MEDISCH CONTACT 9e Jaargang - 8 April No. 14

MEDISCH CONTACT 9 e Jaargang - 8 April 1 9 5 4 - No. 1 4

Officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappii tot bevorderinc der Geneeskunst COMMISSIE VAN

REDACIIE:

g. C. HERINGA, Hoofdred, -- O. DEKKER -- L. A, FABER. Narnens de Redactie van het Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde: M. G. NEURDENBURG REDACTIE EN A D M I N I S T R A T I E :

Keizersgracht

327

-

Telefoon 34764-34916-36808 - Amsterdam

Advertentifin in dit blad behoeven de goedkeuring der Kedactie. Voor het plaatsen van ada,ertenti6n gelieve men zich te richten tot: Bureau A D E X, Keizersgraaht 158, Amsterdam C., Telefoon 42355 Ab~nnement voor niet-leden [ 15.-- -- Losse nurnmers f 0A0 INHOUD:

Dankbetuiging

blz. 198

V a n de Redactie

198

Afscheidsreceptie Dr. Wi,baut M e d e d e l i n g e n en berichten v a n de M a a t s c h a p p i i

Van her Hoofdbestuur Geneeskundige verklaringen Led encongres 1954 Kort verslag van de Hoofdbestuursvergadering van 20-3-1954 Bouw en inrichting van praktijkruimte

198 199 199 201

M e d e d e l i n g e n en berichten v a n buiten d e MaatschappiJ

Uit ons Parlement Inenting militairen

207 211

I n g e z o n d e n stukken

Kleuterze,rg en de ontwikkeling van de psychiatrie N.a.v. Jngezonden stuk van coll. Lindner Banden voor MedisCh Contact

212 212 212

Adressen van de Idaatschappij, haar organen enz.

Keizersgracht 327, Amsterdarn-C. Bureau van het H.B., D.B., Boekhouding en Bureau voor Waarnerning en Vestiging (9--18 uur) I Tel. Redactie en Adrninistratie van ,,Mediseh Contact" 34764 Landelijke Huisartsen Verenigirtg 34916 Landelijke Specialisten Vereniging 36808 Landelijke Vereniging van Artsen in Dienstverband Specialisten Registratie Cornnrnissie Het bureau voor Waarneming en Vestiging is na 19 uur en 'sZondag s 72.21.40 bereikbaar onder Federatie ,,Verenigde Maatschappi] Ziekenfondsen", tel. 20879, Utrecht, Nobelstraat 2b. Ondersteuningsfonds voor beh. wed. en wezen, Gironumrner 111950, Eendrachtsweg 15, K'darn. Sect. Dr. A. C. M. Beukers, Gerard v. Swietenstraat 79, Tilburg.

Raad van Beroep, Secretaris H. J. J. Blauwkuip, Amsterdam, Willemsparkweg 139. Administratie der advertentifiu: Advertentiebureau ,,ADEX", Keizersgracht 158, Arnsterdarn-C., telefoon 42355.

Spoed-kopij voor het eerstvolgend nummer dient uiterlijk Zaterdags v66r 12 uur in het bezit te zijn van de redactie.

DANKBETUIGING Gaarne wil ik allen, die als vertegenwoordiger van een organisatie of als persoon blijk van belangstelling hebben gegeven bij mijn aftreden als secretarispenningmeester, hiervoor hartelijk danken. Zij hebben ertoe bijgedragen om de derde April voor mOn vrouw en mij tot een schone herinneringsdag te maken. F. Wibaut.

'AN DE R E D A C T I I

Afscheidsrecepfie Dr Wibaut Zaterdag 3 April heeft de door het Hoofdbestuur aan Dr. F. Wibaut aangeboden receptie plaatsgehad. De overtalrijke bezoekers vulden de ruime lokafiteiten van het-I.C.C., die door de, van vele zijden gezonden, bloemstukken een warme entourage boden. Terwijl collega Dekker als ceremoniemeester fungeerde, werden Dr. en Mevrouw Wibaut toegesproken door een lange rij sprekers. Na de voorzitter der Maatschappij en collega Dekker zelf, spraken Prof. Dr. P. Muntendam, Dr. Brutel de la Rivi6re voor de g e z a m e n l i j k e - en allen aanwezige -- oud-voorzitters van na 1945, Dr. Plooy als vertegenwoordiger van de gezamenlijke Belangenverenigingen, de Hoofdredacteur van Mediscah Contact, de Voorzitter van de Raad van Beroep, de Bibliothecaris van de Maatschappij-bibliotheek, de Voorzitter van de S.K.C., de

Voorzitter van de Maatsch'appij voor Pharmacie, de Voorzitter van de Vereniging voor Heilgymnastiek en Massage en hog een aantal anderen. Een uur lang waren de betuigingen van hoogachting eta waardering niet van de lucht en belichtten zij gezamenlijk de veelzijdige verdiensten van de scheidende functionaris. In 66n opzieht stak deze receptie ui,t boven veel gelijksoortige plechtigheden: Her was de bijzonder w'anne sfeer van vriendschap voor de persoon van Wibaut. Zij gaf aan deze middag het karakter van een manifestatie van hechte persoonlqke verbondenheid van de zijde van de talloos velen wie hij ~n in zijn functie, 6n als mens heeft kunnen terzijde staan. Wibaut dankte op de hem eigen, bescheiden wijze. Red.

~EDEDELINCEN EN BERICHTEN VAN DE MAATSCHAPPI

VAN HET HOOFDBESTUUR Geneeskundige verklaringen Het handahaven van de regels inzake geneeskundige verklaringen laat nog steeds te wensen over. Een van de redenen hiervan is, dat onze collega's er indiv~dueel zo zelden op gewezen worden, dat zij onjuist handelen. Dit is een gevolg van h e t feit, dat de ,,wederpartij", degene voor wie dus de verklaring bestemd is, deze gewoonlijk aanvaardt, zonder zich af te vragen, of deze wel is afgegeven door iemand, die hiervoor krachtens zijn functie, wlgens onze regels, bevoegxl was. En als regel denkt deze wederpartij er dan

ook niet aan, onze aandaCht op overtredingen te vestigen. Het is zonder twijfel verheugend, d a t e r reeds enige tijd een 'kentering komt in de houding van allerlei autoriteiten, die verklaringen nodig hebben. Terwijl wij aanvankelijk vaaa deze zijde nogal eens bezwaren ondervonden, omdat men ons standpunt niet begreep, komt er thans meet positieve medewerking o m t e helpen ons standp u n t door te voeren. Het afschaffen -can de geneeskundige verklaring voor het ,temmen bij volmaoht mag men 198

streptomycine delft

,~ptomycine Ifdrostreptomycine tastrept combinatie van 50 % streptomycine-sulfaat 5o % dihydrostreptomycinesulfaat

ter behandeling van I. tuberculeuze infecties 2. niet-tuberculeuze infecties door b.v. Bacterium coli, Proteus, Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneurrioniae en ozaenae, Actinomyces, Pasteurella tularensis, Brucella abortus, Haemophilus influenzae, Lymphogranuloma-virus.

verpakking

flesjes b. z en 5 gram.

inlichtingen

medisch-wetenschappelijke dienst

koainklijke nederlandsche gist- en spiritusfabriek n.y. delft-holland

SA-5

bij depressies

'Dexedrine'

wordt

thans e rke nd als een onsehatbare hulp ter overwinning van depressie toestanden samengaande met eonvaleseentie, climaeterium, chronisehe organisehe storingen en ouderdom. Men kan vertrouwen op 'Dexedrine' bij de b e s t r i j d i n g van ehronische vermoeidheid, herstel van geestelijke activiteit en het teweeg brengen van een gevoel van energie ell welbevinden, z6nder dat ongewenste p e r i p h e r e ne ve nw e rki nge n worden veroorzaakt

'Dexedrine' tabletten Verteganwoordtgers voor Nederland H. DE H A A S Rz. P H A R M A C . G R O O T H A N D E L N.V. Nleuwa Kade 3-4, Telefoon 22523-20563, Arnhem DP 72 H

Ie de r tablet bevat 5 mg dextro-amphetamine sulfaat

Smit Kline & French Intern. Company Philadelphia. Pa. U.S.A. Eigenaren van de merken: "Benzedrine', 'Dexedrine', "Drinamyl"

De hier gesignaleerde handelingen zijn wel in hoge mate onjuist. De regel, dat de behandelend arts geen verklaringen over ziekte of arbeidsgeschiktheid van zijn eigen patifinten mag afgeven, is de oudste op dit gebied en bestond lang voor het ,,Groene Boekje". Het is zeer bedroevend, dat zelfs deze regel nog overtreden word~t. Moge het ,bovenstaande nog eens een aansporing zijn om zich strikt te houden aan de door de Maatschappij met zo reel zorg opgestelde regels. Handhaving van het gezag der Maatschappij als het normgevend orgaan der artsen, is sleehts mogelijk, indien wij achter onze eigen novraen staan.

zeker beschouwen als eeu doordringen van onze zienswijze. Een tweede recent vocwbeeld biedt een schrijyen van de voorzitter van de Gezondheidsraad aan her Hoofdbestuur der Maatschappij, waarin deze, op vevzoek van het Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetensehappen, de vinger op de wonde plek legt. Het blijkt uit dit schrijven, dat een aantal Nederlandse artsen -- merendeels lid van onze Maatschappij -- in h u n h oedanigheid als behandelend geneesheer aan leraren verklaringen hadden gegeven, dat zij ,voor ziekteverlof in aanmerki.ng komen. Het moet duidelijk zij.n, dat de autoriteiten, die hier dan als werkgevers optreden en zeff via haar controlerende instanties medeverantwoordelijkheid moeten dr~gen, hierdoor in een moeilijk parket komen en h u n protest is dan ook allesains gemotiveerd.

Dr. F. Wibaut, arts, secretaris-penningrneester, Amsterdam, 27 Maart 1954.

Ledencongres 1954 Het jaarlijks ledencongres der Koninklijke Nederlandsche MaatsChappij tot bevordering der (;eneeskunst zal dit jaar gehouden worden op 14, 15 en 16 October a.s. te Leeuwarden. Dit congres zal worden georganiseerd door bet gehele district Friesland. De activiteit, die men daar reeds sexlert enige tijd vertoont, belooft reel goeds voor de uiteindelijke vorm, waarin dit cnngres zal worden gegoten. Nadere mededelingen zullen te zijner tijd in ons blad verschijnen. Laat n u aI vast een ieder, die daartoe in de gelegenheid is, deze data reserveren (Donderdag 14, Vrij.dag 15 en Zaterdag 16 October 1954), zodat straks zal blijken, da.t een groot aantal van onze leden uit alle delen van thet land naar de Friese hoofd-

stad.komt. Men kan dan van het wetenschappelljk programma, dat ons zal worden voorgezet, gen[eten en ook de gehele sfeer, zowel van de gala-avond als van de ,gezellige a vonden, ten volle ondergaan. Voor on,ze Maatschappij en ook voor de leden, die deze congressen meemaken, is dit een belangrijke gebeurtenis; het verleden heeft reeds bewezen, dat zo'n congres de er aan bestede tijd en m,oeite ten volle waard is. Wij zijn overtuigd, dat Leeuwarden in de rij der congressen een waardige plaats zal gaan innemen. Namens het Hoofdbestuur, G. Dekker, arts, secretaris-penningmeester.

