MAGAZINE VOOR LEDEN VOOR! Leden zeggen massaal ja tegen basisinkomen

MAGAZINE VOOR LEDEN

VOOR!

Leden zeggen massaal ja tegen basisinkomen

#1 | 2016

NET LID

‘IK MOCHT GELIJK MEE PRATEN’ CHARLOTTE LAURANT (48) IS SINDS ZE WERKLOOS IS, ACTIEF VOOR HET LOKALE FNVNETWERK IN AMSTERDAM. ‘EEN KRACHTIGE BOND IS NODIG.’ TEKST EVA PRINS BEELD MARTIN DE BOUTER

1

WAT VOOR WERK DEED JE?

‘Mijn laatste baan was beleidsmedewerker bij een gemeente. Dat heb ik anderhalf jaar gedaan, toen liep mijn contract af. De laatste jaren heb ik steeds tijdelijke contracten gehad. Meestal vond ik snel iets nieuws, maar nu ben ik al bijna twee jaar werkzoekend. Misschien begint de leeftijd mee te spelen?’

2

WAAROM BEN JE LID GEWORDEN VAN FNV UITKERINGSGERECHTIGDEN? ‘Je hebt een krachtige bond nodig om misstanden als verdringing en werken zonder loon aan te kunnen pakken en om hopelijk invloed te kunnen hebben op allerlei bureaucratische en beperkende regeltjes die meer kosten dan ze opleveren.’

3

HOE BEVALT HET LIDMAATSCHAP?

‘Ik werd gelijk uitgenodigd om mee te praten over het re-integratiebeleid van de gemeente Amsterdam. Dat vind ik heel positief.’

4

BEN JE ACTIEF VOOR DE BOND?

‘Ik ben actief in het lokale netwerk Amsterdam, onder andere in de werkgroep Wonen en bij het organiseren van discussie-avonden over allerlei thema’s. Hierdoor leer ik veel leuke mensen kennen; ik hou wel van die eigenwijze vakbondstypes.’

2 FNV MAGAZINE

IN DIT NUMMER

VOORWOORD

DAG VAN DE ARBEID

PAG 04

INTERVIEW

TWEE GENERATIES Ze hebben een baan in het politieke hart van Europa: de ervaren Sophie in ’t Veld en haar collega Kati Piri. Twee Europarlementariërs in Brussel. PAG 10

PAG 26

Intrigerend gesprek met Ron Meyer, sinds november 2015 partijvoorzitter van de SP, maar met een stevig verleden als vakbondsbestuurder en campagneleider bij de FNV.

WERKBEDRIJVEN

PAG 32

Nieuw overlegorgaan moet wajongers en mensen met een arbeidshandicap aan het werk helpen.

WERK AAN DE WERELD

PAG 34

Langzaamaan verbetert de positie van de werkster, vooral in het buitenland.

SERVICE

PAG 39

Leden van FNV Uitkeringsgerechtigden kunnen onder andere gratis gebruik maken van een consulent werkloosheid en een budgetcoach.

VERNEDEREND EN INTIMIDEREND Bejegening staat met stip op nummer één als het gaat om pijnpunten van uitkeringsgerechtigden. Dat moet beter. PAG 14

VEEL ANIMO VOOR EEN BASISINKOMEN WW-LEK Door nieuwe rekenregels voor de WW kunnen flexen seizoenwerkers honderden euro’s per maand mislopen. PAG 23

BEELD JEANETTE SCHOLS

FNV zet Echte Banen centraal op 1 mei. Kom naar Amsterdam en vier het mee!

FNV Uitkeringsgerechtigden presenteert een conceptvoorstel na een tiental drukbezochte discussiebijeenkomsten. PAG 16

U ZULT GEHOORZAMEN! Tijdens een bezwaarzitting die we onlangs als FNV Uitkeringsgerechtigden aangespannen hadden tegen een korting van 100 procent van één maand, waagde de betreffende ambtenaar van sociale zaken aan te voeren: ‘U bent dus gaan luisteren, juist vanwege de korting.’ Daarmee verwoordde hij exact waar de sancties voor bedoeld zijn: je moet gehoorzamen en je voorbeeldig gedragen, anders pakken we je op je zwakste punt: je inkomen. Gaat het niet goedschiks, dan maar kwaadschiks. Dit is maar één voorbeeld, maar er zijn er legio. Die hele Participatiewet lijkt bedoeld om uitkeringsgerechtigden in te zetten als gratis arbeidskrachten en hen, met vooral financiële sancties, te dwingen ‘in de pas te lopen’ oftewel: onderdanig te zijn aan de werkgever (die ze niet betaalt voor hun werk!). Mensen aan werk helpen, is in elk geval niet het doel van de wet. De werkloosheid staat nog steeds op een ongekend hoog peil. De re-integratietrajecten hebben dan ook enkel nut voor de werkcoaches die er een goed betaalde baan aan hebben om ‘de labbekakken’ weer ‘moraal’ te leren. Wat zou het mooi zijn, als juist die werkcoaches de kant van de uitkeringsgerechtigden zouden kiezen en samen met hen zouden knokken voor een fatsoenlijk inkomen, vastgelegd in een onvoorwaardelijk basisinkomen. Labbekakken allerlanden verenigt u, voor een menswaardig leven zonder dwang en repressie. Voor een onvoorwaardelijk basisinkomen dat dit mogelijk maakt!

THEO HARTOGS, VOORZITTER VAN DE SECTORRAAD UITKERINGSGERECHTIGDEN

3

DE SAMENLEVING

1 MEI!

Een baan met zekerheid, kwaliteit en koopkracht – dat is een Echte Baan. De FNV zet Echte Banen centraal op 1 mei, de Dag van de Arbeid. Kom naar Amsterdam en vier het mee! TEKST PETER BEEKMAN, LUUK OBBINK M.M.V. SANDRA VAN ROOY EN JENKE WILLEMSE BEELD ROB HUIBERS

STRIJD VOOR ACHTURENDAG

De Dag van de Arbeid is op 1 mei. Wereldwijd. Hoe dat precies zo is gekomen – daar zijn de geleerden het niet over eens. Er is wel een aantal bewegingen aan te geven die daartoe hebben geleid. Het streven naar de invoering van een achturendag staat daarbij centraal. In 1884 nam de American Federation of Labor een motie aan om per 1 mei 1886 de achturendag per wet geregeld te krijgen. Waarom 1 mei? Dat was in de Verenigde Staten de zogenoemde Moving Day: de datum waarop de arbeidscon-

4 FNV MAGAZINE

tracten werden ontbonden. (Nee, zeker geen Echte Banen in die tijd.) De arbeiders moesten op zoek naar ander werk, en vaak ook een ander onderkomen. 1 mei is verder nog van belang vanwege de Haymarket-opstand. In Chicago liep een demonstratie in 1886 van arbeiders voor de achturendag uit de hand. Er vielen tientallen slachtoffers. In 1889 werd op de Tweede Internationale (organisatie van socialisten en communisten) in Parijs 1 mei tot de dag uitgeroepen dat er acties voor de achturendag werden gevoerd. Nederland deed in 1890 meteen mee, zij het bescheiden.

DAG VAN DE ARBEID

WAT VINDEN DE LEDEN VAN 1 MEI? We hebben FNV-leden een aantal stellingen voorgelegd over Echte Banen en 1 mei. ECHTE BANEN De overgrote meerderheid is het eens met de stelling dat iedereen recht heeft op een Echte Baan met zekerheid, kwaliteit en koopkracht (87%). Van de respondenten wil 77 procent ook daadwerkelijk iets doen om meer Echte Banen te realiseren. Een petitie tekenen is met 76 procent verreweg het populairst.

IEDEREEN HEEFT RECHT OP EEN ECHTE BAAN, MET ZEKERHEID EN KOOPKRACHT! 1 MEI BELANGRIJK 80 procent geeft aan te weten wat 1 mei is. 14 procent twijfelt en slechts 6 procent geeft aan het niet te weten. Voor 43 procent van de mensen is 1 mei een dag als alle andere. Bijna driekwart vindt de Dag van de Arbeid belangrijk. De meerderheid (60%) vindt het een taak van de FNV om ervoor te zorgen dat mensen stilstaan bij de Dag van de Arbeid. Verder vinden ze dat 1 mei zowel geschikt is voor het vieren van successen die FNV met werkenden en niet-werkenden heeft bereikt, als voor het strijden voor een rechtvaardige samenleving. Bijna 40 procent van de respondenten zou graag zien dat 1 mei een doorbetaalde vrije dag zou zijn, zelfs als ze daar een andere vrije dag voor zouden moeten inleveren.

Twitter #fnv1mei #echtebanen

UDO DE JONG

‘IK BEN UIT DIE UITKERING!’ Na een turbulente periode in zijn bestaan raakte Udo de Jong (51) in de bijstand. Vervolgens kon hij met behoud van uitkering de Haagse binnenstad gaan schoonhouden. Nu is hij in vaste dienst als straatveger. ‘Het voelt echt heel anders, dat is het grootste verschil.’ De Jong werkte in de thuiszorg en in de detailhandel. Alles ging op een gegeven moment mis. ‘Ik ben nog net niet in een doos op straat beland.’ Met

de nodige hulp knokte De Jong zich uit de problemen. Hij kreeg eerst werk met behoud van uitkering. Maar nog beter werd het toen dit werk een Echte Baan werd. ‘Een baan van vier dagen, dus financieel scheelt het niet zoveel. Maar gevoelsmatig is het echt heel wat anders. Ik ben uit de uitkering, ik werk!’

5

DE SAMENLEVING

1 mei in Amsterdam Op 1 mei vieren we samen weer de Dag van de Arbeid, die dit jaar in het teken staat van de Echte Banen. We hebben al heel wat successen binnengehaald: in de metaal, bij Connexxion, Heineken, DSV, DUO, voor ambulancepersoneel, voor straatvegers, bij PostNL. Dat is een feestje waard. En we gaan door met de strijd! 11.00 uur verzamelen op het Jonas Daniël Meijerplein bij de Dokwerker 12.00 uur mars via het vakbondsmuseum naar het Oosterpark 13.00 uur Echte Banen-festival in het Oosterpark

Echte banen-festival Om 13.00 uur is er een festival in het Oosterpark met de Echte Banen-show, een markt, lezingen, cabaret en livemuziek van Typhoon, Lucas Hamming (huisband van DWDD), De Kift, Karikatura en Shishani.

6 FNV MAGAZINE

RAYMOND VERWEIJ

‘WERKDRUK OMLAAG’ Bij Connexxion Voorne-Putten hebben de buschauffeurs ervaren dat de werkdruk fors is toegenomen. Leden van de FNV trokken aan de bel en wisten te bereiken dat er maatregelen werden genomen. ‘En het levert ook nog banen op voor jongeren.’ ‘Onder druk van de marktwerking en de openbare aanbesteding zijn we veel te ver doorgeschoten in het efficiënter werken’, vertelt Raymond Verweij (44), actief lid van FNV Streekvervoer. Verweij schetst een beeld van rommelige roosters. Soms wordt een pauze volledig opgesnoept om een vertraging in te lopen. ‘Je zal maar tien minuten achter een trekker zitten.’ De belangrijkste verbetering betreft de positie van de senioren, met de introductie van een 60-plusrooster.

Verweij: ‘Omdat we straks tot 67 jaar moeten doorwerken, wordt het voor ouderen extra belangrijk om iets aan de werkdruk te doen. Je moet het tenslotte wel kunnen volhouden. Daarom hebben we nu een rooster waarbij 60-plussers een dag in de week minder werken, tegen inlevering van twee uur salaris in de week. De vrijgekomen tijd wordt ingevuld door een 27-minner, zodat we ook iets doen aan de vergrijzing van het personeelsbestand. ‘

DAG VAN DE ARBEID

Speakers’ corner Wil je zelf iets kwijt over hoe jij de strijd bent aangegaan voor een Echte Baan, of wil je een oproep doen? Ga dan op de zeepkist staan in de speakers’ corner! Je kunt je met je collega’s ook presenteren op de markt. Vraag een kraampje aan via [email protected] (gratis voor FNV-leden).

Gratis naar Amsterdam Op www.fnv.nl/1mei kunnen FNV-leden (en hun kinderen) een gratis OV-kaartje bestellen om naar Amsterdam te reizen.

Help mee! Help mee om 1 mei tot een groot succes te maken. Op fnv.nl/1mei kun je een flyer downloaden om je collega’s, vrienden en familie enthousiast te maken. Iedereen is welkom. Er is ook veel te doen voor kinderen, zoals een zweefmolen. Papieren flyers kun je aanvragen bij [email protected]

LISETTE UPPELSCHOTEN

‘DIT GEEFT HEEL VEEL RUST’ Lisette Uppelschoten (43) werkte ruim een jaar op uitzendbasis voor logistiek dienstverlener DSV te Moerdijk, toen er een staking uitbrak. Inzet: betere arbeidsvoorwaarden, maar ook Echte Banen voor flexwerkers. Ze werkt als eindcontroleur van de orders bij DSV, maar het werkaanbod was nogal wisselend. ‘Soms maar een uur of tien in een week, dan weer twintig. Ik kon om zeven uur ’s ochtends worden gebeld dat ik om acht uur moest werken’, schetst zij. Onzeker en extra lastig voor een alleenstaande moeder. ‘Dan kreeg je om 7 uur te horen dat je om 8 uur moest beginnen. Dan moest ik wel de kinderen ergens onderbrengen tot de school begon. Ja, dat

was balanceren in mijn sociale netwerk, en dat voelde nooit goed.’ Toen de caoonderhandelingen eind 2015 uitmondden in een staking, met ook de positie van de flexwerkers als inzet, legde ook Uppelschoten het werk neer. ‘Wat had ik te verliezen? Het was nu of nooit.’ Het bleek de juiste keuze, want de actie leidde tot een akkoord waarin ook was opgenomen dat de forse schil van flexwerkers wel een maatje dunner kon. Goed nieuws voor de vaste krachten, die ook liever met vaste collega’s werken, maar vooral ook voor Uppelschoten, samen met 75 andere uitzendkrachten. ‘Ik heb nu een vaste deeltijdbaan, met een vast inkomen, waar ik van kan leven. Dit geeft heel veel rust.’ 7

FNV MOMENT

8 FNV MAGAZINE

TEKST EVA PRINS BEELD JEANETTE SCHOLS

UITKERINGSGERECHTIGDEN

EIGEN REGIE

De één mag geen vrijwilligerswerk doen, een ander moet. De één wordt met rust gelaten en een ander moet vijf sollicitatiebrieven per week schrijven. Werkzoekenden in Amsterdam ervaren veel willekeur, zoveel wordt wel duidelijk tijdens een door FNV Uitkeringsgerechtigden georganiseerde achterbanbijeenkomst. In maart besluit de Amsterdamse gemeenteraad over een nieuwe re-integratiekoers. Voorafgaand daaraan mochten belanghebbenden hun reactie geven. ‘Een stap vooruit’ luidde het oordeel van de meeste aanwezigen over de nieuwe koers. Vooral het motto: mensen boven regels, kon op goedkeuring rekenen, maar scepsis was er ook: eerst zien, dan geloven. De aanwezige werkzoekenden pleitten vooral voor meer eigen regie. Een dialoog in plaats van een monoloog vanuit de uitkeringsinstantie. Immers, ze weten zelf heel goed wat het beste voor hen is.

9

TWEE GENERATIES

WERKEN IN HET HART VAN EUROPA Ze hebben een baan in het politieke hart van Europa: de ervaren Sophie in ’t Veld en haar collega Kati Piri. Twee Europarlementariërs in Brussel. TEKST PETER TE LINTEL HEKKERT BEELD THOMAS VANHAUTE

Woensdagmorgen, Brussel ontwaakt. Het vroege zonlicht gluurt over de daken van Place du Luxembourg en streelt de keitjes op het oude plein. Met het op gang komen van de eerste bussen en metro’s versnelt de stad zijn hartslag. Geen rust voor de draaideuren van het Europees Parlement. Zij laten een onophoudelijke stroom mensen door, die binnen pas stokt bij een controlepost met metaalpoortjes. Alsof je straks in een vliegtuig stapt. Wie zich laat opslokken door het enorme gebouw belandt in 10 FNV MAGAZINE

de buik van Europa. Een plek waar 751 Europese politici denken, praten en meebeslissen over heel veel wetten en regels die ons sturen in het dagelijkse leven.

KIND VAN EUROPA Sophie in ’t Veld (52) is hier al ruim twintig jaar thuis. Ze liep naar binnen en vertrok niet meer. Waar haar oorsprong ligt in de polder, de kop van Overijssel, is zij opgegroeid tot een kind van Europa. ‘Ik wilde altijd iets internationaals doen,’ vertelt ze, ‘iets

KATI PIRI (L) EN SOPHIE IN T VELD.

