Mededeelingen van den
Nederlandschen Journalistenkring. N£ 97,
De Commissie van Eedactie is samengesteld uit de Heeren: J. F. ANKEESMIT, Het Volk; J. W. HELMEE, De Tijd, en CHR. W. J. NUYS, Algemeen Handelsblad. " Het adres der Commissie is: J. F. ANKEESMIT, Het Volk, Amsterdam.
Het secretariaat van den Nederlandschen Journalistenkring is gevestigd bij den heer A. VOOGD, Kortenaerstraat 13, Rotterdam.
Officieele Mededeelingen.
Februari 1908.
Royement. Tot zijn leedwezen zag het bestuur zich genoopt bij acclamatie tot royement van een lid over te gaan. Men zie op een andere plaats in dit nummer. De overige punten der agenda, die het bestuur zeer lang bijeenhielden, kunnen vooralsnog niet in de Mededeelingen worden vermeld. De secretaris, A. VOOGD.
Buitengewone Algemeene Ledenvergadering op Zaterdag 29 Februari a. s., des avonds 7.30 uur, in het Hotel KRASNAPOLSKY, Warmoesstraat, Amsterdam.
P u n t e n van B e h a n d e l i n g : 1°. Notulen der vorige Algemeene Vergadering (opgenomen in de Mededeelingen N°. 93 van October 1907). 2°. Aanvulling van het Bestuur, aangezien de heer M. A. SlPMAN te Arnhem, de op hem uitgebrachte benoeming op 29 September niet heeft aangenomen. 3°. Hervorming van het Ondersteuningsfonds (zie Mededeelingen N°. 93 van October 1907). 4°. Motie MENDELL (zie N°. 96 van de Mededeelingen). De Secretaris, A. VOOGD.
Bestuursvergadering van Zaterdag 15 Februari, in het hotel de Nieuwe Toelast te 's-Gravenhage. Aanwezig de bestuursleden PLEMP VAN DUIVELAND, FUNKE, DOORMAN, SCHLICK, HELMER, MEIJROOS, VOOOD.
Afwezig met kennisgeving het bestuurslid ViEWEQ en de gedelegeerde van de vereeniging de Amsterdamsche Pers VAN DUYL; zonder kennisgeving de gedelegeerde der Rotterdamsche Journalistenvereeniging DEKKING. Aanwezig voorts op uitnoodiging van het bestuur het oud-bestuurslid ELOUT, terwijl het oud-bestuurslid VALCKENlER KlPS, mede in verband met de te behandelen onderwerpen ter vergadering genood, tot zijn leedwezen bericht van verhindering heeft moeten zenden. Secretariaat. De heer C. SCHLICK heeft zich bereid verklaard zich te belasten met de waarneming der functie van tweeden secretaris. Candidaturen. Namen der nieuw aangenomen leden vindt men elders in dit nummer.
Contributie 1907. Den leden die hun contributie over 1907 nog niet hebben voldaan wordt dringend verzocht ten spoedigste het verschuldigde bedrag over te maken aan den Penningmeester J. FUNKE, adres: Het Nieuws van den Dag. De Penningmeester deelt tevens mede dat de Pensioenboekjes einde Januari zijn teruggezonden aan de deelnemers. Leden. Nieuwe leden. A. D. EBBERS, redacteur-verslaggever aan het Utrechtsen Nieuwsblad te Utrecht. F. F. FREDERIKS, verslaggever aan het Correspondentiebureau voor Dagbladen te 's-Gravenhage. A. F. PETILLON, verslaggever aan het Correspondentiebureau voor Dagbladen te 's-Gravenhage. Buitengewoon lid. Dr. C. N. VAN DE POLL, redacteur van het Medisch Weekblad voor Noord- en Zuid-Nederland, te Amsterdam. Adresverandering. C. M. SCHILT te Rotterdam verhuisd naar Willebrordusstraat 40. Het adres van den heer C. A. KRUSEMAN te 's Gravenhage is vervallen en wederom geworden: Hoofdredacteur Javabode te Batavia. J. N. J. VAN AMSTEL te Utrecht verhuisd naar Witte Vrouwensingel 20. G. J. H. VAN DE VIJVER te 's-Gravenhage verhuisd naar Koningin Emmakade 51. Royement. Geroyeerd door het Bestuur als lid M. C. KLEARKOOPER, thans zonder bekende woonplaats. Bedoeld lid is geruimen tijd contributie schuldig, liet desbetreffende aanmaningen, hetzij per gewoon, hetzij per aangeteekend schrijven onbeantwoord, kreeg ten slotte in Maart 1907 een aangeteekenden brief met de mededeeling dat hij als lid was geschorst en bijaldien hij geen aanstalten
2
M E D E D E E L I N G E N.
maakte tot aanzuivering zijner achterstallige contributie, door het Bestuur zou worden geroyeerd. Ook deze missive werd genegeerd, zoodat thans, nu bijna een jaar verloopen is, aan die waarschuwing gevolg wordt gegeven, aangezien het Bestuur meent te moeten aannemen dat hier bepaalde onwil in het spel is, omdat anders, naar mag worden verondersteld, wel eenig teeken van leven van het in gebreke blijvende lid zou zijn vernomen.