Korf Verslag van de Hoofdbestuursvergadering van Zaferdag 20 Maarf 1954, des rniddags fe fwee uur in her Gebouw der Maatschappii ceptie aanbieden in het I.C.C. (Internationaal Cultureel Centrum) in het Vondelpark te Amsterdam van 16.30--17.30, om alle leden der Maatschappij en an dere belangstellenden in de gelegenheid te stellen afscheid te nemen van onze aftredende secretaris-penningmeester Dr. F. Wibaut. Na afloop van de vergadering van 10 April, die eveneens van 2 - 4 uur zal duren, zal er een Hoofdbestuursvergadering zijn. Als volgend punt op de agenda komt aan de ovde een brief van de Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde met het ontwerp-ant-

De voorzitter, DT. A. H. M. J. G. Sluyters, opent de ~r om precies twee uur en geeft de notulen der vorige vergadering in bespreking. Deze worden na enkele wijzigingen goedgekeurd. Vervolgens wordt besloten de reeds eerder besproken vergaderingen van 3 en 10 April a.s. te doen doorgaan, waarbij sprekers van buiten, o n s zullen voorleggen hoe zij de plaats van de arts zien in bet geheel der volksgezondheid. Na afloop van de bespreking op 3 April, die zal duren van 2 tot 4 uur, zal bet Hoofdbestuur een re199

biedt voor verdere besprekingen. Dit complex van vraagstukken roept om een oplossing en bij de bespreking van 30 Januari met allerlei instanties van buiten de Maatschappij bleek ook wel, dat men bereid is daar op deze basis verder aan te werken.

woord daarop. Dit antwoord wordt door het Hoofdbestuur na bespreking goedgekeurd. Er bleek een klein misverstand te bestaan over de door de Algemene VergaderiI~g der Maatschappij ingestel,de commissie ter bestudering

van het vraagstuk van de verhouding kinderartshuisarts. We mogen verwachten, dat dit nu is

Een tweetal artikelen, bedoeld als ontwerp voor de nieuwe uitgave van ,Medische Ethiek", worden vervolgens besproken. Deze artikelen zullen nu, gevolgd door andere, geleidelijk in Medisch Contact worden gepttbliceerd, zodat onze leden er kennis van kunnen nemen. Zeer belangrijke opmerkingen kunnen dan nog worden verwerkt, waarna het nieuwe ,boekje ,,Medische Ethiek" binnen niet al te lange tijd kan verschijnen.

opgehelderd en dat deze commissie spoedig deftnitief kan worden benoemd, zodat ze aan her werk kan gaan. Het advies van een Heine commissie uit her Hoofdbestuur betreffende de verdere behandeling ~an her vraagstuk van de sociaIe en economische positie van de arts komt vervolgens in bespreking. Aan de hand van dit advies zal bet Hoofdbestunr deze kwestie opnieuw in de Algemene Vergadering bespreken. De nadere uitwerking zal zeker moeten plaats vinden in overleg met de Belangenverenigingen.

Nadat hog een aantal voorstellen tot aanvullingen en wijzigingen van her Huishoudelijk Reglement zijn beproken en de ontwerp-beschrijvingsbrief voor de Algemene Vergadering van

Daarna wordt besproken de klacht van een lid van een afdel~ngsraad -- welke naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van Beroep zijn mandaat ter rbeschikking stelde -- dat een a[delingsraad geen hoger beroep heeft tegen een uitspraak van de Raad van Beroep. Hierop zal worden geantwoorff, dat dit toch ook niet nodig en niet goed practisch doorvoerbaar is, omdat er nu eenmaal 6~n hoogste college moet zijn, waarna geen beroep meer mogelijk is en omdat bovendien de afdelingsraad niet tot ontslag kan worden gedwongen door de Raad van Beroep, maar alleen door de eigen afdeling.

3 Juli is bebandeld, volgt nog een korte, maar zeer belangrijke bespreking over de verdere houding tier Maatschappij, in verbarLd met de komende ontwikkelingen in het ziekenfondswezen. Besloten wordt daarom een extra Hoo[dbestuur~ergadering te houden op Woensdag ~1

Nadat enkele jaarverslagen zijn behandeM, komt nu, onder mede-aanwezigheid van de commissieleden, ter sprake het rapport over de bouw

en inrichting van praktijkruimte. Nadat dit rapport uit'voerig is besproken, toegelicht en hier en daar gewijzigd, wordt het door her Hoofdbestuur onder grote dank aan de commissie aanvaard en wordt besloten her zo spoedig mogelijk in Medisch Contact te publiceren, zodat alle belanghebbende leden er kenhis wan kunnen nemen. Het volgende rapport dat in laatste bespreking komt, is het rapport open en gesloten ziekenhuizen. Enkele wijzigingen, die de commissie heeft aangebracht in verband met de gemaakr,~ opmerki~gen, o.a. op de uitgebreide vergadering van 30 Januari, worden door het Hoofdbetuur goedgekeurd. Ook dit rapport zal in Medisch Contact verschijnen, niet zo zeer als een rapport waarmede alle hieraan deelnemende partijen ziCh 'hel~ben kunnen verenigen, maar wel als een rapport dat een vruchtbare basis

200

Maart, zodat alle facetten van dit vraagstuk goed kunnen worden bekeken en zodat de houding der Maatsehappij verantwoord en doordacht zal zijn en rekening zal houden met de jongste ontwikkelingen, zowel als met de reeds langer bestaande situatie. Er is een intensief en met behnlp van allerlei instanties bestudeerd plan ontworpen, dat de deelnemers en ook enkele ziekenfondsen zien als een oplossing uit de moeilijkheden, die voor alle partijen aanvaardbaar is. Nu komen er echter weer allerlei bezwaren, zoals wel altijd in het ;ziekenfondswezen. Men zal dit plan echter niet zo maar terzijde kunnen schuiven, tenzij men een beter plan heeft. De verdere houding van het Hoofdbestuur in verband met de mogelijkheden, die zich nu voordoen, is wel van uitermate "reel belang, zowel voor de artsen als voor de volksgezondheid in z'n geheel. Tenslotte volgen nog enkele mededelingen en nagekomen stukken, waarna de voorzitter te 7.15 uur deze drukke vergadering sluit. G. Dekker, arts, secretaris,penningmeester.

PHARMACOLOG ISCH

ONTGIFTIGD THYREOID VOOR DE BEHANDELING VAN

VETZUCHT MYXOEDEEM EN

VERWANTE ENDOCRINE STOORNISSEN

Dank zij de zeer speciale samenstelling van APONDON treden deze bijwerkingen NIET op

.: : i i!

~x~;~:!~:~::: :::: ....... i:i:!::::i:::::::::~!~::iiii!~i:::: i~i:::~iii~!:!ii:i:iii !!!!~:::iiiii:::::::: ::!!!:~:i:!:!:!::::: ::?:i~::: ii~::::::~:::~:::::::~:~, ,.~: ::~,.:~: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ......... !!~:~ii::::::~::!:~iik~::!!::k:: ::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::: ::::::::::::::::::::::::::::::: "~ ~::::::;~-~':iiii:i: i i iiii !i i!i!ili:i:'i ' iii:i i: i i ii!iiii:i!:i i:i! i i ~: ! !i i i::iiiiii!i!i!il i i i:: :iiii~:iiiiiii i:ii i :: ::i i:i .:i:::ii :ii!i!:i:i:!i!ii::i:ii:::::i:i:!:i:!:::i:i:i::ii~i!i:::i:iii:: ~::i:ii:i!:!i~iii~iii: : !iii~i~ii:i i ?~::;:::~'>> .....

:::: ;::i:i::

.... ,..

:::: :::::::::

...........

....... : ':'::::::i:i%i:i : i i iii iii i:i:i:~:::" ~':'::::,~i~i::: :i:::~:"

'::~i i ! ~iiii!iii::!:!iii::i:i:::i:!:i i:i ii:::::::::::': . . . . . . . . . . =========================== "

SANOVITE

bereid uit de hele tarwe-korrel, verrijkt met kostbare nutri~nten, heeft circa de dubbele calorische voeclingswaarde van witbrood.

De zacht laxerende werking van SANOVITE berust op de aard van de natuurlijke grondstoffen-samenstelling. SANOVITE is gemakkelijk verteerbaar. Verschillende vitaminen, vooral de B-groep zijn in SANOVITE aanwezig, alsmede calcium, ijzer, phosphaat en lecithine. Door de combinatie van een hoog elwitgehalte, een vrij laag gehalte vetstoffen en een matig gehalte koolhydraten is het mogelijk SANOVITE bij ver. schillende di~et-formules te gebruiken.

SANOVITE IS OOK ZOUTLOOS VERKRIJGBAAR ZOUTLOZE SANOVITE heeft verder dezelfde samenstelling, bevat zelfs geen di~et-zout en is tbch

pittig en smakelijk.

SANOVITE:

product der

LIGA-FABRIEKEN

.~ ~ ~:! "'

Bouw

en

inrichting

van

praktijkruimte

Rapport van de te dezer zake door her Hoofdbestuur der Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst op 20 Januari 1953 ingestelde cornmissie. Het probleem van de huisvesting van de huisartsenpraktijk bestond reeds lang voor de oorlog, maar is speciaal door de algemeen verslechterde woningtoestanden na de oorlog op de'. voorgrond gekomen. Daarnaast werd bet ook al voor de oorlog, maar eveneens in versterkte mate na de oorlog, duidelijk, dat door de ontwikkeling der geneeskunde en door de technische vooruitgang, hogere eisen moesten worden gesteld aan de inrichting en de werkmogelijkheden van de praktijkruimte van een arts. Dat hieraan ook in kringen van de Koninklijke NederlandsChe Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst aandacht werd besteed, moge blijken uit verscheidene publicaties in Medisch Contact, o.a. het verslag van de door het Hoofdbestuur ingestelde commissie, welke tot taak had de uitoefening van de praktijk en de inrichting van spreek- en wachtkamers te bestuderen en welk verslag gepubliceerd werd in Medisch Contact 1950, No. 29, bladz. 527. Tevens bleek dit uit Lhet aantal inzendingen voor en de reactie van de bezoekers op de tentoonstelling, welke in dit ,r georganiseerd werd ter gelegenheid van het Ledencongres van de MaatsChappij in 1952 in Leiden. Er zijn na de oorlog op bet gebied van huisvesting van de huisartsenpraktijk t o e s t a n d e n ontstaan, welke enerzijds een grote belemmering moeten zijn voor de arbeidsmogelijkheden en de arbeidsvreugde van de artsen, die onder deze omstandigheden moeten werken, en die anderzijds een goede medische verzorging van het Nederlandse yolk in de weg stain. Genoemd mogen worden: te kleine en onvoIdoende kamers (te kleine waehtkamers), vermen~ing van het praktijk- en woongedeelte van het huis, onvoldoende mogelijkheden voor hulpkrachten in de praktijk, enz. Het is duidelijk, d~it hier ook de economisehe sleet betreden wordt, wanneer men even denkt aan bet enorme verlies aan arbeidsuren, ontstaan door het lange wachten op diet effectief georganiseerde spreekuren. Het gevaar dreigt hier ,boven.dien, dat d k zal leiden tot onvoldoende onderzoek en tot onnodig veel verwijzen naar de specialisten. Het is geen worLder, dat ook andere belanghebbenden zida voor deze problemen geinteresseerd hebben. Gewezen moge hier o.a. worden op het rap,port van de commissie, ingesteld door bet Gemeentebestuur van Amsterdam, ter bestudering van de materifile omstandigheden,

