EERST
Prima winst weer, nu nog service
PUZZEL MEE EN WIN! Maak deze week kans op een trendy ketting met pendant van MY iMenso t.w.v. €199,-
De Pers is niet de enige die een beetje boos is op ING.
5
Meedoen en winnen? Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
Dagelijks winnen Hotelbonvoucher t.w.v. € 40,-
14 Vrijdag Januari 2011
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
Beroven
Overvaltarget niet gehaald Het aantal overvallen is gedaald, alleen lang niet zo fors als Justitie ons had beloofd. Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Wat een mooi nieuws lijkt het toch: het aantal overvallen is vorig jaar met 11 procent gedaald ten opzichte van 2009. De eerste daling in jaren. Maar dat de doelstelling van de Taskforce Overvallen bij lange na niet is gehaald, dat zeggen politie en het ministerie van Veiligheid en Justitie er niet bij. Eind 2009 was de maat vol voor minister Hirsch Ballin van Justitie, er moest een einde komen aan het stijgende aantal overvallen. Daarvoor richtte hij een werkgroep op waarin politie, justitie en het bedrijfsleven hun krachten bundelden. De doelstelling was helder. In 2010 moest het aantal overvallen met 20 procent worden teruggebracht ten opzichte van 2008. Dat jaar werden er 2395 overvallen gepleegd op winkels, horecagelegenheden en woningen. Volgens cijfers van de Raad van Hoofdcommissarissen vonden vorig jaar 2572 overvallen plaats, een stijging dus ten opzichte van 2008. Het hadden er 1915 moeten zijn. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam is voorzitter van de Taskforce Overvallen. Op de vraag of de doelstelling niet te ambitieus was of dat alle deelnemende partijen niet genoeg hun best hebben gedaan om het aantal overvallen terug te dringen, geeft hij geen antwoord. ‘Een daling van 11 procent is een goed begin, maar is absoluut onvoldoende’, aldus zijn woordvoerder. In de grote steden en in een aantal politieregio’s daalde het aantal overvallen in 2010 ten opzichte van 2009, maar er waren ook politieregio’s waar meer werd overvallen. Dat gebeurde procentueel gezien het meest in Gelderland-Zuid (van 90 naar 120 overvallen), Groningen (54 naar 74) en Brabant-Noord (51 naar 66). Miljoenen zijn uitgetrokken om bedrijven en winkels te stimuleren extra beveiligingsmaatregelen te treffen en de politie maakt gebruik van snelle actieteams om overvallers aan te houden. In de horeca daalde het aantal overvallen het meest, met 22 procent. In de detailhandel was dat 12 procent, maar het aantal overvallen in de transportsector steeg met 9 procent, van 337 in 2009 naar 369 in 2010. De Taskforce Overvallen gaat door met haar werk, in ieder geval tot november. 1
Lees meer op pagina 12
SPORT
De machine werd een mens Lance Armstrong stopt ermee
31
Noorderslag kijkt dit jaar naar Nederland, en wij kijken mee: de elf homegrown bands die niemand mag missen. MSM
EERST
‘Ik kom hier Onze man in Moskou zo vaak, ik sta ook gewoon in de rij’ Georgina Verbaan blijkt in de H&M heel gewoon gebleven. Pagina 11.
Er gingen al geruchten over een Nederlandse schoonzoon van de Russische premier Poetin. Na een gewelddadige botsing met criminelen stapt deze Jorrit Faassen noodgedwongen uit de schaduw. En dat heeft gevolgen voor de hardhandige belagers van Poetins schoonzoon.
Lees meer op pagina 4
2
Eerst
LANGE POTEN
Rookverbod Zwarte lijst
Klikspanen vs. nicotinejunks
...
PETER
MIDDENDORP
J
eanine Hennis van de VVD heeft een expressief gezicht, waarop zij in hoog tempo allerlei zeer uiteenlopende uitdrukkingen kan vertonen. Afschuw, ongerustheid, woede, afkeuring. De basisuitdrukking is er een van gespannen afwachting. Zij luistert naar tegenstanders in het debat met een gezicht alsof zij naar een uitzending van Funniest Homevideos kijkt, en er elk moment iets zeer gaat doen. Als er in de Kamer iets te lachen valt, is mevrouw Hennis vaak de eerste die het in de gaten heeft. Het gezicht, waar eerst bijvoorbeeld nog dodelijke vermoeidheid heerste, breekt open. Breed lachend kijkt zij naar collega’s naast haar. Die begrijpen niet altijd wat er leuk is, maar lachen wel een beetje met haar mee, collegiaal en ongemakkelijk. Veel uitdrukkingen waarmee mevrouw Hennis haar commentaar geeft op woorden van tegenstanders, bevinden zich in het negatieve spectrum. Irritatie, boosheid, ongeloof, verbijstering. Dit is niet alleen mevrouw Hennis aan te rekenen, maar natuurlijk ook de oeverloze domheid van de gesprekspartners. De meest bijzondere uitdrukking volgde op een opmerking van mevrouw Berndsen (D66) in het debat over de nationale politie: ‘Mijnheer Brinkman spreekt over politiemannen, maar er werken ook vrouwen bij de politie.’ De wenkbrauwen van mevrouw Hennis werden opgetrokken, de huid van bovenlip en oogleden werd tot maximale lengte uitgerekt, de mond zakte open, de mondhoeken doken naar beneden; onthutst keek zij door spleetjes van ogen enkele keren van links naar rechts. Toen mevrouw Berndsen ook nog toevoegde: ‘De politie heeft het al zo druk, en straks moet zij zeker ook nog dat boerkaverbod handhaven’, werd het Hennis te veel. Zij wierp haar hoofd voorover, hield het gezicht tot vlak boven het tafelblad, schudde driftig van nee, en sloeg zich herhaaldelijk met beide handen op het achterhoofd. Hero Brinkman zei: ‘Er zijn helemaal niet veel boerkadraagsters, dus is een verbod handhaven ook niet veel werk.’ Deze opmerking deed mevrouw Hennis goed. Ze keek schuins op, begon te lachen, en kwam weer langzaam overeind. Zij had eindelijk iets verdraaglijks gehoord. 1
De zwarte lijst met rookhoreca van Clean Air Nederland wordt gesaboteerd door pro-rokers. Camil Driessen AMSTERDAM
...
Stichting Red de Kleine Horecaondernemer (KHO) is een actie begonnen om de zwarte lijst van van Clean Air Nederland (CAN) te dwarsbomen. Op die lijst staan horecagelegenheden waar illegaal wordt gerookt. ‘Wij roepen onze 1200 leden en de rest van Nederland op om de database van CAN te corrumperen door adressen door te geven van cafés waar officieel gewoon gerookt mag worden en ook die van cafés waar helemaal niet gerookt wordt’, zegt secretaris Wiel Maessen van KHO. Hij vertelt dat de eerste valse meldingen
inmiddels al zijn verstuurd. ‘Een hele nare actie’, vindt voorzitter Willem van den Oetelaar van CAN. ‘Laat ze zich gewoon aan de wet houden.’ Met zijn lijst wil Den Oetelaar mensen informeren over cafés waar toch gerookt wordt (en de Voedsel en Warenautoriteit (VWA) een handje helpen bij de handhaving van het rookverbod).
Asbakken Het meldpunt is nog niet online, maar omdat CAN werd overstelpt met reacties, publiceerde het wel alvast een lijst van tientallen ‘foute’ horecagelegenheden waar bijvoorbeeld om 22 uur de asbakken op tafel komen. KHO zegt niet van dat soort ‘klikacties’ gediend te zijn. ‘Je gaat toch ook geen website opzetten waar je snelheidsovertreders met naam een toenaam laat doorgeven?’ De sabota-
Ouderen Eigen generatie eerst
50Plus is vooral goed in geld uitgeven Als het programma van de nieuwe ouderenpartij 50Plus wordt uitgevoerd, gaat de Nederlandse begroting Griekenland achterna. Reken maar mee.
rekend naar de AOW-uitgaven van vorig jaar. Maar bij de vakantietoeslag blijft het niet, Nagel wil ook een dertiende maand. Die is nog een stuk duurder, namelijk 2,5 miljard euro per jaar. Samen met de toeslag gaat het dus om jaarlijkse extra uitgaven
Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Het is al vaker geprobeerd, zo’n ouderenpartij. Maar meestal zonder succes. Nu is er een nieuwe gelanceerd onder leiding van politiek serieentrepreneur Jan Nagel. Zijn 50Pluspartij kwam deze week met een programma dat iedere financiële verantwoordelijkheid schuwt. Belangrijkste punt is het uitbreiden van de AOW, het staatspensioen. Zoals bekend wordt de AOW steeds duurder door de vergrijzing en de stijgende levensverwachting, waardoor niet alleen meer mensen een beroep doen op de AOW, maar ook langer. In 2010 gaven we er bruto ongeveer 30 miljard aan uit, en dat gaat nog veel meer worden. Nagel cs. stellen voor de AOW-vakantietoeslag te verhogen van 5,5 procent tot 8 procent. Dat kost bruto 700 miljoen euro per jaar, althans ge-
Wat deze blanco pensioencheque kost, is nauwelijks berekenbaar. van 3,2 miljard. Omdat het aantal AOW’ers blijft stijgen – de babyboomers gaan met pensioen – zal dat bedrag tot 2040 sterk toenemen. Jongere generaties wil de politicus paaien door het afschaffen van de successiebelasting tot 250.000 euro. Als klap op de vuurpijl stelt 50Plus voor dat de overheid de koopkracht van de gepensioneerden garandeert als de aanvullende pensioenen niet worden verhoogd met de inflatie. Dit betekent dat welk probleem de pensioensector – iets tussen werkgever en werknemer – ook heeft, de overheid moet bijstorten. Wat deze blanco
Moerdijk
OPSTELTEN VRAAGT TIJD
ANP
geoproep is opmerkelijk, omdat het rookverbod voor kleine cafés juist door het kabinet is ingetrokken. Het verbod geldt nu alleen voor cafés die groter zijn dan zeventig vierkante meter. ‘In onze achterban bevinden zich ook grotere horecazaken, bovendien kun je discussiëren over wat klein is. Honderd vierkante meter is ook klein’, stelt Maessen. KHO pleit daarom voor keuzevrijheid, zodat ondernemers zelf kunnen kiezen of er gerookt wordt of niet. Den Oetelaar zegt zich niet uit het veld te laten slaan door de actie. ‘Veel mensen zitten ongewild in de rook. Dat zie je wel aan de reacties op onze website.’ Een woordvoerder van de VWA wil zich niet uitlaten over de actie van KHO. ‘Wij controleren risicogericht, als controleurs bij een café binnenkomen waar niet gerookt wordt, gaan ze ergens anders kijken.’ 1
‘De onderste steen moet boven’, zei minister Ivo Opstelten (Veiligheid en Justitie) gisteren tijdens het debat in de Tweede Kamer over de brand bij chemiebedrijf Chemie-Pack in Moerdijk, vorige week woensdag. Daarvoor hebben de diverse diensten tijd nodig. ‘Ik hoop dat u er begrip voor heeft dat wij nu nog niet alle informatie kunnen geven die u wenst’, zei Opstelten, mede namens de andere verantwoordelijke bewindslieden. De Onderzoeksraad voor Veiligheid is gisteren begonnen
met zijn eigen onderzoek naar de brand bij Moerdijk. Op de site van de raad van Pieter van Vollenhoven staat dat op dit moment ook een aantal andere onderzoeken lopen. Het strafrechtelijk onderzoek naar de schuldvraag door het OM wordt geheel onafhankelijk van het onderzoek van de Onderzoeksraad uitgevoerd. Gisteren werd bekend dat aan het bluswerk van de grote brand ten minste vierhonderd brandweermannen deelnamen.
Koffie bij de curry?
Eyjafjallajökull!
Koffieketen Starbucks mag eindelijk de Indiase markt op. Koffie wordt steeds populairder in het land van de thee.
In Europa zijn in 2010 160.000 vluchten geannuleerd. 100.000 daarvan zijn de schuld van de IJslandse aswolk.
cheque kost, is nauwelijks berekenbaar, maar het gaat om een volstrekt onbetaalbaar bedrag. En dat terwijl de huidige pensioenopzet door de sterk gestegen levensverwachting al volstrekt onhoudbaar is. Niet voor niets gaat de AOW-leeftijd en de richtleeftijd voor aanvullend pensioen in 2020 omhoog naar 66 en later waarschijnlijk naar 67. Maar van de ouderenpartij moet alles bij het oude blijven. Hoe gaat 50Plus dit alles bekostigen? Door te bezuinigen op ‘externe krachten’ die de overheid inhuurt. Scheelt volgens Nagel zo’n 1 miljard per jaar. Daarnaast wil hij de hypotheekrenteaftrek voor starters beperken tot 30 jaar aftrek, die jaarlijks afneemt. Bestaande gevallen (lees: de ouderen) blijven natuurlijk buiten schot. Die bezuinigingen zijn bij lange na niet genoeg om de extra uitgaven te financieren. Andere serieuze voorstellen ontbreken. Als het aan Nagel ligt, lopen de begrotingstekorten dus nog verder op. Een onvermijdelijk gevolg daarvan is een snelle stijging van de staatsschuld. Een overbekende manier om de rekening te verplaatsen naar de volgende generatie. 1
Het water stijgt Niet alleen Australië en Brazilië hebben te kampen met wateroverlast. Ook West-Europa wordt geplaagd
Argus Australische aanpak bootvluchtelingen werkt
Eerst
3
Afghanistan Duits complex in Kunduz is volgebouwd
Willkommen! Jullie kunnen in de kantine slapen Als er Nederlandse politietrainers naar Kunduz gaan, vangen de Duitsers ze op. Maar waar? Arnold Karskens KUNDUZ
...
Natuurlijk, ‘gerne’ zien de Duitse militairen hun Nederlandse collega’s komen in hun nieuwe missiegebied Kunduz. Er heerst grote bedrijvigheid op hun acht vierkante kilometer grote complex nabij de gelijknamige stad in de Noord-Afghaanse provincie. Pantservoertuigen rijden af en aan over brede betonnen wegen, Afghaanse werklieden vullen zandzakken en bepantseren vensters. Hier moeten van het kabinet in april of mei de eerste Nederlandse politieopleiders gestationeerd worden. Van de 545 man zal de hoofdmoot – 340 marechaussees, infanteristen, civiele agenten en juridische deskundigen – hier verblijven, beschermd door de Werhmacht. Maar waar? Het complex lijkt volgebouwd. Voor logies is niets geregeld; er staat geen tent, laat staan een gebouw dat beschietingen kan doorstaan. Hoge Duitse officieren, die alleen anoniem willen spreken zolang het Nederlandse parlement zich nog niet heeft uitgesproken over de voorgenomen missie, wijzen naar de slaapgelegenheden voor hun eigen mensen, veelal witte stenen gebouwen: ‘We weten dat ze komen, maar waar de Nederlanders moeten slapen, is nog niet bekend.’ Erg goed gepland lijkt de komst dan ook niet. Een Nederlandse kwartiermaker heeft zich nog niet gemeld aan de poort. ‘Het is zeker met Berlijn beklonken’, stelt een hoge militair. Er is overigens wel genoeg plaats aan tafel: in een gigantische kantine is plaats voor honderden gasten. ‘Het is zo gebouwd dat het ook als bunker kan dienen.’ Nog iets wat de Nederlanders zal aantrekken, is de kampwinkel, waar een blikje pils vijftig cent kost en Duitse wijn vijf euro.
en stijgt en stijgt door hoog water. In België werd voor afgelopen nacht overlast door regenval voorspeld, en ook Nederland ont-
Vorst in de grond snapt niet. Op de foto Deventer, waar gisteren de IJssel buiten haar oevers trad. 1 FOTO: HOLLANDSE HOOGTE
Griekenland
Tunesië
De Griekse werkloosheid is gestegen tot een nieuw record. De jongst beschikbare cijfers, voor oktober 2010, laten een werkloosheidsgraad van 13,5 procent zien: bijna een zevende van de beroepsbevolking. In oktober 2009 was dat nog 9,8 procent. Vooral de vrouwelijke werkloosheid steeg, van 13,7 naar 17,6 procent. Bij de mannen ligt dit cijfer nu op 10,6 procent. Van 15- tot 34-jarigen is zelfs 18,3 procent werkloos.
De Tunesische politie is gisteren opnieuw hard in botsing gekomen met honderden betogers in de hoofdstad Tunis. Daarbij werd de politie sporadisch teruggedrongen. Hordes jongeren plunderden winkelstraten en het huis van een familielid van een prominent politicus. Dat gebeurde nadat het leger zich eerder op de dag had teruggetrokken uit de hoofdstad. Berichten op sociale media als Twitter en Facebook lijken een prominente rol te spelen in het organiseren van de protesten.
De temperatuur is tot onder nul gezakt; er wordt sneeuw voorspeld. Bijbouwen kan dus voorlopig nog niet. Betere locaties zijn er niet. ‘Das Lager’
Het is al aardig vol op de Duitse basis in Kunduz. REUTERS
ligt op een van de meest strategische plekken: vlak bij het vliegveld en aan de rand van een plateau, waardoor directe aanvallen vanuit een zijde onmogelijk zijn. Rondom de basis staat ter verdediging een metershoog hek met prikkeldraad, waarachter nog
‘De enige aanval kan via de lucht komen, in de vorm van raketten.’ Anonieme Duitse bevelvoerder
een tankgracht, een vlakte en een dikke verdedigingsmuur met wachttorens liggen. ‘En overal hangen bewakingscamera’s’, zeggen de Duitsers, die met 1.300 manschappen in de meerderheid zijn (er zijn verder zo’n 220 Belgen en Amerikanen). Het is duidelijk: ‘De enige aanval kan via de lucht komen, in de vorm van raketten.’ De laatste voltreffer dateert van afgelopen zomer. Op een stafkaart verklaart oberstluitenant Burchardi, die als enige met zijn naam in de krant mag, dat de opstandelingen de laatste maanden uit het
lanceerterrein van raketten in het zuid-westelijke gebied zijn verjaagd. ‘Tot november waren daar nog taliban. De Amerikanen hebben hen verjaagd’.
Geen Apaches Maar de Duitse Feldjagers weten dat de echte test dit voorjaar komt, wanneer traditiegetrouw de taliban het gebied heroveren dat ze in de winter opgaven. Afghanistan is een Einsatzland, drukt een bevelvoerder de Nederlanders op het hart. ‘Het is niet zonder risico.’ Duitsland heeft in Afghanistan vijfduizend militairen; 25 zijn er inmiddels gesneuveld, nog eens 20 stierven door ongelukken en ziekten. Deze cijfers laten een stijgende lijn zien, meldt een officier. Bij aanvallen zijn de Duitsers onder meer afhankelijk van Amerikaanse Blackhawkshelikopters, die vooral dienst doen als transportmiddel. Aanvalshelikopters als de Apaches zijn niet op hun basis gestationeerd, zoals wel het geval was in Uruzgan. ‘Maar hier in het noorden is het minder gevaarlijk dan in het zuiden,’ verzekert een officier. ‘Zeg maar tegen de Nederlanders dat ze welkom zijn.’ 1
Italië
MEER GRIEKSE DODEN BIJ NIEUWE PROTESTEN WERKLOZEN
BERLUSCONI IS VERVOLGBAAR
Honderden jongeren betoogden in de buurt van de Franse ambassade. De politie gebruikte traangas om de menigte uiteen te drijven. Ook vergrendelden agenten het kantoor van de UGTT, de belangrijkste vakbond van Tunesië. Tunesië is al dagenlang het toneel van hevige onlusten. Betogers eisen meer werk, meer vrijheid en een minder hardhandige aanpak door de politie. Volgens de Internationale Federatie voor de Rechten van de Mens heeft de onrust sinds december 66 doden geëist.
REUTERS
In Italië heeft het grondwettelijk hof de gerechtelijke onschendbaarheid waarvan premier Silvio Berlusconi geniet gedeeltelijk opgeheven. Rechters kunnen nu voor elk afzonderlijk dossier beslissen of de Italiaanse premier al dan niet terecht kan staan. De omstreden wet, die tot oktober loopt, bepaalde dat Berlusconi en zijn ministers niet vervolgd konden worden zolang ze in functie zijn.
Knap hoor
Knalpot
Guess who’s back
Johannes Paulus II wordt vrijdag zalig verklaard, zo gaan geruchten rond het Vaticaan. De ex-paus zou een non van Parkinson hebben afgeholpen.
De vulkaan Etna spuwt weer lava. Vooralsnog levert dat enkel mooie plaatjes op. Afgelopen dinsdag begon de actieve vulkaan met rommelen.
In de Rijn is een schip met zwavelzuur gekapseisd, op de plek waar volgens oude Duitse mythen de Lorelei, een Sirene, schippers van streek maakte.
4
Eerst
Rusland Wie is Faassen?
Apple Bangmakerij of niet?
‘Onze’ Jorrit versiert de blonde dochter van Poetin
Het grote gemene Mac-virus-complot
Wij kenden hem niet, en de Russen die zijn auto in elkaar knuppelden wisten (helaas voor hen) ook niet wie hij was. Jorrit Faassen: de Nederlandse schoonzoon van Poetin.
PINOKKIO Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar
[email protected]
Redactie buitenland MOSKOU
...
