EERST
PUZZEL MEE EN WIN!
‘Khadaffi is paranoïde’
Maak deze week kans op een overnachting hotel Hellendoorn of één van de andere 43 Fletcher hotels in Nederland
WikiLeaks onthult vooral zaken die al bekend zijn.
Meedoen en winnen? Op de puzzelpagina vindt u alle 4x t.w.v. 125,- informatie.
4
All-in arrangement
Dagelijks winnen Cryptogrammen Tips & Trucs boek
9 Donderdag December 2010
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Apartheid is terug
EERST
Baby’s toch niet in de kou PvdA-Kamerlid Hans Spekman geeft toe dat hij niet de waarheid sprak, toen hij zei dat asielzoekers met een baby onder dit kabinet in de kou op straat worden gezet. Tijdens een debat gebruikte hij, zo blijkt uit onderzoek van deze krant, foute informatie.
Lees meer op pagina 4
Alleen worden nu de blanken gediscrimineerd, zegt voormalig president De Klerk van Zuid-Afrika. En het Westen doet niets.
EERST
‘Ach, we wachten wel af of het zover komt.’
Lees meer op pagina 7
Bedrijven twijfelen over nut gehandicaptenquotum. Pagina 3.
UIT & THUIS
Doet mij maar Rotterdam AP
Tatoeages Veel illegale aanbieders
Laat je verminken voor maar 15 euro Populaire series als Miami Ink leiden tot een groei van illegale tattoo-shops die op internet hun diensten aanbieden. Julien Althuisius AMSTERDAM
...
‘hoi wilt u een tattoo bij mij kan dat voor elke budget. Er kan een afspraak op korte termijn worden gemaakt. Ik begin v.a 15 euro en lever goed werk af en ben niet duur. Belangrijk vind ik de hygiene dat staat boven aan. Heeft u interesse of wilt u info bel of mail gerust.’ Het is de tekst onder een foto van
een arm met daarop een afgrijselijke tatoeage: een tribal-figuur, met in het midden een hart waarover een sjerp loopt met de tekst ‘papa’. Rik biedt zijn diensten aan op Marktplaats en werkt – zo zegt hij zelf – ‘volgens de richtlijnen van het GGD.’ Maar een kleine zoektocht op de website veiligtatoeerenenpiercen. nl, een initiatief van onder andere het RIVM, leert dat Rik helemaal geen GGD-vergunning heeft en dus helemaal geen mooie, goedkope tatoeages mag zetten. Het is slechts één van de vele advertenties die op het internet te vinden zijn. Op sites als Marktplaats wemelt het van de amateurtatoeëer-
ders die hun diensten tegen extreem lage prijzen aanbieden. Meestal gaat het om thuistatoeëerders; particulieren die een tatoeagesetje hebben gekocht en een cursus hebben gevolgd. En dat gaat niet altijd even goed. ‘Heb er destijds 2 laten zetten in me nek en op me arm en GVD wat heb ik een spijt!’ reageert een gedupeerde op Marktplaats bij een advertentie van tattooonline.nl. ‘Ik heb 2 buiten de lijnen misbaksels van 3 mm en 2 mm strepen moeten laten weglaseren, nadat een echte proffesional tattoeerder er na veel pijn en moeite nog echt iets moois van heb kunnen maken.’ Ook Lorraine heeft een pijnlijke ervaring met een amateurtatoeëer-
der. Haar vriend liet ooit bij een shop in Enschede twee namen in zijn nek tatoeëren. ‘Maar toen kwam hij thuis en was het dun en lelijk.’ Toen Lorraine en haar vriend de volgende dag terug wilden, was er van de tatoeëerder geen spoor meer te bekennen. Een paar maanden later liet Lorraine net over de grens in Duitsland een oude tatoeage op haar vinger bijwerken. ‘Maar ook dat werd helemaal niets.’ Toen ze thuiskwam vertelde ze het verhaal aan haar vriend en kwamen ze er samen achter dat het dezelfde tatoeëerder was geweest. Lees verder op pagina 3
13 NOBELPRIJS
China pest dissidenten De Chinese autoriteiten zijn extra actief om dissidenten te dwarsbomen, kort voor de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede morgen in Oslo. Dit melden dissidenten en hun naasten. Volgens Amnesty International zijn al meer dan tweehonderd mensen verhinderd naar het buitenland te gaan voor de ceremonie.
2
Eerst
LANGE POTEN
Onderzoek
Babyboomers valt niets te verwijten
...
PETER
MIDDENDORP
H
et debat ging over asiel en immigratie, en minister Leers boog zich in het regeringsvak over een stapel papieren. Hij legde een leeg A4-tje in de breedte over een bedrukte, en zette met behulp daarvan rechte lijnen in de tekst. Ook plaatste hij enkele kruisjes in de kantlijn. De heer Leers ging zorgvuldig te werk, je kon er niet omheen. Soms werd hij even uit zijn concentratie gewekt. Dan keek hij op, in het lachende gezicht van een spreekster, en lachte hij zonder reserve met haar mee. Sommige mensen kunnen ook zo zorgeloos meelachen met lachende mensen op tv. Het duidt op een open geest en hart; een inlevingsvermogen waar je u tegen zegt. Zowel in als rond Leers hebben zich de laatste tijd enkele mooie veranderingen voorgedaan. Als vroeger zijn moeder iets zei over de ontwrichtende werking van de toestroom van moslims, sprak hij haar niet vermanend toe – ‘zo’n relatie hadden we niet’, zei hij in de Volkskrant. Hij zei: ‘Dat kun je niet maken, mam.’ Over Wilders zei hij: ‘Hij is de vleesgeworden voorman van alle ordinaire vuilspuiters op internet.’ Intussen is Leers tot het kabinet toegetreden, privé door Wilders toegesproken, in het openbaar door hem uitgescholden, en zegt hij: ‘De samenleving heeft leiders als Wilders nodig.’ En: ‘PVV’ers zijn heel plezierige mensen.’ Alles is liefde, liefde is alles – over Leers wordt gezegd dat hij als burgemeester van Maastricht brandweerauto’s uitdeelde in Bulgarije om een privé-investering in een vakantiebungalow te redden. De nieuwe blik van de nieuwe Leers dwingt ons met nieuwe ogen naar hem te kijken. Misschien heeft hij de Bulgaren slechts een plezier gedaan. Ja: zoals missionarissen bijbels uitdelen, deelt Leers zijn brandweerauto’s uit. Het debat ging voort. Als iets werd gezegd over asielzoekers die door hem bij vrieskou op straat worden gezet, keek hij op, en stond zijn gezicht even met licht onthechte verwondering op de enigszins magere nek. Later nam hij een arceringstift, een groene, die had hij meegenomen, en bracht daarmee enkele kaarsrechte arceringen aan. Eigenlijk, zo moest je toegeven, was hij best lief. 1
Babyboomers hebben niets verkeerd gedaan. Dat zegt nu ook het Sociaal en Cultureel Planbureau. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Babyboombashing is uitgegroeid tot een nationale hobby. De generatie van vlak na de Tweede Wereldoorlog zou onevenredig geprofiteerd hebben van de verzorgingsstaat en de toegenomen welvaart. Nee hoor, concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een gisteren gepubliceerd onderzoek, Wisseling van de wacht: generaties in Nederland. Die babyboomers hebben helemaal niet onevenredig geprofiteerd. Over de hele levensloop bezien heeft de babyboomgeneratie waarschijnlijk minder profijt van de overheid dan latere naoorlogse generaties, schrijft het SCP op basis van berekeningen van het Centraal Planbureau. Het zijn juist de dertigers en veertigers, de groep die het hardst
Juist dertigers en veertigers hebben het meeste profijt van de overheid. SCP
klaagt over de babyboomers, die het meeste geld ontvangen van de overheid. Dat heeft er vooral mee te maken dat zij bij uitstek plezier hebben gehad van de goede onderwijsvoorzieningen. Ook zaken als de dure kinderopvangsubsidie spelen een rol.
Woningmarkt
Het eerste commerciële rondje De eerste commerciële ruimtecapsule vliegt sinds gisteren in een baan rond de aarde. De Dragon-capsule van het Amerikaanse bedrijf SpaceX werd vanaf Cape Canaveral in Florida gelanceerd. De capsule moet na twee rondjes aar-
de weer ongeschonden terugkeren op onze planeet. Omdat de Spaceshuttle met pensioen moet, expirementeert de NASA met commerciële ruimtevaartbedrijven. Het alternatief is aankloppen bij de Russen. 1 FOTO: REUTERS
Opleiding
NOG DOMMER DAN JE OUDERS Jonge mannen zijn steeds vaker lager opgeleid dan hun ouders. Dat staat in een rapport van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling. Van de mannen tussen 26 en 40 jaar heeft nu 19 procent een lager opleidingsniveau dan hun vader of moeder. Dat is ongeveer twee keer zoveel als in eerdere generaties. Doordat dochters wel hun best doen op school, stijgt het totale opleidingsniveau van de Nederlandse bevolking nog wel.
Lunch van 1,3 mln De Stradivarius van violiste Min-Jin Kym is gestolen toen ze een broodje kocht.
Ook met het fabeltje dat babyboomers hun plek niet zouden afstaan aan jongere generaties, maakt het SCP korte metten. ‘Dit laatste verwijt is overigens van alle tijden. De babyboomers verweten dat destijds ook de hen voorgaande generaties.’ Het enige punt waar babyboomers volgens het SCP een voordeel hebben is op de woningmarkt, ‘maar dat verschil is gradueel’. Soortgelijke conclusies trok deze krant vorige week (www.depers.nl/babyboomers). Generaties geboren na 1980 hebben een lager profijt van de overheid, maar het profijt blijft wel positief. Nieuwe generaties blijken al heel lang rijker dan de voorgaande. 1
Argus Asielzoekers niet in kou op straat gezet
Eerst
3
Quotum Bedrijven hebben geen idee, en willen dat graag zo houden
Uganda
Te weinig invaliden in dienst? Dan krijg je per ontbrekende zielepoot 5.000 euro boete, zo wil de PvdA. ‘Wat een onzin zeg.’
Een onbekende ziekte heeft in een maand tijd de dood veroorzaakt van zeker 38 inwoners van Uganda. Dat meldt een functionaris van het ministerie van Volksgezondheid. Media in Uganda stelden eerder nog dat de sterfgevallen waarschijnlijk waren veroorzaakt door een uitbraak van de builenpest.
Gezocht: excuusgehandicapte Edward Deiters Eveline Domevscek AMSTERDAM
...
Om meer mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking aan het werk te krijgen, wil de PvdA een quotum instellen voor middelgrote en grote bedrijven. Als ondernemers dit ‘gehandicaptenquotum’ niet nakomen, moeten ze een boete betalen van 5.000 euro per gehandicapte werknemer die ze te weinig in dienst hebben. Met dit voorstel kwam gisteren Kamerlid Mariëtte Hamer (PvdA). Ze meldde bang te zijn dat deze groep door de geplande bezuinigingen helemaal niet meer aan het werk komt. Vakbondsbestuurder Erica Hemmes van FNV Bondgenoten ontvangt het voorstel met gejuich, op één klein puntje na. ‘Ik denk alleen dat een boete van 5.000 euro niet voldoende is, dat zou hoger moeten zijn’. Nicolette Mak, directeur van Valid People, een vacaturebank voor mensen met een fysieke handicap of chro-
nische ziekte, heeft geen goed woord over voor het gehandicaptenquotum. Ze noemt het voorstel ‘ontzettend aanmatigend’. ‘Het is heel slecht voor de beeldvorming van mensen met een beperking als bedrijven worden verplicht om een vast aantal in dienst te nemen. Zij willen toch net als iedereen aangenomen worden vanwege hun competenties en niet omdat dat bedrijf toevallig nog drie mensen met een handicap moeten hebben. Pfff, wat een onzin zeg.’
Brandmerken En ook in het bedrijfsleven is het enthousiasme ver te zoeken. ‘Informatie over het aantal gehandicapten dat hier werkt, hebben we niet gedetailleerd in beeld’, klinkt het bij Rabobank. ‘We wachten wel af of het zover komt’. Bij collega-banken ING en ABN Amro en bedrijven als SBM Offshore, de Nederlandse Spoorwegen en Unilever zijn ze vermoedelijk nog aan het tellen. Op de vraag hoeveel gehandicapten zij in dienst hebben, kwam nog geen antwoord.
Weer andere, waaronder Philips en Heineken zeggen ‘een behoorlijk aantal’ Wajongers (jonggehandicapten) in dienst te hebben, maar weten niet precies hoeveel. Luchtvaartmaatschappij KLM meldt het aantal niet boven water te hebben gekregen.
‘Bij een sollicitatie kijken we gewoon naar de meest geschikte kandidaat’ Wim van der Wiel, woordvoerder Shell
Verzekeraar Aegon zegt ‘geen actief beleid te voeren op mensen met een handicap of structurele beperking.’ Ook hier geen cijfers. ‘Wij willen geen quotum, dat zou een soort kramp veroorzaken om aan de norm te voldoen’, zegt Maarten Thijs van Triodos Bank, dat net als telecomreus KPN nogal wat gehandicapten in dienst heeft. Beiden willen geen aantallen noemen. ‘Dat stigmatiseert’, aldus Thijs.
Volgens Shell-woordvoerder Wim van der Wiel rapporteerde de oliemaatschappij dergelijke cijfers ooit wel, maar stopte de oliemaatschappij daarmee toen het niet meer wettelijk verplicht was. Een quotum ziet Shell niet zitten. ‘Al is het maar om te voorkomen dat je mensen gaat brandmerken. Bij een sollicitatie kijken we gewoon naar de meest geschikte kandidaat, gehandicapt of niet.’ Bovendien, zo vraagt hij zich af: ‘Wanneer is iemand eigenlijk gehandicapt?’ Zelf valt hij naar eigen zeggen volgens Defensie ook in die categorie. ‘Iets met mijn knie, maar hier word ik absoluut niet zo gerangschikt.’ Zelfs bij de rijksoverheid, waar een soortgelijk quotum per 1 januari ingaat, is nog veel onduidelijk. ‘We weten niet precies hoeveel gehandicapten we in dienst hebben’, zegt woordvoerder Vincent van Steen. ‘We kennen namelijk geen eenduidige definitie van een gehandicapte.’ Hij voegt er aan toe dat er op het totale aantal van 124 duizend werknemers ‘inmiddels 200 Wajongers zijn gerealiseerd’. 1
NIEUW VIRUS SLAAT TOE
Diefstal
WERK MEE NAAR HUIS De politie heeft gisterochtend vier Helmonders (31, 32, 32 en 38 jaar) aangehouden vanwege de diefstal van grote partijen gereedschap van hun werkgever, een groothandel in Helmond. Volgens een eerste schatting hebben zij in twee maanden voor meer dan een miljoen euro aan gereedschap meegenomen.
Amateurtatoeages ‘Te zot voor woorden’
Nu in de aanbieding: tattoo + gratis hiv! Vervolg van pagina 1
...
Professionele tatoeëerders moeten steeds vaker de brokken opruimen van hun amateurcollega’s ‘Het gebeurt enorm veel’, zegt Ralph Moelker van het Rotterdamse Tattoo Bob. ‘Mensen komen regelmatig om de boel te laten fixen.’ Volgens Moelker komen er voortdurend tattooshops bij. ‘De laatste tijd is er een enorme run op het vak van tatoeëerder. Vroeger had je er een handje vol, maar de laatste jaren is het echt een gekkenhuis.’ Hans Dijkstra van de Nederlandse Bond van Tatoeëerders bevestigt dat beeld: ‘Door programma’s als LA Ink gaan mensen op zoek naar tattoo-materiaal en noemen zich-
WikiLeaks
MASTERCARD AANGEVALLEN Door een oproep van hackers zijn de websites van creditcardbedrijf MasterCard gisteren geblokkeerd. Ze willen wraak nemen omdat MasterCard sinds maandag geen overboekingen meer verzorgt naar WikiLeaks. MasterCard bevestigt dat er enorm veel verkeer is op de website en dat het bedrijf werkt aan herstel. Volgens een Amerikaanse techblog zit hackersbeweging Anonymous achter de aanvallen.
Sint in Amerika De film Sint gaat misschien draaien in de Amerikaanse bioscoop.
zelf tatoeëerder.’ Volgens Dijkstra is het aantal hobbyisten ongeveer even groot als het aantal offi ciële vakmensen. ‘Het is te zot voor woorden! Er is al jaren wetgeving die het illegale circuit zou moeten helpen oprollen, maar het tegendeel is gebeurd: het is explosief gestegen’. Dijkstra schat dat het aantal illegale tatoeëerders in Nederland rond de 3.000 ligt. Een illegale tatoeage is misschien niet alleen kwalitatief minder dan een professionele, het kan ook nog
behoorlijk gevaarlijk zijn. In 2003 kwam een groep van vijftien tieners uit Den Helder in het nieuws omdat zij mogelijk waren besmet met ziektes als hepatitis of hiv nadat zij zich hadden laten tatoeëren bij een amateur die minder dan 10 euro vroeg voor het zetten van de tatoeages.
Heterdaad Ondertussen onderneemt de nieuwe Voedsel en Warenautoriteit (nVWA) actie tegen de beunhazen, maar dat is niet altijd even makkelijk. ‘We zitten
er bovenop’, zegt woordvoerster Frederique Hermie. Illegale tatoeëerders krijgen van de nVWA een boete opgelegd van 500 euro. Het probleem is volgens Hermie de bewijsvoering. ‘Er moet sprake zijn van heterdaad. Je moet het echt zien.’ Behalve boetes uitdelen probeert de nVWA de beunhazen van sites als Marktplaats te weren. ‘We zijn druk bezig te kijken wie het aanbiedt. Ons hoofddoel is het stoppen van de advertentiepraktijken. Dat is best een research.’ 1
ANP
MOSZKOWICZ DOET ’T NIET Advocaat Bram Moszkowicz ziet af van de verdediging van Sander V., die in hoger beroep gaat tegen diens veroordeling voor de moord op de 12-jarige Milly Boele. De advocaat wil vanwege zijn beroepsgeheim niet ingaan op de reden hiervoor. Hij wil enkel kwijt dat ‘zich een omstandigheid heeft voorgedaan’ waarom hij ervan afziet.
