wereldwijd een groot probleem. Voortgaan op de huidige weg leidt volgens voorspellingen tot een temperatuurstijging van zes graden in het jaar 2100. In 2006 heeft Al Gore door middel van de film An Inconvenient Truth het klimaatprobleem voor een groot publiek helder en indringend voor het voetlicht gebracht. Op 12 juli 2007 is op de televisie de documentaire The great global warning swindle uitgezonden die een tegengeluid laat horen. Op 10 januari 2007 heeft de Europese Commissie een ambitieuze strategie gepresenteerd met als doelstelling dat de CO2-uitstoot in het jaar 2020 binnen de Europese Unie is gereduceerd met 20% ten opzichte van het jaar 1990.


Op 3 mei 2007 heeft het Klimaatpanel van de Verenigde Naties in Bangkok het derde deel van het klimaatrapport uitgebracht. De belangrijkste boodschap is dat maatregelen om klimaatverandering in de hand te houden maar beperkt invloed hebben op de economische groei. Een temperatuurstijging van meer dan twee graden is volgens het panel rampzalig. Veel ontwikkelingslanden krijgen dan te maken met ongekende droogte, de opbrengst van de landbouw neemt met 30 procent af, poolkappen smelten en delta’s, zoals Nederland, stromen over. Volgens het rapport is energiebesparing de maatregel die wereldwijd het beste resultaat sorteert tegen de laagste kosten. Verder moet worden ingezet op een scala aan maatregelen, zoals: benutten van windenergie en biomassa; opslag van broeikasgassen; terugdringen van ontbossing. In december 2007 is tijdens de milieutop op Bali een onderhandelingsplan vastgesteld om binnen twee jaar tot een nieuw klimaatakkoord te komen (de opvolger van het Kyotoverdrag).

1.3 Nieuw rijksbeleid Vooruitlopend op nieuwe Kyoto-doelstellingen heeft het kabinet in het Beleidsakkoord 20072011 d.d. 14 juni 2007 als doelstelling opgenomen in het jaar 2020 de emissies van broeikasgassen ten opzichte van het jaar 1990 met 30% te reduceren (10% meer dan de EU-doelstelling van 10 januari 2007). Ondermeer te bereiken door: CO2-opslag in de bodem, het aandeel duurzame energie te verhogen tot 20% (in dat kader windenergie op land verdubbelen) en door nieuwe woningen en gebouwen klimaatneutraal op te leveren. Hiernaast dient Nederland klimaatbestendig te worden ingericht. De kustverdediging moet worden gemoderniseerd en er moet meer ruimte voor water komen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft namens de gemeenten op 12 november 2007 het klimaatakkoord 2007-2011 gesloten met het Rijk. Het akkoord houdt globaal het volgende in: - de gemeenten ondersteunen het rijksbeleid actief; - het Rijk stelt € 37 miljoen beschikbaar voor gemeentelijke activiteiten; - het Rijk stelt een subsidieregeling Duurzame energieproductie in. De gemeentelijke ondersteuning houdt globaal het volgende in: - streven naar 75% duurzaam inkopen in 2010 en 100% in 2015; - actief uitwisselen van ervaringen met klimaatneutrale huisvesting en organisatie; - meewerken aan verdubbeling windenergie op land in 2011; - meewerken aan vergroten verkrijgbaarheid van alternatieve- en biobrandstoffen; - experimenten met energiebesparing en duurzame energie bij nieuwbouw/renovatie; - prioriteit geven aan energiebesparing bij controles Wet milieubeheer; - voortvarende vergunningverlening voor duurzame en innovatieve energiesystemen. Een deel van deze onderwerpen (niet met precies dezelfde formulering) is opgenomen in het Diemense ontwerpactieplan klimaatbeleid 2008-2010. Het akkoord sluit nauw aan bij al lopende gemeentelijke initiatieven. Het akkoord leidt niet tot extra regelgeving en harde verplichtingen voor gemeenten. Deelname is vrijwillig maar aan het verkrijgen van subsidie zijn uiteraard wel voorwaarden verbonden. Die voorwaarden zijn nog niet bekend. De gemeente Diemen heeft ingestemd met het bereikte klimaatakkoord VNG-Rijk. In een later stadium, als de subsidieregeling beschikbaar is, kan Diemen een besluit nemen over het al dan niet aanvragen van subsidie en het daardoor aangaan van verplichtingen.


1.4 Rollen van de gemeente De aandacht voor het klimaat en energiebesparing neemt toe, maar dat leidt niet zomaar tot resultaten. De ervaring leert dat het bewerkstelligen van gedragsverandering een moeizaam proces is. De indruk bestaat dat het vaak juist de mensen zijn die al energiebewust zijn die er, naar aanleiding van voorlichting en/of acties, nog een schepje bovenop doen. Uit de instrumentplanner van SenterNovem blijkt dat instrumenten met een hoog effect, juist ook de instrumenten zijn waaraan hoge kosten zijn verbonden, zoals: subsidieverlening, training, coaching en persoonlijk advies. Daarnaast kan door het treffen van fysieke maatregelen, waaronder voorbeeldprojecten, een hoop worden bereikt. Een goed voorbeeld is de stelselmatige verlaging in de afgelopen jaren van de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC) voor nieuwe gebouwen. Mede daardoor zijn in de afgelopen jaren nieuwe technieken, zoals warmte/koudeopslag in de bodem, voortvarend (door)ontwikkeld en bij grotere bouwprojecten al gemeengoed geworden. Hiernaast raakt het woord ‘klimaatneutraal’ steeds meer in. Er worden klimaatneutrale congressen georganiseerd. De vliegreis wordt klimaatneutraal door boomplantcertificaten te kopen. Diverse Nederlandse gemeenten geven aan in een bepaald jaar een klimaatneutrale gemeentelijke organisatie te willen zijn. Wat kan de gemeente Diemen bijdragen aan het verminderen van het klimaatprobleem? De invloed van de gemeente is afhankelijk van de rol van de gemeente. Die varieert van zeer groot tot minder groot als de gemeente: a. beslisser is (bijv.: vaststellen van bestemmings- en verkeersplannen); b. medebeslisser is (bijv.: over de regionale concessies voor het openbaar vervoer); c. grond inbrengt (bijv.: voor de woningbouwlocatie Plantage de Sniep); d. zelf opdracht geeft (bijv.: voor de bouw van gemeentelijke accommodaties); e. medefinancier is (bijv.: door herinrichting van de openbare ruimte als onderdeel van de revitalisering of herstructurering van een gebied, zoals Bergwijkpark-Noord); f. subsidie verstrekt (bijv.: voor energiebesparing, zoals de actie BespaarDaar); g. toetser is (bijv.: nagaan of bouwplannen voldoen aan de wettelijke EPC); h. toezichthouder is (bijv.: nagaan of bedrijven zich houden aan de milieuregels); i. inspreker is (bijv.: reageren op plannen van het rijk met betrekking tot de rijkswegen). Is de invloed van de gemeente klein, dan is het verstrekken van voorlichting en proberen te overtuigen de aangewezen weg.


HOOFDSTUK 2 BESTAAND KLIMAATBELEID IN DIEMEN ======================================================================

Voor het laatst heeft een discussie over het te voeren klimaatbeleid in Diemen plaatsgevonden in 2002. Toen is een klimaatscan uitgevoerd op basis van de prestatiekaart behorend bij de Subsidieregeling BANS Klimaatconvenant. Vervolgens is nagegaan welke intensivering haalbaar is, gegeven het toen vastgestelde uitgangspunt dat de activiteiten: a. weinig ambtelijke capaciteit vergen; b. weinig bijkomende kosten kennen; c. dat zoveel mogelijk wordt aangesloten bij activiteiten van derden; d. dat het te verwachten milieurendement hoog is. In 2002 is geconcludeerd dat de intensivering van het energie(besparings)beleid in Diemen te gering was om gebruik te kunnen maken van de Subsidieregeling BANS Klimaatconvenant en te gering was om met de provincie Noord-Holland een CO2-convenant af te sluiten. Door middel van vaststelling van de Nota Nieuw Milieubeleid van december 2002 heeft de gemeenteraad besloten tot de volgende tien energie(besparings)activiteiten voor de periode 2003-2006. Gemeentelijke gebouwen en voorzieningen 1. Gegeven de voorbeeldfunctie van de gemeente wordt bij nieuwbouw voortaan uitgegaan van een met gemiddeld 10% verscherpte EPC. Voor elk nieuwbouwplan zullen de mogelijkheden en het milieurendement in beeld worden gebracht. 2. Gegeven de voorbeeldfunctie van de gemeente zullen voortaan bij renovatie en vervanging in bestaande gebouwen alle relevante energetische maatregelen, zowel kostenneutraal als niet-kostenneutraal, apart in beeld worden gebracht. Rekening houdend met het milieurendement kan dan een besluit worden genomen. 3. Gegeven de voorbeeldfunctie van de gemeente zullen voortaan bij renovatie en vervanging van infrastructurele voorzieningen en installaties alle relevante energetische maatregelen, ongeacht de terugverdientijd, apart in beeld worden gebracht. Rekening houdend met het milieurendement kan dan een besluit worden genomen. 4. De overeenkomst met Nuon voor de levering van groene stroom loopt af per 31 december 2003. Voor de levering vanaf het jaar 2004 zullen de omvang, herkomst en milieuvriendelijkheid van de af te nemen elektriciteit nader worden beschouwd. 5. Nieuwe personenauto´s worden uitsluitend in de klassen A en B van de Energieetikettering aangeschaft, met een voorkeur voor klasse A. Woningbouw 6. Voor de Sniep wordt een Energie Prestatie op Locatie (EPL) voorgeschreven van tenminste 7. 7. Wij gaan voor de Sniep een verlaging van de EPC met 0,1 ten opzichte van de wettelijke norm bij start bouw voorschrijven. Voor andere nieuwbouwprojecten zullen wij ons inspannen om de EPC eveneens met 0,1 aan te scherpen. 8. In het jaar 2002 is een regionaal Plan van aanpak Energie Prestatie Advies (EPA) opgesteld. De uitvoering in Diemen vindt in het jaar 2003 plaats. Duurzame energie 9. Naar verwachting wordt in het jaar 2004 in A&M-verband een Duurzame Energiescan (DE-scan) uitgevoerd. Op basis daarvan zullen wij ons meermalen genomen ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 11 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