Een kleine honderd zakenrelaties en Moskouse vrienden verzamelen zich op een zwoele zomeravond in 2009 in de tuin van scheidend Shell-manager Maarten Wetselaar. Een hoge baas van Gazprom houdt een toespraak. Het is, zegt hij, heel jammer dat de sympathieke Wetselaar uit Rusland vertrekt, want ‘we konden het prima vinden met elkaar’. Russen en Nederlanders liggen elkaar sowieso, vervolgt de directeur. ‘Zelfs op het allerhoogste niveau blijken er intieme persoonlijke banden tussen onze landen te bestaan.’ Voor de meeste aanwezigen zijn dat raadselachtige woorden. Maar een van de Shell-directeuren begrijpt direct hun betekenis. Enkele weken eerder sprak hij op een receptie een jonge, blonde Russin die liet vallen dat ze ‘gelukkig getrouwd’ is met een Nederlander. De vrouw stelde zichzelf niet voor. Een andere receptieganger verklapt dat hij zojuist met de dochter van Vladimir Poetin praatte. ‘Hmm’, dacht hij. ‘Aardige dame.’ Een officiële bevestiging van het huwelijk tussen de prominente Russin en de mysterieuze Nederlander valt sindsdien nergens te krijgen. Logisch, want Poetin houdt zijn privéomstandigheden angstvallig geheim. Veel meer dan dat zijn dochters Maria (Masja) en Jekatherina (Katja) heten, dat ze 25 en 24 jaar zijn, en dat ze in Moskou naar een Duitse school gingen, is niet bekend. Foto’s zijn zeldzaam. Russische media stellen zich zeer terughoudend op. De Korean Times schrijft op 29 oktober 2010 wél uitgebreid over de verkering tussen een Koreaanse jongeman en Katja Poetina. In een bijzin meldt de krant dat Poetins oudste dochter Masja al is getrouwd. ‘Met een Nederlander.’ Twee weken later, op 13 november, wordt in een van Moskous duurste straten de BMW van Jorrit Faassen klemgereden door een Mercedes en een Volkswagen. Volgens de politie vormde ergernis over het rijgedrag
Edward Deiters AMSTERDAM
...
Wat is de bewering? ‘De producten van Apple worden een steeds belangrijker doelwit voor hackers’. Wie zegt dat? Het Amerikaanse computerbeveiligingsbedrijf McAfee. Waar en wanneer? Heeft u even? De eerste waarschuwingen van deze antivirussoftwareverkoper over onveilige Apples stammen al uit de vorige eeuw, maar op 8 mei 2006 werd er door McAfee voor het
Premier Poetin nam zoete wraak na de overval op zijn schoonzoon. EPA
van de Nederlander daarvoor de aanleiding. Vijf, zes potige kerels stappen uit en slaan met honkbalknuppels op Faassens auto in en bedreigen hem zwaar. De mannen hebben kennelijk geen flauw vermoeden dat ze te maken hebben met de schoonzoon van de man die in Rusland al meer dan tien jaar de dienst uitmaakt.
Zwaar geschrokken Wie, o wie is Jorrit Faassen? Binnen de Nederlandse gemeenschap in Moskou kent zo’n beetje iedereen elkaar, maar van Jorrit Faassen heeft vrijwel niemand gehoord. Internet verschaft slechts summiere informatie. Hij zou bouwkunde hebben gestudeerd. In 2008, pas 28 jaar oud, werd hij plotsklaps benoemd in de directie van bouwbedrijf Strojtransgaz, dat behoort tot megaconcern Gazprom. Begin 2010 was hij daar trouwens alweer weg, zo blijkt uit Strojtransgaz’ jaarverslag. De Nederlandse ambassade, waar sinds de zomer een jonge vrouw met dezelfde achternaam werkt, is na de bedreiging niet erg spraakzaam. Een woordvoerder zei kort na het incident dat ‘hij zwaar is geschrokken en verder met rust wil worden gelaten’.
De zaak krijgt nochtans een staart. Want Jorrit Faassen blijkt de kentekens te hebben onthouden van de auto’s die hem belaagden. Wat daarna gebeurt, laat zich gemakkelijk raden. Al op zondagochtend 14 november arresteert een speciale eenheid van de politie de bankier Matvej Oerin en zeven lijfwachten – de belagers van Faassen – in het centrum van Moskou. In hun auto’s treft de recherche wapens aan. Later wordt gezegd dat er ook harddrugs lagen. Huiszoeking bij Oerin levert volgens justitie bewijzen van omkoping op. Oerin zit in de gevangenis en zal daar, gezien de aanklachten, nog vele jaren doorbrengen. Als zakenman is het eveneens met hem gedaan. Binnen twee weken na de schermutseling werd van vier van Oerins banken de licentie ingetrokken. Volgens de Russische centrale bank was onderzoek naar malversaties bij de banken al langer gaande. Maar Russische zakenkranten en bloggers trekken hun eigen conclusie: de familie Poetin nam zoete wraak. Daarvoor is wel een prijs betaald. Want een deel van haar zo zorgvuldig afgeschermde privéleven ligt nu op straat. 1
‘Wij zeggen niet dat de wereld vergeet als je onze software niet gebruikt.’ Toralv Dirro van McAfee
eerst een heel rapport over uitgebracht, met de omineuze ondertitel ‘Wordt MacOSX het nieuwe Windows?’ Volgens de meest recente waarschuwingen in het jongste Threat Predictions Report van McAfee – gepubliceerd op 28 december 2010 – werd het afgelopen jaar ‘malware van toenemende complexiteit’ gesignaleerd voor Apples besturingssysteem Mac OS X. ‘We verwachten dat dit in 2011 nog verder zal toenemen’. Hoe zit het ook alweer? In 2006 adverteerde Apple zelf nog met het feit ongevoelig te zijn voor pc-virussen. Volgens meerdere onderzoeken, onder meer van antivirusmaker ESET, gelooft meer dan de helft van de Amerikaanse Windowsgebruikers ‘zeer’ of ‘extreem’ kwetsbaar te zijn voor cybercrime-aanval-
len, tegen 20 procent van de Mac-gebruikers. Waarschuwingen van antivirussoftwareverkopers als McAfee worden door Apple-gebruikers op internet dan ook meestal afgedaan als bangmakerij: een truc om zo veel mogelijk software te slijten. Wat is waar? Een rondgang die technologiewebsite Cnet vorig jaar maakte onder 32 van de meest vooraanstaande computerbeveiligingsexperts ter wereld leert dat Apple-gebruikers net zo kwetsbaar zijn als Windows-gebruikers. De enige reden waarom de gitzwarte voorspelling uit 2006 van McAfee volgens de ondervraagde beveiligingsexperts nog niet uitkwam, is dat het Apple-platform simpelweg nog te klein is om interessant te zijn voor virusmakers en andere kwaadwillenden. Wanneer je naar de laatste Amerikaanse verkoopcijfers (alleen van de Apple-computers) kijkt, is die tijd inmiddels wel voorbij. In het derde kwartaal van 2010 verkocht Apple 24,6 procent meer computers dan in dezelfde periode in 2009. Ook klom het marktaandeel in de VS voor het eerst boven de 10 procent uit.
Het eindoordeel De bewering is grotendeels waar (al duurde het even).
Reactie Toralv Dirro, Security Strategist bij McAfee, Labs spreekt met klem tegen dat zijn bedrijf gebruikers bang maakt, zodat het meer software kan verkopen. ‘Wij zeggen echt niet dat de wereld vergaat als je onze software niet gebruikt’, zegt hij. ‘Wij waarschuwen simpelweg op basis van feiten die onze onderzoeksafdeling waarneemt. De afgelopen twee jaar nemen wij steeds meer Apple-malware waar. Ik verzeker u dat marketingmensen daar niets mee te maken hebben. Wij hebben de afgelopen twee jaar meerdere malen Mac-versies van Trojaanse paarden aangetroffen, die voorheen alleen voor Windows bestonden. Het gaat langzaam, maar Apple-gebruikers worden écht kwetsbaarder. Wanneer u mij nu nog niet gelooft, moet u maar eens kijken bij onze concurrent Sophos. Zij concluderen hetzelfde, en ik geloof dat zij voor thuisgebruikers gratis software hebben om Macs te beschermen.’ 1
Offertes maken
Facturen verzenden
Herinneringen
Direct iDEAL
Online accorderen
Digitaal of via de post
Worden automatisch verzonden
Betalingen ontvangen
Eerst
5
ING Hoeveel bank wil je hebben?
1.000.000.000 euro winst, 0 service Na een persoonlijk verhaal over pinpasfraude zijn we platgemaild door boze ING-klanten. pinpassen en pincodes. Die worden in verschillende enveloppen naar een ING-kantoor verstuurd. Maar ook bij thuisbezorging kan het misgaan, zo weet Wim Hogendoorn uit Almere. Tot twee keer toe ging het verzenden van een nieuwe creditcard fout; criminelen wisten 2.500 euro van zijn rekening te pinnen. Op zijn vraag of de pas niet aangetekend kon worden verstuurd, kreeg hij bij ING nul op rekest. Het geld heeft hij teruggekregen. Bozer is hij dat ING en de politie zijn zaak niet hebben uitgezocht.
Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Nog nooit heb ik zo veel reacties gehad als op het verhaal over mijn leeggeroofde ING-spaarrekening en de afhandeling daarvan door de bank, dat dinsdag in deze krant stond. Ik had het artikel niet hoeven schrijven, maar een klachtbrief kunnen sturen, zoals ING graag had gezien. Maar naast klant ben ik ook journalist en ik wilde een groter probleem aan de kaak stellen. Ik geloof namelijk niet dat ik een uitzondering ben, ook al verzekerde een woordvoerder van ING mij dat ik dat wel degelijk ben. ING heeft 8,9 miljoen rekeninghouders, 4,5 miljoen internetbankierende klanten, er vinden jaarlijks honderden miljoenen transacties plaats en maandelijks worden er meer dan 100.000 nieuwe passen verstuurd. Dan gaat er natuurlijk wel eens iets mis. Maar ING is ook een groot bedrijf dat in de eerste negen maanden van 2010 ruim 1 miljard winst voor belasting maakte aan consumentenbankieren in Nederland. Van zo’n bank mag je verwachten dat veiligheid en klanttevredenheid prioriteit heeft.
Incassobureau Een 16-jarige jongen uit de regio Rotterdam is door ING op een zwarte lijst gezet, wat betekent dat hij vier jaar geen bankrekening of lening kan afsluiten. Volgens de bank is de jongen betrokken geweest bij een pinpasfraude. Met zijn pas zou geld in Amsterdam zijn gepind, afkomstig van een man uit Utrecht. Die man claimt dat zonder zijn toestemming
Een 90-jarige zonder computer moest gaan internetbankieren.
Onzorgvuldig Ruim dertig mails kreeg ik van mensen die ook slachtoffer zijn geworden van fraude en/of zich slecht behandeld voelen door ING. Drie mensen schreven over hun bejaarde vader of moeder die zijn bestolen van hun pinpas, waarna geld van hun rekening is gehaald. ING vond dat de slachtoffers onzorgvuldig hadden gehandeld en gaf hun geld niet terug. Een 90-jarige vrouw kreeg op een dag geen afschriften meer in het verzorgingstehuis. Ze was op internetbankieren overgezet. Volgens ING was daar opdracht voor gegeven, hoewel mevrouw geen computer heeft. Cyril de Jong uit Gouda is penningmeester van de ouderraad van een basisschool en beheert in die functie een ING-rekening. ‘De voorzitter en ik zijn de enigen met tekenbevoegdheid. Een paar maanden geleden bleek de rekening met ongeveer 8000 euro plotseling opgeheven. De overkoepelende stichting van de school had dit gedaan, hoewel zij dat eigenlijk niet kan doen. De stichting erkende dat ze een fout had gemaakt,
WIPKIP ...
NICO
DIJKSHOORN
I
n Kerkrade is 20 procent van de bevolking boven de 65 jaar. Dat heeft zo zijn voordelen. Een gemeenschapshuis werd nu eens niet ergens aan de rand van de stad neergezet maar op looprek-afstand van het centrum. Dat is een mooie overwinning op de ijdelheid en de hoog-
MERIJN BEELDVERTELLER
het geld kwam op haar rekening terecht, maar kwalijker is dat ING niet controleert of mensen bevoegd zijn om aan een rekening te komen.’ Pieter Buis werd twee jaar geleden slachtoffer van een bende Spaanse en Nigeriaanse fraudeurs die met hengelen uit de brievenbus, het aanvragen van een nieuwe pinpas en pincode en
een vervalst rijbewijs zijn rekening plunderden. De zaak werd opgelost, omdat de mannen ruzie kregen in een coffeeshop in Purmerend en de politie daar een bundel geld en valse rijbewijzen vond. Nadat Buis had verklaard de mannen niet te kennen, kreeg hij een excuusbrief van ING en een tegemoetkoming.
Een medewerker van Slachtofferhulp belde naar de redactie met een verhaal over een mevrouw die de dupe was geworden van een bende en die hij acht jaar geleden bijstond. Ze hadden haar nieuwe pinpas onderschept, en haar pincode. Zijn grootste verwijt is dat er ‘geen donder is veranderd’ bij ING als het gaat om verzending van
hartigheid. In Amstelveen, waar ik tot 3 jaar geleden woonde, bevond het gemeentehuis zich zo ver mogelijk van het centrum. Verscholen aan de rand van een meertje. Die locatie diende geen enkel ander doel dan pralen. Trots zijn op je uitzicht. Je kon, tijdens het urenlang wachten op een gemeentedienst, kijken naar het uitbundige baltsgedrag van de Rode Sniep. Het gemeentehuis in Amstelveen is al een jaartje of 30 een opgestoken middelvinger naar de bevolking. Je moet je best doen om er te komen en dan bewijzen ze je met grote tegenzin een dienst. Goed dat bejaarden dat elitaire feestje nu eens verstoren. Door de
grotere invloed bij besluitvorming worden er in Kerkrade minder speeltoestellen geplaatst. Een frontale aanval op de wipkip. Het werd tijd. Ik ken geen ander object dat duidelijker de Nederlandse treurnis verbeeldt. Een wipkip is een stuk hout, in de vorm van een dier, met een veer er onder. Als je er op gaat zitten beweeg je langzaam wiegend heen en weer. Men noemt dit een attractie. Ik denk dat iedere volwassene wel eens op een wipkip is gaan zitten. Kijken hoe dat voelt. Verloren jeugd etc. Je snapt de bejaarden in Kerkrade meteen. Boven de 1.45 meter heb je geen moer aan een wipkip. Je pakt de
handvatten, je doet je voeten op de steuntjes en je hangt meteen met je voorhoofd op het rubber. Rubber. Zover is het gekomen, dat speelplaatsen geasfalteerd zijn met breukwerend rubber. Er zou eens een kind uit een klimrek kunnen vallen. Oh, het heerlijke vallen uit speeltoestellen, het is ons afgenomen. De scheut pijn door je scheenbeen en dan het huilen, of juist de pijn verbijten omdat Danielle staat te kijken. Een jaar geleden stond ik in Amstelveen voor de flat waar ik als jongetje speelde. Ik herkende het stalen klimrek. Buizen waar ik vroeger aan hing kwamen nu tot mijn heup. Het was als met de schoolbankjes, waar
4000 euro is overgemaakt naar de rekening van de jongen en dat vervolgens een deel van dat geld is opgenomen. Het verhaal van de vader is dat zijn zoon zijn pas heeft verloren, dat de jongen op de avond van de pinopnamen bij zijn ouders was en dat de gedupeerde zelf iets met de fraude te maken heeft. Iets wat de politie volgens de vader ook denkt. ING heeft een incassobureau in de arm genomen, de vader een advocaat, omdat hij het geld niet wil terugbetalen. Andere mails gaan over de slechte dienstverlening van ING. Zo betaalt H. de Jong al vijf jaar de kosten voor een creditcard die ze helemaal niet heeft. ‘En ieder jaar bel ik opnieuw als het geld is afgeschreven, maar Mastercard en ING verwijzen naar elkaar.’ Rob mailt dat het ING niet lukt om na zijn verhuizing de adresgegevens te wijzigen. ‘Talloze keren ben ik bij een filiaal geweest en ik heb meerdere schriftelijke verzoeken ingediend.’ Maar zijn pasjes blijven bij het verkeerde adres aankomen. 1
je op plaats neemt tijdens een ouderavond. Opeens zijn het minuscule objecten. Als we niet oppassen zitten we over 20 jaar opgezadeld met een rubbergeneratie. Ondernemers die gewend zijn dat ze terug stuiteren als ze vallen. Ik vind dat onder speeltoestellen graniet moet liggen. Iets waar je hard op kunt vallen. Je mist een buis. De verbazing. De val. Op je knie. En dan maandenlang het heerlijke voelen aan het korstje. 1
Nico Dijkshoorn is dichter/schrijver/ muzikant. Het liefst alle drie tegelijk. Op een podium.
Op glad ice-t
Tokio Bastards
Vos schiet jager
Het Hongaarse radiostation Tilos wordt niet vervolgd voor het draaien van rapper Ice-T. De nieuwe mediawet was op dat moment nog niet van kracht.
In Japan zijn niet jongeren, maar 65-plussers de ergste winkeldieven. Door de individualisering van de samenleving leven veel Japanse ouderen in armoede.
In Wit-Rusland is een jager met zijn eigen geweer in het been geschoten door een vos. Het dier raakte in een reflex met zijn poot de trekker van het wapen.
"'!!#)#$' #%##%# # %$ $%# # & %$ %$'# %# !)!% # !!$ !")% !!* $%(# %!!!!' !!$'#% %% % ' '%% %!%&% ( $$%!%$"!#%%% &' %%# $(5<0;<>3,/6;,33667;<+09,*;+,+<05,505,5),5;<A6 67/,;)9,+,3,=,5+0.,:;9(5+ 0,92<5;<5((9/(9;,3<:; >(5+,3,5=0::,5=30,.,9,5A>,44,5,5=6,;)(33,5 ((9662,,5C,;:;6*/;+669+,267=(5669+633(5+ 6-,,5+(.1,>052,3,505324((94(.,0.,53012;01+,5:<> =,9)301-50,;65;)9,2,5 901.;<(3+,290,),3:64,,5:3,22,9 <0;;,>((0,5
%!% 6;,3&<0+,9+<050:,,5),3,=,50:67A0*/ 0;:;,99,5/6;,330.;05/,;.465+:,+<05.,)0,+ 67 4,;,9=(5/,;:;9(5+,5+,.,A,330.,+697:2,95 #>2(4,90:=669A0,5=(5)(+,5 6-+6<*/,;603,;9(+06 4<3;04,+0(;,3,=0:0,;,3,-665H5,,5)(32656-;,99(: ,; /6;,3),:*/02;6=,9,,56=,9+,2;A>,4)(+4,;>/0937663 :(<5("<92:,)(+,5(7(5:,)(+,5A655,)(52%,335,:: ,5;,92(7:(365:8<(:/)((5C;5,::9<04;,;,550:)(5,5 6724(-:;(5+,,5)0:;967<)9,:;(<9(5;H5/,;,5694, 205+,9:7,,37(9(+01:B%(33@+,%(39<:F #A6</,;/6;,3)015(50,;4,,9<0;264,5GG"6*/4((9>,3 +6,5>(5;+,64.,=05.)0,+;<;(3=(546.,3012/,+,5 ( +,2((:4(92;05324((90,+,9,=9 6*/;,5+=(5(79 ; 4 (<..96,5;,5=,0305.6<+:;,;,9>,9,3+0596,267(5.,
+012!;6644(*/05,4<:,<405,+,4)302 :;664;9(4=(5 ,+,4)3025((96695&<0+,9A,,4<:,<40552/<0A,5, &((5:,!*/(5:',=,9>012:,(A((905,=,9>012<967(: .966;:;,6=,9+,2;,4(92;0,+,9>,,2,05+,.,67,5+4,; 9<0429(4,5
!&## % E ?6=,95(*/;05. E ?<0;.,)9,0+65;)01;)<--,; E ?<0;.,)9,0+.(5.,5+05,9)<--,;05*3 +9(521, E((9;4,;>(5+,396<;,:6 ( +669+,+<05,5 E$901.,)9<02=(56=,9+,2;A>,4)(+>/0937663:(<5( "<92:,,5(7(5:,)(+,505-9(966+:<996<5+*()05,
7901:7,97,9:6656 ) = ,,5 7,9:665:2(4,9 "6,:3(.)01((5264:; 67=901+(.6-A(;,9+(.I7 7 H57,9:665:;6,:3(.I 7,9 5(*/; 05+,9269;05.; 4 1((9.9(;0:)()@),+1,I7 5 ,5 ; 4 1((9269;05.4(? )01A,;),+,5 )()@),+1,46.,3012
0;(99(5.,4,5;0:.,3+0.; 4 +,*,4),9 4 < = 1<30 ,5(<.<:;<:,5+,-,,:;+(.,5
# !#% ! (5((965A,>,)>052,36-),34,;(99,(6;,3(99(5., 4,5;,5;01+,5:2(5;669<9,567 D $,94,3+)01 <>)6,205.+,*6+, #$
((((( "#$ *(;,.690,9,0A,5 /6;,36=,95(*/;05.,5
' &% %$%+"!# %!%$!&% %!"&% !#&(' ) $%&# %# #$# ' &% # ) ""%! & .=@2370.+2.-#*27=<=H91.4.76.;4=C2,1-88;-.?.5.1.> ?.5<.7-.45.2*,1=20.;234.0;87-.@237.7<=**7+.4.7-86 1>7?.;5.2-.5234.+8>:>.=.71>7C..;;8+>><=.4*;*4=.;'23 1.++.7-.1*7-@.=.7=.5.00.789..745.27.18.?..51.2- 1F=.*>$8>;8>=.527 >2=#*27=<=H91.'23680.7> -.C.=89@237**7+2.-.7?88;-.@**7C27720.9;23<?*7<5.,1=< I9.;E.<
*%&! !&% %$%+" 698<*7=.;8-.@2376.=/;>2=201.2-.74;>2-201.2-%2= +>7-20.0.>;6.=?..54;>2-204.;<.7/;>2=.7..71.5.D37. 18>==8.=<5.0*7=.4;*,1=20..70.,87,.7=;..;-.<6**4 6.=?.;5.2-.5234/;>2=.7?..5=*7727.<*70.4;>2-20.92==20. */-;8742<.78>=.255.*>1*=.*>
% )!# .5.?.;=23-+23+.<=.552706.=-.87-.;<=**7-.+872< @.;4 -*0.7.?.;=23-+23+.<=.55270?2*87C.@
[email protected]2<@.;4-* 0.7&*7*/?2.;-8C.7+.=**5=>0..7?.;C.7-48<=.7 23627-.;-*7?2.;-8C.7-;**0=>I+23 23?;*0.78?.;>@+.<=.552704>7=>+.55.76.=-.5*7=.7<.; ?2,.89=.5./887>66.; I 9.;0.<9;.4 .=2<1.5**<72.=680.5234>@+.<=.55270=.5./872<,18/9.; .6*25-88;=.0.?.7 2.;+23+.<=.524 (((**7=*5A-8C.7E.<<.71F=.*>$8>;8>=.527#*27=<=H91. GI 9.;E.< &
"$$"#
&
" &
"# ! #$ $
)#$"#$,
!$#
"$$%
2.;+236*,1=2024>,4.;88!*B6.7=#.;?2,.8628?'.0.7.;2.>@<.-2*& ..76*5201.=?.;<,1>5-20-.+.-;*0*/=.<,1;23?.7 " " $ #=>>;-.?855.-2027+5845.==.;<270.?>5-.+8727..7.7?.5897**;'
[email protected]8?? )'237.7!8<=+>< $25+>;0
8.>@+.<=.552707>?2*
'''"#$ ''
Eerst
Soedan Onrust over splitsing land achter voedselrellen
BAS van de zuidas vaart blind op het RIVM
Soedanezen knokken door Terwijl het zuiden van Soedan over onafhankelijkheid stemt, breekt in het noorden onrust uit over voedsel- en benzineprijzen. Redactie buitenland
denten, die bijeen waren gekomen om tegen de toegenomen prijzen van basale levensmiddelen als suiker en benzine. De hoge prijzen zijn het gevolg van een wereldwijde piek in voedselprijzen, gecombineerd met een verzwakte Soedanese munt.