KADOSTUNTS! GRATIS XBOX 360 KINECT + GSM & GRATIS HP 620 LAPTOP + GSM! 12 MND
HOGE KORTING!
GRATIS! XBOX360 KINECT + GAME
+ GRATIS SPEL (KINECT ADVENTURES) incl. 150 min. / 300 sms per maand! incl. internet op je mobiele telefoon
VAN €29 50 VOOR:
€17 50 P/MND
Korting geldt de 1e 12 maanden
12 MND
HOGE KORTING!
GRATIS! HP 620 LAPTOP + GSM
160GB HARDE SCHIJF + DVD-BRANDER incl. 200 min. / 400 sms per maand! incl. internet op je mobiele telefoon
VAN €34 50 VOOR:
€20 00 P/MND
Korting geldt de 1e 12 maanden
BESTEL NU SNEL OP GSMSALE.NL VOOR 15.00 UUR BESTELD, DE VOLGENDE DAG GRATIS PER KOERIER IN HUIS!
Eerst
4
PvdA Kamerlid erkent fout
Asielzoekers met baby in de kou? PINOKKIO Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar
[email protected]
Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
Wat is de bewering? Asielzoekers met baby worden onder dit kabinet in de kou op straat gezet. ‘Onthuld’ via WikiLeaks: Berlusconi is de roeptoeter van Poetin. EPA
WikiLeaks Wat u eigenlijk allang wist
Classified borrelpraat U dacht toch zeker niet dat alles dat nu door WikiLeaks naar boven komt ook écht waar is? Vaak is het niet meer dan holy nonsense. Mark van Assen AMSTERDAM
...
Grote opschudding in Manchester. ‘Militaire junta van Birma wilde voor 1 miljard dollar Manchester United overnemen!!’ In Israël: ‘Hezbollah heeft 50.000 raketten!! Een conflict met Israël kan zo uitmonden in een desastreuze regionale oorlog.’ Of in Doha, de hoofdstad van Qatar: ‘Regering gebruikt nieuwszender Al-Jazeera als politiek drukmiddel!’ En in Moskou natuurlijk: ‘President Poetin komt vaak hele dagen niet op zijn werk!’ Holy nonsense, Batman! Van de meer dan 250.000 gelekte memo’s van Amerikaanse ambassades over de hele wereld, heeft een zeer groot deel een strekking als de voorbeelden hierboven (zometeen nog wat meer). Ze worden in veel media gepresenteerd als feiten – ‘Uit de memo’s blijkt dat...’ – maar zijn in het
RODDEL DERODDEL ...
FEMMETJE
DEWIND
E
r zijn meerdere redenen waarom het fijn is samen een boek te schrijven. Allereerst is er de mogelijkheid te overleggen als je jezelf vastschrijft. Ten tweede hoef je niet in je eentje een lanceringsfeestje te organiseren (in mijn geval deed mijn co-auteur dat in
beste geval niet meer dan geruchten. Dat van de Birmese junta en Man United komt van ‘one well connected source’ die weer van iemand gehoord heeft dat de kleinzoon van generaal Than Shwe, de grote baas in Birma, tegen zijn opa heeft gezegd dat het misschien wel slim zou zijn om de club te kopen, want dat zou de aandacht afleiden van de ellende rond de orkaan Nargis.
Dit is nou typisch zo’n gerucht dat je als diplomaat oppikt tijdens een of andere ambassadeborrel, waarvan er in het circuit zeer vele zijn. Je drinkt eens wat, je wordt eens aan iemand voorgesteld en dan hoor je wel eens wat. En als je denkt dat het misschien interessant is, dan tik je een memo en stuur je het naar Washington, waar mensen zitten die dit soort berichten op waarde kunnen schatten. Tenminste, dat hoop je dan maar. Voor je het weet komt je memo over de 50.000 raketten van Hezbollah in handen van de CIA. Dat is de belangrijkste inlichtenorganisatie ter wereld, die onder meer het aantal kernwapens van wijlen de Sovjet-Unie jarenlang zwaar overschatte en de
aanslagen op de Twin Towers niet zag aankomen. Of het wordt gelekt en leidt tot enorme commotie. Zoals ‘de meest explosieve’ van de memo’s tot nu toe: de lijst met plaatsen die voor de VS van strategisch belang zijn: grote havens (Rotterdam, Shanghai), waterwegen (de Straat van Hormuz) en mijnen (kobalt in Congo). Wat een verrassing. Hier gaat menig concurrerende supermacht zijn voordeel mee doen. Dan zijn er ook nog de roddels over presidenten. Berlusconi is de roeptoeter van Poetin, Muammar Khadaffi is paranoïde, Ali Abdullah Saleh van Jemen is bizar, Gurbanguly Berdymukhamedov (Turkmenistan) is een geoefend leugenaar, de broer van Afghanistans Hamid Karzai is corrupt, Karzai zelf is labiel, net als Nicolas Sarkozy. Meer nog dan wat ook bieden de gelekte memo’s een fascinerende inkijk in de diplomatieke wereld. En het inzicht dat (in dit geval) Amerikaanse diplomaten blijkbaar alles noteren wat ze ergens opvangen. Echt serieuze geheimen zijn er de afgelopen tien dagen nog niet naar buiten gekomen. 1
haar eentje). Ten derde hoef je ook niet allenig aan te schuiven bij Pauw & Witteman (ook niet met zijn tweeen overigens). En je hoeft ook niet alleen naar Hengelo te rijden om te gast te zijn bij TV Oost. Oh, en je hoeft ook niet solitair een boekhandel in, om te kijken of je goed verkocht wordt. Gisteren gingen we samen even polsen bij de boekhandel in de Cornelis Schuytstraat. Het is een vreemd soort voyeurisme, je hoopt namelijk dat je getuige bent van een aankoopactie, iemand die jouw boek oppakt, er doorheen bladert en vervolgens besluit daadwerkelijk 19,95 neer te leggen bij de kassa. We stonden wat te bladeren in een
tijdschrift toen we ineens de titel van ons boek hoorden vallen. Er stonden twee blonde dames bij de kassa, met hun rug naar ons toe. ‘Wat wil de man?, dat is toch van die twee meisjes die iets met Bram hebben gehad?’ ‘Snap jij wat ze in die man zien? Je ziet toch meteen dat het een player is?’ Mirjam en ik spitsten onze oren. ‘Nou ik moet je zeggen’, nu mengde de boekhandelaar zich in het gesprek, ‘hij komt hier wel eens in de winkel en het is een heel aardige man. Hij maakt altijd met iedereen een praatje.’ ‘Ja, maar om nou een heel boek te wij-
Ambassadeborrel
Wie zegt dat? Hans Spekman, Tweede Kamerlid van de PvdA, tijdens een debat over de begroting immigratie en asiel met minister Gerd Leers op 30 november en 1 december. Hoe zit het ook alweer? Op 30 november zei Spekman: ‘Het vorige kabinet vond het niet leuk om het hardop te zeggen, maar in de praktijk werden geen mensen uitgezet in tijden van vrieskou. Vorige week is in Burgum een gezin met kinderen, waaronder een baby, uitgezet, terwijl alle andere gemeenten in Nederland een koudweerregeling invoerden voor de dak- en thuislozen. Dat doet dit kabinet met asielzoekers.’ En een dag later: ‘In het AZC Burgum zijn mensen uitgezet en ook in het AZC Echt zijn mensen met een baby op straat gezet, terwijl de koudweerregeling al gaande was.’
op de hoogte. Een ‘administratieve fout’ die ter plekke direct is opgelost. ‘Ook die mensen hebben absoluut niet op straat gestaan.’ Het PvdA-Kamerlid kreeg naar eigen zeggen de informatie over de asielzoekers van de Stichting Noodopvang Dakloze Vreemdelingen Utrecht. Maar ook coördinator Gonnie Castelijns van deze stichting kan dit niet bevestigen. Er hebben de afgelopen weken mensen uit de asielzoekerscentra in Burgum en Echt bij haar organisatie aangeklopt. In het geval van Burgum gaat het echter om een stel uit Guinea en een alleenstaande vrouw uit Eritrea, beide zonder kinderen. Vanuit Echt kwamen een meisje uit Senegal en een alleenstaande vrouw uit Eritrea die wel een baby bij zich had. Maar volgens Castelijns gaat het om mensen aan wie is verteld dat ze in vreemdelingendetentie geplaatst zouden worden. ‘Dan worden ze bang en lopen ze
‘Mensen uitzetten in de vrieskou. Dat is wat dit kabinet doet met asielzoekers.’ weg. Ik ga ervan uit dat deze mensen zelf uit het centrum zijn vertrokken.’ Ook Anholts van het COA vermoedt dat Spekman ‘doelt op gevallen waarbij mensen er zelf voor hebben gekozen naar elders te vertrekken’. Bijvoorbeeld omdat ze hebben gehoord dat er geen toekomst voor hen is in Nederland en dat ze naar Ter Apel zullen worden overgeplaatst.
Wat is waar? Volgens het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) kloppen de uitspraken van Spekman niet. Uit de centra in Burgum en Echt zijn volgens woordvoerder Jan-Willem Anholts ‘de afgelopen vier weken geen mensen op straat gezet’. Koudweerregelingen verschillen van plaats tot plaats, maar volgens hem gebeurt het in de praktijk niet dat mensen ‘in de vrieskou op straat worden gezet’. Onder het nieuwe kabinet is daar volgens hem niets aan veranderd. Wel is een gezin met kinderen uit het azc Burgum overgeplaatst naar de ‘vrijheidsbeperkende locatie’ Ter Apel, de laatste halte voor uitgeprocedeerde asielzoekers, en daar bleek niemand
Het eindoordeel: De bewering is niet waar.
den aan die man...’, zei de blonde vrouw. ‘Het is Sheila de Vries’, fluisterde Mirjam. ‘Zullen we gaan?’, opperde ik. ‘Ben je gek’, zei Mirjam, ‘we gaan er op af’. En voordat ik iets kon inbrengen draaide Mirjam zich om en stapte ze op de drie roddelende mevrouwen af. ‘Nou nou dames, het boek gaat echt niet alleen over Bram hoor. Het boek gaat over mannen en slechts twee van de 400 pagina’s gaan over Bram.’ Het vervelende was, nu moest ik me ook omdraaien. En ik ken Sheila de Vries. En ik vind Sheila de Vries
heel aardig. ‘Oh, ha ha’, lachte Sheila, toen ze me zag, ‘tjee, staan we hier zo over jullie te roddelen hè? ‘Ja’, zei Mirjam. ‘Ja’, zei ik. Het werd even stil. ‘Nou,’ zei Mirjam, ‘het wordt tijd dat jullie het boek gaan lezen, dan kun je er tenminste iets zinnigs over zeggen.’ Wat is het toch fijn samen een boek te schrijven. 1
Reactie Hans Spekman: ‘Als de bewering niet klopt, erken ik dat en heb ik daar spijt van. Ik ben afgegaan op wat ik hoorde van de Stichting Noodopvang Utrecht. Als blijkt dat deze mensen niet op straat zijn gezet, maar hen een keuze is geboden en zij zelf zijn vertrokken, ligt het in deze zaak anders en zit ik fout. Dat neemt niet weg dat er regelmatig wel asielzoekers, ook gezinnen met kinderen, op straat worden gezet. En lang niet altijd is er voor hen nog een keus. Daar blijf ik in de politiek aandacht voor vragen, zeker als kinderen daar de dupe van worden.’ 1
Femmetje de Wind is freelance journaliste.
Ozzybesitas
Wat nou, crisis?
Toll
De kat Ozzy (10,3 kg) is sinds gisteren officieel de dikste kat van het land. Volgens de Universiteit van Utrecht is 40 procent van onze huisdieren te zwaar.
In 2010 zal het totale bijeengebrachte kapitaal met beursgangen wereldwijd waarschijnlijk de 227 miljard euro overstijgen. Dat is een nieuw record.
Autofabrikanten Audi en BMW hebben in de eerste elf maanden van dit jaar veel meer auto’s verkocht dan in 2009. Audi verkocht een recordaantal auto’s.
Lekker warm onderweg in de ijzige winterkou ? Lekker actief buiten genieten? Leg de mooiste herinneringen vast, haal een frisse neus en geniet van de winterse dagen.
Wintersport
%#",% ( #% " % % ,%& # %
% #% % % % + %**% '
- ) &
Kijk op www.bever.nl
*% % & , *%%% %
! %%' +%% %# %# *%* %%# # $ ,% & #% %%# %" #, #% %%% !% *%
-%% '
& ) &
rdag: Vanaft/mza19te december
( "
+%% % % ! " #% ! %% * %#% *' %*! '
! ) &
+#($#
# %% #% %% % % )
# ) &
* % % %%% ' ,%! % # % # %
! %'
# ) &
.( ##$(',( '( ( #'((( ,(', # - '(%($( ! ## !* ,( ( ( '( ,(% $(('* * .( ,$ ( ((#, ( ,($( ( #(( ,(', '( ( '( '( '( $ ((' ##*
Windows®. Life without Walls™. Toshiba raadt Windows 7 aan.
notebook 1 Toshiba gekocht *
tussen 29 november 2010 en 31 december 2010
1 retourvliegticket aangeboden !! **
* Aanbod is alleen geldig op de selecteerde modellen. Voor een overzicht van de modellen kunt u terecht op www.toshiba.nl/retourvlucht ** Afgifte van een bon voor een retourvlucht voor één persoon in economy class op een reguliere lijndienst. Luchthavenbelastingen, eventuele kerosinetoeslagen, extra passagiers en andere kosten die specifiek zijn voor luchtvaartmaatschappijen, worden doorberekend aan de klant. Voor deze actie gelden algemene voorwaarden zoals vermeld op de website www.toshiba.nl/retourvlucht. Stuur het antwoordformulier binnen 15 dagen na aankoop op en vlieg met ons mee!
6
Eerst
Rode Kruis Tocht door Humanity House
Voel eens mee, en doe net alsof je vluchteling bent
Goede doelen innoveren. Het Rode Kruis is trendsetter, en opent vandaag een experience. ‘Je kunt hier straks op een veldbed overnachten.’ Remco Tomesen
de bezoeker serieuze informatie voorgeschoteld; via een koptelefoon kun je naar een opname luisteren van de tocht van een echte vluchteling uit een ver en bedreigd land. In het huis is ook een zaal voor films en lezingen.
DEN HAAG
...
Grote pot
Nee, zo’n plek als het Rode Kruis nu heeft in Den Haag, dat heeft nog geen enkel goed doel, nog geen enkele ngo. Nergens ter wereld. Zegt directeur Lisette Mattaar van het Humanity House, dat vandaag zijn deuren opent. Wat dat nieuwe is? Een gebouw waar jongeren in dit geval zelf kunnen ervaren hoe het is om vluchteling te zijn. Jongeren, dat is in goededoelenland trouwens een ruim begrip: iedereen beneden de 55. ‘De meeste donoren zijn boven de 55, net als de meeste vrijwilligers’, zegt Mattaar. Tijd om die jongere generatie dus bij de club te betrekken. En dat doe je dus met een experience, denkt het Rode Kruis. Een ervaring, waar mensen zelf voelen hoe het is om zo’n vluchteling te zijn, die deze organisatie normaal gesproken helpt. De entreeprijs: 6,50 euro. Voor volwassenen.
Ramp
QR >@ M;OO@O >G@ Z@GD@U>@O
;;U>BK@W Y@ >Q@O* Onze brouwers zijn trotse vakmensen. Zij geven elke dag met veel zorg Grolsch bier zijn unieke, krachtige smaak. En zo’n bier verdient dan ook een eigen fles, vinden zij. Daarom zit Grolsch niet in een bruine 30 cl fles. Maar in een groene van 33 cl. Een extraatje van de brouwers dus.
In het Humanity House leiden pijlen op de grond je door die experience, zij geven aan hoe je je moet manoeuvreren door dit voormalige Haagse herenhuis in het centrum van de stad. Een nummer op een elektronisch bord geeft aan wanneer de bezoeker aan zijn route mag beginnen. Iedereen moet de eenzame tocht door het huis alleen ervaren, is het idee. In een eerste ruimte, een nagemaakte woonkamer, liggen omgevallen glazen wijn, op de radio een stem die vertelt dat er zojuist een ramp is gebeurd in Den Haag en dat iedereen de stad moet verlaten. Wat ruimtes verder beland je in een douanepost in een onbekend land. ‘Wie ben je? Wat kom je hier doen? Laat je paspoort zien’, gebiedt een stem. Boven in het gebouw, op zolder, staan de veldbedden klaar. Tussen deze ervaringen door krijgt
Voor de komende vijf jaar is er een budget van 9,5 miljoen euro voor het Humanity House; uit de Grote EU-pot komt 2 miljoen euro, de gemeente Den Haag geeft 3,5 miljoen euro. Doelstelling is om 30.000 bezoekers per jaar te trekken, die ook deels op een rondtrekkende tentoonstelling af moeten komen. De ervaring moet beklemmend zijn, hoewel de stem uit de luidspreker die de ondervraging bij de douane doet, nogal vriendelijk klinkt.
Het moest geen spookhuis worden. Kinderen moeten niet gaan huilen. ‘Het moest geen spookhuis worden’, zegt een van de makers van de tentoonstelling. En schoolkinderen, een van de belangrijke doelgroepen, moeten niet jankend het huis verlaten. Dat gaat weer net iets te ver.