10.

besluit om in het buitengebied geen windturbines toe te staan in heroverweging nemen. De regionale DE-scan zal ook betrekking hebben op biomassa en zonne-energie, bijvoorbeeld de plaatsing van zonnepanelen op geluidsschermen. Voor de Sniep zal de 70% zongerichte verkaveling worden nagestreefd, maar niet worden voorgeschreven.

Zijn al deze activiteiten uitgevoerd en zijn de doelstellingen gerealiseerd? Ja en nee. Een kort resumé. 1.2.3. In de Milieunotitie wordt verslag gedaan van de bereikte of te bereiken resultaten. Het nieuwe kantoorgebouw op de gemeentewerf heeft een EPC van 0,9. Dit is beduidend beter dan de wettelijke norm van 1,5 of de in Diemen met 10% aangescherpte norm van 1,35. Het plaatsen van een windmolen op de nieuwe gemeentewerf is wegbezuinigd. De nieuwbouw van de brede school De Nieuwe Kring heeft een EPC van 0,7. Dit is beduidend beter dan de wettelijke norm van 1,4 of de in Diemen met 10% aangescherpte norm van 1,26. De nieuwbouw van de bibliotheek en het kantoor hebben een EPC van 0,96. Dit is beduidend beter dan de wettelijke norm van 2,2 (bibliotheek) en 1,5 (kantoor). De daarboven gelegen woningen voldoen aan de in het jaar 2005 geldende wettelijke norm van 1,0 (in dat jaar is de bouwvergunning verleend). De nieuwbouwwoningen in het Centrumplan krijgen een EPC van 0,8. Dit is conform de per 28 augustus 2006 aangescherpte wettelijke norm. 4. De gemeente koopt groene stroom in. In eerste instantie voor 45% van het verbruik en vanaf het jaar 2004 voor 100% van het verbruik. 5. Er zijn nog geen nieuwe personenauto’s aangeschaft. 6.7.10. In het kader van de planvorming voor de Sniep zijn alle eisen gesteld. Later bleken forse bezuinigingen noodzakelijk waardoor de gemeenteraad besloot alle bovenwettelijke eisen te laten vervallen. Medio 2007 besloot Rabo/Dura om voor het project Plantage de Sniep uit te gaan van warmte/koudeopslag in de bodem waardoor een energiebesparing van 70% wordt gerealiseerd. De EPC wordt daardoor met een veelvoud van de oorspronkelijk gewenste 0,1 verlaagd. 8. Het EPA-project is in 2003 uitgevoerd doch heeft weinig resultaat opgeleverd. In mei 2007 is het vergelijkbare project BespaarDaar van start gegaan. Betreft advies aan eigenaren/bewoners voor besparingen en doorgeleiding naar gescreende bedrijven voor de uitvoering van maatregelen. Ook BespaarDaar is tot nu toe niet succesvol vanwege het ontbreken van subsidie voor zonnepanelen en zonneboilers. 9. In het jaar 2004 is geen regionale DE-scan uitgevoerd. Staat nu gepland voor het jaar 2008. Een overzicht van alle eerder in Diemen uitgevoerde activiteiten treft u aan in bijlage 1. Geconcludeerd kan worden dat het beleid voor de periode 2003-2006 weinig ambitieus was en dat uiteindelijk, dankzij de warmte/koudeopslag in Plantage de Sniep, de voorgenomen activiteiten grotendeels zijn/worden gerealiseerd.


HOOFDSTUK 3 NIEUW DIEMENS BELEID VOOR DE PERIODE 2008 - 2010 ======================================================================

3.1 Klimaatbijeenkomst De Diemense klimaatbijeenkomst op 13 november 2007 is ’s-middags door circa 50 en ’savonds door circa 60 personen bijgewoond. Het middagprogramma bestond uit de klimaatfilm “An Inconvenient Truth” van Al Gore en een toelichting van het KNMI op de klimaatverandering in Nederland. De klimaatscenario’s van het KNMI hebben betrekking op het jaar 2050 en geven de veranderingen aan voor Nederland ten opzichte van het jaar 1990. De uitkomsten van alle klimaatscenario’s zijn: de geconstateerde opwarming zet door; de zeespiegel blijft stijgen (tussen 15 en 35 cm); winters worden gemiddeld natter (4 tot 14%); heviger extreme zomerbuien; kleine veranderingen in het windklimaat. Tijdens het avondprogramma zijn diverse klimaatactiviteiten gepresenteerd die in Diemen kunnen worden uitgevoerd. Naast het zorgen voor ‘droge voeten’ ging het daarbij om energiebesparing en het toepassen van duurzame energiebronnen. Ondermeer zijn de onderwerpen openbare verlichting en voorlichting uitgebreid aan de orde geweest. Diverse aanwezigen hebben hun mening weergegeven op een enquêteformulier. Het verslag van de klimaatbijeenkomst, waaronder de uitkomst van de enquête, is geplaatst op de gemeentelijke website: www.diemen.nl (klik achtereenvolgens op: inwoner, afval en milieu, milieu, energie/klimaat). Mede op basis van de uitkomsten van de klimaatbijeenkomst is dit ontwerpactieplan klimaatbeleid opgesteld.

3.2 Monitoring energieverbruik Het verhogen van het ambitieniveau voor de periode 2008-2010, door middel van doelstellingen en daarop afgestemde activiteiten, kent een groot probleem: het monitoren van het bereikte resultaat is vaak niet mogelijk. Al vele jaren verstrekken de energiebedrijven uit concurrentieoogpunt geen informatie meer over het energieverbruik in een bepaalde gemeente. Daardoor is het bij de doelgroepen burgers en bedrijven (behalve voor een individueel bedrijf) niet mogelijk om te monitoren of een eventueel vastgestelde besparingsdoelstelling wordt gerealiseerd. Dit geldt in belangrijke mate ook voor het energieverbruik van de gemeente zelf. Tot en met het jaar 2003 was in de Milieunotitie informatie opgenomen over het energieverbruik in gemeentelijke gebouwen en van de openbare verlichting. Geconstateerd werd dat die informatie geen toegevoegde waarde had. Veel cijfers weken jaarlijks nauwelijks af. Waren er wel afwijkingen dan kon daarvoor meestal geen verklaring worden gegeven. Van belang zijn ondermeer de volgende indicatoren die niet allemaal worden gemonitord: de omvang van de gebouwen, de openingstijden, het aantal gebruikers/bezoekers, de aanwezige apparaten/installaties en de doorgevoerde besparingsmaatregelen.


In A&M-verband, als onderdeel van ‘de regio energieneutraal in 2040’ zal worden nagegaan op welke wijze de monitoring van het energieverbruik en/of de CO2-uitstoot in de toekomst kan plaatsvinden. Ter informatie onderstaand de CO2-uitstoot zoals deze eind 2007 door Milieudefensie per gemeente in kaart is gebracht. Zie voor meer informatie www.klimaatkaart.nl. Gemeente Aalsmeer Amstelveen Diemen Haarlemmermeer Ouder-Amstel Uithoorn Landelijk gemiddelde

CO2-uitstoot per inwoner 6,9 5 27,9 * 13,5 15,9 8,4 10.7

* Diemen scoort erg hoog als gevolg van de uitstoot van de elektriciteitscentrale. Hiernaast kunnen inwoners of bedrijven worden aangespoord om zelf het energieverbruik bij te houden. In het verleden verstrekte Nuon hiervoor jaarlijks een meterkastkaart.