AMSTERDAM
...
Studenten in de Soedanese universiteitssteden Khartoum en Gezira zijn in elkaar geslagen door de plaatselijke politie, in een gewelddadige uiting van onrust in het noorden van het grootste land van Afrika. Het studentenprotest komt op een gevoelig politiek moment voor de regering van president Omar Hassan al Bashir, die naar verwachting snel moet instemmen met de onafhankelijkheid van Zuid-Soedan. Het referendum over afscheiding van de christelijke zuidelijke provincies van het islamitische noorden is zondag begonnen, en duurt nog tot zaterdag. Op de universiteit van Khartoum sloeg de politie in op tientallen stu-
‘Veiligheidsdiensten zijn bang dat dit soort rellen tot revolutie leiden.’ Student al-Fadil Ali
‘Veiligheidsdiensten doken vol op de demonstranten in’, zei student journalistiek al-Fadil Ali tegen persbureau Reuters. ‘Ze zijn bang dat dit soort protesten tot een revolutie leiden.’ Vertegenwoordigers van politieke oppositiepartijen zeggen dat studenten met stokken werden geslagen en dat drie vrouwelijke studenten zijn gearresteerd.
7
De veiligheidsdiensten zijn in grote aantallen in de noordelijke provincies actief, officieel om het stemmen voor het referendum in goede banen te leiden. Oppositiepartijen brengen daar tegenin dat er maar weinig zuiderlingen in het noorden wonen, en dat de 17.500 extra politiemensen bedoeld zijn om sociale onrust de kop in te drukken. ‘Er is vrijwel geen referendum in het noorden’, zegt oppositiepolitcus Yasir Arman. ‘Het is voor de bescherming van het regime, nu de prijzen door hun beleid zo hoog zijn geworden.’ Toch lijkt de onrust in het noorden wel degelijk gevoed te worden door het nakende afscheid van het zuiden. ‘In het noorden leeft het idee dat met een ander beleid over de jaren de eenheid van Soedan intact had kunnen blijven’, zegt Arman. Al voor de studentenprotesten vonden demonstraties plaats waarbij openlijk gerouwd werd over de deling van het land, al werden soortgelijke uitingen op televisie verboden. 1
Brazilië
Overal lijken in Rio de Janeiro
3 )
Het dodental als gevolg van overstromingen in de Braziliaanse staat Rio de Janeiro blijft oplopen. De teller staat vooralsnog op 361. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Zeker 361 mensen hebben de dood gevonden als gevolg van zware regenval, overstromingen en aardverschuivingen in de staat Rio de Janeiro. Meer dan duizend mensen kunnen niet worden gelokaliseerd, zo meldt de Engelse krant The Guardian. Het noodweer sloeg dinsdag toe in de berggebieden, waar op de hellingen vooral arme mensen wonen. Veel slachtoffers werden in hun slaap verrast toen rivieren overstroomden en er aardverschuivingen ontstonden. In Nova Friburgo, 140 kilometer ten noorden van de stad Rio de Janeiro, steeg het dodental naar 155. In Teresópolis, 100 kilometer van Rio, kwamen 146 mensen om. De nieuw verkozen president Dilma Rousseff bezoekt het getroffen gebied zo gauw de omstandigheden dat toestaan. 1
+ )
3 - /9 / 1 ,, , -9 "/ 7 " ,:, *
Kindermishandeling
JEUGDZORG VAAK TE LAAT Hulpverleners van Jeugdzorg wachten te lang met ingrijpen bij kindermishandeling. Dit meldt de Onderzoeksraad voor Veiligheid, onder leiding van Pieter van Vollenhoven. De overheid moet de richtlijnen op dit gebied aanscherpen en er moeten vaker deskundigen worden ingezet om letsel bij kinderen te beoordelen. De raad onderzocht 27 gevallen van kindermishandeling die fataal of bijna fataal afliepen.
Talibapp Het Amerikaanse leger test een app die Engels in Afghaanse talen vertaalt.
1+, 13+ 5$'% )7 , +, !6 9$- , #8 : " -9/" ,7 9 / "-/ .## -/ 6#" " ,
0 ++ 5 -47
0
1 6 <. 4, 47 '" //9 3/09//-/ -/ / / /"/ #99# %/"9"9/ "/ / %3
,*+*3+3.
%.*36 9 -9%/ / /#/ /%/ 96"-"/ " %/ "/ 9 "3/"//6/ 9 -9% 1 /%/ 36! , 1 2 4/
+ "3 9"/ % 9/ /" % -/93/ "/ 3/ 69 " % 7 *
/ 9"/
3+
// 9-/"9/ "9 / 9; // #/" 1 9"//"9/-/ 9 /-/3/- / & 9;3" # 6/" 9; % -//1-/ 9; /" 3 // /" "935 // '/ 6/" /'9; // 9; // 9"//"9/-/ -/ '/39 9 "' / /3 "/ 9" 3/ "/ 9; // '31-
"""11
3+! -4
0
$,3(+ 5'+ 7 1 .: .: 296" /" 6/-/ "9;3 9 2 2 , '"" /- /#'9 /
Weten
8
Negentiende eeuw Koninkrijk vol sloppen
Nederland was smerig en straatarm
Auke van der Woud neemt je mee naar de sloppen en stegen aan het eind van de negentiende eeuw. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Dat Amsterdam zo rond 1850 steeds smeriger werd gevonden, kwam niet alleen doordat de stad smeriger wérd, doordat ze zo sterk groeide. Vuil werd gewoon niet meer getolereerd. Er was, zo schreef stadsarchitect J.G. van Niftrik in 1869, sprake van ‘een grootere zucht naar gemak, zindelijkheid en frischheid.’ De ontelbare afvalhopen moesten verdwijnen en de enorme hoeveelheden poep en pies die tot voor kort over straat werden vervoerd, ook. Van Niftrik was in Londen geweest, ‘s werelds grootste en smerigste stad. Hij had er het riool bewonderd dat Joseph Bazalgette had aangelegd, en hij wilde eenzelfde systeem in Amsterdam. Maar de groeiende bergen stadsvuil inspireerden meer ingenieurs. Zo was daar Charles Liernur, de gewiekste ontwerper van het revolutionaire ‘Liernursysteem’, waarbij al het vuil via pompen en kleppen onder hoge druk werd weggezogen en voortgeblazen ‘met de kracht van zestien orkanen’.
king in wat wij nu een krot zouden noemen – of nog minder. woningen op zolder onder lekkende dakpannen, in hutjes van hout, in kuilen in de grond. Maar het meest in het oog springend, althans van de kleine bovenlaag van ons land, waren de krotten in de steden. Het platteland was arm doch proper, dacht de burgerij. Het grote gevaar waren de stedelijke armen opeengepakt in ‘sloppenwijken’ zoals de Amsterdamse Jordaan en rond de Rotterdamse Zandstraat. Maar eigenlijk zaten ze overal. Wie zich in de kieren tussen de deftige herenhuizen aan de straat naar achteren wurmde, betrad de overvolle, duistere wereld van stegen en sloppen. Van bittere armoede, honger en ziekte. Natuurlijk, het hoorde zo te zijn. God had rijk én arm geschapen. Maar de burger was bang. Voor revolutie.
Vuil en ziekten waren een taak voor de lagere overheden. Ze klungelden voort.
Hygiënisten
Voor ziekten opstijgend uit die stinkende grachten waar iedereen in loosde. De steeds terugkerende cholera-epidemieën zorgden voor een doorbraak. Die maakten vooral in de sloppen duizenden slachtoffers, en vanuit de sloppen werden de betere wijken besmet. Een nieuw denken brak door: de samenleving was als een levend lichaam. Als één onderdeel ziek was, was het hele lichaam ziek. Artsen, ingenieurs, filantropen: ze kropen door de sloppen als was het donker Afrika, en keerden terug in het daglicht met vurige aanklach-
Bezorgde artsen (behorende tot de ‘hygiënisten’) eisten ingrijpende maatregelen. Zij waren vooral beducht voor stank: dáár werd je ziek van. Een misverstand, maar een nuttig misverstand. Dankzij de cholera, dankzij de hygiënisten, maakte christelijke passiviteit plaats voor rationele activiteit. Al ging dat vooral in ons land tergend langzaam. De regering deed niets. Vuil en ziekten waren een taak voor de lagere overheden. En die klungelden voort, zoals het voorbeeld Amsterdam laat zien. Auke van der Wouds Koninkrijk vol Sloppen opent ijzersterk met een serie
ties van smerige stoffen bevatte, en dinsdag bleek dat ook de roetdeeltjes die in de wijde omgeving neerdaalden, ongevaarlijk zijn. Alle grasmonsters bevatten net zo veel dioxines als er vóór de ramp in zaten, op één na, een polletje uit Strijensas. Daarin zat ietsepietsje meer. Maar verder waren de spruiten prima te eten. Wie op zijn stoepje roet aantreft, mag dat verwijderen met water en zeep. Nederland was weer tot rust gekomen. Best opmerkelijk, eigenlijk, want alle elementen voor een nationaal trauma waren ruimschoots aanwezig. Ten eerste die brandende chemicaliën. Ten tweede de nationale rookpluim. En dan was er het optre-
den van de hulpinstanties, bestuurders en deskundigen. Maar ziet: op een enkele blunder na (hulpverleners zonder gasmaskers) was het een voorbeeldige ramp. Zelfs het fraai gekleurde bluswater werd vrijgesproken. Alles en iedereen deed wat er van hem werd verwacht. Zelfs de media deden het kalmpjes aan. Al deden Telegraaf, AD en NOS Journaal dappere pogingen om ons gek te maken. Naar aanleiding van enige kuchende brandweerlieden kopte het AD op 8 januari ‘Hulpverleners Moerdijkbrand ziek’. En twee dagen later op de voorpagina: ‘Rookwolk Moerdijk toch giftig’. En dat alleen vanwege het vrijgeven van de lijst van stoffen die op
Veel te ingewikkeld Niet doen, adviseerde Van Niftrik. Veel te ingewikkeld. Maar de gemeenteraad viel voor Liernurs hightech. Toen de gemeente tien jaar later, in 1879, de rekening opmaakte (630.000 gulden, een voor die tijd immens bedrag) besloot men... door te gaan. Pas in 1904 had de gemeenteraad de moed er een punt achter te zetten, alle techniek uit de grond te halen en een gewone riolering aan te leggen. Vuil was ooit de gewoonste zaak van de wereld. Zo rond 1850 woonde de helft van de Nederlandse bevol-
DELESVAN MOERDIJK ...
MARCEL
HULSPAS
H
et lijkt wel een wonder. Een complete chemische fabriek gaat in rook op, een fabriek gevuld met honderden liters van stoffen met de meest vreselijke namen – en er is niks aan de hand. Al tijdens de brand werd duidelijk dat de rook geen gevaarlijke concentra-
Bewoners van de Foeliestraat in Amsterdam, in 1913. De meeste krotten verdwenen pas na de oorlog.
ten en stapels aanbevelingen. En er gebeurde niets. Pas na 1870 gingen her en der de eerste rioolbuizen de grond in.
hoofdstukken waarin de lezer meegevoerd wordt door de sloppen en stegen van Nederland in de periode 1850-1900. Het zijn huiveringwekkende verhalen, met schitterende foto’s die de vaderlandse clichés wegvagen. Nederland was niet proper; het was niet ‘burgerlijk’. Nederland was smerig en straatarm.
Stratendrek Daarna voert Van der Woud ons naar boven, naar de wereld van de drekputten en strontkarren, van de pogingen om geld te slaan uit ‘stratendrek’ en de aanleg van rioolsystemen. Maar dan gaat de lezer de paupers missen. Hoe vergaat het hen? Hij weet dan al dat het overgrote deel van de krotten eigenlijk pas ná de Tweede Wereldoorlog is verdwenen. Waarom en hoe – daarover komen we niets te weten.
het terrein waren opgeslagen. Toxicoloog Jos Kleinjans merkte nuchter op dat daar dingen op stonden ‘die ik liever niet had gezien’, maar de krant voegde daar hijgerig (en leugenachtig) aan toe: ‘De constatering van Kleinjans staat haaks op de sussende woorden van de autoriteiten die tegenspreken dat de bevolking is blootgesteld aan gezondheidsrisico’s.’ Een verslag van een bijeenkomst in Moerdijk opent met: ‘Ik geloof er geen reet van! De wáárheid – die wil ik horen!’ De agressie van een enkeling, opgeblazen tot ‘het’ nieuws uit Moerdijk. Rampenporno heet zoiets. Een verkeersregelaar die in de krant klaagde over koolmonoxide in zijn bloed,
Van der Woud wil het alleen hebben over de negentiende eeuw. Hetzelfde geldt voor de ontwikkelingen van het armenonderwijs, en de vele pogingen de armen te ‘verheffen’. Over de oorsprong en bloei van dit beschavingsoffensief horen we weinig. Van der Woud wijst op een ander cliché: dat de verheffing (later: ‘emancipatie’) van de arbeider te danken was aan het socialisme. Vele linkse liberalen gingen hen daarin voor, schrijft hij. Maar ook in zijn boek komen ze er bekaaid van af. Gelukkig schrijft hij uitstekend. Een nieuwe duik in de archieven dan maar? 1 Auke van der Woud, Koninkrijk vol sloppen. Achterbuurten en vuil in de negentiende eeuw. Uitgeverij Bert Bakker, 29,95 euro.
bleek een verstokte roker. (Maar roken ‘heeft niks met koolmonoxide te maken’, was zijn verweer.) Het echt goede nieuws is natuurlijk dat de inwoners van de regio ondanks alles niet gek te krijgen waren. Terwijl de politiebond ACP en de journalistenvakbond NVJ als de donder een ‘meldpunt’ voor klagers in het leven riepen, ging het leven gewoon verder. Iedereen die voor de camera of in krantenkolommen zijn woordje mocht doen, bleek vertrouwen te hebben in de autoriteiten. Dat zijn de ware helden van deze ramp. Een leerzame ramp, vond iedereen. Laten we hopen dat de media ook iets hebben geleerd. 1
Eerst effe uitslapen…
Goede griep
Blind varen
Noorse biologen hebben vastgesteld dat vogels die tijdens het broedseizoen worden bijgevoerd in de ochtend twintig minuten later gaan zingen.
Volgens viroloog Patrick Wilson beschikt iedereen die besmet is met de Mexicaanse griep over een zeer sterke immuniteit voor alle andere griepvarianten.
British Aerospace heeft een laserkanon ontwikkeld dat bedoeld is om Somalische piraten tijdelijk te verblinden, zodat ze uit koers raken of mis schieten.
style
9
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Q&A
MSM agenda Toneel en kleding
Wij vieren feest en SBS opent de aanval op RTL Elke vrijdag verklappen we waar MSM volgende week opduikt om te eavesdroppen, stoken of in te palmen.
Maandag Keuzes, keuzes. Gaan we over de rode loper bij de première van het cinematografische werkje Sonny Boy, of kruipen we op de bank om naar Frans Bromet te kijken? De godfather van de camjo’s filmde een keer geen buren of zolderopruimers, maar volgde een duo Balkanboefjes op zoek naar vastgoedrendement.
Dinsdag We kunnen gratis eten bij Turner Media, een tekenfilmverdeelstation. Maar we zijn er ook om te luisteren naar televisieconnais-
seur Bert van der Veer; hoe gaat het met zijn boekjes? Daarna karren we naar een restaurant aan het IJ. SBS heeft een hit nodig en het wordt iets met reality. Spannend!
Woensdag De Omroepman of -vrouw wordt in het zonnetje gezet vandaag, ergens in Hilversum. De avond is gereserveerd voor het nepquizje van BNN waarin het intelligentiecoefficiënt wordt getest. MSM kan niet rekenen, we zijn meer alfa. Het wordt dus weer een score van rond de 88. Meer dan Bokito, dat is het enige wat telt.
...
Donderdag Supertrash opent een winkel in de Leidsestraat in Amsterdam; wordt het een pijpenla? Is het uit met Edgar? En belangrijker: geven ze wat weg? We blijven hangen rond het Leidseplein, want Daan Schuurmans, ooit te lui om de toneelschool echt af te maken, speelt in het stuk Expats. Volgende week is het mode, mode, mode. De batterij daarvoor laden we vanavond op, geen uitnodigingen sturen dus. We drinken op het vierjarig bestaan van deze krant. 1
Feest na de eerste order uit Boxtel Het poepsjieke The Collector.com groeit na vier maanden al uit zijn pand. De inkoop doet de vindingrijke blufkees zelf. ‘Onder andere op de Coterie, een grote beurs in New York. Dat is compleet anders dan de Modefabriek in Amsterdam. Alleen als geregistreerd importeur mag je een kraam binnen. De eerste keer liep ik daar vrolijk rond te snuffelen, ‘hellooo!’ Geen idee hoe dat werkte. Maar ze zijn panisch dat bezoekers komen kopiëren.’ Inmiddels benaderen veel merken de poepsjieke web-etalage zelf. ‘Ik zal nooit meteen nee zeggen, maar Ne-
Redactie MSM AMSTERDAM
...
Elite Model Look
Suzette van Dam vond een gat in de markt met onbekende merken.
‘Nederlandse merken wil ik een beetje afhouden. Die kun je hier al kopen.’
landse winkel, met nieuwe en onbekende merken. Naast kleding prijst de digiboetiek ook cadeaus aan ‘voor wie alles al heeft’, zoals de ketchup en een mosterd voor het astronomische bedrag van 62 euro, en ‘collectors items’, die het team zelf vond op vintagemarkten. De prijzen zijn vrolijk hoog, maar ‘van mij hoeft niet per se iets duur te zijn, ik kijk naar kwaliteit en stijl.’
derlandse merken wil ik een beetje afhouden. Die zijn immers al in ons land te verkrijgen, en mijn idee is juist om moeilijk vindbare merken aan de vrouw te brengen.’ De mode is vooralsnog alleen voor dames, maar de ketchupfles vindt ook gretig aftrek onder mannen, aldus de oprichtster. ‘Dát kan ik ook kopen!’ roepen ze dan.’ 1
Niet alleen haar eigen stilo. ‘Het merendeel zou ik zelf wel dragen, maar dat kun je niet bij alles doen.’ En nu gaat het dus hard. ‘We zijn nog een pril bedrijf’, erkent de sympathieke ondernemer, ‘maar we hebben al vaste klanten. Toen de eerste order uit Boxtel binnenkwam hadden we wel een klein feestje, want diegene kon écht niet uit mijn netwerk zijn.’
Gekkigheid
VAN TWINTIG GEUR VAN GELD GEBOTTELD NAAR VIJF Morgen kun je weer kijken naar exclusieve beelden van achter de schermen bij de Elite Model Look 2010 op RTL5. In de vorige aflevering zagen we dat er door heel Nederland catwalks waren opgebouwd in winkelcentra om talloze meisjes een kans te gunnen. Er kwamen ruim duizend gegadigden op af; er gingen er 100 door naar de kwartfinale. De jury koos er uiteindelijk 20 uit. Om 17.50 uur op RTL 5.
