MM M o t i e f
SCHOOLJAAR 2013 - 2014
I
NUMMER 32 I DECEMBER 2013
M a r n i x
Dino’s zijn nep De allereerste iPadklas
Samen leren
Agenda
Column
1
door Leo Spelt
VAN DE rector
Kerstcadeau Op het moment dat u deze Marnix Motief leest, weten we misschien al meer. Maar terwijl ik dit schrijf, is het nog helemaal onduidelijk hoe het zal uitvallen… hoewel ik goede hoop heb.
Colofon Inhoudsopgave Marnix Motief is een uitgave van het Marnix College Ede en zal vier maal per jaar verschijnen, telkens voor het begin van een vakantieperiode. redactie: Rob Arts Jeannette de Boer Josephie Brefeld Gerben de Jong Marian de Jong Leo Spelt Ginette Wieken adres: Postbus 8037, 6710 AA Ede Telefoon: 0318 - 650035
[email protected] vormgeving: Die Jongens www.diejongens.com 2
Van de rector 3 Een sectie stelt zich voor: technologie 4 Column: Dino’s zijn nep 6 Mijn voorbeeld: Donja Hulshoff 8 Cryptofilippine 9 Naar de grote gezellige school 10 Waar zijn ze gebleven: Eva van der Beek 12 De leerling centraal: Jamie Groeneveld 14 Het allerleukste is het omgaan met jonge mensen 16 Je krijgt mij met geen tien paarden achter een bureau 18 Samen leren: een nieuwe impuls 20 De allereerste iPadklas 22 Huiswerkbegeleiding op het Marnix College 24 Dichter bij de leerling 25 Comeniusproject 26 Cryptofilippine: de oplossing 28 De gelukkigste kinderen van de wereld 29 Agenda 30
Waar het over gaat? Ik zal het u vertellen. Al sinds 1999 roept de rector van het Marnix College (eerst mijn voorganger en sinds 2007 heb ik het stokje overgenomen) tegen de gemeente Ede dat onze school echt veel te krap in haar jasje zit. We komen gewoon vierkante meters tekort. We hebben te weinig lokalen, te weinig werkruimte voor personeel, te weinig recreatieruimte voor onze 1600 leerlingen, we hebben niet eens een fatsoenlijke spreekkamer om ouders of gasten van buiten de school te ontvangen, en ga zo maar door. Jaar in, jaar uit dienen we nu al officiële verzoeken in om ons schoolgebouw aan te mogen passen aan het aantal leerlingen dat we hebben. En voor de goede orde, dan heb ik het gewoon over hele gewone, elementaire, kale vierkante meters met eenvoudige muren, deuren en ramen, zonder toeters en bellen, en niet eens over kamers met zachte vloerbedekking, prettige sfeerverlichting en fatsoenlijke luchtbehandeling of airconditioning en riante (kantoor)inrichting. Nee, we komen o.a. gewoon klaslokalen tekort en - eerlijk gezegd - er zijn uren in de week dat we eigenlijk stiekem zouden moeten hopen dat er een les uitvalt, zodat we fatsoenlijke ruimte hebben voor al onze leerlingen. Zoiets kan voorkomen doordat de wet- en regelgeving zegt dat een school eerst meer dan 10% ruimte tekort moet komen (en dan ook nog eens gedurende minimaal 15 jaar) voordat zij misschien in aanmerking komt voor een uitbreiding. Voor een goed begrip: dat betekent dat een gebouw
voor 1000 leerlingen gemaakt kan zijn, maar pas als er aantoonbaar de komende 15 jaar meer dan 1100 leerlingen in dat gebouw gehuisvest moeten worden, als de leerlingen bij wijze van spreken met de benen uit het raam hangen, mag de school een aanvraag indienen voor een uitbreiding met de stille hoop dat zo’n uitbreiding wordt toegekend. Voeg daar nog eens aan toe dat op dit moment de gemeente Ede, net als bijna iedereen in ons land, voor een grote bezuinigingsoperatie staat en dankzij de bankencrisis de broekriem stevig moet aanhalen en u kunt mijn gemoedstoestand wel een beetje raden. Nu weet ik dat de gemeente Ede gelukkig bestuurd wordt door fatsoenlijke en verstandige mensen en daarom blijf ik toch hoopvol gestemd. Hoopvol dat de ambtenaren en de lokale politici zullen beslissen dat het Marnix College in aanmerking komt voor een stevige uitbreiding om het steeds maar groeiende aantal leerlingen adequaat te kunnen huisvesten. Zou dat niet een prachtig kerstcadeau zijn voor onze 1600 leerlingen en 165 medewerkers? 3
EEN SECTIE STELT ZICH VOOR
De sectie technologie door Gerben de Jong
Sinds een paar jaar zijn de sectie techniek en de sectie natuurkunde samen. Voor deze fusie kregen de leerlingen het vak techniek in de eerste en in de tweede klas. Vanaf de tweede klas werd ook natuurkunde aangeboden. Nu krijgen de leerlingen in de eerste en de tweede klas het vak technologie. Dit is een mix van techniek en natuurkunde. Het vak wordt gegeven in het juniorgebouw. In de derde klas gaat natuurkunde alleen verder in het hoofdgebouw.
