Milieucoördinator
Het milieujaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel 2010
1
Milieujaarverslag 2010 van de Vrije Universiteit Brussel Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan 2, 1050 Brussel, België tel. 02/629.21.11,
[email protected] Auteur: Dimitri Devuyst Datum van uitgave: 18 april 2011
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave Contactgegevens Afkortingen Milieuprestatie-indicatoren van de Vrije Universiteit Brussel
3 4 5 6
1.
Inleiding
11
2.
Vergunningen
12
3.
Het energieverbruik
14
4.
De afvalproblematiek
19
5.
Het waterverbruik en de productie van afvalwater
24
6.
De bodemproblematiek
27
7.
De geluids- en trillingenproblematiek
28
8.
De mobiliteits- en parkeerproblematiek
29
9.
Het papierverbruik
34
10.
De groene ruimten en biodiversiteit
37
11.
De bioveiligheidsproblematiek
39
12.
De asbestproblematiek
41
13.
De koelinstallaties
42
14.
De initiatieven van de universiteit rond milieuzorg en duurzame ontwikkeling
43
15.
De communicatie m.b.t. de milieuproblematiek
53
16.
De werking van de dienst milieucoördinatie
56
17.
Bezoeken aan diensten, milieu-inspecties, deelname comité preventie en milieu-adviezen 59
18.
Besluit
68
3
Voor verdere inlichtingen m.b.t. het milieujaarverslag of de milieuproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel neem contact op met Dimitri Devuyst, milieucoördinator •
bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M009, tel. 02/629.14.75
•
bureau campus Jette: gebouw K, 2e verd., lokaal D2.2.23 tel. 02/477.49.34
•
e-mail:
[email protected]
Voor verdere inlichtingen m.b.t. mobiliteit of milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel neem contact op met Rebecca Lefevere, stafmedewerkster dienst milieucoördinatie •
bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M007b, tel. 02/629.14.76
•
bureau campus Jette: gebouw K, 2e verd., lokaal D2.2.25, tel. 02/477.49.34
•
e-mail:
[email protected]
Voor verdere inlichtingen m.b.t. de bioveiligheidsproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel neem contact op met Walter Kempenaers, bioveiligheidsverantwoordelijke •
bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M007b, tel. 02/629.15.25
•
bureau campus Jette: gebouw K, 2e verd., lokaal D2.2.23, tel. 02/477.49.34
•
e-mail:
[email protected]
Secretariaat Dienst Milieucoördinatie en organisatie ophaling gevaarlijk afval, Serge Gillot •
bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M008, tel. 02/629.39.97, fax. 02/629.38.27
•
e-mail:
[email protected]
4
Afkortingen BBP BIM CPB CVO EBSA EhB FAVV GGO’s HUB IES IPAVUB JNM LAF-kasten LED MOS PAika PMD RMA UCOS UGent ULB UPV UZ Brussel VDI VIB VUB WWF
Belgian Biosafety Professionals Brussels Instituut voor Milieubeheer Comité Preventie en Bescherming op het Werk Centrum voor Volwassenenonderwijs European BioSafety Association Erasmus Hogeschool Brussel Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Genetisch gemodificeerde organismen Hogeschool Universiteit Brussel Institute for European Studies Instituut voor Postacademische Vorming Jeugdbond voor Natuur en Milieu Laminar Flowkasten Light Emitting Diodes Milieuzorg op School Psychiatrische Afdeling voor Infants, kinderen en adolescenten Plastiek, metaal en drankverpakkingen Risicohoudend medisch afval Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking Universiteit Gent Université Libre de Bruxelles Uitstraling en Permanente Vorming Universitair Ziekenhuis Brussel Virtual Desktop Infrastructure Vlaams Instituut voor Biotechnologie Vrije Universiteit Brussel World Wildlife Fund
5
Milieuprestatie-indicatoren 2010
6
7
8
9
10
1. Inleiding Dit is het tiende milieujaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel. Reeds tien jaar zet de universiteit zich - op een gestructureerd wijze - in voor duurzame ontwikkeling en milieuzorg. De universiteit werkt bewust aan het zo klein mogelijk houden van negatieve impacts op mens en milieu van al haar activiteiten. Zo wordt actief gestreefd naar een meer milieubewuste en milieuvriendelijke Vrije Universiteit Brussel. Dit kan in de eerste plaats door op alle vlakken de milieuwetgeving na te leven, maar ook door eigen initiatieven te nemen die de universiteit minder milieubelastend maken en door deel te nemen aan milieuzorginitiatieven vanuit de overheid, zoals Ecocampus. Het milieujaarverslag is een document dat alle geïnteresseerden een bondig overzicht wil geven van de milieu-initiatieven die in 2010 aan onze universiteit werden genomen en van de evoluties op gebied van duurzame ontwikkeling. Het is in de eerste plaats interessant voor de directies, besluitvormers, beleidsmakers en bestuursorganen van de Vrije Universiteit Brussel maar is er ook voor personeelsleden en studenten die op zoek zijn naar specifieke milieu-informatie. Ook de overheidsdiensten die de milieuproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel opvolgen, onze buren en andere mensen die nieuwsgierig zijn naar de milieusituatie aan de Vrije Universiteit Brussel vinden heel wat informatie in dit milieujaarverslag. Dit document geeft een beeld van de situatie tot en met december 2010. Voor informatie van latere datum wordt verwezen naar de internet- en intranetpagina’s van de dienst milieucoördinatie (zie www.vub.ac.be/MICO of op het intranet). Hier vind je het laatste nieuws rond de milieuproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel, krijg je informatie over het beheer van het gevaarlijk afval, kan je met behulp van de afvalwerkwijzer nagaan hoe je dient om te gaan met een goede 35 verschillende afvalstoffen, word je wegwijs gemaakt m.b.t. bioveiligheid, de mobiliteitsproblematiek en duurzame ontwikkeling. Bovendien krijg je allerhande tips om de milieubelasting van werk en studies aan de Vrije Universiteit Brussel zo laag mogelijk te houden.
11
2. Vergunningen 2.1. Huidige situatie •
•
•
In 2008 werd een inventaris opgemaakt van alle ingedeelde inrichtingen op campus Etterbeek en campus Jette. Dit maakt het mogelijk de milieuvergunningen meer nauwkeurig op te volgen en kan er in de toekomst meer eenvoudig worden overgegaan tot updates van de milieuvergunningen. Eind 2010 werden op de campus Etterbeek 433 ingedeelde inrichtingen geïdentificeerd die nog actief zijn en 25 ingedeelde inrichtingen die niet langer actief zijn. Op de campus Jette werden 276 actieve ingedeelde inrichtingen geïdentificeerd en 27 ingedeelde inrichtingen die niet langer actief zijn. Laboratoria die gebruik maken van stoffen met hormonale, antihormonale, anabole, beta-adrenergische, anti-infectieuze, antiparasitaire en antiinflammatoire werking dienen hiervoor een vergunning aan te vragen bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - Directoraat-generaal Geneesmiddelen, dit in toepassing van het K.B. van 12/04/1974, gewijzigd door het K.B. van 12/08/2000 (B.S. 12/09/2000). In totaal zijn er 28 dergelijke geldige vergunningen voor diensten van de Vrije Universiteit Brussel in 2010.
2.2. Realisaties in 2010 • • • •
•
•
•
•
•
In 2010 werden vier milieuvergunningen toegekend en vier vergunningen voor het werken met genetisch gemodificeerde organismen. In januari 2010 werd de milieuvergunning toegekend voor een stikstoftank op campus Jette. De vergunning is geldig tot 2014. In maart 2010 werd de milieuvergunning toegekend voor een batterijtester in gebouw Z, campus Etterbeek (dienst ETEC-IR). De vergunning is geldig tot 2019. In april 2010 werd de milieuvergunning voor het gebouw “studentenhomes met accessorium hotelfunctie” op campus Etterbeek toegekend. De vergunning is geldig tot 2019. In juli 2010 werd de milieuvergunning toegekend voor de ingedeelde inrichtingen gekoppeld aan het nieuwe elektronenmicroscooplokaal in de parking van gebouw D. De vergunning is geldig tot 2019. In 2010 bleek dat nog voor heel wat koelinstallaties aan de Vrije Universiteit Brussel een milieuvergunning dient te worden aangevraagd. Tot nu toe zijn enkel de koelinstallaties met een vermogen van meer dan 10kW vergund, maar ook de koelinstallaties met 2 kg of meer gefluoreerde broeikasgassen dienen allemaal te worden opgenomen in de milieuvergunning. Daarom werd in 2010 van start gegaan met de inventarisatie van alle koelinstallaties aan de universiteit. In 2010 kocht de Vrije Universiteit Brussel een groot kantoorgebouw aan op de Pleinlaan 5, tegenover campus Etterbeek. De milieuvergunning voor dit gebouw werd door de vorige eigenaar aan de Vrije Universiteit Brussel overgedragen. In 2010 werd de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten in de laboratoria op campus Jette afgerond. Het dossier werd overgemaakt aan de gebouwencommissie van campus Jette. In het kader van het K.B. van 12/04/1974 m.b.t. de laboratoria die gebruik maken van stoffen met hormonale, antihormonale, anabole, beta-adrenergische, anti-infectieuze, antiparasitaire en anti-inflammatoire werking werden twee uitbreidingen van reeds bestaande vergunningen opgemaakt door het Federaal
12
•
•
Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten en werden twee nieuwe vergunningen toegekend. In 2010 waren er verschillende vergaderingen met de ambtenaren van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). Er was discussie over de noodzaak van de aanvraag van vergunningen (of meldingsplicht) bij het FAVV voor wetenschappelijke activiteiten die strikt gezien geen gevolg hebben op de voedselketen. In 2011 komt mogelijk een duidelijke uitspraak van het FAVV. In 2010 werden de nodige gegevens verzameld voor het opmaken van een milieueffectenstudie voor het bekomen van een hernieuwing van de milieuvergunning voor de parkeerplaatsen op campus Jette. Hiervoor werd samengewerkt met alle partners op campus Jette. Het UZ Brussel nam de coördinatie van dit project op zich. In 2010 dienden heel wat gegevens te worden overgemaakt voor opname in de milieueffectenstudie. In juli 2010 leverde het studiebureau Ageco de milieueffectenstudie af en er wordt verwacht dat de overheid begin 2011 zal overgaan tot de toekenning van de vergunning.
2.3. Aandachtspunten •
•
•
•
In 2011 zal moeten worden verder gewerkt aan de inventarisatie van de koelinstallaties. Eens dit werk is afgerond dient voor alle installaties met 2kg of meer gefluoreerde broeikasgassen een milieuvergunning te worden aangevraagd (indien dat in het verleden nog niet gebeurde). In 2011 zal aandacht worden besteed aan de milieuvergunning voor grote verplaatsbare en niet-verplaatsbare recipiënten voor gassen zoals stikstof en helium. Zo werden reeds grote verplaatsbare recipiënten voor gassen geïdentificeerd op de diensten HNMR, MACH en ULTR en zijn ook de NMRtoestellen zelf nog niet vergund. De vergunning hiervoor zal zo spoedig mogelijk in orde worden gebracht. In 2014 vervalt de volledige milieuvergunning voor alle ingedeelde inrichtingen van de Vrije Universiteit Brussel op campus Jette. Gezien de omvang van het dossier zullen de eerste besprekingen worden opgestart eind 2011 – begin 2012. Er zijn plannen voor een aantal nieuwe projecten, zoals bijvoorbeeld een nieuw animalarium op campus Jette, een nieuwe gemeenschappelijke VUB-ULB bibliotheek en een nieuw studentenhome op campus Etterbeek. Voor deze en alle nieuwe projecten aan de Vrije Universiteit Brussel dient te worden nagegaan of een milieuvergunning moet worden aangevraagd, alvorens met het project van start wordt gegaan.
13
3. Het energieverbruik 3.1. Huidige situatie •
•
•
•
•
Het gasverbruik op campus Etterbeek kende in 2010 een zeer sterke stijging. Die is grotendeels te verklaren door het koude weer in 2010. Maar zelfs wanneer we de graaddagen in rekening brengen is er een stijging in het gasverbruik te merken (die dus een andere reden heeft dan de koude winter). Er kwam in 2010 geen vloeroppervlakte bij, dus ook per oppervlakte-eenheid is de stijging in het gasverbruik te merken. Per oppervlakte-eenheid is het verbeterd gasverbruik op campus Etterbeek sinds 2004 met een factor 1,6 gestegen. Op campus Etterbeek kan na een lichte daling in 2009 opnieuw een stijging in het elektriciteitsverbruik worden vastgesteld met het hoogste verbruik sinds 1998. In 2010 werd 12.255.779 kWh verbruikt. Dat is 3.598.687 kWh meer dan de waarde opgetekend in 1998. Dat komt overeen met het bijkomend gemiddelde elektriciteitsverbruik van 1028 Vlaamse gezinnen. Het totale elektriciteitsverbruik van campus Etterbeek komt overeen met het gemiddelde elektriciteitsverbruik van 3501 Vlaamse gezinnen (een gemiddeld Vlaams gezin verbruikt 3500 kWh/jaar aan elektriciteit). Het gasverbruik op campus Jette is gekoppeld aan de warmteproductie van de WKK-installatie. In 2010 werd zowel meer warmte geproduceerd door de WKK als er meer gas werd verbruikt. De koude winter ligt hier zeker mee aan de basis van de nood aan meer warmte. Het elektriciteitsverbruik op campus Jette bedroeg in 2010 in totaal 5.086.485 kWh. Dat is het tweede jaar op rij een lichte stijging. Het totale elektriciteitsverbruik op campus Jette is te vergelijken met het gemiddelde elektriciteitsverbruik van 1453 Vlaamse gezinnen. Het elektriciteitsverbruik per m² blijft zowel op campus Etterbeek als op campus Jette stijgen en ligt heel wat hoger op campus Jette dan op campus Etterbeek.
