MediaMosa als toegankelijk videoplatform Een inventarisatie Velleman, E.M., Otermann, H.
Organisatie Auteurs Datum Project Onderdeel
Stichting Accessibility | Koninklijke Kentalis Velleman, E.M., Otermann, H. 20110913 Versie 1.0 MediaMosa als toegankelijk video platform (SURFnet/Kennisnet innovatieprogramma) Inventarisatie
Wijzigingenlog: Datum Verantwoordelijk 20110815 Eric Velleman 20110901 Eric Velleman 20110902 Hans Otermann 20110907 Hans Otermann 20110908 Eric Velleman 20110913 Hans Otermann
www.accessibility.nl
Versie 0.01 0.02 0.03 0.04 0.05 1.0
Status
Beschrijving wijziging Eerste opzet Verdere invulling Diverse wijzigingen / aanvullingen Verder invulling na bespreking Aanvullingen Eindredactie
www.kentalis.nl
Definitief
Inhoud 1
2
3 4
5 6
Inleiding ........................................................................................................................................................................ 3 1.1 Video op het web .............................................................................................................................................. 3 1.2 Voor wie is het van belang............................................................................................................................ 4 1.3 MediaMosa .......................................................................................................................................................... 4 Belangrijke begrippen............................................................................................................................................. 5 2.1 AD en CC In het kort ........................................................................................................................................ 5 2.2 Begrippen............................................................................................................................................................. 5 Wet- en regelgeving ................................................................................................................................................. 6 Richtlijnen voor toegankelijkheid ...................................................................................................................... 7 4.1 De eisen voor online video op een rij ....................................................................................................... 7 4.2 Uitzonderingen.................................................................................................................................................. 8 4.3 Bijzondere situaties ......................................................................................................................................... 9 Praktijk voorbeelden ............................................................................................................................................... 9 5.1 Players................................................................................................................................................................... 9 Conclusies en aanbevelingen .............................................................................................................................10
Contact auteurs: Eric Velleman Hans Otermann
[email protected] [email protected]
Copyright
Dit werk is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland. Bezoek http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/ om een kopie te zien van de licentie. Met uitzondering van een deel van de tekst dat is overgenomen van het online artikel eisen voor video en audio op de website van stichting Accessibility, copyright 2011, Stichting Accessibility: http://www.accessibility.nl/internet/artikelen/audiovideo (geraadpleegd: augustus 2011)
2
1 Inleiding Sinds 2011 is in de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) vastgelegd dat digitale toegankelijkheid onderdeel is van het accreditatiestelsel. Voor het Middelbaar Onderwijs en voor het Beroepsonderwijs is toegankelijkheid voor iedereen een eis in de Wet Gelijke Behandeling CG. Uit recent onderzoek van Stichting Accessibility blijkt dat onderwijsinstellingen nog veel winst kunnen boeken op het gebied van digitale toegankelijkheid. In de meeste gevallen zijn de nodige aanpassingen niet ingewikkeld. Voor video zijn ze echter wel ingrijpender als er niet vanaf het begin rekening mee wordt gehouden. Doven en slechthorenden hebben vooral baat bij ondertitels of een tolk gebarentaal. Voor blinden en slechtzienden is een aanvullend audiospoor dat extra informatie geeft (audio descriptie) een noodzakelijke aanvulling. Een video met toegevoegde tolk gebarentaal is een nieuwe video en stelt als zodanig geen bijzondere eisen aan de videoplayer behalve als de tolk in een overlay moet worden getoond. Weergave van ondertitels en audiodescriptie stelt die eisen wel. Daarvoor is een videoplayer die (in- en uitschakelbaar) ondertitels en audiodescriptie kan weergeven noodzakelijk. In dit stuk richten we ons op de toegankelijkheidsmogelijkheden van MediaMosa. MediaMosa ondersteunt op dit moment intern nog geen voorziening voor ondertitels of audiodescriptie. Er wordt wel geëxperimenteerd met transcriptie van audio naar tekst maar voor zover ons bekend is er nog geen eenduidig plan om deze functionaliteit te implementeren. Dus zowel voor het back-end als voor de front-end voorzieningen is hier werk te doen. Een videoplatform dat toegankelijke functionaliteit biedt heeft goede kansen om in het onderwijs breed gebruikt te worden en ook buiten het onderwijs liggen hiervoor mogelijkheden. Dit onderzoek maakt deel uit van de MediaMosa stimuleringsregeling van het SURFnet/Kennisnet innovatieprogramma waarin specificaties zullen worden opgesteld voor MediaMosa als toegankelijk video platform. In deze inventarisatie kijken we naar wet en regelgeving op gebied van toegankelijkheid, de richtlijnen voor toegankelijkheid, de mogelijkheden van MediaMosa om aan deze richtlijnen te voldoen en we zoeken mogelijke oplossingen om MediaMosa goed en makkelijk inzetbaar te maken voor een drempelvrije digitale voorziening.