Het vak technologie wordt gegeven door drie dames en zes heren: Suzan Bokdam, Fleur Sterk, Femke Nuis, Ariën Vorselman, Pascal van der Veeken, Thomas Telleman, Gerben de Jong, Ramon Hanssens en Ed Renes. Sander Kersten loopt stage en de technische ondersteuning is in handen van Ron Wijn. Wat zijn nu de verschillen met de situatie van techniek en natuurkunde apart? Bij techniek kregen de leerlingen bijvoorbeeld de opdracht om een huis te ontwerpen en zelf op schaal te bouwen. Daarbij moesten de leerlingen vooral oefenen met constructietechnieken: hoe zet je een wand vast op een ondergrond, hoe verbind je de wanden stevig met elkaar, hoe zet je er een dak van een heel ander materiaal op? Er werd met verschillende materialen en verschillende verbindingsmethoden gewerkt. Het huis moest vooral stevig zijn en er aantrekkelijk uit zien. 4
Bij natuurkunde werd een huisje op het bord getekend. Daar kregen de leerlingen uitleg over verwarming, warmteverlies en isolatie. Er werd een proefje voor de klas gedemonstreerd over warmteverlies en isolatie. Aan de hand van de uitleg werden sommen voorgedaan, die door de leerlingen moesten worden geoefend. De theorie bleef abstract. De praktische toepassingen werden alleen genoemd. Bij technologie wordt nog steeds een huisje gebouwd, maar nu moet dat huisje ook goed geïsoleerd worden. Niet alleen wordt het huisje beoordeeld op stevigheid, maar ook op het vasthouden van warmte. En terwijl het project wordt geïntroduceerd, wordt ook de natuurkundige achtergrond uitgelegd, zodat de leerlingen begrijpen wat de bedoeling is van warmte-isolatie. Maar vooral leren de leerlingen, door zelf hun huis te ontwerpen en te bouwen, de betekenis van
Bij technologie wordt nog steeds een huisje gebouwd. het natuurkundige begrip “warmte-isolatie”. De leerlingen krijgen nu dus op verschillende manieren theorie aangereikt. Er wordt over verteld, maar ze zijn er ook zelf mee bezig. De verandering wordt als positief ervaren. De leerlingen zijn nu zo direct bezig met de praktische uitwerking van de theorie, dat ze het veel gemakkelijker leren. Hoewel de leerlingen de beide situaties niet kunnen vergelijken, reageren ze positief. Leerlingen van mavo tot en met vwo hebben voordeel bij
deze aanpak. Het geeft aan de beide groepen leerlingen een extra dimensie. En omdat de theorie van de natuurkunde nu volkomen natuurlijk is verwerkt in de praktijk van de techniek, wordt er ook tijd bespaard. Er wordt voorkomen dat dingen twee keer worden behandeld en dat misverstanden ontstaan door de verschillende manieren van behandelen. 5
column
Dino’s zijn nep door Ginette Wieken
Het is altijd even wennen voor leerlingen als blijkt dat een dvd kijken niet betekent dat je onderuitgezakt kan zitten met een mobiel vast in je hand voor het geval je een stuk van de film saai vindt. En nee, het betekent ook niet dat je ondertussen een boterham mag eten en fantaseren dat het de zak chips is die je vrijdagavond voor de buis leegeet. Een gesprek hebben over de stand van zaken van je verkering of je huiswerk maken voor een ander vak mag ook al niet. Een dvd kijken bij Engels is het nuttige met het aangename verenigen, maar “Kijken en luisteren zul je”, is mijn eis.
Leerlingen pochen graag dat ze alle films zonder Nederlandse ondertiteling kunnen kijken, maar als puntje bij paaltje komt, breekt het zweet ze al uit als ik er Engelse ondertiteling onder zet. Momenteel kijk ik met een aantal klassen in etappes ‘Jurassic Park’, het juweeltje over gekloonde dinosaurussen die als attractie voor toeristen in een themapark zijn ondergebracht. De film is alweer uit 1993, maar is voor de met beelden verwende pubers nog lang niet oubollig. Het grootste deel van de leerlingen heeft de film nog nooit gezien. Het moment dat je als kijker voor het eerst zo’n kolossale dino ziet lopen alsof je naar een gewone natuurserie met commentaar van David Attenborough zit te kijken, is nog steeds adembenemend. Ondanks alle beelden waar kinderen tegenwoordig op getracteerd worden, zakken er toch altijd weer een paar monden open. Bijna elke keer is er een leerling die graag wil laten merken dat hij of zij best wel weet wat er in de wereld te koop is en het niet kan nalaten om te zeggen: “Die dino’s zijn hartstikke nep”. Vervolgens beginnen er medeleerlingen te lachen, “Hoe zouden ze nou niet nep kunnen zijn, sukkel?” of, kortweg, “Faal!” Sommige leerlingen vinden dat Amerikaans Engels gemakkelijker te verstaan is dan Brits Engels en altijd blijken er wat leerlingen te zijn die denken dat het om verschillende
6
talen gaat: “Ik vind Amerikaans sowieso gemakkelijker dan Engels.” Na hoge cijfers voor Engels gescoord te hebben op de basisschool, hebben ze het gevoel dat ze het allemaal wel weten en steken ze te weinig tijd in het leren van grammatica en idioom. Als ze vervolgens struikelen bij een repetitie, dan komt het omdat “Engels zo’n rare taal is vergeleken bij Amerikaans”, want dan moet het toch wel liggen aan het Britse accent van mevrouw Wieken. Maar bij het zien van dinosaurussen in verschillende formaten, verstomt deze discussie. Het spreekt teveel tot de verbeelding dat filmmaker Steven Spielberg er zo overtuigend in geslaagd is de dino’s weer tot leven te brengen. De film visualiseert immers de droom die we allemaal weleens hebben: hoe mooi zou het niet zijn om met een tijdmachine naar een bepaalde periode in de geschiedenis te kunnen reizen? In deze film worden de prehistorische dino’s naar het heden gebracht, maar het principe werkt hetzelfde. De moderne mens is samen met een wezen waarmee het eigenlijk niet samen kan of hoort te zijn. En al gauw zit geen leerling er meer mee dat de mobieltjes in de tas moeten blijven en dat er geen huiswerk gemaakt mag worden. En dat er niet gepraat mag worden, is ook geen probleem. De dinosauriërs snoeren de monden van alle tweede- en derdeklassers. 7
MIJN VOORBEELD
Uitstraling, rust en didactiek
Wereld Wijd Weten Cryptofilippine
door Donja Hulshoff
Ook een docent heeft ooit op de middelbare school gezeten. Voor mij was dat op ‘ons’ Marnix College in de tijd dat de Dependance en sportvelden op ‘de berg’ en het Hoofdgebouw nog in het dorp lagen.
Een aantal klinkers is met een nummer aangegeven. Gelijke nummers zijn gelijke letters.
Tig keren de Trapakkers op en af. De welbekende briefjes achteroverdrukken die buiten het lokaal aan een spijker gehangen werden, wij tijgerend door de gangen.
