maart 2013

versie 1.3 / maart 2013

Pagina | 1

Colofon Samengesteld ten behoeve van het programma ‘Ambitie Agenda Afsluitdijk’/De Nieuwe Afsluitdijk Gemeente Hollands Kroon / Converse DC / * Werkgroep AAA Recreatie&Toerisme versie 1.3 / maart 2013 status definitief, gewijzigd maart 2013

2

Inhoudsopgave Colofon .................................................................................................................................................................. 2 Inhoudsopgave .................................................................................................................................................... 3 1

Samenvatting .............................................................................................................................................. 5

2

Inleiding ....................................................................................................................................................... 7

3

Dijkversterking ....................................................................................................................................... 11

4

5

6

3.1

Dijkversterking Haven Den Oever ........................................................................................................... 12

3.2

Plein Nieuwe Coupure.................................................................................................................................. 14

3.3

Herinrichting Voorstraat en locatie Oude Coupure ........................................................................... 16

Havens ....................................................................................................................................................... 19 4.1

Waddenhaven ................................................................................................................................................. 21

4.2

Vissershaven ................................................................................................................................................... 22

4.3

Noorderhaven . ................................................................................................................................................ 25

4.4

Pilot Zelfrijzende Waterkering .................................................................................................................. 26

Recreatietransferium............................................................................................................................ 29 5.1

Tankstation ...................................................................................................................................................... 31

5.2

Brandweerkazerne ........................................................................................................................................ 33

5.3

Horecacluster .................................................................................................................................................. 35

5.4

Supermarkt ...................................................................................................................................................... 37

5.5

Uitkijktoren en informatiecentrum ......................................................................................................... 39

Solitaire en thematische projecten ................................................................................................... 40 6.1

Ornithologisch uitkijkpunt Den Oever *................................................................................................. 41

6.2

Camperplaatsen ............................................................................................................................................. 43

6.3

Opwaarderen natuurstrand * .................................................................................................................... 44

6.4

Passende functie kazematten Den Oever *............................................................................................ 45

6.5

Signaletiek ........................................................................................................................................................ 47

6.6

Herprofilering Havenweg ........................................................................................................................... 48

* Projecten eveneens opgenomen in Projectenboek AAA Recreatie & Toerisme

3

Masterplankaart (maart 2013) 4

1

Samenvatting

De Afsluitdijk is reeds decennia lang een waterbouwkundig icoon van Nederland. Met aan de ene zijde van de dijk het Unesco Waddenlandschap en aan de andere zijde het IJsselmeer, beide Natura 2000 gebieden. De Afsluitdijk is meer dan een verbinding tussen twee provincies. Het is ook een verbinding in het kust en dijklandschap tot aan Denemarken toe, met getijdengebieden en eilanden. Het is een icoon van maakbaarheid, met een beleving van verleden en toekomst, waarbij rechtheid, weidsheid en waterscheiding tussen zoet en zout een enorme aantrekkingskracht heeft op bezoekers uit binnen en buitenland. In 2011 heeft het Rijk, in het kader van de waterveiligheid, voor de versterking van de Afsluitdijk financiële middelen gereserveerd, zodat de Afsluitdijk voor de toekomst de veiligheid van Noord Nederland kan blijven garanderen. Vanuit deze opgave hebben de regionale overheidspartijen de Ambitie Agenda Afsluitdijk opgesteld en financiële middelen gereserveerd om naast de waterveiligheid verschillende innovatieve en duurzame ambities uit te werken. In 2013 is het uitvoeringsprogramma opgesteld onder de titel ‘De Nieuwe Afsluitdijk’ ofwel DNA. In dit projectenboek wordt invulling gegeven aan het Masterplan Historische Havens Den Oever. De Gemeente Hollands Kroon is de initiërende en stuwende partij achter het Masterplan. Het plan beschrijft een integrale aanpak die de leefbaarheid van Den Oever moet waarborgen en vergroten, door het versterken van het ondernemersklimaat en het verbeteren van het voorzieningenniveau. Hiertoe wordt door de gemeente zowel in eigen beheer nieuwbouw gepleegd als grond uitgegeven voor strategische initiatieven en een herschikking uitgevoerd van de havengebonden bedrijven. De grootste nieuwe ontwikkeling vindt plaats op het Recreatietransferium langs de provinciale weg N99. De relatie tot de Afsluitdijk ligt besloten in de programmering van het Masterplan en de geografische ligging. De havens van Den Oever en haar dorpskern vormen de enige Nederlandse plaats die direct gekoppeld is aan de Afsluitdijk en die zowel aan het IJsselmeer als aan de Waddenzee ligt. Bij het leeuwendeel van de projecten speelt toerisme en recreatie dan ook een belangrijke rol of is het de primaire doelstelling. Zowel met betrekking tot bezoekers aan de regio, de Afsluitdijk, de Waddenzee als aan de haven. Den Oever als de figuurlijke Waddenpoort. Door de omvang van het Masterplan en de diversiteit aan projecten is er bovendien veel ruimte om duurzame en innovatieve concepten toe te passen. Binnen de plannen voor het Masterplan speelt de dijkversterking door het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een bijzondere rol. De benodigde verhoging en verbreding vinden plaats aan de bestaande dijk in de haven. Door het ruimtebeslag moeten er de nodige voorzieningen worden getroffen en compensaties uitgevoerd. Al deze ingrepen vragen afstemming met bestaande plannen binnen het Masterplan. De eerste verkenningen met alle betrokken partijen hebben echter uitgewezen dat er een overtuigende synergie is te vinden in de afzonderlijke projecten. Daarbij verwijzend naar ondermeer de strategische compensatie van het haventerrein en een nieuwe coupure op een meer betekenisvolle plek in het dorp. Het Masterplan schetst de toekomst van Den Oever vanuit een breed perspectief, zowel maatschappelijk als sociaaleconomisch. Daarbij zijn er ook doelstellingen die verder op de horizon liggen. Het merendeel van de beschreven resultaten is echter concreet en kent een hoge slagingskans. Dit is deels toe te schrijven aan de integrale structuur van het Masterplan. Daar draagt zowel de relatie met de projecten aan de Afsluitdijk aan bij als de dijkverzwaring in de haven. Het gehele Masterplan dient in de huidige status voornamelijk als een koersdocument dat politieke en bestuurlijke uitspraken vraagt op hoofdlijn. Daarbij zijn vrijwel alle genoemde (deel)projecten nog nader uit te werken en formeel goed te keuren.

5

Masterplan december 2010

6

2

Inleiding

In de Ambitie Agenda Afsluitdijk (2011) hebben de regiopartijen een aantal ambities centraal gesteld bij de grootschalige versterking van de Afsluitdijk. Deze ambities richten zich op de verduurzaming van de Afsluitdijk, waarbij de dijk een voorbeeld wordt van innovatieve, duurzame maatregelen op het gebied van onder andere ecologie, energie, deltatechnologie en (eco) toerisme. Het geheel aan duurzame ontwikkelingen zal bijdragen aan de sociaaleconomische versterking van de gehele regio. In 2011 heeft het Rijk, in het kader van de waterveiligheid, voor de versterking van de Afsluitdijk financiële middelen gereserveerd, zodat de Afsluitdijk voor de toekomst de veiligheid van Noord Nederland kan blijven garanderen. Vanuit deze opgave hebben de regionale overheidspartijen de Ambitie Agenda Afsluitdijk opgesteld en zijn financiële middelen gereserveerd om, buiten de waterveiligheid om, verschillende innovatieve en duurzame ambities uit te werken. Hier is in 2013 een thematisch georganiseerd uitvoeringsprogramma voor opgesteld onder de nieuwe programmatitel ‘De Nieuwe Afsluitdijk’ (ofwel DNA). Naast de vier thematisch gerangschikte programma’s is ook het Masterplan Historische Havens Den Oever opgenomen als een zelfstandig programma, hier aangeduid als de Waddenpoort Den Oever. Het Masterplan is een integrale benadering voor de revitalisatie van de dorpskern Den Oever in de gemeente Hollands Kroon. De onderbouwing om dit plan aan te merken als een zelfstandig en niet thematisch programmaonderdeel is drieledig. Allereerst kent Den Oever een absoluut unieke locatie. Als enig Nederlands dorp is het gelegen aan zowel de Waddenzeekust als het IJsselmeer en zijn de havens en de dorpskern direct gelegen aan de Afsluitdijk. Een belangrijk parallel spoor in het Masterplan is de dijkverzwaring in de haven. Deze is letterlijk gekoppeld aan de Afsluitdijk. Bovendien heeft Den Oever een strategische ligging op het voormalig eiland en aardkundig monument Wieringen. Den Oever is hierdoor zowel de noordelijke toegang tot Noord Holland als een poort naar de Waddenzee. Verder kenmerkt het Masterplan zich door een integrale verbinding van alle facetten in het plan. Daarbij is ook de geografische ligging van groot belang. Alle aspecten van het plan zijn met elkaar verbonden en bestrijken een breed aandachtsgebied dat bovendien aansluit op vrijwel alle onderwerpen van de Ambitie Agenda Afsluitdijk. Het integrale karakter is daarbij van groter belang dan de afzonderlijke plandelen. Dat kan alleen worden benadrukt als het hele Masterplan ook integraal wordt beschreven. Het plan is daarom als zelfstandige ambitie onder de TripleA vlag geschaard. Tot slot worden veel van de overkoepelende thema’s uit de Ambitie Agenda Afsluitdijk gecombineerd toegepast binnen de projecten, zij het echter op de schaal van het desbetreffende projectniveau. Het eventueel uitsplitsen van die aspecten, naar onderwerp en project, levert in de context en de schaalgrootte van de gehele DNA echter zeer bescheiden bijdragen. Terwijl het Masterplan als geheel juist substantieel bijdraagt aan de gestelde ambities. Het genoemde raakvlak met DNA volgt uit de inhoudelijke beschrijving van het Masterplan. De hoofddoelstelling daarvan is van sociaaleconomische aard. Met de uitvoering van het Masterplan moet worden bewerkstelligd dat de leefbaarheid van Den Oever wordt gewaarborgd en voor de toekomst zelfs wordt verbeterd. Een belangrijk aspect daarbij is het versterken van het ondernemersklimaat en van het voorzieningenniveau. Hiertoe wordt ondermeer gelegenheid geboden door gronduitgifte, aan de rand van het dorp langs de N99, en door een herschikking van functies in de havens.