IMetaliiip uit ie plaatselijk veraifirip. De Amsterdamsche Pers. De vereeniging „De Amsterdamsche Pers" hield op 1 Februari 11. bij „Krasnapolsky" haar jaarvergadering. In die bijeenkomst werd door ondergeteekende het volgende jaarverslag' uitgebracht: „Mijne Heeren, „De schrijver van het jaarverslag der vereeniging „De Amsterdamsche Pers" over het jaar 1907 bevindt zich in de van belangwekkendheid en vermakelijkheid voor anderen niet ontbloote, maar voor hem zelf tamelijk penibele positie van den journalist, die in den schouwburg een première bijwoont, waarover hij niet behoeft te schrijven, maar die zich plotseling in de noodzakelijkheid ziet, van de voorstelling een verslag te geven, omdat de collega, die oorspronkelijk met die taak belast was, bij 't uitgaan van den schouwburg zijn been breekt, of — om iets minder triest te zijn — op het donkere voorbalcon van 'n tramwagen een kennismaking aanknoopt, die hem van elke andere werkzaamheid voor het verder verloop van den avond (ik spreek alleen over den avond) afhoudt „Gij allen weet het: 't jaar 1907 is voor onze vereeniging in pais en vree verstreken, tot eensklaps in de laatste maanden van dat tijdperk een zeer belangrijke aangelegenheid, hieronder nader te vermelden, aanleiding gaf tot een bestuurscrisis, die tengevolge had, dat schrijver dezes zich met het samenstellen van het jaarverslag belast zag. „Gelijk gezegd: Hij had de voorstelling met groote interesse bijgewoond, maar geen „aanteekeningen" gehouden. Gelukkig kon zijn voorganger hem in den vorm van keurig bijgehouden notulen, zulk een uitstekend „reporterboekje" leveren, dat hij ten slotte toch rnet zijn verslag is gereed gekomen. „Onze vereeniging, in den aanvang van 1907 bestuurd door de heeren ZOETHOUT, ISRAELS, KELLER, HELMER, KOUWENAAR, VOORBEIJTEL en CRAYÉ, maakte in de eerste
maanden van dat jaar een rustig tijdperk van opgewekt vereenigingsleven door. Men wijdde zich met ijver aan de behartiging van plaatselijke persbelangen, of liever nog, men toonde als plaatselijke vereeniging de a l g e m e e n e persbelangen allerminst uit het oog te verliezen. Immers men stelde dit gansche vereenigingsjaar in het teeken der pers-ethiek. Het zou namelijk dwaasheid zijn, te ontkennen, dat 1907 onze vereeniging hoofdzakelijk min of meer georganiseerde, min of meer geformuleerde pogingen heeft gebracht, om onze markt vrij maar eerlijk en ons vak open maar zuiver te houden. „Dit verslag biedt niet de plaats, diep in te gaan op den strijd tegen parasietendom, door onze vereeniging gevoerd, en doorgaans samengevat onder den naam „de quaestie VAZ DIAS".
„Men heeft zich gericht tegen een markant staaltje van den onderkruipenden parasiet-journalist en zich daarmede gesteld tegenover alles wat corruptie-bacillen van dien aard
in grooter of kleiner getale in zich blijkt om te dragen. En waar men het lidmaatschap onzer vereeniging — o. i. terecht beschouwt als een krachtig desinfectie-middel, heeft men ten slotte na herhaalde bespreking aangenomen een motie van ons medelid MENDELL, waarin alle faciliteit, van onze vereeniging uitgaande, wordt ontzegd aan dezulken, die in het lidmaatschap dier vereeniging niet deelen. „jammer genoeg heeft het zooeven genoemde Bestuur in deze motie een zoo wijde strekking vermoed, dat het tegen de uitvoering ervan bezwaar maakte en aftrad. De vereeniging, dankbaar erkennend, wat deze bestuurderen jn haar belang hebben gedaan, meende dezen stap niet te mogen tegengaan door intrekking of principieele verandering der motie-MENDELL en benoemde in de plaats van het aftredende bestuur de heeren VAN DUYL, D E VOOGT, PISSUISSE, VAN BRUGGEN, ROGGE, MENDELL en MEINERS.'
„Hiermede vermeld hebbende het voornaamste feit uit ons vereenigingsjaar, kan uw jaarverslag-gever kort zijn over hetgeen verder in en door de vereeniging geschiedde. „Men besprak in de ledenvergaderingen de meest op den voorgrond tredende vakbelangen: de verhouding van de pers tot de politie — zulks in verband met het avondpolitierapport — en tot andere gemeentelijke en gerechtelijke autoriteiten. Te dezer zake — in verband waarmede het schablonewerk en het representatief optreden besproken werden — was het vorige en blijft het tegenwoordige bestuur diligent. „De zooeven aangevoerde quaestie VAZ DlAS werd in den breede onderzocht en leidde tot een vonnis tegen het onder dien naam bestaande persbureau, dat ter zake van flagrant-unfaire handelingen van alle medewerking onzer vereeniging werd uitgesloten. „De vereeniging trad bemiddelend, concentreerend en vergemakkelijkend op, tergelegenheid van het hier ter stede gehouden Internationaal Psychiatrisch Congres, tijdens de Int. Tentoonstelling van Ambachtswerktuigen — waarbij o. a. in Krasnapolsky den 3 d e December 11. een gezellige samenkomst met de joviale Belgische persbroeders werd gehouden — en bij het Keizerlijk bezoek aan Amsterdam. „Bij deze laatste gelegenheid was de regeling der werkzaamheden voor het eerst in handen van het nieuwe Bestuur, dat uitteraard wat vreemd voor deze opdracht stond. Toch vleit het zich, behoudens enkele aangelegenheden waarover het gaarne verantwoording zal afleggen, naar genoegen van allen zich van die taak te hebben gekweten, en den te Amsterdam verzamelden journalisten inderdaad het werk veraangenaamd te hebben. „Onze Vereeniging was door den Voorzitter en den Vice-voorzitter vertegenwoordigd bij de afscheidsreceptie, gehouden door Mr. A. POLAK, afgetreden hoofdredacteur van het Algemeen Handelsblad, bij welke gelegenheid de heer VAN DUYL den uit de actieve journalistiek tredenden collega huldigde voor zijn talrijke verdiensten. „Nog dient in dit jaarverslag vermeld, dat de quaestiën der journalisten-sociëteit en der journalisten-positie nog haar oplossing wachten. Om een populairen term te gebruiken: „Daar wordt aan gewerkt." „Het ledental steeg tot 66. Onder hen wier naam wij moesten afvoeren van onze ledenlijst behoorde P. L. TAK, gewezen redacteur van Het Volk en De Kroniek, bij wiens begrafenis onze Vereeniging vertegenwoordigd was. Hij zij hier met eerbied en waardeering herdacht. Zijn bekwaamheid, humaniteit en eerlijkheid strekten ons allen steeds tot voorbeeld. Zijn heengaan wordt door alle journalisten hier te stede en hier te lande diep betreurd. De gelederen der dagbladschrijvers worden weliswaar snel en krachtig verwijd. Maar de goeden onder ons missen wij niettemin noode. „Dit jaarverslag eindige met den oprechten wensch,
MEDEDEELINGEN. dat door eendracht en goeden wil onder de leden — vormende een fondament waarop het Bestuur gaarne en krachtig zal kunnen bouwen — ook in 1908 en de jaren daaraanvolgende, de Amsterdamsche Pers moge blijven beantwoorden aan het doel waarmede zij als corporatie werd in 't leven geroepen: „de behartiging van de plaatselijke belangen van de Amsterdamsche Pers en van de te Amsterdam werkzaam zijnde journalisten"." De vergadering vereenigde zich met dit jaarverslag en hechtte ook overeenkomstig het advies der Commissie tot nazien van de rekening aan het verslag van den penningmeester, den heer J. H. ROGGE, haar goedkeuring, daarbij den tegenwoordigen fuctionaris en zijn voorganger, den heer HELMER, hulde brengend voor het gevoerde beheer. Ondergeteekende deelde namens de Societeitscommissie mede, dat de Commissie diligent is ten opzichte van het verkrijgen van een vereenigings- en werklokaal (of lokalen) voor de leden en de oplossing dezer quaestie zoekt in het onderbrengen van de leden der A. P. bij een bestaande sociëteit, die daarvoor door haar speciaal karakter bijzonder in de termen valt. In de periodiek ontstaande bestuursvacatures VAN DUYL, DE VOOGT en VAN BRUGGEN werd door herkiezing der afgetredenen voorzien. Een genoeglijk samenzijn, waarbij men aan whisttafel, dominobord en billard vriendschappelijken strijd aanbond, volgde op de vergadering. Voor het lidmaatschap der Vereeniging hebben zich opgegeven de heeren L. A. P. M. VAN DEN BROEKE, redacteur-verslaggever van De Tijd, H. ALKEMA, redacteur van De Telegraaf, en A. B. GOMPERTZ, correspondent van de Arnhemsche Courant. Bezwaren tegen deze candidaturen dienen binnen den reglementairen termijn te worden kenbaar gemaakt aan den ondergeteekende. De Secretaris der Amsterdamsche Pers, J. LOUIS PISUISSE.