3.3 Hoofddoelstellingen 2008-2010 Het thans formuleren van SMART-doelstellingen (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden) is door het ontbreken van een goede monitoring nauwelijks mogelijk. Het opnemen van een besparingsdoelstelling van 10% voor het eigen energieverbruik moet daarom worden gezien als een inspanningsverplichting. Zodra besparingspotentieel is onderzocht, bijvoorbeeld voor de openbare verlichting, zal duidelijk worden hoe realistisch de doelstelling is. Visie regio De regio Amstelland & Meerlanden wil in het jaar 2040 energieneutraal zijn. In A&M-verband zal in het jaar 2008 deze visie nader worden uitgewerkt. Gedacht wordt aan het opstellen van een beleidsvisie met een stappenplan in perioden van vijf jaar. Als eerste stap wordt een plan van aanpak opgesteld, op basis waarvan aan de gemeenteraad wordt gevraagd of Diemen deze ambitie deelt. Visie Diemen Diemen wil in de periode 2008-2010 aantoonbare resultaten geboekt hebben op het gebied van energiebesparing en duurzame energie. Uitgangspunt daarbij is de Trias energetica. In volgorde van belangrijkheid: 1. de mogelijkheden van energiebesparing optimaal benutten; 2. zoveel mogelijk duurzaam opgewekte energie verbruiken; 3. op een efficiënte wijze gebruik maken van fossiele brandstoffen. Hoofddoelstellingen Aan de visie wordt invulling gegeven door de volgende hoofddoelstellingen (de cijfers verwijzen naar de volgorde van de Trias energetica): 1.a. Diemen streeft ernaar om in het jaar 2010 voor de eigen gebouwen, voorzieningen en installaties 10% energie te besparen ten opzichte van het verbruik in het jaar 2006. 1.b. Diemen ondersteunt burgers, instellingen en bedrijven bij energiebesparing.


2.a. 2.b. 2.c. 3. 4.

Diemen realiseert uiterlijk in het jaar 2010 tenminste één voorbeeldproject voor de opwekking van duurzame energie. Diemen koopt voor de eigen organisatie blijvend alleen groene stroom in. Diemen ondersteunt burgers, instellingen en bedrijven bij het toepassen van duurzame energie. Diemen gebruikt uiterlijk in het jaar 2010 schonere brandstoffen voor haar eigen wagenpark. Diemen betrekt de mogelijkheid van het plaatsen van grote windmolens bij de opstelling van de ruimtelijke structuurvisie.

3.4 Ideeën voor intensiveren klimaatbeleid In aanvulling op het bestaande beleid zijn de volgende ideeën naar voren gebracht voor het intensiveren van het Diemense klimaatbeleid. Daarbij is het de bedoeling om aan te sluiten op successen die elders zijn bereikt. De ideeën zijn vooralsnog verdeeld over drie hoofdgroepen: • gemeentelijke interne milieuzorg; • wonen en werken; • verkeer en vervoer. De volgorde van de acties is volledig willekeurig. Het overzicht van activiteiten is niet statisch en kan ook in de komende jaren nog worden aangevuld. Ondermeer zal waar mogelijk worden aangesloten bij acties op landelijk en provinciaal niveau, in A&M-verband, van de gemeente Amsterdam, van nutsbedrijven, en anderen. Benadrukt wordt dat voorlichting en communicatie zeer belangrijk zijn. De ideeën voor het intensiveren van het Diemense klimaatbeleid zijn als volgt. Gemeentelijke interne milieuzorg Actie 1 De gemeente beschikt over een budget voor het klimaatbeleid. Ambtelijke capaciteit en financiële middelen zijn beschikbaar. Subsidies, waaronder BANS, zijn aangevraagd en verkregen. Actie 2 Gemeentelijke gebouwen zijn energiezuinig. Bij nieuwbouw een met 10% verscherpte EPC. Bij renovatie en vervanging is er veel aandacht voor energiebesparing. Grotere gebouwen beschikken over een permanent energieprestatiecertificaat. Reclame- en sierverlichting zijn buiten bedrijfsuren beperkt. Actie 3 Gemeentelijke installaties zijn en werken energiezuinig. De mogelijkheden van energiebesparing in de openbare verlichting, verkeersregelinstallaties en elektrische gemalen zijn onderzocht en zoveel mogelijk benut.


Actie 4 Het gemeentelijke wagen- en machinepark is duurzaam in gebruik. Alleen voertuigen en machines aanschaffen indien dit echt nodig is. Mogelijkheden van verduurzamen (roetfilters, aardgas) zijn onderzocht en uitgevoerd. Het aantal te verrijden kilometers is zoveel mogelijk beperkt. Actie 5 De gemeente verbruikt duurzame energie en wekt deze op haar grondgebied op. De gemeente koopt voor 100% groene stroom in. Voorbeeldmaatregelen voor duurzame energie (zon, wind, biomassa) zijn gerealiseerd. Grote windmolens zijn planologisch toegestaan op daarvoor nader te bepalen geschikte locaties (wordt meegenomen in de ruimtelijke structuurvisie). Actie 6 De berging en afvoer van regenwater zijn goed geregeld. Opstellen van een gemeentelijk waterplan. Er is nagegaan of Diemen wat betreft waterbeheer een bijdrage kan leveren in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Wonen en werken Actie 7 De gemeente voorziet haar inwoners structureel van informatie over het klimaatbeleid. Regelmatig wordt informatie verstrekt in de Diemen Info en op de website. Jaarlijks nagaan of het lesmateriaal NME voor de scholen nog voldoet. De gemeentedag 2008 staat in het teken van klimaatbeleid. Overwogen is of extra aandacht wordt besteed aan huishoudens met een laag inkomen. De actie BespaarDaar is voortgezet indien subsidie beschikbaar is gekomen voor zonnepanelen en/of zonneboilers. Actie 8 De gemeente ondersteunt het bedrijfsleven bij klimaatbeleid. Alle bedrijven ontvangen informatie en succesprojecten van bedrijven worden toegelicht. Tijdens bedrijfsbezoeken en het vooroverleg met bedrijven wordt het onderwerp ‘energie’ altijd besproken. Actie 9 Afspraken maken met woningcorporaties voor energiebesparing in de bestaande bouw en nieuwbouw. Winst na verkoop huurwoningen in Diemen mede aanwenden voor klimaatinvesteringen. Bij renovatie en nieuwbouw veel aandacht schenken aan energiebesparing en duurzame energie. Bijdrage leveren aan de Amsterdamse koploperalliantie. Actie 10 Treffen van energiemaatregelen bij herontwikkeling Bergwijkpark-Noord. Tenminste alle gangbare maatregelen treffen voor energiebesparing en duurzame energie (warmte/koudeopslag in de bodem of warmtelevering, zongerichte verkaveling woningen, extra isolatie woningen, beperken warmte- en koudevraag, energiezuinige apparatuur, opwekken duurzame energie). Verkeer en vervoer Actie 11 Verbeteren van de voorzieningen voor het langzaam verkeer. Verkeersonveilige situaties onderzoeken en verbeteren. Goede fietsen voetpaden en stallingmogelijkheden voor fietsen. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 16 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

Actie 12 Verbeteren van het collectief vervoer. Versterken van het openbaar vervoer. Initiatieven van derden ondersteunen. Integraal verkeers- en vervoersplan opstellen voor Bergwijkpark aansluitend op visieontwikkeling voor Bergwijkpark-Noord. Actie 13 Verminderen van het autogebruik. Parkeerplaatsen reserveren voor autodelen. Uitbreiden van het gebied met een blauwe parkeerzone in gebieden met een hoge parkeerdruk vanwege forenzen/bezoekers van Amsterdam. Een uitwerking van al deze ideeën treft u aan in bijlage 2. Diverse activiteiten kunnen binnen de bestaande capaciteit en financiële middelen worden uitgevoerd. Vooralsnog worden de volgende (extra) uitgaven verwacht: actie omschrijving kosten dekking 2 meerkosten investeringen in gemeentelijke gebouwen in relatie tot besparing in de exploitatie € p.m. nog niet 2 opstellen permanente energieprestatiecertificaten € p.m. nog niet 3 onderzoek/beleid energiebesparing openbare verlichting € 31.000 bestaand 3 energiebesparing in de elektrische gemalen € p.m. rioolrechten 5 kosten voorbeeldmaatregelen duurzame energie € p.m. nog niet 6 opstellen gemeentelijk waterplan € 20.000 bestaand 7 advies/middelen alle huishoudens tijdens gemeentedag € p.m. nog niet 7 advies/middelen voor huishoudens met een laag inkomen € p.m. nog niet 7 voortzetten actie BespaarDaar € p.m. nog niet 7 subsidiëren zonnepanelen en zonneboilers € p.m. nog niet Wellicht kan een deel van de kosten voor de helft worden gedekt uit een aan te vragen BANS-subsidie. De gemeenteraad heeft bij de begroting voor 2008 al een bedrag van € 25.000 beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van klimaatbeleid. Bij de besteding van dit bedrag wordt gedacht aan: • voorlichting en communicatie; • natuur- en milieueducatie; • de regio energieneutraal in 2040; • voortzetten BespaarDaar; • reservering voor bewonersinitiatief.