7

Luchtfoto Den Oever – Afsluitdijk (beeld RWS)

Het plan is nu in een operationeel voorbereidende fase waarbij vooral concreet invulling gegeven gaat worden aan de diverse projecten. De benodigde ingrepen omvatten zowel aanpassingen aan de infrastructuur als aan de inrichting van de openbare ruimte. Sommige ingrepen richten zich daarbij op veranderingen in het gebruik van bestaande plekken en gebouwen, een ander deel richt zich op de ontwikkeling van nieuwbouw. Vrijwel alle ingrepen zijn als een apart project binnen het Masterplan af te bakenen. Drie belangrijke en overkoepelende thema’s zijn daarbij de (beroeps)visserij, recreatie & toerisme en duurzaamheid en innovatie. Het versterken van deze specifieke bedrijfstakken is eveneens van belang voor alle gelieerde ondernemingen en de toeleverende bedrijven. Het Masterplan maakt door de omvang en veelzijdigheid veel veranderingen mogelijk in Den Oever. In alle aanpassingen die nodig of gewenst zijn ligt vervolgens ook de gelegenheid besloten om zowel duurzaamheid als innovatie tot wasdom te laten komen. Dit zijn dan ook vaste criteria in de projectbeschrijvingen. De nagestreefde veranderingen kunnen echter ook een grote impact hebben op de bewoners en de lokale bedrijven. Om de uitgangspunten van het Masterplan te borgen in voldoende draagvlak is er ondermeer een klankbordgroep opgericht. Vertegenwoordigers uit Den Oever worden daar geïnformeerd over de voortgang maar krijgen vooral ook gelegenheid om invloed uit te oefenen op de plannen. Daarnaast is er intensief tripartiet overleg met de Industriegroep Den Oever en het HHNK. Dit gaat expliciet over de aanpassingen in en rond de havens. Naast deze bestaande overlegstructuren wordt voor het vervolgproces ook met nadruk de burgerparticipatie als instrument ingezet.

8

Dit projectenboek is opgesteld naar de stand van zaken en beschrijft de plandelen in verschillende stadia van ideevorming of ontwikkeling. Het zal daarom in de toekomst geactualiseerd worden en blijft een dynamisch karakter houden. Het gehele Masterplan dient in de huidige status voornamelijk als een koersdocument dat politieke en bestuurlijke uitspraken vraagt op hoofdlijn. Daarbij zijn vrijwel alle genoemde (deel)projecten nog nader uit te werken en formeel goed te keuren. De status van de diverse projecten wordt bij iedere beschrijving apart vermeld. De structuur van de beschrijvingen is gekoppeld aan de rangschikking van de projecten. De projecten worden nagenoeg allemaal afgebakend door de geografische ligging en worden op grond daarvan ook weer geclusterd. Het eerste hoofdstuk richt zich op projecten die direct het gevolg zijn van de ingrepen aan de dijk. Verder zijn er twee hoofdstukken die alle Masterplan projecten beschrijven die rond de havens en op het Recreatietransferium liggen. Het vierde hoofdstuk beschrijft enkele uitzonderlijk projecten die zich buiten die gebieden bevinden of projecten met een algemenere doelstelling (bijvoorbeeld het project van de signaletiek). Een deel van deze projectbeschrijving komen zo ook voor in andere projectenboeken, met name dat van Recreatie&Toerisme. Hiervoor is gekozen om die thema’s hier in volledigheid te kunnen presenteren. Het eerste hoofdstuk over de dijkversterking in Den Oever vormt in dit projectenboek over het Masterplan een bijzondere bijdrage. Strikt genomen is het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier daar de probleemeigenaar van en valt het niet als zodanig onder het Masterplan. De aanpassingen ten gevolge van die dijkversterking zijn echter dermate ingrijpend dat dit niet onbenoemd kan blijven. Bovendien zijn er tal van kansen, relaties en afhankelijkheden met andere ontwikkelingen in en rond de haven. En zoals gezegd wordt hier ook de fysieke relatie gelegd met de Afsluitdijk. Tot slot beschrijft het Masterplan ook een plandeel dat Binnendorpse Ontwikkeling heet. Dit zijn plannen rond de Robbenoordstraat voor onder meer de nieuwbouw van een basisschool, nieuwe sportvoorzieningen en aanpassingen aan het sociaal cultureel centrum Het Vikingschip. Dit plandeel heeft de nodige consequenties voor zowel de ruimtelijke structuur als de oude en nieuwe gebruikers van deze plek. Ondanks die significante projectomvang is er echter geen relatie met projecten aan de Afsluitdijk. In het kader van dit projectenboek wordt er daarom niet verder bij stil gestaan. Al met al zijn er rond Den Oever ruim dertig afzonderlijk projecten te definiëren in de context van het Masterplan. Dit zijn individueel beschreven projecten met doelstellingen en resultaten op gebouw of inrichtingsniveau. Ook hiervoor geldt dat een deel van die projecten in het kader van dit projectenboek geen directe relatie heeft met de afsluitdijk. En een deel is in deze beschrijving geclusterd, zoals het Recreatietransferium waar diverse gebouwen en functies zijn gedacht.

9

10

3

Dijkversterking

In het projectenboek Masterplan Den Oever neemt de dijkverzwaring op het haventerrein een bijzondere plaats in. De dijverzwaring is strikt genomen een project van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK). Voor een uitvoerige onderbouwing van dit plan wordt dan ook naar het HHNK verwezen. De ingreep sluit echter letterlijk aan bij de Afsluitdijk en heeft een zeer grote impact op de ruimtelijke structuur van de haven en de achterliggende dorpskern. De afzonderlijke projecten die hier worden aangehaald zijn het directe gevolg van de aanpassingen van de dijk. Ze leveren desalniettemin een belangrijke positieve bijdrage aan de hoofddoelstellingen van het Masterplan. Het dijkverzwaringsproject kent meerdere verkenningen maar heeft zich geconcentreerd op de voorkeursalternatief (VKA). Dit houdt in dat de bestaande dijk in de haven zal worden verhoogd. Vanwege de voorgeschreven taludhellingen leidt die verhoging eveneens tot een verbreding aan de voet van de dijk. Die verbreding vindt in principe buitendijks plaats, maar niet uitsluitend. En alleen ook daar waar het pertinent nodig is. Dat heeft als consequentie dat de bruikbare oppervlakte van het haventerrein gereduceerd wordt en dat bepaalde functies in gedrang komen. Eén van de belangrijkste ruimtelijke ingrepen, ten gevolge van de dijkversterking, betreft dan ook de compensatie van het haventerrein op een andere plek in de haven. Dit maakt een aantal gewenste of anderszins noodzakelijke bedrijfsverhuizingen mogelijk. Verplaatsingen die ook expliciet aan de orde worden gesteld in het Masterplan. De andere majeure ingreep is de bouw van een nieuwe dijkcoupure en wel op een andere plek dan in de huidige situatie. Deze operatie geeft gelegenheid om de belangrijkste horeca en winkelstraat in een ander verkeersregime onder te brengen. Daarnaast dwingt de ingreep ook af dat de verblijfsgebieden opnieuw moeten worden ingericht. In ieder geval nabij de oude en de nieuwe coupure. Met alle plannen die nu zijn voorzien is er bovendien één alles omvattend concept voor de verschijningsvorm van het dijklichaam. Dat maakt een spectaculair bijkomend gebruik mogelijk. In het belang van de bewoners wordt de ophoging zoveel mogelijk beperkt. Dit wordt bereikt door bepaalde ingrepen in het buitendijkse profiel van de nieuwe dijk, zoals een berm die op plaatsen ook als weg gebruikt kan worden. Belangrijkste element is echter een zekere mate van verruwing van het dijktalud in de vorm van een traptredenprofiel. De dijk gaat hierdoor een langgerekt publieksterrein worden. Een tribune als het ware, die uitkijkt op het haventerrein en de Vissershaven. Die unieke settings geeft tal van aanleiding voor publieksevenementen in de haven. Activiteiten die op hun beurt ook nagestreefd worden met het Masterplan.