De toen ontstane en nog steeds voortdurende vriendschappen, de liefdes die vaak geleid hebben tot een huwelijk. Er zijn docenten die een onuitwisbare indruk achter hebben gelaten. Zoals die stoere, besnorde en tijdens de les shaggies rokende docent, of de docent die als hij boos werd tassen op de gang smeet. Of het met consumptie sprekende mevrouwtje bij wie wij met (ijs)parapluutjes in het lokaal zaten. En natuurlijk is daar een docent aan wie ik, zeker nu ik op het Marnix werk, met veel respect en plezier terugdenk. Hij oogde niet stoer, hip of sportief. Was oud noch jong en had een onberispelijk grijs en altijd hetzelfde ogende saaie kapsel. Maar wat hem zo bijzonder maakte was zijn prachtige, met onderkoelde humor doordrenkte 8
taalgebruik. Hij sprak over een stufje, ieder ander over een gummetje. En kauwgom ‘deponeert men’ in de prullenbak. Bij hem haalde je geen geintjes uit, was je op tijd en waren je spullen op orde. Hij had uitstraling, was voorzien van een vleugje autoriteit maar met twinkelende ogen. Zijn rust en didactiek tijdens de lessen nodigden niet uit tot geintjes. Als ik ook maar een klein beetje van zijn ingrediënten aan mijn leerlingen mee kan geven, maakt mij dat een tevreden mens!
1. een hap waar je niets van weet. 2. basisdeel van informatie 3. ‘‘Goh, post’’. 4. gegevens die marcheren? 5. het klinkt alsof de aarde toehapt. 6. tronie in een boek. 7. hoogtepunt op schoot. 8. klinkt als liefkozing voor een amfibie. 9. wereldzwerm. 10. daar leer je onder hoogspanning. 11. de grote meester. 12. informatie opslag uit de jaren 60? 13. digikletsen. 14. enorm aantal wetenswaardigheden.
De oplossing staat op pagina 28
De tijd dat wij tussen- en spijbeluren doorbrachten in het dorp, waar dan vaak ook de conrector ‘toevallig’ liep!
Oplossing in de verticale balk:
9
Naar de grote gezellige school door Gerben de Jong
Op 16 en 30 oktober hebben we bezoek gehad van nieuwsgierige leerlingen uit groep acht van het basisonderwijs. Dit jaar kwamen ruwweg twee keer zoveel leerlingen kijken als vorig jaar. Een gezellige drukte dus. De eerste middag stonden vooral de alfavakken centraal: Nederlands, Engels, Duits, Frans en geschiedenis. Maar bijvoorbeeld ook biologie, wiskunde, levensbeschouwing en tekenen deden mee. De tweede middag was vooral voor de bètavakken met een praktische kant, zoals technologie en scheikunde. Technologie is een samengevoegd vak van techniek en natuurkunde (zie ook elders in deze Marnix Motief).
Beide middagen werden ingeleid door onze nieuwe afdelingsleider van de brugklassen, Wouter Vink. Hij wees nog even op de Open Dag die op 6 februari wordt gehouden op het Marnix College. Ook dan is iedereen weer welkom om te komen kijken. In de aula werd iedereen ontvangen en voorzien van een blad met informatie. Daar werden alle leerlingen in tien groepjes verdeeld. Ieder groepje kreeg een begeleidende bovenbouwleerling mee, die de groepjes de weg wees van de ene les naar de andere. Er waren meer bovenbouwleerlingen aanwezig om te assisteren. Zo werd er een pakje drinken en een chocoladereepje voor iedereen naar de lokalen gebracht om daar uitgedeeld te worden. 10
De eerste middag werden dus ook de talen gepresenteerd. Bij Frans leerden de kinderen tellen door naar een liedje te luisteren. Ook werd geleerd hoe je jezelf moet voorstellen en te vragen hoe het met iemand gaat. Bij Engels werden Engelse klanken geoefend. De leerlingen werden uitgedaagd om een Engels zinnetje zo snel mogelijk op te zeggen. De zinnen bleken echte tongbrekers te zijn! Tijdens de les wiskunde werd gewezen op het belang van het correct werken met haakjes in berekeningen. Bij biologie werden de lestijden doorgenomen. Ook kregen de leerlingen de schedel van een rund te zien. Ze mochten de docent ook vragen stellen over hem zelf: “Hoe lang geeft u al les?” “Wat vindt u zelf nou het moeilijkst?” “En wat het leukst?”
De “Ik kom kijken”-middagen op het Marnix College
Mark Soede gaf op alle vragen eerlijk antwoord! Een docent geschiedenis, Johan Loth, gaf in vol ornaat (hij was gekleed in gevechtstenue) een les over wat er hier op de heide heeft plaatsgevonden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Hij liet op een kaart het verband tussen de verschillende landingen zien. Bij levensbeschouwing kwam enig zelfonderzoek aan bod. Leerlingen kregen de opdracht van drie woorden (verbondenheid, waarde en identiteit ) aan te geven in welke mate ze bij hen pasten. De tweede middag werden de leerlingen naar lessen scheikunde en technologie gebracht. Bij scheikunde werden enkele proefjes getoond. Bij technologie kregen de leerlin-
gen de opdracht om een kleurentolletje te bouwen. Met dit tolletje kon de docent de menging van de basiskleuren rood, groen en blauw laten zien. Het tolletje mocht uiteraard mee naar huis. Leerlingen voelen zich prettig bij het kleinschalige karakter van het Juniorgebouw. “Het is niet meteen allemaal zo groot en je wordt niet omver gelopen door die grote jongens.” Soms moeten leerlingen een flink stuk fietsen (vanuit Lunteren, Renkum of Wageningen), maar dat wordt niet als een bezwaar gezien. “Dan wacht je elkaar gewoon op en dan ga je samen verder.” Wat ons betreft zijn deze leerlingen met hun positieve instelling van harte welkom! 11
Waar zijn ze gebleven?
