MEDISCH-WETENSCHAPPELIJKE BEGELEIDING 2008
MEDISCHE OPVOLGING
Opvolging door federatiearts VERPLICHT VOOR ALLE ELITEATLETEN Minstens tweemaal per jaar, bij voorkeur in maart en in oktober, meldt de eliteatleet zich bij de federatiearts voor een controleonderzoek en een opvolging van eventuele blessures of ziekte. Het is vrij een keuze te maken tussen de volgende artsen: • Piet Boucquillon Boekel 4 te 2250 Olen -
[email protected] – 014/21 51 79 • Marc Goethals Groendijkstraat 113 te 8450 Bredene –
[email protected] – 059/33 06 98 • Dirk Van Campen Dijlestraat 64 te 3140 Keerbergen –
[email protected] – 0476/20 26 82 • Petra Bruggeman Varendrieskouter 151 te 9031 Drongen -
[email protected] – 0477/67 47 68
Atleten kunnen ten allen tijde de federatiearts raadplegen betreffende medicatie, kwetsuren, kwaaltjes, dopinginformatie, …
De atleet betaalt de consultatie. Het remgeld wordt terugbetaald door de federatie mits inleveren van het afschrift van de mutualiteit.
De atleet kiest een federatiearts en kan enkel na goedkeuring door de Topsportcoördinator een goedkeuring krijgen voor wijziging.
WETENSCHAPPELIJKE BEGELEIDING
Principes: -
-
-
A- atleten nemen rechtstreeks contact op met de betrokken diensten. Bij elke afspraak wordt de federatie hiervan op de hoogte gebracht via mail naar
[email protected] . F-, B- en C-atleten dienen eerst een aanvraag te richten aan de federatie,
[email protected], en kunnen na goedkeuring de betrokken diensten contacteren. De atleet bezorgt de resultaten van elk onderzoek aan de begeleidend federatiearts.
Inspanningstest voor afstandlopers Zowat alle inspanningstests verlopen met trapsgewijs stijgende intensiteit. Er wordt dus begonnen aan een rustig tempo en de test wordt beëindigd wanneer de atleet de inspanning uitgeput moet stopzetten. Door middel van lactaatmetingen en/of een analyse van de ademhalingsgassen wordt de vetdrempel en/of het omslagpunt bepaald alsook de maximale zuurstofopname (VO2max). Een hartslagmeter registreert continu de hartfrequentie. Op basis van deze metingen wordt het prestatievermogen geëvalueerd er worden er geïndividualiseerde trainingszones afgebakend. Met de elite-test kunnen deze trainingszones zeer nauwkeurig worden afgebakend waardoor erg specifieke training mogelijk wordt. Dergelijke test kan men uitvoeren in de erkende sportmedische keuringscentra (zie bijlage). De federatie betaalt rechtstreeks de kost voor het onderzoek aan het sportmedisch keuringscentrum.
Veldtest met lactaatmeting Atleten die liever buiten getest worden kunnen kiezen voor een veldtest op de piste. Deze tests kunnen na overleg eventueel ook op een locatie naar keuze worden afgenomen. Deze tests kunnen gebeuren in samenwerking met: -
Topsport ABC Leuven, 016/32 90 75
-
Marc Goossens (BOIC), 02/474 51 50
-
Jan Olbrecht, 02/657 91 47
De federatie betaalt rechtstreeks de kosten voor de begeleiding.
Hoogtetraining – Acclimatisatie - Dehydratatie Het Topsport Advies- en Begeleidingscentrum van de KU Leuven beschikt over een ruimte geïnstalleerd waarin de zuurstofspanning, temperatuur en vochtigheidsgraad zeer precies kunnen geregeld worden. Op deze manier kan tijdens de training een enorme waaier aan klimatologische omstandigheden worden gesimuleerd, hetgeen een duidelijke prestatiewinst voor de atleet kan opleveren.
Training op hoogte ter verbetering van het aërobe en anaërobe uithoudingsvermogen. De zuurstofspanning in de kamer kan aangepast worden van 21% tot 12 %, hetgeen overeenkomt met hoogtes van zeeniveau tot 4500m. Intensieve trainingen op hoogte, doorgaans op 2500 à 3000m, als onderdeel van een trainingsprogramma op zeeniveau, kunnen resulteren in een duidelijke verbetering van het prestatievermogen op zeeniveau. Deze prestatiewinst is groter dan wat mogelijk is door alleen te trainen op zeeniveau, en/of bijvoorbeeld te slapen in een klassieke hoogtetent. Zo vormt training van hoge intensiteit in een zuurstofarme omgeving een grotere stimulus voor de aanmaak van bepaalde ‘oxidatieve’ enzymes in de spieren dan een vergelijkbare training op zeeniveau, waardoor de aërobe uithouding kan verbeteren. Tegelijk neemt ook de buffercapaciteit in de spieren toe, wat dan weer ten voordele is van de anaërobe capaciteit, erg belangrijk telkens wanneer er tijdens inspanning grote hoeveelheden melkzuur geproduceerd worden. Acclimatisatietraining - aanpassing aan een warme omgeving Voor een optimale prestatie in een warme omgeving is, zeker voor atleten die gewoon zijn om in een koudere omgeving te leven en te trainen, een voorafgaande acclimatisatie noodzakelijk. Een goede acclimatisatie vergt intense training bij temperaturen boven de 30°C die gepaard gaat met een zweetproductie van minstens 500 ml/uur. Bovendien gebeurt de acclimatisatie specifiek voor de omgeving waarin men verblijft: training in een warme droge omgeving levert bijvoorbeeld een mindere graad van acclimatisatie op dan training in een warme vochtige omgeving. Door regelmatig te trainen in de gewenste warme en/of vochtige omgeving verwerft de atleet een reeks van lichamelijke aanpassingen die hem tijdens inspanning beter tegen dit klimaat zullen beschermen. Dehydratatie Door uitdroging of ‘dehydratatie’ tijdens inspanning vermindert de zweetproductie, het plasmavolume en het hartdebiet, daalt de maximale zuurstfopname, de inspanningscapaciteit, de spierkracht en de hoeveelheid koolhydraten in de lever. Al deze factoren samen kunnen tot een aanzienlijke daling van het prestatievermogen leiden. Bij de atleten die in de nieuwe ruimte zullen trainen kan het vocht- en zoutverlies in warme omgeving zeer nauwkeurig gemeten worden. Op basis van deze metingen zal voor iedere atleet een optimale individuele ‘rehydratatiestrategie’ opgesteld kunnen worden. Met andere woorden, elke alteet kan op basis van deze metingen het ideale recept meekrijgen voor wat betreft de samenstelling van en de hoeveelheid sportdranken die hij in een welbepaalde warme omgeving zal moeten gebruiken. Aldus kunnen de topatleten het vochtverlies en het verlies van zouten tijdens inspanningen van lange duur zo efficiënt mogelijk compenseren om aldus optimaal te presteren. Atleten die in functie van de voorbereiding op een internationaal kampioenschap gebruik willen maken van de accommodatie nemen contact op met Topsport ABC via mail naar
[email protected] of telefonisch op het nr. 016/32 90 75. Voorafgaand aan de trainingen wordt een intakegesprek met atleet en trainer voorzien. De federatie betaalt rechtstreeks de kosten voor de begeleiding.