Beeldkwaliteitplan Dijkversterking (beeld HHNK/Knevel architecten)

11

3.1 Dijkversterking Haven Den Oever Project en locatie Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is verantwoordelijk voor de uitvoering van het dijkversterkingsprogramma in NoordHolland. Onderdeel van dit programma zijn de dijken in en rond Den Oever. Na uitvoerige verkenningen is er een variant gekozen die voorziet in het versterken van de dijk op de huidige locatie. Dat wordt gekenmerkt door de volgende ingrepen. De kruin wordt verhoogd (tot max. 7,35m N.A.P.) en het dijkprofiel krijgt een getrapt profiel met een buitendijkse ‘berm’, een horizontaal vlak halverwege het talud. Het dijktalud zelf wordt verruwd met een profiel van grote betonnen treden. Daarnaast wordt op veel plaatsen het onderste deel onder de berm vervangen door een keerwand. De belangrijkste ingreep, voor het aanzien van de dijk en de logistieke bewegingen in de haven, is de bouw van een nieuwe dijkcoupure. De planvorming die hierover plaatsvindt geeft gelegenheid een andere locatie te overwegen. Die overweging maakt onder meer mogelijk om de Havenstraat, de Voorstraat en de Zeestraat autoluw te maken en duidelijker te herbestemmen als publiek domein. Zie de twee bijhorende projectbeschrijvingen. Verder vormt de vertanding in het buitendijkse talud een langgerekte tribune die uitkijkt op het haventerrein. Een dergelijk unieke dijk is mogelijk zelf een publiekstrekker maar faciliteert vooral ook het organiseren van publieksevenementen in de haven. Consequentie van de vergroting van de dijk is het verkleinen van de oppervlakte van het haventerrein. Hiervoor zal op een andere plaats in de haven (kade)terrein gecompenseerd worden. De plaats die daar nu voor is voorzien, in de Noorderhaven, geeft de gelegenheid de gehele haven efficiënter in te delen en met andere en aanvullende (recreatieve) functies uit te breiden. Vooral de Vissershaven kan dan een belangrijke rol gaan spelen in het toeristische aanbod. Bijzondere aandacht verdient het gebouw van de Visafslag. Dit is de enige opstal die fysiek in de weg staat van de uitbreiding. De consequenties hiervan maken dit een urgent deelproject is dat nadere uitwerking vraagt. Zowel de aanpassingen aan de Visafslag zelf als verkenningen naar een alternatieve locatie. Betrokken partijen Betrokken organisaties HHNK Gem. Hollands Kroon Industriegroep Den Oever Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen HHNK (RWS)

Trekker HHNK

Beheer/onderhoud HHNK Gem. Hollands Kroon

Haalbaarheid De technische uitwerking van de dijkversterking is grotendeels onderzocht en onderbouwd. Het leeuwendeel van de ingrepen is vooral gevoelig voor politieke medewerking en voor draagvlak bij lokale partijen. Hiervoor zijn verschillende overlegvormen ingesteld om dat draagvlak te waarborgen.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking De dijkversterking is in fysieke zin niet afhankelijk van het ontwerp van de Afsluitdijk. Bestuurlijk zijn er raakvlakken.

12

Planning Planning is gekoppeld aan uitvoering dijkversterking en onder controle HHNK. Op hoofdlijn vindt de uitvoering plaats van 2015 tot 2017. Sommige deelprojecten kunnen ter voorbereiding mogelijk eerder worden uitgevoerd. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Geen aanvullende doelstellingen gedefinieerd.

Heeft toegevoegde waarde voor het gebied

Publiekstrekker en katalysator overige ontwikkelingen in haven en dorpskern.

Financierbaar

Project gedekt vanuit overheidsmiddelen.

Natuurbehoud en ontwikkeling

Geen aanvullende doelstellingen gedefinieerd.

Beleefbaarheid van de dijk

Deze dijk is fysiek gekoppeld aan de Afsluitdijk en is ook te ervaren vanuit de haven.

Versterking onderling

De projecten ontmoeten elkaar in fysieke zin maar de dijken zijn separate lichamen. De waterkering voor Den Oever wordt enkel gezekerd door de dijken in en bij Den Oever.

Bron / Beschikbare informatie HHNK (Beeldkwaliteitplan HHNK beschikbaar medio 2013)

Beeldkwaliteitplan Dijkversterking (beeld HHNK/Knevel architecten)

13

3.2 Plein Nieuwe Coupure Project en locatie Door de aanpassingen van de dijk in de haven van Den Oever bestaat eenmalige aanleiding een eventuele nieuwe plek voor de coupure te overwegen. Dan wordt de oude coupure gesloten en wordt er een nieuwe dijkcoupure gebouwd in het verlengde van de Kapelsteeg, grofweg in het midden van het dijksegment. Dit heeft voor de uitvoering van de werkzaamheden aan de dijk enige voordelen maar is vooral van belang voor de ontsluiting van het haventerrein en de koppeling met het dorp. Door het wegvallen van de huidige doorgang kunnen het achterliggende gebied en de dan recreatieve Vissershaven autovrij gemaakt worden. De nieuwe coupure heeft, in vergelijk met de huidige situatie, zowel binnen als buitendijks meer ruimte. Vanuit het Masterplan Den Oever wordt de herinrichting van de binnendijkse situatie als apart project gedefinieerd. De huidige parkeerplaats tegenover de supermarkt vormt in de toekomst juist de meest uitgesproken entree tot de haven vanuit het dorp en vice versa. Dit vraagt gerichte aandacht voor de vormgeving van de openbare ruimte en de coupure zelf. Dusdanig dat het doorkruisen van de dijk, zowel voor bezoekers als bewoners en bedrijven, functioneel is en past bij de desbetreffende beleving. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon HHNK Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen HHNK

Trekker Gem. Hollands Kroon i.s.m. Converse DC

Beheer/onderhoud Gem. Hollands Kroon

Haalbaarheid Het project is geheel afhankelijk van de uitwerking van de nieuwe coupure. De resultaten van het project beperken zich tot de aanpassingen van de openbare ruimte zonder aanvullende functies.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project is onafhankelijk van de dijkversterking Afsluitdijk. Planning Planning is gekoppeld aan uitvoering dijkversterking en onder controle HHNK. Op hoofdlijn vindt de uitvoering plaats van 2015 tot 2017. Sommige deelprojecten kunnen ter voorbereiding mogelijk eerder worden uitgevoerd.

14

Motivering criteria Omschrijving Duurzaam



De nieuwe coupure is een sleutelstuk in de herschikking van de haven en het dorp en daarmee van belang voor het behalen van de Waddenpoort doelstellingen.

Financierbaar

Project staat geheel in relatie tot het programma van de dijkversterking.




De Afsluitdijk is niet uitgesproken beleefbaar vanuit de nieuwe doorgang.