1.1 Video op het web Video op het web speelt een steeds belangrijker rol. Er is een verschuiving gaande van traditionele televisie naar on demand diensten. Volgens Comscore1 keek 86 procent van alle Amerikanen met internetaansluiting in juli 2011 meerdere keren naar online video. Het gaat om meer dan 180 miljoen Amerikanen die gemiddeld in die maand 18,5 uur online video bekeken. Veel jongeren kijken langer online video dan televisie. Totaal werden 6,9 miljard video’s bekeken, de meeste via Youtube, maar ook via Facebook en Microsoft. Uitgevers, onderwijsinstellingen en bedrijven bieden steeds vaker online video aan. De publieke omroep is Comscore: artikel: comScore Releases July 2011 U.S. Online Video Rankings. Te vinden op: http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/2011/8/comScore_Releases_July_201 1_U.S._Online_Video_Rankings 1
3
wettelijk verplicht om in 2011 minimaal 95 procent van de Nederlands talige programma’s te voorzien van ondertiteling. Op het web vereisen de richtlijnen zelfs volledige toegankelijkheid van online video.
1.2 Voor wie is het van belang Uit onderzoek in opdracht van het ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uit 2009 blijkt dat 16,5% van de onderzochte 17.000 eerstejaarsstudenten hinder heeft van een auditieve, visuele, motorische of cognitieve beperking. 50% van de eerstejaarsstudenten met een functiebeperking ervaart deze als belemmerend tijdens het volgen van een studie2. Toegankelijkheid is daarnaast niet alleen handig voor mensen met en auditieve en/of visuele beperking. Ook andere groepen maken er gebruik van. Bij de televisie wordt teletekst ondertiteling bijvoorbeeld gebruikt door meer dan vier miljoen mensen terwijl de groep mensen met geregistreerde gehoorproblemen ongeveer op anderhalf miljoen ligt3. Ondertiteling blijkt daarnaast ook populair bij mensen die last hebben van omgevingsgeluiden of die het geluid zachter willen zetten. Weer anderen gebruiken het om anderstalige televisieprogramma’s beter te kunnen volgen. Ook mensen die Nederlands al tweede taal hebben gebruiken graag teletekst ondertiteling. Ondertitelde video biedt daarnaast ook nog eens veel betere zoekmogelijkheden. Op dit moment is van veel video bijvoorbeeld alleen de bestandsnaam beschikbaar voor zoekacties. In deze inventarisatie ligt de focus op de toegankelijkheidsaspecten voor mensen met een visuele en/of een auditieve beperking. Met het realiseren daarvan worden automatisch ook de hier bovengenoemde voordelen meegenomen. In hoofdstuk 6 worden de vereisten voor een online multimedia speler op een rij gezet.
