magazine nr Marc van Can van DRV Accountants & Adviseurs: Door BiZ zagen we dat de loonkosten van de klant 20% hoger lagen

magazine

nr. 01 02|14

de SRA adviseur

Marc van Can van DRV Accountants & Adviseurs:

“Door BiZ zagen we dat de loonkosten van de klant 20% hoger lagen”

02

Niet eindigen als Free Record shop

08

Pensioen en Rekenrente

30

Geen eenheidsworst voor verplichte PE-punten

interview

“We willen niet eindigen als de Free Record Shop” Innovatie. Dat is de toekomst. “We moeten vooruit! We willen niet eindigen als de Free Record Shop”, zegt SRAbestuurder en penningmeester Wim van Sluis. Van Sluis en directeur Cees Meijer over bezuinigingen, Branche in Zicht, financiering, contributie en ander strategische keuzes en uitdagingen waar SRA voor staat.

SRA-kantoren hebben door de economische malaise van de afgelopen jaren flink bezuinigd. Op bijvoorbeeld educatie voor hun (assistent)accountants en ten slotte ook op hun personeelsbestand. Verrast Die realiteit heeft SRA ook niet ongemoeid gelaten. “We zijn toch een beetje verrast dat de omzet van de businessunit Educatie behoorlijk is teruggelopen. De cijfers laten een behoorlijk verlies aan marge op jaarbasis zien. In 2008 hadden we nog een marge van ruim 50% op een omzet van 4,5 miljoen euro en nu hebben we een marge van 44% op een omzet van 3,5 miljoen euro. Dat is een forse daling”, aldus Van Sluis. Indirecte kosten Hij vervolgt: “Educatie is wel een belangrijke drager voor SRA. We hebben een structuur van businessunits. Dan kun je heel goed directe opbrengsten en directe kosten aan elkaar linken. De meeste units zijn dan nog steeds kosten­ dekkend. Maar als we de indirecte kosten meenemen, krijg je een ander beeld. Onder die indirecte kosten vallen een fors aantal services waar we – in tegenstelling tot vroeger – geen prijs voor vragen en die we in de loop der jaren flink hebben opgebouwd. Denk maar aan bijvoorbeeld Bureau Vaktechniek – waar veel gebruik van wordt gemaakt –, het kennisnet en belangenbehartiging in Den Haag, bij instanties als de AFM en de Belastingdienst. Die services waren in het afgelopen boekjaar voor vijf ton euro begroot en worden doorberekend aan de businessunits naar rato van met name de omzet. De unit Educatie, die nog steeds een goede omzet draait, draagt daardoor fors bij aan de dekking van al die services.” Merk SRA In de afgelopen jaren zijn de kosten voor het promoten van het merk SRA van circa vijf ton euro wel in de indirecte kosten van de begroting opgenomen, maar tegelijkertijd is afgesproken om die kosten “zoveel mogelijk te beteugelen”

2 deSRA adviseur

bij tegenvallende inkomsten. Dat is wel ten koste gegaan van het uitdragen van het merk SRA en algemene pr- en marketing, wat ook beleid is. Maar hierdoor hebben we de resultaten van de afgelopen jaar redelijk in de hand weten te houden”, zegt Meijer. Kosten besparen Daarnaast heeft SRA al flink bezuinigd op de directe kosten. “We hebben intern de algemene kosten scherp op het oog en verlaagd daar waar het kon. Te denken valt aan personeelsbezetting, drukwerk, huisvesting en goedkoper inkopen. We hebben daarin de afgelopen vijf jaren een forse slag gemaakt. Er is één miljoen euro aan kosten bespaard, dat is 10% van de totale begroting”, aldus Meijer. Aan boord De economische malaise en gevolgen daarvan zorgden ervoor dat kantoren ook gingen nadenken over hun lidmaatschap van SRA. “We zijn bij bijna alle kantoren geweest en hebben de toegevoegde waarde van SRA nog eens voor het voetlicht gehouden. Kantoren zien dat ook wel, want ze zijn bijna allemaal aan boord gebleven. Dat zegt wel wat”, zegt Meijer. Van Sluis vult aan: “Kijk eens wat we allemaal hebben. Als we dat als leden op de markt moeten kopen of zelf ontwikkelen, dat lukt ons niet!” Not for profit Meijer benadrukt de unieke structuur van SRA waar 370 onafhankelijke kantoren met elkaar samenwerken in een vereniging waar heel veel services worden gegeven en waar die services maar voor 23% worden betaald door de contributie. “Bij andere verenigingen is het eerder andersom en maakt 80% van de contributie deel uit van de begroting en dat zijn de verenigingen die er uit springen en die het goed doen. Daarbij zij opgemerkt dat we een not for profitvereniging zijn. We hebben niet heel veel vet op de botten. Minder marge is ook minder winst.”

februari 2014

Cees Meijer (l) en Wim van Sluis: “SRA-kantoren komen er niet alleen met bezuinigen. Dat is de dood in de pot.” Branche in Zicht Maar SRA-kantoren komen er niet alleen met bezuinigingen. Dat is de dood in de pot. Daarom heeft het SRA-bestuur een beleidsbeslissing genomen om te investeren in het ontwikkelen van Branche in Zicht (BiZ). “Daar neem je een risico mee, maar ja, niets doen is ook geen optie. Je kunt ook net zo doen als Hans Breukhoven, van de glitter en glamour denken te gaan leven en er van uitgaan dat je plaatjes verkocht blijven worden. Maar ja, als de wereld om je heen verandert en jij verandert niet mee dan kom je na vijf jaar tot de conclusie dat je product weg is. We zien duidelijk dat de markt verandert en de kantoren zien dat natuurlijk ook. Investeren in BiZ vinden wij op dit moment daarom ook belangrijker dan het uitdragen van het merk SRA”, aldus Van Sluis. Kosten BiZ BiZ is een forse investering van drie ton waarvan de loonkosten 130.000 euro bedragen. “We hebben professionals aangenomen om dit product te ontwikkelen. Het gaat hier om echte innovatie”, zegt Meijer. “Er zijn nu 100 BiZ-kantoren, flink meer dan verwacht. Alle lichten staan op groen. Iedereen zegt dat BiZ nodig is. Alleen het daadwerkelijke downloaden van benchmarkrapporten, daar zit de bottleneck. We hebben vorig jaar 7000 downloads begroot, het zijn er 1000 geworden. Daarom missen we drie ton euro. Dat is heel veel geld.”

www.sra.nl

Cultuuromslag Van Sluis: “Ja, BiZ is nieuw. De assistentaccountant of accountant die met de jaarrekening naar de klant gaat, moet er aan wennen dat die jaarrekening nu een vertrekpunt is om het bedrijf beter te positioneren. Het gesprek wordt daardoor veel meer interactief met het oog op de nabije toekomst. Daar moet de accountant aan wennen. Hij moet de sprong maken van de jaarrekening naar de vergelijking met de concurrent van de klant, de vertaling maken hoe het beter kan. Daar heeft SRA allemaal goede praktische producten voor. Dit alles is voor accountants een culturele omslag. Maar het gaat lukken, daar ben ik van overtuigd.” Noodzaak Dat moet ook wel, want geld is een relatief schaars goed geworden in vergelijking met een aantal jaar geleden.

Meijer:

“We hebben niet heel veel vet op de botten. Minder marge is ook minder winst” de SRA adviseur

3

100% FiscaalTotaal altijd 100% relevant FiscaalTotaal is een complete kennisbank met actuele en betrouwbare financiële en fiscale vakinformatie, zoals de Elsevier almanakken, themadossiers, jurisprudentie en wetteksten. Met FiscaalTotaal heeft u integraal inzicht in een groot aantal fiscale thema’s en beschikt u over praktische (reken)tools. FiscaalTotaal biedt drie verschillende abonnementen, afgestemd op het dagelijks werk van o.a. belasting- en administratieadviseurs, (bedrijfs)fiscalisten, tax directors en controllers. Dat maakt FiscaalTotaal 100% relevant!

Is FiscaalTotaal ook 100% relevant voor u? Kijk op www.fiscaaltotaal.nl www.fiscaaltotaal.nl

interview

Van Sluis: “Je krijgt niet meer zo makkelijk geld van de bank. Sterker nog, op moment dat je praat met de bank over de jaarstukken van vorig jaar, is er een groot risico dat de bank de cijfers invoert en je meer opslag moet gaan betalen. Ik zie dat dagelijks. Er komt een hele herverdeling van het belang van jaarstukken. Dat bepaalt de prijs van geld en daarmee ook de slag naar de toekomst: hoe kun je de balans verbeteren, hoe kun je slimmer omgaan met solvabiliteits- en liquiditeitscijfers. Dat wordt veel belangrijker.” Financiering en rating Meijer: “Dan hebben we het over financiering en rating.” Van Sluis: “Ik zie BiZ en rating in elkaars verlengde. Hoe ga je je business- en balansprocessen verbeteren? Daar kunnen SRAaccountants het dadelijk mee winnen. Maar dan moeten ze het wel gaan gebruiken. En dat is niet gemakkelijk. Voordat iedereen binnen een kantoor de nieuwe werkwijze omarmt, daar gaat meer tijd overheen dan verwacht. SRA zal de kantoren daarom ook veel guidance verlenen. Ook hierin is geïnvesteerd door het aantrekken van hoger gekwalificeerd personeel.” Contributie Om te kunnen blijven innoveren, stelde het bestuur tijdens de laatste algemene ledenvergadering (ALV) een bescheiden extra contributieverhoging voor het gebroken boekjaar 2014/2015 voor. Van Sluis zegt daarover: “Tijdens de ALV van december zaten we midden in het huidige boekjaar van 2013/2014. Vandaar dat ik toen al het signaal heb afgegeven dat als het gebruik van BiZ blijft tegenvallen, we als vereniging tekort zullen komen. We willen niet nog een keer door het ijs zakken.” Alternatief Van Sluis: “Nu kantoren een pas op de plaats maken door de economie – wat ik goed kan begrijpen – moet het geld voor investeringen als BiZ uit de lengte of uit de breedte komen. Dat betekent dat als kantoren blijven bezuinigen of voor een dubbeltje minder voor opleidingen naar de concurrent gaan, we bepaalde services zoals voor Bureau Vaktechniek of het kennisnet, uit de contributie moeten halen of er een prijs voor moeten gaan vragen. Dan moeten we leden gaan factureren voor ieder half uurtje contact met het Vaktechnisch Bureau. Dat geeft een behoorlijke administratieve belasting en werpt een drempel op om te gaan bellen. Dan kun je beter de contributie iets verhogen en de services laten bestaan.”

www.sra.nl

Van Sluis:

“Backoffice SRA is cruciaal voor onze bedrijfsvoering” Essentieel “Vergeet niet”, zo vervolgt hij, “dat de backoffice van SRA cruciaal is voor de borging van kwaliteit en continuïteit van onze bedrijfsvoering. Je moet je dat als kantoorleiding heel goed beseffen. Ik word er niet vrolijk van als ik hoor dat andere kantoren voor bepaalde services voor een dubbeltje minder naar een ander gaan. Je eist aan de ene kant wel heel veel van SRA, maar aan de andere kant wil je de club niet ondersteunen. Ga dan eerst het gesprek aan met SRA als je het ergens anders iets goedkoper kunt krijgen. Gun het je eigen vereniging. Dat ben je tenslotte zelf.” Verwachtingen Van Sluis: “Tot dusver zitten we redelijk op de begroting, maar we weten pas in mei/juni, als het jaarrekeningseizoen goed op stoom is, hoeveel benchmarkrapporten er worden afgenomen en hoeveel collega’s de verplichte en andere ondersteunende cursussen gewoon hebben afgenomen bij SRA. Want dat is voor de continuïteit van SRA en onze eigen bedrijfsvoering het beste. En dat scheelt een contributieverhoging. De kosten hebben we in de hand. Als het er naar uitziet dat we in juni toch niet de begroting gaan halen, dan schrijven we als bestuur in juli een bijzondere ALV uit om die extra contributieverhoging te verdedigen. We gaan niet nog eens een fors verlies voor de kiezen nemen. De leden zullen daarover op tijd worden geïnformeerd, ook over de tussentijdse stand van zaken. Als we het jaar daarop wel goed draaien, kunnen we altijd de contributieverhoging weer terugdraaien. Kijk, ik ben optimistisch, dus ik ga er van uit dat we met zijn allen de schouders er onder zetten om ervoor te zorgen dat dergelijke discussies niet nodig zullen zijn.”

de SRA adviseur

5

kwaliteit Voor SRA-kantoren met een Wta-vergunning

Kwaliteitsprogramma Samen Beter: verplicht themaonderzoek volgens AFM-aanpak De kwaliteit van de accountancybranche moet omhoog. De uitkomsten van de diverse onderzoeken bij accountantskantoren met een AFM-vergunning vragen om maatregelen vanuit de sector zelf. Beroepsorganisatie NBA heeft een verplicht programma voor elke accountant opgesteld. Met het kwaliteitsprogramma Samen Beter wil het SRAbestuur de kwaliteit bij de SRA-kantoren integraal meten en waar nodig verbeteren. Wat houdt Samen Beter in? Waarom is dit verplichte themaonderzoek van belang? En hoe verhoudt Samen Beter zich tot het verplichte PE-programma van de NBA?

6 deSRA adviseur

In 2013 heeft de AFM themaonderzoeken in het niet-OOB-segment uitgevoerd bij 20 van de 250 SRA-kantoren met een niet-OOB-vergunning. De resultaten van dit onderzoek waren zeer teleurstellend: 80% van de onderzochte kantoren behaalde een onvoldoende. De AFM stelt bovendien dat dit resultaat representatief is voor elk SRA-kantoor met een niet-OOB-vergunning. Het SRA-bestuur vindt het daarom van belang om een goed en onderbouwd beeld te krijgen van de SRA-kantoren met vergunning die niet bij de AFMthemaonderzoeken betrokken zijn geweest. Verder verbeteren Als vereniging van accountantskantoren die kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan, stelt het SRA-bestuur zich ten doel dat onvoldoendes in categorie 3 (zeer basale controletechnieken niet of verkeerd toegepast) en categorie 4 (nauwelijks controlewerkzaamheden maar administratieve- en samenstelwerkzaamheden) bij de SRA-kantoren niet meer mogen voorkomen. Daarbij neemt het bestuur in overweging dat de diepgang van de AFM-reviews nog verder zal toenemen, zowel qua aanpak als zwaarte (weging). Om de doelstelling te behalen zal de kwaliteit van SRA-kantoren die wettelijke controles uitvoeren, nog verder verbeterd moeten worden. Wat houdt Samen Beter in? Verplicht themaonderzoek Zoals eerder aangekondigd, gaat SRA-Review de focus van het doorlopende toezicht kantelen naar de uitvoering. Daarnaast heeft het SRA-bestuur de Reviewcommissie verzocht om een verplicht themaonderzoek volgens AFM-aanpak in te stellen bij alle kantoren met een Wta-vergunning. Met dit themaonderzoek kunnen kantoren ervaren wat een AFM-themaonderzoek inhoudt en welke weging de AFM hanteert. Tegelijkertijd weet elk kantoor waar de kwaliteit nog verder verbeterd kan en moet worden. Het SRA-bestuur ziet dit themaonderzoek als onderdeel van een nulmeting binnen het kwaliteitsprogramma Samen Beter.

