MANIFEST NIEUWE WOONVISIE EINDHOVEN
→
MANIFEST NIEUWE WOONVISIE EINDHOVEN
werkgelegenheid De werkgelegenheid in Eindhoven in 2012 omvat ruim 143.000 banen. 5%
Waarom dit manifest? …omdat Eindhoven maatschappelijk en economisch één van de vijf steden is in Nederland die jonge mensen weet te trekken én weet te binden en dat ook wil blijven doen. Eindhoven is open, optimistisch en vriendelijk. Je vindt er je opleiding, je eerste baan én je huis. Eindhoven als centrumstad van de Brainport-regio groeit momenteel van provinciestad naar internationale stad, werkstad en cultuurstad met technologie, kennis en design als speerpunten.
143.000 2002
2012
…omdat Brainport over tien jaar tot de top van de kennisregio’s in Europa wil behoren. Om die ambitie te behalen zijn stevige investeringen nodig, ook in de woningen en de woonmilieus. …omdat er een opgave ligt om de woonlasten van goedkope woningen laag te houden. …omdat er grote demografische verschuivingen zijn. De stad is nooit ‘af’: er ligt een grote opgave om meer mensen te huisvesten in de stad. De bevolking groeit. Eindhoven trekt jonge nieuwkomers als studenten, hoogopgeleide kenniswerkers en arbeidsmigranten. Samen met de gemeenten in de regio vormt Eindhoven een aantrekkelijke woningmarkt die voldoende variatie kent en waarbinnen doorstroming mogelijk is. …omdat er een opgave ligt om de (bestaande) stad te verduurzamen. …omdat dit alles vooral moet gebeuren door het aanpassen van bestaande woningen en gebouwen. Ruim 90% van de fysieke stad over twintig jaar staat er nu al. Veranderen moet dus vooral door aanpassen. Dat vraagt meer ruimte voor creativiteit en samenwerking met eigenaren en initiatiefnemers. Dit manifest is de basis voor de nieuwe Woonvisie, die ons, de gemeente Eindhoven, helpt de koers uit te zetten. De woningmarkt vormen we met velen. Dit manifest is daarom opgesteld in co-creatie met bewoners, investeerders, makelaars, woningcorporaties, zorgpartners en grote werkgevers. Dit manifest geeft onze gezamenlijke hoofdrichting aan. In de volgende fase werken we dit uit in de Woonvisie.
Verdienstelijking: een verschuiving richting zakelijke- en consumentgerichte dienstverlening.
huishoudens
Inwoners De bevolking van Eindhoven blijft groeien.
groei 14.000
80% van deze groei bestaat uit één- en tweepersoonshuishoudens.
groei 9.000 2014 219.000
2030
2014
2030 233.000 111.000
←
2
120.000
→
Kenniswerkers
scheefwoners
Een spectaculaire groei van internationale kenniswerkers
Bijna 11.000 scheefwoners in Eindhoven 25% ‘scheef’
700 kenniswerkers in 2007
2.400 kenniswerkers in 2012
ruim 5.000 kenniswerkers in 2020 (prognose)
groei verdrievoudigd
45.000 sociale huurwoningen
80% van de ‘scheefwoners’ heeft een inkomen tussen € 34.678 en € 43.000
Vergrijzing Studenten
De vergrijzing zet door 1970: 7,6%
Eindhoven is één van de vijf steden in Nederland waar jongeren ook na hun studiefase blijven wonen
2014: 16,4%
2030: 19,3%
Het aantal studenten groeit in Eindhoven van 24.000 in 2012 tot 26.000 in 2020
26.000
←
3
groei 2.000
Inwoners met een zorgvraag blijven langer thuis wonen
→
Wat is de focus van ons manifest in drie kernpunten? Wonen is een basisbehoefte. Er gebeurt veel op het gebied van wonen; veel acties en projecten die de afgelopen jaren zijn ingezet zullen gewoon doorlopen. Op drie onderdelen willen we echt een nieuw accent zetten:
1
Meer doen om talenten te binden
Om over tien jaar tot de top van de kennisregio’s in Europa te behoren moet en wil Eindhoven veel meer kansen benutten om talenten te boeien en te binden. “Talenten” vatten we breed op: denkers, maar ook doeners, die zowel een laag als hoog inkomen kunnen hebben. Dit vraagt om duidelijke keuzes, verschillende woonmilieus, slim en verantwoord omgaan met beschikbaarheid en een juiste aanpak om de woningen en de woonomgeving te ontwikkelen.
