Milieucoördinator. Het milieujaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel

Milieucoördinator

Het milieujaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel 2009

1

Milieujaarverslag 2009 van de Vrije Universiteit Brussel Vrije Universiteit Brussel Pleinlaan 2, 1050 Brussel, België tel. 02/629.21.11, [email protected] Auteur: Dimitri Devuyst Datum van uitgave: 15 april 2010

2

Inhoudsopgave Inhoudsopgave Contactgegevens Afkortingen Milieuprestatie-indicatoren van de Vrije Universiteit Brussel

3 4 5 6

1.

Inleiding

12

2.

De milieuvergunningen en vergunningen voor chemicaliën

13

3.

Het energieverbruik

15

4.

De afvalproblematiek

22

5.

Het waterverbruik en de productie van afvalwater

27

6.

De bodemproblematiek

30

7.

De geluids- en trillingenproblematiek

31

8.

De mobiliteits- en parkeerproblematiek

32

9.

Het papierverbruik

37

10.

De groene ruimten en biodiversiteit

40

11.

De bioveiligheidsproblematiek

43

12.

De asbestproblematiek

45

13.

De koelinstallaties

46

14.

De initiatieven van de universiteit rond milieuzorg en duurzame ontwikkeling

47

15.

De communicatie m.b.t. de milieuproblematiek

50

16.

De werking van de dienst milieucoördinatie

54

17.

Bezoeken aan diensten, milieu-inspecties, deelname comité preventie en milieu-adviezen 56

18.

Besluit

62

3

OPGELET! NIEUWE LOCATIE OP CAMPUS ETTERBEEK VANAF 21 APRIL 2010

Voor verdere inlichtingen m.b.t. het milieujaarverslag of de milieuproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel neem contact op met Dimitri Devuyst, milieucoördinator •

bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M009, tel. 02/629.14.75

•

bureau campus Jette: gebouw K, 2e verd. (MEKO), tel. 02/477.49.34

•

e-mail: [email protected]

Voor verdere inlichtingen m.b.t. mobiliteit of milieuzorg aan de Vrije Universiteit Brussel neem contact op met Rebecca Lefevere, stafmedewerkster dienst milieucoördinatie •

bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M007b, tel. 02/629.14.76

•


•


Voor verdere inlichtingen m.b.t. de bioveiligheidsproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel neem contact op met Walter Kempenaers, bioveiligheidsverantwoordelijke •

bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M007b, tel. 02/629.15.25

•


•


Secretariaat Dienst Milieucoördinatie en organisatie ophaling gevaarlijk afval, Serge Gillot •

bureau campus Etterbeek: gebouw M, gelijkvloers, lokaal 0M008, tel. 02/629.39.97, fax. 02/629.38.27

•


4

Afkortingen BBP BIM CPB CVO EBSA EhB GGO’s HUB IPAVUB JNM LAF-kasten MOS PAika PMD UCOS ULB VUB WWF

Belgian Biosafety Professionals Brussels Instituut voor Milieubeheer Comité Preventie en Bescherming op het Werk Centrum voor Volwassenenonderwijs European BioSafety Association Erasmus Hogeschool Brussel Genetisch gemodificeerde organismen Hogeschool Universiteit Brussel Instituut voor Postacademische Vorming Jeugdbond voor Natuur en Milieu Laminar Flowkasten Milieuzorg op School Psychiatrische Afdeling voor Infants, kinderen en adolescenten Plastiek, metaal en drankverpakkingen Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking Université Libre de Bruxelles Vrije Universiteit Brussel World Wildlife Fund

5

Milieuprestatie-indicatoren 2009 Dimitri Devuyst Milieucoördinator [email protected]

Reëel gasverbruik voor verwarming per m² (GJ/m²) Campus Etterbeek (GJ/m²)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

0,46 0,40 0,35 0,39 0,42 0,34 0,44 0,44 0,40 0,52 0,51

Trend In 2008 kon een sterke stijging in het gasverbruik worden opgetekend. Ook in 2009 blijft dat verbruik hoog.

0,90 0,80 campus Jette 0,70 0,60 0,50 0,40 0,30 campus Etter beek 0,20 0,10 0,00 1998

Campus Jette (GJ/m²)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

0,74 0,73 0,66 0,80 0,82 0,77 0,67 0,55 0,49 0,33 0,34 -

Trend In 2009 geen gegevens beschikbaar. In de periode 2003 – 2007 is er een dalend verbruik als gevolg van de warmtekrachtkoppeling.

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten • Een sterke stijging in het gasverbruik in 2008 die zich doorzet in 2009 is slechts voor 1/3 het gevolg van de weersomstandigheden. Er is geen duidelijke verklaring voor de stijging. • Voor de energievoorziening op campus Jette is de Vrije Universiteit Brussel afhankelijk van het UZ Brussel. In 2009 is een discussie ontstaan over de energieverbruiken die worden aangerekend. Het is belangrijk dat deze op basis van tellergegevens worden bepaald. • De opwarming van de aarde en de uitputting van de energiereserves maakt dat veel aandacht dient te gaan naar energiebesparing en het benutten van hernieuwbare energie.

Energieverbruik voor verwarming van de gebouwen per m² (GJ/m²) Campus Etterbeek (GJ/m²)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

0,46 0,40 0,35 0,39 0,42 0,34 0,44 0,44 0,40 0,52 0,51

Trend In 2008 kon een sterke stijging in het gasverbruik worden opgetekend. Ook in 2009 blijft het verbruik hoog.

1,00 0,90 0,80 0,70

campus Jette

0,60 0,50 0,40 0,30

campus Etter beek

0,20 0,10 0,00

Campus Jette (GJ/m²)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

0,74 0,73 0,66 0,80 0,82 0,86 0,90 0,78 0,83 0,78 0,93 -

Trend In 2009 geen gegevens beschikbaar. In 2008 ging het verbruik de hoogte in na drie jaar van lager verbruik.

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten Een sterke stijging in het gasverbruik in 2008 die zich doorzet in 2009 en slechts voor 1/3 het gevolg van de weersomstandigheden. Er is tot nu toe geen duidelijke verklaring. • Voor de energievoorziening op campus Jette is de Vrije Universiteit Brussel afhankelijk van het UZ Brussel. In 2009 is een discussie ontstaan over de energieverbruiken die worden aangerekend. Het is belangrijk dat deze op basis van tellergegevens worden bepaald. • De opwarming van de aarde en de uitputting van de energiereserves maakt dat veel aandacht dient te gaan naar energiebesparing en het benutten van hernieuwbare energie. •

6

Elektriciteitsverbruik per m² (kWh/m²) Campus Etterbeek (kWh/m²)

Campus Jette (kWh/m²)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

83 85 87 83 89 80 86 88 89 91 92 90 131 133 132 130 129 130 134 136 138 137 133 -

Trend Voor het eerst sinds 2003 is er in 2009 geen stijging in het elektriciteitsverbruik per m². Trend In 2009 geen gegevens beschikbaar. In 2007 en 2008 kon een lichte daling worden vastgesteld.

160 140 120

campus Jette

100 80 campus Etter beek

60 40 20 0 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten Voor de energievoorziening op campus Jette is de Vrije Universiteit Brussel afhankelijk van het UZ Brussel. In 2009 is een discussie ontstaan over de energieverbruiken die worden aangerekend. Het is belangrijk dat deze op basis van tellergegevens worden bepaald. De opwarming van de aarde en de uitputting van de energiereserves maakt dat veel aandacht dient te gaan naar energiebesparing en het benutten van hernieuwbare energie.

•

•

Elektriciteitsverbruik per lid van de universitaire gemeenschap (kWh/persoon) Campus Etterbeek (kWh/persoon)

Campus Jette (kWh/persoon)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

960 948 960 924 931 1.031 1.075 1.129 1.131 1.111 1.053 953 2.506 2.445 2.324 2.370 2.319 2.489 2.593 2.779 2.871 2.857 2.556 -

Trend Het derde jaar op rij is er een lichte daling in het verbruik per persoon.

3500 3000 2500 campus Jette

2000

1500 1000 campus Etter beek

Trend In 2009 geen gegevens beschikbaar. In 2008 was er een duidelijke daling in het verbruik per persoon.

500 0 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten Voor de energievoorziening op campus Jette is de Vrije Universiteit Brussel afhankelijk van het UZ Brussel. In 2009 is een discussie ontstaan over de energieverbruiken die worden aangerekend. Het is belangrijk dat deze op basis van tellergegevens worden bepaald. De opwarming van de aarde en de uitputting van de energiereserves maakt dat veel aandacht dient te gaan naar energiebesparing en het benutten van hernieuwbare energie.

•

•

Totaal waterverbruik (leiding- en grondwater) per lid van de univ. gemeenschap (m³/persoon) Campus Etterbeek (m³/persoon)

Campus Jette (m³/persoon)

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

9,35 8,94 8,83 9,68 8,53 8,57 8,26 8,79 8,47 7,71 11,12 7,65 8,32 7,40 7,72 7,42 7,15 6,73 6,52 5,86

Trend In 2009 kunnen we het laagste waterverbruik per persoon optekenen sinds 2000.

12

campus Et t erbeek 10

8

6

campus Jet t e

Trend In 2009 is er het vijfde jaar op rij een daling in het waterverbruik per persoon.

4

2

0 2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten • •

7

Het verbruik kan nog verder dalen o.a. door overblijvende open circuits met koelwater af te voeren. Een daling in het waterverbruik dient te worden nagestreefd vanuit milieuoogpunt.

Grondwaterverbruik per lid van de universitaire gemeenschap (m³/persoon) Campus Etterbeek (m³/persoon)

Campus Jette (m³/persoon)

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

2,7 2,9 3,3 2,9 3,1 2,3 1,6 2,4 2,3 2,5 2,4 0,7 6,5 3,1 2,6 2,1 2,1 2,4 1,9 0,9 2,0 1,7

Trend Het verbruik van grondwater daalde sterk in 2009 als gevolg van een technisch defect aan de pompen.

7 6 campus Jet t e 5 4 campus Et t erbeek 3 2 1

Trend Het verbruik van grondwater is in 2009 gedaald t.o.v. het jaar voordien en ligt iets onder het gemiddelde van de laatste zeven jaar.

0 1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten • Vanuit milieu-oogpunt dient te worden gestreefd naar een daling in het grondwaterverbruik. Overschakelen op het gebruik van regenwater is aan te bevelen. • Op de campus Jette dient bij het oppompen van grondwater te worden rekening gehouden met de nabijheid van het Laarbeekbos.

Papierverbruik (aantal vellen papier) Nietgerecycleerd papier (#vellen)

Gerecycleerd papier (#vellen)

Extra strong papier (#vellen) Totaal (#vellen)

Aandeel gerecycleerd papier t.o.v. totaal

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

18.000.000 14.458.000 13.990.000 13.725.000 13.823.000 12.485.000 11.074.000 10.234.000 9.641.000 231.000 721.000 939.000 1.399.000 1.432.000 1.510.000 1.628.000 1.953.000 1.503.000

Trend

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

323.000 811.000 720.000 1.048.000 1.374.000 1.465.000 18.233.001 15.181.002 14.929.000 15.447.000 16.066.000 14.715.000 13.750.000 13.561.000 12.609.000 1,3% 4,7% 6,3% 9,0% 8,9% 10,3% 11,8% 14,4% 11,9%

Trend

Het gebruik van nietgerecycleerd kopieerpapier gaat verder in dalende lijn.

20.000.000 18.000.000

Trend

totaal

16.000.000

Voor het eerst sinds de invoering van kringlooppapier in 2001 werd er minder van gebruikt dan het jaar voordien.

14.000.000 12.000.000

niet-gerecycleerd papier

10.000.000 8.000.000 6.000.000

gerecycleerd

4.000.000

Het extra strong papier wordt jaar na jaar meer succesvol.

extra-strong

2.000.000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Trend In verge-lijking met 2001 werden er in 2009 meer dan 5,5 miljoen vellen papier minder gebruikt.

Trend Voor het eerst sinds de invoering van kringlooppapier is het aandeel t.o.v. het totaal gedaald.

Aandachtspunten •

•

8

Er dient verder te worden gestreefd naar een verminderd verbruik van papier en een stijging van het aandeel gerecycleerd papier t.o.v. het totaal. Een daling in de hoeveelheden verbruikt papier en een stijging in het aandeel gerecycleerd papier is positief vanuit milieu-oogpunt.

Papierverbruik per lid van de universitaire gemeenschap (aantal vellen papier/persoon) Totaal papierverbruik persoon

per

(#vellen/persoon)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

1.555 1.264 1.234 1.257 1.344 1.216 1.097 1.008 876

Trend Er is een dalend verbruik van papier per persoon over de jaren heen.

1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten • Het aantal vellen papier verbruikt per persoon en per jaar daalt. Dit is positief vanuit milieu-oogpunt.

Productie niet-gevaarlijk afval – campus Etterbeek (kg) Restafval (kg)

Groot vuil (kg)

Papier (kg)

Totaal (kg)

Aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. totaal

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

450.000 480.120 462.220 483.000 420.260 430.100 399.220 416.960 407.300 60.000 73.360 111.340 66.720 64.120 63.980 49.900 49.760 54.060 49.100 84.980 109.820 94.440 121.770 107.140 88.160 510.000 553.480 622.660 634.700 594.200 588.520 570.890 573.860 549.520 7,9% 13,4% 18,5% 16,0% 21,3% 18,7% 16,0%

Trend Er werd in 2009 minder restafval afgevoerd dan het jaar voordien. Na een recordafvoer in 2004 kan een dalende trend worden vastgesteld.

700000

totaal

600000

Trend In 2009 werd meer groot vuil afgevoerd dan het jaar voordien, maar toch nog steeds maar de helft van het piekjaar 2003.

restaf val

500000 400000 300000

groot vuil

papieraf val

200000 100000

Trend

0

Het tweede jaar op rij wordt minder papierafval gescheiden ingezameld.

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Trend In totaal werd in 2009 minder afval afgevoerd dan het jaar voordien en 85 ton minder dan het recordjaar 2004.

Trend Het aandeel gescheiden ingezameld papier t.o.v. het totaal daalt al twee jaar op rij.

Aandachtspunten • Sinds de piek van 2004 is er elk jaar een daling in de totale hoeveelheid niet-gevaarlijk afval. In 2008 is er een lichte stijging. • De gescheiden inzameling van papier, PMD en glas op openbare plaatsen is aan te bevelen. • Er dient vanuit milieu-oogpunt te worden gestreefd naar een verdere daling in de hoeveelheden geproduceerd afval.