Vetmeting door onderwaterweging Het meten van het vetpercentage geeft een beeld van de ontwikkeling van spiermassa in verhouding tot de vetmassa. Het is nuttig om met deze metingen te starten rond de leeftijd van 17 jaar zodat referentiegegevens opgebouwd worden. Deze vetmeting gebeurt door prof. Marina Goris in het sportmedisch centrum van Leuven (sportkot) door onderwaterweging. Een afspraak maak je via mail naar
[email protected] . De federatie betaalt rechtstreeks de kosten voor de vetmetingen
Voedingsanamnese Door het bijhouden van een voedingsboekje gedurende enkele dagen krijgt de diëtist een beeld van de opgenomen voedingsstoffen. Hieruit wordt een analyse gemaakt en kan gerichte bijsturing gebeuren. De resultaten van deze anamnese worden bezorgd aan de begeleidend federatiearts. Deze anamnese gebeurt door Raf Van Dijck van het sportmedisch centrum van de KU Leuven. Een afspraak maak je via mail naar
[email protected] De federatie betaalt de kosten voor de voedingsanamnese.
Lichaamsscreening Het doel van deze lichaamsscreening is mogelijke onevenwichten in spieren of gewrichten te detecteren en te remediëren. De resultaten van deze screening worden bezorgd aan de begeleidend federatiearts. Voor een afspraak stuur je een mail naar de kiné van uw keuze: voor explosieve disciplines door Maarten Thyssen – KU Leuven – sportmedisch keuringscentrum
[email protected] OF door Saskia Meersman – RU Gent – sportmedisch keuringscentrum
[email protected] voor afstandlopers door Robbie Billen – Leuven -
[email protected] door Leo Wouters – Deurne –
[email protected] De federatie betaalt rechtstreeks aan de kiné de kosten voor de screening en één opvolgsessie.
Footscan Door middel van een loopanalyse op een 2m footscan plaat kan men zien hoe de voet zich beweegt ten opzichte van het gehele lichaam aan de hand van de druk die op de plaat wordt gemeten. Deze loopanalyse wordt uitgevoerd door geschoolde bewegingsanalisten, podologen en kiné’s. Eventuele steunzolen worden zeer snel aangemaakt in een gespecialiseerd atelier door een orthopedisch technieker. Voor een loopanalyse is het steeds aan te raden om de meest gedragen schoenen mee te brengen en houdt men ook best rekening met een onderzoek van 20 à 30 min. Na een wachttijd van een paar dagen zijn eventuele steunzolen op maat gemaakt. Afspraak: Koen Wilssens,
[email protected] – 0496/83 79 73. De federatie betaalt de kosten voor de footscan.
FAST-snelheidsmetingen voor spurters 1. De atleten voeren meerdere maximale sprinttests uit vanuit startblok: - Door middel van een laserstraal wordt het snelheidsverloop, de tussentijden, het versnellingsvermogen en de maximale loopsnelheid van de atleet geregistreerd. - Door middel van een startblok, uitgerust met krachtcellen achter elke blok afzonderlijk, worden de horizontale afstootkrachten bij het starten geregistreerd. Aldus bekomen we een afstootcurve per blok. 2. De explosieve kracht van de onderste ledematen wordt verder geregistreerd door middel van een aantal sprongtests. We onderscheiden drie soorten sprongtests, waarbij diverse eigenschappen geregistreerd worden: - een gewone vertical jump: uit stand snel door de benen buigen en zo hoog mogelijk springen. De spronghoogte wordt geregistreerd. - een drop jump: vanop een verhoog (25 cm) springt de atleet op de contactmat, vanwaarop hij in één beweging zo hoog mogelijk probeert te springen. Naast de spronghoogte wordt ook de duur van de afstoot geregistreerd. - Kaatssprong: na drie inleidende kleine kaatssprongen, voert de atleet achtereenvolgend twee maximale hoogtesprongen uit met tussenin een korte contacttijd. Spronghoogtes en contacttijd worden geregistreerd. De federatie organiseert jaarlijks enkele testdagen voor de Fast-metingen. Atleten die hiervoor in aanmerking komen worden individueel gecontacteerd.