Topkok Dit herenhuis is nog maar een begin, als het aan directeur Mattaar ligt. Die ziet al een toekomst voor zich met een veel groter gebouw in Den Haag. ‘Als het succesvol is.’ Ook wordt de samenwerking gezocht met andere organisaties, zoals Cordaid. En Nederland is nu al een voorbeeld voor andere landen, waar het Rode Kruis iets soortgelijks wil opzetten. Verder moet het Humanity House zelf de komende jaren innoveren. Het fenomeen Goede Doelen Experience is immers nog jong. Wat er te bedenken valt? Mattaar: ‘Dan moet je denken dat jongeren hier een weekend overnachten op veldbedden. Of aan een topkok die gaat koken met een voedselpakket.’ 1
Belastingfraude
ONDERZOEK NAAR LEK BIJ FIOD De Rijksrecherche doet onderzoek naar lekken bij opsporingsdienst FIOD-ECD. Het Openbaar Ministerie in Utrecht bevestigt berichtgeving hierover in De Telegraaf. Volgens de krant waren verdachten in enkele zaken vooraf op de hoogte van een op handen zijnde inval. Zo zou tijdens een vip-avond van de Miljonair Fair 2009 onder een aantal mensen al bekend zijn geweest dat vastgoedman Evert Kroon een inval kon verwachten. Kroon werd afgelopen voorjaar opgepakt op verdenking van fraude met
facturen bij de verbouwing van enkele privépanden. De Rijksrecherche zou het lek gevonden hebben via de geschorste advocaat Dion Bartels, die op de Miljonair Fair de inval al voorspelde. Bartels zou bevriend zijn geweest met een teamleider van de FIOD. Bartels zegt nu dat de inval bij Kroon voor hem een verrassing was: ‘Ik wist van niets. Het was wel algemeen bekend dat de Belastingdienst bezig was met een boekenonderzoek naar het kantoor van Kroon.’
Toch plassen in de trein De Nederlandse Spoorwegen zien af van de aankoop van stoptreinen zonder wc’s. Het treintype dat de bijnaam ‘sletje’ kreeg, wordt dus een zeldzaamheid.
Perspectief
7
F.W. De Klerk ‘Mandela en ik bellen elkaar op verjaardagen’
En nu is blank de dupe De maatregelen om zwart en blank gelijk te trekken, zijn doorgeslagen, zegt oud-president van Zuid-Afrika F.W. De Klerk. Nu voelt de witte bevolking zich gediscrimineerd.
" ' "$ !"# $ & "$ & ")$ "& " "
# "$(' $ &" ) " #"$ !"$
"
" $ &" ) & " " &" "$ $ "$
&" " & " $" # $
$"$$ *
$# "'$$ " & )'"$
" &" ) & "" ' "$ !"# $
"" $ "$#$ $! #$& #" $ & " )'"$ ' $$ % " #$$
Remco Tomesen
...
Ja, de oud-president van Zuid-Afrika, de laatste witte president van het land ook, wil het wel op ‘openbare record’ zeggen. Frederik Willem De Klerk (74): ‘Er is sprake van onaanvaardbare rassendiscriminatie in Zuid-Afrika.’ Let wel, hij heeft het over discriminatie tegen de wítte Zuid-Afrikanen. Zij zijn volgens De Klerk, die deze week in Nederland was, de dupe van ‘ongebalanceerde’ maatregelen om zwarte en gekleurde Zuid-Afrikanen ‘gelijk te stellen ‘ aan de blanken. Gevolg is dat witte Zuid-Afrikaners bijvoorbeeld moeite hebben een baan te vinden: zwarten of gekleurden gaan voor. Het is een belangrijk onderdeel van de grondwet van Zuid-Afrika, ingevoerd na het afschaffen van de apartheid, bedoeld om de ongelijkheden te beëindigen. Zwarten hebben voorrang bij banen, blanken moeten landbouwgrond afstaan aan zwarten, blanke bedrijfseigenaren moeten aandelen verkopen aan zwarte zakenlieden. De Klerk: ‘In de ogen van veel blanken is dit een nieuwe vorm van rassendiscriminatie.’ Waar voelen blanken die discriminatie? De Klerk: ‘Het is ongebelanceerd gebeurd. Er hebben te veel zwarte mensen banen gekregen waarvoor ze niet de juiste opleiding, niet de juiste ervaring hadden. Zelfs de regerende partij, de ANC, lijkt nu bezig te zijn te erkennen dat er grote fouten zijn gemaakt.’ Sommige blanke Zuid-Afrikanen die zich gediscrimineerd voelen, vinden dat West-Europa, en zeker Nederland, vanwege de histori-
sche banden, iets voor ze moet doen. ‘Er zijn Zuid-Afrikanen, met name dan blanken, die dat vinden. Zij vinden dat de westerse landen, die altijd voorop stonden om Zuid-Afrika te bekritiseren vanwege de apartheid, nu ook kennis moeten nemen van de zaken die verkeerd lopen in ZuidAfrika. Die westerlingen moeten met dezelfde energie en overtuiging protesteren tegen nieuwe vormen van ongerechtigheid in ons land’. De band tussen dat ene bijzondere westerse land Nederland en ZuidAfrika mag wel steviger, vindt De Klerk. ‘Nederlanders en Vlamingen moeten met trots naar het Afrikaans kijken. En die taal als volwaardig lid bij de Nederlandse taalgemeenschap betrekken’, zegt de man onder wiens presidentschap Nelson Mandela werd vrijgelaten. Zegt de man die onderhandelde met Mandela over de overgang naar een nieuw democratisch Zuid-Afrika. Samen met Mandela ontving hij de Nobelprijs voor de vrede, vanwege het afschaffen van de apartheid. Iets wat niet alle blanken hem in dank afnamen. Tegelijkertijd kreeg hij kritiek omdat hij tegen de Zuid-Afrikaanse waarheidscommissie, die onderzoek deed naar de apartheidsperiode, ontkende te weten van misstanden tijdens de apartheid. Wanneer heeft u Nelson Mandela voor het laatst gezien? ‘Tijdens de opening van het WKvoetbal deze zomer, zou ik hem zien. Maar omdat zijn kleindochter overleed, is hij toen niet gekomen. De laatste keer dat ik hem zag, was bij de parlementsopening in februari dit jaar. Maar ik heb daarna nog wel met hem gepraat. Hij belde mij op mijn verjaardag (18 maart, red.). En
Manifest F.W. De Klerk was deze week in Nederland om als eerste het Manifest voor Wereldwijde Verbinding te ondertekenen, een initiatief van adviesbureau &Samhoud. Tijdens een lezing voorafgaand aan de ondertekening sprak De Klerk over de perio-
ik heb hem op zijn verjaardag gebeld in juli. Van tijd tot tijd is er vriendelijke communicatie tussen ons.’ Sommige Zuid-Afrikanen zijn bang dat bij het overlijden van Mandela rellen uitbreken. Dat het land in crisis raakt. Al voor de vraag volledig gesteld is, antwoordt De Klerk: ‘Ik deel die vrees helemaal niet. Hij is al elf jaar van het politieke toneel verdwenen. En de laatste vijf jaar heeft hij zich niet over politiek uitgelaten. Heel ZuidAfrika is trots op hem, het is jammer dat de ouderdom zo bij hem heeft toegeslagen. Maar ik denk dat zijn dood geen crisis zal veroorzaken. Het zal eerder een moment worden waarop Zuid-Afrikanen weer aanleiding zien om samen de schouders eronder te zetten’. De hoop van veel Zuid-Afrikanen was dat het WK voetbal, afgelopen zomer, ook voor zo’n verandering zou zorgen. Dat het zwart, wit en gekleurd dichter bij elkaar zou brengen. Hoe heeft u het WK ervaren? ‘Tijdens het toernooi was er een gevoel van eenheid. De meeste blanken houden tradtioneel meer van rugby. Maar veel van hen zijn deze zomer voor het eerst naar een voet-
Heel rijk en erg arm
Nationale rel
De 10 procent rijkste Zuid-Afrikaners ontvangen meer dan de helft van het nationale inkomen. De armste helft krijgt zo’n 10 procent.
De blanke Zuid-Afrikaanse schrijfster Annelie Botes zei eind november dat ze zich vaak bedreigd voelt door zwarte mannen.
de voorafgaand aan de afschaffing van de apartheid, en over zijn samenwerking met Nelson Mandela. Gedurende de eerste ontmoeting in de gevangenis, ‘voelden we allebei dat het goed zat’. Toch was er daarna ook veel onenigheid, zei De Klerk. 1
Er zijn plannen van het ANC om de persvrijheid in te perken. Nu het toernooi voorbij is, zijn we vervallen in het oude strijdpatroon. Maar wat blijvend is, is ons bewijs aan de wereld dat wij zo’n groot evenement kunnen organiseren. Nu willen we de Olympische Spelen organiseren.’
balwedstrijd gegaan. Ze kwamen in stadions die midden in de zwarte woongebieden liggen, op plekken waar ze normaal nooit komen. Ik moet dan vooral denken aan het stadion in Soweto. En ze gingen niet alleen naar stadions, maar ook naar restaurants in zwarte wijken. Dat zijn wonderlijke momenten van contact, die in het dagelijkse leven nooit plaatsvinden.’
Volgens De Klerk is er tegenwoordig dus sprake van racisme gericht tegen blanken, maar er zijn ook nog genoeg blanken die anti-zwarte gevoelens koesteren, zegt hij. Het verschil is alleen dat machthebbers – het ANC – via de politiek voor blanken nadelige maatregelen kunnen uitvoeren. Daarnaast is er een radicalere anti-blanke beweging. Boegbeeld daarvan is Julius Malema, de leider van de jeugdbeweging van de ANC, die dit jaar op een bijeenkomst nog het strijdlied Kill the boer (vermoord de blanke) aanhief.
Dat was tijdens het WK. Is er zo’n vijf maanden na het toernooi nog iets van die geest te merken? ‘In zekere zin zijn we na het WK teruggevallen in oude gewoonten. Sommige omstreden politieke plannen van de regering werden opeens tijdens het WK ingevoerd.
Veel blanke boeren zijn bang voor geweld. Per jaar worden vele tientallen boeren vermoord. ‘Ik heb begrip voor die blanke angst. Maar als het om misdaad gaat, denk ik dat alle Zuid-Afrikanen daar last van hebben. Misdaad treft hier iedereen.’ 1
Groei
8
Wie
Wat
CV
Ambitie
Paul Rinkens, Paul Janmaat en René Savelberg.
Partners bij TomorrowToday, een ‘omgevingsbouwer’ die de strijd aangaat met leegstand en daar goed aan wil verdienen.
René Savelberg: ex-directeur McDonald’s. Paul Rinkens: hotelondernemer. Paul Janmaat: ex-KLM.
Tot 2014 zo’n achttien tot twintig Qbic hotels openen en daarnaast de leegstand in de Nederlandse kantorenmarkt te lijf gaan.
TomorrowToday Leeg pand? Schuif gewoon een paar Cubi’s naar binnen
Ook aan leegstand valt te verdienen TomorrowToday levert de enige hotelformule die in een bestaand pand naar binnen kan worden geschoven. Daar moeten nu ook studentenkamers en zorgverblijven bij komen. pand kan worden ingebouwd zonder grote bouwtechnische ingrepen’, zegt Savelberg. Voor vier miljoen euro zet TomorrowToday één Qbic-hotel met 120 kamers neer, inclusief alle openbare ruimtes en de lobby. ‘Dat is 35.000 euro per kamer’, rekent hij voor. Savelberg monsterde eigenlijk pas onlangs aan bij TomorrowToday en is de man die de zaken in een groeiversnelling moet gaan brengen. Het bedrijf wil tot 2014 zeker achttien tot twintig Qbic hotels openen in Nederland, België, Duitsland en Engeland. ‘We willen leidinggevend worden in het budget boutique marktsegment.’
Edward Deiters AMSTERDAM
...
‘Wij creëren nieuwe mensomgevingen’. De marketing-speak waarmee René Savelberg aftrapt doet even een wenkbrauw fronsen, toch revancheert hij zich snel met de opmerking dat hij samen met partners Paul Rinkens en Paul Janmaat dé oplossing heeft voor de leegstand in Nederland. Savelberg tovert wat leegstand-statistieken tevoorschijn. Het komt er volgens hem op neer dat ruim 15 procent van de kantoorgebouwen in Nederland leeg staat. ‘In Amsterdam is dat zelfs 20 procent.’ Met het bedrijf TomorrowToday wil het trio de komende drie jaar één miljoen vierkante meter leegstaande kantoorruimte transformeren tot ‘moderne leefomgevingen’. Van de leegstaande gebouwen is ruim 40 procent volgens Savelberg zo verouderd dat ze niet eens meer als kantoorpand te gebruiken zijn. En in dat gat is TomorrowToday dus gedoken. Het begon met partner Paul Rinkens die de Cubi ontwikkelde, een soort Ikea-achtig bouwpakket waarmee een bestaande (kantoor)ruimte in een dag kan worden omgetoverd tot wat Savelberg ‘een geheel nieuwe leefomgeving’ noemt. ‘De Cubi is een soort meubel waarin je kunt wonen’, zegt hij. ‘Het is volledig modulair opgebouwd en kan onder meer worden voorzien van een slaap-, werk-, kook- en badkamergedeelte’. De grote kracht is volgens Savelberg dat het ‘meubel’ in een grote doos wordt aangeleverd en naadloos past binnen elke gebouwvorm. ‘Zo kun je 80 procent sneller en 60 procent goedkoper hotelkamers, studentenwoningen of zorgverblijven creëren.’ En volgens deze semi-doe-hetzelfmethode werd in 2007 het eerste, 55 kamers tellende Qbic Hotel in het WTC in Amsterdam gerealiseerd. ‘Dat was ons pilot-project en blijkt prima
CHINESE INFLATIE ...
MARK
LEENARDS
H
oewel in de afgelopen weken de problemen in de eurozone centraal stonden, kijken beleggers ook met argusogen naar de Chinese inflatiecijfers. De Chinese overheid doet er dan ook alles aan om deze te beteugelen, zodat de economie niet oververhit
McDonald’s
René Savelberg: ‘Wij kunnen 80 procent sneller en 60 procent goedkoper hotelkamers, studentenwoningen of zorgverblijven creëren.’ CHRISTIAAN KROP
te werken. De bezettingsgraad is hier vaak 100 procent en heeft nooit onder de 90 procent gelegen’. Savelberg duwt in een groenverlichte gang een deur open die leidt naar een compacte hotelkamer. Hij
prikt met zijn vinger in het matras: ‘Hästens-bed’, wijst op de badkamer: ‘Philippe Starck’ en vertelt over de led-sfeerverlichting in drie smaken: ‘Mellow Yellow, Red Romance of Deep Purple Love’. Verder heeft iedere
kamer standaard draadloos internet en een lcd-televisie. ‘En dat voor kamerprijzen die bij een budgethotel passen’. ‘Qbic Hotels is de enige hotelformule ter wereld die in een bestaand
raakt. Met wisselend succes. In oktober overschreed het land de grens van 3 procent inflatie die de overheid als jaarlijkse doelstelling heeft. Dat is in principe niet erg voor een sterk groeiend land, ware het niet dat voedsel op jaarbasis ruim 10 procent duurder werd. De overheid vreest voor sociale onrust wanneer deze prijsstijging geen halt wordt toegeroepen. Helaas is dit ook precies de productgroep die de overheid het minst kan controleren met specifieke ingrepen, waardoor de inflatie in zijn algemeen moet worden aangepakt. Inflatie is de stijging van het algemene prijsniveau in een land. Hoewel een beetje inflatie normaal is, kun-
nen te hoge prijsstijgingen destabiliserend werken. Bij een zeer hoge inflatie gaan burgers paniekaankopen verrichten en hamsteren omdat men bang is dat diezelfde producten in de toekomst veel duurder zijn. In een snelgroeiend land is het risico op inflatie hoog. Dit komt doordat de economie vaak van de grond af (opnieuw) opgebouwd moet worden. Enorme investeringen, soms overheidsgesubsidieerd, drijven de prijzen al snel op. Daarnaast hebben burgers vaak niet de keuze om producten niet te kopen. In China wordt bijvoorbeeld gemiddeld 35 procent van het inkomen uitgegeven aan voedsel. Wan-
neer prijzen stijgen zullen burgers echter niet minder voedsel gaan kopen. Een bijzonder aspect van de Chinese economie is dat deze van zichzelf deflationair is. Als gevolg van overproductie door gesubsidieerde leningen, gecombineerd met een bevolking die erg graag spaart, heeft de Chinese economie in het recente verleden regelmatig met dalende prijzen te maken gehad. Helaas is voedsel daar vaak de uitzondering op. De Chinese overheid kan veel gebieden van de economie beheersen, maar de voedselketen behoort daar niet toe. Het weer en flexibel ingestelde boeren zorgen ervoor
De nieuwe Qbic vestigingen moeten minimaal 120 kamers gaan herbergen en jaarlijks goed worden voor een omzet van rond de drie miljoen euro. Voor Savelberg is nieuwe zaken openen overigens een tweede natuur. Hij werkte eerder veertien jaar voor McDonald’s, waarvan zeven jaar als algemeen directeur Nederland. ‘Toen ik dat werd openden we net het honderdste restaurant, toen ik er wegging waren het er 200.’ En er is nog een parallel met zijn vroegere werk: de toekomstige Qbichotels moeten worden geopend door franchisenemers. ‘We voeren daarover momenteel in meerdere landen serieuze gesprekken’, zegt Savelberg. Naast de hotelplannen is TomorrowToday druk doende om verschillende partijen te overtuigen van het nut van kant-en-klare studentenwoningen. ‘Het is toch van de gekke dat er in Nederland 30.000 woningzoekende studenten zijn terwijl er ruimte genoeg is. Het enige wat wij hoeven doen is een serie Cubi’s een leeg pand inschuiven.’ En de drie ondernemers hebben nog meer plannen. ‘Wat te denken van een soort light-ziekenhuizen? Of ooit een Cubi-to-go. Waarmee mensen in de toekomst zelf een kant-enklare verbouwing kunnen doen.’ 1
dat het lokaal niet ongebruikelijk is om prijzen met 50 procent per jaar te laten stijgen. Wanneer de Chinese regering dit niet in de hand weet te houden, zal er in de komende jaren sociale onrust uitbreken onder het arme gedeelte van de bevolking. Dat is slecht voor beleggers in Chinese indexfondsen, maar biedt kansen in specifieke sectoren, zoals voeding en hoogwaardige technologie. Daar stijgen de prijzen van de producten veel harder dan de loonkosten. 1
Mark Leenards is fondsmanager van het SBS Global Equity Fund.
