MAGAZINE VOOR LEDEN OMGEKEERD BOUWEN. Sloopklus in Zwolle vereist concentratie en gevoel

MAGAZINE VOOR LEDEN

OMGEKEERD BOUWEN

Sloopklus in Zwolle vereist concentratie en gevoel

#4 | 2015

NET LID

‘IK ZAG HOEVEEL DE FNV VOOR MENSEN DOET’ MELANIE VERSLUIS-DOMBURG (33) IS SINDS OKTOBER LID VAN FNV. TEKST ELSE DE JONGE BEELD MARK HORN

1

WAT VOOR WERK DOE JE?

‘Ik ben horecamedewerker en receptioniste bij Stichting Sportspectrum – een zwembad – in Alphen aan den Rijn.’

2

WAAROM BEN JE LID GEWORDEN?

‘Sportspectrum vroeg eind augustus collectief ontslag aan voor alle medewerkers. De ondernemingsraad zocht contact met de FNV. Ik zag toen hoeveel de FNV doet voor mensen. Dankzij de bond kom ik niet op straat te staan. Dat leek me een goede reden om lid te worden.’

3

WAT WIST JE VAN DE FNV?

‘Niet zo veel. Dat het de grootste vakbond is en dat ze actief opkomen voor de rechten van werknemers.’

4

HOE BEVALT JE LIDMAATSCHAP?

‘Tot nu toe goed. Ik heb het vooral druk met dit interview, er is ook al een fotograaf langs geweest.’

5

WIL JE NOG MEER GAAN DOEN VOOR DE BOND? ‘Voorlopig niet. Aan mijn baan en mijn gezin heb ik mijn handen vol. Misschien later, wie weet.’

2 FNV MAGAZINE

IN DIT NUMMER

VOORWOORD

WERKNEMERSKAPITAAL

PAG 04

Zet het werknemerskapitaal van de pensioenfondsen in als beleidsinstrument.

PAG 10

BEELD MARTIN DE BOUTER

TWEE GENERATIES

Fotografen Jacques Meijer (1934) en Aisha Zeijpveld (1983) gaan met elkaar in gesprek.

VOOR/TEGEN OMGEKEERD BOUWEN Stroere kerels, die slopers. Maar hun werk vergt veel gevoel en concentratie.

PAG 22

PAG 20

Moet de FNV zich inzetten voor vluchtelingen? Eén stelling, veel meningen.

HET ZAL JE MAAR GEBEUREN PAG 32 Grondwerker Peter Groen werd vol in zijn gezicht getroffen door een losschietende ketting. Hij vertelt zijn verhaal aan FNV Magazine.

WAPENFEITEN

WERK AAN DE WERELD

Het jaar 2015 gaat de geschiedenisboeken van de vakbeweging in als het eerste van de ongedeelde FNV. Op 1 januari kwam die nieuwe FNV tot stand door de fusie van de voormalige vakcentrale en de grote bonden, waaronder FNV Bouw. FNV Bouw werd toen als zelfstandige bond opgeheven. Maar…FNV Bouw bestaat nog steeds. We hebben die naam behouden voor de sector bouw en woondiensten binnen de FNV. Dat is fijn want die naam voelt vertrouwd.

PAG 36

Wereldwijd is mijnbouw nog steeds een bloeiende sector. En levensgevaarlijk.

SAMEN WERKT

PAG 42

Ze kunnen blindelings op elkaar vertrouwen, de mannen van de asfaltploeg van wegenbouwbedrijf Versluys. Dat moet ook, zo blijkt in Ermelo.

We hebben in 2015 hard gewerkt. De sector is democratisch opgetuigd. Er zijn sectorraden gevormd voor bouw en woondiensten met een gekozen bestuur van kaderleden.

CAO WOONDIENSTEN Hij kwam er toch nog, die cao voor medewerkers van woningcorporaties. Bestuurder Janneke Waage licht de afspraken toe op de werkplek. PAG 21

LETSELSCHADE

De FNV helpt haar leden ook bij letselschade. De experts Line Visser en Joost Hartog vertellen er alles over.

PAG 18 DAAROM! Atse de Vries is kaderlid bij FNV Bouw. Wat hij doet en vooral waarom legt hij uit in de rubriek Daarom!

PAG 51

Wapenfeiten uit dat eerste jaar? Ik noem twee hele belangrijke. We hebben, na taaie onderhandelingen, toch een aantal cao’s kunnen afsluiten, waaronder die voor de woondiensten en de bouw. En met cao-afspraken en de, eveneens dit jaar tot stand gekomen, Wet Aanpak Schijnconstructies, hebben we de instrumenten gekregen om een vuist te maken tegen verdringing en doorgeschoten flex. De bouw trekt weer stevig aan. Dat biedt perspectief aan tienduizenden bouwvakkers die noodgedwongen thuis zitten. Maar we willen de bouw tegelijk in alle opzichten gezond maken. Zodat het een bedrijfstak wordt die werk- en inkomenszekerheid biedt aan de mensen die er hun krachten aan geven. Daar maken we werk van in 2016. Ik wens onze leden een mooi jaar.

JANNA MUD, SECTORHOOFD BOUW 3

DE SAMENLEVING

4 FNV MAGAZINE

PENSIOENFONDSEN

Verantwoord beleggen

DE KRACHT VAN HET WERKNEMERSKAPITAAL Het hebben van kapitaal is niet per se slecht. Zo kun je iets goeds doen met het geld in de pensioenfondsen. ‘Zet dat werknemerskapitaal in als beleidsinstrument.’ TEKST PETER BEEKMAN BEELD JOEP BERTRAMS

De FNV kan via de besturen van pensioenfondsen meebeslissen over miljarden euro’s. Dat geld kunnen we ten positieve aanwenden, zegt Gijs van Dijk. Hij is dagelijks bestuurder van de FNV, verantwoordelijk voor het pensioenbeleid. De bond zit in het bestuur van zo’n zestig pensioenfondsen. ‘We kunnen invloed uitoefenen op hoe de gelden belegd worden. Rendementen zijn belangrijk, maar het moeten wel eerlijke rendementen zijn – niet over de ruggen van mensen. Bedrijven moeten goede arbeidsomstandigheden hanteren en vakbondsrechten respecteren; kinderarbeid is uiteraard uit den boze. Daarnaast moeten we ook meer in groene energie beleggen dan in fossiele

brandstoffen, en wat mij betreft ook meer in bedrijven in Nederland.’ Waar beleg je wel in, en waarin niet? Gerard Roest is pensioenbestuurder. Hij zit namens de FNV in de pensioenfondsen landbouw, Forward (Unilever) en groothandel bloemen en planten. Hij legt uit welke criteria de bond hanteert om te zorgen dat er op koosjere wijze met de pensioengelden wordt

DE BOND KAN INVLOED UITOEFENEN OP HOE HET PENSIOENGELD > WORDT BELEGD

QATAR Pensioenfondsen met een FNV-afgevaardigde in het bestuur hebben bedrijven aangeschreven die betrokken zijn bij de bouw van de stadions voor het WK-voetbal 2022 in Qatar. De FNV heeft bij de volgende bedrijven arbeidsrechtschendingen geconstateerd: Hochtief, Vinci, Arcadis, Boskalis en Hyundai. Sommige bedrijven hebben hierop hun beleid aangepast.

5

DE SAMENLEVING

‘ALS PENSIOENFONDS MAKEN WE STRAKKE AFSPRAKEN MET DE VERMOGENSBEHEERDER’

Nederland heeft wereldwijd verreweg het meest gespaard: 140% van het BBP 1400 miljard euro is in Nederland belegd in pensioenfondsen Ongeveer 80% (1120 miljard euro) bij bedrijfstakfondsen

6 FNV MAGAZINE

omgegaan. ‘Er zijn grofweg vier instrumenten. Je kunt aandelen kopen in een bedrijf zodat je stemrecht verkrijgt. Je kunt dan invloed uitoefenen op de aandeelhoudersvergadering door bijvoorbeeld de beloning van de top aan de kaak stellen. Je kunt ook besluiten niét te beleggen in een bepaald bedrijf, omdat er kinderen werken of omdat het controversiële wapens produceert. Dat druist in tegen de ethiek van de FNV. Of je kiest ervoor in gesprek te gaan met het bedrijf waar je als pensioenfonds aandelen in hebt. Dat heet met een Engelse term engagement. Je probeert druk uit te oefenen om het beleid te veranderen in de richting die wij als bond wenselijk achten. Dat is bij Shell gelukt: dat het concern heeft besloten de oliewinning op Antarctica te staken, is goed voor het milieu. Dat instrument heeft gewerkt.

Dat lukt natuurlijk niet altijd, en dan trekt het pensioenfonds de belegging terug.’

Afgebakende taken tussen de directie en de raad van toezicht, om maar wat te noemen. En we willen uiteraard niet dat er exorbitante bonussen en FATSOENLIJK salarissen aan CEO’s worden Het wel of niet met een bedrijf betaald. Daarnaast moeten in zee gaan – engagement dus – wordt weer beoordeeld aan de mensenrechten worden gerespecteerd en de lokale hand van drie criteria: ecological, social en governance. Ofwel bevolking fatsoenlijk worden behandeld.’ het milieuaspect, de aandacht Duurzaam beleggen en een voor werknemersrechten en goed rendement staan volgens veilig werken en een goed Roest niet haaks op elkaar. bestuur. Roest: ‘Dat laatste ‘Alle onderzoeken wijzen houdt in dat we nauwkeurig uit dat dat niet het geval is. kijken of de begroting op orde is en er een duidelijke scheiding Integendeel zelfs. Als je belegt in een bedrijf dat een goed van functies aan de top is. sociaal beleid heeft, goed voor de werknemers zorgt, dan voelen die werknemers MILIEU, WERKeen binding met het bedrijf. Ze hebben vertrouwen. En NEMERSRECHTEN dan gaat het met het bedrijf EN VEILIGHEID ZIJN ook goed. Als werknemers BELANGRIJKE zekerheid hebben en er wordt geïnvesteerd in scholing, CRITERIA

PENSIOENFONDSEN

18 procent (250 miljard euro) bij ondernemingsfondsen 2 procent (28 miljard euro) bij beroepspensioenfondsen De FNV is in alle bedrijfstakfondsen vertegenwoordigd en dus mede verantwoordelijk voor het beheer van ruim 1100 miljard euro

betaalt zich dat uiteindelijk uit in een goed rendement.’

NAUWLETTEND TOEZICHT Pensioenfondsen beleggen niet zelf, dat besteden ze uit aan vermogensbeheerders. En die verdienen er veel aan. Roest: ‘Wat is veel? Meestal bestaat de vergoeding uit een percentage van het belegd vermogen. Als er veel rendement gemaakt wordt, wordt er extra verdiend. Hoeveel ze betaald krijgen? Gemiddeld 0,5 procent van het vermogen. Nee, dat klinkt niet als veel, maar als je dat percentage over 600 miljard neemt, klinkt het opeens ontzettend veel.’ Sinds 2008 zijn de criteria voor de keuze voor een vermogensbeheerder flink aangescherpt, volgens Roest. ‘Bij het pensioenfonds landbouw staat een flink aantal op de uitsluitingslijst, daar doen we geen zaken meer mee: JP Morgan, Blackwater en Goldman Sachs om er een paar te noemen. En we maken als pensioenfondsen strakke afspraken met de vermogensbeheerder waar we wél zaken mee doen. En houden daar vervolgens nauwlettend toezicht op.’

BETER ONDERZOEK Dagelijks bestuurder Gijs Van Dijk vindt dat de sociale kant van duurzaam beleggen wel wat hoger op de agenda mag staan. En dan graag ook in een internationale context. De FNV moet daarin wat hem betreft

een voortrekkersrol vervullen. Het platform daarvoor is de Global Unions Committee on Workers’ Capital (CWC). Daarin zitten de VS, Groot-Brittannië, Canada, Australië, Japan en Nederland – zes landen die voor de overgrote meerderheid het vermogen van de pensioenfondsen beheren. Van Dijk: ‘Onze voorzitter Ton Heerts is sinds september voorzitter van de CWC. Dat biedt prima kansen om informatie te

‘IN QATAR HEBBEN WE EEN BELANGRIJKE SIGNALERINGSFUNCTIE GEHAD’ delen. Maar wij als FNV willen een actievere rol spelen. Om samen met de andere bedrijven internationaal te opereren. Een voorbeeld? Kijk naar Qatar, waar in 2022 het WK-voetbal moet plaatsvinden. Bij de stadionbouw worden de bouwvakkers schandalig behandeld. Het is moderne slavernij, er zijn heel veel mensen gestorven tijdens de werkzaamheden. Daar wil je als bond niks mee te maken hebben. We hebben toen onderzoek gedaan en het bleek dat we via via met onze beleggingen in bouwbedrijven aldaar zaten. De pensioenfondsen waarin wij zitten hebben

de bedrijven aangeschreven en andere pensioenfondsen aangespoord hetzelfde te doen (zie kader op pag. 5). We hebben dus een belangrijke signaleringsfunctie gehad. Ja, je kunt zeggen dat we dat beter vooraf hadden kunnen weten, maar het zijn allemaal ingewikkelde constructies, lange ketens. We gaan dan ook meer onderzoek doen om beter in kaart brengen hoe alles in elkaar zit. Zodat we van tevoren beter kunnen inschatten waarin de fondsen beleggen.’

KLEINE STAPPEN Van Dijk: ‘Via de pensioenfondsen beslissen we mee over een groot kapitaal, bijeen gespaard door de werknemers – werknemerskapitaal. Nee, natuurlijk is het niet zo dat als de FNV iets wil het meteen gebeurt. Dat gaat in kleine stappen, kan nooit in één grote klap. Maar ik zie vooruitgang, we zijn op de goede weg. Zet dat werknemerskapitaal in als beleidsinstrument. We zijn een grote speler, gebruik die kracht! We kunnen kapitaal ten goede aanwenden. Hoe gaan we verder met deze wereld, dáár gaat het om.’

7

FNV MOMENT

8 FNV MAGAZINE

TEKST PETER BEEKMAN BEELD ROB NELISSE

ZEKER WERK Tina Bos (links op de foto) werkt al negen jaar bij het kringloopbedrijf van Wedeka in Stadskanaal. ‘Het is fijn werken in de winkel. Absoluut. Maar er moet wel wat aan die lonen gebeuren. We krijgen nu een eenmalige uitkering van 225 euro. Dat is veel te weinig.’ Bos en haar collega’s voerden actie voor het gemeentehuis in Stadskanaal. ‘Het was lekker vol, een grote opkomst! Ik hoop dat het bijdraagt aan het bereiken van een goede arbeidsovereenkomst.’ De werknemers van de sociale werkvoorziening voerden door het hele land acties voor een nieuwe cao met koopkracht en werkzekerheid. Ze zijn het zat dat er steeds op hun werk wordt bezuinigd en dat de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) na talloze onderhandelingsrondes weigert een fatsoenlijke loonsverhoging af te spreken. Kijk voor de laatste ontwikkelingen op www.fnv.nl/sw

9

TWEE GENERATIES

RUSTELOZE REGELAAR VS. GEDREVEN KUNSTENARES Twee fotografen van verschillende generaties: Jacques Meijer (1934), Aisha Zeijpveld (1983). En wat een contrast: Meijer als een rusteloze alleskunner; Zeijpveld de kunstenares die weinig opdrachten aanneemt. ‘Anders kan ik niet excelleren.’ TEKST AD VAN LIEMPT BEELD DINGENA MOL

Ze begonnen allebei ongeveer op dezelfde manier: als student aan de Haagse Academie voor Beeldende Kunst, maar in totaal verschillende tijdvakken. Meijer ging er in de jaren vijftig zonder diploma van af, zijn vader had het geld niet om bij te dragen, vormen van studiefinanciering bestonden niet, hij was gek van fotograferen en besloot er zijn brood mee te gaan verdienen. Een diploma haalde hij een paar jaar later, het diploma ‘fotojournalist’ dat toen nog bestond en waarvoor je een zwaar examen moest doen, met een schriftelijk gedeelte ‘aan tafeltjes in de Haagse Dierentuin’.