9

Inzameling gevaarlijk afval – campus Etterbeek (kg) Chemisch afval (kg)

Afval met bioveiligheidsrisico (RMA) (kg)

Totaal (kg)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

2.697 1.563 2.221 4.736 6.120 8.846 7.028 10.504 7.990 867 782 2.293 3.094 4.119 4.940 4.381 4.809 5.491 3.564 2.345 4.514 7.830 10.239 13.786 11.409 15.313 13.481

Trend Over de jaren heen wordt steeds meer chem. afval gescheiden afgevoerd.

18000 16000 14000 totaal

12000 10000

Trend De hoeveelheden ingezameld RMA blijft jaar na jaar stijgen.

8000 chemisch afval

6000 4000 RMA

2000 0

Trend

2001

Na een piek in de afvoer van gevaarl. afval in 2008 komen we in 2009 op een afvoer vergelijkbaar met die van 2006.

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten •

• •

De sterke stijging in 2008 in de afvoer van chemisch afval is te wijten aan de opruiming van een grote opslagplaats voor chemicaliën. De aandacht dient gevestigd te worden op het belang van de gescheiden inzameling van gevaarlijk afval voor mens en milieu. Hoe meer gevaarlijk afval via de officiële kanalen wordt ingezameld, hoe beter vanuit milieu-oogpunt.

Productie niet-gevaarlijk afval – campus Jette (kg) Restafval (kg)

Groot vuil (kg)

Papier (kg)

Totaal (kg)

Aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. totaal (kg)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

142.400 157.770 159.390 152.890 178.700 178.900 163.950 146.460 165.050 4.000

2.920 3.820 1.860 7.380 13.820 10.988 11.666 5.920 2.120 11.460 14.620 12.300 11.080 13.700 153.388 173.436 165.310 155.010 193.080 197.340 178.110 164.920 192.570 7,2% 6,7% 3,6% 1,4% 5,9% 7,4% 6,9% 6,7% 7,1%

Trend Na twee jaar van dalende productie van restafval is er in 2009 terug een stijging vast te stellen.

250000 t ot aal

Trend

200000

Er is in 2009 een piek in de afvoer van groot vuil.

150000 rest af val 100000

50000

Trend Er werd in 2009 2 ton meer papierafval gescheiden ingezameld in vergelijking met het jaar voordien.

groot vuil

papier af val

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Trend In totaal werd er in 2009 meer afval afgevoerd dan de jaren voordien. We benaderen opnieuw de piekjaren 2005 en 2006.

Trend In 2009 was het aandeel gescheiden ingezameld papier t.o.v. het totaal hoger dan de twee voorgaande jaren, maar niet zo hoog dan het recordjaar 2006.

10

Aandachtspunten • Er is nog potentieel om het aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. het totaal te doen stijgen. • De gescheiden inzameling van papier, PMD en glas op openbare plaatsen is aan te bevelen. • Een daling in de hoeveelheden geproduceerd afval dient te worden nagestreefd vanuit milieu-oogpunt.

Inzameling gevaarlijk afval – campus Jette (kg) Chemisch afval (kg)

Afval met bioveiligheidsrisico (RMA) (kg)

Totaal (kg)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

524 704 1.744 1.434 2.129 2.921 3.160 3.716 3.950 2.628 3.628 3.751 3.538 4.159 4.205 5.803 5.614 8.061 3.152 4.332 5.495 4.972 6.288 7.126 8.963 9.330 12.011

Trend Jaar na jaar wordt meer chemisch afval ingezameld op campus Jette. Trend

14000 12000 10000

t ot aal

8000 6000

Jaar na jaar wordt meer RMA ingezameld op campus Jette

4000

RM A 2000

chemisch afval

0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Trend Over de jaren heen wordt steeds meer gevaarlijk afval opgehaald op campus Jette.

Aandachtspunten Op negen jaar tijd is de hoeveelheid afgevoerd chemisch afval verzevenvoudigd. Op negen jaar tijd is de hoeveelheid afgevoerd afval met bioveiligheidsrisico verdrievoudigd. Hoe meer gevaarlijk afval via de officiële kanalen wordt ingezameld, hoe beter vanuit milieu-oogpunt.

• • •

Totale productie afval per lid van de universitaire gemeenschap (kg/persoon) Etterbeek (kg/persoon)

Jette (kg/persoon)

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

53 56 62 62 60 58 54 51 45 77 87 90 88 115 118 123 91 108

Trend Het vijfde jaar op rij is er een daling in de productie van afval per persoon. Trend Over de jaren heen is er een stijging in de afvalproductie per persoon.

140 120 100

Jette

80 60 Etterbeek

40 20 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten •

•

De totale hoeveelheid afval geproduceerd per lid van de universitaire gemeenschap is op de campus Jette meer dan dubbel zo hoog in vergelijking met de campus Etterbeek. Er dient te worden gestreefd naar een daling in de hoeveelheden geproduceerd afval per persoon.

Totaal aantal abonnementen op openbaar vervoer en fietsvergoedingen bij personeel Abonnementen

Fietsvergoedingen

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

2006 2007 2008 2009

890 985 1.190 1.254 1.381 1.415 1.319

109 117 127 113

Trend Na zes jaar van een stijgend aantal abonnementen zijn er in 2009 voor het eerst minder toegekend.

1600 1400 1200 1000

openbaar vervoer

800 600 400

fietsvergoeding

200

Trend Het aantal blijft vrij stabiel de afgelopen vier jaar.

0 2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Aandachtspunten •

11

Vanuit milieu-oogpunt is het positief als meer personeelsleden gebruik maken van het openbaar vervoer en van de fiets.

1. Inleiding Het milieujaarverslag 2009 geeft een overzicht van de belangrijkste milieuthema's en milieudossiers en schetst de stappen die in 2009 werden gezet op milieugebied aan de Vrije Universiteit Brussel. Het vestigt ook de aandacht op een aantal belangrijke punten voor de toekomst. In dit milieujaarverslag wordt het verbruik van energie, water en papier en de productie van afval aan de Vrije Universiteit Brussel in kaart gebracht voor de laatste twaalf jaar, zodat evoluties in de tijd kunnen worden geanalyseerd. Bovendien gaat er ook aandacht naar de problematiek van vergunningen, bioveiligheid, mobiliteit, milieuzorg, duurzame ontwikkeling en worden interessante milieu-initiatieven van de universiteit in de verf gezet. Het milieujaarverslag 2009 heeft een nieuwe structuur en vorm gekregen in vergelijking met de vorige jaren. Voor elk van de behandelde onderwerpen wordt eerst gekeken naar de huidige situatie, vervolgens worden de concrete realisaties van het afgelopen jaar aangekaart en de aandachtspunten voor de toekomst op een rij gezet. Dit milieujaarverslag is in de eerste plaats interessant voor de directies, besluitvormers, beleidsmakers en bestuursorganen van de Vrije Universiteit Brussel maar is er ook voor personeelsleden en studenten die op zoek zijn naar specifieke milieu-informatie. Ook de overheidsdiensten die de milieuproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel opvolgen, onze buren en andere mensen die nieuwsgierig zijn naar de milieusituatie aan de Vrije Universiteit Brussel vinden heel wat informatie in dit milieujaarverslag. Dit milieujaarverslag geeft een beeld van de situatie tot en met december 2009. Voor informatie van latere datum wordt verwezen naar de internet- en intranetpagina’s van de dienst milieucoördinatie (zie www.vub.ac.be/MICO of op het intranet). Hier vind je het laatste nieuws rond de milieuproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel, krijg je informatie over het beheer van het gevaarlijk afval, kan je met behulp van de afvalwerkwijzer nagaan hoe je dient om te gaan met 43 verschillende afvalstoffen, word je wegwijs gemaakt m.b.t. bioveiligheid, de mobiliteitsproblematiek en duurzame ontwikkeling. Bovendien krijg je allerhande tips om de milieubelasting van werk en studies aan de Vrije Universiteit Brussel zo laag mogelijk te houden.

12

2. De milieuvergunningen en vergunningen voor chemicaliën 2.1. Huidige situatie •

•

•

In 2008 werd een inventaris opgemaakt van alle ingedeelde inrichtingen op campus Etterbeek en campus Jette. Dit maakt het mogelijk de milieuvergunningen meer nauwkeurig op te volgen en kan er in de toekomst meer eenvoudig worden overgegaan tot updates van de milieuvergunningen. Eind 2009 werden op de campus Etterbeek 414 ingedeelde inrichtingen geïdentificeerd die nog actief zijn en 25 ingedeelde inrichtingen die niet langer actief zijn. Op de campus Jette werden 272 actieve ingedeelde inrichtingen geïdentificeerd en 24 ingedeelde inrichtingen die niet langer actief zijn. Laboratoria die gebruik maken van stoffen met hormonale, antihormonale, anabole, beta-adrenergische, anti-infectieuze, antiparasitaire en antiinflammatoire werking dienen hiervoor een vergunning aan te vragen bij de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu - Directoraat-generaal Geneesmiddelen, dit in toepassing van het K.B. van 12/04/1974, gewijzigd door het K.B. van 12/08/2000 (B.S. 12/09/2000). In totaal zijn er 25 dergelijke geldige vergunningen voor diensten van de Vrije Universiteit Brussel in 2009.

2.2. Realisaties in 2009 • •

•

In 2009 werden 3 milieuvergunningen toegekend en 3 vergunningen voor het werken met genetisch gemodificeerde organismen. Aangezien de vergunningen in het kader van het K.B. van 12/04/1974 geldig zijn voor vijf jaar werd in 2009 één vijfjaarlijkse hernieuwing goedgekeurd. Betreffende hernieuwde vergunning is geldig tot 2014. Daarnaast werden drie uitbreidingen van reeds bestaande vergunningen opgemaakt door het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten en werden twee nieuwe vergunningen toegekend. In maart 2009 werd een evaluatie gemaakt van de opvolging van de exploitatievoorwaarden op de campus Etterbeek. De exploitatievoorwaarden zijn voorwaarden opgelegd voor de campus Etterbeek door de Brusselse overheid in de milieuvergunning. Deze voorwaarden moeten worden opgevolgd voor het reglementair functioneren van de instelling. De evaluatie resulteerde in een evaluatierapport met een beschrijving van de situatie en voorstellen van te ondernemen acties. In dit rapport werden 57 exploitatievoorwaarden geïdentificeerd. Voor 20 exploitatievoorwaarden kon een duidelijke verantwoordelijke van de betreffende ingedeelde inrichting worden aangeduid en werd aan deze verantwoordelijke schriftelijk gecommuniceerd aan welke voorwaarden moet worden voldaan. Deze exploitatievoorwaarden werden in het kader van dit rapport niet geëvalueerd. Daarnaast werden 37 exploitatievoorwaarden geïdentificeerd die een bijkomende centraal administratieve opvolging vereisen. Voor 18 van deze exploitatievoorwaarden werd geëvalueerd dat aan de vereisten wordt voldaan. Voor 19 andere exploitatievoorwaarden werd bepaald dat bijkomende actie of opvolging is vereist. Deze evaluatie dient in 2010 verder te worden opgevolgd en actie dient te worden ondernomen om steeds volledig in orde te zijn met de exploitatievoorwaarden.

13

•

•

•

In februari 2009 werd begonnen met een evaluatie van de nood aan brandveiligheidskasten in de verschillende laboratoria van de Vrije Universiteit Brussel. Alle plaatsen waar meer dan 50 liter ontvlambare producten of ontvlambaar afval aanwezig is zouden in de toekomst moeten worden voorzien van een brandveiligheidskast. In december 2009 werd een volledig overzicht voor de campus Etterbeek doorgestuurd naar de gebouwencommissie. Voor de campus Jette was de inventarisatie in 2009 nog niet afgewerkt. Hier dient dus in 2010 verder aan gewerkt te worden. In augustus 2009 werd het milieuvergunningsdossier voor het sporthotel op campus Etterbeek bestudeerd. Een lijst met ingedeelde inrichtingen werd opgemaakt. In overleg met het BIM werd bekomen dat er enkel een uitbreiding dient te worden aangevraagd van de bestaande milieuvergunning voor campus Etterbeek. Het is dus niet nodig een volledig nieuw aanvraagdossier in te dienen. In oktober 2009 werd een aanvraagdossier opgemaakt voor een milieuvergunning voor een nieuwe stikstoftank op campus Jette. Het BIM zond ons een project van beslissing op 25 november 2009. De Vrije Universiteit Brussel formuleerde hierop geen opmerkingen. De definitieve beslissing van de overheid wordt verwacht begin 2010.

2.3. Aandachtspunten •

•

•

In 2010 zal aandacht moeten worden besteed aan de hernieuwing van de milieuvergunning voor de parkeerplaatsen op campus Jette. Hiervoor zal worden samengewerkt met alle partners op campus Jette. Het UZ Brussel neemt de coördinatie van dit project op zich. Er zal een milieueffectenstudie moeten worden opgemaakt en de dienst MICO zal de nodige gegevens dienen te bezorgen aan het studiebureau. In 2010 zal gevolg moeten worden gegeven aan de evaluatie van de exploitatievoorwaarden. Oplossingen dienen te worden gevonden voor de exploitatievoorwaarden die nog niet volledig correct worden opgevolgd. De inventarisatie van de brandveiligheidskasten dient verder te worden afgewerkt voor de campus Jette.

14

3. Het energieverbruik 3.1. Huidige situatie •

•

•

Na een sterke stijging in het gasverbruik op campus Etterbeek in 2008 met 15.480 GJ kan een lichte daling met 1.526 GJ worden vastgesteld in 2009. Ten opzichte van 2007 (met een totaal verbruik van 50.011 GJ) betekent dit nog steeds een meerverbruik van 13.954 GJ in 2009 (met een totaal verbruik van 63.965 GJ). Dit meerverbruik is slechts gedeeltelijk te verklaren door het weer. Ook wanneer we de graaddagen in rekening brengen is er een flinke stijging in het gasverbruik vast te stellen. Op campus Etterbeek kan in 2009 een daling in het elektriciteitsverbruik worden vastgesteld met 218.064 kWh, met een totaal verbruik voor de academische sector van 11.921.488 kWh. Dit is voor het eerst sinds 2004 dat het elektriciteitsverbruik daalt. Ter vergelijking, een gemiddeld Vlaams gezin verbruikt 3500 kWh/jaar aan elektriciteit. Voor campus Jette konden ons geen cijfers worden overgemaakt, noch van het gasverbruik, noch van het elektriciteitsverbruik.

