samen voor een toegankelijk personeelsbeleid In het kader van project ‘Kortdurende stages in privéondernemingen tijdens de laatste maanden van tewerkstelling via artikel 60 §7 OCMWwet’
Donderdag 26 maart 2015. 1
www.mentorvzw.be
2
Kennismaking
3
Programma
Taal en Toegankelijkheid binnen het personeelsbeleid?
4
Stel u eens in de plaats…
https://www.youtube.com/watch?v=1E-heKqDMIs 7.36
5
De juiste persoon op de juiste plaats
6
Stel u eens in de plaats… Taalbeleid in de stad… wat kan beter? Ik vroeg het aan een groepje anderstaligen.
7
Stel u eens in de plaats… •
communiceer aan de bevolking wat er mogelijk is voor doelgroepen
•
filmpjes ‘op het stadhuis, oudercontact, ziekenhuis,…’
•
geen dialect, niet te vlug, lichaamstaal, geduld,…
•
aanbod op maat in de bibliotheek
•
woordenboeken voorzien en visualiseren 8
Stel u eens in de plaats
9
Stel u eens in de plaats
10
Stel u eens in de plaats
11
Stel u eens in de plaats… •
overvloed aan moeilijke briefwisseling
•
niet stigmatiserend zijn
•
taalcoaching
•
praatgroepen
•
stel de verwachtingen niet te hoog
•
niet betuttelen 12
Eenvoudige woordjes leren…
……….. ………..
……….. ………..
………..
13
Of toch niet zo eenvoudig…?
我
月亮
……….. ………..
玫瑰
魚
……….. ………..
襪子
………..
14
De juiste persoon op de juiste plaats
15
De juiste persoon op de juiste plaats
http://www.youtube.com/watch?v=gh5xu35bAxA 16
Toegankelijk personeelsbeleid •
rekrutering
•
selectie
•
aanwerving en onthaal
•
toegankelijkheid
•
vorming
•
evaluatie
•
subsidiëring
Komt vandaag niet aan bod: retentie en uitstroom 17
Rekrutering
18
Rekrutering • http://www.poolse-arbeiders.be odoXsA6A • interimkantoor voor Poolse werknemers
19
Rekrutering
20
Rekrutering Inclusie bij reguliere jobkanalen! • • • • • • •
http://www.vdab.be/? 92zMCFMatAodoXsA6A via intranet stad en OCMW website van de stad; is er een ‘anysurfer label?’ Streekkrant Atlas Jobat ….
21
Rekrutering Aandacht voor inclusie bij arbeidsbemiddeling •
beroep doen op de sociale tolkendienst
•
beroep doen op tolkuren voor doven
•
tips inzake omgaan met anderstaligen en personen met een handicap respecteren
•
arbeidsbemiddelaar van vreemde origine
•
arbeidsbemiddelaar met een beperking 22
Rekrutering
“Collega’s; is er iemand van jullie die meer weet over autisme?”
23
Rekrutering Hoe bereik je doelgroepen? •
schrijf een vacature in klare taal
•
‘mensen met een arbeidshandicap worden aangeraden te solliciteren’ of ‘wij nodigen ook mensen met een arbeidshandicap uit te solliciteren’ - ‘tel. onthaal’; veel mensen met vis. beperking, - ‘ICT’; mensen met autisme presteren goed - ‘klusjes’; in trek bij doven en slechthorenden
•
maar vermijd stigmatiserend te rekruteren 24
Rekrutering Hoe bereik je doelgroepen? •
laagdrempelig; eenvoudig, aantrekkelijk,…/ (zie RESOC – checklist www.dejuistestoel.be)
8MFMatAodoXsA6A • juiste manier van aanspreken; doven en slechthorenden (niet mensen met auditieve beperking), geen doofstommen, geen mindervaliden,… •
manier van rekruteren laten evalueren door doelgroepen
•
25 koppeling niveau tewerkstelling met studieniveau
Rekrutering Extra communiceren via sector doelgroepen kan… via nieuwsbrieven, ledenblaadjes, websites, afficheborden, activiteiten,… MFMatAodoXsA6A
• • • •
de stedelijke adviesraad voor p.m.h. de jongerenraad onderwijs verenigingen: Vebes, Brailleliga, BLL, Fevlado, Ahosa, PAB-budgethoudersverenigingen, sociale tolkenvereniging,... 26
Rekrutering Verduidelijk de vacature met talige competenties. • Niet: Goede kennis van het Nederlands.
27
Rekrutering Verduidelijk de vacature met talige competenties. •
Beter: Je beantwoordt telefoons. Je schrijft een e-mail. Je overlegt met collega’s. Je leest en beantwoordt brieven.
28
Tips toegankelijke taal in vacatures 1. Schrijf zoals je vertelt. Hoe zou jij aan een anderstalige uitleggen wat je weet? • Niet: Je wordt ingeschakeld aan de productielijn voor het inpakken van pralines.