1.3 MediaMosa MediaMosa is een media backend met uitgebreide mogelijkheden op het gebied van meta-data, rechten beheer en media transcoding (in combinatie met ffmpeg). MediaMosa bevat geen eigen videoplayer maar genereert code om bijvoorbeeld een Flash player of HTML 5 te gebruiken voor weergave van video. Wel wordt een standaard player module meegeleverd op basis van de Flash player de zo geheten White Label EGA. Surfnet / Kennisnet onderhoudt een eigen MediaMosa installatie ten behoeve van het Nederlands onderwijs: VPCore. Deze wordt o.a. gebruikt door Surfmedia. Leraar24, Teleblik. MediaMosa bevat op dit moment geen voorzieningen voor captions of audio descriptie. Wel zijn er een aantal gebruikers die op basis van MediaMosa als videoplatform wel captions aanbieden. Bijvoorbeeld het platform ED*IT van het Instituut voor Beeld en Geluid. In ED*IT kunnen in een op Flash gebaseerde player ondertitels aan en uit worden gezet mits ze bij de betreffende video aanwezig zijn. Deze functionaliteit is mede tot stand gekomen op verzoek van Kentalis. Kentalis Expertise & Innovatie - Multimedia heeft voor een ongeveer 300 video’s ondertiteling aangeleverd. Deze ondertitelbestanden zitten in de eigen ED*IT database en niet in MediaMosa. De ondertitels zijn niet door gebruikers aan te passen of zelf toe te voegen.
Uit een SURF voorlichtingsfolder voor Hoger onderwijsinstellinge over toegankelijkheid van websites 3 http://portal.omroep.nl/?nav=higxwIsHEnCowBjzBM 2
4
Vanuit het SURFnet | Kennisnet Innovatieprogramma is in januari 2011 een studie opgeleverd naar de mogelijkheden van video transcription.4 Hierin wordt het idee uitgewerkt om op basis van spraakherkenning transcripties in tekst te genereren van videobestanden. Deze transcripties kunnen dan dienen als basis voor ondertitels en worden gebruikt voor zoekacties.
2 Belangrijke begrippen 2.1 AD en CC In het kort •
•
Doe de ogen dicht en luister naar de video. Is alle belangrijke informatie die nodig is om de videobeelden te begrijpen (zoals acties, karakters, lichaamstaal, on-screen tekst etc.) nog steeds beschikbaar, bijvoorbeeld in spraak? Lever anders een audio descriptie (AD) bij. Dit is een extra audiospoor die deze informatie uitspreekt. Doe de oren dicht en kijk naar de video. Is alle belangrijke informatie (zoals geluidseffecten, muziek, lachen, en identificatie van de spreker etc.) om de video te begrijpen beschikbaar, bijvoorbeeld in beeld of via tekst? Lever anders Captions bij (CC). Dat zijn speciale ondertitels voor doven en slechthorenden.
2.2 Begrippen Captions Captions (CC of SDH) zijn ondertitels voor doven en slechthorenden. Ze worden synchroon met de audio aangeboden. Ze zijn meestal in dezelfde taal als de audio en brengen niet alleen spraak over maar ook niet spraak informatie zoals geluidseffecten, muziek, lachen, en identificatie van de spreker en de locatie. Captions moeten niet verwarrend of belemmerend zijn voor de visuele informatie. Captions worden op dvd's ook weleens ondertitels voor doven en slechthorenden genoemd (SDH). Er zijn open en closed captions Audio descriptie Audio descripties (AD) geven gesproken informatie over bewegingen en acties die belangrijk zijn om de content van een video te begrijpen als het standaard audiospoor daarvoor niet voldoende informatie geeft. Audio descripties geven tijdens natuurlijke stiltes in het audiospoor o.a. informatie over acties, karakters, lichaamstaal, achtergrond beeld, decors en on-screen tekst en grafische informatie. Audio descripties maken videobeelden toegankelijk voor mensen die het niet of moeilijk kunnen waarnemen. Het gaat dan om mensen die (tijdelijk) slechtziend zijn of blind. Er is open en closed audio descriptie. Open- en Closed AD en CC Er zijn twee manieren om captions en audio descriptie in audio en video te integreren. 1. Open captions en descripties - Als captions en audio descripties permanent worden ingebrand in een audio of video bestand, dan heet dat open captions. Open captions kunnen niet worden uitgezet. Iedereen kan ze dus zien en/of horen, of ze willen of niet. 2. Closed captions en descripties - Als de gebruiker de optie heeft om ze aan en uit te zetten dan spreken we over closed captions. Dat kan via een voorkeur instelling (preference setting), een menu optie of in sommige gevallen via een knop die wordt meegeleverd door de interface van de multimediaspeler. Full text alternatief Technology Scouting Video Transcription. Automatic Speech Recognition for MediaMosa. http://www.mediamosa.org/sites/default/files/TS_Transcripting_MediaMosa_feb2011.pdf 4