EUROPARLEMENTARIËRS

divers, iets veelkleurigs.’ De historica is onze meest gelouterde politicus in het Europarlement. Drie keer lijsttrekker voor D66, drie keer gekozen. Ze houdt zich in de Europese liberale fractie (ALDE) onder andere bezig met economische zaken en bijt zich vast in privacy-, vrouwen- en homorechten. De liefde is groot. ‘Ik zit hier al zo veel jaren, en ik vind het nog iedere dag leuk en spannend en uitdagend. Ik ben nog steeds nieuwsgierig.’ Voor Kati Piri (36) is het avontuur net begonnen, al is zij geen debutante op het Brusselse bal. Een kleine twee jaar geleden trad zij aan met ervaring als medewerker van de PvdAdelegatie en politiek adviseur voor de Europese fractie van socialisten en democraten (S&D).

EEN PERSOONLIJK VERHAAL De twee vrouwen zitten in de bar voor Europarlementariërs, lachen om de luidruchtige Spaanse collega’s, een paar stoelen verderop. Ze praten over hun werk: wat hen drijft, verschillen tussen toen en nu, wat mooi is en wat lelijk. ‘Het is best wat dat ik hier ben terechtgekomen’, zegt Piri. ‘Ik ben geboren in een klein stadje in Hongarije. Daar is politiek iets voor de elite.’ Haar vader vluchtte ooit naar ons land. ‘Hij kwam met lege handen. Voor hem voelt het alsof hij echt wat heeft bereikt, wat bijgedragen: een dochter in het Europees

KATI PIRI

‘Ik vind dit nu heel leuk. Maar er zijn nog zoveel andere leuke dingen. Ik leg me niet vast voor de rest van mijn leven. Hé, ik mag pas over veertig jaar met pensioen!’

11

TWEE GENERATIES

Parlement. Wel iets waar hij extra trots op is.’ Haar collega valt in: ‘Ik begrijp jouw motivatie wel, je maatschappelijke betrokkenheid. De Europese eenwording, vluchtelingenpolitiek; die dingen betekenen echt iets voor je.’ Piri knikt: ‘Het is een persoonlijk verhaal. Ik ben bezig met buitenlandse politiek, vluchtelingen, mensenrechten. Mijn interessegebied en tegelijk een stuk van mijn eigen geschiedenis.’

SOPHIE IN ’T VELD

‘Ik zit hier al zo veel jaren, en ik vind het nog iedere dag leuk en spannend en uitdagend. Ik ben nog steeds nieuwsgierig.’

12 FNV MAGAZINE

EUROSCEPTICI EN EUROHATERS Issues die al speelden in de begindagen van In ’t Veld. ‘Ja, migratie, maar ook pensioen, sociale zekerheid.’ Zij heeft de politieke arena ondertussen compleet zien veranderen. ‘Het parlement heeft nu veel meer te vertellen dan toen, is medewetgever op talloze gebieden. De samenstelling is ook totaal anders, representatiever voor de bevolking. En we zijn zichtbaarder.’ Eens maakten twee grote fracties de dienst uit en sloten compromissen over alles. ‘Je wist eigenlijk nooit wie waar voor stond.’ Het vinden van consensus is vandaag een stuk lastiger. ‘Je wint vaak met maar één, twee stemmen verschil.’ En dan is er die groeiende groep luidruchtige eurosceptici en –haters. In ’t Veld glimlacht. ‘Ik weet nog dat er welgeteld één euroscepticus was. Eén!’

Ze maakt het werk niet altijd makkelijker, maar de populistische gemeente symboliseert wel iets. ‘We zijn een betere afspiegeling van wat speelt in landen. Ik krijg buikpijn van wat mensen soms roepen, maar er ís debat, Europa staat bovenaan de agenda. Dat was twintig jaar geleden echt niet zo.’

PUBLIEK BEZIT Een geanimeerd gesprek volgt. Over de staat van Europa, de vluchtelingencrisis. De onrust, de dreigende sluiting van nationale grenzen en Groot-Brittannië dat overweegt uit de Europese Unie te stappen. De parlementariërs gaan er helemaal in op. Nee, Europa zet je niet even uit. Je omgeving doet dat evenmin, weet Piri. Ze is nu publiek bezit. ‘Verjaardagsfeestjes, ging ik graag heen. De laatste tijd minder. Ik ben geen privépersoon meer, iedereen wil met me praten over politiek.’ Een ander negatief bijeffect van haar werk: haatmail, bedreigingen zelfs. ‘Daar wen ik slecht aan.’ Haar collega heeft het explosief zien toenemen. ‘Niet dat het me persoonlijk erg raakt hoor. Maar dat gíf! Dat je denkt: zit dít in de samenleving?’ Vervelend, maar uiteindelijk wint de voldoening. ‘Ik ben bezig met wat ik belangrijk vind,’ zegt Piri, ‘de vluchtelingen, het verbeteren van de relatie tussen de EU en Turkije. Als je dan iets bereikt, voelt dat goed.’ Het is retehard werken, zegt In ’t Veld. ‘Je moet je echt in 46

bochten wringen voor iets van een privéleven, en met frustraties omgaan. Maar je bouwt wel iets op, bent vaak op nieuw terrein. En dat geeft bakken energie.’

EIGEN KOMPAS Haar toekomst was Europa en blijft Europa. Dit is haar toneel en daar stapt ze niet meer af. ‘Absoluut, mijn hart ligt hier.’ Haar jongere collega is minder stellig. Over drie jaar loopt haar termijn af. En dan? ‘Ik vind dit nu heel leuk. Maar er zijn nog zoveel andere leuke dingen. Ik leg me niet vast voor de rest van mijn leven. Hé, ik mag pas over veertig jaar met pensioen!’ Welke kant ze ook opgaat, In ’t Veld heeft een welgemeend advies. ‘Vaar heel erg op je eigen kompas, alleen dat is helemaal veilig. Zeker als dingen onzeker zijn, gevoelens hoog oplopen en alles wordt uitvergroot. Blijf luisteren naar je innerlijke stem. Vertrouw op jezelf.’

SOCIALE ZEKERHEID

WW-DUUR HERSTELD De WW-duur is dit jaar van maximaal 38 naar 24 maanden teruggebracht. Bonden en werkgevers hebben dat gerepareerd. Via de cao kan de duur weer tot het oude niveau worden opgetrokken. TEKST PETER BEEKMAN BEELD MARIJN VAN DER WAA

De regels van de WW zijn per 1 januari 2016 veranderd. De duur van de WW is ingekort. Dat treft iedereen die meer dan tien jaar heeft gewerkt. De maximale duur van de WW is teruggegaan van 38 maanden naar 24 maanden. En het duurt langer om WW op te bouwen: iedereen die meer dan tien jaar heeft gewerkt, bouwt geen maand WW per gewerkt jaar meer op, maar nog maar een halve maand. Maar dat gaat de FNV samen met de werkgevers repareren – want zo is dat afgesproken in het sociaal akkoord uit 2013. Waardoor de duur weer op maximaal 38 maanden uitkomt. Ondertussen vallen ruim 3 miljoen werknemers onder deze reparatie. De premies voor de langere duur van de WW worden door

de werknemers opgebracht. Per 1 juli dit jaar zullen ze worden geheven. In eerste instantie is dat 70 euro jaarlijks voor een modaal loon. Later zal dat iets oplopen. Dat bedrag wordt maandelijks ingehouden op je loon. Dat geldt voor zowel mensen met een flex- als met een vast contract.

PROEFPROJECT Deze afspraken over de WW worden in de cao’s geregeld. Daar kunnen werknemers dus zelf uiteindelijk over beslissen. Dat is nu al in driehonderd cao’s gedaan. Het is soms ook mogelijk afspraken te maken buiten de cao om. Zo kunnen ook sectoren die nog geen nieuwe cao hebben afgesloten, zoals handel bijvoorbeeld, toch hun WW repareren.

Raet is door de sociale partners in de arm genomen om in een aantal proefpilots de uitvoering op zich te nemen. Deze organisatie kwam bij onafhankelijk onderzoek als beste uit de bus voor de uitvoering van een eenvoudige en uniforme regeling voor niet te veel geld. Daarnaast hebben ze goede contacten met UWV en zijn ze bekend met de sociale zekerheid. In een drietal cao-trajecten die de komende periode van start gaan, wordt er eerst proefgedraaid in pilots. Verlopen die pilots naar wens, dan wordt de samenwerking voortgezet.

de regeling. ‘Dat de WW een langere duur kent, is belangrijk. Zeker in deze tijd van economische crisis en hoge werkloosheid. Als mensen minder snel aan een baan komen dan gehoopt, kunnen ze tenminste die tijd financieel overbruggen. De bijstand blijft dan nog even uit zicht. Of soms helemaal geen bijstand, als je een werkende partner hebt of een eigen huis. Deze reparatie van de WW is een belangrijke pijler van het gebouw van de sociale zekerheid.’

BELANGRIJKE PIJLER Mariëtte Patijn, cao-coördinator in het dagelijks bestuur van de FNV, is blij met

3 MILJOEN WERKNEMERS VALLEN ONDER DE REPARATIE VAN DE WW

MEER WETEN? www.fnv.nl/ww 13


Bejegening moet beter

‘ALSOF IK EEN CRIMINEEL WAS…’ Vernederend, kleinerend, intimiderend. Vraag uitkeringsgerechtigden naar de bejegening die hen ten deel valt, en dit is wat je hoort. Dat kan en moet anders. Daarom is bejegening een van de speerpunten van FNV Uitkeringsgerechtigden. TEKST EVA PRINS BEELD ROBIN UTRECHT/HH

Na 36 jaar te hebben gewerkt, wordt Henk Toet (60) in 2010 werkloos. Drie jaar en meer dan tweehonderd vergeefse sollicitaties verder, zit hij nog steeds zonder betaalde baan en komt hij in de bijstand. En wat krijgt hij te horen op de eerste groepsbijeenkomst? Het is belangrijk dat jullie discipline en arbeidsvaardigheden leren, oftewel: op tijd leren komen. Toet: ‘Dat is toch ronduit kleinerend en beledigend. Ik heb mijn leven lang gewerkt.’ In het ‘sollicitatiecentrum’ wordt Toet vervolgens de vraag gesteld: ‘Waarom denkt u dat u na drie jaar nog geen werk heeft gevonden?’ ‘Alsof het mijn eigen schuld zou zijn… Gelukkig zit ik zelden om een weerwoord verlegen, dus ik zeg: “Omdat ze een prof. dr. ir. Albert Einstein zoeken van twintig jaar met vijftig jaar werkervaring.” Toen bleef het even stil.’ 14 FNV MAGAZINE

EIGEN SCHULD Alsof je het je eigen schuld is… Die zin komt ook veelvuldig terug in de verhalen van bijstandsgerechtigden uit de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek. ‘Mijn consulent zei letterlijk: dat je nu hier zit, laat zien dat je niet wilt werken en dus is het je eigen schuld’, vertelt Ibe Peters (44). Het verhaal is inmiddels bekend: de sociale dienst van deze gemeenten liet bijstandsgerechtigden verplicht jarenlang zonder loon kunstbloemen vouwen in een koude, onveilige fabriekshal. En de bejegening die hen hierbij ten deel viel, was vernederend en bedreigend. ‘De consulenten en werkleiders gaven je het gevoel dat je niks voorstelde, alsof je een crimineel was’, zegt Peters, die als werkzoekende administratief medewerker drie jaar in de hal moest werken. Dat laatste gevoel werd nog versterkt door

het feit dat taakgestraften hetzelfde werk deden. Een keer werd Peters op een intimiderende manier gesommeerd de wc’s schoon te maken. Hij werd boos, maar weigeren was geen optie, wist hij. ‘Dan zou er gekort worden op je uitkering – daar werd constant mee gedreigd.’ ‘Een dictatoriaal regime’, zo omschrijft hij de situatie in de hal. ‘Ik heb bij heel wat bedrijven gewerkt, maar zo heb ik het nog nooit ergens meegemaakt.’

LOSERS Bejegening staat met stip op nummer één als het gaat om pijnpunten van uitkeringsgerechtigden. Daarom is het ook één van de speerpunten van FNV Uitkeringsgerechtigden. De sector wil onder andere misstanden beter zichtbaar maken en aanpakken, en leden ‘wapenen’ met informatie over hun rechten. Te beginnen in

‘Constante negatieve bejegening is funest voor iemands zelfvertrouwen’

‘DE ROTTERDAMSE PAPIERPRIKKER’ STAAT INMIDDELS SYMBOOL VOOR DE ZINLOOSHEID EN HET VERNEDERENDE VAN DE TEGENPRESTATIE.

de Boer vorig jaar was wat dat betreft exemplarisch. ‘Het is de cultuur van succes is een keuze’, zegt Almer. ‘Als je maar hard genoeg je best doet, dan kom je er wel. En als je het niet hebt gemaakt, dan ligt dat dus aan jezelf, dan heb je niet genoeg je best gedaan en een schop onder je kont nodig.’ Met de invoering van de Participatiewet is deze visie, door de tegenprestatie en een strenge aanpak, inmiddels officieel beleid geworden, stelde hoogleraar Gijsbert Vonk in het vorige nummer van het FNV Magazine. STIGMA Er is volgens hem meer en Dat een denigrerende bejegemeer sprake van ‘een straf op ning van uitkeringsgerechtigbijstandsafhankelijkheid.’ den inmiddels gemeengoed Als een straf en een vernedelijkt geworden, heeft volgens psychologe Michi Almer veel te ring. Zo ervaren veel bijstandsgerechtigden hun re-integratie maken met het wijdverspreide ‘stigmatiserende beeld van luie en de tegenprestatie ook, uitkeringstrekkers die leven op weet Michi Almer. En niet ten kosten van hardwerkende men- onrechte. In Rotterdam wordt sen.’ De ‘labbekakken-uitspraak’ eerlijk erkend dat het prikken van papier ook bedoeld is als van werkgeversvoorman Hans Rotterdam. Daar voelen mensen die bijstand aanvragen zich door de gemeente behandeld als hufters, losers of fraudeurs, concludeerde de gemeentelijke ombudsman onlangs. Een bevinding die aansluit bij reportages van de televisieprogramma’s Monitor en 2doc over ‘de Rotterdamse aanpak’. ‘De Rotterdamse papierprikker’ staat sinds die uitzendingen symbool voor de zinloosheid en het vernederende van de tegenprestatie.

afschrikmiddel in de hoop dat mensen ofwel geen uitkering aanvragen, ofwel sneller een baan vinden. Een baan die er in veel gevallen niet is. En ook dat draagt volgens Almer bij aan een negatieve bejegening. ‘Een consulent staat voor een onmogelijke opdracht: mensen naar werk helpen dat er niet is. Het makkelijkst is dan om te denken: het ligt aan de uitkeringsgerechtigden; zij zijn sukkels.’

MACHTELOOSHEID En dat gaan ze zelf op den duur ook geloven – zeker als hen dat elke dag wordt ingepeperd, weet Almer die eind 2014 psychologisch onderzoek deed onder deelnemers aan een verplicht re-integratietraject van de Herstelling in Amsterdam. Dit traject werd, net als dat in Aalten, gekenmerkt door zinloos, geestdodend werk, een vernederende bejegening en

constant gedreig met korten of stopzetten van de uitkering. En daarvan worden mensen letterlijk ziek, constateerde Almer. ‘Deelnemers voelen zich gevangen in een situatie van onzekerheid, zinloosheid, willekeur, machteloosheid en uitzichtloosheid, wat leidt tot angsten, piekeren, stress en slecht slapen.’ Bovendien concludeert ze dat de trajecten het tegenovergestelde bereiken van wat ze zeggen te beogen. Almer: ‘Een dergelijke bejegening is funest voor iemands zelfvertrouwen, en vertrouwen in de samenleving. Terwijl je dat juist heel hard nodig hebt om steeds weer afwijzingen te verwerken en gemotiveerd op zoek te blijven naar betaald werk.’ Ibe Peters sluit zich daarbij aan. ‘Een constante negatieve bejegening haalt je eigenwaarde enorm naar beneden. Je verliest elke hoop voor de toekomst.’ 15


Meer vrijheid en zekerheid

DE BOER OP MET HET BASISINKOMEN Het basisinkomen leeft onder uitkeringsgerechtigden. Afgelopen maanden discussieerden meer dan duizend leden over dit idee dat inmiddels is uitgewerkt in een conceptvoorstel. TEKST EVA PRINS BEELD JEANNETTE SCHOLS

Met zo’n 35 mensen is de zaal in het FNV-kantoor aan de Amsterdamse Radarweg deze donderdagmiddag in februari goed gevuld. Voor ligt de vraag: wat heb je nodig om volwaardig te kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven? Oftewel: wat zou je van een basisinkomen allemaal moeten kunnen betalen? Zijn dat alleen ‘vaste lasten’ of ook zorgkosten, vervoer, hobby’s etc. Er wordt fel gediscussieerd.