De SRA-Review heeft vervolgens op basis van het besluit van het SRA-bestuur samen met het SRABureau (Educatie) een programma samengesteld dat kosteneffectief en -mitigerend werkt voor de betreffende SRA-kantoren. Return on investment Naast dat uw kantoor met het verplichte SRAthemaonderzoek wordt geconfronteerd, moet elke openbaar accountant die eindverantwoordelijk is voor een wettelijke of vrijwillige controle van de jaarrekening dossiermentoring op één van zijn/haar dossiers laten uitvoeren in het kader van het verplichte NBA PE-programma. Deze dossiermentoring duurt (minimaal) vier uren en mag met maximaal drie andere eindverantwoordelijke accountants en dossiers gecombineerd worden. Om de return on investment van zowel verplichte dossiermentoring als themaonderzoek zo groot mogelijk te laten zijn, ‒ de kosten van dossiermentoring zal elke professional toch moeten maken ‒ stelt SRA het verplichte themaonderzoek gelijk aan de dossiermentoring. Met andere woorden: met het themaonderzoek voldoet de professional aan zijn PE-verplichting. Focus op uitvoering Het SRA-Reviewsecretariaat zal elk kantoor [vanaf maart/april] benaderen om het moment van themaonderzoeken te plannen. Afhankelijk van de kantoorgrootte levert het kantoor maximaal drie jaarrekeningen aan de SRA-Review aan. Op de onderzoeksdag neemt de mentor het dossier/de dossiers op AFM-wijze met de verantwoordelijke accountant(s) door. Focus van het onderzoek ligt nadrukkelijk op de uitvoeringsfase. Mentoren zijn specifiek geselecteerd en geaccrediteerd door SRA, en hebben kennis van de wijze van onderzoek omdat zij hebben meegelopen tijdens de AFMthemaonderzoeken, of zijn geïnstrueerd naar aanleiding hiervan. Het themaonderzoek zal niet worden uitgevoerd door de eigen regiocoördinator.

februari 2014

Diepgang & leereffect Tijdens de diepgaande dossierbespreking kunnen drie andere externe accountants in het kader van het leereffect aansluiten (gelijk aan dossiermentoring, verplicht gesteld door de beroepsorganisatie). Dit betekent dat bij een kantoororganisatie die drie dossiers aanlevert voor het themaonderzoek, in totaal 12 externe accountants kunnen voldoen aan de verplicht gestelde dossiermentoring van de beroepsorganisatie. Kleinere kantoren met één of een zeer gering aantal controleopdrachten krijgen met het verplichte themaonderzoek verzekerd feedback op de eigen dossiers. Bij de verplicht gestelde dossiermentoring vanuit de beroepsorganisatie worden vier externe accountants van diverse kantoren bij elkaar gezet en wordt slechts één dossier behandeld (kans 1:4 en in aanwezigheid van onbekende collega’s). Twee vliegen, één klap Nadat het verplichte themaonderzoek heeft plaatsgevonden, doet de mentor verslag van de gezamenlijke bevindingen van de dossierreview(s). Met deze input gaan kantoren aan de slag om verbeterplannen op te stellen. Zowel het verslag als het verbeterplan worden toegevoegd aan het kantoordossier van SRA-Review en zijn van invloed op de review in het kader van het doorlopende toezicht. Op basis van de bevindingen zal ook bureau Vaktechniek de kantoren meer guidance in het kader van Samen Beter kunnen geven. Met het verplichte themaonderzoek voldoen de aanwezige professionals meteen aan hun PEverplichting van dossiermentoring vanuit de NBA. Kantoren slaan dus twee vliegen in één klap. Mentoring+ SRA-kantoren die meer toegevoegde waarde uit de verplichte dossiermentoring willen halen en de dossierkwaliteit van elke bij hen werkzame professional één op één willen onderzoeken, kunnen ook bij het SRA-Bureau terecht. Educatie biedt in samenwerking met de SRA-Review deze mogelijkheid tot maatwerk aan. Om de effectieve kwaliteitsverbetering binnen het kantoor te realiseren, adviseert SRA niet alleen de eindverantwoordelijke accountant deel te laten nemen aan dossiermentoring, maar het gehele controleteam.

www.sra.nl

Voordelen op een rij Met het verplichte SRA-themaonderzoek voldoet de professional aan zijn PE-verplichting van dossiermentoring. De mentor bespreekt het eigen dossier van de professional in de diepte (maakt geen gebruik van een simulatiedossier) waardoor het leereffect het grootst is. Het themaonderzoek wordt uitgevoerd door speciaal geselecteerde en geaccrediteerde mentoren. Deze mentoren hebben of meegelopen met de themaonderzoeken die verleden jaar door de AFM zijn uitgevoerd, of zijn getraind door deze meelopers. Zij weten precies de AFMthemaonderzoeken na te bootsen. Aangezien het themaonderzoek volgens de AFMaanpak wordt aangevlogen, duurt het onderzoek in principe een dag. Het verslag van de mentor wordt toegevoegd aan het reviewdossier van uw kantoor, evenals het verbeterplan dat op basis van de gezamenlijke bevindingen wordt opgesteld. Een verslag van de dossierreview in het kader van de verplichte dossiermentoring dat is opgesteld door een andere partij, zal niet worden opgenomen in het dossier. Met het verplichte themaonderzoek zijn kleinere kantoren in staat om ook heel gerichte dossiermentoring te doen, ‘zonder vreemde ogen van andere kantoren’ en zonder simulatiedossier. Kantoren kunnen via SRA meer toegevoegde waarde en maatwerk ontvangen, bijvoorbeeld door dossiermentoring bij elke professional uit te laten voeren. Uiteraard wordt ook deze mentoring uitgevoerd door de eerder genoemde geaccrediteerde mentoren en gelden dezelfde voordelen. Link met COS-kennistoets In 2014 zijn alle externe accountants verplicht tot het maken van een COS Kennistoets, die SRA samen met de NBA ontwikkelt (zie pagina 30). De kantoorresultaten (aantal fouten per categorie) kunnen gerapporteerd worden in vijf kenniscategorieën. Dit geeft daarom maar een beperkte houvast in de oorzaakanalyse over de kennishiaten binnen de accountantsorganisatie, maar kan door de kantoren wel aanvullend worden ingezet. 

Vragen? Voor vragen over het kwaliteitsverbeterprogramma Samen Beter kunt u contact opnemen met SRA-Review, [email protected] of 030 656 60 60.

Lessen trekken uit AFMthemaonderzoeken De AFM is kritisch op de controlekwaliteit. Ook bij SRAkantoren zijn themaonderzoeken uitgevoerd. Hoe vertaalt u de uitkomsten naar maatregelen voor uw controlepraktijk? Tijdens de cursus ‘Lessen trekken uit de AFM-thema­ onderzoeken’ staat de vertaling van uitkomsten van de AFMThemaonderzoeken naar uw controlepraktijk centraal. Wat zijn de verbeterpunten en hoe vertaalt u dit naar maatregelen om de kwaliteit op een hoger plan te brengen? De cursus is op verschillende data in het voorjaar gepland. Kijk op www.sra.nl/educatie voor meer informatie en inschrijving.

de SRA adviseur

7

fiscaal

Pensioen en rekenrente Pensioen blijft de gemoederen bezig houden. Er zijn diverse keien en stenen in de spreekwoordelijke vijver gegooid. Dat dividenduitkeringen een fictieve afkoop kunnen betekenen is één daarvan. Niet tijdige aanpassing van pensioenregelingen aan de wetgeving per 1 januari 2014 leidt tot een integrale fictieve afkoop; de tweede kei. De staatssecretaris van Financiën wierp een derde steen met zijn langverwachte pensioen­ brief en de daarin voorgestelde dga-for. De Raad voor de Jaarverslaggeving wierp een vierde steen met RJ Uiting 2014-1.

8 deSRA adviseur

Hierdoor associeert men het Zwitserlevengevoel niet meer met een gemoedelijk leven met een mooi uitzicht over een begraasde groene alpenweide met besneeuwde bergkammen op de achtergrond, maar veeleer met een smal wandelpad langs diepe kloven waar een kleine uitglijder fataal is.

slot in eerste aanleg slechts gedeeltelijk aftrekbaar omdat de lasten moeten worden bepaald met inachtneming van de fiscale beperkingen. Een belangrijk deel van de problematiek wordt nu gevormd door de verhoudingsgewijs lage rekenrente. Ik ga daar hierna op in.

Fiscale uitgangspunten en belang voor de jaarrekening In IB en Vpb geldt een veelheid aan fiscale beperkingen voor pensioenvoorzieningen. Een rekenrente van ten minste 4%, geen leeftijdsterugstelling noch mogelijkheid rekening te houden met toekomstige indexeringslasten. Allemaal beperkingen waardoor de stand van pensioenverplichtingen fiscaal (beduidend) lager zal zijn dan de waarde in het economische verkeer van diezelfde verplichtingen. Vooral de huidige lage marktrente leidt tot aanzienlijke verschillen. Vooral als RJ-uiting 271-318 wordt toegepast zal het vennootschapsrechtelijke eigen vermogen (beduidend) hoger zijn dan het werkelijke eigen vermogen doordat de pensioenverplichting te laag zal zijn gewaardeerd. In RJ-uiting 2014-1 wordt deze merkwaardige mogelijkheid gelukkig ingetrokken en zal dit probleem zich niet meer voordoen. Het moment van deze aanpassing is gegeven de huidige lage rekenrente echter bepaald niet gelukkig gekozen.

Rekenrente De rekenrente is een belangrijke variabele voor de hoogte van een pensioenverplichting. De Hoge Raad heeft voor de fiscale resultaatbepaling geoordeeld dat pensioenvoorzieningen moeten worden gewaardeerd als langlopende verplichting (HR 28 juni 2000, nr. 34 169, V-N 2000/30.7). Die waarde mag worden bepaald door uit te gaan van de rekenrente die verzekeringsmaatschappijen hanteren. De Hoge Raad heeft ook geoordeeld dat de rekenrente moet worden bepaald op de marktrente voor langlopende verplichtingen. Dit geldt overigens niet alleen voor de waardebepaling op de openingsbalans, maar ieder jaar, zij het dat voor de jaarlijkse fiscale winstbepaling een minimale rekenrente van 4% in aanmerking moet worden genomen als de marktrente daaronder ligt.

Als het eigen vermogen te hoog wordt weer­ gegeven, kunnen dividenduitkeringen tot gevolg hebben dat onvoldoende vermogen resteert om de pensioenverplichtingen te betalen. Fictieve afkoop kan het gevolg zijn (tegen maximaal 52% plus revisierente). Ook leidt de lage waardering tot nare verrassingen bij echtscheidingen en overdracht van pensioenverplichtingen: de verplichting blijkt dan vaak veel hoger te zijn dan het bedrag van de gevormde voorziening. Bij betaling van premies aan eigenbeheerlichamen zijn de premies (die moeten worden gebaseerd op commerciële tarieven) tot

Bij de beoordeling van de zakelijkheid van de overdrachtswaarde van een pensioenverplichting geldt de koopsom die zou zijn overeengekomen tussen zakelijk handelende partijen, zoals het geval is bij overdracht van de verplichtingen aan een verzekeringsmaatschappij, als maatstaf. Er staat, door het gebruik van het woord ‘zoals’, niet uitdrukkelijk dat alleen de door een verzekeraar geoffreerde koopsom zakelijk is; ook andere koopsommen kunnen zakelijk zijn. In de jurisprudentie is daarom bepaald dat de waarde in het economische verkeer moet worden bepaald op basis van de marktrente voor langlopende verplichtingen en dat de koopsom bij overdracht voor een verplichting ook zakelijk moet worden bepaald. In de praktijk is het bepalen van de hoogte van relevante rekenrente voor de bepaling van de waarde van de pensioenverplichting niet eenvoudig. Verzekeraars bijvoorbeeld publiceren

februari 2014

anders dan in het verleden de door hen concreet toegepaste rekenrentes niet meer en zijn daar desgevraagd ook niet of nauwelijks toe bereid. Wel nemen verzekeraars het zogenoemde u-rendement als uitgangspunt. Bij de toepassing van de zogenoemde benaderde marktwaarde hanteert de Belastingdienst datzelfde u-rendement (verhoogd met 0,5%) als norm (zie Vraag & Antwoord 13-006 dd 271113 van het CAP). Dat u-rendement is echter een gewogen gemiddeld rendement op Nederlandse staatsobligaties, waarbij staatsobligaties met een looptijd van 10 tot 15 jaar slechts voor 25% meetellen. Het u-rendement is daardoor bepaald niet een indicatie voor de langetermijnmarktrente die de Hoge Raad maatgevend acht. Ook omdat het u-rendement uitgaat van een hoofdsom van € 225 miljoen is het de vraag of dat u-rendement in de gemiddelde dga-praktijk als uitgangspunt kan dienen. Ook is het merkwaardig dat verzekeraars met een internationaal beleggingsbeleid in een internationale economie alleen uitgaan van het rendement op Nederlandse staatsobligaties. Waarom geen staatsobligaties van andere landen (bijvoorbeeld die in de eurozone met een rendement per december 2013 van 3,31%), waarom worden bedrijfsobligaties waarin ook wordt belegd niet mede in aanmerking genomen? Looptijd Tot slot houdt het u-rendement geen rekening met de resterende looptijd, terwijl die natuurlijk medebepalend is voor het te behalen rendement. De door DNB gepubliceerde nominale rentetermijnstructuur laat zien dat de rente stijgt bij een langere looptijd. Kortom, het u-rendement is geen goed uitgangspunt voor de waardering van pensioenverplichtingen. Maar wat dan wel?

www.sra.nl

Als iemand een verplichting tot het betalen van pensioenuitkeringen overneemt, zal hij de minimale koopsom berekenen die nodig is om aan die langetermijnverplichting te kunnen voldoen. Daarbij zal hij of zij uitgaan van het te voeren beleggingsbeleid en het daarmee te behalen rendement. Daarbij kan de resterende looptijd tot ingangsdatum mede van belang zijn voor de bepaling van het risicoprofiel. Zie in die context de Visie op zorgplicht van de AFM van 21 december 2007, hoofdstuk 6, waarin de AFM adviseert naarmate de resterende looptijd tot pensioeningangsdatum afneemt het relatieve aandeel van obligatiebeleggingen te laten toenemen. Opvallend is overigens dat de AFM daarin tevens adviseert dat de pensioenuitvoerder rekening moet houden met het kredietrisico van de obligatie uitgevende instelling, zeker in geval van meer exotische obligatiebeleggingen zoals credits, opkomende markten of hoogrentende obligaties. Met andere woorden, de markt voor pensioenbeleggingen bestaat expliciet uit meer dan slechts Nederlandse staatsobligaties. Indachtig deze overwegingen zou mijn voorstel zijn ten minste uit te gaan van het rendement op langetermijnstaatsobligaties in het eurogebied, welk percentage kan worden verhoogd met een bepaalde opslag naarmate de resterende looptijd langer is. Ik roep de Belastingdienst op niet langer het u-rendement met een kleine opslag als maatstaf te nemen of in ieder geval een hogere opslag te erkennen. Hopelijk wordt een dergelijke normrente voor alle mogelijke gevallen snel gepubliceerd om allerhande geschillen te voorkomen.

Cursussen SRA-Educatie organiseert verschillende cursussen over pensioenen. Kijk op www.sra.nl/ educatie (trefwoord: pensioen) voor een compleet overzicht en inschrijving.

Dit artikel is geschreven door Ruud van den Dool, SRA-Bureau Vaktechniek. Kijk voor meer informatie en praktijkhandreikingen op www.sra.nl of stel uw vraag via [email protected].

de SRA adviseur

9

branche in zicht

Marc van Can van DRV Accountants & Adviseurs: “Door BiZ zagen we dat de loonkosten van de klant 20% hoger lagen”

“We dachten dat de vlag uit kon” Een klant van DRV Accountants & Adviseurs, een schoonmaakbedrijf, groeide heel hard en had hoge omzetten. “We dachten dat bij dit bedrijf de vlag uit kon”, zegt accountant en vennoot Marc van Can. Toch bleef er aan het eind van het jaar onder de streep weinig over. Hoe kon dat? Door de benchmark van Branche in Zicht zagen ze overduidelijk verschillen met de concurrentie. Maar hoe waren die verschillen te verklaren?