201

waaronder de huisartsen te Amsterdam hun werk verrichten. Her is duidetij.k, dat de artsen niet kunnen en mogen waehten tot andere ge~nteresseerde i nstanties ,met andere optossingen komen. Zonder de artsen, zonder hun deskundige adviezen en zonder hun actieve medewerking kan hier nauwelij'ks een goede oplossing gevonden worden. Overheidsorganen zouden een oplossing knnner~ zien in het stichten van gezondheidscentra, zoals in Engeland of in het bouwen van praktijk.huizen. De ziekenfondsen zouden misschien onder bepaalde omstandigheden bereid gevonden knnnen worden ~ieraan financifile steun te verlenen. want een betere mogelijkheid tot praktijkuitoefening voor de arts is een volksgezondheidsbelang, waarvan zowel de artsen als ook de aan het ziekenfonds verbonden leden, profiteren. Maar de artsen moeten hier zelf het initiatief nemen, wil er niet een groot gevaar 0ntstaan, dat ,het geheel zich in niet gewenste richting gaat ontwikkelen. Men moet niet eerst gaan bouwen -- als dit met steun van grote lichamen mogelijk zou zi]n en daarna de zaak gaan :bestuderen. Men moet niet van vooropgezette opinies uitgaan en dan maar afwachten of die in de praktijk zullen voldoen. Maar men moet uitgaan w n de praktijk en van de eisen, die deze stelt. En wie 'beter dan de artsen kunnen dit beoordelen? Her is dan ook om deze redenen en om individuele voorli~hting van de artsen mogelijk te maken, dat het Hoofdbestuur van de Koninklijke MaatsChappij tot ,bevordering der Geneeskunst op 20 Januari 1953 een commissie geinstalleerd heeft, bestaande uit: R. S. ten Cate, huisarts, Wassenaar, G. Dekker, 2e secretaris der Maatschappij, voorzitter. P. Groenhart, huisarts te Dirkshorn. ]. H. Wagenaar, hu~sarts te Amsterdam, met de opdracht di.t onderwerp te bestuderen en te komen met een aantal richtlijnen, die als leidraad kunnen dienen voor ,zich vestigende artsen of voor artsen, die hun praktijkinrichting willen veranderen. De commissie heeft met veel belangstelling kennis genomen van de praktijkontwerpen, welke waren ingezonden op de tentoonstelling ter gelegerdaeid van het Ledencongres der Maat-

sdlappij in Leiden in 1952 en, zoals in dit rapport nader zal blijken, dankbaar gebruik gemaakt van vele door de inzenders gedane suggesties. Tevens nam de commissie kennis van her ,,onderzoek naar de materi~le omstandig'heden, waaronder de huisartsen te Amsterdam h u n werk verrichten" (mededelingen van het Gemeentelijk Centraal Bureau voor de Openbare Gezondheidszorg in Amsterdam, no. 1), van her Rapport over de studiereis in Engeland van 15 September tot 18 October 1952" door Prof. Querido, uitgebracht voor de ,,Rockefeller Foundation", van her proefschrift ,,De huisarts en zijn patient" van Dr. J. T. Buma, van het proefschrift ,,Arbeidsanalyse in een plattelandspraktijk" van Dr. K. J. van Deen, van het rapport .van de door het Hoofdbestuur ingestelde commissie onder voorzittersehap van Dr. J. J. Brutel de la Rivi6re, gepubliceerd in Medisch Contact 1950, No. 29, bladz. 527, en diverse andere publicaties. De ruimte, benodigd voor de spreekkamer, maar meer nog die voor de wachtkamer, zal afhangen van de grootte van de praktijk. De commissie heeft daarom allereerst bestudeerd wat de grootte is; of nog liever: wat de grootte behoort te zijn van een normale flinke praktijk; een middelgrote praktijk dus, waarbij de arts een ruime dagtaak ,heeft, maar toch zonder te reel van zichzelf te vergen. Natuurlijk speelt :hierbij de geaard.heid en de psychische gesteld'heid van de arts een rol. Wat door de een hog heel goed kan worden gedaan, zal voor de andere reeds te reel zijn. We gaan dus uit van een gemiddelde grootte, waarbij de kleinere praktljken in sommige opzichten met minder ruimte zullen toekunnen, terwijl de grotere praktijken meer ruimte zullen nodig hebben. Het eerste punt, dat de commissie te beslissen kreeg, was de vraag, of ze bij een dergelijke middelgrote praktijk moet uitgaan van een arts zonder, of van een arts met praktijkhulp, want laet is zonder meer duidelijk, dat dit een groot verschil maakt bij de indeling van de beschikbare ruimte of bij de beoordeling van de benodigde ruimte. A1 weer op grond van de beschil~bare literatuur, de dikwijIs gehoorde opvattingen en eigen opvattingen en ervaringen kwam de commissie tot de conclusie, dat men mag verwachten, dat de ~auisartsenpraktijk voor de toekomst -- zal deze kunnen voldoen aan gerechtvaardigde eisen - - al vrij gauw, maar zeker bij de bovengenoemde gemiddelde grootte, een praktijkhulp zal vereisen. Natuurlijk zijn er ook bezwaren tegen deze praktijkhulp en ~oor vele artsen zal ,het wel enige moeite kosten om de weerstanden te over202

winnen. Toch leert de ervaring van velen, dat een goed opgeleide praktijkhulp, mits op de juiste wijze en op de juiste plaats gebruikt, van zeer grote waarde is voor het rustig en efficient verlopen van de praktijkvoering en dat zonder deze praktijk-assistente het al heel gauw moeilijk wordt de prakti]k efficient uit te voeren, en al heel gauw de vrije tijd van de arts, die toeb zo noodzakelijk is, in het gedrang komt. Bij de verdere bestudering is de commissie dus uitgegaan van een mictdelgrote praktijk, waarbij geregeld gebruik gemaakt wordt van een praktijk-assistente. De bij deze praktijk behorerLde standaard praktijkruimte zal men kunnen wij:zigen als men een praktijkgedeelte inricht voor een praktijk, waarvan men weet, dat deze groter of kleiner zal zijn dan dit uitgangspunt; of als men weet, dat men geen praktijkhulp zal gebruiken. Toeh zullen deze wijzigingen dan niet zo heel groot

ziju.

Neem als voorbeeld de benodigde grootte van de wachtkamer, die mede zal afhangen van de grootte van de praktijk. Maar is de praktijk kleiner, dan zal men kortere spreekuren houden; is de praktijk groter, dan zal men langer spreekuur houden en kan men dus met een wachtkamer van dezelfxle grootte wel uitkomen. Hierbij komt nog, dat, naar her oordeel der commissie, een ruim gebruik behoort te worden gemaakt van afspraak-spreekuren, waavbij de vulling van de wachtkamer zeer gering kan zijn. En de grootte van de spreekkamer zal slechts weinig afhankelijk zijn van de grootte van d e praktijk. Bij een 'heel kleine praktijk is een apart kleedkamertje missehien niet nodig, maar al heel gauw is dit toch wel zeer gewenst. Na een uitvoerige bespreking, waarbij ook gebruik gemaakt werd van ~aet materiaal, dat bijeengebracht was voor de tentoonstelling tijdens het Ledencongres-1952 in Leiden en waaraan tevens deelgenomen werd door de architect, die mede geholpen had deze tentoonstelling in te richten, heeft de commissie eerst de volgende desiderata opgesteld, die meer op medisch gebied liggen en dan de eisen, waaraan de ruimte moet voldoen. Hier volgen dus enige desiderata, waaraan de praktijkruimte van een praktijkinrichting zou moeten voldoen. Wanneer en zolang de honorering der artsen te laag is, zal dit tot logisch resultaat hebben, dat aan een aantal van deze desiderata niet kan worden voldaan. Men zal dus een goede praktijk-inrichting en een voldoende honorering niet los van elkander k u n n e n en mogen nastreven.

DISPRIL Het nieuwe analgeticum. Oplosbaar, bestendig en nagenoeg neutraah Tot dusver is bet niet mogelijk gebleken een oplosbaar acetylsalicylzuur-tablet te vinden, dat bestendig is indien her op normale wijze wordt bewaard. Deze moeilijkheid is thans overwonnen.

DISPRIL biedt alle waardevolle voordelen van calcium-acetylsalieylaat: oplosbaar, pljnstillend, kalmerend, anti.pyretisch en anti.rheumatiseh. Doordat het oplosbaar is, wordt het sneller opgenomen en werkt dientengevolge ook vlugger. Bovendien is door de oplosbaarheid de kans op irritatie van het maagslijmvlies aanmerkelijk geringer. DISPRIL tabletten geven in water een onmiddellijke reactie, waarbij een niet onaangenaam smakende oplossing van ealcium-aeetylsalieylaat wordt gevormd.

9

NEUTRAALOPLOSBAAR ANALGETICUM Acid, Acofylomiicyl., Carb, Celc~ Acid. CIt. et F.xclp.

Monsters en literatuur worden op aanvraag gaarne toegezonden. RECKiTT& COLMANLTD., HULL(EH6ELAHD), ALLEEHVEP, I(OOP voog HEgERLAHDN.Y. HAHOELMIJ.RECKITTS(PHARMACEUTISCHEAFDELIH6), DE BUT

Voor Uw R(3NTGENDIAGNOSTIEKKAMER

Wilt U voor de a.s. Feestdagen een goedverzorgde Feesttafei Wij bieden U onze Kwalileitssoorfen Gevogelte aan; deze taunt uit om hun aroma, hun voortreffelijke smaak en verzorging. Velen maakfen reeds kennis met onze buifengewone aanbiedingen van: GEMESTE BRUSSELSCHE POULARDES, een kwaliteit die hun weerga niet vindt, zuiver witvlezig, gegarandeerd binnen een half uur gaar en wij sluiten bij iedere zending een volledige aanwijzing in, zodat niet kunnen braden uitgesloten is. Poulardes" Twee zuiver gemeste Poulards, samen ruim voldoende voor 6 personen, franco huts, incl. emballage etc. voor . . . . . jr 1.1.50 Twee zuiver gemesfe Brusselsche Poulardes, ruim voldoende voor 8 personen samen, franco huis incl. emballage etc. voor jr 14.50 Twee zuiver gemesle Brusselsche Poulardes, ruim voldoende voor 10 personen, met bijlevering van 1 blikje pat~ de Gibier truft~e du perigorde, wegende + 200 gram neflo, samen franco huis, incl. emb. etc., v o o r . / 16.50 GEVOGELTE :

GROFWILD :

Twee persoons kuikens van /3.50 t/m Jr 4.50 per stuk. Witvlezige Braadkuikens, wegende-I-850 gram, per stuk / 5 . 5 0 Witvlezige Poulards p. kg. / 6.-- t/m / 6.50 Geelvlezige Poulardes en Kuikens per k.g. / 5.50 t/m Jr6.-Jonge Braadkippen in stuk. los p. kg. /5.50 Jonge Soepbraadkippen in st. los f 5 . - Jonge Soepbraadkippen per k.g. f4.50 Grote vette Soepkippen per k.g. /4.-Kippen Poulet per k.g. jr 4.-Gemeste Canetons per stuk jr 4.50

Reerug (wegende vanaf 21/2 k.g. t/m 4 k.g.) per k.g. Jr 11.-idem, in franches incl. been, verkrijgbaar ook in gedeelten per k.g. /12.50 Reeachterbout (wegende _+ 2 k.g.) lets goeds, zeer reals en veel vleesch, per k.g. jr8.50 idem in tranches, eveneens in gedeelten verkrijgbaar, incl. been, per k.g. f f0.-Reevoorbouten voor rago0t, pastijtjes etc. per k.g. /3.50 Wildzwijnsrug per k.g. ~ 7.-Wildzwijnsachterbout per k.g. / 7.-Wildzwijnsvoorbout per k.g. /' 6.m Voor gedeelfen van rug, bout wordt voor deze soorten /0.50 per k.g. meer berekend.