Energieverbruik voor de verwarming van de gebouwen die gelegen zijn op de campus Etterbeek voor de periode 1998 tot en met 2010 (voor de academische sector) Jaartal
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Reëel gasverbruik in GJ
44.795 39.309 34.414 38.375 41.308 18.565 42.772 54.379 54.290 50.011 65.491 63.965 83.448
GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ
Reëel gasverbruik in GJ per jaar en per m2
0,46 0,40 0,35 0,39 0,42 0,15 0,34 0,44 0,44 0,40 0,52 0,51 0,67
GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m²
Verbeterd gasverbruik in GJ (verbeterd voor de graaddagen)
47.483 44.419 40.264 39.910 48.743 19.865 45.338 59.817 59.176 61.514 71.385 69.722 72.600
GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ
Verbeterd gasverbruik in GJ per jaar en per m2 (verbeterd voor de graaddagen) 0,49 GJ/m² 0,45 GJ/m² 0,41 GJ/m² 0,40 GJ/m² 0,49 GJ/m² 0,16 GJ/m² 0,36 GJ/m² 0,48 GJ/m² 0,48 GJ/m² 0,49 GJ/m² 0,57 GJ/m² 0,56 GJ/m² 0,58 GJ/m²
Oppervlakte in m²(*)
98.361 98.361 98.361 98.361 98.361 124.405 124.405 124.405 124.341 124.341 125.188 125.188 125.188
m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²
Graaddagen 16,5 equivalent te Ukkel
2.310 2.174 2.097 2.348 2.090 2.296 2.323 2.233 2.212 1.963 2.213 2.212 2.703
Ingevoerde factor (graaddagen 16,5 normaal voor periode 1971-2000 is 2458*/ voor periode 19762005 is 2.415**/ voor periode 19812010 is 2363***) 1,06* 1,13* 1,17* 1,04* 1,18* 1,07* 1,06* 1,10* 1,09** 1,23** 1,09** 1,09** 0,87***
(*) de oppervlakte die hier wordt gehanteerd is de bruto-vloeroppervlakte van de gebouwen, exclusief de overdekte parkings, aangezien deze niet verwarmd worden
14
Energieverbruik voor de verwarming van de gebouwen die gelegen zijn op de campus Jette voor de periode 1998 tot en met 2010 (voor de academische sector) Jaar
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Reëel gasverbruik in GJ
27.442 GJ 26.845 GJ 24.479 GJ 29.445 GJ 30.297 GJ 28.500 GJ 24.734 GJ 20.332 GJ 17.963 GJ 12.274 GJ 12.657 GJ 15.458 GJ 17.192 GJ
Reëel gasverbruik in GJ per jaar en per m2
Verbeterd gasverbruik in GJ (verbeterd voor de graaddagen)
Verbeterd gasverbruik in GJ per jaar en per m2 (verbeterd voor de graaddagen)
0,74 GJ/m² 0,73 GJ/m² 0,66 GJ/m² 0,80 GJ/m² 0,82 GJ/m² 0,77 GJ/m² 0,67 GJ/m² 0,55 GJ/m² 0,49 GJ/m² 0,33 GJ/m² 0,34 GJ/m² 0,42 GJ/m² 0,47 GJ/m²
29.088 GJ 30.335 GJ 28.640 GJ 30.623 GJ 35.750 GJ 30.495 GJ 26.218 GJ 22.365 GJ 19.579 GJ 15.097 GJ 13.796 GJ 16.849 GJ 14.957 GJ
0,79 GJ/m² 0,82 GJ/m² 0,78 GJ/m² 0,83 GJ/m² 0,97 GJ/m² 0,83 GJ/m² 0,71 GJ/m² 0,61 GJ/m² 0,53 GJ/m² 0,41 GJ/m² 0,37 GJ/m² 0,46 GJ/m² 0,40 GJ/m²
Warmte afgenomen van WKK in GJ
3.099 GJ 8.470 GJ 8.639 GJ 12.708 GJ 16.649 GJ 21.775 GJ 18.805 GJ 19.797 GJ
Totale energie nodig om gebouwen te verwarmen (gas + WKK in GJ)
Verbeterde totale energie nodig om gebouwen te verwarmen (gas + WKK) in GJ
27.442 GJ 26.845 GJ 24.479 GJ 29.445 GJ 30.297 GJ 31.599 GJ 33.204 GJ 28.971 GJ 30.671 GJ 28.923 GJ 34.432 GJ 34.263 GJ 37.171 GJ
29.088 GJ 30.335 GJ 28.640 GJ 30.623 GJ 35.750 GJ 33.811 GJ 35.196 GJ 31.868 GJ 33.431 GJ 35.575 GJ 37.531 GJ 37.347 GJ 32.339 GJ
Oppervlakte in m²*
36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m² 36.889 m²
Graad dagen 16,5 equivalent te Ukkel
Ingevoerde factor (graaddagen 16,5 normaal voor periode 1971-2000 is 2458*/ voor periode 1976-2005 is 2.415**/ voor periode 1981-2010 is 2363***)
2.310
1,06*
2.174
1,13*
2.097
1,17*
2.348
1,04*
2.090
1,18*
2.296
1,07*
2.323
1,06*
2.233
1,10*
2.212
1,09**
1.963
1,23**
2.213
1,09**
2.212
1,09**
2.703
0,87***
Elektriciteitsverbruik op de campus Etterbeek voor de periode 1998 tot en met 2010 (voor de academische sector) Jaartal
Elektriciteitsverbruik
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
8.657.092 kWh 8.832.940 kWh 9.063.944 kWh 8.952.029 kWh 9.270.922 kWh 10.489.025 kWh 11.164.497 kWh 11.443.975 KWh 11.672.155 kWh 11.954.102 kWh 12.139.552 kWh 11.921.488 kWh 12.255.779 kWh
Verbruik per m2
Verbruik per persoon
82,8 kWh/m2 84,5 kWh/m2 86,7 kWh/m2 85,7 kWh/m2 88,7 kWh/m2 80,3 kWh/m2 85,5 kWh/m2 87,7 kWh/m2 88,8 kWh/m2 90,9 kWh/m² 91,7 kWh/m² 90,1 kWh/m² 92,6 kWh/m²
960 948 960 924 931 1.031 1.075 1.129 1.131 1.111 1.053 953 993
kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers.
Oppervlakte in m²* 104.505 104.505 104.505 104.505 104.505 130.549 130.549 130.549 131.473 131.473 132.320 132.320 132.320
m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²
Aantal personen 9.016 9.321 9.446 9.693 9.963 10.176 10.388 10.140 10.324 10.764 11.531 12.506 12.343
* de oppervlakte die hier wordt gehanteerd is de bruto-vloeroppervlakte van de gebouwen + ¼ van de oppervlakte van de parkeergebouwen
15
Elektriciteitsverbruik op de campus Jette voor de periode 1998 tot en met 2010 (voor de academische sector) Jaartal
Elektriciteitsverbruik
Verbruik per m2
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
4.852.390 KWh 4.913.030 KWh 4.856.990 KWh 4.811.970 KWh 4.743.285 KWh 4.780.785 kWh 4.935.484 kWh 5.030.040KWh 5.107.175 kWh 5.046.136 kWh 4.904.947 kWh 5.023.330 kWh 5.086.485 kWh
131 133 132 130 129 130 134 136 138 137 133 136 138
kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m² kWh/m² kWh/m² kWh/m² kWh/m² kWh/m² kWh/m²
Verbruik per persoon
Oppervlakte in m²*
Aantal personen
2.506 kWh/pers. 2.445 kWh/pers. 2.324 kWh/pers. 2.370 kWh/pers. 2.319 kWh/pers. 2.489 kWh/pers. 2.593 kWh/pers. 2.779 kWh/pers. 2.871 kWh/pers. 2.857 kWh/pers. 2.556 kWh/pers. 2.552 kWh/pers. 2.690 kWh/pers.
36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889
1.936 2.009 2.090 2.030 2.045 1.921 1.903 1.810 1.779 1.766 1.919 1.894 1.891
m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²
Reëel en verbeterd gasverbruik per m² op campus Etterbeek in GJ/m²
Reëel gasverbruik en warmte WKK per m² op campus Jette in GJ/m²
16
Elektriciteitsverbruik per m² op campus Etterbeek en campus Jette in kWh
3.2. Realisaties in 2010 •
•
•
•
In juli 2010 trad de eerste energiecoördinator van de Vrije Universiteit Brussel, Frank Delattin, in dienst. De energiecoördinator dient het energieverbruik op te volgen en maatregelen voor te stellen om het energieverbruik te doen dalen en energieverspilling tegen te gaan. Het Bestuurscollege van de Vrije Universiteit Brussel besliste op 19 oktober 2010 om over te stappen op groene stroom voor campus Etterbeek vanaf 2011. Dit is een belangrijke stap in de duurzame ontwikkeling van de instelling, vooral dan in combinatie met de nieuwe energiecoördinator die aandacht heeft voor rationeel energiegebruik. In 2010 werd overleg gepleegd met een promotor van windmolenprojecten voor de plaatsing van een grote windturbine op de campus Jette. De promotor had de terreinen van de Vrije Universiteit Brussel geïdentificeerd als een van de weinige plaatsen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest waar een dergelijke grote windturbine zou kunnen worden opgericht. Noch het UZ Brussel, noch de gemeente Jette zijn te vinden voor dit project wegens mogelijke overlast voor de patiënten van het ziekenhuis of overlast voor de buren. Het project gaat niet door. In 2010 ging de Technische Dienst op campus Etterbeek van start met twee testprojecten met LED-verlichting, één voor de verlichting van een gang (gebouw G, niv. 7) en één voor de burelen van de bewaking. Deze LED-verlichting is bijzonder energiezuinig. Met deze pilootprojecten zal ervaring worden opgedaan en kan worden beslist of dit type verlichting ook op andere plaatsen op de campus kan worden toegepast.
3.3. Aandachtspunten •
•
Er is nood aan een strikte opvolging van het energieverbruik op de Vrije Universiteit Brussel. Het verbruik zou maand na maand moeten worden gevolgd en de grote gebruikers zouden moeten worden geïdentificeerd. Er blijft discussie bestaan over het energieverbruik op campus Jette. Het verbruik zou in elk geval eenduidig moeten overeenkomen met maandelijks af te lezen tellergegevens.
17
•
•
• •
Het aandeel in de sterke stijging in het gasverbruik op de campus Etterbeek dat niet te wijten is aan het koude weer dient verder te worden onderzocht en maatregelen dienen te worden genomen om dit gasverbruik te doen dalen. Het steeds toenemende gebruik van elektriciteit, vooral dan op campus Etterbeek en het hoge elektriciteitsverbruik per m² op campus Jette dienen te worden aangepakt. Diensten zouden, minstens deels, verantwoordelijk moeten worden gemaakt voor de hoeveelheid energie die ze gebruiken. Er is nood aan de uitvoering van energie-audits op basis waarvan energiebesparende maatregelen kunnen worden ingevoerd. De nieuwe energiecoördinator kan in de toekomst een belangrijke rol spelen in de realisatie van deze aandachtspunten.
18
4. De afvalproblematiek 4.1. Huidige situatie A. Gevaarlijk en bijzonder afval •
•
•
•
• •
•
In 2010 werd overgeschakeld op de firma van Gansewinkel voor de ophaling van het chemisch afval aan de Vrije Universiteit Brussel. Er werden zes ophalingen georganiseerd, op volgende data: 16/02/2010, 27/04/2010, 15/06/2010, 07/09/2010, 26/10/2010 en 21/12/2010. Op de betreffende data werden telkens de twee campussen bezocht voor de ophaling van het chemisch afval. Al deze ophalingen werden georganiseerd en begeleid door Serge Gillot, medewerker van de Dienst Milieucoördinatie. Op campus Etterbeek werd in 2010 voor 600 kg minder chemisch afval opgehaald dan het jaar voordien. Ook op campus Jette werd in 2010 een goede 900 kg minder chemisch afval afgevoerd. Een verklaring is te vinden in het feit dat de afgelopen jaren heel wat diensten hun opslagplaats van chemicaliën hebben opgeruimd en heel wat oude producten hebben laten afvoeren. Ook voor de afvoer van het “risicohoudend medisch/biologisch afval” werd in 2010 overgeschakeld op de firma van Gansewinkel. Deze firma kwam in 2010 om de twee weken langs op de campus Jette en om de maand op de campus Etterbeek. Enkele laboratoria kozen ervoor hun eigen ophaling te organiseren. Op de campus Etterbeek werd in 2010 iets minder risicohoudend medisch/biologisch afval afgevoerd in vergelijking met het jaar voordien en op de campus Jette iets meer. Voor beide campussen samen werd in 2010 voor 686 kg minder risicohoudend medisch/biologisch afval afgevoerd. Het radioactief afval werd zoals de vorige jaren strikt gescheiden van alle andere afvalstoffen afgevoerd door de Dienst Fysische Controle. Lege inktpatronen, lege batterijen en TL-lampen en andere gasontladingslampen, oude wetenschappelijke toestellen en oude elektrische en elektronische toestellen worden allemaal op milieudeskundige wijze afgevoerd. De Vrije Universiteit Brussel is wettelijk verplicht een afvalregister bij te houden zoals voorzien in het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 30 januari 1997. Het afvalregister wordt bewaard en continu aangevuld op de Dienst Milieucoördinatie.
Hoeveelheden chemisch afval afgevoerd voor de periode 2001- 2010
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Campus Etterbeek 2.697 kg 1.563 kg 2.221 kg 4.736 kg 6.120 kg 8.846 kg 7.028 kg 10.504 kg 7.990 kg 7.390 kg
Campus Jette
Campus Rode
Campus Elishout
Totaal
524 kg 704 kg 1.744 kg 1.434 kg 2.129 kg 2.921 kg 3.160 kg 3.716 kg 3.950 kg 3.072 kg
60 kg 700 kg 2.010 kg 1.747 kg
141 kg
3.281 kg 2.967 kg 6.116 kg 7.917 kg 8.249 kg 11.767 kg 10.188kg 14.220 kg 11.940 kg 10.462 kg
Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten
19
stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet
Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten
stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet
Hoeveelheden risicohoudend medisch/biologisch afval afgevoerd voor de periode 20012010
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Campus Etterbeek 867 kg 782 kg 2.293 kg 3.094 kg 4.119 kg 4.940 kg 4.381 kg 4.809 kg 5.491 kg 4.681 kg
Campus Jette 2.628 kg 3.628 kg 3.751 kg 3.538 kg 4.159 kg 4.205 kg 5.803 kg 5.614 kg 8.061 kg 8.185 kg
Campus Rode 1.089 kg 1.348 kg 661 kg Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten
stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet
Totaal 4.584 kg 5.758 kg 6.705 kg 6.632 kg 8.278 kg 9.145 kg 10.184 kg 10.423 kg 13.552 kg 12.866 kg
Hoeveelheden chemisch afval opgehaald aan de Vrije Universiteit Brussel (in kg)
Hoeveelheden risicohoudend medisch/biologisch afval opgehaald aan de Vrije Universiteit Brussel (in kg)
20
B. Niet-gevaarlijk afval •
•
•
De totale hoeveelheid niet-gevaarlijk afval gaat in dalende lijn op campus Etterbeek sinds 2004. In 2010 werd bijna 100.000 kg minder niet-gevaarlijk afval afgevoerd dan in het topjaar 2004 en 14.000 kg minder dan het jaar voordien. In vergelijking met het jaar voordien werd in 2010 op campus Etterbeek ook bijna 8.000 kg papierafval meer gescheiden ingezameld. Het gaat om 96.120 kg papierafval. Dat is 18% van het totaal niet-gevaarlijk afval. We raken daarbij nog niet aan het topjaar van gescheiden inzameling van papierafval, namelijk 2007, toen 121.770 kg papierafval gescheiden werd ingezameld. Op campus Jette is er sinds twee jaar een sterke stijging in de totaal afgevoerde hoeveelheden niet-gevaarlijk afval. In vergelijking met 2008 werd in 2010 voor 41.530 kg meer niet-gevaarlijk afval afgevoerd. De hoeveelheid afgevoerd groot vuil is op campus Jette de afgelopen jaren sterk gestegen. Er werd ook meer restafval en papierafval afgevoerd.
Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval op de campus Etterbeek
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Restafval
Groot vuil
450.000 480.120 462.220 483.000 420.260 430.100 399.220 416.960 407.300 387.460
60.000 kg 73.360 kg 111.340 kg 66.720 kg 64.120 kg 63.980 kg 49.900 kg 49.760 kg 54.060 kg 51.810 kg
kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg
Papier
Totaal
49.100 kg 84.980 kg 109.820 kg 94.440 kg 121.770 kg 107.140 kg 88.160 kg 96.120 kg
510.000 553.480 622.660 634.700 594.200 588.520 570.890 573.860 549.520 535.390
Aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. totaal kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg
7,9% 13,4% 18,5% 16,0% 21,3% 18,7% 16,0% 18,0%
Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval op de campus Jette
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Restafval
Groot vuil
Papier
Totaal
142.400 157.770 159.390 152.890 178.700 178.900 163.950 146.460 165.050 169.630
4.000 2.920 3.820 1.860 7.380 13.820 22.640
10.988 kg 11.666 kg 5.920 kg 2.120 kg 11.460 kg 14.620 kg 12.300 kg 11.080 kg 13.700 kg 14.180 kg
153.388 173.436 165.310 155.010 193.080 197.340 178.110 164.920 192.570 206.450
kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg
kg
kg kg kg kg kg kg
21
kg kg kg kg kg kg kg kg kg kg
Aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. totaal 7,2% 6,7% 3,6% 1,4% 5,9% 7,4% 6,9% 6,7% 7,1% 6,9%
Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval afgevoerd op campus Etterbeek (in kg)
Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval afgevoerd op campus Jette (in kg)
4.2. Realisaties in 2010 A. Gevaarlijk en bijzonder afval •
•
In 2010 werd de inhoud samengesteld van een nieuwe brochure gericht aan de laboratoria voor de inzameling van het gevaarlijk afval. Er werd een overleg georganiseerd met de dienst Interne en Externe Communicatie m.b.t. de uitgave van de brochure. Dit zal in 2011 worden gerealiseerd onder de vorm van specifieke fiches per op te halen type van gevaarlijk afval. In juni 2010 lanceerde VUB-studente Roos Evenepoel in samenwerking met UCOS en de dienst milieucoördinatie een inzameling van oude gsm-toestellen. Hierbij werd ingespeeld op een campagne van WWF. Inzameldozen werden geplaatst in het studentenrestaurant en het Kultuurkaffee op campus Etterbeek en in de bibliotheek op campus Jette.
22
•
De dienst milieucoördinatie deed in 2010 een onderzoek naar de meest geschikte kuipen voor de inkuiping van recipiënten met gevaarlijke producten. Deze recipiënten dienen namelijk in overeenstemming met de exploitatievoorwaarden in een inkuiping te worden geplaatst. Verschillende kuipen werden besteld en uitgetest en er werd opgezocht uit welk materiaal een kuip best wordt vervaardigd.
B. Niet-gevaarlijk afval •
In 2010 werd een PMD-container geplaatst door de dienst huisvesting bij het studentenhome op campus Jette. Enkele studenten hebben zich vrijwillig erg ingezet om dit project mee in goede banen te leiden. In elke keuken van het studentenhome van campus Jette is nu een blauwe PMD-zak van Net Brussel beschikbaar. Volle zakken worden door de studenten naar de container gebracht.
4.3. Aandachtspunten A. Gevaarlijk en bijzonder afval •
Er dient hernieuwde aandacht te worden besteed aan de sensibilisering van het personeel wat betreft de correcte inzameling van gevaarlijk afval. De correcte inzamelprocedure, de correcte recipiënten en opslag van gevaarlijk afval dienen regelmatig te worden herhaald. Vooral op de campus Etterbeek is er een sterke daling te merken in de afvoer van chemisch afval en dient de aandacht te worden gevestigd op de correcte inzameling van dit type afval. Dit zal gebeuren aan de hand van nieuw ontworpen fiches.
B. Niet-gevaarlijk afval •
•
Hoewel er aan de Vrije Universiteit Brussel heel wat initiatieven worden genomen om afval aan te bieden voor recyclage en hergebruik is dit weinig zichtbaar voor studenten en bezoekers. Een gescheiden inzameling van papier en PMD op publieke plaatsen is nog niet georganiseerd. Hierdoor gaan studenten ervan uit dat op gebied van afvalscheiding niets gebeurt aan de Vrije Universiteit Brussel. Mits een kleine inspanning (het installeren van kleine recyclagecentra op enkele strategisch gekozen plaatsen langs de wandelpaden op de campus) kan de Vrije Universiteit Brussel hier een grote winst behalen wat betreft milieu-imago naar de universitaire gemeenschap, bezoekers en omwonenden. De gescheiden inzameling van PMD-afval wordt nog niet georganiseerd op campus Etterbeek. Op campus Jette verloopt dit nu al drie jaar zonder probleem. De ervaring op campus Jette toont aan dat de inzameling van PMD mogelijk is zonder grote kosten of organisatorische problemen. Bovendien blijkt op campus Jette dat het personeel bereid is een inspanning te doen voor de gescheiden inzameling van het PMD-afval.
23
5. Het waterverbruik en de productie van afvalwater 5.1. Huidige situatie •
• •
•
Op campus Etterbeek werd in 2010 voor 10.430 m³ minder leidingwater verbruikt dan het jaar voordien. In 2009 was er dan ook een bijzondere piek in het verbruik. Ook in 2010 blijft het leidingwaterverbruik hoog (het tweede hoogste verbruik sinds 1998). Ook in 2010 werd veel minder grondwater opgepompt dan normaal wegens een defect aan de pompen. Dit verklaart deels het hoge leidingwaterverbruik. Op campus Jette is er in 2010 een lichte stijging in het leidingwaterverbruik t.o.v. het jaar voordien, maar over de jaren heen is er een dalende trend. Door een defect aan de pompen werd in 2010 op de campus Etterbeek weinig grondwater opgepompt, nog minder dan in 2009 toen er ook reeds problemen waren met de pompen. Op campus Jette is het grondwaterverbruik de laatste 3 jaar relatief stabiel. De Vrije Universiteit Brussel heeft een centraal systeem voor de inzameling van vloeibare chemicaliën. Deze worden in 5- of 25-liter jerrycans verzameld en afgevoerd door een erkende ophaler van gevaarlijk afval voor milieudeskundige verwerking (zie hoofdstuk afvalproblematiek om een idee te krijgen van de afgevoerde hoeveelheden).
Leidingwaterverbruik op de campus Etterbeek (voor de academische sector) voor de periode 1998 – 2010 Leidingwater verbruik in m³
Leidingwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²
Oppervlakte in m² *
Leidingwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 1998 38.502 m³ 0,39 m³/m² 98.361 m² 4,3 m³/pers 1999 52.770 m³ 0,54 m³/m² 98.361 m² 5,7 m³/pers 2000 56.736 m³ 0,58 m³/m² 98.361 m² 6,0 m³/pers 2001 58.859 m³ 0,60 m³/m² 98.361 m² 6,1 m³/pers 2002 56.829 m³ 0,58 m³/m² 98.361 m² 5,7 m³/pers 2003 75.136 m³ 0,60 m³/m² 124.405 m² 7,4 m³/pers 2004 72.031 m³ 0,58 m³/m² 124.405 m² 6,9 m³/pers 2005 62.443 m³ 0,50 m³/m² 124.405 m² 6,1 m³/pers 2006 61.879 m³ 0,50 m³/m² 124.405 m² 6,0 m³/pers 2007 67.835 m³ 0,55 m³/m² 124.405 m² 6,3 m³/pers 2008 69.846 m³ 0,56 m³/m² 125.188 m² 6,1 m³/pers 2009 87.331 m³ 0,70 m³/m² 125.188 m² 7,0 m³/pers 2010 76.900 m³ 0,61 m³/m² 125.188 m² 6,2 m³/pers * de oppervlakte die hier wordt gehanteerd is de bruto-vloeroppervlakte van de gebouwen, overdekte parkings (waar weinig water wordt verbruikt)
24
Aantal personen
9.016 pers 9.321 pers 9.446 pers 9.693 pers 9.963 pers 10.176 pers 10.388 pers 10.140 pers 10.324 pers 10.764 pers 11.531 pers 12.506 pers 12.343 pers exclusief de
Leidingwaterverbruik op de campus Jette (voor de academische sector) voor de periode 1998 – 2010
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Leidingwater verbruik in m³
Leidingwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²
Oppervlakte in m²
15.449 m³ 10.749 m³ 9.732 m³ 9.296 m³ 11.800 m³ 10.163 m³ 10.679 m³ 9.159 m³ 9.278 m³ 10.278 m³ 8.694 m³ 7.796 m³ 8.551 m³
0,42 0,29 0,26 0,25 0,32 0,28 0,29 0,25 0,25 0,28 0,23 0,21 0,23
36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889
m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m²
m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²
Leidingwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 8,0 m³/pers 5,3 m³/pers 4,6 m³/pers 4,6 m³/pers 5,8 m³/pers 5,3 m³/pers 5,6 m³/pers 5,1 m³/pers 5,2 m³/pers 5,8 m³/pers 4,5 m³/pers 4,1 m³/pers 4,5 m³/pers
Aantal personen
1.936 2.009 2.090 2.030 2.045 1.921 1.903 1.810 1.779 1.766 1.919 1.894 1.891
pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers
Hoeveelheid grondwater opgepompt op de campus Etterbeek voor de periode 1998 – 2010 Grondwater verbruik in m³
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
24.702 27.353 31.598 27.813 31.125 23.427 16.618 24.454 23.404 26.744 27.799 9.134 6.584
m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³
Grondwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²
Oppervlakte in m²
0,24 0,26 0,30 0,27 0,30 0,18 0,13 0,19 0,18 0,20 0,21 0,07 0,05
104.505 104.505 104.505 104.505 104.505 130.549 130.549 130.549 131.473 131.473 132.320 132.320 132.320
m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m²
m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²
Grondwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 2,7 m³/pers 2,9 m³/pers 3,3 m³/pers 2,9 m³/pers 3,1 m³/pers 2,3 m³/pers 1,6 m³/pers 2,4 m³/pers 2,3 m³/pers 2,6 m³/pers 2,4 m³/pers 0,7 m³/pers 0,5 m³/pers
Aantal personen
9.016 pers 9.321 pers 9.446 pers 9.693 pers 9.963 pers 10.176 pers 10.388 pers 10.140 pers 10.324 pers 10.764 pers 11.531 pers 12.506 pers 12.343 pers
Hoeveelheid grondwater opgepompt op de campus Jette voor de periode 1998 – 2010
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Grondwater verbruik in m³
Grondwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²
Oppervlakte in m²
13.516 m³ 6.226 m³ 5.216 m³ 4.043 m³ 4.019 m³ 4.279 m³ 3.444 m³ 1.608 m³ 3.825 m³ 3.303 m³ 3.723 m³
0,37 m³/m² 0,17 m³/m² 0,14 m³/m² 0,11 m³/m² 0,11 m³/m² 0,12 m³/m² 0,09 m³/m² 0,04 m³/m² 0,10 m³/m² 0,09 m³/m² 0,1 m³/m²
36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889
25
m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²
Grondwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 6,5 m³/pers 3,1 m³/pers 2,6 m³/pers 2,1 m³/pers 2,1 m³/pers 2,4 m³/pers 1,9 m³/pers 0,9 m³/pers 2,0 m³/pers 1,7 m³/pers 2,0 m³/pers
Aantal personen
2.090 2.030 2.045 1.921 1.903 1.810 1.779 1.766 1.919 1.894 1.891
pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers
Hoeveelheden leidingwater verbruikt per oppervlakte-eenheid in m³/m² voor de Vrije Universiteit Brussel
Hoeveelheid grondwater verbruikt per oppervlakte-eenheid in m³/m² voor de Vrije Universiteit Brussel
5.2. Aandachtspunten •
• • • •
Er zou werk moeten worden gemaakt van een verminderd verbruik van grondwater (beleidsmatig en niet wegens een defect aan de pompen). In plaats van grondwater zou in de toekomst meer regenwater kunnen worden opgevangen en gebruikt. Alle nieuwe gebouwen op de campus Etterbeek dienen verplicht te worden voorzien van regenwateropvang (volgens de milieuvergunning). Er dient een beleid te worden gevoerd om de universitaire gemeenschap bewust te maken van het belang van het spaarzaam omgaan met water. Koelsystemen op basis van niet-gesloten watercircuits kunnen best worden vervangen door andere systemen die minder leidingwaterverslindend zijn. Er moet duidelijker worden gemaakt aan de universitaire gemeenschap uit welke kraantjes drinkbaar water komt en uit welke niet-drinkbaar water.
26
6. De bodemproblematiek 6.1. Huidige situatie •
•
Er werd een historische bodemvervuiling vastgesteld op het terrein “Kop van de Koninklijke Jacht” in het kader van de verkoop van dit terrein. In 2009 werd onderhandeld met het Brussels Instituut voor Milieubeheer (BIM) over de onderzoeken die dienden te gebeuren. De Vrije Universiteit Brussel diende een borgsom te betalen voor de uitvoering van de saneringswerken. In april 2010 keurde het BIM de risicostudie en het bodemsaneringsvoorstel - opgesteld door SGS - goed. De borgsom werd vrijgegeven en het voorstel van bodemsanering werd aanvaard mits naleving van de gangbare administratieve verplichtingen. In het kader van de verkoop van het fitness-centrum Sportopolis aan Health City vereiste het BIM in 2010 dat een bodemonderzoek zou worden uitgevoerd onder de gebouwen van Health City. Er werd gemotiveerd dat het nemen van bodemstalen onder het gebouw niet mogelijk is en deze motivatie werd door de overheid aanvaard. Verder bodemonderzoek was dus niet nodig.
27
7. De geluids- en trillingenproblematiek 7.1. Huidige situatie •
Er werden geen problemen gemeld m.b.t. geluids- of trillingshinder in 2010.