Fulltime vs. parttime
India, daar gebeurt het
Bankgeheim is dood
Het aantal werknemers met een vast contract wordt kleiner. In het derde kwartaal waren er 5,7 miljoen mensen in vaste dienst, 111.000 minder dan in 2009.
De autoverkopen in India, de op twee na grootste automarkt in het Verre Oosten, zijn in november met 20,8 procent omhoog geschoten tot 161.500 stuks.
Sinds de Europese ministers van Financiën een akkoord sloten over de uitwisseling van belastinggegevens, stelt het bankgeheim niets meer voor.
entertainment
9
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Q&A
Culinair Zinnenprikkelend
Lekker koken zonder te ruiken Joke Boon kan niet ruiken, maar toch is ze een culinaire koningin. Ze schreef een kookboek voor de reuklozen én voor hen die wel kunnen ruiken.
‘Mijn boek is dus voor iedereen geschikt. Niet alleen voor mensen die slecht ruiken of proeven.’ Toch is het schrijfsel een beetje geschreven met mensen die alleen kunnen tongproeven (bitter, zoet, zout) zoals Boon in het achterhoofd.
Redactie MSM
...
Het geheime recept
Sommige mensen hebben geen smaak. Ze kleden zich in de mode van 2007 of ontwerpen de studio van Ochtendspits. Dat is allemaal nog te verhelpen en bij te sturen. Echt niets kunnen proeven of ruiken, dát is een handicap waar je niet zoveel aan doet. Joke
‘Als ik na een button een tomaat eet, proef ik echt iets!’ Joke Boon
Boon heeft er last van: ze ruikt al sinds haar vierde helemaal niets. ‘Mijn amandelen werden geknipt en dat ging mis.’ En dus doucht ze elke dag met veel schuim, bang als ze is dat ze niet lekker ruikt. Maar daarom gaat het ons bij MSM vandaag niet. Boon is, ondanks of misschien wel dankzij haar ontbrekende reukvermogen, een ware keukenprinses. Ze schreef zelfs een kookboek: Smaakvol en gezond eten met al je zintuigen.
Verfilming
JETSET OP HET WITTE DOEK De roman Jetset van thrillerauteur Marion Pauw ligt pas sinds oktober in de boekwinkels maar de filmrechten zijn al verkocht aan filmproducent NL Film. Volgend jaar moeten de opnamen van de film beginnen. Jetset gaat over een succesvolle zakenman die een tochtje op zijn jacht maakt met intimi en wordt vermoord. Er zijn al 40.000 exemplaren van het boek verkocht.
Koken is al jaren Boons passie. ‘Ik lees er veel over, weet er veel van.’ De culifreak vond andere manieren om met eten de zintuigen toch flink te prikkelen. ‘Het snijden van een wortel schept al verwachtingen. Door de kleur en de structuur worden de
smaakgebieden in je hersens ook geprikkeld.’ En denk nou niet meteen: dat klinkt mooi maar is natuurlijk niet te vreten. Man en twee puberzonen eten gewoon mee, vrienden bellen na etentjes op, bedelend om recepten.
Én er is een zeer groot gedeelte ingeruimd voor receptuur rond een product dat Boons (culinaire) leven volledig op de kop zette: de Sechuan Button, verkrijgbaar bij de betere groenteboer. Het goedje ziet er uit als het binnenste van een margrietje en is nogal explosief. ‘Als je hem zo opeet is het alsof je aan een batterij van 9 volt likt. MSM snapt daar de lol niet van, maar Boon legt uit: ‘Hem zomaar eten doe je niet voor je plezier. Maar mij hielp het ontzettend, het blijkt dat het daarna bij mij smaken ontzettend versterkt. Als ik na een button een tomaat eet, proef ik echt iets!’ Het kleine Zuid-Amerikaanse wondermiddel is door top-restaurants als El Bulli al omarmd. En Boon strooit er in haar boek kwistig mee. Vriend en vijand zijn wederom vol lof. En onze culikoningin is een beetje verslaafd. ‘Er treedt geen gewenning op, dat is fijn.’ Elke dag gaat er dus wel een button de mond in. En met een prijs van 9 euro voor dertig stuks is dat junkiegedrag goed vol te houden. 1
...
Revolte in veilinghuizenland Ouderwetse veilinghuizen hebben een concurrent erbij: Gavelers Auctioneers. En die pakken het heel anders aan, zegt general manager Eva Kooijmans. AMSTERDAM
...
Grote veilinghuizen zijn passé? ‘Euh, dat ga ik niet zeggen. Maar onze manier van werken is wel wat anders dan hoe de grote veilinghuizen het doen.’ Hoezo? ‘Wij werken nauw samen met de experts, die zijn niet bij ons in dienst maar werken voor zichzelf. Samen stellen we een veiling samen en wij regelen dan de pr, logistiek, locatie en veiling.’ De expert als ondernemer? ‘Precies. Zij krijgen ook een deel van de opbrengst. Dat is bij grote veilinghuizen niet zo. Zij komen zélf met ideeën voor een veiling. En brengen zelf de stukken in. We werken dus als een soort franchise. Dat doet verder niemand.’ Veilt u ook het oude theelepeltje van mijn oma? ‘Hangt ervan af, het moet natuurlijk wel een bepaalde kwalitatieve of kunsthistorische waarde hebben.’ U veilt op 14 december in het Hilton? ‘Dat leek ons een mooie locatie, de vorige veiling was in de Kunsthal in Rotterdam. De plek kiezen we per keer, daarin zijn we flexibel. Noviteit is dat we de experts dit keer een audiotoer rond de kunstwerken hebben laten maken. En we maken er een feestje van.’ Iedereen mag hossen tussen de kunst? ‘Haha, de borrel is dit keer besloten, maar de veiling en de kijkdagen zijn natuurlijk toegankelijk voor iedereen.’ 1
Grensoverschrijdend
Mode
Hollywoodactrice Salma Hayek doet een boekje open over hoe ze in de VS kwam in het blad V Magazine Spain. Salma Hayek was ook een korte tijd een illegale immigrante. Daarom draagt ze naar eigen zeggen illegalen zonder papieren een warm hart toe. Ook weidt ze uit over haar beginperiode in Hollywood. Amerikaanse producers en regisseurs zagen een Mexicaanse in de hoofdrol lang tijd zitten, aldus Hayek.
Het is Doutzen Kroes voor en Doutzen Kroes na, maar het is toch echt Lara Stone die in de modeminnende wereld aan de top staat. Stone, geboren en getogen in het Brabantse Mierlo, won in Groot-Brittannië een prestigieuze prijs. Ze is model van het jaar 2010 geworden. Ze kreeg de prijs op een avondje waarbij de crème de la crème van de wereldwijde modewereld een stoeltje had weten te bemachtigen.
SALMA HAYEK WAS ILLEGAAL
LARA STONE WINT PRIJS
De La Mar loopt
Depp belt niet
Al 110.000 kaarten werden verkocht. Het theater is pas 2 weken open.
Johnny Depp haat mobieltjes en mailt veel, stelt hij in een interview.
Advertorial
Hifi Solutions aan de Muiderstraat in Amsterdam is al jarenlang een specialist in het beleven van muziek.
Het betoverende geluid van de Muiderstraat Met de juiste muziek en de juiste apparatuur wordt muziek een echte beleving Muziek is voor veel mensen een belangrijk element in hun leven. Muziek kan je stemming beïnvloeden, veranderen of versterken. Met de juiste muziek en de juiste apparatuur wordt muziek een echte beleving. Hifi Solutions, gevestigd in de Muiderstraat in Amsterdam, is al jarenlang een specialist in het beleven van muziek. Hier kan elke muziekliefhebber, van jong tot oud, van gewone genieter tot audiofiel, terecht voor professioneel advies.
Door Albert Bronk U Amsterdam De winkel van Hifi Solutions is een brok professionaliteit. Er is een grote winkelruimte waar een rijke scharkering van het assortiment een plek heeft gevonden. Ook zijn er drie grote luisterruimtes gecreëerd. Eigenaar Rick Oldersom straalt duidelijk uit dat hij zijn kennis graag met de klant deelt. Hij demonstreert ons en een ieder vol enthousiasme hoe mooi een goede surroundsinstallatie kan klinken en zet een Lord of the Rings film op. Het geluid komt ons van alle kanten tegemoet en klinkt per-
fect. Er gaat een nieuwe wereld voor ons open en we zinken even weg in een oase van geluid. Oldersom: “Door een juiste opstelling van de boxen ontstaat er een homogeen geluid, dat niet meer uit de luidsprekers lijkt te komen. Je hoort op deze manier een veel beter en intenser geluid dan voorheen. Het is een waar genot om volledig omgeven te zijn door muziek.” Rick Oldersom komt dagelijks mensen tegen die niet meer genieten van muziek omdat hun vorige installatie niet beviel. “Maar als ze bij ons in de winkel horen, hoe mooi het geluid wel kan zijn, komen ze vaak in
‘Door een juiste opstelling van de boxen ontstaat er een homogeen geluid’ een betoverende stemming die ze vervolgens graag willen vasthouden. Geluid is emotie en ik kan dat als emotioneel mens niet voldoende benadrukken.” Hifi Solutions bestaat uit een hecht team dat al heel lang samenwerkt. Oldersom zorgt er samen met zijn vrouw Mandy en zijn collega’s Michel Lamine en Ton Staphorst voor dat elke
klant tevreden naar huis gaat. “We zijn volledig op elkaar ingespeeld. Iedereen heeft zijn eigen specialiteit.” Sinds begin jaren negentig werken ze samen.
Service Mensen die nooit eerder bij Hifi Solutions zijn geweest, zijn vaak verbaasd over de tijd en service die de zaak aan zijn klanten geeft. Oldersom:“Sommige klanten wisten niet eens meer dat een winkel als Hifi Solutions nog bestond. Het geeft ons juist een goed gevoel dat we de mensen uitgebreid en op maat kunnen adviseren.” Goede service en de tijd nemen voor klanten zijn eigenschappen
die veel bedrijven vergeten zijn, volgens Oldersom. “We zitten in een tijdperk waarin alles snel moet. Er zijn bijvoorbeeld klanten die een hele geluidsset in enkele minuten willen aanschaffen. Dat vinden wij onverstandig. Een goede set aanschaffen moet je weloverwogen doen.” Hifi Solutions werkt heel nauw samen met de beste merken binnen de geluidswereld. Oldersom: “ Als wij merken dat een bedrijf geen goede service biedt, doen wij daar geen zaken mee. Onlangs is onze collectie uitgebreid met het topmerk Cambridge Audio.”
Wereldkwaliteit De faam van Hifi Solutions is bij de muziekliefhebber niet onopgemerkt gebleven. Als een warme deken verspreiden de positieve berichten over de Amsterdamse zaak over Nederland. Een groeiend aantal mensen weet dan ook al de weg naar de winkel aan de Muiderstraat te vinden. Inmiddels strekt de clientèle zich uit over alle windrichtingen van het land. “Waar alles tegenwoordig sneller moet, bijna op het vluchtige af, zoeken wij als winkel het juist in de vertraging. Is het niet heerlijk om in deze snelle tijd eens even rustig op de bank te gaan zitten en niets anders te doen dan genieten van goede muziek? Dat is wat wij willen en kunnen leveren.” Oldersom ziet zijn klanten altijd weer terugkomen. “Mensen horen door de juiste installatie
Tip van Rick: “Het is raadzaam om eens per jaar je geluidskabeluiteinden even te vernieuwen. Een centimeter is voldoende, dat komt het geluid ten goede omdat daarmee het geoxideerde koper en dus de verhoogde weerstand wordt weggenomen.” veel meer details in de muziek dan voorheen. ‘Alsof de band of zanger recht voor je neus een liveoptreden geeft’, hoor ik vaak van verbaasde klanten. Ze vertellen me dat ze tijdens het luisteren hun lichaam gewoonweg niet stil kunnen houden. Het is leuk om te zien en te horen dat klanten blij zijn met onze service. We hebben dan ook heel veel vaste klanten.” De ontwikkelingen in de wereld van het geluid gaan snel. Oldersom: “Dat blijft in de toekomst ook doorgaan. Via mijn zoon van 18 (hij werkt bij een internetbedrijf ) blijf ik goed op de hoogte van wat de jongste leeftijdsgroep wil. Maar ik kom ook graag in de Verenigde Sta-
ten om met eigen ogen te zien wat er nu weer is bedacht.” De eigenaar van Hifi Solutions merkt wel dat vaak te snel wordt gedacht dat sommige apparatuur verdwijnt. “Dat is echt niet zo. Neem bijvoorbeeld de draaitafel, die verkopen we nog volop. En dat is zeker terecht, want ook dat geluid is echt geweldig.” Met de feestdagen in aantocht kan iedereen die graag een kwalitatieve geluidsset wil aanschaffen het beste terecht bij Hifi Solutions. Voor een professioneel advies is iedereen welkom in de winkel aan de Muiderstraat. “De koffie staat klaar.”
Hifi Solutions Muiderstraat 13-17, 1011 PZ Amsterdam Tel. 020- 6232183 of 020- 6128647 fax. 020- 6250843 Website: www.hifisolutions.nl Openingstijden: Dinsdag t/m vrijdag: Zaterdag:
10.00 – 17.30 uur 10.00 – 16.30 uur
MsM
11
Vrouwen én mannen moeten nu even opletten. Mannen, kennen jullie een vrouwelijke architect? Vrouwen kunnen ze zelf meestal ook niet opnoemen. Machteld Maris schreef een vrolijk boek met 800 vrouwen om te onthouden. Bladerboek Culturele bagage
‘Ik kan geen vrouw meer zien’ Persis Bekkering AMSTERDAM
...
Onlangs mochten vier Grote Mannen in de uitzending van De Wereld Draait Door komen praten naar aanleiding van Het grote geweldige vrouwenboek van Machteld Maris: Arie Boomsma, Jan Mulder, Robert de Hoog en Prem Radhakishun (het was vlak voor zijn royering als tafelheer). Wie zijn hún grote geweldige vrouwen, was de vraag van Matthijs van Nieuwkerk. ‘Lastige vraag’, bekende roodharig snoepje De Hoog. ‘Precies daarom is dit boek er ook’, glundert de veertigjarige schrijfster van dit luchtige weggeef- of, zo je wilt, koffietafelboek. ‘Dit is absoluut geen antimannenboek. Dat vind ik helemaal niet boeiend.’ In een cafétje in Watergraafsmeer – tegenwoordig dé kolonie voor journalisten en schrijvers – praat de flamboyante dochter van een natuurkundelerares over haar glossy product. ‘Eerder is het een verzameling van bijna achthonderd vrouwen (in de culturele sector, red.) die een geweldige prestatie hebben geleverd. Omdat je op een feestje mannen weleens hoort zeggen: ‘Vrouwelijke filosofen of componisten? Ik ken ze niet.’’ Is dat dan nog steeds nodig? De vrouwenpositivo zegt het alsof alle vrouwen zich in het verjaardagspartijtjesdrama herkennen, maar uw MSM-verslaggeefster is nog nooit voor dat seksistische blok gezet. En hoor je mannen niet steeds vaker klagen dat het nu hun beurt is om te emanciperen, nu zij van hun natuurlijke mannelijkheid zijn beroofd? ‘Het is ook niet een boek waarin ik de emancipatievraag stel. Maar, om met Margriet van der Linden te spreken, emancipatie is vooruitgang. En er kan nog veel vooruitgang geboekt worden. Ik ben zeer benieuwd wat mannen ervan vinden.’
Goed nieuws Na het uitkomen van het boek haalden de feiten het alweer in. Zoals de vrijlating van Aung San Suu Kyi op 13 november, die huisarrest had van de regering van Myanmar. Goed nieuws, vindt de auteur: ‘Ik ben juist blij dat mijn boek al niet meer actueel is.’ 1
FRANK GROELIKEN
vrouwen zijn bijna allemaal zo ver gekomen omdat ze er goed uitzien’, aldus Strop. En ook de anderen keken vooral plaatjes (‘wat was koningin Emma lelijk’).
Luchtig Het boek is dan ook eerder bedoeld als culturele bagage voor das Weib. Vrouwen die zelf geen Nobelprijswinnaressen weten op te sommen. En om hen wakker te schudden. ‘Vrouwen zijn heel erg geneigd hun eigen prestaties weg te moffelen. Ik hoop heel erg dat dat gaat veranderen. Dat Rutte bijvoorbeeld heeft ge-
‘Vrouwen zijn heel erg geneigd hun eigen prestaties weg te moffelen.’ zegd: ‘Ik kan geen geschikte vrouwen vinden voor in mijn kabinet’, dat is toch onzin? Dat is niet meer van deze tijd. Want de wereld ziet er heel anders uit. Daarom hoop ik dat dit boek een voorbeeld is van dat er wel heel veel geweldige vrouwen zijn.’ ‘Het vingertje’ wil ze vermijden: ‘Leuke, grappige, luchtige dingen moeten erin staan.’ Zoals de beste mode-uitvindingen voor vrouwen (de pushup bra) of ‘tearjerkers die je gezien moet hebben’ (Little Women uit 1933). Maar ze beschrijft ook vrouwelijke architecten (kende u Marlies Rohmer?) en videokunstenaressen, zoals Pipilotti Rist. Ruim anderhalf jaar was de van beroep ‘freelance cultureel ondernemer’ ermee bezig. ‘Ik was zo enthousiast over dit project dat ik al mijn andere werk heb stilgelegd. Dat kon financieel eigenlijk niet, maar het was een feest om aan te werken.’ Lange nachten deed de neerlandica onderzoek op internet en in boeken. ‘Zo ben ik me gaan verdiepen in joodse vrouwen die rabbijn zijn geworden. Daarnaast heb ik met heel veel vrouwen en mannen gepraat en onnoemelijk veel tijdschriften gelezen.’
