Dichterbij Samen bereik je meer! Altijd de dialoog aangaan Interview Herman Wijffels: ’Tot gedeelde standpunten komen’ Vrijwilligerswerk Tulpen uit Amsterdam Mini Masters Ondernemers even terug in de schoolbank Magazine voor leden - winter 2010
3023
Amstel en Vecht
Beste lezer, De Rabobank hecht grote waarde aan dialoog met haar omgeving. Samen ontwikkelen we beleid, dienstverlening, producten. Onze betrokkenheid bij ons lokale werkgebied is een onderscheidende factor. Het is een van de redenen waarom klanten en medewerkers bij de Rabobank willen horen. Als coöperatie zijn we constant in dialoog met de samenleving, met onze klanten, leden, medewerkers en relaties. Het aangaan van de dialoog stelt ons in staat om vroegtijdig problemen op te sporen en relevante risico's eerder en beter te beheersen, commerciële kansen te benutten en duurzamer te ondernemen. Het stelt ons in staat om elkaar (beter) te leren kennen en samen te ondernemen. Daarom horen we ook graag wat u van Dichterbij vindt. Ik wil u dan ook van harte uitnodigen deel te nemen aan de enquête, zodat wij de inhoud nog beter kunnen afstemmen op uw wensen. Als dank ontvangt u van ons een handig boodschappenmuntje en elke 25e inzender wint een prachtig Nespresso koffiezetapparaat. Arnold van Eijk MBA, algemeen directeur
3023
Exclusiefvooru! SprookjesavontuurindeWinter Eftelingop12of13februari2011. SpeciaalvoorRabobankleden kaartenvoorslechts€15perstuk. www.rabobank.nl/dichterbij
INHOUD
2 RABOBANK VOORWOORD
3 RABOBANK INHOUDSOPGAVE
INHOUD 04 06 08 13 14 16 19 20 22 25 26 28 31 32 34 42 43
3023
44
Nieuws & weetjes Vrijwilligerswerk; Tulpen uit Amsterdam Dossier Dialoog; samen bereik je meer dan alleen Alles wat u moet weten over de Rabo Ledendagen in de Efteling! Minimasters: Ondernemers even terug in de schoolbank Interview Herman Wijffels: ‘Niemand heeft het gelijk volledig aan zijn kant’ Crèche in Kaapstad, bouwen aan een toekomst Upgrade: ‘We wilden gewoon wat ruimer wonen’ Cijfers & Trends: onmisbare informatie voor de ondernemer Product: Rabo Mobiel De mens achter Fred Ensel; Voorzitter raad van commissarissen Niet zeker van een goed pensioen? Regel het zelf! Profiel: Lid van de CKV Neconet: Starter van het kwartaal Unieke woonvorm voorkomt vereenzaming Vul in en win! Contact met de Rabobank: telefoon, e-mail en bezoekadressen Spectaculair avondje uit: The Soul of Motown III
4 RABOBANK NIEUWS & WEETJES
NIEUWS MET NOG VEEL MEER INTERESSANTE ARTIKELEN
3023
WIE KRIJGT UW STEM? Vanaf 9 december kunt u uw stem uitbrengen op de kandidaten voor de ledenraad. Bijna 50 leden zijn kandidaat voor de ledenraad van de bank. Zij zijn uw buurman, de ondernemer om de hoek of de kennis van de sportvereniging. Als ledenraadslid brengen zij onderwerpen ter sprake bij de directie die bij ù leven. Daarnaast geven zij advies en vervullen zij enkele statutaire taken. Door de bijeenkomsten met de ledenraad kunnen we onze dienstverlening verbeteren. Dus zo werken we samen aan het realiseren van ambities. U als lid bepaalt welke kandidaten worden gekozen in de ledenraad. Op 9 december ontvangt u een brochure op uw deurmat waarin de kandidaten worden gepresenteerd. U stemt via het aangehechte stembiljet. Heeft u Rabobank Internetbankieren? Dan kunt u er ook voor kiezen om online uw stem uit te brengen.
Op www.rabobank.nl/ amstelenvecht vindt u de digitale versie van deze Dichterbij. Daarnaast staan er daar ook een aantal andere interessante artikelen. Bijvoorbeeld; Hoe voert u een goede dialoog? Een artikel over het WK Debatteren voor jongeren en een interview met Richard Piechoki, die namens de Rabobank geregeld om tafel zit met organisaties als Greenpeace, Amnesty, Oxam Novib, en WNF.
IK LEEF NOG Memoires van de Muiderberger Harry Mock. 'Een meeslepend en openhartig levensverhaal. Een ode aan Muiderberg, geschreven door een trendsetter in de wereld van de financiële pr' (Annemarie Worm). Rabobank Amstel en Vecht geeft 20 exemplaren van dit boek weg. Meeloten? Stuur een email naar
[email protected] bank.nl. Alleen de winnaars ontvangen bericht.
MAAK KANS OP LEKKERE KOFFIE! Laat weten wat u van Dichterbij vindt en maak kans op een Nespresso Citiz. U vindt de enquête op www.dichterbij-lezersonderzoek.nl. Op de brief bij deze Dichterbij staan uw inloggegevens. Elke 25e deelnemer ontvangt de Nespresso Citiz. Sowieso ontvangt u als dank voor het invullen een handige sleutelhanger met winkelwagenmuntje.
TEKST: LEONIE AALDERS, JACQUELINE KONINGS BEELD: VDBJ_, RABOBANK
Dichterbij online
5 RABOBANK NIEUWS & WEETJES
& WEETJES RABOBANK COÖPERATIEF FONDS
INSPIRERENDE ONDERNEMERSAVOND Op 1 november vond voor de derde maal de ondernemersavond voor zakelijke relaties plaats. Het thema 'slim ondernemen begint bij het stellen van de juiste vragen' daagde sprekers en ondernemers uit voor inspirerende verhalen en goede kritische vragen. Veel interactie dus, met als opbrengst veel antwoorden voor de klanten van Rabobank Amstel en Vecht. Wim Boonstra bracht het positieve bericht dat de recessie weliswaar voorbij is, maar dat het herstel niet krachtig is. Paul Nijhof, CEO van Wehkamp nam de zaal mee in de kleurrijke wereld van Wehkamp.nl. Tot slot vatte Nico Dijkshoorn op zijn bekende wijze, met milde spot de avond samen.
TEKST: JACQUELINE KONINGS BEELD: RABOBANK, HOLWERDA & HOLWERDA VOF
3023
In oktober is de Ledencommissie Coöperatief Fonds weer bij elkaar geweest. Na uitvoerig beraad hebben zij aan veertien projecten een bijdrage toegekend. U leest hier wie hun project kunnen waarmaken. Zorgcentrum Groenelaan Amstelring krijgt een bijdrage voor een rolstoelfiets en bewoners van verzorgingstehuizen in Amstelveen krijgen een middag onstpanning door de Stichting Cohesie. De Kors Breijerschool in Weesp gaat aan de slag met het lesprogramma 'Kors Buitenklas', de Ichthusschool in Baambrugge vernieuwt de schoolbibliotheek en de leerlingen van De Zwaluw in Nes aan de Amstel gaan zich bekwamen in techniek. Muziekvereniging G.A. Heinze geeft een concert in Weesp en de Stichting Geneco heeft een Jeugdprogramma van Nederlandse Componisten. City of Wesopa vervangt de geluidsappatuur, Stichting Dorphuis in Nes aan de Amstel krijgt een bijdrage voor zonwering en in Ouderkerk aan de Amstel komt een picknicktafel op het middenterrein Sluisvaart. Jeu de Boulesvereniging Bulderbaan krijgt een bijdrage voor een AED, Amstelveense Schaatsvereniging De Poelster een bijdrage voor jeugdclubkleding, de Historische kring Weesp digitaliseert het archief en tot slot schaft Het Steunpunt in Weesp een bank aan voor haar bewoners. Weet u ook een project dat een steuntje in de rug kan gebruiken. Stuur dan uw aanvraag voor 15 januari 2011 in. Het aanvraagformulier vindt u op: www.rabobank.nl/amstelenvecht.
3023
TulpenuitAmsterdam Vrijwilligerswerk Een high tea voor de bewoners van zorgcentrum De Olmenhof in Amstelveen, met zelfgebakken appelcrunch, brownies, cake en soesjes en veel oude liedjes. De afdeling Grootzakelijke Relaties was een middag op vrijwilligerspad.
‘Die oude liedjes brengen altijd erg veel sfeer’, zegt Marian Bos, sociaal-cultureel werker bij De Olmenhof. ‘Het is een beproefd concept. Deze keer was het extra compleet met gebak bij de thee en een borrel aan het eind van de middag. Geserveerd door een positief stel
mensen. Dan kan de sfeer echt niet meer stuk.’ Namens de Rabobank hadden Bart Visscher en Mariliese Hupkes de middag voorbereid. ‘We hadden eerst het idee om naar buiten te gaan, maar dan zou niet iedereen mee kunnen. Dus hebben we gekozen voor een gezellige middag met bekende liedjes. Het draaide helemaal om aandacht voor de ouderen en om de lol van het samen zingen. We hebben er zelf ook erg van genoten. Het is erg leuk om je collega’s in een verzorgende rol te zien.’
TEKST: HOLWERDA & HOLWERDA VOF BEELD: HOLWERDA & HOLWERDA VOF
3023
‘Aan de Amsterdamse Grachten’, Tulpen uit Amsterdam’ en ‘Daar bij die Waterkant’… De medewerkers van de afdeling Grootzakelijke Relaties hadden wel even geoefend van tevoren, want niet iedereen had de teksten en de melodieën helemaal paraat. Maar het werd een groot succes. Zowel de oud-Hollandse liederen als de zelfgebakken lekkernijen voor de high tea.
8 RABOBANK DOSSIER DIALOOG
Dekernvanonzeidentiteit Samenbereikjemeer!
3023
D
De Rabobank is ontstaan uit het idee van coöperatieve zelfhulp. Boeren die nagenoeg geen financiering konden krijgen, sloegen de handen ineen. Ze richtten kredietcoöperaties op en brachten hun spaargeld bij elkaar om van daaruit te voorzien in de kredietbehoefte van ondernemers. Uiteindelijk leidde dit tot de Rabobank. Een bank zonder aandeelhouders en mét leden die samen de koers bepalen. Een bank die handelt vanuit betrokkenheid. Zo staat het ook in onze missie: de Rabobank stelt het gezamenlijk belang van mensen en gemeenschappen voorop. Dat betekent dat we willen bijdragen aan een duurzame ontwikkeling van welvaart en welzijn. Hoe? Door de dialoog aan te gaan met de samenleving, onze klanten, leden, medewerkers en relaties. Daardoor signaleren we vroegtijdig relevante trends en ontwikkelingen. Interesse en betrokkenheid, daar draait het bij ons om. Wat wilt u met onze producten bereiken? Hoe kunnen wij u helpen om uw dromen waar te maken? Bijvoorbeeld bij het kopen van een woning of het starten van een eigen bedrijf. Niet alleen face-to-face gaan we de dialoog aan, maar we gebruiken daarvoor ook nadrukkelijk nieuwe media en virtuele contacten. Een goed voorbeeld daarvan is de site www.ikgastarten.nl, een site met nieuws en dossiers voor beginnende ondernemers. Het aangaan van de dialoog stelt ons ook in staat om risico’s beter te beoordelen en te beheersen en duurzamer te
ondernemen. Wij zoeken actief de dialoog met onze stakeholders over maatschappelijke trends en issues. Op die manier kunnen we op een praktische manier omgaan met dilemma’s in onze dienstverlening en verantwoorde keuzes maken. Over maatschappelijk verantwoord ondernemen gaan we ook in gesprek met zakelijke klanten. We zien een actieve dialoog als een effectieve manier om klanten in de richting van maatschappelijk verantwoord ondernemen te bewegen. We nemen daarbij zeker niet plaats op de stoel van de ondernemer, maar helpen hem risico’s en kansen te identificeren en daarop adequaat in te spelen. Een speciale doelgroep waarmee we continu in gesprek zijn, vormen onze 1,7 miljoen leden. Alle leden samen vormen de Rabobank. Zij hebben invloed op het beleid van hun eigen bank en kunnen hun mening geven en meebeslissen over maatschappelijke projecten die de bank steunt. Het lidmaatschap heeft nog andere voordelen, zoals speciale ledenproducten en deelname aan seminars en workshops waarin wij onze kennis en kunde delen en leden met elkaar in contact brengen. Onze betrokkenheid bij en daarmee de dialoog mét ons lokale werkgebied is een onderscheidende factor van betekenis. Het is een van de redenen waarom klanten en medewerkers bij de Rabobank willen horen. Want samen bereik je meer dan alleen. Hiernaast ziet u daarvan drie voorbeelden.