In de categorie ‘leuk voor bankiers in The City en op Wall Street’: een geinig berichtje over geldparfum. Volgens een recente Japanse studie zou blijken dat de geur van geld medewerkers een fiks stuk efficiënter zou maken. Het bracht een parfumboer, zo lezen we in The Daily Mail, op het idee om die geur maar eens te bottelen. Money, zoals het geurtje heel origineel heet, zou een ieder een stuk succesvoller maken. Het flesje wordt geleverd op een stapeltje gescheurde dollarbiljetten. Dat is ook het belang-
De buitenechtelijke dochter van prins Bernhard, Alicia , praat maar met één journalist. Libelle publiceert vandaag een interview.
Vrijdag
Lifestyle van TheCollector.com
De Heinz-ketchupfles met zilveren dop (prijs: 80 euro) is niet aan te slepen. Uitverkocht. ‘En we hebben alweer nieuwe aanvragen gehad.’ Suzette van Dam (26), de flamboyante oprichtster van de webshop TheCollector.com, opende haar virtuele deuren in september en groeit nu al uit haar grachtengordelkantoor. ‘We gaan waarschijnlijk verhuizen naar de Kerkstraat, een grotere locatie.’ In Londen doet iedereen het: online kleding bestellen. ‘Niemand die je boos aankijkt in een lege boetiek.’ Van Dam, die zelf vier jaar in de Britse modehoofdstad heeft gewoond en gewerkt (bij tassenontwerpster Anya Hindmarch), miste bij thuiskomst een Nederlandse variant van een website als Net-a-porter.com, een soort digitale Harrod’s. ‘Veel merken zijn niet in Nederland te verkrijgen, dat is zonde. Zoals Elizabeth James bijvoorbeeld, het label van Mary-Kate en Ashley Olsen. Dan kun je naar het buitenland of je kunt het op buitenlandse websites aanschaffen, maar de verzendkosten zijn enorm.’ Het Mokumse modemeisje zag een gat in de markt en begon haar eigen, Neder-
Bernhard trok dat janken niet
rijkste ingrediënt van het aromaatje. Bedenker Patrick McCarthy houdt het niet alleen daarbij: de geur van geld wordt gecombineerd met roze grapefruit, mandarijn, frezia, passievrucht en nog een paar mierzoete elementen. Daar kwam het geurtje Her Money uit. De mannelijke variant van goedje is een ‘fusion’ van oceangeuren en citrus-armo’s: His money. De fabrikanten, die opereren onder de naam Liquid Money, stellen: ‘Breng aan op de huid om je eigen persoonlijke geur van success te krijgen.’
Tweet van de dag
AMSTERDAM
...
Astrid Theunissen, uitverkorene, waarom u? ‘In 2006 heb ik haar voor het eerst opgezocht, op de bonnefooi. Heel veel journalisten hadden al voor haar deur gestaan. Ik belde blijkbaar op het juiste moment aan.’ En toen vertelde ze prompt haar levensverhaal? ‘We hadden meteen een klik. Ik liep met een dikke, zwangere buik; zij vond het stoer van mij dat ik zonder man op reis ging. Zij begreep dat.’ Dit keer kaapte Libelle de eer? De vorige keren schreef u voor HP/De Tijd. ‘Daar werkte ik toen in vaste dienst, maar door gedwongen ontslag nu niet meer. En het stuk bevat toch geen scoop, het is een update over hoe ze nu is.’ U heeft nu geen bonje met Alicia? ‘Nee, ze heeft publicatie altijd gedoogd. Hoewel ze het liefste op de achtergrond blijft. Ze vindt dit allemaal maar toestanden.’ Wat voor temperament heeft ze? Lijkt ze op haar vader? ‘Het is een warme vrouw, zeer emotioneel. Tot ergernis van Bernhard: als zij begon te sniffen, trok hij dat voor geen meter. Ook heeft ze zelfspot, ze is ruig. Een Janis Joplintype. Ze is rock-’n-roll geweest, enigzins draagt ze dat nog.’ Want? Hoe is ze nu? ‘Eenzaam, ondanks haar vele vrienden. Ze is inmiddels genezen van kanker, maar ze is niet meer die snelle dame van toen.’ 1
Ideetje
‘Ik ga STOPPEN met mijn vrouw Surinaams leren. Ze kan het nu iets TE goed en past het gevaarlijk goed TOE #feeling uncomfortable DJ Mike Mendoza baalt van eega en model Kim Feenstra.
ARNHEM EEN MODEWEEK? Na Amsterdam krijgt ook Arnhem een eigen Fashion Week, zo meld textilia.nl. Het evenement vindt in 2011 van 2 tot en met 8 april plaats en is een initiatief van serieel prijzenuitdeler Christian Houkes. Het hele evenement zou draaien zonder subsidie en moet bekende en minder bekende designers een platfrom bieden. Over de exacte tijd, datum en en invulling van het evenement zijn nog geen details bekend.
Jackson was een dwingeland
Oprah was ooit depri door flop
Easy Dying
Schande! Michael Jackson dwong zijn tandarts ooit zijn jongste zoon onder narcose te brengen, terwijl de tandarts daar geen vergunning voor had.
Winfrey flipte van het mislukken van haar film Beloved, vertelde ze aan Piers Morgan van CNN. Ze stortte zich op schalen macaroni met kaas.
TMZ.com weet te berichtten dat acteur Peter Fonda onlangs een lijk vond in een geparkeerde auto te Beverly Hills. Hij heeft netjes de politie gebeld.
1!3)2-!!1.)%3'/%$+//0 /+/0$%)!$ % )2'1!3)23%$/6.,/!$%.5)!).3%1.%3!.!!1666)%12., ,)+/0 %.+)%25//1 %3)."%').2#(%1-
%12)2 %++%1).'%12)2"%++%1).' 423!6 %22%-2423!6 %22%-2 !!13%. ,/%-!!13%. ,/%!-), 1)%22%.!-), )#/ )*+2(//1.$)*+2(//1.
5%,).% /-%52#%+%$/-%52#%+ /(.//'%16!!1$//'%1 //2%1%-)!22%//2%1%-)!22%
%+1!.3)25%1$%13%,%8%.5)!$%!005!. /'%5%."%3!!,$-!!1")..%.+/13!,2%%123%+1!.3'1!3)2
1./,$!12+%.2!1./,$+!12+%.2 !1+/23%1-!1++/23%1 %3%1)$$%.$/10%3%1-)$$%.$/10
/,'(%3.)%4625!. %%125)!$%!00 /,' %%12
)1+!#/")%46"/%1$*.)%46"/%1 !1#)!)%46%.(4)2-.)%46%.(4)2 !!13%.!3(4)2-!!13%.0!3(4)2
)*+5//1%%./5%18)#(35!. %%12 /.,).%/0$%0%12.,)0%12
%%129/+5//151!'%. /0-%1+).'%.%.3)02
/-+%0)%1$)*+/-"/
%%12.,0$&
0!0%1)%12., $%0%12$)')3!!,., )!$)%12.,
!'",!$ %%129 ,,%%.%%.&%%$
6!./,6!./,
%%1296%%325!.!1+2 //13%.2%.
%-#//-%22%.1%-#/33
!#%"//+ %%12 !'",!$ %%1275%2.,
/,' %%12/06)33%1 36)33%1#/- %%12
!!323%.)%462/0 666$%0%12.,
%3%1#(/.'%3%1#(/.'
%3%1)%1%.'!0%3%16)%1%.'!
%.$)')3!,%+1!.35!.$%36)33%1%.$% %12*/41.!,)23%.5)! !0%1,) %%12$!'",!$$%0%12 !0%1,) %%12*/41.!,)23%.
/1$51)%.$5!. %%12 &!#%"//+#/- %%12
*%%1$)%12-!*%%1$ ()*2/..%5%,$3()*28/..%5%,$
1!""%, %%12 $!'",!$$%0%12(75%2.,
%%2$%+1!.3-%3 $%!001%22%!$%1
MsM
11
Wie krijgt de MSM Stijl Award? Na Elle, Beau Monde, Jackie, Marie Claire en Cosmopolitan komen wij ook met een hagiografische lauwerkrans. Sorry Sylvie. We delen er meteen drie uit. Trofee Grote prijzen
En de MSM Stijl Awards gaan naar...
De dolgelukkige winnaars van een nat geworden Lady Gaga-biografie: Tatjana, Jeanine en Lotte. FOTO’S: MMP EN HOLLANDSE HOOGTE Redactie MSM AMSTERDAM
...
Bij de Beau Monde Awards moet je een zonnebril op vanwege de blinkende gouden Leco-koppies, bij de Jackie Awards moet je opscheppen met wie je nu weer roze champie hebt gebodemd in een nieuwe Casper Reinders-tent, bij de Prix de la Mode van Marie Claire moet je doen alsof je Vivienne Westwood persoonlijk kent, bij Cosmopolitan ben je Sylvie-blij en bij de Elle Style-beeldjesregen (gisteravond weer) moet je de ganse avond Homerus citeren om te verbloemen dat je je schaamt dat je een modepopje bent. Goed, wat zij kunnen, kunnen wij ook natuurlijk: MSM deelt ook een stijlprijs uit. Wij vergaderden er vijf minuten over en hier zijn ze. In de categorie: Slavisch-chique Balkanblond mag weer in 2011. Maar
wie is het stijlvolst? Tatjana maakt weer een goede kans, want was bij Ronnie R. net iets te veel bezig te transformeren in een gekooide Marijke Helwegen. Bontje om de schouders, borsten vooruit en bovenal naar eigen zeggen niet high maintenance. Ze is binnenkort te winnen bij RTL. Ze moet wel opletten dat ze niet wordt ingehaald door de koningin van de Scheveningse beau monde: Oh oh Cherso’s Barbie. Lower brow is onmogelijk. Men kope een tube witte lipgloss, een kratje Breezers en zegge dan gewoon wat men denkt. Winnares: vergeleken bij Barbie is Tatjana de Grace Kelly van Nederland en verdient ze met haar ongenaakbare comeback een Welkom TerugAward. In de categorie: Vrijheidsstrijders Fleur Agema: PVV-stouterdje met ponytail en architectuur-fetisj en gediplomeerd zweefteef met haar sja-
maan-curriculum. Die cursussen gevoelsmanagement schijnen voor veel neo-feministen in haar leeftijd een aanbeveling te zijn en dus ook voor ons. Maar wint ze van Burberrybabe Jeanine Antoinette Hennnis? De liberale vrijheidsstrijder heeft een Engelse Wikipedia-pagina en is opvolger van ex-Binnenhof-bombshell Femke Halsema. Deed wat ex-stewardess en fractiegenoot Ineke Dezentjé Hamming niet lukte (hardcore-fans krijgen buiten MSM). Jeanine is behept met Mabel Wisse van Oranje-activisme en drinkt champagne met van die lekkere langharige Soroscorpsknaapjes. Naar haar gaat de Jeanne D’Arc Award. In de categorie: Actrices Ze greep geheel onterecht naast de Europese Oscars eind vorig jaar, Lotte Verbeek, de Carice 2.0. De dochter van vrijzinnige Rudolf Steiner-afficionado’s sloeg voor haar carrière Hol-
land lekker over. Vanaf het voorjaar kent de hele wereld haar als ze in het mega-kostuumdrama The Borgias komt opdraven. Is rodelopernimpfje, maar houdt niet van filmsterrenhiërarchie. Intellectueel, maar niet grachtengordel-hautain. Net zo
Balkanblond mag weer in 2011. Wordt het Tatjana of Barbie? nuchter als Georgina Verbaan, die we overigens snel een bestendige rol in een VPRO-serie gunnen (maar niet als hysterie-moeder). MSM botste onlangs in de H&M tegen Sjors op toen daar confectie van een ons onbekend Frans luxemerk in de rekken hing. ‘Ik kom hier zo vaak, ik sta ook gewoon in de rij’, stelde ze oprecht.
Sjors zal moeten wennen aan een stringent budget. De vader van haar baby is trompetteraar, die verdienen natuurlijk niets. Met de ballen bloot is letterlijk genomen geen optie meer, nu ze toebehoort aan de culturele elite zonder miljoenenbudget. Na lang dubben (3 seconden) kwamen we uit bij Lotte Verbeek. Ook die mag een prijs komen ophalen. En dan de prijzen, bij MSM geen gesponsorde klokjes en tickets naar de tropen, maar (tromgeroffel) een dvd van Ronald Goedemondt, een gelezen exemplaar van Het Beste (door wie gvd?), een natgeworden Lady Gaga-biografie, twee achtergelaten Hema-handschoenen, een BVLGARI-tassenembleem van echt skaileder en een pot Historverf uit 2006 (kalk mat). Sorry, Leontine, Nikkie, Sylvie, Quinty en al die andere ie-meisjes. Volgende keer beter. Jullie komen er qua stijl vast wel uit met Danie. 1
Filemon op straat
250.000 zagen Loft
Stop de persen!
Het ging ook nergens over. Filemon Wesselink in die Madiwodovrijdagshow -studio. Hij gaat nu lekker reportages maken voor het programma.
En counting... Het gaat lekker met de Hollandse films. De film Loft, gemaakt door Antoinette Beumer, draait koud een maandje in de bios.
Kim Kardashian ontkent dat ze haar lippen heeft laten opspuiten. De realitymeid werd onlangs gespot met te grote lippen, botoxgebruik wordt ontkend.
Perspectief
12
Pop De Elf van Onszelf
Popjaar 2011 in elf bandjes
Mr. Polska Na de Marokkanen en de Turken kwamen... juist, de Polen. Mr. Polska voegt zijn Poolse roots aan Nederhop toe, en steekt daar tegelijk heerlijk de draak mee. Check wieispolski.nl. voor de best klussende Pool van het jaar.
Nederland is dit weekend ‘focusland’ op het 25e Eurosonic/Noorderslagfestival in Groningen. Vandaar een overzicht van de elf Nederlandse acts die je in 2011 echt niet mag missen. Arjan Terpstra
...
De Staat De rockers uit Nijmegen komen 4 maart met de langverwachte tweede plaat, Machinery. En da’s weer een knaller, blijkt uit een vroege luisterbeurt, die ons met vuige stonerrock, gejaagde drums en de droge commentaarzangstem van Torre Florim op prettige manier de gordijnen in jaagt.
MIKE NICOLAASSEN
Roos Jonker
Krach
Roos Jonker wordt de Caro Emerald van 2011. De jazzy Nu-soulzangeres kreeg voor haar debuutplaat Mmmmm in Japan van iTunes de titel ‘Doorbraakalbum van het jaar’ en was daar lang nummer 1 in de downloadcharts. De zegereeks wordt dit jaar in Thailand voortgezet en met wat mazzel ook in Groot-Brittannië. Nu Holland nog.
Electro? Check! Rock? Check! De keyboards overstuurd, tempi over de kop, beats smerig en zangmicrofoons stuk? De 21e januari lanceert Krach de eerste plaat, ook Krach genaamd, en daar komt bovenstaande ellende allemaal samen. Plaat is goed, maar live gaan zien is beter.
TOM ROELOFS
ROY PHOTOGRAPHY
Boef en de Gelogeerde Aap Vergeet Nederhop zoals je het kent, hier zijn Boef en de Gelogeerde Aap. Harde dubstepbeats zijn de basis voor de inventieve teksten van Aap, die een frisse flow van spoken word, rap en Tilburgse wijsheden uitbraakt. Top!
Gingerpig ERIC VAN NIEUWLAND
Als Gorefest-gitarist Boudewijn Bonebakker besluit iets nieuws te gaan doen waar even geen metal aan te pas komt, krijg je een mix aan rockstijlen om van te smullen. Audioslave, Led Zeppelin – check op MySpace, dit nieuwe rockbeest.
Zo kan het dus ook
Net echt
Effe ontspannen
De onbekende Nederlandse band Monk Avenue heeft een primeurtje: het eerste album komt uit via online muziekdienst Spotify, en niet fysiek.
Dat wijst op een nieuw trendje: bands worden wel gecontracteerd en mogen een plaat maken, maar die wordt in eerste instantie digitaal gedistribueerd.
Hiphopformatie Relax stopte er vier jaar terug mee, maar gaat toch weer door: 25 februari komt een nieuw studioalbum uit.
Perspectief
13
ANIQUE WEVE
Benny Sings Vier jaar na Benny... at home komt de huisproducent van Dox Records (Giovanca, Wouter Hamel) weer met een eigen plaat, in mei. Wat er op staat, is onbekend – de Dordtenaar zegt zelf dat het zijn ‘beste en meest brakke plaat ooit’ gaat worden. Daar houden we de hiphopjazzsoulartiest graag aan.
Anouk AARON VAN VALEN
Paulusma Jelle Paulusma mag niet de best verkopende act in Nederland zijn, wat hij uitbrengt wordt gekoesterd door liefhebbers van het Pure Poplied. In februari komt Up On The Roof uit, zijn derde soloplaat en eentje die ‘wat opgewekter’ is dan de voorgangers, dus lik je vingers maar vast af.
MARC DE GROOT
Als de Grand Young Lady van de Nederpop via Twitter claimt dat 2011 haar jaar wordt, en haar management geheimzinnig doet over een nieuwe plaat, dan weet je dat er iets groots wordt gepland. Anouk verspreidt fragmentjes van nieuwe opnamen als confetti, en die klinken rauw als nooit tevoren.
HULYA KILICASLAN
Tim Knol
En niet te vergeten:
Elke muzikant kent de mythe dat plaat nummer twee de lastigste is. Reden voor Tim Knol om nummer 1 opnieuw uit te geven met extra tracks en in Duitsland aan een nieuwe plaat te werken, die dan, hopla!, nummer drie is. Wordt weer een toppertje!
HH
Naast de Onvergetelijke Elf is er natuurlijk nog veel meer leuks aan de hand dit jaar. De mainstreamgiganten Bløf en Racoon komen met een nieuw album, maar ook de indie-liefhebbers komen aan hun trekken. Wat te denken van een nieuwe Alamo Race Track, gepland half maart, een nieuwe van het Dordtse herrieduo Death Letters of van Daily Bread? Verwachten wij verder de doorbraak van het eclectische electrorockduo Baskerville, nieuw rumoer rond de oudgedienden van Gotcha!, aandacht voor zangeres Pien Feith, voor retrometalgroep Vanderbuyst... Enfin, we zullen ons niet vervelen.
IAN KAT
Dazzled Kid Voicst deed het rustig aan, dus Tjeerd Bomhof had alle tijd voor solodingen. Niet dat hij solo klinkt op de eind januari te verschijnen plaat Fire Needs Air, want iedereen die iemand kent in de Utrechtse scene speelt mee met Dazzled Kid.
En weer eentje
Talentenjacht-hoppen
Woutertje!
Caro Emerald heeft zo langzaamaan een nieuwe schoorsteenmantel nodig: woensdag won ze een European Border Breakers Award op Eurosonic.
Lukt het bij Idols niet, dan maar bij Britain’s Got Talent. Nathalie Makoma overleefde de auditie en is in februari te zien in de eerste ronde.
En, wie wint zaterdag de Popprijs op Noorderslag? Iedereen denkt aan Caro Emerald, maar, zeggen wij: vergeet Wouter Hamel niet, de blonde hit in Japan.
14
CHATTENMET... RICHARD VAN HOOIJDONK
...
Richard van Hooijdonk van MarketingMonday geeft masterclasses voor bedrijven over social media. De groep van morgen zit al vol. Social media zijn niet meer weg te denken. Je zou denken dat marketeers er al alles van weten. Hoe kan uw bedrijf bestaan?
Bedrijven willen de gap tussen hun consumenten en henzelf dichten. Onderzoek wijst uit dat 14% van de consumenten commercials betrouwbaar vindt. 83% luistert naar de mening van anderen. Door middel van social media kun je deze mensen bereiken.
Men zal moeten leren een social mediamarketingstrategie te ontwikkelen op basis van The Social Media Cycle. Wat is dat?
Dit is mijn eigen stappenplan waarmee je de consument bereikt. Ik laat ook cases zien van bijvoorbeeld Dries Roelvink. Hoe je met behulp van de sportschool, een gele onderbroek en Twitter een hit kunt scoren.
En MarketingMonday wint zijn klanten via dezelfde strategie?
Natuurlijk. Het begint allemaal met een duidelijke webpagina, maar ik heb ook zo’n 3.000 volgers op Facebook, LinkedIn en Twitter.com/rvhooijdonk. Ik heb een merkje van mijzelf gemaakt. Ik zorg dat mijn bedrijf zich mengt in discussies op verschillende websites.
Worden we betere mensen door social media?
Ja. Het is een verrijking.
TRY-OUT REMCO TOMESEN
...
Mooiere foto’s maken kan dus echt
H
Uit & thuis iPERS
DR. Af en toe viel de naam de afgelopen maanden. iPhone-bezitters vertelden elkaar dat je nu mooiere foto’s kunt maken met je telefoon. In het nieuwe besturingssysteem OS 4.1 zit namelijk de functie HDR, die ‘drie foto’s maakt, die worden samengevoegd
Community Digitale ratjetoe
Op reddit.com is het nooit stil Reddit is dan wel een beetje voor de internetgeek, maar er valt genoeg te beleven op de van-allesen-nog-watwebsite.
mensen achter de site om dezelfde reden als waarom je in een computerspelletje zoveel mogelijk punten wilt scoren. Op Reddit is het nooit stil. Een van de onderdelen van de site is ‘AMA’ dat staat voor ‘Ask Me Anything’. Een soort vraag-en-antwoordrubriek met allerlei soorten mensen: van een hacker en een presidentskandidaat tot een kosmonaut en een jongen die een meisje van de verdrinkingsdood redde en vervolgens door haar werd aangeklaagd. Zelfs aan beroemdheden als Stephen Colbert, die de Rally for Sanity organiseerde, kunnen vragen worden gesteld. Een andere rubriek is TIL (Today I Learned) waar gebruikers vertellen wat ze die dag – eventueel op een pijnlijke manier – geleerd
Een jongen redde een meisje en werd vervolgens door haar aangeklaagd.