Niet aan de orde.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Havens Den Oever HHNK (Beeldkwaliteitplan HHNK beschikbaar november 2012)

Impressie Plein Nieuwe Coupure

15

3.3 Herinrichting Voorstraat en locatie Oude Coupure Project en locatie De beschreven ingreep voor een nieuwe dijkcoupure (zie project Plein Nieuwe Coupure) is gekoppeld aan het sluiten van de huidige coupure. Doordat hier geen verkeer meer kan passeren ontstaat de gelegenheid om de kade van de Vissershaven autoluw te maken (voor laden en lossen), en de hoek Havenstraat met Zeestraat, de doorgang tot de huidige coupure, geheel autovrij te maken. Na het sluiten van de doorgang ontstaat zo een pleintje dat kan worden ingericht als terras. Daarbij wordt de inkeping in de dijk in stand gehouden als verwijzing naar de historische situatie. Waarbij ook de oude deuren worden hergebruikt. Binnen de projectdefinitie rond het sluiten van de Oude Coupure is ook de Voorstraat opgenomen als onderwerp. In de toekomstige eindsituatie van de haven moet een logische circulatie ontstaan voor voetgangers door en over de dijk, tussen haven en dorp. De Voorstraat is aan de dorpskant de verbinding tussen de oude en nieuwe coupure en vormt zo een belangrijke schakel. De projectdoelstellingen hebben voornamelijk betrekking op openbare (beeld)kwaliteiten en deels op attractieverhogende functiewijzigingen. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon HHNK Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen HHNK



Haalbaarheid Het project is geheel afhankelijk van de uitwerking van de nieuwe coupure. De projectresultaten beperken zich tot de aanpassingen van de openbare ruimte.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project is onafhankelijk van de dijkversterking Afsluitdijk. Planning Planning is gekoppeld aan uitvoering dijkversterking en onder controle HHNK. Op hoofdlijn vindt de uitvoering plaats van 2015 tot 2017. Sommige deelprojecten kunnen ter voorbereiding mogelijk eerder worden uitgevoerd.

16




De herinrichting van de openbare ruimte draagt in grote mate bij aan de toeristische aantrekkelijkheid van Den Oever.

Financierbaar

Project staat geheel in relatie tot het programma van de dijkversterking.




Niet aan de orde.


Niet aan de orde.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Havens Den Oever HHNK (Beeldkwaliteitplan HHNK beschikbaar november 2012)

Impressie Plein Nieuwe Coupure

17

Havens Den Oever

18

4

Havens

Den Oever dankt haar bestaansrecht van oudsher aan de meer dan 100 jaar oude havens. Deze vormen dan ook nog steeds het belangrijkste handelsmerk. Daarnaast heeft zich ook een belangrijke toeristische industrie gevestigd in de havens, voornamelijk gericht op de Waddenzee. Het Masterplan waardeert de havens, naast het Recreatietransferium, als een belangrijke schakel in de plannen voor heel Den Oever. Een groot deel van de plannen kent dan ook een projectrechtvaardiging die niet rechtstreeks voortkomt uit de plannen voor de dijkversterking. Deze projecten worden in dit hoofdstuk beschreven. De doelstelling van die projecten is primair van economische aard. Kort samengevat het verbeteren of realiseren van goede condities voor zowel de visserij en het waddentoerisme als voor alle toeleverende en havengerelateerde bedrijven. Daarnaast is er de ambitie uitgesproken dat de haven van Den Oever aantrekkelijker zou moeten worden voor dagtoerisme en voor bezoekers vanaf het water. Het Masterplan ziet de ogenschijnlijke tegenstrijdigheid tussen toerisme en bedrijvigheid niet als een bedreiging maar juist als een kans. Die symbiose kenmerkt onmiskenbaar het karakter van Den Oever en is daarmee juist een onderscheidende eigenschap. Het vraagt echter wel een nauwgezette ruimtelijke organisatie en de nodige (nieuwe) voorzieningen. Een deel hiervan is mogelijk door de verschuiving en de clustering van functies binnen de haven. Het toevoegen van nieuwe functies zal echter per definitie tot een verdichting leiden. Dat is deels te ondervangen binnen de overmaat die nu aanwezig is. Op sommige plekken vraagt het echter ruimtebesparende inrichtingen zoals de introductie van vingersteigers. Zo kunnen aan dezelfde kade meer schepen worden afgemeerd en blijft de logistieke afhandeling gewaarborgd. Belangrijke focus ligt op het gedeeld gebruikt van de Vissershaven. Deze wordt nu nog geheel bedrijfsmatig gebruikt, met alle bijbehorende condities en overlast van dien. Dit deel van de haven is echter het meest beschut en intiem van sfeer en daarom ook geschikt als (passanten) jachthaven. Verder zijn er de nodige andere initiatieven die gericht zijn op de intensivering van het watergebonden toerisme. Niet in de laatste plaats vanwege alle pleziervaart die het naastliggende sluizencomplex in de Afsluitdijk passeert. Al deze plannen en ideeën worden in de desbetreffende havenbeschrijvingen toegelicht. Bij veel van deze projecten vallen aanleiding en noodzaak samen met de aanpassingen ten gevolge van de dijkversterking. Dit creëert in de totale samenhang een momentum waarin ook andere initiatieven tot bloei kunnen komen. Ideeën die anders wellicht niet tot wasdom waren gekomen. In de context van dit projectenboek over het Masterplan worden niet alle innovatieprojecten beschreven, behoudens het project van de zelfrijzende waterkering. Zie hiervoor ook de planbeschrijvingen van ondermeer de Energiezuinige haven en het Tidal Test Centre in de desbetreffende projectboeken.

19

Waddenhaven

20

4.1 Waddenhaven Project en locatie In de herschikking van de havens is de sector met de Vissershaven en de Waddenhaven voorzien om een meer toeristische rol te gaan vervullen. In die constellatie gaat de Waddenhaven een aantal rollen bekleden. Vanwege de afmetingen en de bestaande voorzieningen is de haven nu geschikt voor verschillende nautische doelgroepen. Echter altijd als vorm van overloop of secundaire keuze. Met een aantal extra voorzieningen is de haven aantrekkelijker te maken voor een doelgerichter en specifieker gebruik. Te denken valt onder meer aan het ontvangen van de Bruine Vloot en vooral ook als afmeerplaats voor rivier cruise schepen. Het project is met name gericht op het verbeteren van de infrastructuur, zowel de bereikbaarheid als de NUTS voorzieningen (water en elektra). Met het aanleggen van nieuwe verlichting wordt rekening gehouden met de omliggende natuur door het gebruik van groen gekleurd licht. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon

Trekker Gem. Hollands Kroon

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen WED subsidie

Beheer/onderhoud Gem. Hollands Kroon/Havendienst

Haalbaarheid Procedurele en technische uitvoerbaarheid is zeer haalbaar. Het project heeft enige afhankelijkheid met de nieuwe inrichting van de haven, met name logistieke bereikbaarheid en parkeren.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project is onafhankelijk van de dijkversterking. Planning Planvorming start eind 2012, aanbesteding werkzaamheden 2kw 2013, uitvoering gereed 4kw 2013. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Autonome energieopwekking, gebruik van duurzaam geproduceerde materialen


Aantrekken toerisme

Financierbaar

Deels WED subsidie

Natuurbehoud en – ontwikkeling

Groen licht


Zicht op Afsluitdijk


Toename bezoekers aan regio via water.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Havens Den Oever

21

4.2 Vissershaven Project en locatie Het huidige dok van de firma Luyt, alsmede andere reparatiewerkzaamheden aan de kade, beperken de recreatieve mogelijkheden van de oude vissershaven. De activiteiten van de firma Luyt zijn echter van groot belang voor de economie van het dorp en het onderhoud van de vissersvloot. Het is gewenst om de Vissershaven vrij te maken voor recreatieve doeleinden, om de sfeer en identiteit van een historische haven te kunnen benutten. Vooralsnog blijft de bedrijfsvoering van de firma Luyt op de huidige locatie gehandhaafd. Dit maakt dat in overleg gezocht moet worden naar mogelijkheden om eventueel functies te combineren in de huidige Vissershaven. En in navolging daarop ook gekeken kan worden naar toekomstige scenario’s wanneer een eventuele verplaatsing wel opportuun is voor de betrokken partijen. De gemeente Hollands Kroon moet zorg dragen voor de herinrichting van de Vissershaven tot een recreatieve passanten haven. Voornamelijk door aanleg van voorzieningen zoals steigers en NUTS. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon firma Luyt Havengebonden bedrijven / Visafslag Havenbedrijf RWS

Trekker Beheer/onderhoud Gem. Hollands Kroon Gem. Hollands Kroon i.s.m. Luyt Havenbedrijf Luyt (eigen activiteiten)

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Waddenfonds WED

Haalbaarheid

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project is niet afhankelijk van de dijkversterkingen aan de Afsluitdijk. De uitwerking van de havendijk is voor de sfeer en de logistiek rond de Vissershaven nog wel van belang. Planning Projectdefinitie en planvorming staat gepland voor heel 2013. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering


De toeristisch/recreatieve herbestemming van de Vissershaven en de bestendiging van de bedrijfsvoering van firma Luyt zijn grote economische impulsen voor Den Oever.