TEKST: MARC VAN DE VEN BEELD: CORBIS, HOLLANDSE HOOGTE, MAAIKE KONING
Samen bereik je meer dan alleen. Dát is de kern van onze coöperatieve identiteit. Daarom zijn we continu in dialoog met onze klanten, leden en omgeving. Het levert nieuwe ideeën en producten op. En daarvan profiteert iedereen.
9 RABOBANK DOSSIER DIALOOG
NIEUWE APPLICATIES VOOR MOBIEL BANKIEREN ONTWIKKELD IN
3023
Samenspraakmetklanten Rabobank ontwikkelde samen met klanten een speciale applicatie ofwel ‘app’ voor bankieren via de mobiele telefoon. Na een oproep voor ‘testers’ kwamen er ruim zeshonderd reacties binnen. Hiervan probeerden vijftig mensen een eerste versie van de Rabo Bankieren App uit op hun iPhone. Op hun aanraden werd onder meer het aanmelden sterk versimpeld en kwam er een inlogmogelijkheid voor zakelijke en privérekeningen. Maar daarbij bleef het niet. De testers verspreidden hun ervaringen met de nieuwe app via social media als Twitter en dat veroorzaakte een storm aan reacties. Ook binnen de iPhoneclub, de community voor
iPhonegebruikers. Klanten gingen de dialoog aan, boden elkaar hulp. Het is de eerste keer dat de ontwikkeling van een nieuw Rabobankproduct online zo veel reacties opriep. Door deze op de voet te blijven volgen, wist de Rabobank problemen bij gebruik op twee andere typen mobiele telefoons binnen een halve dag te verhelpen. Sinds de introductie van de Rabo Bankieren App begin dit jaar is het aantal mobiel bankierende klanten vertienvoudigd. Het benutten van social media bij productontwikkelingen neemt wat de Rabobank betreft een hoge vlucht. Een mooi voorbeeld van coöperatief bankieren.
10 RABOBANK DOSSIER DIALOOG
IN GESPREK MET KANDIDATEN VOOR DE LEDENRAAD
Kandidatenmetkwaliteit
3023
Begin 2011 gaat de kersverse ledenraad van Rabobank Amstel en Vecht aan de slag. Piet de Nooij maakte deel uit van de tijdelijke ledenadviescommissie die het reglement en de taken van de raad op papier zette. ‘Er is het afgelopen jaar veel dialoog geweest. Dat heeft ertoe geleid dat het bestuursmodel dat er nu ligt, een volwassen neerslag is van wat we met zijn allen graag willen.’ Alle kandidaten voor de nieuwe ledenraad hadden in de afgelopen weken een kennismakingsgesprek met een klein comité dat bestond uit een directielid, een van
de commissarissen en een van de leden van de tijdelijke adviescommissie. De Nooij nam deel aan zeker twintig van die gesprekken. ‘Omdat ik nauw betrokken was bij de voorbereiding van de ledenraad, vond ik het leuk en zinvol om die gesprekken te doen. Het waren zeker geen sollicitatiegesprekken; het ging echt om kennismaking. Ik moet zeggen dat ik onder de indruk ben van de kwaliteit van de kandidaten. Deze mensen kunnen straks als de ledenraad gekozen is echt iets toevoegen. Dat is de kracht van de coöperatie: je doet het samen. Dat heeft me altijd aangesproken.’
11 RABOBANK DOSSIER DIALOOG
STARTERSONTBIJT STIMULEERT DIALOOG ONDERNEMERS
Reorganiseerjehuis
3023
Marije Maltha, professional organizer en budgetcoach, bezocht tweemaal het Startersontbijt van Rabobank Amstel en Vecht. ‘Ik las het in de krant en dacht: daar wil ik bij zijn. Nieuwe mensen ontmoeten is belangrijk voor een startende ondernemer. Wel apart hoor, ‘s ochtends vroeg met zoveel onbekende mensen aan tafel!’ ‘Helderthuis is mijn bedrijf. De naam staat voor een heldere blik op je huis of je thuiswerkplek. Ik help mensen om overzicht te krijgen. Ik begeleid en adviseer bij het uitruimen van zolders, garages, keukens,
werkkamers, kledingkasten, noem maar op. Soms ook van complete woningen. Ik help mensen om weg te doen wat weg kan en alles weer overzichtelijk in te ruimen. Ik neem natuurlijk niet de beslissingen, maar organiseer het wel. Het leuke is dat iedereen herkenning voelt bij mijn werk. Mijn eigen huis is echt niet supernetjes, maar mijn man en ik kunnen onze spullen wel terugvinden. Dat is het doel. Het gaat erom dat mensen zich prettig voelen in hun huis. Daarnaast werk ik ook als budgetcoach. Dat gaat eigenlijk over hetzelfde: structuur en overzicht. Het is leuk als je mensen kunt helpen om de chaos de baas te worden.’
12 rabobank Exclusief voor leden!
Sprookjesavontuur in de Winter Efteling Op zaterdag 12 en zondag 13 februari 2011 organiseert de Rabobank twee ledendagen in de Winter Efteling. Hieronder leest u hoe u aan kaartjes kunt komen (€ 15 p.p.). Hoe werkt bestellen precies? U gaat naar www.rabobank.nl/dichterbij: klik op ‘Rabo Ledendagen’ en log in met uw unieke code. U klikt op ‘Voeg toe’ bij de door u gewenste dag en geeft aan hoeveel entreebewijzen u wilt kopen. Vervolgens klikt u op ‘Volgende’. U kiest uw betalingswijze en klikt op ‘Volgende’. Hier vult u uw persoonlijke gegevens in en klikt op ‘Volgende’. Via het betaalsysteem betaalt u met Mastercard/Visa of iDEAL. Wanneer uw bestelling is afgerond, ontvangt u, zodra de betaling bij de bank binnen is, per mail van Ticketsplus uw entreebewijzen (dit kan 30 minuten duren). U dient zelf uw entreebewijzen te printen. Ieder entreebewijs heeft een unieke barcode. Bij uw bezoek aan het park wordt bij de ingang uw entreebewijs met een scanner elektronisch gecontroleerd. Een entreebewijs kan dus onbeperkt worden geprint, maar is slechts éénmaal geldig. Bestellen kan alleen met een unieke code. Waar vind ik deze code? Als u Dichterbij thuis hebt ontvangen, staat de unieke code op de flap van de bijgevoegde brief. Hebt u Dichterbij bij uw lokale bank gekregen, dan vindt u de code op een aparte kaart op pagina 38. Ik ben mijn unieke code kwijt. Wat nu? Hebt u Dichterbij per post ontvangen? Mail dan naam en adres naar
[email protected]. Wij streven ernaar uw code binnen 24 uur te mailen. Rond de openstelling van het bestelsysteem kan het erg druk zijn, waardoor het langer kan duren. Het kan zijn dat er op dat moment geen kaarten meer beschikbaar zijn. Unieke codes worden niet telefonisch verstrekt. Hebt u Dichterbij gekregen op uw bankkantoor? Dan kunt u een nieuw exemplaar bij de bank halen (zolang de voorraad strekt). Hoe vaak is mijn unieke code te gebruiken? Iedere code is slechts éénmaal te gebruiken. Wanneer u inlogt met uw unieke code, en u rondt uw bestelling niet direct af, dan kunt u pas één uur later opnieuw inloggen. Als u uw bestelling helemaal hebt afgerond dan kunt u daarna niet meer inloggen, uw code wordt geblokkeerd. Het is dus niet mogelijk om op een later moment eventuele extra entreebewijzen te
13 rabobank Exclusief voor leden! bestellen. Er wordt slechts eenmaal een code verstrekt en het is dus niet mogelijk om een extra code toe te zenden. Per code kunnen maximaal 6 entreebewijzen gekocht worden, is dat in- of exclusief kinderen onder 4 jaar? Dit is exclusief kinderen onder de 4 jaar. Kinderen t/m 3 jaar mogen gratis mee, tot een maximum van 6 kinderen per boeking. Bij de boeking wordt wel gevraagd het aantal kinderen onder de 3 jaar aan te geven, zodat we beter zicht hebben op het aantal verwachte bezoekers. De kinderen t/m 3 jaar hoeven geen entreebewijs te hebben. Waarom krijgen we een unieke code? Rabobank wil er zeker van zijn dat ieder lid evenveel kans maakt om naar de Efteling te gaan via deze aanbieding. Door ieder lid een unieke code toe te kennen die maar een keer gebruikt kan worden voorkomen we dat ook anderen gebruik kunnen maken van de aanbieding. Let op: de unieke code geeft nog niet het recht op entreebewijzen. De code geeft de mogelijkheid om kaarten te bestellen, maar op=op. Vorig jaar waren er problemen met het bestelsysteem. Kan dat weer gebeuren? We doen er alles aan om dit te voorkomen en werken samen met de organisatie Ticketsplus die ook de kaartverkoop doet voor grote concerten en evenementen. Het is daarom niet waarschijnlijk dat de problemen van vorig jaar zich herhalen. Ik heb geen internetbankieren en ook geen creditcard. Kan ik ook een machtiging afgeven? Helaas kunt u alleen entreebewijzen bestellen d.m.v. internetbankieren (iDEAL) of een creditcard. Natuurlijk kunt u wel familie of vrienden die wel over deze mogelijkheid beschikken vragen om entreebewijzen voor u te bestellen met uw unieke code. Waarom kan ik pas vanaf 09.00 uur maandag 13 december bestellen en niet nu al? Niet iedereen ontvangt Dichterbij op hetzelfde moment. Om iedereen evenveel kans te geven om entreebewijzen te bestellen, hebben we een datum gekozen waarop iedereen zijn Dichterbij in huis heeft.
Ik heb nog een vraag die hier niet bij staat. Deze en andere veel gestelde vragen kunt u vinden op www.rabobank.nl/dichterbij.
Beeld: Efteling
Ik heb het hele bestelproces doorlopen en nu staat er dat de entreebewijzen uitverkocht zijn. Hoe kan dat? De capaciteit van het bestelsysteem is zo groot, dat we verwachten dat iedereen tegelijk kan bestellen. Echter, het aantal entreebewijzen is beperkt. Het is dus theoretisch mogelijk dat u de hele bestelling invult en aan het eind achter het net vist omdat de entreebewijzen op dat moment uitverkocht zijn.
14 RABOBANK MINIMASTERS
LeergangMiniMasters Ondernemerseventerug indeschoolbank Deze zomer rondden ruim twintig ondernemers op uitnodiging van Rabobank Amstel en Vecht de Mini Masters leergang af. De Mini Masters is een korte stoomcursus over onderwerpen die iedere ondernemer in de praktijk tegenkomt.