Julien Althuisius AMSTERDAM
...
Rare foto’s, levenswijsheden, grappige anekdotes, indringende persoonlijke verhalen, nieuws in alle vormen, interviews met beroemdheden en een volledige ‘community’ die dienst doet als praatgroep. Het is alsof je in een bomvolle kroeg terechtkomt waar iedereen wat te vertellen heeft of wil laten zien. Maar om Reddit te bezoeken hoef je niet je beste kloffie aan te trekken en een luchtje op te doen; dat doe je van achter je computer met je haren in de war en je joggingbroek aan. Reddit.com bestaat intussen vijf jaar en wordt steeds populairder. Internetters in alle soorten en maten komen erop af: de luie student, de succesvolle zakenman, de nieuwsgierige echtgenote en af een toe een beroemdheid. Het principe is net zo simpel als de site eruitziet. Je kunt je verhaal, foto, link of nieuwtje kwijt en vervolgens kunnen de andere bezoekers jouw bijdrage ‘upvoten’ (leuk vinden) of ‘downvoten’ (niet zo leuk vinden). Hoe meer bezoekers je verhaal upvoten, hoe populairder het wordt en hoe hoger het op de voorpagina komt te staan. De gebruiker bepaalt wat ‘good’ is en wat ‘junk’.
In beweging De voorpagina is daardoor constant in beweging met allerlei verhalen. Daarnaast kun je ‘karmapunten’ verzamelen die de community je geeft als ze je bijdragen goed vinden. Waarom je die wil hebben? Volgens de
tot een betere foto’, werd me verteld. Het werkt alleen op de iPhone 4. Toch de iPhone 4-camera maar eens bestuderen, en warempel, bovenaan het ‘fotoscherm’ staat een icoontje met de tekst ‘HDR uit’. Een klein drukje van de wijsvinger, en er staat ‘HDR Aan’. Voordat het experiment begint, nog even een korte uitleg over wat HDR doet. Het staat voor High Dynamic Range, en bestaat al sinds de 19e eeuw. Alleen was het vroeger slechts weggelegd voor professionals, en was de technologie veel ingewikkelder. De techniek zorgt ervoor dat er meer dynamiek in een foto komt, dat
hebben. Zoals dat je het op Reddit veelgebruikte symbool
_
als ‘tuttut’ uitspreekt: een blijk van afwijzing. Of dat de website van de film Space Jam uit 1996 nog steeds bestaat, zonder geüpdatet te zijn.
It’s shit like this
MERIJN BEELDVERTELLER
‘I understood it as: knowlegde is power, France is bacon.’
Redditor die zich jarenlang vergiste in een legendarische uitspraak.
simpelgezegd het verschil tussen de donkerste en lichtste details in een foto groter wordt. Dat levert een minder vlak beeld op. Gebruik je de HDR-
functie van de iPhone 4, dan worden er drie foto’s gemaakt, met elk een andere belichting. Die beelden worden samengevoegd, tot één foto. Maak je met je iPhone 4 een HDRfoto, dan moet je een paar seconden langer wachten dan normaal, voordat je het resultaat kunt bekijken. Er wordt zowel een HDR- als een nietHDR-foto opgeslagen, zodat je de resultaten kunt vergelijken. Ik heb de zee gefotografeerd, een vuurtoren, de straat, de woonkamer, een gezicht. In de meeste gevallen wint de HDR-foto, maar niet altijd. Bij een foto van vuurtoren met zee, rond zonsondergang, zijn er op de HDRfoto meer details te zien, terwijl de
Dan zijn er nog onderdelen als WTF, Funny, Atheism en Science en Programming. Een upvote krijgen is niet zo heel moeilijk. Rare foto’s van katten doen het goed. Zelfgetekende strips zijn populair en gemeenschappelijke ergernissen (vaak onder de noemer ‘it’s shit like this…’) krijgen de handen op elkaar. Vaak is er bij Reddit – net als in de kroeg – sprake van een running gag. Die dan tot vermoeiens toe wordt herhaald, dat wel. Maar het is niet alleen maar grappen, grollen, schelden en schreeuwen. De community gedijt ook uitstekend in de rol van praatgroep. Jonge homo’s die niet uit de kast durven te komen, een jongen die het op spectaculaire manier heeft uitgemaakt met z’n vriendin, of iemand die net z’n vader heeft verloren; de reddit-community staat klaar met adviezen, tips en troost. De site omschrijft zichzelf als ‘the voice of the internet’. En daar valt weinig op af te dingen. 1
normale foto aan de onderkant een donker vlak is. Bij het fotograferen van gezichten zijn de HDR-loze foto’s mijn winnaars. Het blijft natuurlijk een kwestie van smaak. Wat dat betreft is het fijn dat ook de niet-HDR-versie wordt opgeslagen. Probeer het vooral zelf. Wie geen iPhone 4 heeft, hoeft niet te treuren: er zijn ook HDR-applicaties beschikbaar. Niet alleen vooor de iPhone, maar ook voor andere smartphones. 1 HDR voor iPhone 4.1 Gratis
Knoploze iPad
Megagroei Wikipedia
Videoland in de woonkamer
De nieuwe versies van de iPad en de iPhone zouden volgens techweblogs niet langer zijn uitgerust met knoppen. De grote ronde homeknop verdwijnt.
Wikipedia wil over vijf jaar 1 miljard internetters per maand bereiken. Nu ligt dat aantal nog op 450 miljoen gebruikers.
Videoketen Videoland maakt zijn aanbod van huurfilms beschikbaar op televisies van grote fabrikanten, schrijft internetmagazine Emerce.
( 7++5
Reizen
Uw bestemming voor effectief adverteren.
Recreatie onroerend goed Binnenland
Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen
Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers wekelijks een bron van inspiratie.
U bereikt met uw advertentie Luxe chalets te koop Showmodellen nu te ruim 3,2 miljoen lezers* bezichtigen. Unieke locatie direct aan de Vecht te Ommen
Voor informatie en reserveringen:
Wegener NieuwsMedia Postbus 26 7300 HB Apeldoorn
[email protected]
www.bungavan.nl 0529 - 45 32 48
Workshopvak. Beeldhouwen Schilderen-Foto-Koken-Mozaïek e.a. www.griekenlandaanzee.nl
* NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag
Koningskastelen, de Alpen en het Lechtal 8-daagse excursiereis per bus
. *(/+
Camping bij Drents-Friese Wold. T.H. zomerhuis /chalet/ stacaravan. 0521-387258 www.deblauwelantaarn.nl Roden, kl.groene camp.t.h. 2-4 6-12p.bung’s ook trekkershut. 050-5019261 www.dorado.nl
+612
th PESSE, 4-8 p. recr. bung va. 170 p/wk Tel. 020-4412491
% ,,#
. *(/+
www.bungalowpark-nuilerveld.nl
Zoekt Logistiek Teamleider tenten en stacaravans Frankrijk/Italië. www.onze-boerderij.nl www.vakantieplezier.nl (ook voor andere vacatures)
14 en 20p., aan het DrentsFriese Woud 0521-551521
((/ 3(3
% &&,#
Caravans & campers huren? www.mobilerent.nl
Villa met sauna, bubbelbad, zonnebank, haardvuur. www. windroos.aanhetijsselmeer.nl
. *(/+
(12 3(3
LAUWERSMEER: Uniek! Rust en ruimte. Fraai huis bij het water. 0182-614601 www.zuideroog.nl
% &&,#
. *(/+
*+ 3(3
% &,#
. *(/+
+0(/+ 3(3
% &,#
Alleengaande reizen
*(/+
+612 + 6+ 3(3
% &,,#
www.jeugdvoetbalkamp.nl Itinéraire Baroque; 6-dg muBen je tussen 8 & 16 jaar, kijk op ziekreis naar de Dordogne (FR) de website. Info: 0654907049 27 juli-1 aug '11 1295 incl. 9 concerten met o.a. Ton Koopman, excursies, ****hotel in centrum Périgueux en vliegticket. www.muziekreizen.org 013-5363921
Voor natuur, rust en veel fiets- en wandelplezier BOK'S BUNGALOWPARK Putterweg 76, Garderen, Telefoon: 0577 - 461 362 www.boksbungalowpark.nl Achterh. LANDG. "DE BOLLERT": t.h. 6 luxe 2-10p. FINSE BUNG'S in prachtig natuurgeb. 6 & 8 p. met sauna! Red. prijs! 0545-291472 www.debollert.nl
3(3
% ,#
. LUXE WERELDREIZEN . RONDREIZEN AUSTRALIË
. JEUGDVAKANTIEKAMPEN . LUXE RONDREIZEN USA
WWW.EXPERTREIZEN.NL
10-daagse excursiereis per bus
Vroegboekkorting € 20 p.p.! KOM NAAR ONZE REISINSPIRATIEDAGEN EN MAAK KANS OP DIVERSE REISPRIJZEN!
23-01 Rotterdam, 29-01 Veldhoven en 30-01 Nieuwegein
Gratis entree en speciale verrassing voor iedere bezoeker! Ga naar www.dejongintra.nl/opendag en geef u snel op!
DE GROTE VOS, Sint/Mzee 0224561560 Bung’s aan duin 1-4 slkmr. www.degrotevos.nl
11-daagse Middellandse Zeecruise
Schoorl: Noordzeekust comf. vak.bung 10% 50+ kort. 0653517066. Zie www.huisje.nu
al vanaf
. ORGINELE AFRIKAREIZEN
124 ++ +/36 - )+6 , . ,
Sloveense bergen en kust
Italië, Griekenland & Albanië
*(/+
(66+ + +11/
Nieuwe reis, scherpe prijs!
Bezoek dit indrukkwekkende land met zijn overweldigende natuur nu extra voordelig met onze vroegboekkorting! Deze reis is een aaneenschakeling van hoogtepunten, zoals Cerkno, Ljubljana, Lipica en de grotten van Postojna. Diverse vertrekdata in de periode meioktober Reiscode: bbcno01
www.vostravel.nl 074 - 277 83 82 Kunst & Cultuurvakanties
Diverse vertrekdata in de periode apriloktober Reiscode: bbopi01
€ 569 p.p.
Luxe all-in wintersportevents VAKANTIEHUIZEN voor met 80 hoger opgeleide singles: GROEPEN Bel 0900-476 37 36 of ga snel naar www.GROEPEN.nl www.snowvibes.nl
Jongerenvakanties
€ 479 p.p. Deze schitterende busreis voert langs talrijke hoogtepunten van het mooie Tirol (Oostenrijk), o.a. Slot Neuschwanstein, Tannheimertal, Allgäuer Alpen, Oberstdorf, Reutte, Füssen, Slot Linderhof.
al vanaf
Groepsaccommodaties
De 100 mooiste fiets- en wandelreizen in Europa individueel - bagagevervoer - charmante verblijven
$
"5
ONZE TOPPERS VAN DEZE WEEK
al vanaf
$ ! " 3(3
Haal méér uit je vakantie
Diepenheim - Twente. Hotel 't Holt Arr. 3 d./2 n. v.a. 109,50 p.p. HP. Tel. 0547351 844. www.hoteltholt.nl OOTMARSUM div.vak.huizen v.a. 180,- p.w. 0546-576632 www.krikhaarvakanties.nl boerderijappartementen.nl
. Gratis annuleringsverzekering 2, 4, 8 pers. bij Ommen, v.a. . Gratis bij elke bestemming een huurauto 80 euro 0546-671703 . Altijd minimaal een 4 sterrenhotel+halfpension
Pendels per royal class naar Oostenrijk va 99/ naar Italië Krokus naar Oostenrijk of va 129 www.europaski.com Italië bel 0118.472820 0118. 472820 www.europaski.com www.chaletdepierre.nl (Fr.) Chalets & Appartementen luxe 15-pers. 7 slk/5 badk/sauna * * Fi VAKANTIEHUIZEN * * 020-428 5999 www.fi.nl direct aan piste 606 km-3 Vallée-
LUXE APPARTEMENTEN**** Noordwijk aan Zee, speeltuin, tennisbaan en gratis parkeergarage. Folder: 071 - 361 5462 www.residenceaandekust.nl Scheveningen, div. luxe app. boul. zeezicht Tel. 070-3921833 www.tiggelman-management.nl
€ 739 p.p. Cruisen wordt voor iedereen bereikbaar met deze luxe cruise voor een betaalbare prijs. Inclusief reis per luxe touringcar van en naar Nederland. Vertrekhaven Genua (ook te boeken als cruise only, reiscode COIT071, al vanaf € 605). Diverse vertrekdata in de periode apriloktober Reiscode: cbit071
Topcruise voor een topprijs! Ga naar www.dejongintra.nl/wegener bel 0180-457803 of ga naar uw ANVR reisbureau voor nog véél méér speciale zomeraanbiedingen! Voor alle reizen geldt: getoonde prijzen zijn per persoon o.b.v. 2 personen, tenzij anders vermeld, exclusief reserveringskosten. Bijdrage Calamiteitenfonds € 2,50 per boeking.
10 DAGEN BALTISCHE
STATEN v.a. 725,-
___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR
SCHLOSSHOTEL
Purschenstein
3084 & 0294 >8:4 4 1:; + 5 Winteractie Parkhotel Rooding Valkenburg aan de Geul**** - 1 overnachting - Toegang tot het badhuis met zwembad en sauna Nú voor maar 50,- per kamer per nacht. Aankomstdagen zondag t/m donderdag. Geldig t/m 31 maart 2011 op basis van beschikbaarheid. Deze actie is boekbaar tot 22 januari 2011, dus wees er snel bij! Ontbijt bij te boeken voor 12,50 per persoon Boek nú: www.parkhotelrooding.nl of telefonisch via 043-6013241 WWW.CAMPINGDEWATERTOREN.NL chalets, stacaravans, ruime kampeerplaatsen Tel. 045-5321747
BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL Genieten in Zuid-Limburg v.a. 79,-
Midweek. Info: 043-459 1400 (WK Crashed Ice 5 febr.)
8d Dolomieten va 399 8d Rome, Florence va 399 10d Rimini, Bologna va 399 10d Sorrento va 479 8d Alleengaandenreis Toscane va 499 10d Bloemenrivièra va 499 15d Zuid-Italië va 739 Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529-469667 ANVR/SGR WWW.ITALIA-BELLA.NL Specialist voor Toscane! Vakantiehuizen 0575-574495 GARDAMEER (Moniga): Zoek&boek: Italsol.com Tel. 026-4420774 Agriturismo's & Landhuizen * * Fi VAKANTIEHUIZEN * * 020-428 5999 www.fi.nl Agriturismo & mooie huizen. WWW.ITREIZEN.NL, N-Italië t/m Sicilië, 0529-432745, SGR. www.GudetoscanA.com Driehoek Pisa-Florence-Siena Vakantiehuizen 020-6895266 AGRITURISMO in heel Italia. Ook individuele rondreizen. Tel. 0416-69 66 05 of www.gigitravel.nl SGR) Vakantiehuizen en app. met zwembad in Toscane en Umbrië. 0228 – 526626 www.dimore-italiane.nl
JANUARI-VOORDEEL in het Limburgse PARKHOTEL HORST: welkomstdrankje, een overnachting met uitgebreid ontbijt en een drie gangen diner slechts 67,50 pp. Twee nachten (hp) 135,=. Gratis gebruik van zwembad, sauna's en stoombad. Luxe kamers. Prachtige ligging aan het water. Mooie wandel- en fietsroutes. Gratis kleurenfolder 077-397.6000. Kijk alvast op www.parkhotelhorst.nl Tussen Valkenburg & Maastr. 4**** ANWB Appartementen luxe stacar. 4* camp. 55+ kort. Centrale ligging in Mergel/ binnen/buitenbad 045-5459088 Heuvelland. Nieuw: ontbijtservice. Info? bel: 043 - 458 3070 GULPEN, Zuid-Limburg 2/8 www.schuttershuuske.nl pers. vakantiewoningen. Tel: 4**** ANWB Appartementen 043-4504668 www.pinkers.nl Centrale ligging in Mergel/ Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p. Heuvelland. Nieuw: ontbijtservice. Info? bel: 043 - 458 3070 + LANDHUIZEN 6 tot 30 pers. www.schuttershuuske.nl LASTMINUTE korting, 0434501180 www.dewijngaard.nl 3 dgn genieten in een prachtig 10 DAGEN DOLOMIETEN hotel in Limburg voor LEVICO THERME VALKENBURG Hotel Pension maar 99,50 p.p. Ook dinnerOranje. L.O. 31,- / H.P. mog. showarr. GRATIS kl.folder? v.a. 499,Tel. 043 - 601 3094 0478-511466 of www.asteria.nl www.hotelpensionoranje.com www.bolderman.nl Gasthof Euverem. Gezellig, VALKENBURG a/d GEUL, gezel- voordelig familiehotel met (0318) 580 958 lige 2-p. vakantieappartemen- lekker eten, tussen Gulpen en lid ANVR/SGR ten op 5 min. loopafst. van het Slenaken. Div.arrangementen. Toscane schitterende 7-daagse bruisende centrum, tel. 043- Tel: 043-4503715, reizen met excursies naar Pisa, 6012119 www.bergzicht.com www.gasthofeuverem.nl Florence, Lucca en Siena 299 incl. vervoer, halfpension en excursies. Ook 7-daagse reizen naar de Veneto, Umbrië vanaf TEXEL, 4-8 pers. bungalow, Last min. aanb. febr. 2 nachten 319 en 10-daagse reizen klasvoorjaars- en carnavalsvak. en 20% korting, 3 n. 30%, 4 n. 40%. siek Italië 599. Voor boeking hoogseizoen nog mogelijkh. 06- Incl. ontbijt. Luxe kamer. 0222- en info www.europaski.com 53531885 www.slufteroord.nl 319262 www.hotelopdiek.nl Tel. 0118 / 472820 TEXEL-DE-KOOG, 5* app., suite of villa direct aan zee. Voor info: tel. 0222-317542 www.Texelvakanties.nl ___________________________________________________________________________________________________
44 :;3 0 94 ;00 : 94 841484 : 94 4 0 :>03 :; ?:= 4 ?84 :8 : 1:; :4< 8429:< >:4<:. 148:4 : :4< &, &4 9 :0 34 424:4 08>0 64/>44. &4 9 :0 34 424:4 :4 :4034>:8 &4 = ?4 8:3 "?0:294 29 ?4 04>44 %294 ?4 44 24 &4 9 :0 34 424:4
' < 006 ! 2944: 29:4434 034>:84 ?0<4 4 84:44 0 34 2994:3 0 94 841484= < $4294 :; 3: 44 4 1429:<100( 4> 34 8446434 $44( 0> < 34 4240= 4 )! 1 :;3 3084>:;< 34 1484>4:3:8 0 44 4 04 8:3 00 3:
44 144??:84= 44< 1:; 144>3 434( !008( #4:664 6 >00 3>4:34 3 94 29:4434 > 4 <? 0>>4 4 44 4 34 9::4
0 94 <044> ! 2944:=
12 DAGEN DALMATISCHE KUST
v.a. 599,-
CADZAND- BAD Te huur vak.woning en app., o.a. zeezicht. www.bolderman.nl www.cadzand.nl (0318) 580 958 tel: 0117-391549 lid ANVR/SGR Zeeuws-Vlaanderen, 120 vaZon,Zee,Zand Is slapen en kantiewoningen direct aan zee. genieten op het strand! Seizoen start op 22 april 2011 Meer info: www.nieuwvliet.nl of 0117-372180. 06-13 12 00 95 of *** RENESSE AAN ZEE *** www.slaapstrandhuisje.nl bungalows/chalets/caravans ASKJA heeft unieke natuur camping. Tel. 0111- 461 231 Vakantie bungalows aan reizen in Noorwegen. 026 352 NOORDZEE. 0113-371866 www.vakantieparkschouwen.nl 93 90 www.askja.nl anvr-sgr www.ruiterplaat.nl Zon,Zee,Zand Is slapen en genieten op het strand! Cadzand-Bad, bung. en app. 50- Seizoen start op 22 april 2011 500 m van strand info: www. 06-13 12 00 95 of voogdtverhuur.nl/0117-391514 www.slaapstrandhuisje.nl ___________________________________________________________________________________________________
4/5d Londen va 139 5d Canterbury Kent va 239 5d South Downs va 269 8d Zuid-Engeland va 459 8d lake District va 479 11d Schotse Hoogl. va 679 11d Ierland va 689 10d Noord-Ierland va 699 Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR
10 DAGEN ANDORRA
v.a. 399,-
___________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR
De mooiste vakantiehuizen en prachtige vakantieparken met WWW.BRITISHHOLIDAYS.NL zwembad. Keuze uit meer dan 0492 - 351 105 LID SGR 600 accommodaties. Tel. 0570Vakantieparken, cottages, 615994 www.ardennenplezier.nl vaarvakanties en overtochten -----------WWW.AARO.NL----------Ardennen: mooi vrijstaande vak. huizen voor 2 tot 30 pers. WEEKENDJE ARDENNEN **** in de Ardennen**** www.lapetiteourse.com
ASKJA REIZEN Aanbieding: Avonturenweek "In het Hoge -----------WWW.AARO.NL----------noorden", nu minimaal 250 Ardennen: mooi vrijstaande korting! www.askja.nl anvr-sgr vak. huizen voor 2 tot 30 pers.