10 deSRA adviseur

Begin 2013 zat Van Can bij deze ondernemer aan tafel. “De personeelskosten lagen zo’n 20% hoger dan die bij de concurrent. Dat is een groot verschil. Toen we die cijfers op tafel legden, was de ondernemer not amused. Eigenlijk werd het best een vervelend gesprek. Hij vroeg of onze benchmark wel betrouwbaar was. Hij wist toch zeker wel waarmee hij bezig was? Ik opperde of hij zijn projecten niet te goedkoop inkocht, maar dat was niet het geval. De beloningen voor de directie verklaarden een deel van het verschil, maar niet alles. Er waren geen buitensporige autokosten of huisvestingskosten. We zijn toen het proces doorgelopen. Hoe wordt een offerte ingestoken, wat kost een x-aantal uur?” Dieper induiken Maar ook daar zaten geen rare dingen tussen. “We zijn toen dieper de projectadministratie ingedoken. En wat bleek? Voor projecten waar bijvoorbeeld twee man twee dagen zouden schoonmaken, werd negen uur per dag gerekend in plaats van acht uur. Daarnaast werden reistijden gedeclareerd, terwijl dat niet was afgesproken. De managers die daarvoor verantwoordelijk waren, traden hiertegen

niet op. De directie heeft toen ingegrepen. Er werden steekproeven gehouden, overuren niet meer uitbetaald en meer gecontroleerd. Een groot gedeelte van het verschil kon daarop worden rechtgetrokken en je ziet dan ook verbeteringen in het resultaat in de tweede helft van 2013. De laatste keer dat ik de ondernemer sprak, was hij erg tevreden”, zegt Van Can. Voorbeeld transportbedrijf Een ander voorbeeld waarbij Branche in Zicht (BiZ) uitstekend van pas kwam, is dat van een transportbedrijf. “We waren bezig met een doorstart van een transportbedrijf en daar hadden we een investeerder voor nodig. De onderneming en de klanten spraken de investeerder wel aan. Maar hij twijfelde om er geld in te steken omdat het bedrijf niet goed draaide. Wij hebben toen aangegeven wat er moet gebeuren om het bedrijf weer winstgevend te maken. Daarvoor hebben we de benchmark erbij gepakt om te laten zien dat vergelijkbare transportbedrijven minder personeel in dienst hebben. Vervolgens stelde de investeerder voor een externe manager aan te stellen die een reorganisatie heeft ingezet waarna

februari 2014

een doorstart plaats heeft gevonden met een kleiner personeelsbestand. Omdat de investeerder meedeed, wilde de bank ook meewerken.” Early adaptor DRV Accountants & Adviseurs is een van de early adaptors van Branche in Zicht. Even voor uw informatie. Het accountants- en advieskantoor telt 11 vestigingen waar 425 mensen werken. Het is actief in Zuid-West-Nederland, onder meer in Roosendaal, Rotterdam en Goes. “Wij merken dat klanten er behoefte aan hebben om hun bedrijf te vergelijken met de concurrent. Daarbij gaat het meestal om de gevallen waar het niet goed gaat of niet zo goed als verwacht en waarvan de ondernemer zich afvraagt hoe het beter kan. Branche-informatie is, net zoals rating, een manier om de ondernemer hiermee te helpen. We maken ook gebruik van andere branche-informatie, van bijvoorbeeld brancheorganisaties, maar het is altijd de vraag hoe die organisaties aan hun gegevens komen en hoe betrouwbaar die onderliggende database is. Toen wij van BiZ hoorden, wilden we graag meedoen. Ik denk dat de database die SRA ontwikkelt zijn gelijke in Nederland niet kent.” Doorpakken Binnen DRV is iedereen enthousiast over BiZ. “Dat we er iets mee kunnen, staat als een paal boven water. We moeten er wel goed handen en voeten aan geven. We willen nu doorpakken en dat is niet altijd even gemakkelijk.” Van Can is verantwoordelijk voor de uitrol van BiZ binnen DRV. Als eerste is het kantoor te Roosendaal, waar hij werkt, aan de beurt. “We hebben op elke vestiging een relatiebeheerder die in een groep zit waarin vaktechnische zaken voor de samenstelpraktijk worden besproken. In die groep is BiZ ingebracht met de vraag: hoe gaan we dit nou uitrollen? Vervolgens koppelen we aan elkaar terug waar we tegenaan lopen en wat de positieve ervaringen zijn.” Weeffout Van Can zegt daarbij dat hij “BiZ te laag heeft ingevlogen”. “Dat is een kleine weeffout. Vennoten willen ook meediscussiëren. Het zijn hun klanten waar ze met regelmaat over de vloer komen. Zij hebben ook ideeën over hoe zij benchmarkrapporten voor de klanten kunnen gebruiken.” Apart van de groep relatiebeheerders, hebben de vennoten nu ook met regelmaat overleg over BiZ. “Dat is belangrijk, want je wilt voorkomen dat een vennoot het niet op dezelfde manier gebruikt als de manager. We moeten op één lijn

www.sra.nl

zitten en er continu achter blijven staan”, aldus Van Can. Alle rapportages Afgesproken is dat bij elk rapportage – jaarrekening, tussentijdse cijfers, prognose, financieringsaanvraag – een benchmarkrapport dan wel brancherapport wordt uitgedraaid. “Vervolgens kijken we of we er wat mee kunnen. In sommige gevallen wijkt de onderneming van de klant zo af dat we er niets mee kunnen. Dan moeten we ons afvragen of de database wel klopt of dat misschien de omstandigheden van de klant zo anders zijn dat ze niet in de benchmark passen. Stel dat een bedrijf zijn onroerend goed al helemaal heeft afgelost en geen huurlasten hoeft door te belasten, dan krijg je heel andere cijfers dan bij bedrijven die dat wel moeten doen. Of dat de ondernemersbeloningen niet in de benchmark zijn meegenomen. Dan heeft een vergelijking niet altijd zin. Ik wil de klant relevante informatie meegeven.”

“Binnen DRV is iedereen enthousiast over BiZ” Verschillen verklaren Daarom is het heel belangrijk om van tevoren goed door te nemen waarom er verschillen zijn bij een vergelijking en of die verschillen zijn te verklaren. Dat doet Van Can samen met de relatiebeheerder. Dat kost DRV tussen de vijf minuten en een kwartier. “De klant is kritisch. Als hij ziet dat de cijfers van de benchmark anders zijn dan de cijfers van zijn bedrijf, zal hij ons vragen waarom dat zo is en of de benchmark wel klopt. Dan moet je er wel op kunnen vertrouwen dan wel onderbouwen dat dat zo is. Anders kun je heel lastige discussies krijgen.” Elke klant? Niet elke klant krijgt dus een benchmarkrapport onder ogen. “Soms gebruik ik het benchmarkrapport alleen voor mijn eigen dossier. De relatie­ beheerder of vennoot neemt het benchmarkrapport ook niet mee als het slecht gaat met een klant. Dan is de benchmark slechts een bevestiging. In zo’n geval kan ik de klant beter helpen met andere sturingsinstrumenten zoals het prognosemodel.”

Aan de slag met BiZ! U bent enthousiast over BiZ. Enkele van uw collega’s ook. Maar hoe zorgt u er voor dat al uw collega’s benchmarkrapporten gaan downloaden en hiermee hun klanten gaan adviseren? Op 17 december jl. kwamen de leden van de BiZ-klank­ bordgroep bijeen. Zij hebben hun ervaringen, tips en adviezen met elkaar besproken. Wij delen deze nu graag met u! Ga naar www.sra.nl/biz/voor-deadviseur.

de SRA adviseur

11

• Maken we wel optimaal gebruik van onze software? • Waar liggen onze verbeterpunten? • Is onze software wel klaar voor de behoeftes van morgen?

Doe het Office Management Examen, maak kans op een iPad www.aluresoftware.nl

12 deSRA adviseur

[email protected] I 074-2651111

februari 2014

branche in zicht

Risico’s in kaart DRV gebruikt BiZ ook voor de cijferanalyse die verplicht is voor de jaarrekening. Hoe ga je samenstellen? Waar liggen de risico’s bij deze klant? BiZ helpt hen met deze vragen. “Een klant belt ons op met de vraag of wij de jaarrekening willen samenstellen. Hij doet zijn eigen administratie. We hebben de jaarrekening opgemaakt en die naast de benchmark gezet. De klant had niets afgeschreven, terwijl uit de benchmark blijkt dat het € 100.000 zou moeten zijn. Is alles dan verwerkt? Is de klant iets vergeten of is er iets anders aan de hand? Dat moeten we dan wel controleren. Het kan zijn dat de loonkosten in relatie tot zijn omzet laag zijn, wat in vergelijking met andere bedrijven raar is, maar misschien heeft hij wel vooruit gefactureerd, maar dat niet in zijn administratie verwerkt. Dat wil je wel weten.” Huiverig De relatiebeheerders van DRV hebben al twee mooie voorbeelden van BiZ – het schoonmaak- en transportbedrijf – op zak. “Ze zeggen allemaal dat de klant inderdaad wil vergelijken. Maar aan de andere kant zijn de relatiebeheerders ook huiverig. Ze vragen zich af hoe de klant gaat reageren als je kritische informatie brengt en vragen zich dan af hoe ze moeten reageren. Van gegevens informatie maken, dat wordt steeds belangrijker voor de klant. Je leert niet in vijf minuten hoe je met een ondernemer moet sparren. In het voorbeeld van het schoonmaakbedrijf had ik ook kunnen denken: ik houd mijn mond maar, want de ondernemer zal wel gelijk hebben. Maar hoewel het intern goed was doorgesproken, konden we het verschil niet verklaren. Daar had ik me toch nog beter op moeten voorbereiden. Ik had namelijk niet verwacht dat zijn werknemers zich niet aan de afspraak zouden houden.” Nieuwe werken De relatiebeheerders op kantoor Roosendaal gaan daarom mee naar gesprekken van klanten van Van Can. Daarnaast zal een relatiebeheerder of vennoot deelnemen aan de SRA-Workshop: ‘Bedrijfseconomisch adviseren met benchmarkrapporten’ om te kijken of deze cursus kan worden ingezet voor alle medewerkers die met BiZ werken of gaan werken. “Maar het gaat natuurlijk niet alleen om BiZ. Dit is een onderdeel van het nieuwe werken van de accountant-adviseur. De jaarrekening is de sleutel om bij een klant aan te schuiven. Vervolgens praten we met hem over datgene waaraan hij behoefte heeft. Dat kan BiZ zijn, maar ook pensioenen.”

www.sra.nl

“Verschillen in benchmark intern goed doornemen” Aanbieding Branche in Zicht

Vanaf nu voor een all-inprijs onbeperkt BiZ-rapporten downloaden Uw kantoor heeft een overeenkomst ontvangen waarmee u voor een vast bedrag tot maart 2015 onbeperkt BiZ-rapporten kunt downloaden. Dit is een eenmalige aanbieding. Naast het onbeperkt downloaden van BiZ-rapporten bestaat het aanbod uit: Toegang tot de grootste benchmarkdatabase van Nederland met ruim 50.000 jaarrekeningen; Persoonlijke ondersteuning bij de implementatie; Nu ook de mogelijkheid om op regio en bedrijfsomvang te selecteren; Inhouse demobijeenkomsten; Gebruik van marketingtools voor profilering van uw kantoor zoals trendwijzers, branchescans, specifiek promotiemateriaal voor branches en standaard presentaties; Toegangsbewijzen voor de BiZ-kennisdag op 24 september 2014; waarde € 395 per persoon en 6 PE-punten; Meeliften op BiZ-uitingen in diverse media.

De kosten De kosten zijn afhankelijk van de omvang van uw kantoor en is gebaseerd op het aantal fte (zie onderstaand tabel). Aantal fte

Tarief (excl. btw)

Toegangsbewijzen BiZ-kennisdag

t/m 5 medewerkers

€ 799,-

2 deelnemers

6 t/m 15 medewerkers

€ 1.299,-

3 deelnemers

16 t/m 50 medewerkers

€ 2.499,-

5 deelnemers

51 t/m 100 medewerkers

€ 4.999,-

8 deelnemers

101 medewerkers of meer

€ 7.999,-

12 deelnemers

de SRA adviseur

13

accountancy

Jaarrekeningcontrole en IT Sinds enige tijd staat het onderwerp IT weer volop in de belangstelling van accountants. Dat is niet in de laatste plaats een gevolg van de recente themaonderzoeken bij accountantsorganisaties met een Wta-vergunning voor het verrichten van wettelijke controles in het niet-OOB domein. SRA-Bureau Vaktechniek schetst in enkele artikelen een beeld van de stand van zaken en actuele ontwikkelingen rond IT in de jaar­ rekeningcontrole. In dit eerste deel een overzicht van de stand van zaken.

14 deSRA adviseur

De themaonderzoeken zijn uitgevoerd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM), die toezicht houdt op de naleving van de Wta door de vergunninghoudende accountantsorganisaties. Eén van de door de AFM onderzochte thema’s betrof de ‘opbrengstenverantwoording (waaronder IT)’. Onderzocht werd of de accountant de in de jaarrekening verantwoorde opbrengsten adequaat heeft gecontroleerd en op welke manier hij daarbij rekening heeft gehouden met de invloed van ITsystemen. Al tientallen jaren worstelen accountants met de vraag met welke reikwijdte en diepgang zij die systemen in hun controle moeten betrekken. De AFM concludeerde eind 2013 dat in 88% van de onderzochte controles IT een belangrijke rol speelde bij de opbrengstverantwoording en dat in 63% daarvan tekortkomingen zijn geconstateerd in de aanpak van de accountant. Deze conclusie staat niet op zichzelf. Ook uit andere onderzoeken door beroepsorganisaties en toezichthouders, zowel nationaal als internationaal, blijkt de op dit punt ontoereikende controleaanpak een hardnekkig probleem te zijn. Ook toen de automatisering bij controleklanten nog betrekkelijk beperkt en overzichtelijk was zochten veel accountants naar wegen om als het ware ‘om de computer heen’ te controleren. De invloed die de automatisering uiteindelijk had op de totstandkoming van de jaarrekening werd, al dan niet terecht, als van ondergeschikt belang beschouwd en de accountant controleerde vooral dat wat hij kon zien: aantekeningen, registraties en documenten die met transacties te maken hadden. Aan de gedachte hiermee te kunnen volstaan is tot ver in het afgelopen decennium krampachtig vastgehouden. Ondanks het feit dat bijvoorbeeld in de accountantsopleiding al sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw wel degelijk aandacht wordt besteed aan de betekenis van automatisering – in de brede zin van het woord – voor de jaarrekeningcontrole.

IT wordt eindelijk serieus genomen Een in hoog tempo toenemende automatisering van bedrijfsprocessen, met telkens complexere systemen en interacties als gevolg, leidt tot een oplopende achterstand in kennis en ervaring bij accountants die (te) lang de impact van IT op hun werkzaamheden hebben onderschat of genegeerd. Hevige concurrentie en krimpende controlebudgetten leken tot voor kort de noodzakelijke investeringen om die achterstand in te lopen in de weg te staan. De accountant anno 2014 wordt echter geconfronteerd met strenge kwaliteitseisen aan en dito toezicht op de uitvoering van de controlewerkzaamheden. Het lijkt er dan ook op dat IT in de jaarrekeningcontrole nu echt serieus genomen gaat worden. Waar krijgt de accountant in dat opzicht concreet mee te maken? Hij baseert zijn controleaanpak op een inschatting van de risico’s van materiële afwijkingen in de jaarrekening. Die inschatting is mede gebaseerd op de kwaliteit van de administratieve organisatie en interne beheersing (AO/IB). De kwaliteit van de AO/IB, voor zover relevant voor de jaarrekening, stelt de accountant vast door middel van zijn ‘systeemgerichte’ controlewerkzaamheden. Daarop aansluitend voert de accountant ‘gegevensgerichte’ controlewerkzaamheden uit op de administratie om het risico van een materiële afwijking tot een aanvaardbaar laag niveau terug te brengen. Bij zowel de systeem- als gegevensgerichte werkzaamheden zal de accountant aandacht moeten besteden aan de IT van zijn klant. Systeemgerichte werkzaamheden Organisaties automatiseren hun processen om daarmee efficiënter en effectiever te kunnen werken. Dit geldt ook voor de automatisering van gegevensverwerkende processen. Om activiteiten in de grip te kunnen houden, uitkomsten te

februari 2014

kunnen meten en de doelrealisatie te kunnen bewaken, richt een organisatie een stelsel van maatregelen in dat voor een belangrijk deel is gebaseerd op gegevensverzameling en -verwerking en informatieverstrekking. Dit stelsel omvat maatregelen van de AO/IB, die voor betrouwbare stuur- en verantwoordingsinformatie moeten zorgen. In het algemeen leidt voortschrijdende automatisering tot een toename van het aantal maatregelen van de AO/IB dat onderdeel uitmaakt van een of meer geautomatiseerde gegevensverwerkende processen. De auto­ matiserings- of IT-omgeving van de organisatie is daarmee zeer relevant voor de accountantscontrole, ook in het mkb. Want organisaties die helemaal geen gebruik maken van IT zijn zeldzaam.

gevallen is de informatie die de accountant bij zijn gegevensgerichte controlewerkzaamheden wil gebruiken uit een of meerdere IT-applicaties afkomstig. Denk bijvoorbeeld aan specificaties, overzichten, rapporten of lijstwerk. De geschiktheid daarvan als controle-informatie wordt sterk beïnvloed door de kwaliteit van de controls in en rond die systemen. Functiescheidingen, bewerkingen, berekeningen, controles en boekingen vinden binnen het geautomatiseerde systeem plaats, op basis van ingeregelde of geprogrammeerde procedures en ingestelde parameters. De accountant zal moeten vaststellen of dit – gedurende de gehele periode waarop zijn controle betrekking heeft – op een betrouwbare manier gebeurt.