3023
H
‘Het waren vooral momenten van bezinning’, zegt Paul van Meeuwen, directeur van Vertical Vision, een bedrijf dat gespecialiseerd is in grootformaat prints voor het decoreren van interieurs en gebouwen. ‘Je telefoon staat uit en je bent even met niets anders bezig dan je bedrijf. Dan blijkt dat alles wat je ooit geleerd hebt behoorlijk is weggezakt. Maar ik merkte ook dat ik al die kennis snel weer terug kon halen en kon verdiepen.’ Paul was een van de deelnemers van de Mini Masters, een serie cursusavonden voor ondernemers uit de regio. Op uitnodiging van de Rabobank volgden enkele tientallen ondernemers korte cursussen op het gebied van onder meer personeelsmanagement, persoonlijk leiderschap, verandermanagement en innovatie. De cursusavonden werden georganiseerd door de Business School Nederland en gefaciliteerd door de afdeling grootbedrijf van Rabobank Amstel en Vecht. Als cursuslocatie was het clubgebouw van Golfcentrum Weesp gekozen. Manager Ronald Warmerdam van de afdeling grootbedrijf vertelt waarom de Rabobank dit initiatief heeft genomen. ‘Als bank willen we graag dichtbij onze klanten staan. We willen ondernemers de mogelijkheid bieden zich verder te ontwikkelen. In dit geval gebeurt dat door lesstof aan te bieden over onderwerpen die ondernemers in de praktijk van elke
dag tegenkomen. Daarnaast zijn de avonden ook een mooie gelegenheid om te horen hoe anderen met dezelfde vraagstukken omgaan.’ FRISSE BLIK ‘Je kijkt tijdens die cursusavonden even met andere ogen naar je eigen bedrijf’, zegt Nynke Coutinho, directeur van Uitgeverij Coutinho in Bussum. Haar bedrijf telt 28 medewerkers en is gespecialiseerd in boeken voor het hoger en universitair onderwijs en voor het volwassenenonderwijs. Coutinho heeft een catalogus van ruim 500 leverbare titels. ‘Ik vond het erg leerzaam om met allerlei verschillende ondernemers aan tafel te zitten. Ik heb in de praktijk veel met collega’s bij andere uitgeverijen te maken, maar die zijn meestal niet verantwoordelijk voor een hele onderneming. Ik vond het heel verfrissend om het met ondernemers over ondernemerszaken te hebben. Dat geeft je even een frisse blik op je eigen bedrijf.’ THEORIE EN PRAKTIJK De Mini Masters leergang bestaat uit acht avonden, verspreid over drie maanden. Iedere avond begint met een maaltijd. Daarna, van zes tot tien, gaan de cursisten aan de slag. Elke avond staat in het teken van één onderwerp. De docent is steeds iemand uit het vakgebied; hij of zij combineert theorie met
ZELFDE SCHUITJE ‘Ik heb ooit een studie HEAO afgerond’, zegt Paul. ‘Het was prettig om die kennis weer op te frissen. Maar horen hoe andere ondernemers het doen, dat vond ik eigenlijk het belangrijkste. Het maakt niet uit wat je in je bedrijf doet of hoe groot je bedrijf is; je loopt allemaal tegen dezelfde uitdagingen aan. Op het vlak van personeel, financieel management, enzovoort. Het is leuk om daarover ervaringen uit te wisselen en te ontdekken dat je allemaal in hetzelfde schuitje zit.’ Nynke: ‘Persoonlijk leiderschap vond ik een interessant thema. Daar zou ik ook wel meer van willen weten; voor mijn gevoel zouden we daar nog wel twee avonden over kunnen doorgaan. Het is iets waar je als ondernemer echt in moet groeien en dan is het prettig om daar met anderen over te praten. Verder vond ik vooral verandermanagement en strategisch management interessante thema’s. Wat mij betreft smaken die naar meer.’
VERDIEPING Paul is het daarmee eens. ‘Ik zie ook wel uit naar een vervolg. Volgens mij was dat bij meer deelnemers het geval. Er zijn nog wel een paar onderwerpen waar we dieper op in kunnen gaan. Vier uur lijkt heel wat, maar voor de meeste onderwerpen is het helemaal niet veel. Voor je het weet ben je weer bezig met de dingen van elke dag en verdwijnt de stof weer naar de achtergrond. Een vervolg op de Mini Masters zou mij helpen om de nieuwe kennis ook echt toe te passen in mijn bedrijf.’ Ronald heeft daar al wel ideeën over. ‘Dit was de tweede keer dat we de Mini Masters hebben georganiseerd. Binnenkort start de derde serie en daarnaast hebben we plannen om de deelnemers van de eerste series een vervolg aan te bieden. Het idee is dat we één onderwerp pakken en dat in twee avonden uitdiepen. Gezien de animo voor de reguliere sessies zal het aan belangstelling voor een ‘Mini Masters - de Verdieping’ niet ontbreken.’
TEKST: HOLWERDA & HOLWERDA VOF BEELD: HOLWERDA & HOLWERDA VOF
3023
praktijkvoorbeelden en oefeningen. Er is daarnaast veel ruimte voor interactie en uitwisseling van ervaringen.
16 rabobank Interview
Herman Wijffels: ‘Niemand heeft het gelijk volledig aan zijn kant’ Voormalig Rabotopman Herman Wijffels is sinds een jaar ambassadeur van Nederland in Dialoog. Dichterbij sprak met hem over het verschil tussen discussies en dialogen. ‘Het gaat erom tot gedeelde opvattingen te komen.’
U
U hebt meer vertrouwen in dialoog dan in discussie om draagvlak te scheppen voor maatschappelijke veranderingen. Wilt u dat toelichten? ‘Een dialoog is nadrukkelijk iets anders dan een dis cussie. Luisteren en het inzetten van je empathische kwaliteiten zijn essentiële onderdelen van een dialoog. In een discussie staat vooral het verdedigen van het eigen gelijk centraal. Deelnemers beconcurreren elkaar. Discussie verscherpt daarmee tegenstellingen, in plaats van die te overbruggen. Dialoog leidt, eerder dan dis cussie en debat, tot wederzijds begrip tussen mensen. In onze tijd is het van het grootste belang dat we men sen met verschillende achtergronden en uiteenlopende idealen en doelen bij elkaar brengen.’ Waarom is dialoog juist nú belangrijk? ‘De ecologische en financiële crises waarin we ons bevinden, maken grote maatschappelijke verande ringen nodig. Dialoog beschouw ik als een methode die ons daarbij kan helpen. Het gaat er uiteindelijk om individuele tegenstellingen te overstijgen en in wederzijds respect tot gedeelde opvattingen te komen. Alleen dat kan een basis zijn voor fatsoenlijk samen leven en voor zinnig beleid. Nederland in Dialoog is een o rganisatie die daaraan een eigen en waardevolle bijdrage levert. Mensen doen er ervaring op met de
dialoogmethode en oefenen om samen tot nieuwe gezichtspunten te komen.’ Als ambassadeur van Nederland in Dialoog bent u ook pleitbezorger voor beter luisteren. Vindt u dat mensen slecht naar elkaar luisteren? ‘Vaak wel. Winnen en gelijk krijgen zijn doorgaans belangrijker dan je openstellen voor wat de tegenstan der te zeggen heeft, ook als die een gezichtspunt heeft dat afwijkt van het jouwe. Wie zich in dat vechtmodel niet thuisvoelt en naar verbinding zoekt, valt buiten de boot.’ U tekent bezwaar aan tegen het tot elke prijs willen aantonen van het eigen gelijk. Maar wat als iemand echt gelijk hééft en dat met argumenten onderbouwt? ‘De ecologische crisis, keuzes die we maken op sociaal terrein, het integratievraagstuk: dat zijn de belangrijke kwesties waar we met z’n allen voor staan. Het objec tieve gelijk bestaat daar niet. Niemand heeft het volle dige gelijk aan zijn kant. We moeten op al die terreinen zoeken naar nieuwe concepten, nieuwe manieren van kijken. Als je, om maar even bij het integratievraagstuk te blijven, wilt dat mensen wezenlijk bij de samenle
18 rabobank interview
ving gaan horen, moet je beginnen met je te verdiepen in hún manier van kijken. We leven in een tijd van globalisering en dat maakt het noodzakelijk dat mensen zich verdiepen in denkwerelden die afwijken van wat ze zelf voor waar aannemen. Om een verbinding aan te gaan, moet je met elkaar in gesprek zijn en blijven.’
Wat kan een bedrijf als de Rabobank bijdragen aan dialoog tussen mensen? ‘De Rabobank doet als financieel dienstverlener en financier al heel veel aan versterking van de lokale gemeenschap. Rabobank heeft bijvoorbeeld een traditie van stakeholdersdialogen. Daarbij leggen medewerkers hun oor te luisteren bij alle belanghebbenden in een bepaalde sector of productieketen. De denkbeelden en ideeën die via deze dialogen tot stand komen, zijn een belangrijk uitgangspunt voor het denken en handelen van bankmedewerkers en voor het beleid van de bank. Ik denk dat de Rabobank binnen de huidige context doet wat mogelijk is. Ik zou het daarnaast toejuichen als de bank aandacht heeft en houdt voor initiatieven die het regelbereik van lokaal bestuur versterken en die met raad en daad ondersteunt.’
Nederland in Dialoog Onder de noemer Nederland in Dialoog wordt sinds 2005 jaarlijks in ruim 55 plaatsen een zogenaamde ‘Dag van de Dialoog’ georganiseerd. Het doel daarvan is mensen met verschillende achtergronden op een gelijkwaardige manier met elkaar in gesprek te brengen over lokale thema’s. In kleine groepen wisselen deelnemers ervaringen en ideeën uit. De gesprekken aan ‘dialoogtafels’ verlopen volgens de Appreciative Inquiry-methode. Die is niet gericht op overtuigen, overreden of gelijk krijgen, maar stelt respect voor het verhaal van de ander, het uitstellen van een oordeel én luisteren centraal. In 2009 werd de Dag van de Dialoog landelijk geëvalueerd. De 2400 deelnemers die meewerkten aan het onderzoek, waren zeer positief. Een ruime meerderheid zei in gesprek te zijn geweest met mensen die ze anders nooit gesproken zouden hebben en dat ze een positiever beeld hebben gekregen van hun medeburgers. Veel deelnemers zeiden de Dag een vervolg te willen geven in activiteiten die hun lokale leefklimaat moeten verbeteren. Zie ook: www.nederlandindialoog.nl
Tekst: Else de Jonge Beeld: Marleen Daniels
Wat zou wat u betreft ter sprake moeten komen tijdens een dialoog tussen alle Nederlanders? ‘Bij veel mensen heerst een onvrede omdat veel zaken buiten hun bereik zijn komen te liggen. Er heeft zich in de afgelopen decennia een proces voltrokken van wat ik “verstatelijking” noem. Wat eerder op lokaal niveau werd geregeld, valt nu onder Haagse regelgeving. Ik denk aan zorgvoorzieningen, het onderwijs, het buurtleven, het inrichten van de openbare ruimte et cetera. Mensen ervaren een toenemende onmacht om invloed uit te oefenen op die aspecten van hun leefsituatie. Die ontwikkeling zouden we moeten keren door meer ruimte op te eisen voor lokale democratie. De vraag die ik centraal zou willen stellen in een landelijke dialoog, is daarom: welke beslissingsbevoegdheid moeten we lokaal hebben en hoe organiseren we dat we die bevoegdheid krijgen?’
19 RABOBANK BOUWEN AAN EEN TOEKOMST
Crèche in Kaapstad
Bouwen aan een toekomst Medewerkers van Rabobank Amstel en Vecht waren eind oktober tien dagen in Kaapstad om te helpen bij de bouw van een crèche in een van de Townships.
Oedo Brandsma, Erwin van der Velden en Martijn van der Kroef hebben samen met een groep van veertig vrijwilligers geholpen bij de bouw van een kinderdagverblijf in Kaapstad. Het was een indrukwekkende ervaring.
3023
HOE IS DIT ALLEMAAL BEGONNEN? ‘Het initiatief komt van de stichting Mzamomhle. Die is in 2006 in contact gekomen met een Zuid-Afrikaanse vrouw die zelf in een hutje kinderopvang was begonnen. Het verbeteren van haar gebouwtje was de eerste stap. Die crèche staat nu bijna op eigen benen. Het tweede project is inmiddels ook gerealiseerd. Met hulp van onder andere de gemeente Kaapstad is daar nu een prachtig nieuw kinderdagverblijf gebouwd.’ ‘Met een groep van veertig vrijwilligers een week lang bouwen is een indrukwekkende ervaring. Het is ontroerend om te zien hoe dankbaar en blij de mensen zijn met onze hulp. Dat motiveert enorm en geeft een bijzonder gevoel om op deze manier wat voor anderen te kunnen doen.’ Aldus Oedo. SAMEN STA JE STERK De Rabo-reizigers deden dit op persoonlijke titel, maar het past goed bij de waarden van de Rabobank. 'Samen sta je sterk. Met de mensen in Kaapstad zetten we dit op. Hun optimisme en onze dadendrang, voeg die bij elkaar en je komt ergens'.