RIJP

DE ANIMO VOOR (EEN VORM VAN) EEN BASISINKOMEN IS GROOT 16 FNV MAGAZINE

Meer dan duizend leden namen afgelopen maanden deel aan dit soort discussiebijenkomsten over het basisinkomen. Daarnaast gaven een paar honderd mensen hun mening via de mail. Het is duidelijk: het basisinkomen leeft onder uitkeringsgerechtigden. Dat is ook niet zo gek, zegt bestuurder Willem Banning, die de werkgroep begeleidt die het onderwerp agendeerde.

BASISINKOMEN

Uitkeringsgerechtigden hebben immers meer dan gemiddeld te maken met repressie, onheuse bejegening en armoede. En het huidige sociale stelsel biedt geen oplossingen voor de werk loosheid en de armoede. Inte gendeel. Dus is het wellicht tijd voor een compleet ander stelsel om tot een eerlijkere verdeling van werk en inkomen te komen. Een basisinkomen bijvoorbeeld. De tijd lijkt er rijp voor. Ook in de politiek en onder economen, in binnen- en buitenland, lijkt het idee inmiddels op steeds meer steun te kunnen rekenen. In diverse gemeenten zijn of komen er experimenten. Daarbij gaat het overigens in de meeste gevallen om een regelen controlevrije bijstand, wat iets anders is dan een basisinkomen.

VRIJHEID Een basisinkomen is een vast (maand)inkomen (genoeg om sober van te leven) dat de overheid aan iedere burger verstrekt, onafhankelijk van inkomsten of vermogen, en zonder daar voorwaarden bij te stellen. Zo luidt de definitie, of beter: een definitie. ‘Op het internet vonden we 21 defini ties’, vertelt Willem Banning. Overigens komen veel daarvan min of meer op hetzelfde neer. Op de bijeenkomst in Amster dam is de animo voor het prin cipe groot. Eigenlijk is iedereen wel voorstander van (een vorm van) een basisinkomen. En dat gold ook tijdens de andere discussiebijeenkomsten elders in het land, zegt Banning. Meer vrijheid, een stukje zekerheid, minder stress, zijn veelgehoor de reacties op de vraag: wat zou een basisinkomen voor jezelf betekenen? Ook verwachten veel uitkeringsgerechtigden dat een basisinkomen een positief effect zal hebben op de werk

loosheid omdat waarschijnlijk meer mensen minder uren zullen gaan werken.

HET VOORSTEL IN HOOFDLIJNEN

ZORGEN

• Het basisinkomen zoals FNV Uitkeringsgerechtigden dat voor ogen heeft, is qua hoogte en systeem vergelijkbaar met de huidige AOW, dus krijgt een samenwonend stel per persoon minder dan een alleenstaande. • Voor iedereen die 18 jaar legaal in Nederland heeft gewoond. • Inkomen uit betaalde arbeid wordt niet verrekend met het basisinkomen. • Huidige toeslagen zoals de huur- en zorgtoeslag blijven bestaan. • Werkloosheid- en arbeidsongeschiktheids verzekeringen blijven ook, voor dat deel van het inkomen dat afkomstig is uit betaald werk.

Maar de bijeenkomst in Amster dam maakt duidelijk dat er ook zorgen zijn, voor een ministel sel bijvoorbeeld waarbij een basisinkomen te weinig is om ‘fatsoenlijk’ van te leven voor mensen die geen mogelijkheid hebben om er bij te verdienen. Ook zijn er nog veel vragen over invulling en uitvoering, en over de haal- en betaalbaarheid. Zo gaan er deze middag bijvoor beeld stemmen op voor ‘een gedifferentieerd basisinkomen’, bijvoorbeeld naar regio. Immers in Groningen woon je goedkoper dan in Amsterdam. Ook wordt er gepleit voor een vermogenstoets, want ‘iemand met tonnen op de bank’ heeft toch geen basisin komen nodig? Een ander heikel discussiepunt: moet er rekening worden gehouden met gezins samenstelling of krijgt iedereen het individueel, ongeacht of hij/ zij samenwoont? En dan vanaf 16, 18 of 21 jaar?

DE BOER OP Na twee uur verhit debat en diverse stemrondes over de ver schillende opties, verzucht Marjo van de Linde: ‘Er is nog zoveel om over te discussiëren.’ En dat gaat ook zeker gebeuren, zegt Willem Banning. Op basis van de discussiebijeenkomsten en de verzamelde reacties via de mail, is er een conceptvoorstel (zie kader) gemaakt waar FNV Uitkeringsgerechtigden de boer mee op gaat. Banning: ‘Eerst zullen binnen de andere FNV- sectoren, in de regio en in de vakbondshuizen bijeenkomsten worden gehouden. Vervolgens hopen we dat invoering van een basisinkomen op het FNV Congres in 2017 als vakbonds doel wordt vastgesteld.’

DE REGIE TERUG ‘Heel blij’, zou Dineke Deelman (56) worden als een basisinkomen die ‘afschuwelijke bijstand’ zou vervangen. ‘Dan zou ik weer baas zijn over mijn eigen leven.’ In 2009 raakte Deelman haar baan als office manager kwijt: een derde jaarcontract werd geen vaste baan vanwege de crisis. Sindsdien is ze zes jaar vruchteloos solliciteren verder en er wel klaar mee. Vooral met de bijstand met alle regels, re-integratietrajecten en sollicitatieverplichtingen die toch niet tot een betaalde baan leiden. ‘Wat veel stress geeft, is dat je ondanks massawerkloosheid en leeftijdsdiscriminatie verplicht kunt worden tot zes maanden onbetaald te werken, zónder baangarantie. Doe je het niet, dan kan je uitkering gekort worden of helemaal stopgezet terwijl de bijstand toch bedoeld is als laatste vangnet.’ Een basisinkomen ‘waar je van kan leven’ die bijstandsgerechtigden verlost van deze ‘nare poespas’, zou Deelman ‘ontzettend goed’ vinden. Praktisch zou het voor haar betekenen dat haar werk als muziekdocente weer zou lonen. Nu mag ze het geld dat ze verdient met de paar leerlingen die ze heeft, niet houden. ‘Dat is erg demotiverend. Maar belangrijker’, zegt ze: ‘Het zou voor mij betekenen dat ik mijn vrijheid terug heb, dat ik weer de regie heb over mijn eigen leven.’

17


‘Met een basisinkomen geef je mensen hun respect en zelfvertrouwen terug’

MEER DAN DUIZEND LEDEN NAMEN AFGELOPEN MAANDEN DEEL AAN EEN DISCUSSIEBIJEENKOMST OVER HET BASISINKOMEN.

UITGAAN VAN VERTROUWEN

EEN RELAXTE SAMENLEVING

Een reorganisatie betekende voor Ian (45) in 2014 het einde van zijn baan in de financiële sector. Sindsdien zit hij in de WW.

Marjo van de Linde (60) werkte jarenlang in de verpleging en de laatste jaren als masseuse. Twee jaar geleden was daar ‘geen geld meer voor’ en kwam ze in de WW.

Een basisinkomen moet er volgens Ian voor zorgen dat ‘voedselbanken niet meer nodig zijn, mensen niet meer vanwege een huurachterstand uit hun huis gezet worden en niemand meer wordt afgesloten van gas, water en/of licht.’ Zelf kan hij nu nog goed rondkomen van de WW. ‘Maar als dat wegvalt, wordt het een ander verhaal.’ Volgens hem moet een rijk land als Nederland zich schamen voor de afbreuk van het sociale stelsel. ‘De bijstand zou het laatste vangnet moeten zijn, maar het wordt steeds moeilijker om erin te komen. Je moet bijvoorbeeld eerst je huis opeten en je spaargeld. Daarbij worden mensen in de bijstand continu gecontroleerd, ze worden gezien als profiteurs en fraudeurs.’ Het grootste voordeel van het basisinkomen vindt hij dan ook dat het uitgaat van vertrouwen, in plaats van wantrouwen. ‘Met een basisinkomen geef je mensen hun respect en zelfvertrouwen terug en kunnen mensen weer fatsoenlijk leven.’

18 FNV MAGAZINE

‘Van overleven naar leven’, zo omschrijft Van de Linde de betekenis van het basisinkomen, met name voor mensen die nu met moeite de eindjes aan elkaar kunnen knopen. ‘Ik zie het als een bedrag dat je leven wat makkelijker maakt, waar je de grote dingen, zoals huur en energie, van kan betalen. Een (kleine) baan ernaast kan dan zorgen voor de rest. En voor wie het nodig heeft, blijven de inkomensafhankelijke toeslagen voor bijvoorbeeld huur en zorg.’ Niet alleen voor uitkeringsgerechtigden, ook voor ‘de hardwerkende Nederlander’ zou een basisinkomen volgens Van de Linde verlichting betekenen. ‘Werken doe je om een goed leven te hebben. Je leeft niet om te werken – en dat moeten veel mensen nu wel. Met alle gevolgen van dien: stress, ziekte, uitval.’ Van een gestresste samenleving, naar een relaxte samenleving, met meer (keuze)vrijheid. Dat is Van de Linde’s ideaal en een basisinkomen brengt dat volgens haar dichterbij. ‘Door het basisinkomen zullen veel mensen waarschijnlijk minder uren gaan werken. En dat betekent: meer werk voor mensen die nu niet aan de bak komen, en dus een eerlijkere verdeling van werk, en inkomen.’

MEER INFORMATIE over FNV Uitkeringsgerechtigden en het basisinkomen lees je op www.fnv.nl/ug

COLUMN

DE HALFWAARDETIJD VAN MACHT

COLUMN MARTIJN

Martijn Aslander is professioneel lifehacker en verbinder van mensen, informatie en ideeën. Hij is een veelgevraagd spreker op congressen, geeft advies aan overheid en bedrijfsleven en is schrijver van het boek ‘Easycratie’. Zowel in zijn publicaties als op het podium laat hij de ongekende mogelijkheden zien van de huidige netwerksamenleving voor mens en arbeidsmarkt. www.martijnaslander.nl

‘Halfwaardetijd’ is de tijd die iets nodig heeft om tot de helft van zijn werkzaamheid te komen. Het is een begrip dat uit de scheikunde komt en oorspronkelijk werd gebruikt om het vervalproces van radioactiviteit te beschrijven, maar het is toepasbaar op allerlei zaken. Zo heeft collega-spreker en docent Mathieu Weggeman het in zijn colleges vaak over de halfwaardetijd van kennis, oftewel de tijd die verstrijkt totdat de relevantie van kennis is afgenomen tot 50 procent, gerekend vanaf het moment van vergaren. Weggeman stelt dat de halfwaardetijd van kennis onder invloed van steeds snellere technologische ontwikkelingen, in rap tempo kleiner is geworden. Als je dertig jaar geleden een academische graad behaalde, dan kon je daar in principe een heel werkend leven op teren. Tegenwoordig is het zo dat als je vijf jaar geleden bent afgestudeerd, je nu ongeveer weer aan de bak mag voor een bij- of zelfs herscholing.

GEEN VOORDEEL Onlangs las ik het boek ‘The End of Power’, van Moisés Naím, waarin hij een aantal verschuivingen beschrijft over machtsmechanismen. De ondertitel luidt veelzeggend: ‘Why Being In Charge Isn’t What It Used to Be’. Je zou, naar analogie van de uitspraak van Weggeman, kunnen zeggen dat de ‘halfwaardetijd van macht’ aan het afnemen is. Als je dertig jaar geleden macht had verworven, of dit nou expertmacht of positiemacht betrof, was het niet zo verschrikkelijk moeilijk om die macht te handhaven. Maar in de huidige netwerk- en informatiesamenleving zijn deze beide machtsvormen behoorlijk aan erosie onderhevig. Als je een expertstatus had, kon je daar ‘vroeger’ een hele tijd op teren. Omdat kennis destijds nog best lang meeging, maar ook omdat het relatief eenvoudig was om die kennis af te schermen. Die tijd is voorbij, nu iedereen een computer heeft met internet. Hoe zei Seth Godin het ook weer? ‘When everyone has access to the same tools, then having a tool isn’t much of an advantage.’

ARBEIDSMARKT Ook positiemacht boet in aan duurzaamheid. Vroeger kon je, als je de nummer één was, de nummers twee en drie die aan je stoelpoten zaagden, nog flink het leven zuur maken met allerlei formele procedures. Maar nu de twee belangrijkste machtsmiddelen daartoe – geld en papier – steeds minder krachtig worden, kan het zomaar gebeuren dat je links en rechts wordt ingehaald door ‘organizonderende’ concurrenten die de bureaucratie omzeilen. Het kan niet anders dan dat deze machtsverschuivingen de situatie op de arbeidsmarkt ingrijpend gaan veranderen. Iets voor werkgevers, werknemers en vakbonden om zich terdege van bewust en op voorbereid te zijn. 19

ZO ZIT DAT

20 FNV MAGAZINE

INVLOED VAN DE EU

Zo ver reikt de invloed van ‘Brussel’

BREUKLIJNEN IN EUROPA De verwachtingen voor het EU-voorzitterschap zijn hooggespannen. Als een van de oprichters moet Nederland het verlies aan vertrouwen zien te keren. Dat is belangrijk, omdat werknemers in ons land van Europa profiteren. FNV Magazine zet de positieve effecten van Europa op een rij. En legt ook de vinger op een paar gevoelige plekken. TEKST ANDREW GROENEVELD BEELD JOEP BERTRAMS

Het Europese gedachtegoed is aan slijtage onderhevig. De ontwikkelingen in Polen, Slowakije en Hongarije, het dreigende vertrek van Groot-Brittannië, de bodemloze put van Griekenland: als het om scheuren in het Europese ideaal gaat, liggen de doemscenario´s voor het oprapen. Hoe anders was dat bij de oprichting. Ieder land wilde graag lid worden. Nooit meer oorlog en een verzorgingsstaat op basis van solidariteit, dat was het idee. Zonder dat er een schot werd gelost, sloten 28 landen zich aan en leverden bevoegdheden in bij Brussel. Inmiddels lijkt de tijd van ideologische vergezichten voorbij. Het gaat steeds minder over mensen, hooguit over vluchtelingen, en steeds vaker over markten. Vrij verkeer van kapitaal, diensten en goederen is belangrijker dan een rechtvaardige verdeling van welvaart. Hoe zit het in Nederland? Levert de EU voldoende op of kost het alleen maar geld? Waar zit de winst en wat zijn de schaduwzijden? Een tussenbalans aan de hand van enkele belangrijke thema´s voor de bond.

LEVERT DE EU VOLDOENDE OP OF KOST HET ALLEEN MAAR GELD? WAAR ZIT DE WINST EN WAT ZIJN DE SCHADUWZIJDEN?

LONEN

ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN

In economisch opzicht heeft handelsnatie Nederland veel plezier van open grenzen. Dat vertaalt zich in lonen waarover in vergelijking met de rest van Europa niets te mopperen valt. Alleen in Noorwegen (geen lid) en Luxemburg doen ze het beter, maar daar zijn de kosten van levensonderhoud dan ook hoger. Een belangrijk deel van de werknemers wordt keurig beschermd door cao´s en een wettelijk minimumloon.

In Nederland zijn de grenswaarden voor tientallen kankerverwekkende stoffen (zoals asbest) heel precies gedefinieerd. Het kan altijd beter, want voor veel stoffen geldt dat nog niet. In Europa gebeurde op dat front lange tijd niet veel omdat met name de Britse premier Thatcher veel verbeteringen met een veto blokkeerde. In 1992 is het vetorecht van één land ongedaan gemaakt. Nu kan alleen een gekwalificeerde minderheid van een aantal landen roet in het eten gooien. Om puur economische redenen gebeurt dat helaas vaak. Daardoor zijn veel landen nog altijd minder strikt dan Nederland.

ONGELIJKHEID De oprichting van de EU zorgde voor welvaart, maar onder invloed van het neoliberalisme is daar de klad in gekomen. De ongelijkheid in inkomen is toegenomen en het aantal werkende armen groeit. Een baan is voor veel mensen niet meer genoeg om er een gezin van te onderhouden. De cao-lonen stijgen mondjesmaat, terwijl de inkomens van topbestuurders nog steeds explosief stijgen. Het duurt voor werknemers vaak maanden (soms zelfs jaren) om te verdienen wat topbestuurders in één dag bij elkaar schrapen. Niet Europa is het probleem, maar de sterk groeiende inkomensongelijkheid.