5
Een document met een precieze tekstuele weergave van alle visuele en audio informatie, acties, sprekers, geluiden. Met transcripties van alle dialogen. En als het gaat om multimedia dan gecombineerd met de mogelijkheid om bij alle uitkomsten te komen die ook via de interactie te bereiken zijn. Volledig tekstalternatief5 is voor niveau A van WCAG2.0 een alternatief voor audio descriptie. Ondertiteling of subtitles Gesynchroniseerde on-screen tekst met vertaling van de audio informatie vanuit een vreemde taal naar de taal van de kijker. Soms ook gebruikt door beginnende lezers en mensen die een taal als tweede taal spreken en ondertiteling gebruiken als ondersteuning bij het luisteren. Soms is de tekst in de ondertiteling aangepast. Gebarentaal Taal die gebruik maakt van een systeem van bewegingen van vingers, handen, armen en gezicht als manier van communicatie, vooral onder dove mensen. Meestal wordt gebarentaal over een van de benedenhoeken van de video geprojecteerd, soms afhankelijk van de getoonde content. In WCAG2.0 niveau AAA is gebarentaal verplicht.
3 Wet- en regelgeving In de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek (WHW) is vastgelegd dat toegankelijkheid nu onderdeel is van het accreditatiestelsel. Hierbij gaat het specifiek ook over de digitale toegankelijkheid zoals websites, digitale leeromgeving en (mobiele) applicaties. De voortgang wordt gecontroleerd door de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). De visitatiecommissie kan steekproefsgewijs controleren op de implementatie. Sinds december 2003 is de Wet gelijke behandeling (/cz) op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/cz) van kracht. De wet omvat openbaar vervoer, arbeid en beroepsopleiding. Vanaf schooljaar 2009-2010 geldt de WGBH/cz ook in het basis- en voortgezet onderwijs. De wet eist o.a. gelijke toegang tot onderwijs en onderwijsmiddelen. Met ingang van 1 januari 2006 is discriminatie van mensen wegens hun handicap strafbaar op basis van de artikelen 137 c tot en met f en artikel 429quater van het Wetboek van Strafrecht. Deze wet is echter alleen van toepassing als kan worden aangetoond dat toegankelijkheid met opzet niet is toegepast. Sinds 2006 is voor de Rijksoverheid het Rijksbesluit van kracht. Die eist dat websites die onder de Ministeriele verantwoordelijkheid vallen verplicht zijn om aan de Webrichtlijnen te voldoen. Minister Donner heeft de Kamer in een brief over de overheidsbrede implementatieagenda voor dienstverlening en e-overheid (i-NUP) laten weten dat er een resultaatsverplichting is voor alle gemeenten. Dit bestuursakkoord is getekend door het ministerie van BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties), VNG (Vereniging van Nederlandse gemeenten), IPO (Interprovinciaal Overleg) en de Unie van Waterschappen. Die moeten zorgen dat hun website eind 2012 voldoet aan minimale eisen van webrichtlijnen (waarmerk drempelvrij zonder ster) en 1 januari 2015 volledig (3 sterren Waarmerk Drempelvrij). Bij niet nakomen van de verplichting worden via een algemene maatregel van bestuur verplichtingen aan gemeenten opgelegd.
5
http://www.w3.org/TR/WCAG20/#fullmultaltdef 6
Het EU TV Without Frontiers Directive6 geeft aan dat Lidstaten zich moeten inspannen om televisie toegankelijk te maken voor iedereen. Het document heeft een relevante toevoeging waarin wordt gezegd dat deze richtlijnen ook geldt voor online televisie. Het document verwijst daarvoor naar WCAG.