MIDDEL Aisha Zeijpveld studeerde wel af, maar gemakkelijk ging dat niet. Ze kwam tot stilstand in 10 FNV MAGAZINE

haar eindopdracht, vrij werk, ‘ik liep vast in mijn vrijheid.’ Toen begon ze opnieuw en koos voor het afstuderen als afstudeerproject: ‘Ik heb al mijn klasgenoten geïnterviewd over hun ervaringen bij het afronden van de studie, en die vraaggesprekken vormden de inspiratie voor de portretten die ik daarna maakte. Het bleek heel universeel, iedereen worstelde met de eindopdracht, met de druk niet aankunnen, met geïsoleerd zijn. Het leverde een schat aan inspiratie op. Het zijn eigenlijk allemaal portretten die over mij gaan.’ Het is typerend voor Zeijpveld: ze is geen fotograaf in de gangbare betekenis van het woord, ze is een kunstenaar die erachter probeert te komen wat de essentie is van haar te

fotograferen onderwerp. Om zich daar vervolgens met enorme volharding in vast te bijten. ‘Dat kost tijd, maar ik kan niet anders.’ Vandaar dat ze vooral opdrachten krijgt voor bijzondere portretten, voor Volkskrant Magazine of de bijlage Sir Edmund bijvoorbeeld. ‘Ik ben meer een illustrator dan een fotograaf, vind ik zelf. Ik gebruik de camera als een middel.’

LUCRATIEVER Jacques Meijer heeft de eerste jaren flink moeten aanpoten om zich in de fotojournalistiek

Zij is een kunstenaar die erachter probeert te komen wat de essentie is van haar te fotograferen onderwerpen. ‘Ik gebruik de camera als middel.’

FOTOGRAFEN

AD VAN LIEMPT GERENOMMEERD JOURNALIST EN TV-MAKER. Van Liempt stond in 1989 aan de wieg van het programma ‘NOSLaat’, de voorloper van ‘Nova’. Bij Nova was Van Liempt enkele jaren hoofdredacteur. Ook het tv-programma ‘Andere Tijden’ (NPS/VPRO) is aan zijn brein ontsproten. In 2009 bedacht en maakte Van Liempt de 12-delige televisiedocumentaire ‘De Oorlog’ voor de NPS.

FOTOGRAFEN AISHA ZEIJPVELD EN JACQUES MEIJER

staande te houden. Hij begon in Den Haag, waar op dat moment zeven krantenredacties lokaal met elkaar concurreerden. Hij besloot al gauw dat hij aan die slag niet mee wilde doen. Hij ging fotoreportages maken, en zag in dat dat lucratiever was als hij er zelf het verhaal bij schreef. Die reportages bood hij dan aan bij geïllustreerde bladen als de Wereldkroniek. Vooral in Den Haag viel veel te fotograferen: het strand, de stad, het politieke gewoel aan het Binnenhof. Wie zijn foto’s ziet, raakt niet uitgekeken: hij

heeft het tijdsbeeld gevangen, van straat en strand. Het Haags Historisch Museum heeft zijn werk op juiste waarde geschat en het aangekocht. Meijer moet grinniken: ‘Als ik nu mijn eigen Haagse foto’s wil bekijken moet ik van die witte handschoentjes aan – nou, die gebruikte ik thuis echt nooit, hoor.’ Zeijpveld: ‘Geweldig lijkt me dat, als je werk door een museum wordt aangekocht! Dat is toch een heel grote eer.’ Meijer knikt. En vertelt. Hij is volop bezig zijn hele archief te ordenen. Hij heeft zijn hele leven gefotografeerd, alle

denkbare onderwerpen, die zijn opgeslagen in een niet meer bij te houden hoeveelheid fotoboeken. De tas gaat open. Er komt onder meer een boek uit met alleen maar poppen van koks, die overal in de wereld bij de ingang van restaurants staan. Het blijkt een universele gewoonte, poppen maken met een koksmuts, Meijer zag het en fotografeerde ze, in heel Europa.

Hij is decennialang een soort spin in het web geweest. En is nog altijd even rusteloos. Er komen nieuwe boeken aan, tentoonstellingen staan op stapel.

ROLLEIFLEX Hij begon zijn carrière met een Rolleiflex, de fameuze Duitse camera, maar zodra hij zich 11

TWEE GENERATIES

dat kon permitteren, kocht hij een tweedehands Leica, en hij is daarna al die tijd een Leica blijven hanteren. Al is hij ook gecharmeerd van de technieken van deze tijd. Meijer: ‘Ik maak ook heel veel foto’s met mijn iPhone. Ongelooflijk wat de techniek allemaal heeft voortgebracht. En wat mij betreft kan het allemaal naast elkaar blijven bestaan.’ Zeijpveld heeft ook de analoge fotografie nog volop meegemaakt. Ze was al jong verslingerd aan foto’s maken en kreeg op haar zestiende verjaardag een complete foto-uitrusting, en een doka (donkere kamer). Daar heeft ze lang mee gewerkt, maar tegenwoordig niet meer. ‘Digitaal is toch veel makkelijker en ook veel goedkoper. Maar eerlijk gezegd maakt het mij niet veel uit. Bij mij gaat het om het idee, en de techniek is daaraan ondergeschikt.’ Dat is te zien op haar website. Geen portret lijkt op het andere; bij iedereen heeft ze een speciaal accent, soms vervreemdende elementen als armen van een onzichtbare figuur die om de geportretteerde zijn heengeslagen; of ingenieus gebruik van papier; of, zoals bij presentator Dennis Storm, die eigenlijk helemaal geen zin had in een fotoshoot, een zwarte lamp, een schaduwlamp, als tegenwicht tegen spotlights. Achter alle foto’s zit een idee, dat is Zeijpveld’s wezenskenmerk.

VRIJHEID Zeijpveld: ‘Ik houd niet van haastklussen. Ik bedank redelijk vaak voor een opdracht. Dan zeg ik nee, omdat ik tijd nodig heb. Het liefst zou ik een opdracht een maand tevoren hebben, eerlijk gezegd. Bij de Volkskrant weten ze dat ook, ze weten dat ik vrijheid nodig 12 FNV MAGAZINE

heb.’ Voor haar speciale foto’s werkt ze vaak in teams. Er komt een visagiste voor de make-up mee, en een styliste. Maar dat kost geld. En als dat er niet is doet ze het zelf, visagie, en vooral het haar (‘Daar blijk ik eerlijk gezegd behoorlijk goed in te zijn’), maar soms ook de kleding: ze regelt het zelf, want ze houdt de regie graag in eigen hand. Laatst hield ze een lezing over haar werk, in Dublin. Ze zou ook wel reclame willen doen, maar de mensen die daarover beslissen durven dat niet aan. ‘Ze worden wel geïnspireerd door mijn werk, maar eentje zei er: ik zou geen oog meer dicht

‘Digitaal is toch wel veel makkelijker en veel goedkoper’

doen als ik jou een reclamecampagne zou laten doen, je zou je vrijheid verliezen, dat zou ik niet op mijn geweten willen hebben.’ Ze vindt het wel jammer dat die deur voor haar gesloten blijft, maar ach, haar vrijheid is haar ook veel waard. En wie weet komt het nog, ze plant nooit vooruit, ze ziet wel wat er op haar afkomt: ‘Ik ben niet erg ambitieus, maar wel heel erg gedreven.’

SANNE WALLIS DE VRIES Jacques Meijer plant altijd. Hij is decennialang een soort spin in het web geweest, als hoofdredacteur van fotovakbladen. Hij zat overal in, en hij is nog altijd even rusteloos. Heeft allerlei projecten lopen, er komen nieuwe boeken aan, er staan tentoonstellingen op stapel. Hij heeft al eens een expositie Dynamisch Archief gehad. De zwart-witfoto van

de jaren vijftig of zestig vulde hij aan met de kleurenfoto van dezelfde plek op een veel later tijdstip. Hij fotografeerde minister Toxopeus van Binnenlandse Zaken (1959-1965) in het Torentje, en meer dan veertig jaar later premier Balkenende op dezelfde plek. En nog heel veel van dat soort combinaties. Wim Kan in theater Diligentia in Den Haag; en decennia later Sanne Wallis de Vries, op dezelfde plek. Prachtige combinatie. ‘Ook toevallig,’ zegt Zeijpveld, ‘haar heb ik ook geportretteerd.’ Het is een schitterend portret geworden, Sanne met drie handen in het haar. Zowaar een overeenkomst tussen beiden, allebei Sanne Wallis de Vries voor de lens gehad. Zeijpveld: ‘Jullie zullen het wel een stomme vraag vinden, maar wie was Wim Kan?’ Jacques Meijer grinnikt weer, begrijpend, en begint het uit te leggen.

HULP BIJ BELASTINGAANGIFTE? Van 1 maart tot en met 1 mei 2016 helpt de Belastingservice FNV met het doen van de aangifte en aanvragen van toeslagen. FNV-leden kunnen vanaf half februari een afspraak maken bij een van de 500 invullocaties in het land. Dus altijd bij jou in de buurt. 15 februari 2016 staan de afspraakgegevens op www.afspraakmakenfnv.nl. HOE MAAK JE EEN AFSPRAAK?

Telefonisch Je kunt ook telefonisch een afspraak maken

Online Ga naar www.fnv.nl/belastingservice of

op de uren en data die op de site staan opgegeven.

www.afspraakmakenfnv.nl. Daar kun je online een af-

Of bel het Contactcenter (088) 368 03 68 (ma. t/m

spraak maken. Als je dat hebt gedaan, krijg je vervolgens

vr. van 8.30 tot 17.30 uur van 15 februari t/m 1 mei).

per mail een bevestiging plus een overzicht wat je mee moet nemen naar de afspraak. Neem je machtigingscode

WIST JE DAT…?

mee, want zonder de code kan er geen aangifte worden

... Belastingservice FNV wordt gedaan door zo’n

gedaan. Heb je je aangifte in 2015 ook door de Belastingservice FNV laten doen, dan krijg je automatisch de mach-

4500 vrijwilligers. ... Die in 2014 maar liefst 287.000 aangiften en

tigingscode voor 2016 per post thuis. Zo niet, kijk dan op

8000 wijzigingen en toeslagen verzorgden.

www.fnv.nl/belastingservice hoe je die moet aanvragen.

... Belastingservice FNV in 2016 50 jaar bestaat? www.fnv.nl/belastingservice

ZO ZIT DAT

‘Echte banen,

14 FNV MAGAZINE

CAO’S

stabiel inkomen’ De FNV wil meer koopkracht door echte banen. ‘De beste manier om de koopkracht te verbeteren is het omzetten van onzeker werk naar normale contracten’, zegt dagelijks bestuurder Mariëtte Patijn. TEKST PETER BEEKMAN

‘Echte banen, daar zetten we op in. Werk met zekerheid en een stabiel inkomen’, zegt Mariëtte Patijn. Zij is lid van het dagelijks bestuur van de FNV en verantwoordelijk voor het arbeidsvoorwaardenbeleid. ‘Daarnaast moeten de lonen aanzienlijk omhoog, want mensen met lage inkomens komen steeds meer in de knel. Die loonsverhoging van 3 procent willen we daarom in centen én procenten. En een loonsverhoging in centen pakt beter uit voor de lager betaalden. Bij een gemiddeld inkomen in de sector of onderneming van 30.000 euro komt dat overeen met minimaal 900 euro. Het gaat om een leefbaar loon – die slag willen we maken. In een aantal cao’s hebben we daar al afspraken over gemaakt.’ (zie rechts in de marge).

GROTE SPRONG ‘De winsten van bedrijven worden groter, terwijl de werkgevers niet meer belasting betalen. En het loon blijft achter. De werkenden maken de winst – letterlijk – met hun handen. Waarom

AFSPRAAK IS AFSPRAAK! NALEVING VAN DE CAO STAAT VOOROP zouden zij geen groter deel van de winst mogen krijgen? Dat is wel zo rechtvaardig. Al die huilverhalen van werkgevers die gewoon winst maken … ze hebben het zwaar door op hun geld te zitten. Ze zitten niet in de problemen, maar op hun geld! Werkgevers investeren onvoldoende en dat is slecht voor de economie.’ Meer loon voor verbetering van de koopkracht

DE BASIS VOOR MEER GELIJKWAARDIGHEID IS: ECHTE BANEN moet, vindt Patijn. ‘Maar veruit de beste manier om de koopkracht te verbeteren is het omzetten van onzeker werk naar normale contracten. Dan maak je een grote sprong. Bij onder meer PostNL en Tata Steel hebben we in cao’s weten te regelen dat meer mensen vaste contracten kregen. Die gaan er zo’n 25 procent op vooruit. Echte banen en bovendien afschaffing van de jeugdlonen: dat is het recept. Dat is beter voor de mensen en voor de kwaliteit van onze samenleving. Meer koopkracht betekent dat mensen meer besteden en daarmee jaag je de economie aan.’

MEER KOOPKRACHT Meer loon voor vooral lage inkomens zijn onder meer afgesproken in cao’s bij Tata Steel, APM Terminals, het streekvervoer, gemeentewerkers en vervoersbedrijven HTM en GVB.

ECHTE BANEN De FNV bestrijdt onzekere contracten, zoals payroll-contracten, schijnzelfstandigheid en 0-urencontracten.

PLEZIER IN JE WERK ‘Echte banen bieden zekerheid. Vast werk voor vaste mensen. Een stabiel inkomen biedt toekomst. Dan kun je bijvoorbeeld een huis kopen. Het draagt ook bij aan meer plezier in het werk. En de kwaliteit van het werk. Je hebt geen wisselende collega’s, de betrokkenheid bij het bedrijf is ook sterker. Je krijgt kans om je te ontwikkelen, scholing te volgen. Mensen willen er wat van maken. Het arbeidsethos in Nederland is hoog, mensen willen graag werken. En ze zijn goed opgeleid – alles bij elkaar is dat goed voor de productiviteit. En dus uiteindelijk ook voor de baas. En zoals gezegd: er zijn werkgevers met wie wij goede afspraken kunnen maken. Zij zijn vooruitstrevend. Het is belangrijk dat andere werkgevers daar een voorbeeld aan nemen. Waarom dan 15

ZO ZIT DAT

toch zo veel werkgevers graag flexibele banen willen? Penny wise, pound foolish, denk ik. Ze willen voor een dubbeltje op de eerste rang zitten en denken alleen maar aan de korte termijn. Nederlandse bedrijven concurreren op kwaliteit, niet op de lonen. En consumenten willen toch ook producten van goede kwaliteit?’