BIJDRAGE Het Centraal Planbureau (CPB) heeft berekend dat Nederland financieel baat heeft bij het EU-lidmaatschap. Door de bank genomen levert het de Nederlandse werknemer elk jaar een extra maandsalaris op. Evengoed betaalt de Nederlander verhoudingsgewijs meer aan Europa dan inwoners van andere EU-landen. Dat is niet zo gek, want dat doen we vooral met geld van anderen. Vroeger incasseerde 21

ZO ZIT DAT

EUROPA SPEELT NAUWELIJKS EEN ROL ALS HET GAAT OM WAARDEN ALS VRIJHEID VAN MENINGSUITING EN GODSDIENST

werknemers uitbuiten, terwijl het bedrijf daar nauwelijks belasting betaalt. Nederland verwijt Griekenland vaak een gebrekkig belastingsysteem, maar die kritiek is dus op z´n minst eenzijdig.

VRIJHEID ieder land afzonderlijk invoerrechten voor producten van buiten de EU. Sinds de interne markt en de Douane Unie is er één buitengrens. Met de havens van Amsterdam en Rotterdam incasseert ons land de invoerrechten voor alle producten die via die havens naar het Europese achterland gaan. Daar wordt goed aan verdiend.

SUBSIDIES Er valt nog behoorlijk wat te verbeteren aan de uitvoering van subsidieregelingen. Er doen zich gekke situaties voor, die het draagvlak ondermijnen. Zo incasseerde Schiphol bijvoorbeeld jarenlang stevige landbouwsubsidies voor braakliggende gronden rondom de luchthaven, die voor de aanleg van start- en landingsbanen waren aangekocht. 22 FNV MAGAZINE

ARBEIDSTIJDEN Binnen Europa zijn die op papier goed geregeld. Met name Noordwest-Europa (Nederland, Duitsland en de Scandinavische landen) heeft een fatsoenlijke werkweek van maximaal 38 uur. Ook de situatie in andere delen van Europa is verbeterd. In Spanje bijvoorbeeld lag het maximum nog niet zo lang geleden op 48 uur. Dankzij Europa is overal een maximale arbeidsduur ingevoerd.

ONTDUIKING Brievenbusfirma´s op de Amsterdamse Zuidas betalen belasting aan Nederland, waardoor andere lidstaten vaak geen of nauwelijks belasting kunnen innen. Daardoor kan bijvoorbeeld een Canadese mijnbouwmaatschappij een goudmijn in Griekenland exploiteren, daar het milieu vernietigen en

Europa regelt het vrije verkeer van kapitaal, diensten, mensen en goederen. Het is een economische afspraak, Europa speelt nauwelijks een rol als het om basiswaarden als vrijheid van meningsuiting en godsdienst gaat. Sterker nog, Europa kijkt hoofdzakelijk naar kosten en winsten en draagt weinig bij aan onderlinge solidariteit. Pogingen van Nederland om maatregelen te nemen tegen uitbuiting van (buitenlandse) werknemers lopen steeds op niets uit, vooral omdat de Oost-Europese lidstaten dwarsliggen.

Werknemers uit andere EU-landen worden via schijnconstructies ingehuurd voor minder dan het wettelijk minimumloon en profiteren amper van Nederlandse cao´s. Dat leidt tot uitbuiting en oneigenlijke concurrentie voor bonafide Nederlandse ondernemingen. De mantra dat het allemaal de schuld is van Europa is onterecht. Politici zoeken een zondebok, maar laten na het Europese beleid in eigen land te implementeren en te investeren in controle, terwijl dat de bevoegdheid is van de nationale wetgever.

Dit artikel is geschreven m.m.v. Martin Siecker, namens de FNV voorzitter van de afdeling interne markt van adviesorgaan EESC, het Europees Economisch en Sociaal Comité.

MISBRUIK Voor malafide werkgevers is het nog veel te makkelijk om regels te omzeilen of er misbruik van te maken. Veel bedrijven wentelen hun risico´s af op zelfstandigen zonder pensioen of perspectief.

WAT VIND JIJ? GA NAAR WWW.FNV.NL/ZOZITDAT


REKENREGELS WW NEKKEN FLEXWERKER Door nieuwe rekenregels voor het vaststellen van de WW-uitkering kunnen flexwerkers honderden euro’s per maand mislopen. De FNV eist een oplossing. TEKST LUUK OBBINK, BEELD PETER HILZ/HH

‘Vreselijk dat ik na veertig jaar schilderen mijn gezin niet kan onderhouden’

LEES MEER over het WW-lek, de nadelige gevolgen hiervan en de acties van de FNV op www.fnv.nl/ww-lek

Bouwvakker Jan Willem Hemminga (49) zat afgelopen najaar voor vijf weken thuis. Sinds zijn vaste baan een paar jaar geleden bij een faillissement sneuvelde, moet hij wel vaker periodes overbruggen met een WW-uitkering. Maar deze keer viel dat wel heel mager uit: hij moest het doen met 1200 euro netto, 300 minder dan normaal. ‘En dan kom ik er nog goed vanaf’, zegt hij. ‘Van sommige collega’s is de uitkering tot onder het bijstandsniveau gedaald.’ Neem schilder Johannes Porte (56), die van zijn uitkering van 884,87 euro net z’n vaste lasten kan betalen. Zijn kinderen betalen de boodschappen. ‘Ze vinden het niet erg, maar ik vind het vreselijk dat ik na veertig jaar schilderen mijn gezin niet kan onderhouden.’ GEHALVEERD Strengere regels? Nee, een nieuwe berekeningswijze van de WW doet Hemminga en Porte de das om en met hen naar schatting 80 duizend andere seizoen- en flexwerkers. De twee vertellen hun verhaal in de publicatie ‘Repareer het -WW-lek’, die de FNV onlangs aan de Tweede Kamer heeft aangeboden.

VOOR HET GEMAK GAAT HET UWV DERTIEN MAANDEN TERUG, WAARDOOR VELEN NOG EEN MAAND MISLOPEN.

Kern van de zaak: tot voor kort was een WW-uitkering gebaseerd op het laatstverdiende loon, maar tegenwoordig baseert het UWV de WW op het gemiddelde van de voorgaande twaalf maanden. Uitkeringen tellen daarbij niet mee. Werk je een half jaar na een periode van werkloosheid, dan kan het gemiddelde tot de helft dalen, waarmee dus ook de uitkering halveert. En dat is nog niet alles: voor het gemak rekent het UWV dertien maanden terug in de tijd en laat de laatste maand buiten beschouwing. Fijn, dan kan het UWV gaan uitkeren voordat de laatste gegevens binnen zijn. Maar het betekent wel dat werknemers met een jaarcontract vrijwel standaard een maand

opbouw missen en daarmee dik 8 procent van hun uitkering. REPARATIE Vele honderden gedupeerden van de nieuwe rekenregels, vastgelegd in het zogeheten Dagloonbesluit 2015, hebben zich inmiddels bij de FNV gemeld. De bond maakt zich sterk voor reparatie van dit WW-lek, en voor compensatie voor de grote groep die nu op een houtje bijt. Minister Asscher heeft reparatie toegezegd, maar pas vanaf 2017 en niet voor iedereen. Voor de FNV is dat onvoldoende, dus de strijd gaat door.

23

VOOR / TEGEN

ADV INZETTEN TEGEN WERKLOOSHEID VOOR

KIM DE JONG, POLITICOLOOG EN MEDEOPRICHTER VAN POSITIEF LINKS

‘Mensen zijn productiever als ze 6 uur per dag werken’

‘Het is de hoogste tijd dat we de werkloosheid aanpakken. Terwijl werk door globalisering, automatisering en robotisering wordt verplaatst of verdwijnt, pompen we miljarden in een werkloosheidsindustrie. Een industrie gericht op het re-integreren van mensen op de arbeidsmarkt, waarvan het nut – een grotere kans op werk – twijfelachtig is.’

‘Omdat mensen in deze trajecten signalen krijgen dat geen werk hebben hun eigen schuld is, wordt werkloosheid ervaren als een persoonlijk falen in plaats van een collectief probleem.’

‘Arbeidsduurverkorting, bijvoorbeeld door de invoering van een vierdaagse werkweek, biedt hier een solidaire oplossing voor. Ook – een experiment in Zweden – 6 uur per dag werken in plaats van 8 uur. Uit onderzoek blijkt dat mensen dan gelukkiger én productiever zijn.’

‘Door minder te werken bereiken mensen mét een baan een betere balans tussen werk en privé. De vrijgekomen arbeid moet vervolgens eerlijk worden verdeeld, zodat er minder mensen aan de zijlijn staan.’ www.positieflinks.nl

DISCUSSIEER MEE op fnv.nl/voorentegen

24 FNV MAGAZINE

Eén stelling, twee meningen, onderbouwd met verschillende argumenten. Met wie ben jij het eens? Discussieer online mee. TEKST PETER BEEKMAN

TEGEN

ROELF VAN DER KOOIJ, WOORDVOERDER VNO-NCW

‘ADV leidt uiteindelijk tot minder werk’ ‘Arbeidsduurverkorting suggereert dat er een vaste hoeveelheid werk is die ‘verdeeld’ kan worden. Maar het leidt ertoe dat het arbeidsaanbod vermindert en de omvang van de werkgelegenheid kleiner wordt.’

‘Dan zijn we allemaal armer uit. Bovendien is werk niet homogeen: als je als hightechbedrijf ADV gaat toepassen, krijg je nog meer vacatures die moeilijk vervulbaar zijn en waar je misschien nog meer personeel uit andere landen moet gaan invliegen (dus geen verlaging werkloosheid).’

‘Een ander punt! Door vergrijzing zal de beroepsbevolking gaan krimpen. Dat leidt tot meer moeilijk vervulbare vacatures. Het laatste wat je dan wilt, is voorafgaand een grote ronde ADV. Daarmee vergroot je het probleem.’

‘Beter is de werkloosheid te verminderen (en de werkgelegenheid te stimuleren) door de loonkosten (lasten op arbeid) te verlagen, bijvoorbeeld door de loondoorbetaling bij ziekte te verminderen, de WW-duur en hoogte te versoberen, de ontslagbescherming te verbeteren en meer werk te maken van (bij)scholing.’

GEFIKST

Personeel COA krijgt toeslagen terug

VERSLECHTERING GESTOPT Op het moment dat het personeel van asielzoekerscentra zich over de kop werkt, zet het COA een streep door de onregelmatigheidstoeslagen. Dat pikken de FNV-leden niet. TEKST BART SPELEERS ILLUSTRATIE GIJS KAST

Een recordaantal van bijna 60.000 vluchtelingen vroeg in 2015 asiel aan in Nederland. Of de stroom asielzoekers dit jaar afneemt, is de vraag, gezien de ontwikkelingen in de wereld. Zeker is wel dat het hoge aantal vluchtelingen het uiterste vergt van het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA), dat verantwoordelijk is voor de opvang en begeleiding van al die mensen. De medewerkers staan onder hoge druk om noodopvangen te openen en asielzoekerscentra (azc’s) draaiende te houden. Om het allemaal rond te krijgen werkt het personeel zich een slag in de rondte, met overuren tot gevolg.

2000 EURO MINDER Hard werken vinden de medewerkers niet erg, zegt FNV-kaderlid Irenka Przybylski, stafmedewerker bij het COA. ‘Maar dat de toeslagen voor werken in de avonduren en op zaterdagen werden afgeschaft, net in het drukste jaar ooit, dat vindt het personeel minder leuk.’ Het opdoeken van die onregelmatigheidstoeslagen was vastgelegd in de nieuwe cao, ondertekend door het CNV, maar níet door de veel grotere FNV. Door het wegvallen van de toeslagen kwamen medewerkers in de problemen, vertelt Przybylski. ‘De medewerkers van de azc’s gingen er financieel enorm op achteruit, ongeveer 2000 euro per jaar. Er waren mensen die problemen kregen met de hypotheekbetaling en de kinderopvang.’ Daar bleef het niet bij. Naast de toeslagen was ook de jubileumuitkering geschrapt in de cao en een wachtgeldregeling versoberd.

waar je personeel bereikt: op de zeiken zeurplekken, ofwel op de wc-deur en bij de koffieautomaat. Dáár gebeurt het.’ Een petitie van de FNV werd massaal ondertekend en aangeboden aan de leiding, die er niks mee deed. De vakbond stelde vervolgens een ultimatum en de FNV-leden bereidden verdere acties voor. ‘Een van de plannen was om samen met de vreemdelingenpolitie de verplichte wekelijkse melding van asielzoekers niet te noteren, maar koffie met hen te drinken. Dat had een mooi plaatje voor de pers opgeleverd.’ Het COA volgde de voorbereidingen van de FNV’ers met argusogen, uit angst voor negatieve publiciteit.

‘DÁÁR GEBEURT HET, OP DE ZEIKEN ZEURPLEK’ De drukmiddelen werkten. Net voor het aflopen van het ultimatum kwam de uitnodiging om te komen praten. ‘In dat gesprek werd een overgangsregeling voor onregelmatig werken afgesproken en een deal over de jubileumuitkering gesloten.’ Het COA-personeel is ‘enorm blij’ met het succes, zegt Przybylski. Nu gaan de FNV’ers zich in de komende cao-onderhandelingen hard maken voor de nieuwe medewerkers die nog wel de ‘slechte’ toeslagen ontvangen. ‘Collega’s die samenwerken, maar andere toeslagen ontvangen? Dat kan natuurlijk niet.’

MOOI PLAATJE Een groep actieve FNV-leden pikte de verslechteringen niet en ging in verzet. Przybylski: ‘We zijn gaan flyeren en hebben posters opgehangen op de plekken

LEES HET HELE VERHAAL OP www.fnv.nl/gefikst 25

INTERVIEW

‘SOMMIGE KIEZERS ZIJN ZO TELEURGESTELD DAT ZE OP RECHTS STEMMEN. MAAR EEN OUD-VVD’ER ALS PREMIER IS ECHT NIET DE OPLOSSING.’

26 FNV MAGAZINE

RON MEYER

FNV-REDACTEUR PETER BEEKMAN IN GESPREK MET OUD-VAKBONDSMAN RON MEYER

‘JE MOET SOMS OP TAFEL DANSEN’ De SP heeft een nieuwe voorzitter. Jan Marijnissen leidde de partij sinds 1988 – nu neemt Ron Meyer het roer over. ‘De SP is er niet alleen voor de lage inkomens.’ RON MEYER

TEKST PETER BEEKMAN BEELD TESSA POSTHUMA DE BOER

In een ruime zaal met uitzicht op het Haagse Binnenhof. De Handelingen van de Tweede Kamer (woordelijk verslag van de debatten, red.) beslaan bijna de volledige muur. Er is nog een strook over: daar hangt het portret van Joop den Uyl, in de jaren zeventig en tachtig het gezicht van de PvdA. Meyer loopt er meteen op af: ‘Hé, dat is Den Uyl!’

Is hij een voorbeeld voor u? ‘Ik ben geboren in 1981, dus ik heb hem niet meegemaakt. Maar ik heb wel het werk van Den Uyl gelezen. En als je dat leest, merk je hoezeer de samenleving de laatste dertig, veertig jaar naar rechts is opgeschoven. Maar Den Uyl is niet echt een voorbeeld, hoewel ik waardering heb voor zijn houding: durf te dromen van een betere samenleving, en strijd voor die droom. Dat deed hij met heel zijn persoonlijkheid en dat vind ik wel inspirerend. Maar mijn echte voorbeelden zijn mensen van nu.’

Zoals wie? ‘Bernie Sanders! De Amerikaanse kandidaat van de Democratische Partij die het opneemt tegen partijgenoot Hillary Clinton in de race om het presidentschap van

de Verenigde Staten. Sanders is een 74-jarige opa die de meeste jongeren achter zich krijgt. Dat is toch prachtig! Sanders zal het denk ik niet redden tegen Clinton, de kandidaat van het establishment, maar hij brengt wel wat teweeg. Hij durft zichzelf socialist te noemen – dat was tot voor kort een politieke doodzonde in Amerika. Nu dus niet meer. Dat is een hoopvolle ontwikkeling. En kijk naar Fight for 15: de strijd voor de verhoging van het minimumloon. Die begon bij de fastfood-werkers en breidt zich steeds meer uit.’

U bedoelt Wilders? ‘Ja! Hij hangt gewoon nog de VVD-ideologie aan. In de Tweede Kamer heeft ‘ie voor het niet langer verbindend verklaren van de cao gestemd. Puur rechts beleid dus.’