BIJLAGE 1 EERDER UITGEVOERD ENERGIE(BESPARINGS)BELEID IN DIEMEN ======================================================================

Achtereenvolgens treft u in deze bijlage aan: • Overzicht van beleidsstukken; • Overzicht van activiteiten van afdeling Ruimte & Infra; • Overzicht van activiteiten van het team Milieu van de afdeling Vergunningen en Handhaving; • Overzicht van activiteiten van de energiebeleidcoördinator. Vanaf 1997 zijn de volgende beleidsstukken opgesteld en door de gemeenteraad vastgesteld die (geheel of voor een belangrijk deel) met energie(besparings)beleid te maken hebben: Jaar 1998 2002

2002

omschrijving Milieudienst Amsterdam: Milieubeleidsplan Diemen 1998-2010, in nauwe samenwerking met burgers, bedrijven en instellingen. Milieudienst Amsterdam: Nota Diemen Duurzaam Bouwen. Team Milieu: Beleidsnota Duurzaam Bouwen, waarin wordt gereageerd op de nota van de Milieudienst Amsterdam. In de Amsterdamse nota ontbrak een relatie met de beschikbare ambtelijke capaciteit en financiën, waardoor een aantal door Amsterdam voorgestelde activiteiten is geschrapt. Team Milieu: Nota Nieuw milieubeleid, waaronder energie(besparings)beleid. De tien vastgestelde maatregelen staan op de bladzijden 10 en 11.

Vanaf 1997 zijn door de afdeling Ruimte & Infra de volgende activiteiten uitgevoerd die (geheel of voor een belangrijk deel) met vermindering van autoverkeer en derhalve met energie(besparings)beleid te maken hebben: jaar of omschrijving periode 1997-2007 Nagaan of het hoofdnet fiets voldoet, in goede staat is, veilig is, en of de mogelijkheden voor het stallen van fietsen voldoen, vindt voortdurend plaats. 1997-2007 Waar mogelijk het collectief vervoer verbeteren (routes, haltes, frequenties), vindt voortdurend plaats. 1999-2001 Voor autodelen zijn enkele parkeerplaatsen gereserveerd in Diemen-Centrum. De standplaatsen blijken niet rendabel te zijn waardoor Greenwheels enkele jaren later stopt met deze voorziening. 2000 De Winkeliersvereniging Diemerplein ziet af van een gezamenlijke bezorgdienst van de winkeliers. 2000-2001 Het voornemen om een databank te realiseren voor carpoolers op het industrieterrein Verrijn Stuart/Stammerdijk gaat bij gebrek aan belangstelling van werknemers niet door. 2006-2007 Het instellen van een blauwe parkeerzone in het zuidwestelijk deel van DiemenCentrum, ter voorkoming van langparkeerders van buiten de gemeente. 2007 Plaatsing kluizen OV-fiets bij NS-stations Diemen en Diemen-Zuid.


Vanaf 1997 zijn door het team Milieu van de afdeling Vergunningen en Handhaving de volgende activiteiten uitgevoerd die (geheel of voor een belangrijk deel) met energie(besparings)beleid te maken hebben: jaar of omschrijving periode 1997-2007 Bedrijven met een hoog energieverbruik worden verplicht om een energiescan uit te voeren en een energiebesparingplan op te stellen en uit te voeren. Vanaf 1 januari 2008 zijn de regels van het Rijk versoepeld: de ondergrens is verhoogd tot bedrijven die 200.000 kWh elektriciteit (was 50.000) of 75.000 m3 aardgasequivalent (was 25.000) verbruiken, waarbij het gaat om bedrijven die energiebesparingpotentieel laten liggen. 2004-2007 Uitvoeren 100% controle op de uitvoering van de tweejaarlijkse keuring van grote stookinstallaties; keuring is gericht op: veiligheid, beperking van de milieubelasting en beperking van het energieverbruik. Vanaf 1 januari 2008 zijn de regels van het Rijk versoepeld: de keuring van stookinstallaties met een nominaal vermogen van meer dan 100 kilowatt vindt voortaan om de vier jaar plaats. 2007 In A&M-verband wordt aandacht besteed aan vervoersmanagement bij bedrijven. Vanaf 1 januari 2008 zijn de regels van het Rijk versoepeld: de ondergrens is verhoogd tot bedrijven met 500 werknemers (was 100), waarbij het aannemelijk moet zijn dat het bedrijf onvoldoende maatregelen treft. Vanaf 1997 zijn door de energiebeleidcoördinator de volgende activiteiten gepland en/of uitgevoerd die (geheel of voor een belangrijk deel) met energie(besparings)beleid te maken hebben: jaar of omschrijving periode 1997-1998 Actie zonneboilers in samenwerking met Nuon. Tijdens de actie werd de aanschaf gesubsidieerd. 1997-2000 Een gratis milieuadvies verstrekt aan kleine bedrijven, scholen, wijk- en buurtcentra, e.d. door de Stichting Collusie. De gemeente heeft de stichting hiervoor betaald. 1997-2001 Inzet van het energiebesparingteam van Nuon bij huishoudens met een laag inkomen. Gratis advies en aanbrengen kleine voorzieningen (zoals tochtstrips) aan huis. 1998-1999 Actie spaardouchekoppen en tijdschakelaars boilers in complex M.L. Kinglaan in samenwerking met Nuon. Tijdens de actie werd de aanschaf gesubsidieerd. 1999 Werving deelnemers ecoteams in samenwerking met Ecoteam steunpunt Noord-Holland leverde te weinig respons op. 2000-2001 Ondersteuning scholen bij invoeren interne milieuzorg door Stichting Collusie kon door personeelsproblemen bij Collusie niet doorgaan. 2000 Actie omwisseling warmwaterapparatuur in complex M.L. Kinglaan in samenwerking met Nuon. Tijdens de actie voor een verlaagd actietarief. 2002 A&M-project ecosteps, individueel (via internet) vervolg op ecoteams, is niet doorgegaan. 2002 Voor de Sniep is door bureau Ecofys een onderzoek uitgevoerd naar de Optimale Energie Infrastructuur. De vastgestelde maatregelen met betrekking tot de EPL en EPC zijn in 2005 wegbezuinigd. Medio 2007 heeft Rabo/Dura besloten tot warmte/koudeopslag in de bodem, waardoor een energiebesparing ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 19 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

van 70% wordt gerealiseerd. De grote eigenaren/verhuurders (corporaties en beleggers) hadden op één na geen interesse in deelname aan een meerjarig A&M EPA-project op complexniveau. 2003 A&M-project gratis Energie Prestatie Advies voor woningen, met de bedoeling en mogelijkheid om daarna tegen actietarieven maatregelen te laten treffen aan de woning. Heeft weinig opgeleverd. 2004 A&M-project Duurzame Energiescan is niet doorgegaan, waardoor geen heroverweging van plaatsing van windmolens in het buitengebied heeft plaatsgevonden. 2004-2006 Uit kostenoverwegingen worden geen kleine windmolens op de nieuwbouw van het kantoor op de gemeentewerf geplaatst; er wordt wel heel veel geïnvesteerd in energiezuinige apparatuur, waardoor ruimschoots wordt voldaan aan de in Diemen verlaagde EPC (te realiseren 0,9 in plaats van 1,35 bij een wettelijke norm van 1,5). 2004-2007 De gemeente neemt voor 100% van haar behoefte groene stroom af. Het aantal Nederlandse huishoudens dat groene stroom afneemt is in de periode 2004-2006 afgenomen van 3 miljoen naar 2,4 miljoen. 2006 Extra aandacht in de Diemen Info voor: stoken open haard, ventileren, stop stand-by verbruik en spaarlampen. 2006-2007 Deelname aan provinciaal project BespaarDaar gericht op energieadvies en treffen maatregelen door eigenaren/bewoners. Is in Diemen vanaf mei 2007 in uitvoering. 2002

De beschikbare personele capaciteit (bestaande formatie) van de energiebeleidcoördinator is in het jaar 1995 in het Energiebeleidsplan Diemen vastgelegd op 200 uren per jaar. Door personele wisselingen, toegenomen werkdruk en bezuinigingen op de formatie, zijn die uren alleen nog theoretisch beschikbaar. De werkelijke tijdsbesteding bedroeg in de periode 2003 t/m 2006 gemiddeld zo’n 50 uren per jaar. In het jaar 2007 zijn, met name als gevolg van het opstellen van dit actieplan, circa 150 uren aan het klimaatbeleid besteed.