8 dgn ZUID ENGELAND WALES/ENGELSE RIVIÈRA TORQUAY
v.a. 499,-
____________________________________________________________________________________________________
www.bolderman.nl (0318) 580 958 Lid ANVR/SGR
" ! 44 001:43:8 : 10: 0 44 4 <0?4( 1429:<10094:3 4 84>3:8 4?14 --= :;< 34 41:4 0344 0084?44= #29> ! 2944: : 144:<100 4 0 & 006 29434/)4>6
>:48 ?4 *,, " 006 :39 4 00 !008= 6?44 00 4 0: 4 :24=
) 44 4:84 14> 75 - -7
) :>:29:84 ***=!'"##%= )4344 :6?0:4 ***=!'"##%=
Uit & thuis
Reizen
17
FLAPPIE IN PERU
Vergeet de Inca’s: ga dansen, picknicken en, vooral, cavia eten. Pagina 22
Noord-Ierland Bergtocht
Flink doorstappen in stilte Als je behoefte hebt aan absolute stilte en aan eens helemaal alleen zijn, dan is wandelen in de Noord-Ierse Sperrins een goed idee.
BRIAN MORRISON
Mark Rowe DRUMNASPAR
...
Lage wolken joegen boven ons hoofd en wrongen zich door de nauwe valleien van de Sperrins, de grootste bergketen in Noord-Ierland. De sombere herfststemming maakte de omgeving en de groene heuvels nog sfeervoller. De Sperrins liggen zo’n 90 kilometer ten westen van Belfast en beslaan 100 vierkante kilometer. Het is een Area of Outstanding Natural Beauty maar toch is het een onbekend gebied, een vergeten en eenzaam hoekje van Groot-Brittannië. Ik begon mijn wandeling op het parkeerterrein van Drumnaspar, drie kilometer van Plumbridge, een van de handvol grote dorpen en kleine stadjes die in dit deel van de wereld op de
Als je hier twee jaar goud zoekt, heb je wellicht net genoeg voor een kies. kaart te vinden zijn. Ik had gezelschap tijdens mijn wandeling: Brendan Gormley, een gids die alles over het gebied weet. Op de heuvels ten noorden van ons lagen de resten van gefortificeerde boerderijen, raths geheten; verspreid over de Sperrins zijn negentig steencirkels en aan onze linkerhand stroomde de rivier de Glenelly. ‘Er wonen maar heel weinig mensen in de Sperrins, dus heb je hier de kans om echt alleen te zijn’, zei Brendan. De Sperrins heten naar de Ierse naam voor rotsuitlopers: Na Speeiríní, al zijn ze eerder heuvelach-
tig dan rotsachtig. Ze zijn al 600 miljoen jaar oud en bevatten leisteen en bergkristal. Er is ook altijd naar goud gezocht. (Maar stel je daar niet te veel van voor – als je een jaar of twee zou zoeken heb je misschien net genoeg voor een gouden kies.) De bergketen is dominant aanwezig in het uitzicht, de hoogste top is ongeveer 680 meter. In de ijstijd zijn de scherpe punten er afgesleten zodat ze nu op omgekeerde kommen lijken. Na een aantal kilometer kwamen we bij een bergpas die Barnes Gap heet en vandaar gingen we heuvel op naar het hart van de Sperrins; we maakten nog een omweg langs Mass Rock, waar ooit kerkdiensten in de openlucht werden gehouden. We zagen rotswanden waar slechtvalken nestelden en liepen over een prachtig pad met uitzicht naar het westen en het zuiden langs de treurige resten van verlaten
STERREN IN DE SNEEUW
Aankomst: vele data van mei t/m okt.
• Ontmoet uw favoriete artiesten in Tirol, Oostenrijk • O.a. Frans Bauer, Jannes, Marianne Weber, Frans Duijts en Grad Damen • Incl. reis per moderne touringcar, reisleiding, 6 overnachtingen, dagelijks ontbijt en diner en alle optredens Vertrek: 20 maart 2011
Zie www.vandervalkvakanties.nl/au380
Zie www.vandervalkvakanties.nl/SNEEUW
DUITSLAND / BEIERSE WOUD • Genieten in het mooie Beierse Woud • 3* Hotel Margeritenhof in Drachselsried • Verblijf o.b.v. All Inclusive! • Nooit eerder zo voordelig!
6/8-daagse autoreis o.b.v. All Inclusive
v.a.
€ 149
p.p.
7-daagse busreis incl. halfpension
Feiten Translink Ulster Bus(028-90 666630; translink.co.uk) rijdt tussen Omagh en Plumbridge en stopt bij het parkeerterrein. Mark Rowe logeerde in het Ardtara Guesthouse, Upperlands (028-796 44490; ardtara.com); B&B
huizen. Daarna ging het pad omhoog naar Craignamaddy Ridge. Op een heldere dag is het uitzicht hier de beloning voor de zware klim door het drassige gebied: je ziet de Mourne bergketen in het oosten, de kegelvormige Muckish in het westen en de Sperrins in het noorden. De top van de bergkam is een waterscheiding waar schapen voorgoed in de diepe gleuven van het moeras zijn verdwe-
CURAÇAO / JAN THIELBAAI • Sfeervol 4-sterren Morena Resort • Tropische villa’s en appartementen • Gratis toegang tot Jan Thiel Beach • Voor zomer 2011 nu 25% korting! • Boek voor 31/01/11
v.a.
€ 698
p.p.
nen. Maar er is nog nooit een wandelaar naar beneden gevallen in de 3.600 jaar dat het veengebied hier al ligt en dus wordt het toch hoog tijd dat er meer mensen gaan genieten van deze prachtige natuur. 1 © The Independent Voor informatie: Sperrinstourism. com, discovernorthernireland.com/gb/
MIDDELLANDSE ZEECRUISE
Vertrek: dagelijks per KLM of Martinair
• Schitterende zeecruise vanaf Venetië 18 • Aan boord van het luxe .257,1* schip MSC Magnifica • Ontdek Italië, Griekenland, Turkije en Kroatië • Nu 10% korting, boek voor 31/01/11! • Wij reserveren graag uw vlucht, informeer naar de mogelijkheden Vertrek: iedere zaterdag van 09/04 t/m 19/11
Zie www.vandervalkvakanties.nl/vz241
Zie www.vandervalkvakanties.nl/zc194
18 .257,1*
(v.a. prijs is o.b.v. 4 pers. in App.) Artiesten onder voorbehoud
vanaf €120 per nacht. About Ulster (028-81647112; aboutulster.eu) van Brendan Gormley en Martin Bradley biedt hoog aangeschreven wandelingen met gids in heel Noord-Ierland. 1
9/16-daagse vliegreis o.b.v. logies
€ 799
v.a.
p.p.
8-daagse cruise-only o.b.v. volpension
v.a.
€ 449
Voor meer informatie/boekingen 0172 - 46 96 96 of kijk op: www.vandervalkvakanties.nl
p.p.
((
T5&)5/)9$ 0 7JE 7T!59)T:;!=& );Q)KB)"59 C2)9&52 XE S,E^A ,& 5J=9% T/KQ)5; X RS Q=Q ANE^1EAAD$ SZ =X)J;EO=;Q!57Q% ,& );); X R<< AZ R42;2);% AZ 042;2); A^& 5J=9% 5J"3!)J2 X 1<< :);T XEE << BEBEOSBE8:JE% A^& J5;Q35+ X 1M< 8:JK :E :))J]5"3Q% ]Y):!&% A^& 9]!TJ2)J9;& X 1<< Y;&)9);% Q);;5K% 2=9/Q)JJ)5;% A^& Y5QK)JK) 9B); X 0M< 8)2)9);E 8$ 9.+ 80&A8 . 9&3TK ))!95"8% /)J5);KQJE +6 G"@/ ' #;/;;: < S% 401NRN 5)JK&=J/% $ F1<4 N0N<4
YYYEY9&3TK4K))!95"8E&) TY )52); X=)JQT52 :))
5995;2); 9K!)J2OT)J9E )): ;J K9;&. 578 X==J XJ4 8Y=;E S4N BE% ]Y!% ^^1<4SRNA4 K"3): ); QJ5)X); =B CCC6 9-E8(+'+(.6.+ =/ !)9 :)Q );)4 1A,SS YYYE/:595)49;/)JE&) J9 2);Q )&)J9;&% J=99 &);Y9& C )5&)9!)J2D% 0Z JX)9 ^M,4NA<,0S0E AM0%4 YYYEB);K5=;48J5;E&) )5]); ;XJ4K2J ) Q)9E ^^1<4NS004NRR KB)"595KQ :)Q 3)Q :))KQ "=:4 B9)Q) ;!=&E )]=)8 =;]) A8+. (!+ S4R1 B)JKE 5;/= &2 5; )9&3=X); CSR)D =/ X8;Q5)3T5]); O B);K5=;K XEE X8EY=;E V;8)JQ3 ; I&: CR^)DE 5) YYYEK87E;9 !=K:))J% Q)9$ ^^1<4N0<M4SN,N SA^%4 BYE )9E ^01N40MNNRS )5]); ;XJ4K2J ) =/ CCC6*8(*&8B*.>(96.+ YYYE!T)J;3=/489=)BE&) KB)"595KQ :)Q 3)Q :))KQ "=:4 B9)Q) ;!=&E )]=)8 =;]) 5;/= &2 5; )9&3=X); CSR)D =/ I&: CR^)DE 5) YYYEK87E;9 RO1O0& )J957; X M< 0& )J957; ); =9); X A<< 0& 5/)9 ); 3J&9 X S^< 0& 9QK)J =T& X SA< 0& 5K:J% =KQ="8 X S1< 0& J]2)!)J2Q) X SM< ,& )5)JK) =T& X R0< 8$ 9.+ 80&A8 . +6 G"@/'#;/;;: < V&)5/)9 4 =Q)9 99KQ)5;% :E
@K&=J//% )J2KQJE SR% 401NM0 99);&=J/% QE ^^1<4N0NN41RS YYYE3TK4Y99KQ)5;E&) T)J9;& !57 5Q)J!)J2 ); K852)!E T;T% =Q)9 VBB)9 9O= X R,% 3B X 1, 5;/= ^100RSR0
, 63.96 B6 ?G"G " .&>6
A,S%0^ BBE $^^1<E0NRSENS^< YYYE:35JK"3KBJT;2E&)
2G
WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW
CCC60+8-.6.+ 4G?25 "G /" 95& O
=J/U% )/8K% )/9=;6% Q385% B5J=K% 695=; )K!=K% 35=K% :=K% )9=B>;;)K=K
\Q35J% )KQ4 J)Q% T5&4 J)Q
9)5;K"3952) ""=::=&Q5)K% /9[4&J5X)K% Y;&)9);% QJ)885;2K% ])59); ); J)5]); =B :QE ;XJOK2J ==J B)JK==;9578 &X5)K ); &) !J="3TJ)K ^S14N1S 1, 1, YYYEJ=KK3=95&[KE;9 4 5;/= J=KK3=95&[KE;9
! F0* 0.F 9>. 03 *.>(A89 (. >8&>
.>* 8(*.+. Q3);) )9=B=;;)K=K 59;&); CCC6-().$8(*.+.6.+
CCC60+8-.6.+ 4G?25 "G /"
CCC6(.>8!>'>8B+6.+ CD
95& O
> *#<* %* $?%<7(* ,22@2 #($ /*7%,* *#<* %* * ", )%*'(7$ 7 #,<( ,),6<( ')6 )< :,?# <,%(< *<%&<?< * =$"*"*%*6 *,) B?67%7 )< <,?$ 6%*"6 0B(2 *<6"(*1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 ,@6D,6" 7#%7?<
!,&' ,&*&"*$
!,&' ,&*&"*$
#- ( (
#-(#+ (
" %
#
> *#<* %* $?%<7(* ,22@2 #($ /*7%,* :8 *#<* %* * ", )%*$ '(77 #,<( ,/ 7%7 @* >$/6$ 7,,*7')6 :,?# <,%(< *<%&< * =$"*"* %*6 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6$ "(*1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?< !,&' ,&*&"*$ #-(#+ ( ( ( ( (
> *#<* ,)"@%*" @* ?%$ ?%<7(* ,22@2 #(/*7%,* 8 *#<* %* * ", )%*$ '(77 #,<( %* * ,),6<( ')6 )< :,?# * <,%(< ,22@2 #(/*7%,* "(%&'7 ,*<%&< * =$"*"*%*6 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?< !,&' ,&*&"*$
.:> *#<0*1 ,/ #*$ * <6?"6%7 %* )%*$6*'6%&' ,/ 7%7 @* #(/*7%,* 9:8 *#<* %* * @* 4?$ #,<(7 %* * ,),6<( >$/672 ')6 @2@2 <,%(< 6%, <(,,* '(?%7& %6, * (',* *<%&< %*6?< , =$"*"*%*6 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #??6: 6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?<
#- ( " %
@6*#<%*"* ,/ #*$ * <6?"$ 6%7 ,/ (?B 6?%766%7 %* >$/67,,*7#?< )< ,?# <,%(< * ,,6 %*6 * ,*<%&< 8 *#<* %* %@67 #,<(7 %* * ,),6<( ')6 )< ,?# * <,%(< *<%&< * %*6 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 !,&' ,&*&"*$
#-(# (
#+ (
#
!,&' ,&*&"*$
#- (
" %
!,&' ,&*&"*$
" %
" %
" %
#
@6<,#< (%7 $ ,@6 @2@2 ,(C$ # $ ?* ,"#%6 * ,77(6 $ %7#"?6 + *#<* %* = #,<(7 %* * ,),6<( ')6 )< ,?# * <,%(< *<%&< * * =$"*"* %*6 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?< !,&' ,&*&"*$
# ( %
" %
" %
2G $. 6
WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW
CCC60+8-.6.+ 4G?25 "G /" 95& O )Q)JK!TJ2% =X2=J=&% =K8=T )98=: 5; TK9;& !)25;Q =B &) Y)!K5Q) CCC6F8(.6.+
!,&' ,&*&"*$
> *#<* %* $?%<7(* ,22@2 #($ /*7%,* + *#<* %* ", )%*'(77 #,<(7 ,22@2 >$/67,,*7')6 : ,?# * <,%(< . ,@6*#<%*" <%&*7 ,@6<,#< 0,67% 6%*%1 6D,6"%*" ,22@2 #(/*7%,* B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?<
!,&' ,&*&"*$
@6*#<%*" ,/ #* * <6?"6%7 %* )%*$6*'6%&' ,22@2 #(/*7%,* .> *#<* %* ", )%*'(77 #,<(7 (( ')67 )< %(%<%<* 6D,6"%*" ,22@2 #(/*7%,* B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #??6: 6%7(%6 ,( "%7* %* *<*6 *<%", ,)/,7<( ,6<, %77,* 6% , @6D,6" 7#%7?<
!,&' ,&*&"*$
J=;&J)5]); TK9;& A14S^ &2; XEE A1<0%4 J="3TJ)G YYYE&7=K)JE;9 =/ ^MA40ASN1^^
>B ,@6<,#< *#<,,< @* 22 %* 6($ (,6"$6@)?* @2@2 %* * ,),6<$ ( #?< %*(2 7)-6"7,6 3 ,*<%&<?< 8:.. *#<* %* = #,<(7 %* * >$/672 ')6 )< ,?# * <,%(< .B ,@6<,#< <,'#,()$?6'? 0 ,,6$ '/6%71 *<%&<?< 3 =$"*"*%*6:?< *,) 66C57 0,,<<,#<*1 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #??6: 6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?<
J =JQT29 X==J &) !)KQ) BJ57KG :)Q J&5K) =B J)5K. )9 G?G';"/@2;G =/ &)B=JQT29KB)"595KQE;9 +$8B + G;'@2###?2/ Q=BX599 S4A^ B)JKE =");]5"3Q X=99E BJ5X"[% BJE ]Y):!E
$
'# ' &&& " " %"
92JX) 4 !57]=;&)J) X8;Q5)4 3T5]);E CCC6308>A96.+ CK2JD
2G
< <
WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW
X5;&Q 3)Q ; &) :)J); 5; C=KQ);J578D ) 3TTJ KQ"JX;K =B 2)]5;K":B5;2 ; :))JE ))9 "Q5X5Q)5Q);E )T8 J)KQTJ;QE ^00 4 RAS S< A0 6 6 T 7T!59)T:8=JQ5;2.
#
!,&' ,&*&"*$
8;Q5) ;J *"3Q J5)8);9;& J2 !J="3TJ) ;% =EE JTKQ52
J)Q% =K )K!=KL^S^NM0<,NS
8 *#<* %* #< #,<( "( %* 6(%&* )< ,),6<( %*"$ 6%#< ')67 *<%&<?< * %*6 B?67%7 0B(2 *<6"(1 ?B ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #??6:6%7(%6 ,,6 7<* 6(%&* 67$ * * %/D%" * 7<7"%7 , @6D,6" 7#%7?<
2" WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW
" %
" %
#
WWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWWW
(#- ( ( ( ( (
(#- (
> *#<* %* $?%<7(* ,22@2 #(/*7%,* 8:+ *#<* %* * ", )%*$ '(77 #,<( %* * ,),6<( ')6 *<%&<?< * =$"*"*%*6 B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6$ "(1 ,),6<(77 <,?6%*"6 3 #?$ ?6:6%7(%6 , @6D,6" 7#%7?<
=B ":B5;2K !57 KQJ;&); I 4 4 J]TJ C D ^MM 4 R01
7FA8 CCC6*0-.8F0.6.+ J"3Q52) X8;Q5)X599HK :)Q ]Y):!&E ^SS,-0SNNSN ;5)8) X8;Q5)3T5]); CCC6 A9(>6.+ J;8J578% Q95+ =/ B;7) 6
6
66 8;Q5)3T5]); X==J >6 803F . 80B. 9TZ) KQ"JX;K ^0<,4R0^0RS 9)X);K2);5)Q)JKE 57; R^^^ 3T5]); Q) 3TTJ ); Q) 8==BE CCC638!>&0+(E96.+
J8Q)J5KQ5)8) 3T5]); :)Q ]Y):!& ^MS40AANAAA CCC60+8-.6.+ CCC6F0..6.+ 4G?25 "G /" ?Q) &I]TJ =!593=:)K 95& O XEE SN^%4 BEYE ^AA,4NAARR^ CCC6-A88F0.B*.>(96.+
AD 9>8B.9 =:B9))Q 5;2)J5"3Q) Q);Q); Q) A.$+0C>.>. 3TTJ =B 2)]5;K":B5;2K 5; =B RN^ Q=B":B5;2K 5; J;84 J;8J5786 CCC6>B*.>(96.+ J578% Q95+% B;7)% T5QK9;&% =)J&)J57Q7)K ;&3T5]); );)9TZ% );):J8);% =;24 J57)% 9=X);5+% J=Q5+% =KQ);4 G@G ' #@ "/// CCC6!(6.+ J578% K7)"35+ ); Y5QK)J9;&E ==J 2JQ5K !J="3TJ)$ 6
6 B.90+(+6.+ =:B9E5;2)JE Q);Q);O"JX;K + GGG'GG@@ )"J) J;") ^A^ 4 S1, ^SMM
=:!:8 ,@6*#<%*"* ,22@2 (,"%7 * ,*<%&< %* >$/67,,*7')67 )< %(%<%<* "(%&'7 ,*<%&<?< =$"*"*%*6 %& "* B?67%7 )< ?7 0B(2 *<6"(1 <7A*(%*" ,2(2@2 "%7 ?B <,?6%*"6 3 #??6:6%7$ (%6 6(*7<(%" "%7 %* 6" 7#%7?< 0%& * "*1
" %
"< < <
J"3Q52) 3T5]); X599IK 5; 3**9 J;8J578E ^SN4R0A(&A(F.6.+
" %
39)QK BBJQ):);Q); 5 G@G'#@ "/// CCC6!(6.+
CCC60+8-.6.+ 4G?25 "G /" 95& O
E3E 995K 5)K"3 @ D ; 36 ]=;E ;5)8) X8;Q5)&J)K7)K 5; 3)Q 57]=;&)J) X8;Q5)3T5]); 5; )"3Q) TQ3);Q5)8) B;7) 3)Q )"3Q) B;7)E "39)QK 3J&E )9E ^SN4RR<^N0A CCC6>&6.+ CK2JD CCC6B*.>(&A(9&+>!A&960- CCC6.893.)6.+ C D
Libanon
)" "&2
www.SkyTours.nl
Rondreis 9 dgn. Groep/Ind. Ook op maat! 040-2982266 (Anvr/ Sgr) www.MONDIREIZEN.nl
Super Lastminutes
MONTEMAR Wij bestaan 25 jaar en verloten 25 gratis vakanties! Vliegtuigreizen vanaf A'dam, R'dam, E'hoven en Maastricht naar Barcelona en Girona Costa Brava + transfer naar het Hotel Ook bus en auto. Profiteer van de vroegboekkortingen! (tot 25%) Gratis folder? 040-21 22 363 www.montemar.nl
Laat uw reis door ons op maat maken! 040-2982266 (Anvr/ Sgr) WWW.MONDIREIZEN.NL
$ $$.$
$-
1$ $ '(1 +1(
- '( &" ",(
))
$1*(. Sri Lanka met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)
!($' - " , (
))
))
11 &1 . (
Luxe busreis 10 dgn Spanje 14x buffet Hotel Tahiti Playa*** op strand, in centrum Santa Susanna. Zwembad, kamer met bad/douche, tv, toilet, airco, balkon. april 1-8 149 apr 15 217 apr 29 279 mei 2-6 253 mei 16-20-23+juni 3-6-10 280 hotel ***Benidorm jan 189 Gratis gids vroegboekkorting tot 25% RC 25 045-5227777 boek online+bespaar 6 www.boosten.nl
Thailand met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)
+ ( +-$'$
")
11 &1 . (
+ ( $%$
)
11 &1 . (
Inspiratie voor uw volgende verre reis. 30 jan: Amsterdam, 5 feb: Den Bosch Meldt u aan via www.kuoni.nl
Voor Azië kiest u de specialist!