En het antwoord van links? ‘Mensen organiseren, inspireren. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel! Iedereen zei dat dat bij schoonmakers niet zou kunnen. Dat is wel gelukt. En bij Young & United – de jongeren die strijden voor afschaffing van de jeugdlonen – gaat het zeker ook lukken. En kijk nu naar de zorg.

(Heerlen, 1981) is van huis uit fiscaal jurist. In 2005 werd hij bestuurder van het toenmalige FNV Bondgenoten. Hij kreeg landelijke bekendheid als actieleider bij de stakingen van de schoonmakers in 2013. De stakingen, de langste sinds de jaren dertig, waren uiteindelijk succesvol. Sinds november 2015 is hij voorzitter van de SP. Daarnaast is hij fractievoorzitter van de partij in de Heerlense gemeenteraad.

Mooi, die linkse tendensen. Maar rechts rukt toch op? ‘WILDERS VOERT Kijk naar Donald Trump. In Europa heb je het Front PUUR RECHTS National, de AfD, en hier in BELEID’ Nederland Wilders. Links lijkt weinig weerwerk te bieden. De zorgwerkers trekken naar het ‘Vind je het gek! De mensen voelen zich al een jaar of dertig niet meer vertegenwoordigd. Tientallen jaren VVD-beleid en privatiseringen hebben de mensen murw geslagen. Sommigen zijn zo teleurgesteld dat ze op rechts stemmen. Maar een oud-VVD’er als premier is echt niet de oplossing.’

gemeentehuis en gaan letterlijk naar binnen. En dansen daar op de tafels. Daar word ik vrolijk van. Ze hebben zelf het heft in handen genomen om te strijden voor het behoud en de kwaliteit van hun werk. Ik was bij een actie en sprak met een dame van de thuiszorg. Die zei me dat ze vroeger nooit met politiek bezig was. 27

INTERVIEW

Maar ze was door de bezuinigingen zo boos geworden, dat ze nu actie voert. En ja, mede dankzij de bond natuurlijk. De FNV is het voertuig van deze mensen. De SP en de FNV voeren dezelfde strijd.’

Daar is niet iedereen het mee eens. De achterban van de FNV kent ook nog PvdA’ers. ‘Ik zeg niks partijpolitieks, ik bedoel het puur inhoudelijk: strijden voor zeggenschap, gelijkheid, terugveroveren van het publieke domein. Dat zijn linkse

‘ALS HET OM MENSEN EN MULTINATIONALS GAAT, KIEST BRUSSEL STEEVAST VOOR HET LAATSTE’

waarden. Rechts doet dat niet. De VVD ziet ongelijkheid juist als een groot goed. Daarom is de VVD de tegenstander, onze grootste vijand.’

De PvdA zit in een coalitie met de VVD. ‘De partij heeft zich overgegeven aan de VVD. Dat vind ik treurig. Als het niet goed gaat met iemand die je na staat, is dat erger dan als een vreemde dat overkomt toch?’

Beschouwt u de SP als de opvolger van de PvdA? ‘Wat betreft de plaats in het politieke bestel wel – als belangrijkste linkse partij. Maar zeker niet ideologisch. De sociaaldemocratie, de PvdA, heeft in de jaren negentig een grove fout gemaakt. Ze hebben hun ideologische veren afgeschud

en daarmee de timmerman en de thuiszorger van zich vervreemd. En een krachtige beweging kan alleen slagen als diverse groepen zich daardoor voelen aangetrokken: van de student Economie tot de Ghanese schoonmaker. Ik zie het als mijn taak dat verder uit te bouwen. De SP is er niet alleen voor mensen met lage inkomens. Ik ben er ontzettend trots op dat we duizenden leden hebben voor wie het weekend niet op vrijdagmiddag begint. Die gaan dan de straat op, voeren actie. Dát wil ik bij de SP nog scherper neerzetten.’

Wil de SP in de regering? Dan wacht de SP hetzelfde lot als de PvdA. ‘Nee, we nemen alleen deel aan een regering als we onvermijdelijk zijn, als ze niet om ons heen kunnen. We schuiven niet zo

maar aan om te regeren om het regeren. Kijk naar wat we in een gemeente als Amsterdam met armoedebestrijding voor elkaar hebben gekregen. De andere partijen pikken dat alleen omdat ze weten dat ze de mensen anders op hun dak krijgen: mensen die wij permanent organiseren om hun stem te laten horen.’

6 april mogen we naar de stembus: referendum over het associatieverdrag met de Oekraïne. Wat … ‘Tegen stemmen! Het is een door en door corrupt regime. En het verdrag zet de deur wagenwijd open voor de multinationals. Daaraan moeten we tegenwicht bieden. Als het om mensen en multinationals gaat, kiest Brussel steevast voor het laatste. En er is nog een reden om tegen te stemmen: de PvdA heeft gezegd de uitkomst van het referendum te respecteren. Dus als de drempel van 30 procent kiezers wordt gehaald en de meerderheid zegt ‘nee’, krijg je geheid hommeles in de coalitie. Die hangt nu al met rafelige touwtjes aan elkaar, en zou dan misschien vallen. Liever vandaag dan morgen!’

Laatste, persoonlijke vraag: mist u de bond? ‘Ik heb amper tijd om de bond te missen. Maar ja, natuurlijk. Toen ik laatst mijn kameraden van de schoonmaak weer zag, kreeg ik een beetje heimwee. Ik ben gevormd door de bond, de FNV zit in mijn bloed.’

28 FNV MAGAZINE

CONGRES 2017

JIJ BEPAALT DE KOERS VAN DE FNV!

Meedenken, meepraten en meebepalen: bij een vereniging heeft ieder lid inspraak. Dat geldt ook voor de leden van de FNV. Jij kunt dus invloed uitoefenen op het beleid en de aansturing van de bond. Daarom willen we je in een vroeg stadium informeren over de momenten in het komende jaar waarop jij inspraak kunt hebben.

CONGRES 2017 De koers van de FNV voor de komende vier jaar wordt bepaald tijdens een congres in mei 2017. Hier krijgen afgevaardigden van alle sectoren inspraak op de inhoudelijke onderwerpen. In de aanloop naar het congres organiseren de besturen van iedere sector momenten waarop jij kunt meepraten en -denken over het standpunt van jouw sector. Wanneer deze momenten zijn is nog niet bekend. We informeren je hier later over via FNV Magazine, onze website en

nieuwsbrieven. Kijk voor de actuele informatie op www.fnv.nl/congres2017.

VISIE- EN MEERJARENBELEIDSTRAJECT Het traject is gericht op de totstandkoming van het meerjarenbeleidsplan dat tijdens het congres besproken wordt. Dit noemen wij het visie- en meerjarenbeleidstraject. Wij vinden het belangrijk dat we als vakbond goed voorbereid zijn op ontwikkelingen die van invloed zijn op ons werk en inkomen. Daarom hebben we vanaf juni 2015 onze leden betrokken bij het nadenken en discussiëren over belangrijke ontwikkelingen zoals:

Nemen robots ons werk over?

Wat betekent de toenemende globalisering voor werk en inkomen? En wat zijn de gevolgen van de vergrijzing?

We hebben dit gedaan via het ledenpanel, het organiseren van digitale discussies en bijeenkomsten. In april/mei 2016 organiseren we nog een laatste digitale enquête over de uitkomsten van het visietraject. Wil je hieraan meedoen? Meld je dan aan op www.fnv.nl/visietraject. Hier tref je ook alle andere informatie over het visietraject aan. Als de uitslag van de enquête

bekend is, vertalen we de uitkomsten in een conceptmeerjarenbeleidsplan. Dat plan wordt voorgelegd aan de sectoren en uiteindelijk besproken tijdens het congres in 2017.

VERKIEZINGEN Elke vier jaar vinden er verkiezingen plaats voor het ledenparlement, ons hoogste orgaan, en voor de voorzitter. In februari 2017 is het weer zover. Alle leden kunnen dan hun stem uitbrengen op de kandidaten van hun keuze. Een belangrijk moment, want daar wordt bepaald wie er leiding gaat geven aan de FNV in de periode 2017–2021. In het najaar van 2016 krijgt ieder lid de mogelijkheid om zich kandidaat te stellen voor het ledenparlement. Je wordt hierover later dit jaar geïnformeerd. Voor actuele informatie: zie www.fnv.nl/verkiezingen.

MEER KOOPKRACHT Als je goed geïnformeerd wilt blijven, je kandidaat wilt stellen, wilt stemmen of meepraten, dan is het noodzakelijk dat we jouw juiste gegevens hebben. Geef daarom jouw gegevens aan ons door via www.fnv.nl/wijzigen. 29


IN ’T KORT TEKST EVA PRINS BEELD MARCEL VAN DEN BERGH

GRATIS BOODSCHAPPEN VOOR MINIMA Eind januari is in Rotterdam de eerste Swingmarket geopend, een ‘sociaal warenhuis’ waar minima gratis kunnen winkelen. Wie in aanmerking wil komen voor gratis boodschappen, moet in een intakegesprek eerst aantonen dat hij/zij minder dan 180 euro per maand te besteden heeft aan levensonderhoud. Een speciale pas geeft vervolgens recht op gratis groenten, fruit, brood, restpartijen en eten waarvan de houdbaarheidsdatum

in zicht is. De Swingmarket is een initiatief van Stichting Met Zuid, dat armoede in de regio wil tegengaan, en draait op vrijwilligers. Sommige spullen worden gedoneerd, andere ingekocht of geruild met voedselbanken en leveranciers. Vaak gaat het om restpartijen of producten met een ‘foutje’. Zo beoogt het initiatief ook verspilling tegen te gaan. De winkel hoeft geen winst te maken, quitte draaien is genoeg. In de toekomst wil Met Zuid in andere steden vergelijkbare winkels openen.

VN verdrag gehandicapten geratificeerd Negen jaar na ondertekening heeft Nederland eindelijk ‘het VN Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap’ geratificeerd. ‘Toegankelijkheid wordt hiermee de norm’, reageerde staatsecretaris Van Rijn verheugd. Maar zover is het nog niet volgens Gerrit van der Meer, voorzitter van de Landelijke Cliëntenraad. Het VN-verdrag vraagt volgens hem om een andere manier van omgaan met en denken over mensen met een beperking. ‘Een inclusieve samenleving is een samenleving waarin iedereen zijn eigen leven kan inrichten en overal aan mee kan doen. Ook mensen met een beperking.’ Het LCR, waar ook FNV Uitkeringsgerechtigden deel van uitmaakt, heeft twee factsheets gemaakt over de gevolgen van het VN-verdrag, één voor cliëntenraden en één voor gemeenten. Kijk voor meer informatie op: www.landelijkeclientenraad.nl.

HERBEOORDEELD?

Deel je ervaringen bij het Wajong-meldpunt In twee maanden tijd hebben zich meer dan tweehonderd Wajongers gemeld bij het FNV meldpunt herbeoordelingen. Bij velen van hen is er zorg over de uitslag van de herbeoordeling en een mogelijke korting op de uitkering. Momenteel beoordeelt het UWV 240.000 Wajongers opnieuw op hun arbeidsvermogen. Kunnen ze (deels) werken, dan komen ze in aanmerking voor een garantiebaan, kunnen ze niet werken dan blijft hun situatie ongewijzigd. Wajongers die arbeidsvermogen hebben en geen werk vinden, worden na 2018 gekort op hun uitkering. De FNV vindt het belangrijk dat de herbeoordeling zorgvuldig gebeurt en er ook passend werk voor Wajongers wordt gezocht. Met het meldpunt wil de bond de vinger aan de pols houden of dit ook gebeurt. Dus heb je te maken met een herbeoordeling? Vul dan de vragenlijst in op: www.fnv.nl/herboordeling. Vanzelfsprekend blijven alle gegevens anoniem.

STOP WERKEN ZONDER LOON

‘Mooi akkoord’ in Den Haag De FNV heeft met de gemeente Den Haag een principe akkoord bereikt om verdringing en werken zonder loon tegen te gaan. In het akkoord is onder andere afgesproken dat een proefplaatsing maximaal één maand mag duren en dat de werkgever de intentie moet vastleggen om de werkzoekende daarna een baan (zonder proeftijd) aan te bieden. Gedurende de proefplaatsing krijgt de kandidaat een premie bovenop de uitkering waardoor hij/zij uitkomt op minimaal het minimumloon. Ook over leerwerkplekken zijn afspraken gemaakt. Er komt onder andere een pilottraject met aan het eind een diploma van een erkende beroepsopleiding. Op een leerwerkplek mogen geen werkzaamheden worden verricht die voorheen betaald werden. Tot slot zal de gemeente samen met de FNV een meldpunt inrichten waar situaties gemeld kunnen worden die leiden tot verdringing of in strijd zijn met de gemaakte afspraken. ‘Het is een mooi akkoord’, zegt Ger Deleij, campagneleider van Stop werken zonder Loon en één van de onderhandelaars namens de FNV. ‘Hopelijk volgen andere gemeenten dit voorbeeld.’ 31


Weetjes over de werkbedrijven

MISSIE OP DE WERKVLOER Wajongers en mensen met een arbeidshandicap, komen sinds 2015 niet meer in aanmerking voor een baan bij een SW-bedrijf; zij moeten op een andere manier aan het werk worden geholpen. Daarvoor zijn zogeheten werkbedrijven in het leven geroepen. Wat zijn dat en wat doen ze? En werken ze ook? TEKST LUUK OBBINK BEELD MARIJN VAN DER WAA

WAT ZIJN WERKBEDRIJVEN? WAT DOEN DE De term werkbedrijf is eigenWERKBEDRIJVEN? lijk heel verwarrend, want je had tot voor kort ook het UWV Werkbedrijf. Verder doet de term misschien denken aan een gebouw met een schoorsteen, of wellicht aan een kantoor met een loket. Dat is het allemaal dus niet. Een werkbedrijf is een vinding van de polder: een nieuw overlegorgaan, waarin werkgevers, werknemers, UWV en de overheid samenwerken. Doel: het aan werk helpen van mensen die vanwege een arbeidsbeperking niet makkelijk aan een baan komen.

In het sociaal akkoord van 2013 is onder meer overeengekomen dat er tot 2026 125 duizend banen komen voor mensen met een arbeidshandicap, de zogeheten garantiebanen. Daarvan moeten er 100 duizend worden gerealiseerd in de marktsector en 25 duizend bij de overheid. Idee is dat mensen met een beperking zoveel mogelijk gewoon werk gaan doen en niet meer onder de paraplu van een sociale werkvoorziening (SW-bedrijf).

WAAR ZITTEN DE WERKBEDRIJVEN?

Net als andere werkgevers moeten gemeenten zelf mensen met een beperking in dienst nemen. Maar belangrijker is de rol van de gemeente in de bemiddeling. Dat doen ze via de werkgeversservicepunten, voorheen de loketten van UWV en sociale dienst. Verder verstrekt de gemeente loonkostensubsidie

Nederland is onderverdeeld in 35 arbeidsmarktregio’s. De meeste van die regio’s bestaan uit een aantal gemeenten, met een grotere stad als kern. Elke arbeidsmarktregio heeft zijn eigen werkbedrijf.

32 FNV MAGAZINE

HOE DOEN WERKBEDRIJVEN DAT?

aan werkgevers die mensen met een arbeidshandicap in dienst nemen. Werkgeversorganisaties in de werkbedrijven roepen hun leden op om hiermee aan de slag te gaan. Zo is er het project Opnaarde100000.nl, met onder meer een website met allerlei tips voor ondernemers die arbeidsgehandicapten in dienst willen nemen.

WAT KAN DE FNV BIJDRAGEN? In elk van de 35 werkbedrijven is een FNV-bestuurder actief om vanuit de bond bij te dragen aan de doelstelling. De FNV heeft in het arbeidsvoorwaardenbeleid vastgelegd dat werkgevers ook mensen met een beperking in dienst moeten nemen. Dit beleid geldt als leidraad bij het afsluiten van cao’s, waarin concrete afspraken kunnen staan, bijvoorbeeld over aantallen. Die zijn er overigens ook voor de FNV als werkgever.

Maar er is meer. Ondernemingsraden, waarin de FNV is vertegenwoordigd, hebben een vinger in de pap bij het beleid van een onderneming. Dus ook als het gaat om het reserveren van banen voor deze doelgroep. Verder richt de FNV zich ook tot haar leden, de werknemers. Zo was er in november op de Pier in Scheveningen een evenement

Veel lijkt af te hangen van de gemeente die de regie heeft onder de titel: Collega’s maken het verschil. Daar werd onder andere het startsein gegeven voor een zogeheten ‘netwerk van verschilmakers’: werknemers die zich op wat voor manier dan ook willen inzet-

WERKBEDRIJVEN

ten voor het aannemen van collega’s met een beperking, of die ze bijvoorbeeld begeleiding kunnen bieden bij het werk.