TEKST: OEDO BRANDSMA BEELD: OEDO BRANDSMA
WAAROM EEN CRÈCHE? ‘Goede kinderopvang is een van de basisvoorwaarden voor de ontwikkeling van de arme Townships. Als er opvang is, kunnen de ouders werken en komen de kinderen niet op straat terecht. Ook krijgen de kinderen educatie. Belangrijke ingrediënten voor een kansrijke toekomst.'
20 RABOBANK UPGRADE
Sparenvoorhypotheek ‘Wewildengewoon watruimerwonen’
3023
T
Tien jaar geleden kochten Andy van Buuren en zijn vrouw een twee-onder-een-kapwoning in Breda. Een groter financieel avontuur dan verwacht. Want door een misrekening bij de overwaarde van hun huis moesten ze geld bijlenen. Geen nood, het stel was jong, beiden werkten en zouden dat ook blijven doen, naast de zorg voor hun drie kinderen. In de loop der jaren groeide echter het verlangen om hun huis aan te passen. Lange tijd ging het drukke gezinsleven voor. Tot ze vorig jaar de knoop doorhakten. ‘We wilden comfortabeler gaan leven,’ vertelt Andy. ‘Een nieuwe vloer op de begane grond, een nieuw toilet en een nieuwe badkamer.’ Hij dacht met een lening aan de slag te kunnen. Tenslotte had het huis een redelijke overwaarde en zijn hij en zijn vrouw meer gaan verdienen de laatste jaren. Tot er ineens een brief van de bank op de deurmat lag: de rentetermijn van de hypotheek liep af. De aflossingsvrije hypotheek die Andy op zijn 21ste had afgesloten, bleek in een gesprek met zijn financieel adviseur achterhaald. ‘We leenden geld, maar losten niets af. Daardoor zouden we over een jaar of dertig onvoldoende reserves hebben om in dit huis te kunnen blijven wonen.’ De bank wees Andy er bovendien op dat hij en zijn vrouw, gezien de hoogte van hun salarissen, meer opzij zouden moeten kunnen leggen. Spaargeld voor eventuele studies van hun kinderen was er wél, maar van meer was het nooit
gekomen. Andy licht toe: ‘We gaan twee keer per jaar op vakantie en snuiven graag wat cultuur. Daarnaast doen onze kinderen aan sport en muziek. Dat vinden wij belangrijk.’ Andy nam het advies van de adviseur serieus en maakte zijn uitgavenpatroon inzichtelijk. Het leverde hem al snel iets op. Bij het verzamelen van zijn bankafschriften stuitte hij op het royale pingedrag van zijn gezin en vroeg zich af waar dat geld, naast naar de dagelijks benodigde boodschappen, eigenlijk naartoe gaat. Kort na het gesprek met de Rabobank sloot Andy een spaarhypotheek af. Daardoor kunnen hij en zijn vrouw met een gerust hart uitkijken naar hun pensioen. Want tegen die tijd hebben ze genoeg gespaard om in hun huis te kunnen blijven wonen. Met een tweede hypotheek financiert het echtpaar de verlangde verbouwing. En zijn huidige overlijdensrisicoverzekering sluit Andy over bij de Rabobank. Dat is goedkoper, heeft zijn financieel adviseur hem voorgerekend. Maar wat hem daarnaast aanspreekt, is dat de Rabobank belegt in minder risicovolle fondsen. ‘Het was confronterend,’ geeft Andy terugkijkend op het gesprek met zijn financieel adviseur toe. ‘We gingen voor een lening om comfortabeler te kunnen wonen. In plaats daarvan sparen we nu voor onze hypotheek. Maar ja, er moet financiële ruimte zijn. De uitleg van de bank daarover was aannemelijk. Het voelt goed.’
TEKST: NICOLIEN REITH BEELD: GETTY IMAGES
De familie Van Buuren wilde comfortabeler wonen en toog naar de bank. De termijn van hun hypotheek liep af en ze wilden de hypotheek verhogen voor een verbouwing die ze in gedachten hadden. Dat lukte.
3023
22 rabobank ondernemen
Cijfers & Trends Branchekennis aan de basis van ondernemen Onder de noemer Cijfers & Trends stelt de Rabobank haar branchekennis beschikbaar aan startende en bestaande klanten. Gert van der Steen van de Veluwse Bron heeft daar, eerst als nieuwe en later als bestaande klant, volop gebruik van gemaakt.
I
In 2004 bestond Van der Steens wellness resort alleen nog maar in zijn hoofd. Er was nog geen sprake van een 21 hectare groot luxe ontspanningsoord met 220 personeelsleden in dienst, dat de Veluwse Bron is geworden. Gert van der Steen ging de financiële boer op met zijn plannen. Hij kwam ook bij de Rabobank Randmeren terecht. ‘Ik zocht financiering maar vooral ook een sparringpartner. Het concept had ik, rekenen kon ik ook, maar de prangende vraag bleef of ik mezelf niet een worst voorhield. Rekende ik mezelf niet rijk? Ik merkte bij de diverse banken grote cultuurverschillen. Ik kwam nogal wat doe-het-zelvers tegen onder de accountmanagers. Wat dat betreft was de Rabobank een verademing. De lokale bank had de kennis in huis en de vragen over mijn ondernemingsplan waren nuttig en kritisch. En daar was ik naar op zoek. De basis voor gelijkwaardige samenwerking lag er en ik voelde me direct minder eenzaam met mijn ideeën en sommetjes. Prettig was ook dat Rabobank al meerdere wellnessbedrijven bediende. Er was kennis aanwezig die ik elders niet heb kunnen ontdekken. Dat is belangrijk omdat wellness een relatief nieuwe en trendy branche is.’ Verbindend Accountmanager Monique van Plateringen bij Rabobank Randmeren zegt bescheiden: ‘Onze aan-
pak is gebaseerd op de diepgravende en uitputtende branchekennis die Rabobank voor elke lokale bank beschikbaar heeft onder de naam Cijfers & Trends. We hebben ruim honderd jaar ervaring als “ondernemer onder de ondernemers” en Cijfers & Trends verschijnt dit jaar alweer voor de dertigste keer op rij. Dus als een klant als Gert bij ons op gesprek komt, heb ik al relevante branche-informatie kunnen bestuderen. En als we aanvullende vragen zouden hebben, doe ik een beroep op de specialistische steun van een sectormanager en zijn team: in dit geval is dat Bert Sikken die Horeca en Recreatie in zijn portefeuille heeft.’ De sectormanager speelt voor en tussen de lokale banken een verbindende rol. Sikken: ‘Die verbindende rol is zeer effectief. En natuurlijk niet alleen in het geval van Gert en zijn wellness resort. Neem nu bijvoorbeeld de golfsport. In Nederland zijn er pakweg 150 golfbanen en ook ongeveer 150 lokale Rabobanken. Gemiddeld heeft elke bank er een in de portefeuille. Dan is het mijn taak kennis bij elkaar te brengen en die Rabomedewerkers te identificeren die heel veel verstand van de golfbranche hebben. Zo ontstaat er een krachtenveld waar zowel de branche als de individuele ondernemers en plaatselijke Rabobanken bij gebaat zijn. Omdat we van elkaar leren en zodoende precies weten waar we het over
23 rabobank XXX Cijfers & Trends onderzoek
Cijfers & Trends publiceert over:
Verwerking onderzoek
Sectoren:
C B
9
Branches:
80
A
Marktontwikkelingen e.d. E D
Publicatie o.a. op www.rabobank.nl/cijfersentrends
hebben. Dat gaat natuurlijk ook voor een relatief nieuwe branche als de wellness resorts op. Dit soort verbindingen leggen, helpt de totale bank en dat is ook uniek aan de Rabobank. Mijn team en de andere teams van de negen sectoren die wij onderscheiden, komen door het hele land.’ Valkuilen Het gaat om dialoog, vervolgt Sikken. ‘Als strate gische gesprekspartner kunnen wij toegevoegde waarde bieden om samen met de klant succesvol te zijn. Dan gaat de klant door de vragen die wij stellen, zelf ook anders denken. Wat zijn de risico’s, maar ook: wat zijn de kansen? Hoe zie je je positionering in de markt? Hoe ga je internet inzetten bij de pro motie? Wat zijn veelvoorkomende valkuilen, en hoe kun je die vermijden? Bij bestaande klanten kan de accountmanager nuttige vragen stellen. Met welke activiteiten wordt het meeste geld verdiend? En zijn er ook die juist negatief bijdragen? Met een goed inzicht in de cijfers kan de ondernemer bepalen of en waar verbeteringen mogelijk zijn. Ook hier geldt: meten is weten. Stel een bedrijf is 40 procent van
zijn omzet kwijt aan loonkosten terwijl het branche gemiddelde 30 procent is. Hoe kan dat, vragen we dan. Vervolgens helpen we de klant zijn processen te verbeteren.’ Van der Steen: ‘Inmiddels zijn we met Veluwse Bron tweeënhalf jaar verder. De aanloopperiode waar het er met name om ging om bezoekers met een tevreden gevoel naar huis te laten gaan, is achter de rug. Nu kan ik samen met de gegevens die Cijfers & Trends aanlevert, werken aan het verbeteren van de proces sen. Dan kan ik zien wat ik, vergeleken met concur renten, goed doe en minder goed doe; hoe ik ten opzichte van vorig jaar presteer. Inkoop kan duidelijk een stuk goedkoper. En er zijn zeker kansen om bezoekers als ze eenmaal binnen zijn meer te laten spenderen. Heel prettig om met Monique van gedach ten te wisselen.’ Concept ‘Het gaat uiteindelijk om open tegenover elkaar te staan,’ zegt Van Plateringen. ‘Gert had van meet af aan een heel duidelijk concept in zijn hoofd en daar aan heeft hij vast gehouden. In deze branche is dat
24 rabobank XXX Onderzoek sector: Golfsport
Golfbanen uit de portefuille
Kennis wordt gedeeld
150
heel terecht vinden wij, maar dat heeft wel consequenties die we graag doorspreken.’ Van der Steen: ‘Bij een wellness resort dat zich met name richt op geestelijke ontspanning van de bezoekers, moet alles kloppen. De consument verwacht veel en dat krijgt hij ook bij ons. We zijn voortdurend nieuwe faciliteiten aan het ontwikkelen om de zintuigen te prikkelen zodat de mensen terugkomen. Vakkundig en vooral aardig personeel is een absolute voorwaarde. Dat alles
vergt een prijs en ik wil daarmee niet marchanderen, je wilt het kwaliteitsniveau en het niveau van je bezoekers op zijn minst handhaven. Inderdaad, ik doe geen concessies aan het concept. Maar we praten over alles.’ Wilt u een bezoekje brengen aan de Veluwse Bron? Kijk voor een aantrekkelijke aanbieding op www.rabobank.nl/dichterbij.
Al meer dan dertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Rabobank geeft haar visie op negen sectoren en tachtig branches in het Nederlandse bedrijfsleven. Via www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. Voor informatie toegespitst op uw eigen bedrijf, is er Uw Cijfers & Trends. Dit is een unieke weergave waarin de financiële kengetallen van uw bedrijf worden vergeleken met de gemiddelden in uw eigen branche. Actuele trends en branche ontwikkelingen worden daaraan toegevoegd en door uw accountmanager doorvertaald naar uw s ituatie. Zo ziet u direct waar de kansen liggen voor uw bedrijf. U kunt ook zelf een vergelijking maken via de online benchmarktool Kijk & Vergelijk. www.rabobank.nl/bedrijven, kijk bij MKB/Cijfers & Trends
Tekst: Rob Schoemaker Beeld: Kay Coenen
Branche-informatie
25 rabobank PRODUCT
Altijd uw bank op zak! E-mail en internet: het kan allemaal op de smartphone, waar u zich ook bevindt. Dus u kunt ook mobiel bankieren. Sms app naar 7171 en ontvang direct een linkje op uw mobiel naar de voor uw toestel geschikte app(licatie)!
1
Mobiel bankieren Is uw salaris al binnen? U weet het direct met MobielBankieren. Bekijk uw saldo en de bij- en afschrijvingen op uw mobiele telefoon. En maak gemakkelijk en veilig geld over. Voor de iPhone en smartphones met Android, Windows of Bada is er de Rabo Bankieren App.