AANDACHT VOOR EERLIJK DELEN VAN WERK TUSSEN DE GENERATIES

HET VERZET GROEIT De arbeidsverhoudingen moeten weer normaal worden, zegt Patijn. ‘Een vakman kan geen volwaardig loon meer verdienen. Die valt uit de traditionele middenklasse. En je moet altijd beschikbaar zijn, altijd bereikbaar. Zeggenschap over je vrije tijd wordt de werknemer daarmee ontnomen. En je privéleven komt in de knel. De werkgever heeft daarmee de zeggenschap over jóuw vrije tijd overgenomen! Meer rekening houden met de wensen van de werknemer: de menselijke maat moet terug. En dat gaat gebeuren. De mensen willen dit niet langer. Je voelt het verzet groeien.’

CAO METAAL & TECHNIEK: MEER ZEGGENSCHAP WERK EN PRIVÉ De metaalwerkers krijgen er 4,05 procent bij tot mei 2017 en eenmalig 0,65 procent. De jeugdloonschalen stijgen zelfs met gemiddeld 7 procent. Onderhandelaar Jacqie van Stigt van FNV Metaal: ‘De massale inzet van vele duizenden stakers heeft tot dit akkoord geleid. Zonder hun actiebereidheid hadden we dit nooit kunnen bereiken!’

GELIJK WERK GELIJK LOON: GEEN APARTE JEUGDLONEN

ZELF BEPALEN

REPARATIE WW

In de nieuwe cao verschuift de zeggenschap over werk en privé meer naar de werknemers. Zij krijgen de mogelijkheid om hun tijd zo in te delen dat ze vaker een vierdaagse werkweek krijgen, met behoud van een voltijddienstverband. Ook krijgt iedereen er per 1 januari 2017 een vakantiedag bij. De seniorendagen gaan later in en lopen langer door, het totaal aantal hersteldagen blijft gelijk. Metaalwerkers kunnen meer zelf bepalen wanneer ze hun vrije tijd gebruiken en wanneer ze hersteldagen inzetten. Kaderlid Peter Varenbrink van FNV Metaal: ‘Ik ben blij met de verbetering van de jeugdlonen en de extra vrije dag in dit akkoord.’

Naast deze punten zijn er nog afspraken gemaakt over scholing, reparatie van de WW en flexwerk. Jacqie van Stigt: ‘Ik ben ongelooflijk trots op al die werknemers in de kleinmetaal die hun nek hebben uitgestoken en zo de werkgevers hebben gedwongen weer naar de onderhandelingstafel terug te keren.’

WAT VIND JIJ? GA NAAR WWW.FNV.NL/ZOZITDAT

16 FNV MAGAZINE

WOONDIENSTEN

NIEUWE CAO IS FELICITATIE WAARD

De FNV ging dit najaar op bezoek bij werknemers van woningcorporaties. Om ze te informeren over de nieuwe cao maar ook om ze te feliciteren. TEKST PETER VAN DER AA BEELD MARTIN DE BOUTER

‘Werkgevers wilden geen loonsverhoging. Die is er toch gekomen’

LEES VERDER Alles over de cao Woondiensten is te vinden op www.fnvbouw.nl/cao/woondiensten

Bestuurder Woondiensten Janneke Waage en haar collega’s hebben het er druk mee in de herfst. Op tal van plaatsen bezoeken ze de kantoren van woningcorporaties om uitleg te geven over de moeizaam tot stand gekomen cao. ‘Gefeliciteerd daarmee want die is echt van jullie’, zegt Waage in de zaaltjes en kantines waar het personeel bijeenkomt. ‘De cao is uiteindelijk rond gekomen omdat jullie massaal in beweging kwamen’. Ze somt op. Bij 75 corporaties kwamen eerder dit jaar verontruste medewerkers bijeen. Soms twintig, soms honderdvijftig. En op vijf regionale bijeenkomsten waren nog eens achthonderd mensen. ‘Daar zijn de werkgevers van geschrokken. En zo is er uiteindelijk toch een goed akkoord uit de bus gekomen.’ Waage licht de hoofdlijnen van de cao toe. Ze begint met de loonparagraaf. ‘Werkgevers vinden dat de lonen te hoog zijn. Daarom wilden ze geen loonsverhoging geven. Die is er toch gekomen. En wel 2,25 procent structureel in enkele stappen met daarnaast, eveneens in etappes, 1800 euro als eenmalige uitkering.’ Partijen hebben verder afgesproken dat er een onderzoek komt naar het

JANNEKE WAAGE: ‘DE CAO KWAM TOT STAND OMDAT DE WERKNEMERS MASSAAL IN BEWEGING KWAMEN’

loongebouw: zijn de lonen die daarin staan reëel en kan ook het salaris van de directeur/bestuurder er in worden opgenomen? Vervolgens vertelt Waage over de afspraken die er gemaakt zijn rond het pensioen in de sector. Het ouderdomspensioen blijft optimaal binnen wat er wettelijk mogelijk is. De voorwaardelijke aanvulling op het pensioen (VPL) blijft grotendeels overeind maar wordt wel afgebouwd. In vier stappen van 10 procent.

genomen in het kader van het Sectorplan Woningcorporaties verder kunnen worden aangevuld en uitgebouwd. Waage: ‘Met dat geld kunnen we bijvoorbeeld zorgen dat ervaring in de sector Woondiensten behouden blijft en kunnen we bij corporaties die banen moeten afstoten zogenaamde van-werk-naar-werk-trajecten optuigen.’ Dat is hard nodig, zo blijkt uit reacties uit de zaal. De vragen en opmerkingen geven aan dat medewerkers bezorgd zijn over de werkgelegenheid en kritisch ERVARING BEHOUDEN zijn over het personeelsbeleid Daarna komt het onderwerp Arbij de corporaties. Er verdwijnt beidsmarkt en werkgelegenheid veel ervaring uit de sector en de aan de orde. De werkgevers stelinstroom van jongere mensen len hiervoor, vertelt Waage, een miljoen beschikbaar. Dat betekent blijft achter. Dat gaat de sector dat de maatregelen die al worden Woondiensten parten spelen. 17

DIENSTVERLENING

In bouw vooral na bedrijfsongevallen

FNV HELPT BIJ LETSELSCHADE De FNV biedt een breed scala aan individuele diensten. Daartoe behoort ook het bijstaan van leden die letselschade hebben opgelopen. TEKST PETER VAN DER AA BEELD MARTIN DE BOUTER

‘Mensen helpen aan een nieuw begin. Dat is eigenlijk de missie van de afdeling Letselschade’, zegt Joost Hartog, één van de dertien professionele en ervaren experts personenschade van de FNV. Zijn collega Line Visser knikt. ‘Ik vergelijk een slachtoffer van letselschade weleens met iemand die verdwaald is in een pikdonker bos. Die pakken we bij de hand en brengen we terug naar de bewoonde wereld.’

‘De werkgever moet goed verzekerd zijn’

‘MENSEN HELPEN AAN EEN NIEUW BEGIN, DAT IS EIGENLIJK ONZE MISSIE’

18 FNV MAGAZINE

De FNV biedt een breed scala aan individuele diensten. Daartoe behoort ook het bijstaan van leden die letselschade hebben opgelopen of schade van nabestaanden bij overlijden van een lid, veroorzaakt door toedoen van een ander. Meestal wordt op deze dienst een beroep gedaan bij bedrijfsongevallen. In de bouw is dat wel 80 procent. Maar het kan ook gaan om verkeersongelukken,

DIENSTVERLENING

medische fouten, mishandeling of schade die is veroorzaakt door een product. Niet alleen het lid wordt geholpen, ook zijn of haar gezinsleden die niet zelf bij de FNV georganiseerd kunnen zijn. ‘Laatst hadden we bijvoorbeeld een meisje van 13, dat door een verkeersongeluk zes maanden in coma lag’, zegt Visser. ‘Haar vader was lid en dan kan zij ook op basis van zijn lidmaatschap op ons rekenen.’

EIGEN SCHULD Leden kunnen vaker dan ze denken een beroep doen op de letselschade-experts van de FNV. Hartog: ‘Als je ziet hoeveel bedrijfsongevallen er bijvoorbeeld in de bouw gebeuren, dan klopt daarvan maar een beperkt aantal slachtoffers bij ons aan. Werknemers denken gauw dat een ongeluk hun eigen schuld is. Maar eigen schuld speelt geen rol. Zelfs als de werknemer onveilig bezig is geweest, ligt de aansprakelijkheid in de meeste gevallen bij de werkgever. Of hij moet kunnen bewijzen dat hij zijn zorgplicht volledig is nagekomen en dat is lastig. De werknemer hoeft ook niet terughoudend te zijn om zijn werkgever aansprakelijk te stellen want die is doorgaans goed verzekerd.’ De baas is niet alleen aansprakelijk als de werknemer op de bouw of in de fabriek een ongeluk krijgt maar ook als hij voor het werk onderweg is. Zoals die vrouw, werkzaam in de thuiszorg, die vanwege de gladheid een smak maakte met de fiets op weg van de ene cliënt naar de andere. De werkgever kan het niet helpen dat het glad is, maar behoort tegen zo’n ongeval verzekerd te zijn. In dit geval werd hij namens de vrouw door de FNV met succes aansprakelijk gesteld. Voor alle duidelijkheid: woon-werkverkeer valt hier niet onder.

FINANCIËLE GEVOLGEN Hartog en Visser adviseren leden die letselschade hebben opgelopen om zich in elk geval te melden bij het contactcenter van de FNV (088 368 03 68). Een expert bekijkt dan wat de afdeling Letselschade kan doen en bespreekt de mogelijkheden met het lid. Van de bijna duizend gevallen die zo jaarlijks binnenkomen, leidt 90 procent tot een dossier dat in behandeling wordt genomen. De schadevergoeding die daar uiteindelijk uitrolt is gebaseerd op het verschil van het leven met en zonder de fatale gebeurtenis. Na een ongeval of een mishandeling gaat het leven van het slachtoffer anders lopen en zijn er financiële gevolgen. Die worden nauwkeurig in kaart gebracht. ‘Het gaat om kosten van een medische behandeling’, aldus Hartog, ‘maar ook om de arbeidscapaciteit die eventueel verloren is gegaan en kosten van (mantel)zorg. En soms is een aangepaste woning nodig

euro opleverde voor een bouwvakker die werd getroffen toen de giek van een kraan afbrak. De man liep een hoge dwarslaesie op, kan niet meer werken en heeft veel voorzieningen nodig om nog enigszins te kunnen functioneren. Een letselschadezaak kan tijdrovend zijn. Twee, drie jaar is gemiddeld. Maar er zijn ook zaken die tien jaar lopen. ‘Dat komt’, zegt Visser, ‘omdat pas als de hele situatie van de betrokkene is gestabiliseerd en iemand helemaal is uitbehandeld, kan worden vastgesteld hoe groot de schade precies is. Dan is vaak pas duidelijk welk letsel blijvend is en welke arbeid een slachtoffer nog kan verrichten en of bijvoorbeeld omscholing nodig is.’

TWEE PITBULLS

Boeiend werk hebben ze, vinden Line Visser en Joost Hartog. ‘De ene dag zit je aan de thee bij een oud vrouwtje. En de dag erna zit je in huis bij een ruwe bonk met twee pitbulls aan je voeten’. Dat maakt het afwisselend. Je komt natuurlijk wel veel narigheid tegen. Je treft de mensen bijna altijd aan in een crisissituatie. Ze zijn het spoor bijster. Dan komen wij in actie. Je kunt ze de weg weer wijzen uit dat donkere bos. Dat maakt ons werk heel dankbaar. Je kunt echt iets voor de en/of aangepast vervoer. En dan is mensen betekenen.’ er ten slotte nog een component aan smartengeld voor geleden pijn, verdriet en ongemak. In het algemeen doen we zaken met de verzekeringsmaatschappij van de veroorzaker van de schade. Als we er onderling niet uitkomen en er moet worden geprocedeerd, halen we de advocaten van de Juridische Dienst van de FNV erbij.’

‘Je treft de mensen bijna altijd aan in een crisissituatie’

JOOST HARTOG EN LINE VISSER IN GESPREK MET EEN LETSELSLACHTOFFER

TIJDROVEND De schade-uitkering die een slachtoffer krijgt, kan behoorlijk oplopen. Joost Hartog regelde ooit een zaak die ruim 1 miljoen 19

VOOR / TEGEN

DE FNV MOET ZICH INZETTEN VOOR VLUCHTELINGEN VOOR

Eén stelling, vele meningen. Deze keer van bezoekers van onze website. Met wie ben jij het eens? Discussieer online mee. TEKST PETER BEEKMAN, ONNO VAN BUREN

TEGEN ‘FNV, heel goed! En voor de negatieve reageerders: waar is de solidariteit met de vluchtelingen? De vakbeweging is door solidariteit groot geworden!’ HANS

‘Uhm, betalen wij jullie niet om ONS te helpen? (...) Ik heb liever dat mensen zoals mijn zusje geholpen worden. Zij heeft twee kleine kinderen en ze kan geen werk vinden, en ze moet het dus met minder doen dan die vluchtelingen!’ JOLIE

‘De grootste vakbond van Nederland is geen ANWB-vereniging die alleen uw belangen behartigt in financiële zin of alleen uw auto repareert als deze panne heeft.’ IVO HOLSHOF

‘We vergrijzen in Nederland. Is dit geen mooie kans voor ons en de vluchtelingen? Op je 65ste jaar met pensioen weer invoeren, enz.’ HANS

‘Denk aan je medemens. (...) Jullie schrikken al als deze arme vluchtelingen geholpen worden met het kleine beetje leefgeld dat ze nu (...) krijgen. Maar als ze de kans krijgen om te werken voor hun geld is het ook niet goed.’ HENK

20 FNV MAGAZINE

‘Weet je wat jullie moeten doen? Een referendum houden onder de leden. En dan handelen naar de uitkomst ervan.’ WHISKY SODA

DISCUSSIEER MEE op www.fnv.nl/voorentegen

‘Volgens mij is de FNV er in de allereerste plaats voor haar leden. Niets ten nadele van het leed van de echte vluchteling. FNV, zorg dus dat je werkloze LEDEN aan een baan geholpen worden, daar betalen ze contributie voor. De PvdA zorgt wel voor de vluchtelingen.’ JOSCONI

‘Hulp in de regio van de brandhaard vind ik prima [..] Maar je eigen bestaan in de waagschaal stellen onder het mom van solidariteit is naïef en zelfs dom. De FNV heeft hierin geen taak.’ ROOS

BELANGENBEHARTIGING

Nieuw: netwerkers Woondiensten

FNV Bouw gaat extra menskracht inzetten om zijn leden bij woningcorporaties te ondersteunen. Drie netwerkers gaan daarvoor de regio in. TEKST PETER VAN DER AA BEELD MARTIN DE BOUTER