KLEINWlLD :

Tamme Duiven per stuk Wilde Duiven per stuk Stoofpatrijzen lets goeds

jr 1 . /1.-f 1.50

DELICATESSEN : VERSE GALANTINE de VOLAILLE truffle

KONIJNEN :

Duinkonijnen per stuk reeds vanaf /1.75 t/m / 2.50 Grote Friese Wilde Konijnen per stuk / 2.50 f/m f 3.-Vers Tam Konijn per k.g. vanaf / 3.50 t/m / 4.-Idem los per k.g. in slukken : 4 . k

du perigorde per 200 gram /3.20 idem in brood van __ 1400 gram per k.g.

zonder fruffels per k.g.

f 10.--

,/'14.--

Pr de la maison truffle du perigode in blikjes van _+ 200 gram per blikje /2.50 P~t~ de Gibier truffle du Perigorde in blikje van 200 gram netto per blikje Jr 1.25

PRIMEURS: KIEVITSEIEREN seizoen 21 Maart-21

April 1 954

Wij leveren U dagelijks vers geschouwde Friese Kievitseieren tegen concurrerende prijzen; ze worden deskundig verpakt in dozen van 15, 25, 50 en 100 stuks. Speciaal belasten wij ons met her verzenden van Geschenkzending, zowel in het Binnen- als Buitenland; documenten etc. worden door ons verzorgd. De z.g.n. Bonfe eieren worden op dezelfde voorwaarden geleverd. W~j garanderen goede overkomst. Voor barderen en larderen wordt /0.50 per sfuk berekend. De levering is Panklaar opgemaakt, af Sneek; bij zendingen van boven / 5 0 . m franco, tenzij anders overeengekomen. BESTELT YROEGTIJDIG O M TELEURSTELLING TE V O O R K O M E N .

WlJ GARANDEREN, trots alle weersomstandigheden, goede overkomst van alle soorten WILD

JAASMA

EN GEVOGELTE

SNEEK

TELEFOON K 5 1 5 0 - 3 4 3 4 - POSTBUS 1 Verzendhuis voor Wild - Gevogelte - Delicatessen - Primeurs - Eieren

a. De patiitnten moeten snel en doelmatig geholpen k u n n e n worden. b. De spreekkamer moet een goede geluidsisolatie hebben en er moet een zo rustig mogelijke sfeer heersen. Deze geluids-isolatie is ook nu nog zeer moeilijk en vereist bijzondere aandacht. c. Voor visus-onderzoeg is een afstand van 6 m, indien mogelijk, gewenst; m a a r ook met 4 m of 2 x 3 m (met spiegel) is dit onderzoek heel goed mogelijk. d. Er moet een donkere kamer zijn voor oog-, oor- en eventueel rfntgenonderzoek. e. Het gynaecologisch onderzoek d i e n t i n de spreekkamer of in een daartoe geschikte en goed ge'isoleerde ruimte te geschieden. f. De ruimte voor verband- en injectiepati~nten dient flink te zijn en hierin moet zich een apart af te schermen rtfimte bevinden met een bank, waarop een eventuele toes gegeyen kan worden bij narcotiseren. g. De apotheek moet grenzen aan de wachtkam e t en aan de verbandkamer, resp. laboratoriumruimte. h. Waar nodig kan de verbandkamer slechts door gordijnen naar behoefte onderverdeeld worden, zodat deze ruimte ook in z'n geheel gebruikt kan worden, w a n n e e r m e n cormu,1tatiebureau voor zuigelingen e n / o f kleuters aan huis wil houden. i. Eventuele ptlysische therapie moet in dezelfde ruimte gegeven k u n n e n worden. j. Huistelefoonaansluiting in Mle afdel~ngen is zeer nutt~g. Dit voorkomt zeer reel onnodig geloop en ook kan de a p o t h e e k h o u d e n d arts hiermede de recepten aan de assistente doorgeven. k. Een liChtverklikkersysteem, zowel op het bureau in de spreekkamer als in de apotheek, kan eventueel de arts en d e assistente aanwijzing geven o m t r e n t her al of niet bezet zijn van bepaalde onderzoekkamertjes. 1. De arts moet in de spreekkamer met een bel de volgende p a t i e n t k u n n e n oproepen. rn. De wachtkamer moet niet te ver van de spreekkamer liggen; bovendien licht zijn en goed geventileerd en er m o e t een gedeelte van h e t wandvlak van speciale makelij zijn, waarop aanwijzingen voor de pati~nten gemakkelijk k u n n e n worden aangebracht; ook moet er een lectuurtafel of -bak aanwezig zijn en in de hal een w.c. disponibel zijn, alsmede een kleine ruimte o m regenkleding en eventuele ktompen achter te laten. n. Waar nodig dient van bovenlicht gebruik te worden gemaakt.

20~

o. Centrale verwarming. De eisen, waaraan de praktijkruimte moet voldoen, zijn de volgende: le. Bij de bouw en inrichting van een praktijkruimte moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid (voor direct of eventueel voor later) van een praktijkassistente. 2e. Het woon- en praktijkgedeelte b e h o r e n afdoende van elkaar gescheiden te zijn. 3e. Het aantal vertrekken en de juiste m a t e n van een dergelijke praktijkruimte k u n n e n naar de mening van de commissie, in overleg met een architect, als volgt gesteld worden: wachtkamer spreekkamer hall (incl. ruimte v. ass.) w.c. kleedkamertje donkere kamer laboratorium o f / e n behandelkamer Totaal

!2 15 I0 I 2 2 10

m2 ,, ,, ,, ,, ,, ,,

52 m 2

Bij de apotheek is gedacht aan een, r u i m t e van 3 X 2 ---- 6 m 2 voor de receptuur. Daarnaast is nag een ruimte nodig van ongeveer 6 X 2 m ~12 m 2 voor uit- en inpakken, opslagplaats en spoelruimte. De minimum-eisen, welke aan het instrumentaHum moeten worden gesteld, zijn reeds gepubliceerd in Medisch Contact 1950, No. 29, bladz. 534, als bijlage No. II van het R a p p o r t van de Cie Brutel de le Rivi~re. Deze bijlage wordt h i e r o n d e r nog eens afgedrukt. Natuurlijk kan over deze maten en zelfs over het aantal vertrekken gediscussieerd worden. De commissie heeft bet bovenstaande uitvoerig en met een deskundige bekeken en meent, dat dit als ric~tlijn voor diegenen, die een praktijkruimte gaan bouwen of gaan veranderen, van grote waarde kan zijn, waarbij het zonder meer duidelijk is, dat individuele wensen of opvattingen, gepaard aan bijzondere eisen of omstandigheden, hierin verwerkt moeten worden, hetgeen aanleiding kan zijn tot al of niet ingrijpende wijzigingen in bet :bovenstaande. Dat de practijk wel leert, dat ook financiOle mogelijkheden e n woonvolume-moeilijkheden hier dikwijls een beslissende stem in bet kapittel hebben, is zowel aan het H o o f d b e s t u u r als aan de commissie bekend. Juist ter voorkoming van de mogelijkheid, dat dit de enige factor zou zijn, waarmede in werkelijkheid gerekend wordt, is het zo nodig, dat de besproken richtlijnen vastgelegd worden en ook ,bekend gemaakt worden bij alle hierbij betrokkenen.

A1 studerende is de commissie tot bovenstaande conclusie gekomen en om voorlopig enigszins te kunnen voldoen aan de telkens binnenkomende vragen op dit gebied, heeft ze zelfs een korte handleiding opgesteld, die aan degenen, die zich hiervoor in verband met nieuwbouw of verbouw interesseren, op aanvrage wordt toegezonden. Mocht dit rapport, al of niet gewijzigd, door het Hoofdbestuur worden aanvaard, dan kan deze handleiding voor de toekornst wat worden uitgewerkt en dan zal het miss~hienwenselijk zijn om aan dit alles via Medisch Contact, maar mogelij~k ook via een kleine brochure (uit te reiken

aan pas afgestudeerde artsen) meerdere bekendheld te geven. Bedoelde brochure zal dan zeker ook een aantal andere gegevens kunnen bevatten, die voor de jonge artsen belangrijk kumaen zijn. Geleerd door de ervaring van velen en rekening houdende met de verdere ontwikkeling en de verdere mogelijkheden op dit gebied, zal dan in de toekomst dit alles nog breder uitgewerkt kunnen worden. Hierbij gaan als bijlage een paar plattegronden. Namens de Commissie: R. S. ten Cate, arts.

Uit Bijlage II van her Rapport van de Commissie Brutel de la Rivi~re (M.C. van 20 Juli 1950, No. 29 pag. 534 e.v.)

lnstrumentarium: Algemeen: meetlat, weegschaal, bloeddrukmeter, stethoscoop, meetbandje, microscoop met toebehoren (voorwerp- en dekglaasjes, methyleen blauw), apparatuur voor bepaling bezinkingssnelheid, idem voor tuberculine reactie, platina oese, thermometer, verstelbare lamp, gummi handschoenen, vinger condomen, binoculaire loupe, houten tongspatels, reflex hamer, injectiespuiten I, 2, 5 en I0 cc (paratus), 2 vleugelnaalden van verschillende dikte voor vena punctie, tyFhus blok, buisjes van C.I.V., glycerine spuR;

keel, neus, o~'en: electrische oorspiegel, neusspeculum, oor fblaas)spuit, wattendrager; ogen: letterkaart, centreerglas, cocainedruppels, fluorescentie, instrument voor verwijdering corpus alineum; gynaecologie: speculum, 2 kogeltangen, koorntang, catheter (metaal, nelaton) ronde pessaria; obstetrie: bekkenmeter (uitwendig), verlostas, gummi handschoenen, nage~borstels in gesloten bakje, navelschaar, perinum schaar, naalden, naaldvoerder en hechtmateriaal, navel,bandjes (steriel in stopflesje), ampullen voor injecties, ,secale, (ermetrine, pituitrine, morphine, enz.), uitgangstang, 2 arterie klemmen, obstetr, stethoscoop;

chirurgie: instrurnententafel, verbandemmer, flesjes met ae~er, alcohol, benzine, jodium, mercurochom, levertraanzalf, peroccidezalf, kiezentangen, materiaal voor anaesthesie, chloorethyl, tourniquet, catheter, nelaton halfstijf, metaal ~vrouw en man), nest draadspalken, verbandmateriaal, agrafes met .pincetten (verschillende maten) , 2 anatomische, 2 dairurgische pin204

cetten, 2 du'bbelsnijdende, 2 spitse, 2 brede lancetten, naalden met naaldvoerder en hechtmat~riaal (zijde en catgut steriel), 4 Pean's, 4 Kocher arterie klemmen, 2 5-tands scherpe haakjes, 2 1-tands scherpe haakjes, enige scharen (gebogen, recht, spitse punten, 1 spitse, 1 stompe punt), verbandschara, epileerpincet, nest nier-bekkens, troicart, 2 scherpe lepels, formaldehyde opl. voor weefsel-fixering;

interne geneeskunde, paediatrie: waterstraal, zuigpompje, haemoglobinebepaling, telkamer en pipetten voor leucocyten en erythrocyten, ,bloeduitstrijk (voor opzending), maagsonde met slang en trechter, quali,tatief en quantitatief HC1.-onderzoek; uri'ne: electrische centrifuge, urineglas utensilea voor het onderzoek van S.G. reactie, eiwit, reduetie, urobiline, bilirubine, Esbach, glycometer Burman, zoutmeter; faeces: (luiers), utensilea voor het microscopisch onderzoek naar occult bloed, wormeieren, reacties op vet en zetmeel. Prakti)ktas: Het is de commissie opgevallen, dat vele huisartsen niet besehikken over een ,,praktijktas" eu dat zo iets ook niet in de handel is, Onder een ,,praktijktas" verstaat zij, vergelijkbaar met de verlostas, een tas die al die dingen bevat, die een huisarts af en toe nodig heeft in de praktijk. Het bij zich hebben van zo'n tas bevordert het gebruik van de inhoud en het bespaart de huisarts het af en toe naar huis moeten gaan om lets te halen. Vele huisartsen hebben zieh zelf een praktijktas samengesteld, maar een uniforme tas voor dit doel ~ou practisch en economi~ch zijn.