Rotterdamsche Journalisten vereeniging. Voor het lidmaatschap der vereeniging hebben zich aangemeld de heeren: Mr. A. MEIJROOS, redacteur, Mr. G. G. VAN DER HOEVEN, redacteur en H. J. HIJMAN, verslaggever aan de N. R. Ct. Bezwaren tegen deze candidaten zullen binnen den reglementairen termijn bij ondergeteekende moeten worden ingediend. De Secretaris, HENRI DEKKING.
Uit het Binnenland. Onderscheiding. 't Was een schier onvergeeflijke en voor den schuldige zelf onbegrijpelijke flater, ook niet in ons eigen orgaan melding te maken van de onderscheiding, toegekend aan den heer Mr. L. J. PLEMP VAN DUIVELAND, voorzitter der Haagsche Journalistenvereeniging, door zijne benoeming tot officier der Oranje Nassau orde. Deze onderscheiding is verleend als blijk van waardeering der afgetreden Regeering voor hetgeen het bestuur dier vereeniging deed voor de verslaggevers ter Vredesconferentie. De minister van
8
Buitenlandsche Zaken overhandigde de orde persoonlijk aan den heer PLEMP VAN DUIVELAND. „'t Is," schreef de Haagsche Courant terecht, „een welverdiende onderscheiding, waarmede de collega's van ganscher harte instemmen. Want het Haagsche bestuur heeft veel en goed gewerkt bij die gelegenheid, en zijn voorzitter was een uitnemend leider, die veel ten nutte van de Pers wist te bewerken." In antwoord op de waardeerende woorden, tot hem door den minister van Buitenlandsche Zaken gesproken, voor de werkzaamheden, door het bestuur der „Haagsche Journalisten-vereeniging" tijdens de Vredesconferentie verricht en voor de wijze, waarop in dezen zomer de vele buitenlandsche journalisten, te 's-Gravenhage vertoevende, door de zorgen dier vereeniging zijn ontvangen en in hun arbeid bijgestaan heeft, — zoo meldde de N. Ct. — Mr. PLEMP VAN DUIVELAND aan de Regeering de erkentelijkheid van de Nederlandsche pers betuigd voor de onbekrompen medewerking, aan deze verleend om haar in staat te stellen, den buitenlandschen journalisten een waardige ontvangst te bereiden en hun werkzaamheden te vergemakkelijken op een wijze, die van hunnentwege, gelijk aan het bestuur overvloedig gebleken is, algemeen erkenning heeft gevonden. Hij bedankte met name minister VAN TETS VAN GOUDRIAAN en het departement van Buitenlandsche Zaken voor de groote voorkomendheid, gedurende de Vredesconferentie jegens de pers aan den dag gelegd, de gezindheid tot overleg omtrent haar belangen en de bereidwilligheid om aan haar beroepswenschen te voldoen.
Ingezonden. Journalistiek en Geheim. Collega VAN BERESTEIJN heeft het mij al zeer gemakkelijk gemaakt, mij schoon te wasschen van de vakzonde, die hij mij toedacht, — en wel, doordat hij de quaestie uit journalistiek opzicht (en daarom was het hem te doen) zoo zuiver heeft gesteld. Die quaestie is, of (ik citeer uit zijn stuk in de Mededeelingen n°. 96, bl. 9, ie kolom, onderaan) „een geheim, een onzer toevertrouwd, door een anderen vakman gerust mag worden verklapt." Inderdaad, dat is de vraag, waar het om gaat, en ik ben collega V. B. dankbaar, dat hij, mijn bestrijder, dit zoo duidelijk heeft doen uitkomen. Want die vraag stellen, is: haar bevestigend beantwoorden. Ook in de samenleving is ieder slechts gebonden tot geheimhouding van een geheim, waarin hij betrokken is, of dat hem werd toevertrouwd. Met het redactie-geheim, waarmee de schrijver het in éénen adem noemt en blijkbaar verwart, heeft dit niets uitstaande. Dat geheim immers bestaat tusschen den schrijver en de redactie, aan wie hij het toevertrouwde. Wordt dit niet strikt gehandhaafd, ja, dan komt de geheele journalistiek op losse schroeven te staan. Maar „Wekker" zond bij mij niet in, vertrouwde mij zijn geheim niet toe, ik stond dus buiten het geheim en alzoo buiten de verplichting der geheimhouding. Het publiek kan dus redelijkerwijze in die zaak onmogelijk aanleiding vinden tot twijfel, of het redactie-geheim in Nederland wel geëerbiedigd wordt. En ik acht „Jan Publiek" pienter genoeg, om in te zien, dat de raad, dien collega VAN BERESTEIJN „uit volle overtuiging" zou willen geven: „Schrijf nooit onder pseudoniem in een courant", slechts reden zou hebben, indien het geheim van „Wekker"
4
MEDEDEELINGEN.