De meest voorkomende toepassing van IT bij kleinere en middelgrote organisaties ligt op het gebied van de administratie, waarbij meestal van ‘standaardpakketten’ gebruik wordt gemaakt. En waar deze pakketten niet in voorzien, bieden spreadsheets uitkomst. Maar daarnaast zijn databases, netwerken en al dan niet interactieve websites, in een aantal gevallen met webwinkelachtige faciliteiten, niet meer weg te denken. En in steeds sterkere mate worden bijvoorbeeld ontwerp, productie, transport en dienstverlening op zo’n manier door IT ondersteund – met bijvoorbeeld ERP-software – dat ondernemingen in hoge mate afhankelijk zijn geworden van de ongestoorde en betrouwbare inrichting en werking daarvan. De aandacht van de accountant voor de IT-omgeving van zijn klant mag dan ook niet beperkt zijn tot financiële administraties die met behulp van automatisering worden gevoerd, maar moet applicaties omvatten die een integraal onderdeel van de bedrijfsvoering en de AO/IB vormen en van waaruit de financiële administratie wordt gevoed. Dat laatste gebeurt niet zelden met behulp van (menselijke) interfaces. In alle gevallen waar sprake is van IT-toepassingen, zullen daarin ook maatregelen van de AO/IB (‘controls’) zijn opgenomen. De effectiviteit daarvan is afhankelijk van de randvoorwaardelijke beheersings­ maatregelen, de IT General Controls (ITGC), die vooral de ongestoorde en betrouwbare inrichting en werking van IT-systemen moeten waarborgen.

Bij zowel de systeem- als de gegevensgerichte controlewerkzaamheden zullen IT-controls dan ook zelden of nooit genegeerd kunnen worden.

Gegevensgerichte werkzaamheden Wat in de administratie – en verslaggeving – wordt aangetroffen, kan lang niet altijd zonder meer worden gecontroleerd aan de hand van papieren documenten, handmatige vastleggingen en ‘zichtbare’ autorisaties, zoals parafen. In veel

www.sra.nl

Praktijkhandreiking In 2010 heeft SRA-Bureau Vaktechniek de Praktijkhandreiking SRA-Controleaanpak en Automatisering uitgebracht. Mede als gevolg van de hiervoor geschetste ontwikkelingen wordt inmiddels gewerkt aan een update, die binnenkort zal verschijnen. Nog nadrukkelijker dan voorheen wordt uiteengezet dat het voor de controle van de jaarrekening van essentieel belang is om te begrijpen welke impact de IT van de klant heeft op de accountantswerkzaamheden. Per onderdeel van het controleproces wordt stap voor stap beschreven wat van de accountant in dat opzicht wordt verwacht. Het spreekt voor zich dat de accountant moet beschikken over voldoende deskundigheid om deze werkzaamheden uit te voeren. Vaak zal dat ook het geval zijn. In voorkomende gevallen zal hij gebruik (moeten) maken van specialisten, zoals IT-auditors. De accountant blijft echter zelf verantwoordelijk voor alle werkzaamheden die in het kader van de jaarrekeningcontrole worden uitgevoerd en de conclusies die hij daaraan verbindt. In het volgende nummer zal meer in detail worden ingegaan op de nieuwe praktijkhandreiking, onder meer aan de hand van voorbeelden.

Cursussen SRA-Educatie organiseert verschillende cursussen over IT-audit. Zoals: Workshop IT-audit integreren in úw controle Informatiebijeenkomst praktijkopleiding IT-auditing Verdiepingscursus Controle: IT-auditing effectief inzetten in de controlepraktijk IT-Auditkring 2014 Kijk op www.sra.nl/educatie (trefwoord: it-audit) voor een compleet overzicht en inschrijving.

Dit artikel is geschreven door Pieter Mansvelder, SRA-Bureau Vaktechniek. Meer informatie, handboeken en praktijkhandreikingen treft u aan in de kennis- en informatiebank van SRA, zie www.sra.nl/vaktechniek.

de SRA adviseur

15

SRA Masterclass Strategie

HRM als motor van een renderende organisatie Accountants- en advieskantoren zijn bezig zich te herbezinnen op hun toekomst. Nieuwe doelstellingen voor de korte of langere termijn worden vastgesteld. HRM is onontbeerlijk voor het realiseren van deze doelstellingen. Dat wordt nogal eens onderschat.

Dat is de boodschap van Pieter van Bakel, trainerconsultant van Otv organisatie ontwikkeling, tijdens de SRA-Masterclass Strategisch HRM. Opzet van de reeks masterclasses is dat de deelnemende kantoren in een vertrouwelijke omgeving inzicht verwerven en inspiratie opdoen. Dat doet SRA door topsprekers en bestuurders van middelgrote SRAkantoren in gesprek te laten gaan over strategische onderwerpen, zoals ‘Nieuwe businessmodellen voor accountantskantoren’ en ‘ICT = Strategie’. HRM en visie Prioriteit is dat accountants- en advieskantoren zo snel mogelijk de visie en strategie van de organisatie in kaart moeten brengen. “Accountantskantoren willen meer gaan adviseren. Wat betekent dat voor de zittende mensen? Welke mensen moeten we voor de toekomst in huis halen? Wat betekent dat voor de manier van leidinggeven en aansturen? Als je dat als leiding voor ogen hebt, krijg je een organisatie die je mee de toekomst inneemt”, zegt Van Bakel. “De HRM-afdeling is er vervolgens om de missie van de organisatie en ambities, kennis en wensen van medewerkers op elkaar afstemmen.” Betrek HRM erbij Laat de de HRM-manager daarom ook deelnemen aan strategievergaderingen op hoog niveau, dus in de directie- of vennotenvergadering, aldus Van Brakel. “Ik zie te vaak dat een HRM’er niet bij de vennotenvergadering aanwezig is.” Een deelnemer aan de masterclass reageert daarop: “Wij doen dat al. Je moet de HRM’er wel een platform geven.

Pieter van Bakel:

“Van een P&O’er mag je niet verwachten dat hij de rol van HRM’er op zich neemt” 16 deSRA adviseur

Zij beheersen die materie. Niets is erger voor een organisatie dan een vennoot die denkt zelf alle verstand van strategisch HRM te hebben. Nu we een marketingmanager hebben aangenomen, zien we heel duidelijk dat we op dit gebied altijd maar wat aanrommelden.” P&O of HRM? Er is wel een verschil tussen een P&O’er en een HRM’er. “Die laatste is vooral strategisch en tactisch bezig. Van een P&O’er mag je niet verwachten dat hij de rol van HRM’er op zich neemt”, aldus Van Bakel. Kantoren moeten zich dus afvragen of zij genoeg HRM-expertise in huis hebben. “En als dat niet zo is, huur of koop het dan in.” Vernieuwer Welke deskundigheid moet de HRM-manager vervolgens in huis hebben? “Je hebt als organisatie je visie en strategie helder voor ogen. Daar moeten handen en voeten aan gegeven worden en dat is niet op te lossen met een nieuw softwaresysteem. Een HRM’er die op de winkel past, zal er wel blij mee zijn, maar stoot dat jullie op in de vaart der volkeren? Een accountantskantoor dat zich wil ontwikkelen, is dan meer gebaat bij een HRM’er met vernieuwende ideeën. De vennoten moeten dan wel openstaan voor de vernieuwende ideeën van de HRM’er.” Strategisch personeelsplanning Om ervoor te zorgen dat het accountantskantoor de gewenste koers vaart, zal het aan personeelsplanning moeten doen. Een ‘vlootschouw’ is daarbij de basis en van groot belang. Het geeft inzicht in welke medewerkers je in huis hebt en welke je moet aantrekken. “Je gaat kijken welke kwaliteiten je op korte en lange termijn – één tot twee jaar – nodig hebt en welke medewerkers daarbij passen. Als je dat in kaart brengt, heb je een overzicht van welke mensen nu nodig zijn, welke mensen straks nodig zijn en van welke mensen je afscheid moet gaan nemen”, zegt Van Bakel.

februari 2014

Aantrekkelijk Als de vloot in kaart is gebracht, zal het accountantskantoor daarop moeten handelen om de kwaliteitsslag ook daadwerkelijk te maken.“Je zult een aantrekkelijke werkgever moeten zijn om de talentvolle mensen die je straks hard nodig hebt, te behouden of aan te trekken. Dan is er de groep die je nu nodig hebt, maar straks niet meer. Daar moet je gesprekken mee voeren. Dat zijn de mensen die uitstromen. Hoe ben je daar als organisatie voor toegerust? Dat vraagt andere vaardigheden dan die je hebt geleerd toen je in het accountancyvak stapte.” Leeftijdsbewust personeelsbeleid Goed leeftijdsbewust personeelsbeleid zorgt ervoor dat medewerkers graag voor langere tijd bij hun werkgever willen werken. En dat is geen overbodige luxe in een tijd dat de vergrijzing op de loer ligt. “Jongeren willen uitdagende klussen en zinvol werk. Ze willen niet eerst jarenlang werken voordat ze naar een klant mogen. Daar moet je wel rekening mee houden. Ook moet een accountantsorganisatie ervoor waken dat er geen kennis wegvloeit als oudere werknemers met pensioen gaan.” Volgens Van Bakel werken een aantal bedrijven al volgens het meester-gezel-principe om die kennis in huis te houden. “En welk beleid heb je om oudere mensen gemotiveerd aan het werk te houden?” Het zijn enkele voorbeelden van vragen die een accountantskantoor in een consistent beleid moet verankeren.

www.sra.nl

Digitalisering Bij al deze ontwikkelingen moet ook digitalisering worden meegenomen. ICT is cruciaal voor het verwezenlijken van de strategie van het accountantskantoor. Daar moeten de medewerkers wel in worden meegenomen. En dat betekent optimale ondersteuning bij het invoeren van een nieuw ICT-systeem. “Je moet ze direct trainen als het systeem wordt ingevoerd, zodat ze het op de juiste wijze gebruiken. Controleer ook of medewerkers alles goed invullen. Spreek ze er op aan als ze het niet doen. Want als mensen olifantenpaadjes gaan verzinnen, heeft het nieuwe ICT-systeem minder nut.”

Masterclass Strategie Tijdens vier bijeenkomsten gaan topsprekers en bestuurders van middelgrote SRA-kantoren in gesprek over verschillende strategische onderwerpen. Bijeenkomsten die nog gepland staan, zijn: Woensdag 2 april: Digitale disruptie: winnen door veranderen Woensdag 4 juni: Customer Delight: heeft u de ‘WOW!’-factor?

Leiderschap Uiteindelijk is strategisch HRM een middel om de doelstellingen en de continuïteit van de organisatie te waarborgen. Het realiseren van die doelstellingen staat of valt met het leiderschap van de vennoten. “Je ziet vaak in begin dat er systemen worden opgetuigd zoals een goed functiehuis of een nieuw ICT-systeem. Maar daar gaat het niet alleen om. Ook leiderschap moet gelijktijdig verder worden ontwikkeld. Je zult dan zien dat de cultuur die je wil hebben vanzelf meegroeit, dat de systemen efficiënt worden ingezet en de visie van de organisatie wordt uitgedragen.”

Kijk op www.sra.nl voor het complete programma en aanmelding (trefwoord: masterclass strategie). Of mail uw vragen naar [email protected].

de SRA adviseur

17

zapp service Werkprogramma Samenstellen in UNIT4 FDS Het SRA-Werkprogramma Samenstellen in FDS is geactualiseerd! In deze release is, in samenwerking met de stuur- en werkgroepen, een aantal functionele aanpassingen gedaan. Doordat wij nu standaardrisicovragen hebben gedefinieerd, sluit de template nog beter aan op het risicogericht samenstellen. De focus ligt daarbij meer op de posten die aandacht vragen. Uiteraard is ook de content geactualiseerd op basis van de vernieuwde regelgeving. Daarnaast zijn in deze release werkprogramma’s opgenomen voor tussentijdse cijfers, waardoor de eindejaarswerkzaamheden kunnen worden beperkt. Voor meer informatie over de SRA-werkprogramma’s zie www.sra.nl > kantoorondersteuning > vaktechnische producten. Of neem contact op met SRA-Vaktechniek, [email protected] of 030 656 60 60.

Jaarrekening MKB en Checklist 2014 Maak voor de jaarverslaggeving van uw mkb-klanten gebruik van de uitgaven Jaarrekening MKB 2014 en Jaarrekening MKB Checklist 2014. Dit jaar geeft SRA deze praktische handleiding en bijbehorende checklist alweer voor de 20ste keer uit in samenwerking met Kluwer. Compact en compleet, maar toegesneden op de mkb-praktijk en dus niet onnodig complex. De uitkomsten van de AFMthemaonderzoeken hebben duidelijk gemaakt dat nog beter gestuurd moet worden op de uitvoering van de processen. Met deze boeken en de praktische Elektronische Checklist (Excel-tool) weet u zeker dat u aan alle verplichtingen voldoet. Een extra reden om ze aan te schaffen. Verschijningsdatum: eind maart.

sollicitanten

Relatiebeheerder (ref 631) Regio: Zuid-Holland. Man, 34 jaar. Beschikt over bijna 15 jaar relevante werkervaring. Zoekt nu een kantoor waarbij hij zich bezig kan houden met een brede vorm van advisering, samenstelwerkzaamheden en eventueel wat fiscale taken erbij.

18 deSRA adviseur

Bestel Jaarrekening MKB 2014 in combinatie met Jaarrekening MKB Checklist 2014 en profiteer van de gunstige prijs van € 35,95 per set.

Jaarrekening MKB Checklist 2014 Voor ondernemingen, verenigingen en stichtingen

Deze uitgave is tot stand gekomen op initiatief van SRA. Het is een handleiding voor het samenstellen van jaarverslaggeving van grote, middelgrote en kleine MKB-ondernemingen. Per jaarrekeningpost zijn de presentatie- en waarderingsregels opgenomen, met daarbij ook de fiscale voorschriften. Een uitgebreid verwijzingensysteem naar wetten en richtlijnen maakt het mogelijk om vanuit dit boek uw weg te vinden in de bronteksten. In deze editie is de fiscale wet- en regelgeving per 1 januari 2014 verwerkt.

Jaarrekening MKB 2014

SRA-HRM heeft een bestand van kandidaten die op zoek zijn naar een positie bij een SRA-kantoor. Hieronder enkele kandidaten. Neem voor meer informatie contact op met Barry de Wilde, 030 656 60 60, bdewilde@ werkenbijsra.nl. Of volg ons via twitter @werkenbijsra.