Aardappels schillen
Pippi Langkous
Een rondgang met het boek langs de testosteronhelft van de redactie – Maurice de Hond zou deze steekproef genadeloos afkeuren – leverde geen revolutie op. ‘Leuk weggeefboek’, zei de een. ‘Maar ik ken al veel grote vrouwen, dus misschien moet je het niet aan mij vragen.’ ‘Niet veel nieuws’, zei een ander. ‘Maar ik moest dan ook thuis al de aardappels schillen.’ Beiden verwezen door naar de verondersteld meest ongeëmancipeerde man van de redactie: Jan Hein Strop. Hij blijkt echter ook geen man te zijn die de aanwezigheid van vrouwen in het rijk der sterren in twijfel trekt. ‘Overbodig en incompleet bladerboek’, was zijn oordeel. Opvallend aan de reactie van de gevraagde mannen is de aandacht voor uiterlijk. ‘Deze
Haar twee dochters zijn drie en vijf jaar oud. ‘Mama, staat Pippi Langkous ook in jouw boek!’ riep de een zeer verbaasd uit, toen ze de drukproef zag. Vanzelfsprekend krijgt haar kroost in de opvoeding veel mee van moeders emancipatoire opvattingen. ‘Ik hoop dat zij weer een stap verder komen dan mijn generatie. Doe wat je wilt, vertel ik ze. En ik zal ze wijzen op sommige kansen of feiten. Het is mijn denkkader, dus dat geef je ze hoe dan ook mee.’ Na het schrijven van achthonderd beschrijvingen, is de geweldige vrouwengoeroe al klaar met onze sekse? ‘Ik kan geen vrouw meer zien, heb ik weleens gegrapt. Maar dat is helemaal niet waar. Ik vind het jammer dat het klaar is.’ 1
De Mol is beaten
Catch me if you can, Leo
Sylvie Duitse playbunny?
Johnny de Mol kan niet aan de verwachtingen van zijn vader voldoen. Zijn programma Beat de Mol heeft een dieptepunt van 365.000 kijkers bereikt.
Vijf jaar geleden viel een ex-model haar ex-vriendje aan met een wijnglas. Oeps, bleek de man Leonardo di Caprio te zijn! Ze moet nu voor twee jaar de bak in.
Het schijnt dat de Duitse Playboy lonkt naar Sylvie van der Vaart voor een shoot in vol ornaat. Maar dat wil ze haar vader niet aandoen, zegt ze in Grazia.
BBTQ:PKG ;\c a:T ɺ-Ģ T::Y ȾĢ
A}tm{
Qmmtm{
Ⱦ Ȥ
AB?BQ;BY
AB?BQ;BY
;\c aUUYABBP
;\c aUUYABBP
Atwtm{
cwtm{
a}tm{
imwtm{
itm{Ǟ
AB?BQ;BY
AB?BQ;BY
- ɺʖ ɺɺ ɺġ
AB?BQ;BY
AB?BQ;BY
;\c aUUYABBP
;\c aUUYABBP
AB?BQ;BY ;\c aUUYABBP
;\c aUUYABBP
;\c aUUYABBP
Ǟ©}w mow tw©}tw
19% = 6% ZKTAZ ɺ UN\U;BY ZPB?J\Z ȾĢ ;\c UV AB :Y;BKA a:T ^c ;:AN:QBYDž
A::YUQ T^ ;KM Z:TKƧA^QV BBTQ:PKG ɺ cBBN ;\c aUUYABBP UV JB\ GBJBPB :ZZUY\KQBT\ȑ mw
ww ;mt
ů ? owwt
ȾȤʑʖ@Ƨ Btw ǖ ¸ ¸ Ǡʖʖʖ@Ƨ ɺ-Ģ ;\c w ;} ȾĢ ;\c
a}w¨ d ;p| cmtpw ə }ǰ Ź G|w Ym}tƧZP }o ww} Ź i}}{ Ź G|w mytwmm
BBTQ:PKGȑ
@Ƨ }pDž
T ¸ ʑȾ
aKPPBYUh d ;U?J PKG;:A QB\ cJKYPVUUP
KTPUUVAU^?JB am ¸ ʑ-@Ƨ
am ¸ ɺġ-ġ@Ƨ
¸ Ⱦ@Ƨ
¸ ȾǠ-@Ƨ iUP:TG AB aUUY
Y::A Z\YBN\
Y::A iUP:TG AB aUUY
QB\ ;\c aUUYABBP
:PPBBT ABiB cBBN
¸ ʑȤ@Ƨ
am ¸ ȾǠ@Ƨ
¸ ġ--@Ƨ
Z\YBN\
QB\ ;\c aUUYABBP
QB\ ;\c aUUYABBP
:PPBBT ABiB cBBN ¸ ġ--@Ƨ
:PPBBT ABiB cBBN ¸ ġȾȾ@Ƨ
GBBT YBZ\V:Y\KMBT UD A^QVi::Nȑ Q::YDžDžDž :PPB :ƧQBYNBT aUUY AB :PPBYƧ P::GZ\B VYKMiBTDž A \ KZ Z:TKƧA^QVDž JB\ BTKGB A:\ cKM A^QVBT KZ AB VYKMZȑ NUUViUTA:G
ɺġ
AB?BQ;BY
NUUViUTA:G
3IRT9Q73I Z~~|ygww Xrwwg 3
k|g 3
k|g 5~wkg
j à& ÅÅ}Å 7D 3yk
jgy
59Q<9K MN aMMI Xg| F~|rs|k|h
mkm à ÝÐÅÅ ?F 5k
mk| ~ a~~y
5Q973 ?rlguuk
gg Å} Ý&Åä NK 5
kjg
63N9GG9 3e7 ADRR9G Gwg|khgg| ä} ¼}& G< 6gkwwk gej ADkw
QMTT9Q73I Rgjr~|km Ýäg º}àà 3R Q~k
jgy
RGA97Q96?T Gkkmogk
gg к ººÐÝ 39 Rwrkj
kio
RNADF9KARR9 Gikhk
gg º º} RZ Rrsuk|rk
TAG5UQ< 5~iokkm äºg ä}ź 35 Trwh
m
ɺġ
AB?BQ;BY
79G;T Riorkkm àºàä Ðà 3T 7kwl
G9A79Q7MQN ZMMMK Gkrjk
j~
Ikhkwwkr| Ý ºäº 9\ Gkrjk
j~
UTQ96?T ?~wwg|wgg| & ºäÐ 3I U
kio
X9
NUUViUTA:G
ɺġ
AB?BQ;BY
QM9GM;3Q9K7RX99K 7k wg~ à} ºàÅ
ZAD6?9K <
gglkkm ààà ÐÐ}º 6< Zrsiok|
ɺġ
AB?BQ;BY
a33K73I Nrkk
NKMN aUUY NUUViUTA:GBT BT UVBTKTGZ\KMABT UV cccDžZ:TKA^QVDž?UQ V:Y\TBYZ Z:TKƧA^QVů
Uit & thuis RONDJE RANDSTAD
13
Aan de Maas ‘Doet mij maar Rotterdam’
In Rotterdam moet je het zelf doen Maffe megalomane gebouwen, karakterloze koopgoot. Rotterdam. Je zou er moedeloos van worden. Vanja van der Leeden ROTTERDAM
...
Promotiedrollen noemt Hans van Willigenburg het – een koosnaampje van de schrijver voor de trucjes van stadsbestuur en schreeuwerige citymarketeers om Rotterdam zo mooi mogelijk te verkopen aan de buitenwereld. Voor wie de cynische drol niet kan rijmen met de brave presentator van Koffietijd: het betreft hier een naamgenoot. De Hans van Willigenburg in kwestie is journalist, schrijver en dichter. In zijn boek Doet mij maar Rotterdam constateert de schrijver op geestige wijze dat je zijn stad gewoon moet nemen zoals die is. Zonder slogans en verkleedpartijen. Zonder pathetische etiketten als ‘jongerenhoofdstad’ of ‘Hollywood aan de Maas’, opgeplakt in de vrees dat Rotterdam anders misschien niet leuk genoeg gevonden wordt door ‘leuke’ mensen. ‘Naakt!’, zoals ook een van de verhalen in zijn boek kopt. We bezien vandaag de uitgeklede variant, aan de hand van de favoriete stekken van de (inmiddels) Rotterdamse broodschrijver.
Natuurvertrutting Te beginnen met de recentelijk aangeplante loofboompjes rondom het Scheepvaartkwartier aan de Maasboulevard. Als het aan stedebouwkundige Riek Bakker had gelegen, was deze ‘natuurvertrutting’ uit het straatbeeld verdwenen. Bakker begon in de jaren tachtig een offensief voor boomloosheid. Ze had vrij spel nodig voor haar denkbeeldige zichtlijnen aan de Maasoevers en daar kon ze geen irritante
PLACETOGO REDACTIE NL20
Welkom in de shotjeshemel!
...
Wat Chupitos Waar Zieseniskade 25, Amsterdam Wanneer zo-do 21.00-03.00 vr-za 21.00-04.00
www.chupitos.nl
sfeerverhogende bomen bij gebruiken. Mensen worden gelukkiger van bomen dan van zichtlijnen. Rotterdam is dan ook schoorvoetend teruggekomen van die betonmentaliteit. Om met Van Willigenburg te spreken: ‘Bakkers mensvijandige wiskunde is aan de hoogste boom opgeknoopt.’ Rond het nieuwe Wereldmuseum is nu een pleisterplek bij uitstek ont-
‘Rotterdammers staan aan de zijlijn en dat vinden ze prima.’ Hans van Willigenburg
staan. Met bomen om onder door te lopen en een uitzicht om te inhaleren. De plek van de toekomst volgens Van Willigenburg, zo een waar gemengde huwelijken ontspruiten.
Grote mannenplek Het hoekje om zit de Jachthaven. Aan de dobberende weelde in het water te zien zitten hier de grote mannen. Een spierwitte geblindeerde Bentley rijdt op Café Loos af, op de hoek van het Westplein. Opportunista’s op zoek naar goudmijntjes doen er goed aan hier te lunchen tussen de havenbaronnen en de advocaten. Helemaal aan de andere kant van dezelfde oever, richting universiteit, zit nog een Van Willigenburghotspot. Een Shellstation en een geheimtip volgens de schrijver: ‘De mooiste plek om je tank te vullen.’ Vanwege dat weidse uitzicht over het water. Als je wilt infiltreren in de kunst- en
Het officieuze verbod op bomen is in Rotterdam inmiddels opgeheven. Deelder zit er aan de zijlijn. FOTO’S: ANDREAS TERLAAK
cultuurwereld ontkom je niet aan De Unie, aan de Mauritsweg, de Rotterdamse variant van De Balie. Van Willigenburg: ‘Als je de mensen daar kent, ken je iedereen in het wereldje.’ In dit culturele leeuwenhol presenteert wonderkind Ernest van der Kwast een wekelijkse De Wereld Draait Door-achtige talkshow. Bij Café Ari aan de Nieuwe Binnenweg verzamelen zich horeca-ondernemers en radio- en televisielui. Jules Deelder is kind aan huis in dit
H
et schijnt iets heel vunzigs te betekenen in het Portugees, Chupitos, hebben we ons laten vertellen. Maar in het Spaans is het netjes ‘klein shotje’. Het concept bestond al in Barcelona en nu kunnen Amsterdammers hun avond ook beginnen met een shotsessie, inclusief barmannen die sarcastisch naar zichzelf verwijzen als pyromanen. Ze hanteren het vuur inderdaad behendig. Vuur ja, want ze hebben hier niet alleen shotjes met felgekleurd snoepgoed en slagroom, ze steken de alcohol ook graag in de hens. Meer dan honderdvijftig soorten zijn er, dus doen we een shotproeverij. Zo drinken we een chemisch
groen goedje met een zure mat erin, wat verbazingwekkend genoeg lekker is, en iets met yoghurtlikeur. Dat laatste is het vermelden waard, want
café van zijn dochter Ari. Wie de stadsdichter in zijn intrigerende zwijgzame staat wil bewonderen, treft het in dit café. De dorpse gastvrijheid die hier hangt, is uniek voor de binnenstad.
Ongevoelig Heeft Rotterdam een binnenstad dan? De stad wordt wel verweten geen hart te hebben. Geldt hetzelfde voor Rotterdammers ? Die zijn ‘autarkisch’, volgens de schrijver. Zitten letterlijk ver af van de dingen. Hun stad
die likeur is eigenlijk nog niet verkrijgbaar. (Internationale) studenten, toeristen en babbelaars zijn hier te vinden, hangend aan de bar of dansend op zaterdag als de dj los gaat. Over de muziek zijn de meningen achter de bar verdeeld, wij hielden het op bubbling met een house randje. Simpel en niet te moeilijk. Soms schijnen er ook schuchtere meisjes te komen, die dan een Cocksucking Cowboy willen bestellen en spontaan rode stressvlekken krijgen. We vinden het bijna jammer dat er vanavond niet zo’n meisje te bekennen was. ‘Interactieve shotjes’ blijkt iets te zijn met liggen op de bar en likken à la
is eerder een groot postcodegebied. ‘Ze staan aan de zijlijn en dat vinden ze prima.’ Iconen als Jules Deelder en Joep van Lieshout voelen zich hier als een vis in het water. Van Willigenburg: ‘Ze hebben ieder een eigen territorium gecreëerd en zijn ongevoelig voor wat de goegemeente vindt.’ In het rauwe Rotterdam moet je het zelf doen. 1 Hans van Willigenburg; Doet mij maar Rotterdam/ Uitg. BBNC, 14,95 euro.
Salou. Het is geen gewoonte, maar soms gebeurt het gewoon. Nog later, als we naar huis willen strompelen, geeft de lieve barman ons een Flatliner (sambuca, tabasco en tequila). Hoewel dat aanlokkelijk klinkt hebben we deze maar laten staan. Zo hebben we een reden om terug te komen, want elke woensdag is Try Out avond. 1
* Deze rubriek is een samenwerking tussen NL Unlimited en De Pers. Zie voor meer clubrecensies de NL-magazines.
Mafste gebouw
San Francisco aan de Maas
Engel Ed
Rotterdam blinkt uit in bouwrariteiten. Neem de kubuswoningen of de Kunsthal. Iemand ooit de ingang gevonden van dat laatste gebouw?
Volgens schrijver Hans van Willigenburg zit je het beste in Café Rotterdam. ‘s Avonds met de lichtjes heb je hier een prachtig panoramisch uitzicht.
Het Rotterdamse Café Schieland is de stamkroeg van Van Willigenburg. En dan vooral vanwege Ed, ‘een engel vermomd als cafébaas’.
±Ðα¸Ô×¼¸®ÐÛÝȐÎÉȺ ×Ô«±ÇÕ
SHORT CONCERTS LONG NIGHTS 1- U U R C O N C E R T E N M E T B O R R E L
DONDERDAG 16 DEC 18.30 & 21.0 0 UUR C A L E FA X R I E T K W I N T E T B L A A S T J E VA N J E S TO E L
Uit & thuis RONDJE RANDSTAD
AGENDA VRIJDAG T/M ZONDAG
MUZIEK Ruben Hein Za, Paradiso, Amsterdam. Het album van de Nederlandse Jamie Cullum werd direct een succes. Ruben Hein speelde eerder met Hans Teeuwen en jazzgiganten Benjamin Herman en Ernst Glerum. Zijn zang en fenomenale pianospel leverden hem al een plek bij het Amerikaanse Blue Notelabel op. Dag in de Branding Za, div. locaties, Den Haag. Festival voor de nieuwe muziek. Een ontdekkingsreis van één dag, gevuld met performances van de hedendaagse klassieke muziek, jazz, pop, muziektheater en elektronica. The Mentors Vr, Baroeg, Rotterdam. Een Amerikaanse heavymetalband die seksistische shock-rock ten gehore brengt.
FESTIVALS State-X New Forms Vr, Za, Paard van Troje, Den Haag. Muziekfestival met avant-garde rock, cutting-edge electronics en nuart. Met artiesten als Lee Scratch Perry, Hauschka en Darkstar. Cinedans Festival Vr, div. locaties, Amsterdam. Cinedans presenteert een combinatie van film, dans en media met beweging en dans als middelpunt. Zelfgemaakte Markt Za, Mariaplaats, Utrecht. Markt waar kunstenaars, knutselaars, designers en creatievelingen een podium en openbare verkoopplek vinden voor hun huisgemaakte spullen.
NIGHTLIFE RAUW Za, Tivoli, Utrecht. Van Bellens electro, acidhouse en discopunk, hyperbass van de Engelse producer L-Vis 1990 en electroclash van zijn landgenoot Riton. Dikke dubstep Zat, Patronaat, Haarlem. Avondje dikke dubstep met Bar9, Bukez Finezt en RuweData. Stadsnacht Do, Vr, Sugarfactory, Amsterdam. Een confronterende ervaring op de grens van theater en nachtleven, een monoloog over de zoektocht naar zelfverlies en euforie.
KOUDE LUNCH VANJA VAN DER LEEDEN
Mag het nog wat Italiaanser?
...
Wat Bigoli Waar Schoutenstraat 7, Utrecht Open Ma van 11.00 - 17.00, di - wo 10.00 - 17.00, do 11.00 19.00, vr-za 10.00 - 17.00. www.bigoli.nl
15
Rotterdam ‘Shoppen en drinken’
Designers in de uitverkoop Je begint met een prosecco en eindigt in het café. En daar tussen geef je geld uit zonder wroeging.