29
Tips toegankelijke taal in vacatures 1. Schrijf zoals je vertelt. Hoe zou jij aan een anderstalige uitleggen wat je weet? • Beter: Tijdens je job moet je pralines inpakken
30
Tips toegankelijke taal in vacatures 2. Gebruik instructies. • Niet: De aanvraag dient schriftelijk te gebeuren. • Niet: Het is aangeraden om… • Niet: Gelieve het formulier te vragen in uw VDAB-kantoor. 31
Tips toegankelijke taal in vacatures 2. Gebruik instructies. • Beter: Doe de aanvraag schriftelijk. • Beter: U moet… • Beter: Vraag het formulier in uw… 32
Tips toegankelijke taal in vacatures 3. Maak korte zinnen van maximaal 10 woorden. 4. Zet het onderwerp voorop in de zin. • Niet: Aan de onthaalbalie moet u telefoons opnemen.
33
Tips toegankelijke taal in vacatures
4. Zet het onderwerp voorop in de zin. • Beter: U neemt telefoons op aan de onthaalbalie.
34
Tips toegankelijke taal in vacatures 5. Gebruik niet meer woorden dan strikt noodzakelijk. • Niet: Er is de mogelijkheid de maaltijd te nuttigen in onze cafetaria.
35
Tips toegankelijke taal in vacatures 5. Gebruik niet meer woorden dan strikt noodzakelijk. • Beter: Je kan ‘s middags eten in onze cafetaria.
36
Tips toegankelijke taal in vacatures 6. Schrijf actief. • Niet: De rest is als onbetaald verlof op te nemen. • Niet: U wordt uitgenodigd.
37
Tips toegankelijke taal in vacatures 6. Schrijf actief. • Beter: De rest kan je als onbetaald verlof opnemen. • Beter: Wij nodigen u uit.
38
Tips toegankelijke taal in vacatures 7. Vermijd constructies met werkwoorden voor het zelfstandig naamwoord. • Niet: Het door u in te vullen sollicitatieformulier vindt u op onze website.
39
Tips toegankelijke taal in vacatures 7. Vermijd constructies met werkwoorden voor het zelfstandig naamwoord. • Beter: Het sollicitatieformulier dat u moet invullen, vindt u op onze website.
40
Tips toegankelijke taal in vacatures 8. Korte woorden lezen gemakkelijker. Vervang samengestelde woorden door eenvoudige woorden. • Niet: openmaken, personenauto, verloning,…
41
Tips toegankelijke taal in vacatures 8. Korte woorden lezen gemakkelijker. Vervang samengestelde woorden door eenvoudige woorden. • Beter: openen, auto, loon,…
42
Tips toegankelijke taal in vacatures 9. Lange woorden kan je gebruiken als ze alledaags zijn. • Bvb. bevallingsverlof, trajectbegeleider, afwezigheden, personeelsadministratie, baliemedewerker,…
43
Tips toegankelijke taal in vacatures 10. Maak moeilijke woorden gemakkelijk, vereenvoudig. • Niet: werkzaamheden, richtlijnen, woonachtig, onderneming,…
44
Tips toegankelijke taal in vacatures 10. Maak moeilijke woorden gemakkelijk, vereenvoudig. • Beter: werk, regels of instructies, woon, bedrijf,…
45
Tips toegankelijke taal in vacatures 11. Gebruik geen woorden zonder betekenis. • Niet: eventuele vragen, gelieve, u kunt terecht bij, onvoorziene omstandigheden, erg jammer, bijzonder duur,…
46
Tips toegankelijke taal in vacatures 12. Gebruik woorden die in verschillende talen ongeveer hetzelfde klinken. • Niet: ongeval, verbetering, verblijfplaats, voltijds,…
47
Tips toegankelijke taal in vacatures 12. Gebruik woorden die in verschillende talen ongeveer hetzelfde klinken. • Beter: accident, correctie, adres, fulltime,…
48
Tips toegankelijke taal in vacatures 13. Gebruik spreektaal, geen schrijftaal of stadhuistaal. • Niet: steeds, indien, nadien, dienen, bekomen, heden, inzake, omstandigheid, tijdig, doch, met betrekking tot, ten behoeve van, teneinde 49
Tips toegankelijke taal in vacatures 13. Gebruik spreektaal, geen schrijftaal of stadhuistaal. • Beter: altijd, als, daarna, moeten, krijgen, vandaag, over, situatie, op tijd, maar, over, voor, om te
50
Tips toegankelijke taal in vacatures 14. Vermijd letterwoorden en afkortingen. • Niet: i.p.v., t.e.m., d.m.v., a.d.h.v., m.v.g… Wel: OCMW, VDAB,… 15. Cijfers in plaats van voluit geschreven getallen. Bvb.: Er is plaats voor maximum 25 deelnemers. 51
Tips toegankelijke taal in vacatures 16. Let op met beeldspraak en woordspelingen. • Niet: Wat is er aan de hand? Ik zie dat je niet mee bent. Vergeet niet te bellen.