Deze uitgave is tot stand gekomen op initiatief van SRA en biedt een beknopt overzicht van de regelgeving voor grote, middelgrote en kleine MKB-ondernemingen. De inhoud is gericht op de jaarrekeningposten, waarbij de opname/verwerking van de post, de waardering, de wettelijke ­presentatievoorschriften­en­­fiscale­regels­worden­behandeld.­Een­ praktisch naslagwerk met bronverwijzing naar wetten en richtlijnen dat naast het SRA-handboek ‘Jaarrekening MKB 2014’ kan worden gebruikt.

Jaarrekening MKB Checklist 2014

SRA spreekt

Aantrekkelijk aanbod SRA-leden profiteren van een zeer gunstige prijsafspraak: Jaarrekening MKB ​€ 24,95 per stuk Jaarrekening MKB Checklist ​€ 14,90 per stuk Elektronische Checklist ​vanaf € 225 (onbeperkt te gebruiken, inclusief alle vestigingen)

Jaarrekening MKB 2014 Voor ondernemingen, verenigingen en stichtingen

Meer weten? Uitgebreide informatie vindt u op sra.nl. Bestellen? Stuur een bericht naar [email protected].

Gemak en tijdwinst met SRA-Vastgoedscanner In de praktijk blijkt dat meer dan de helft van de accountants problemen ondervinden bij het verkrijgen van de WOZ-gegevens van een klant of gemeentelijke belastingdienst. Met een abonnement op de SRA-Vastgoedscanner heeft u direct toegang tot diverse vastgoeddata, waaronder de WOZ-gegevens. Het WOZ-rapport bevat zowel de actuele als voorgaande WOZ-waarden. U krijgt ook toegang tot kadastrale rapporten, WOZ-taxatieverslagen en woninginformatierapporten. Kortom, met de Vastgoedscanner kunt u bij één databank alle belangrijke vastgoedgegevens opvragen. Dit levert direct gemak en tijdswinst op! Ga voor meer informatie naar sra.vastgoedscanner.nl (zonder www) of neem contact op met Dyonne Langerak, (E [email protected] of T 030 656 60 60).

februari 2014

Pockets Jaarverslaggeving en Controle 2014 Binnenkort verschijnen de edities 2014 van de pockets Praktijkhandreikingen Jaarverslaggeving en Praktijkhandreikingen Controle.

De praktijkhandreikingen zijn gebundeld in twee pockets, te gebruiken als naslagwerk. De pocket Jaarverslaggeving gaat onder meer in op thema’s als consolidatie, financiële instrumenten, inter­com­ pany­transacties, onderhanden projecten en vastgoed (nieuw). De pocket Controle bevat onder andere handreikingen over continuïteit, controleaanpak en automa­ tisering, fungeren als groepsaccountant, gegevensgerichte steekproeven en bijzondere opdrachten. De praktijkhandreikingen zijn een perfecte leidraad voor de accountant en assistent bij de interpretatie van wet- en regelgeving. De praktische aanwijzingen worden veelal aangevuld met antwoorden op veelvoorkomende vragen. SRA-Vaktechnisch Bureau plaatst regelmatig praktijkhandreikingen op de SRA-site. Meer informatie of bestellen? Kijk op www.sra.nl of neem contact op met Dyonne Langerak, (E [email protected] of T 030 656 60 60).

Ondernemerskompas handvat bij advisering Het Ondernemerskompas maakt de aandachtspunten bij uw klant inzichtelijk, dit geeft u een directe aanleiding voor het adviesgesprek! Onlangs hebben wij een Praktijkhandreiking ‘Adviseren met het Ondernemerskompas’ ontwikkeld. Hierin staat beschreven hoe u het Ondernemerskompas in uw praktijk kunt inzetten en hoe u het als adviesproduct kunt inbedden in uw organisatie. Hoe werkt het Ondernemerskompas? Het werkt webbased, u kunt klanten uitnodigen de vragenlijst in te vullen en u kunt zelf de vragen beantwoorden. Vervolgens krijgt u direct het rapport met de tien belangrijkste aandachtspunten voor de onderneming. Bij meerdere deelnemers worden de antwoorden samengevoegd, zodat de verschillende uitkomsten zichtbaar worden en u een goed beeld krijgt van de visies van de betrokkenen. Wanneer zet u het in? U kunt het Ondernemerskompas inzetten bij bestaande klanten bijvoorbeeld rondom het jaarrekeningproces. Ter voorbereiding om de kennis van de onderneming om te zetten naar risico’s in het kader van risicogericht samenstellen, beoordelen c.q. controleren. Of als samenvatting van de bespreking van de jaarrekening waarbij de aandachtsgebieden van het Ondernemerskompas zijn besproken. U kunt het ook gebruiken als

Algemene voorwaarden

leidraad om met de klant een toekomstplan te maken! Met het Ondernemerskompas kunt u ook nieuwe klanten werven. U gebruikt het dan als inventarisatie van de bespreekpunten met de nieuwe klant. Zo laat u zien dat u hen bijstaat bij alles wat er speelt in de onderneming! Het Ondernemerskompas is ook zeer bruikbaar bij een bedrijfsopvolging. U kunt namelijk in kaart brengen hoe verschillende partijen over de onderneming denken. Wilt u meer weten? Wij organiseren regelmatig informatiebijeenkomsten. Wilt u liever een presentatie bij u op kantoor? Dan komen wij graag langs om één of meer advies­ producten te laten zien! Wilt u het Ondernemers­ kompas bestellen of een demoversie aanvragen? Kijk dan op www.sra.nl of neem contact op met SRAVaktechniek, [email protected] of 030 656 60 60.

SRA heeft voor de aangesloten kantoren Algemene voorwaarden laten ontwikkelen die voor de reguliere accountantspraktijk toepasbaar zijn. Deze Algemene voorwaarden zijn in januari 2014 geüpdatet en beschikbaar in het Nederlands, Duits en Engels. De Algemene Voorwaarden zijn gratis te downloaden via www.sra.nl. De Nederlandse versie is ook gratis in gedrukte vorm te bestellen.

www.sra.nl

Controleleider / Accountant (ref 638) Regio: Zuid-Holland. Vrouw, 36 jaar. Beschikt over ervaring binnen de accountancybranche en het bedrijfsleven. Ze zoekt nu bewust naar een passend (kwalitatief goed) mkb-kantoor. Accountant (ref 634) Regio: Limburg. Vrouw, 35 jaar. Zoekt een kantoor waar ze zich verder kan ontwikkelen. Daarnaast zou ze zich graag wat meer commercieel bezig willen houden. Relatiebeheerder (ref 640) Regio: Noord-Holland. Vrouw, 46 jaar. Werkt momenteel in het bedrijfsleven, maar zoekt bewust een passende rol binnen een mkb-accountantskantoor. Ze beschikt over zowel relevante ervaring binnen een Big Fourkantoor als binnen een mkbkantoor. Ze is bezig met haar RA-studie.

de SRA adviseur

19

zapp-service Vers van de pers: fiscale pockets

Inmiddels is de 20ste editie van Fiscale cijfers en Fiscale beloning verschenen. Wilt u uw fiscale adviesdiensten en/of uw loonafdeling op de kaart zetten? Met deze pockets heeft u de ideale relatiegeschenken in huis. Per direct leverbaar! Handzaam en handig Fiscale cijfers 2014 is een praktisch belasting­kompas met alle actualiteiten uit het Belastingplan 2014. In Fiscale beloning 2014 vindt u voor de laatste keer het oude stelsel van vergoedingen en verstrekkingen naast de werkkostenregeling uiteengezet. Nieuw: aantrekkelijke setprijzen Bestelt u zowel de pocket Fiscale cijfers als Fiscale beloning, dan beloont SRA u! In plaats van twee keer de losse prijs, betaalt u een gunstige setprijs. Zo heeft u beide pockets al in huis vanaf € 7. E-books: alle cijfers direct paraat! Vanaf € 125 heeft u Fiscale cijfers of beloning ook als E-book in huis, inclusief update in juni 2014 en onbeperkt te gebruiken. Bovendien krijgt u bij de E-books maandelijks aanvullend actuele informatie in de vorm van het Cijfer van de maand en een Belonings­tip voor uw klanten. Ideaal voor een dossier op uw website. Bestellen? Kijk op www.sra.nl of stuur een bericht naar [email protected].

Advieswijzers 2014 Met de advieswijzers 2014 van SRA kunt u uw klanten proactief adviseren over de onderwerpen die voor hen van belang zijn. Handig om te gebruiken bij een adviesgesprek, voor een gerichte e-mail of op uw website. Dit jaar verschijnen de digitale teksten gefaseerd tot aan de zomer, zodat ze nog beter inspelen op de actualiteit.

SRA spreekt

sollicitanten Senior Accountant (ref 551)

Regio: Friesland. Man, 42 jaar. Beschikt over ruime relevante werkervaring, zowel binnen een Big Fourals mkb-omgeving. Zoekt een mkb-kantoor waar hij zich zowel met klanten als de interne organisatie kan bezig houden. Gevorderd Assistent Accountant (ref 645) Regio: Flevoland/Drenthe. Vrouw, 25 jaar. Beschikt over meerdere jaren relevante werkervaring. Heeft daarnaast op hoog niveau sport bedreven. Zoekt een passend mkb-kantoor.

20 deSRA adviseur

Keuze uit 20 advieswijzers Maar liefst 20 titels, over de meest uiteenlopende onderwerpen, waaruit u uw keuze kunt maken. Bijvoorbeeld: Auto en fiscus 2014: de fiscale toekomst van uw auto Ondernemen in een keten: beperk uw aansprakelijkheid Pensioen in eigen beheer: wees op de toekomst voorbereid Bedrijfsoverdracht: een goede voorbereiding is het halve werk Uw positie als dga: fiscale actualiteiten 2014 Zonnepanelen op uw woning? Vraag de btw terug Abonnementen U kunt de advieswijzers los bestellen. Heeft u interesse in meerdere titels dan is een voordeel­ abonnement wellicht interessant voor u. Ga naar www.sra.nl (trefwoord: advieswijzer) voor een compleet overzicht, korte omschrijving per titel en de voordeelabonnementen.

Abonnement

Inhoud

Prijs

Basis

7 titels naar keuze per titel digitale tekst (Word) en per titel opgemaakte PDF

€ 595,-

Uitgebreid

15 titels naar keuze per titel digitale tekst (Word) en per titel opgemaakte PDF

€ 995,-

februari 2014

Doing Businesss in the Netherlands (ook Duitstalig) De vraag van buitenlandse ondernemers naar gespecialiseerd advies in Nederland neemt toe. SRA heeft een Engelse en een Duitse gids ontwikkeld waarmee u uw prospects en klanten op een professionele en overzichtelijke manier wegwijs maakt in Nederland en verwijst naar uw kantoor voor meer advies. Deze digitale uitgave (pdf) kunt u direct als download op uw website plaatsen. Hiermee zet u uw kantoor dus internationaal op de kaart! Medio maart 2014 zijn beide edities weer beschikbaar met alle actualiteiten van het nieuwe (belasting)jaar. Bestel via [email protected] of kijk op www.sra.nl voor meer informatie.

Grote belangstelling mkb voor gebruik rating Panteia heeft onderzoek gedaan naar de bekendheid van rating bij Nederlandse mkbondernemers. Dit onderzoek heeft aangetoond dat er over het gebruik van rating bij mkbbedrijven weinig bekend is, terwijl juist het belang van rating steeds meer toeneemt. Van de bedrijven die deelnamen aan het onderzoek wil in de categorie >10 werknemers circa de helft een rating gebruiken voor verbetering van de eigen bedrijfsvoering. Ongeveer tweederde van de bedrijven zou een rating gebruiken om inzicht te krijgen in de eigen kredietwaardigheid (volledig rapport op www.sra.nl/rating). Aanvulling advieswerk Met de SRA-Ratingdiensten als aanvulling op uw huidige advieswerk en dienstenpakket, bent u in staat uw klanten te ‘raten’ voordat bijvoorbeeld een kredietvraag wordt ingediend. Tevens kunt u nagaan wat de oorzaak is van een (onvoldoende) risicopositie en hoe deze positie kan worden verbeterd. Desgewenst kunt u ook uitgebreide en verkorte kredietaanvragen en kredietrevisies

opstellen, waarin de rating kan worden opgevraagd voor een door u opgesteld scenario. Workshop SRA organiseert samen met prof. dr. Jan Adriaanse op 7 maart een workshop Rating waarin u o.a.: inzicht krijgt in het belang van rating in de markt; leert de rating positief te beïnvloeden met behulp van SRA-Ratingproducten; uitkomsten van de ratingrapportages concreet leert vertalen naar advisering voor uw klant. Wilt u deelnemen aan de workshop of wilt u een demonstratie van de SRA-Ratingdiensten op uw kantoor neem dan contact op met Amida Elmoudni via [email protected] of 030 656 60 60 of kijk op www.sra.nl/rating.

DGA in de pocket Uw dga-klanten willen hun aandacht besteden aan ondernemen in plaats van bezig te zijn met allerlei vraagstukken en fiscale veranderingen. U kunt hen de helpende hand bieden met DGA in de pocket. Dit boekje geeft op een luchtige manier inzicht in alle zaken waar een dga mee te maken krijgt. De pocket wordt geheel in eigen beheer door SRA uitgegeven, sluit daardoor uitermate goed aan op de praktijk van de dga. Bovendien wordt de inhoud gevalideerd door SRA-Vaktechniek waardoor de kwaliteit gegarandeerd hoog is. De pocket is onderverdeeld in diverse thema’s en de vele tips en het stappenplan aan het eind van elk hoofdstuk maken de pocket extra aantrekkelijk. Bestellen? De prijs voor DGA in de pocket is € 8,95 per stuk en bij meer dan 100 stuks: € 7,95 per stuk. Kijk op www.sra.nl voor meer informatie.

www.sra.nl

de SRA adviseur

21

achtergrond

RGS: ‘missing link’ in de informatieketen In september 2011 heeft een aantal publieke organisaties, te weten Belastingdienst, CBS en KvK, het initiatief genomen voor een onderzoek naar de behoefte aan en haalbaarheid van een Referentie Grootboekschema, hierna afgekort tot RGS. Na een voorbereidend traject is het plan voor een RGS een jaar later getoetst bij een groot aantal publieke en private partijen, die zich hebben verenigd in een initiatiefgroep. Nog geen anderhalf jaar na deze conferentie is versie 1.0 van RGS gereed en geaccordeerd door de initiatiefgroep. Hoog tijd om de betekenis van RGS nader te verkennen en de inhoud van het schema op hoofdlijnen toe te lichten.