Het is zwaar weer in de sector Woondiensten. Er wordt bezuinigd, gefuseerd en gereorganiseerd en het aantal arbeidsplaatsen loopt terug. Voor de medewerkers stijgt de werkdruk en daalt de werkzekerheid. FNV Bouw heeft er de handen aan vol. De bestuurders Woondiensten krijgen daarom assistentie van netwerkers. Zij gaan,

ieder in hun eigen regio, contacten opbouwen bij strategisch belangrijke woningcorporaties. Bert Maatman (regio West), Fons Spoor (Zuid) en Edwin Kuiper (Noordoost) zijn op projectbasis voor twee jaar als netwerker aangesteld. Wat gaan ze precies doen? ‘We gaan corporaties bezoeken, komen er regelmatig terug, leren

baan toen ze de kans kregen voor mensen kennen en geven er de twee jaar bij de bond in dienst te bond een gezicht’, zegt Maatkomen. Ze zijn inmiddels al flink man. Spoor vult aan: ‘Het is niet aan de slag om de medewerkers de bedoeling dat we een soort bij corporaties een steun in de rug zaakwaarnemer voor de mensen te geven in onzekere tijden en om worden. Als er problemen zijn moeten ze die zelf oplossen maar de bond nog steviger in de sector te verankeren. wij zijn er om te ondersteunen.’ Kuiper knikt: ‘We wijzen de weg, dragen kennis over, bieden eventueel opleiding aan. Zo versterken we de positie van de werknemers.’ De drie netwerkers hebben hun sporen verdiend als kaderlid van de FNV. Maatman heeft zelf tientallen jaren gewerkt bij corporaties, Spoor was hoofduitvoerder WEBSITE Kijk voor meer in de bouw en Kuiper komt uit de informatie op fnvbouw.nl/woonhandel. Alle drie waren zonder diensten 21

IN BEELD

‘SLOPEN IS GEVOEL’

Ziekenhuis de Weezenlanden in Zwolle afbreken is geen alledaagse klus. Slopers demonteren operatiekamers en het mortuarium. Maar timmeren ook een overwinteringsverblijf voor een vleermuizenkolonie. Stoere jongens hoor, die slopers. Maar er komt bij hun werk een hoop gevoel kijken. TEKST MARIJKE VAN DER LINDE BEELD MARTIN DE BOUTER

HET OUDE ZIEKENHUIS VOLDEED NIET MEER AAN DE NIEUWE VEILIGHEIDSNORMEN IN DE GEZONDHEIDSZORG EN BELANDDE OP DE SLOOPLIJST. BOVERHOFF SLOOPWERKEN, ERVAREN MET DE SLOOP VAN GROTE ZORGCOMPLEXEN, HAALDE DE AANBESTEDING BINNEN.

‘DAAR ZATEN DE VLEERMUIZEN, ACHTER DE GEVELS’, VERTELT UITVOERDER OLAF DE VRIES. SLOPERS HAKKEN DE BUITENLAAG VAN HET GEBOUW HEEL VOORZICHTIG WEG.

22 FNV MAGAZINE

Het hoofdgebouw is leeg en donker. Elektriciteitskabels, verwarmingsradiatoren, vensterbanken, plafonds: alles is eruit gesloopt. De zaklamp van uitvoerder Olaf de Vries van Boverhoff Sloopwerken verlicht delen van de kale gangen en verpleegkamers. ‘We hebben allemaal herinneringen aan dit gebouw, goede en slechte’, vertelt hij. Om die reden mochten medewerkers zelf kiezen of ze wilden helpen met het demonteren van het mortuarium. De een vond het interessant, de ander angstaanjagend. De Vries: ‘Je haalt sectietafels uit elkaar waar dode mensen op hebben gelegen. Zeker wanneer een van die mensen

een familielid was, komt het heel dichtbij. Mijn vader lag hier in het mortuarium. Ik moest wel even slikken en mijn verstand op nul zetten toen we daar aan het werk gingen.’

VLEERMUISKOLONIE Ook de vleermuiskolonie, die tussen de spouwen van het oude ziekenhuis leeft, maakt dit project anders dan anders. Vleermuizen zijn in Nederland beschermd: als een deel van de kolonie sterft, duurt het zo’n 500 jaar voordat deze zich weer hersteld heeft. Dus moeten de slopers maatregelen ten reffen om de dieren in leven te houden. ‘Met eenrichtings-

SLOPEN

DE ENTREE VAN HET HOOFDGEBOUW – WAAR DE VRIES JAREN GELEDEN HOORDE DAT ZIJN SCHOONMOEDER ONGENEESLIJK ZIEK WAS – IS HALF AFGEBROKEN. GEVELS, FUNDERINGEN EN OPERATIEKAMERS ZIJN TOT PUIN VERPULVERD.

DIT KLEINE PLANTJE HEEFT DE SLOOP TIJDELIJK HELEMAAL STIL GELEGD. HET IS EEN IN NEDERLAND BESCHERMDE TONGVAREN.

KRAANMACHINIST JACOB TIEMES TREKT HET GEBOUW - STUKJE BIJ BEETJE - UIT ELKAAR MET DE MACHINALE GRIJPARM. DAAR KOMT VEEL VERANTWOORDELIJKHEID BIJ KIJKEN. ‘JE WILT NIET DAT ER IETS ONVERWACHTS INSTORT.’

deurtjes in de muren en overwinteringsbakken in de bomen en overige gebouwen lokken we de vleermuizen telkens uit het gebouw dat gesloopt gaat worden’, legt De Vries uit. Op de derde verdieping plakt sloper Marco Giethoorn de trappenhuizen af om de vleermuizen buiten te houden. Ook timmerde hij overwinteringsbakken voor de beestjes. ‘Het is wel leuk om tussen het slopen door iets te timmeren’, vindt hij. Giethoorn heeft goede herinneringen aan het ziekenhuis. ‘Mijn schoonmoeder herstelde in een verpleegkamer op deze gang. Ik nam het kamerbordje mee voor haar als souvenir.’

Naast vleermuizen ontdekten ecologen tongvarens in de muren van het ziekenhuis, en ook die zijn in Nederland beschermd. ‘Voordat de sloop van start kon gaan, moesten we eerst heel voorzichtig alle varens uit de muren hakken en verpotten. Best frustrerend dat zo’n plantje de hele boel stil legt’, zegt De Vries.

OMGEKEERD BOUWEN Buiten knabbelt kraanmachinist Jacob Tiemes het entreegebouw weg met de sloopmachine en sorteert vrijkomende materialen: steen bij steen, hout bij hout, gips bij gips. ‘Alles wordt gerecycled’, zegt uitvoerder De Vries. 23

FOTOREPO

‘JE KOMT HIER VAN ALLES TEGEN. DE ENE KEER SLOOP JE EEN PLAFOND ERUIT, DE ANDERE KEER DEMONTEER JE EEN OPERATIEKAMER. HET MOOIE IS DAT ALLES EEN NIEUWE BESTEMMING KRIJGT’, VERTELT COMMERCIEEL MANAGER ERIK ZWERVER.

‘Bruikbare artikelen schenken we aan goede doelen. Waardevolle spullen als rontgenschermen en operatielampen verkopen we aan ziekenhuizen in landen als Ghana: daar is onze verouderde apparatuur hightech.’ Stukje bij beetje halen de slopers het ziekenhuis uit elkaar. Er komt geen sloopkogel of explosie aan te pas. ‘Slopen is hier omgekeerd bouwen. Dat heeft als voordeel dat je meer controle hebt’, vertelt commercieel manager Erik Zwerver van Boverhoff.

MET DEZE MACHINE KUN JE LEZEN EN SCHRIJVEN. DE GRIJPARM ZOU BIJ WIJZE VAN SPREKEN DE HELM VAN JE HOOFD KUNNEN PLUKKEN EN DUS OOK DE DUNSTE LATJES UIT HET PUIN.

‘SLOPEN IS HIER OMGEKEERD BOUWEN’

INSPELEN OP HET MOMENT Chauffeur Johan Nikkels plaatst containers met ijzer op zijn vrachtwagen. Hij zorgt ervoor dat de containers op de bouwplaats op tijd geleegd zijn, anders stagneert de sloop. Zwerver: Anders dan bij bouwen is het lastig in te schatten hoe iets verloopt. Je kunt verrast worden door plafonds die niet op de tekeningen stonden, verborgen funderingen of vleermuizen. Je moet inspelen op het moment: slopen is gevoel.’ 24 FNV MAGAZINE

DE BINNENKANT VAN DE ENTREE IS VOLLEDIG GESTRIPT. DEUREN, PLAFONDS, TOILETTEN, ALLES IS WEGGEGEVEN, VERKOCHT OF NAAR DE STORT GEBRACHT.

VLEERMUIZEN HOUDEN VAN DONKERE PLEKJES UIT DE TOCHT. DE SLOPERS ZORGDEN DAARVOOR.

COLUMN

WEG...MAAR NIET ECHT WEG

COLUMN MIEKE

Mieke van Veldhuizen kwam, na een periode werkzaam te zijn geweest bij de Vrouwenbond van de FNV, in 1992 in dienst van FNV Bouw. Aanvankelijk was zij beleidsmedewerker en later regiobestuurder. In 2009 werd zij sectorbestuurder bouw en tevens eerste onderhandelaar over de bouw-cao. Die functie draagt zij over aan collega Hans Crombeen. Zelf gaat Mieke zich toeleggen op pensioenen. [email protected].

Ruim vijf jaar heb ik de cao-onderhandelingen voor de bouw gedaan. Een intensieve en af en toe een tot grote woede leidende klus. Waarom woede? Werkgevers in de bouw zijn eigenlijk al jaren bezig met steeds minder werkgever te zijn. Alle verantwoordelijkheden die bij goed werkgeverschap horen, zoals de zorg voor baan- en inkomenszekerheid, goede arbeidsomstandigheden, opleiding en ouderenbeleid, zijn steeds meer over de schutting gegooid, naar de werknemers zelf. Onder de dooddoener: ‘eigen verantwoordelijkheid’.

GROTE STAPPEN Mag er dan niets veranderen in de bouw ? De wereld om ons heen verandert immers ook in rap tempo. Natuurlijk wel! Dat is ook de laatste jaren steeds de inzet van FNV Bouw geweest. Veranderen is prima, maar dan moeten wel de werkgevers weer verantwoordelijkheid nemen voor wat er in de bouwketen gebeurt. En daar gebeurt nogal veel wat het daglicht eigenlijk niet kan verdragen. Het niet naleven van de cao en schijnzelfstandigheid zijn in de bouw dagelijkse praktijk geworden. In de cao-onderhandelingen van dit jaar zijn op dit laatste terrein grote stappen gezet. Op dit moment worden die door mijn opvolger, Hans Crombeen, verder uitgewerkt. De afspraken die zijn gemaakt over het modelcontract voor zzp’ers en over cao-naleving zijn uniek. Maar het gaat natuurlijk niet alleen over afspraken op papier maar vooral over hoe die in de dagelijkse praktijk uitwerken en worden nageleefd.

GRENS BEREIKT Een ander regelmatig terugkerend item in de bouwonderhandelingen zijn kostenbesparingen. Natuurlijk vinden we dat als vakbond ook wel belangrijk maar niet ten koste van alles. We hebben de laatste jaren gezien dat kostenbesparing als reden voor van alles en nog wat ter tafel is gebracht. Om Fundeon en Arbouw voor een deel te ontmantelen, om leerlingen niet meer op te leiden, om geen vast personeel meer aan te nemen, om arbeidstijden maar op te blijven rekken. Ik denk dat de grens nu meer dan bereikt is en dat we met elkaar weer moet gaan bouwen aan een bedrijfstak waar het ook voor werknemers goed toeven is, waar ze echt worden behandeld als menselijk kapitaal en niet als wegwerpartikel. O ja, en met de bestrijding van de faalkosten schiet het ook niet erg op. In mijn beleving heeft dat zeer zeker te maken met de versplintering in de bouwketen, daar valt nog een wereld te winnen. Ik ga me helemaal toeleggen op pensioenen, een arbeidsvoorwaarde die ook behoorlijk onder druk staat. Als werknemersvoorzitter van BPF Bouw en BPF Schilders blijf ik zo dicht bij jullie allen in de buurt, en daarom gelukkig niet echt weg.

25

INTERVIEW

FNV-REDACTEUR PETER BEEKMAN STELT KRITISCHE VRAGEN AAN MAARTEN VAN ROSSEM

‘INSPRAAKAVONDEN HOLLEN DEMOCRATIE UIT’ ‘Al zeventig jaar herdenken we 4 en 5 mei. Maar veel mensen hebben dat toch niet begrepen.’ Maarten van Rossem, historicus en televisiepersoonlijkheid, is verontwaardigd over het gescheld op asielzoekers: ‘Pure vreemdelingenhaat’. TEKST PETER BEEKMAN BEELD DINGENA MOL

26 FNV MAGAZINE

MAARTEN VAN ROSSEM

‘DIE MENSEN HEBBEN HELEMAAL NIKS, GEEN TOEKOMST’ Het zit Van Rossem hoog. Hij heeft nauwelijks plaatsgenomen aan de leestafel van het Utrechtse Polmanshuis of hij steekt van wal. ‘Fascistoïde schreeuwers zijn het die de inspraakavonden beheersen. Die zijn sowieso flauwekul. Waarom zou je die moeten beleggen om te beslissen of en hoe er opvang voor asielzoekers moet komen? Daar gaat de gemeenteraad toch over? Die is gekozen door de bevolking en die zit daarvoor.’

Die inspraakavonden zijn er om draagvlak in de samenleving te creëren, de mensen voelen zich niet gehoord.

Weet u waarom die mensen vluchten? Omdat ze in Aleppo een bom op hun kop krijgen! Die krijg je in Klazienaveen niet. Althans nog niet. En nog wat: al zeventig jaar herdenken we 4 en 5 mei. Allemaal mooie woorden over Joden in de jaren dertig. Dat mag nooit meer voorkomen. Het blijkt dat veel mensen dat nooit hebben gehoord, of niet hebben begrepen. Die mevrouw in Steenbergen die het opnam voor de vluchtelingen kreeg een steen door haar ruit. Dat is de Reichskristallnacht!’

Meneer Van Rossem … u staat niet bekend om het gebruik van grote woorden. Waarom nu wel?

‘Ik ben verontwaardigd. En mag ik wat zeggen over opvang in de regio, waarvan velen vinden dat dat de oplossing zou zijn? ‘Dat draagvlak brokkelt door die Miljoenen vluchtelingen zitten in samenkomsten juist af! Het is een Turkije en Libanon in kampen van uitholling van de legitimiteit van de UNHCR, de vluchtelingenorgade democratie. Naar die avonden nisatie van de Verenigde Naties. komen alleen de extreme types. Die heeft te weinig geld. Die menMensen die ontzettend vóór zijn sen zitten daar al jaren, hebben of de oproerkraaiers die tegen helemaal niks, geen toekomst. zijn. Het brede midden wordt Vind je het gek dat ze hierheen weggedrukt, dat komt niet opda- komen. In Libanon zitten meer gen. Zoals in dat verschrikkelijke dan een miljoen vluchtelingen in Steenbergen toen.’ kampen. En dat land heeft vier miljoen inwoners! Voor Nederland Bent u er wel eens zou dat neerkomen op ongeveer geweest? 4,5 miljoen vluchtelingen. En wij ‘Nee, gelukkig niet. Maar om hebben het over 35.000 asielmijn betoog voort te zetten: zoekers dit jaar. Net zo veel als de dat gescheld op de asielzoekers gemeente Coevorden inwoners is pure vreemdelingenhaat. Al telt! Niemand hoor je toch over die oude mythes over vreemde, Coevorden? Nederland is een rijk bruine mensen. Gekke Geert en goed georganiseerd land, die spreekt van “testosteronbomopvang kunnen we makkelijk aan. men”. Alle vreemdelingen zijn Hoewel het wel zo is dat het COA verkrachters! Weet u waar me dat organisatorisch blundert. Dat aan doet denken: de zaakgesleep van die mensen van de Marianne Vaatstra, eind jaren ene locatie naar de andere … dat negentig. Die zou verkracht en kan beter. En misschien zouden de vermoord zijn door iemand uit mensen meer in grotere steden het nabijgelegen azc. Dertien jaar moeten worden gehuisvest. Dan later bleek een boer uit de omge- merk je er niks van, krijg je geen ving dat te hebben gedaan. boze burgers.’