openbaar ware gemaakt door de redactie aan wie hij het toevertrouwde. Maar dat is niet het geval. Ik kan nu, dank zij de juiste wijze waarop collega V. B. de quaestie stelde, met hem het „briefkaart"-argument en den „overlast, door anderen van de verdenking ondervonden", voor het oogenblik ter zijde stellen, maar moet nog even terugkomen op gevallen, waarin niet onder pseudoniem, maar anoniem geschreven wordt. Hij beschouwt dit als hier niet ter zake dienende. Maar dat is wel het geval. Of wil hij hiermee zeggen, dat eene redactie wel mag „verklappen" den naam van hen, die anoniem in haar blad schrijven, doch niet van die, welke dat onder pseudoniem doen. Dat volgt er logisch uit, maar hij kan dat niet meenen. Want in beide gevallen zou openbaarmaking van den naam het schenden van een geheim wezen, dat aan de betrokken redactie werd toevertrouwd, en hetwelk zij dus gehouden is te eerbiedigen. DEN HAAG,
27 Januari 1908. C. L. VAN BALEN.
Het geheimhouden van „vertrouwelijke brieven" Naar aanleiding van het artikel van den heer VAN moet ook mij eene vraag uit de pen, nl.: hoe oordeelt het Kringbestuur er over, dat een vertrouwelijk schrijven van den Gouverneur van Atjeh, waarin uitdrukkelijk vermeld stond, dat het niet voor de pers bestemd was, bijna in zijn geheel door het geïncrimineerde blad de Avondpost werd opgenomen? Ook dienaangaande behoort het beginsel te worden vastgesteld; onder particulieren geldt het voorlezen of ter algemeene kennis brengen van brieven van vertrouwelijken aard als een zware beschuldiging tegen hem aan wien de brief gericht is. Menigeen zal zich niet meer met zoo iemand willen inlaten. En de pers? Maar als éen blad zich aan eene dergelijke laat ons zeggen indiscretie (of is insolentie beter?) schuldig maakt, wat is dan het oordeel van het Kringbestuur over bladen, die dat vertrouwelijk schrijven uit zulk een blad overnemen? Met groote belangstelling zie ik 't antwoord op deze vragen te gemoet. TACO H. DE BEER. AMSTERDAM, 27 Januari 1908. BERESTEIJN
BERICHT. In dit nummer der „Mededeelingen" wordt, als ieder jaar geschiedt, de ledenlijst afgedrukt met de bedoeling, dat de leden eventueele onjuiste opgaven daarin ten spoedigste, in elk geval vóór 1 Maart, zullen signaleeren aan den secretaris. Gelijk men weet wordt deze ledenlijst opgenomen in het jaarboekje dat binnenkort verschijnt. Verder verzoekt de secretaris elke adresverandering wat nauwkeuriger op te geven dan nu geschiedt. Menigeen, die zijn exemplaar der „Mededeelingen" niet of niet op tijd krijgt, heeft het aan zijn eigen schuld in deze te wijten. De Secretaris, A. VOOGD.
Gewone Leden. H. Alkema, Telegraaf, Fred. Hendrikstraat 100, . J. N. J. van Amstel, Utrechtsch Nieuwsblad Witte Vrouwensingel 20, J. H. Altona, Daily Telegraph, 2e Adelheidstr. 121, *J. F. Ankersmit, Het Volk, Lange weg 35, . . . *P. J. Appel, Nieuws v. d. Dag, Nic. Maesstr. 37, A. IL A. Arts, Nieuwe Tilburgsche Courant, . . ü . ü . van As, Algemeen Handelsblad,
Amsterdam. Utrecht. 's-Gravenhage. Watergraafsmeer. Amsterdam. Tilburg. Haarlem.
C. L. v. Balen, Het Vaderland, Laan v. Meerdervoort, 's-Gravenhage. *J. G. Barenbroek, Alg. Handelsblad. Emmastr. 13, Amsterdam. J. A. van Beem, Veldpost, Warmoesstraat 113, . „ Mej. E. J. Belini'ante, Haagsch Nieuwsblad, Wagenstraat 100, 's-Gravenhage. *Mr. J. J. Belinfante, Ned. Correspondentie-Bureau, Hugo de Grootstraat 41, „ L. V. Belinfante, Ned. Corr. Bur. Heemskerckstr. 7, „ *H. L. Berckenhoff, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Joh. Verhulststraat 25, Amsterdam. F. L. Berkhout, Rotterdamsch Nieuwsblad, Joost van Geelstraat 31, Rotterdam. Jhr. O. J. B. v. Beresteyn, Middelburgsdie Courant, Willemstraat 47, 's-Gravenhage. S. van Biema, De Telegraaf, Wanningstraat 8, . Amsterdam. A. G. Biemond, Zutphensche Courant, Zutphen. *B. Blok, Ned. Corr. Bur., Corn. Speelmanstr. 18, 's-Gravenhage. J. Ch. Blok, ? P. J. Blok, Rotterdamsch Dagblad, Hoflaan 13, . Rotterdam. *M. H. L. Blokzijl, Algemeen Handelsblad, Marnixstraat 394 (boven), Amsterdam. C. J. Blommendal, Schiedamsche Courant, Rotterdamsche dijk 69, Schiedam. L. Bochardt, Opr. Haarl. Courant, Haarlem. J. Boersma, Nieuwsblad v. h. Noorden, Oosterstr., Groningen. *Ch. Boissevain, Alg. Hlbd. (Huize Drafna, Naarden), Amsterdam. J. Bolijn Jzn., Ned. Corr. Bur., de la Reykade 27, 's-Gravenhage. Fokko Bos, Nieuwsblad, v. Nederland^ Potgieterstraat 24, Amsterdam. *A. J. van den Brenk, Nieuwsblad v. Deventer,. . Deventer. L. P. v. d. Broek, De Telegraaf, Ie Helmersstr. 72, Amsterdam. L. A. P. M. v. d. Broeke, De Tijd, Heerengracht 325, „ A. J. Brouwer, Leeuwarder Courant, Leeuwarden. C. J. A. van Bruggen, Algemeen Handelsblad, . . Amsterdam. E. C. H. C. Bruins, Alhnaarsche Courant, . . . Alkmaar. L. Brummel, De Avondpost, Swammerdamstr. 