Financierbaar

Financierbaarheid is een complexe opgave en door de veelvoud aan betrokken partijen (nog) niet op voorhand opgelost. Subsidiaire fondsen zijn echter wel voorwaardelijk.

Natuurbehoud en ontwikkeling Beleefbaarheid van de dijk

Geen raakvlakken maar ook geen belemmeringen.

22


Eén van de twee belangrijkste economische impulsen in het Masterplan zijn de herbestemming van de Vissershaven en de ontwikkeling van het Recreatietransferium. Een versterking met projecten buiten het Masterplan is secundair.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Havens Den Oever Diverse overleggen betrokkenen

23

24

4.3 Noorderhaven Project en locatie De Noorderhaven kent verschillende bedrijfsmatige gebruikers. Zowel beroepsvissers als de sportvisserij, excursietochten naar de Waddenzee en havengebonden bedrijven. Een karaktereigenschap van de haven van Den Oever die niet hoeft te worden ontkend maar die wel duidelijker vormgegeven kan worden. De toekomstige bestemming van het RWS gebouw speelt ook een belangrijke rol in deze verschuivingen. Verder zijn goede aanpassingen aan de kade door het HHNK voor de bestendiging van de beroepsvisserij van cruciaal belang. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem Hollands Kroon Havengebonden bedrijven HHNK

Trekker Beheer/onderhoud Gem. Hollands Kroon Havenbedrijf i.s.m. Converse DC

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen WED

Haalbaarheid Sluitende en integrale planvorming voor de diverse bedrijven die verhuizen of hun bedrijfsvoering aanpassen.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Niet afhankelijk van ontwerp Afsluitdijk, wel van aanpassingen havendijk. Planning Planning is gekoppeld aan deelplanning van de dijkversterkingen van het HHNK en die van de andere havens. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering


Van groot belang voor behalen Masterplan doelstellingen en zeker in context andere havenaanpassingen belangrijke economische bron.

Financierbaar

Deels te subsidiëren maar vraagt ook investering betrokkenen.


Geen specifieke doelstellingen of ambities.


Geen raakvlakken maar ook geen belemmeringen. Wel zichtbaar vanaf de dijk en daarmee ook een beeldkwaliteit opgave.


Niet in relatie tot Afsluitdijk.

Bron / Beschikbare informatie Zie bij Vissershaven

25

4.4 Pilot Zelfrijzende Waterkering Project en locatie Gemiddeld vijf keer per jaar staat het haventerrein van Den Oever onder water als gevolg van hoge waterstanden, bij vloed in combinatie met een ongunstige windrichting. Deze frequentie is ten gevolge van de zeespiegelrijzing in de tijd toegenomen en op grond van klimaatmodellen is de verwachting dat dit proces zich in de tijd verder voortzet. Dit geeft toenemende overlast voor de bedrijfsvoering en heeft een negatief effect op toekomstige ontwikkelingen. Reeds lange tijd leeft bij zowel burgers, ondernemers als bij de gemeenteraad de wens dusdanige maatregelen te treffen dat deze wateroverlast in de toekomst wordt voorkomen ofwel tot een minimum wordt beperkt. Een zelfrijzende waterkering kan hiervoor de uitgelezen oplossing zijn. Vandaar de intentie om deze nieuwe vorm van waterkering als pilot project in de haven van Den Oever toe te passen. Betrokken partijen Betrokken organisaties Trekker Beheer/onderhoud Gemeente Hollands Kroon Gem. Hollands Kroon Gem. Hollands Kroon Van Dijk Maasland Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) Havengebonden bedrijven Financien en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Waddenfonds Gemeente Havengebonden bedrijven HHNK (werk met werk)

Haalbaarheid Vooraleerst opstellen van procesdocumenten (plan van aanpak, programma van eisen) en technische ontwerpen. Technische en financiële haalbaarheid is afhankelijk van de uitkomst van deze studies.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Niet afhankelijk van de plannen voor de Afsluitdijk. De projectplanning is echter wel in lijn te brengen met de uitvoeringsplanning van de dijkversterking in de haven door het HHNK. Planning Planvoorbereiding Aanvraag Waddenfonds Technische voorbereiding Realisatie

4e kwartaal 2013 en 1e kwartaal 2014 2e kwartaal 2014 2e helft 2014 vanaf maart 2015

26


Motivering De waterkering komt bij hoogwater automatisch omhoog zonder aanvullende energie van mens of machines. Bij het slagen van deze pilot zal deze vorm van waterkering zijn weg vinden naar vele plaatsen in de wereld die te kampen hebben wateroverlast. Verder zal de waterkering van duurzame composiet materialen wordt gemaakt.


Deze vorm van waterkering is niet eerder toegepast. Een pilot van deze omvang zal een grote aantrekkingskracht genereren voor zowel leken (toeristen) als specialisten ((internationaal)bedrijfsleven).

Financierbaar

In combinatie met andere grootschalige projecten zijn er reële kansen.


Een maximaal milieuvriendelijke manier van waterkeren; als het water zakt verdwijnt de kering weer uit het zicht.


Is niet in het geding maar draagt ook niet bij.


Dit project is zowel technisch, toeristisch als bedrijfseconomisch van belang voor Den Oever.

Bron / Beschikbare informatie Info Van Dijk Maasland; Info vanuit ingenieursbureau Grontmij.

Hoog water haven Den Oever

27

Schemakaart Recreatietransferium

28

5

Recreatietransferium

De zone tussen de Havenweg en de Rijksweg N99 is volop in ontwikkeling (medio 2012). De projecten die daar gerealiseerd worden, en deels al gerealiseerd zijn, kennen uiteenlopende functies. In het Masterplan Den Oever wordt deze zone gemakshalve echter aangeduid als het Recreatietransferium. Binnen de gemengde programmering van deze strip ligt de nadruk namelijk op het recreatieve aspect. Het recreatietransferium is voor de hoofddoelstellingen van het Masterplan een belangrijke sleutel. Het bewerkstelligen en waarborgen van een goed leef en werkmilieu in Den Oever, en het ontsluiten van het toeristische potentieel. De hier beschreven projecten dragen daar op verschillende manieren aan bij. Zo wordt Den Oever door de voorzieningen die hier worden gerealiseerd beter ontsloten voor bezoekers en passanten. De locatie ligt strategisch aan de verbindingsweg naar Den Helder en binnen reikwijdte van de rijksweg A7. Een belangrijk deel van de programmering is gebaseerd op deze geografische ligging. De projecten die zich op de (recreatieve) passant richten zijn de horecavoorzieningen, in de vorm van een foodcourt, en vooral de uitkijktoren en het daaraan gekoppelde informatiecentrum. De uitkijktoren biedt letterlijk gelegenheid om uit te kijken over het omliggende gebied. Zowel richting het achterliggende voormalig Zuiderzeeeiland Wieringen, alsook richting de Afsluitdijk met aan weerszijden het IJsselmeer en de Waddenzee. Daarnaast fungeert de toren ook als een baken dat gezien wordt vanaf de passerende routes, inclusief de Afsluitdijk. Het informatiecentrum, aan de voet van de toren, gaat de lokale VVV herbergen in combinatie met het Viking Informatiecentrum. Daar kan bovendien ook een informatiepunt gevestigd worden met een meer regionaal karakter. Het nieuwe ontwikkelingsgebied geeft echter ook ruimte aan bedrijven en initiatieven die in de dorpskern moeilijk of niet tot wasdom kunnen komen. Zo is de huidige supermarkt in het dorp relatief kleinschalig en ingericht op een beperkt verzorgingsgebied. Dergelijke voorzieningen zijn kwetsbaar voor de krimp van het bewonersaantal en met een eventueel vertrek dragen ze bij aan de vicieuze cirkel. Juist door grotere verzorgingsgebieden op te zoeken kunnen dat soort mechanismen het hoofd worden geboden. Door de combinatie van voorzieningen op het Recreatietransferium fungeert het geheel ook als een daadwerkelijk transferium. Met name toeristen met de auto en fietsdrager worden hier gefaciliteerd. Maar uiteraard ook de bezoekers die met het openbaar vervoer komen naar het aanpalende busstation. Al met al vormt het de toegang tot Den Oever dat zelf als Waddenpoort fungeert. Tot slot worden in dit hoofdstuk ook de twee projecten beschreven die inmiddels zijn gerealiseerd. Het tankstation en de brandweerkazerne. (Waarbij het tankstation nog een solitair deel van de nieuwbouw moet uitvoeren.) Met hun nagenoeg voltooide status zijn ze voor sommige doelstelling van het projectenboek wellicht minder relevant. Ze dragen echter in concrete zin bij aan gehele Masterplan. Bovendien illustreren deze projecten de voortgang en het ambitieniveau. Zo is het tankstation gebouwd met een CO2 neutrale energiehuishouding.