Energieverbruik voor de verwarming van de gebouwen die gelegen zijn op de campus Etterbeek voor de periode 1998 tot en met 2009 (voor de academische sector) Jaartal

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Reëel gasverbruik in GJ

44.795 39.309 34.414 38.375 41.308 18.565 42.772 54.379 54.290 50.011 65.491 63.965

GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ

Reëel gasverbruik in GJ per jaar en per m2

0,46 0,40 0,35 0,39 0,42 0,15 0,34 0,44 0,44 0,40 0,52 0,51

GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m²

Verbeterd gasverbruik in GJ (verbeterd voor de graaddagen)

47.483 44.419 40.264 39.910 48.743 19.865 45.338 59.817 59.176 61.514 71.385 69.722

GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ GJ

Verbeterd gasverbruik in GJ per jaar en per m2 (verbeterd voor de graaddagen)

0,49 0,45 0,41 0,40 0,49 0,16 0,36 0,48 0,48 0,49 0,57 0,56

GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m² GJ/m²

Oppervlakte in m²*

98.361 98.361 98.361 98.361 98.361 124.405 124.405 124.405 124.341 124.341 125.188 125.188

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

Graaddagen 16,5 equivalent te Ukkel

2.310 2.174 2.097 2.348 2.090 2.296 2.323 2.233 2.212 1.963 2.213 2.212

Ingevoerde factor (graaddagen 16,5 normaal voor periode 1971-2000 is 2458/ voor periode 1976-2005 is 2.415) 1,06 1,13 1,17 1,04 1,18 1,07 1,06 1,10 1,09 1,23 1,09 1,09

* de oppervlakte die hier wordt gehanteerd is de bruto-vloeroppervlakte van de gebouwen, exclusief de overdekte parkings, aangezien deze niet verwarmd worden

15

Energieverbruik voor de verwarming van de gebouwen die gelegen zijn op de campus Jette voor de periode 1998 tot en met 2009 (voor de academische sector) Jaar

Reëel gasverbruik in GJ

Reëel gasverbruik in GJ per jaar en per m2

Verbeterd gasverbruik in GJ (verbeterd voor de graaddagen)

Verbeterd gasverbruik in GJ per jaar en per m2 (verbeterd voor de graaddagen)

1998

27.442 GJ

0,74 GJ/m²

29.088 GJ

0,79 GJ/m²

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

26.845 GJ 24.479 GJ 29.445 GJ 30.297 GJ 28.500 GJ 24.734 GJ 20.332 GJ 17.963 GJ 12.274 GJ 12.657 GJ

2009

NA

0,73 GJ/m² 0,66 GJ/m² 0,80 GJ/m² 0,82 GJ/m² 0,77 GJ/m² 0,67 GJ/m² 0,55 GJ/m² 0,49 GJ/m² 0,33 GJ/m² 0,34 GJ/m²

30.335 GJ 28.640 GJ 30.623 GJ 35.750 GJ 30.495 GJ 26.218 GJ 22.365 GJ 19.579 GJ 15.097 GJ 13.796 GJ

NA

NA

Warmte afgenomen van WKK in GJ

Totale energie nodig om gebouwen te verwarmen (gas + WKK in GJ)

Verbeterde totale energie nodig om gebouwen te verwarmen (gas + WKK) in GJ

27.442

29.088

2.310

GJ

GJ

36.889 m²

Ingevoerde factor (graaddagen 16,5 normaal voor periode 19712000 is 2458/ voor periode 19762005 is 2.415) 1,06

26.845

30.335

36.889

2.174

1,13

GJ

GJ

m²

24.479

28.640

36.889

2.097

1,17

GJ

GJ

m²

29.445

30.623

36.889

2.348

1,04

GJ

GJ

m²

30.297

35.750

36.889

2.090

1,18

GJ

GJ

m²

31.599

33.811

36.889

2.296

1,07

GJ

GJ

m²

33.204

35.196

36.889

2.323

1,06

GJ

GJ

m²

28.971

31.868

36.889

2.233

1,10

GJ

GJ

m²

30.671

33.431

36.889

2.212

1,09

GJ

GJ

m²

28.923

35.575

36.889

1.963

1,23

GJ

GJ

m²

21.775 GJ

34.432

37.531

36.889

2.213

1,09

NA

GJ NA

GJ NA

m² 36.889 m²

2.212

1,09

0,82 GJ/m² 0,78 GJ/m² 0,83 GJ/m² 0,97 GJ/m² 0,83 GJ/m² 0,71 GJ/m² 0,61 GJ/m² 0,53 GJ/m² 0,41 GJ/m² 0,37 GJ/m²

3.099 GJ 8.470 GJ 8.639 GJ 12.708 GJ 16.649 GJ

NA

Oppervlakte in m²*

Graaddagen 16,5 equivalent te Ukkel

NA = cijfers niet beschikbaar

Elektriciteitsverbruik op de campus Etterbeek voor de periode 1998 tot en met 2009 (voor de academische sector) Jaartal

Elektriciteitsverbruik

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

8.657.092 kWh 8.832.940 kWh 9.063.944 kWh 8.952.029 kWh 9.270.922 kWh 10.489.025 kWh 11.164.497 kWh 11.443.975 KWh 11.672.155 kWh 11.954.102 kWh 12.139.552 kWh 11.921.488 kWh

Verbruik per m2

Verbruik per persoon

82,8 kWh/m2 84,5 kWh/m2 86,7 kWh/m2 85,7 kWh/m2 88,7 kWh/m2 80,3 kWh/m2 85,5 kWh/m2 87,7 kWh/m2 88,8 kWh/m2 90,9 kWh/m² 91,7 kWh/m² 90,1 kWh/m²

960 948 960 924 931 1.031 1.075 1.129 1.131 1.111 1.053 953

kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers.

Oppervlakte in m²* 104.505 104.505 104.505 104.505 104.505 130.549 130.549 130.549 131.473 131.473 132.320 132.320

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

Aantal personen 9.016 9.321 9.446 9.693 9.963 10.176 10.388 10.140 10.324 10.764 11.531 12.506

* de oppervlakte die hier wordt gehanteerd is de bruto-vloeroppervlakte van de gebouwen + ¼ van de oppervlakte van de parkeergebouwen

16

Elektriciteitsverbruik op de campus Jette voor de periode 1998 tot en met 2009 (voor de academische sector) Jaartal

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Elektriciteitsverbruik 4.852.390 KWh 4.913.030 KWh 4.856.990 KWh 4.811.970 KWh 4.743.285 KWh 4.780.785 kWh 4.935.484 kWh 5.030.040KWh 5.107.175 kWh 5.046.136 kWh 4.904.947 kWh NA NA = cijfers niet beschikbaar

Verbruik per m2

131 133 132 130 129 130 134 136 138 137 133 NA

kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m2 kWh/m² kWh/m² kWh/m² kWh/m² kWh/m²

Verbruik per persoon

Oppervlakte in m²*

Aantal personen

2.506 2.445 2.324 2.370 2.319 2.489 2.593 2.779 2.871 2.857 2.556 NA

36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889

1.936 2.009 2.090 2.030 2.045 1.921 1.903 1.810 1.779 1.766 1.919 1.894

kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers. kWh/pers.

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

Reëel en verbeterd gasverbruik per m² op campus Etterbeek in GJ/m² 0,60 0,50 0,40

reëel gasverbr/m² (GJ/m²)

0,30

verb.gasverbr/m² (GJ/m²)

0,20 0,10 0,00 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Elektriciteitsverbruik op campus Etterbeek in kWh 14000000 12000000 10000000 8000000

campus Etterbeek (kWh)

6000000 4000000 2000000 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

17

Elektriciteitsverbruik per m² op campus Etterbeek in kWh/m²

140 120 100 80

campus Etterbeek (kWh/m²)

60 40 20 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

3.2. Realisaties in 2009 •

•

Op 12 februari 2009 organiseerde de Denk- en Actiegroep Duurzame Ontwikkeling van de Vrije Universiteit Brussel, in het kader van de Dikke Truiendag, een spaarlampenactie in het studentenrestaurant van de campus Etterbeek. In dit restaurant hingen begin 2009 nog tientallen gloeilampen. Personeelsleden en studenten werden uitgenodigd om een spaarlamp te adopteren. Deze actie gaf aanleiding tot het vervangen van alle gloeilampen door spaarlampen in het studentenrestaurant in de loop van 2009 door de dienst restaurant. Het EcoTeam Etterbeek, de dienst Milieucoördinatie en de Ecocampusbegeleider organiseerden een campagne om het personeel bewust te maken van het sluipverbruik van computers, printers, kopieertoestellen e.d. Ook als deze toestellen volledig zijn uitgeschakeld blijven ze elektriciteit verbruiken en gezien er aan de universiteit grote aantallen van dergelijke toestellen worden gebruikt betekent dit een groot, nutteloos verbruik. Dit probleem kan eenvoudig worden opgelost door het plaatsen van een verdeelstekker met schakelaar. Het in de uitstand plaatsen van deze schakelaar stopt alle verbruik. Enkele honderden verdeelstekkers werden gratis verspreid onder de geïnteresseerde personeelsleden. Ook de rector schaarde zich achter de campagne. Hij ontving op 19 februari 2009 het EcoTeam in zijn bureel en nam formeel zijn verdeelstekker met schakelaar in dienst.

18

De spaarlampenactie van DADO in het studentenrestaurant op campus Etterbeek

•

•

•

Dimitri Devuyst was in 2009 promotor van twee thesissen m.b.t. de energieproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel: Catherine Detaille deed een haalbaarheidsstudie m.b.t. het plaatsen van kleine windturbines op de campussen van de Vrije Universiteit Brussel en Anja Van de Velde deed een haalbaarheidsstudie m.b.t. het plaatsen van fotovoltaïsche zonnepanelen. Uit de studie van Catherine bleek dat een kleine windturbine-project niet echt realistisch is. Om maar 5% van de elektriciteit op te wekken die vandaag wordt verbruikt zouden er minimaal 73 kleine windturbines moeten worden geplaatst op campus Etterbeek en 31 op campus Jette. Dat zou m.a.w. een grote impact veroorzaken op de campus voor een beperkte opbrengst. Wat betreft fotovoltaïsche zonnepanelen moet worden gerekend op een terugverdientijd van 12 jaar in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dit voor een grote installatie van 896 zonnepanelen die 140.894 kWh/jaar opwekt. Deze installatie levert 2,8% van de elektriciteit die vandaag jaarlijks wordt verbruikt indien geplaatst op de campus Jette en 1,2% van de elektriciteit jaarlijks verbruikt indien geplaatst op de campus Etterbeek. Een interessant alternatief voor de toekomst is het verhuren van de dakoppervlakten van de gebouwen van de Vrije Universiteit Brussel aan een gespecialiseerde firma die er zonnepanelen op plaatst en deze beheert. Met deze formule wordt de dakoppervlakte nuttig gebruikt om duurzame energie op te wekken en verdient de instelling nog iets aan de verhuur van de daken. Het enige probleem van een dergelijke formule in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is dat niet iedereen zomaar elektriciteit mag doorverkopen. Daardoor rusten er momenteel nog heel wat beperkingen op deze formule in Brussel. Mogelijk worden in 2010 de problemen opgelost. In april 2009 werd begonnen met het plaatsen van nieuwe ramen in gebouw G, langs de kant van de singel op campus Etterbeek. De nieuwe ramen zorgen voor een veel betere isolatie van het gebouw. De thermografische kaarten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest werden openbaar gemaakt in mei 2009. De kaarten werden opgemaakt voor de campus Etterbeek en de campus Jette en overgemaakt aan alle personen betrokken bij het beheer van de campussen. Deze kaarten geven informatie over de warmteverliezen van de gebouwen. De kaarten hebben wel een beperking voor de Vrije Universiteit Brussel aangezien de infraroodmetingen werden uitgevoerd op 19

29 en 30 december 2008. De universiteit is dan gesloten en we krijgen dus geen beeld van de normale situatie. De kaarten tonen een hoog warmteverlies in de gebouwen F, G en T en een zeer hoog warmteverlies voor gebouw E op de campus Etterbeek. Voor de facultaire gebouwen op de campus Jette zien we enkel voor gebouw K een gemiddeld warmteverlies en geen hoge of zeer hoge warmteverliezen. Hopelijk herhaalt de overheid deze infraroodmetingen ook eens tijdens een werkweek. De thermografische kaart van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor campus Etterbeek

De thermografische kaart van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor campus Jette

• •

Deelname aan studienamiddag “energiebeheer van gebouwen” van BrusselsGreenTech op 18/06/2009. In oktober 2009 werd een nieuwe webpagina ontwikkeld m.b.t. het functioneren van de verwarming in de gebouwen van de Vrije Universiteit Brussel, dit in samenwerking met het EcoTeam Etterbeek en de Technische Dienst. Op de pagina wordt uitgelegd welke verschillende verwarmingssystemen bestaan en hoe de

20

personeelsleden en studenten kunnen reageren als het te warm of te koud is in hun lokaal.


•

• •

Er is nood aan een strikte opvolging van het energieverbruik op de Vrije Universiteit Brussel. Verbruiken zouden maand na maand moeten worden gevolgd en de grote gebruikers zouden moeten worden geïdentificeerd. Er zou duidelijkheid moeten komen in het energieverbruik op campus Jette. De verbruiken zouden eenduidig moeten overeenkomen met maandelijks afgelezen tellergegevens. Er is nood aan de uitvoering van energie-audits op basis waarvan energiebesparende maatregelen kunnen worden ingevoerd. In het Algemeen Strategisch Plan van de Vrije Universiteit Brussel is voorzien dat een energiecoördinator in dienst zal worden genomen die het energiebeleid van de Vrije Universiteit Brussel mee vorm kan geven. Deze functie zal in de loop van 2010 worden ingevuld.

21

4. De afvalproblematiek 4.1. Huidige situatie A. Gevaarlijk en bijzonder afval •

•

•

•

• •

•

In 2009 werd verder samengewerkt met de firma SGS Ewacs voor de ophaling van het chemisch afval aan de Vrije Universiteit Brussel. Er werden vijf ophalingen georganiseerd, op volgende data: 24/02/2009, 07/05/2009, 09/07/2009, 24/09/2009 en 15/12/2009. Op de betreffende data werden telkens de twee campussen bezocht voor de ophaling van het chemisch afval. Al deze ophalingen werden georganiseerd en begeleid door Serge Gillot, medewerker van de Dienst Milieucoördinatie. Op campus Etterbeek werd in 2009 voor 2500 kg minder chemisch afval opgehaald dan het jaar voordien. 2008 was een recordjaar omdat toen een grote opslagplaats voor chemicaliën volledig werd ontruimd. Op campus Jette zien we voor het vijfde jaar op rij een stijging in de hoeveelheden afgevoerd chemisch afval. Zowel op campus Etterbeek als op campus Jette werd in 2009 meer risicohoudend medisch/biologisch afval afgevoerd in vergelijking met het jaar voordien. Vooral op campus Jette is de stijging groot, met in 2009 een goede 2.400 kg meer dan in 2008. Het "risicohoudend medisch/biologisch afval” afkomstig van medische diensten en laboratoria werd in 2009 verder afgevoerd in de gele vaten of dozen met biorisicosymbool, zoals voorzien in de wetgeving. Ophalingen georganiseerd door de Dienst Milieucoördinatie werden in 2009, zoals de vorige jaren, uitgevoerd door de firma Vanheede. Deze firma kwam in 2009 om de twee weken langs op de campus Jette en om de maand op de campus Etterbeek. Enkele laboratoria verkozen hun eigen ophaling te organiseren en maakten daarbij gebruik van de diensten van de firma van Gansewinkel. Het radioactief afval werd zoals de vorige jaren strikt gescheiden van alle andere afvalstoffen afgevoerd door de Dienst Fysische Controle. Lege inktpatronen, lege batterijen en TL-lampen en andere gasontladingslampen, oude wetenschappelijke toestellen en oude elektrische en elektronische toestellen worden allemaal op milieudeskundige wijze afgevoerd. De Vrije Universiteit Brussel is wettelijk verplicht een afvalregister bij te houden zoals voorzien in het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 30 januari 1997. Het afvalregister wordt bewaard en continu aangevuld op de Dienst Milieucoördinatie.