BIJLAGE 2 UITWERKING NIEUW DIEMENS KLIMAATBELEID 2008 – 2010 ======================================================================

Achtereenvolgens treft u in deze bijlage formats van de volgende acties aan: •

Gemeentelijke interne milieuzorg

Actie 1 De gemeente beschikt over een budget voor het klimaatbeleid. Actie 2 Gemeentelijke gebouwen zijn energiezuinig. Actie 3 Gemeentelijke installaties zijn en werken energiezuinig. Actie 4 Het gemeentelijke wagen- en machinepark is duurzaam in gebruik. Actie 5 De gemeente verbruikt duurzame energie en wekt deze op haar grondgebied op. Actie 6 De berging en afvoer van regenwater zijn goed geregeld. •

Wonen en werken

Actie 7 De gemeente voorziet haar inwoners structureel van informatie over het klimaatbeleid. Actie 8 De gemeente ondersteunt het bedrijfsleven bij klimaatbeleid. Actie 9 Afspraken maken met woningcorporaties voor energiebesparing in de bestaande bouw en nieuwbouw. Actie 10 Treffen van energiemaatregelen bij herontwikkeling Bergwijkpark-Noord. •

Verkeer en vervoer

Actie 11 Verbeteren van de voorzieningen voor het langzaam verkeer. Actie 12 Verbeteren van het collectief vervoer. Actie 13 Verminderen van het autogebruik.


Actie 1 De gemeente beschikt over een budget voor het klimaatbeleid. Doel Financieren van eigen acties en meefinancieren van onrendabele investeringen van andere partijen. Resultaat 1. Voor het uitvoeren van het vastgestelde klimaatbeleid zijn de benodigde ambtelijke capaciteit en financiële middelen beschikbaar. 2. De gemeente heeft subsidie aangevraagd en verkregen in het kader van het BANS en dit bedrag verdubbeld. 3. De gemeente heeft (indien mogelijk) subsidie aangevraagd en verkregen van de Provincie Noord-Holland en/of andere subsidieverstrekkers. Realiseerbaarheid Goed, afhankelijk van de prioriteitsstelling door de gemeenteraad en subsidieverstrekkers. Trekker Team Milieu. Betrokkenen Afdeling Financiën (1), alle afdelingen die activiteiten uitvoeren (1). Financiën Bestaande middelen. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008-2010: beschikken over gemeentelijke middelen (1). 2008: aanvragen subsidie BANS (2). 2008-2010: aanvragen andere subsidies (3). Toelichting 1. Het is ongewenst (gegeven de voorbeeld- en ‘aanjaag’functie van de gemeente) dat na de vaststelling van het klimaatbeleid voor de periode 2008-2010 door eventuele bezuinigingen geen of onvoldoende capaciteit of geld beschikbaar is. De gemeenteraad heeft bij de begroting 2008 al € 25.000 beschikbaar gesteld voor het uitvoeren van klimaatbeleid. 2. Diemen heeft in 2002 geen subsidie op grond van het Bestuursakkoord Nieuwe Stijl (BANS) aangevraagd, omdat door het lage ambitieniveau niet aan de voorwaarden werd voldaan. Het subsidieplafond bedroeg toen € 48.000 voor het basispakket en € 60.500 voor het pluspakket. Het rijk zal vanaf 2008 weer BANS-subsidie beschikbaar stellen. De gemeente is verplicht om een BANS-subsidie uit eigen middelen te verdubbelen. 3. De provincie Noord-Holland heeft in de afgelopen jaren subsidie beschikbaar gesteld voor gemeenten die al BANSsubsidie ontvingen. Of dit wordt voortgezet is nog niet bekend. Andere organisaties die subsidie verstrekken doen dit in de regel alleen voor innovatie. Het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) is niet beschikbaar: de ISV-gelden zijn tot en met 2010 al gereserveerd voor andere activiteiten.


Actie 2 Gemeentelijke gebouwen zijn energiezuinig. Doel De gemeentelijke voorbeeldfunctie wordt waargemaakt. Resultaat 1. Bij nieuwbouw is uitgegaan van een met gemiddeld 10% verscherpte EPC; voor elk nieuwbouwplan zijn de mogelijkheden en het milieurendement in beeld gebracht. 2. Bij renovatie en vervanging in bestaande gebouwen zijn alle relevante energetische maatregelen, zowel kostenneutraal als niet-kostenneutraal, apart in beeld gebracht; rekening houdend met het milieurendement is een besluit genomen. 3. De grotere gemeentelijke gebouwen zijn voorzien van een permanent energieprestatiecertificaat en besparingsadvies. 4. De hoeveelheid reclame- en sierverlichting is buiten de bedrijfsuren zoveel mogelijk beperkt. Realiseerbaarheid Redelijk, door de bezuinigingen is het verkrijgen van extra middelen een probleem (1 en 2). Trekker Afdeling Gebouwen. Betrokkenen Afdeling Onderwijs, Welzijn en Sport (1 en 2). Financiën Meerkosten voor energiemaatregelen zijn nog niet bekend (1 en 2). Circa € 12.500 benodigd voor het laten opstellen van permanente energieprestatiecertificaten met besparingsadvies (3). Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats (1 en 2). 2008-2009: opstellen van permanente energieprestatiecertificaten en besparingsadviezen (3 en 4). Toelichting 1. De activiteiten gelden al vanaf 2003 en worden voortgezet. 2. De voorlichting over de resultaten dient te worden verbeterd. Dit vindt plaats in de jaarlijks te verschijnen Milieunotitie. Bijzondere resultaten worden ook bekend gemaakt via de website en Diemen Info. In het scholenoverleg kan energiebesparing op de basisscholen worden besproken. 3. Vanaf 1 januari 2008 dient bij diverse transacties van onroerend goed een energieprestatiecertificaat te worden overlegd. Vanaf 1 januari 2009 dienen gemeentelijke gebouwen met een oppervlakte vanaf 1.000 m2 te zijn voorzien van een permanent energieprestatiecertificaat dat op een voor het publiek zichtbare plaats is aangebracht. Deze verplichting geldt voor: het gemeentehuis, de sporthal, Sportcentrum wethouder F.B. Duran, De Omval, kantoorgebouw gemeentewerf en wijkcentrum De Schakel. In beginsel wordt aangesloten bij een provinciaal project, waarbij naast het afgeven van het energieprestatiecertificaat tegelijk ook een besparingsadvies wordt gegeven. 4. Deze activiteit sluit aan op de actie ‘Nacht van de nacht’ die jaarlijks door de Milieufederatie Noord-Holland wordt georganiseerd en waaraan Diemen voor het eerst in het jaar 2007 heeft deelgenomen. Het gaat om het beperken van lichtvervuiling en om energiebesparing. Uiteraard moeten veiligheidsvoorschriften in acht worden genomen.


Actie 3 Gemeentelijke installaties zijn en werken energiezuinig. Doel De gemeentelijke voorbeeldfunctie wordt waargemaakt. Resultaat 1. De mogelijkheden van energiebesparing in de openbare verlichting zijn onderzocht en zoveel mogelijk benut. 2. De mogelijkheden van energiebesparing in de verkeersregelinstallaties zijn onderzocht en zoveel mogelijk benut. 3. De mogelijkheden van energiebesparing in de elektrische gemalen zijn waar nodig onderzocht en zoveel mogelijk benut. Realiseerbaarheid Goed. Trekker Afdeling Onderhoud (1 en 2). Team Infra (3). Betrokkenen Nuon (1), adviesbureau (1 en 3), burgers (1), bedrijven (1). Financiën Circa € 30.000 voor onderzoek openbare verlichting (1). Kosten voor de gemalen komen ten laste van de Rioolrechten (3). Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008: opdracht formuleren voor energieonderzoek gemalen (3). 2008: onderzoek naar energiebesparing verkeersregelinstallaties (2). 2008: huidige openbare verlichting in kaart brengen (stageklus) (1). 2009: onderzoek naar energiebesparing openbare verlichting (1). Toelichting 1. In de jaren tachtig is al veel energie bespaard op de openbare verlichting. Toen werden de gangbare lampen (hogedruk kwik) van 80 t/m 250 watt vervangen door lampen van 40 watt TLEM (later door PL 36 watt, wit licht) of hoge druk natrium 70 watt t/m 150 watt (son, geel licht) op de hoofdassen. Ook zijn er lage druk natrium lampen 36 watt (sox, oranje licht) toegepast, o.a. op de ontsluitingswegen in Diemen-Noord. Het onderzoek naar de mogelijkheden van energiebesparing zal zich nu, naast de wattages, ook richten op het verminderen van het aantal lichtpunten, de tijdsduur dat de lichten aan zijn en het dimmen tijdens bepaalde uren. Aspecten die daarbij ook een rol spelen zijn: veiligheid, bruikbaarheid en duurzaamheid. 2. Bij de verkeersregelinstallaties (VRI) is energiebesparing bijvoorbeeld mogelijk door het aanbrengen van led-verlichting. Hierbij is met name de afschrijvingstermijn van de installaties relevant. Pas in 2010 moet er een VRI worden vervangen. 3. Enkele elektrische gemalen moeten binnenkort worden gerenoveerd (R1 Willem de Zwijgerlaan en R5 Stammerdijk). In de Plantage de Sniep zullen diverse nieuwe gemaaltjes worden gerealiseerd. Aan een adviesbureau wordt zo nodig opdracht gegeven de mogelijkheden van energiebesparing te onderzoeken. Gemaal R1 wordt na renovatie zuiniger door het toepassen van moderne elektronica.