“Ik zou iedereen het Marnix aanraden” door Jeannette de Boer
Eva van der Beek zat van 1994-2000 op het Marnix College. Na het behalen van haar gymnasiumdiploma ging zij in Groningen geneeskunde studeren. Hoe kijk je op je tijd op het Marnix terug? Ik heb een fantastische, onbezonnen en zorgeloze tijd op het Marnix gehad. Ik bewaar bijzondere herinneringen aan de musicals o.l.v. Dirk Hoekstra. Samen eindeloos repeteren voor ‘de grote dag’ in de schouwburg. Jesus Christ Superstar en West Side Story, ik denk er nog vaak aan terug. De reis naar Toscane in klas 5. Een intensief programma waarin we ontzettend veel gezien hebben en veel lol met elkaar hebben gehad. Daarnaast heb ik goede vriendschappen aan het Marnix overgehouden. Binnen die club blijf je één van die meiden: we weten alles van elkaar, we kennen elkaars families, je hoeft elkaar niets uit te leggen. Waarom ik voor het gymnasium gekozen heb? Natuurlijk speelde in deze keuze mee dat het kón en waarom zou je dan niet het hoogst haalbare proberen? Ook al was ik daar als 12-jarige nog niet zo mee bezig, het is en blijft prachtig als je de kans krijgt om in oude talen onderwezen te worden.
“Ik heb een fantastische, onbezonnen en zorgeloze tijd op het Marnix gehad.” 12
Welke docenten herinner je je in het bijzonder? Josephie Brefeld, zij gaf toen Engels. Lekker direct, beetje pittig en met plezier gaf zij les, ze zei waar het op stond. Henk Lambooij van Klassieke Talen. Zo bevlogen, zo intelligent. Hij was ons als leerlingen nogal eens kwijt. In twee stappen stond hij al bij de finish, waar wij minstens 100 stappen voor nodig hadden.
Hoe ziet je leven er op dit moment uit? Na het Marnix ben ik naar Groningen gegaan. Ik wilde geneeskunde studeren. Het menselijk lichaam fascineert me: hoe zit een lichaam in elkaar, wat is de invloed van ziekte op een gezond lijf? Tijdens de opleiding trok het chirurgische aspect van het vak me het meest. Ik ben nu plastisch chirurg in opleiding in het UMC Utrecht. Je zou het misschien niet denken, maar het is een breed en creatief vakgebied. Ik houd me bijvoorbeeld bezig met de correctie van aangeboren afwijkingen, handchirurgie, borstreconstructies na borstkanker en reconstructies na een trauma. Het leuke van het vak is dat je je kennis en vaardigheden steeds op een andere manier toepast. De problematiek varieert enorm en iedere patiënt heeft een andere zorgvraag. Er is dus vaak geen standaard oplossing. Lastig is de invloed van tv-programma’s als Make me beautiful of Extreme make over waarin een eenzijdig en soms verkeerd beeld van ons vak wordt geschetst. Hierdoor komen mensen binnen met onrealistische verwachtingen. Naast mijn opleiding ben ik bezig om te promoveren. Ik ben ervan overtuigd dat je door te promoveren een betere dokter kan worden. Je leert een kritische blik te ontwikkelen t.a.v. de wetenschappelijke onderzoeken waarop jij je behandelingen baseert. Inderdaad, op dit moment ben ik veel met mijn vak bezig, maar gelukkig wel met een heel mooi vak! 13
DE LEERLING CENTRAAL
“Ik wil absoluut altijd blijven dansen” door Ginette Wieken
Als zijn ouders geen oppas konden vinden, ging Jamie Groeneveld (16 jaar, V5) als achtjarig jongetje mee naar de danslessen van zijn oudere broer en zus. Dat bleef niet zonder gevolgen en hij danste als tienjarige zijn eerste wedstrijd.
Jamie doet zowel aan ballroom dancing als aan Latin American. “Ik train zes uur per week en ik dans ongeveer één keer maand een wedstrijd. Mijn zus is mijn vaste danspartner en aangezien zij in Hoogkarspel woont, moesten we een trainingsplek vinden die tussen onze woonplaatsen in lag. Dat werd Aalsmeer, dus er komt nogal wat reizen bij kijken’’, vertelt Jamie. Zijn klasgenoten vinden het leuk dat hij danst, maar wedstrijden bijwonen doen ze zelden. Het is vaak te ver weg en een wedstrijd bijwonen kost ook nogal wat. De wedstrijden danst hij natuurlijk in pak: “Ik heb één ballroompak en twee of drie latinpakken.” Zijn zus maakt voor een deel haar jurken zelf. En ja, hij kan goed met haar overweg. Dat moet wel, want zonder een goede klik kun je samen niet goed dansen.” Jamie danst nu nog op nationaal niveau, maar daarna wil hij zeker verder gaan. “Ik heb wel een keer op een WK gedanst, maar toen werden we laatste.” 14
Op de vraag wat nou moeilijker is: leiden of volgen, antwoordt hij: “Ik denk leiden, want je kunt als vrouw wel goed kunnen volgen, maar als de man niet goed leidt, komt er niets van terecht.” Hij vertelt dat er inmiddels ook danslessen zijn voor man/man- en vrouw/vrouwkoppels en dat die ook op internationaal niveau dansen, maar die wedstrijden zijn wel apart. “Ik weet niet of dat allemaal gemengd zou moeten. Een danspaar van mensen van hetzelfde geslacht ziet er toch wel heel anders uit.” In de schaarse vrije tijd naast school en dansen, doet Jamie ook nog aan hiphopdansen. Zijn keyboardlessen heeft hij er wegens tijdgebrek aan moeten geven. Hij weet over zijn toekomst maar één ding zeker en dat is dat hij ver wil komen met dansen. “Maar dan wel echt met stijldansen. Ballet is niets voor mij en musicals ook niet, want ik kan niet zingen. Verder heb ik nog geen duidelijke ideeën over mijn toekomst. Misschien wil ik iets met talen of toerisme en ja, natuurlijk ook wel een leuke relatie.”
“Ik heb één ballroompak en twee of drie latinpakken.” 15
“Het allerleukste is het omgaan met jonge mensen” door Ginette Wieken
De mediatheek van het Marnix wordt gerund door vier vaste krachten en zes vrijwilligsters. Drie dames van deze laatste groep, Wilma van Dijk, Wilma van Noordenburg en Miriam van Sprundel vertellen over al het werk dat zij onbetaald voor de school verrichten.