I VF..RBAN DKAMF..RLAB.

SPREEKKAMrR

WACHTK~*~ER

WONING

SCHEMARUIMTEINDELING

HUISARTSPRAKTUK

HONINKLUKs NEDERLANDS[ ht~ATSCHAPPUTOT BEVORDCRINGDER GENCCSKUNST 9

I

TOCHTPORTAA L

I

2

HALL

3

3

ADM~NISTRATIs

4

4

TOB LE.T

5

WACHTKAMER

M~

25

12.S 16.5 105 2 2

6 SPREEKKN,AER 8 DONKERE~/KLEs 9 ~KLEF_OKAMER 10TAAL

54

M~

1

0

1

RONiNKLUKE NF..D[RLANOSE MAATSCHAPPJTOT 8[~ORDERINGO[R GENr.F..SKUNST .

205

2

3 METER

HUISARTSPRAKTUH G

1 5

TOCMTPO~TAAL

1

HALL AOM1NrSTRATIE

8

fOILr.Y

2

4 WACHTKAMF..R

4

q--I

12

SPREE89

17

VCRBANDHAMER

~0

OON~F_RE./KLE[ DfiAMER KLECOKAMER

m 8

?

TOTAAL

$4

M2

9

[]

G I

ii.

m

O

1

2

3 MET[R

HON~NHLUKE NrOrRLANOSE MAATSCHAPPfJ TOT B[VORO[RING OER G,------------------LN[ESKUNST9

ST.

JAN-ZIEKENHUIS

vraagt een

te

HUISART$PR~,[~TU~ ( ~

ZAANDAM

INWONEND

ASSISTENT

(bii voorkeur R.K.) op de Chirurgische-Gynaecologische afdeling (Dr. E. A, Immink). Opleiding B. $ollicitaties te richten aan de geneesheer-directeur Dr. E. A. Imrnink.

D.~RN i||m ....... -811r

Commanditaire

Vennootschap A. Harmsen Jr.

Bureau Centra]e

verwarnziug

volgens

veer warmte- lucht- en sanitaire ieder

systeem

Luchttechniek

techniek air-conditionlng

on ve,lt/latie

Sauitaire techniek -Warm- en koudwaterinstallaties - Pomp-en hyd rophoorinstallaties Gastechniek veer industrl~le doeleinden - Automatische stooklnrichtingen veer olie-kolen en gas - Bad-, stoomstook-, desinfectie- en drooglnrichtingen

Nleuwe

Loolersstraal

12-14

- Teleloon 206

30050-

Amsterdam.

LINIA

CEINTURES en

REGIFLEX

BREUKBANDEN voor H e r e n

De LINIA CEINTURE is als een tweede buikwand die de onderlijfsspieren sleun~ en hen in staat stelt behoorlijk te tunctionneren. UiJzakken of ,,ptose",alsrnede pijn in de rug en een gevoelvan vermoeidheid kan onmiddellijk worden verholpen met de voortreffelijke steun die de L I N I A CEINTURE geell. D e RIGIFLEX CEINTURE d r u k t nlet op d e m a o g m o o r is e e n s u p p l e m e n t a i r e b u i k w a n d De RIGIFLEX

Ceinture voor breuklijders geeft absolute veiligheid en comfort. Speciale kussens voor hernia en ruggebreken.

Voorradig: elast, kousen, knie- en enkelstukken, suspensoirs.

Inlichtingen en gelU. brochure No. 23 gratis op aanvraag uitsluitend:

J9 ROUSSEL Amsterdam, 's-Gravenhage, Noordeinde 21, Telefoon 180364 Vijgendam 4 Telefoon 4 6 9 3 9 PARIJS

Rotterdam, Meent 124, Telefoon 20940 BRUSSEL LONDEN MELBOURNE

Zekerheid voor U en Uw gezin door de speciale E.N.-gezinsverzekering. Een 28-jarige arts verschaft zich de zekerheid, dat hem of zijn nabestaanden na 32 jaar een kapitaal van /20.000,-- ter beschikking staat. Mocht hij binnen deze periode overlijden, dan ontvangen zijn nabestaanden terstond [4.000,.--, terwijl bovendien een jaarlijkse rente van f 4.000,-- wordt uitgekeerd tot bet tijdstip - - 32 jaar na bet sluiten van de verzekering - - waarop het kapitaal van [ 20.000,-- tot uitkering komt. Voor deze zekerheid is gedurende 32 jaar of tot eerder overlijden van de arts een jaarpremie van /863,20 verschuldigd.

Eerste Nederlandsche gevestigd te 's-Gravenhage

A d m . K a n t o o r te D o r d r e c h t , Bellevuestraat 2 - Tel. K 1850-5345

Verzekerd kapitaal 1,25 milliard gulden

LINIA

CEINTURES en

REGIFLEX

BREUKBANDEN voor H e r e n

De LINIA CEINTURE is als een tweede buikwand die de onderlijfsspieren sleun~ en hen in staat stelt behoorlijk te tunctionneren. UiJzakken of ,,ptose",alsrnede pijn in de rug en een gevoelvan vermoeidheid kan onmiddellijk worden verholpen met de voortreffelijke steun die de L I N I A CEINTURE geell. D e RIGIFLEX CEINTURE d r u k t nlet op d e m a o g m o o r is e e n s u p p l e m e n t a i r e b u i k w a n d De RIGIFLEX

Ceinture voor breuklijders geeft absolute veiligheid en comfort. Speciale kussens voor hernia en ruggebreken.

Voorradig: elast, kousen, knie- en enkelstukken, suspensoirs.

Inlichtingen en gelU. brochure No. 23 gratis op aanvraag uitsluitend:

J9 ROUSSEL Amsterdam, 's-Gravenhage, Noordeinde 21, Telefoon 180364 Vijgendam 4 Telefoon 4 6 9 3 9 PARIJS

Rotterdam, Meent 124, Telefoon 20940 BRUSSEL LONDEN MELBOURNE

Zekerheid voor U en Uw gezin door de speciale E.N.-gezinsverzekering. Een 28-jarige arts verschaft zich de zekerheid, dat hem of zijn nabestaanden na 32 jaar een kapitaal van /20.000,-- ter beschikking staat. Mocht hij binnen deze periode overlijden, dan ontvangen zijn nabestaanden terstond [4.000,.--, terwijl bovendien een jaarlijkse rente van f 4.000,-- wordt uitgekeerd tot bet tijdstip - - 32 jaar na bet sluiten van de verzekering - - waarop het kapitaal van [ 20.000,-- tot uitkering komt. Voor deze zekerheid is gedurende 32 jaar of tot eerder overlijden van de arts een jaarpremie van /863,20 verschuldigd.

Eerste Nederlandsche gevestigd te 's-Gravenhage

A d m . K a n t o o r te D o r d r e c h t , Bellevuestraat 2 - Tel. K 1850-5345

Verzekerd kapitaal 1,25 milliard gulden

Uit ons Parlement In No. 9 van Medisch Contact van 4 Maart 1954 werd een gedeelte uit her Voorlopig Verslag van de Commissie van Rapporteurs opgenomen over het Ontwerp van Wet tot Vaststelling van Hoo[dstuk X I I a[deling Volksgezondheld. Uit de Memorie van Antwoord volgt hier het. geen de Minister van SociaIe Zaken en Volksgezondhei'd op dat deel der opmerkingen van de Commissie van Rapporteurs hee]t geantwoord, dat voor de lezers van M.C. het meest belangrijk wordt geacht. Red. Zieken]ondswezen. De ,stand v~n zaken met betrekking tot het conflict tussen de specialisten, verenigd ~n de Nederlandse Vereniginig van Specialisten, en de ziekenfondsen is hog deze, dat overal i,n den lande de bi] de Landeli]ke Speciatisten Vereniging aangesloten specialisten werken overeenkomstig de bepalingen van een door de Ziekenfondsraad goedgekeurde overeenkomst tussen deze veref~iging en de landelijke ziekenfondsorganisatie, doch dat een zodanig contract on.tbreekt .met de in Breda en Tilburg werkende specialisten, die dientengevolge de Prij.zenbeschikking voor medisch-speciali~tische verrichtingen moeten toepassen bi] het uitsehri]yen van hun rekeningen. De verzekerden hebben hiervan geen nadeel, omdat de ziekenfondsen deze rekeningen integraal verge,eden. Inder&aa,d hel~ben ~us de onder.handelingen tussen de ziekenfondsorganisa'ties, de Nederlandse Vereniging van Special~sten en de Landelijke Specialisten Vereniging hog niet tot resultant gehad, dat alle specialisten krachtens ~ n contract veer de bij de ziekenfondsen aangesloten verzekerden hma arbeid verriehten. Men kan niet stellen, dat de oorza~k van het felt, dat hi] de onderhandetingen geen bevredigende result~ten zijn bereikt, hiexin gelegen z,ou zijn, dat de ziek.enfondsen een bepaald bedrag veer specialisfische hutp hebben gefixeerd. Wel maakten de fondsenorganisafies bezwaar tegen een stijging van de kosten voor specialistisehe hulp, te meer omdat deze stijging door opheffing van de z.g. ,,progressieve korting': uitsluitend ten goede zou komen ann de specialisten met de gTootste ziekenfondsinkomens. Her is juist, da.t de fondsen streven naar een zodanige overeenstemming met de Nederlandse Vereniging van Specialisten, d~t ook de L~ndelijke Speciaiisten Vereniging rich daarmede kan verenigen. Alleen op deze wijze immers wordt vermeden, d a t e r weer -evenals v66r 1947 -- afwijkingen ontstaan tussen de met~aoden van special.istenlaonorering in de 207

verschillende delen des lands, hetgeen tot velerlei klachten aanleiding heeft gegeven en zou ~VeIl. Naar het oordeel van de ondergetekende wordt het bereiken van overeewstemming niet bemoeilijkt dear de destijds uitgevaardigde Prijzenbeschikking. De ziekenfondsen achten de huidige situatie, waarin met een deel van de specialisten hog geen overeenstemming ken worden bereikt, zeker niet gewenst, omdat ook zij van inmengi.qg van de O~erh~id in her algemeen geen veerstander zijn. Het is niet juist, dat de zieken[or~dsen, finandi~el gezien, meet hebben bereikt dan zij wensten, aangezien de opbrengst van de progressieve korfing in Titburg en Breda ongeveer 16~ bedroeg. De Prijzenbeschikking had dan ook niet tot doe| her totaal der inkomsten van de gezamenlijke special~sten in genoemde ptaa.tsen minded: te doen zi]n dan krachtens de elders vigerende overeenkomst het geval zou zijn. De Prijzenbeschikking had alleen de strekking te ver~inderen, dat in genoemde plaatsen her prijsniveau veer specialistische hulp zonder voldoende grond zou worden doorbroken. De on~tergetekende zou er geen bezwaar tegen hebben, indien de Pri]zenbeschikking door zijn a~btgenoot van Economiche Zaken zou worden ingetrokken, indien alsnog op korte termijn overeenstemming ~ordt bereikt. Teneinde te pogen de oplossing van het conflict te bevordeten, is de ondergetekende ertoe overgegaan een commissie te benoemen van vij[ vooraanstaande personen, onder voorzitterschap van Professor Dr. J. E. de Quay, Commissaris der Koningin in de Provincie N.oord-Br~bant, welke commis~e tot taa,k heeft zieh op korte termijn een oordeel te vormen over de moeilijkheden, gerezen tussen de organisafies van Algemene Ziekenfondsen, de Landelij~ke Specialisten Vereniging en de Nederlandse Vereniging van Speci.alisten, en de weg nan te wijzen, waarlangs deze naar haar oordeel .tot een opl~ssiaxg kunnen worden gebracht. In a~wadating van her resultant van het werk dezer commissie heeft de ondergetekende zijn ambtgeROOt van Econom~s~e Zaken verzocht de Prijzenbeschikking nog niet in te trekken. Gaarne spreekt de ondergetekende de hoop uit, dat het conflict t~ans op niet te lange termijn kan wetden opgelost. Ten aanzien van bet huisartsenconflict, dat inmidddels tot een oplc~ssing is gekomen, moge het volgende dienen. Het was de ondergetekertde bekend, dat de voorlopige voorschotregeling, waaromtrent de ziekenfondsen en de huisartsen overeenstemrning hadden bereikt, het resultaa~ was van