Actie 4 Het gemeentelijke wagen- en machinepark is duurzaam in gebruik. Doel De gemeentelijke voorbeeldfunctie wordt waargemaakt. Resultaat 1. Bij iedere (vervangings)aanschaf is nagegaan of het in eigen beheer beschikken over de voorziening echt nodig is. 2. De mogelijkheden van het verduurzamen van het eigen wagenpark, zoals roetfilters en omschakeling op aardgas, zijn onderzocht en uitgevoerd. 3. Bij het vaststellen van werkplanningen en onderhouds- en serviceniveaus is rekening gehouden met de logistiek: het beperken van te verrijden kilometers. Realiseerbaarheid Goed. Trekker Afdeling Onderhoud. Betrokkenen Ingehuurde externen, waaronder Afvalbedrijf De Meerlanden (3). Financiën Bestaande middelen. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats (1 en 3). 2008: uitvoeren maatregelen verduurzamen wagenpark (2). Toelichting 1. Voorkomen moet worden dat wagens of machines worden aangeschaft die vervolgens nauwelijks worden gebruikt. 2. Bij de aanschaf van wagens en machines is energiebesparing (slechts) één van de aspecten waarop wordt gelet. Van belang zijn ook zaken als kosten, functionaliteit en Arbo. 3. Er worden met name veel servicekilometers gereden (na een melding wordt iets opgehaald of gerepareerd). Bundeling van ritten kan heel wat kilometers schelen.


Actie 5 De gemeente verbruikt duurzame energie en wekt deze op haar grondgebied op. Doel De gemeentelijke voorbeeldfunctie wordt waargemaakt. Resultaat 1. De gemeente koopt altijd voor 100% groene stroom in. 2. Bij nieuwbouw door de gemeente zijn voorbeeldmaatregelen voor het benutten van duurzame energie gerealiseerd, waarbij de terugverdientijd (zonodig) heel lang mag zijn. 3. Grote windmolens zijn, conform provinciaal beleid, planologisch toegestaan op daarvoor geschikte locaties. 4. De mogelijkheden van biomassa worden benut. Realiseerbaarheid Redelijk, door de bezuinigingen is het verkrijgen van extra middelen voor nieuwe investeringen een probleem. Trekker Afdeling Gebouwen (1 en 2). Projectenbureau (2 en 3). Afdeling Onderhoud (4). Betrokkenen Team Milieu (3), regio Amstelland & Meerlanden (1 en 4), Team Ruimtelijke Ontwikkeling (3), Groengebied Amstelland (3), Staatsbosbeheer (3), Nuon (3). Financiën De meerkosten voor energiemaatregelen zijn nog niet bekend. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats (1 en 2). 2008: opstellen ruimtelijke structuurvisie (3). 2008: inventarisatie mogelijkheden benutten biomassa (4). Toelichting 1. Vanaf 2002 neemt de gemeente voor 45% van haar behoefte groene stroom af en vanaf 2004 voor 100%. De inkoop vindt plaats in A&M-verband. Mochten de andere A&M-gemeenten in de toekomst niet voor 100% groene stroom kiezen, dan kunnen we zelf inkopen maar wellicht tegen een hogere prijs. 2. Het realiseren van kleine windmolens op de nieuwe gemeentewerf is in het kader van de bezuinigingen niet doorgegaan. Rond het plan Plantage de Sniep worden nieuwe geluidsschermen aangebracht. Onderzocht wordt of deze schermen voorzien kunnen worden van zonnecollectoren. Dit geldt uiteraard ook voor schermen/overkappingen die elders worden geplaatst. Wellicht wordt in A&M-verband een Duurzame Energiescan (DE-scan) uitgevoerd. De mogelijkheden worden dan onderzocht van wind, zon en biomassa. In Schoondijke is een testveld kleine windmolens voor plaatsing bij particulieren en bedrijven. De energieopbrengst, geluidsproductie en exploitatiekosten worden onderzocht. Eind 2009 wordt de rapportage verwacht. 3. In het verleden zijn verzoeken om het plaatsen van grote windmolens steeds afgewezen. In de op te stellen ruimtelijke structuurvisie zullen zoekgebieden worden aangegeven, waaronder mogelijk het terrein van de Nuon-centrale. In de regio A&M is ondermeer Windvogel op dit terrein actief. Eind 2007 heeft de gemeente besloten om niet als medefinancier op te treden voor windmolens op zee (project Meewind). 4. De activiteiten met betrekking tot biomassa vinden in eerste instantie in A&M-verband plaats. Het initiatief komt van de provincie Noord-Holland. ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 26 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

Actie 6 De berging en afvoer van regenwater zijn goed geregeld. Doel Voorkomen dat woningen na hevige regenval onder water komen te staan. Resultaat 1. Er is een gemeentelijk waterplan opgesteld. 2. Nagegaan is of Diemen wat betreft waterbeheer een bijdrage kan leveren in het kader van ontwikkelingssamenwerking. Realiseerbaarheid Goed. Trekker Team Infra (1). Afdeling Onderwijs, Welzijn en Sport (2). Betrokkenen Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (1), IVN afdeling Diemen (1), VIVOS (2). Financiën € 20.000 bestaand budget (1). Nog niet bekend (2). Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008: opstellen gemeentelijk waterplan (1); vanaf 2009: uitvoeren gemeentelijk waterplan (1); 2008: mogelijkheden ontwikkelingssamenwerking nagaan (2). Toelichting 1. Het gemeentelijk waterplan heeft als primaire doel het waterbeheer te regelen. De klimaatverandering wordt daarbij meegenomen. Wellicht zijn aanvullende maatregelen nodig ten opzichte van onderstaand beleid. De inrichting van de bovengrondse openbare ruimte speelt een veel grotere rol dan de afvoercapaciteit van de riolering. In 2006 zijn de volgende maatregelen al ingevoerd bij de reconstructie van woonwijken: a. plantsoenen liggen lager dan de bestrating en worden ‘hol’ aangelegd zodat ze meer water kunnen bergen; b. gezorgd wordt dat hemelwater vanaf de weg kan afvloeien naar waterpartijen en plantsoenen; c. er worden zo min mogelijk verstoppinggevoelige kolken toegepast en er wordt rekening gehouden met bladafval van bomen. Discussie vindt plaats over de volgende maatregelen die extra geld kosten: a. waar nodig rioleringsbuizen met een diameter van 20 cm vervangen door buizen van 25 cm waardoor de afvoercapaciteit met 40% wordt vergroot; b. het aantal straatkolken per straatlengte vergroten; c. zo nodig regenwaterriolen weer reinigen; d. waar nodig vaker de goten schoonvegen en de straatkolken leegzuigen. Voor de verdere toekomst kan ook worden gedacht aan waterdoorlatende verharding met waterberging in de onderliggende funderingslaag. Bewoners zullen worden voorgelicht over het nut van een waterdoorlatende tuinverharding. 2. Het huidige beleid voor ontwikkelingssamenwerking voorziet alleen in verdubbeling van collecteopbrengsten. In het verleden is (in aanvulling daarop) op verzoek van de VIVOS het project ‘vuilnisbelt’ in Nandaime, Nicaragua uitgevoerd. In het 2e kwartaal 2008 verschijnt een startnotitie hernieuwde invulling ontwikkelingssamenwerking in Diemen.