Hoeveelheden chemisch afval afgevoerd door SGS Ewacs voor de periode 2001- 2009

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Campus Etterbeek 2.697 kg 1.563 kg 2.221 kg 4.736 kg 6.120 kg 8.846 kg 7.028 kg 10.504 kg 7.990 kg

Campus Jette

Campus Rode

Campus Elishout

Totaal

524 kg 704 kg 1.744 kg 1.434 kg 2.129 kg 2.921 kg 3.160 kg 3.716 kg 3.950 kg

60 kg 700 kg 2.010 kg 1.747 kg

141 kg

3.281 kg 2.967 kg 6.116 kg 7.917 kg 8.249 kg 11.767 kg 10.188kg 14.220 kg 11.940 kg

Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten

22

stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet

Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten

stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet

Hoeveelheden risicohoudend medisch/biologisch afval afgevoerd door Vanheede voor de periode 2001-2009 Campus Etterbeek 867 kg 782 kg 2.293 kg 3.094 kg 4.119 kg 4.940 kg 4.381 kg 4.809 kg 5.491 kg

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Campus Jette 2.628 kg 3.628 kg 3.751 kg 3.538 kg 4.159 kg 4.205 kg 5.803 kg 5.614 kg 8.061 kg

Campus Rode 1.089 kg 1.348 kg 661 kg Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten Activiteiten

stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet stopgezet

Totaal 4.584 kg 5.758 kg 6.705 kg 6.632 kg 8.278 kg 9.145 kg 10.184 kg 10.423 kg 13.552 kg

Hoeveelheden chemisch afval opgehaald aan de Vrije Universiteit Brussel (in kg) 16000 14000 12000 Etterbeek

10000

Jette

8000

Rode

6000

Totaal

4000 2000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Hoeveelheden risicohoudend medisch/biologisch afval opgehaald aan de Vrije Universiteit Brussel (in kg) 16000 14000 12000 Etterbeek

10000

Jette

8000

Rode

6000

totaal

4000 2000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

23

2007

2008

2009

B. Niet-gevaarlijk afval •

•

•

De totale hoeveelheid niet-gevaarlijk afval gaat in dalende lijn op campus Etterbeek sinds 2004. In 2009 werd 85.000 kg minder niet-gevaarlijk afval afgevoerd dan in 2004. Het tweede jaar op rij is er een daling in de hoeveelheden papierafval dat gescheiden wordt ingezameld op de campus Etterbeek, dit ondanks het feit dat het papierafval sinds enkele jaren gescheiden van het restafval tot in de burelen wordt ingezameld door het poetspersoneel. Op campus Jette is er in 2009 een stijging in de totaal afgevoerde hoeveelheden niet-gevaarlijk afval met 27.650 kg t.o.v. het jaar voordien. De hoeveelheid afgevoerd grof vuil is bijna verdubbeld in 2009 t.o.v. het jaar voordien. Er werd ook meer restafval en papier afgevoerd.

Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval op de campus Etterbeek

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Restafval

Groot vuil

Papier

Totaal

450.000 480.120 462.220 483.000 420.260 430.100 399.220 416.960 407.300

60.000 kg 73.360 kg 111.340 kg 66.720 kg 64.120 kg 63.980 kg 49.900 kg 49.760 kg 54.060 kg

kg kg 49.100 kg 84.980 kg 109.820 kg 94.440 kg 121.770 kg 107.140 kg 88.160 kg

510.000 553.480 622.660 634.700 594.200 588.520 570.890 573.860 549.520

kg kg kg kg kg kg kg kg kg

Aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. totaal kg kg kg kg kg kg kg kg kg

7,9% 13,4% 18,5% 16,0% 21,3% 18,7% 16,0%

Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval op de campus Jette

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Restafval

Groot vuil

Papier

Totaal

142.400 157.770 159.390 152.890 178.700 178.900 163.950 146.460 165.050

4.000 kg 2.920 kg 3.820 kg 1.860 kg 7.380 kg 13.820 kg

10.988 kg 11.666 kg 5.920 kg 2.120 kg 11.460 kg 14.620 kg 12.300 kg 11.080 kg 13.700 kg

153.388 173.436 165.310 155.010 193.080 197.340 178.110 164.920 192.570


24


Aandeel gescheiden inzameling papier t.o.v. totaal 7,2% 6,7% 3,6% 1,4% 5,9% 7,4% 6,9% 6,7% 7,1%

Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval afgevoerd op campus Etterbeek 700000 600000 500000 restafval 400000

papier groot vuil

300000

totaal 200000 100000 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

Hoeveelheden niet-gevaarlijk afval afgevoerd op campus Jette 250000

200000

restafval

150000

papierafval groot vuil 100000

totaal

50000

0 2001 2002 2003 2004

2005 2006 2007 2008 2009

4.2. Realisaties in 2009 A. Gevaarlijk en bijzonder afval •

•

In 2009 was er een campagne voor de afvoer van oude gasflessen op de Vrije Universiteit Brussel. In april 2009 werden in totaal 47 oude gasflessen afgevoerd door SGS Ewacs. In 2009 werd samengewerkt met SGS Ewacs voor de ophaling van het chemisch afval en met Vanheede voor de ophaling van het risicohoudend medisch afval. Er werd ook een bestek opgemaakt voor een prijsvraag volgens de onderhandelingsprocedure voor de ophaling van het chemisch en risicohoudend medisch afval voor 2010. Voor beide afvalstromen bleek de firma van Gansewinkel de meest gunstige voorwaarden aan te bieden. Er werd dan ook beslist vanaf 2010 over te stappen op de diensten van van Gansewinkel.

25


•

•

In januari 2009 werd gestart met de gescheiden inzameling van PMD- en glasafval op de campus Jette. Blauwe zakken werden verspreid onder de personeelsleden, plaatsen werden aangeduid waar het personeel volle PMD-zakken en huishoudelijk glasafval kan achterlaten, afspraken werden gemaakt met de Technische Dienst voor de inzameling van de volle zakken en het leeggoed en voor de afvoer van dit afval naar de PMD- en glascontainers die werden geplaatst nabij het containerpark. De Technische Dienst sloot een contract af met Net Brussel voor de lediging van de volle PMD- en glascontainers. In augustus 2009 vond er een grote opruiming plaats in de Medische Bibliotheek op campus Jette. Oude tijdschriften werden gescheiden van het restafval afgevoerd in een afzonderlijke papiercontainer. In het kader van de Ecocampuskrak-projecten was er eind oktober 2009 een overleg tussen studente Eva Miers, dienst huisvesting, dienst milieucoördinatie en ecocampus. Het doel van de vergadering was de invoering van gescheiden inzameling van PMD op de studentenkoten.

4.3. Aandachtspunten A. Gevaarlijk en bijzonder afval •

•

Er dient aandacht te worden besteed aan de sensibilisering van het personeel wat betreft de correcte inzameling van gevaarlijk afval. De correcte inzamelprocedure, de correcte recipiënten en opslag van gevaarlijk afval dient regelmatig te worden herhaald. De dienst milieucoördinatie plant voor eind 2010 en begin 2011 de opmaak van een nieuwe brochure met informatie over de inzameling van het gevaarlijk afval die meer gebruiksvriendelijk is dan het reeds bestaande “Handboek voor het beheer van gevaarlijk en bijzonder afval aan de Vrije Universiteit Brussel”. Deze brochure moet het personeel van de laboratoria stimuleren om hun kennis over de correcte inzameling van het gevaarlijk afval te verfrissen.


•

Hoewel er aan de Vrije Universiteit Brussel heel wat initiatieven worden genomen om afval aan te bieden voor recyclage en hergebruik is dit weinig zichtbaar voor studenten en bezoekers. Een gescheiden inzameling van papier en PMD op publieke plaatsen is nog niet georganiseerd. Hierdoor gaan studenten ervan uit dat op gebied van afvalscheiding niets gebeurt aan de Vrije Universiteit Brussel. Mits een kleine inspanning (het installeren van kleine recyclagecentra op enkele strategisch gekozen plaatsen langs de wandelpaden op de campus) kan de Vrije Universiteit Brussel hier een grote winst behalen wat betreft milieu-imago naar de universitaire gemeenschap, bezoekers en omwonenden. Het tweede jaar op rij is er een daling in de hoeveelheden papierafval dat gescheiden wordt ingezameld op de campus Etterbeek. Er zou moeten worden nagegaan in de inzamelketen waar het fout loopt. Zijn de personeelsleden minder gemotiveerd om papier in hun recyclagedoos achter te laten? Loopt er iets fout bij de inzameling door het poetspersoneel of raken teveel papiercontainers vervuild met afval dat er niet in thuis hoort?

26

5. Het waterverbruik en de productie van afvalwater 5.1. Huidige situatie •

• •

•

Op campus Etterbeek werd in 2009 opvallend meer leidingwater verbruikt dan in 2008. Dit komt door het feit dat in 2009 veel minder grondwater werd opgepompt wegens een defect aan de pompen. Wanneer we het leidingwater- en grondwaterverbruik voor de campus Etterbeek samentellen is het verbruik t.o.v. het jaar voordien licht gedaald. Op campus Jette is er het tweede jaar op rij een daling in het leidingwaterverbruik. Door een defect aan de pompen werd in 2009 op de campus Etterbeek veel minder grondwater opgepompt dan de vorige jaren. Op campus Jette werd een lichte daling in het grondwaterverbruik vastgesteld. De Vrije Universiteit Brussel heeft een centraal systeem voor de inzameling van vloeibare chemicaliën. Deze worden in 5- of 25-liter jerrycans verzameld en afgevoerd door een erkende verwijderaar van gevaarlijk afval voor milieudeskundige verwerking (zie hoofdstuk afvalproblematiek om een idee te krijgen van de afgevoerde hoeveelheden).

Leidingwaterverbruik op de campus Etterbeek (voor de academische sector) voor de periode 1998 – 2009 Leidingwater verbruik in m³

Leidingwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²

Oppervlakte in m² *

Leidingwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 1998 38.502 m³ 0,39 m³/m² 98.361 m² 4,3 m³/pers 1999 52.770 m³ 0,54 m³/m² 98.361 m² 5,7 m³/pers 2000 56.736 m³ 0,58 m³/m² 98.361 m² 6,0 m³/pers 2001 58.859 m³ 0,60 m³/m² 98.361 m² 6,1 m³/pers 2002 56.829 m³ 0,58 m³/m² 98.361 m² 5,7 m³/pers 2003 75.136 m³ 0,60 m³/m² 124.405 m² 7,4 m³/pers 2004 72.031 m³ 0,58 m³/m² 124.405 m² 6,9 m³/pers 2005 62.443 m³ 0,50 m³/m² 124.405 m² 6,1 m³/pers 2006 61.879 m³ 0,50 m³/m² 124.405 m² 6,0 m³/pers 2007 67.835 m³ 0,55 m³/m² 124.405 m² 6,3 m³/pers 2008 69.846 m³ 0,56 m³/m² 125.188 m² 6,1 m³/pers 2009 87.331 m³ 0,70 m³/m² 125.188 m² 7,0 m³/pers * de oppervlakte die hier wordt gehanteerd is de bruto-vloeroppervlakte van de gebouwen, overdekte parkings (waar weinig water wordt verbruikt)

27

Aantal personen

9.016 pers 9.321 pers 9.446 pers 9.693 pers 9.963 pers 10.176 pers 10.388 pers 10.140 pers 10.324 pers 10.764 pers 11.531 pers 12.506 pers exclusief de

Leidingwaterverbruik op de campus Jette (voor de academische sector) voor de periode 1998 – 2009

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Leidingwater verbruik in m³

Leidingwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²

Oppervlakte in m²

15.449 m³ 10.749 m³ 9.732 m³ 9.296 m³ 11.800 m³ 10.163 m³ 10.679 m³ 9.159 m³ 9.278 m³ 10.278 m³ 8.694 m³ 7.796 m³

0,42 0,29 0,26 0,25 0,32 0,28 0,29 0,25 0,25 0,28 0,23 0,21

36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889

m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m²

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

Leidingwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 8,0 m³/pers 5,3 m³/pers 4,6 m³/pers 4,6 m³/pers 5,8 m³/pers 5,3 m³/pers 5,6 m³/pers 5,1 m³/pers 5,2 m³/pers 5,8 m³/pers 4,5 m³/pers 4,1 m³/pers

Aantal personen

1.936 2.009 2.090 2.030 2.045 1.921 1.903 1.810 1.779 1.766 1.919 1.894

pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers

Hoeveelheid grondwater opgepompt op de campus Etterbeek voor de periode 1998 – 2009 Grondwater verbruik in m³

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

24.702 27.353 31.598 27.813 31.125 23.427 16.618 24.454 23.404 26.744 27.799 9.134

m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³ m³

Grondwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²

Oppervlakte in m²

0,24 0,26 0,30 0,27 0,30 0,18 0,13 0,19 0,18 0,20 0,21 0,07

104.505 104.505 104.505 104.505 104.505 130.549 130.549 130.549 131.473 131.473 132.320 132.320

m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m²

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

Grondwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 2,7 m³/pers 2,9 m³/pers 3,3 m³/pers 2,9 m³/pers 3,1 m³/pers 2,3 m³/pers 1,6 m³/pers 2,4 m³/pers 2,3 m³/pers 2,6 m³/pers 2,4 m³/pers 0,7 m³/pers

Aantal personen

9.016 pers 9.321 pers 9.446 pers 9.693 pers 9.963 pers 10.176 pers 10.388 pers 10.140 pers 10.324 pers 10.764 pers 11.531 pers 12.506 pers