29

Avia Marees Den Oever (beeld Knevel architecten)

30

5.1 Tankstation Project en locatie Het inmiddels operationele Avia tankstation is gelegen aan de entree van Den Oever. Op basis van het beeldkwaliteitplan is het gelukt om een object te realiseren dat prima past in het aardkundige monument van haar omgeving. Onder andere door af te wijken van de archetypische verschijningsvorm van tankstations en door toepassing van houten constructie en geveldelen. Het tankstation draagt bij aan het serviceniveau van het transferium en bedient de bezoekers. Mogelijk trekt het ook aanvullende bezoekers aan onder passanten die primair voor het tankstation komen. Nog niet alle bouwplannen zijn afgerond. Een winkeldeel annex showroom moet nog worden gebouwd conform de verleende omgevingsvergunning. De functie van de aanbouw wordt nog nader afgestemd met de andere voorzieningen op het recreatietransferium. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon Avia Marees (eigenaar)

Trekker Avia Marees

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Niet meer aan de orde

Beheer/onderhoud Avia Marees

Haalbaarheid Operationeel.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Tankstation is onafhankelijk van het ontwerp van de Afsluitdijk. Planning Project is in de basis gerealiseerd en operationeel. De aanbouw wordt mogelijk in 2013 afgerond. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Verkoopt groen gas, houten constructiedelen en bekleding.


Toegevoegde waarde is lokaal aan het recreatietransferium.

Financierbaar

Niet meer aan de orde.


Geen bijzondere doelstellingen.


Geen.


Geen.


www.aviamarees.nl

31

Brandweerkazerne Den Oever (beeld gem. Hollands Kroon/ME2 architecten)

32

5.2 Brandweerkazerne Project en locatie Aan de Havenweg is medio 2012 de nieuwe brandweerkazerne opgeleverd. De kazerne biedt onderdak aan één brandweervoertuig en aan alle ondersteunende voorzieningen. Functioneel draagt het niet uitgesproken bij aan het concept van het recreatietransferium. In architectonische en stedenbouwkundige zin echter des te meer. Het gebouw is alzijdig georiënteerd, zowel naar de N99 als naar de Havenweg, en staat solitair op de kavel. Dit sluit aan bij de setting van het tankstation. Voor de entree van het dorp vormen de twee gebouwen gezamenlijk een belangrijk deel van het aangezicht. Daarnaast sluiten het tankstation en de brandweerkazerne bij elkaar aan voor wat betreft materiaal en expressie. Daarmee is de basis gelegd voor een afgestemd ensemble van gebouwen, met behoud van eigen identiteit. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon

Trekker Beheer/onderhoud Brandweer Wieringen Gem. Hollands Kroon

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Niet meer aan de orde

Haalbaarheid Operationeel

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Brandweerkazerne is onafhankelijk van het ontwerp van de Afsluitdijk. Planning Geheel uitgevoerd en operationeel. Het gebouw kan in de toekomst nog worden uitgebreid. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Duurzaam materiaal gebruik.


Toegevoegde waarde is lokaal aan het recreatietransferium.

Financierbaar

Niet meer aan de orde.


Geen bijzondere doelstellingen.


Geen.


Geen.

Bron / Beschikbare informatie

33

34

5.3 Horecacluster Project en locatie Het recreatietransferium kent naast de (inmiddels) bestaande functies drie vlekken in het Masterplan die zich ook, en of geheel, richten op passanten en bezoekers. Naast de uitkijktoren is het horecacluster hier een uitgesproken voorbeeld van. In de cluster zijn drie vestigingen voorzien van verschillend karakter en voor verschillende doelgroepen. Het aanbod moet de bestaande horeca in het dorp aanvullen en bestrijkt voornamelijk de dag en de vroege avond. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon Marktpartijen

Trekker Beheer/onderhoud Gem. Hollands Kroon Marktpartijen i.s.m. Converse DC Gem. Hollands Kroon (openbare ruimte)

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Marktpartijen Grex Hollands Kroon

Haalbaarheid Een integraal stedenbouwkundig plan is voorwaarde voor het uitwerken van bouwplannen en uit te geven kavels alsook relevante marktpartijen.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project is onafhankelijk van het ontwerp van de dijkversterking. Partijen die daardoor in het gedrang komen (met nieuwe plannen) kunnen eventueel wel uitwijken naar deze locatie. Planning Het structuurontwerp (architectonisch en stedenbouwkundig) is in voorbereiding. Planning is onderhevig aan commerciële invulling. Start bouw is procedureel mogelijk eind 2013. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Wordt ingebed in beeldkwaliteitplan behorend bij aardkundig monument, net als alle omringende projecten. Duurzaamheid is een stringente voorwaarde. Zoals het streven naar CO2 neutrale bouw.


Is onlosmakelijk verbonden met de ontwikkelingsvisie van het gebied en brengt werkgelegenheid en toerisme naar het dorp. Zorgt zo cruciale economische versteviging.

Financierbaar

De uit te geven kavels zijn volledig extern financierbaar voor de marktpartijen. Voor de opstallen is geen sprake van subsidie. Behoudens rijksmiddelen voor energiebesparende maatregelen.


Het gebied verstedelijkt door de ontwikkeling. Er worden strenge kaders geschetst voor een groene terreininrichting.


De horeca is één van de plaatsen waar (internationale) bezoekers van de dijk kunnen verpozen.


De horecacluster is een onlosmakelijk onderdeel van de gewenste ‘doorbloeding’ van Den Oever. Het laat toeristen stoppen en indirect het gebied verkennen. De cluster is één van de elementen om economie en leefbaarheid van den Oever te versterken.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Havens Den Oever / Advies Kamer van koophandel december 2010 35

36

5.4 Supermarkt Project en locatie In het verlengde van het Masterplan wordt het Recreatietransferium ook voorzien van een supermarkt en aanverwante winkels. De combinatie van supermarkt en twee á drie kleinere winkels gecombineerd beslaat respectievelijk 1.300m2 en 300m2 per stuk. De kavel voor deze ontwikkelingen wordt uitgegeven aan een partij die ook de bijbehorende parkeerplaatsen aanlegt. De onderhandeling hierover is gaande. De strategie van de vestiging is tweeledig. Enerzijds trekt deze cluster klanten uit de regio en ook passanten, al dan niet toeristen. In die volumevergroting, ten opzichte van de huidige situatie, ligt het bedrijfsplan opgesloten. Behalve dat het bijdraagt aan de toeloop van extra bezoekers is zo ook het voorzieningenniveau van Den Oever gewaarborgd. De kleinschalige bedrijfsvoering in de dorpskern is statistisch kwetsbaar voor de toekomst. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon Supermarktketen Lokale winkeliers

Trekker Gem. Hollands Kroon i.s.m. Converse DC Supermarktketen

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen uitgifte gronden in Grex bouw door supermarkt

Beheer/onderhoud Uiteindelijk marktpartij.

Haalbaarheid Procedurele en politieke besluitvorming moet geformaliseerd worden

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Onafhankelijk van dijkontwerp. Planning De inzet bij de lopende onderhandeling is opening van de nieuwe winkel eind 2013. Hiertoe is het vlekkenplan vastgesteld en worden momenteel procedures voorbereid. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Wordt ingebed in beeldkwaliteitplan behorend bij aardkundig monument, net als alle omringende projecten. Duurzaamheid is een stringente voorwaarde. Zoals het streven naar CO2 neutrale bouw.


Belangrijke economische impuls en borging voorzieningenniveau.

Financierbaar

Gronden in bezit gemeente en uitgeefbaar. Opstallen en terreininrichting te financieren door exploitant.


Het gebied verstedelijkt door de ontwikkeling. Er worden strenge kaders geschetst voor een groene terreininrichting.


Secundair


Geeft ook economische impuls aan bestaande retail in het dorp.