Ze zijn mondiger geworden, maar ook brutaler. Ze zijn alle drie door een oproep of via een bekende in de mediatheek van onze school terecht gekomen. Met hun kinderen op de middelbare school – of er inmiddels alweer vanaf – zochten ze naar bezigheden buiten de deur, al dan niet betaald. “Het hebben van kinderen op school is geen voorwaarde”, zegt Wilma van Dijk, “maar je moet wel in principe twee dagdelen beschikbaar zijn.” Ze vertellen alle drie enthousiast over hun werk in de mediatheek. Ze lenen boeken en dvd’s uit, regelen het reserveren van laptops voor de toetsen van dyslectische leerlingen, binden boeken in en plastificeren ze. Ook helpen ze leerlingen bij het zoeken naar boeken, want dat brengen sommige er niet zo goed van af, vertelt Wilma van Noordenburg terwijl ze een lach niet kan onderdrukken. “Er worden wel meer boeken gelezen, vooral nu de leerlingen weer meer Franse en Duitse boeken moeten lezen”, meldt Miriam van Sprundel. Alle drie noemen ze als leukste kant van hun werk het omgaan met jongeren en ook het contact met de andere vrijwilligers. “Ik vind het leuk om lijsten te maken en dingen uit te zoeken”, vertelt Wilma van Noordenburg, “ik kan goed overweg met computers en help de anderen daarmee.” Ze vinden het belangrijk om de leerlingen te vertellen dat wat ze op Internet vinden kritisch bekeken moet worden.
16
“Leerlingen denken snel dat wanneer iets op Internet staat dit ook waar is. Ze moeten leren niet alles klakkeloos aan te nemen.” De dames zijn alle drie fervente lezers en ondanks de opkomst van e-readers, zijn ze er van overtuigd dat er over zo’n 5 of 10 jaar nog steeds boeken zullen zijn. De vraag of er ook minder leuke dingen zijn aan hun werk, weten ze eerst niet te beantwoorden. “Soms worden we niet altijd voor vol aangezien door docenten. Dan zitten wij er ook, maar dan willen ze hun vraag alleen aan de mediathecaris stellen, ook al gaat het over dingen die wij ook best weten.” De jongeren veranderen wel, vinden de dames. Ze zijn mondiger geworden, maar ook brutaler. Ze kunnen onverschillig reageren als ze te laat zijn met het inleveren van een boek. “Vroeger reageerden ze geschrokken en gingen het boek meteen halen. Alles moet nú. Ze kunnen er soms slecht tegen dat een bepaald boek al aan iemand anders is uitgeleend. Ook kunnen ze boos worden dat ze moeten betalen voor een printje, terwijl dat maar vijf eurocent kost.” Maar al met al doen de drie dames hun werk met groot plezier getuige de vele jaren – variërend van zes tot vijftien jaar – dat ze alweer in de mediatheek aan de slag zijn. De school waardeert hun werk zeer! 17
“Je krijgt mij met geen tien paarden achter een bureau” door Josephie Brefeld
Vandaag trekt Norbert Pastoors voor de laatste keer de deur van de administratie achter zich dicht. Hij houdt het voor gezien nadat hij 27 jaar lang verantwoordelijk is geweest voor de administratieve processen van het Marnix College. Er komt een einde aan een heel lange en heel afwisselende loopbaan van bijna 46 jaar. Wie is de man van wie u al die jaren rekeningen, brieven en mails kreeg? Wie is de man die de administratie van de school moest automatiseren, die de begroting opstelde, de jaarrekening maakte, het paviljoen in Langweer verhuurde en de salarisstroken wèl begreep? Norbert Pastoors begon zijn werkzame leven op 14-jarige leeftijd als meubelmaker. Een aantal jaren maakte hij met veel plezier schrijfbureaus. Toen hij in het bezit was van een rijbewijs en vrachtwagenrijbewijs werd de wereld groter en ging Norbert aan de slag als stoffeerder. “Prachtig vond ik het, rondrijden in een grote vrachtauto, vloerbedekking leggen, je eigen toko.” ’s Avonds zat Norbert ook niet stil, hij haalde het ene na het andere diploma en is onder meer bevoegd tot het geven van economie in het middelbaar onderwijs. “Dat krijg je er van als je trouwt met een meisje met een hbs-diploma. We werkten ’s avond allebei aan een mo-akte.” Norbert heeft goede herinneringen aan deze tijd, net als aan zijn tijd als dienstplichtig militair. Hij reed op enorme vracht18
wagens, vervoerde tanks en ander zwaar materiaal. Aan een administratieve baan moest hij niet denken. “In die tijd zei ik dat je mij met geen tien paarden achter een bureau zou krijgen.” Toch kwam die baan er wel, eerst op administratiekantoren voor het onderwijs, en uiteindelijk begon hij in 1987 op het Marnix College als chef administratie. Hij kreeg als opdracht het invoeren van computers op de administratie waar op dat moment alles nog met de hand en op papier gebeurde. Het was de tijd van typemachines, stencilmachines met moedervellen, van grootboeken op papier en dus veel handwerk. Norbert heeft de school zien groeien van 900 naar 1600 leerlingen. Er is bijna geen collega op school die Norbert niet heeft zien komen, hij zat als notulant met zijn neus vooraan tijdens de bestuursvergaderingen, zag vijf rectoren en acht bestuursvoorzitters komen en gaan en kent de school dus als zijn broekzak. Computers zijn niet meer weg te denken, net zo min als databases, mail-merge-programmatuur, scanners en een digitaal archief. Gevraagd waarom hij juist nu vertrekt, zegt Norbert dat het mooi is geweest na bijna
Norbert heeft de school zien groeien van 900 naar 1600 leerlingen.
46 jaar. De mogelijkheid tot vroeg-pensionering bestaat nu nog en niemand durft te voorspellen wat er op dat vlak nog veranderen gaat. Straks is er ook meer tijd voor hobby’s als film en fotografie. Norbert zal de school als sociale gemeen-
schap zeker missen: “het is toch een groep collega’s met gemeenschapszin waar je deel van uitmaakt.” Eén ding is zeker: de school gaat Norbert erg missen! We wensen hem en Janny samen goede jaren toe! 19
Samen leren: een nieuwe impuls door Gijs Verbeek en Sander Hoogteijling
Het onderwijs op het Marnix College is goed, maar kan nog beter. We willen een actievere en meer betrokken houding van leerlingen in de les. Daarnaast vinden we het belangrijk dat de leerlingen in een team leren samenwerken.