Je poeplap trekken gaat makkelijker na het drinken van een bubbel. Dat zullen de organisatoren van ‘Stop and Shop’ ook bedacht hebben. Vier winkels in Rotterdam verenigen hun krachten: initiatiefnemer SHPR, Bonbon on the Block, Picknick en Duran//Van der Poort. Stop and Shop is een shoppingtour met een merkwaardige wijn/ spijscombinatie als start, een eenmalige presale op bijzondere wintercollecties en een ‘after’ bij het op één na leukste café van de wereld.
Duran//Van der Poort is een tijdelijke museumwinkel, tot 11 december op de huidige locatie aan de Meent 113, Sophie Duran en Sander van der Poort zijn de zelfbenoemde curators van deze tijdelijke expositieruimte. Duran is accessoireontwerper, Van Der Poort interieurarchitect. Omdat de piepjonge ondernemers vonden dat er te weinig aandacht is voor beginnende productontwerpers, besloten ze zelf ontwerpers bij elkaar te brengen en ze te laten exposeren. In maart 2011 starten ze een nieuwe expositie in Dek 22. Als we Van der Poort mogen geloven is er een nieuw tijdperk aangebroken in de ontwerpwereld: ‘Ontwerpers gaan weer op hun intuïtie af.’ Trots: ‘De lampen van Daphna Isaacs die hier in de winkel liggen, staan ook in Elle Wonen van deze maand.’
Vette kinderkleding
Officieuze after
Bij ontbijt- en lunchtoko Picknick aan de Mariniersweg haal je voor een vriendenprijsje een scone en een glaasje prosecco. SHPR (Van Oldenbarneveltstraat 113) is een begrip onder modeminnend Rotterdam. De winkel verkoopt merken als Madé en Monique Poolmans en is daarnaast een springplank voor jonge ontwerpers. Bonbon on the block (Westblaak 26) verkoopt toffe kleding, vooral als je maatje 128 hebt. Deze winkel voor ‘vette’ kinderkleding is leuk voor ouders die de blits willen maken met hun kroost.
Er is geen officiële after na Stop and Shop, maar de organisatoren verwijzen iedereen naar hun nieuwe favoriete hang out: de Zondebok & ‘t Zwarte Schaap, het nieuwste café aan de Witte de With-straat 96. Bekend met de Witte Aap op nummer 78? Dit café, dat door de Lonely Planet tot ’s werelds beste café is uitgeroepen, zit altijd zo afgeladen vol, dat je beter kunt afzakken naar nummer 96. 1
Vanja van der Leeden ROTTERDAM
...
Stop and Shop is van 16.00 – 21.00 uur en start bij Picknick op de Mariniersweg in Rotterdam.
De lampen van Daphna Isaacs.
EKO-keurmerk Biogastronomie
Nederland heeft al twee biorestaurants ECO SPOT VANJA VAN DER LEEDEN
AMSTERDAM
...
Terwijl ‘gedoogregering’ dingt naar woord van het jaar volgens Van Dale en De Pers, maakt ‘biologisch’ een goede kans als menukaartwoord van het jaar. In de Hollandse horeca wordt de term te pas en te onpas gebruikt, het verkoopt immers lekker.
B
igoli doet verdomd Italiaans aan. Vernoemd naar een lange pasta uit de Veneto die veel lijkt op spaghetti maar dat geenszins is, pas op. Bigoli zijn veel dikker. Je eet ze met uien en ansjovis, maar dat terzijde. Het Utrechtse Bigoli is een broodjesafhaaltent met Italiaanse allure, in een mooi oud pand in de binnenstad. Je kunt er niet zitten, waardoor het doet denken aan de Italiaanse koffiebar. Staand broodjes eten. Liever niet natuurlijk, maar vooruit, als het goede Italiaanse broodjes zijn, strijk ik met de hand over het hart. Naïef haal ik me Fratellini in Florence voor de geest, waar je ook staand broodjes
Het gebruik van biologische producten in de horeca is natuurlijk helemaal niet nieuw, maar door de groei van het aantal restaurants dat claimt biologisch te werken, is het kaf niet meer van het koren te scheiden. Wanneer mag je je als restaurant nou echt biologisch noemen? Op dit moment is de term niet wettelijk beschermd en kan iedereen roepen dat hij groen is.
Biopolitie Dus plaveide Stichting Proeftuinen een aantal jaren terug de weg voor een certificeringsprogramma voor de gastronomie. Ze stelde criteria vast
die later door Stichting Skal zijn overgenomen. Skal is de enorm rigide bio-politie die ook de controle uitvoert op biologische landbouwproducten en voedingsmiddelen, waarvoor al wel wettelijke voorschriften bestaan.
Donkergroen Sinds eind 2009 heeft Skal een certificatieprogramma voor de horeca, te verdelen in de niveaus 40, 60 en 80 procent. Als je voldoet aan de eisen krijg je het EKO-keurmerk. Enig idee hoeveel Nederlandse restaurants tot nu toe voldoen aan de eisen? Twee. Het Haarlemse Vlam in de pan had
kunt eten. Alleen zijn de broodjes daar dik belegd met Toscaanse specialiteiten als maiale arrosto, plakken gegrilde groenten en veel saus. Je eet ze op straat met een glaasje wijn. Het Utrechtse Bigoli is niet het Florentijnse Fratellini. Begrijpelijk, we zitten hier in Nederland, maar het mag toch wel wat Italiaanser. Er staan weliswaar limoncellocakejes op de bar (niet zelf gemaakt), maar de broodjes zijn toch een Nederlands zwaktebod. Prima te doen hoor, maar net iets te weinig belegd, beetje te droog en niet met liefde klaargemaakt. De voldoening moet ik aan de overkant halen in de vorm van een geroosterde kippendij.
de primeur en kreeg in augustus het 60 procent keurmerk. Onlangs kreeg restaurant Imme in Tilburg het 80 procent keurmerk. Het gaat hier om restaurants uit de categorie donkergroen, die biologisch tot religie hebben verheven. Want de eco-gestapo is onverbiddelijk in haar oordeel. Tot een breed gedragen biologisch keurmerk voor de gastronomie komt het voorlopig dus ook nog niet. 1 Wie heilig in groen gelooft, kan restaurants nog tot 17 december oproepen zich te melden bij de bio-politie via www.skal.nl. En maakt kans op een dagje meelopen met de inspectie.
Bij de Deli van Bigoli kun je warme happen krijgen om mee te nemen. Ook hier ziet het er heel Italiaans uit, maar mist dat vakmanschap. Waar de verse pasta vandaan komt? De jongen achter de toonbank weet het niet, het meisje zegt op uitdagende toon: ‘uit Amsterdam’. En wat doen die smoothies op de menukaart in de broodjeszaak? Laat de Italianen het maar niet horen. Wijn moet erbij! Een mediterrane wens die vast veel te hoog gegrepen is hier. In de ruimte voor in de winkel zou een wijnbar echter niet misstaan. Wel een mooie verpakking voor de meeneempasta, daar zijn we dan wel weer goed in in dit land. 1
Macaronmode
Niet alleen maar mooi
Jeansparaplu
Patisserie is hot en de macaron is momenteel in de mode. Dit luchtige Franse cakeje kun je ook zelf leren maken bij Patisserie Tout in Amsterdam.
Productontwerper Hella Jongerius geeft inhoud aan haar producten. Het gehele oeuvre van de Dutch Design pionier is nu te zien in museum Boijmans.
Het merk Tenue de Nîmes heeft met paraplumerk London Undercover een paraplu van denim gelanceerd. Gelimiteerde klassieker in een modern jasje.
16
Urban Living
Bouwtekeningen
Met de muis in je oude huis Weten waar vroeger in je woning de keuken zat? Dat kun je nu op internet terugvinden.
Kerst Lampjes als sneeuwvlokjes
De kerstboel in het licht
Floor van Dijck AMSTERDAM
...
Dat huis dat je op het oog hebt, hoe zag dat er oorspronkelijk uit en wie heeft het eigenlijk ontworpen? Via www.mijnadres.org zijn voor een aantal Nederlandse en Vlaamse gemeenten de historische bouwdossiers in te zien. Eric Hennekam is archiefspecialist. Over het nut van www.mijnadres. org zegt hij: ‘Het is een kennisportaal voor bouwhistorisch onderzoek, maar ook gewoon leuk voor mensen die benieuwd zijn naar de historie van hun woning of het pand waarin hun woning gevestigd is. Vroeger moest je voor al die documenten een officiële aanvraag doen bij de gemeente, nu is veel van de informatie digitaal beschikbaar. Via de site kun je bouwdossiers opvragen van de bouw en alle verbouwingen van jouw woning of de woning die je overweegt te kopen tot tien à vijftien jaar geleden. Om privacyredenen zijn de laatste jaren niet in te zien.’ De stukken die je op www.mijnadres.org vindt, zijn de negentiendeen twintigste-eeuwse dossiers van particuliere bouwwerken waarvoor bij de gemeente een vergunning aangevraagd moest worden. En je kunt zoeken op adres, architect of op soorten bouwwerken. Het aanbod op de site is helaas nog beperkt. Je kunt er de gegevens vinden van een aantal Vlaamse gemeenten en in Nederland alleen van Rotterdam en Amersfoort. Hennekam: ‘De gemeenten Tilburg, Nijmegen en Groningen bieden op hun eigen sites al bouwdossiers digitaal aan. Dat geldt ook voor een deel van de gemeente Utrecht.‘ Nogal een service van de gemeenten, want het digitaliseren is een pittige en dure klus, weet Hennekam. ‘Veel oude bouwtekeningen zijn de blauwdrukken. Erg grote documenten, die erg ingewikkeld zijn om te digitaliseren.’ Het inzien van de historische bouwgegevens is gratis, een kopie opvragen kost wel geld. Hennekam verwacht dat er binnenkort meer gemeenten meedoen met www. mijnadres.org. ‘Als het gemeentearchief van Rotterdam meedoet is dat wel een teken. Dat is toonaangevend. Als zij meedoen volgen er vaak snel meer.’ 1
Wat nou donkere dagen? Met een rendier, een lichtsnoer of een boom kom je de winter lachend door. Nieuwste trend: snowfalls. Nienke Ledegang NIEUW-VENNEP
...
Kerst en licht – ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Steeds méér, zo lijkt het wel. Bleef het vroeger beperkt tot een boom vol kaarsjes, met alle brandgevaren van dien, tegenwoordig zet je op zijn minst een lichtgevende rendier in de voortuin of drie weken lang een knipperende dennenboom op je balkon. De nieuwste trend: snowfall. Alsof de sneeuwvlokjes zó uit de spar in je achtertuin dansen. Uiteraard met led-lampjes, want daarvan staat inmiddels toch wel vast dat ze de toekomst hebben. Dick Verwoert, eigenaar van de Lichtschuur in Nieuw-Vennep: ‘De gloeilamp heeft zijn langste tijd gehad. Led-verlichting wordt steeds beter, en steeds sfeervoller.’ Om zijn stelling kracht bij te zetten, springt Verwoert een paar keer boven op een snoer kerstlampjes. ‘Breekt veel minder snel en verbruikt trouwens ook minder. De kleur wordt ook steeds vriendelijker. Naast hardwit kun je inmiddels ook warmwitte ledlampjes kopen. In de aanschaf is led nog wat duurder, zo’n 80 tot 110 procent. Maar dat zal minder worden. Bovendien wordt de gloeilamp steeds duurder.’ Hoe het ook zij: wie dat wil kan een fortuin uitgeven aan een gezellig verlicht geveltje.
1
Creatief met lichtsnoer. Dat is zo’n beetje het motto van dit product, dat we weliswaar al een tijdje kennen, maar steeds meer toepassingen krijgt. Wie het een beet-
! ! # # # " " !
je in de vingers heeft, draait zijn hand niet meer om voor een arreslee op de gevel of een nieuwjaarsgroet voor de hele buurt. En met snoeren tot maar liefst een kilometer hoef je je ook niet meer in te houden. De nieuwste trend: koppel de boel eens gezellig aan elkaar! Zet je heg, de dakgoot en de boom in dezelfde zee van licht.
‘Naast hardwit kun je inmiddels ook warmwitte ledlampjes kopen.’ Dick Verwoert van de Lichtschuur
2
Je kúnt natuurlijk besluiten tot de aanschaf van een gloednieuwe auto, om eens wat te noemen. Maar zeg nou zelf, een verlichte boom van 18.000 ledlampjes is toch een stuk origineler. 25.000 euro moet ie kosten. Echt hard loopt de boom niet, erkent Verwoert van de Lichtschuur. Want: waar laat je hem in de zomer? Wie er dan toch voor valt: huren kan ook. Of kies voor de goedkopere varianten. Voor 5.400 euro heb je een rendier, een sneeuwpop kost 4.500 euro. Handgemaakt in China, pure kwaliteit, garandeert Verwoert.
3
Gemak dient de mens. Deze gezellig lichtgevende sneeuwpop zet je met één simpele handbeweging op en laat je met dezelfde simpele handbeweging weer in elkaar zakken. Bestaat ook in de kerstboomvariant. Ideáál, want hij staat gegarandeerd binnen twee mi-
nuten. Een boompje van 1,80 meter kost 110 euro, deze sneeuwpop is rond de 125 euro. Maar dan hoef je voor een boom nooit meer in de rij te staan bij het tuincentrum, je huis ligt niet vol naalden, en de pop smelt niet.
Besmet pand
4
Het miniatuurhuisje! Dick Verwoert, die zijn kerstartikelen vanaf 1 november aan de man brengt, mag ieder jaar tussen 1 en 3 november een groep Rotterdammers in zijn Lichtschuur verwelkomen die speciaal afreist vanwege de
Verliezen
WONING HULMAN NOG TE KOOP CORPORATIES IN HET ROOD De gemeente Den Helder zit in de maag met de woning van oud-burgemeester Stefan Hulman. Het lukt de stad niet het huis van de hand te doen. Een procedure met kijkdagen en inschrijving bij een plaatselijke notaris eindigde zonder resultaat. Hulman kocht de woning na zijn aantreden in 2007. Toen het hem niet lukte zijn oude appartement in Rotterdam te verkopen, bedong hij begin 2009 bij de gemeente Den Helder een vergoeding van 3.200 euro per maand voor zijn dubbele woonlasten. Kort
hierna bleek dat hij had verzuimd te melden dat hij een woning in Spanje bezat, dat zijn vrouw inkomen genoot en dat hij als oud-wethouder van Rotterdam nog wachtgeld kreeg. Dit laatste gebeurde omdat hij er na zijn aanstelling tot burgemeester van Den Helder in inkomen op achteruit was gegaan. Begin april vorig jaar kwam hij met de gemeente overeen dat hij zelf ontslag zou nemen en zou afzien van schadeclaims en wachtgeld. Als ‘tegenprestatie’ nam de gemeente zijn woning over.
De Nederlandse woningcorporaties kwamen vorig jaar samen ongeveer 480 miljoen euro tekort. Volgens branchevereniging Aedes belandde een gemiddelde woningcorporatie in 2009 voor 1,1 miljoen euro in de verliezen. Het was voor het tweede jaar op rij dat de corporaties in de rode cijfers doken, na twaalf jaar zwarte cijfers te hebben geschreven. Het verlies kwam in 2009 wel iets lager uit dan het jaar ervoor.
Gloeilamp...
...of ledlamp?
Vanwege een Europese richtlijn verdwijnen steeds meer gloeilampen. In kerstverlichting mogen ze echter nog steeds gebruikt worden.
Kerstverlichting met ledlampjes is iets duurder, maar zuiniger in het gebruik. Bovendien gaan de lampjes langer mee.
Urban Living
17
1 Verwarmers
2
Overwinteren op je terras In warmere buitenlanden worden wij Nederlanders nog wel eens vreemd aangekeken, met dat eeuwige buiten zitten van ons. Nienke Ledegang AMSTERDAM
... 3
4
Zitten Spanjaarden of Italianen in het vroege voorjaar binnen te rillen van de kou, dan zijn wij buiten op jacht naar iedere zonnestraal die we kunnen vangen. Lekker een biertje pakken, als het moet met de jassen aan. Dat wij ons zelfs in de koude Nederlandse winter – en koud belooft ie te worden – niet naar binnen laten jagen, bewijst de opmars van de terrasverwarmer. We kenden hem natuurlijk al van de grootstedelijke horeca, maar als particulier maak je je deze winter onsterfelijk door je kerst- of nieuwjaarsfeestje op te leuken met een verwarmd buitenzitje.
De hot tower is een stalen vuurtoren met vlammen in een glazen buis.
5
MARJOLIJNE PERQUIN
miniatuurhuisjes van Dickensville. De eettafel verdwijnt bij die mensen tot ver in januari naar zolder – het kerstdiner wordt op de bank genuttigd – en in hun achterkamer verrijst een dorp vol Engels aandoende huisjes, besneeuwde boompjes en licht-
DILEMMA NATASJA VAN DEN BERG
...
Ramptoerisme
D
e decembermaand is meestal ondanks zijn o zo gezellige feesten een maand waarin ik veel chagrijnig ben, maar deze keer is het nog erger. Een winterdepressie is misschien een groot woord, maar fijn is het niet. Nu ken ik mensen die dezelfde aandoening hebben en daarmee te-
jes. Héél veel lichtjes. Het schijnt een verslaving te zijn. Een nieuw huisje kost tussen de twintig en vijftig euro. Maar dan voel je je in je eigen huiskamer wel als in een kerstclip van Wham! Sinds vorig jaar zijn er trouwens ook Friese Elfstedenhuisjes.