22 deSRA adviseur

Na een lange aanloop hebben vele bedrijven en intermediairs inmiddels de sprong gewaagd naar de nieuwe marktstandaard voor verschillende rapportagestromen: Standard Business Reporting is sinds 1 januari 2013 de norm voor het aanleveren van financiële informatie aan de overheid. Het is echter gebleken dat er ook een keerzijde zit aan de verplichtingen-roadmap die door de overheid is ingesteld. Ondernemers, intermediairs en softwareleveranciers hebben zich erop toegelegd om netjes te voldoen aan de verplichting en hebben geen prikkel ervaren om de rapportageketen fundamenteel te reorganiseren. Bijkomend probleem is dat de Nederlandse Taxonomie ook nooit ontworpen is als standaard of referentie grootboekrekeningschema. SBR kan de rapportageketen weliswaar efficiënter maken, maar dan vooral het einde van die keten. Aan de basis moest nog wat gebeuren. Brug tussen administratie en verslaglegging Het hebben van een standaard rekeningschema is in theorie een lang gekoesterde wens van velen, in de praktijk bleek het toch steeds een brug te ver om daadwerkelijk door te voeren. Maar als we het ideaal van een standaard rekeningschema nu eens zouden laten rusten en ons zouden concentreren op het ontwikkelen van een referentieschema? Dan zouden ondernemers en intermediairs desgewenst kunnen blijven werken met de eigen (klant- of branchespecifieke) rekeningschema’s en kan door een eenmalige mapping aan het RGS de brug worden geslagen naar alle achterliggende rapportageschema’s die je in de keten kunt

tegenkomen. Of dat nu interne verslaglegging betreft of de externe financiële verantwoording aan overheid, banken of andere uitvragende partijen. Hoe zit het RGS in elkaar? Het Referentie Grootboekschema is opgebouwd uit iets meer dan 1500 regels en bestaat uit ‘slechts’ drie kolommen: het grootboekrekeningnummer (alleen bedoeld als voorbeeld); de grootboekrekeningomschrijving; de grootboekreferentiecode. Het grootboekrekeningnummer is gebaseerd op het decimale rekeningstelsel (P. Bakker en M.J. van der Ploeg), waarin de 0-rubriek was gereserveerd voor de vaste activarekeningen (immaterieel, materieel en financieel) en de rekeningen waarin de financiering op langere termijn werd geregistreerd (eigen vermogen, leningen, voorzieningen etc.). De rekeningnummers dienen slechts als voorbeeld, ter verhoging van de herkenbaarheid; men kan zelf kiezen of men van RGS ook de nummering en de omschrijving hanteert, of alleen uitgaat van de referentiecode. De grootboekomschrijvingen zijn automatisch gegenereerd uit de referentiecodes waarin de context van de grootboekrekening is beschreven. De context beschrijft de plaats en de betekenis van de grootboekrekening binnen de financiële rapportage. Hoe logischer de grootboekomschrijving hoe kleiner de kans op misverstanden bij het invoeren van mutaties. Om de omschrijving van een grootboekrekening

februari 2014

zo goed mogelijk te definiëren zijn drieletterige referentieklassen gedefinieerd volgens een bepaalde hiërarchische structuur, die aansluit bij de rapportagevoorschriften (besluit modellen jaarrekening etc.). De codering begint uiteraard met de B voor de balans, c.q. de W voor de winst- en verliesrekening. De opbouw verloopt verder als volgt: hoofdrubriek (bijvoorbeeld Las: Langlopende schulden); rubriek (bijvoorbeeld Ols: Overige langlopende schulden); rekening (bijvoorbeeld Sgl: Schulden aan groepsmaatschappijen (langlopend); mutatie (bijvoorbeeld Hoo: Hoofdsom schulden aan groepsmaatschappijen (langlopend). Zo ontstaat in RGS rekening 0860110 Hoofdsom schulden aan groepsmaatschappijen (langlopend), met als referentiecode BLasOlsSglHoo. Het is aan de gebruiker te bepalen op welk niveau hij RGS toepast. Dit kan op mutatieniveau, maar dit zou ook op een meer verdicht niveau kunnen plaatsvinden, afhankelijk van de informatiebehoefte. Meestal is deze vorm van classificatie voldoende om grootboekrekeningen te identificeren, maar soms moet met extensies worden gewerkt, zoals bij bankrekeningen. Een dergelijke identificatie vindt ook zoveel mogelijk gestandaardiseerd plaats door in die situatie (context) te werken met IBAN-nummers achter de grootboekreferentiecode (gescheiden door een punt). Een ander voorbeeld is als er sprake is van meerdere vermogensrekeningen, deelnemingen, groepsmaatschappijen, etc.

seerde code gescheiden door een dubbele punt (codificatie). Op die manier zijn ook weer combinaties mogelijk, waarbij desgewenst ook de omschrijvingen kunnen worden aangepast. Door op deze manier te werken met referentiecodes kunnen geautomatiseerde (semantische) controles (rules), alsook koppelingen met bijvoorbeeld SBR en bestaande rapportagesoftware worden gelegd. De verwachting is dat het rapporteren op basis van RGS de kwaliteit van de rapportages zal bevorderen. Als belangrijkste redenen kunnen hiervoor worden genoemd: de eenduidige en logische omschrijvingen van de grootboekrekeningen; de reeds gelegde koppelingen met de SBRtaxonomieën; het verleggen van de standaardisatie naar het begin van de informatieketen. Het vervolg van RGS In de initiatiefgroep RGS zitten diverse overheids­ instanties, softwareleveranciers, vertegen­ woordigers van de intermediairs (waaronder vanzelfsprekend SRA), banken en overige marktpartijen. Deze partijen hebben zich bereid verklaard om ook de volgende stap in het proces ter hand te nemen, namelijk het uitrollen van RGS in de markt. Dat begint met het lanceren van versie 1.0 van het schema tijdens een nog te organiseren conferentie in de eerste helft van 2014. Mocht u dus meer willen weten en zien van het RGS, adviseren wij u om deze conferentie te bezoeken. SRA houdt u uiteraard op de hoogte van de voortgang.

SRA Kleine Kantorendag 2014 Op 17 juni organiseert SRA de Kleine Kantorendag 2014 voor kantoren met maximaal 40 medewerkers. Efficiency, kwaliteit en service zijn belangrijke peilers voor de samenstelpraktijk. Hoe bedient u uw klanten beter én haalt u meer rendement uit uw samenstelpraktijk? Dit en meer wordt behandeld tijdens de Kleine Kantorendag. Bekijk het complete programma op www.sra.nl/educatie (code: COSE10166).

Soms moeten rekeningen ook worden gesplitst op grond van wet- en regelgeving (bijvoorbeeld de werkkostenregeling). In die context wordt de referentiecode voorzien van een gestandaardi­

www.sra.nl

de SRA adviseur

23

strategie & advies

Strategiedag voor de ondernemende accountant Veel SRA-kantoren geven aan begeleiding te willen bij de strategische keuzes die ze moeten maken om toekomstproof te worden. Daarom is SRA, in samenwerking met Mindful Marketing, begonnen met de SRAStrategiedag voor de ondernemende accountant. Wilt u uw accountantskantoor naar een hoger plan tillen, lees dan verder.

“Met de SRA-Strategiedag maken we een slag van de Blauwdruk 2020 naar een concrete invulling ervan”, zegt Judith van der Hulst, senior communicatie- en strategie-adviseur van SRA. “Diverse onderzoeken (zoals ING en Univesiteit Leiden i.s.m. SRA) wijzen uit dat er meerdere factoren zijn voor een succesvol accountantskantoor. Die factoren zijn actieve klantbenadering, goed aanpassingsvermogen, specialisatie, continuïteit en goed financieel beheer. We hebben al die succesfactoren in een praktisch model gegoten waarmee het accountantskantoor meteen aan de slag kan.” Waarom een Strategiedag Van der Hulst vervolgt: “Het doel van de strategie­ dag is het stroomlijnen van de strategische keuzes van het kantoor met als uitkomst een duidelijk stappenplan. SRA heeft daartoe, in samenwerking met Mindful Marketing, de Strategiedag voor de ondernemende accountant, ontwikkeld. Dat is op maat gesneden voor het accountantskantoor. Daarin komen thema’s aan de orde als de Markt, Samenwerking en Organisatie. Bij Markt gaat het om de vraagstukken ‘Wat is jouw unieke reputatie?’ En ‘Kiezen voor klanten’. Bij Samenwerking gaat het om vragen als: ‘Hoe ga je een samenwerking aan met je klanten, medewerkers en je netwerk?’ Last but not least de Organisatie: ‘Hoe wordt er sturing gegeven en zitten de juiste mensen op de juiste plek?’.

Keuzes maken De bestuurders gaan met elkaar in gesprek waardoor ze, onder professionele begeleiding, meer inzicht krijgen in de keuzes die gemaakt moeten worden. Om vervolgens ook in beeld te krijgen wat de gevolgen van die keuzes zijn. “Stel, het unieke kenmerk van het kantoor is dat het vooral in de Limburg actief is. Wat nu als zich een potentiële klant uit Groningen aandient? Logisch gevolg van je strategische keuze is dat je vriendelijk ‘nee’ zegt tegen deze potentiële klant. In essentie gaat het om het maken van keuzes. Nog een voorbeeld: je hebt net een keuze gemaakt om je te specialiseren in een branche en toevallig dient zich net een goede ervaren accountant van

Judith van der Hulst:

“We hebben succes­factoren in een praktisch model gegoten waarmee het accountants­­-kantoor meteen aan de slag kan”

Boon Accountants Belasting­adviseurs over de SRA-Strategiedag: De strategie van het kantoor nog scherper voor ogen krijgen en toetsen of de keuzes die daarvoor worden gemaakt, gefundeerd zijn. Dat is de reden waarom Boon Accountants Belastingadviseurs uit Apeldoorn meedeed aan de SRA-Strategiedag. “Kantoren staan voor een aantal keuzes die ze de komende jaren moeten maken. Die kunnen nogal ingrijpend zijn. Ook wij denken hierover na”, zegt partner René Boon. “Durf te kiezen. In de keuze zit de sleutel tot succes”, vervolgt hij. “Tijdens de SRA-Strategiedag zijn wij tot de conclusie gekomen dat we meer moeten inzetten op automatisering. Wij zijn daar dubbel in geweest. We zeiden regelmatig tegen elkaar dat automatisering zo veel geld kost. Maar ICT is hard nodig voor efficiëntie en essentiële klantinformatie. Kies je daarvoor, dan moet je daar ook een projectplan voor maken, de processen er op inrichten en de discipline hebben om de automatisering op dezelfde manier te gebruiken.”

24 deSRA adviseur

februari 2014

Raamwerk voor de ondernemende accountant Markt   Unieke reputatie   Kiezen voor klanten

Samenwerking   Partnerships met uw klanten   Netwerk voor uw klanten   Innovatie met uw klanten

Organisatie   Professionals vinden & voeden   Modern leiderschap   ICT = strategie

Powered by Mindful Marketing – februari 11, 2014

een ander accountantskantoor aan die ook nog eens klanten meeneemt. Neem je die aan of ga je gericht op zoek naar een branchespecialist?”, zegt Van der Hulst. Actie Aan het einde van de dag wordt gezamenlijk een actieplan gemaakt. Daarin staan de acties voor de korte en lange termijn. Twee weken later wordt het stappenplan aan het kantoor gepresenteerd. Maar het succes van de strategiedag wordt uiteindelijk bepaald door wat het kantoor ermee gaat doen”, aldus Van der Hulst. SRA kan hierbij ondersteunen, denk bijvoorbeeld aan: coaching van medewerkers/ vennoten, professionals vinden en voeden volgens het HRM-model, ICT-keuzes en marketingkeuzes.

1

Uit de praktijk SRA heeft daarin al een rol vervuld. “Bij een klein kantoor wilden de vennoten meer taken afstaan, zodat ze meer tijd hadden om klanten te bezoeken of nieuwe klanten te werven. Maar welke taken zouden ze dan moeten afstoten en aan wie? Met het SRA-HRM-model zijn toen medewerkers opnieuw in kaart gebracht waardoor de vennoten zicht kregen op de medewerkers die taken konden overnemen, al dan niet met training. De mede­ werkers zelf werden er enthousiast van. Ze kregen meer uitdaging en meer waardering. En de vennoten konden weer naar buiten. Ze zijn erg blij dat ze dit traject zijn ingegaan.”

SRA-Strategiedag Heeft u vragen of wilt u meer informatie over de strategiedag, neem dan contact op met SRA, Judith van der Hulst, [email protected] of 030 656 60 60.

Bruintjes en Seisveld Accountants en Belastingadviseurs over de SRA-Strategiedag: “Kernwoorden als leiderschap, structuur, planning, medewerkers en proactief adviseren stonden aan het eind van de strategiedag hoog op de prioriteitenlijst”, aldus partner Jeroen Seisveld. “Vervolgens zijn we met SRA aan de slag gegaan om hier concreet invulling aan te geven. Om meer structuur te krijgen in kantoorzaken hebben wij nu eens per twee weken een kort kantooroverleg, zijn er in samenwerking met SRA een loopbaanmodel, functiebeschrijvingen en een salarisgebouw ontwikkeld en geïntroduceerd. Inmiddels hebben ook de medewerkers aangegeven de ontwikkelingen op HRM-gebied als positief te ervaren. Ook blijkt dat actiepunten uit het kantooroverleg vlotter worden afgewikkeld en dat geeft meer rust in de organisatie.”

www.sra.nl

de SRA adviseur

25

branche & advies

“Worst case ever!” Actualiteiten in het notariaat Het notariaat is sinds de invoering van de vrije tarieven sterk in beweging. De collega’s van vroeger zijn concollega’s of zelfs concurrenten geworden. De ‘grijze’ notaris die wacht tot het grind knarst, kan het in de huidige tijd niet meer bolwerken. De notaris wordt inmiddels gekoppeld aan de HEMA en diverse notarissen bieden als tegenhanger aan hun klanten een rookworst aan.

De notaris moet zich als ondernemer opstellen en minder als openbaar ambtenaar. Dit is een ommezwaai voor de beroepsgroep. De crisis en de marktwerking zijn ook de wetgever en de toezichthouder niet ontgaan. De toezichthouder heeft meer bevoegdheden gekregen waarbij de rol van de accountant uitgebreid wordt. Bureau Financieel Toezicht Het Bureau Financieel Toezicht (BFT), een ZBO vallend onder het ministerie van Veiligheid en Justitie, is sinds 1 januari 2013 belast met integraal toezicht op het notariaat. Dit richt zich naast de financiën ook op integriteit (inclusief de Wwft) en de kwaliteit van de notaris. Hiermee heeft het BFT een taak overgenomen van de vroegere Kamers van toezicht, nu Kamers voor het notariaat. Het BFT zal meer risicogericht toezicht gaan houden. Het BFT heeft met de nieuwe opzet een aantal formele handhavingsmiddelen gekregen: een normoverdragend gesprek waarbij verbeterafspraken worden overeengekomen; het opleggen van een boete of een dwangsom zonder dat er een tuchtrechtelijke procedure nodig is; het indienen van een klacht bij de tuchtrechter.

De notaris is verplicht om volledig en onverwijld aan het BFT te melden als er gebeurtenissen zijn die mogelijk aanmerkelijke nadelige gevolgen voor de financiële positie van de notaris kunnen hebben. Het niet melden is klachtwaardig. Genoemd wordt een negatieve bewaringspositie of liquiditeit, risico’s voor continuïteit (langdurige arbeidsongeschiktheid of wijziging in organisatievorm, opzegging krediet) en claims. Rol van de accountant Door de wetgever zijn diverse maatregelen genomen die invloed hebben op de rol van de accountant van de notaris. Beoordelen of controleren? Op grond van artikel 24 Wet op het notarisambt moet de notaris binnen vier maanden na afloop van het boekjaar een verslag bij het BFT indienen. Tot het boekjaar 2013 was de notaris verplicht om de accountant een opdracht te verstrekken om een beoordelingsverklaring af te geven bij de jaarrekening van de notariële praktijk. Met ingang van het boekjaar 2013 geldt dit alleen nog voor ‘kleine’ kantoren. Een kantoor wordt als klein bestempeld als er gedurende de laatste twee boekjaren voldaan is aan twee van de volgende criteria: door maximaal vier (kandidaat-)notarissen wordt ondernemersrisico gelopen; de netto-omzet is maximaal € 2.500.000; en het aantal werknemers is maximaal 20 fte. Kan een kantoor niet als klein gekenmerkt worden dan is een controleverklaring verplicht. Voor een gedetailleerde uitwerking wordt verwezen naar de Regeling op het notarisambt van de minister van Veiligheid en Justitie van 11 december 2012. Voor de IDS-kantoren (interdisciplinaire samenwerking) geldt een afwijkende regeling. Persoonlijke holding en/of buitenmaatschappelijke balans Nieuw voor 2013 is dat de jaarrekeningen van de persoonlijke holdings en/of buitenmaatschappelijke balansen minimaal voorzien moeten zijn van een samenstellingsverklaring van een accountant. Dit