46, 's-Gravenhage. * J. J. Bruna, Nieuwe Courant, Malakkastraat 36, „ *M. J. Brusse, Nieuwe Rott. Crt., Snellinckstraat 1, Rotterdam. S. Bruysten, De Residentiebode, Stille Veerkade 35A, 's-Gravenhage. S. W. Bunge, Rotterd. Nieuwsblad, Kruiskade 120, Rotterdam. S. M. N". Calisch, Locomotief, Javabode, Malakkastraat 154, B. Canter, Mommsenstrasse 38, J. Cohen, De Telegraaf, N. Z. Voorburgwal 41, . H. A. Cornelissen, Land en Volk, van Loostr. 17, *John Coucke, De Telegraaf, C. A. Crayé, Algemeen Handelsblad, Marnixstr. 195, H. S. M. v. Wickevoort Crommelin, Nieuwe Crt., G. J. v. Dalen, Rotterd. Nieuwsblad, Schermlaan 9, H. W. Danner, Utrechtsche Courant, Voorklarenburg Ibis, *Jacques Deen, Deli Courant, Heerengracht 459, . *J. H. Deibel, Middelburgsche Courant, *Henri Dekking. Rotterd. Nieuwsblad, Diergaardesingel 71, C. Th. v. Deventer, Locomotief, Surinamestr. 20, W. N. J. v. Ditmar, Dagbl. v. Rotterd., Schoonebergerweg 103, . . . . , P. C. v. Dobben, Haarlem's Dagblad, Verwulft 4, *J. Doorman, Haagsche Crt., Barendtszstraat 13, . IL J. Doorman, Haagsche Crt., de Perponcherstr. 89, *U. Dronrijp Uges, Algemeen Handelsblad. Willemsparkweg 208 (boven), H. Duintjer, Alg. Handelsblad, Kromme Waal 12,
's-Gravenhage. Charlottenbnrg. Amsterdam. 's-Gravenhage. Amsterdam. „ 's-Gravenhage. Rotterdam. Utrecht. Amsterdam. Middelburg. Rotterdam. 's-Gravenhage. Rotterdam. Haarlem. 's-Gravenhage. „ Amsterdam. „
*) De leden wier namen met een * zijn gemerkt, contribueeren tot het Ondersteuningsfonds.
MEDEDEELINGEN. C. J. Dutijn Noordberger, Niewwsbl. v. h. Noorden, Verlengde Lodewijkstraat 6, Groningen. *A. G. C. v. Duyl Jr., Telegraaf, Leliegracht 24,. Amsterdam. Dr. C. Easton, Nieuws van den Dag, A. D. Ebbers, Utrechtsch Nieuwsbl.^rmsenstv.ZZbis, J. D. Eggink, Utrechtsch Dagblad, Lange Nieuwstraat 7ibis, *C. K. Elout, Alg. Handelsblad. Badhuisweg 232, H. J. van Enck, Nijmeegsche Crt., Broerstraat 248, L. M. H. Faust, Nieuwe Courant, Helenastr. 24, Jhr. J. Feith, Algemeen Handelsblad, Hooge Naarderweg, F. F. Frederiks, Nederl. Correspondentie-bureau, Gerard Doustraat 150, P. J. Frederiks. Amersfoortsche Courant, Kortegracht 9, Mevr. S. Frederiks—van Cleeff, Amersfoortsche Courant, Kortegracht 9,
Amsterdam. Utrecht. Utrecht. 's-Gravenhage. Nijmegen. 's-Gravenhage. Hilversum. 's-Gravenhage. Amersfoort.
Willem G. Galesloot, Het Centrum, Schoolstr. 31, Utrecht. *J. F. Gebhard Jr., Nieuws van den Dag, Prinsengracht 301, . Amsterdam. Mr. J. A. van Gilse, Arnhemsche Courant, . . . Arnhem. Aug. Gittée, Nieuws van den Dag, . . Boschvoorde (bij Brussel). *C. Nannes Gorter, De Nieuwe Courant, Mient Cl2, Alkmaar. A. Gouda Quint, Apeldoornsche Courant, . . . . Apeldoorn. *P. A. Haaxman, Jr., Nieuwe Courant, 2e Schuytstraat 114, . Dr. Chr. F. Haje, Opr. Haarl. Crt., Groote Houtstraat 35, D. Hans, De Telegraaf, Bilderdijkkade 8, . . . Mr. J. D. van Hanswijk Penning, Kamper Courant, Sablonièrekade, Th. L. Harlaar, Nieuwe Crt., Loosduinschekade 5, *J. W, Heimer, De Tijd, van Oldenbarneveldtkade 6, F. A. v. d. Heuvel, De Tijd, van Eeghenstr. 29A, W. P. J. M. van den Heuvel, Petit Bleu, van Eeghenstraat 29A, , . . . H. J. Hyman, Nieuwe Rotterdamsche Crt., Diergaardelaan 41, • S . J. Hirsch, De Echo, 2e Jan Steenstr. 32 (boven), Mr. G. G. van der Hoeven, Nieuwe Rott. Courant. Voorschoterlaan 57, G. Hoog, Zutphensche Courant, Nieuwstad 53a, . H. C. v. Houten, Nieuwe Rott. Crt., Westerkade 10, A. A. Hnmme, Nieuwe Rotterd. Crt., 's-Gravendijkwal 227,
's-Gravenhage. Haarlem. Amsterdam. Kampen. 's-Gravenhage. Amsterdam. „
Rotterdam. Amsterdam. Rotterdam. Zutpheti. Rotterdam. „
*Mr. H. Louis Israels, Alg. Handelsblad, Weteringschans 151, Amsterdam. C. S. Jaring, Dagblad v. Helder en II oil Noorderkwartier, *E. W. de Jong, Alg. Handelsblad, 18 St. James's Avenue Cricklewood, Mr. H. J. C. I. de Jong, Nieuwe Courant, 18 Rue Demarquaux, Dr. J. D. de Jong, Vadertand, Paramaribostr. 145, •Mr. J. Kalff Jr., Alg. Handelsblad, v. Eeghenstr. 51, *Mr. G. Keiler, Nieuwsblad voor Nederland, Roelof Hartstraat 130, H. F. Kernkamp, Utrechtsch Nieuwsblad, Cornelis Evertsenstraat 15, W. Kerremans, Goesche Crt., Kade, Herm. Keswig, Enschedésche Courant, Ph. J. Ketner, Nieuwe Courant en Agence telegraph. Hollando Beige, Daguerrestraat 3, A. B. Kleerekoper, De Telegraaf, Heinonylaan 12, J. K. Koch, Neue Winterfeldtstrasse 40i, . . . Th. A. Koelman, Centrum, PI. Middenlaan 11, . D. Kouwenaar, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Valeriusstraat S4,
Helder. Londen N. W. Parijs X. 's-Gravenhage. Amsterdam.