EN WERKEN DE WERKBEDRIJVEN OOK? Het komt nu op gang, maar het beeld is wisselend. Veel lijkt af te hangen van de inzet van de gemeente die de regie heeft. Neem het werkbedrijf Haaglanden en het werkbedrijf Zuid-Holland Centraal. ‘De eerste loopt als een tierelier, in de tweede gaat het veel moeizamer’, zegt Yde van der Burgh, FNV-bestuurder in beide werkbedrijven. Toch zitten er vanuit de deelnemende organisaties exact dezelfde mensen aan tafel, op de gemeente na

dan. Kennelijk is de rol van de gemeente dus heel belangrijk.

ZIJN ER DAN GEEN CIJFERS? Staatssecretaris Jetta Klijnsma heeft onlangs wel een indrukwekkende hoeveelheid tabellen naar de Tweede Kamer gestuurd, maar daar wordt een mens niet veel wijzer van. Om te beginnen zitten er ook mensen uit SW-bedrijven bij en die moet je natuurlijk niet meetellen, want dat zijn geen nieuwe gevallen. ‘Van overige gevallen, de instroom die niet van de SW-bedrijven komt, weten we eigenlijk heel weinig’, zegt Ben Roodhuizen, die de FNV-inbreng in de werkbedrijven coördineert. ‘Wat voor mensen zijn het eigenlijk en wat voor

beperking hebben ze? Horen ze eigenlijk wel bij de doelgroep? De registratie van de instroom moet veel beter.’

WAT ALS STRAKS BLIJKT DAT HET ALLEMAAL NIET WERKT?

boete en zijn van het gezeur af. Maar daarmee blijven de arbeidsgehandicapten nog steeds in de kou staan. Dan zijn we niks opgeschoten.’

EN WAT GEBEURT ER ALS IN 2026 AL DIE 125 Eind 2016 wordt de balans opge- DUIZEND MENSEN AAN maakt: ligt het in dienst nemen HET WERK ZIJN? van arbeidsgehandicapten op schema? Als dat niet het geval is, treedt in 2017 de Quotumwet in werking: bedrijven met 25 of meer werknemers die hun quotum niet halen, krijgen een boete van 5.000 euro per niet ingevulde arbeidsplaats. ‘Het is te hopen dat het niet zover komt’, zegt Roodhuizen. ‘Werkgevers komen dan in de verleiding om het af te kopen. Ze betalen de

‘Dat is nog erg ver weg’, zegt Roodhuizen. ‘Maar laten we hopen dat het aannemen van mensen met een beperking tegen die tijd de normaalste zaak van de wereld is en geïntegreerd in het personeelsbeleid van werkgevers. Als dat werkelijkheid wordt, hebben we de werkbedrijven niet meer nodig. Maar dat is wel heel verre toekomstmuziek.’ 33

WERK AAN DE WERELD

Schoonmaken bij particulieren thuis is geen baan die internationaal kan rekenen op veel erkenning. Maar langzaamaan verbetert de positie van de werkster, vooral buiten Nederland. TEKST BART SPELEERS, WIES UBAGS BEELD CHRIS DE BODE, JORGE EDUARDO MARTÍNEZ (PERU), MIRIAM MANNAK (ZUID-AFRIKA), ROB STEVENS (BELGIË)

POETSERS WERELDWIJD NEDERLAND

‘GEEN ERKENNING VOOR MIJN WERK’ Nana (25) uit Ghana strijkt de was van een gezin in Amsterdam-Noord. De Ghanees, die illegaal in Nederland verblijft, werkt veertig uur per week als huishoudelijke hulp bij acht gezinnen. ‘Ik maak schoon, lap de ramen, doe de was en strijk voor 10 tot 15 euro per uur’, vertelt Nana. In Nederland werken naar schatting 20.000 illegalen als huishoudelijke hulp bij veelal hoogopgeleide gezinnen, die in het algemeen goed voor hun ‘poets’ zorgen. ‘Ik ben blij met de families en zij zijn blij met mij’, zegt Nana. ‘Ze vertrouwen me. Dat vertrouwen schaad ik natuurlijk niet. Ik werk hard, ben geen crimineel en veroor34 FNV MAGAZINE

zaak geen problemen.’ Aan deze constructie kleven wel forse nadelen: Nana krijgt niet betaald bij ziekte, geen vakantiegeld of pensioenopbouw. En als hij wordt betrapt, volgt vreemdelingendetentie en uitzetting. De werkgever riskeert een boete van 6.000 tot 12.000 euro. Niet alleen de rechtspositie van illegale werkers is zwak, ook die van Nederlandse hulpen die wit of zwart werken. In totaal telt Nederland 200.000 huishoudelijke hulpen, van wie de grootste groep zwart werkt voor circa 12,50 euro per uur. Zij bouwen geen sociale rechten op en de risico’s zijn hoog. Een val van een keukentrapje kan

NANA KRIJGT NIET BETAALD BIJ ZIEKTE, HEEFT GEEN VAKANTIEGELD OF PENSIOENOPBOUW.

leiden tot blessures waardoor de hulp thuis komt te zitten; de kosten zijn voor de poets zelf. Witte werkers hebben het niet veel beter. Zij werken vaak als zzp’er tegen een laag loon, waar na de belastingen weinig van overblijft. Geld voor verzekeringen of pensioen is er niet. Om de positie van huishoudelijke hulpen te verbeteren wil de FNV dat Nederland verdrag 189 van de International Labour Organisation ILO tekent, waar-

door werksters dezelfde rechten krijgen als werknemers in vaste dienst. Dit moet een eind maken aan de uitbuiting en het misbruik van huishoudelijk werkers. Vele landen tekenden al het verdrag, waaronder België, maar Nederland niet. Nana strijdt als actief FNV-lid voor ratificatie van het verdrag. ‘Bij ondertekening wordt ons werk erkend en krijgen we sociale rechten, en misschien wel een tijdelijke werkvergunning.’

SCHOONMAKERS

MARCOLINA INFANTE: ‘VEEL WERKNEMERS WORDEN ONTSLAGEN ALS ZE LID WORDEN VAN EEN VAKBOND.’

PERU

‘VEEL SEKSUEEL MISBRUIK’ Marcolina Infante (47) is al

sinds haar elfde werkster. ‘Mijn ouders, kleine boeren op het platteland, hebben twaalf kinderen. Genoeg geld om ons te voeden en naar school te laten gaan was er niet. Daarom besloten ze me destijds naar de stad te sturen.’ Infante woonde in bij haar werkgevers, zoals nog steeds vaak gebeurt in Peru. In werksterstaal: ‘bed binnen’. ‘Het was vreselijk, ik miste mijn familie ontzettend. Mijn broers bleven thuis en werden naar

school gestuurd. De meisjes moesten werken. Het werk was zwaar, want het huis was heel groot en ik was nog zo klein en dun. Daar had ik ook mijn eerste ervaring met aanranding. Ik moest naar de kamer van de zoon van de mevrouw, die toen een jaar of zeventien was, om schoon te maken. Hij was naakt en achtervolgde me door het hele huis om me te verkrachten, maar het lukte me nog net om me in mijn kamer op te sluiten.’ Tot haar 26e werkte Infante ‘bed

binnen’ in verschillende huizen en nog drie keer werd ze seksueel lastiggevallen. ‘Toen mijn eerste zoon geboren werd, ging ik ‘bed buiten’ werken.’ Naast seksuele intimidatie is het lage loon een groot probleem voor de Peruaanse werksters. Een ziektekostenverzekering wordt sinds zes jaar wél door Infantes werkgevers betaald. Daardoor is ziek zijn financieel geen probleem meer. Infante is lid van de Nationale Vakbond voor Werksters in het

Huishouden, die steun krijgt van FNV Mondiaal en 15.000 euro ontvangt uit de Nederlandse cao voor de schoonmaaksector. Het bedrag is voor training in professionele en communicatieve vaardigheden van de huishoudelijk medewerkers en arbeidsscholing voor vakbondsleden. Ook wordt getraind in ledenwerving. ‘Dat laatste is moeilijk, ook in andere sectoren’, zegt Infante. ‘Want veel werknemers worden ontslagen als ze lid worden van een vakbond.’ 35

WERK AAN DE WERELD

BELGIË

‘POSITIE WERKSTER GOED GEREGELD’ Martine Mellaerts (58) uit Brussel werkt al jaren 32 uur per week als hulp in de huishouding. Ze maakt schoon en kookt bij particulieren thuis. Maar sinds een paar maanden is Mellaerts ziek, ze heeft kanker. Had ze in Nederland gewerkt, dan zou ze zonder inkomen thuiszitten, maar niet in België. ‘Ik ben met ziekteverlof en krijg een ziekte-uitkering.’ Dat de huishoudelijke hulp een uitkering ontvangt, heeft te maken met het systeem waar België mee werkt: de dienstencheque. Dat is een waardebon waarmee particulieren voor slechts 6,35 euro per gewerkt uur huishoudelijke diensten kunnen inkopen bij het bedrijf dat de hulpen in dienst heeft. Het bedrijf betaalt het loon van de hulp (12 euro per uur en reiskosten), het ziekenfonds, het pensioen en twintig vakantiedagen per jaar. De dienstencheque is mogelijk door de subsidie die de Belgische

overheid verstrekt. ‘Ik vind het een heel goed systeem’, zegt Mellaerts, die actief lid is van de Belgische vakbond ACV-CSC. ‘Het is ruim tien jaar geleden ingesteld om laaggeschoolden uit de werkloosheid te halen en zwart werk terug te dringen. En dat is gelukt.’ Minimaal 140.000 mensen werken momenteel voor een dienstenchequebedrijf, legaal en met dezelfde sociale rechten als werknemers in vaste dienst. ‘Bovendien is er nu veel meer aandacht voor veilig werken’, zegt Mellaerts. Ik mag bijvoorbeeld niet werken met bepaalde gevaarlijke schoonmaakmiddelen en hou me aan speciaal opgestelde arboregels voor huishoudelijk werk.’ De FNV benijdt de Belgische dienstencheque. Het zou ook voor Nederland een goede oplossing zijn voor de huishoudelijk werkers, vindt de vakbond.’

MARTINE MELLAERTS: ‘IK BEN MET ZIEKTEVERLOF EN KRIJG EEN UITKERING.’

ELIZABETH ELY: ‘IK VERDIEN 197 EURO PER MAAND. DAARVAN GAAT 53 EURO OP AAN REISKOSTEN DIE IK NIET VERGOED KRIJG.’

ZUID-AFRIKA

‘GEEN LEEFBAAR LOON’ De 55-jarige Elizabeth Ely werkt als huishoudelijke hulp bij drie families in Kaapstad, waar ze wekelijks zeventien uur werkt. Ze omschrijft haar werkomstandigheden als ‘niet zo goed’. ‘Ik verdien 197 euro per maand, maar ben alleen al 53 euro kwijt aan reiskosten die ik niet vergoed krijg. Wat overblijft is onvoldoende om de hypotheek, eten en kleren van te betalen.’ Daarnaast krijgt Ely geen uitkering als ze ziek wordt of een ongeluk op de werkvloer krijgt. Maar de situatie van de huishoudelijke hulp is de laatste jaren wel verbeterd, zegt ze. ‘Ik krijg nu het minimumloon en een jaarlijkse loonsverhoging.’ De zeer actieve Zuid-Afrikaanse vakbond voor huishoudelijk werkers SADSAWU is daar medeverantwoordelijk voor. De bond dwong een werkloosheidsfonds af en het vaststellen van een wet-

telijk minimumloon, dat helaas nog geen leefbaar loon oplevert. De vakbond leidde ook de campagne die zorgde dat de Zuid-Afrikaanse regering ILO-conventie 189 tekende, het internationale verdrag dat de rechten van huishoudelijk werkers regelt. ‘Nu kunnen we de overheid onder druk zetten om de ILO-afspraken na te komen en wetten in te voeren en na te leven’, vertelt Ely, die actief lid is van SADSAWU. ‘Zodat huishoudelijk werkers beter beschermd zijn.’ De vakbond strijdt onder meer voor invoering van een verzekering voor arbeidsongeschiktheid en tegen uitbuiting van illegale dienstmeiden. Ook moet snel een eind komen aan het seksueel misbruik van hulpen door hun werkgevers. ‘De overheid moet dat oppakken’, zegt Ely. ‘Zelf doen we dat al door te demonstreren voor huizen waar misbruik plaatsvindt.’

Met medewerking van ACV-CSC België, Fenttrahop Peru, SADSAWU Zuid-Afrika en Mondiaal FNV. Meer lezen? www.mondiaalfnv.nl

FOUTJE In FNV Magazine 4 van 2015 is per abuis informatie over mijnbouw weggevallen. Meer over internationale solidariteitsprojecten voor mijnwerkers(vakbonden) is te lezen op: https://www.fnv.nl/mijnindustrie/ Aan Werk aan de Wereld in nr. 4 werd meegewerkt door TIE-Netherlands, Mondiaal FNV, Werkgroep Internationale Solidariteit FNV (WIS) en IndustriALL. 36 FNV MAGAZINE

PARTNERPAGINA

App helpt keuze te maken

MOET IK NAAR DE DOKTER? Zo’n 40 procent van de Nederlanders die de huisarts bellen, twijfelt of dat echt nodig is, blijkt uit onderzoek van IQ Healthcare. Hulp bij het maken van deze afweging is lastig. De nieuwe app ‘Moet ik naar de dokter?’ biedt hulp!

Hoe werkt het? De app is gebruikersvriendelijk: met een paar klikken wordt duidelijk wat je moet doen. De vragen die moeten worden beantwoord, zijn gebaseerd op de Nederlandse triagestandaard. Deze standaard is om binnen de huisartsenzorg op een eenduidige manier te bepalen op welke wijze een patiënt bij spoed het beste kan worden geholpen. Aan de hand van jouw antwoorden berekent de app ‘Moet ik naar de dokter’ hoe urgent jouw hulpvraag is. Het advies komt vervolgens direct in beeld. Zo geeft de app aan of je wel of niet contact moet opnemen met huisarts of huisartsenpost. Of je direct moet bellen, ook ’s avonds of in het weekend, of dat je kunt wachten om bij je eigen huisarts een afspraak te maken. Bij het advies om direct contact op te nemen, toont de app het adres, telefoonnummer en de route naar de dichtstbijzijnde huisarts

of huisartsenpost. En door de samenwerking met Thuisarts.nl geeft de app ook advies wat je zelf kunt doen om je klachten te verlichten. Deze oplossing ondersteunt je dus in het maken van je keuze!

VEILIGHEID, BOVEN ALLES De app is getoetst en goedgekeurd door het Nederlandse Huisartsen Genootschap en is ontwikkeld door huisartsen zelf. De app is veilig en volgens alle wetgeving beschermd zodat privacy is gewaarborgd. Erg belangrijk in een tijd waarin gevoelige informatie ook echt goed moet zijn beschermd en afgeschermd. De huisarts kan hier meer over vertellen of kijk op www.moetiknaardedokter.nl. Download de app in de App Store of Google Play.

De app is financieel mede mogelijk gemaakt door Menzis, onze samenwerkingspartner van het Zorgcollectief voor FNV-leden. De FNV en Menzis werken dit jaar tien jaar samen. Het Zorgcollectief voor FNV-leden bij Menzis heeft inmiddels zo’n 275.000 verzekerde FNV-leden en hun gezinsleden. Binnen het Zorgcollectief maakt de FNV zich er hard voor dat de gezondheidszorg betaalbaar en bereikbaar blijft en de gezondheidszorg solidair blijft. Nu én in de toekomst. Ontwikkelingen als deze nieuwe app kunnen hier een positieve bijdrage aan leveren. Kijk voor meer informatie over het Zorgcollectief voor FNV-leden bij Menzis en alle exclusieve voordelen op www.fnvmenzis.nl. Je vindt hier ook interessante artikelen op het gebied van werk en gezondheid.

37

VERENIGINGSNIEUWS

VAN DE FNV VEEL KADERLEDEN EN BESTUURDERS VAN DE FNV ZETTEN ZICH IN OM WERELDWIJD DE ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN TE VERBETEREN. Mondiaal FNV heeft vijfentwintig interviews gebundeld in het boekje ‘Collega’s grenzeloos solidair’. Wat zijn de drijfveren van deze bevlogen FNV’ers? ‘Vakbondslidmaatschap houdt niet op bij de grens. Sterker nog: daar begint het pas.’ Gratis te bestellen via [email protected] Kijk ook op: www.fnv.nl/solidair.