5
Dé trend van Kerst 2010 is toch wel Snowfalls, een stevig gepatenteerd product waarbij ledlampjes als sneeuwvlokjes door de lucht lijken te dwarrelen. Bestaat al een jaar of vier, maar gaat nu écht lopen, aldus Verwoert. Een set van vijf
grote kost 165 euro. Die gebruik je bij voorkeur buiten. Kleine Snowfalls kun je ook binnen in de boom hangen, voor rond de 40 euro. Een kerstbal met een werkje van Snowfalls voor op het dressoir is dit jaar voor het eerst op de markt. 1
recht hun skivakantie legitimeren. Maar ik heb niks met skiën. Een extra vakantietje naar een warm land zou voor mij een beter alternatief zijn misschien. Stiekem heb ik zitten googelen naar waar het rond de Kerst lekker warm is. Maar om nu voor een weekje naar de Cariben te vliegen, dat gaat me toch te ver. Vooral vanwege de prijs. Ik merk dat ik steeds vaker bedenk hoeveel maanden mijn zoon van dat bedrag zou kunnen studeren als ik het nu op een rekening zet. Ik vecht altijd tegen burgerlijkheid, en heb een paar jaar geleden nog iemand uitgelachen die hetzelfde zei, maar kan niet anders dan toegeven dat ook
ik bij die groep begin te horen. Winterdepressies hebben ook hun functie, hoor ik mezelf denken. Zo vergoelijk ik al dat chagrijn. Volgens een artikel in Psychologie hebben mensen met een depressie namelijk een beter zelfbeeld dan mensen die geen depressie hebben. Die zijn eigenlijk te positief over zichzelf. Eigenlijk overschat ik mezelf dus de rest van het jaar, en maak ik alleen in deze periode een goede inschatting van mijn kwaliteiten. En als dat dan zo is, dan moet ik met al die eerlijkheid tot de sombere conclusie komen dat al die burgerlijkheid bij mijzelf en mijn vrienden onze relaties niet heeft verbeterd. De meeste vrienden die nog
klaarstonden toen mijn leven een puinhoop was, omdat ik een kind verloor, verliezen zich nu weer in hun eigen leven. Blijkbaar is alleen een ramp voldoende reden om vrienden meer dan een paar keer per jaar te zien. Zijn vrienden eigenlijk gewoon ordinaire ramptoeristen? In een artikel in De Pers vorig jaar zegt de hoogleraar sociale psychologie Paul van Lange dat mensen rampen bezoeken uit empathie en leergierigheid. Het zijn goede gelegenheden om je medeleven te betuigen, maar ook uitzonderlijke situaties waar veel van te leren valt. Ik hoop dat al die vrienden veel geleerd hebben.
Een eenvoudige terrasverwarmer koop je al vanaf zo’n veertig euro. Dan heb je het over een elektrisch exemplaar, aan de wand te bevestigen. Je kunt er misschien de verstokte rokers van je feestje mee tevreden stellen, maar echt gezellig is zo’n ding van de bouwmarkt niet. Dan kun je het beter zoeken in de gasverwarmer, te krijgen vanaf zo’n honderd euro. Ziet er meteen een stuk hipper uit, op zo’n zuiltje, geeft warmte rondom en een gezellig pruttelend geluid. Het kan allemaal uiteraard nog een tikkie meer design. Bezoekers van de Horeca Expo konden onlangs bijvoorbeeld kennismaken met de hot tower. Dát is nog eens in stijl overwinteren op je terras. Deze piramidevormige terrasverwarmer is als een roestvrij stalen vuurtoren, waarin de vlam in de windbestendige glasbuis zichtbaar is. Behalve als een bron van warmte, dient de hot tower dus ook als lichtbron. Daarbij leveren de Vlaamse producenten optioneel een zijtafeltje, voor je drankje, of natuurlijk de asbak. Hangt wel een prijskaartje aan. De hot tower (zónder zijtafeltje en btw, maar mét afdekhoes en wielen) kost 822,30 euro. Maar dan krijg je ook wel iedereen zonder morren de vrieskou in. 1
Wat ik ervan geleerd heb is dat medeleven niet met een paar bezoekjes per jaar kan. Een paar vrienden nemen de moeite mij nog wekelijks te bellen om te kijken hoe het met mij gaat, omdat ze weten dat rouwen niet voorbij is na een paar maanden. Fijn is dat, ook al omdat ik bang ben dat dit chagrijn in combinatie met rouw echt niet met een weekje vakantie is op te lossen. Werkelijke aandacht is het enige wat verzachtend werkt, gelukkig beseffen een paar vrienden dat. 1
Natasja van den Berg is freelance gespreksleider en schrijver van o.a. het boek Praktisch Idealisme.
Wat kost dat?
Sluipverbruik
Urban tips?
Leuk hoor, die uitbundige kerstverlichting, maar de meter tikt door. Weten hoeveel stroom bepaalde kerstverlichting kost? Zie www.milieucentraal.nl.
Alvast een bespaartip: trek de transformator uit het stopcontact als de kerstverlichting niet brandt. Deze heeft namelijk last van sluipverbruik.
We zijn benieuwd naar uw mening over Urban Living, de woonpagina’s van De Pers, maar ook uw tips zijn van harte welkom op [email protected].
WONEN 875.000 Lezers van De Pers zien deze advertenties. Wilt u ook uw woning in kleur presenteren vanaf slechts % 99,- inclusief BTW. Informeer bij uw makelaar of bel met Ieke van Hees (30) 600 74 67 of René den Uijl (030) 600 74 95 of Sylvia Alonso (070) 307 84 52 of Margot Wijnen (070) 307 84 06
Woudenberg
Schoutstraat 9
Voorburg
Kon. Wilhelminalaan 335
UNIEK AANBOD Uw woning verkopen via Dagblad De Pers voor Fraai gelegen vrijstaande bungalow met garage in het centrum van Woudenberg met twee slaapkamers en badkamer op de begane grond. Royale eerste etage met diverse mogelijkheden tot realiseren van slaapkamers.
Vraagprijs: 427.500,- kk www.wivema.nl Tel.: 0343-431260
Aan brede en boomrijke laan gelegen ruime 1e etage hoekappartement van ca. 90m2 woonoppervlak met gunstige indeling, ruime woonkamer en 3 slaapkamers. Het appartement heeft een moderne keuken en badkamer. Door de hoekligging is er veel lichtinval. Het appartement is zeer gunstig gelegen t.o.v. binnenstad Den Haag, openbaar vervoer, ns-station en uitvalswegen.
Vraagprijs: % 174.500,- kk www.garantiemakelaars.nl/ dijkhuizen Tel.: 070-3000138
!,,! "$ $ 4 2 !0 6 0 $47! " 0%! , 64560 ! 0660 /#0 !00 /, 4 ,2-7,/ 0 0 ) 70.3! ++ 4 .7" 401 - 0 2! " "$ $ 4 2 4 670" /0 /0 ,, /,.3! #, /"4'0 /0 !0 !4:70 6 0 )
U kunt uw advertentie aanleveren via: www.depers.nl/woningverkoop 0 /424!,70 1 ! /40 ! 84 48,,7 / 4 !0 '45 0 8,2 40! 2 !0 '45 /, -)
6" ! "$ $ 4 2 4 ,2-7,/ 0 0 # /0742 /0 /0 ,, /,.3! - 0 20 -45 ) 70'0 0 /,2) 6" ! "$ $ 4 2 00 2 ! 1 8,,! -45 ,7 '0 70'0 0 0 !0 0 ) ,, 8 0! /40 6 0 #, "$ $ 4 2 ! .3 !" 0 '4!!0 ( Voor meer informatie kunt u bellen naar: 0 0/4!40 8 !0 /,8 060 #, 00 * 0 0/4!40 4//0 0/0 7, / ! 0.3! 0 9 /0 457 * + 0 0/4!40 !!0 /,8 0 0 ,,2 &7#4, 7 * 1 , 2 ! 45 0 *
Maak gebruik van deze bijzondere aanbieding en breng uw makelaar van deze actie op de hoogte. Verkoopt u uw woning zonder makelaar? ook dan kunt u van deze actie gebruik maken.
"+&"02 +!"6"1+&"(" ,))" 0&"!2!/"+ !/,2". "("+!"() //&"(" ,*-,+&/0"+%1+)""#,*$"2&+$ "+%1+*16&"(" &'6,+!"." ,* &+ 0&"2 +."&6"+ "+() //&"("*16&"(* (0) //& )"/0&+ 0&,+/0,0 ""+ ,"&"+!"&+#,.* 0&"2""+&+/-&."."+!"(&'("+ )1&/0".".2 .&+$+0,0 ),- !2!/"+ !/*"". ! + 11.() //&"("*16&"(
&+$/,#%.&/0* / ."+$0!"*,,&/0""./0)&"!'"/ + .13%1&/( *". &'!")"1(/0""+3 .*/0"0&'!2 + %"0' ."./0*&/ )2&/."/)"5. +( &+ 0. 0&+$,)"&+$.,/ 5"+" + .0&+ ."+$"+ 1*"0/ %&00"."+!"("./0() //&"("./%")"* )&+ !"/#""."6" ,*-&) 0&"2 +$.,,0* %0"+1&0!" *16&"(%&/0,.&" "2 0.1&* +1**"./,-* . )&"#/0 !/
4 )7 2".6"+!(,/0"+
4 )7 2".6"+!(,/0"+
,,.*"".&+#,.* 0&"(1+010"." %0&+,+6"3" 3&+(") "2".0&'!&/ 3".(! $"+
$$'*'()# ($($'($$'(, ")+ '$ $)* $"'$'!($ ) * ()'( -%' $'+%%')*$!'() ()!' )%#$%% )#') +' )$ $1'$/4((1 $4.5+(()653(&,$$/8224'(/(:(4523((1$$1 6$/3$4.(1*(/(*(1,1'(022,56(1$6774*(%,('(1((1 (456 20)246$44$1*(0(165$0(1*(56(/'"8(4%/,-)6((19((.2) 9((.(1'6,-'(15'(.(456'$*(1,1((156$1'$$4'%71*$/29 "98(4%/,-),582//(',*8(4:24*':2'$67236,0$$/8$179.(456 '$*(1.716*(1,(6(1 2.'(20*(8,1*8$1'(3$4.(1,5$%52/776'(02(,6(9$$4' 4,-*6722.$/:,120'(.(456'$*(1'2246(%4(1*(1%,- $1'$/ 4((1 $4.5 (5(48((4'$117+(6 (45620)246$44$1*( 0(16
)'() %# %')''$ #$) ( $"*( <#(4%/,-),1((156$1'$$4'%71*$/29 </(59,-1(19(/.205634(5(16-(,1'(%71*$/29 <('/,11(1(123*(0$$.6(%(''(1%,-$$1.2056 < (7.(1(1+$1''2(.(13$..(6 <!2(4,56(1%(/$56,1*(14(5(48(4,1*5.256(1 (6 (456$44$1*(0(16((19((.8(4%/,-)0(6$$1.205623 '(&(0%(4 2)((19((.(1'8(4%/,-)0(6$$1.205623 '(&(0%(4 .71674(5(48(4(123999/$1'$/1/ ,(48,1'676(8(15,1)240$6,(28(4'('((/1(0(1'(3$4.(1(1 34,-:(1
,,,,, $!"&'($" &$6(*24,(4(,:(1*(:,158$.$16,(5
' -$$) %"$ %+ *+" ,$ '(+" !## = = = '(&(0%(4 !$+' #= = = '(&(0%(4 34,-:(1:,-13(43(45221%,- 3(4521(1!2(5/$* (60(3(45221 =
' $ %'#) $'('+'$ $1$$421:(9(%9,1.(/2).,-.8224'(82//(',*($&6,(8224 9$$4'(14(5(48(4,1*(1,1)240$6,((128(4,*('((/1(0(1'( 3$4.(123999/$1'$/1/ )%(/ $1'$/4((1 $4.5 8,$6(/ ; = 30,1#(40(/'%,-794(5(48( 4,1*'(&2'(
Mix
20.25
METROPOLIS NED3 Aandacht voor de manieren waarop liefdesverdriet beleefd wordt.
Nederland 1 17:00 17:01 17:25 17:55 17:59 18:00 18:15 18:40 18:55 19:25 20:00 20:30 21:35 22:20 22:55 23:50
DE PELGRIMSCODE NED1 De christelijke versie van Expeditie Robinson speelt in het Midden-Oosten.
Nederland 2
KRO Kindertijd Kerst met Linus Sesamstraat CDA EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Het Academisch Ziekenhuis NOS Journaal De Pelgrimscode DNA onbekend Namens jou Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:50 21:25 22:00 23:00
The A-Team De politie op je hielen! Operation repo: Payback time! Alien vs. Predator Alien vs. Predator - requiem
17:05 17:10 18:05 19:00 19:35 20:30 23:05 23:55
RTL 7 18:00 19:00 20:00 20:30 22:20
20.30
20.30
SEVEN YEARS IN TIBET RTL8 Avonturenfilm uit 1997 met Brad Pitt, die bevriend raakt met de dalai lama.
Nederland 3
NOS Journaal Nederland helpt Tijd voor MAX Kruispunt Man bijt hond Meldpunt! That’s the question Uitgesproken Twee voor twaalf Andere tijden Nieuwsuur Holland Doc: Rwanda Princess
17:10 17:35 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:00 21:50 22:00 22:50 23:10
Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Kinderziekenhuis Style by jury Seven years in Tibet As the world turns Oprah Winfrey show
17:10 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 21:30 22:30 22:45 22:50 23:20
RTL 8
23.00
RWANDA PRINCESS NED2 Documentaire over een meisje dat plotseling prinses van Rwanda wordt.
RTL 4
Snuf, de hond Snuf, de hond Vrijland Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Metropolis Pavlov - Waarom ben ik zo? NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews zo: RAYMANN
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:30 22:30 23:35 23:45 23:50
De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum The mentalist Castle Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De meest schokkende vliegtuigrampen
17:05 17:30 18:35 19:35 20:00 20:30 22:45 23:40
SBS 6
19
23.15
SHOCK DOC RTL5 Documentaire over een groep artiesten met misvormde gezichten.
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Bonje met de buren Derek Ogilvie Secret millionaire RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
17:35 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30
Two guys and a girl Will & Grace Airline Surf patrol The Kardashians No reservations Law & Order: Special Victims Unit Cold case
17:05 17:30 18:00
NET 5
22:15 23:15
The king of Queens Everybody loves Raymond How I met your mother Wie is de chef? Over de kook Take me out Librarian III: Curse of the Judas Chalice RTL 5 Wintersport Shock doc: Freakshow family
Veronica
18:10 18:40 19:05 19:30 20:00 20:30 23:05
Phineas & Ferb Zack & Cody Veronica’s funniest commercials ever! Joey According to Jim Two guys and a girl Two and a half men The big bang theory The prestige Lethal weapon
WOORDVANHETJAAR
Gesjizelmawizzel Ton den Boon
...
V
oorafgaand aan de Woord van het Jaar-verkiezing organiseerde Van Dale dit jaar een publieksnominatie; 3.258 inzenders nomineerden 1.681 woorden. De meeste daarvan werden slechts één keer voorgedragen, maar sommige werden twee keer of vaker genomineerd, zoals aswolk, Dam-
OPLOSSINGEN PUZZELS Sudoku (vorige Cryptogram week donderdag) 6 4 8 5 2 3 1 7 9 7 2 3 9 8 1 5 4 6 9 5 1 6 7 4 3 2 8 2 1 7 3 4 8 9 6 5 8 3 5 7 9 6 4 1 2
4 9 6 1 5 2 7 8 3 3 6 4 8 1 5 2 9 7 1 8 9 2 3 7 6 5 4 5 7 2 4 6 9 8 3 1 Zweeds raadsel
schreeuwer en daggeren. Aswolk viel af omdat het al in Van Dale staat en dus niet nieuw is. Daggeren kwam op de lijst terecht, maar Damschreeuwer niet, omdat het woord naar een enkel individu verwijst en dus eerder als bijnaam dan als soortnaam (een woord) moet worden beschouwd. Bij de publieksnominatie werden nogal wat woorden vijf keer of vaker voorgedragen. Dat waren opvallend vaak woorden met een seksuele bij-
klank, zoals klabanus en wakkerpijpen. Met 198 nominaties was klabanus (‘mannelijk geslachtsdeel’) zelfs verreweg de publieksfavoriet. Aangezien klabanus echter al langer bestaat en in 2007 in Van Dale werd opgenomen, is het in 2010 niet als nieuw woord aan te merken. Het werd dan
Maar liefst zes inzenders nomineerden dit fantasiewoord.
ook niet genomineerd. Behalve woorden die bekend zijn uit de media werden ook wel fantasiewoorden ingestuurd. Een voorbeeld daarvan is gesjizelmawizzel. Maar liefst zes inzenders nomineerden dit fantasiewoord voor ‘iets wat je op je hoofd kan zetten’. Dat kon geen toeval zijn. Bij nader inzien bleken alle inzendingen afkomstig te zijn van hetzelfde IP-adres. Dat was natuurlijk een extra argument om dit fantasiewoord niet te laten meedingen naar de titel van Woord van het Jaar. 1
* Stemmen kan nog tot en met morgen, op de website woordvanhetjaar. nl. De tien kandidaten zijn: balansbandje, bestuursobesitas, daggeren, dreigtweet, gedoogregering, knetterrechts, knoflookcrisis, oliewolk, schandaaltreffer en talententelevisie. Er is ook een verkiezing van nieuwe woorden in de categorieën lifestyle, jongerentaal, politiek, economie en sport/amusement. Ton den Boon, hoofdredacteur bij Van Dale, licht op deze plek in de krant de keuze van de woorden op de shortlist toe. Tijdelijk worden minder lezerscolumns gepubliceerd.
Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl
MAGAZIJNOPRUIMING NU EXTRA VOORDEEL
BADMEUBEL DODONA
HANDDOEK RADIATOREN
DOUCHECABINE DB-004
640.120
AF AL VAN
229.020
OR
460 VO AN
V
355
STOOMCABINE ALMERIA
INFRAROOD CABINE REGINA
210.024
236.027
81 VAN
VAN 2
1155 V
117 VO
OOR
OR
1249
699 BADSCHERMEN
VAN
OOR
1873 V
1250
SPHINX/GEBERIT
WHIRLPOOL PISA
AANBIEDING
205.042
Complete set voor
AF AL VAN
108
Badenmarkt Rotterdam Schuttevaerweg 11 (Ind. ter. Spaanse Polder)
BADMEUBEL KIRRA
Toilet Sphinx, Inbouwreservoir en Bedieningspaneel Geberit, Zitting Haro
690.020
VAN
OR
863 VO
647
VAN 1
244 VO
933
OR
DINGS
AANBIE
PRIJS
299
Badenmarkt MegastoreRoosendaal Vlierwerf 5 (Ind. ter. Borghwerf)
Openingstijden Ma gesloten, di, wo en do 9.30-18.00 uur, vr 9.30-21.00 uur, za 9.30-17.00 uur.
Met Thalys reist u in slechts 2:36 uur vanuit Rotterdam naar hartje Parijs. Thalys rijdt 9 keer per dag (en vanaf 12 december 10 keer) vanuit Amsterdam via Schiphol en Rotterdam naar Parijs.
Tickets voor Thalys boekt u online zonder boekingskosten. Hoe eerder u boekt, hoe groter uw kans op de meest voordelige tickets. Alle hogesnelheidsreizen beginnen op NSHispeed.nl
Mix
ZWEEDS RAADSEL: Egypt. koningin
deel v. h. lichaam rivier in Duitsland
rots
WIN! 3
hok op vissersboot
vrouwelijk roofdier
bedrog
loven Amerik. president
2
zwerver vogel
inwoner van Peru withandgibbon
7 echtgenoot op welke wijze
drijfgas
8
zonnescherm
All-in arrangement
WIN!
Vandaag:
redactie: [email protected] 020-3460550 distributie: [email protected] 088-0131830
Prijspuzzel van vandaag is de sudoku. Bel: 0909-5010703 Zo doet u mee:
Engels telwoord
sales: [email protected] 0800-7200000
of SMS naar: 3553
6
vierkante zuil
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u de gevonden cijfercombinatie uit de vakjes ABC door naar 0909-5010703 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553
marketing: [email protected]
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
1
2
3
4
5
6
7
8
© Puzzelland
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
oprichter: Cornelis van den Berg
Prijspuzzel SUDOKU
CRYPTOGRAM: Horizontaal: 1. Gesteente voor de predikant uit de stad (5); 3. Raadselachtig monster (5); 4. De conserven zijn erin te zien (4); 7. Draait heen en weer (5); 10. Geurige brieven? (9); 11. Theoretische positie (8).
1
A
1
6
2
C
uitgever: Ben Rogmans
8 7
A © Puzzelland/ Leen Groeneveld
4
Verticaal: 1. Voor de veiligheid een verbindingsstuk aan de toi7 letzitting (7); 2. Dier in een object van niets (5); 5. Een violier heeft maling aan een schaap (6); 6. Bijdehand en kleverig (6); 8. Op zo'n reis voel je de wind (5); 9. Dier aan de maat aan de staart van een 10 slang (5).
8
5
4 6
9
7
3
5 2
1
11
1
9
5
9
3 4
5 2
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst art direction: Koos Jeremiasse
5 B
9
2
7
3 1
7
8
8
4 Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
B
2
3
website: www.depers.nl
of SMS naar: 3553
Deze week elke dag voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.
loot
5
gegroet
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs (voor 5 winnaars)
1
hefgewicht en volgende
Een uitgave van Mountain Media BV
Bel: 0909-5010703
4
vis
4x t.w.v. 125,-
Voor 4 winnaars een nacht in hotel Hellendoorn of een van de andere 43 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl Het arrangement bestaat uit: 1 hotelovernachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 1 x uitgebreid ontbijtbuffet, 1 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel met een toeslag van €20 per voucher. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn.
muzieknoot deel v. Zwitserland
keurkorps
Deze week:
21
6 C
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Fanatiekeling
Kinderfoto’s
Onthullingen
Lekker ontspannen gamen. www.depers.nl/fanatiek
Timelapse van kinderfoto’s van 0 tot 10. www.depers.nl/van0tot10
Volg het laatste WikiLeaks-nieuws hier. www.depers.nl/wikileaks
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Ouderkerk aan den IJssel (bus)
Tot en met zondag 12 december: Connexxionlijn 196. Halten Reigerlaan en Rozenlaan vervallen.
Amsterdam (bus)
Van vr 10 t/m ma 13 december: Connexxionlijn 82. Halten Hornhaven, Oderweg, Kapoeasweg en Kastrupstraat vervallen. 111
111
Vandaag
Morgen
Vanmorgen vroeg trekken winterse buien vanuit het noordwesten over het land. Daarbij is sneeuw of ijzel mogelijk. Vanmiddag gaat de neerslag over in regen of natte sneeuw. Het kwik ligt dan tussen 2 graden in het oosten en 5 graden vlak aan zee. Er staat een stevige westenwind, krachtig op de Wadden. Ook vannacht buien.
Het wordt een herfstachtige dag, met in de avond opnieuw aantrekkende westenwind. Er is veel bewolking en van tijd tot tijd valt er wat regen, vooral ‘s avonds. De temperatuur varieert van 3 graden in het oosten tot 5 graden aan de kust. In het weekend is het nog vrij zacht, vanaf maandag wordt het geleidelijk weer winters.
Leiden (bus)
Vandaag: Connexxionlijnen 13 en 14. Halten Meloenstraat, Rosenburch, Brahmslaan, Debussystraat en Kennedylaan vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
22
Wielrennen Eindelijk een ploeg
ë gmtwfkc
Rasmussen geniet en baalt van Vadertje Tijd Arme Michael Rasmussen. Ook in 2011 is hij niet welkom bij een grote wielerploeg. En dus wordt hij maar kopman van een obscuur ploegje.
ä
yy q y O||qu o
ëá áÔ q q
Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Kom kennismaken! ^
kTWT^ Z^[TnTgZ^W nM
[^z^ T[y^tw^kwf^ myy qqsyw| Ry by yy QQQ[Tw hmmkw¬
äRyy qqsyw| |yw yw y|y yy| q wyy qwyyyJ Ryy |s |yw| o
¿ wyuy
sy ¿ s qy iuqy ^ywyqw y y ys~J ^y |yw| u
sqy
y qwyy qqwy y |syJ g | Q|Q
Hij was gratis af te halen. Voor nul euro kon iedere grote ploeg Michael Rasmussen, voormalig bijna-Tourwinnaar, contracteren. Zijn salaris, zijn premies, zijn onkosten en zelfs zijn materiaal: alles zou worden betaald door zijn persoonlijke sponsor. Christina Hembo heet ze – een Deense zakenvrouw c.q. horlogeontwerpster. Ze adopteerde Kip omdat ze het zo zielig vond dat hij geen grote ploeg kon vinden na zijn dopingschorsing. En omdat ze het zo oneerlijk vond dat Kip geen kans kreeg om zich te revancheren in de grootste wielerwedstrijden ter wereld. Rasmussen was er van overtuigd dat hij met de steun van Hembo een contract zou scoren bij een ploeg waarmee hij de Tour, de Giro of de Vuelta zou kunnen rijden. Hij zat om tafel met Saxobank, met HTC-Columbia en met Astana. Anderhalve maand geleden zei hij in Kopenhagen: ‘Christina en ik onderhandelen met meerdere ploegen. Plan A is Saxobank. Ik moet daar de man worden die Contador bijstaat in de ber-
gen. Het zou een geweldige revanche zijn om Contador in het geel naar Parijs te helpen. Als plan A niks wordt, dan stappen we over naar plan B. Of plan C. Maar het moet wel gebeuren, want ik heb niet veel jaren meer in me. Ik ben al 36. De tijd tikt door.’ Plan A werd niks. Saxobank-ploegleider Bjarne Riis voelde er na de clenbuterolaffaire rond zijn nieuwe kopman Alberto Contador weinig meer
‘Het moet gebeuren, want ik heb niet veel jaren meer in me. De tijd tikt door.’ Wielrenner Michael Rasmussen
voor om het zwartste schaap van het peloton binnen zijn ploeg te halen. Plan B werd ook niks: HTC-Columbia vond Kip te oud. En omdat plan C ook niet door ging hebben Hembo en Rasmussen het noodplan maar uit de kast getrokken: zelf een ploeg oprichten. Kip is komend jaar de kopman van een piepklein ploegje. Hij zal opnieuw geen grote wedstrijden rijden omdat zijn ploeg daarvoor niet wordt uitgenodigd. Wie zijn ploeggenoten worden is nog onbekend. De naam van de ploeg? Christina Watches. Tik tak tik tak. De tijd tikt door. 1
Terug naar Uruguay
Suárez heeft eindelijk vakantie Redactie sport AMSTERDAM
...
Luis Suárez dartelde gisteravond voor de laatste keer in 2010 in een rood-wit shirt over het veld. We zien hem voorlopig niet meer terug. Suárez is moe. Heel moe. Verrassend is dat niet. Hij loodste Ajax vorig seizoen in zijn eentje naar de tweede plaats, schoot Uruguay op het WK naar de halve finale en keerde daarna meteen terug naar Amsterdam om zijn werkgever te helpen in de strijd om een Champions Leagueticket. Toen ook dat lukte, maakte Suárez zich op voor de start van de Nederlandse eredivisie.
Gevolg was dat Suárez de laatste maanden doelloos over de velden hobbelde. Zijn vermoeide lichaam was zelden in staat de kunststukjes van vorig seizoen te herhalen. En tja, dan bijt je uit frustratie wel eens iemand in zijn sleutelbeen. Maar de logische schorsing die volgde komt de aanvaller goed uit. Nog vijf duels moet hij toekijken en dus liet Ajax hem na afloop van de wedstrijd tegen AC Milan naar vaderland Uruguay vertrekken. Suárez en de club hebben afgesproken dat hij daar twee weken voor zichzelf gaat trainen en dan een week op vakantie gaat. Ons advies voor Luis: laat dat trainen zitten en zoek lekker het strand op. 1
Franse schande
PLATINI: ‘HET ZIJN SUKKELS’ Wat hebben we deze zomer gelachen om die Fransen. Tijdens het WK haalde de spelersgroep uit naar bondscoach Raymond Domenech, weigerde de selectie te trainen en tot overmaat van ramp wist de nationale trots ook de groepsfase niet te overleven. Nogal lachwekkend, in een poule met matige tegenstanders als Zuid-Afrika, Uruguay en Mexico. De wanprestatie van de Fransen resulteerde na het toernooi in een publieke discussie. Zelfs politici stelden een onderzoek in naar alle gebeurtenissen in Zuid-Afri-
ka. Uiteindelijk kreeg een groot deel van de spelersgroep een schorsing. Nicolas Anelka spande de kroon. Hij mocht achttien duels niet uitkomen voor de nationale equipe. Probleem opgelost en vergeten? Dacht het niet. Het doet UEFA-voorzitter én Fransman Michel Platini nog steeds zeer. ‘Het zijn sukkels. Met het imago van de Franse ploeg speel je gewoon niet. Ik was veel harder geweest na het boycotten van een training. Ik had de betreffende spelers levenslang geschorst.’
U rijdt hier 70. Mag dat? Je zult maar de rij-instructeur van een toekomstig coureur zijn... Wereldkampioen Sebastian Vettel: ‘Hij was bang, omdat ik ook de bochten met 70 kilometer per uur nam.’
Sport
23
Champions League Ajax verslaat AC Milan (0-2)
De Boer wil ook nu blijven luisteren Tijdens zijn eerste wedstrijd als hoofdtrainer drukte Frank de Boer zijn stempel op Ajax. Maar hij weet dat hij leergierig moet blijven. Fokko Ebbens AMSTERDAM
...
Toen Frank de Boer vier jaar geleden begon met de opleiding tot coach betaald voetbal, stelde hij zich de eerste bijeenkomst netjes voor aan alle andere cursisten. Hij vertelde ook over zijn verleden als voetballer. En dat resulteerden in menig glimlach. Want ja, de rijke carrière van De Boer was bij iedereen wel bekend. De interim-trainer van Ajax besloot het kennismakingsrondje in Zeist met een bescheiden zin. ‘Ik heb geen ervaring, maar ben leergierig en wil kijken of het iets is.’ Het zijn woorden die de oefenmeester De Boer typeren. Tijdens het cursusjaar toonde hij zich inderdaad een enthousiast ‘student’. Nog voordat de groep de wedstrijd om de Johan Cruijff Schaal voor een opdracht moest analyseren, vroeg hij om een extra oefening. Analyseren had hij namelijk nog nooit gedaan. Bovendien voelde de oud-verdediger zich nooit te groot aandachtig te luisteren naar de woorden van zijn mede-cursisten, leergierig als hij was.
Balans Tijdens zijn vuurdoop in Milaan toont De Boer aan dat hij zich in vier jaar heeft ontwikkeld tot een volwassen coach. Natuurlijk moeten de komende weken, maanden en misschien wel jaren blijken of hij uitgroeit tot een goede oefenmeester, maar De Boer zet tijdens zijn eerst wedstrijd in ieder geval een Ajax neer dat over een goede veldbezetting beschikt en in balans is. De 40-jarige trainer zet Mounir El Hamdaoui op de bank en geeft achter spits Siem de Jong de voorkeur aan Christian Eriksen. Het Deense talent – dat al onder De Boer in Ajax A1 speelde – staat niet zo diep als de individualistische El Hamdaoui en is daardoor in staat zijn collega-middenvelders veel meer te ondersteunen. Zowel in balbezit als in balbezit
tegenstander. Het resulteert in een elftal dat bij vlagen zijn wil oplegt aan het teleurstellende AC Milan. Ajax voetbalt fris, schakelt het middenveld met succes in voor de opbouw van achteruit. En dat is iets wat het laatste jaar een utopie was in Amsterdam Ajax creëert na rust een aantal goede kansen. Miralem Sulejmani helpt de eerste mogelijkheid om zeep door de bal te ver voor zich uit te spelen, maar even later is het wel raak. De Zeeuw reageert alert op een gekraakt schot van De Jong en hij schiet de bal gedecideerd achter doelman Marco Amelia in de verre hoek. Met het doelpunt lijken alle zorgen van de laatste weken van de Ajacieden af te vallen. Het elftal van De
‘Ik heb geen ervaring, maar ben leergierig en wil kijken of het iets is.’ Frank de Boer
Boer blijft vloeiend combineren en komt zelfs op 0-2. Luis Suárez bereikt na een goede actie Toby Alderweireld. Vanaf de rand van het strafschopgebied haalt de ingeschoven verdediger verwoestend uit. Met die zege plaatst Ajax zich voor de Europa League en neemt het vertrouwen in de capaciteiten van De Boer toe. De kans dat de club en de interim-trainer elkaar vinden in een definitieve aanstelling neemt daarmee verder toe. Ajax rest dan alleen nog de zoektocht naar een geschikte assistent. Want Ajax mikt op een complementaire technische staf. Dus moet een ervaren assistent de nieuwe, onervaren hoofdtrainer bijstaan. De Boer beseft dat zelf ook. Hij weet dat hij baat heeft bij een gelouterde trainer aan zijn zijde. Leergierig is hij nog altijd, De Boer is het luisteren nog niet verleerd. 1
De Boer debuteerde met een overtuigende overwinning. REUTERS
Vertrek bij ADO
Feyenoord
ADO Den Haag-middenvelder Ricky van den Bergh haalde dit seizoen al uit naar trainer John van den Brom en solliciteerde openlijk naar een vertrek. Dit weekend werd de Haagse rebel door zijn eigen publiek uitgefloten en vroeg hij om een wissel. Van den Bergh zag het niet meer goed komen. Hij kreeg gelijk. Gisteren besloten hij en ADO Den Haag dat hij in de winterstop transfervrij mag vertrekken.
De wonderen zijn de wereld nog niet uit. Nu de Vrienden van Feyenoord steeds meer geld in de noodlijdende Rotterdamse club steken, heeft oefenmeester Mario Been zowaar de mogelijkheid zijn selectie tijdens de winterstop te versterken. ‘Er is ruimte, al is die wel heel beperkt. Ik hoop desondanks dat het gaat lukken’, verklaart Been in VI. De geplaagde trainer hoopt een aanvaller en een ervaren verdediger aan Feyenoord toe te voegen. PSV-spits Danny Koevermans is níét de man die Been uit de
RICKY HAALT ZIJN GELIJK
Oranje
GELD VOOR VERSTERKINGEN
ANP
brand helpt. ‘Omdat die jongen graag kampioen wil worden met PSV. Zijn goed recht, overigens. Als hij dat wil, houdt het voor ons op. Bovendien heb ik nu Jhon van Beukering.’ De blessures in de achterhoede dwingen de trainer van Feyenoord tot een versterking in die linie. ‘We komen in de problemen als we achterin blessures oplopen. Momenteel mis ik Bart Schenkeveld en Dani Fernández, terwijl ik moet afwachten hoe lang ik niet kan beschikken over Stefan de Vrij.’
OEFENING IN WK-STADION Het Nederlands elftal is er in 2014 bij, tijdens het WK in Brazilië. Tenminste, daar gaan we voor het gemak even vanuit. Volgend jaar kunnen de internationals al even wennen aan de omstandigheden in het Zuid-Amerikaanse land. Op 4 juni speelt Oranje een oefeninterland tegen gastland Brazilië. De precieze locatie is nog niet bekend, maar zeker is dat het duel wordt afgewerkt in een WK-stadion.
De schorpioen leeft voort
Lance snapt het wel
Een zoen en een fles voor Wes
René Higuita – de doelman van de legendarische schorpioenentrap – heeft een opvolger. De Marokkaan Hamza Boudlal stopte op dezelfde wijze een schot.
Lance Armstrong kan meer dan hard fietsen. Hij zou een affaire hebben gehad met ‘Housewife’ Eva Longoria.
Hoera! Tijdens het WK voor clubteams in Abu Dhabi is openlijk zoenen en alcohol drinken alsnog toegestaan. Yo kan dus gewoon met Wes meereizen.