Actie 7 De gemeente voorziet haar inwoners structureel van informatie over het klimaatbeleid. Doel Burgers gaan over tot energiebesparing en het opwekken en verbruiken van duurzame energie. Resultaat 1. In de Diemen Info en op de gemeentelijke website is structureel aandacht besteed aan het klimaatbeleid. 2. Jaarlijks is met de directeuren van de scholen nagegaan of het regionale NME-aanbod op het gebied van klimaat voldoende is en zonodig aangevuld. 3. De gemeentedag in 2008 heeft in het teken gestaan van het klimaatbeleid. 4. Overwogen is of aan huishoudens met een laag inkomen aan huis een energiebesparingadvies wordt gegeven onder gelijktijdige verstrekking van energiebesparingmiddelen. 5. De actie BespaarDaar is voortgezet mits er subsidie voor zonnepanelen en zonneboilers beschikbaar is gekomen. Realiseerbaarheid Goed. Trekker Afdeling Communicatie en bestuursondersteuning (1 t/m 3). Afdeling Werk, Inkomen en Zorg (4). Team Milieu (5). Betrokkenen Team Milieu (1 en 3), scholen (2), regio Amstelland & Meerlanden (2). Financiën Bestaande middelen (1 t/m 3). Kosten en dekking nog niet bekend (4 en 5). Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit (1 t/m 3 en 5). Nog niet bekend (4). Planning 2008-2010: activiteiten vinden voortdurend plaats (1 en 2). 2008-2009 (4). 2008 (3 en 5). Toelichting 1. In de Diemen Info kan worden gedacht aan een vaste rubriek met een herkenbaar logo. Op de website wordt ook verwezen naar andere sites. Onderwerpen zijn ondermeer: Waar wordt de meeste energie verbruikt? Waar is te besparen? De besparing wordt goed gekwantificeerd, in % of kWh of m3 gas. Welke apparaten zijn energiezuinig? Ook wordt melding gedaan van nieuwe ontwikkelingen, zoals: de HRE-ketel (mini WKK) die omstreeks 2009 op de markt komt; het resultaat van het onderzoek kleine windmolens in 2009 (zie actie 5, punt 2); het grote klimaatnut van het gescheiden inzamelen van textiel en plastic. De voorlichting over duurzaam bouwen moet ook worden geïntensiveerd. De voorlichting moet heel concreet zijn. Omdat voorlichting en communicatie van wezenlijk belang zijn, zullen ook andere instrumenten moeten worden ingezet. Te denken aan: het vieren van bereikte resultaten, een forum op internet, burgers als ambassadeurs in de wijk, voorbeeldige burgers in het zonnetje zetten, burgers voorlichting laten geven over eigen ervaringen. 1. In A&M-verband worden aan de scholen leskisten te huur aangeboden. Hiernaast is de website www.natuurmilieuweb.nl beschikbaar. 2. In 2008 kan ook de amateurschilderprijs in het teken staan van het klimaatbeleid. Tijdens de gemeentedag kan een ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Bladzijde 28 Actieplan Klimaatbeleid 2008-2010 Gemeente Diemen d.d. 5 juni 2008

kramenmarkt plaatsvinden, met informatie van en over milieuorganisaties, energiebesparing en duurzame energie, waarbij ook installaties, zoals zonnepanelen en zonneboilers, te zien zijn. Er kunnen op de gemeentedag energiebesparende middelen gratis of tegen gereduceerde prijs worden aangeboden. 3. Uit onderzoek blijkt dat ‘het geven van persoonlijk advies’ waarschijnlijk belangrijker is dan het gratis verstrekken van producten (Bespaarbox). Bij het geven van voorlichting aan huis worden vaak werklozen ingeschakeld die werkervaring opdoen. Te verstrekken middelen kunnen zijn: spaarlampen, spaardouchekop en doorstroombegrenzers. Zo mogelijk wordt de activiteit in A&M-verband opgepakt. De kosten bedragen circa € 50 per huishouden zonder persoonlijk advies of circa € 120 per huishouden met persoonlijk advies. Er is derhalve een behoorlijk hoog budget nodig voor deze activiteit. Wellicht komt hiervoor een landelijke subsidieregeling beschikbaar. Naast de doelgroep ‘huishoudens met een laag inkomen’ (die voor een deel uit financiële overwegingen al zullen besparen) kan ook worden gedacht aan de doelgroep ‘huishoudens met een hoog energieverbruik’. 4. De actie BespaarDaar heeft in 2007 nauwelijks effect gehad. In Diemen hebben 81 personen een energiescan ingevuld en hebben 7 personen een verzoek om informatie ingediend bij een bedrijf dat maatregelen kan uitvoeren. Er zijn geen maatregelen uitgevoerd. In gemeenten die subsidie beschikbaar stellen voor zonnepanelen en zonneboilers is daarvoor wel een redelijke belangstelling. Wellicht komt een provinciale subsidie beschikbaar. Zo niet, dan kan de gemeente overwegen om subsidie beschikbaar te stellen (net als in de jaren 1997/1998 toen in Diemen circa 10 zonnesystemen zijn geplaatst).


Actie 8 De gemeente ondersteunt het bedrijfsleven bij klimaatbeleid. Doel Bedrijven gaan over tot energiebesparing en het opwekken en verbruiken van duurzame energie. Resultaat 1. Aan alle bedrijven is een brief gestuurd met informatie over energiebesparing en duurzame energie. 2. Tijdens een bijeenkomst voor bedrijven zijn succesprojecten van bedrijven toegelicht. 3. Tijdens bedrijfsbezoeken in het kader van de Wet milieubeheer wordt altijd het onderwerp ‘energie’ aan de orde gesteld. 4. In het vooroverleg bij bedrijfsvestiging wordt altijd het onderwerp ‘energie’ aan de orde gesteld. Realiseerbaarheid Goed. Trekker Team Milieu. Betrokkenen Afdeling Communicatie en bestuursondersteuning (1 en 2), Team Ruimtelijke Ontwikkeling (2), Handel- en Industriegemeenschap Diemen (2), Kamer van Koophandel (2), winkeliersverenigingen (2 en 4). Financiën Bestaande middelen. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008: voorlichtingsactiviteiten (1 en 2). 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats (3 en 4). Toelichting 1. In de brief zal ook worden verwezen naar relevante websites. Uiteraard wordt aandacht besteed aan kleinschalige benutting van zon- en windenergie. Zie ook activiteit 7, punt 1. Hiernaast zal aandacht worden besteed aan vervoersvoorlichting en reclame- en sierverlichting. 2. Deze bijeenkomst wordt bij voorkeur in samenwerking met het bedrijfsleven georganiseerd. 3. De toezichthouders Wet milieubeheer hebben ook een voorlichtende taak. Ondermeer kunnen brochures worden verstrekt. Door het gebruiken van een checklist kunnen alle relevante onderwerpen de revue passeren. 4. Des te eerder ‘energie’ bij bedrijfsvestiging onder de aandacht is gebracht, des te meer valt er nog te besparen of duurzaam op te wekken. Deze actie heeft ondermeer betrekking op het nieuwe winkelcentrum Diemerplein en het vooroverleg in het kader van de Omgevingsvergunning. Mogelijk wordt in A&Mverband het afdekken van koel- en vriesmeubelen in supermarkten verplicht gesteld (in navolging van de gemeenten Amsterdam en Zaanstad).


Actie 9 Afspraken maken met woningcorporaties voor energiebesparing in de bestaande bouw en nieuwbouw. Doel Woningcorporaties zetten zich actief in voor het beperken van het energieverbruik. Resultaat 1. Op basis van de Woonvisie is in convenanten met de woningcorporaties geregeld, dat: a. winst na verkoop van huurwoningen in Diemen mede wordt aangewend voor klimaatinvesteringen in Diemen, met name in de bestaande woningvoorraad; b. bij renovatie, bredere vernieuwingsprojecten en nieuwbouw de woningcorporaties de mogelijkheden van energiebesparing en duurzame energie, eventueel in overleg met de energieleverancier, hebben onderzocht en zoveel mogelijk benut. 2. De gemeente levert een bijdrage aan de Amsterdamse Koploperalliantie. Realiseerbaarheid Goed, afhankelijk van de woningcorporaties. Trekker Team Ruimtelijke Ontwikkeling (1). Wethouder Milieu (2). Betrokkenen Woningcorporaties (1), Team Milieu (1), Team Bouwen (1). Financiën Bestaande middelen. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning Begin 2008: Woonvisie vastgesteld (1). Medio 2008: sluiten convenanten met de woningcorporaties (1). 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats (2). Toelichting 1. Op basis van de discussienotitie ‘Werken aan Wonen’ heeft op 27 november 2007 een discussiebijeenkomst over wonen plaatsgevonden. Begin 2008 kan de Woonvisie worden vastgesteld. Daarna kunnen met de drie woningcorporaties (Rochdale, Het Oosten en De Key) prestatieafspraken worden gemaakt die in convenanten worden vastgelegd. 2. De wethouder van Milieu wil graag deelnemen aan de Amsterdamse Koploperalliantie. Het is nog niet bekend hoe deze alliantie vorm wordt gegeven.