Heeft u geen begrip voor de boze en bange burgers? Ze voelen zich niet gehoord door de overheid. De democratie werkt niet, zeggen ze. Het systeem faalt. ‘De democratie werkt juist uitstekend. Welke grond hebben ze om te beweren dat het systeem faalt? De opkomst voor de landelijke verkiezingen is zo’n 80 procent. Dat is heel behoorlijk. En als je het niet eens bent met de gang van zaken word je lid van een politieke partij en zorg je dat je gekozen wordt in de gemeenteraad. En mensen die zeggen dat ons systeem niet werkt, raad ik aan naar het buitenland te gaan. Hoef je niet zo ver te gaan, ga ’s kijken in Brussel of Antwerpen. In Nederland is alles goed geregeld hoor. Nou ja, de Noord-Zuidlijn en de Fyra niet helemaal. In Berlijn hebben ze al miljarden gestoken in een nieuw vliegveld dat er maar niet komt. Je hebt altijd wel wat.’

‘DE SAMENLEVING IS NIET RECHTVAARDIG TE MAKEN’

MAARTEN VAN ROSSEM (Zeist, 1943) is historicus en schrijver. Hij studeerde aan de Universiteit van Utrecht, waar hij later wetenschappelijk medewerker en bijzonder hoogleraar was. Als Amerika-kenner leverde hij veelvuldig deskundig commentaar in de media. In de loop van de tijd ontwikkelde hij zich tot een populaire televisiepersoonlijkheid, die zich met veel gevoel voor humor op eigenzinnige wijze bemoeit met uiteenlopende onderwerpen. Van Rossem publiceerde tal van boeken en heeft tegenwoordig zijn eigen magazine: Maarten!

Dus in Nederland hebben we niets te klagen? ‘In Nederland hebben we niets te klagen. We horen tot de zes rijkste landen ter wereld, in bijna alle lijstjes staan we in de top 5 van de beste landen. Nou ja, niet alles is goed. Aan één ding moeten we meer aandacht besteden: hoger opgeleiden leven aanzienlijk langer dan laagopgeleiden, scheelt een jaar of zes, zeven. En de verschillen tussen arm en rijk zijn aanzienlijk. Het bestaan van mensen die echt op het minimum zitten, zou je kunnen verbeteren door de vermogenden fiks meer belasting te laten betalen. Dat zou een hoop schelen.’ 27

INTERVIEW

Dat zou dan ook voor u gelden. ‘Ik vind het niet erg om meer belasting te betalen. Ik heb meer dan genoeg. Dat is voor mijn kinderen.’

Maar die vermogensoverdracht werkt de kloof tussen arm en rijk toch juist in de hand? (diepe zucht, de armen geheven) ‘Zet u dit maar boven uw stuk: “Wat we ook doen, de samenleving is niet rechtvaardig te maken.” De verzorgingsstaat komt het dichtst bij de rechtvaardige samenleving. Daarom ben ik in 1967 lid van de PvdA geworden. Ben ook altijd lid van de vakbond geweest. Was het niet altijd eens met de radicale koers, maar goed. Ben nog steeds lid.’

Nooit spijt gehad van het lidmaatschap van de PvdA? ‘Haha, vaak genoeg. Ik ben niet bij de PvdA vanwege grote liefde voor een voorman of iets dergelijks. Het

gaat mij om de sociaaldemocratische traditie die de verzorgingsstaat tot stand heeft gebracht. Dat is een historisch prijzenswaardige onderneming. In coproductie met de confessionelen. Ook de VVD heeft haar steentje bijgedragen, dat wordt tegenwoordig door de partij vergeten.’

‘WE ZOUDEN HET MANNENSTEMRECHT MOETEN AFSCHAFFEN’ Een laatste woord voor de FNV-leden graag. ‘We moeten af van het neoliberalisme, al die privatiseringen van nutsbedrijven die in de jaren tachtig zijn begonnen. De NS opsplitsen in zelfstandige onderdelen zou stimulerend moeten werken door de onderlinge concurrentie. Gevaarlijke kletskoek, zo is gebleken. Stop ermee, draai het terug,

maak de NS weer één geheel. En waarom moet de directie tien keer zoveel verdienen? Een andere merkwaardige neoliberale notie is dat als er goed voor de mensen wordt gezorgd dat eigenlijk slecht is. Maar de mens is niet inherent slecht. We zijn sociale wezens met ingebouwde empathie. Maar zodra “wij” “zij” wordt, gaat het verkeerd.’

Een inktzwart wereldbeeld? ‘Duister ja. Ieder voor zich, God voor ons allen.’

Hoe komt het dat dat neoliberalisme toch voortduurt? (weer een diepe zucht) ‘Geldingsdrang, kortzichtigheid? Ik denk wel ‘ns dat we zowel stem- als kiesrecht voor mannen moeten afschaffen. Zijn we van een hoop gedoe af. Vrouwen willen meer de boel bij elkaar houden. Zijn we terug bij het begin: bij die schreeuwerds in Steenbergen zaten nauwelijks vrouwen. De held van de avond was een vrouw!’

PETER BEEKMAN, eindredacteur FNV Magazine [email protected] 28 FNV MAGAZINE

Joanne, FNV-lid, en dochter Yasmin. Verzekerd bij Zorgcollectief FNV/Menzis.

Als wij ergens voor staan, weet jij zeker dat je goed zit. Bij de FNV maken we ons ook hard voor je zorgverzekering. Voor fikse korting op je premie, extra ruime vergoedingen en exclusieve FNV Zorgservices. Bovendien zijn kinderen gratis meeverzekerd. Meer service, meer kwaliteit en meer voordeel. Want iedere FNV´er heeft recht op een uitstekende verzekering tegen een scherpe premie. Profiteer net als Joanne en Yasmin van de exclusieve zorgverzekering voor FNV-leden. Ontdek alle voordelen op fnvmenzis.nl of bel onze klantenservice: 088 222 4444.

OOK DAARVOOR BEN JE NOU FNV-LID

TWEE GENERATIES FEITENKAART FEITENKAART

Hoe vergaat vergaat het het 45‑pluss Hoe 45-plus

Hoeveel 45‑plussers werken er?

1

We werken steeds langer door … 64

Mensen stoppen met werken als ze gemiddeld­64 zijn.

62 2003 2006 2012 2014 Gemiddelde leeftijd waarop Nederlanders met pensioen gaan

2

… en steeds meer 45‑plussers werken. 70

7 van de 10 45‑plussers werken.

59 2003

3

Hierdoor stijgt de gemiddelde leeftijd van de werkende Nederlander … 42 2014

De werkende Nederlander is gemiddeld 42 jaar.

Percentage van de 45-plussers dat werk heeft

4

… en een steeds groter deel van de werkenden is 45‑plusser.

39 2003

2014

Gemiddelde leeftijd van de beroepsbevolking

42 33 4 van de 10 werkenden zijn 45‑plussers.

2003

2014

Percentage van de beroepsbevolking dat 45 jaar of ouder is

Deze Feitenkaart over 45‑plussers geeft aan de hand van twee vragen inzicht in hoe het 45‑plussers vergaat op de arbeidsmarkt in 30 FNV MAGAZINE 30

Nederland. De derde vraag gaat over wat FNV vindt van dit vraagstuk. De cijfers zijn afkomstig van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

en het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). Deze kaart is gemaakt door De ­Argumentenfabriek,­in­samenwerking­met­FNV.

sers sersop opde dearbeidsmarkt? arbeidsmarkt? 1

Het aantal werkloze 45‑plussers stijgt … 7

Hoe vergaat het 45‑plussers die werkloos worden?

4

45-PLUSSERS 45-PLUSSERS

7 van de 100 45‑plussers zijn werkloos.

3

2003

2008

2014

Percentage werklozen onder 45-plussers

… en werkloze 45‑plussers komen moeilijker aan een baan …

2

… want hoe ouder werknemers zijn, hoe minder aantrekkelijk werkgevers ze vinden.

4 van de 10 werklozen zijn 45‑plussers …

35 jaar

45 jaar

55 jaar

60 jaar

0% … maar 6 van de 10 langdurig werklozen zijn 45‑plussers.

-5% Vanaf 45 jaar neemt de kans op een baan snel af.

-22%

-38%

Aandeel 45‑plussers onder werklozen en langdurig werklozen

Afname van de aantrekkelijkheid van oudere werknemers ten opzichte van 35-jarigen volgens werkgevers

Wat vindt FNV?

Werkgevers zijn niet snel geneigd ouderen aan te nemen. Dat is pure leeftijdsdiscriminatie, vindt FNV. FNV verwijst naar het Actieplan 50‑plus voor de aanpak van werkloosheid onder ouderen (kijk op www.uwv.nl/50plus). Daarnaast zet FNV zich in om mensen duurzaam aan het werk te houden, zoals in de metaal (zie www.fnv.nl/duurzameinzetbaarheid).

gemaakt door:

De ArgumentenFabriek

De Feitenkaart

2015 31 31

3

PETER GROEN

‘Ik zat onder het bloed. Mijn maat schrok zich kapot. Ik voelde niets.’

32 FNV MAGAZINE

HET ZAL JE MAAR GEBEUREN

‘IK HAD WEL DOOD KUNNEN ZIJN’ Grondwerker Peter Groen kreeg tijdens het lostrekken van een gasleiding een losschietende ketting vol in het gezicht. Onlangs kreeg hij een letselschadevergoeding. ‘Ik ben blij dat ik nog leef.’ TEKST PIEN HEUTS BEELD MARK HORN

Peter Groen (65) weet de datum nog precies. 21 juli 2009. In een fractie van een milliseconde was het over en uit, zegt hij. De kraan stond in de versgegraven geul. De ketting zat om de oude acht meter lange stalen gasleiding. Groen gaf vanaf het trapje in de sleuf de machinist het sein dat hij kon gaan hijsen. Het volgende moment voelde hij iets aan zijn linkerwang. Groen: ‘De gladde gasleiding was gaan schuiven en de ketting schoot los. Vol in mijn gezicht. Ik zat onder het bloed. Mijn maat schrok zich kapot. Ik voelde niets.’ Echtgenote Lia Groen: ‘Hij kent geen pijn.’

VERBRIJZELD Zijn collega bracht Groen naar het ziekenhuis. Bij de spoedeisende hulp in Amsterdam zagen ze al gauw dat zijn neus deels verbrijzeld was en hij meerdere aangezichtsfracturen had. Geopereerd worden wilde Groen het liefst dicht bij huis, bij zijn vrouw en kinderen. ‘Ze hebben me gewoon in de auto naar Alkmaar gezet, met mijn gezicht in het verband. Ik kreeg bijna geen lucht omdat mijn neusgaten vol bloed zaten. Ik had mijn broodtas nog in mijn

handen. Achteraf zei de knoarts dat ik zo nooit vervoerd had mogen worden.’

PLAATJES EN PINNEN Pas de volgende dag werd Groen geopereerd. Hij laat bloederige foto’s zien. ‘Die foto’s zijn mijn redding geweest’, zegt hij, doelend op de letselschadeprocedure die later volgde. Nu ziet zijn gezicht er weer toonbaar uit. Met plaatjes en pinnen. Wel heeft hij altijd hoofdpijn, reukverlies en gehoor- en concentratieproblemen. Na een half jaar Ziektewet hervatte Groen zijn werk bij BAM Groep. Sinds zijn dertiende werkt hij als grondwerker. Met veel plezier. ‘Op 16 april 2011 ging het weer fout. Ik voelde knak. Ik kon mijn nek niet meer bewegen.’ Het bleek artrose. Groen kwam uiteindelijk in de WIA. Echtgenote Lia: ‘Na het arbeidsongeval hadden de artsen hem meteen een nekkraag moeten omdoen. En een ambulance moeten inzetten.’

SCHIKKING FNV-letselschadejurist Joost Hartog stelde BAM Groep tevergeefs aansprakelijk voor

het arbeidsongeval. Hartog: ‘Hoewel de Arbeidsinspectie geen overtreding constateerde, is het duidelijk dat bij dit soort gladde buizen nooit deze kettingen hadden mogen worden gebruikt.’ Eerder dit jaar kwamen partijen een schikking overeen en een schadevergoeding. Daarmee werden materiële en immateriële kosten als gevolg van het arbeidsongeval gecompenseerd. ‘We hebben vervolgens onvoldoende aannemelijk kunnen maken dat de nekklachten van mijn cliënt en de uiteindelijke arbeidsongeschiktheid werden veroorzaakt door het ongeval.’ Aan de loopbaan van Groen kwam na ruim 45 jaar voortijdig een einde. Daardoor liep hij ook prepensioenrechten mis. BAM neemt hij niets kwalijk. ‘Ik had wel dood kunnen zijn. Ik heb geluk gehad.’

MEER WETEN? Lees verder over de zaak van Peter Groen op fnv.nl/fnvmagazine. 33

VERENIGINGSNIEUWS

VAN DE FNV ‘FNV MOET MEER GEZICHT KRIJGEN!’ HET ZOMERKAMP FNV STAAT VOOR EEN ONVERGETELIJKE VAKANTIEWEEK. TIENERS LEREN VEEL LEEFTIJDSGENOTEN KENNEN EN ER ONTSTAAN VAAK BIJZONDERE VRIENDSCHAPPEN In de zomer van 2016 organiseert FNV wederom een fantastische zomerkampweek voor (klein)kinderen van leden. Het zomerkamp is van maandag 1 t/m zaterdag 6 augustus en in 2016 is geboortejaar 2003 aan de beurt. Tijdens deze week doen de tieners een week lang allerlei leuke activiteiten met leeftijdsgenoten: outdooractiviteiten, spookhuis, disco, kampvuur en nog veel meer, maar natuurlijk ook gewoon kletsen en nieuwe vrienden maken. Vrijwilliger worden bij het Zomerkamp FNV? Ook voor volgend jaar zijn wij op zoek naar vrijwilligers om de tieners een geweldige week te bezorgen. Kijk voor meer informatie en aanmelden op www.zomerkampfnv.nl.