20
Het onze leerlingen zo goed mogelijk bijbrengen van kennis en het adequaat aanleren van vaardigheden zijn en blijven voor alle docenten belangrijke pijlers waarop de lessen zijn gebaseerd. Er zijn allerlei ideeën om ervoor te zorgen dat onze leerlingen beter leren leren. Eén van die vernieuwende onderwijskundige ontwikkelingen is het actief samen werken en samen leren van leerlingen om de leerstof beter te begrijpen en deze toe te passen in een bepaalde situatie. Deze manier heet coöperatieve leerstrategieën. Deze coöperatieve leerstrategieën (CL) pakken twee knelpunten in het Nederlandse onderwijs aan. Niet alleen het verbeteren van de prestaties op alle niveaus en op het gebied van elke leerstofinhoud, maar ook het verbeteren van de ontwikkeling van persoonlijke en sociale vaardigheden.
artikel met opdrachten, een mindmap of een poster, waarbij elke leerling zijn eigen verantwoordelijkheid heeft (individuele aanspreekbaarheid). De nadruk ligt meer op de onderlinge interactie, ze bespreken bijvoorbeeld de antwoorden op de vragen eerst met elkaar, alvorens de docent klassikaal evalueert. Zo leren ze (meer) van en met elkaar.
Waar moet je nu aan denken bij samenwerkend leren? Hoe ziet dat er uit? In een 4 vwo klas wordt er de laatste weken een groot gedeelte van elke les gewerkt in teams. De leerlingen werken aan een gemeenschappelijk doel, zoals een
Een projectteam van veertien enthousiaste docenten is dit jaar gestart met het zich verder eigen maken en uittesten van de uitgebreide gedachtegoed van Dr. Spencer Kagan, een expert op het gebied van CL. Een aantal klassen ervaart in-
Door kinderen geregeld in de les te laten samenwerken in groepen van vier, wordt de leerling directer betrokken bij zijn eigen leerproces. Ze hebben in de les ook meer de regie over hun eigen leertraject zodat ze meer op hun eigen niveau kunnen leren. De docent coacht deze verschillende groepjes, overziet het geheel en heeft meer tijd voor het coachen van een individuele leerling.
“Fijn, leren met elkaar is leuker dan alleen” (brugklasleerling)
middels op zijn methode gebaseerde lessen en bij positieve bevindingen zal deze lijn verder doorgetrokken worden naar meerdere leerjaren. Door de werkwijzen van de coöperatieve leerstrategieën toe te passen, hopen we dat de leerlingen beter leren, dat ze het Marnix College en de lessen plezierig vinden, zich meer geaccepteerd en gesteund voelen door hun medeleerlingen en ze essentiële sociale vaardigheden opdoen voor de vervolgopleiding en arbeidsmarkt, waardoor ze beter kunnen functioneren in de maatschappij.
Wil je meer weten? Mail dan naar
[email protected] of
[email protected].
21
De allereerste iPadklas door Ginette Wieken
G1a is de eerste klas op het Marnix die niet meer met boeken werkt, maar met een iPad. Geen zware boekentassen meer voor deze eersteklassers en geen lastig omruilen van boeken bij kluisjes. Hoe gaat het lesgeven aan deze klas en hoe vinden de leerlingen het om op deze manier te werken? In gesprek met de leerlingen van G1a en een aantal van hun docenten, begin november.
Deze eerste stap naar verdere digitalisering is geen eenvoudige gebleken. “Er waren de nodige kinderziektes, sommige boeken kwamen maar niet op de iPad en we hadden last van wat stevige kinderziektes, maar na de herfstvakantie is het echt goed begonnen”, meldt docente Fleur Sterk. Deze opstartproblemen lijken de leerlingen voor een groot deel te zijn ontgaan; ze doen er in elk geval in het gesprek geen melding van. Finidi, Emilio, Mari, Anna en Marjolein wilden gewoon naar het gymnasium en de iPad was een leuke bijkomstigheid. Ze zijn blij dat de school niet voor een andere tablet heeft gekozen, want Apple heeft toch wel de mooiste spullen, het merk is virusvrij en het is gebruikersvriendelijk. En dat ze niet zoals de andere leerlingen met een zware boekentas hoeven te sjouwen, is een enorm voordeel. “Je kunt je boeken niet vergeten, tenzij je je hele iPad vergeet. Dan moet je helemaal naar huis fietsen om hem te gaan halen”, vertelt een leerling die van huis was vertrokken terwijl zijn iPad nog naast zijn bed lag op te laden. “Het is ook handig om met je iPad iets te filmen, bijvoorbeeld bij techniek, en dan kun je het later in stapjes terugkijken.” 22
”Soms is het ook wel verleidelijk om spelletjes te spelen onder de les, maar de leraren laten dan niet alleen jou, maar iedereen al zijn spelletjes van de iPad afhalen, en dan doe je het niet meer zo gauw.” Toch bemerken de docenten dat de leerlingen meer moeite hebben met focussen. “Een groot voordeel is dat het veel interactiever is”, zegt Fleur Sterk. “Het heeft enorm veel mogelijkheden die wij in dit stadium nog lang niet allemaal gebruiken”, vult docent Jan van Deutekom aan. Altijd verbonden zijn door middel van een iPad brengt uiteraard ook uitdagingen met zich mee. Voor de leerlingen zijn de verleidingen die de moderne media bieden erg groot. “Al snel bleek dat leerlingen het moeilijk vonden om zich niet af te laten leiden door de meldingen die de berichtenapp of andere apps steeds gaven. Na een kort lesje over hoe de iPad op “niet storen” gezet kan worden, was dit probleem opgelost”, vertelt docent Paul Stolk. Vervolgens werd hieraan meteen een les cyberpesten gekoppeld. “Aan de hand van een online programma waarbij leerlingen keuzes moesten maken over hoe het
“Een groot voordeel is dat het veel interactiever is”
verhaal verder zou verlopen, wilden we een aantal dingen duidelijk maken. De belangrijkste conclusie die we konden trekken, was dat direct ingrijpen altijd de beste optie is wanneer een leerling gepest wordt.”