52
Tips toegankelijke taal in vacatures 16. Let op met beeldspraak en woordspelingen.
• Beter: Wat is het probleem? Je begrijpt het niet. Je moet bellen.
53
Tips toegankelijke taal in vacatures 17. Goed leesbaar lettertype, geen verschillende lettertypes. • Bvb.: Arial of Verdana 11.
54
Tips toegankelijke taal in vacatures 18. Kies een lettertype dat groot genoeg is. Laat het eens nakijken door een oudere collega (brilgebruiker).
55
Tips toegankelijke taal in vacatures 19. Vermijd hoofdletters. DAT HINDERT BIJ HET LEZEN.
56
Tips toegankelijke taal in vacatures 20. Vet is beter dan cursief of onderlijnen. Bvb.: Als je iets wil accentueren, doe het dan in vet.
57
Tips toegankelijke taal in vacatures 21. Gebruik cijfers, splits telefoonnummers, schrijf data voluit.
Bvb.: 02 501 66 63. Inschrijven op 6 en 7 april 2015.
58
Tips toegankelijke taal in vacatures Voorbeeld van een vacature in 2 versies: - in een originele, - in een versie die talig toegankelijker is gemaakt.
59
Selectie
60
Selectie •
wees flexibel t.a.v. personen met specifieke noden
•
uitnodiging opmaken in klare taal, vermijd dubbelzinnige en formele woorden – Niet: U bent niet weerhouden voor deze functie. – Beter: U gaat niet door naar de volgende ronde. – Niet:
Met interesse hebben wij kennis genomen van uw brief. Wij willen graag nader met u kennismaken. – Beter: Bedankt voor uw brief. Wij nodigen u uit voor een gesprek.
•
stem je selectieprocedure af op talige competenties Neem geen schriftelijk examen af bij iemand die enkel mondeling moet rapporteren. 61
Selectie •
selectietesten opmaken in klare taal
•
klare taal hanteren bij alle verdere communicatie; zowel schriftelijk als bij mondelinge gesprekken
•
cultuurneutrale proeven; bvb. ‘appel’ kent een Indiër niet
•
indien nodig; extra tijd voorzien
•
indien nodig; tolk voorzien; via sociale tolkendienst of een tolk voor doven (18 S-uren), hulpmiddelen 62 (leesloep, spraaksoftware,…)
Selectie
63
Selectie •
wat met de taalwetgeving?
•
heb aandacht voor diversiteit bij de jury
•
creëer openheid t.a.v. kandidaten met een beperking, anderstaligen,…
•
vooropleidingen kunnen doelgroepen voorbereiden op de selecties
64
Selectie
65
Aanwerving en onthaal
66
Aanwerving en onthaal •
vinden de mensen de weg?
•
kan men er parkeren? ondergronds?
•
persoonlijk onthaal; rondleiding, begeleiding?
•
communicatie in klare taal? (brochure, brieven, werkinstructies,…)
•
hoe zit het met de toegankelijkheid?
•
zijn er (werkpost) aanpassingen of hulpmiddelen nodig?
67
Aanwerving en onthaal
68
Aanwerving en onthaal demonstreer instructies of een procedure. Maar een filmpje (bvb onthaalfilmpje Cotra). https://www.youtube.com/watch?v=n3CiebgZeHM •
•
een collega als taalmeter/taalpeter – kan ook voor onthaal en voor persoon met arbeidshandicap; ‘taalpeter – taalmeter; taken’
•
duidelijke taalafspraken voor IEDEREEN (bvb. wanneer schakel je over naar vertaling?) 69
Aanwerving en onthaal
70
Aanwerving en onthaal
Voorbeeld van een onthaalbrochure in 2 versies: - een originele, - een versie die talig toegankelijker is gemaakt.