37

Schetsontwerp uitkijktoren juli 2012 (beeld gem. Hollands Kroon/Knevel architecten)

38

5.5 Uitkijktoren en informatiecentrum Project en locatie De uitkijktoren vormt de trekker van het recreatietransferium en fungeert als ‘landmark’ en letterlijk als een uitkijkpunt naar de omringende omgeving. De positie en hoogte (ca. 25m) wordt zo gekozen dat de toren te zien is voor naderend en passerend verkeer vanaf de A7 en de N99. Het uitkijken wordt volgens het schetsontwerp gericht op de vier belangrijke richtingen die de bijzondere ligging van Den Oever markeren. Niet alleen naar Den Oever en de havens maar ook in de tegenovergestelde richting met het Robbenoordbos. En over de andere as het voormalig Zuiderzeeeiland Wieringen tegenover uiteraard de lengte van de Afsluitdijk. De basis van de toren vormt een informatiecentrum dat ruimte kan bieden aan verschillende organisaties. Nabij de gedachte locatie bevinden zich nu al het lokale VVV kantoor en het Viking Informatie Centrum. Op grond van de geografische ligging is het eveneens een uitgelezen plaats om meer regiogebonden informatie te verstrekken. Zie ook het project Signaletiek. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon VVV/VIC evt. marktpartijen


Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Waddenfonds Gem. Hollands Kroon

Beheer/onderhoud n.t.b.

Haalbaarheid Een integraal stedenbouwkundig plan is voorwaarde voor het uitwerken van de bouwplannen evenals het committeren door partijen voor het informatiecentrum.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking De fysieke ontwikkeling staat los van de dijkversterking, behoudens goede informatiekoppeling. Planning Planvorming loopt en is gereed 3e kw 2013, stedenbouwkundig ontwerp en RO procedures lopen simultaan, gereed 1e kw 2014, uitvoering gereed 4e kw 2014. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Gebruik duurzame materialen en energiezuinig ontwerp.


Cruciale rol binnen doelstellingen van Masterplan. Met name het trekken en informeren van bezoekers en toeristen.

Financierbaar

Afhankelijk van marktpartijen en exploitatie.


Geen bijzondere aanvullende ambities gedefinieerd.


Uniek en nieuw uitzicht over de Afsluitdijk.


Onderlinge zichtrelatie.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Havens Den Oever Schetsontwerp Uitkijktoren

39

6

Solitaire en thematische projecten

De meest bepalende ingrepen in het kader van zowel de dijkversterking als het Masterplan, vinden plaats bij het Recreatietransferium en in de havens. De voorgaande hoofdstukken behandelen alle projecten die zich in die respectievelijke gebieden bevinden. Daarnaast zijn er plannen en ideeën die buiten deze gebieden liggen of die uitgesproken autonoom zijn in hun ontwikkeling. Daarnaast zijn er ook enkele projecten die gedefinieerd zijn naar onderwerp. Een groot deel van de projecten in dit hoofdstuk wordt eveneens beschreven in het projectenboek Recreatie&Toerisme. Binnen die thematische rangschikking is het absoluut van belang dat ook alle R&T projecten in en rond Den Oever integraal worden opgenomen. Gelijkertijd dragen deze projecten voor een substantieel deel bij aan de doelstellingen uit het Masterplan. Om die reden komen deze projectbladen in beide projectboeken voor. Uitzondering is het project Herprofilering Havenweg. Dit project is ingegeven vanuit beheerperspectief maar is een belangrijke en letterlijke verbinding tussen het transferium en de haven. Zie ook Masterplankaart pagina 4.

Schetsontwerp Ornithologisch uitkijkpunt juli 2012 (beeld gem. Hollands Kroon/Knevel architecten)

40

6.1 Ornithologisch uitkijkpunt Den Oever * Project en locatie De Waddenzee is een bijzonder natuurgebied waarvan veel bezoekers willen genieten. Om deze bezoekers de mogelijkheid te bieden de natuur en serene omgeving te ervaren wordt een ornithologisch informatie en observatiepunt gerealiseerd. Vooral vogelaars wordt op deze manier de kans geboden om in aanraking te komen met de natuur van de Waddenzee. Het punt is echter bedoeld voor een bredere doelgroep dan enkel (amateur) ornithologen. Mogelijk is het ook interessant voor sterrenkijkers. Het ornithologische uitkijkpunt komt halverwege de strekdam op de plek van het huidige uitkijkpunt. Betrokken partijen Betrokken organisaties Provincie NoordHolland Gemeente Hollands Kroon Landschap NoordHolland Waddenvereniging Marktpartijen

Trekker Gemeente Hollands Kroon

Beheer/onderhoud Marktpartij

Haalbaarheid Combinatie wordt gezocht met sterrenkijkers Financiën Mogelijke financieringsbronnen Markt Waddenfonds

Totale kosten project pm

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Deze ontwikkeling kan los van het ontwerp van de dijkversterking gerealiseerd worden. Planning Er vindt een haalbaarheidsonderzoek plaats om dit project in 2013 te kunnen realiseren. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam Heeft toegevoegde waarde voor het gebied

Financierbaar Natuurbehoud en ontwikkeling Beleefbaarheid van de dijk Versterking onderling

Motivering Houten constructie geproduceerd in Robbenoordbos. Het gebied zal bezocht worden door vele vogelaars die hun verblijf in het gebied en de omgeving zullen zoeken. Het betekent een versterking voor de verblijfsrecreatie.

Het wordt een officieel vogelaarspunt. Het vormt een onderdeel van een keten van vogelaarspunten.

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Haven Den Oever (2011) Masterplankaart Schetsontwerp Ornithologisch informatiepunt en observatiepunt juli 2012 Ambitieagenda Afsluitdijk

41

42

6.2 Camperplaatsen Project en locatie In de haven van Den Oever bestaat nu gelegenheid voor campers om te parkeren en te overnachten aan de Oostkade. Daar zijn echter weinig of geen voorzieningen en het conflicteert op tijden van hoge parkeerdruk. Campers raken ingesloten door geparkeerde dagtoeristen en bezetten de reguliere parkeerplaatsen. Met dit project wordt er naar gestreefd de ontvangst van bezoekers per camper te verbeteren en Den Oever aantrekkelijker te maken voor deze groep recreanten en toeristen. Het project doet in eerste instantie onderzoek naar zowel de potentiele locaties als naar de gewenste infrastructurele voorzieningen. De verkenning naar de (on)mogelijkheden van de diverse potentiele locaties is nog niet afgerond. Vooruitlopend daarop wordt nu gekeken naar twee extra plaatsen en een verbetering van de situatie aan de Oostkade. Dat laatste is ook afhankelijk van de herinrichting van de havens. De twee nieuwe Camperplaatsen die voorlopig zijn opgenomen in het Masterplan bevinden zich aan of over de dijk bij de Vissershaven en aan het natuurstrand in de Zuiderhaven. Voor die laatste plek zijn er een aantal aanvullende ambities zoals een autonoom energiesysteem (wind e/o zon) t.b.v. de campers en een bijzondere ruimtelijke kwaliteit door de aanleg van (individuele) schiereilandjes. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon i.s.m. VVV


Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Waddenfonds Gem. Hollands Kroon


Haalbaarheid Geen grondverwerving nodig. Civieltechnische werken, verharding en nuts infrastructuur.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking De deelprojecten zijn onafhankelijk van het ontwerp van de Afsluitdijk. Planning Studie gereed eind 2012, ontwerp en uitvoeringsplan in 2013, realisatie gefaseerd tot 2015. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Duurzame energieopwekking.


Gericht op een specifieke toeristische doelgroep die bijdraagt aan een toename van bezoekers aan Den Oever en het gehele gebied.

Financierbaar

Primair Waddenfonds en gemeente Hollands Kroon.


Geen bijzondere doelstelling.


Vooral de locatie Oostkade ligt in zicht van de Afsluitdijk.


Meeste bezoekers per camper zullen ook de Afsluitdijk bezoeken. Koppeling met deelplanen andere camperplaatsen binnen AAA.


43

6.3 Opwaarderen natuurstrand * Project en locatie De Zuiderhaven ligt enigszins verstopt en geeft een geheel eigen Afsluitdijkbeleving. Er zijn mogelijkheden voor een verdere ontwikkeling. Eerste stap daarbinnen is uitbreiding en verbetering van de zwemvoorzieningen. Doordat het HHNH de dijken hier gaat aanpakken kunnen gelijktijdig de zwemfaciliteiten (strand e.d.) worden verbeterd. Daarnaast zou er, ter vervanging van dixies, een sanitaire unit geplaatst moeten worden. Het verbeteren en uitbreiden van de parkeervoorzieningen is nodig voor de veiligheid ter plekke. De parkeerplaatsen kunnen ook gebruikt worden door campers. Betrokken partijen Betrokken organisaties Provincie NoordHolland Gemeente Hollands Kroon HHNH Marktpartijen

Trekker Gemeente Hollands Kroon Projectbureau Afsluitdijk

Beheer/onderhoud Marktpartij

Haalbaarheid Het project zal tenminste de volgende onderdelen gaan bevatten: Aanleg ligweides met zandstrand Plaatsing picknick sets + prullenbakken Toiletgebouw Parkeerplaatsen en fietsenstalling (Info)borden Financiën Mogelijke financieringsbronnen Markt Waddenfonds


Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Deze ontwikkeling moet geïntegreerd met het dijkversterkingprogramma van het HHNH gerealiseerd worden. Planning In 2013 wordt samen met HHNK een inrichtingsontwerp gemaakt voor de zwemfaciliteiten c.a. Realisatie kan mogelijk in samenhang met de werkzaamheden van HHNK (werk met werk). Motivering criteria Omschrijving Duurzaam Heeft toegevoegde waarde voor het gebied Financierbaar Natuurbehoud en ontwikkeling Beleefbaarheid van de dijk


Motivering Opwaardering van het gebied heeft een positieve invloed op de verblijfsduur van de recreant en toerist.