34 FNV MAGAZINE

SOOI VAN WEEGBERG (54) IS IN HET DAGELIJKS LEVEN BUSCHAUFFEUR BIJ ARRIVA IN TILBURG. VOOR DE SECTOR VERVOER ZIT HIJ IN HET LEDENPARLEMENT. ‘De fusie van de voormalige bonden Abvakabo, Bouw en Bondgenoten is nog fris. En de cultuurverschillen tussen de fusiebonden zijn nog sterk. Wij van Vervoer zijn veel directer dan de mensen van de voormalige Abva. Die polderen meer, voeren meer overleg. Wij gaan eerder over tot acties. Natuurlijk zijn die verschillen niet goed: uiteindelijk moet dat afgelopen zijn. In het parlement zitten alle FNV-bonden van het zogenoemde gedeelde deel. Die praten wel mee, maar dragen geen verantwoordelijkheid. Ik vind dat zij volgend jaar moeten besluiten of ze zich bij ons aansluiten of niet. Het sociaal akkoord is te weinig uitgewerkt tot nu toe. Als het zo doorgaat komt dat derde jaar WW er niet. De werkgevers willen gewoon niet. We moeten ophouden met polderen. De mensen op de werkvloer herkennen de FNV niet meer. We vergaderen en zetten dingen op papier. Mensen lopen weg. We moeten meer gezicht krijgen! Open en eerlijk standpunten innemen. Opkomen voor de zwakkeren, want die hebben last van de bezuinigingen bij de gemeenten. Onderhuids groeit het verzet. Dat spelen we te weinig uit. Daar moeten we meer mee doen.’ [email protected]

SAMEN LOKALE INVLOED? STEM OOK IN JOUW LOKAAL FNV-NETWERK DOOR HET HELE LAND ZIJN ER LOKAAL FNVNETWERKEN, DIE IN JOUW BUURT OPKOMEN VOOR JOUW BELANGEN EN DIE BELANGRIJKE VAKBONDSDISCUSSIES ONDER DE AANDACHT BRENGEN. Wil jij hier een stem in? Dat kan, want jij kunt zelf meedoen in een netwerk én je kunt kiezen wie in het bestuur komt van het netwerk in jouw omgeving. De eerste netwerken hebben hun verkiezingen in november en december gehouden. Andere volgen in 2016. Wanneer jouw Lokaal FNVnetwerk verkiezingen houdt, hoe je jezelf kandidaat stelt, op wie jij kunt stemmen en hoe, lees je op www.lokaalfnv.nl/verkiezingen.

BEELD JAN LANKVELD

ZOMERKAMP 2016!

NIEUWS UIT DE SECTOREN

GEMENGD BEDRIJF

KORT & BONDIG

TEKST PETER VAN DER AA BEELD MARTIN DE BOUTER/CHRIS PENNARTS

AAN DE SLAG IN BOUW

FNV Bouw wil werkloze bouwvakkers zo snel mogelijk weer aan de slag hebben. Ook kunnen mensen zonder werk worden omgeschoold tot bouwvakker. Dat is nodig om de sterk aantrekkende bouwproductie aan te kunnen. Voorwaarde is wel dat het gaat om échte banen: geen gesjoemel, geen schijnzelfstandigheid en een fatsoenlijk cao-loon. De bouw klimt uit het dal, na zeven jaar crisis. In deze periode zijn 70.000 mensen uit de bouw verdwenen. Tegelijkertijd is de instroom van leerlingen gestokt. Dat leidt nu tot een tekort aan mensen. FNV Bouw wil dat in de eerste plaats werkloze bouwvakkers worden ingezet en dat daarnaast werklozen uit andere sectoren worden omgeschoold.

WINTERSLUITING De schilders-cao is eind 2014 afgelopen en er is nog geen nieuwe. Dat heeft geen gevolgen voor de wintersluiting. De oude cao-afspraak kent ‘nawerking’. Dat betekent dat deze nog steeds van kracht is. Weliswaar zijn de dagen voor de winter niet vastgesteld, maar wel de systematiek. Het gaat om twee aaneengesloten kalenderweken en de inzet van feestdagen, verplichte snipperdagen en ATV-dagen. Dit betekent dat als werkgevers week 52 en 53 voor de wintersluiting aanhouden, ook de gebruikelijke systematiek van het aantal verplichte snipperdagen en ATV-dagen gevolgd moet worden.

BOUW DOET HET GOED DE BOUW BLIJFT UITSTEKEND PRESTEREN. IN HET DERDE KWARTAAL WERD EEN OMZETGROEI GEREALISEERD VAN BIJNA 7 PROCENT TEN OPZICHTE VAN DEZELFDE PERIODE VORIG JAAR. DE GROTERE BEDRIJVEN (MET MEER DAN HONDERD WERKNEMERS) SCOORDEN ZELFS RUIM 8 PROCENT GROEI. DE CIJFERS ZIJN VAN HET CENTRAAL BUREAU VOOR DE STATISTIEK.

KLUS

Het afgelopen half jaar zijn er 3,2 miljoen klussen uitbesteed in Nederland. Het ging met name om tuin- en schilderklussen. In Zeeland werden de meeste klussen uitbesteed, gevolgd door Noord-Holland. Dit blijkt uit de Klusmonitor, uitgevoerd door MarketResponse onder 1.033 Nederlanders. Het zijn met name jongeren (18 tot 34 jaar) die steeds meer klussen uitbesteden; het afgelopen half jaar deed 44 procent dat. Dat is een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. Van de klussen heeft 10 procent een waarde tussen de 2001 en CAO MEUBEL ​ 5001 euro en 9 procent boven de 5000 euro. EEN GROTE MEERDERHEID VAN DE LEDEN HEEFT INGESTEMD MET HET MOEIZAAM BEREIKTE RESULTAAT VAN HET CAO-OVERLEG IN DE MEUBEL EN INTERIEURBOUW. FUNDEON VERDWIJNT DE NIEUWE CAO LOOPT TOT 1 MAAR NIEUW BEDRIJF JANUARI 2017. NAAST LOONSVERNEEMT PRODUCTIE HOGINGEN ZIJN ER AFSPRAKEN VAN LEERMIDDELEN GEMAAKT OVER ONDER MEER HET VOOR BOUW & INFRA VERGOEDEN VAN EEN DEEL VAN VAKOPLEIDING OVER DE VAKBONDSCONTRIBUTIE. Het kenniscentrum voor de bouw en infra Fundeon wordt per 1 juli 2016 opgeheven. Een van de activiteiten van Fundeon was de productie van leermiddelen en examens voor de vakopleiding. Besloten is die activiteiten onder te brengen in een nieuw bedrijf, zodat de sector ook in de toekomst verzekerd is van hoogwaardige onderwijsproducten. Voor de roc’s en leerlingen verandert er dus weinig. In het eerste kwartaal van volgend jaar worden nadere bijzonderheden bekend over het nieuwe bedrijf, zoals naam en standplaats en wordt ook de website ontwikkeld.

LESSTOF

35

WERK AAN DE WERELD

Meer dan 1500 mijnwerkers verloren het leven in de Nederlandse steenkolenmijnen. De laatste mijn sloot vijftig jaar geleden, maar wereldwijd is mijnbouw nog steeds een bloeiende sector. En levensgevaarlijk. TEKST BART SPELEERS BEELD FLEUR DIKKEN (DOCULAVIE) / GETTY IMAGES/FRITS WIDDERSHOVEN

DE MIJNWERKER EN DE DOOD NEDERLAND

‘MIJNWERKERS ZIJN MODERNE SLAVEN’ Wim Schoenmaekers (74) is een gepensioneerde mijnwerker uit Heerlen. Geregeld trekt hij zijn oude mijnkloffie aan, bijvoorbeeld bij herdenkingen van mijnslachtoffers. In deze kleding daalde Schoenmaekers jarenlang

de schachten van de steenkolenmijnen Emma en Wilhelmina nabij Heerlen af. In de mijnlift sloeg hij dagelijks een kruis; tegen zijn collega’s zei hij ‘glück auf’. ‘Een mijnwerkersgroet waarmee je elkaar een gezonde

‘WE HADDEN HET DOODSHEMD AAN, WERD GEZEGD. VELE GEVAREN LAGEN OP DE LOER.’ 36 FNV MAGAZINE

terugkeer wenste’, verduidelijkt hij. Nooit waren hij of zijn collega’s er zeker van of ze nog boven zouden komen. ‘We hadden het doodshemd aan, werd gezegd. Vele gevaren lagen op de loer’, vertelt Schoenmaekers. ‘Mijngasontploffingen, asbest in remleidingen, stofdeeltjes die stoflongen veroorzaken, kruipknieën en mijnwormen.’ Hij zag ondergronds de meest verschrikkelijke ongevallen. ‘Daar wil ik niet over praten. Anders slaap ik nachten niet.’ Tot de sluiting van de mijnen, vijftig jaar geleden, vielen er in de Nederlandse steenkolenmijnbouw 1277 doden ondergronds en 259 bovengronds. Velen liepen een beroepsziekte op. Schoenmaekers bleef gevrijwaard van leed. Hij klopt met zijn vinger op een houten kastje. ‘Even afkloppen, ik ben wat kortademig, maar dat mag geen naam hebben.’ Net voor de mijnsluitingen stapte

de oud-mijnwerker over op een andere baan, veilig bovengronds, maar hield hij de internationale mijnbouw nauwlettend in de gaten. ‘De onveilige, ongezonde toestanden die wij destijds hadden, vinden nog steeds plaats, maar nu in het buitenland. In China vallen jaarlijks achtduizend mijndoden en in Zuid-Afrika liepen 27.000 mijnwerkers stoflongen en tbc op door te weinig bescherming. En dan zijn er nog de kindarbeiders die werken in krappe mijntjes.’ De internationale solidariteit onder mijnwerkers is groot, net als de inzet om elkaar bij te staan, vertelt Schoenmaekers. ‘Ik werk mee aan het uitwisselen van kennis tussen landen en andere FNV-leden geven in het buitenland trainingen in veiligheid en vakbondsopbouw. Helaas broodnodig, want de mijnbedrijven kijken louter naar winst en niet naar de mijnwerkers, die we gerust moderne slaven kunnen noemen.’

MIJNBOUW

IN DE GOUDMIJN IS VICTOR ABULE MUKE MEDEVERANTWOORDELIJK VOOR DE VENTILATIE VAN HET ONDERGRONDSE STELSEL EN ZORGT HIJ VOOR VOLDOENDE ZUURSTOF VOOR DE MIJNWERKERS.

CONGO

‘CORRUPTIE ONDERMIJNT VAKBONDEN’ Victor Abule Muke (28) werkt in de Kibali-goudmijn in het oosten van de Democratische Republiek Congo. De Congolese bodem is rijk aan diamant, kobalt, koper en aan goud, dat onder meer wordt gewonnen in de Kibaligoudmijn. Volgens kenners bevat deze boven- en ondergrondse mijn de grootste goudreserve van Afrika, goed voor circa tien miljard euro. In de goudmijn is Victor Abule Muke medeverantwoordelijk voor de ventilatie van het ondergrondse stelsel en zorgt hij voor voldoende zuurstof voor

de werknemers. Muke’s baan is moeilijk en gevaarlijk, vertelt hij. ‘Bij een ongeval of incident is ons team als eerste ter plekke om de situatie te beoordelen. Als er bijvoorbeeld brand woedt, bestaat de kans dat wij blootgesteld worden aan giftige gassen die tot verwondingen kunnen leiden.’ In de Kibali-mijn vallen geregeld gewonden en ook doden door de gassen, maar ook door afwezigheid van zuurstof en bij het gebruik van gereedschap. ‘De laatste tijd is de veiligheid op de werkplek gelukkig verbeterd, vooral door beter gereedschap en

opleiding van de werknemers. De arbeidsomstandigheden voldoen nu aan de internationale eisen.’ De Kibali-mijn is daarmee een uitzondering in Congo, waar veel mijnwerkers in oude, kleine mijnen en onder zeer slechte arbeidscondities goud en andere delfstoffen winnen. Voor Muke is het grootste probleem de salariëring. ‘Ik werk vaak 55 uur per week en verdien maandelijks vierhonderd dollar. Daar kan ik mijn gezin, vrouw en vijf kinderen, niet van onderhouden. Voor eten hebben we geregeld te weinig geld.’

De mijnwerker is actief lid van TUMEC, een jonge vakbond die mede wordt ondersteund door de FNV en bekendstaat als corruptievrij. Corruptie is een hardnekkig probleem in Congo, een van de armste landen ter wereld. Vakbondsvertegenwoordigers kopen stemmen van de arbeiders met het uitdelen van bier en T-shirts. ‘Dat gebeurt niet bij TUMEC’, verzekert Muke. ‘Er wordt geluisterd naar de werknemers, bijstand verleend bij problemen en stevig onderhandeld over cao’s. Ook zijn de arbeidsomstandigheden door onze bond verbeterd.’ 37

WERK AAN DE WERELD

BELARUS (WIT RUSLAND)

‘ARBEIDERS WERKEN ZICH KAPOT’ Aliaksandr Kratovich (60), mijnwerkers niet langer dan zes mijnwerker en vakbondsleider, uur per dag ondergronds mogen heeft jarenlang in de beruchte werken. ‘Een volgende stap is om kalimijnen in Belarus (Wit-Rushet volume te limiteren, zodat land) gewerkt, waar mijnwerkers arbeiders zich niet kapotwerken.’ gemiddeld niet ouder dan 51 jaar Verder wil de vakbond moderne worden. Kratovich is met zijn 60 apparatuur om in kleine ruimtes jaar een positieve uitzondering. mee te werken en de mijnwer‘ELKE OCHTEND NEEM IK AFSCHEID VAN MIJN VROUW EN Bijna 35 jaar werkte hij onderkers meer bewust maken van TWEE KINDEREN, WANT IK WEET NOOIT OF IK TERUGKOM.’ gronds, tot hij vakbondsleider hun eigen veiligheid. NPG krijgt werd van de onafhankelijke daarbij steun van FNV-kaderleden vakbond NPG in ‘zijn’ mijn. die de Wit-Russische vakbond Kali is een ingrediënt van ondersteunen met advies en het kunstmest en wordt gewonnen maken van arbeidsveilig beleid. in gangen die vaak niet hoger zijn dan een meter. ‘Op hun knieën hakken de mijnwerkers Aydin Tepe (35) is mijnwerker in aandacht voor is. Tepe vindt dat er veel meer geïnvesteerd met een houweel de kali. Dat is de kolenmijn in Soma, Turkije. moet worden in veiligheid en buitengewoon zwaar. Ze ademen Na een explosie vorig jaar overgezondheid. ‘Denk bijvoorbeeld stof in en er is kans op gehoorleden 301 mijnwerkers. Velen aan beschermingsmiddelen, een verlies door lawaai en trillingen.’ stikten door zuurstofgebrek op veiligheidstraining voor mijnwer- Aardverschuivingen leiden tot een diepte van twee kilometer, ongelukken, met de dood of verachttien keer de Utrechtse Dom. kers of een wc ondergronds. Nu doen mijnwerkers hun behoeften wondingen tot gevolg. ‘In septemDoor de ramp is Tepe zich nog ber raakte nog een vakbondslid meer bewust van de gevaren van op de grond.’ van 31 jaar zwaargewond bij een zijn werk. ‘Elke ochtend neem ik Daarnaast zijn meer vakbondsMIJNWERKERS IN BELARUS afscheid van mijn vrouw en twee vrijheid en -rechten broodnodig, ongeval. Hij liep een dwarslaesie KRIJGEN BETAALD PER vertelt de mijnwerker, die actief op en kan niet meer werken.’ kinderen, want ik weet nooit of HOEVEELHEID GEWONMijnwerkers in Belarus krijgen ik terugkom. Ik leef met de dood.’ lid is van de onafhankelijke vakNEN KALI. ‘EEN GEVAARbond DevMadenSen. ‘Werkgevers, betaald per hoeveelheid gewonDe fatale ramp van 2014 heeft LIJK SYSTEEM, WANT de overheid en hun nepvakbonnen kali. ‘Een gevaarlijk systeem, geleid tot een loonsverhoging HIERDOOR GAAN ARBEIden werken samen om de arbeiwant hierdoor gaan arbeiders en arbeidstijdverkorting, maar DERS HARDER WERKEN niet tot verbeteringen rond veilig ders onder controle te houden en harder werken en overtreden EN OVERTREDEN ZE DE verzet te breken. Sinds de ramp ze de veiligheidsregels.’ De NPG en gezond werken, vertelt Tepe. VEILIGHEIDSREGELS.’ zien mijnwerkers het belang in heeft daarom al gezorgd dat Onder de grond werkt hij met van een sterke, onafhankelijke ‘technologie’ uit de jaren zestig: vakbond die voor hun belangen houweel en schep. ‘Veel mijnopkomt. Tegelijkertijd zijn menwerkers weten niet hoe ze veilig sen bang voor ontslag vanwege moeten werken, en trainingen ontbreken. De druk op arbeiders hun lidmaatschap of inzet voor DevMadenSen. De macht van om sneller te werken is zo hoog onze tegenstanders moet worden dat er meer ongelukken plaatsgebroken.’ Tepe voelt zich gevinden. In mijn ploeg gebeuren soms wel drie tot vier ongevallen sterkt door de solidariteit en het advies die ‘zijn’ vakbond van FNper dienst.’ Het mijnwerk leidt V(-leden) uit Nederland ontvangt. bovendien tot beroepsziekten ‘We hebben jullie steun nodig in als hernia, gehoorverlies en Met medewerking van FNV BART SPELEERS deze keiharde strijd.’ stoflongen, waar nauwelijks Mondiaal en Nordin Abanaissa. [email protected]