2
Mobiel bestellen & betalen Lang wachten op de ober in het café? Trek in een pizza? Met MyOrder kunt u nu gemakkelijk via uw mobiele telefoon bestellen en betalen en komt de ober uw drankje brengen. Bekijk de video of lees meer op www.myorder.nl
3
4
Rabo Mobiel Hebt u nog geen smart phone? Rabo Mobiel biedt u een abonnement zonder zorgen; de tarieven zijn transparant en u weet precies wat u betaalt. En u kunt direct gemakkelijk mobiel bankieren en betalen.
Kijk voor alle applicaties op www.rabobank.nl/mobielbankieren
Tekst: Rob Schoemaker Beeld: Rabobank
Rabo alerts via SMS Hebt of wilt u geen mobiel internet? U kunt ook een sms ontvangen als u rood komt te staan of als uw salaris binnen is. Heel gemakkelijk en eenvoudig. De eerste 24 sms’en zijn binnen uw betaalpakket gratis. U kunt de Rabo Alerts zelf instellen in Rabo InternetBankieren.
26 RABOBANK INTERVIEW
CommissarisFredEnsel 'Altijdeendrivevoor rechtvaardigheid' Fred Ensel werkte dertig jaar bij ABN-Amro. Nu is hij voorzitter van de raad van commissarissen van Rabobank Amstel en Vecht. 'Ik dacht altijd dat de Rabobank niet mijn bank was. Totdat ik me erin ging verdiepen.'
3023
I
‘Ik vond het altijd een beetje overdreven, opa’s die op hun knieën door de kamer kruipen achter hun kleinkind aan. Maar het is juist heel erg leuk.’ Op de dag van het interview scharrelt Freds kleinzoon (1,5) door het huis; het is opa- en omadag. ‘We hebben heel veel plezier samen. Het is een mooie positie hoor, opa zijn. Je bent heel dichtbij, maar je hebt niet de verantwoordelijkheid voor de opvoeding. En aan het eind van de dag mag je hem weer aan de zorgen van zijn ouders toevertrouwen.’ Fred Ensel omschrijft zichzelf als een gedreven mens, met een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. ‘Dat is gevoed door mijn achtergrond. Ik ben vlak na de oorlog geboren in een joods gezin. Behalve mijn ouders had ik vrijwel geen familie. Ik heb wel een prima jeugd gehad. Mijn ouders praatten over alles. Dat was hun redding, denk ik.’
Daaruit zijn dus de Rechtswinkels voortgekomen.’
RECHTSWINKELS ‘Op mijn tiende wist ik al dat ik rechten wilde studeren. Omdat ik niet tegen onrecht kan. Ik heb altijd een drive gehad voor rechtvaardigheid. Dat leidde ertoe dat ik in mijn studietijd samen met anderen de Rechtswinkels in Nederland heb opgezet. We voelden ons als eerstejaars studenten erg bevoorrecht dat we mochten studeren en we wilden daar iets mee doen. Uit idealisme zijn we mensen gaan helpen met juridische bijstand.
ONDERSCHEIDING ‘In de afgelopen decennia heb ik veel bestuurlijk werk gedaan, onder meer als voorzitter van de stichting Joods Maatschappelijk Werk, bij het NIW - het oudste weekblad van Nederland - en als penningmeester van het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Zie het maar als het voortzetten van die lijn van de Rechtswinkel: iets goeds willen doen met de mogelijkheden die je krijgt. Het heeft me een Koninklijke onderscheiding opgeleverd.
BROUWERIJ ‘Ik heb iets met het medium radio. Op de middelbare school begon dat al. Ik zat bij de Haarlemse ziekenomroep Radio Parade. Daar komen grote omroepnamen vandaan: Joop van Zijl, Jan Steeman, Annet van Trigt… Bij de radio heb ik geleerd te praten. Microfoon open en kletsen. Later heb ik nog een poosje bij de Avro gewerkt met Pim Jacobs en Eef Brouwers.’ ‘In mijn studietijd had ik ook nóg een baantje: ik was rondleider bij de Heinekenbrouwerij. Op een dag leidde ik de Raad van Bestuur van de toenmalige Amrobank rond. Eén van die bestuurders zei dat ik eens moest komen praten. Ik ben er dertig jaar gebleven en heb in die periode allerlei managementfuncties gehad, vooral in het kantorennetwerk.’
COÖPERATIEVE WORTELS: INDRUKWEKKEND Ook na zijn pensionering in 2004 bleef Fred actief, onder meer bij de Tuchtraad Assurantiën, de Raad van Toezicht van Ziekenhuis Amstelland en de schuldhulpverlening. ‘Juist toen ik dacht dat het wat rustiger zou worden, kwam de Rabobank. Ik werd tot mijn verrassing benaderd voor de nieuwe Raad van Commissarissen. Ik vond eigenlijk dat ik dat niet kon maken; ik had dertig jaar bij ABN-Amro gewerkt. Ik ben trouw aan al het goede dat mij is overkomen en daar hoort ABN-Amro ook bij. Maar de tijden en de banken zijn veranderd en daarom heb ik toegestemd.’ ‘Ik heb de Rabobank altijd gezien als een goede bank, maar niet mijn bank. Tot het moment dat ik me er werkelijk in ging verdiepen. De coöperatieve wortels van de bank vind ik indrukwekkend. De Rabobank is een organisatie die mooie bankproducten verkoopt, maar dat doen er meer. Het verschil zit hem in de visie áchter die dienstverlening. Bij de Rabobank werk je niet voor het resultaat van vandaag, maar voor de
toekomst van je kleinkinderen. Dat levert een cultuur op die me aanspreekt. Dat had ik me nooit zo gerealiseerd.’ FAMILIEMAN ‘Werken vind ik leuk, ook al ben ik met pensioen. Als ik niet werk, speel ik graag piano en leef ik me helemaal uit in de muziek. Ik vind het heerlijk om te lezen, te studeren of met de de computer bezig te zijn. Ik probeer op het gebied van de informatietechnologie bij te blijven, het liefst een beetje voorop te lopen. En verder… tja, ik ben een familieman. Ik ben 36 jaar gelukkig getrouwd en ben graag samen met mijn vrouw, mijn kinderen en mijn kleinzoon. De familie is voor mij geen vanzelfsprekendheid, daarom is ze voor mij het allerbelangrijkste.’
TEKST: HOLWERDA & HOLWERDA VOF BEELD: HOLWERDA & HOLWERDA VOF
3023
Daar ben ik natuurlijk wel trots op.’
28 rabobank Pensioenen
Laat het niet op z’n beloop! De onzekerheid van een goed pensioen Het Nederlands pensioenstelsel vertoont scheuren. ‘Zorgelijk, maar geen reden voor paniek,’ stelt de Tilburgse pensioenhoogleraar Gerry Dietvorst. ‘Tijdig maatregelen nemen, en gedisciplineerd maatregelen nemen, voorkomt teleurstellingen.’
V
Van paniekverhalen als zou het Nederlandse pensioen stelsel van zijn voetstuk zijn gevallen, wil Gerry Dietvorst niets horen. De Tilburgse fiscalist, een van de grand old men van de internationale pensioenresearch, vindt dat Nederland internationaal gezien nog altijd een van de betere pensioenstelsels heeft. ‘Onze pen sioenfondsen beschikken over een jaloersstemmende 600 miljard euro voor aanvullende pensioenen. Maar we beleven onmiskenbaar zware tijden. Alles komt tegelijkertijd. De kredietcrisis tast de opbrengsten uit beleggingen aan, er heerst een lage rente die voorlopig niet omhoog wil. En als klap op de vuurpijl is onlangs bekend geworden dat we fors langer leven. Al die ont wikkelingen kosten de pensioenfondsen geld, waardoor de dekking bij een aantal pensioenfondsen al onder de kritische grens van 105 procent is gekomen.’ Scheefgroei Ook de overheid is niet geheel onschuldig aan de hui dige precaire situatie, merkt Dietvorst op. ‘In 1990 vond toenmalig premier Lubbers de pensioenfondsen te veel geld hebben en stelde een belasting voor over de bedragen boven 115 procent dekking. Dat nooit, dachten veel pensioenfondsen, en nogal wat fondsen gaven toen premies terug of hebben werkgevers premievakantie gegeven. Was dit niet gebeurd, dan waren die fondsen nu beter toegerust geweest.’ Welke maatregelen gaan er genomen worden?
‘Premieverhogingen, niet-indexeren en afstempe len, maar die hebben zo hun schaduwkanten,’ zegt Dietvorst. ‘De premies kunnen natuurlijk omhoog, maar liever niet. De pensioendruk bedraagt nu al 20-30 procent van het salaris en ga je die verder verho gen dan leidt dat tot looneisen, verslechterde interna tionale concurrentiepositie en oplopende inflatie. Het pensioen niet indexeren is vooral voor mensen met lage pensioenen vervelend. En tot slot kunnen pensioen fondsen de uitkeringen zelfs verlagen: afstempelen. Dat doet heel veel pijn.’ Daar openbaart zich overigens meteen het verschil met een pensioenverzekering, legt Dietvorst uit. Pensioenverzekeraars kunnen niet afstem pelen, die zijn contractueel verplicht te blijven betalen. ‘Breed gedragen in Nederland en ook in Europa is voor de lange termijn het idee om tot een betere ver houding te komen tussen het aantal werkende jaren en de pensioenjaren. Dat is scheef gegroeid. We zijn later begonnen met werken, stoppen eerder en we leven langer. Voor veel beroepen en mensen hoeft langer doorwerken geen probleem te zijn als je je er maar op voorbereidt. Cruciaal is de rol van het personeelsbeleid van de werkgevers. Je moet middelbare werknemers blijven scholen en aangepaste, coachende, taken geven. Voor Engeland hebben ze berekend dat over dertig jaar iedereen tot zijn 72ste moet doorwerken.’ Alle pensioenregelingen in de Europese lidstaten verschillen. Niet een is de beste, stelt Dietvorst. ‘De
30 rabobank Pensioenen
van. En, lijfrentesparen zoals dat heet, is fiscaal aftrekbaar. Banksparen is hier een heel geschikte vorm van. Dichtbij huis, er gaan geen kosten vanaf en het geheel is transparant. Altijd duidelijk hoeveel er is gespaard.’
Pensioenregister Een goede ontwikkeling in het licht van bewustwording, vindt Dietvorst het Nationale Pensioenregister dat in 2011 wordt geopend. Iedere burger heeft een overzicht van de opbouw van zijn AOW en aanvullend pensioen. Zo heeft iedereen, ook als je bij verschillende werkgevers hebt gewerkt, een compleet overzicht van zijn oudedagsvoorziening. Ook kun je zien wat de gevolgen zijn van een jaar langer doorwerken.