38 FNV MAGAZINE

‘PENSIOEN MOET OMHOOG!’

BEELD FREEK VAN ARKEL

COLLEGA’S GRENZELOOS SOLIDAIR

‘Ik ben al heel lang actief voor de bond, vanaf 1968. Ik kom uit FNV Bouw, waar ik onder meer in de bondsraad zat. Het ledenparlement was even wennen, maar ik heb mijn weg gevonden. De sector Senioren is eigenlijk een heel nieuwe sector waar alle ‘oude’ bonden in zitten, met al die verschillende culturen. Ik vind dat we als senioren worden achtergesteld, want de bond is er meer voor werkenden hè? Maar de aandacht voor senioren neemt toe. Daar ben ik blij mee. Dichter bij de leden, en beleid vaststellen van beneden naar boven – dat gebeurt nu nog te weinig. De communicatie naar (kader)leden is slecht, ook zijn we als bond niet zichtbaar genoeg. Dat is jammer, want zo raak je leden kwijt. Daarom vind ik de vakbondshuizen die er in het hele land gaan komen, een goed idee. Die zijn elke dag open, iedereen kan er binnenlopen, een echte ontmoetingsplek. Dat is belangrijk

PETER VONK (68) IS GEPENSIONEERD BEDRIJFSECONOOM. HIJ ZIT VOOR DE SECTOR SENIOREN IN HET LEDENPARLEMENT. omdat steeds meer beleid door gemeenten wordt bepaald. Denk aan de Wmo, Participatiewet en het armoedebeleid. Daar moeten we als bond op inspringen. Cijfertjes vind ik fijn, die zeggen heel veel over beleid. Daarom zit ik in de commissie pensioen, sociale zekerheid en arbeidsvoorwaarden. Ik zet me in om de koopkracht voor senioren te verbeteren. Het is een groot en moeilijk proces. Het werk in het ledenparlement is interessant, belangrijk én druk: ben er toch wel zo’n 50 uur per week mee bezig. Ja, ik pak ’t heel grondig aan! Het nieuwe ledenparlement wordt begin 2017 gekozen. (zie pag. 29) Ik stel me graag beschikbaar voor nog een zittingsperiode. En dan maak ik me sterk voor: een FNV die regionaal en lokaal krachtig en zichtbaar is, dicht bij de leden. En koopkracht, en een gedegen duurzaam sociaal beleid.’ [email protected]

REFERENDUM OEKRAÏNE HET IS BIJNA ZOVER: 6 APRIL MOGEN WE STEMMEN. De Nederlandse regering heeft besloten het Associatieverdrag tussen de EU en Oekraïne te ondertekenen. In het raadgevend referendum is de Nederlandse bevolking aan zet. Lees meer op www.fnv.nl/oekraine


SERVICE

Budgetcoach

VOOR LEDEN VAN FNV UITKERINGSGERECHTIGDEN BEELD JEANNETTE SCHOLS

Consulent werkloosheid Werkzoekende leden die behoefte hebben aan een luisterend oor, aan informatie, advies of ondersteuning over hun WW-, I(O)AW- of WWB-uitkering en de zoektocht naar werk, kunnen terecht bij een consulent werkloosheid. Hij of zij weet de weg in het woud van instanties, regels en wetgeving.

Heb je financiële problemen of vrees je die te krijgen of heb je te maken met beslag op je loon? Wil meer inzicht in je inkomsten en uitgaven, hulp bij het ordenen van je administratie of bespaartips? Een budgetcoach van de FNV kan je hierbij ondersteunen.

Recht op extra financiële steun? Kun je nauwelijks rondkomen en/of heb je noodzakelijke uitgaven die je je eigenlijk niet kunt veroorloven? Misschien heb je recht op extra geld van je gemeente of andere instanties. De adviseurs sociale voorzieningen bekijken je financiële mogelijkheden.

CONTACT & MEER INFORMATIE CONTACTCENTER Voor al deze vormen van ondersteuning kan je contact opnemen met het Contactcenter via telefoon 088 368 0 368.

WAO/WIA-begeleiding Leden met een Wajong-, Waz-, WAOof WIA-uitkering kunnen bij de WAO/ WIA-begeleiders terecht voor informatie en advies. Deze speciaal opgeleide begeleiders zijn goed op de hoogte van weten regelgeving. Ze geven advies bij herbeoordelingen en helpen bij re-integratie na een herbeoordeling. Ook helpen ze

bij het invullen van vragenlijsten en formulieren en bij de voorbereiding op het gesprek met het UWV. Indien gewenst, gaan ze zelfs mee naar het gesprek. Ben je het niet eens met de uiteindelijke beslissing van het UWV? Dan kunnen de begeleiders je door verwijzen naar juridische bijstand.

WEBSITE Meer informatie over de dienstverlening van FNV Uitkeringsgerechtigden is te vinden op de website: www.fnv.nl/ug. Hier vind je ook het laatste nieuws uit de sector. 39

WERF EEN NIEUW LID EN ONTVANG 10 EURO CADEAU!

Met ruim 1,1 miljoen leden is de FNV de grootste vakbond van Nederland. We zijn er voor iedereen die werkt, werk zoekt, wil werken of gewerkt heeft. Je kunt zoveel nieuwe leden aanmelden als je wilt. Vul de antwoordkaart in of ga naar lidwerftlid.nl. Hoe meer leden, hoe sterker we staan!

DE VOORDELEN VAN HET FNV LIDMAATSCHAP: Samen sta je sterker voor gewoon goed werk Rechtsbijstand bij arbeidsconflicten Invloed op je arbeidsvoorwaarden 4x per jaar het FNV Magazine Gratis juridisch-, loopbaan- en belastingadvies

Korting met je ledenpas bij o.a. KwikFit, Kras en Greenchoice Korting en exclusieve zorgpakketten bij Zorgcollectief FNV/Menzis Korting op aanvullende rechtsbijstandsverzekering van Proteq

JA, IK WORD LID VAN DE FNV! NU DE EERSTE 4 MAANDEN 25 EURO.

BETALINGSGEGEVENS Ik machtig de FNV om de maandelijkse contributie af

VOOR REGULIERE CONTRIBUTIEBEDRAGEN KIJK OP FNV.NL/CONTRIBUTIE

te schrijven van IBAN:

GEGEVENS NIEUW LID Achternaam:

M/V

Voornaam:

Ik betaal per acceptgiro (meerkosten € 1,- per maand). Datum:

Adres: Handtekening:

Postcode en woonplaats:

NIEUW LID AANGEMELD DOOR

Land: Telefoonnummer:

Achternaam en voorletters:

Geboortedatum:

Lidmaatschapsnummer:

E-mailadres: In dienst bij werkgever

Niet werkzaam

Zelfstandige / Zzp’er

Gepensioneerd

Student / Scholier

Ik ontvang de wervingspremie van €10,- op IBAN:

Naam bedrijf:

OPSTUREN

Adres:

Stuur deze bon in een envelop (postzegel niet nodig) naar: FNV, t.a.v. Contactcenter, Antwoordnummer 101, 3500 ZA Utrecht

Postcode en plaats: Functie:

Een nieuw lid aanmelden kan ook via lidwerftlid.nl of 088 368 0 368

Op het lidmaatschap zijn de algemene voorwaarden van toepassing. Kijk op fnv.nl/algemenevoorwaarden voor meer informatie. We gebruiken je persoonsgegevens om uitvoering te kunnen geven aan het lidmaatschap en je belangen te kunnen behartigen.

LWLLM

TON GEEFT ANTWOORD

VRAAG HET AAN TON Heb je een vraag die je graag aan Ton Heerts wilt stellen, mail dan naar [email protected]. BEELD HOLLANDSE HOOGTE

VRAAG

ANTWOORD TON

In FNV Magazine 3 las ik uw antwoord op een vraag van E. Meijer. Daarin stelt u onder meer: ‘De FNV zet zich in voor goede koopkracht en echte banen.’ Verder: ‘Verhoging van de arbeidskorting leidt tot groei van de werkgelegenheid.’ Hierop valt het volgende aan te merken. Echte banen, waar halen we die vandaan? De om zich heen grijpende invloed van automatische systemen, zoals robots, leidt ertoe dat er gewoon geen banen meer bijkomen, wat u ook doet. Hetzelfde geldt voor verhoging van de arbeidskorting. Dit leidt niet tot meer banen. Al zullen er misschien wel meer mensen zijn die banen zoeken. Het wordt tijd dat de FNV inziet dat meer banen een utopie is en niet haalbaar, en dat er naar andere oplossingen moet worden gezocht. Met name dan: basisinkomen. Daar moet aan gewerkt worden. Onderdeel daarvan is verlaging van de pensioenleeftijd, in plaats van verhoging. Laat de FNV realistisch worden. Gaarne uw reactie.

Hartelijk dank voor uw reactie. Als FNV zijn wij blij met de lastenverlichting, waaronder de verhoging van de arbeidskorting, die het kabinet heeft gegeven. Na jaren van lastenverzwaringen was het de hoogste tijd om de koopkracht van mensen te verbeteren. Daar draagt deze lastenverlichting sterk aan bij. Daardoor krijgen mensen meer geld in hun portemonnee, en dat kunnen zij uitgeven. Daardoor ontstaat extra werkgelegenheid. Voor het eerst zijn er nu meer dan 10 miljoen banen. Natuurlijk is dat pas het begin. Aan de FNV de taak om er samen met onze leden aan te werken dat de nieuwe banen ook echte banen zijn, met perspectief op doorgroei en een fatsoenlijk salaris. Ook zijn wij hard bezig om generatiepacts af te sluiten. Daardoor kunnen ouderen minder uren werken en ontstaat er werk voor jongeren. Ten slotte nog een opmerking over het basisinkomen: daarover voeren wij discussie binnen de FNV. Daar zullen wij uw bijdrage zeker in meenemen.

VAN ROMBOUT MEIJER

ROMBOUT MEIJER

‘HET WORDT TIJD DAT DE FNV INZIET DAT MEER BANEN EEN UTOPIE IS EN NIET HAALBAAR’

VRAAG

VAN TANNY GOEDEGEBURE

Ik ben heel mijn werkzame leven en ook na mijn pensioen (ben nu 72) lid geweest van Abvakabo FNV. Ik heb mij er al lang over verbaasd waarom de vakbond toch altijd loonsverhoging eist in procenten en niet (af en toe) in centen. Op deze manier worden de hoger opgeleiden steeds rijker en de laagstbetaalden steeds armer. Ik zou het veel eerlijker vinden om een loonronde voor te stellen van bijvoorbeeld 500 euro (het bedrag even uit mijn duim gezogen) per jaar voor iedereen. Misschien is dat voor de werkgevers ook wel aantrekkelijker. En het verschil tussen werkenden en nietwerkenden wordt groter, wat een aantal partijen ook graag willen. Graag wil ik hierop een duidelijk antwoord.

ANTWOORD TON U hebt gelijk: mensen met midden- en lagere inkomens zijn er al jaren nauwelijks op vooruitgegaan, terwijl de topinkomens maar blijven stijgen. Wij vinden dat ook een ongewenste ontwikkeling die vraagt om een passende maatregel. De FNV zet daarom in op koopkracht in centen én in procenten, zodat de mensen met de midden- en lagere inkomens verhoudingsgewijs meer te besteden krijgen. Zeker nu de economie groeit, is het van belang dat juist werkenden daar weer van gaan profiteren. Daarom stellen we net als vorig jaar een looneis van 3 procent in centen en procenten. En dat leidt ook tot resultaten. Zo is bij de RET (stadsvervoer Rotterdam) bijvoorbeeld afgesproken dat alle werkenden er minimaal 900 euro per jaar op vooruitgaan.

41

SAMEN WERKT MARCEL LIEVENDAG (65) ‘Maar liefst 48 jaar heb ik gewerkt als vrachtwagen- en touringcarchauffeur. Ik heb altijd graag met mensen gewerkt, dus het was logisch dat ik na mijn pensioen dat weer zou gaan doen. Hier zochten ze in oktober 2012 een chauffeur, dus ik was al snel op mijn plek.’

WESSEL VAN DER VAART (50) ‘Hiernaast heb ik een vaste baan, maar ik werk graag samen met anderen voor anderen. Daarom zet ik mij ook al 25 jaar in voor de EHBO-vereniging. Anderen helpen, dat vind ik het allermooiste wat er is.’

JAN DE GRAAFF (74) ‘Ik doe dit werk al lang, vanuit pure menslievendheid ten opzichte van de zwakkere medemens. Ik heb altijd graag voor anderen klaargestaan. Dat blijf ik doen zolang ik dat kan. Feit is wel, als je het goed wilt doen, dan heb je er een dagtaak aan.’

42 FNV MAGAZINE

RODE KRUIS JAN SMALE (55) ‘Ik wil graag mensen helpen. Dat doe ik onder meer als gebarentolk. Immers, wanneer een Rode Kruis-medewerker die de gebarentaal niet machtig is, bij een dove komt, dan is er een groot communicatieprobleem.’

‘JE MOET HET GEWOON DOEN’ Jan de Graaff verspreidt vanuit het voorraadmagazijn in Apeldoorn samen met andere vrijwilligers van het Rode Kruis materialen voor onder meer de noodhulpverlening. TEKST EN BEELD MIKE RAANHUIS

ROB VAN DAM (71) ‘Inmiddels ben ik 22 jaar vrijwilliger bij het Nederlandse Rode Kruis. En ik zeg het eerlijk: je moet er een beetje gek voor zijn. Ik denk er niet bij na, ik doe het gewoon. Ondanks de lange dagen.’

‘Wij hebben hier materialen staan ten behoeve van grootschalige evenementenhulpverleningen. De Nijmeegse Vierdaagse is hier het bekendste voorbeeld van. Voor dit evenement zorgen wij voor bedden, de catering, en alles wat er verder bij komt kijken. Vanuit ons Apeldoornse magazijn verstrekken we ligeenheden, denk daarbij aan een veldbed met een deken, kussen en een hygiëneset. Dat doen we bijvoorbeeld bij evacuaties of grote branden. Dit werk wordt allemaal gedaan door vrijwilligers van het Nederlandse Rode Kruis. Wij houden ons ook bezig met crisis- ofwel noodhulpverlening. In september 2015 werd de eerste grote opvang van vluchtelingen in de IJsselhallen in Zwolle opgetuigd vanuit ons magazijn in Apeldoorn. Het is een humanitaire ramp en het leed is groot, maar je moet de knop omzetten en het werk gewoonweg doen. Dus als die telefoon gaat, dan regelen we achthonderd ligeenheden. Vervolgens worden de vrijwilligers opgeroepen en gaan we op pad. De rolcontainers met 25 ligeenheden staan op voorhand klaar om ad hoc ingezet te worden. Die gaan hup de auto in en rijden maar. We hebben zo goed als de klok rond gewerkt om alles voor elkaar te krijgen. Er waren weken bij dat we met gemak tachtig uur per week draaiden. Gelukkig stonden we er niet alleen voor. Binnen een halfjaar hebben we namelijk bijna 30.000 aanmeldingen gekregen voor ons burgerhulpnetwerk Ready2Help. Dat zijn extra vrijwilligers die zo nu en dan de handen uit de mouwen willen steken.’

43

QUOTES & POST VAN LEDEN

VRIJPLAATS S TAKINGSRECHT IN

EUROPA ONDER DRUK

DE REGERING VAN GROOT-BRITTANNIË HEEFT EEN WETSVOORSTEL INGEDIEND DAT HET STAKINGSRECHT BEDREIGT. DE FNV ROEPT IEDEREEN OP OM DE PETITIE TEGEN DIT VOORSTEL TE TEKENEN. ALS DE WET WORDT AANGENOMEN, KUNNEN WERKGEVERS STAKINGEN BREKEN. ZIJ MOGEN DAN UITZENDKRACHTEN INHUREN DIE DE STAKENDE WERKNEMERS VERVANGEN. REACTIE ROCKER EN ZO WORDT PER DEFINITIE DE STROP OM DE NEK VAN DE VAKBOND WEER STRAKKER AANGEHAALD. ALTHANS, DAAR LIJKT HET VERDOMD VEEL OP. GAAN WE WEER TERUG NAAR DE TIJD DAT DE BAZEN ZICH GOD WAANDEN? VOLGENS MIJ ZIJN WE AL AARDIG OP WEG. HET KAPITAAL BLIJFT MAAR ZIEKEN EN MIEREN. BAH! REACTIE JOSCONI LOGISCH GEVOLG VAN MAXIMALISEREN VAN NEOLIBERAAL BELEID. VOORSTANDERS VVD, D66, CDA EN PVDA ZULLEN BLIJ ZIJN MET DE VERDERE EENWORDING VAN DE MINIDICTATUUR DIE DE NAAM EU DRAAGT. DUS NEEM AFSTAND VAN ELKE PARTIJ DIE OOK MAAR EEN BEETJE PRO-EUGELUID PRODUCEERT. DAT IS DE DOODSTEEK VOOR DEMOCRATIE ... REACTIE JOEP DE ONNOZELE ALS VAKBONDEN DOEN WAT ZE ZOUDEN MOETEN DOEN, DAN STELT DIT VOORSTEL VAN DE BRITTEN HELEMAAL NIETS VOOR. DE MACHT IS TOCH AAN HET VOLK? EN ALS DAT NIET ZO MEER IS DAN HEBBEN WIJ OOK GEEN DEMOCRATIE MEER, TOCH? DAN BLIJFT ER ALLEEN NOG MAAR DE WEG OPEN VAN EEN REVOLUTIE! DAT ZIJN WIJ TOCH ONTGROEID, OF NIET?