TURKIJE

‘IK LEEF MET DE DOOD’

38

PARTNERPAGINA

2016

TIEN JAAR ZORGCOLLECTIEF FNV/MENZIS Tien jaar geleden ging de collectieve zorgverzekering voor FNV-leden in samenwerking met Menzis van start. Vier mensen vertellen waarom ze voor het Zorgcollectief FNV/Menzis hebben gekozen. Alle portretten en filmpjes zijn te zien op fnvmenzis.nl. HOSSEIN (57) is sinds 2001 lid van de FNV en vanaf de start in 2005 maakt hij gebruik van de zorgverzekering voor FNV-leden. De exclusieve voordelen vindt hij belangrijk, maar nog belangrijker vindt hij het dat zijn FNV achter deze collectieve verzekering staat.

JOANNE (35) kiest voor het Zorgcollectief vanwege de korting op de premie en de aanvullende tandartsverzekering. Een behandeling bij de orthodontist voor dochter Yasmin is heel waarschijnlijk. Nu weet Joanne dat Yasmin gratis is meeverzekerd in dezelfde tandverzekering als zijzelf. Dat geeft rust.

MIKE (18) gaat graag naar feesten en festivals, maar heeft door de harde muziek regelmatig een piep in zijn oren. Hij is dan ook blij met de gehoorbescherming op maat die hij als jongere in de maand januari gratis kan aanvragen.

SUSANNE (44) is receptioniste en koos een aantal jaar geleden voor het Zorgcollectief vanwege de ruime vergoeding voor fysiotherapie. Want je weet maar nooit wanneer je dat nodig hebt.

Zo’n 275.000 FNV-leden en hun gezinsleden maken gebruik van het Zorgcollectief met al zijn exclusieve voordelen. Denk daarbij aan de extra ruime vergoedingen, de eigen FNV/Menzis Klantenservice en de exclusieve FNV Zorgservices zoals de gratis Health Check. Nieuw in 2016 is de vergoeding voor leefstijladvies in alle aanvullende verzekeringen, exclusief voor FNV-leden. En natuurlijk profiteer je ook in 2016 weer van flinke korting op de premie: 7% korting op de naturapolis Basisverzekering Basis, 8% korting op de restitutiepolis Basisverzekering Basis Vrij en 10% korting op de aanvullende FNV-pakketten. Ontdek alle voordelen op fnvmenzis.nl.

39

WERF EEN NIEUW LID EN ONTVANG 10 EURO CADEAU!

Met ruim 1,1 miljoen leden is de FNV de grootste vakbond van Nederland. We zijn er voor iedereen die werkt, werk zoekt, wil werken of gewerkt heeft. Je kunt zoveel nieuwe leden aanmelden als je wilt. Vul de antwoordkaart in of ga naar lidwerftlid.nl. Hoe meer leden, hoe sterker we staan!

DE VOORDELEN VAN HET FNV LIDMAATSCHAP: Samen sta je sterker voor gewoon goed werk Rechtsbijstand bij arbeidsconflicten Invloed op je arbeidsvoorwaarden 4x per jaar het FNV Magazine Gratis juridisch-, loopbaan- en belastingadvies

Korting met je ledenpas bij o.a. KwikFit, Kras en Greenchoice Korting en exclusieve zorgpakketten bij Zorgcollectief FNV/Menzis Korting op aanvullende rechtsbijstandsverzekering van Proteq

JA, IK WORD LID VAN DE FNV! NU DE EERSTE 4 MAANDEN 25 EURO.

BETALINGSGEGEVENS Ik machtig de FNV om de maandelijkse contributie af

VOOR REGULIERE CONTRIBUTIEBEDRAGEN KIJK OP FNV.NL/CONTRIBUTIE

te schrijven van IBAN:

GEGEVENS NIEUW LID Achternaam:

M/V

Voornaam:

Ik betaal per acceptgiro (meerkosten € 1,- per maand). Datum:

Adres: Handtekening:

Postcode en woonplaats:

NIEUW LID AANGEMELD DOOR

Land: Telefoonnummer:

Achternaam en voorletters:

Geboortedatum:

Lidmaatschapsnummer:

E-mailadres: In dienst bij werkgever

Niet werkzaam

Zelfstandige / Zzp’er

Gepensioneerd

Student / Scholier

Ik ontvang de wervingspremie van €10,- op IBAN:

Naam bedrijf:

OPSTUREN

Adres:

Stuur deze bon in een envelop (postzegel niet nodig) naar: FNV, t.a.v. Contactcenter, Antwoordnummer 101, 3500 ZA Utrecht

Postcode en plaats: Functie:

Een nieuw lid aanmelden kan ook via lidwerftlid.nl of 088 368 0 368

Op het lidmaatschap zijn de algemene voorwaarden van toepassing. Kijk op fnv.nl/algemenevoorwaarden voor meer informatie. We gebruiken je persoonsgegevens om uitvoering te kunnen geven aan het lidmaatschap en je belangen te kunnen behartigen.

LWLLM

TON HEERTS

Wat brengt het nieuwe jaar voor de FNV?

EEN STRIJDBAAR 2016 Op 1 januari 2015 ontstond de nieuwe FNV door de fusie van de voormalige vakcentrale FNV en FNV Bondgenoten, Abvakabo FNV, FNV Bouw en FNV Sport. Een paar vragen aan voorzitter Ton Heerts nu 2015 ten einde loopt. TEKST PETER VAN DER AA

HET EERSTE JAAR VAN DE NIEUWE FNV IS BIJNA VOORBIJ. HOE KIJK JE DAAROP TERUG? Ton Heerts: ‘Ronduit positief. Zowel intern als extern. Medewerkers en kaderleden hebben de fusie enthousiast omarmd. Ze hebben veerkracht en flexibiliteit getoond. Daar ben ik trots op. Het heeft een strijdbare organisatie opgeleverd. Ik denk niet dat er een dag voorbij is gegaan zonder dat de FNV ergens in de media opdook.’

WAT WAREN HOOGTEPUNTEN IN 2015? ‘Dat waren er veel. We hebben 1 mei weer op de kaart gezet als Dag van de Arbeid. Daar kwamen tienduizend mensen op af. In september waren er zelfs vijftienduizend op de manifestatie Red de Zorg in Amsterdam. De volkspetitie Red de zorg om de doorgeslagen bezuinigingen op de zorg te stoppen, werd door 800.000 mensen ondertekend. Wat hadden we nog meer? Duizenden en duizenden leden voerden actie voor een goede cao in de metaal, bij de politie, in het gevangeniswezen. De jongeren van Young & United knokten voor goede banen en een volwassen loon vanaf 18 jaar. Nog niet zo lang geleden stelden sommigen de vraag: Is de FNV er nog? Daar hebben de leden in 2015 antwoord op gegeven!’

HET ZOU VOLGEND JAAR NOG MOOIER ZIJN GEWORDEN MET FNV KIEM ERBIJ. MAAR DIE FUSIE IS OP DE VALREEP NET NIET GELUKT. TELEURGESTELD? ‘Jammer. Maar er is geen man overboord. We hebben nu zo’n 900.000 leden in de ongedeelde FNV en 200.000 in de zelfstandige bonden. Maar die horen allemaal bij de FNV. Het is meer een zoektocht naar de vorm. Wat past het beste en waar is het meeste draagvlak voor? Neem FNV Veiligheid. Die blijven met hun 50.000 leden buiten de fusie maar hebben wel gekozen om zich bij de ongedeelde FNV te huisvesten. Dat kan óók. Laat al die bloemen bloeien.’

WAT BRENGT NAAR JOUW INSCHATTING 2016 VOOR DE FNV? ‘Die strijdbaarheid gaat door. Ik voorzie opnieuw een grote slag met de gemeenten als het gaat om de decentralisatie van de zorgtaken en hoe daarmee op lokaal niveau wordt omgegaan. We zullen de politieke partijen op hun huid zitten in het jaar vóór de Tweede Kamerverkiezingen, of wie weet misschien wel ín het jaar van de verkiezingen. En we hebben in de eigen organisatie veel te doen. We gaan verder met de samenwerking die al is ontstaan binnen Lokaal FNV, en we gaan de Vakbondshuizen inrichten en openen, zodat de leden ons overal in het land ook fysiek weer goed kunnen vinden. Ik reken op een vruchtbaar jaar voor de FNV en ik wens alle leden een voorspoedig en strijdbaar 2016.’

41

SAMEN WERKT

RINUS TEN BRINK, MACHINIST ASFALTMACHINE Bij elke aarzeling in het proces loopt de weg een oneffenheid op.

BERRY DE JO ASFALTUITV

Een boterham werk dus. Zijn

KEVIN BEIJK, ASFALTAFWERKER Zelfs pauzeren voor de schaft is er vandaag niet bij. De machines moeten door.

LEO BINNENDIJK, BALKMAN Hij gaat heel even staan voor de fotograaf maar echt poseren kan de ploeg niet.

42 FNV MAGAZINE

DE ASFALTPLOEG

TON KOOT, SHOVELMACHINIST Jammer voor de fotograaf. Hij moet maar zien hoe hij de mannen in beeld krijgt.

ONGH, VOERDER

m tijdens het n we wel gewend.

METER VOOR METER Ze moeten blindelings op elkaar kunnen vertrouwen, de mannen van de asfaltploeg. Hun werk vereist nauwkeurigheid en discipline. TEKST PETER VAN DER AA BEELD MARTIN DE BOUTER

Op een mooie herfstdag wordt de Ericalaan in Ermelo van vers asfalt voorzien. Om een nieuwe laag aan te brengen op de ongeveer een kilometer lange straat zijn één grote en twee kleine machineploegen van de Bodegraafse wegenbouwer Versluys & Zoon een dag lang in de weer. In het midden scheidt de grote machine 160 graden heet zwart asfalt af voor de rijweg; ter weerszijden maken de gelijk optrekkende kleinere machines de fietspaden in een steenrode kleur. ‘Mooi werk’, roept een buurtbewoner die langs loopt. Hij steekt een duim op. ‘Ik kijk mijn ogen uit. Gisteren was het nog zo’n rommeltje’. De Ericalaan is een week afgesloten. Voor en na het asfalteren zijn er andere klussen. Eerst moet de oude laag worden verwijderd en na het maken van de nieuwe moet er nog belijning worden aangebracht. Maar dan kan de straat er weer een dikke tien jaar tegen.

43

QUOTES & POST VAN LEDEN

VRIJPLAATS U ITSPRAAK WANBELEID MEAVITA OVERWINNING VOOR ZORGMEDEWERKERS HET MEGAZORGCONCERN MEAVITA IS IN 2009 FAILLIET GEGAAN DOOR WANBELEID. DAT IS DOOR DE ONDERNEMINGSKAMER VAN HET GERECHTSHOF IN AMSTERDAM VASTGESTELD. REACTIE PETER GOED DAT DE FNV DEZE ACTIE HEEFT DOORGEZET, HET IS DE BESTE RECLAME OM LID TE BLIJVEN OF TE WORDEN VAN EEN VAKBOND. REACTIE ANS TUITERT IK WIL DE FNV EEN COMPLIMENT GEVEN VOOR HET WINNEN VAN DEZE ZAAK. IK BEN EEN MEDEWERKER VAN SENSIRE. IK WEET DAT HET DEZE ORGANISATIE 13 MILJOEN HEEFT GEKOST. HARTSTIKKE GOED. HET LAAT ZIEN WAAROM HET LIDMAATSCHAP VAN EEN VAKBOND BELANGRIJK IS. REACTIE RED SPECIAL GOED GEDAAN FNV, ERG GOED OM JE TANDEN IN DEZE LASTIGE KWESTIE TE ZETTEN. WANT GRAAIERS MOGEN NIET ONGESTRAFT HUN GANG BLIJVEN GAAN, VOORAL ALS DE GEWONE MAN, VROUW DE DUPE WORDEN VAN WANBELEID! KLASSE, GA ZO DOOR EN LAAT DIT METEEN EEN GOED VOORBEELD WORDEN. HOPELIJK ZIEN DE MENSEN DAT DE FNV WEL DEGELIJK IN STAAT IS EEN VUIST TE MAKEN EN EEN GOED RESULTAAT TE BEREIKEN!

LANDGENOTEN!

Met verbijstering heb ik de woorden van FNVvoorzitter Ton Heerts gelezen (FNV Magazine 3, pag. 20) Jaren geleden heb ik aan het bestuur van de bond mijn ongenoegen kenbaar gemaakt over de idiotie rondom verhoging van de AOWleeftijd. Toen al was er ‘grote zorg rondom de jeugdwerkloosheid’. Hoe weinig kennis van zaken heeft een kabinet als het een maatregel neemt die ervoor zorgt dat ouderen langer blijven zitten en de jongeren twee jaar langer laat wachten op werk. Dus haaks op het bestrijden van het probleem. En dan wil Heerts nu ‘de jeugdwerkloosheid bestrijden door een tijdelijke, flexibele regeling voor ouderen in te voeren, waardoor zij eerder kunnen stoppen.’ Dat gaat mijn verstand volledig te boven. Ik kan alleen maar constateren dat de vakbond ongelooflijk tekortschiet als het gaat om inschatting van belangen ten opzichte van de samenleving. HANS ZAAT



Een greep uit mail, comments op fnv.nl en Facebook. [email protected]



FYRA-FIASCO

De oorzaken van het Fyradebacle? Privatiseringsdrang, marktwerking, de opsplitsing van spoorbedrijven, het wegsaneren van vakmensen en de o zo domme aanbesteding. REACTIE CEES VAN DER EST Stop de marktwerking in zijn geheel, alles mondt uit in een kaalslag! REACTIE JAN VAN NIJNATTEN Eindelijk, en zo gaat het op dit moment overal. Dat geld hadden ze ook in de zorg of pensioenfonds kunnen duwen!