4 Richtlijnen voor toegankelijkheid Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) De WCAG richtlijnen zijn een internationale standaard voor web content. De standaard is samen met alle belanghebbenden ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C). De WCAG richtlijnen zijn integraal overgenomen in de Webrichtlijnen van de Nederlandse overheid. Zie: www.w3.org/Translations/WCAG20-nl. Webrichtlijnen De Webrichtlijnen bevatten naast de internationale richtlijnen voor toegankelijkheid nog aanvullende kwaliteitseisen op het gebied van bouwkwaliteit. Voor de Rijksoverheid zijn deze richtlijnen al enkele jaren verplicht. Zie: www.webrichtlijnen.nl. De Webrichtlijnen staan op de 'pas toe of leg uit' lijst van het College Standaardisatie. Organisaties die onder de Ministeriele verantwoordelijkheid vallen moeten deze richtlijnen volgen en daarover verantwoording afleggen. Zie: http://lijsten.forumstandaardisatie.nl Waarmerk drempelvrij.nl In de dagelijkse praktijk worden vragen met betrekking tot de implementatie van de standaard in behandeling genomen door de normcommissie van het Waarmerk drempelvrij.nl. Die vragen lopen meestal via de geaccrediteerde inspectieorganisaties van het Waarmerk. Websites die voldoen aan de eisen ontvangen na toetsing door een inspectieorganisatie het drempelvrij logo dat zij op de website kunnen plaatsen. Zie: http://www.drempelvrij.nl
4.1 De eisen voor online video op een rij Omdat de internationale richtlijnen (WCAG) integraal zijn overgenomen in de Webrichtlijnen van de overheid en het Waarmerk drempelvrij.nl staat hieronder alleen WCAG. De Webrichtlijnen en het Waarmerk stellen ten aanzien van video geen aanvullende eisen. Tabel: Matrix met eisen voor video en audio
A Vooraf opgenomen 1 (Closed) Captions 2 (Closed) Audio descriptie 3 Vol tekst alternatief 4 Audio descr. Ondertitels7 5 Gebarentaal B Live (Opgenomen /gearchiveerd)
WCAG 1-A
WCAG 1-AA
WCAG WR 1.0 1-AAA
WCAG 2-A
WCAG 2-AA
WCAG 2-AAA
X X
X X
X X
X OR OR OR
X X
X X X X X
X X X
X
http://ec.europa.eu/avpolicy/reg/index_en.htm Audio descr. Ondertitels wil zeggen dat ondertitels worden uitgesproken. Dit kan relevant zijn, bijvoorbeeld als iemand in een film een andere taal spreekt en er ondertitels zichtbaar zijn die de gesproken tekst vertalen. 6 7
7
1 (Closed) Captions 2 (Closed) Audio descriptie 3 Vol tekst alternatief 4 Audio descr. Ondertitels 5 Gebarentaal C Live (niet opgenomen/niet gearchiveerd) 1 (Closed) Captions 2 (Closed) Audio descriptie 3 Vol tekst alternatief 4 Audio descr. Ondertitels 5 Gebarentaal D Decoratief 1 Alleen beschrijvend label E Audio (incl. Podcasts, Opgenomen / gearchiveerd) 1 Captions voor spraak 2 Volledig uitgeschreven transcriptie voor spraak 3 Volledig uitgeschreven transcriptie voor muziek F Alleen beeld (incl. stomme film etc.) 1 Vol tekst alternatief 2 Audio descriptie 3 Alternatief voor live audio content
X X
X X
X X
X a
a
X a
X a
X
X X
X X
X X
X a
a
X a
X a
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
.. ..
.. ..
.. ..
.. ..
OR OR
OR OR
OR OR
..
..
..
..
X
NB 1: Zowel X als a worden door de richtlijnen vereist als er tenminste belangrijke informatie mist om de video te begrijpen. Soms is voor de met a gemarkeerde punten een andere oplossing mogelijk. Onder video en audio valt ook online digitale televisie en radio. Wanneer in een kolom OR, OR boven elkaar staat is het voldoende om één van de met OR aangeduide mogelijkheden aan te bieden.