Tekst: Rob Schoemaker Beeld: De Beeldredaktie (portret), Corbis
Nederlandse spaarzaamheid heeft geleid tot 600 miljard euro voor aanvullende pensioenen. Andere landen, zoals Frankrijk, hebben niet gespaard. Die schuiven met hun omslagstelsel de rekening volledig door naar de volgende generatie. In Nederland wordt alleen de AOW volgens het omslagstelsel opgebracht. In de jaren vijftig bedroeg de eerste AOW op jaarbasis 600 gulden. Toen waren er zes actieve mensen tegenover één uitkering. In Nederland is dat aantal gedaald tot 4,5 tegenover een uitkering en we gaan naar 2,5. In Frankrijk moeten de actieven veel meer opbrengen. Dan dreigt een conflict tussen generaties. Het ironische is dat de ouderen een dikke vinger in de pap hebben, want die domineren immers de vakbonden en de regering. En kijk eens naar Tsjechië. Daar is de verhouding actieven-pensionado’s over 20 jaar één tegen één. Dan heeft iedere werkende zijn eigen bejaarde op zijn rug. In Roemenië wordt dat zelfs één tegen twee. De EU dringt er nu bij alle landen op aan meer te sparen. Maar ja, het tijdsgewricht werkt tegen. Het dak repareren, gaat het beste als het droog is. Meer kinderen krijgen en langer werken. Dat eerste is amper te sturen, het tweede wel. EU-beleid is dat in 2020 75 procent van de mensen tussen de 20 en 64 betaalde arbeid moet verrichten. En met de dubbele vergrijzing en een aantrekkende economie is iedereen nodig. Dan kijken we anders naar 55-plussers. Die vormen dan onze Zilvervloot, onze gasbel,’ zegt Dietvorst. ‘Nee, het Nederlandse pensioenstelsel is niet van zijn voetstuk gevallen. Wel moeten we anders kijken. In onze beleving was een waardevast pensioen een recht, nu moeten we het meer zien als een voorwaardelijk recht. Dat betekent dat mensen zich tijdig bewust worden hoe het er met hun pensioen voor staat. En niet pas als ze toe zijn aan hun eerste leesbril. Ook dertigers kunnen al beginnen te sparen aan een privépensioen. Tijdig beginnen, hoe eerder hoe beter. Maak er een automatisme
Ondernemers Er op tijd over nadenken. Dat geldt helemaal voor ondernemers, stelt Dietvorst. Niet uitstellen, dat maakt het alleen maar duurder. Heel belangrijk is dat ondernemers zich de vraag stellen: hoe staat mijn gezin ervoor als ik kom te overlijden. Voor een paar honderd euro per jaar dekt een overlijdensrisicoverzekering dat af. Met discipline. Blijf af van wat bestemd is voor later, benadrukt Dietvorst. ‘Daar komen we meteen op de nadelen van een onzalig vehikel voor de zzp’er als de FOR, de Fiscale Oudedagsreserve. Dat is puur gezichtsbedrog. Dat is geen reserve maar een regeling voor uitgesteld belasting betalen. In de praktijk komt het erop neer dat ondernemers vaak het geld niet reserveren maar gebruiken en uiteindelijk met een forse belastingclaim komen te zitten.’ Is het geld er nog wel dan kun je het beter storten naar lijfrentesparen, zegt Dietvorst ‘Regel het nu goed voor straks.’ Veel ondernemers denken van de opbrengst van het bedrijf te kunnen leven. Maar wat als bij verkoop de opbrengst tegenvalt? Zeker voor de ondernemer met een eigen bv zijn er verschillende interessante opties. Tot slot adviseert hij niet alle oudedagseieren in één mandje te stoppen. ‘Een goede mix is belangrijk. Bij een even tueel faillissement komt de curator niet aan het geld dat in lijfrentesparen zit.’ Kijk voor info over geld sparen voor later op: www.rabobank.nl/later.
31 RABOBANK PROFIEL
'Naar ons wordt geluisterd'
Lid van de CKV Jeu Claes (62) heeft een schat aan bestuurlijke ervaring, is voorzitter van de Vereniging Payroll Ondernemingen én onlangs gekozen in de Centrale Kring Vergadering (CKV).
WAT IS DE ROL VAN DE CKV? ‘De CKV houdt toezicht en heeft beslissingsbevoegdheid over de strategie van Rabobank Nederland. Er worden beslissingen genomen, bijvoorbeeld over het organisatiemodel van de Rabobanken. Vanaf 2011 worden alle banken namelijk op dezelfde manier georganiseerd, volgens het Rabomodel. Belangrijk is dat er goed geluisterd wordt naar de leden, dat de bank goed contact heeft met de klant’.
3023
WAT WAS UW EERSTE INDRUK? ‘Zeer indrukwekkend. Er is openheid. Er werd bijvoorbeeld gediscussieerd over integriteit. Ik was onder de indruk van de kwaliteit. De CKV-leden zijn van heel verschillend pluimage: van agrariërs en middenstanders tot leidinggevenden van grote bedrijven. Ze beschikken over veel kwaliteit en een brok levenservaring’. WAAROM BENT U LID VAN DE CKV GEWORDEN? ‘Ik wil graag iets terugdoen voor de maatschappij en mijn kennis inzetten. Ik heb eerder commissariaten in coöperaties gehad. Rabobank is een zeer apart fenomeen. Dat boeit me enorm’.
TEKST: BARBARA TRAPPENBURG BEELD: DE BEELDREDACTIE
HOE GAAT HET ERAAN TOE BIJ EEN CENTRALE KRING VERGADERING? ‘De 72 leden, alle bestuurders van de twaalf lokale kringen, komen vier keer per jaar bij elkaar. Wij bereiden in onze kring, Zuid-West Nederland, de vergadering voor: wie reageert waarop. De leden van de Raad van Bestuur van Rabobank Nederland zijn aanwezig en beantwoorden vragen; in de pauze of na afloop kun je hen aanspreken. De CKV is een groot gezelschap waar echt naar geluisterd wordt’.
32 RABOBANK STARTER VAN HET KWARTAAL
Starterbeautybranche 'Wehoevennietlangte vergaderen'
3023
S
Simone: ‘Ik werk nu tien jaar in de beautybranche en heb allerlei ideeën om de branche verder te professionaliseren. Het cosmeticavak wordt steeds medischer. Het is belangrijk dat ondernemers hun klanten goed kunnen informeren. Daarom ben ik met Neconet begonnen. In eerste instantie als een informatieplatform voor toeleveranciers en kleine zelfstandigen in de beautybranche. Dat sloeg enorm aan; al snel had ik contact met 6000 ondernemers.’ Op een beurs kwam Simone in contact met Pieter. Het klikte en samen richtten ze NCU Uitgeverij op. ‘Je kunt wel zeggen dat we elkaar hebben aangestoken’, zegt Pieter. ‘Simone heeft mij enthousiast gemaakt voor de beautybranche en ik haar voor de uitgeefwereld. Onze uitgeverij maakt nu het blad Neconet, een vakblad voor ondernemers in de branche. Begin volgend jaar komen we met een consumentenblad en daarnaast hebben we ook plannen voor België.’ ‘Momenteel hebben we drie activiteiten’, verduidelijkt Pieter. ‘Het internetplatform voor leveranciers en ondernemers, de netwerkbijeenkomsten en ons vakblad. Begin volgend jaar organiseren we daarnaast een grote cosmeticabeurs én we komen in het voorjaar dus met het nieuwe blad voor de consument. We groeien sneller dan we hadden kunnen bedenken. Binnenkort is alweer onze vierde netwerkbijeenkomst. Aan de reacties zien we dat de formule aanslaat.
Dat geeft erg veel energie.’ Simone: ‘We zijn allebei gevoelsmensen en koersen op onze intuïtie. We hebben een duidelijk doel voor ogen en denken over veel dingen hetzelfde. Dat betekent dat we niet eindeloos hoeven te vergaderen. Neconet en NCU zijn zonder vreemd geld gestart en we groeien stap voor stap. Onnodige kosten maken we niet: we rijden niet in dikke auto’s en huren geen duur bedrijfspand. Daardoor kunnen we de resultaten van het bedrijf meteen weer herinvesteren in nieuwe initiatieven.’ Over een paar maanden verhuizen Simone en Peter van een onopvallende flat in Amstelveen naar landgoed Huize De Kamp in Neede. Op basis van het ondernemingsplan werd Neconet door de gemeente uitgekozen om zijn intrek te nemen op het historische landgoed. Dat betekent dat Simones droom, een opleidingscentrum voor de beautybranche, in één keer binnen bereik komt. Een nieuw blad, een vakbeurs, een verhuizing, de start van een opleidingscentrum… Simone en Peter staan voor een groot aantal veranderingen. En de grootste verandering is nog niet eens genoemd: Simone hoopt eind dit jaar moeder te worden. ‘Gelukkig hebben we het goed georganiseerd’, zegt Simone. ‘We hebben een geweldig team van mensen en hoeven dus niet alles zelf te doen.’
TEKST: HOLWERDA & HOLWERDA VOF BEELD: HOLWERDA & HOLWERDA `VOF
Ruim een jaar geleden kwamen ze elkaar tegen: Simone van Bekkum had een goed netwerk in de beautybranche en Pieter Pronk veel ervaring in de uitgeefwereld. Samen begonnen ze een uitgeverij en een netwerkorganisatie voor de beautybranche.
3023
34 RABOBANK STICHTING THUISHUIS
Voorkomvereenzaming 'Laatouderennietin eenzaamheidwonen' Een huiselijke omgeving voor alleenstaande senioren, zodat ze niet vereenzamen. Dat is het doel van de Stichting Thuishuis. De Stichting realiseert in Amstelveen een unieke woonvorm en begint binnenkort met bijeenkomsten en thuisbezoeken.
D 3023
‘Dáár komt het Thuishuis’, wijst Wim Sinnige met een breed gebaar. Hij staat midden op het grote grasveld dat wordt begrensd door de Olmenlaan en de Lindenlaan in Amstelveen. Hier, midden in de wijk Keizer Karelpark, realiseert woningcorporatie Eigen Haard een aantal nieuwe appartementengebouwen. In één daarvan komt het Thuishuis, een initiatief van de stichting Thuishuis Amstelveen. STUDENTENHUIS VOOR SENIOREN Amstelveen is een van de eerste plaatsen waar een Thuishuisproject van start gaat, zegt Wim Sinnige, gepensioneerd huisarts en voorzitter van de stichting. ‘Het Thuishuis is een nieuwe woonvorm voor senioren die niet alleen willen wonen en voor mensen die dreigen te vereenzamen. Het landelijk initiatief daartoe werd genomen door Jan Ruyten van de organisatie Thuis in Welzijn. Hij heeft het Thuishuis eens een studentenhuis voor alleenstaande ouderen genoemd. Dat is wel een goed beeld. De bewoners hebben allemaal een eigen woonruimte, maar daarnaast heeft het Thuishuis een gemeenschappelijke woonkeuken, een grote woonkamer, een ontspanningsruimte, een terras en een tuin. Het idee is dat we mensen niet in eenzaamheid willen laten wonen, maar dat ouderen zo nu en dan gezamenlijk eten, samen televisie kijken of samen op pad gaan. Zonder verplichtingen uiteraard.’
KWALITEIT VAN LEVEN Natuurlijk is niet iedere alleenstaande ook eenzaam, benadrukt Sinnige, maar als het alleenzijn iemand hindert, wordt het een probleem. ‘In mijn werk als huisarts heb ik gezien wat eenzaamheid met mensen doet. Als mensen geïsoleerd raken, gaan ze vaak fysiek en psychisch achteruit. Ze bewegen weinig, verwaarlozen hun houding en motoriek, ze worden kwetsbaar en raken gemakkelijk in een depressie. Kortom: de kwaliteit van leven wordt aangetast. Daar willen we met onze stichting iets aan doen. Ons doel is dat senioren zoveel mogelijk hun zelfredzaamheid behouden. Door contacten met anderen blijven ze langer vitaal of vinden ze hun vitaliteit weer terug.’ THUISHUISPROJECT De gemeente Amstelveen heeft onlangs laten onderzoeken hoe groot het probleem van vereenzaming nu eigenlijk is. Uit dat onderzoek bleek dat ongeveer eenderde van de bevolking zich eenzaam voelt. Twaalf procent van de mensen is volgens dat onderzoek ‘zorgwekkend eenzaam’. Ook bleek dat eenzaamheid in alle wijken van Amstelveen ongeveer evenveel voorkomt. Woningcoporatie Eigen Haard heeft vervolgens de haalbaarheid van een Thuishuisproject in Amstelveen laten onderzoeken. Er bleek meer dan voldoende vraag te zijn naar zo’n nieuwe woonvorm.
MEER DAN EEN HUIS Momenteel liggen de tekeningen van het bouwplan Olmenlaan-Lindenlaan bij de gemeente; de bouwvergunning wordt tegen het einde van het jaar verwacht. Het Thuishuis komt in het eerste blok dat wordt gebouwd. Als alles meezit kan het al in 2012 klaar zijn. Intussen is de stichting al met thuisbezoeken en contactbijeenkomsten begonnen. Sinnige: ‘We willen eigenlijk veel meer dan alleen het Thuishuis. In deze wijk wonen volgens het onderzoek tientallen alleenstaande senioren. Onze gecertificeerde vrijwilligers leggen met deze mensen nu de eerste contacten. Niet ongevraagd natuurlijk; we komen alleen op bezoek als mensen dat zelf op prijs stellen. Zo willen we een netwerk opbouwen waar later ongetwijfeld ook de bewoners van het eerste Thuishuis uit voortkomen. Maar het netwerk is zelf ook belangrijk. We hopen dat onze vrijwilligers contact kunnen houden met al deze mensen en dat er rondom het Thuishuis verbanden ontstaan die mensen helpen om niet te vereenzamen.’