Hoeveelheid grondwater opgepompt op de campus Jette voor de periode 1998 – 2009

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Grondwater verbruik in m³

Grondwater verbruik per oppervlakteeenheid in m³/m²

Oppervlakte in m²

13.516 m³ 6.226 m³ 5.216 m³ 4.043 m³ 4.019 m³ 4.279 m³ 3.444 m³ 1.608 m³ 3.825 m³ 3.303 m³

0,37 0,17 0,14 0,11 0,11 0,12 0,09 0,04 0,10 0,09

36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889 36.889

m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m² m³/m²

28

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

Grondwater verbruik per lid van de universitaire gemeenschap in m³/persoon 6,5 m³/pers 3,1 m³/pers 2,6 m³/pers 2,1 m³/pers 2,1 m³/pers 2,4 m³/pers 1,9 m³/pers 0,9 m³/pers 2,0 m³/pers 1,7 m³/pers

Aantal personen

2.090 2.030 2.045 1.921 1.903 1.810 1.779 1.766 1.919 1.894

pers pers pers pers pers pers pers pers pers pers

Hoeveelheden leidingwater verbruikt per oppervlakte-eenheid in m³/m² voor de Vrije Universiteit Brussel 0,8 0,7 0,6 0,5 Etterbeek (m³/m²)

0,4

Jette (m³/m²)

0,3 0,2 0,1 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Hoeveelheid grondwater verbruikt per oppervlakte-eenheid in m³/m² voor de Vrije Universiteit Brussel 0,4 0,35 0,3 0,25 Etterbeek (m³/m²)

0,2

Jette (m³/m²)

0,15 0,1 0,05

19 98 19 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09

0


• • • •

Er zou werk moeten worden gemaakt van een verminderd verbruik van grondwater (beleidsmatig en niet wegens een defect aan de pompen). In plaats van grondwater zou in de toekomst meer regenwater kunnen worden opgevangen en gebruikt. Alle nieuwe gebouwen op de campus Etterbeek dienen verplicht te worden voorzien van regenwateropvang (volgens de milieuvergunning). Er dient een beleid te worden gevoerd om de universitaire gemeenschap bewust te maken van het belang van het spaarzaam omgaan met water. Koelsystemen op basis van niet-gesloten watercircuits dienen te worden vervangen. Er moet duidelijker worden gemaakt aan de universitaire gemeenschap uit welke kraantjes drinkbaar water komt en uit welke niet-drinkbaar water.

29

6. De bodemproblematiek 6.1. Huidige situatie •

Er werd een historische bodemvervuiling vastgesteld op het terrein “Kop van de Koninklijke Jacht” in het kader van de verkoop van het terrein. In 2009 werd onderhandeld met het Brussels Instituut voor Milieubeheer over de nodige te nemen saneringsmaatregelen. Er werden ook afspraken gemaakt dat de sanering zou worden doorgevoerd op het moment dat zal worden gestart met de werf van het nieuwe gebouw door de koper van het terrein. De Vrije Universiteit Brussel heeft een borgsom moeten betalen voor de uitvoering van de saneringswerken.

30

7. De geluids- en trillingenproblematiek 7.1. Huidige situatie •

Er waren geen dossiers over geluids- of trillingshinder in 2009.

31

8. De mobiliteits- en parkeerproblematiek 8.1. Huidige situatie •

• • • •

In 2009 werden bijna 100 minder gratis abonnementen op het openbaar vervoer toegekend aan het personeel. Er waren in 2009 dan nog 1.319 mensen die gebruik maakten van het gratis openbaar vervoer. De grote meerderheid maakte gebruik van de trein. In 2009 werden ook aan 14 personen minder fietsvergoedingen uitgekeerd. Er waren dan nog 113 personen die een fietsvergoeding ontvingen. In 2009 kwam de werkgroep mobiliteit samen op 09/12/2009 Samenkomsten van de fietswerkgroep in 2009 op: 20/03/2009, 03/04/2009, 08/09/2009. Samenkomsten van de fietswerkgroep UZ Brussel (campus Jette) op: 27/03/2009, 24/04/2009, 04/09/2009.

Aantal regelmatige gebruikers (personeelsleden met een abonnement) van het openbaar vervoer onder de personeelsleden van de Vrije Universiteit Brussel.

NMBS

MIVB

DE LIJN

1995

TOTAAL + 600 – 700

2003

702

+ 170

+ 15

+ 890

2004

785

+ 180

+ 15

+ 985

2005

871

287

32

1.190

2006

903

318

33

1.254

2007

962

375

44

1.381

2008

998

369

48

1.415

2009

925

343

51

1.319

Aantal personeelsleden die gebruik maken van de fietsvergoeding Personeelsleden die dagelijks fietsen van thuis naar een van de twee campussen

Personeelsleden die dagelijks fietsen tussen thuis en een treinstation

TOTAAL

2006

43

66

109

2007

45

72

117

2008

50

77

127

2009

43

70

113

32


•

In maart 2009 veranderde het metronetwerk van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest volledig. De milieucoördinator en de personeelsdienst zorgden voor de nodige communicatie naar het personeel. In april volgde een overlegvergadering tussen de MIVB en de Vrije Universiteit Brussel over het nieuwe metronetwerk en de bereikbaarheid van de campussen. Op 12 mei 2009 werd een fietsmarkt georganiseerd in het studentenrestaurant van de campus Jette, zowel voor personeel van het UZ Brussel als van de Vrije Universiteit Brussel en ook voor de studenten. Deze fietsmarkt was een initiatief van de fietswerkgroep van het UZ Brussel in samenwerking met de Dienst Milieucoördinatie en Ecocampus. Fietsmarkt op 12 mei 2009 in het studentenrestaurant op campus Jette

Aanwezigheid van Ecocampus op de fietsmarkt op 12 mei 2009

33

•

•

Op 29 april 2009 hield de fietswerkgroep van de Vrije Universiteit Brussel en het fietspunt een fietsevent op de esplanade van de campus Etterbeek. Informatie over fietsen naar het werk, Ik Kyoto e.d. waren beschikbaar en je kon ook je fiets laten herstellen door een expert van het fietspunt. In mei 2009 deed de Vrije Universiteit Brussel mee aan Ik Kyoto, een campagne van de Bond Beter Leefmilieu, met als doel het personeel te stimuleren om meer duurzaam te pendelen. In totaal namen 95 personeelsleden deel aan de actie. Zij registreerden dagelijks hun duurzaam afgelegde kilometers. De Vrije Universiteit Brussel kreeg na afloop een certificaat dat de werknemers van de instelling samen 26.176 duurzame kilometers aflegden en dat daardoor 6180 kg minder CO2 werd uitgestoten. Het certificaat van deelname aan Ik Kyoto

•

•

• •

Op 15 mei 2009 organiseerde de fietswerkgroep in samenwerking met het fietspunt VUB-VOOT een gratis fietsontbijt en een fietstocht tijdens de middag voor het personeel. Het doel was de promotie van de fiets als vervoermiddel van en naar het werk. In september 2009 werden de bereikbaarheidsfiches voor de Vrije Universiteit Brussel afgeleverd door de MIVB. Deze fiches geven nieuwe bezoekers aan de campussen van de Vrije Universiteit Brussel een goed inzicht hoe ze zich best met het openbaar vervoer verplaatsen. De fiches voor zowel campus Etterbeek als campus Jette kunnen worden gedownload van de website van de Vrije Universiteit Brussel (rubriek “bereikbaarheid”). Op 24 mei 2009 organiseerde BLOSO in samenwerking met het UZ Brussel “Cycle for Life”. Deze actie stond in het teken van leukemiepatiëntjes. Op 6 september 2009 nam de Vrije Universiteit Brussel deel aan De Gordel

34

De bereikbaarheidsfiches van de Vrije Universiteit Brussel

•

•

•

Op 22 september 2009 nam de Vrije Universiteit Brussel deel aan de “Dag naar het werk zonder auto”, een campagne van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om het pendelen met het openbaar vervoer aan te moedigen. Personeelsleden die normaal gezien met de auto naar het werk gaan konden gratis tickets krijgen voor het openbaar vervoer. Personeelsleden die reeds alle dagen gebruik maken van het openbaar vervoer maakten kans op het winnen van een van vijf RailPass van de NMBS. Tussen het NMBS-station van Jette en het UZ Brussel werd een pendelbus ingelegd, ook voor het personeel van de Vrije Universiteit Brussel. Personeel en studenten konden de hele week lang gratis hun fiets herstellen in het fietspunt. Op 23 september 2009 werd de duurzame mobiliteit ook onder de aandacht gebracht bij de studenten. Tijdens de Student Welcome Day werd het openbaar vervoer en het fietspunt bekend gemaakt onder de studenten. Er waren mobiliteitsstands voorzien van De Lijn, de MIVB, de NMBS, Pro Velo, Cambio en het fietspunt. Tijdens het academiejaar 2009–2010 konden studenten van Nederlandstalige hogescholen en universiteiten binnen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest genieten van een studentenabonnement voor slechts 45 EUR, te gebruiken gedurende het

35

•

•

•

hele academiejaar. Dit is een jaarlijks weerkerend succesvol initiatief van Quartier Latin, een vzw die Vlaamse studenten helpt hun weg te vinden in Brussel. Eind oktober 2009 bracht de rector, de gedelegeerd bestuurder van het UZ Brussel en de milieucoördinator een bezoek aan staatssecretaris Bruno De Lille die o.a. bevoegd is voor mobiliteit. Het doel van de vergadering was het aankaarten van de problematiek van de bereikbaarheid van de universitaire campussen en de financiering van initiatieven m.b.t. duurzame mobiliteit. In december 2009 waren de afgesloten fietsstallingen voor fietsende personeelsleden gebruiksklaar. Alle personeelsleden die gebruik wensen te maken van deze infrastructuur werden opgeroepen zich aan te melden. Op 17 december 2009 organiseerde de Vrije Universiteit Brussel een ludieke actie in het treinstation van Etterbeek om te protesteren tegen de nieuwe dienstregeling die vanaf 3 december 2009 in voege ging en waarbij interessante rechtstreekse verbindingen werden afgeschaft. De rector nam dit dossier ter harte o.a. door in overleg te gaan met de NMBS, de overheid en de politici. Er werd bekomen dat de dienstregeling gedeeltelijk zal worden hersteld in 2010.


•

•

De verbetering van de bereikbaarheid van de campussen met het openbaar vervoer moet een belangrijk aandachtspunt zijn voor de Vrije Universiteit Brussel. De campus Jette blijft erg moeilijk bereikbaar met het openbaar vervoer en in de loop der jaren schafte de NMBS steeds meer treinen naar station Etterbeek af. Zowel voor studenten als personeel (en op de campus Jette ook voor patiënten en bezoekers van het UZ Brussel) is een vlotte toegankelijkheid met het openbaar vervoer heel belangrijk. In 2009 werd de selectie georganiseerd voor de aanwerving van een stafmedewerker op de dienst milieucoördinatie. Deze stafmedewerker zal ongeveer halftijds de functie van “mobiliteitscoördinator” invullen. Hierdoor zullen vanaf 2010 de mobiliteits- en bereikbaarheidsdossiers meer nauwgezet kunnen worden opgevolgd. In 2009 werd een wet van kracht in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest die beperkingen oplegt aan het verkeer wanneer bepaalde drempels van luchtvervuiling worden overschreden. Bij een pollutiepiek kan de snelheid worden beperkt, kunnen bepaalde voertuigen een rijverbod krijgen of kunnen alle voertuigen een rijverbod krijgen. Voor campus Etterbeek werd bij het gemeentebestuur van Elsene een uitzondering aangevraagd voor deze personen die noodzakelijk de instelling moeten kunnen bereiken om haar goede werking te kunnen garanderen. Voor campus Jette werd een uitzondering aangevraagd bij het gemeentebestuur van Jette om de hele campus Jette te vrijwaren van een rijverbod gezien de campus op enkele honderden meters gelegen is van de Ring, waar verkeer steeds mogelijk zal blijven. Geen van beide gemeentebesturen gaven een positief antwoord op onze vragen.

36

9.

Het papierverbruik

9.1. Huidige situatie • • •

•

Het verbruik van wit TCF-papier gaat ook in 2009 verder in dalende lijn. Voor het eerst sinds de invoering van kringlooppapier in 2001 werd in 2009 minder kringlooppapier gebruikt in vergelijking met het jaar voordien. Een voor het milieu minder positieve trend is het succes van het witte, niet gerecycleerde extra strong papier. Op zes jaar tijd wordt er bijna evenveel van gebruikt als van het kringlooppapier. In totaal wordt sinds 2005 elk jaar minder papier verbruikt. Ook in 2009 werden 952.000 vellen minder gebruikt dan het jaar voordien.

Hoeveelheden fotokopiepapier verbruikt voor de periode 2001-2009 (Aankoopdienst – Centraal Magazijn) Wit, niet gerecycleerd papier

Kringlooppapier

Extra strong papier

(aantal vellen)

(aantal ton)

(aantal vellen)

(aantal ton)

2001

18.000.000

90

231.000

2002

14.458.000

72,29

2003

13.990.000

2004

Totaal

(aantal vellen)

(aantal ton)

2,555

18.231.000

92,555

721.000

3,605

15.179.000

75,895

69,95

939.000

4,695

14.929.000

74,645

13.725.000

68,62

1.399.000

6,995

323.000

1,61

15.447.000

77,23

2005

13.823.000

69,12

1.432.000

7,160

811.000

4,05

16.066.000

80,33

2006

12.485.000

62,43

1.510.000

7,550

720.000

3,60

14.715.000

73,58

2007

11.074.000

55,37

1.628.000

8,140

1.048.000

5,24

13.750.000

68,75

2008

10.234.000

51,17

1.953.000

9,760

1.374.000

6,87

13.561.000

67,80

2009

9.641.000

48,21

1.503.000

7,515

1.465.000

7,33

12.609.000

63,05

37

(aantal vellen)

(aantal ton)

Cijfers van het aantal vellen papier (aangekocht bij de Aankoopdienst) verbruikt per lid van de universitaire gemeenschap Hoeveelheid papier (aankoopdienst) verbruikt per persoon 2001

1.555

2002

1.264

2003

1.234

2004

1.257

2005

1.344

2006

1.216

2007

1.097

2008

1.008

2009

876

Hoeveelheden fotokopiepapier verbruikt voor de periode 2001-2009 aan de Vrije Universiteit Brussel (Aankoopdienst – Centraal Magazijn) 20.000.000 18.000.000 16.000.000 14.000.000 Niet-kringlooppapier

12.000.000

Kringlooppapier

10.000.000

Extra strong papier

8.000.000

Totaal

6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Aantal vellen papier (aangekocht bij de Aankoopdienst) verbruikt per lid van de universitaire gemeenschap 1800 1600 1400 1200 1000

aantal vellen/persoon

800 600 400 200 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

38


In 2009 realiseerde de dienst Interne en Externe Communicatie een belangrijke papierbesparing door de oplage van het jaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel te halveren van 7.000 naar 3.500 exemplaren en door de brochure zelf ook van formaat te halveren.