NB 2: Speel geen audio of video zonder dat de gebruiker die heeft geactiveerd. Video en audio kan dus bijvoorbeeld niet gaan spelen bij het laden van een pagina. NB 3: Zorg altijd voor een alternatief. Als de speler om welke reden dan ook niet mocht werken moet er een alternatief beschikbaar zijn. Bijvoorbeeld een mogelijkheid om de bestanden te downloaden of op een andere manier te zien.
4.2 Uitzonderingen 1. Video met een geluidsspoor maar zonder visuele component heeft geen audio descriptie nodig. Wel is het nodig om aan te geven dat er geen visuele component/beeld is. Dat kan eventueel elders op een zichtbare plek op de pagina. 2. Voor live video en audio is geen audio descriptie nodig als de spreker/commentator deze informatie al meeneemt. De audio descriptie zit dan als het ware in het standaard geluidsspoor.
8
3. Er zijn geen captions en audio descriptie nodig voor video als die video een media alternatief is voor tekst. Dat moet dan wel duidelijk zijn aangegeven. 4. Zogenaamde "stomme film" heeft geen captions nodig. Er moet wel worden toegelicht dat er geen soundtrack is of dat er muziek speelt op de achtergrond. Dit moet ook worden toegelicht op de pagina die naar dit videobestand linkt. 5. Op de site van WebAim8 staat toegelicht hoe live captions werken, maar er zijn tegenwoordig veel technieken die dit ondersteunen. 6. Er zijn geen captions nodig voor video of audio die wordt gebruikt als voorbeeld van geschreven, gesproken of gebarentaal (waar niet de betekenis van de woorden, maar de taal zelf of het gebruik ervan het doel van de opname is). Dit geldt ook voor taalvaardigheids cursussen en linguistische veldopnames. NB: In de video of audio gaat het dan dus niet om de betekenis van de woorden. 7. Er zijn geen captions of audio descriptions nodig voor internet telefonie, spraak messaging en spraak conversaties tussen bijvoorbeeld de fysieke spelers in virtuele games. 8. Als non-tekst content bestaat uit multimedia, alleen live audio (bijvoorbeeld live geluid vanuit de wei bij de biologische boer), alleen live video (bijvoorbeeld webcam beelden van een weiland met koeien), een test of werkoefening die in non tekst formaat moet worden gepresenteerd en/of als het bedoeld is voor een specifieke sensorische ervaring, dan is AD en CC niet nodig. Wel is een tekst nodig die de non-tekst content beschrijft (in html bijvoorbeeld een alt-attribuut).
4.3 Bijzondere situaties Meestal worden audio descripties toegevoegd in de natuurlijke pauzes van een geluidsspoor. Soms is het nodig om de timing van de content aan te passen zodat er een langere audio descriptie kan worden ingevoegd. Voor WCAG2.0 en de Webrichtlijnen niveau AAA is het dan nodig om de video even stil te zetten zodat er wel tijd is voor de audio descriptie. Een vergelijkbaar probleem doet zich voor bij het toevoegen van een tolk gebarentaal. Hier is het ook soms nodig om de video even stil te zetten omdat de tolk soms meer tijd nodig heeft om de gesproken tekst te gebaren. In beide gevallen ontstaat op deze manier eigenlijk een nieuwe video. Het is mogelijk om dit ook in aparte sporen te zetten die tegelijk afgespeeld kunnen worden. Via bijvoorbeeld SMIL is het mogelijk om een videospoor tijdelijk stil te zetten terwijl een ander spoor wordt afgespeeld. Helaas wordt SMIL niet optimaal ondersteund door de gangbare browsers