Al meer dan 20 jaar zijn wij de betrouwbare aanbieder van volledig verzorgde (rond-) reizen in Indonesië, Thailand, Vietnam, Cambodja en Sri Lanka. Ook voor strandvakanties!
www.schonestreven.nl
DJOSER rondreizen China / Tibet 17-29 dgn v.a. 1695,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
DJOSER rondreizen Indonesië 18-28 dgn v.a. 1695,Flydrive va. 795 Inspirerende Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 reizen op maat 010-2827242 www.promisedlands.nl (SGR)
Bezoek een Koning Aap infodag. Data en aanmelden op de website.
24 dgn v.a. _ _ _ € 2395,Meer dan 140 groepsreizen. Ook Individuele-, Familieen Festivalreizen.
Brochure 2011? Bel 020-7887700 www.koningaap.nl
écht op reis!
- " ",( (
$1*(.
- " & )("$. ( '"( (
+.(
ASKJA Reizen anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze info dag in Veldhoven (23e) of R'dam (30e). Zie www.askja.nl
,,
,,
,"
ASKJA Reizen anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze info dag in Veldhoven (23e) of R'dam (30e). Zie www.askja.nl
KUONI reisinformatiedagen Inspiratie voor uw volgende verre reis. 30 jan: Amsterdam, 5 feb: Den Bosch Meldt u aan via www.kuoni.nl
Écht op reis in 2011!
Marokko 8 dgn v.a. _ _ _ _ _ €795,Egypte 16 dgn v.a. _ _ _ _ €795,Japan 22 dgn v.a. _ _ _ _ €2995,China 15 dgn v.a. _ _ _ _ €1495,-
+.(
CULTUUR & NATUUR IN NEPAL BIJ ARKE!
DJOSER rondreizen Syrië en DJOSER rondreizen Japan 22 Jordanië 10-18 dgn v.a. dgn v.a. 3395,- Brochure? 1195,- Brochure? Opreisnaarnamibie.nl Boek www.djoser.nl of 071-5126400 www.djoser.nl of 071-5126400 zelf prachtige bushlodges & tented camps. Kom voor advies naar de informatiedag in het Efteling Hotel (Zo 13 feb) van 10.30 – 17.00. DJOSER rondreizen Namibië / Botswana/Zambia 24 dgn v.a. 2495,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 India 16 dgn v.a. _ _ _ _ €1395,Indonesië 21 dgn v.a. _ _ _ _ €1795,Zuid-Afrika & Swaziland 16 dgn v.a. _ _ _ _ €2095,Costa Rica 16 dgn v.a. _ _ _ _ €1595,Peru & Bolivia
- " " " '"( (
Directe vlucht met ArkeFly, retourtickets v.a. 449,- p.p. 10-daagse reis v.a. 499,- p.p. (Incl. vlucht en verblijf) Adembenemende 17-daagse rondreis v.a. 1099,- p.p. Ga voor meer informatie en boekingen naar uw Arke winkel of naar Arke.nl. Vraag naar de voorwaarden.
DJED REIZEN: Gevarieerde, kleinschalige Egypte reizen. Ook reizen op maat vanaf 2 personen. Gegarandeerd Laat uw reis door ons op maat 21 jan. -JAPAN-Reis-Info-Dag maken! 040-2982266 (Anvr/ wekelijks vertrek. Brochure? 070-3815533 WWW.DJED.NL TAO Japan specialist. Indiv/gr. Sgr) www.MONDIREIZEN.nl DJOSER rondreizen Egypte 8020-623 50 67 www.japan.nl 25 dgn v.a. 995,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
Een greep uit ons aanbod:
"
" "+( ,(#"((& !- ( #(( ,* (#"((& ($.( &( (&( ( ((&""* (&+ ( #(. &( *
058-2137706
ANTARIN (SGR) ondersteunt uw eigen reis. Hotels, autohuur,cursussen,trein/vliegtick. 020-6275085 www.antarin.net
'"( ( (
$1*(.
$$( $ (+ .(
% "#" (
KUONI reisinformatiedagen
" "","
$00 $$0(&-
- ( (" (" (
DJOSER rondreizen Vietnam/ Cambodja 23-27 dgn v.a. 1995,- Brochure? www. djoser.nl of 071-5126400
,
$ $12$ ( $
+ ( -$2 (1 -(.0% (." " " )("$. (
REISVACCINATIES door gespecialiseerde huisartsen op tijden dat het u ook schikt. Vergoeding door zorgverzekeraar. Afspraak via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL
+.(
(( ( $ $1(/
1+$./(
+.( %./ Individuele rondreizen. Ook op maat! 040-2982266 (Anvr/ Sgr) WWW.MONDIREIZEN.NL
! '"( ( (
GEMSBOK REIZEN Inspirerende maatwerkreizen en kleine groepsreizen door Zuidelijk Afrika. Vakantiebeurs, Hal 1 stand E080 (12-16 jan); Informatiemiddag in Efteling Hotel (13 feb). Info: 073 599 7283 /gemsbok.nl
Laat uw reis door ons op maat ASKJA Reizen anvr-sgr De maken! 040-2982266 (Anvr/ specialist met het meest comSgr) WWW.MONDIREIZEN.NL plete aanbod. Bezoek onze info dag in Veldhoven (23e) of R'dam (30e). Zie www.askja.nl
Marokko
DJOSER rondreizen Marokko 10-20 dgn v.a. 1295,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
Greatlakes-Travel, uw reisspecialist voor Canada Lees 250 positieve aanbevelingen op www.greatlakes-travel.nl
Greatlakes-Travel, uw reisspecialist voor Alaska! Lees 250 aanbevelingen op www.greatlakes-travel.nl Ook voor Alaska cruises!
Canada met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)
ASKJA Reizen anvr-sgr De specialist met het meest comTANZANIA SPECIALIST Privé Voor voordelige camperreizen plete aanbod. Bezoek onze reizen op maat . 055-5332550 naar Canada, kijk op: www. info dag in Veldhoven (23e) of WRC.nl R'dam (30e). Zie www.askja.nl of www.exploretanzania.com Laat uw reis door ons op maat maken! 040-2982266 (Anvr/ Sgr) WWW.MONDIREIZEN.NL
onlinecamperspecialist.nl uw camperspecialist voor Canada!
DJOSER rondreizen ZuidAfrika 15-35 dgn v.a. 2095,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 ASKJA Reizen anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze info dag in Veldhoven (23e) of R'dam (30e). Zie www.askja.nl
Vroegboekkorting Zomer 2011 CAMPERHUUR 10 % korting AUTOREIS tot 100,- korting WWW.VLIEGMETMEMEE.NL
KUONI reisinformatiedagen Inspiratie voor uw volgende verre reis. 30 jan: Amsterdam, 5 feb: Den Bosch Meldt u aan via www.kuoni.nl Greatlakes-Travel, uw Voor aantrekkelijke auto- en reisspecialist voor Amerika! camperreizen naar de USA, Lees 250 leuke aanbevelingen op www.greatlakes-travel.nl !! kijk op: www.WRC.nl Amerika met uw gezin? www.travelnauts.nl onlinecamperspecialist.nl Experts in verre gezinsreizen uw camperspecialist 020-5289333 (SGR) voor Amerika!
INFORMATIE-MIDDAG
Zaterdag 29 januari & zaterdag 12 februari 14:00 - 16:30 uur
Hotel de Witte Bergen bij Laren NH Presentatie van de rondreizen: Arizona - Canyons & Indians Wonders of the southwest Yellowstone & Rocky Mountains Bel voor reserveringen: 035-538 40 15
WWW.ARIZONAPLUS.NL
DJOSER rondreizen Costa Rica/ Panama 15-21 dgn v.a. 1895,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
Gezinsreis Costa Rica? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)
DJOSER rondreizen Cuba 10-18 dgn v.a. 1595,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400
ASKJA Reizen anvr-sgr De Rondreizen, ook met Chili! specialist met het meest com- 040-2982266 (Anvr/Sgr) plete aanbod. Bezoek onze WWW.MONDIREIZEN.NL info dag in Veldhoven (23e) of R'dam (30e). Zie www.askja.nl
Rondreizen, ook met Chili! DJOSER rondreizen Suriname 040-2982266 (Anvr/Sgr) 20 dgn v.a. 2095,- Brochure? WWW.MONDIREIZEN.NL www.djoser.nl of 071-5126400
& 5 45?;85 1 5;5 . 4085
007
9"6) 5=245 6
. #%% %# 5 57525 2A1;0;5 0 5 2 ? ; 33 2:;5545 1 5;@ 08 . 555; ,88@ 4 > "878B47 44 846= ><=8B > 4@>?@A 08 0=A &?45 ,>4 78 &8883 >?78 8 44 =8B > (B78 A 08 " 40 ?0 *5??0 88@ 78 =:747 74 78 ,8BB4A * @ =>8 58B4>< >? =8 : 88 478B>< D4@8 7 78 78 >?@A 78 4D>774< D4@8 8 88 86 >8 44 =8 (448 58<7 % 78 > >A 08 9 ;5 *0??5;52: 4 D88 D8 88 46=><8 4 6= 7 78 7>8 4BB8>8 4 74A
08 025?0 !44@ @8> D8 468B4 ABA A 88 "878B47 8@878 <>7A 8@>?@ 78 8@8 4 4 7 8 D44@ 88 478B>< 7 &46 .8BBA
08 . '5 85; 4@D "878B47A , 44 4B44 7 <8546= =85 < 78 D<8B>?@=8>7 D 788B 8 8D8 44 =8 4:6=8>77>8A
08 50 ( > 7 78 6=>B7846=><8 44?8 4 84 8 <8>8 78 :88 BB8 B8>8 D8 84?8A 8< 2 D>774< 88 588@ 44 )4 78 !4A
2? ;57 9 =8B 846=><8 9 5>? 8 7>8 477> 468B4 ABA A 88 "878B47 8@878 8 8 8 D: B4 ><64 84 588 >D8C
08 *;<5 408 ,4744< @ 8B: >78B8A -478B B4< =8 47 > (44 ( 44 : 58< < 88 B448 588@ 44 468B4 >?78 78 74<6= 468B4A
08 ! 50 ,88@ (448 + 788< 588@8 8 !84 D8 =8 5887>6>?8 @B8A
08 6 *55= &00 & 00 ,88@ >6=>< 4@>?@ 78 846=>
%
'%(%, '
#;55? 4<6= 468B4 #+A 00 5 ;<5 $ 4>B ? > # 88D58 88D58
;$9+ ;9+ ; 9+ ;;9+
'%#) (&' '% &
& %& -+ %' +#( *#- .$%# & % '#& @
9 4085
! 4085
4085
4085
66)
"6)
"6)
"66)
007
007
5=245 6
5=245 6
007
007
5=245 6
5=245 6
*55= >0> .6) 9 751) ..) ! A) 0
*55= >0> .9 A) . 0) ) . A5;
*55= >0> 6 <0) ! 751) .. A) ! 0
*55= >0> .) " 0) . < ;) .! < ?;
%78@ 8B>? >?78 88 47 B4< 78 '8>6=4<+ 78 4785 <8 ) 8 78 848
4 78 8B>?8 ! A !44@ @ 88 56= 8 78 (88 : <4 =8 > =8 48-8+ =8 <8 48= > 4 4A
8>6=>< =8 <44:6=4 8 D8 78 588D78 >8 4 (>><= A %78@ 78 =>>6=8 878 '6=88 8 485 A 8 588@ 44 =8 >7 @8@@878 887 4B8 4B 4 B>?@ >8 58@8C
4 D88 44 =8 <88BB><8 )>BC !44@ 88 478B>< 7 :8> 8 <8>8 4 78 4 >?78 88 4 6= B4< 78 )8<888A %@ 88 588@ 44 5 6@ 8 78 (4 @> > 4BB8B8 > -48 44 =8 <4DD4C
%78@ 78 46=><8 4 4 =8 /48 - 7A !44@ 88 6= 7 78 ' 8 78 ,> 8 588@ =8 488B 4 4 8><5 < > 4@>?@A 8@>?@ > ! 8B4 78 6=>B7846= ><8 44?8 8 D>8 <8 8B 8 B > 788 5 8> 4: > =8 46=><8 BD4A
2? ;57 2? ;57
2? ;57
2? ;57
2? ;57
$ =8B 846=><8+ $ 5>?5 ::8 8
8 8 8 ) > B4 ><64
; =8B 846=><8+ ; 5>?5 ::8 8 7>8+ 47478B>< 485 ABA 88 <>7+ 86= 4B4> 8 A 8 8 8 8 ) > B4 ><64
=8B 846=><8+ 5>?+ ;<4<8 7>8+ 1 )>B8 4 85 ::8+ 8B@D4 7+ ; 4 7<4DD4 8 8 8 8 D: B4 ><64
=8B 846=><8+ 5>?5 ::8 8 7>8 8 8 8 8 D: B4 ><64
;<= >
7 15? !6 9 6
775 +58) $1 ") . ;5 ?5 5> Alle fouten voorbehouden. Prijzen zijn vanaf en per persoon, excl. 17,- per boeking. Vermeld bij boeking de boekcode en u maakt kans op een stedentrip!
1
4 62
*>2 ++ . 6 9 12=96 692 "/9:
33
)
$9
2= %2 ! :D::< 9@ @:B: : 9:B : BA: 5 :D
5
E:@
:B5E:
33
!53
5 ::B
33
33
/55<@A : E559
E:@
A
AD
5=
:
B
553
!3
!3
!53
!3
!3
533
33
+
+
+
+
33
33
3
3
3
3
+8
+8
+8
+8
8
8
5BC
95=:
3 :C B5E: :D5= @9:B @= 4E3
?:<
8
+8
8
5BC
/:=6:BB @= =:D9@= & 5@D 33 : @ ::9 : :B @ 9: @AC B@9:B @= @ 65@ 5 :B5E:@AC
@AB 021;=-9:=092 < =5 55 292 .<.92 9<2= @ =:6:@9: @<E5 @:
: +: ? :D @ :: @:9:D@AB <5E@D@:? :D. 95 =:D:=: @ 55 9: 9B 5 : 9@:7 55 ::C : @ :: ? :D. 95 <55@ E =:=: : @ : @ @: 5 @ @7?: B @A :?:@9. ?: =:: ::
5E :DBE =: :D =::< C @ ? :D @ :: @9:5D: @ 5D65@ E ?: E@: 5 ?: D59 : D:: B::C
1920 .. 72 .1 92<21 2.. 2 /22==2 1 * 2/212=96 ; >92 .=>29 6.9 1..1= 922 .1992=2 / 2 12.9= 12=962 29> >2 =- /2.07/. :2 <.>2 9212=9:< 4.>9=92 72= <> . 72 02> . 29. =// >2 =///. 2.. >2 /92 2 /9262 122=2 2>/.1 >2 .. <91262122=2 7.112<22 902 1<22 902 /9/=9722< .. .==2 <.>2 /2079< <2 2 22 /.=< 4 2.
(= #29
33
)
$129 9 90=924 57? : 7@: 65@ 5 /D:@C # :=:D:@9@= 5 :: $:9:D59 < =:D 5D@=: =@9 # DD: 5<: # (: D7? #
.61.6 9 72 <
/55<@A : E559
5
E:@
E:@
62 =.90 4*/5*/5*deluxe
A
AD
5=
:
B
5BC
95=:
?:< 5BC
:C ? >
53
!33
33
33
553
!53
!53
553
33
:C ? %
33
553
53
!53
533
!33
!33
533
53
3
+3
3
5+3
3
53
53
3
+3
:C ? % 9: D:
: 7@: @ :7D@:< 5DD: : :: : : @7:=:D9: 6 :=::E9 =5EE5 @A9: 9: $@AD7@: , @::D" , : D9: 6@A 55BE " 13&; CC : 1% CC <@: : 1 CC @E : ?59:D@= <:: , : D55 : : 6: 5D:"C
= :: 7??:@9 5 ?: D597?5. 9: @:9:D@AB?:@9 5 9: 6: DB@=. 9: @=@5D@ :@ 5 9: 6:7?5 @= : 9: @AB9E 5 9: B 7?5 : B5 @:E59 : 7?@DD@= D5 :C : $@AD7@: @ 98 E5@: E = : E: 5D ?55 7?5 : : 9:BB: : @ :: : 5@= E @ : :=: :C :D5=@AB: ?= : : 5 9:: 7@: @A 9: +:E:D @ 9<. 9: :E:D 5 55B : . 9: 59 ,::
55 :D7? E:E" : 9: =5 : @ 9: /5DD:@ 9: @=:C 5 E: E:: :: 955=: 9:BB@=:@ : 9: E @:B: $@ADC
180 winkels
0900 1811
(15 cpm)
$@AD7@:
.6 + $5 55BE =55 : 6 55 C - 7?:7B @ 55 69C .6 /5955= 6:= :: 6::B 55 9: 55B :E:DC - :@ 5955= :9: 55 9<C .6 ! $5 ?: 6@A :: 6::B 55 9: +:E:D @ 9<C 9: E@995= =:@: : 9: 6 : 9: E @:B: $@ADC .6 5 - 6::B 5955= 9: 595EC 7? E: :: 59@ @:D: = @7?: :@D6 ,:DB5" .6 9: 7? :9 ?::< @A @A9C , @::D 6::B 55 6 )@E6:D"C 9: E@995= D :: 6::B 6:=: 55 E 'E6 : 9@: :E:DC .6 ( 95= .6 ::B 55 9: 5DD:@ 9: @=:. 9: :E:D 5 B@=@ 5 : : 9: D: 5 !:EC - B : : 6::B: ,<57D 5 @: : :7@:"C .6 +:= D7? 55 E :95EC
D-reizen.nl
; 021;= ! + #9:2 9: 62/.221 2; /2296 1.62 9 22 122=<.>2' 20=924 2 ; 22<21 07.2 4 .<.922=.6; ==2 9:2 9: 62/.221 12 =..62 ..49: 2 >..1 &4 .<.92 2912 (26/2<<96 9 221 9 9: 2 2< 2 62=196 .= 2>2=1; < 2 242 /2712
22
Uit & thuis REIZEN
Peru Cusco
Kappen met die Inca’s en ga vliegeren Cultuurvretende toeristen komen massaal op de stokoude Incagraven af maar vergeten te genieten van gefrituurde cavia of een processie. huaman, een Inca-ruïne die te zien is vanaf het picknickveld, en neem het pad dat er onderlangs loopt terug naar het dal.
Marjolijne Perquin CUSCO
...
Cusco, een stad in het Andesgebergte van Peru, lijkt op het eerste gezicht verdacht veel op een openluchtmuseum. Elke dag tussen 6.00 en 14.00 uur worden toeristen vanuit Lima, hongerig naar de oude Inca-cultuur, aangevoerd per vliegtuig. Bij aankomst staan gidsen klaar, een aantal als Inca verkleed, die hotels en taxi’s aanbieden voor een special price. Het toeristisch centrum loopt over van oude tempels, Inca-muren en vrouwen in felgekleurde traditionele kledij met versierde lama’s of lammetjes. Een foto kost een sol (0,27 euro). Op elke hoek van de straat is een toeristenbureau en de straatverkopers, die beweren je amigo te zijn, slingeren je om de oren. Het centrum is klein genoeg om in een dag te bezichtigen, en de kans is groot dat je tegen die tijd genoeg hebt van de schijnvertoning. De historie van Cusco is indrukwekkend. Maar de stad en haar inwoners leer je niet kennen door je blind te staren op een lang vervlogen tijd, maar door je te mengen met en te doen als de locals. De incrowd leerde me vijf favoriete tijdsbestedingen:
1. Picknicken Peruanen besteden graag veel tijd met vrienden en familie. Zo is picknicken op het veld naast Cristo Blanco zeer populair. Het grasveld is wat dor en zanderig, maar het is hoog gelegen en je hebt er prachtig uitzicht over de hele stad. Vooral in het weekend is het hier druk. Augustus is de maand van de wind, dan lopen er verkopers met vliegers rond. Voor een paar sol kun je je uren vermaken. Wanneer je er genoeg van hebt, is de wandeling terug naar beneden ook een genot. Loop eerst richting Sacsay-
SPOTLIGHT DIRK KOPPES
Niemand weet waar Alexander ligt
...
Wie Alexander de Grote Wat expositie Waar Hermitage, Amsterdam. Waarom fraaie collectie in fraai museum is publiekstrekker
www.hermitage.nl
2. Markt bezoeken El Baratio, een grote markt die elke zaterdag druk bezocht wordt, is de plek om te shoppen voor de locals. Is je camera tijdens de reis gestolen? Dan is de kans groot dat je hem hier terug kunt kopen. Naast gestolen goederen vind je er ook meubels, tweedehands kleding, muziek, elektronica en medicijnen. Als gringo val je hier op, en de prijzen kunnen tien keer hoger uitvallen dan bij een local. Het helpt om een local van Cusco mee te nemen, en hem het woord te laten doen. Verder; neem geen waardevolle spullen mee, er wordt veel gerold.