26 deSRA adviseur

februari 2014

geldt alleen als er in een samenwerkingsverband wordt gewerkt. Rentevergoeding aan klanten Voor de reservering van de rente in de jaarrekening is van belang dat de rente berekend wordt aan de hand van het rentepercentage dat in het normale economische verkeer gebruikelijk is. Er mag met de uitbetaling van de rente niets meer verrekend worden aan kosten voor beheer of berekening van de rente tenzij dit apart op de nota wordt vermeld. De notaris moet vanuit zijn zorgplicht voldoende rente genereren. De notaris mag financieel geen voor- of nadeel hebben aan de rente die toegevoegd wordt aan zijn bijzondere bankrekeningen. Bij kortlopende transacties hoeft geen rente vergoed te worden op gelden indien deze maximaal vijf werkdagen bij de notaris staan. Openbaarmaking van maatregelen De Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) heeft een Register voor het notariaat opgesteld waarin van alle notarissen naast de gegevens over de datum van benoeming, ontslag en waarneming, ook maatregelen opgenomen zijn die de tuchtrechter heeft opgelegd. Zichtbaar daarin zijn waarschuwingen en berispingen waarvan de tuchtrechter vindt dat ze gepubliceerd moeten worden en schorsingen voor een bepaalde tijd of met een onmiddellijke werking. Dit register is te raadplegen op www.registernotariaat.nl. De gegevens in dit register kunnen een indruk geven van de integriteit van de notaris. Toegevoegd notaris Sinds 2013 is het mogelijk om toegevoegd notaris te worden. Een kandidaat-notaris wordt dan notaris zonder ondernemer te zijn. De toegevoegd notaris heeft dezelfde bevoegdheden als de notaris maar hij heeft een arbeidsovereenkomst en hij passeert onder zijn eigen naam akten in het protocol van de notaris aan wie hij is toegevoegd. Een toegevoegd notaris heeft dus geen eigen protocol. Het beëindigen van de arbeidsovereenkomst betekent tevens het einde van het toegevoegd notarisschap. Nieuwe pensioenregeling notaris Alle notarissen, toegevoegd notarissen en kandidaat-notarissen nemen verplicht deel aan de pensioenregeling van de Stichting Notarieel Pensioenfonds. De premie was tot 2014 leeftijdsafhankelijk. In 2014 is de pensioenregeling

www.sra.nl

ingrijpend gewijzigd. De premievaststelling vindt plaats op basis van inkomen (salaris of winst in IB) waarbij 24% aan pensioenpremie betaald moet worden over de pensioengrondslag (maximaal WIA-dagloon verminderd met franchise AOW) en 3,95% premie over het pensioengevend salaris voor de arbeidsongeschiktheidsuitkering (voor kandidaat-notarissen is dit percentage 0,64%). Naar verwachting zal in 2015 de accountant een accountantsverklaring moeten afgeven bij de gegevens die per ultimo 2014 bij het SNPF bekend zijn. De gevraagde verklaring zal vergelijkbaar zijn met de nu af te geven accountantsverklaring voor de Stichting bedrijfspensioenfonds medewerkers in het notariaat. Tot slot De actuele cijfers over 2013 laten een daling in de omzet zien van ongeveer 5%. Ondanks de kostenreductie van de laatste jaren leidt dit tot een daling van het inkomen ten opzichte van 2012 tot zo’n € 90.000 per jaar vóór ondernemersbeloning. Dit is onder het norminkomen van € 100.000. Een hele uitdaging voor de notaris om zijn inkomen boven de BFT-norm te krijgen.

SRA-Branche & Advieskring

In november 2013 heeft ‘Actualiteiten in het notariaat’ centraal gestaan tijdens de SRA-Branche & Advieskringen. SRA organiseert op drie locaties de SRA-Branche & Advieskring: Zwolle, Houten en Eindhoven. Tijdens deze kwartaalbijeenkomsten behandelt een deskundige de actuele (economische) ontwikkelingen en toekomstverwachtingen van een bepaalde branche en/of een adviesthema. In 2014 volgen er Branche & Advieskringbijeenkomsten over: Ontwikkelingen in de uitzendorganisaties Trends in de detailhandel Autodealers/garagebedrijven Trends in commerciële samenwerking/ franchising Kijk op www.sra.nl voor meer informatie en aanmelding.

Dit artikel is geschreven door Rosemarie M.C. Wielinga-de Winter RA, BNA Buro Notariële Accountants B.V.

de SRA adviseur

27

SRA vertegenwoordigt

Stefan van Sabben van IMC: “Integrated reporting heeft gevolgen voor de hele verantwoordingsketen”

Integrated reporting wordt door grote ondernemingen als Philips en Akzo Nobel al toegepast. Het midden- en kleinbedrijf is nog niet echt bekend met deze manier van rapporteren over financiële en niet-financiële waarden. Stefan van Sabben van adviesbedrijf IMC die namens SRA in het NBA-platform Integrated Reporting zit, over het belang van integrated reporting en de rol van de accountant-adviseur.

28 deSRA adviseur

Integrated reporting en de rol van de accountant Meestal worden jaarrekening, directieverslag en maatschappelijk verslag in afzonderlijke rapporten aan stakeholders voorgelegd. Integrated reporting richt zich juist op de samenhang tussen financiële en niet-financiële waarden. Mooier gezegd: het is een manier van rapporteren waarbij de onderneming kijkt naar de financiële en nietfinanciële waardecreatie op de korte, middellange en lange termijn voor zowel bedrijf als maatschappij. Met niet-financiële waarden worden bijvoorbeeld bedoeld de bedrijfsstrategie en risicobeheersing. Communicatiekloof Er bestaat geen wettelijke verplichting voor integrated reporting. Maar door de versnelde globalisering en vraagstukken over bijvoorbeeld het milieu, grondstoffentekort en arbeidsomstandigheden is de verwachting dat steeds meer belanghebbenden, zoals investeerders en kredietverstrekkers, om aanvullende informatie zullen gaan vragen. “Integrated reporting kan de communicatiekloof met beleggers, investeerders en andere stakeholders overbruggen. Je ziet dat stakeholders behoefte hebben aan meer dan financiële gegevens. Daardoor worden immateriële factoren, zoals reputatie, innovatiekracht en duurzaamheid steeds belangrijker. Bedrijven als Philips, DSM en Unilever en Akzo Nobel

rapporteren al op deze wijze”, zegt Van Sabben. Krediet verlenen Banken doen liever zaken met bedrijven die duurzaam ondernemen omdat duurzame bedrijven op de lange termijn minder risico’s lopen en gezonder zijn dan niet-duurzame bedrijven, zo blijkt uit onderzoek dat Van Sabben samen met de Rabobank heeft uitgevoerd. Dat komt ten gunste van de stabiliteit van de portfolio van banken. Bij een kredietaanvraag willen zij ook die niet-financiële informatie hebben. Ook beleggingsorganisaties en private investeerders wegen dit al mee in hun risicoanalyses”, aldus Van Sabben. Platform integrated reporting Voor grotere (internationale) ondernemingen is er een raamwerk voor integrated reporting dat is opgesteld door het International Integrated Reporting Council (IIRC). De basis van het raamwerk zijn met name de ISO 26000 en de GRI guidelines. Bij de ontwikkeling ervan zijn alleen grote multinationals betrokken geweest. Maar voor het mkb is een andere standaard nodig. SRA neemt daarom deel, samen met NBA, Rabobank, RUG, PwC en anderen aan een platform voor informatieuitwisseling en discussie over integrated reporting. “Wij zien de voordelen van integrated reporting

februari 2014

voor het mkb en hoe de accountant-adviseur daar een rol in kan spelen”, zegt Van Sabben. “SRA wil middels het platform de meningen van SRAkantoren kenbaar maken aan de instanties die bezig zijn met een standaard op het gebied van integrated reporting, zodat het mkb-geluid wordt gehoord. Graag zouden we ook een rol spelen in het stimuleren van integrated reporting en het opstellen van een mkb-raamwerk.” Voordelen Volgens hem is integrated reporting bij gebrek aan een normenkader voor het mkb nog een stap te ver voor middelgrote en kleinere ondernemers. Daarnaast moet de mkb-ondernemer zich eerst bewust worden van de voordelen van integrated reporting. “Door deze verslaglegging gaan afdelingen beter met elkaar samenwerken om gegevens over ziekteverzuim, personeelsbeleid en risico- en kansenbeheer te verzamelen. Hierdoor krijgt iedereen in het bedrijf meer inzicht in de processen, de strategie en het businessmodel van het bedrijf. Dat komt de relatie met stakeholders als toeleveranciers, klanten en medewerkers ten goede. Je zorgt uiteindelijk voor kwalitatief duidelijk financiële rapportage met een sociaal maatschappelijke kant. En dat bewerk je alleen door informatie te koppelen.” Nadelen Maar er zijn ook nadelen. “Niet elk bedrijf heeft behoefte om transparant te zijn vanwege concurrentiegevoelige informatie. Daarnaast werkt deze manier van verslaggeving kostenverhogend, omdat een onderneming financiële en niet-financiële waarden moet meten en monitoren. Die kennis is vaak niet in huis, maar hier kan de accountantadviseur juist zijn rol oppakken”, aldus Van Sabben. Rol accountant Integrated reporting heeft gevolgen voor de hele verantwoordingsketen. “Hoewel integrated reporting in het mkb nog in ontwikkeling is, denk ik dat het vanuit de rol van accountant-adviseur heel belangrijk is om in eerste instantie klanten in het mkb te informeren over de ontwikkelingen op gebied van integrated reporting. Daarbij moet de accountant duidelijk laten zien wat zijn toegevoegde waarde is. Veel mkb-bedrijven stellen het juist op prijs als hun accountant meedenkt over de strategie van hun klant”, zegt Van Sabben. Verder kan de accountant, en dat past ook in zijn rol als sparringpartner van de ondernemer, de mkb-ondernemer ondersteunen met het inrichten en implementeren en de uiteindelijke verantwoording, verslaglegging en assurance van integrated reporting. “Financiële gegevens kun je

www.sra.nl

makkelijk uit systemen halen. Dat is anders als het gaat om kwaliteitsinformatie, zoals governance en opleidingen. Die informatie is er wel, maar vaak heeft de ondernemer niet de tijd en kennis in huis om die gegevens te verwerken. Als accountadviseur kun je een initiërende en coachende rol in dit proces spelen. Het begint natuurlijk bij de organisatie zelf.” Van Sabben ziet dit als een nieuwe dienst van de accountant aan de ondernemer. Dat betekent dat het accountants- en advieskantoor zal moeten investeren in deze nieuwe dienst. Stand van zaken Kijkend naar de stand van zaken kan worden gesteld dat in toenemende mate mkb’ers rapporteren volgens de ISO 26000 en de GRI guidelines. In 2014 zullen, al op initiatief van het NBA-platform, rondetafelgesprekken worden gevoerd en een seminar worden georganiseerd over integrated reporting. Doel is om te komen tot een discussienotitie. De intentie is vervolgens om een praktijkhandreiking te ontwikkelen voor een gecombineerde dan wel geïntegreerde verklaring, mede gebaseerd op (inter)nationaal onderzoek en internationale best practices.

Initiërende en coachende rol voor accountant-adviseur Klein mkb Van Sabben verwacht dat integrated reporting bij mkb-bedrijven boven de 200 werknemers in korte tijd omarmd zal worden. “Als je kijkt naar kleinmkb, het gros van de klanten van SRA-kantoren, dan denk ik dat dit nu nog een stap te ver is. Het mkb is voornamelijk bezig met de core business. Ondernemers kijken bijvoorbeeld wel naar vormen van procesoptimalisatie, waarbij duurzaamheid een belangrijke rol speelt. “Zorginstelling Riederborgh is een goed voorbeeld voor de markt. Zij wil vanuit haar christelijke identiteit waarde toevoegen aan haar omgeving en een transparant beleid voeren. Zij hebben dan ook een ISO 26000-verklaring en een energieneutraal beleidsplan om vervolgens binnen één jaar de rapportages te integreren. Maar zover zijn de meeste mkb-bedrijven niet. Mkb-ondernemingen zullen eerst de stap moeten maken naar het schrijven van afzonderlijke verslagen – en dat gebeurt ook al – om vervolgens die rapportages te gaan integreren.”

de SRA adviseur

29

cursus uitgelicht Zeg wat je ziet:

Geen eenheidsworst voor verplichte PE-punten SRA wil geen eenheidsworst als het gaat om de verplichte training ‘Zeg wat je ziet’ en het coachingstraject Dossiermentoring Controlepraktijk. Zo heeft onze vereniging meegelopen met de AFMthemaonderzoeken en die kennis is aangewend voor beide verplichte onderdelen.

De accountant-adviseur ontdekt bij de controle of het samenstellen van de jaarrekening van het familiebedrijf een mogelijk risico op fraude. De ondernemer bagatelliseert de bevindingen. Moet u nu als accountant meteen op uw strepen gaan staan of zijn er andere oplossingen voorhanden? Belangen Het is een casus uit de SRA-training ‘Zeg wat je ziet’. In de casus ging het om de werkelijke voorraad die verschilde met de voorraad in het systeem. De accountant gaf in een gesprek de voorlopige bevindingen weer. “Cursisten zeiden extra werkzaamheden te willen uitvoeren, zonder na te denken over de belangen van de klant. De ondernemer was verrast door deze mededeling en bagatelliseerde de bevindingen omdat hij misschien bang was voor gezichtverlies, extra kosten of onrust binnen zijn bedrijf. Misschien speelden er ook tegenstrijdige belangen tussen oprichter en opvolger in het familiebedrijf. De accountant moet extra controleren, maar wil ook de klant te vriend houden. Je belandt dan in een moeilijke discussie met verschillende belangen”, zegt Claudia van Engelenburg, projectmanager Educatie van SRA. Meest effectief De accountant-adviseur moet die conflicterende belangen eerst helder op het netvlies hebben, wil hij de juiste afweging kunnen maken voor de effectiefste oplossing en wijze van communiceren. Dat kunnen ook belangen zijn van stakeholders,

“Tijdens de training werd ik uitgedaagd om lastige gesprekken te voeren in verschillende situaties. De training heb ik dan ook ervaren als een zinvolle en toepasbare verbreding op de PKI-training en de opleiding” Paul Bax RA, compliance officer bij MTH Accountants & Adviseurs

30 deSRA adviseur

zoals de raad van commissarissen. De training ‘Zeg wat je ziet’, die in samenwerking met SRA-kantoren is ontwikkeld en hierdoor naadloos aansluit op de mkb-praktijk, geeft de cursist handvatten om die belangenafweging te maken. Over de bühne Roelien Gerritsen, directeur van Spijkman training & organisatieadvies, met ruime ervaring in de accountancybranche, vervolgt: “De belangen van de klant kunnen veel invloed hebben. De accountant moet dan wel over de bühne kunnen brengen wat de toegevoegde waarde is van bijvoorbeeld de extra werkzaamheden. Als je een goed gesprek aangaat met de ondernemer en hem overtuigt van het belang van juiste managementinformatie en hem geruststelt dat nader onderzoek heel geruisloos kan, haal je de onrust weg. Hij zal juist blij zijn met zijn meedenkende accountant-adviseur. En dat komt de klantrelatie ten goede.” Wijze van communiceren De accountant-adviseur moet zich in deze situaties wel bewust zijn van de wijze waarop hij met de klant communiceert en welke manieren van communiceren in situaties het efficiëntst is. De SRA-training geeft dat inzicht. “Je valt in lastige situaties toch altijd weer terug op je eigen manier van communiceren en handelen. Dat hoeft niet altijd de effectiefste oplossing te bieden in de relatie met de klant. Met een acteur die het de cursist zeker niet gemakkelijk maakt, oefenen we dit soort situaties waarbij er vooral ruimte is voor praktijkvragen van cursisten”, zegt Corjan Aalbregt, projectmanager Accountancy van SRA. Doordrukken Van Engelenburg vult aan: “Als de accountant een assertief persoon is en zaken doordrukt, kan dat in het bovenstaande voorbeeld, waarbij de ondernemer wellicht vreest voor zijn reputatie, de relatie met de klant verstoren. Maar er zijn

februari 2014

Corjan Aalbregt (l), Roelien Gerritsen en Claudia van Engelenburg: “De accountant-adviseur moet conflicterende belangen eerst helder op het netvlies krijgen”.