Verderop dit schooljaar wordt het gebruik van de iPad in de school geëvalueerd en beziet de school welke vervolgstappen gezet gaan worden. 23
Huiswerkbegeleiding op het Marnix College Huiswerk. Een veelbesproken onderwerp op de middelbare school en het roept nogal wat vragen op. Hoe plan ik het huiswerk? Wat moet ik maken en hoe doe ik dat dan? Hoe leer ik toch al die Franse woordjes uit mijn hoofd? En voor een repetitie wiskunde kan ik toch helemaal niks leren? Moet ik de tekst van geschiedenis helemaal uit mijn hoofd leren? Tijdens de lessen wordt aan dit soort vragen wel degelijk aandacht besteed, maar desondanks is het voor sommige leerlingen een dagelijkse strubbeling om het huiswerk te maken. En als de resultaten dan ook nog eens tegenvallen…
Het Marnix College biedt huiswerkbegeleiding aan voor leerlingen die deze extra ondersteuning nodig hebben. Leerlingen kunnen hiervoor opgegeven worden bij hun mentor. Van maandag t/m donderdag van 14.15 tot 16.00 uur staat een heel team huiswerkbegeleiders klaar, bestaande uit docenten en een aantal enthousiaste bovenbouwleerlingen. Voor brugklasleerlingen zijn hier geen kosten aan verbonden. Voor leerlingen uit klas 2 en 3 bedragen de kosten respectievelijk € 40,- en € 80,- per maand, ongeacht hoeveel dagen een leerling komt. De hulp die leerlingen krijgen, is zoveel mogelijk aangepast op de behoefte van het kind. Dit kan variëren van het leren plannen van het huiswerk tot aan het overhoren van een s.o. of repetitie. Bovendien heeft ieder kind zijn eigen leerstijl, want voor de een is het heel effectief om tijdens het leren te werken op de computer en voor de ander is het beter om de lesstof over te schrijven of hardop uit te spreken. Het kan ook handig zijn om kaartjes te maken met begrippen of woorden met op de achterkant de betekenis. Veel leerlingen hebben behoefte aan structuur en rust, want er is zoveel dat ze afleidt van het maken van huiswerk, zoals Facebook, computerspelletjes enz. Het doel van de huiswerkklas is dat leerlingen thuis, zelfstandig hun huiswerk kunnen maken. Daarom wordt na een periode van drie maanden met de ouders, de mentor en de leerling bekeken of verdere hulp noodzakelijk is. Er kan ook gekozen worden voor een overgangsperiode door bijvoorbeeld het aantal dagen af te bouwen of alleen voor de voorbereiding op toetsen te komen.
Dichter bij de leerling door Charlotte Olsman Er was een leerling die alle woordjes voor de hele klas typte. Er was een leerling die mij een roman van haar moeder leende. Er was een leerling die vijf saucijzenbroodjes van me won, omdat hij een tien haalde voor een heel moeilijk examenonderdeel. Er was een leerling die moest huilen na de zoveelste onvoldoende. Er was een leerling die mooie toekomstplannen maakte. Er was een leerling bij wie eindelijk werd vastgesteld wat er aan de hand is. Er was een leerling die ineens een acht voor Nederlands stond. Er was een leerling die mij een boek over ‘leren leren’ leende, omdat ze wist dat ik daarmee bezig ben in een andere klas. Er was een leerling die geschorst werd. Er was een leerling die niet meer naar school wilde. Er was een leerling die van huis wegliep.
Onze ervaring is dat de meeste leerlingen hun doelen halen; ze halen mooie cijfers en ze hebben ons niet meer nodig. Het is mooi om te zien hoe kinderen groeien. Ineke Bette (Coördinator huiswerkbegeleiding, Begeleider Taal en Rekenen) Mirjam Sloof (Medewerker mediatheek en huiswerkbegeleider) 24
Er was een leerling met wie ik geen gesprek kon plannen omdat hij die week zestien uur corvee had. Er was een leerling die vroeg of ze het boek uit de mediatheek ook moest kaften.
25
Comeniusproject door Maarten Fooy / Coördinator Internationalisering
In de week van 28 oktober werd de eerste uit een reeks van zes projectbijeenkomsten gehouden in het kader van het Comeniusproject ‘Energy in the future’.
Comeniusprojecten hebben tot doel leerlingen uit verschillende Europese landen te laten samenwerken aan één project. Comenius heeft alles te maken met het in praktijk brengen van wat de leerlingen hebben geleerd in de klas zoals de moderne vreemde talen niet alleen op school spreken, maar gedurende uitwisselingen in het buitenland het geleerde in praktijk brengen. Dit tweejarige project is door de Commissie Internationalisering van het Marnix College opgezet in samenwerking met drie andere scholen uit Duitsland, Frankrijk, en Italië: Christian Gymnasium in Hermannsburg, Lycée Collège Giraut de Borneil in Excideuil en Aldini Valeriani-Sirani in Bologna. We hebben voor dit thema gekozen, omdat in de EU de komende jaren veel gaat veranderen in het produceren van energie. Denk aan het opraken van de fossiele brandstoffen, de sterke vervuiling van ons milieu en het streven om meer duurzame energie te gaan opwekken.
te wekken en hielden ze presentaties waarin ze vertelden over hun school en de energievoorraden in hun eigen land. Woensdag werd het Nemo (Science Center) in Amsterdam bezocht. Een bezoek aan de Kalverstraat mocht uiteraard niet ontbreken. Terwijl de leerlingen gingen shoppen, bezochten de docenten het Stedelijk Museum. Donderdag werkte iedereen aan de voorbereidingen voor de tweede projectbijeenkomst in Duitsland. Een enquête werd gemaakt over het energiegebruik thuis en op school. Ook de wijze waarop energie kan worden bespaard, kwam aan de orde. Het project werd afgesloten met een partij lasergamen bij Intersphere en een gezamenlijk bezoek aan een oerhollands pannenkoekenhuis. Vrijdag gingen de gasten weer naar huis en werden ze door onze leerlingen uitgezwaaid op station Ede-Wageningen. We hebben vrienden gemaakt voor het leven. Ik kan niet wachten tot de volgende projectbijeenkomst.
Gelukkig was iedereen tevreden met het alternatieve programma.