Actie 10 Treffen van energiemaatregelen bij herontwikkeling Bergwijkpark-Noord. Doel Tenminste alle gangbare maatregelen treffen voor energiebesparing en het toepassen van duurzame energie. Resultaat 1. Op grote schaal is sprake van warmte/koudeopslag in de bodem en lage temperatuurverwarming of wordt gebruik gemaakt van warmtelevering. 2. Voor woningen is uitgegaan van een zongerichte verkaveling. 3. Voor woningen is uitgegaan van extra isolatie. 4. Voor kantoren/voorzieningen is uitgegaan van een beperking van de warmte- en met name ook de koudevraag. 5. De toegepaste apparatuur is energiezuinig. 6. Gebruik is gemaakt van kleinschalige voorzieningen voor het opwekken van duurzame energie (gebruik zon en wind). Realiseerbaarheid Goed, maar afhankelijk van de medewerking van marktpartijen. Trekker Projectenbureau. Betrokkenen Diverse marktpartijen (1 t/m 6). Financiën Bestaande middelen. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning Tijdens het gehele proces worden het doel en het gewenste resultaat uitgedragen en afspraken gemaakt over het realiseren ervan: 2008: vormen van een alliantie met marktpartijen; 2008-2009: opstellen van een stedenbouwkundigplan; 2010 en verder: uitvoeren van het stedenbouwkundigplan. Toelichting In Bergwijkpark-Noord zijn thans kantoren en de Hogeschool Inholland gevestigd. Diverse kantoren staan al langdurig leeg en de Hogeschool Inholland gaat verhuizen. De gemeenteraad heeft besloten om voor dit gebied uit te gaan van herontwikkeling met functiemenging, zoals het toevoegen van woningen en voorzieningen. Over het algemeen zal het gaan om sloop en nieuwbouw van gebouwen. Heel beperkt zal sprake kunnen zijn van renovatie. Allereerst zal met de marktpartijen een alliantie gevormd moeten worden. In Bergwijkpark zijn al diverse kantoren aangesloten op het warmtenet van Nuon.


Actie 11 Verbeteren van de voorzieningen voor het langzaam verkeer. Doel Beschikken over een aantrekkelijk voorzieningenpakket voor het langzaam verkeer en daardoor beperken van het aantal autokilometers in Diemen. Resultaat 1. Verkeersonveilige situaties zijn geïnventariseerd, een plan van aanpak is opgesteld om de verkeersveiligheid daar te verbeteren en de verbeteringen zijn zoveel mogelijk uitgevoerd. 2. Fiets- en voetpaden zijn in voldoende mate aanwezig en zijn in goede staat van onderhoud. 3. Er zijn voldoende en goed bruikbare fietsenstallingen bij belangrijke verkeersaantrekkende functies, zoals het nieuwe winkelcentrum Diemerplein. Realiseerbaarheid Goed, mede afhankelijk van subsidies van de Stadsregio Amsterdam. Trekker Team Infra (nieuwe aanleg). Afdeling Onderhoud (beheer). Betrokkenen Fietsersbond, onderafdeling Diemen (1 t/m 3), Stadsregio (1 en 3). Financiën Bestaande middelen (onderhoudsbudget verhardingen, budget verkeersmaatregelen, projecten) en subsidies. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2007: opstellen inventarisatie en plan van aanpak (1). 2008: inventariseren fietsenstallingen bij belangrijke voorzieningen (3). 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats, zoveel mogelijk in combinatie met andere projecten (1 t/m 3). Toelichting 1. De inventarisatie van verkeersonveilige situaties en het plan van aanpak zijn in 2007 afgerond en vastgesteld. Er komt geen aparte uitwerking en uitvoering. Maatregelen worden zoveel mogelijk meegenomen in andere lopende projecten. 2. Voor de verbetering van de fietsverbinding van het NS-station Diemen naar Diemen-Noord is subsidie aangevraagd bij de Stadsregio Amsterdam. Bij herstratingen wordt rekening gehouden met de functie van de weg, bijvoorbeeld het zijn van een fietsroute naar een school. 3. De inventarisatie van de fietsenstallingen bij belangrijke voorzieningen in Diemen heeft als specifiek aandachtspunt het NS station Diemen. Bij de NS-stations kunnen OV-fietsen worden gehuurd.


Actie 12 Verbeteren van het collectief vervoer. Doel Beschikken over een optimaal aanbod aan collectief vervoer en daardoor beperken van het aantal autokilometers in Diemen. Resultaat 1. In de loop van 2008 is een onderzoeksrapport beschikbaar over het lijnennet in Diemen. 2. De gemeente levert (voortdurend) een actieve inbreng in het kader van de concessieverlening aan vervoersbedrijven. 3. Initiatieven van derden worden waar mogelijk ondersteund. 4. In het kader van de herontwikkeling Bergwijkpark-Noord is tijdig een integraal verkeers- en vervoersplan opgesteld. Realiseerbaarheid Goed, maar deels afhankelijk van de Stadsregio Amsterdam. Trekker Team Ruimtelijke Ontwikkeling (1 t/m 3). Projectenbureau (4). Betrokkenen Stadsregio Amsterdam (1 t/m 4), vervoersbedrijven (1 t/m 4), bedrijven (3 en 4). Financiën Bestaande middelen. Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit. Planning 2008: onderzoeksrapport lijnennet in Diemen (1). 2008-2010: de activiteiten vinden voortdurend plaats (2 en 3). 2008-2010: tijdens planvorming Bergwijkpark-Noord (4). Toelichting 1. Uit het onderzoek naar het lijnennet in Diemen zal duidelijk worden hoe de Diemenaar over het OV-aanbod denkt. 2. Bij de concessieverlening door de Stadsregio Amsterdam aan de vervoersbedrijven worden al voldoende energie-eisen gesteld aan het in te zetten wagenpark. De beschikbaarheid van openbaar vervoer is steeds in beweging: lijnen worden geschrapt of toegevoegd en frequenties worden aangepast. Met succes levert de gemeente al vele jaren een actieve inbreng ter verbetering van het openbaar vervoer in Diemen. Recente wapenfeiten zijn de toevoeging (proefperiodes) van de GVB-buslijnen 136 (Diemen/Amstelstation) en 46 (Amsterdam-Noord/AMC). Het GVB overweegt om de scholierenbus 249 naar Weesp weer te laten rijden. Op het NS-station Diemen stoppen sinds eind 2007 in beide richtingen vier treinen per uur. 3. Op initiatief van de bedrijven, met een kleine financiële bijdrage van de gemeente, rijdt in Bergwijkpark een spitspendelbus. Wellicht wordt bij de Stichting Verkeerspunt Advies subsidie aangevraagd voor onderzoek naar het structureel maken en de kostendekkendheid van deze voorziening. 4. Het integrale verkeers- en vervoersplan Bergwijkpark-Noord heeft naar verwachting betrekking op alle vervoerstromen, niet alleen op het collectief vervoer.


Actie 13 Verminderen van het autogebruik. Doel Beperken van het autobezit en weren van sluipverkeer en sluipparkeerders en daardoor beperken van het aantal autokilometers in Diemen. Resultaat 1. In elke wijk van Diemen zijn een beperkt aantal parkeerplaatsen gereserveerd voor auto’s van een aanbieder van autodelen. 2. Diemen wordt minder gebruikt als P&R-voorziening door mensen van buiten de gemeente. Realiseerbaarheid Redelijk, afhankelijk van de aanbieders van autodelen (1). Goed, indien de kosten voor de gemeente beperkt blijven (2). Trekker Team Ruimtelijke Ontwikkeling. Betrokkenen Aanbieders van autodelen (1), P1 (2), Politie (2), afdeling Vergunningen & Handhaving (2). Financiën Geen kosten (1). De kostendekkendheid wordt vanaf eind 2008 verhoogd (2). Capaciteit (uren) Bestaande capaciteit (1 en 2) en externe inhuur (2). Planning 2007 (1). 2007-2010 (2). Toelichting 1. Een autodeler maakt beperkter gebruik van een auto dan een autobezitter: een autodeler maakt vaker van een ander vervoermiddel gebruik. In de periode 1999-2001 waren voor autodelen enkele parkeerplaatsen gereserveerd in DiemenCentrum. De standplaats bleek niet rendabel waardoor Greenwheels in 2001 met de voorziening is gestopt. Eind 2007 is Connectcar in Diemen gestart met het aanbieden van autodelen op 11 locaties. Begin 2008 start Greenwheels op 3 lokaties. 2. Door het invoeren van betaald parkeren in de gemeente Amsterdam is in Diemen, met name bij opstapplaatsen van het openbaar vervoer in Diemen-Centrum, sprake van een te hoge parkeerdruk. In 2006 is besloten om in het zuidwestelijk deel van Diemen-Centrum een blauwe zone in te stellen met, in eerste instantie, gratis ontheffingen voor bewoners. Het verlenen van ontheffingen en het handhaven van de blauwe zone is uitbesteed aan bureau P1. De uitbreiding van de blauwe zone in 2007 heeft betrekking op het zuidoostelijk deel van Diemen-Centrum en het noordwestelijk deel van DiemenZuid. Het is de bedoeling om vanaf eind 2008 een vergoeding te vragen aan bewoners voor het verlenen van een ontheffing. In het gebied rond het te vernieuwen winkelcentrum Diemerplein zal ook parkeerregulering worden ingesteld.


ACTIEPLAN KLIMAATBELEID

Recommend Documents