44 FNV MAGAZINE

MAARTEN

VAN ROSSEM

Wat kan Van Rossem de zaken toch fantastisch verwoorden (FNV Magazine 4, 2015)! Dit interview moest eigenlijk op posters uitvergroot overal in Nederland worden opgehangen. Vooral wat Wilders betreft slaat hij de spijker op de kop. Dat de mensen niet zien wat een vreemdelingenhaat hij verspreidt! Wat het stemrecht voor mannen betreft: volledig mee eens! Weg ermee! Scheelt een hoop gedoe. CHRISTA LOOIENGA-WEIDE

CULTUUR

Een greep uit mail, comments op fnv.nl en Facebook. [email protected]

M OGELIJKE

PENSIOENKORTINGEN: POLITIEK GRIJP IN!

REACTIE HENNY1953 FNV: ‘POLITIEK GRIJP IN!’ MAAR TOCH NIET WEER MET EEN BRIEF(JE)? IK WEET, DAT KUN JE NIET ALLEEN MET NOG EEN PAAR BESTUURDERS EN KADERLEDEN, DIE POLITIEK BEWERKEN! MAAR HET ZAL MET DE STEUN VAN DE LEDEN MOETEN GEBEUREN! MAAR HOE? OM DE OP DE STOELEN ZITTENDE ACHTEROVERHANGERS EN ZWIJGENDE LEDEN LOS TE KRIJGEN? HOE? EEN BINDEND REFERENDUM(S) HOUDEN, DAAR IS DE POLITIEK WAT BANGER VOOR! MOGELIJKHEDEN ZAT, MEN MOET WEL WILLEN! EN DAAR SCHORT HET MASSAAL AAN. REACTIE FRITS DE JONG DE POLITIEK MOET NIET INGRIJPEN MAAR HAAR DESASTREUZE BEMOEIENIS VAN DE AFGELOPEN JAREN STAKEN EN DE AL GENOMEN AFGRIJSELIJKE MAATREGELEN TERUGNEMEN WANT DE OVERHEID IS DE ENIGE OORZAAK VAN DE ZOGENAAMDE SLECHTE STAAT VAN DE PENSIOENFONDSEN.

Door de bezuinigingen op cultuur zijn er 20.000 banen verdwenen, is de arbeidsmarktpositie van kunstenaars zwaar verslechterd, en leven er meer mensen rond Nederland mag dan tot de zes rijkste landen van de de armoedegrens. Geen goede wereld behoren, dit neemt niet weg dat we in Nederzaak, vindt FNV KIEM. land in sommige zaken behoorlijk zijn gezakt, met name wat betreft de gezondheidszorg. Het is te triest voor REACTIE MARC VERHOEFF woorden dat in een rijk land als Nederland zich met Als ik eerlijk ben, mogen die van name in de ouderenzorg afschrikwekkende zaken voormij ook wel iets nuttigs gaan doen. Op dit afbraakbeleid is, mede dankzij de PvdA en doen ja. Verf tegen een doek ook de FNV, nooit een rem gezet. De liberalisering in de gooien kan een kleuter ook … zorg gaat maar door en het lijkt alsof zorgverzekeraars alle macht hebben. Ook beangstigt het mij als ik zie hoe REACTIE LILIAN EILERSmassaal Frankrijk achter het Front Nationale aanloopt TEN HAGE en dat de PVV enorm groeit. Ik wil de mensen die overTegenwoordig gaat het alleen wegen op deze extreemrechtse partijen te stemmen nog maar om presteren in deze meegeven dat als die partijen de meerderheid krijgen, maatschappij. Dat we ons als al onze verworven vrijheden worden beperkt. Extreemmens kunnen ontplooien doet er rechts aan de macht, vrijheden alleen in de nacht! niet toe. Creativiteit is ons door HEINE HUT Moeder Natuur gegeven.

AFBRAAKBELEID

QUOTES & POST VAN LEDEN

FNV, @FNV

OP NEDERLANDSE SCHEEPSWERVEN WERKEN HONDERDEN ROEMENEN VOOR 1€ BRUTO P/U. DE #FNV KWAM DE MISSTANDEN OP HET SPOOR RONALD PLOKKER, @RONALDPLOKKER

Goodmorning Sunshine dagje #FNVLP op de agenda, fusie FNV jong en Kiem, #TTIP statutenwijziging #FNV NICO MEIJER, @NICOMEIJER

WANNEER STOPPEN WIJ HET VERSTOREN VAN DE ARBEIDSMARKT EN DE AFBRAAK VAN DE SOLIDARITEIT EN REDDEN WIJ DE ECONOMIE #FNV

#FNV VOOR MEER ECHTE BANEN. ZEKERHEID, KWALITEIT EN KOOPKRACHT. KOM OOK OP 1 MEI NAAR AMSTERDAM LOKAAL FNV ALMERE, @LOKAALFNVALMERE

RIEK VAN KAMPEN, @RIEKVANKAMPEN

Schokkende verhalen van thuiszorgmedewerkers bij #jinek #FNV hoort dit elke dag! #tegekvoorwoorden #iksteundethuiszorg PIERRE SPANINKS, @PIERRESPANINKS

LEESTIP 2: GA NIET MEE IN HET FRAME VAN DE #FNV DAT #ZZP’ERS WERKNEMERS ZONDER RECHTEN ZIJN. HET ZIJN #ONDERNEMERS!

MARIËTTE PATIJN, @MPATIJN

TON HEERTS #FNV: HET MOET WEER DE NORMAALSTE ZAAK WORDEN OM MENSEN AAN TE NEMEN @NIEUWSUUR

FERRY VAN DER PLOEG, @FERRYVDPLOEG

De vakbonden #FNV en #CNV slaan een beetje door de laatste jaren. Waar is de dankbaarheid voor werkgevers? En waarom zo anti-zzp? 45

ZOMERKAMP FNV GRATIS op vakantie 1-6 augustus 2016 Een week vol outdoor activiteiten, muziek, kampvuur, creatieve workshops, nieuwe vriendschappen en veel gezelligheid. Ga je mee? AANMELDEN DEELNEMER Meld je aan voor deze gratis jongerenvakantie via onderstaande website. Wacht niet te lang, want vol = vol!

AANMELDEN BEGELEIDER 18+ en ook zin om mee te gaan? Meld je via onderstaande website aan als vrijwilliger!

VOORWAARDEN DEELNEMERS Je mag mee als je geboren bent in 2003 en je (groot)ouder lid is van de FNV.

zomerkampfnv.nl

PUZZEL

PUZZEL EN WIN!

Plaats de gevonden woorden in het kruiswoorddiagram. Vul vervolgens de letters in in de gelijkgenummerde vakjes in de oplossingsbalk onder het diagram en ontdek zo de oplossing.

HORIZONTAAL

VDM PUZZELS/DOUWE VAN DER MEULEN

1 belangrijke verandering - 9 leesteken - 17 Russisch gebergte - 18 niet koud - 20 broer van Abel - 21 lidwoord - 22 deel van de dag - 24 kan met streepjesverdeling - 26 lelletje in de keel - 27 plaats in België - 29 niet smal - 30 meisjesnaam 31 nostro conto (afk.) - 33 plaats in Gelderland - 35 juli (afk.) - 36 Spaanse dans - 37 loofboom - 39 beschuttingsmateriaal - 41 plant - 42 smal en tenger - 44 meisjesnaam - 45 anti - 46 zangnoot - 47 bovenmatig - 49 loop - 50 kwezelachtig - 51 watervlakte - 52 spraak - 54 imiteren - 56 hartzeer - 57 talent - 59 opening - 60 kleur - 62 plant die de weide vormt - 63 superster - 66 agave - 68 zoogdier - 69 orgaan - 70 loot - 72 riviermonding - 74 Slowakije (afk.) - 75 dier met een lange nek - 76 uitbouw - 78 klank - 79 opstandeling - 80 onbevangen - 82 uitroep - 83 lucht in- en uitblazen - 85 regiment (afk.) - 86 leeg - 88 hectare (afk.) 89 plaats in de Noordoostpolder - 90 godin van de plantengroei - 92 pakken - 94 afscheidingsproduct van naaldbomen - 95 meisjesnaam - 97 nieuweling - 99 water (Frans) - 100 wit miskleed - 101 schoonmaakmiddel - 103 leersoort - 104 bed 105 belachelijk maken.

VERTICAAL 1 overheersen - 2 uitroep - 3 regelmaat - 4 gissen - 5 lage kandelaar - 6 Archiefwet (afk.) - 7 oude vochtmaat - 8 schaaldier - 10 plaats in België 11 voeg - 12 metaal - 13 Kruiningen (afk.) - 14 stuk huisraad - 15 pachter - 16 liefhebber van alles wat Engels is - 19 meisjesnaam - 23 soort pottenbakkerklei - 25 dronken - 26 niet brengen 28 reukwater - 30 koorgezang - 32 Schotse stam - 34 graveertechniek - 36 plant - 38 kwajongen - 40 bedrijfsleider - 41 woestijn in Israël - 43 huldeteken - 45 klap - 46 eindstreep - 48 model 50 energiebron - 51 plaats in Drente - 53 bezorgen - 55 dof - 56 schippersboom - 57 rijstbrandewijn - 58 casus - 61 oud (Eng.) - 62 verwarmingstoestel - 64 definitief (afk.) - 65 gewricht - 67 deel van New York - 69 insect - 71 kweken - 73 echter - 75 gebrek - 76 hier of daar - 77 chaufferen - 79 vlees van wild - 80 meisjesnaam - 81 Japans kledingstuk - 84 wending - 85 opnieuw aanzetten (Eng.) - 87 ad rem - 90 land in Midden-Amerika - 91 parvenu - 93 op het kantje - 95 bladgroente - 96 plaats bij Wageningen - 98 plaats in Gelderland - 100 reeds - 102 spil.

69

82

28

11

57

81

43

61

17

79

84

WIN! 1X

€ 100,-

Onder de goede inzenders worden zes prijzen verloot: een hoofdprijs van € 100, twee prijzen van € 75 en drie prijzen van € 50. De oplossing van de puzzel afgedrukt in FNV Magazine 4-2015 was LOONRONDE. WINNAARS € 100: H. Smalbil in Zuidhorn; € 75: H. Kragt in Barger-Compascuum en A. Arnold in Dinteloord; € 50: K. Visser in Marken,

2X

€ 75,-

3X

€ 50,-

J.G.M. Beugels in Klimmen en S.L.G. van de Berg in Vlaardingen. Stuur de oplossing van deze kruiswoordpuzzel op een kaart of briefkaart (niet in een envelop) voor 1 mei naar Redactie FNV, Postbus 9767, 3506 GT Utrecht, met vermelding van jouw naam, lidmaatschapsnummer en adres. Of mail jouw oplossing met deze persoonlijke gegevens naar [email protected]. 47

SERVICE

DIT DOEN WE VOOR JE Vragen over werk en inkomen? Of het nu gaat over je lidmaatschap, beëindigingsovereenkomsten, wachtdagen bij ziekte – je vindt het allemaal op www.fnv.nl. BEELD HOLLANDSE HOOGTE

MELD JE AAN VOOR DE NIEUWSBRIEF Wil je op de hoogte worden gehouden van de actuele ontwikkelingen over werk en inkomen? Meld je dan aan voor de digitale nieuwsbrief van de FNV. Ga naar www.fnv.nl/nieuwsbrief.

DICHT HET WW-LEK Sinds 1 juli 2015 geldt het Dagloonbesluit. Dat bepaalt de hoogte van de WW-uitkering. Werkzoekenden die niet het hele jaar hebben gewerkt of lage, wisselende lonen verdienen, kunnen hierdoor honderden euro’s mislopen. De FNV eist een oplossing. Lees meer op www.fnv.nl/ww-lek.

LEDENPANEL FNV Denk en praat mee met de FNV. Hoe? Door mee te doen aan het ledenpanel. Kijk op www.ledenpanelfnv.nl en meld je aan.

ZWANGER! WANNEER VERTEL IK HET MIJN BAAS?

Je kiest doorgaans zelf het moment dat je je werkgever vertelt dat je zwanger bent, maar wettelijk moet dat uiterlijk drie maanden voor de bevalling gebeuren. In de praktijk vertellen de meeste mensen het na de 12-wekengrens. Uiterlijk drie weken voor aanvang van je verlof ben je verplicht om te zeggen wanneer je je zwangerschapsverlof wilt laten ingaan. Hoe eerder je het vertelt, hoe eerder jouw werkgever dingen kan regelen en rekening met je kan houden. Je werkgever is verplicht je binnen twee weken na melding voor te lichten over de risico’s in het werk voor jou en je kind. Hierbij kun je denken aan risico’s bij het werken met gevaarlijke stoffen, tillen, staan etc. Ook hoef je niet in de nachtelijke uren te werken. Lees meer over zwangerschap en werk op www.fnv.nl/zwangerschap.

VRAGEN over het magazine? Mail naar [email protected] of bel (088) 368 03 68 (ma t/m vrij 8.30-17.30 uur). COLOFON

HOOFDREDACTEUR Roosmarijn Schröder ([email protected]) EINDREDACTEUR Peter Beekman ([email protected]) REDACTIE FNV Peter van der Aa ([email protected]) REDACTIE MPG., AMSTELVEEN Reijer Blankenspoor en Annemiek Sinnige ART DIRECTION EN VORMGEVING Esther Tji, Bianca van Hilst REDACTIEASSISTENTIE Emmy Bitter ([email protected]) CONCEPT FNV en MPG., MEDIABELEID Evelyn Louz ([email protected]) ADVERTENTIEVERKOOP PSH, Dunck DRUK Senefelder Misset, Doetinchem COPYRIGHT Overname van artikelen is alleen toegestaan met bronvermelding en toestemming van de uitgever. FNV Magazine ISSN 2405-9013.

50 FNV MAGAZINE

DAAROM

‘PRATEN KAN IK GOED’ GABRIELLA CHOMA (48) zit gedeeltelijk in de WAO, en is onder andere lid van de sectorraad en het sectorbestuur van FNV Uitkeringsgerechtigden. TEKST EVA PRINS BEELD MARTIN DE BOUTER

1

WIE IS GABRIELLA CHOMA?

‘Een strijdlustige vrouw. Ik kom uit Hongarije waar ik economie heb gestudeerd. In 1993 ben ik voor de liefde naar Nederland gekomen. Hier heb ik bij een handelsbedrijf gewerkt tot ik in 2000 uitviel met een nekhernia en rsi.’

2

WAT DOE JE BIJ FNV UITKERINGSGERECHTIGDEN? ‘Ik zit in de sectorraad en het sectorbestuur en in de werkgroepen Participatiewet en medezeggenschap.’

3

WAARMEE KUNNEN MENSEN BIJ JOU TERECHT? ‘Met problemen met hun uitkeringen. Die koppelen wij dan terug naar het UWV en de sociale dienst.’

4

WAT DRIJFT JOU IN HET VAKBONDSWERK? ‘Nederland had een prachtig sociaal stelsel, maar dat wordt steeds meer afgebroken. Daar verzet ik me tegen.’

5

HOE PAK JE DAT AAN?

‘Via overleg en beïnvloeding en door de ervaringen van uitkeringsgerechtigden te laten horen. In de FNV, en in de politiek. Voor de SP zit ik in de bestuurscommissie van Amsterdam-West. Ik heb fysieke beperkingen, maar praten kan ik goed.’

WIL JIJ MET DE BOND IN CONTACT KOMEN? Kijk dan op fnv.nl/in-jouw-regio. 51

MAGAZINE VOOR LEDEN VOOR! Leden zeggen massaal ja tegen basisinkomen

Recommend Documents