TTIP

Ruim zevenduizend mensen lieten onlangs in Amsterdam horen dat zij het vrijhandelsverdrag TTIP niet willen! Spreker Ewald Engelen zei: ‘Laat u niet in slaap sussen!’ Mede dankzij de klepperhandjes die de FNV uitdeelde, is iedereen nu goed wakker. REACTIE JOHAN DEN HOUDIJKER Moest helaas werken ... Maar vind dat we moeten voorkomen dat de multinationals nog machtiger worden door TTIP, en daarmee direct of indirect ons leven nog meer gaan bepalen. Nu zijn ze al te machtig, laat staan straks. No! REACTIE PIETER HOEBERICHTS Ik begin ‘wakker te worden’, ik denk dat het mede komt omdat er (te?) weinig ruchtbaarheid aan is gegeven, met wazigheid omkleed, waarschijnlijk om dit er ‘ongemerkt’ doorheen te drukken. Die ruchtbaarheid, met goede uitleg, moet er dan maar gauw van komen, voordat die er achteraf = te laat komt.

44 FNV MAGAZINE

QUOTES & POST VAN LEDEN

EDWIN SANDER, @EDWINSANDER88

@FOODBRIGADENL DEFINITIE VAN “EEN RESTAURANT” IS EEN PLEK WAAR MENSEN TEGEN BETALING KUNNEN ETEN EN DAT IS PRECIES WAT FOODSY AANBIEDT FNV, @FNV

Hoe minder #nachtwerk, hoe beter. De noodzaak om #nachtarbeid gezonder te maken groeit, #gewoongoedwerk

LEUKE ACTIE De Big Four is bijna VAN FNV: rond. Ook Utrecht FOODSY - wordt jeugdloonvrij! RESTAURANT R’dam kan nu niet achterblijven! ZONDER #Nljeugdloonvrij PERSONEEL YOUNG & UNITED, @YOUNGUNITEDNL

SARISA VAN RIJN, @SARISAVANRIJN LEO HARTVELD, @LEOHARTVELD

GEKIBBEL IN DE POLITIEK MAG BELASTINGPLAN VOOR MEER KOOPKRACHT LAGE EN MIDDENINKOMENS NIET IN GEVAAR BRENGEN!

SOCIALE PARTNERS, @VAKBONDSNIEUWS

TOENEMEND AANTAL FLEXWERKERS EN ZELFSTANDIGEN TEN KOSTE VAN MENSEN MET VAST CONTRACT, IS #FNV DOORN IN HET OOG

ZIHNI ÖZDIL, @ZIHNIOZDIL

FOODSY FOETSIE! ONBEMAND RESTAURANT WAS PR-STUNT FNV | VIA @RTLZ

LINDA VERMEULEN, @LINDAVVERMEULEN

#FNV over #CBS-cijfers, Ton Heerts #echtebanen nu topprioriteit, #stapelbanen zorgen voor onzeker bestaan 45

PARTNERPAGINA

COLLEGA’S WERELDWIJD HUN STRIJD, ONZE STRIJD, INTERNATIONÁÁÁLE SO-LI-DA-RI-TEIT!

Al meer dan veertig jaar zet de Nederlandse vakbeweging zich in voor collega’s elders in de wereld. Daarover is op initiatief van Mondiaal FNV een kleurrijk boek gemaakt: ‘Collega’s Wereldwijd. Veertig jaar internationale vakbondssolidariteit’. Het boek belicht de achtergrond van de vakbondssolidariteit aan de hand van een groot aantal voorbeelden van de solidariteit tussen werkende mensen hier en collega’s ver weg. ‘Duwen tegen de kont van een olifant’, zegt ex-FNV voorzitter Lodewijk de Waal hierover. Moeizaam werk, maar beetje bij beetje krijgen we het beest wel in beweging. ‘Een boek waar je hart van open gaat’, zegt Jan Pronk in het voorwoord.

Ton Heerts: ‘Dit is een boek waar ik met trots in lees over veertig jaar internationale vakbondssolidariteit. Die solidariteit was er, die is er, en zal in de toekomst alleen maar toenemen.’ De auteur is Roeland Muskens. Bestellen bij LM Publishers: www.lmpublishers.nl. FNV-leden krijgen korting en kunnen het boek voor 15 euro inclusief verzendkosten bestellen.

WORD DONATEUR VAN FNV MONDIAAL KOM IN ACTIE VOOR GEWOON GOED WERK: WORD DONATEUR VAN FNV MONDIAAL EN ONTVANG EEN EXEMPLAAR VAN ‘COLLEGA’S WERELDWIJD, 40 JAAR INTERNATIONALE VAKBONDSSOLIDARITEIT’. Donateur worden kan voor het bedrag van: € 3,€ 5,€ 10 per maand Ik geef FNV Mondiaal toestemming het aangegeven bedrag van mijn rekening af te schrijven via automatische incasso (tot schriftelijke wederopzegging). Achternaam m/v Voorletters Straat en huisnummer Postcode en plaats E-mail Rekeningnummer: IBAN

Datum

Handtekening Knip deze bon en uit en stuur op naar FNV Mondiaal, Antwoordnummer 250, 1000 PW in Amsterdam Je kunt je ook online aanmelden als donateur via mondiaalfnv.nl

PUZZEL

PUZZEL EN WIN!

Plaats de gevonden woorden in het kruiswoorddiagram. Vul vervolgens de letters in in de gelijkgenummerde vakjes in de oplossingsbalk onder het diagram en ontdek zo de oplossing.

HORIZONTAAL

VDM PUZZELS/DOUWE VAN DER MEULEN

1 educatie - 8 tijdregistratiesysteem voor werknemers - 15 optocht voor de koning(in) - 16 openbaren - 18 wijfjeslam - 20 voorzetsel - 21 deel van het gebit - 23 deel van een boom - 24 plaats - 25 zonnegod - 26 Europeaan - 28 rivier in Spanje - 30 keutel - 31 knaagdier - 32 gezicht - 34 deel van een kerk - 37 webpagina 38 bevloeiing - 40 verstandelijk - 42 periode van het paleozoïcum - 43 totaliteit - 45 diersoort - 46 zangnoot - 48 vogelsoort - 50 keukengerei - 51 zijrivier van de Rijn - 52 waar (Duits) - 53 loot - 55 om het genoemde heen - 57 deel van een kachel - 58 verhoogde toon - 59 Europeaan - 60 deskundige beproeving - 61 glibberig zeedier - 62 jongensnaam - 63 vaartuig - 65 kledingstuk - 67 grootmoeder - 69 voorzetsel - 70 deel van een schip - 71 meisjesnaam - 73 dierlijk vet - 75 klaar - 76 slaapplaats voor baby’s - 77 keet - 79 tocht - 81 verliezen - 84 opslagplaats - 87 holte boven de kuit - 88 gordijnaccessoire - 90 tobbe - 91 loofboom - 92 muzieksoort - 93 water bij Denemarken - 95 Nederlands Verbond van Vakverenigingen - 96 regeringsreglement (afk.) - 97 jongensnaam - 98 Nederlands Katholiek Vakverbond - 100 deel van de voet - 102 zangnoot - 103 plaats in Overijssel - 105 strafwerktuig - 107 sleuren - 109 nervositeit - 110 onderdeel van een lift.

VERTICAAL 1 voeler - 2 californium (afk.) - 3 samentrekking van het middenrif - 4 smeermiddel - 5 deel van een bibliotheek - 6 thans - 7 zwart gesteente - 8 teerproduct - 9 radon (afk.) - 10 uit de kolonie - 11 fris, matig koud - 12 gevangenis - 13 oosterlengte (afk.) - 14 vechtsport - 15 beroep - 17 diplomatie - 19 buitensporig - 22 sloerie 24 plezier - 27 opgeworpen hoogte - 29 zangstuk - 30 doorweekt - 31 jongensnaam - 33 levenskracht - 35 deel van een bloem - 36 gehoorschelpen - 37 wond 39 voeding voor dieren - 41 oppoken - 44 inheemse sierboom - 47 voormalige kolonie - 49 papieren huls - 51 uitsparing in een wiel - 52 meisjesnaam - 54 seconde 56 voorzetsel - 57 African National Congres (afk.) - 58 collectieve arbeidsovereenkomst (afk.) - 62 tariefarbeid - 64 een legaat nalaten - 66 helderziende - 68 borstvoeding opvangen - 70 ritueel - 71 geldinstelling - 72 appelsoort - 74 rijsmiddel - 76 ruim, breed - 77 hap - 78 krab, beschadiging - 80 meisjesnaam - 82 vinpotig zoogdier - 83 flessenkist - 85 algemeen Nederlands onderling ziekenfonds (afk.) - 86 uniform - 89 Germaan - 92 hoofdstad van Zwitserland - 94 vertaler - 97 Bond van Nederlandse Architecten (afk.) - 98 zelfkant - 99 huid - 101 leeuw (Latijn) - 104 internetprotocol - 105 giganewton (afk.) - 106 Chinese munt - 108 ondersteek.

WIN! 1X

€ 100,-

Onder de goede inzenders worden zes prijzen verloot: een hoofdprijs van € 100, twee prijzen van € 75 en drie prijzen van € 50. De oplossing van de puzzel afgedrukt in FNV Magazine 3-2015 was TWEEDELING. WINNAARS € 100: R. Woudwijk in Franeker; € 75: P.D. Gabrielse in Westkapelle en J.v.d. Staak in Maastricht; € 50: P.W.G. Nijsten

2X

€ 75,-

3X

€ 50,-

in Zutphen, R. Post in Albergen en J. de Wit in Anna Paulowna. Stuur de oplossing van deze kruiswoordpuzzel op een kaart of briefkaart (niet in een envelop) voor 1 maart naar Redactie FNV, Postbus 9767, 3506 GT Utrecht, met vermelding van jouw naam, lidmaatschapsnummer en adres. Of mail jouw oplossing met deze persoonlijke gegevens naar [email protected]. 47

SERVICE

DIT DOEN WE VOOR JE Vragen over werk en inkomen? Of het nu gaat over je lidmaatschap, beëindigingsovereenkomsten, wachtdagen bij ziekte – je vindt het allemaal op www.fnv.nl. BEELD HOLLANDSE HOOGTE

WERKDRUK? DOE ER WAT AAN Ben je aan het eind van de week helemaal op? Stapelen de klussen zich op en weet je niet hoe de achterstand weg te werken? Dan is je werkdruk waarschijnlijk te hoog. Kijk op fnv.nl/werkdruk en doe de sneltest werkdruk. Weten dat je werkdruk te hoog is, lost het probleem niet op. Daar moet je toch echt wat voor doen, liefst samen met je collega’s. De FNV Werkdrukbox is daarvoor een (bijna) onmisbare hulp. Bestel hem dus nu nog! Gratis. Dat kan ook op www.fnv.nl/werkdruk.

ALLES OVER DE OR Weet je nog niet veel over een ondernemingsraad (or) of personeelsvertegenwoordiging (pvt), maar wil of moet jouw bedrijf ermee starten, en weet je niet waar je moet beginnen? Kijk dan op www.fnv.nl/or voor informatie en tips. Daar vind je ook de telefoonnummers als je liever telefonisch advies wilt. Medezeggenschap is een wettelijk recht van werknemers. Zo hebben zij invloed op besluiten in de organisatie. Daarbij gaat het om een goede afweging tussen organisatie- en werknemersbelangen. Vakbond en or behartigen allebei de belangen van werknemers, elk op hun eigen terrein. De ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging oefent invloed uit op ontwikkelingen en regelingen binnen de organisatie. De vakbond behartigt de persoonlijke (individuele) en gezamenlijke (collectieve) belangen van werknemers en sluit cao’s af. Het werk van de vakbond en dat van de or hangt nauw met elkaar samen. Samenwerking is dan ook belangrijk om de belangen van de medewerkers optimaal te behartigen. Wij delen onze kennis graag met or-leden. Zo staan bond en or samen sterker. www.fnv.nl/or.

VRAGEN over het magazine? Mail naar [email protected] of bel (088) 368 03 68 (ma t/m vrij 8.30 - 17.30 uur).

COLOFON

HOOFDREDACTEUR Roosmarijn Schröder (r.schrö[email protected]) EINDREDACTEUR Peter Beekman ([email protected]) REDACTIE FNV Peter van der Aa ([email protected]) REDACTIE MPG., AMSTELVEEN Reijer Blankenspoor en Annemiek Sinnige ART DIRECTION EN VORMGEVING Gitteke van der Linden, Bianca van Hilst REDACTIE-ASSISTENTIE Emmy Bitter ([email protected]) CONCEPT FNV en MPG., MEDIABELEID Evelyn Louz ([email protected]) ADVERTENTIEVERKOOP PSH, Dunck DRUK Senefelder Misset, Doetinchem COPYRIGHT Overname van artikelen is alleen toegestaan met bronvermelding en toestemming van de uitgever. FNV Magazine ISSN 2405-9013.

50 FNV MAGAZINE

EMMY BITTER [email protected]

DAAROM

‘SAMEN EEN VUIST MAKEN’ ATSE DE VRIES (37) woont in Utrecht en is in zijn woonplaats werkzaam als administratief medewerker/klantbeheerder bij woningcorporatie Portaal. TEKST PETER VAN DER AA BEELD MARTIN DE BOUTER

1

WIE IS ATSE DE VRIES?

‘Dat kan ik in een paar trefwoorden samenvatten. Ik ben socialist, activist en actief vakbondslid.’

2

WAT DOE JE BIJ DE FNV?

‘Ik ben secretaris van het bestuur van de sectorraad Woondiensten. Sinds dit jaar stuurt de sectorraad zichzelf aan en bepaalt zijn eigen agenda. Daarom is er een bestuur gekozen van drie kaderleden. Het is mijn eerste bestuursfunctie.’

3

WAARVOOR KAN IK TERECHT BIJ JOU?

‘Mijn collega’s zijn altijd welkom met hun vragen en problemen. Dat weten ze. Ze kennen me als vakbondsman. In alle bedrijven zou de FNV zo’n aanspreekpunt moeten hebben. Overigens mogen ook collega’s van andere corporaties bij me aankloppen.’

4

WAT DRIJFT JOU IN VAKBONDSWERK?

‘We moeten ons organiseren tegen de werkgever. Die heeft veel meer macht dan een individuele werknemer dus moeten we een vuist maken. De vakbond is het belangrijkste instrument van werkende mensen.’

5

EN HOE PAK JE DAT AAN?

‘Mijn bestuursfunctie komt op de tweede plaats. Voorop staat: actief zijn met en voor de collega’s om me heen. Met ze praten. Samen oplossingen zoeken voor problemen.’

WIL JIJ MET DE BOND IN CONTACT KOMEN? Kijk dan op fnv.nl. 51