28
8. De mobiliteits- en parkeerproblematiek 8.1. Huidige situatie •
•
•
• •
In 2010 werden 1604 gratis abonnementen op het openbaar vervoer toegekend aan het personeel. Dit zijn er 116 meer dan vorig jaar. De grote meerderheid van het personeel maakte gebruik van de trein. Op een totaal van 2762 personeelsleden, geeft dit een percentage van 58% van de werknemers die pendelen met het openbaar vervoer. In 2003 pendelden 31% van de werknemers met het openbaar vervoer, in 2009 52%. In 2010 was er ook een lichte stijging in het aantal fietsvergoedingen, namelijk 7 meer dan het jaar voordien. Er waren in 2010 120 personen die een fietsvergoeding ontvingen. De dienst milieucoördinatie houdt een databank bij van woon-werkfietsers. Momenteel telt deze databank 311 personeelsleden die geregeld met de fiets het voortraject of het volledige traject naar het werk fietsen. Een databank van studenten wordt momenteel aangelegd. De mobiliteitscoördinator organiseert de regelmatige samenkomst van de werkgroep mobiliteit. In 2010 kwam de werkgroep samen op 12 mei 2010. De mobiliteitscoördinator neemt deel aan de vergaderingen van de fietswerkgroep zowel aan de Vrije Universiteit Brussel als in het UZ Brussel (voor de fietsproblematiek op campus Jette). De samenkomsten van de fietswerkgroep in Etterbeek vielen op 12/04/2010, 15/10/2010, 28/10/2010 en 15/11/2010. Op campus Jette werd deelgenomen aan de fietswerkgroep van UZ Brussel op 28/05/2010.
Aantal regelmatige gebruikers (personeelsleden met een abonnement) van het openbaar vervoer onder de personeelsleden van de Vrije Universiteit Brussel. NMBS 1995 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
702 785 871 903 962 998 1011 1073
MIVB
DE LIJN
+ 170 + 180 287 318 375 369 418 457
+ 15 + 15 32 33 44 48 59 74
TOTAAL + 600 – 700 + 890 + 985 1.190 1.254 1.381 1.415 1.488 1.604
Aantal personeelsleden die gebruik maken van de fietsvergoeding
2006 2007 2008 2009 2010
Personeelsleden die dagelijks fietsen van thuis naar een van de twee campussen 43 45 50 43 NA
Personeelsleden die dagelijks fietsen tussen thuis en een treinstation 66 72 77 70 NA
29
TOTAAL
109 117 127 113 120
8.2. Realisaties in 2010 •
De belangrijkste realisatie in 2010 is het in dienst treden van Rebecca Lefevere als eerste stafmedewerker op de dienst milieucoördinatie. De stafmedewerker zal ongeveer halftijds de functie van “mobiliteitscoördinator” invullen. Hierdoor zullen vanaf 2010 de mobiliteits- en bereikbaarheidsdossiers meer nauwgezet kunnen worden opgevolgd.
•
De Vrije Universiteit Brussel is de eerste universiteit in België om deel te nemen aan Bike to Work. Vanaf 15 februari 2010 kunnen personeelsleden zich inschrijven op de website en punten sparen. Elke dag dat ze fietsen krijgen ze een punt en de verzamelde punten kunnen worden omgeruild voor mooie prijzen. Op deze manier krijgen de fietsende personeelsleden een extra-stimulans voor hun inspanningen.
•
Als onderdeel van Bike to Work konden fietsende personeelsleden van de Vrije Universiteit Brussel ook deelnemen aan de campagne “FridayBikeDay”. Wie op vrijdag met de fiets naar het werk kwam maakte extra kans om mooie prijzen te winnen.
•
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest ging in 2010 verder met het ontwikkelen van een netwerk van gewestelijke fietsroutes door Brussel en vroeg om een van deze routes over de campus Etterbeek te laten lopen. In 2010 had de dienst milieucoördinatie heel wat intern overleg met de gebouwencommissie en ook met de Brusselse overheid over de exacte uitvoering van deze route.
•
In 2010 ging de Brusselse overheid van start met het leenfietsensysteem “Villo”. Aan het station van Etterbeek en op het kruispunt van de Generaal Jacqueslaan en de Waversesteenweg werden uitleenpunten ingericht. Ook de universitaire gemeenschap kan hier uiteraard gebruik van maken voor duurzame verplaatsingen in de stad.
•
Begin augustus 2010 werd een Facebookgroep in het leven geroepen om carpoolers aan de Vrije Universiteit Brussel met elkaar te linken. Tot nu toe kon helaas nog geen carpoolteam worden gecreëerd. Naast het informeren van potentiële carpoolers is het een eerste ontwikkeling om carpoolen bij de universitaire gemeenschap te promoten en zo de parkeerdruk op beide campussen te verlagen. In 2011 wordt extra aandacht besteed aan het thema carpoolen.
30
•
In september 2010 deed de Vrije Universiteit Brussel mee aan de Week van de Vervoering. Zo was er een controle van de bandenspanning van de auto’s, konden personeelsleden gedurende een week een plooifiets ontlenen; maakten personeelsleden die regelmatig te voet naar het werk komen kans op een nieuw paar schoenen en er werd een carwash georganiseerd voor auto’s die gebruikt worden als carpoolvoertuig. Fietsers werden uitgenodigd op een lunch, personen die een dag hun auto lieten staan kregen gratis openbaar vervoer. Op campus Jette konden personeelsleden voor één dag gebruik maken van een exclusieve pendelbus tussen station Jette en het UZ Brussel.
31
•
Op 17 september 2010 huldigde Minister Brigitte Grouwels de nieuwe fietsdoorsteek in tussen de Generaal Jacqueslaan en Nieuwelaan. Fietsers die vroeger van de universitaire campus van de Vrije Universiteit Brussel naar de Nieuwelaan wilden rijden, moesten een heuse beproeving doorstaan: via de Generaal Jacqueslaan, over de Kroonlaan en tot slot via het station van Etterbeek. Met de aanleg van de fietsdoorsteek ter hoogte van de Generaal Jacqueslaan en de Nieuwelaan is daar verandering in gekomen. Voortaan beschikken fietsers over een ononderbroken route: vanaf Stokkel tot aan het Blyckaertsplein. Hierdoor is de fietsverbinding tussen Etterbeek en Brussel Centrum bijna volledig.
•
Op 6 en 7 oktober 2010 was de mobiliteitscoördinator vertegenwoordigd op de kick-off met een stand rond (duurzame) mobiliteit. Zo werd de mobiliteitscoördinator en de dienst milieucoördinatie beter bekend bij studenten en kreeg de administratie ook een beter zicht op de wensen van de studenten.
32
•
De Vrije Universiteit Brussel, Cambio en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werkten aan een pilootproject rond carsharing met elektrische auto’s. In 2010 hadden verschillende gesprekken plaats, maar het project raakte niet in een operationele fase. Het project wordt voor de Vrije Universiteit Brussel opgevolgd door Prof. Dr. Joeri Van Mierlo van de dienst elektrotechniek en energietechniek. Door een gebrek aan subsidies in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werd beslist om van start te gaan met de e-Cambio in Vlaanderen. Prof. Dr. Joeri Van Mierlo blijft bij dit project betrokken.
•
In december 2010 communiceerde de mobiliteitscoördinator naar het personeel m.b.t. de Brusselse regelgeving rond de pollutiepieken. Wintertoestanden kunnen leiden tot een piek in de vervuiling met fijn stof in Brussel, in het bijzonder door het wegverkeer. Van november tot eind maart kan de overheid maatregelen uitvaardigen bij een piek in de vervuiling. Waar in Vlaanderen enkel snelheidsbeperkingen gelden, zit er in Brussel niets anders op dan vanaf een bepaalde concentratie het autoverkeer aan banden te leggen (dit wordt om de 2 à 3 jaar verwacht). Dit kan er toe leiden dat het personeel en de studenten van de Vrije Universiteit Brussel in bepaalde gevallen niet met de wagen naar de campussen zullen kunnen komen. Bussen, metro’s en trams blijven rijden, met een groter aanbod. De universitaire gemeenschap werd op de hoogte gebracht met een informatiecampagne. Voor sommige personeelsleden werd een uitzondering bekomen bij het gemeentebestuur van Elsene omdat deze personen onder alle omstandigheden de universiteit met de wagen moeten kunnen bereiken. Andere personen werden aangemoedigd om zich in te schrijven op een sms-dienst die hen op de hoogte houdt van een pollutiepiek.
8.3. Aandachtspunten •
•
•
De verbetering van de bereikbaarheid van de campussen met het openbaar vervoer moet een belangrijk aandachtspunt zijn voor de Vrije Universiteit Brussel. De campus Jette blijft erg moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer en in de loop der jaren schafte de NMBS steeds meer treinen naar station Etterbeek af. Zowel voor studenten als personeel (en op de campus Jette ook voor patiënten en bezoekers van het UZ Brussel) is een vlotte toegankelijkheid met het openbaar vervoer heel belangrijk. Er is de komende jaren dan ook een belangrijke taak weggelegd voor de mobiliteitscoördinator. Uit een studie van de vakgroep MOSI-T blijkt dat de bereikbaarheid de belangrijkste reden is voor studenten om al dan niet voor de universiteit te kiezen. Een keuze voor een goede ontsluiting en een goede communicatie hier rond is een strategische keuze. In 2011 dient de driejaarlijkse federale mobiliteitsenquête uitgevoerd te worden en komt er een update van het bedrijfsvervoersplan. Naast het in kaart brengen van de modale verdeling bij personeel en werknemers dienen ook data verzameld om een efficiënt mobiliteitsbeleid toe te laten op maat van de universitaire gemeenschap.
33
9. Het papierverbruik 9.1. Huidige situatie • • • • • •
Het verbruik van het niet-gerecycleerd papier gaat in 2010 verder in dalende lijn. Ook het gebruik van kringlooppapier gaat sinds twee jaar in dalende lijn. Het gebruik van het witte, niet gerecycleerde extra strong papier kent in 2010 een belangrijke terugval. Het verbruik is op één jaar tijd meer dan gehalveerd. In totaal wordt sinds 2005 elk jaar minder papier verbruikt. Ook in 2010 werden weer iets meer dan 1,3 miljoen vellen minder gebruikt dan het jaar voordien. Over een periode van tien jaar tijd verbruikt de Vrije Universiteit Brussel bijna 7 miljoen vellen papier per jaar minder. Ook het aantal vellen papier verbruikt per lid van de universitaire gemeenschap blijft sinds 2005 in dalende lijn gaan.
Hoeveelheden fotokopiepapier verbruikt voor de periode 2001-2010 (Aankoopdienst – Centraal Magazijn) Wit, niet gerecycleerd papier
Kringlooppapier
Extra strong papier
(aantal vellen)
(aantal ton)
(aantal vellen)
(aantal ton)
2001
18.000.000
90
231.000
2002
14.458.000
72,29
2003
13.990.000
2004
Totaal
(aantal vellen)
(aantal ton)
2,555
18.231.000
92,555
721.000
3,605
15.179.000
75,895
69,95
939.000
4,695
14.929.000
74,645
13.725.000
68,62
1.399.000
6,995
323.000
1,61
15.447.000
77,23
2005
13.823.000
69,12
1.432.000
7,160
811.000
4,05
16.066.000
80,33
2006
12.485.000
62,43
1.510.000
7,550
720.000
3,60
14.715.000
73,58
2007
11.074.000
55,37
1.628.000
8,140
1.048.000
5,24
13.750.000
68,75
2008
10.234.000
51,17
1.953.000
9,760
1.374.000
6,87
13.561.000
67,80
2009
9.641.000
48,21
1.503.000
7,515
1.465.000
7,33
12.609.000
63,05
2010
9.255.248
46,28
1.404.000
7,020
634.000
3,17
11.293.248
56,47
34
(aantal vellen)
(aantal ton)
Cijfers van het aantal vellen papier (aangekocht bij de Aankoopdienst) verbruikt per lid van de universitaire gemeenschap Hoeveelheid papier (aankoopdienst) verbruikt per persoon 2001
1.555
2002
1.264
2003
1.234
2004
1.257
2005
1.344
2006
1.216
2007
1.097
2008
1.008
2009
876
2010
793
Hoeveelheden fotokopiepapier verbruikt voor de periode 2001-2010 aan de Vrije Universiteit Brussel (Aankoopdienst – Centraal Magazijn)
35
Aantal vellen papier (aangekocht bij de Aankoopdienst) verbruikt per lid van de universitaire gemeenschap
9.2. Realisaties in 2010 •
•
In 2010 deed Rebecca Lefevere een onderzoek naar de verschillende soorten kringlooppapier op de markt. Ze selecteerde een hoogwaardige papiersoort die het Blauwe Engellabel heeft, een standaard witheidsgraad, goede doorloopeigenschappen, weinig stofvorming en toch bestaat uit 100% gerecycleerde vezels. Deze papiersoort kan in de toekomst mogelijk zowel het niet-gerecycleerde als het gerecycleerde papier vervangen dat vandaag wordt gebruikt. Dit zou een grote milieuwinst betekenen. In 2011 zal een concreet voorstel worden ingediend. Tijdens de eindejaarsperiode van 2010 werden de wensen van de Vrije Universiteit Brussel voor het eerst overgemaakt via een digitale nieuwjaarskaart. Er werden geen nieuwjaarskaarten meer gedrukt. Op deze manier werden zowel drukkosten als papier en inkt uitgespaard.
9.3. Aandachtspunten •
•
De huisstijl van de Vrije Universiteit Brussel vereist het gebruik van wit, extra strong papier. De universiteit kan zijn milieu-impact verkleinen door een kwaliteitvol kringlooppapier in de plaats te stellen. In 2011 kan de Vrije Universiteit Brussel de beslissing nemen om volledig over te schakelen op een kwaliteitvolle en 100% gerecycleerde papiersoort.
36
10. De groene ruimten en biodiversiteit 10.1. Huidige situatie • •
•
De campussen van de Vrije Universiteit Brussel maken deel uit van het groene netwerk van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In de Oude Hoogstamboomgaard op campus Jette loopt het project NatureWorks, een samenwerking tussen de dienst milieucoördinatie en de Jeugdbond voor Natuur en Milieu. Het is de bedoeling van het project om duurzame ontwikkeling in de praktijk te brengen en om deze biologisch waardevolle boomgaard te onderhouden en beschermen. Er hebben regelmatig activiteiten plaats voor specifieke doelgroepen. Op de campus Jette is het uitbreidingsgebied dat momenteel niet wordt gebruikt door de universiteit beheerd door de gemeente Jette als site van 142 volkstuintjes. Er is ook een perceel in het beheer van het landbouwbedrijf gevestigd in Ganshoren. Hierop wordt meestal maïs verbouwd.