Utrecht. Goes. Enschedé. 's-Gravenhao-e. Amsterdam. Berlijn. Amsterdam.
,, H. E. Stenfert Kroesse, Arnhemsche Crt., Parkstraat 63, . , Arnhem. C. A. Kruseman, Hoofdredacteur Javabode, . . Batavia.
5
A. L. Sint Joost de Kruyff, Nieuwe Rott. Courant, Poste Allemande No. 42, Pera, Konstantinopel. *N. D. Kuiper, Land en Volk, 's-Gravenhage. W. Küppers, Heilo. L. B. M. Lammers, W. Landré, Nieuwe Rolt. Crt, Maaskade W. Z., . *W. F. L. Lapidoth, Nieuwe Crt., Borneostraat 49, J. F. A. H. Later Jr., Sumatra Post, Medan, . . *M. D. van Lessen, Utrechtsch Dagblad, . . . . H. A. Lesturgeon, Nieuwe Courant, Villa Jacoba, Ant. J. Lievegoed, Sumatra Post, Medan, . . . G. van Lissa, Algemeen Handelsblad, p. a. Frau Busch, Kürfürstenstrasse 124n,
? Rotterdam. 's-Gravenhage. Deli-Sumatra. Utrecht. Scheveningen. Deli-Sumatra. Berlijn W.
*D. Manassen, Telegraaf, Rozengracht 10, . . . Amsterdam. Mr. P. M. P. van Marie, Nieuwsblad v. Nederland, en Land en Volk, Verrière-le-Buisson. Helena van Meekren, De Telegraaf, N. Keizersgracht 50, Amsterdam. *J. de Meester, Nieuwe Rott. Crt., Kortenaerstr. 17. Rotterdam. H. D. F. Meiners, Nieuws van den Dag, Van Breestraat 148, Amsterdam. A. Ed. Mendell, Land en Volk, Prinsengracht 876, „ *Mr. A. Mesritz. Haagsche Crt., Laan Copes van Cattenburgh 135, 's-Gravenhage. W. C. v. Meurs, Telegraaf, Bosb. Toussaintstr. 6, Amsterdam. Jac. C. Meijerink Jr., Haagsche Courant, Fannius Scholtenstraat 2, 's-Gravenhage. J. Meyes, De Telegraaf, Westermarkt 10, . . . Amsterdam. *Mr. A. Meijroos, Nieuwe Rotterdamsche Courant, Hondiusstraat 23, Rotterdam. *A. Moresco, Vaderland, Lubeckstraat 42, . . . 's-Gravenhao-e. *M. Moresco, Vaderland, van Merlenstraat 65, . . K. A. Mühlenfeld, ?" A. de Neeve, Nieuwe Rotterdamsche Courant, . . R. Neter, Frankfurter Zeitung, 40 Rue Leonardo da Vinci, ' G. M. Nieuwenhuis, Bataviaasch Nieuwsblad, . . *Jhr. J. W. v. Nispen tot Sevenaer, Residentiebode, Daendelsstraat 27, J. L. Nova, lieuter's Tel. Cu.. Spuistraat 266, . . *Chr. W. J. Nuys, Algemeen Handelsblad, Brederodestraat 17a
Rotterdam. Brussel. Batavia, 's-Gravenhage. Amsterdam.
^ J. A. T. Orbaan, Nieuwe Rotterdamsche Via Zanardelli 7,
Courant,
Joh. L. v. d. Pauwert. Middelburgsche Courant, . P. E. Peaux, Nieuws van den Dag, J. C. Peereboom, Haarlem's Dagblad, G. H. van der Pek, Vaderland, Edisonstraat 19, . F. G. van Pesch, Zwolsche Courant, A. F. Petition, Ned. Correspondentiebureau . . . Ph. Pinkhof, De Telegraaf, Singel 186, . . . . J. Louis Pisuisse, Algemeen Handelsblad,.... *Mr. L. J. Plemp van Duiveland, Nieuwe Courant, Riouwstraat 152, *C. N. v. d. Pol, Sumatrabude. Julialaan 17E, . . E. Polak, Het Volk G. Polak Daniels, Vaderland, Laan van Meerdervoovt 15 > *A. Prell, Deutsche Wochenzeitung in den Niederlanden und Belgien, Vrolikstraat 75, . . . . H. Pyttersen, Nieuwe Arnhemsche Courant, . . .
Rome. Middelburg. Amsterdam. Haarlem. 's-Gravenhage. Zwolle. 's-Gravenhage. Amsterdam.
's-Gravenhage. Rijswijk (Z.-H.) Amsterdam. 's-Gravenhage. Amsterdam. Arnhem.
*M. van Raalte, van Blankenburgstraat 71, . . . 's-Gravenhage. Dr. L. A. Rademaker, Zwolsche Crt., v. Nagelstr., Zwolle. R. J. Raken, De Echo. Ie Helmersstraat 72, . .Amsterdam. P. E. v. Renesse, Volksdagblad, Ringdijk 37, . . Watergraafsmeer W. A. Reuther, Haarlem. J. E. A. Reijneke v. Stuwe, Het Vaderland, Reinkenstraat 14, 's-Gravenhage. Jac. Rince, Weesperzijde 78, Amsterdam. Mr. G. J. Rive, Nieuwe Rotterdamsche Courant, VI Rahegasse 1 th. 22, Weenen. Mr. P. J. F . H. van de Rivière, Proo. Groninger Courant, Groningen.
6
MEDEDEELINOEN.