2
Blijvende aandacht voor inwoners in een kwetsbare positie
3
Een creatief, innovatief en dynamisch klimaat
Eindhoven vervult als stad een belangrijke rol voor een grote groep inwoners met een laag inkomen. Die groep komt door de bezuinigingen, de toenemende inkomensongelijkheid en de nieuwe rijksregelingen onder druk te staan. We willen een inclusieve stad zijn en blijven en daar is een aantal keuzes voor nodig. We bevestigen de regionale afspraak dat de sociale woning voorraad voldoende groot moet zijn voor de doelgroep van beleid1. Anno 2014 bestaat er een mismatch binnen deze sociale voorraad. We vinden het belangrijk dat er in toekomst voldoende sociale woningen in alle prijsklassen beschikbaar zijn.
Er komt een demografische verandering aan die de komende twintig jaar grotendeels moet worden ondergebracht in bestaande woningen en vastgoed. Om die veranderingen in de bestaande stad mogelijk te maken is een creatief en innovatief klimaat nodig, een living lab met de klant centraal, ruimte voor huurders, kopers en investeerders, en een snelle, dynamische, netwerkgerichte aanpak. Dit nemen we niet alleen mee bij het opstellen van de woonvisie, maar zullen ook zo de uitvoering van de woonvisie blijven realiseren.
Hieronder verwoorden we voor elk van de drie kernpunten welke nadere keuzes nodig zijn om in de komende periode gezamenlijk met alle partners onze doelen te bereiken.
1
←
4
Doelgroep beleid bestaat uit de huishoudens met een huishoudinkomen tot € 34.678 (prijspeil 2014).
→
1
A58
Meer doen om talenten te binden
A2 A58
A We zetten in op meer ontmoeting, menselijke maat en verblijfskwaliteit. De woningen zijn in het algemeen goed in Eindhoven. Om talenten te binden zijn vooral investeringen nodig in de woonomgeving: goede ontmoetingsplekken op metropoolniveau en in de wijken, een uitmuntende integrale verblijfskwaliteit in de stad, meer menselijke maat en levendige gebouwen op straatniveau (de plinten). Het woonmilieu moet veilig zijn, met bewoners die geven om hun leefomgeving. Er is al veel geïnvesteerd en het is de komende twintig jaar belangrijk om in meer delen van de stad op deze menselijke maat door te bouwen.
Woensel A2
B We stimuleren stedelijkheid door meer inwoners en/of woningen in het stedelijk gebied binnen de Rondweg 2. De stedelijkheid van Eindhoven willen we vergroten door binnen de Rondweg het aanbod van inwoners en/of woningen toe te laten nemen door verdichting omdat de bevolking van Eindhoven de komende jaren groeit en er vooral veel vraag is naar wonen in en nabij het centrum. Eindhoven trekt jonge mensen tussen de 18 en 30 jaar aan. Voor veel mensen is Eindhoven het begin van de wooncarrière als ze zich vestigen in de regio. Deze groep wordt aangetrokken door het stedelijk karakter van Eindhoven met de bijbehorende voorzieningen. Met een meer stedelijk woonmilieu in het centrum vergroten we het onderscheid met omliggende gemeenten en onze bestaande uitbreidingslocaties, waar vooral goede groenstedelijke woonmilieus worden gerealiseerd.