tangdurige onderhande[ingen omtrent een deft.. n,itief abonnementshonorarium. Her resultaat dezer onderhandelingen, de voorschotregeling zelve, is echter eerst in November 1953 ter kennis van .de ondergetekende gebracht, zodat hij zich op korte termijn een oordeel over de mdrites van her in de voorsChotregeling voorgestelde abonnementsh(morarium van f 7 per ziel moest trachten te vormen. De ondergetekende heeft zich, tijdens een bespreking met fondsenen hudsartsenvertegenwoordigers op h u n verzoek, bereid verklaard op zeer korte termijn bet oordeel van en~ge deskundigen te ~r omtrent de vraag, of de beschittbare gegevens voldoende houvast boden om tot een zo aanzienlijke honorariumverhoging (van f 5.46 tot f 7 per ziel) te besluiten. Dezen bevestigden zijn aanvankelijke mening, waarvan de ondergetekende in bovenbedoelde bespreking ook al aan partijen mededeling ~had gedaan, dat her bedrag van f 7 was gebaseerd op ~hatfingen en ramingen en rdet op aan de werkelijkheid ontleende djfers. Naar de mening van ,de ondergetekende was een zo aanzienlijke honorariumverhoging, gegrond op zo wankele gegevens als toen besda~kbaar waren, uit een oogpunt van algemeen belang Met verantwoord. Hij werd in deze mening versterk,t, d~aordat partijen zelve doende waren met een onderzoek naar de werkelijke groot.te van de praktijkonkosten en van het inkomen der huisartsen uit particu~iere praktijk en uit anderen hoofide, op welk orrderzoek reeds geruime fijd was aangedrongen, doda waartoe men zich eerst kort geleden bereid h a d verklaard. Ofschoon partijen van de aanvankelijke bezwaren van de ondergetekende op de hoogte waxen, stonden zij er op, dat de ZiekenforMsraad de tussen hen overeengekomen voorsehotregeling onverwijld in behandeling zou nemen. EOa dag voordat de Raad ,bijeenkwam ontving de ondergetekende bet advies der door ~em aangewezen deskur~digen. E6n van de ambtelijke leden van de Ziekenfondsraad heeft in de raadsvergadering medegedeeld, dat de ondergetekende ook na ontvangst v:~n her advies der drie deskundigen bezwaar tegen de voorsChotregeling had. Hoewel van versdaillende zijden, o.a. vanwege de ziekenfondsorganisaties op nader overleg werd aangedrongen~ ston,den de vertegenwoQrdigers der artsen op her in stemming brengen van de voorschotregeling. Geen der aanwezige vertegenwoordigers van her ~beda'ijfsleven en van de Overheid stemde voor deze regeHng welke rfiettem~n de vereiste meerderheid ,haalde. Na overleg in her Kabinet, droeg de ondergetekende bet besluit van de Ziekenfondsra~d tot goedkeuring van bedoelde overeenkomst ter schorsing aan de Kroon voor. Partijen werden van bet voornemen tot sdaorsing op de hoogte gebracht, onder merle-

208

deling, dat zij tijdens de schorsingstermijn de gelegenheid zouden hebben alsnog het nodige djfermateriaal over te leggen. Zou zulks, aldus de brief, binnen bedoelde termijn niet mogelijk blijken, dan wevden twee alternatieven in overweging gegeven, n.l. een voorlopig honorarium van f 6,50 of een honorarium van f 7, doch dan beperkt tot de eerste 2400 zielen. UJt deze suggestie blijkt, dat de ondergetekende niet elke verhoging van her huisartsenhonorarium afwees en ook bereid was daarbij vrij ver te gaan. In stede van op deze suggesties in te gaan, of enige poging tot bet opnemen van hernieuwd contact te doen, kondigde de Landelijke Huisartsenvereniging na een ledenvergadering op de Tweede Kerstdag aan, dat van 1 Februari 1954 af ,betaHng per vervichting zou worden ge~st voor de behaaadeling van fondspafi~nten. De tenuitvoerlegging van dit ultimatum zou chaotische toestanden in her ziekenfondswezen tengevolge hebben gehad. Uitsluitend teneinde deze zo mogelijk te voorkomen, ~heeft de ondergetekende in een na~lfien or~tvangen audi6ntieaaaavrage van artsen- en fondsenvertegenwoorff'igers bewfilligd, zonder voorafgaande intrekking van her ultimatum te verlangen. Tijdens deze audi~ntie werd ,eoorgesteld, dat de deskundigen van partijen en de door de ondergetekende geraadpleegde deSkundigen gezamenlijk, on'der voorzitterscahap van mr. B. A. van S0haik, de beschikbare gegevens nog eens zouden bezien en eventueel suggesties aan partijen doen. Door deze de~kund~igen zijn nieuwe gegevens, ontleend aan de lopende enqu6te, in de beschouwingen betrokken. Met het rapport van de Commissie van Scha~k hebben de partijen zich daarop grotendels kunnen verenigen. Een nieuw voorstel werd aan de Ziekenfondsraad voorgelegd en aanvaard, waarbij 66n lid zich van stemming ontahield. De on,dergeteken~le heeff, n u aan de werkelijkheid omlee~de cijfers waren overgelegd, geen aanleiding gevonden deze beslissing van de Z~ekenfondsraad voor schorsing of vernietiging voor te dragen, ofsehoon hij niet in alle opzichten de thans getroffen voorsdaotregeling bevredigend acht. Met deze leden is ook de ondergetekende van mening, dat op het gehied van het ziekenfondswezen een n~ieuwe wetitelijke regeling noodzakelijk is ter vervanging van bet Z~ekenfondsen.besluit. De verhog~ing van de grens van de verplichte ziekenfondsverzeker~ng tot f 6000 zal wederom ter sprake komen bij de komende ontwerpen van wet inz 'a~ke de co6rdinatie van de sociale verzekering. Dat de huisdok,ter ambtenaar zou women door een zodanige maatregel, kan de ondergetekende niet inzien. De aanleicling tot her koppelen van de loongrens van de ziekenfondsverzekerir~g aan die van de Ziektewet

DE H O O P ' S DUIVENDRECHTS BOERENWEITENBROOD en alle soorten zoutloos brood / ~ ~C~t"~ I k~ ~

verzorgt voor particulieren, ziekenhuizenen ~ inrichtingen:

, ~ ~'*'~ ~"

~

N.V. BAKKERIJ ,,DE H O O P

DUIVENDRECHT,TEL.56750, AMSTERDAM

N.V. Verzekering - Maatschappij

C,,EEN ZWA~E V~O~

EN WEtNtG~ Z.OUT!

VZVZ Ziektekosten-, ongevallen-, invaliditeltsrenteverzekering

(~" ONC~EZouTEN 1~LANTEN,~A~-~P,~.INi=

Ook excellent bij normaal gebruik

Brinker's MargarinefabriekenN.V.

tl

Zoetermeer

RAADHUISSTRAAT 52 AMSTERDAM - TELEFOON 4 3 4 8 6

ALTENA-DIEETKAA bereid met U u i c u r a

Dieetzout

dus vrii van N a t r i u m

of Lithium

ALTENA-DIEETKAAS is gewone volvette kaas, op dezelfde wijze bereid, doch zonder toevoeging van Keukenzout.

ALTENA-DIEETKAAS is een speciaal product uitsluitend door toevoeging van Unicura-Dieetzout.

ALTENA-DIEETKAAS wordt geleverd in lunchkaasvorm van 89en 1 kg. en in Goudavofm van • 4 kg, met en zonder komijn en is in alle steden en grote dorpen verkrijgbaar.

Verkoopadressen worden op aanvrage toegezonden. Voor kleine plaatsen gratis portvrije bestelkaarten verkrijgbaar De enige fabrikante van

Altena-Dieetkaas:

Co6peratieve Zuivelfabriek ,,ALTENA" NIEUWENDIJK (N.-Br.) - TELEFOON Nr. 3

N.V.G.v.d. A A R

's-GRAVENHAGE Levert U:

TELEFOON 11.35.45

109

9 Keel-, neus- en oorinstrumenten, fabr. Pfau 9 Reflexvrije en verstelbare optiek vlg. Si~derberg voor bronchoscopische diagnostiek 9 Medische en chirurgische instrumenten 9 Ziekenverplegings-arfikelen 9 Complete installafies voor de zich vestigende medicus practicus 9 Injectie-spuifen en canules 9 Alcohol-zak6tuis

en . . . . . .

Ned.Verenigingv. SexueleHervorming Zo juist verschenen :

IDrC. VANEMDE BOASI ,.Abortus

NOORDEINDE

een p r i m a

service////

Ziekenvervoer ,,Margriet" Am bulancevervoer door geheel Nederland, eok Buitenland

provocatus'"

Bijdragen tot de studie van de abortub provoeatus in Nederland. (Omvan S, oorzaken en prophylaxis), 67 p a s i n a ' s met 17 ultklapbare tabellen, gedrukt op s e e d papler.

Prijs F 1.60; ~ranco per post ~ 1.75. Beetellingen te riehten aan her Secretariaat van bet Hoofdbestuur van bovenstaande verenigln 8, Bilderdijkstraat 39 te Den Haa 8.

materiaal, vakkundige bediening

Prima Telefoon 2 1 4 0 0

bij s e e n gehoor 16220

Correspondentieadres : TURFMARKT

10 - HAARLEM

OPTRAEX OOGWATER

bij: Conjunctivitis Blepharitis Ontstoken en vermoeide ogen

N.V.Sirex- Amsterdam-Baarn

DELANA luierfruifjes Het nOodzakelllk 9oed funcfioneren van de huld is alleen mogelijk bii doe|rnetige kleding. DELANA heeft dlt probleem op voortreffelllks wlize opgelost. Lulertrulties zljn gebreld van gebleekte katoen me! kunstzlide, geven volkomen beweglngsvrljheid, belemmeren de groel niet. DELANA lulertrult|es hebben noolt de zo gevaarlljke bandsluitlng, mear de doelmetlge en zeer practlsche knoopslulflng.