Het gebied geeft een geheel unieke beleving van de dijk en het IJsselmeer. Het project versterkt de dag recreatieve functie van de Afsluitdijk

Bron / Beschikbare informatie Masterplan Historische Haven Den Oever (2011) 44

6.4 Passende functie kazematten Den Oever * Project en locatie De kazematten bij Den Oever zijn een spiegeling van Kornwerderzand en vormen gezamenlijk een bijzonder verdedigingswerk op een unieke locatie met uitzicht over de Waddenzee en het IJsselmeer. Onder het adagium ‘ behoud door ontwikkeling’ zijn er wellicht mogelijkheden een nieuwe passende functie te geven aan de kazematten die tegelijkertijd recht doet aan de historische betekenis van het complex. De komende jaren wordt gezocht naar initiatieven die hierbij passen om gezamenlijk de haalbaarheid van functiewijziging te onderzoeken. In 2013 wordt gewerkt aan het benoemen van ontwikkelingsrichtingen waarbinnen een ontwikkeling vorm kan krijgen. In samenspraak met de werkgroep Ruimtelijke kwaliteit. Daarna wordt – mogelijk middels een prijsvraag – de markt uitgedaagd om de ontwikkelrichtingen in te kleuren. Dit project wordt mogelijk integraal georganiseerd met de kazematten bij Kornwerderzand Betrokken partijen Betrokken organisaties Rijk Provincie NoordHolland Gemeente Hollands Kroon Rijksdienst Cultureel Erfgoed (RCE) Cultuurcompagnie VVV

Trekker Projectbureau DNA Gemeente Hollands Kroon

Beheer/onderhoud Rijksdienst Cultureel Erfgoed en/of marktpartij

Haalbaarheid Ntb Financiën Mogelijke financieringsbronnen Waddenfonds Marktpartij Monumentenfonds Gemeente Hollands Kroon


Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Een verbeterde bereikbaarheid van de Kazematten kan van invloed zijn op de versterking en de veiligheid van de dijk. Planning Prijsvraag over mogelijkheden bij de kazematten van Kornwerderzand en Den Oever (2013). Motivering criteria Omschrijving Duurzaam Heeft toegevoegde waarde voor het gebied Financierbaar Natuurbehoud en ontwikkeling Beleefbaarheid van de dijk Versterking onderling

Motivering Ervaren van een unieke locatie.

Mogelijk maken om een unieke locatie te ervaren. Versterkt de beleving van het knooppunt.

Bron / Beschikbare informatie 45

46

6.5 Signaletiek Project en locatie Rondom Den Oever zijn er weinig of geen uitingen over de lokale attracties en bestemmingen. Passanten worden niet geprikkeld tot een bezoek aan de dorpskern. Voor doelgerichte bezoekers ontbreekt een integrale en actuele informatievoorziening. Met het project Signaletiek wordt een eenduidige, herkenbare en heldere communicatie nagestreefd in de openbare ruimte. Het gaat daarbij over vervangende en nieuwe bebording die wegwijs maken naar plaatsen in het dorp en specifieke bestemmingen. Daarnaast wordt op strategische plekken informatie verschaft over de natuur, geschiedenis en andere relevante onderwerpen, zoals het werelderfgoed Waddenzee. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon


Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Programma Kleine Infrastructuur


Haalbaarheid Het project is relatief autonoom en technisch goed uitvoerbaar. Ambities met lokaal opgewekte energie en interactieve systemen verhogen het risico dat het projectresultaat niet wordt behaald. Terugval scenario zijn traditionele bebordingen.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project dient deels de informatievoorziening over de Afsluitdijk en verbetert eveneens de bewegwijzering naar de Afsluitdijk vanuit Den Oever. Wijziging van ontwikkelingen aan de dijk en infrastructurele wijzigingen moeten worden gekoppeld. Anders niet afhankelijk. Planning Voorbereiding concept en randvoorwaarden in eerste helft van 2013. Aanbesteding Design& Build in eerste helft 2013. Start uitvoering in tweede helft 2013. Gefaseerde uitvoering, einddatum medio 2016/17, na voltooiing herinrichting haven. Daarna doorlopende actualisering. Motivering criteria Omschrijving Duurzaam

Motivering Materiaal van de bebording en andere voorzieningen worden uitgevoerd in duurzaam geproduceerde materialen. Waar verlichting of elektriciteit benodigd is wordt dit lokaal opgewekt.


Het project heeft grote toegevoegde waarde voor het gebied en draagt bij aan de ontsluiting. Verhoogt de kwaliteit van de openbare ruimte en het aantrekkelijk maken voor bezoekers.

Financierbaar

Deels uit begroting wegen.

Natuurbehoud en – ontwikkeling

Draagt indirect bij aan natuurbehoud door informatievoorziening en vergroten bewustwording.


Op relevante plaatsen duiding van de Afsluitdijk.


Verbindt deelplannen uit het Masterplan onderling en met de dijk.


47

6.6 Herprofilering Havenweg Project en locatie De Havenweg is de belangrijkste toegangsader van Den Oever en loopt langs het Recreatietransferium tot aan de haven. Deze weg is op grond van beheerprogramma’s toe aan groot onderhoud. Het is echter ook een belangrijke component in de context van het Masterplan. De weg ontsluit allereerst het recreatietransferium en moet een logische verbinding vormen met de haven. Maar door de komst daarvan ontstaan ook nieuwe verkeersbewegingen, zowel voor auto’s als fietsers en voetgangers, die extra aandacht vragen voor de verkeersveiligheid . De ontmoeting van de Havenweg met de havendijk vormt daarbij een speciaal aandachtspunt. Het is in de huidige situatie voor onbekenden vaak onduidelijk welke richting gekozen moet worden voor het dorp of de haven. Daarnaast kruist er veel langzaam verkeer, in de richting van de Afsluitdijk en in de richting van Medemblik, met verkeer van en naar de haven. In de planvorming is de aanleg van een nieuw voetpad voorgetrokken. Dit deelproject is inmiddels aanbesteed en wordt voorjaar 2013 uitgevoerd. Dit nieuwe voetpad gaat onderdeel uitmaken van een geheel nieuwe profiel. De inrichting omvat ondermeer een vernieuwde rijweg voor auto’s en fietsers, met nadruk op de nieuwe kruisingen ten gevolge van het transferium. Daarnaast worden de bermen ook opnieuw ingericht met groen, openbaar meubilair en straatverlichting. Bij dat laatste is de ambitie uitgesproken innovatieve en energiezuinige verlichtingssystemen toe te passen. Betrokken partijen Betrokken organisaties Gem. Hollands Kroon

Financiën en haalbaarheid Mogelijke financieringsbronnen Programma Kleine Infrastructuur Provincie NoordHolland



Haalbaarheid Het project is deels onder te brengen in programma’s voor groot onderhoud en verbetering van de verkeersveiligheid.

Afhankelijkheid ontwerp dijkversterking Het project is onafhankelijk van de dijkversterking Afsluitdijk. Planning De aanleg van het nieuwe voetpad kent een eigen fasering en is 2013 gereed. Ontwerp van de herprofilering gaat samen met het stedenbouwkundig ontwerp voor het recreatietransferium in 2013. Uitvoering is afhankelijk van aanbestedingen en de aanleg van het transferium maar is voorzien voor medio 2014.

48


Motivering Toepassing intelligente en energiezuinige verlichtingsarmaturen


De toegevoegde waarde is secundair maar van groot belang voor de doelstelling van het Masterplan. Het faciliteert toeristen in een bezoek aan Den Oever en het omliggende gebied.

Financierbaar

Reguliere onderhoudsbegroting en subsidie Kleine Infrastructuur.


Geen beïnvloeding


Verbetering van toegankelijkheid tot de Afsluitdijk voor met name fietsers.


Niet aan de orde.


49

maart 2013

Recommend Documents