Voorbeeld van ‘afspraken op de werkvloer’ onklare taal
71
Vorming
72
Vorming • een collega is doof; organiseer een korte vorming ‘Kennismaking met de Vlaamse Gebarentaal’ • een bewoner is slechthorend en slechtziend; nodig een ervaringsdeskundige uit op het teamoverleg • een personeelslid is slechtziend; nodig een ervaringsdeskundige uit voor een inleefsessie en betrek er het personeelslid bij • organiseer vorming ‘Klantvriendelijk onthaal’ i.s.m. een opleidingscentrum 73
Vorming • doelgroepwerknemers werkzaam op een afdeling voor mensen met dementie; organiseer een vorming op maat ‘omgaan met dementie’ • organiseer vormingen ‘Nederlands op de werkvloer’ • betrek een taalcoach bij de opleiding • screen je vormingsmateriaal op klare taal – hertaal • organiseer vorming ‘klare taal’ • Train the trainer
74
Vorming
75
Vorming • schakel hulpmiddelen in; mobiele ringleiding, geluidsversterking, projectie, afstandstolk, tolk VGT,… • bijscholing voor de collega’s rond ‘Omgaan met vreemde culturen en diversiteit’ • interessante partners voor vorming: – – – – – – – –
Mentor vzw Westkans vzw & School voor Bestuursrecht VVSG Agentschap Inburgering en Integratie Centrum voor Basiseducatie & Huis van het Nederlands Blindenzorg Licht en Liefde en Brailleliga FEVLADO Stedelijke Adviesraad voor pmh… 76
Evaluatie
77
Evaluatie • Kondig het gesprek vooraf aan, bereid de inhoud voor. • Betrek er de meter/peter bij. • Concretiseer groeimogelijkheden. • Geef concrete voorbeelden van competenties. • Informeer alle betrokkenen; ploegchef, lesgever,… • Spreek in duidelijke taal. Ref.: educatieve bundel Mentor. 78
Evaluatie
79
Evaluatie Enkele voorbeelden van evaluatiefiches voor talige competenties: • evaluatiefiche talige competentie: poetsfunctie • evaluatiefiche talige competentie: klus & renovatie • evaluatiefiche talige competentie: kamerzorg
80
Toegankelijkheid
81
Toegankelijkheid
•
een kleine quiz
•
bundel met tips gratis te downloaden: http://www.vzwmentor.be/struikelblok2013
82
Aankomen op je bestemming •
Parkeren? ondergronds – slagbomen – betalen - …
83
Aankomen op je bestemming
84
Aankomen op je bestemming
85
Aankomen op je bestemming
86
Aankomen op je bestemming •
Ergens binnenkomen; -
gidslijnen geen hindernissen hellend vlak geen aparte ingang lift bediening (deur, assistentieknop,…) deur met contrasten verlaagde balie bied een stoel aan 87
Aankomen op je bestemming
VUILNISBAKKEN EN GEHANDICAPTEN ACHTERAAN (een anekdote)
88
In het gebouw •
Fysieke toegankelijkheid
•
Toegankelijkheid van informatie
•
Vriendelijk personeel
•
Klare taal
•
Kleine hulpmiddelen
•
Op gepaste manier omgaan
89
Toegankelijkheid van jullie dienst?
http://www.toegankelijkheidsbureau.be/publicaties.html#wenk
90
Goede praktijkvoorbeelden
91
Goede praktijkvoorbeelden
92
Goede praktijkvoorbeelden
ievorming voor je vrijwilligers 93
Goede praktijkvoorbeelden
94
Goede praktijkvoorbeelden
95
Goede praktijkvoorbeelden
96
Goede praktijkvoorbeelden
97
Goede praktijkvoorbeelden
98
Goede praktijkvoorbeelden
99
Goede praktijkvoorbeelden
100
Goede praktijkvoorbeelden
101
Goede praktijkvoorbeelden
102
Goede praktijkvoorbeelden
Age Simulation Set
103
Goede praktijkvoorbeelden
104
Goede praktijkvoorbeelden
105
Goede praktijkvoorbeelden
106
Goede praktijkvoorbeelden
107
Subsidies?
108
Subsidies? Hoe financier je een taal- en toegankelijkheidsbeleid? •
Neem je beleid op in een diversiteitsplan en ontvang Vlaamse subsidies.
•
Vraag Vlaamse subsidies aan voor opleiding, advies en coaching via KMO-portefeuille.
•
Vraag subsidies aan voor opleiding van werknemers via je sectorfonds.
•
Tewerkstelling van een persoon met een arbeidshandicap; de VOP 109
Subsidies?
Niet alles hoeft veel geld te kosten; het is eerder een bewuste beleidskeuze die men moet maken en een ‘aandacht hebben voor.’
110
Oproep Enkel met wederzijds begrip en motivatie kom je tot resultaten… https://www.google.be/?gws_rd=ssl#q=WestVlaamse+boeren+youtube
111
Bronmateriaal en verdere info • • • • • • •
www.klaretaalrendeert.be. Huizen van het Nederlands Sociale Tolken dienst – Agentschap voor Inburgering en Integratie Onthaalbureau Antwerpen Enter en Vlaamse Adviesbureaus Toegankelijkheid GRIP VDAB; werkpostaanpassingen, hulpmiddelen, tolken, tewerkstellingsmaatregelen,…
112
Meer info •
www.mentorvzw.be
•
tel.: 056/26.44.34
•
[email protected]
•
[email protected]
mentorvzw.be
113
Dank u
mentorvzw.be
114