10.2. Realisaties in 2010 •
•
•
•
Op 4 februari 2010 ging de gemeente Jette en de Vrije Universiteit Brussel/UZ Brussel over tot het tekenen van een overeenkomst voor de volkstuintjes gelegen op de campus Jette. De Vrije Universiteit Brussel gaat ermee akkoord dat de volkstuintjes de komende 20 jaar verder worden uitgebaat op het uitbreidingsgebied van de campus. In 2010 zorgde de milieucoördinator voor de begeleiding van twee stagiairs van de opleiding agogiek van de Vrije Universiteit Brussel. Helena De Greef deed haar stage in het academiejaar 2009-2010 en Laure Daniels in het academiejaar 20102011. Beide stagiairs werkten rond het boomgaardproject op campus Jette. De Jeugdbond voor Natuur en Milieu zorgde in 2010 voor een nieuwe dynamiek door een samenwerking te organiseren met Sophie van de groep 'BIENMANGEURS'. Deze groep bestaat uit een 30-tal bewuste Brusselse gezinnen die hun eigen groentepakketten maken, milieubewust leven en werken rond stadslandbouw. In 2010 hadden heel wat activiteiten plaats in de Oude Hoogstamboomgaard van de Vrije Universiteit Brussel. Hieronder een overzicht. Elke maandag
De stagiairs organiseerden tijdens hun stageperiode elke maandagnamiddag een activiteit voor de patiënten van de kinderpsychiatrie in de boomgaard
Elke woensdag
De stagiairs organiseerden tijdens hun stageperiode elke woensdagnamiddag een activiteit voor de leerlingen in opvang van de Poelbosschool
11/02/2010
bezoek leerlingen 2e jaar secundair onderwijs van het Jan van Ruusbroekcollege, een school te Laken. Ze bezochten de boomgaard en kregen informatie van Erik Meerschaut en organisatorische ondersteuning van Helena De Greef
37
•
•
04/07/2010
Maaidag van de Jeugdbond voor Natuur en Milieu
01-03/10/2010
Confituurweekend in de boomgaard door de Jeugdbond voor Natuur en Milieu
10/2010
Opendeurdagen met de Bienmangeurs
In het kader van Ecocampus werd in 2010 gewerkt aan het Ecocampuskrakproject “Campus in ’t Groen”. Studenten biologie gingen in samenwerking met hun assistenten en professoren aan de slag om meer natuurlijk groen te introduceren op campus Etterbeek. Er werd overeengekomen met de technische dienst om bepaalde delen van de grasvelden minder intensief te maaien. Er werd een workshop nestkastjes knutselen georganiseerd voor studenten op 22 april 2010. Nieuw in 2010 was de opening van de “Participatieve tuinen van de gemeente Etterbeek” tussen de appartementsgebouwen en de spoorweg aan de Nieuwelaan in Etterbeek. Dit project van de gemeente loopt ook achter de studentenhomes op de Nieuwelaan. De Vrije Universiteit Brussel neemt deel aan dit project door infrastructuur (lokalen) ter beschikking te stellen. De studenten die op kot zitten in het gebouw aan de Nieuwelaan mogen ook deelnemen aan de activiteiten in deze gemeenschapstuinen. Een eerste opendeurdag vond plaats op zondag 5 september 2010.
10.3. Aandachtspunten •
•
•
Het feit dat heel wat bijzondere planten en dieren hun weg vinden naar de campussen van de Vrije Universiteit Brussel vraagt onze aandacht. De universiteit kan met een doordacht beleid bijdragen tot de biodiversiteit in de stad. Er dient verder te worden gewerkt aan een groenbeleid waarbij zowel de veiligheid van de campusgebruikers, de uitstraling van de campus, als het natuurbeheer aandacht krijgen. Nu de Vrije Universiteit Brussel een overeenkomst heeft gesloten met de gemeente Jette rond de groene zone (uitbreidingsgebied) op campus Jette en de zone zal worden gevrijwaard voor de komende 20 jaar, kunnen de partners in 2011 van start gaan met het uitwerken en opbouwen van een project van verfraaiing van de volkstuintjes, de aanleg van een educatief wandelpad, het beheer van de randen van het domein met het Laarbeekbos, het onderzoeken van de mogelijke aanleg van een nieuwe boomgaard, de omvorming van de tijdelijke parking tot speelweide, e.d. Dit project zal worden vorm gegeven door een samenwerking van de Vrije Universiteit Brussel en het UZ Brussel met de gemeente Jette, het Brussels Instituut voor Milieubeheer, de Brusselse minister van leefmilieu, het comité van de volkstuinders, de Jeugdbond voor Natuur en Milieu, Natuurpunt, e.d.
38
11. De bioveiligheidsproblematiek 11.1. Huidige situatie • • •
•
•
De bioveiligheidsproblematiek werd in 2010 verder behartigd door de bioveiligheidsverantwoordelijke Walter Kempenaers. In 2010 bestonden op campus Etterbeek 15 activiteiten die een bioveiligheidstoelating hebben en die actief zijn, op campus Jette zijn er dat 16. De geldende bioveiligheidsvergunningen en de ermee geassocieerde lokalen, hun plattegronden, en de inventaris van laminar flowkasten (LAF-kasten) werden in 2010 continu geactualiseerd. Het bioveiligheidscomité werd samengeroepen op campus Jette op 27/05/2010 en 18/10/2010 en op campus Etterbeek op 01/06/2010. Thema’s die aan bod kwamen waren onder meer: advies over nieuwe activiteiten; validatie LAFkasten; organisatie informatie-sessies; inperkingsniveau animalarium; bioveiligheidsaudit in de L2+ zone; afvoer biologisch besmet afval als RMA; informatie over arbeidsongeval. De bioveiligheidsverantwoordelijke nam in 2010 verder deel aan de vergaderingen van de commissie Ethisch Proefdierengebruik (als observator). Doel is om, indien nodig, ook onderzoekers die gebruik maken van proefdieren te wijzen op hun verplichting inzake de bioveiligheidswetgeving.
11.2. Realisaties in 2010 •
•
•
•
Wegens tijdsgebrek werden in 2010 geen “complete” interne audits georganiseerd die alle bioveiligheidsaspecten omvatten. In plaats daarvan werden meer thematische bezoeken aan labo’s gebracht, bijvoorbeeld rond correcte aanduidingen op deuren, diepvriezers en incubatieapparatuur; of rond afvalverwijdering. Deze bezoeken werden dan onmiddellijk opgevolgd door een correctie van de aangetroffen afwijkingen. Het programma (opgestart in 2007) voor opleiding in bioveiligheid, bestemd voor de nieuwe medewerkers van de vergunningplichtige labo’s, werd in 2010 voortgezet. Bij het begin van elke semester wordt op beide campussen telkens een infosessie georganiseerd. Nieuw is dat vanaf afgelopen jaar deze sessies nog uitsluitend in het Engels worden gegeven. In 2010 waren er in het totaal 66 deelnemers. De presentatie werd verder uitgewerkt en voorzien van videoclips, met het oog op een zo praktijkgericht mogelijke training die de cursisten in het labo onmiddellijk kunnen toepassen. Ook kregen de deelnemers een infoblad mee waarop de meest gebruikelijke inperkingsmaatregelen overzichtelijk staan weergegeven, en konden ze een exemplaar van de VIB-brochure “Biosafety in the Laboratory” aanvragen. Er werden in 2010 ook enkele specifieke lessen “Bioveiligheid” georganiseerd in het kader van de opleiding Proefdierkunde en de introductiesessie voor de Doctoral School (Jette), de “Industriële seminaries” 2e Master Bio-ingenieur en het Internationaal Programma Moleculaire Biologie (beide campus Etterbeek). De controle van de microbiologische veiligheidskasten verliep in 2010 volgens een andere systematiek. De “biohazard”-kasten (type II) werden gecontroleerd volgens de specificaties van de EN 12469 om ze te valideren voor werkzaamheden met inperkingsplichtig biologisch materiaal, met als deelaspecten: bescherming van het biologisch materiaal (in de kast); bescherming van de operator; bescherming van de omgeving. Kasten die op zicht niet aan deze specificaties konden voldoen, alsook overblijvende horizontale flowkasten, werden enkel getest
39
•
op steriliteit in de werkruimte m.b.v. een deeltjesteller. Ze kunnen hoogstens vrijgegeven worden voor werk met volstrekt onschadelijke micro-organismen. In 2010 werden op de campus Etterbeek 18 biohazard-flowkasten gecontroleerd, op de campus Jette werden 37 kasten gevalideerd. In tegenstelling met de vorige jaren werden nu ook de onderhoudswerkzaamheden gecoördineerd door de bioveiligheidsverantwoordelijke, naast de validaties. In 2010 vond een bioveiligheidsincident plaats (een prikincident met een werknemer) wat vragen deed rijzen over de huidige praktijk van veilig werken in de laboratoria van de Vrije Universiteit Brussel. Er werden verschillende vergaderingen georganiseerd tussen het management van het betrokken laboratorium en de bioveiligheidsverantwoordelijke van de Vrije Universiteit Brussel. Samen met de milieucoördinator werd ook een presentatie gegeven aan alle personeelsleden van het betrokken laboratorium rond goede laboratoriumpraktijken en het beheer van gevaarlijk afval. Er werden ook schriftelijke veiligheidsmaatregelen opgesteld, met duidelijke afbakening van bevoegdheden, die door alle medewerkers dienden te worden gelezen en ondertekend; er werd ook een intensief programma van bioveiligheidsaudits opgesteld voor het betreffende laboratorium.
11.3. Aandachtspunten •
• • •
•
•
Er zou in 2011 moeten worden gewerkt aan een standaardprocedure voor het uitvoeren van bioveiligheidsaudits per onderwerp voor zes specifieke onderwerpen. In 2011 dient een aanpasbare vragenlijst te worden opgesteld op basis waarvan veranderende risicofactoren kunnen worden opgespoord. In 2011 dienen de minimumeisen voor de inventarisatie van biologisch materiaal te worden vastgelegd. In 2011 zal een proefproject worden gevoerd m.b.t. de relatie tussen bioveiligheid, milieuzorg en kwaliteitszorg naar aanleiding van een werkongeval met infectieus agens aan de hand van presentaties, interactie met de onderzoekers en audits. Er dient te worden gewerkt aan het ontwerpen van een nieuw etiket voor de biohazard flowkasten, dat de gebruikers van deze kasten duidelijker informeert over het resultaat van de controles die op de kasten werden uitgevoerd. In 2011 wordt het etiket opgemaakt. In 2011 zal nauwer worden samengewerkt met het UZ Brussel wat betreft bioveiligheid. Walter Kempenaers zal in de toekomst ook de rol opnemen van bioveiligheidsverantwoordelijke voor het UZ Brussel.
40
12. De asbestproblematiek 12.1. Huidige situatie • •
•
• • •
In sommige gebouwen van de Vrije Universiteit Brussel is asbest aanwezig. In vele gevallen gaat het om hechtgebonden asbest in ventilatiekanalen. Zolang hieraan niet wordt geraakt bestaat er geen gevaar, aangezien het asbest gebonden is aan cement. Enkel wanneer aan de ventilatiekanalen wordt gewerkt dienen nauwgezet de nodige voorzorgsmaatregelen te worden gevolgd. Op enkele plaatsen is ook asbest aanwezig die niet hechtgebonden is, bijvoorbeeld in asbestkoord, asbestkarton, asbesthoudende plaaster, asbesthoudende verf of asbesthoudend mastiek. In deze gevallen kunnen de asbestvezels mogelijk gemakkelijker vrijkomen. Het gaat hier voornamelijk om punctuele problemen in technische ruimten. Hechtgebonden asbest blijft ter plaatse en wordt verwijderd bij werken en renovatie. Niet-hechtgebonden asbest wordt in elk geval verwijderd. De Vrije Universiteit Brussel heeft een interne procedure voor de opvolging van alle asbestdossiers. Alle werken waarbij moet worden geraakt aan asbest worden besproken in het Comité Preventie en Bescherming.
12.2. Realisaties in 2010 •
• •
In 2010 werd de firma ASPER aangesteld voor de projectbegeleiding van de asbestsanering op campus Etterbeek. Dit maakt de opvolging mogelijk van de initiatieven die moeten worden genomen in het kader van de asbestinventaris en het asbestbeheersprogramma dat in 2009 werd opgemaakt. ASPER maakte in 2010 een nieuwe asbestinventaris voor campus Etterbeek. Er werd door ASPER een bestek opgemaakt voor het dringende beheer van asbest op 19 plaatsen op campus Etterbeek.
12.3. Aandachtspunten • •
In 2011 zal een erkende firma worden aangesteld voor de behandeling van 19 punten waar zich een asbestprobleem voordoet op campus Etterbeek. Ook voor de campus Jette zou een gedetailleerde asbestinventaris moeten worden opgemaakt.
41
13. De koelinstallaties 13.1. Huidige situatie •
•
•
•
• •
Eind 2010 werden aan de Vrije Universiteit Brussel 218 gekoelde lokalen geïdentificeerd, waarvan 118 op campus Etterbeek, 93 op campus Jette, 5 in Triomflaan 43, één op de Nieuwelaan en één op Pleinlaan 5. In 2010 bleek dat nog een milieuvergunning dient te worden aangevraagd voor alle koelinstallaties met meer dan 2 kg koelvloeistoffen die behoren tot de gefluoreerde broeikasgassen. Tot nu toe zijn enkel de koelinstallaties vergund met een vermogen hoger dan 10 kW. In de praktijk betekent dit dat 50 koelinstallaties correct vergund zijn, voor 70 installaties moet een regularisatie worden aangevraagd van de milieuvergunning en voor 94 installaties ontbreekt nog informatie om een juiste uitspraak te kunnen doen. Op de campus Etterbeek worden de koelinstallaties onderhouden door de geregistreerde koeltechnische firma’s Axima en ABN (voor het restaurant) en op de campus Jette door de geregistreerde koeltechnische firma LKM Maintenance. Met deze firma’s was er in 2010 regelmatig contact om alle nodige technische informatie te bekomen voor de inventaris van koelinstallaties. De Vrije Universiteit Brussel heeft kennis genomen van de nieuwe exploitatievoorwaarden voor koelinstallaties vanaf 1 januari 2010. Het is verboden HCFK's te gebruiken als koelvloeistof voor onderhouds- en herstelwerkzaamheden; enkel de gerecycleerde of geregenereerde HCFK's worden tot 31 december 2014 voor deze ingrepen nog toegestaan.
13.2. Aandachtspunten •
• •
In 2011 dient de inventaris met koelinstallaties van de Vrije Universiteit Brussel verder te worden aangevuld. Daarvoor zal worden samengewerkt met de technische dienst en met de geregistreerde koeltechnische bedrijven die het onderhoud van de koelinstallaties op zich nemen. In 2011 dienen milieuvergunningen te worden aangevraagd voor de koelinstallaties waarvoor de vergunning nog ontbreekt. 21 koelinstallaties op de Vrije Universiteit Brussel zijn nog voorzien van de koelvloeistof R22 dat vanaf 2015 niet meer mag worden gebruikt. De Verordening (EG) Nr. 2037/2000 van het Europees Parlement en de Raad van 29 juni 2000 betreffende de ozonlaag afbrekende stoffen stelt dat vanaf 01/01/2010 het gebruik van nieuw geproduceerde HCFK’s voor onderhoud verboden is en dat vanaf 01/01/2015 alle HCFK’s verboden zijn.