• •

Er dient te worden gezocht naar een papiersoort met een degelijk milieukeurmerk dat de huidige drie papiersoorten zou kunnen vervangen. Het betreffende papier zou dan niet enkel kringlooppapier moeten zijn, maar voldoen aan de normen voor gebruik in printers en kopieermachines, een kwaliteitsvol imago uitstralen en niet duurder zijn dan de huidige papiersoorten. De dienst Interne en Externe Communicatie heeft beslist dat in de toekomst nog enkel elektronische nieuwjaarskaarten zullen worden gemaakt. De huisstijl vereist het gebruik van wit, extra strong papier. De universiteit kan zijn milieu-impact verkleinen door een kwaliteitvol kringlooppapier in de plaats te stellen.

39

10. De groene ruimten en biodiversiteit 10.1. Huidige situatie • •

De campussen van de Vrije Universiteit Brussel maken deel uit van het groene netwerk van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In 2009 vonden heel wat activiteiten plaats in de Oude Hoogstamboomgaard van de Vrije Universiteit Brussel. Hieronder een overzicht. 08/02/2009

26/02/2009 28/02/2009

27/03/2009

29/03/2009

27/04/2009

30/04/2009 06/05/2009 07/05/2009

11/08/2009 25-27/09/2009 14/10/2009 03/12/2009

De Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM) en de Dienst Milieucoördinatie organiseren een dag “hagen leggen en takkenrillen maken” met deskundige begeleiding van Guy Berckmans Overleg tussen JNM, milieucoördinator en stagiair over de activiteiten in de boomgaard De Jeugdbond voor Natuur en Milieu (JNM) en de Dienst Milieucoördinatie organiseren een dag “hagen leggen en takkenrillen maken” met deskundige begeleiding van Guy Berckmans Overleg met Dr. Annik Lampo van PAika, UZ Brussel over een ecotherapeutisch project voor de patiënten van de kinderpsychiatrie Opruimactie van zwerfvuil in de volkstuintjes en langs de Schapenweg, georganiseerd door LaarbeekbOOs Bezoek aan de boomgaard met de beheerders van het UZ Brussel, dhr. M. Noppen en dhr. J. Schots en met Dr. Annik Lampo, hoofd van de kinderpsychiatrie Overleg tussen JNM, milieucoördinator en stagiair over de activiteiten in de boomgaard Ontmoeting tussen Willy Paessens (beheer nestkasten), milieucoördinator en stagiair Milieudag voor de leerlingen van het Brusselse Imelda Instituut, georganiseerd door stagiair Jurgen Van Cauter, in samenwerking met de vzw Green en de JNM Overleg met Dr. Annik Lampo van PAika over activiteiten van kinderpsychiatrie in de boomgaard Confituurweekend van JNM in de boomgaard Overleg met Dr. Annik Lampo van PAika over activiteiten van kinderpsychiatrie in de boomgaard Overleg met PAika over activiteiten van kinderpsychiatrie in de boomgaard

40

•

In de zomer van 2009 deed de milieucoördinator een bijzondere waarneming in de Oude Hoogstamboomgaard, een in het wild levende ringslang had zich verstrikt in een net. Jette is een van de weinige plaatsen in Vlaanderen en Brussel waar de ringslang op natuurlijke wijze voorkomt.

De inheemse ringslang aangetroffen in de Oude Hoogstamboomgaard op campus Jette


•

•

In 2009 werd de samenwerking tussen het boomgaardproject en de afdeling kinderpsychiatrie van het UZ Brussel concreet. In overleg met Dr. Annik Lampo, hoofd van de afdeling kinderpsychiatrie (PAika) werden de eerste concrete initiatieven genomen en werden bezoeken gebracht aan de boomgaard door de verschillende leefgroepen onder begeleiding van de verpleegkundigen en therapeuten. De kinderen maakten een kamp en gingen over tot het planten van kruiden. In 2009 ging voor het eerst een stagiair van de Bachelor Sociale Agogiek van de Vrije Universiteit Brussel van start met een stage rond de Oude Hoogstamboomgaard van de Vrije Universiteit Brussel. Jurgen Van Cauter was de eerste stagiair in het academiejaar 2008-2009. Helena De Greef nam in het academiejaar 2009-2010 de fakkel over. De stagiairs dienen tijdens een stage van 350 uur bepaalde doelstellingen in de boomgaard te realiseren. In de praktijk nemen ze initiatief in het bekend maken van het boomgaardproject, organiseren ze activiteiten voor scholen en de patiënten van PAika en ondersteunen ze de werking van JNM. In februari 2009 leerde Guy Berckmans de JNM-vrijwilligersgroep in de Oude Hoogstamboomgaard de Engelse techniek van “hagen leggen”. Dit is een techniek voor het herstel van verouderde hagen, ter restauratie van de afsluitingen rond de boomgaard.

41

Het “leggen van hagen” in de hoogstamboomgaard van de Vrije Universiteit Brussel

•

•

In juli 2009 was er overleg tussen het gemeentebestuur van Jette, de Vrije Universiteit Brussel, het UZ Brussel en de verenigingen verantwoordelijk voor het beheer van de volkstuintjes op de campus Jette. Er werd afgesproken dat er een nieuwe overeenkomst zou komen tussen de Vrije Universiteit Brussel en de gemeente m.b.t. het beheer van de volkstuintjes. De gemeente zou de volkstuintjes voor een periode van 20 jaar mogen uitbaten. Eind 2009 werden in het kader van Ecocampus vijf zogenaamde Ecocampuskrakprojecten geselecteerd. Dit zijn milieuprojecten uitgedacht door en voor studenten. Een van de geselecteerde projecten draagt de naam “Campus in ’t groen”. Het doel is om allerlei activiteiten te laten doorgaan op campus Etterbeek in het kader van het groenbeheer. Zo zouden bepaalde stroken gazon, een meer natuurvriendelijk maaibeheer krijgen, zouden bepaalde muren en daken worden voorzien van groen en zou een route door het groen op de campus worden uitgestippeld.


•

Het feit dat heel wat bijzondere planten en dieren hun weg vinden naar de campussen van de Vrije Universiteit Brussel vraagt onze aandacht. De universiteit kan met een doordacht beleid bijdragen tot de biodiversiteit in de stad. Er dient een groenbeleid te worden uitgedacht waarbij zowel de veiligheid van de campusgebruikers, de uitstraling van de campus, als het natuurbeheer aandacht krijgen.

42

11. De bioveiligheidsproblematiek 11.1. Huidige situatie • •

•

•

•

•

Op campus Etterbeek zijn er 22 activiteiten met een bioveiligheidstoelating, op campus Jette zijn er dat 24. De geldende bioveiligheidsvergunningen en de ermee geassocieerde lokalen, hun plattegronden, en de inventaris van laminar flowkasten (LAF-kasten) werden in 2009 continu geactualiseerd. Het bioveiligheidscomité werd een keer samengeroepen op beide campussen in 2009. Op campus Jette was dat op 06/04/2009 en op campus Etterbeek op 28/04/2009. Thema’s die aan bod kwamen: advies over nieuwe activiteiten; gebruik van GGO’s en pathogenen tijdens practica; afvoer van gecontamineerd afval; fout gebruik van LAF-kasten; overzicht van de activiteiten in 2008; opstelling van risico-analysen bij activiteiten met virale vectoren. De bioveiligheidsverantwoordelijke neemt sedert 2009 ook deel aan de vergaderingen van de commissie Ethisch Proefdierengebruik (als observator). Doel is om, indien nodig, ook onderzoekers die gebruik maken van proefdieren te wijzen op hun verplichting te voldoen aan de bioveiligheidswetgeving. Het programma (opgestart in 2007) voor de opleiding in bioveiligheid, bestemd voor de nieuwe medewerkers van de vergunningplichtige labo’s, werd in 2009 voortgezet. Bij het begin van elke semester wordt op beide campussen telkens een infosessie georganiseerd, afwisselend in het Nederlands en in het Engels. In 2009 waren er in het totaal 60 deelnemers. De bioveiligheidsverantwoordelijke nam namens de Vrije Universiteit Brussel deel aan een aantal externe activiteiten: georganiseerd door EBSA (European BioSafety Association) en BBP (Belgian Biosafety Professionals). Het ging om de Workshop Biosafety in laboratory animal facilities (Stockholm, 15 juni 2009), de 12th Annual EBSA Conference (Stockholm, 16-17 juni 2009) en de BBP Training Workshop on validation and use of class II microbiological safety cabinets (Gent, 31 maart 2009).


•

Er werden in 2009 door de bioveiligheidsverantwoordelijke enkele specifieke lessen “Bioveiligheid” georganiseerd in het kader van de opleiding Proefdierkunde (Jette), de “Industriële seminaries” 2e Master Bio-ingenieur en het Internationaal Programma Moleculaire Biologie (beide campus Etterbeek). Op de campus Etterbeek werden in 2009 32, en op de campus Jette 43 laminar flowkasten gevalideerd (waarvan de meerderheid microbiologische veiligheidskasten klasse II “biohazard”). Alle flowkasten die gebruikt worden in het kader van vergunde activiteiten werden aldus gevalideerd in het kader van een globaal onderhoudscontract voor deze apparatuur, dat in 2007 van start ging. Hierbij bleek dat in Etterbeek 2 LAF-kasten niet voldeden aan de normen; in Jette ging het om 3 LAF-kasten. Dit is een verbetering t.o.v. 2008, vooral omdat dit jaar slechts 2 “biohazard” kasten een onvoldoende kregen, waarvan er geen enkele gebruikt wordt in het kader van een inperkingsplichtige activiteit. De betrokken onderzoekers werden onmiddellijk op de hoogte gesteld van de mankementen. De herstelling van betrokken apparatuur werd inmiddels uitgevoerd of is gepland op korte termijn. Op aandringen van de bioveiligheidsverantwoordelijke worden nog steeds oude (meestal horizontale) LAF-kasten vervangen door “biohazard” (type II) kasten. In 2009 werden zo 5 nieuwe LAF-kasten in gebruik genomen. Alle LAF-kasten die betrokken zijn bij het

43

validatieprogramma, werden dit jaar voorzien van een etiket met kleurcode, dat duidelijk maakt of het gaat om een goedgekeurd apparaat, en welke bescherming het biedt aan de gebruiker en de omgeving.


•

•

Tijdens informele bezoeken aan laboratoria werd bij herhaling vastgesteld dat bepaalde manipulaties, en dan vooral het correct gebruik van microbiologische veiligheidskasten, nog niet voldoende bewust gemaakt zijn bij de onderzoekers. Toekomstige opleidingsinitiatieven zullen zich hierop toespitsen. In 2010 vervallen drie vergunningen die betrekking hebben op het werken met genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s). In totaal gaat het hier om 32 laboratoriumactiviteiten met GGO’s waarvan de vergunning opnieuw dient te worden geëvalueerd door de bioveiligheidsverantwoordelijke en waarvoor, indien nodig, een nieuwe vergunning dient te worden aangevraagd. In 2010 zal aandacht moeten worden besteed aan de ontwikkeling van een systematiek voor bioveiligheidsauditing van de laboratoria. Een standaardprocedure voor de uitvoering van bioveiligheidsaudits dient te worden opgesteld.

44

12. De asbestproblematiek 12.1. Huidige situatie • •

•

• • •

In sommige gebouwen van de Vrije Universiteit Brussel is asbest aanwezig. In vele gevallen gaat het om hechtgebonden asbest in ventilatiekanalen. Zolang hieraan niet wordt geraakt bestaat er geen gevaar, aangezien het asbest gebonden is aan cement. Enkel wanneer aan de ventilatiekanalen wordt gewerkt dienen nauwgezet de nodige voorzorgsmaatregelen te worden gevolgd. Op enkele plaatsen is ook asbest aanwezig die niet hechtgebonden is, bijvoorbeeld in asbestkoord, asbestkarton, asbesthoudende plaaster, asbesthoudende verf of asbesthoudend mastiek. In deze gevallen kunnen de asbestvezels mogelijk gemakkelijker vrijkomen. Het gaat hier voornamelijk om punctuele problemen in technische ruimten. Hechtgebonden asbest blijft ter plaatse en wordt verwijderd bij werken en renovatie. Niet-hechtgebonden asbest wordt in elk geval verwijderd. De Vrije Universiteit Brussel heeft een interne procedure voor de opvolging van alle asbestdossiers. Alle werken waarbij moet worden geraakt aan asbest worden besproken in het Comité Preventie en Bescherming.


•

•

De Technische Dienst gaf de opdracht aan een externe firma om een asbestinventaris te laten opmaken voor de campus Etterbeek. In april 2009 werd deze afgeleverd. Op basis van de asbestinventaris en het asbestbeheersprogramma werkt de Technische Dienst Etterbeek aan de systematische verwijdering van het asbest in overleg met de Algemene Directie, Dienst Preventie, Dienst Milieucoördinatie en het Comité Preventie en Bescherming. In juli en augustus 2009 werd asbest verwijderd uit de inkomhallen van gebouwen A en G op campus Jette.


•

Het asbestbeheersprogramma, opgemaakt door SGS, geeft heel specifiek weer waar niet-hechtgebonden asbest op korte termijn dient te worden verwijderd, ingekapseld of gefixeerd. Hieraan dient in 2010 te worden verder gewerkt. Ook op de campus Jette zal in 2010 de asbestproblematiek in kaart worden gebracht aan de hand van een asbestinventaris en een asbestbeheersprogramma.

45

13. De koelinstallaties 13.1. Huidige situatie • •

•

De Vrije Universiteit Brussel heeft 138 koelinstallaties, waarvan 86 op de campus Etterbeek, 48 op de campus Jette en 4 in Triomflaan 43. Op campus Etterbeek zijn vijf van de koelinstallaties ingedeelde inrichtingen en op campus Jette zijn er dat acht. Deze koelinstallaties zijn dus opgenomen in de milieuvergunning. Op de campus Etterbeek worden de koelinstallaties onderhouden door de firma Van Kerkhoven en op de campus Jette door de firma L.S.V.


21 koelinstallaties op de Vrije Universiteit Brussel zijn nog voorzien van de koelvloeistof R22 dat vanaf 2015 niet meer mag worden gebruikt. De Verordening (EG) Nr. 2037/2000 van het Europees Parlement en de Raad van 29 juni 2000 betreffende de ozonlaag afbrekende stoffen stelt dat vanaf 01/01/2010 het gebruik van nieuw geproduceerde HCFK’s voor onderhoud verboden is en dat vanaf 01/01/2015 alle HCFK’s verboden zijn.