TEKST: HOLWERDA & HOLWERDA VOF BEELD: HOLWERDA & HOLWERDA VOF
3023
Op grond van dat onderzoek heeft Eigen Haard besloten om in een deel van de nieuwbouw op het terrein van de vroegere Amstelhoven-MAVO een eerste Thuishuis te realiseren, samen met de stichting Thuishuis Amstelveen. ‘De locatie is ideaal’, zegt Sinnige. ‘Midden in een woonwijk met volop winkels en andere voorzieningen in de buurt. In het Thuishuis willen we alleenstaande senioren uit de wijk een nieuwe woonplek bieden. In hun eigen vertrouwde omgeving dus.’ Er komen achter één voordeur zeven privé woonruimtes van elk zo’n veertig vierkante meter. Huurders wonen daar met alle privacy; ze hebben een woonkamer, een slaapkamer, een badkamer, een eigen berging en een pantry. Het bijzondere van het Thuishuis zit hem in de gemeenschappelijke voorzieningen waardoor de bewoners, als ze dat willen, samen kunnen eten, tv-kijken of een spelletje doen. Aan het Thuishuis zijn bovendien een aantal vrijwilligers gekoppeld die contact houden met de bewoners en die in de gaten houden of alles goed gaat. Als er problemen dreigen, schakelen ze professionele hulp in.
36 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 04-03-'11 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL Spikes: extra grip bij gladheid
Bent u een vurig type met passie? Of juist luchtig en flexibel? Deze exclusieve en handgezette sieraden in vier kleuren zijn geïnspireerd op de kracht van de vier elementen: water, aarde, vuur en lucht. Voor ieder karakter dus een mooi sieraad. De sieraden worden gemaakt in Dambar’s Silverfactory in Nepal. Dambar is zelf van de laagste kaste, een groep die gewoonlijk weinig kansen krijgt in de maatschappij. Door een sponsor kreeg hij de kans zich te ontwikkelen tot zilversmid. Nu geeft hij jongeren uit dezelfde bevolkingsgroep de kans om ook het vak te leren. Alle smeden krijgen een eerlijk salaris. Elk sieraad is een kunststukje van kwaliteit dat met vakmanschap gemaakt is. De sieraden zijn een prachtig cadeau, voor uzelf of iemand in uw omgeving. De halfedelstenen zijn met de hand gezet, in een setting van sterling zilver, dat sierlijk om uw hals aan een zilveren collier (46 cm) hangt. De reguliere prijs van deze hanger met collier is € 89,95. Rabobankleden ontvangen € 30 korting; u betaalt slechts € 59,95, exclusief verzendkosten. U ontvangt het sieraad in een geschenkdoosje voorzien van achtergrondinformatie over Dambar’s Silverfactory. Er zijn ook bijpassende oorbellen en overige handgemaakte sieraden uit Nepal in de Privilegeshop verkrijgbaar (zolang de voorraad strekt). Bestellen? Bel 035-7600036, of ga naar: www.rabobank.nl/dichterbij
www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
3023
Sieraad met karakter
Vorig jaar hebben we een strenge winter gehad met veel sneeuw en gladheid. Deze SchoenSpikes waren daarom een grote hit. Wees er nu op tijd bij! Het bijzondere profiel van de zool zorgt voor extra grip. Door de klittenband zijn ze eenvoudig aan en uit te trekken (alleen buiten gebruiken). Hij is verkrijgbaar in vier verschillende maten en past over bijna alle schoenen: sportschoenen, lage schoenen en laarzen. De SchoenSpike garandeert geen absolute zekerheid, dus wees alert bij gladheid. Voor Raboleden is de SchoenSpike verkrijgbaar voor € 22,47 (excl. verzendkosten). Met een adviesprijs van € 29,95 is dat een korting van 25%! Meer info en bestellen via 035-7600036 of via
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U Wenskaart met cadeau
Cd met
Wilt u iemand een bijzondere wenskaart sturen? Bestel dan deze unieke combinatie van wenskaart en decoratief windlicht. Met een waxinelichtje in het windlicht ontstaat een sfeervol schijnsel. De set wordt vervaardigd van handgeschept Lokta-papier, handgemaakt volgens eeuwenoude Tibetaanse tradities. Van de opbrengst komt 50% ten goede aan startende ondernemers in Nepal. Een set bestaat uit 5 wenskaarten met verschillende motieven, 5 bijpassende windlichten en 5 enveloppen. Raboleden betalen slechts € 11,25 per set à 5 stuks, incl. verzending. Bestellen kan telefonisch (035-8872488 - €1,50 per gesprek), en via: www.rabobank.nl/dichterbij
Liefhebbers van klassieke muziek opgelet: deze cd van Lenneke Ruiten met concertaria’s van Mozart mag in uw collectie niet ontbreken! Deze alom geroemde cd, met onder meer het beroemde ‘Exultate Jubilate’, is opgenomen met het Concertgebouw Kamerorkest en dirigent Ed Spanjaard. De Nederlandse sopraan Lenneke Ruiten heeft een imponerend portfolio en is bezig aan een internationale doorbraak. In Lausanne zong ze de hoofdrol in ‘Die Zauberflöte’. Rabobankleden profiteren van 30% korting: in plaats van € 21,50 betaalt u € 14,95, excl. verzendkosten.
GEMAAKT VOLGENS TIBETAANSE TRADITIE
MOZART ARIA’S
Meer info en bestellen: www.rabobank.nl/dichterbij
Stormvast en stijlvol Rabobankleden krijgen korting op de prijswinnende stormvaste én stijlvolle Senz paraplu. Voor een medium zwarte paraplu met een klein Rabobanklogo betaalt u € 24,45 in plaats van € 55,95 (gratis verzending). Ook ontvangt u 25% korting op innovatieve regenfietskleding, zoals de Rainmates Regenrok, de Rainmates Legs en de Rainmates Capcoat. Bestellen kan telefonisch (035-7600036), en via: www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
3023
ULTIEME BESCHERMING IN DE REGEN
38 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 04-03-'11 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL Avontuur? Kruimeltje!
Achter radiatoren gaat veel warmte onbenut verloren. Dat is niet goed voor het milieu en uw energierekening. Het Nederlandse bedrijf TONZON heeft een unieke oplossing: speciale HR-radiatorfolie. Deze folie doet onzichtbaar maar effectief zijn werk. Het wordt aangebracht op de achterkant van de radiator zelf. De folie voorkomt de uitstraling naar de muur, waardoor alle warmte van de radiator nu ten goede komt aan de binnenruimte. De radiatorfolie van TONZON wordt aangebracht zonder de radiator van de muur te halen. De folie wordt achter op de radiator geplakt met een warmtebestendige dubbelzijdige tape die niet snel loslaat. Een standaardset bestaat uit 7,5 meter lange x 50 cm brede HR-radiatorfolie en 15 m tape. Deze set past gemakkelijk door de brievenbus (tot maximaal 3 sets). Rabobankleden krijgen 25% korting en betalen in plaats van € 16,25 slechts € 12,18 per set, excl. verzendkosten. U krijgt de HR-radiatorfolie zelfs helemaal gratis, wanneer u het passieve vloerverwarmingssysteem van TONZON aanschaft. Met dit vloerverwarmingssysteem wordt uw beganegrondvloer nog warmer dan de lucht erboven. Dit unieke systeem zorgt voor een hoge isolatiewaarde, wat belangrijk is bij de bepaling van het Energielabel van uw huis. Kijk voor meer informatie, een instructiefilm of bestellen op: www.rabobank.nl/dichterbij
www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
3023
Onzichtbare radiatorfolie
De hartverwarmende familiemusical over de zoektocht van een straatjochie naar zijn ouders. Rick Engelkes Producties en Efteling Theaterproducties brengen vanaf 3 november 2010 de musical Kruimeltje groots tot leven in Theater de Efteling. Kaarten al vanaf € 29,50. Kruimeltje is gebaseerd op het boek van Chris van Abkoude, © Uitgeverij Kluitman. De familiemusical is geschikt voor kinderen vanaf 6 jaar. Reserveer nu de beste plaatsen met € 10 korting per persoon (excl. € 3 reserveringskosten en € 5 zaterdagavondtoeslag). Actie geldt voor alle voorstellingen van 2 februari t/m 31 maart 2011. Kaarten zijn t/m 28 februari te bestellen. Bel 0900-0161 (€ 0,25 per minuut) en reserveer onder vermelding van 'Rabobank ledenmagazine Efteling-actie'. Meer info en bestellen op:
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U Sjaals voor hem en haar
Lampje
Deze sjaals van 100% wol worden in Nepal handgeweven door mensen die vanwege een handicap niet aan een baan kunnen komen. Door het maken van Fair Trade-handwerkproducten hebben zij nu wel werk. De sjaals zijn 35 x 190 cm groot en beschikbaar in de kleuren rood, blauw, aubergine en bruin. Mooi geschenk voor mannen en vrouwen! Leden van de Rabobank krijgen € 10 korting en betalen slechts € 29,95 in plaats van € 39,95 (excl. verzendkosten). U ontvangt de sjaal in een luxe geschenkverpakking, met informatie over het project New Sadle in Nepal. Bestellen kan telefonisch (035-7600036), en via: www.rabobank.nl/dichterbij
Met dit nachtlampje zijn kinderen nooit meer alleen in het donker! Dit lichtgevende vriendje is ideaal voor op het nachtkastje of om lekker mee naar bed te nemen. Lumilove is een draagbaar en knuffelbaar nachtlampje in de vorm van Barbapapa. Barbapapa kan met een gerust hart worden achtergelaten bij uw (klein)kind zonder zorgen over stopcontacten of snoeren. En het energiezuinige LED-lampje (3 Watt) wordt niet heet, en is dus compleet veilig te knuffelen. Eenmaal opgeladen blijft de lamp wel 11 uur branden. Rabobankleden ontvangen € 10 korting en betalen slechts € 29,90, exclusief verzendkosten. Voor bestellen en meer informatie:
FAIRTRADE EN HANDGEWEVEN IN NEPAL
OM TE KNUFFELEN
www.rabobank.nl/dichterbij
Clinic Mountainbike Fietsen is gezond! Samen met Giant heeft Rabobank clinics ontwikkeld om actief op de fiets te stappen. De clinics staan onder begeleiding van Jan Weevers, ex-mountainbiker en ex-bondscoach mountainbike. Bij de ATB-Mountainbike clinic moet gedacht worden aan technieken als klimmen, dalen, springen, remmen, vallen en opstaan. Kijk voor meer informatie en aanmelden op: www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF
3023
LEER KLIMMEN, SPRINGEN EN REMMEN
40 RABOBANK VOORDEEL GELDIG TOT 04-03-'11 TENZIJ ANDERS VERMELD
SPECIAAL Op en top mode
Zes heerlijke biologische wijnen voor de feestdagen, in een keer thuis bezorgd? Biowijnclub zorgt ervoor! Biowijnclub, een internetwinkel met gecertificeerd biologische wijnen, heeft een mooi feestdagenpakket samengesteld. Alle wijnen zijn biologisch, wat betekent dat ze zijn gemaakt van biologisch geteelde druiven. Biowijnclub biedt Rabobankleden 25% korting op dit feestpakket. Het pakket kost dan geen € 46,60 maar slechts € 34,95, plus € 6,95 verzendkosten. Bestel het pakket uiterlijk 15 december om het op tijd voor de feestdagen in huis te hebben! De inhoud van het feestpakket: een Italiaanse Prosecco, perfect als heerlijk aperitief. De Elemental Chardonnay en de Elemental Carmenere, beide wijnen uit Chili en door de Nederlandse wijnpers zeer positief beoordeeld. De toegankelijke (rode) wijn Purato Nero d’Avola, afkomstig uit het zonovergoten Sicilië. De Nuevo Camino Malbec uit Argentinië, een stevige rode wijn die perfect combineert met rood vlees, niet alleen biologisch maar ook Fair Trade. Een dessertwijn van Stellar Wines uit Zuid-Afrika: Heaven on Earth Muscat Sweet. Ook deze is biologisch en Fair Trade. Door de Superwijngids 2010 uitgeroepen tot de beste biologische witte wijn. Een feestelijke afsluiter van uw kerstdiner! Meer info en bestellen via: www.rabobank.nl/dichterbij
www.rabobank.nl/amstelenvecht TEKST: VDBJ_, JACQUELINE KONINGS BEELD: PURPLE PROOF
3023
Biologisch wijnpakket
Het dilemma; 'kiezen tussen een mooie of een handige tas' is vanaf nu voorgoed opgelost. Nicole Lee USA tassen voldoen aan beide eisen. Hét tassenmerk uit Hollywood lanceerde haar eerste collectie in 2004. Het jonge en hypercreatieve ontwerpteam combineert haar inspiraties uit de Europese modeshows, New Yorks intens dynamische lifestyle en de Los Angeles casual street fashion tot unieke en baanbrekende collecties. Elk seizoen is weer een feest van vernieuwing met een totaal nieuw aanbod. Voor deze winter ligt de nadruk op de military look en combinaties met imitiatiebont. Speciaal voor Rabobankleden is er een model geselecteerd uit de bontcollectie. De normale prijs is € 99,-, u betaalt tot 01-01-11 € 79,(exclusief verzendkosten).