A. C. Rochat, Utrechtsch Dagblad, *J. H. Rogge, Nieuwsblad v. Nederland, Prinsengracht 637, H. W. de Ronde, Rott. Nieuwsblad, Hoflaan 129, Dr. J. C. v. Ronkel, Nieuive Rotterdamsche Crt., Obrechtstraat 185, J. J. de Roode, Het Volk, J. H. Rössing, N. v. d. Dag, Schotersingel 17, • E. O. H. M. Ruempol, Het Vaderland, Columbusstraat, H. J. H. Rutters, Nieuive Crt., Prins Hendrikstr., *R. G. Rijkens, Eemlander,
Utrecht. Amsterdam. Rotterdam. 's-Gravenhage. Amsterdam. Haarlem. 's-Gravenhage. „ Amersfoort.
C. L. F. Sarlet, Opr. Haarl. Crt., Znider Buitenspaarne 76b, Haarlem. J. H. B. Sauveur, Soerabayasch Handelsblad, . . Soerabaya. J. Schaap, De Echo, Amsterdam. *A. Schabeek, Alg. Handelsblad, Alb. Thijmstr. 12, „ W. F. M. van Schaik, Preanger Bode, Bandoeng. C. M. Schilt, Rotterdamsch Nieuwsblad, Willebrordusstraat 40, Rotterdam. *F. X. M. Schiphorst, Nieuwe Haarl. Courant, . . Haarlem. • C . Schlick, Reuter's Tel. Cy., Spuistraat 212, . . Amsterdam. *Jhr. J. v. d. W. von Schmidt auf Altenstadt,. . ? C. J. Schotel Tzn., Nieuwsblad voor Nederland, Bosboom Toussaintstraat 30, Amsterdam. L. Schotting, Het Volk, „ J. v. d. Schouw, Rott. Nieuwsblad, Middelandplein 5, Rotterdam. G. Schroder, De Telegraaf, 2e Helmersstraat 34, Amsterdam. L. Simons, van Eeghenstraat 90, „ *M. A. Sipman, Arnhemsche Courant, Arnhem. C. Smit, Residentiebode, Hoogezand 102, . . . . 's-Gravenhage. H. Smits, Rott. Nieuwsblad, Schiekade 93, . . . Rotterdam. C. Snabilié, Nieuws v. d. Dag, 19 Rue Carpeaux, Parijs. H. Spiekman, Dagblad u. Rotterdam, Bellevoystr. 82, Rotterdam. *Mr. Dr. J. H. W. Q. ter Spill, Nieuwe Courant, Vos in Tuinstraat 2, 's-Gravenhage. B. C. Spoel, Schiedamsche Crt., Singelkerkstraat 6, Schiedam. P. H. I. Steenhoff, Centrum, . • Amsterdam. *J. E. Stokvis, Vaderland, Mauritskade 95, . . . 's-Gravenhage. J. Stufkens Lzn., Rotterdamsche Courant, . . . Rotterdam. *H. Tersteeg, Algemeen Handelsblad, 3e Helmersstraat 35, Mr. J. H. Tersteeg, Utrechtschestraat 19, . . . A. J. C. M. Tervooren, Wereldkroniek, . . . . *P. J. M. van Tetering, Nieuwe Haarl. Courant, Aelbertsbergstraat 91, P. Teunissen, Nieuws van den Dag en Nederl. Landbouw Weekblad, Linnaeusstraat 47A, . . B. Thöenes, Kepplerstraat 220, H.M. Thijssen, De Noordbrabanter, Noordbrabantsch Dagblad, Koninginsweg hoek Hertogstraat, . E. Thorn Prikker, De Telegraaf, Hoogeweg 39, . J. Timmer, van Eeghenstraat 9, Foeke Tjalma, Nieuwe Rotterdamsche Crt., Mathenesserlaan, V. J. ü r i , Opr. Haarl. Crt., Krelagestraat 18, .
Amsterdam. „ Rotterdam. Haarlem. Amsterdam. 's-Gravenhage. 's-Bosch. Watergraafsmeer. Amsterdam. Rotterdam.
. Haarlem.
*Mr. J. H. Valckenier Kips, Utrechtsch Provinciaal en Stedelijk Dagblad, S. Vas Dias, Ned. Correspondentiebureau, Pieter Bothstraat 35, *S. Maurits Vas Dias, Ned. Correspondentiebureau en Courier de Sche'veningue, D. Verbeek, Niemvsblad v. Nederland. Banstraat 6, G. F. G. Vergouwe, Nieuive Arnhemsche Courant, J. L. G. Verhoeven, 13 Rue Girardon, Montmartre, Mr. H. Verkouteren, De Nederlander, Prinsengracht 512, *H. P. M. Verlinden, De Zoom, J. F. L. de Balbian Verster, Nieuws van den Dag, R. C. Verweyck, De Standaard, Bloemgracht 119, M. Vierhout, De Locomotief, *Chr. A. Vieweg, Prov. Geldersche en Nijmeegsche Courant, W. Vlasveld, Rott. Niemvsblad, Voorschoterlaan 94, M. J. Vies, Alg. Handelsblad, van Eeghenlaan 16, W. H. Vliegen, Het Volk,
Zeist.