46

14. De initiatieven van de universiteit rond milieuzorg en duurzame ontwikkeling 14.1. Huidige situatie •

•

• •

•

De Vrije Universiteit Brussel stimuleert de universitaire gemeenschap actief deel te nemen aan initiatieven voor milieuzorg en duurzame ontwikkeling. Daartoe werden EcoTeams in het leven geroepen en werd een netwerk van Ecollega’s opgericht. Het EcoTeam Etterbeek kwam in 2009 samen tijdens zeven bijeenkomsten op 27/01/2009, 10/03/2009, 21/04/2009, 13/08/2009, 15/10/2009, 03/11/2009 en 07/12/2009. Het EcoTeam Jette kwam in 2009 samen tijdens vier bijeenkomsten op 09/02/2009, 02/03/2009, 22/04/2009, 26/10/2009. Heel wat diensten van de Vrije Universiteit Brussel nemen zelf initiatief voor een meer duurzame en milieuvriendelijke werking. Bijvoorbeeld de Dienst Restaurant, en het Centrum voor Studie en Begeleiding zijn reeds jaren voortrekkers op dit vlak. In 2009 bleef ook het Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking (UCOS) zich actief inzetten voor duurzame ontwikkeling op de campus met allerlei activiteiten zoals debatavonden, workshops, filmavonden, informatieverspreiding e.d. over bijvoorbeeld de klimaatsproblematiek, duurzame ontwikkeling en ontwikkelingssamenwerking.


•

•

Enkele realisaties van de EcoTeams: het EcoTeam Jette en de ecocampusbegeleider hebben er in 2009 toe bijgedragen dat in het studentenrestaurant op campus Jette werd overgeschakeld van plastic bekers naar glazen. Het EcoTeam Jette volgde ook de PMD-inzameling op campus Jette verder op. Het EcoTeam Etterbeek ging op 22 september 2009 op bezoek bij de Technische Dienst en ging in overleg over toekomstige gezamenlijke initiatieven. Er waren acties rond verwarming en verlichting. Naast UCOS hielden ook andere groepen binnen de Vrije Universiteit Brussel in 2009 het debat rond milieu en duurzame ontwikkeling levendig. Zo organiseerde bijvoorbeeld de studiekring Vrij Onderzoek een debat over de toekomst van kernenergie in België op 6 mei 2009 en het Institute for European Studies (IES) organiseerde het hele jaar door debatten over het Europees milieubeleid in samenwerking met het Environmental Policy Forum van het Intitute for European Environmental Policy. In 2009 werd aan de Universitaire Associatie Brussel in nauwe samenwerking met Ecocampus de “Ecocampuskrak” gelanceerd. De studenten van de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmus Hogeschool Brussel werden opgeroepen om projectvoorstellen in te dienen. Voor elk van de geselecteerde projecten werd begeleiding en een budget van 2000 EUR voorzien. De wedstrijd werd

47

bekendgemaakt op de Student Welcome Day op 23 september 2009 op campus Etterbeek en op 24 september 2009 op campus Jette. Dit waren de 5 winnende projecten: Kippenproject Kot kedeit (EhB), Campus in 't groen (VUB), Waar blijft die fontein? (EhB), Flyers (VUB): (samengaan van 3 projecten rond flyers Halt aan de flyerlawines, Papier hier? en Kleine aanpassing, grote verandering), Afval sorteren (VUB): samengaan van 3 projecten rond afvalinzameling (Recyclage nu en beter, Compost op de campus en PMD project). Op het einde van het academiejaar 2009-2010 krijgen de studenten die hun project volbracht hebben een "Akte van Ecocampusverdienste"! De voorstelling en begeleiding van de geselecteerde Ecocampuskrakprojecten in het RITS-café in Brussel

48

•

•

•

•

•

•

•

•

Van februari tot mei 2009 werden studenten opgeroepen door Ecocampus om deel te nemen aan de filmpjeswedstrijd ‘Doe eens iets grappigs voor het milieu’. Door op een grappige manier een milieutip te verfilmen, maakten studenten kans op ecologisch verantwoorde prijzen. Twee studentes van de Hogeschool Universiteit Brussel (HUB) mochten de hoofdprijs in ontvangst nemen. De cel wetenschapscommunicatie van de Vrije Universiteit Brussel werkte in 2009 (en zal dit ook de daaropvolgende jaren doen) aan een klimaatproject, gericht naar het secundair onderwijs. Dit project loopt in samenwerking met WWF en Studio Globo en zal vanaf het schooljaar 2010-2011 in de klassen lopen. De Vrije Universiteit Brussel zal zich engageren om meerdere klimaatconferenties te organiseren waarbij jongeren (16 tot 18 jaar) aan de universiteit zullen debatteren over het klimaat. Een belangrijke focus zal daarbij liggen op biodiversiteit (WWF) en de Noord-Zuidproblematiek (Studio Globo). Het Centrum voor Volwassenen Onderwijs (CVO) dat op campus Etterbeek lokalen betrekt in gebouw D behaalde in 2009 het label 1 van Milieuzorg op School (MOS) en stelt zich tot doel om in 2010 het MOS-label 2 te behalen. Het Institute for European Studies gaat in juli 2009 van start met een milieuzorgproject voor het instituut. Er zal een handleiding worden opgesteld, een nieuwsbrief rond specifieke milieuthema’s wordt maandelijks rondgestuurd naar alle personeelsleden van het instituut en een “greening committee” wordt opgericht. Begin augustus 2009 hadden de eerste gesprekken plaats tussen Marleen Wynants van Crosstalks en de milieucoördinator over een “community building project” rond duurzame ontwikkeling op de Vrije Universiteit Brussel. Het is de bedoeling dat Crosstalks de universitaire gemeenschap versterkt en samenbrengt rond de ontwikkeling van een visie voor duurzame ontwikkeling aan de universiteit. Om dit project vorm te geven werd herhaaldelijk vergaderd in 2009. Het Instituut voor Postacademische Vorming (IPAVUB) ging in het academiejaar 2009-2010 van start met een opleiding tot energiedeskundige. De opleiding is een achtdaagse vorming rond alternatieve en duurzame energie vooral gericht op architecten en ingenieurs. Tijdens de “Dag van de Student” op 14 oktober 2009 konden studenten deelnemen aan een praktijkles fietsen in Brussel onder leiding van ProVelo. Er was ook een workshop “Kotcomposteren”. Een kenner kwam demonstreren op welke manier je met een wormenbak je kotafval kan composteren. Er werd ook een demonstratie vegetarisch koken gegeven in een van de studentenkoten. Dimitri Devuyst nam in 2009 de begeleiding op zich van de thesis van mevr. Leen Symons over milieuzorg in de onderwijslaboratoria van de Vrije Universiteit Brussel. Mevr. Symons evalueerde de bestaande toestand en gaf aanbevelingen voor een efficiëntere aanpak in de toekomst.


•

• •

In 2010 zal een stafmedewerker worden toegevoegd aan de dienst milieucoördinatie die zich ongeveer halftijds zal inzetten voor de versterking van milieuzorginitiatieven aan de Vrije Universiteit Brussel. Er dient aandacht te worden besteed aan het aantrekken van nieuwe mensen bij de EcoTeams. Er is vandaag een vaste kern van enthousiaste medewerkers, maar nieuwe mensen betekent nieuwe ideeën en nieuwe interactie en is dus steeds positief. In het kader van Ecocampus zal in 2010 bijzondere aandacht worden geschonken aan duurzaam aankoopbeleid. In 2010 zal Crosstalks een belangrijk “community building”-project opzetten rond duurzame ontwikkeling aan de hand van workshops. Dit moet uitmonden in een visie voor duurzame ontwikkeling voor de Vrije Universiteit Brussel.

49

15. De communicatie m.b.t. de milieuproblematiek 15.1. Huidige situatie •

• •

De dienst milieucoördinatie heeft een website op het internet en ook heel wat informatie op het intranet. Op het intranet vind je bijvoorbeeld de afvalwerkwijzer met fiches voor 43 verschillende afvalstromen en hoe die op de Vrije Universiteit Brussel worden ingezameld. Er worden zeer regelmatig berichten geplaatst in de elektronische nieuwsbrief van de Vrije Universiteit Brussel m.b.t. milieuzorg en nieuwe milieu-initiatieven. Er worden regelmatig postercampagnes ontwikkeld en brochures ontworpen om de aandacht te vestigen op specifieke milieuthema’s. Bezoek aan de website van de dienst milieucoördinatie Aantal bezoekers

Aantal pageviews

Aantal personen die meer dan één bezoek brachten

Aantal personen die meer dan twee bezoeken brachten

2008

3.078

5.478

1.536

177

2009

2.774

4.593

2.918

315

Aantal Belgische bezoekers 2008 2009

86%

Aantal Nederlandse bezoekers 7%

73%

15%


Op 20 oktober 2008 kwam Els Van Bruystegem in dienst als eerste ecocampusbegeleidster voor de Universitaire Associatie Brussel. Els wordt afgevaardigd door de Vlaamse overheid naar de associatie. Haar taak is om de invoering van milieuzorg binnen de instelling te ondersteunen. In Akademos van februari 2009 staat een interview met Els waarin ze haar visie geeft over Ecocampus binnen de Universitaire Associatie Brussel.

50

•

In maart 2009 werd nieuw communicatiemateriaal van Ecocampus beschikbaar. Het gaat om posters en stickers met de studente “Lotte” als rode draad.

51

•

• •

In maart 2009 verscheen het artikel “Doe eens iets grappigs voor het milieu” in de studentenkrant “De Moeial”. Het was een oproep om deel te nemen aan een studentenwedstrijd om een grappige video te maken rond milieuproblematiek in het kader van het Ecocampus-project. In april 2009 stuurt de Vrije Universiteit Brussel een persbericht uit dat het KultuurKaffee een ecocafé wordt. In mei 2009 werden de posters “Moeten apparaten altijd paraat staan?” en “Gun jezelf een lift met de trap” verspreid onder het personeel van de Vrije Universiteit Brussel. De leden van het EcoTeam zorgden voor het ophangen van de posters aan de liften.

52

•

In september 2009 kwam Ecocampus met een nieuwe mascotte, het econijn en een nieuwe communicatiecampagne dat hierrond werd uitgebouwd. Bijvoorbeeld in de communicatie rond de Ecocampuskrak werd de mascotte intensief gebruikt.


Het blijft een voortdurend aandachtspunt om de universitaire gemeenschap zoveel mogelijk te betrekken bij milieuzorg en duurzame ontwikkeling en hierover correct en duidelijk te communiceren.

53

16. De werking van de dienst milieucoördinatie 16.1. De huidige situatie A. Het strategisch plan In 2009 ging heel wat aandacht naar het opstellen van een strategisch plan voor de dienst milieucoördinatie. Dit is een deelplan van het Algemeen Strategisch Plan van de Vrije Universiteit Brussel. Volgende zijn de belangrijkste operationele doelstellingen in het strategisch plan voor de periode 2009 - 2012: • •

• • • • •

• • • •

•

• • •

het voorbereiden van een formeel milieubeleid; het pragmatisch opmaken van het aanvraagdossier voor een nieuwe milieuvergunning voor de campus Jette in nauw overleg met de Brusselse overheid; het ontwikkelen van een structuur voor een vereenvoudigd milieujaarverslag met focus op de belangrijkste zaken; het organiseren van een betere samenwerking met de dienst preventie met als doel de integratie van de diensten milieu en preventie; het herwerken van het “Handboek voor het beheer van het gevaarlijk en bijzonder afval” tot meer gebruiksvriendelijke documenten; het aanscherpen van procedures voor de inzameling van risicohoudend medisch/biologisch afval met het oog op betere scheiding en besparing; controle van alle laboratoria en werkplaatsen m.b.t. de opslag van gevaarlijke producten en gevaarlijk afval en inventarisatie van de nood aan brandveiligheidskasten; ontwikkelen van een methodiek voor het regelmatig actualiseren van de risicoanalyse van activiteiten met bioveiligheidsrisico; ontwikkelen van een methodiek voor de inventarisatie van het biologisch materiaal in de laboratoria; ontwikkelen van een systematiek voor bioveiligheidsauditing van de laboratoria; administratieve en inhoudelijke ondersteuning van het proces voor de ontwikkeling van een visie en een beleid op gebied van duurzaamheid en milieu voor de instelling; het ontwikkelen van een duurzaamheidstoets op basis waarvan beslissingen, projecten, activiteiten en aankopen van de instelling kunnen worden afgetoetst aan het duurzaamheidsbeleid; het voeren van een campagne waarbij milieuzorg en bioveiligheid worden voorgesteld als deel van een kwaliteitsvolle en professionele werkethiek; creatief inspelen op, deelnemen aan en bekendmaken van initiatieven in het kader van het milieuzorgsysteem Ecocampus; het ontwikkelen van ecopsychologische methoden om personeelsleden en studenten aan te zetten om deel te nemen aan de transitie van onze huidige levensstijl naar een meer duurzame leefwijze.

Het strategisch deelplan van de Dienst Milieucoördinatie werd voorgesteld en besproken met de rector en met de Raad van Bestuur. Het werd aanvaard mits enkele kleine wijzigingen.

54

B. Personeel In september 2009 werd overgegaan tot de selectie van een stafmedewerker voor de dienst milieucoördinatie. Uit de selectie kwam Rebecca Lefevere als meest geschikte kandidate. Zij zal vanaf maart 2010 haar functie opnemen binnen de dienst. Ze zal voornamelijk werken rond de mobiliteitsproblematiek aan de Vrije Universiteit Brussel (bedrijfsvervoerplan, bereikbaarheid van de campussen met het openbaar vervoer, promotie van de fiets, e.d.) en rond initiatieven voor milieuzorg.

C. Samenvoegen van de diensten milieucoördinatie en preventie Er werd in 2009 heel wat aandacht besteed aan de toekomst van de diensten milieucoördinatie en preventie. De Vrije Universiteit Brussel streeft naar de samenvoeging van deze diensten. De milieucoördinator maakte in 2009 voorstellen m.b.t. de toekomstige structuur van een samengevoegde dienst. Het overlijden van preventie-adviseur Eric Pauwels maakte de herschikking van de dienst preventie nog meer acuut. In overleg met de juridische dienst van de Vrije Universiteit Brussel werd ook het advies gevraagd van de bevoegde federale overheidsdiensten. In 2009 werd verschillende malen overlegd over de geplande verhuis in 2010 van de diensten Preventie en Milieucoördinatie naar een gemeenschappelijke locatie, namelijk gebouw M op het gelijkvloers.