42
14. De initiatieven van de universiteit rond milieuzorg en duurzame ontwikkeling 14.1. Huidige situatie •
• • •
•
De Vrije Universiteit Brussel vraagt de universitaire gemeenschap om actief deel te nemen aan initiatieven voor milieuzorg en duurzame ontwikkeling. Daartoe werden EcoTeams in het leven geroepen en werd een netwerk van Ecollega’s opgericht. Het EcoTeam Etterbeek kwam in 2010 samen tijdens zes bijeenkomsten op 26/01/2010, 02/03/2010, 20/04/2010, 08/06/2010, 14/09/2010, 24/11/2010. Het EcoTeam Jette kwam in 2010 samen tijdens zes bijeenkomsten op 11/01/2010, 29/03/2010, 20/05/2010, 01/07/2010, 20/08/2010, 05/11/2010. Heel wat diensten van de Vrije Universiteit Brussel nemen zelf initiatief voor een meer duurzame en milieuvriendelijke werking. Bijvoorbeeld het Institute for European Studies, de Dienst Restaurant en het Centrum voor Studie en Begeleiding zijn reeds jaren voortrekkers op dit vlak. In 2010 bleef ook het Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (UCOS) zich actief inzetten voor duurzame ontwikkeling op de campus met allerlei activiteiten zoals debatavonden, workshops, filmavonden, informatieverspreiding e.d. over bijvoorbeeld de klimaatsproblematiek, duurzame ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking.
14.2. Realisaties in 2010 A. Duurzame Ontwikkeling •
In 2010 organiseerden Marleen Wynants en Sara Engelen van Crosstalks op vraag van rector Paul De Knop een “community building project” rond duurzame ontwikkeling op de Vrije Universiteit Brussel. Op basis van een tiental workshops en verschillende vergaderingen van de Taskforce Duurzaamheid werd een voorstel van visie voor duurzame ontwikkeling voor de Vrije Universiteit Brussel voorgelegd aan de rector in augustus 2010. Op basis daarvan besliste de rector een Stuurgroep Duurzame Ontwikkeling in het leven te roepen. Deze stuurgroep wordt voorgezeten door vice-rector studentenbeleid Prof. Hélène Casman en kwam voor het eerst samen op 15 oktober 2010.
B. EcoTeams •
De Vrije Universiteit Brussel nam op 12 februari 2010 deel aan de Dikke Truiendag met een actie rond de verlichting onder de titel "Heb je het licht gezien?". Het was een activiteit van het EcoTeam Etterbeek in samenwerking met Ecocampus en de dienst milieucoördinatie. Er werd een webpagina ontwikkeld met tips om energie-efficient om te gaan met de verlichting. Personeel en studenten
43
•
werden aangemoedigd om deel te nemen. Ze werden opgeroepen om te melden waar er regelmatig lichten blijven branden wanneer dit niet nodig is, te spotten waar nog gloeilampen hangen en te laten weten waar het steeds te licht of te donker is of suggesties te doen voor meer energie-efficiente verlichting. Het EcoTeam Etterbeek, de dienst milieucoördinatie, de dienst facility management en de dienst restaurants spande zich in 2010 in voor het verduurzamen van de personeelsbarbeque die plaatsvond op 24 juni 2010: de diensten die deelnamen aan de personeelsbarbeque werden aangemoedigd om (fair)wijn, fruitsappen en versnaperingen te bestellen bij de Wereldwinkel. De diensten werden ook opgeroepen om hun afval te verminderen: er werd een alternatief aangeboden op plastic bordjes en plastic bestek. De dienst restaurant voorzag de levering ter plaatse, de ophaling en afwas nadien van herbruikbare borden, glazen en bestek tegen een kleine kostprijs. Diensten werden ook aangemoedigd om te kiezen voor dranken in statiegeldflessen. Wie toch wegwerpglas had, werd verwezen naar de glascontainer. Ook vegetariërs werden verwend op de personeelsbarbeque: een volledig vegetarisch pakket kon worden besteld. Logistiek en Evenementen koos ook voor briketten op basis van kokosschalen, waardoor geen bomen hoeven te sneuvelen voor de barbecue. Ook werd Poverello, een hulporganisatie in Brussel, gecontacteerd om de overschotten te kunnen gebruiken in hun keuken. Ze konden nog voor 20 mensen koken met wat aan de Vrije Universiteit Brussel teveel werd aangekocht voor de barbecue.
C. Ecocampus •
•
•
•
Het Ecocampusproject werd in 2010 verder opgevolgd door de dienst milieucoördinatie. Er vond heel wat overleg plaats met Vlaamse overheid over het projectverloop. In de zomer van 2010 had een wissel plaats van ecocampusbegeleider. De nieuwe begeleider werd vanaf september 2010 Simone Heinen en we namen afscheid van Els Van Bruystegem. In 2009 werden aan de Universitaire Associatie Brussel in nauwe samenwerking met Ecocampus de “Ecocampuskrak”-projecten gelanceerd. De studenten van de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmus Hogeschool Brussel werden opgeroepen om projectvoorstellen in te dienen. Voor elk van de geselecteerde projecten werd begeleiding en een budget van 2000 EUR voorzien. De studenten van de vijf geselecteerde projecten die actief deelnamen kregen op 6 oktober 2010 een “Akte van Ecocampusverdienste” tijdens een plechtige uitreiking. Deze plechtige uitreiking werd gevolgd door een show van de Low Impact Man, Steven Vromman. Er werd in 2010 gezocht naar samenwerking tussen het project Ecocampus van de Vlaamse overheid en het project Schone campus van de Vrije Universiteit Brussel. Het project Schone campus heeft tot doel de campus Etterbeek meer aantrekkelijk te maken voor bezoekers en studenten. Samen met ecocampusbeleider Els Van Bruystegem en facility manager Patrick Steen werd nagedacht over de mogelijkheden om het project Schone campus ook een ecologische inslag te geven. Zo werd o.a. geadviseerd om een pilootproject te starten m.b.t. LEDstraatverlichting en verlichting op zonne-energie op de campus. Van 19 tot 23 april 2010 organiseerde Ecocampus een week rond duurzame voeding onder de naam “Expo Eigen Kweek”. De hele week serveerde het resto duurzame maaltijden. Dagelijks stonden twee veggieschotels op het menu en op Donderdag veggiedag waren er maar liefst 5 veggieschotels! Het resto schonk ook aandacht aan biologische ingrediënten. De Oxfam Wereldwinkel van de Vrije Universiteit Brussel organiseerde die week bovendien een heuse feestweek. Studenten konden ook deelnemen aan een wedstrijd en een “Kok op kot” winnen, iemand die exclusief heerlijk duurzaam kwam koken op kot. Professor Jean-Paul Van Bendegem en algemeen directeur Jim Van Leemput openden de Expo Eigen Kweek, een tentoonstelling over duurzame voeding, met een kickerwedstrijd. UCOS organiseerde een avond met film en debat rond duurzame voeding.
44
45
D. Project Duurzame voeding • •
•
•
•
Naast de Expo Eigen Kweek besteedde ook de dienst milieucoördinatie en de dienst restaurant bijzondere aandacht aan duurzame voeding. In 2010 ging de dienst milieucoördinatie over tot het aanbieden van biologische fruitmanden (afkomstig van Den Diepen Boomgaard) aan de diensten van de Vrije Universiteit Brussel. Een tiental diensten gingen in op het aanbod. Op 26 april 2010 werd Philippe Merckx, diensthoofd van de dienst restaurants in de bloemen gezet voor zijn grote inspanningen om de studentenrestaurants van de Vrije Universiteit Brussel meer duurzaam te maken.
Het studentenrestaurant op campus Etterbeek nam in oktober 2010 ook deel aan de Fair Trade Week door een Fair Trade-maaltijd aan te bieden. Tijdens deze week werden ook alle Oxfam Wereldwinkels en het concept ‘eerlijke handel’ in de kijker gezet. De dienst restaurants ging in 2010 als eerste dienst van de Vrije Universiteit Brussel over tot het opmaken van een charter rond duurzame ontwikkeling, in het geval van de studentenrestaurants ligt de focus op duurzame voeding. De Vrije Universiteit Brussel is zo de eerste universiteit in het land die een warme veganistische groentenbar voorziet voor studenten, personeel en bezoekers. Kraantjeswater, Fair Trade koffie en sapjes worden gepromoot, er wordt ingezet op een internationale keuken en bedreigde diersoorten komen niet meer voor op
46
het menu. Er wordt aandacht besteed aan de productie van minder afval en in de toekomst zullen de daken, muren, ramen en deuren van het studentenrestaurant op campus Etterbeek beter worden geïsoleerd zodat er minder warmte verloren gaat.
47
E. Initiatieven van specifieke diensten •
•
•
•
Het Institute for European Studies (IES) ging in 2010 verder met haar milieuzorgproject voor het instituut. Er werden maandelijks nieuwsbrieven rond specifieke milieuthema’s rondgestuurd naar alle personeelsleden van het instituut en een “greening committee” werd opgericht. Het IES organiseerde ook regelmatig lezingen in samenwerking met het Institute for European Environmental Policy rond het Europees milieu- en energiebeleid. UPV (dienst Uitstraling en Permanente Vorming) organiseerde in 2010 activiteiten rond milieu en duurzame ontwikkeling. Zo was er bijvoorbeeld op 12 februari 2010 een lezing over consuminderen door Rob Renaert van het Netwerk Bewust Verbruiken, op 25 februari 2010 een lezing over energiebesparing door Johan Vanhauwere (architect gespecialiseerd in duurzaam bouwen), op 5 maart 2010 over de ecologische voetafdruk en ecoreizen door Nico Koedam (professor dept. Biologie). Het Instituut voor postacademische vorming (iPAVUB) ging in maart 2010 van start met de opleiding energiedeskundige. Er is in Vlaanderen meer en meer vraag naar een academische cursus rond alternatieve, duurzame ontwikkeling. De nieuwe opleiding is postacademisch en is vooral gericht op architecten en ingenieurs. De opleiding is een achtdaagse vorming en geeft aanleiding tot het certificaat ‘Energiedeskundige A’. De Vrije Universiteit Brussel organiseerde met ondersteuning van de dienst milieucoördinatie, UCOS en Ecocampus op 6 oktober 2010 een duurzame barbecue en informatiestands m.b.t. duurzame ontwikkeling voor de nieuwe studenten in het kader van de Kick Off Day.
48
49
•
In 2010 kreeg de afdeling MOSI-Transport en Logistiek van Prof. Cathy Macharis een heel origineel geschenk voor Kerstmis. Om de mislukte klimaattop in Kopenhagen even te vergeten en de ecologische voetafdruk te verkleinen, kregen de medewerkers de gelegenheid om te helpen bij het aanplanten van bomen. De idee hierachter is dat bomen CO2 uit de lucht halen en zuurstof terug afgeven. De locatie voor de aanplanting van de bomen werd het Kapucijnenbos, dat gelegen is tussen het Zoniënwoud en het park van Tervuren. Het bos dat voor de gelegenheid door MOSI-T werd aangeplant werd een eikenbos(je) van 115 bomen groot.
•
De Vrije Universiteit Brussel nam deel aan de Europese week van de Afvalvermindering met de actie “Santé en minder PMD@VUB”. Daarom werden op 22 november 2010 op campus Etterbeek en op 25 november 2010 op campus Jette geen dranken in wegwerpverpakking verkocht in het restaurant, de koelkasten bleven gesloten en de automaten stonden uit. Sapjes in statiegeldflessen waren wel volop te verkrijgen en aan de infostand van Ecocampus/het EcoTeam konden gebruikers van het restaurant terecht voor een gratis, gezonde en afvalarme frisdrank. Voor een symbolische euro waren ook hippe, duurzame drinkbussen te koop.
50
51
14.3. Aandachtspunten •
•
In 2011 wordt in het kader van de stuurgroep duurzame ontwikkeling gewerkt aan een visie en strategie voor een duurzame Vrije Universiteit Brussel. Deze beleidsondersteunende teksten zullen aan de Raad van Bestuur worden voorgelegd voor bespreking en goedkeuring. Er dient aandacht te worden besteed aan het aantrekken van nieuwe mensen bij de EcoTeams. Er is vandaag een vaste kern van enthousiaste medewerkers, maar nieuwe mensen betekent nieuwe ideeën en nieuwe interactie en is dus steeds positief.
52
15. De communicatie m.b.t. de milieuproblematiek 15.1. Huidige situatie •
• •
De dienst milieucoördinatie heeft een website op het internet en ook heel wat informatie op het intranet. Op het intranet vind je bijvoorbeeld de afvalwerkwijzer met fiches voor 43 verschillende afvalstromen en hoe die op de Vrije Universiteit Brussel worden ingezameld. Er worden zeer regelmatig berichten geplaatst in de elektronische nieuwsbrief van de Vrije Universiteit Brussel m.b.t. milieuzorg en nieuwe milieu-initiatieven. Er worden regelmatig postercampagnes ontwikkeld en brochures ontworpen om de aandacht te vestigen op specifieke milieuthema’s. Bezoek aan de website van de dienst milieucoördinatie Totaal bezoeken
Aantal pageviews
Terugkerende bezoekers met meer dan 1 bezoek
Terugkerende bezoekers met meer dan 2 bezoeken
2008
3.078
5.478
1.536
177
2009
2.774
4.593
2.918
315
2010
3.547
6.045
?