A270
Meerhoven
C We kiezen voor transformatie van leegstaand vastgoed boven nieuwbouw bij de beoordeling van nieuwe initiatieven, mits dit positief bijdraagt. Er is veel leegstand in Eindhoven. Onderdeel van de omslag van ‘stad maken’ naar ‘stad zijn’ is dat we die leegstand voor onze woondoelstellingen willen benutten als kans. Transformatie heeft daarom de voorkeur, onder voorwaarde dat het bijdraagt aan de directe omgeving, duurzaamheid, de huisvesting van bijzondere doelgroepen en/of behoud van cultureel erfgoed. Transformatie roept creativiteit op en kan leiden tot unieke woonconcepten. D We bieden meer ruimte voor initiatief (binnen de Rondweg) om aan te kunnen sluiten bij de dan geldende behoefte/opgave. We willen bij de prioritering van woningbouwprojecten binnen de Rondweg meer ruimte bieden aan initiatiefnemers om te bepalen voor welke doelgroep zij de appartementen realiseren. We zullen sturen op de op dat moment geldende woningbehoefte of opgave, welke periodiek wordt heroverwogen. Naast de beoordeling van kwaliteit gaan we meer sturen op aanpasbaarheid van de woningen en flexibel gebruik. Hiermee komen meer woningen beschikbaar voor onze talenten die bijvoorbeeld flexibel ingezet kunnen worden voor short stayers of starters zonder woonduur.
←
5
A58
Rondweg
Strijp
Gestel
A67
Tongelre
Stratum
A2
A67 A2
2
De Rondweg is een aaneengesloten stelsel van wegen binnen de bebouwde kom van Eindhoven die wordt gevormd door de Insulindelaan, Jeroen Boschlaan, Hugo van der Goeslaan, Piuslaan, Leostraat, Boutenslaan, Keizer Karel V-singel, Limburglaan, Botenlaan, Beukenlaan, Marconilaan, Kronehoefstraat, Pastoriestraat en de Onze Lieve Vrouwestraat.
→
2
Blijvende aandacht voor inwoners in een kwetsbare positie
A We sturen op innovatieve oplossingen om betaalbare woningen met kwaliteit te kunnen bieden. Betaalbaarheid is de komende periode een belangrijke kwaliteit. Bij stedelijke vernieuwing moet voorkomen worden dat de bouwkundige kwaliteit niet zodanig verhoogd wordt dat woonlasten fors stijgen. Er is meer maatwerk nodig, met maatregelen zoals het verlengen van de levensduur of het delen van woningen, waardoor ze per persoon beter betaalbaar worden. Mensen moeten zoveel mogelijk zelf de keuze kunnen maken in de verhouding tussen woonkwaliteit en woonkosten. We differentiëren onze aanpak van renovatie en nieuwbouw en kijken per buurt wat er nodig is. Verhoging van de kwaliteit van de woning stemmen we af op de voorkeur en de financiële mogelijkheden van de klant. We zullen ook de bouwkolom, bewoners en woonpartners uitdagen om innovatief te zijn om kwaliteit tegen een betaalbare prijs te kunnen bieden, bij nieuwbouw en renovatie. B We pakken ‘scheefwonen’ op basis van inkomen niet actief aan, omdat we het belang van gedifferentieerde buurten groter vinden dan het sturen op beschikbaarheid. We zijn blij met gedifferentieerde wijken en buurten, dat is goed voor de vitaliteit. Het aanpakken van ‘scheefwonen’ bekeken vanuit inkomen is dan ook geen prioriteit. Het draagt zelfs bij aan de draagkracht van een buurt, de sociale basis. Bij het bepalen of we genoeg sociale huur- of koopwoningen hebben, hanteren we een inkomensgrens van € 43.000, juist omdat voor huishoudens met een inkomen tussen € 34.678 en € 43.0003 ‘scheefwonen’ geen vrijwillige keuze is maar een gevolg.