Daarom veer de baby

DELANA

is niet alleen gelegen in de nood~aak de administratie van de premie-inning zo eenvoudig mogelijk te houden, maar veel meet in het feit, dat bet niet verantwoord is ziekengeld uit te betalen aan zieke arbeiders, indien h u n geneeskundige verzorging rdet is gewaarborgd. De overvolle spreekuren zijn, naar de mening van de ondergetekende, zeker niet uitsluitend het gevolg wan de stijging van her percentage van de bevolking, dat hi] een ziekenfonds is aangesloten. In belangri].ke mate h a n g t de drukte van de huisartsenpraktijk tevens samen met de bevolkingsgroei, her aantal beschikbare huisartsen en de uitbreiding van de mogelijkheid tot genezing door de ontwikkeling der wetenschap. Het staa:t geenszins vast, dat een bij 'het ziekenfonds aangesloten verzekerde p~ti~nt in meerdere mate een onnodig ,beroep doet op de hulp van een huisarts dan een pati~n.t, die zich voor de kosten van zi]n geneeskundige verzorging heeft verzekerd bij een particuliere verzekeTingsmaat,s~happij, of die kosten zelf draagt. Dat een aantal medicamenten niet bij de apotheken wordt afgehaa~d, wordt ook dezerzi]ds betreu~d, doch de invoering van een ticket mod6rateur is voor de bestrijding van deze misstand waarsdaijnlij~k niet de juiste maatregel, gelijk recente ervaringen in Engeland aantonen. De ~nvoering van een ticket mod6rateur bi] de vetrstrekkingen der ziekenfondsen stuit af o10 de overweg'ing, dat daardoor de rechten der verzekerden in her algemeen een vermindering ondeTgaan, en wel een vermindering, welke het z~aarst drukt op ,hen, die het incest met ziekte te kampen hebben. De kosten van de administra6e der ziekenfondsen worden door de ondergetekende steeds nauwkeurig ,bezien. Hi] heeft daarbij n~et kunnen opmerken, dat deze in de laatste ]aren onnodig zouden zijn gestegen. Zij maken o~oerigens slechts een gering deel der kosten uit. Het stelsel van ophalen der ziekenfondscoupons en inning van de premies voor vrijwill~ge en aan~ullende verzekering door een bode brengt inderdaad hoge kosten met zich mede, zodat reeds lang gezocht wc~rdt naar een beter systeem. Het blijkt echter moeilijk te zi]n een andere werkwijze te vinden, welke evengoed als bet huidige stelsel waarborgt, dat het ziekenfonds regelmatig op de hoogte blijft van de wijzigingen in het verzekerdenbestand, hetgeen bij een stelsel van honorering bij abonnement een vereiste is. Op de door sommige leden in veTband met de schorsing van bet besluit van de Ziekenfondsraad inzake de voorlopige overeen'komst tussen ziekenfondsen en huisartsen gestelde vragen, kan het volgende worden geantwoord: a. Zodra de voorlopige overeenkomst aan de leden van de Ziekenfondsraad werd voorgelegd, 209

is de ondergetekende daaromtren,t ingelicht en zijnerzijds zijn .de partijen .tijdig op de hoogte gesteld van de bij hem gerezen bezwaren. Het zou rnogelij,k zijn geweest, zonder in de openbaarheid te treden, de voorgestelde regeling op te schorten en een oplossing te ~inden voor de dreigende moeilijk,heden, i n ~ e n de vertegenwoordigeTs van de medewerkers in de Ziekenfor~dsraad niet hadden gestaan op een beslissing van die Raad v66r het einde van 1953. b. De verteger~woordigers van het bedrijfs1even hebben tegen de voorgestelde overeenkomst bezwaar gemaakt, onder meet met bet oog op de consequenties ten aanzien van de premies van de ziekenfondsen. Een van hen stemde blanco, de anderen tegen. c. Omtrent de overwegingen, welke de ondergetekende aanleiding 'hebben gegeven zich sdhrifteliik tot de partijen te wenden met andere voorstellen, zijn in de eerste ko[om dezer bladzijde de nodige m.ededelir~gen gedaan. d. In een eerder gedeelte van deze Memorie van Antwoord zijn eveneens reeds de redenen vermeld, waar~m de ondergetekende, bij de afweging van de v66r en nadelen van de invoering van een .ticket-mod~rateur, daarvoor niet gevoelt. Met vele leden is de ondergetekende van oordeel, dat de structuur van her ziekenfondswez e n vele gebreken vertoont. Bij het in voorbereiding zijnde ontwerp-Ziekenfondswet word.t er naar gestreefd de rechten en verantwoordelijkheden van elk tier partijen duidelijk vast te leggen. Her karakter van huidige structuur en de wetenschap, dat binnen niet al te lange tijd principi~le discussies over een nieuw ziekenfondsbestel gevoerd zullen moeten worden, heeft reeds tot gevolg, dat alle thans getroffen regelingen in zekere zin een voorlopig karakter dragen en dat de bestaande bepal~ngen met grote voorzi0htigheid worden gehanteerd. De ondeTgetekerLde houdt voortdurend het oog gevestigxl op de noodzaak van een spoedige indiening van een ontweTp-Ziekenfondswet, doeh her feit, dat er zoveel tegenstrijdige belangen en opvattingen blijken te ,bestaan, maakt het 'hem rfiet gemakkelijk hiermede spoed te betrachten. De ondergetekende :kan dan ook niet verder gaan dan toe te zeggen, dat hij hoopt de indiening van ene ontwerp-Ziekenfondswet b i n n e n afzienbare tijd te zullen kunnen bevorderen. Het is de ondergetekergie bekend, dat zowel bij de verzekerden als bij de deelnemers klachten bestaan over overvolle spreekuren. Bi] alle regelingen op ziekenIondsgebied wordt dan ook wel degelijk rekening gehou,den met de gevolgen, welke een voorgenomen maatregeel heeft voor de veTzekerden en voor de huisartsen, wieT

arbeid de gror~dslag vormt voor een gezond ziekenfondswezen. Het advies van de Sociaal-Economische Raad inzake bet ontw,erp.Ziekenfondswet biedt de ondergetekende zo weinig houvast, omdat uit d~it alles blijkt, dat de Sociaal-Economische Raad op 7ele essenti61e p u n t e n niet tot een eenstemmig oordeel is kunnen komen. Dit geldt zowel voor het karakter van de ziekenfondsverzekering in her algemeen als ,b.v. voor de taak en samenstelling van de Ziekenfondsraad en de samenstelling van de ziekenfondsbesturen.

zulk een ontwerp eerst met vrucbt behandeld kan worden, nadat de Gezondheidswet tot stand is gekomen -- 'hiermede geenszins de moffelijkheld wordt uitgesloten, nu reeds -- zij her binnen de grenzen van bet financieel mogelijke rekening te h o u d e n met de levensbes~muwing van de ouders, over wier kinderen de zorg ~,an de schoolarts zich uitstrekt.

Tuberculosebestrijdmg. Het optimisme van de afgetreden Staatssecretaris t.a.v, de uitroeiing van de tuberculose is gebaseerd op de snelle wetenschappelijke vooruitgang van d e behande. lingsmethoden van de tuberculose. Zowel de kennis o m t r e n t d e antibiotica en ohemothera.peutica, aIs de ~nogelijkheden van chirurgisch ingrijpen hebbe~l een zodanige vlucht genomen, dat de verpleegduur aanmerkelijk is bekort. Ook is bet thans mogelijk praeventief de nodige maatregelen te treffen t.a.v, bedreigde groepen. Een en ander brengt evenwel niet mede, dat de aandadat voor deze besmettelijke ziekte verslapt, getuige de moderne outillage van de consultatiebureaux. Dat dit ook n i m m e r her standpunt van de Staatssecretaris is geweest, moge o.m. blijken uit hetgeen deze op ~het Jubilenmcongres van de K.N.C.V. tot bestrijding van de Tuberculose op 23 September 1953 heeft gezegd: . . . . . men . . . ten onrech,te sores de slotso~n trok, dat de t.b.c.,bestrijding een afgelopen zaak zou zijn. Her postvatten van deze foutievc instelling zou voor de toekomst van de tuberculosebestrijding ontstellende gevolgen hebben . . . . ".

l)at de ondergetekende bereid is de w-ijwillig verzekerden te besehermen tegen her onnodig hoger worden van de premies, zal de enkele leden, die deze vraag stelden, uit de gang van zaken met betrekking tot her huisartsenhonorarinm wel dnidelijk zijn geworden. Dat premiestijging desalniettemin ook thans weer in vele gevallen onvermijdelijk moest worden geacht, vervult de ondergetekende met zorg. De huidige wetgeving biedt ,l~em echter niet d e gelegenheid op dit p u n t overwegende invloed uit te oefenen. Toegegeven wordt, dat enkele jaren geleden, een aantal kleinere verstrekkdngen nit financi6te nor~tzaa.k moest ,komen te vervallen, doch dit betekent hog niet, dat de ,kwaliteit van de ziekenfondshulp daardoor werkelijk sterk achteruit is gegaan. Al[e belangvijke risico's worden immers door bet ziekenfondswezen opgevangen.

Schoolartsendienslen. Hoewel de mogelijkheid van uitbreiding van bet aantal schoolartsen in 1954 ruimer is dan in voorafgaande jaren, is her hog niet mogelijk dit jaar reeds het verschil, dat gemaakt wordt tussen diensten, die v66r en die nh een bepaalde datum zijn opgericht of uitgebreid, te ]aten wegvallen. Met kracht wordt er naar gestreefd, de achterstand van de vorige jaren zoveel mogelijk op te heffen. l)e ondergetekende heeft een open oog voor de moeilij,kheden, verband h o u d e n d e met bet aantrekken van de juiste krachten voor de schoolartsend~ensten. Getracht zal worden hiervoor een oplossing te vinden. T e n aanzien van her rekening houden met de levensbesctmuwelijke factor bij de organisatie der seboolartsendiensten, d e e r de ondergetekende mede, dat ook de nadelen, welke naar de mening van vele andere leden hieraan verbonden zljn, zullen worden bestudeerd. Evenzeer zullen de hieraan verbonden financi~le consequenties de volle aandaeht moeten hebben. Met betrekMng tot het door versChillende leden gestelde ten aanzien van de indiening van een wetsontwevp betreffende de organisatie van de schoolartsendiensten, deelt de ondergetekende mede, dat -- hoewel hij van mening is, dat

In dit lid~t gezien is her bevolk~ngs~mderzock dan ook van zeer groot belang; van de 13866 pati6nten, die in 1952 op de consultatiebureaux werden geregistreerd, was 10,1% bekcnd geworden door het bevolkingsonderzoek. Mede ten gevolge van de snellere herkenning van de,e ziekte is her cijfer van her aantal pati6nten betrekkelijk ho~)g, hoewel in de laatste jaren een c~uideli}ke afname van actieve mbercnlose te zien is, t.w.: 1948 1939 1950 1951 1952

---

18,31 17,73 15,93 14,46 13,33

op op op op op

100.000 100.000 100.000 100.000 I00.000

personen personen personen personen personen

Uit de jaarverslagen van de districtsschoolartsendiensten is gebleken, dat, behoudens locale verschillen, een du,ideli}ke dalende tendens is op te merken in het aantal kinderen, d,~t positief reageert op de tu,berculine-reactie. Het aantal sanatoriumbedden bedraagt ongeveer 9000, terwi]l in 1953 ongeveer 500 bedden niet bezet waren. Her aant,al sanatoriumpafi6nten bedroeg op 1 210

I

AJ~I~ESSEN MEDISCHE INSTRUMENTEN

I

MEDISCHE APPARATEN FRANS VAN HALSEMA

Medlsche Insirumeaten

Sliip" en reparatie.

Zwanestraat

inrichtiag. Orthopaedische

21-23

GRONINGEN

appatalen.

Hoorapparatuur. Optiek.

I

VOOR

Medische Instrumen|handel Reparaties-werkplaatsen Fabricatie k u n s t l e d e m a t e n .

I~11',11']i~ i t I:1.I~|t:! 1:1|',14~l,l

CORSETHUIS~9STRAUS" elastieken HENGELOSESTRAAT 16 ENSCHEDE - TELEFOON 4186

positieeorsetten,

kousen. Buikbanden zowel voor dames als heren. Overal te ontbieden.

Instrumenten- Bandages- 0rthop. apparaten- Kunstledematen Fo. J. C. O L L A N D

- ZWOLLE

KAMPERSTRAAT 8

Opgericht 1 8 9 8

KOPMEL'S

OPTIEK

vo|maakt - b i l l i j k - chic Hamburgerstraat 13 Telefoon 2 0 7 Doetinchem H.H. Medici, tevens Uw aangewezen adres voor klasse uumerken

GEERTJE REEF Corsetten Speciaalzaak Beekummerstraat 32-34 - Tel. 3036 (K 5400) - Hengelo Alle s o o r t e n c o r s e t t e n , p o s i t i e c o r s e t t e n , medisehe

bandages

en elastieken

prothesen, kousen.