5 Praktijk voorbeelden 5.1 Players Hoewel MediaMosa zich vooral als back-end profileert is het ook noodzakelijk om naar de frontend mogelijkheden te kijken. Tenslotte heeft het geen zin om iets in een back-end te stoppen wat je er niet meer uitkrijgt. Ook zou de beschikbaarheid van een stabiele player die de juiste functionaliteiten ondersteunt het gebruik van het back-end kunnen stimuleren. Er is op dit moment een Flash speler die multimedia kan afspelen. Die speler ondersteunt ook synchroon afspelen van een caption en/of een audio descriptie stroom. Er is ook een versie van die speler die synchroon met de video gebarentaal kan afspelen. Daarbij wordt het originele beeld verkleind om ruimte te maken voor de tolk gebarentaal. Deze speler is gebruikt bij een
8
http://www.webaim.org/techniques/captions/realtime.php 9
project voor Kennisnet in 2007. De code is beschikbaar bij stichting Accessibility. Probleem van de Flash speler is de gebrekkige ondersteuning voor toetsenbord op andere browsers dan Internet Explorer. Ook is hij in technische zin waarschijnlijk behoorlijk verouderd. Op dit moment is het in Silverlight niet mogelijk om tegelijk meerdere audio of videostreams tegelijk te tonen of te laten horen. Dan is het enige alternatief om ze in te bakken. In HTML5 is het eenvoudig mogelijk om meer dan 1 stream af te spelen. Er zijn nog geen standaard spelers die toegankelijkheid ondersteunen. Door OneShoe is voor de weergave van weblectures een HTML5 oplossing ontwikkeld die in combinatie met MediaMosa meerdere streams combineert. Helaas is HTML5 nog geen officiële standaard. Op dit moment is het niet duidelijk of HTML5 gebruikt mag worden voor de Webrichtlijnen. Er is ook nog onenigheid over de formaten van de video’s en de manier waarop CC en AD moeten worden toegevoegd. Er zijn op dit moment een aantal voorbeelden beschikbaar die werken, maar ondersteuning op lange termijn is daarmee niet zeker. Toch lijkt HTML5 de beste keuze voor de toekomst. HTML5 video ondersteuning wordt op dit moment op twee plaatsen ontwikkeld: Whatwg9 en W3C TED gebruikt evenals Youtube user-generated captions. Bij Youtube worden de makers van captions geholpen door een tool die gesproken tekst alvast omzet naar tekst en die als ondertiteling aan het bestand koppelt.
6 Conclusies en aanbevelingen Wanneer men MediaMosa wil kunnen inzetten in situaties die moeten voldoen aan de richtlijnen voor toegankelijkheid dan zullen er aanpassingen noodzakelijk zijn. De in deze inventarisatie studie besproken richtlijnen, uitzonderingen, bijzondere situaties, voorbeelden en tools hebben de volgende gevolgen voor de functionaliteit van MediaMosa en een eventuele gekoppelde multimedia speler (of gegevens die doorgegeven worden aan een speler) Deze zullen in een bijeenkomst op 28 september 2011 met belanghebbenden en experts worden besproken. Uiteindelijk moeten deze punten verder worden uitgewerkt in REST calls en in variabelen die meegegeven worden in de streaming server object code en mogelijk andere technische aspecten. Het is daarbij noodzakelijk om rekening te houden met zaken die voortkomen uit een eventuele implementatie van transcripties op basis van spraakherkenning . In te richten functionaliteiten: 1. Captions – met als kenmerken: behorend bij, formaat, intern/extern, ext URL, 2. Ondertitels (Subtitles) – met als kenmerken: behorend bij, taal, formaat, int / ext, ext URL 3. Ondertitels (Subtitles)- meertalig (in een meertalige setting zoals bijvoorbeeld in België kan het noodzakelijk zijn om subtitles aan te bieden in verschillende talen.) 4. Audio description – met als kenmerken: behorend bij, taal, formaat, int/ext, ext URL, sync? 5. Tekst to Audio description – ondertitel tekst wordt omgezet naar synthetische spraak 6. Gebarentaal – met als kenmerken: behorend bij, formaat, width, height, 7. Input van SMIL, HTML5 en/of WebVTT
9 http://www.whatwg.org/specs/web-apps/current-work/multipage/the-videoelement.html#video
10