“Zie niet alleen je eigen belang, maar zie ook het gemeenschappelijke belang en maak dat bespreekbaar. Een verhelderende en inspirerende training waar je in de praktijk mee aan de slag kunt’’ Eric Stroombergen AA, partner bij Van der Zwet Accountants en Adviseurs

ook momenten dat een accountant wel moet doordrukken, als er bijvoorbeeld wetgeving moet worden nageleefd. In die situaties moet je je rug recht houden.” Kennistoets Controlepraktijk Naast de training ‘Zeg wat je ziet’ zullen controlerend accountants ook de Kennistoets Controlepraktijk moeten halen. Die toets richt zich op bepaalde aandachtsgebieden waarvan de AFM, SRA en NBA constateerden dat verbetering van deze kennis nodig is. SRA-kantoren kunnen met deze toets monitoren of medewerkers voldoende kennis in huis hebben. Wilt u de eerste keer al met vlag en wimpel slagen voor de toets? SRA biedt ook voorbereidende klassikale bijeenkomsten aan. Dossiermentoring Controlepraktijk Willem van Wijngaarden, voorzitter van de Reviewcommissie van SRA, heeft er meteen voor gepleit om dossiermentoring te combineren met de review. “Als SRA doen we het niet zoals is voorgeschreven, we doen veel meer. We bieden

www.sra.nl

dossiermentoring wezenlijk anders aan (zie pagina 6 & 7). Die combinatie is uniek. We willen het liefst dossiers één op één behandelen in plaats van dat vier controlerende accountants met een mentor naar een dossier kijken, zoals bij andere cursussen het geval is. We kunnen het dossier daardoor grondiger behandelen. Bij gewone cursussen voor dossiermentoring is het na vier uur afgelopen. Bij ons krijgt het kantoor, als er sprake is van tekortkomingen, een verslag aangereikt waarmee ze meteen aan de gang kunnen en waarvan we nagaan of de verbeterpunten ook zijn doorgevoerd.” Stevig neerzetten Het gaat hier om rond de 300 SRA-kantoren met Wta-vergunning en kantoren die vrijwillige controles doen, die de verplichting hebben de cursus Dossiermentoring Controlepraktijk te volgen. “We willen die kantoren de komende tijd op deze manier monitoren. Dat heeft ook als voordeel dat de kantoren dan weer gereviewd zijn.” En dat is ook van belang. Het combineren van review en dossiermentoring geeft de kantoren namelijk ruggensteun voor hun eigen kantoorprocessen en de AFM-onderzoeken die nog komen. “De resultaten van het laatste onderzoek waren teleurstellend. We hadden gedacht dat we verder waren. Nu moeten we als Reviewcommissie dus ook iets stevigs neerzetten.”

SRA-training De verplichte PE-training ‘Zeg wat je ziet’ is op verschillende data en regio’s gepland. Reserveer nu alvast uw gewenste plek via www.sra.nl.

de SRA adviseur

31

1 uit 370 kantoren

Klein blijven voor de ondernemer Driehonderdzeventig accountantskantoren en negenhonderd vestigingen die allemaal eenzelfde stempel dragen: dat van SRAkantoor. Daarmee verbinden ze zich stuk voor stuk aan de kwaliteitsstandaard die we samen bij SRA stellen. Maar die standaard maakt bepaald geen eenheidsworst: elk kantoor heeft een eigen identiteit. In deze rubriek laten we u kennismaken met verschillende smaken uit het SRA-palet. Deze keer Harrier accountancy – bedrijfsadvies uit Groningen.

Directeur Harry Marissen werkte destijds als regiodirecteur voor een landelijke accountants- en adviesorganisatie. Hij was er bestuurder, maar voelde zich meer ondernemer. Het kriebelde altijd al. Tijd om de knoop door te hakken onder het mom van ‘het beste talent blijft niet in loondienst, maar begint voor zichzelf’.

op het geven van advies. Daarnaast hebben wij een gezamenlijk kwaliteitsbeheersingssysteem, gebaseerd op het kwaliteitsbeheersingssysteem van SRA. Ook onze interne reviews en vaktechnisch overleg hebben we gezamenlijk georganiseerd. Ik wil dat de franchisenemers daarom ook lid worden van SRA”, aldus Marissen.

Geen sinecure Nu, vijf jaar later, heeft Harrier accountancy – bedrijfsadvies 233 klanten in het midden- en kleinbedrijf, nagenoeg alleen ondernemers met personeel. Geen sinecure in zo’n korte tijd. “Ondernemers waarderen het dat je zelf ook ondernemer bent. Ik kan de ondernemer, nu ik zelf mijn eigen kost verdien, ook beter begrijpen. Ik ben ook primair ondernemer en dan pas accountant”, zegt Marissen. Het devies van het accountants- en advieskantoor is om voor elk ondernemersvraagstuk een oplossing te bieden. Harrier heeft daartoe een partnerschap met onder meer notarissen, juristen, subsidieadviseurs, belastingadviseurs, pensioenadviseurs en hradviseurs. “De beste”, aldus Marissen.

Roofvogel Klein blijven voor de ondernemer en doeltreffend in je dienstverlening. Dat is zo’n beetje de kern van Harrier. De naamgeving komt overigens van de gelijknamige roofvogel die vanaf grote hoogte bijzonder scherp ziet wat er onder hem gebeurt. De Harrier is binnen een seconde beneden. De straaljager Harrier, het logo van Harrier accountancy - bedrijfsadvies, ontleent zijn naam ook aan de vogel.

Franchise Naast Marissen werken twee assistentaccountants, een administratief medewerker en zijn vrouw op het kantoor. Sinds kort werkt hij ook met twee andere accountants-adviseurs in Meppel samen op basis van franchise. De twee maken gebruik van de back-office van Harrier. “Wij faciliteren met onze ICT-omgeving en ondersteunen hen bij de uitvoering van de samenstel- en aangiftepraktijk, zodat zij zich kunnen richten

“Te veel ondernemers sturen op gevoel”

32 deSRA adviseur

Managementinformatie Die scherpzinnigheid wil Marissen inzetten voor de klant. “De essentie van onze dienstverlening is dat onze ondernemers altijd beschikken over relevante managementinformatie. Te veel ondernemers sturen namelijk op gevoel. Daarnaast brengen wij de traditionele accountantskosten omlaag.” Dat betekent dat Harrier optimaal is gedigitaliseerd. Te denken valt aan een digitaal loket voor de salarisverwerking, een portal en een zelf ontwikkelde ICT-oplossing voor scannen en boeken. Harrier vraagt zijn klanten zich optimaal te digitaliseren. Dat is een voorwaarde om klant te worden. Wij vragen hen zelf de administratie te doen, met, indien gewenst, ondersteuning van Harrier. “De ondernemer moet ook optimaal gedigitaliseerd zijn als het gaat om zijn administratie. Hij moet die informatie paraat hebben. Dan kun je weer echte gesprekken met de ondernemer voeren en kan hij bogen op actuele tussentijdse cijfers in plaats van dat de accountant aan het einde van het jaar fouten uit de administratie moet halen. Als een ondernemer tussentijds cijfers moet laten

februari 2014

Harry Marissen:

“Ik ben eerst ondernemer en dan pas accountant”

zien aan belanghebbenden, kan het toch niet zo zijn dat aan het einde van het jaar die cijfers niet blijken te kloppen?” Dit alles levert Harrier een omzet op die voor 50% bestaat uit de traditionele accountantsdiensten en 50% uit bedrijfsadvies. Ballast Twee jaar na oprichting sloot Harrier zich aan bij SRA. “Door het lidmaatschap kan een klein kantoor dezelfde dienstverlening bieden als een groot kantoor, maar dan zonder de ballast van een groot kantoor.” Daarnaast ziet Marissen het belang van het delen van kennis en ervaring. Branche in Zicht en het SRA-Ondernemerskompas zijn voorbeelden van producten – hulpmiddelen – die Marissen niet zonder de backoffice van SRA had kunnen inzetten. “Als adviseur moet je je wel verdiepen in de business van een klant. Wat zijn de zaken die er in de onderneming toe doen? Wat zijn de drivers in zo’n branche? Dan helpt BiZ zeker bij een bestaande of nieuwe klant. In de horeca is de brutowinstmarge belangrijk. Als je dan benchmarkcijfers kunt vergelijken, biedt dat wel meerwaarde.” Het Ondernemerskompas zette Marissen laatst in bij een bedrijfsopvolgingsproblematiek, waar het niet zo boterde tussen beide maten. “Ze dachten dat hun verschillen onoverbrugbaar waren, maar nadat we de uitslagen van het Ondernemerskompas

www.sra.nl

hadden besproken, bleek dat niet zo te zijn. Ze zaten dichter bij elkaar dan ze dachten.” Business verstevigen Het gaat Marissen om een oprechte manier van ondernemen. “Het gaat niet alleen om de winst onderaan de streep, maar of je lol in je werk hebt.” Die betrokkenheid toont hij door klanten met elkaar in contact te brengen. “Een klant bestond zoveel jaar. Ik heb hem toen in contact gebracht met een andere klant, een cateraar. Zo kun je de klanten in hun business verstevigen.” Regelmatig organiseert Harrier bijeenkomsten voor klanten en potentiële klanten over bepaalde thema’s zoals pensioen in eigen beheer of andere prangende onderwerpen. Die worden verzorgd door bijvoorbeeld een notaris waarmee Harrier een partnerschap heeft of door een klant zelf. Binding heet dat. Zo zijn er ook klanten die elke maand bij Harrier over de vloer komen om hun boekhouding te doen. Bij vragen krijgen ze meteen hulp. Toekomst De toekomst? Marissen wil de franchiseformule waarbij de franchisenemers leunen op de backbone van Harrier, laten groeien. Daarnaast heeft hij de samenstelfabriek helemaal gedigitaliseerd en daardoor zo efficiënt mogelijk ingericht. “Maar in de klantrelatie wil ik het klein houden.”

de SRA adviseur

33

ICT Benchmarkonderzoek

 ompas voor uw K automatiseringskoers COLOFON Uitgave: de SRAadviseur is een uitgave van SRA en verschijnt vier keer per jaar. Redactie: SRA, Patricia Zwijgers en Judith van Teeffelen Postbus 335, 3430 AH Nieuwegein T 030 656 60 60, F 030 656 60 66 E [email protected] Advertenties: SRA, Paul Jansen T 030 - 656 60 60 E [email protected] Fotografie: de Beeldredaktie Vormgeving: Adept vormgeving, Haarlem www.adeptvormgeving.nl Drukker: Deltabach, Nieuw Vennep

© 2014 Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd of gekopieerd zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. De uitgever heeft bij de samenstelling van deze uitgave naar uiterste betrouwbaarheid en zorgvuldigheid gestreefd, maar kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden en de gevolgen hiervan. De redactie draagt geen verantwoordelijkheid voor de advertenties. De advertenties staan niet in verband met de dienstverlening van SRA.

34 deSRA adviseur

Steeds meer kantoren worstelen met hun keuzes op ICT-gebied. Dat is niet verwonderlijk omdat ICT steeds onmisbaarder wordt voor een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering. Maar hoe vind je als kantoor je weg in de automatiseringsjungle? Een kijkje in de keuken van collega-kantoren helpt daarbij ongetwijfeld. Om onze leden een duidelijk beeld te geven van wat er gaande is, voert SRA iedere twee jaar een uitgebreid onderzoek uit onder de naam ICT Benchmark. De resultaten geven een zeer gedetailleerd inzicht in welke (combinaties van) softwarepakketten door SRA-kantoren worden gebruikt ter ondersteuning van de diverse werkzaamheden en welke trends en ontwikkelingen hierbij opvallen. In het onderzoek brengen wij onderscheid aan tussen de ICT-toepassingen voor het kantoor zelf en die voor de dienstverlening aan klanten. De resultaten worden bovendien uitgesplitst naar kantooromvang. Kortom, een prima benchmark om uw eigen ICT-beleid en -organisatie mee te vergelijken, zeker als u zelf voor de keuze staat om uw huidige software te vervangen of nieuwe software aan te schaffen. Aan het onderzoek hebben dit jaar in totaal 104 SRAkantoren deelgenomen waardoor een representatief beeld ontstaat. In zijn huidige opzet kunnen wij aan de hand van het benchmarkonderzoek inmiddels terugkijken tot 2009, zodat we inzicht kunnen bieden in de structurele veranderingen die de laatste jaren plaatsvinden.

dat traditionele pakketten serieus terrein verliezen. Naast de toename in het gebruik van online toepassingen wordt de ICT-omgeving ook steeds vaker uitbesteed. Sinds 2009 is het aantal respondenten dat aangeeft te beschikken over een eigen ICT-afdeling met meer dan 60% gedaald terwijl het gebruik van een externe partij voor hosting en dienstverlening is gestegen. Meer weten? In dit artikel lichten we slechts een tipje van de sluier op van wat er uit het onderzoek is gebleken. Het volledige rapport ‘SRA ICT-Benchmark 2014 Infrastructuur & Software’ is exclusief beschikbaar voor SRA-leden en kan worden besteld via de website van SRA of door een e-mail te sturen aan: [email protected] onder vermelding van Bestelling ICT-Benchmark. De prijs voor het rapport bedraagt € 150 (excl. btw). Deelnemers aan het onderzoek betalen € 90 (excl. btw). Bestelt u naast dit rapport ook het rapport ICT Benchmark 2013 Strategie & Trends ter waarde van € 99 dan betaalt u € 175 in plaats van € 249.

Uw ICT-organisatie verandert Een van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van ICT is zonder meer de onstuitbare opkomst van de cloud. En of het nu gaat om het gebruik van online softwareprogramma’s of het uitbesteden van uw complete ICT-infrastructuur, het heeft gevolgen voor de organisatie van uw ICT. Sinds 2009 gebruiken SRA-kantoren in hun dienstverlening richting klanten steeds meer online toepassingen, zoals Exact Online en Twinfield. Waar deze toepassingen in eerste instantie werden ingezet naast de traditionele software zoals Accountview en Unit4 is inmiddels een keerpunt bereikt. Steeds meer kantoren gaan er toe over om hun bestaande administraties actief over te zetten naar online toepassingen. De omvang van het kantoor speelt hierbij geen rol. Het gevolg hiervan is

februari 2014

Met SRA Samenstel Manager kiest u zelf de buitenbocht of de binnenbocht. Een van de beslissingen, waar uw kantoor in de samenstelpraktijk voor staat, is hoe u de samenstelopdrachten van uw klanten aanpakt. Volgt u standaard alle voorschriften van uw beroepsvereniging? Of laat u zich leiden door de aanwijzingen in klantspecifieke klantdossiers? Met andere woorden: neemt u de buitenbocht en maakt u dus meer meters, of neemt u de binnenbocht en stelt u jaarrekeningen risicogericht samen? Wat CaseWare betreft zijn beide benaderingen mogelijk. Want de werkprogramma’s van SRA Samenstel Manager zijn helemaal compleet volgens de nieuwste inzichten van uw beroepsvereniging. En dankzij het instelbare raamwerk van SRA Samenstel Manager bepaalt u helemaal zelf welke route u neemt. In beide gevallen voldoet u aan alle wet- en regelgeving. Bovendien profiteert u in beide gevallen van de energie die u gestoken heeft in de elektronische klantdossiers van CaseWare Working Papers en in het cijferwerk met CaseWare Financials SBR. Deze stille krachten achter de accountantspraktijk zijn pas echt een turbo voor de samenstelpraktijk. Tja, als wij nou in uw schoenen stonden, dan zouden we het eigenlijk wel weten.

CaseWare Nederland bv Amersfoortseweg 15F Apeldoorn Tel: +31(0)55-368 10 50 www.caseware.nl

DE WERELD VAN DE ACCOUNTANT VERANDERT. UW SUCCES NIET Het accountancyvak wordt steeds veelzijdiger. Minder cijferleverancier, vaker scenarioschrijver. Steeds vaker wordt u een adviseur en sparringpartner van de ondernemer. Samen met UNIT4 Accountancy, marktleider op het gebied van accountancysoftware, groeit u moeiteloos door naar een adviserend professional. Bijvoorbeeld door het optimaliseren van uw werkproces en het online samenwerken met uw cliënten. En natuurlijk met geïntegreerde applicaties, waarmee u tijd en kosten bespaart. Kijk op www.unit4.nl/accountancy. Want de wereld van de accountant verandert, maar uw succes niet.