Ch. H. de Vogel, Haarlem. J. Vonk, Nieuws v. d. Dag, Van Eeghenstraat 55, Amsterdam. *A. Voogd, Scheepvaart en Algemeen Handelsblad, Kortenaerstraat 13, Rotterdam. Gos. de Voogt, Eigen Haard en Allen Weerbaar, Nic. Maesstraat 51, Amsterdam. W. J. de Voogt, Nieuwsblad voor Nederland, Nic. Maesstraat 51, „ Mr. M. C. M. Voorbeijtel, Algemeen Handelsblad, 6 Place d'Anvers, , . . . . Parijs. B. de Vries, Korte Houtstraat 14ji, 's-Gravenhage. *G. J. H. v. d. Vijver, Nieuwe Courant, Koningin Emmakade 51, H. W. de Wal, Deventer Dagblad, Bagijnestraat 5, Dr. K. Th. Wenzelburger, Kölnische Zeitung, Heerengracht 307, H. van der Wielen, Nederl. Correspondentiebureau, Voltastraat 6, J. E. v. d. Wielen, Land en Volk, Adriaan Pauwstraat 14, H. Wiessing, Weekblad de Amsterdammer, . . . H. de Wilde, De Hollander, van Swietenstraat. . J. H. A. Wilten, Utrechtsche Crt., Lucas Bolwerk 21, J. A. Wolf, Prov. Groninger Crt., Steentilkade 2A, *N. II. Wolf, Het Leven, Valeriusstraat 61, . . . *J. v. d. Wijk, Telegraaf, Swammerdamstraat 24,
Deventer. Amsterdam. ,s-Gravenhage. „ Amsterdam. 's-Gravenhage. Utrecht. Groningen. Amsterdam. „
F. H. K. Zaalberg, Bataviaasch Nieuwsblad, . . Batavia. Dr. J. Zaayer Azn., Nieuwe Rotterdamsche Courant, Westersingel 26, Rotterdam. *D. A. Zoethout, De Echo, van Breestraat 106, . Amsterdam. Mej. A. E. Zuikerberg, De Echo. 2e Helmersstr. 110. „ A. I. I. Zuure, Centrum, Oude Schans 52, . . . „
Buitengewone Leden. *Taco H. de Beer, Jan Luykenstraat 100, . . . *D. Belinfante, Nieuws v. d. Dag, Den Texstr. 26, J. E. Belinfante, Courier de Schéveningue, Wagenstraat 100, Dr. J. P. H. Berends, De Gelderlander, . . . . Mr. P. Blussé van Oud-Alblas, Dordrechtsche Crt., P. A. M. Boele van Hensbroek, De Spectator,. . G. P. Bon, Veerstraat 8, A. ten Bosch N.Jzn., J. E. Bouteltje, Centraalblad voor Israëlieten, Nieuwe Kerkstraat 91,
Amsterdam. „ 's-Gravennage. Nijmegen. Dordrecht. 's-Gravenhage. Hilversum. Rotterdam.
Amsterdam.
P. W. G. Cuijpers, Alg. Handelsblad, Singel 291, Amsterdam. Mevr. W. Drucker, Evolutie, Weesperzijde 14, . Amsterdam. C. A. A. Dudok de Wit, Keizersgracht 225, . . „ *Mr. H. J. D. D. Enschedé, Opr. Haarl. Courant. Zijlstraat 23, Haarlem. *J. Funke, Nieuivs v. d. Dag, van Eeghenstraat 81, Amsterdam. B. J. Gelder, Visscherij Courant. Singel 29,. . . Amsterdam. A. B. Gomperts, Arnhemsche Crt., N. Heerengr. 181, „ J. B. de Gou, Kraijenhofstraat 24a, 's-Gravenhace.
's-Gravenhage. Scheveningen. Amsterdam. Arnhem. Parijs. Amsterdam. Bergen op Zoom. Amsterdam. „ Semarang. Nijmegen. Rotterdam. Amsterdam.
*Dr. P. F. van Hamel Roos, Maandblad tegen Vervalschingen en Revue int. des Falsifications, Keizersgracht 291, Mevr. Th. P. Haver, Evolutie, Hondecoeterstr. 17, G. L. W. Hazenberg, Ned. Sport. 3e Helmersstr. 33, E. A. A. van Heekeren, Nieuwe Rotterd. Courant, Emmastraat 19, Mej. J. M. Heintz, Het Vaderland, Daguerrestr. 189, A. H. Holdert, De Echo, Joh. Verhnlststraat 78, W. A. Holdert, De Fiets, Vondelstraat 128, . . D. A. Hooyer, Bataviaasch Niemvsblad, . . . . Mevr. Thérèse Hoven, Het Dames-Weekblad voor Ned. Indië (Soerabaya), 2e Borneostraat, . . G. van Hulzen, Hotel de Hollande,
Amsterdam. „ „ 's-Gravenhage. 's-Gravenhage. Amsterdam. „ Batavia. 's-Gravenhage. Montreux.
H. Tieks Koening, De Hotelhouder, Damrak 95, . Amsterdam.
MEDEDEELINGEN. *Dan. de Lange, Nieuws van den Dag, Plantage Middenlaan 33, Amsterdam. N. W. Lienard Everts, De Noordhollander, . . . Mevr. V. Loudon-Dittlinger, Nieuwe Soerabaja Courant. Apeldoornsche weg 11, Arnhem. F. M. Lurasco, De Tijd, Amsterdam. J. G. Mühlenfeld, Batav. Nieuwsblad van den Dag van Ned. Indië,
en
Nieuws Hillegom.
Mr. A. H. van Nierop. Amsterdamsch Effectenblad, Singel 512, Amsterdam. •Mevr. A. E. Nuys—Posthumus, Alg. Handelsblad, Brederodestraat 17A, A. L. H. Obreen, Hilversum. M. M. Olivier, Nieuw Alg. Effectenblad, Rokin 70. Amsterdam. G. H. Pannekoek, Het Vaderland, Tasmanstraat, 's-Gravenhage. J. M. Patist, Nieuwsblad voor Nederland, . . . . Amsterdam. Dr. C. N. van de Poll, Medisch Weekblad, . . . Dr. E. D. Pijzel, Eigen Haard, Joh. Verhulststraat 191,
Arn. van Raalte Jzn., Mauritsstraat 133, W. Ringlever, Weimarstraat 21,
7 .
.
. Rotterdam. 's-Gravenhage.
R. A. van Sandick, De Ingenieur, Gebouw Diligentia, 's-Gravenhage. M. J. P. van Santen, Prinsengracht 656, . . . Amsterdam. F. C. J. Scheurleer, Singel 362, M. L. C. Staling, Dordrechtsche Courant, . . . . Dordrecht. A. Sijthoff, Haagsche Crt., Wagenstraat 24/28, . 's-Gravenhage. *A. W. Sijthoff, Leidsch Dagblad, Leiden. L. J. de Vos, Het Vaderland, Koningin Emmakade 39, 's-Gravenhage. W. de Vreede, Oude Gracht, Tolbr. z. 183, . . Utrecht, J. Vriesendorp, Organe Kosmos, Heerengracht 423, Amsterdam. *C. D. van Waalwijk, Nieuwsblad voor Nederland, Overtoom 260, Amsterdam. C. D. Wesseling, De Tijd, L. Beestenmarkt 11, . 's-Gravenhage. Mevr. Augusta de Wit, Nieuwe Kott. Courant,. . Laren (Gooi). Jac. Zahn, Het Vaderland, de Carpentierstraat 11, 's-Gravenhage. Ph. Zilcken, Bezuidenhout 453, 's-Gravenhage. B. C. E. Zwart, Ned. Sport, van Eeghenstraat 95, Amsterdam.
GEDRUKT BIJ A. DE I.A MAR AZN. AM8TER