16.2. Realisaties •

•

De dienst milieucoördinatie werkt reeds vele jaren samen met de vakgroep Menselijke Ecologie. In 2009 kwam het bestaan van het onderwijs en onderzoek van deze vakgroep op de helling te staan. In dat kader ging er in 2009 heel wat aandacht naar de toestand van de vakgroep en vond regelmatig overleg plaats met de betrokken medewerkers en instanties van de Vrije Universiteit Brussel om te komen tot een constructieve oplossing. Midden december 2009 werd een vergadering georganiseerd tussen de dienst Milieucoördinatie, de dienst Preventie en de dienst Administratieve Informatieverwerking over de toekomstige introductie van Virtual Desktop Infrastructure en SharePoint, beide systemen waarbij wordt gewerkt met een computer die draait op een server i.p.v. op een lokale harddisk.


In 2010 zal voornamelijk aandacht gaan naar de uitvoering van volgende doelstellingen van het strategisch plan: het voorbereiden van een formeel milieubeleid; het organiseren van een betere samenwerking met de dienst preventie; het opmaken van gebruiksvriendelijke brochures m.b.t. het beheer en de afvoer van het gevaarlijk en bijzonder afval; het inventariseren van de nood aan brandveiligheidskasten; het ontwikkelen van een systematiek voor bioveiligheidsauditing van de laboratoria; de administratieve en inhoudelijke ondersteuning van de ontwikkeling van een duurzaamheidsvisie voor de instelling; het uitwerken van een campagne die de link legt tussen milieuzorg, bioveiligheid, kwaliteitszorg en een professionele werkethiek; initiatieven voor milieuzorg in het kader van Ecocampus.

55

17. Bezoeken aan diensten, milieuinspecties, deelname comité preventie en milieu-adviezen 17.1. Bezoeken aan diensten De dienst milieucoördinatie nam deel aan de bezoeken aan diensten georganiseerd door de dienst preventie, enkel voor deze locaties waar zich mogelijke milieuproblemen zouden kunnen voordien, zoals laboratoria en technische installaties. Daarnaast organiseerde de dienst milieucoördinatie ook zelf bezoeken aan diensten in het kader van de evaluatie van de opslag van gevaarlijke producten in de laboratoria, de inschatting van de noodzaak om nieuwe aanvraagdossiers op te stellen voor de uitbreiding van de bestaande milieuvergunningen en de evaluatie van milieuzorg in de onderwijslaboratoria van de Vrije Universiteit Brussel.

07/01/2009

13/01/2009 14/01/2009 14/01/2009 20/01/2009 22/01/2009

Faculteitssecretariaat GF, auditoria, bibliotheek, ZSCJ, campus Jette Gebouw Z, campus Etterbeek Practicumzaal gebouw B, snijzaal, dienst KINE-LK, campus Jette Dienst MEBO-GF, campus Jette Gebouw K, niv. 2, 3, 4, campus Etterbeek Practicumzaal IMOL-WE, gebouw F, campus Etterbeek

26/01/2009

Onderwijslabo’s gebouw B en H, campus Jette

27/01/2009 28/01/2009

Gebouw K, niv. 3, 5 en 6, campus Etterbeek Dienst CYTO-GF, campus Jette

03/02/2009

Gebouw Kb, dienst MEMC-IR

04/02/2009

Onderwijslabo chemie, gebouw T, campus Etterbeek

05/02/2009

Dienst MACH-IR en CHIS-IR, gebouw G, campus Etterbeek

06/02/2009

Dienst MEMC-IR, gebouw Kb, campus Etterbeek

56

Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van inventarisatie van ingedeelde inrichtingen Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van proefschrift van mevr. Leen Symons m.b.t. milieuzorg in de onderwijslaboratoria In kader van proefschrift van mevr. Leen Symons m.b.t. milieuzorg in de onderwijslaboratoria Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Met Walter Kempenaers in kader van nieuw project met GGO’s Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van proefschrift van mevr. Leen Symons m.b.t. milieuzorg in de onderwijslaboratoria In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van inventarisatie van ingedeelde inrichtingen

10/02/2009

Gebouw L, campus Etterbeek

10/02/2009

Dienst ORGC-WE, campus Etterbeek

11/02/2009

Gebouw G, niv. 1, 2 en 3, campus Etterbeek Gebouw D, niv. 2 en 3, campus Jette Studentenhome Nieuwelaan

25/02/2009 10/03/2009 31/03/2009 01/04/2009 28/04/2009 13/05/2009 19/05/2009 26/05/2009

02/06/2009 09/06/2009 11/06/2009

Gebouw E, niv. 4 en 5, campus Etterbeek Technische Dienst, campus Jette Gebouw E, niv. 6, 7 en 10, campus Etterbeek Diensten FYSP-GF en GFAN-GF, campus Jette Dienst ELEM-IR, campus Etterbeek Dienst WEAC-WE en onderwijslabo DBIO-WE, gebouw F, niv. 5, campus Etterbeek Diensten META-IR en CHIS-IR, gebouw G, campus Etterbeek Diensten DGLG-WE en DGGF-WE, gebouw F, campus Etterbeek Diensten ANCH-WE en ULTR-WE, campus Etterbeek

15/06/2009

Dienst FAFY-GF, campus Jette

17/06/2009

Dienst APNA-WE, campus Etterbeek

23/06/2009

Diensten CEGE-WE, APNA-WE en ECOL-WE, campus Etterbeek Diensten SWITCH-VIB, MINT-WE en CMIM-WE, campus Etterbeek

23/06/2009

24/06/2009

Diensten ELEM-IR en IMDO-WE, campus Etterbeek

29/06/2009

Diensten FASC-GF en FABI-GF, campus Jette

14/07/2009

Dienst ORGC-WE, campus

57

Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Overleg met Prof. D. Tourwé en

Etterbeek 22/07/2009

Dienst FABI-GF, campus Jette

22/07/2009

Dienst FABI-GF, campus Jette

23/07/2009

Dienst ETRO-IR, campus Etterbeek

24/07/2009

Dienst EXPA-GF, campus Jette

27/07/2009

Dienst EXAN-LK, campus Jette

13/08/2009

Dienst MEMC-IR, campus Etterbeek

14/08/2009

Dienst MEBO-GF, campus Jette

25/08/2009

Dienst ETEC-IR, campus Etterbeek

26/08/2009

Dienst MICH-GF, campus Jette

01/09/2009

Dienst IRMO-RT, campus Etterbeek Dienst FCOL-WE, campus Etterbeek

02/09/2009

08/09/2009 08/09/2009

29/09/2009 08/10/2009

Dienst ELEC-IR, campus Etterbeek Diensten MICR-WE en GEVI-WE, campus Etterbeek

Diensten TONA-IR en DTNK-WE, campus Etterbeek Dienst MECH-IR, campus Etterbeek

58

douane in het kader van de bestelling van piperdine Bezoek dienst met arbeidsgeneesheer in kader van toxische hepatitis van personeelslid In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Deelname aan bezoeken aan diensten van dienst preventie In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten

13/10/2009

Diensten MBFA-WE en SPRO-WE, campus Etterbeek

19/10/2009

Onderwijslabo LK in gebouw T, campus Etterbeek

22/10/2009

Dienst DGLG-WE, campus Etterbeek

09/11/2009

Onderwijslabo chemie in gebouw T, campus Etterbeek

03/12/2009

Diensten FYSP-GF en FARC-GF, campus Jette

In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten In kader van evaluatie veilige opslag van gevaarlijke producten en toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten

17.2. Milieu-inspecties van de Brusselse overheid 07/01/2009

Bezoek Brussels Instituut voor Milieubeheer (dhr. Ulrich Geebelen) m.b.t. de aanvraag tot uitbreiding van de milieuvergunning van campus Jette – bezoek aan de betreffende ingedeelde inrichtingen

17.3. Deelname aan het Comité Preventie en Bescherming op het Werk Op volgende data werd deelgenomen aan het CPB door de milieucoördinator: 27/01/2009, 31/03/2009, 28/04/2009, 30/06/2009, 29/09/2009, 24/11/2009

17.4. Milieu-adviezen van de milieucoördinator 26/02/2009

Advies i.v.m. de energiepremies van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

11/03/2009

Onderzoek naar de mogelijkheden voor energiepremies voor de renovatie van de studentenhome in de Nieuwelaan Advies i.v.m. de ecologische renovatie van het KultuurKaffee Advies i.v.m. energieperformatiecontracten

26/03/2009

20/04/2009

59

Vergadering voor de algemeen directeur, technische dienst, voorzitters van de gebouwencommissies In overleg met Ludo Reuter, diensthoofd studentenhuisvesting

In overleg met Rita Hebbelinck, diensthoofd dienst cultuur Vergadering met expert van FEDESCO in aanwezigheid van

02/07/2009

03/07/2009

19/08/2009

08/10/2009

21/10/2009

26/10/2009

05/11/2009

06/11/2009

09/11/2009

17/11/2009

25/11/2009

01/12/2009

Onderzoek naar en advies m.b.t. het invoeren van LEDverlichting op de VUB Advies geven aan dienst facility management over een meer milieuvriendelijke barbecue volgend jaar – er wordt voorgesteld vanuit de dienst AIVE om in de toekomst te werken met meer ecologische aanmaakblokjes van het type http://www.fire-up.nl/nl/1/11/ Advies i.v.m. herinrichting van de laboratoria van de dienst ANCH-WE (Prof. W. Baeyens) Advies aan Technische Dienst in verband met metingen van asbestvezels door SGS Advies i.v.m. milieuvergunning voor een project met elektrische voertuigen op campus Etterbeek Advies i.v.m. nieuw kopieerpapier aangeboden in Centraal Magazijn Advies i.v.m. duurzaamheidsstrategie voor de Vrije Universiteit Brussel – hoe pakken andere universiteiten dat aan? Advies i.v.m. de verwijdering van gebruikt strooisel van het animalarium Advies i.v.m. project Schone Campus

Advies i.v.m. passief gebouwen in het kader van een mogelijke toekomstige nieuwbouw Advies i.v.m. zonnepanelen op de daken van de gebouwen van de Vrije Universiteit Brussel

Voorstel opmaken van een methodologie voor de ontwikkeling van een duurzaamheidsvisie voor de Vrije Universiteit Brussel

60

Technische Dienst, Financiële Administratie, Algemene Directie en Milieucoördinator Overleg met Technische Dienst en Patrick Rombauts Overleg met AIVE en Norbert Van Yperzeele (dienst logistiek en evenementen)

Op basis van informatie van Prof. W. Baeyens In overleg met Francis Lievens en Jean-Pierre Sente In overleg met Joeri Van Mierlo

In overleg met Els Van Bruystegem en Luc Van den Berghe Voor Crosstalks-project rond duurzame ontwikkeling

In overleg met Walter Kempenaers en Many Wyffels Vergadering met Algemene Directie, Technische Dienst, Facility Management, Interne en Externe Communicatie en Gebouwencommissie en opvolging per e-mail Naar Technische Dienst, Algemene Directie Vergadering met expert van firma Enfinity in aanwezigheid van Technische Dienst, Algemene Directie, Gebouwencommissie en Milieucoördinator Voorgesteld op vergadering met Taskforce Duurzame Ontwikkeling van de Vrije Universiteit Brussel

03/12/2009

17/12/2009

Advies over toekomstige plaatsing van brandveiligheidskasten Advies in het kader van de herinrichting van de parking onder gebouw B in een archiefruimte en magazijn voor de bibliotheek

61

In overleg met Technische Dienst Etterbeek Vergadering met Technische Dienst, Gebouwencommissie, Bibliotheek, Archiefdienst, Dienst Preventie en Dienst Milieucoördinatie.

18. Besluit Rector Paul De Knop legde in 2009 de nadruk op de ontwikkeling van een algemeen strategisch plan voor de Vrije Universiteit Brussel. Een belangrijk realisatie in 2009 voor de dienst milieucoördinatie was dan ook het opstellen van het deelplan m.b.t. de milieuproblematiek. Het ontwikkelen van een formeel milieubeleid en Universiteit Brussel, gekoppeld aan strategische dat de universiteit nu goed op weg is naar milieuzorgsysteem dat een planmatige aanpak maakt.

een duurzaamheidsvisie voor de Vrije en operationele doelstellingen, maakt de uitbouw van een gestructureerd van de milieuproblematiek mogelijk

Dankzij de steun van de ecocampusbegeleider was het in 2009 mogelijk bijkomende inspanningen te leveren op gebied van initiatieven voor milieuzorg in samenwerking met de studenten. Zo werden in 2009 alle studenten opgeroepen om actief milieuprojecten op te zetten. Vijf daarvan werden beloond als “ecocampuskrak” en voorzien van een budget van 2000 EUR elk (drie projecten van de Vrije Universiteit Brussel en twee van de Erasmus Hogeschool Brussel). De energieproblematiek blijft een bijzonder belangrijk dossier dat veel aandacht zal vereisen de komende decennia. De hele maatschappij en ook de Vrije Universiteit Brussel zal bijzondere inspanningen moeten doen om minder energie te verbruiken, dit zowel in het kader van de klimaatsverandering als in het kader van de uitputting van de oliereserves. Een belangrijk aandachtspunt voor de Vrije Universiteit Brussel is de nauwgezette opvolging van de verbruiken van energie op basis van tellergegevens. Ook energie-audits kunnen heel wat opheldering brengen m.b.t. verbruiken en maatregelen om deze te beperken. De geplande aanstelling van een energiecoördinator die deze problematiek opvolgt is een positieve evolutie. De gescheiden inzameling van papier-, PMD- en glasafval op publieke plaatsen op de campussen van de Vrije Universiteit Brussel blijft een belangrijk thema dat onze aandacht vraagt. Vandaag hebben studenten en bezoekers het idee dat de Vrije Universiteit Brussel niet meedoet aan het sorteren van afval omdat hen niet de mogelijkheid wordt geboden hun papier-, PMD- en glasafval in een afzonderlijke vuilnisbak te deponeren. Het feit dat de Vrije Universiteit Brussel belangrijke inspanningen levert op dit gebied en ongeveer 35 afvalstromen gescheiden laat afvoeren voor hergebruik, recyclage of milieudeskundige verwerking is weinig zichtbaar. Het sorteren ook invoeren op openbare plaatsen zou hieraan verhelpen. Ook de bereikbaarheid van de campussen van de Vrije Universiteit Brussel met het openbaar vervoer is een erg belangrijk thema dat voortdurende waakzaamheid vraagt. In 2009 moest de Vrije Universiteit Brussel weer aan de alarmbel trekken omdat de dienstverlening door de NMBS de mist dreigde in te gaan. Ook campus Jette blijft erg moeilijk bereikbaar. De Vrije Universiteit Brussel plant dan ook de aanstelling van een mobiliteitscoördinator die de mobiliteitsdossiers van nabij kan opvolgen.

62

Milieucoördinator. Het milieujaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel

Recommend Documents