MEER LEDENVOORDEEL OP WWW.RABOBANK.NL/DICHTERBIJ
VOOR U Tijdloos en roomwit
Wijncursus
Het meest geïmiteerd, maar nimmer geëvenaard. Tijdloos en roomwit met het beroemde ribbeltje: Edme. Hebt u altijd al het meest begeerde Wedgwood servies in uw bezit willen hebben, dan is dit uw kans. Als Rabobanklid profiteert u namelijk van een exclusieve korting op dit complete Edme-servies. Het servies past bij elke gelegenheid, het hele jaar door. Alle serviesdelen op de foto maken deel uit van deze aanbieding. De exacte samenstelling vindt u op de website. U betaalt voor dit volledige servies slechts € 189, excl. verzendkosten, inclusief breukverzekering. Meer info en bestellen op: www.rabobank.nl/dichterbij
Wijnkoperij Henri Bloem is ook in 2010 de beste wijnspeciaalzaak van Nederland volgens Hubrecht Duijker en Harold Hamersma in de wijnalmanak Vanaf 9 maart 2011 starten er nieuwe cursussen. Deze zijn bedoeld voor wijnliefhebbers die zich graag meer willen verdiepen in de achtergronden van het wijnproeven en de wijnbereiding. De cursus vindt plaats bij Proeflokaal Wijnkoperij Henri Bloem in Amstelveen en omvat vijf woensdagavonden. De kosten voor deze cursus, incl. lesboek, lesmateriaal en proefwijnen bedragen € 200,-. Als lid van Rabobank Amstel en Vecht ontvangt u 10% korting. Meer informatie vindt u op:
COMPLEET SERVIES VAN WEDGWOOD VOOR € 189!
BIJ HENRI BLOEM
Design buitenlamp
3023
VEILIG EN SFEERVOL THUISKOMEN
Met een sfeervolle buitenlamp naast de deur kunt u op uw gemak thuiskomen. Met de design lamp van lampenlicht.nl bepaalt u ook zelf het gewenste lichtresultaat: door de twee bijgeleverde lenzen creëert u een zeer smalle of juist een brede bundel. De buitenlamp is volledig gemaakt van gietijzer. Rabobankleden ontvangen € 20 korting en betalen slechts € 34,95, incl. verzendkosten. Kijk voor meer info en bestellen op: www.rabobank.nl/dichterbij
TEKST: VDBJ_ BEELD: PURPLE PROOF EN HENRI BLOEM
www.rabobank.nl/amstelenvecht
WINNEN
42 RABOBANK SUDOKU
Vul in en win Vul het diagram zo in dat alle cijfers van 1 tot en met 9 slechts één keer voorkomen in alle horizontale en verticale kolommen, en dat alle cijfers van 1 tot en met 9 voorkomen in elk van de negen vierkantjes van 3 x 3 vakjes. Stuur de ingevulde sudoku op en maak kans op 2 paar schoenspikes, medium en large (pag. 36). Een prachtige Fairtrade wollen sjaal uit Nepal in geschenkverpakking (pag. 39) of 10 sets unieke wenskaarten uit Nepal. De winnaar ontvangt 50 blanco kaarten compleet met envelop en windlicht (pag. 37). De oplossing kunt u tot 26 februari 2011 sturen naar Rabobank Nederland, o.v.v. Oplossing sudoku Dichterbij 4-2010, Postbus 17100, 3500 HG Utrecht. Of stuur een e-mail (met gescande of overgetypte oplossing) naar
[email protected].
PUZZEL: JFS
3023
EN MAAK KANS OP SCHOENSPIKES!
43 RABOBANK SERVICEPAGINA
CONTACT Telefoon: 020-454 8000 E-mail:
[email protected] Internet: www.rabobank.nl/amstelenvecht Bezoekadressen: van Heuven Goedhartlaan 7, 1181 LE Amstelveen Marthahoeve 3, 1187 LP Amstelveen Handelsweg 41, 1181 ZA Amstelveen van der Hooplaan 100-102, 1185 GH Amstelveen Stationsstraat 15, 1391 GN Abcoude Korendragerstraat 3, 1191 JA Ouderkerk aan de Amstel Prinses Irenelaan 6, 1381 NA Weesp
colofon Redactieadres Postbus 92, 1180 AB Amstelveen Redactie Leonie Aalders, Jacqueline Konings Concept vdbj_ Bloemendaal Aanbiedingen Purple Proof BV, Soest Vormgeving Studio Nico Swanink, Haarlem Druk & handling vdbj_ print support, Bloemendaal
NIETS IN DEZE UITGAVE MAG WORDEN OVERGENOMEN OF GEKOPIEERD ZONDER SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN DE RABOBANK. DE RABOBANK EN VDBJ_ BESTEDEN UITERSTE ZORG AAN DE BETROUWBAARHEID EN ACTUALITEIT VAN ALLE GEPUBLICEERDE DATA. ONJUISTHEDEN KUNNEN ECHTER VOORKOMEN. DE RABOBANK EN VDBJ_, ALSMEDE DE AAN HEN GELIEERDE ONDERNEMINGEN EN TOELEVERANCIERS, ZIJN NIET AANSPRAKELIJK VOOR ONJUISTHEDEN OF ENIG HANDELEN OP GROND VAN DE IN DIT BLAD GEGEVEN ADVIEZEN OF GEDANE MEDEDELINGEN EN AANBIEDINGEN. DE AANBIEDINGEN ZIJN, TENZIJ ANDERS VERMELD, GELDIG VAN 3 DECEMBER 2010 - 4 MAART 2011.
Voordelen van het lidmaatschap: 1> 2> 3>
4>
3023
5>
SPECIALE LEDENPRODUCTEN WAARONDER LEDENCERTIFICATEN. EXCLUSIEVE AANBIEDINGEN MET KORTINGEN OP PRODUCTEN EN DIENSTEN. BETROKKENHEID BIJ MAATSCHAPPELIJKE ACTIVITEITEN. OP VERZOEK VAN LEDEN SPEELT DE RABOBANK EEN ACTIEVE ROL IN DE SAMENLEVING DOOR PROJECTEN EN ACTIVITEITEN MOGELIJK TE MAKEN. KENNIS EN NETWERKEN: UITNODIGINGEN VOOR THEMABIJEENKOMSTEN, SEMINARS, STUDIES EN PUBLICATIES EN TOEGANG TOT DIVERSE NETWERKEN (O.A. VAN ONDERNEMERS). INVLOED EN ZEGGENSCHAP. DE RABOBANK NODIGT LEDEN ACTIEF UIT IN GESPREK TE GAAN MET DE BANK: IN LEDENPANELS, KLANKBORDGROEPEN EN DE JAARLIJKSE LEDENVERGADERING KRIJGEN WE ONGEVRAAGDE EN GEVRAAGDE ADVIEZEN VOOR DE BESTE FINANCIËLE DIENSTVERLENING.
DE RABOBANK GAAT ZORGVULDIG OM MET PERSOONSGEGEVENS. MEER WETEN? ZIE PRIVACY STATEMENT RABOBANK OP WWW.RABOBANK.NL OF VRAAG ERNAAR BIJ UW RABOBANK. DICHTERBIJ IS GEMAAKT VAN EN VERPAKT IN MILIEUVRIENDELIJK MATERIAAL.
44 rabobank aanbieding
Spectaculair avondje uit
The Soul of Motown III ‘Good evening everybody!’ Met deze woorden staat u aan het begin van een zeer swingende avond. Wegens groot succes en uitverkochte zalen komt The Soul of Motown namelijk terug naar de Nederlandse theaters, in een nieuwe versie. Een feest der herkenning, waarin getalenteerde zangers en zangeressen met verve alle klassieke hits van Motown brengen, zoals ‘Dancing in the streets’, ‘Baby love’, ‘My girl’ en ‘I heard it through the grapevine’. Een groots decor, schitterende kostuums, getalenteerde performers en een orkest zorgen ervoor dat het publiek onmogelijk op de stoel kan blijven zitten!
Sexyness en soulfullness Motown Records heeft de grondslag gelegd voor het succes van zwarte artiesten in Amerika en ver daarbuiten, en produceerde in de afgelopen 50 jaar hit na hit. Motown gaf een heel eigen sound aan r&b, pop en soulmuziek en werd wereldwijd een begrip. The sexyness, the soulfullness en de klanken hebben een reusachtige indruk gemaakt op ons mondiale collectieve geheugen. Motown draagt een tijdloos karakter en is nu niet meer weg te denken uit onze hedendaagse muziekbeleving. Motown touches the heart & soul!
James Brown, The Jackson Five, Stevie Wonder, The Supremes en Marvin Gaye: de sterren van Motown. Hit na hit werd geproduceerd in de afgelopen 50 jaar van Motown Records. Al hun grootste hits aller tijden zijn nu te horen in het showspektakel ‘The Soul of Motown’. Kijk voor de speeldata op www.rabobank.nl/dichterbij en reserveer nu vast een plaats! Rabobankleden profiteren van 40% korting. U betaalt geen € 49 maar € 29,50 per kaartje, exclusief reserveringskosten.
45 rabobank aanbieding
Speeldata The Soul of Motown Dag
Datum Aanvang
Locatie
Plaats
Normaal Rabobankprijs
Vrijdag
14-01 20.15 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
€ 29,50
Zaterdag
15-01 14.00 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
€ 29,50
Zaterdag
15-01 20.15 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
€ 29,50
Zondag
16-01 14.00 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
€ 29,50
Zondag
16-01 19.00 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
€ 29,50
Donderdag 20-01 20.15 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
€ 29,50
Vrijdag
€ 29,50
21-01 20.15 uur RAI Theater Amsterdam € 49,00
The Soul of Motown III
Met korting voor Rabobankleden Wegens groot succes en uitverkochte zalen komt The Soul of Motown in een nieuwe versie terug naar de Nederlandse theaters. Getalenteerde zangers en zangeressen brengen met verve alle klassieke hits van Motown ten gehore. De shows vinden plaats in de RAI in Amsterdam, van 14 januari 2011 tot en met 21 januari 2011. Rabobankleden profiteren van 40% korting. U betaalt geen € 49 maar € 29,50 per kaartje, exclusief reserveringskosten. Voor meer informatie over data en bestellen kijkt u op www.rabobank.nl/dichterbij of u belt de SEE TICKETS: 0900-1353 (€ 0,45 per minuut) en reserveer onder vermelding van ‘Rabobank’. rbd1004
Sprookjesavontuur in winterse sfeer! Rabo Ledendagen in de Winter Efteling Data: zaterdag 12 en zondag 13 februari 2011 van 11.00-20.00 uur. Eigen bijdrage: € 15 per entreebewijs (kinderen t/m 3 jaar gratis). Zwier over de verlichte ijsbaan, langlauf tussen de besneeuwde bomen en maak een ritje in de arrenslee. Geniet van live winters entertainment rond de knisperende kampvuren en maak plezier in de vele attracties. Unieke dag! Efteling is omgetoverd tot een Winters Wonderland vol twinkelende lichtjes. Groot feest met Sprookjesbosbewoners. Wees er snel bij want op=op. Kom op 12 of 13 februari 2011!
Exclusieve dag voor Rabo Leden. 3023
Rabobank. Een bank met ideeën.
Start verkoop vanaf 13 december 9.00 uur met unieke code. Voor meer informatie, voorwaarden en kaartverkoop, zie: www.rabobank.nl/dichterbij