509
Aantal Belgische bezoekers 86%
2008
Aantal Nederlandse bezoekers 7%
2009
73%
15%
2010
79%
10%
Meest populaire pagina’s op de website URL
Aantal pageviews
http://www.vub.ac.be/MICO http://www.vub.ac.be/MICO/afval.html http://www.vub.ac.be/MICO/verwarming.html http://www.vub.ac.be/MICO/realisaties.htm http://www.vub.ac.be/MICO/contact.html http://www.vub.ac.be/MICO/ikdoemee.html http://www.vub.ac.be/MICO/weekvandevervoering.html http://www.vub.ac.be/MICO/ecoteams.html http://www.vub.ac.be/MICO/papier.html http://www.vub.ac.be/MICO/documenten.html
53
1658
518 420 377 350 295 234 222 163 160
15.2. Realisaties in 2010 • •
• •
In 2010 werden bijna wekelijks berichten geplaatst in elektronische nieuwsbrief van de Vrije Universiteit Brussel. Op 28 oktober 2010 werd aandacht besteed aan het feit dat de Vrije Universiteit Brussel in 2011 overschakelt op groene stroom op de gespecialiseerde energiewebsite “Energeia”. 18 augustus 2010: Mobimix: Bedrijf in de Kijker: Vrije Universiteit Brussel, http://www.mobimix.be/inhoud/2010/8/18/1875 BIM-publicaties rond duurzame grootkeukens: VUB als praktijkvoorbeeld
15.3. Presentaties van de dienst milieucoördinatie Externe presentaties 01/04/2010
Presentatie over de mobiliteitsproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel door Dimitri Devuyst en Rebecca Lefevere
Workshop Taskforce Duurzame Ontwikkeling, Crosstalks, Vrije Universiteit Brussel
22/04/2010
Voorzitten workshop duurzame ontwikkeling door Dimitri Devuyst
Workshop Taskforce Duurzame Ontwikkeling, Crosstalks, Vrije Universiteit Brussel
14/12/2010
Presentatie m.b.t. de mobiliteitsproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel door Rebecca Lefevere
Conferentie “Mobilité et campus universitaires” aan de Université Libre de Bruxelles
Interne presentaties 06/10/2010 06/10/2010
07/10/2010
10/11/2010
Kick-off Etterbeek infomarkt: stand rond mobiliteit Avondprogramma Kick-off: stand met EcoTeam en Ecocampus op het dessertenbuffet (+bijdrage van milieucoördinatie aan verduurzamen initiatief i.s.m. UCOS) Kick-off Jette: infomarkt met stand mobiliteit (+bijdrage van milieucoördinatie aan verduurzamen initiatief i.s.m. UCOS) Presentatie over goede praktijk i.v.m. bioveiligheid en milieu aan de leden van de onderzoeksgroep CMIM-WE
54
Rebecca Lefevere Rebecca Lefevere
Rebecca Lefevere
Walter Kempenaers en Dimitri Devuyst
15.4. Aandachtspunten •
Het blijft een voortdurend aandachtspunt om de universitaire gemeenschap zoveel mogelijk te betrekken bij milieuzorg en duurzame ontwikkeling en hierover correct en duidelijk te communiceren.
55
16. De werking van de dienst milieucoördinatie 16.1. Het strategisch plan In september 2010 werd het operationeel plan 2010 van de dienst milieucoördinatie geëvalueerd en werd een operationeel plan 2011 opgesteld. De belangrijkste operationele doelstellingen voor 2011 voor de dienst milieucoördinatie zijn: • • • •
• •
• • • • • • •
• •
•
het verder optimaliseren van de samenwerking tussen de diensten milieucoördinatie en preventie; het opmaken en indienen van aanvraagdossiers voor alle vergunningsplichtige koelinstallaties van de VUB; het uitvoeren van een mobiliteitsenquête onder personeel en studenten; het opmaken van een vernieuwd bedrijfsvervoerplan volgens de vereisten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en volgens de vereisten van de Federale Overheid; het opmaken van een gebruiksvriendelijke brochure m.b.t. de correcte inzameling van het gevaarlijk afval; het opmaken en verspreiden van standaardfiches met duidelijke informatie over de correcte scheiding van risicohoudend medisch/biologisch afval – wat mag in de gele vaten en wat niet; het opstellen van een standaardprocedure voor het uitvoeren van bioveiligheidsaudits per onderwerp voor zes specifieke onderwerpen; het opstellen van een aanpasbare vragenlijst op basis waarvan veranderende risicofactoren kunnen worden opgespoord; het opstellen van minimumeisen voor de inventarisatie van biologisch materiaal en timing voor overleg; het ondersteunen van de oprichting van een stuurgroep duurzame ontwikkeling aan de Vrije Universiteit Brussel; het deelnemen aan de opstelling van een visie voor duurzame ontwikkeling van de Vrije Universiteit Brussel; het opstellen van concrete milieudoelstellingen en milieubeleidsaspecten in het kader van de duurzaamheidsvisie; het formuleren van concrete voorstellen voor de verduurzaming van het aankoopbeleid van de Vrije Universiteit Brussel. Aankoopprocedures voor producten en diensten zullen worden in kaart gebracht. Een checklist voor de opmaak van bestekken zal worden opgesteld; het formuleren van een concrete vraag naar onderzoeksfondsen voor een project rond een duurzaamheidstoets aan de Vrije Universiteit Brussel; het voeren van een campagne waarbij milieuzorg en bioveiligheid worden voorgesteld als deel van een kwaliteitsvolle en professionele werkethiek. Hierrond zal een proefproject bioveiligheid worden gevoerd op de dienst CMIM-WE; het creatief inspelen op, deelnemen aan en bekendmaken van initiatieven in het kader van het milieuzorgsysteem Ecocampus.
In het kader van het strategisch plan van de Vrije Universiteit Brussel werden in 2010 alle operationele diensten aan een audit onderworpen. Er werden verschillende gesprekken gevoerd met de auditors van Deloitte over de werking van de dienst milieucoördinatie.
56
16.2. Personeel Op 1 maart 2010 kwam Rebecca Lefevere in dienst als stafmedewerkster voor de dienst milieucoördinatie. Ze zal ongeveer halftijds de functie van mobiliteitscoördinator op zich nemen en zich dan inzetten voor het bedrijfsvervoerplan, bereikbaarheid van de campussen met het openbaar vervoer, promotie van de fiets, e.d. Daarnaast zet ze zich ook in voor milieuzorg. De Vrije Universiteit Brussel neemt deel aan het project Ecocampus en de Universitaire Associatie Brussel krijgt een ondersteuning van 2 dagen per week van een ecocampusbegeleider. Deze ecocampusbegeleider is een personeelslid van de Vlaamse Overheid maar werkt in de praktijk nauw samen met de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmus Hogeschool Brussel. Els Van Bruystegem nam onslag in deze functie in juni 2010 en werd vanaf 1 september 2010 vervangen door Simone Heinen.
Deelname aan studiedagen, workshops, seminaries, stuurgroepen, networkingactiviteiten 2010
de dienst milieucoördinatie was in 2010 betrokken bij het begeleidingscomité van de studie “Best Beschikbare Technieken voor Laboratoria” uitgevoerd door het VITO in het kader van de Vlirwerkgroep milieu en preventie
Dimitri Devuyst en Rebecca Lefevere
28/01/2010
studienamiddag over "Verbeteren van de energieprestatie van Brusselse schoolgebouwen" georganiseerd door Leefmilieu Brussel
Dimitri Devuyst
05/03/2010
Deelname aan de Marktplaats Duurzame Ontwikkeling van de Vlaamse overheid
Rebecca Lefevere en Dimitri Devuyst
30/03/2010
Workshop Carpoolen voor bedrijven door Taxistop Mobiliteitsacademie Module educatie en sensibilisatie door BIVV en VSV Fietstocht met minister Smet en kabinetsleden Toelichting over multimodaal mobiliteitsbudget-organsatie door Mobimix Working Tomorrow-Moving Today door Voka- Beci-VSV Inwijding fietspad met minister Grouwels Voetgangerscolloquium Door Mobiel Brussel Inspiratiemeeting
Rebecca Lefevere
31/03/2010
18/05/2010 1/04/2010
24/06/2010 17/09/2010 7/10/2010 19/10/2010
57
Rebecca Lefevere
Rebecca Lefevere Rebecca Lefevere
Rebecca Lefevere Rebecca Lefevere Rebecca Lefevere Rebecca Lefevere
19/10/2010
20/10/2010
28/10/2010
Mobiliteitsmanagment- EPOMM Infosessie Pollutiepieken voor mobiliteitsmanager-Leefmilieu Brussel MVO contactdag- door MVO Vlaanderen, Workshop duurzame aankopen Rondetafel Thuiswerk, door BECI
Rebecca Lefevere
Rebecca Lefevere
Rebecca Lefevere
16.3. Samenvoegen van de diensten milieucoördinatie en preventie Sinds 2009 wordt heel wat aandacht besteed aan de betere samenwerking van de diensten milieucoördinatie en preventie. In april 2010 werd een belangrijke stap gezet in het optimaliseren van de samenwerking door de verhuis van beide diensten naar een gemeenschappelijke locatie. De diensten milieucoördinatie en preventie verhuisden naar gebouw M, gelijkvloers. In 2010 gingen de diensten milieucoördinatie en preventie ook over tot het gebruik van VDI – Virtual Desktop Infrastructure wat het mogelijk maakt om eender waar in te loggen op de computer, de e-mails en documenten te consulteren. Ook hierdoor wordt het mogelijk de samenwerking tussen de diensten te versterken.
58
17. Bezoeken aan diensten, milieuinspecties, deelname comité preventie en milieu-adviezen 17.1. Bezoeken aan diensten De dienst milieucoördinatie nam deel aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie, voornamelijk voor deze locaties waar zich mogelijke milieuproblemen zouden kunnen voordien, zoals laboratoria en technische installaties. Daarnaast organiseerde de dienst milieucoördinatie ook zelf bezoeken aan diensten in het kader van de evaluatie van de opslag van gevaarlijke producten in de laboratoria, de inschatting van de noodzaak om nieuwe aanvraagdossiers op te stellen voor de uitbreiding van de bestaande milieuvergunningen en de evaluatie van milieuzorg in de onderwijslaboratoria van de Vrije Universiteit Brussel.
12/01/2010 12/01/2010
Dienst ANCH-WE, campus Etterbeek Dienst IMDO-WE, campus Etterbeek
25/01/2010
Dienst CYTO-GF, campus Jette
25/01/2010
Dienst ANAT-GF, campus Jette
25/01/2010
Dienst HEIM-GF, campus Jette
25/01/2010
Dienst DIFF-GF, campus Jette
12/02/2010
Dienst MBIO-GF, campus Jette
12/02/2010
Dienst KANK-GF, campus Jette
15/02/2010
Dienst FYSP-GF, campus Jette
16/02/2010
Dienst ETEC-IR, campus Etterbeek
59
Bezoek m.b.t. afvoer van picrinezuur Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Bezoek in het kader van de inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten op de campus Jette Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de
16/02/2010
Dienst MECH-IR, campus Etterbeek
16/02/2010
Dienst ARCH-IR, campus Etterbeek
19/02/2010
Dienst TDTJ-TD, campus Jette
19/02/2010
Farmaceutisch Instituut, campus Jette Technische Dienst, campus Etterbeek
30/03/2010
30/03/2010
Dienst HYDR-IR, campus Etterbeek
13/04/2010
Dienst SWITCH, campus Etterbeek
01/06/2010
Dienst ULTR-WE, campus Etterbeek
01/06/2010
Dienst MBFA-WE, campus Etterbeek
01/06/2010
Dienst SPRO-WE, campus Etterbeek
01/06/2010
Dienst IPMB-WE, campus Etterbeek
02/06/2010
Dienst MEBO-GF, campus Jette
08/06/2010
Dienst GEVI-WE, campus Etterbeek
08/06/2010
Dienst MINT-WE, campus Etterbeek
08/06/2010
Dienst MICR-WE, campus Etterbeek
08/06/2010
Dienst PLAN-WE, campus Etterbeek
15/06/2010
Dienst CMIM-WE , campus Etterbeek
15/06/2010
Dienst Animalarium-WE, campus Etterbeek
16/06/2010
Dienst restaurant, campus Jette
60
dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek aan opslagplaatsen voor zuren/basen en solventen Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek lokaal elektronenmicroscoop in kader van milieuvergunningsaanvraag Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek i.v.m. correcte afvoer van gevaarlijk afval Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie
16/06/2010
Onderwijspractica in gebouw B, campus Jette
22/06/2010
Dienst restaurant, campus Etterbeek
22/06/2010
Centraal Magazijn, campus Etterbeek
23/06/2010
Farmaceutisch Instituut, gebouw G en H gelijkvloers, campus Jette
24/06/2010
Dienst BENE-GF, campus Jette
29/06/2010
Dienst ELEM-IR, campus Etterbeek
13/07/2010
Dienst CHIS-IR, campus Etterbeek
13/07/2010
Dienst SURF-IR, campus Etterbeek
14/07/2010
Dienst FYSP-GF Zizi, campus Jette
14/07/2010
Dienst BEFY-GF, campus Jette
14/07/2010
Dienst KANK-GF, campus Jette
14/07/2010
Dienst Med. Oncologie, campus Jette
14/07/2010
Dienst ANAT-GF, campus Jette
14/07/2010
Dienst CYTO-GF, campus Jette
14/07/2010
Dienst HEIM-GF, campus Jette
14/07/2010
Dienst DIFF-GF, campus Jette
03/08/2010
Dienst ECOL-WE, campus Etterbeek Dienst FABI-GF, campus Jette
30/08/2010 07/09/2010
Onderwijslabo DSCH-WE, campus Etterbeek
15/09/2010
Dienst BEFY/ICMI-GF, gebouw K,
61
Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek i.v.m. inzameling van chemisch afval Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek i.v.m. afvoer gevaarlijk afval Bezoek i.v.m. opstart experimenten met MPTP Bezoek i.v.m. afvoer van oude wetenschappelijke toestellen, kwikhoudende proefopstellingen en oude gasflessen Deelname aan de bezoeken aan
campus Jette 15/09/2010
Dienst MESO-GF, gebouw K, campus Jette
15/09/2010
Dienst MEKO-GF, gebouw K, campus Jette
21/09/2010
Studentenhome Nieuwelaan
22/09/2010
Technische Dienst en onderstations, campus Jette
28/09/2010
Leslokalenbeheer, campus Etterbeek
05/10/2010
Dienst DGGF-WE, campus Etterbeek
05/10/2010
Dienst DGLG-WE, campus Etterbeek
11/10/2010
Doorlopen alle gangen van gebouwen op campus Jette
12/10/2010
Dienst ANCH-WE, campus Etterbeek
12/10/2010
Verschillende diensten, campus Etterbeek
13/10/2010
Dienst MEBO-GF, campus Jette
19/10/2010
Dienst APNA-WE, campus Etterbeek
19/10/2010
Dienst ECOL-WE, campus Etterbeek
20/10/2010
Tandheelkundig Instituut, campus Jette
26/10/2010
Dienst ECOMAMA-WE, campus Etterbeek
26/10/2010
Dienst FCOL-WE, campus Etterbeek
27/10/2010
Dienst GFAN-GF, campus Jette
27/10/2010
Dienst FYSP-GF, campus Jette
62
diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek betreffende mogelijke aanwezigheid van gele vaten in de gangen Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bepalen van de plaats waar brandveiligheidskasten dienen te worden geïnstalleerd Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie
09/11/2010
Dienst FYSC-HNMR-IR, campus Etterbeek
16/11/2010
Dienst DNTK-WE, campus Etterbeek
16/11/2010
Dienst TONA-WE, campus Etterbeek
16/11/2010
17/11/2010
Opslagplaats radioactief afval en opslag recipiënten gevaarlijk afval, campus Etterbeek Dienst KINE-GF, campus Jette
17/11/2010
Dienst MINF-GF, campus Jette
23/11/2010
Technische Dienst (burelen, werkplaatsen en stookplaats), campus Etterbeek Technische Dienst - onderstations en technische tunnel gebouwen M, B, C en Q, campus Etterbeek Dienst ORGC-WE, campus Etterbeek
30/11/2010
07/12/2010
09/12/2010 14/12/2010
Dienst HNMR-WE, campus Etterbeek Dienst DINF-WE, campus Etterbeek
21/12/2010
Dienst DWIS-WE, campus Etterbeek
21/12/2010
NMR-centrum in gebouw F, gelijkvloers, campus Etterbeek
Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Opmaken stand van zaken
Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek in het kader van de milieuvergunning Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Deelname aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie Bezoek in het kader van de milieuvergunning
17.2. Milieu-inspecties van de Brusselse overheid 22/09/2010
Bezoek Brussels Instituut voor Milieubeheer (dhr. Ulrich Geebelen) m.b.t. hervergunning van de bioveiligheidsactiviteiten van de laboratoria op campus Etterbeek
17.3. Deelname aan het Comité Preventie en Bescherming op het Werk Op volgende data werd deelgenomen aan het CPB door de milieucoördinator: 26/01/2010, 23/02/2010, 30/03/2010, 27/04/2010, 25/05/2010, 29/06/2010, 21/09/2010, 26/10/2010, 30/11/2010 en 21/12/2010
63
17.4. Milieu-adviezen van de milieucoördinator 05/01/2010
Milieu-advies i.v.m. het project Schone campus
11/01/2010
Advies m.b.t. NMBS verminderde dienstregeling
11/01/2010
Advies m.b.t. inzameling PMD in studentenrestaurant Jette
20/01/2010
Advies i.v.m. LED-verlichting en verlichting op zonne-energie in het kader van project Schone Campus Advies geven aan Erasmus Hogeschool over de (her)positionering van hun bacheloropleiding milieuzorg Advies i.v.m. correct sorteren huishoudelijk glas op campus Jette
20/01/2010
25/01/2010
10/02/2010 10/02/2010 18/02/2010 24/02/2010
01/03/2010 03/03/2010
04/03/2010
18/03/2010
25/03/2010 26/03/2010
29/03/2010 31/03/2010
02/04/2010
Op vergadering van 05/01/2010 met Algemeen Directeur, Facility Manager, m.b.t. communicatie van de rector aan de NMBS en de gemeenschap In overleg met het EcoTeam Jette en gerapporteerd aan Philippe Merckx In overleg met Patrick Steen (facility manager) en Els Van Bruystegem (ecocampusbegeleider) In overleg met An Roelandt van de Erasmus Hogeschool Brussel Aan de personeelsleden van campus Jette via faculteitssecretariaat GF
Advies m.b.t. douches voor fietsers op campus Jette Overmaken nieuwe exploitatievoorwaarden koelinstallaties Advies i.v.m. onderhoud koelinstallaties Advies i.v.m. parkeerplaatsen voor personen met een handicap Advies m.b.t. energie-audits en plaatsen van zonnepanelen Advies m.b.t. het plaatsen van een grote windmolen op campus Jette Advies i.v.m. financiële aspecten van groene stroom op basis van de info van de UGent
Aan de gebouwencommissie Jette Aan de technische dienst
Advies m.b.t. de nood aan een milieuvergunning voor een aardgasvulstation Advies m.b.t. het tracé van Tram 9 Advies over parkeerplaatsen en fietsstallingen aan nieuwe studentenhome op campus Etterbeek Advies afvalwater verfborstels verven op waterbasis Advies i.v.m. de milieuvergunning van de EhB voor de gebouwen op campus Jette Advies m.b.t. aanstellen van
Aan de dienst ETEC-IR
64
Aan technische dienst Jette Aan Comité Preventie en Bescherming op het Werk Aan Algemeen Directeur Aan Algemeen Directeur
Aan Algemeen Directeur, Financieel Beheerder en Technisch Directeur
Aan de gebouwencommissie Jette Aan Financieel Beheerder
Aan Technische Dienst Aan Evy Verwimp, preventieadviseur van de EhB Aan de Vlaamse
een milieucoördinator Advies over offerte van Asper voor begeleiding van de Vrije Universiteit Brussel bij het beheer van de asbestproblematiek Advies m.b.t. hoofdstuk fauna en flora voor de MES van de parkings voor campus Jette Advies i.v.m. locaties stations Villo in Elsene² Advies m.b.t. milieueffectenstudie parkings op campus Jette
Gemeenschapscommissie Aan de Technische Dienst
Advies m.b.t. organisatie carpoolen aan de VUB Advies m.b.t. verduurzamen personeelsbarbecue Advies m.b.t. de redenen waarom brandveiligheidskasten plaatsen in de laboratoria Advies i.v.m. de inrichting van het EtBr-lokaal en verspreiding van de richtlijnen rond werken met EtBr
Aan Maha Najjar, personeelsdienst Aan dienst Evenementen
Advies m.b.t. opleiding, training, instructies voor personeel in de laboratoria Advies m.b.t. afvoer van gevaarlijk afval en nood aan brandveiligheidskasten
Aan Algemeen Directeur, in overleg met Preventie-adviseur
10/06/2010
Advies geven m.b.t. keuze van nieuwe drukker en te gebruiken papier voor het drukken van de cursussen van de Vrije Universiteit Brussel
Aan Steph Feremans, stafmedewerker Algemeen Directeur
11/06/2010
Advies geven m.b.t. veilig en milieubewust werken
Aan dienst PLAN-WE m.b.t.
21/06/2010
Advies i.v.m. verduurzamen van het kick-off event: afvalarm en eerlijke producten Advies i.v.m. regenwateropvang voor nieuwe gebouwen op campus Etterbeek
Aan dienst Student- and Alumni Relations
Advies i.v.m. gescheiden inzameling van PMD-afval aan de Vrije Universiteit Brussel Advies i.v.m. aankoop duurzame drinkbussen voor
Aan de rector
27/04/2010
30/04/2010
6/05/2010 18/05/2010
27/05/2010 31/05/2010 02/06/2010
09/06/2010
10/06/2010
10/06/2010
24/06/2010
28/06/2010
6/07/2010
65
Aan Nico Van Elzen, milieucoördinator UZ Brussel Aan de gemeente Elsene Aan Nico Van Elzen, milieucoördinator UZ Brussel
Aan Algemeen Directeur
Aan de diensthoofden GEVIWE, MICR-WE en MINT-WE
Aan dienst ANCH-WE
Aan Algemeen Directeur, Technisch Directeur en architectenbureau
Aan IECO, DA
12/07/2010 30/07/2010
16/08/2010
17/08/2010
18/08/2010
31/08/2010
31/08/2010
01/10/2010
07/10/2010
26/10/2010
15/11/2010
19/11/2010 25/11/2010 26/11/2010 29/11/2010 01/12/2010
2/12/2010
07/12/2010
VUB-shop Advies i.v.m. gescheiden inzameling van gevaarlijk afval Advies verlenen over de standard operating procedure voor het werken met het neurotoxine MPTP in het labo en animalarium Advies verlenen over een mogelijk samenwerking tussen het infopunt voor studenten en de mobiliteitscoördinatienagaan hoe een samenwerking kan ontstaan Advies verlenen over de afvoer van chemicaliën en verdovende middelen Advies verlenen m.b.t. milieubewuste keuze kunstgras en tapijten Advies i.v.m. de afvoer van een oude kopieermachine - afvoer via Televil-kringloopcentrum Advies i.v.m. nieuw experiment (electrochemische cel met vloeistof waar gassen door geborreld worden) Advies m.b.t. cijfers verbruiken energie in de Nieuwelaan voor en na de renovatie Advies m.b.t. inzameling van gevaarlijk afval uit de bureauomgeving Advies m.b.t. federale bijdrage groene stroom in vergelijking met grijze stroom Advies m.b.t. het gebruik van silicagel met indicator Kobaltchloride Advies i.v.m. inrichten fietsstallingen op de campus Advies afvoer afvalolie van stookplaats Advies m.b.t. verduurzamen automatenpark VUB Advies over opruimen van Ethidiumbromide Advies i.v.m. meest dringende werken van asbestverwijdering en asbestfixatie Advies i.v.m. registratie fietsritten voor de berekening van de fietsvergoeding Advies i.v.m. doorgangsbewijzen pollutiepieken
66
Aan dienst DBIO-WE Aan dienst FASC-GF
Aan infopunt studenten
Aan dienst FASC-GF
Aan de rector
Aan Faculteitssecretariaat IR
Aan dienst SURF-IR (Heide Van Parys)
Aan dienst huisvesting
Aan Institute for European Studies Aan Algemeen Directeur en Financieel Beheerder Aan dienst MEBO-GF
Aan de gebouwencommissie Aan Technische Dienst campus Etterbeek Aan Steph Feremans, algemene directie Aan dienst CYTO-GF Aan Technische Dienst campus Etterbeek Aan de dienst personeel
Aan mobiliteitscoördinator ULB
08/12/2010
14/12/2010
16/12/2010 16/12/2010 24/12/2010
24/12/2010
Advies geven m.b.t. parkeerplaatsen in openlucht op campus Etterbeek Advies i.v.m. nieuwe Brusselse wetgeving rond de EPB-eisen voor verwarmingssystemen van gebouwen Advies m.b.t. duurzaamheidsbeleid IT voor nieuwe CIO Advies over afgedankte wetenschappelijke apparatuur Advies m.b.t. openstellen fietsstalling B/C op basis van bevraging studenten en advies FWG Advies m.b.t. inrichten overdekte fietsstallingen voor studenten voor gebouw D of ondergronds
67
Aan de gebouwencommissie
Aan Technische Dienst Etterbeek
Aan CIO, Raf Vandensande Aan dienst PLAN-WE Aan de voorzitter van de gebouwencommissie
Aan de voorzitter van de gebouwencommissie
18. Besluit Rector Paul De Knop vroeg in 2010 aandacht voor de ontwikkeling van een formeel milieubeleid en een duurzaamheidsvisie voor de Vrije Universiteit Brussel. Crosstalks riep een Taskforce Duurzame Ontwikkeling in het leven en organiseerde een reeks workshops rond het thema en de dienst milieucoördinatie schreef de ontwerpteksten voor de duurzaamheidsvisie en strategische doelstellingen. In de herfst van 2010 riep de rector een Stuurgroep Duurzame Ontwikkeling in het leven, voorgezeten door vice-rector studentenbeleid Hélène Casman. Al deze initiatieven zorgden voor een dynamiek die het voor de universiteit mogelijk zal maken om duurzame ontwikkeling vanaf 2011 op geplande wijze, stap voor stap, in de praktijk te brengen. Een eerste belangrijke beslissing die reeds in 2010 werd genomen betrof de overschakeling vanaf 2011 op groene stroom en de aanstelling van een energiecoördinator die het energieverbruik aan de universiteit nauwgezet in de gaten moet houden en die voorstellen dient te formuleren voor een meer rationeel energiegebruik. Op gebied van energiebesparing en rationeel omgaan met energie is er nog bijzonder veel werk. De hele maatschappij en ook de Vrije Universiteit Brussel zal de komende decennia bijzondere inspanningen moeten doen om minder energie te verbruiken, dit zowel in het kader van de klimaatsverandering als in het kader van de uitputting van de oliereserves. Een belangrijk aandachtspunt voor de Vrije Universiteit Brussel is de nauwgezette opvolging van de verbruiken van energie op basis van tellergegevens. Ook energie-audits kunnen heel wat opheldering brengen m.b.t. verbruiken en maatregelen om deze te beperken. De aanstelling van een stafmedewerkster milieu/mobiliteitscoördinator in 2010 maakte dat de Vrije Universiteit Brussel belangrijke stappen voorwaarts kon zetten in het voeren van een coherent milieuzorgbeleid. Zowel op campus Etterbeek als op campus Jette stond de milieuproblematiek het hele jaar door in de kijker en werden personeelsleden en studenten uitgenodigd om hun verantwoordelijkheid op te nemen. Creatieve, ludieke en innovatieve acties opgezet door de EcoTeams, UCOS, de Ecocampus-studentenprojecten en de dienst milieucoördinatie daagden de leden van de universitaire gemeenschap uit om niet langer afzijdig te blijven. De afvalloze dag in het studentenrestaurant in het kader van de Europese Week voor de Afvalvermindering werd zodanig gesmaakt door de Brusselse overheid dat de actie werd voorgedragen door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in een Europese wedstrijd. Enkele diensten van de Vrije Universiteit Brussel leverden in 2010 opnieuw bijzondere inspanningen op milieugebied, zoals bijvoorbeeld het Institute for European Studies en de dienst restaurants. In het studentenrestaurant op campus Etterbeek wordt veel aandacht besteed aan duurzame ontwikkeling en wordt het verband gelegd met gezonde voeding. Zo is de Vrije Universiteit Brussel de eerste universiteit in het land die een veganistische maaltijd aanbiedt aan studenten en personeel. Een nieuwe oversteekplaats voor voetgangers en fietsers over de bijzonder drukke Generaal Jacqueslaan maakte de campus Etterbeek in 2010 weer iets beter bereikbaar voor mensen die zich duurzaam verplaatsen. De bereikbaarheid van de campussen van de Vrije Universiteit Brussel met het openbaar vervoer is een erg belangrijk thema dat voortdurende waakzaamheid vraagt. Zowel voor studenten als voor personeelsleden is de bereikbaarheid van bijzonder groot belang.
68
Een opmerkelijk resultaat waaraan alle medewerkers van de universiteit hebben bijgedragen is de daling op tien jaar tijd van het aantal vellen papier met bijna 7 miljoen stuks. De gescheiden inzameling van PMD-afval op de campus Etterbeek en de voorziening van kleine sorteercentra op publieke plaatsen op de campussen van de Vrije Universiteit Brussel blijft een belangrijk knelpunt dat onze aandacht vraagt. Vandaag hebben studenten en bezoekers het idee dat de Vrije Universiteit Brussel niet meedoet aan het sorteren van afval omdat hen niet de mogelijkheid wordt geboden hun papier-, PMD- en glasafval in een afzonderlijke vuilnisbak te deponeren. Het feit dat de Vrije Universiteit Brussel belangrijke inspanningen levert op dit gebied en ongeveer 35 afvalstromen gescheiden laat afvoeren voor hergebruik, recyclage of milieudeskundige verwerking is weinig zichtbaar. Het sorteren ook invoeren op openbare plaatsen zou hieraan verhelpen.
69