Electrocardiografen Stofwisselingapparaten ,,E I G A "

C.V.

's-Gravenhage

!

i

Als de~ her kan J. ZIGTERMAN - GRONINGEN

)~.

Verhuizingen - Emigratie

HOTEL-RESTAURANT

i

is h e r Z i g t e r m a n Kant. Oosterhamrikkade 1 0 2 - Tel. K 5 9 0 0 - 2 2 5 9 8

Woonh. Oostersingel 1 2 4 b - Tel. K 5 9 0 0 - 2 2 2 3 3

,,De Nieuwe Doelen" LEEUWARDEN - TELEF. 3 0 6 5 - GIRO 1 4 0 4 2 9 APARTEMENTEN M E T B A D EN T O I L E T

Dir. A . H . Blankestijn

F i r m a W . N . J. V A N D E R l l U L S T & Z O O N MAKELAARS I N EFFECTEN Gevestigd sedert 1 8 6 3 voor: adviezen belastingzaken KEIZERSGRACHT 2 4 0

inzake

TELEFOON 4 4 7 3 8

belegging beurs 4 0 3 6 8

-

vermogensbeheer AMSTERDAM

HOTEL AVENARIUS

D R

RUURLO - TEL. 403 (K 6735) Rustig hotel

=r

in de onmiddellijke omgeving van de bossen

KINDERPENSION HUMMELOORD

De

voor tlidelijk of permanent verblijf.Ook voor baby's en kleuters. Liefd~rijke verzorging.

practische schoen

Palestrinastr. 11, Amsterdam, Tel. 713266

ZIEKENVERVOEil B. VERMEULEN

met een

TEL. 3.7.1.7.

wetenschappeliik plus~

SCHUPSTOEL

3 - ZUTPHEN

Dag en nacht beschikbaar

VOOR DISTRICT TWENTE

NIER'SSch0enenmagazijn GROTESTRAAT 62 - ALMELO T E L E F O O N 2 2 7 3 (K 5490)

Voor de betere merken - Ook met ingcbouwde steunzo]en Een PRACHTPEN ~-

-~

voor een PRACHTPRIJS

Et~njaar I schriftel, i garanfie

Door afname direct van de fabriek kunnen wij U aanbieden een zeer goede vulpenhouder met prima t4 karaals gouden pen in fraaie uilvoerincj, voor slechts f 5.95 De pen is voorzien van een degelijke drukvulling en leverbaar in de kleuren: groen-, grijs-, rood-, blauw- en goud gevlamd. Wij stellen U in de gelegenheid de pen 14 dagen na ontvangst terug te zenden, indien zij U niet bevalt; waarna U her betaalde bedrag volledig terug onfvangt. Stort op onze posfrekening 50235 of per postwissel een bedrag van f 5.95 met verwijzing naar deze advertenfie en U ontvangt de pen in de gewenste kleur franco per post thuis.

Natuurlijk

een aanbieding van N.V. BOEKHANDEL ,,JAN ,.HET HUIS MET DE VULPEN"

FERDINAND BOLSTRAAT 65

TELEF. 722498

HAVERMAN'" AMSTERDAM-Z.

Januari 1953 ten naaste bij 8600; latere gegevens zijn hog niet bekend. Het aantal in ziekenhuizen opgenomen t.b.c.-pati~nten is zodanig fluctuerend, dat hieromtrent geen tillers kunnen worden verstrekt. De wadhtlijsten van de sanatoria zijn ook aanzienlijk korter geworden. In 1949 bedroeg het aantal 3500 personen, in 1951 1690 personen en in 1953 slechts 500 personen. De ondergetekende beschikt niet over gegevens betreffende het aantal pati~nten, dat per sanatorium op de wachtlijst voorkomt. Ten aanzien van ~het aantal thuiskurende tuberculosepati~nten kan alleen worden vermeld het aantal diergenen, aan wie ingevolge de indicatie van de consultafiebureau-arts een gedeeltelijke of gehele rustkuur wordt voorgesehreyen. Deze kan na kortere of langere tiid het.zij be~indigd zijn verklaard, hetzi] gevolgd zi]n door opname in een sanatorium. In 1952 werd aan 2879 personen een gedeeltelijke rustkuur en aan 2429 personen in eerste instantie een volledige rustkunr door de c.b.arts voorgeschreven. Door middel van de verschillende zelf-standige organisaties voor 'het bevolkingsonderzoek werden in 1952 ruim anderhalf millioen personen doorgelicht. War de resultaten betreft werd boven reeds medegedeeld, dat 10,1% van het aantal op de consultatiebureaux geregistreerde patifinten aikomstig was van bet bevolk.ingsonderzoek. Naast het hierboven genoemde bevolkingsonderzoek wees de werl~zaamheid van het Centraal Bureau voor Keu~ingen op medisch-hygi~nisch gebied 'bij onderzoek van 600.000 personen in groepsverband eveneens 1 pro mille personen aan, die naar de consultatiebureaux werden doorverwezen, wel~e 4,40/0 van de op de consultatieburaux bekende gevallen vormden.

lnenting militairen Ann de Minister van Oorlog is bij de wet van 7 Augustus 1953, Staatsblad 432, de zg. ,,Wet immunisatie militairen" in artikel 2 tot 1 ]anuari 1962 de bevoeg
In dit verband bepaalt art. 6 van bovenbedoelde wet het volgende: ,,De militair, voor wie op geneeskundige gronden een bijzonder gevaar van de immunisatie is te duchten, wordt op de wijze door Onze Minister bepaald, ti]delijk of blijvend van 66n of meer immunisatiemaatregelen vrijgesteld. De militair, die van mening is, dat ~i]n gezondheidstoestand daartoe aanleiding geeft, kan onder overlegging van een verblaring van een geneeskundige een verzoek om vri]stelling, als in her voorgaande lid bedoeld, indienen. Onze Minister kan op dit verzoekschrift slechts atwijzend beslissen in overeenstemruing met het advies van een door of namens hem ingestelde commissie van geneeskundigen. Vanaf de dag, waarop her verzoeksdarift is ingediend tot d e dag, waarop de beslissing door Onze Minister is genomen, wordt de immunisatie achterwege gelaten." Aangezien thans tot eerste vaccinatie tegen pokken in her leger wordt overgegaan, moge ik de algemene medewerking der artsen verzoeken voor het -- in voorkomende gevallen -- afgeven van de in alinea 2 van dit artikel bedoelde verklaring. De verklaringen zullen -- willen zij van het grootste nut zijn -- slechts de redenen moeten bevatten, waarom in het incidentele geval bij inenting bijzondere gevaren voor de betrokken militair te verwachten zijn. Ik moge hierbij aantekenen, dat het risico van een primo vaccinatie van volwassenen in her algemeen ook door de Geneeskundige Dienst wordt erkend. Dit dient echter in verband met de noodzaak van paraatheid van de krijgsmaCht a.anvaard te worden. Bezwaren op grond van het algemeen erkende risico kunnen dus in her incidentele geval niet van kradat worden geacht. Her spreekt vanzelf, dat de in~entingen zullen worden uitgevoerd met alle voorzichtigheid en onder toepassing van nile voorzorgen, die de huidige medische wetenschap ter beschikking stelt. De verstrekking van de bedoelde verklaringen is van het grootste belang voor de militairen, die voor inenting in aanmerking komen. Nog afgezien van her felt dat Volgens de wet een door een militair ingediend bezwaarsehri[t, niet begeleid door een dergelijke verklaring, niet voor behandeling in aanmerking zou behoeven te komen, is het voor de met de in,entingen belaste officieren van gezondqaeid slechts mogelijk zich een oordeel omtrent contra-indicaties te vormen indien zi] in het befit zijn van de -- veelal sleehts

de huisarts bekende -- anamnestische gegevens. Zonder de ze wordt voorts de arbeid van de in alinea 3 bedoetde commiss[e -- samengesteld uit specialisten uit de burgermaatschappij -- die een beslissing moet geven in gevallen, waarin de inentende officier van gezondheid met de huisarts van m e n i n g omtrent de ernst der bezwaren verschilt, uitermate bemoeilijkt. WelliCht ten overvloede moge er op worden gewezen, dat in Hoofdstuk IV w 13 sub punt

(i06 van het ,,Besluit en rapport inzake Geneeskundige verklaringen' van de Koninklijke Nederlandsche Maatsehappij tot .bevm,dering der Geneeskunst" de afgifte van dergelijke verklaringen uitdrukkelijk is toegestaan. De Inspecteur van de Geneeskundige Dienst der Koninklijke L a n d m a c h t en Koninklijke Luchtmacht, Dr. J. Th. Wilkens, Generaal-Majoor.

NGEZONDEN STUKKEI~ (llulten verantwoardelllkheid v. d. redactie.!

gleuterzorg en de ontwil~keling van de psychiatrie

Geen enkele paedagoog, kinderpsycholoog of psyehiater met (misschien moet ik schrijven: met overigens) gezond verstand, zal beweren dat met sentimentele zorg emoties vermeden moeten worden. Integendeel, er is genoeg ,kennis over psychotraumata, die voor de rijping van een mens noodzakelijk zijn. Maar iets anders is de plicht van de arts om iedere i n ~ e e p bij een patient met zo weinig mogelijk schade te doen verlopen. En daartoe dient ook de psychische zorg voor het in een ziekenhuis opgenomen kind, hetgeen evenzo aandacht moet heb,ben als b:v. de zorg voor de steriliteit tijdens de operatie, al wist ook hiervan 300 jaar geleden nog niemand. Stonden deze beide bemoeienissen op hetzelfde peil, dan zou de o p n a m e in een ziekenhuis een rampzalig kwaad, noch de voorkeurswens van menig neuroticus zijn. Men verwarre de door collega Lindn e t ges~gnaleerde reEle nadelen van de maatsdlappelijke gezondheidszorg of welke in-dewatten-leggerij dan ook, niet met deze poging tot verbetering van de individuele medisehe zorg, al geeft een filmische propeganda daar mogelijk aanleiding toe.

In Medis~h Contact van 11 Maart '54, pag. 146, staat een lezenswaardig referaat over de ontwi~kkeling van de psychiatrie en de toepassing van haar beg,inselen in de algemene praktijk, van Dr. L. Bartemeier, Professor in de klinische psychiatrie aan de Universlteit van Michigan. Vreemd doer daarin aan, dat de toepassing ons zou geleerd hebben, dat vooral kleine kinderen niet van de ouders gescheiden moeten worden. Een jaarverslag, u itgegeven Ibij bet 25~jarig bestaan van de Arnhemse Ver. Kleuterzorg, toont aan, d a t Kleuterzorg dit principe van de beginn e a f heeft gepropageerd, zeker niet op instigatie van de psyChiatrie. Ohr. Bader, arts te Velp.

N.a.v, ingezonden stuk van coll. Lindner Collega L i n d n e r heeft zijn kinderen decadent veel emoties bespaard, door h u n w o n d e n met pleisters te behandelen. Reeds in de wieg hadden zij moeten ervaren, dat gewone wot~den vanzelf o p h o u d e n met bloeden.

F. L. M. Steenwin.kel, zenuwarts te Leiden.

BANDEN VOOR MEDISCH CONTACT Aan de lezers die verzuimden tijdig een b a n d voor het inbinden van Medsch Contact te bestellen, zij medegedeeld, dat er nog exemplaren stem.pel~banden voor het inbinden van de jaargang 1953 voorradig zijn. Spoedige bestelling is echter gewenst. Ook voor de jaargangen 1946, '47 en '48 zijn nog een beperkt aantal b a n d e n in voorraad. Voor de overige jaargangen zijn deze uitverkoch't.

212