Een domper op onze feestvreugde was dat het programma op maandag meteen moest worden aangepast omdat Nederland getroffen was door een stevige storm. Deze storm maakte het geplande bezoek aan de biomassacentrale in Zevenaar onmogelijk. Gelukkig was iedereen tevreden met het alternatieve programma. We bezochten het Airbornemuseum en kasteel Doorwerth, beide ook erg interessant. Op dinsdag werkten de leerlingen aan experimenten om zelf energie op 26
27
Wereld Wijd Weten Cryptofilippine (De oplossing)
De gelukkigste kinderen van de wereld door Ellen Okkersen / OR-Lid
De oplossing van pagina 9
Zo tegen kerst ontkom je er niet aan om wat te mijmeren over de ellende in de wereld: de Syrische burgeroorlog, milieurampen en nog veel meer. Je beseft dan weer hoe goed wij het hebben. Nederlandse kinderen zijn volgens een recent UNICEF-rapport de gelukkigste kinderen in de wereld op het terrein van materiële rijkdom, gezondheid, veiligheid, onderwijs, gedrag en huisvesting. Maar liefst 95% van de ondervraagde jeugd zei gelukkig te zijn. Een compliment voor hun ouders.
Toch blijven er voor een OR altijd wensen bestaan. Zo willen we dat onze kinderen de voor hen best mogelijke opleiding krijgen. Onderwerpen die ons verder bezig houden zijn o.a. nog meer profilering als excellente school, meer internationalisering in alle klassen, vormgeven van duurzaamheid en van een gezonde leefstijl op school. De OR vindt het belangrijk dat het Marnix haar leerlingen voorbereidt op een wereld die steeds interactiever en voller wordt en waar duurzaam omgaan met natuurlijke grondstoffen vanzelfsprekend wordt. Immers voor jong en oud geldt dat we de aarde niet hebben geërfd van onze voorouders, maar te leen hebben van onze nazaten. Het is goed om kinderen thuis en op school al zo vroeg mogelijk hiervan te doordringen. De OR wenst u een gelukkig, gezond en groen 2014.
[email protected]
28
Gelukkige leerlingen tijdens introdag 4 havo september 2013
29
Agenda Ma 21 t/m vrij 25 oktober Herfstvakantie.
Do 23 januari Profielkeuze-ochtend voor leerlingen uit atheneum-3.
Di 25 februari Bijeenkomst Milkywayclub, 19.30 uur, Junior.
Woe 19 en do 20 maart Ouderavonden.
Ma 23 december t/m vrij 3 januari Kerstvakantie.
Voorspeelavond door leerlingen van de vooropleiding conservatorium, 19.30 uur, aula hoofdgebouw.
Peer Gynt: toneelvoorstelling door leerlingen, 20.00 uur, Cultura.
Do 20 en vrij 21 maart Excursie tvwo-3 naar Brussel.
Ma 6 januari Huiswerkvrij.
Ma 27 t/m vrijdag 31 januari Tweede tentamenweek voor de leerlingen in M4, H5 en V6.
Woe 26 februari Peer Gynt: toneelvoorstelling door leerlingen, 20.00 uur, Cultura.
Di 7 januari Bijeenkomst Milkywayclub, 19.30 uur, Junior.
Di 28 januari Bijeenkomst Milkywayclub, 19.30 uur, Junior.
Do 20 maart Regionale studievoorlichting voor alle leerlingen uit havo-4 en vwo-4. Na de 2e pauze gaan de leerlingen op de fiets naar het Ichtus in Veenendaal.
Do 9 januari Profielkeuze-ochtend voor leerlingen uit havo-3.
Woe 29 januari Ouderavond voor de ouders van leerlingen uit G1a, 19.30 uur, Junior.
Di 4 maart Bijeenkomst Milkywayclub, 19.30 uur, Junior.
Ma 10 februari Voorstelling Little Victorians voor de ouders van de leerlingen uit T1t en T1u, 18.45 uur, aula Junior.
Woe 5 maart Informatieavond voor ouders van leerlingen uit tvwo-3 over de stage, 19.30 uur, aula hoofdgebouw.
Di 11 februari Uitreiking cijferkaart in examenklassen.
Do 6 maart Excursie naar Den Haag voor leerlingen uit tvwo-3.
Woe 12 februari Ontwikkeldag voor docenten. Alle leerlingen zijn vrij.
Di 11 maart Excursie naar Wageningen voor T2t.
Do 13 februari Valentijnsfeest Ganoteon. 20.30 uur, aula hoofdgebouw.
Informatieavond over het IB voor leerlingen uit tvwo-4 en hun ouders.
Vrij 14 t/m vrij 21 februari Voorjaarsvakantie.
Woe 12 maart Excursie G1a naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
Ma 13 januari M4 krijgt een rapport. Woe 15 januari Excursie voor leerlingen uit mavo 4 met tekenen in hun pakket. Creatieve middag voor de brugklassen B1a, B1b, B1d, B1g, en G1a van 13.20 – 20.00 uur met een voorstelling voor de ouders om 19.00 uur, aula hoofdgebouw. Do 16 januari Profielkeuze-ochtend voor leerlingen uit gym-3 en tvwo-3. Creatieve middag voor de brugklassen B1c, B1e, B1f, B1h, T1t en T1u van 13.20 – 20.00 uur met een voorstelling voor de ouders om 19.00 uur, aula hoofdgebouw.
Ma 24 februari Huiswerkvrij. 30
Ma 3 maart Leerlingen van de niet-examenklassen krijgen een rapport.
Ma 24 maart M4 krijgt een rapport. Ma 31 maart t/m vrij 4 april Repetitieweek voor de klassen 3 en hoger. Projectweek voor de klassen 1 en 2. Ma 31 maart t/m woe 9 april Tentamenweek voor M4, H5 en V6. Vrij 4 april Ereprijsconcert door examenkandidaten muziek, 20.00 uur, aula hoofdgebouw. Ma 14 t/m woe 16 april Excursie naar Langweer voor T1u. Do 17 t/m ma 21 april Vrij i.v.m. Pasen.
Do 13 maart Excursie naar Wageningen voor T2u. 31
Marnix College
32
Prins Bernhardlaan 30
Telefoon 0318 - 65 00 35
6713 MC Ede
E-mail
[email protected]