C We zijn een inclusieve stad en blijven waar nodig een vangnet bieden voor mensen in nood. Eigen regie staat centraal. We zetten de inwoner weer aan het stuur van zijn eigen leven. Maar we zorgen ook voor een vangnet voor mensen die geen netwerk hebben of zorg nodig hebben als hun eigen netwerk dat niet alleen kan bieden. We staan daarom als stad open voor mensen in nood: asielzoekers, daklozen, mensen in psychische nood, ex-gedetineerden, etc. Het blijft de komende jaren belangrijk om deze mensen een plek te geven op de woningmarkt, zonder ze in bepaalde wijken te concentreren. D. We sturen op passende woonvormen bij een (veranderende) woonvraag. Mensen met een beperking hebben onze aandacht. Te meer nu als gevolg van de decentralisatie in de zorg een groter aantal mensen met een beperking extramuraal een plek zal moeten vinden. Wij bieden daarom ruimte aan nieuwe initiatieven voor beschermd wonen en collectieve woonvormen.Dit geldt tevens voor de toenemende groep ouderen. De vergrijzing zet de komende jaren stevig door. Veel ouderen met of zonder zorgvraag zullen langer thuis blijven wonen. Investeringen in sociale netwerken en collectieve voorzieningen en technologie in de woning zijn behulpzaam en noodzakelijk om mensen zelfstandig langer thuis te laten blijven wonen. Bij nieuwbouw en renovatie blijven we een gegarandeerde basiskwaliteit van (aanpasbare) nultredenwoningen hanteren. Tevens zoeken we naar manieren om doorstroming te bevorderen wanneer de nieuwe woning beter aansluit op de woonvraag. E. We werken samen aan de leefbaarheid. Samen met de corporaties en particuliere eigenaren zoals beleggers en investeerders spannen wij ons in om het woongenot in buurten te verbeteren. Daar zullen wij ons voor inspannen maar wij verwachten ook dat de corporaties daarop in zullen zetten en een actieve bijdrage zullen leveren. 3
←
6
Prijspeil 1-1-2014
3
Een creatief, innovatief en dynamisch klimaat
A We creëren meer ruimte voor particulier initiatief, van groot tot klein, omdat er een toenemende vraag is naar maatwerk en flexibiliteit in plaats van generieke oplossingen. Het onderbrengen van toekomstige woonbehoeften in bestaande en nieuwe woningen vraagt om het bieden van ruimte aan particuliere eigenaren, woningcorporaties en andere investeerders. De basis hiervoor is onderling vertrouwen. Dit vraagt wederkerigheid, openheid naar elkaar, nieuwe samenwerkingsvormen, netwerkgericht werken, creatieve oplossingen zoeken, de klant centraal stellen, snel inspelen op initiatieven, een lange adem en een meerjarige koers. B We zetten in op de toepassing van technologie in relatie tot wonen. Eindhoven staat bekend om haar technologie en design. De helft van alle Nederlandse uitvindingen is afkomstig uit de Brainport-regio. Eindhoven kent al diverse Living labs en is onlangs toegetreden tot het EnoLL (European Network of Living Labs). Zo wordt extra kennis opgehaald bij externe organisaties, worden partners voor internationale samenwerkings projecten makkelijker gevonden en zullen verschillende betrokkenen mee aan het stuur zitten bij de vormgeving van toekomstig beleid. Beleid dat gericht is op verbetering van de kwaliteit van leven en dus ook wonen in de stad. C We focussen de komende jaren op het beter en sneller benutten van de bestaande stad. De verandering van de bestaande woongebieden vraagt om een grote variëteit in aanpak, waardoor deelgebieden meer onderscheidend vermogen kunnen ontwikkelen. We zoeken naar creatieve vormen om beter en sneller gebruik te maken van de bestaande gebouwen. Bijvoorbeeld door in de bestaande woningvoorraad met veel relatief ruime eengezins woningen meer ruimte te creëren voor één- en tweepersoonshuishoudens. D We zorgen er voor dat over twintig jaar onze bestaande voorraad verduurzaamd is. We verduurzamen de bestaande woningvoorraad. Bij nieuwbouw bieden de eisen van het Bouwbesluit voldoende basis. De grootste slag die we willen en moeten maken is het verduurzamen van de bestaande woningen in combinatie met het gebruik van de woning. Dit doen we omdat we de stad leefbaar, veilig en gezond willen houden. De toekomst van een energieneutrale stad komt hiermee dichterbij. Tegelijkertijd is verduurzaming in relatie tot de betaalbaarheid voor individuele huishoudens van belang. De energielasten worden een steeds grotere factor in de woonlasten. Verduurzamen kan de woonlasten drukken. E We werken met partners toe naar Eindhoven 2050. Eindhoven is een living lab waar woonideeën van de toekomst tot leven kunnen worden gebracht. We dagen (internationale) partijen, maar ook bewoners uit om vanuit een toekomstbeeld op wonen (2050) woonconcepten te ontwikkelen en te investeren in de daarvoor benodigde experimenten. .