3. Cavia De incrowd leerde me het exotische gerecht ‘cuy’, een lekkernij die op speciale gelegenheden gegeten wordt. Cuy is een cavia, die gefrituurd, gebakken of in een steenkolenoven wordt bereid. De inwoners van Tipon, een dorpje op 20 minuten afstand van Cusco, zijn hierin gespecialiseerd. Toeristen passeren het dorp voor de nabij gelegen archeologische opgraving, maar zien dit idyllische plaatsje meestal over het hoofd. Het bestaat uit een enkele straat, met diverse cuyoria’s. Ik beland bij cuyoria La Chingora, het restaurant van Irene Chamorro op calle Principal. De huizen in Tipon zijn niet genummerd, maar de straat is klein en je kan het niet missen. Het is een echt familiebedrijf, Irene leerde de bereiding van cavia van haar moeder en haar dochter van 14 jaar leert nu ook de kneepjes van het vak. Het
6
50.000 bezoekers in 2010 can’t be wrong. De Hermitage Amsterdam heeft in korte tijd een enorme reputatie opgebouwd in het opzetten van publieksvriendelijke grote exposities in een uitzonderlijk fraai gebouw. Waar het Anne Frankhuis vooral Amerikanen trekt en het Van Gogh Japanners en Italianen, valt de Hermitage op door het grote aantal binnenlandse bezoekers. Een dagje Amsterdam met Hermitage-bezoek is een begrip geworden. Tot 18 maart kunnen die Hollanders kijken naar restanten van de beroemdste persoon van de oudheid: Alexander de Grote (356-323 v Chr.). De man die voor zijn dertigste de hal-
uiterlijk van het gerecht is wat griezelig . De pootjes van de cavia steken stijf naar voren, en de openstaande bek en uitpuilende ogen zijn niet direct eetlustbevorderend. Maar na wat gewenning is het goed te verteren met een grote fles Cuscuena bier, dat er doorgaans bij geserveerd wordt.
4. Muziek en dans Muziek en dans zijn diep geworteld
in de cultuur. In de taxi’s, bussen en winkels klinkt regelmatig harde reggaeton, salsa, of cumbiamuziek. Veel toeristen zijn in de veronderstelling dat de ingewikkelde salsachoreografie zoals deze in Nederland geleerd kan worden, typisch is voor Peru. In de clubs op de Plaza de Armas, zoals Mythology, wordt dit inderdaad bevestigd, en word je met complexe draaien over de dansvloer geslingerd. Maar deze salsadansers zijn door de
ve wereld veroverde, is altijd blijven voortleven in de verbeelding van vorsten en maarschalken. De Russische tsarenfamilie wilde graag met de kwaliteiten van Alexander (groot veldheer, stichter van steden, barmhartig veroveraar) geassocieerd worden en had dan ook veel schilderijen en attributen in haar collectie die met de Macedoniër geassocieerd worden. Probleem is dat er geen enkel object resteert uit Alexanders tijd. De expositie gaat daarom op zoek naar de sporen die hij in de loop der tijd heeft nagelaten. Dat zijn er nogal wat, dus de bezoeker hoeft zich geen moment te vervelen. Zo zijn er prachtige gouden oorbellen, die de Griekse over-
club ingehuurd om de toeristen te lokken. Vervolgens proberen ze er een slaatje uit te slaan door salsalessen aan te bieden. Wanneer je naar een gewone (lees: niet toeristische) club gaat, zoals Las Vegas, wordt er maar weinig salsa gedanst. En wanneer dit wel gebeurt dan is het op een rustig ritmische en niet al te ingewikkelde manier. ‘Het gaat erom dat je naar de muziek luistert, en contact maakt met je dans-
winningsgodin Nike verbeelden. Met dank aan de veroveringstochten van Alexander. Interessant is het geslacht van Ptolemaeus, dat als heerser in Egypte een Helleense invloed bij de farao’s achterliet. Fijn zijn de vele grote historische schilderijen, die Alexander afbeelden als hij in de ogen kijkt van Roxanne, dochter van een krijgsgevangen stamhoofd uit Bactrië. Roxanne slaat haar ogen bescheiden neer, terwijl haar dienaressen snikken omdat hun meesteres niet vermoord wordt door Alexander: hij vraagt haar ten huwelijk. De Italiaanse schilder Sebastiaan Ricci weet wel raad met die emoties. 1
Langst bewoond
Keizerlijke stad
Bevingen
Cusco, de langst bewoonde stad van het westelijk halfrond, telt op dit moment ruim 300.000 inwoners en ligt in Zuid-Oost Peru.
Cusco wordt ook wel ‘de keizerlijke stad’ genoemd en ligt in het hart van de Sacred Valley op een hoogte van 3.300 meter.
In zowel 1650 als 1950 werd de stad opgeschrikt door een grote aardbeving. De vele historische Inca-bouwwerken overleefden de natuurramp bijna allemaal.
Uit & thuis REIZEN
23
WAARZIJN...
met de locals
PEGGY & MARJOLIJN WESTERLAKEN
Naam: Peggy & Marjolijn Westerlaken Land: Laos www.backpackbabes. waarbenjij.nu
...
Sabaidee trouwe lezers,
N
Er gaat geen week voorbij zonder religieuze optocht. Picknicken is ook een populair tijdverdrijf. FOTO’S: MARJOLIJNE PERQUIN
partner. Die ingewikkelde draaitechnieken zijn typisch voor de streberige westerlingen’, vertelt een clubganger.
5. Religie Een dans waar ze in Cusco wel intensief voor trainen is de traditionele dans. Deze wordt bij religieuze feesten uitgevoerd. Cusco kent vele heiligen en maagden en er gaat geen week
Grand Canyon
voorbij zonder religieuze optocht. Zo wordt er in de maanden juni, juli en augustus elke avond geoefend op Plaza Tupac Amaru voor het feest Virgin de Natividad, tussen 17.30 en 21.00 uur. Dit feest duurt drie dagen lang, van 7 tot en met 9 september, waarbij honderden dansers urenlang synchroon pasjes uitvoeren en ondertussen in een stoet achter de Virgin aangaan. Tijdens de urenlange dans door
de stad doen ze een wens, na drie dagen dansen zou deze wens uit moeten komen. Wanneer je dit feest mist, is er hoogstwaarschijnlijk een ander religieus feest. Let op vuurwerkknallen, daar is vaak iets feestelijks aan de gang. Cusco is een devote katholieke gemeenschap. Om de cultuur echt goed te leren kennen moet je de zondagmis bijwonen. Felgekleurde, soms bloederige beelden zijn het decor van
de kerk. Er wordt gepreveld, gebeden, en de priester deelt bloemen uit. Aan het einde van de mis komt het gedeelte waarbij je je buren omhelst. Ik twijfel even over de ongemakkelijke situatie, maar wanneer ik naar de toegankelijke en vriendelijk lachende mensen om me heen kijk laat ik me ook gaan. Wanneer ik mijn buren in mijn armen omsluit, weet ik het zeker. Cusco is, buiten het toeristische centrum, een prachtige stad. 1
Lonely Planet
Het aantal commerciële muilezelritten voor toeristen langs de Grand Canyon is verhoogd naar 10.000 per jaar. Tegelijk worden minder ezels ingezet; met een efficiënter rooster kunnen zij meer toeristen verstouwen. Ook is gewerkt aan het verbeteren van de ezelpaden langs de randen van de canyon: in het verleden weken touroperators nogal eens af van de paden, met natuurschade tot gevolg.
De interessantste vier: 1. Servië Het grauwe Oostblok ont-
EEN GROTE, WITTE APPEL
moet het hippe Westen in Belgrado. Tip: muziekfestival Exit is geweldig. 2. Tsjechië Met misschien de mooiste stad van Europa en een rijke historie. 3. Oost-Timor Een kind. Pas sinds 2002 onafhankelijk, maar een veelbelovend paradijs. 4. Eritrea Voor avonturiers. Het wil nog wel eens rommelen in het grensgebied met Ethiopië.
Op waarbenjij.nu staan bijna 1.5 miljoen reisverhalen en meer dan 5 miljoen foto’s van reizigers uit de hele wereld.
New York
MEER RITTEN BIJNA VOLWASSEN LANDEN MUILEZELS De mensen achter de backpackersbijbel Lonely Planet zetten de afgelopen week de tien toeristisch meest aantrekkelijke landen op een rijtje... die twintig jaar geleden nog niet bestonden. Na twee decennia zijn de meeste van deze bestemmingen hersteld van oorlogen en revoluties. En klaar om de stap te zetten naar volwassenwording – naar de status van toeristentrekker dus.
a al onze ervaringen in China, is nu het tweede land aan de beurt: Laos! De truien en lange broeken kunnen na drie weken eindelijk van hun welverdiende rust en een wasbeurt gaan genieten, en wij konden onze tere en veel te blanke huidjes weer blootstellen aan wat zon. Wij zouden geen echte backpackbabes zijn als we natuurlijk niet gelijk op ontdekkingstocht gingen. Scooter gehuurd, helmpjes op en lekker een dagje cruisen tussen de Laostiaanse rijstvelden en jungles. Omdat het noorden van Laos bekendstaat om zijn beschermde jungle, wilden we dit uiteraard van dichterbij gaan bekijken. We gaven ons op voor een heuse jungletrekking ( jaja, wederom op de sportieve tour) van twee dagen, met een overnachting in een lokaal dorp. Met de tuktuk werden we aan de rand van de jungle afgezet bij onze gids en de tocht kon gaan beginnen. Na een paar uur door de dichte begroeiing gestapt te hebben en nadat we ons vergaapt hadden aan alle enorme bomen, bladeren en weetjes die onze gids ons vertelde, werd de inspanning beloond met een lekkere lunch. Maar een lunch als deze hadden we nog nooit ervaren. In een rieten hutje, midden in de jungle kregen wij allerlei lokale lekkernijen geserveerd op enorme bananenbladeren. Diverse groenten, vlees en sticky rice werd door ons met veel smaak met de blote handjes naar binnen gepropt. Zo’ n soort lunch paste perfect in het plaatje van een dagje doorbrengen in de jungle. Onze buikjes volgegeten konden wij weer op pad, nog niet wetende waar wij ’s avonds de nacht zouden gaan spenderen. 1
EPA
Wie een weekje New York in de planning heeft staan voor de nabije toekomst doet er goed aan nog even de laatste weerberichten uit de VS te checken. The Big Apple gaat namelijk gebukt onder een dikke laag sneeuw. Sinds dinsdag zijn er talloze vluchten geschrapt, en duizenden reizigers gestrand. In de rest van het land is het niet veel beter; Hawaï is de enige Amerikaanse staat waar geen sneeuw ligt.
Water en land
Lima
Bekende Peruanen
Peru grenst aan Ecuador en Colombia in het noorden, Brazilië in het oosten, Bolivia in het oosten en zuiden, Chili in het zuiden en de Grote Oceaan in het westen.
Het land telt ongeveer 30 miljoen inwoners, van wie er ongeveer acht miljoen in hoofdstad Lima leven. Peru bestaat uit 25 regio’s en 194 provincies.
Bekende Peruanen: voormalig PSV-speler Jefferson Farfan, filmmaakster Heddy Honigmann, actrice Q’orianka Kilcher en fotograaf Mario Testino.
Reisgidsen >B >83@3>8
6
;$ ; # ( # # H ! !% ! ; ! # :!.
Q # % A # B ! # % # # C
A .
.. 9 9! % G( ! J 7 C : C C . >88 9>85 >8 A3A 8 68 3 ) 68 B48 8 =8 8BD88 "@ 333 3D8 9>83@3>8
7# # N ! !! .#. B! # # A! ! # ( % .
#== D? D H 08F8 D= $ !>55& ? E?D 8HEH 088A <= AD< A8 D 88 ID<<=H <= D?I8 D=: <== 8AD8E
.=H=? @>!(!>@5& E:8
%>8;8B36+>;88>
+8B@D > =8 4>?@8 D>668B;848;8 8;> %>8;8B36 8 =8 +>;88>8 8;B36A G !! J . % # : C K . > ! ! % #
!! 4 % J % ! #
J . ? ( .H % . : A % % # 6HA
M # A % P F. O !! # =IKA!!. 5 # ! #
. K M C!& !. K # # ' # ! A % # /. = ;B! =I:AD;B= .D !?I8 D #=H E 5 9 !&@( 8A .=HE @>!&5! 9 8 @>!&5!&> @ D?H! D=ED? 9 EH! D=ED?
*
%33"48D8B >8B368=8@
,88!':=I=H!.D DF !&@@(( ,88:A .=HE +@> -" & 5 >>&> D?88!:=I=HE<= E88!:=I=HE<=
8
.D D?I8 D 8 <= 8 = *D ;B= E @ !($@(5 8< 8 =:=A .=HE +@>!&&@!>@! D?:8
85@B84 ;8 >8
>8 8 368B8>8 .. 9 ! # A % A ( 9! :!. E! !% ! # -
>8 =>>5=8 868 3 >B36
... ( # # 9!
# %LLL # A # ., LLL # A ..
D= #=;FH=:A= *8< 4? 8= @ !5 @($ , 8H< .=HE +@> -" ( (5!($! 8 !($!5> D?I=;FH=:A=!8< E<= EI=;FH=:A=!8< E<=
*3@3>8 > 68 3 # 8 3
48B88
( (! #
>( # ( % . G !% ' ## # !! % ! A% % A .
9 A % D ( K J!% . = # -
<
'>8 36 8 8D4 ; 88B8 9>8 8 368B8C
.D DF =:8< ,D=A=H8
A= =D =E 0E :H== , E $(1 !&$$ ,D=A= .=HE @>!$5!(((!51 8 @>!$5!(((!5> ED=A=H8
A= =D! DIE<= !
D=A=!D
A= =DE<=
H
3>8436 36 D
@>88 3@3>8 > =8 3
3@ !33
H ! < .DI I: DI 2D=B? !$$$( =A=:8;B .=HE @>!$ (!>(!5@( .D !D? 8< !A=A=:8;BE<= EA=A=:8;BED?
%33B36 &%33) 88B
G K; 4 O K ; 8!!! # M K3 9 J# J D ( K K! . E! ); 6 +4 9 ! " . ? .DI 4= 8H= ,88H8< .=HE @>! 5!>$ 9 D? !E<= E =DI=!88H8<EH
#66F
.E;;
F5
,+(
")
% )( #
## +&,()",)
"#,(( ( +&,(
= ,+) ,1 +&,()+ : +&,()",) 4#+(
9; 0E66 +;E;<
B '89; "6@E
$ )
( &("&)
REISGIDSEN
2 + . #+)
)
( #
)
9;; 7 : A6 6@ 22 *@ ;; E9;9; >;<6C;; 9; ;;E! 66 ;@>@9; 22- '7 %$- %= ;E;@B *66> @ EE; @ 7ECE;;!
Reisgidsen 3
33
& &0+()0+()/
<<<D .B< I<<E < ? <9B2> 7>7A26 5<7B 67A2 1 $ 1 5<7B *7A@ ;8 1; >997>7A2655<7B@67 @B7A>>B@67
3
"+("."+& + )& "0%&$.& "%
< 7F7B<:B<< 7 :< B>97A * >B B4 2A2>747:27 1 3 $;$8$ &/B *7A@ (;8 +" $$18$ 2 8$8 >97>97A@>9 @7>97A@>9
3% Urlaubsmagazin
Waldecker Land 2011
* >>? )7>57 .2A675?6747:A26 B4 %;;8 425< 7A@ ;8$%18$;%$8 >9 2A675?7A26@67 @ 2A675?7A26@67
3#
%+0 "."+& %& #&%&+,
)/6>A7 2 74 6 @!@2B7)@ $ %81 7 *7A@ %8; 1888% 2 %8; 18 11 1 >97<2<@> @7<2<@>
)< @B@< 77B<</ >7IBHB B @<7IBHB< ! :7@</ HD ( FB:D B 7F7B<B@ B9HD <7 77> %?=/ 07: 3#/ -7677 >9B2>7 *7A@ ;8 ; 8 @7A74>5< 2 2A6@67
3! Bergwelt Südschwarzwald Todtmoos Bernauer Hochtal
www.erlebnis-schwarzwald.de
77 2AA7 > 7 :2> 9A67@ 7A ;8$$ ; @AB2@A
Woonplaats: Telefoon:
Postcode: Mail:
10 4X MOSEL WERBEGEMEINSCHAFT 11 EIFEL TOURISMUS
14 SUDTIROLERBAUERNBUND 15 SPESSARTRAUBERLAND
m/v
12 WALDECK-EDERBERGLAND 16 FELDBERG BELCHEN
nr.
13 SAARSCHLEIFE TOURISTIK 17 SOLMAR TOURS
Adres:
< )HI7 + @<B< 7 @<78 <9B<
Gratis: gebruik , van bus, trein m. bergtrein e.v.
Voorletters:
Vakantie
""."+&
REISGIDSEN Naam:
* & )" + &"
:F 3% DD6 <F7I< * >>?7426 7@ -@ )&)) '*'=,' # 2 @ 1 3 % 7>B4 5<7<2A *7A@ ;881$1$ @7227 47A26@67
< FHBF -&)")-+
&0&&+ $) " "0%/
Vakantie aan de Saarschleife De mooiste uitstapjes in de Drielandenhoek
)22597 * >>? & 1 8 !7A25< *7A@ ;8 $811$ @ >>9@B7A25<@67
:< B<< 977H@ 1.7F7B< :< 8< :<BC 331 F B I<< 7H = 778B<:B @< HB<
3
""$)0&+'&
+&0"%&)&.
<: B@<8:< >B< < 7:< < B@<8B<< < 7: #=/ DD/ 7F7B< B@< 77> %/ 6:7@/ B7C< 77
< B<D +7HBCF< 778B<:B@</ 8D D 7: 3/ DD
3?
+'&0 + + "
Stuur deze bon voor 29 januari 2011 (in een voldoende gefrankeerde envelop) naar reisgidsen 2011, Postbus 305, 3400 AH IJsselstein. (Graag blokletters) )invullen :<< in 8 ,,,,,,, 33 *B << H:<:<
@<>7F<<:< <
3
3:
%5=D3BB747:7 %3 7B36 B=7
.6B6@; =;@;; @ ?; )8?F6DD;7;=; )6 ;D69- D;8? % BF 6 ,;8? ; @A9;E @A 7;;D9 0)8? ;6=;0 6D B;@F6B@=@8DC ;68?@=; ; 69;; ;;9 66< :$- C;C #= F;; @;;6; 66 7@;9@=; @9 , @ ; @; ; B66D= E =D?I8 D ,;CI8GG=9=@= ,8=G8< .=GF A>!>"!>"A F;CI8GG=9=@=!8=G8
;@; 6 ;; = 66F6 6 9@ F@; D698?6- @9;66D @ 7CC 66 9; ";;D ; 9; (@AC /@A ?;77; ;; =; B; ; 66 6B6@; @=;C
.D !?I8 D $98;C 8CC? 8= 5> ! !&AA>" $98;C .=GF A>!&''!"555" D D?I98;CF<= FI98;CF<=
3
33@3 $7>7 00
%
>7D3:3>7 *:7B47:
.DI $8E= D@ I9 , F G8D= 8< I @8 = 5 ! !"> '" , F G8D= .=GF A>!""!A 5 D?, FG8D= 8
?! = =E= A>! AA!> A A
F @=G9=@! D DEF<= F98C8<=@!C==F<=
$
"67@ 3 :7 @3 67A
"$ ! ,($%$.! + '' $.! '
%' #$% $ !'
; @F $ 7 =6D 6B; 6 696D ;;'6B @ D69; @9
@ 9; F@; 6
=;7@;9;C @A 696D ;;'6B 6D 6 6DD; ; @;- ; 9; ; ; 7;D;;C &9;B B 6 =; B6 9;C
&B 9@ A66 7;=; @A ;; 66 9; F@; ;9; ; );B; @ 6C .6 #9B66 )6A; ; 6 ;D69 ( D69C D@A;9 @ @A ;D66=9C ; ;9;;@; 66 C6C '66=- ;D@A- '6@A ; 9; 66< ::-C , @9 ?; 6DD;F66D ; = @ ; @=;7;@9; BD; ; 78? ;C 6@ ; ;B@A=;C ;D %3 $ : $ < =6 66 C7D9;F6CD @9 #.(5)( ;66D766 ;@ @ ;; =;;DD@=; <;;C
'<@;; 6 ; 7;; D6 F@ ;=6 66 AB363BAB2B3D> 7C &< 66= 9; =6@ 78? ; 66 8 ; * - C F@C!C
>? B67D3 33473B>: >7 7B>5=A
.D;;
9; '89; "6@D
3 )" #(( ) ,( #
.&)( % )+C )( #
3: "&(
> #
F5
"
) #+ (2#
$ &(" # (2#
C
3 "&) #+&,()+
%AB3>7 362%5= 3 3B6
; <68@;;9 6
D698?6 @;B;9 =;;;B68?@= BD@F66=;9?;@9- ;DD; ; B ;C
+367B7AAAAAA >7 7 39 >7B767 7:7A
+;D;<
AAA> =7 3
3@ %-65= 3 3B6
& ;=;; 6A;8; <@;; > BF 9 ;= ; "6@ ; D96 9 .=;D7;= ; (?C @;F6=6@; F; = ;;D F;; 7;8?;; ;C
/D66
$=GG8< D DE I9 <=G=@ 5 !&AA" =E8 =G!=7<=G .=GF *A> -# &'5 >"'' 8!>"'''' D?I=GG8< D DEF<= FI=GG8< D DEF<=
D7 : >67 3=$36 7: 77
#66F
77B
&9;B ?; @;B; @A8 D
D69 ";;DC )BA;68?@=; =;6@;;9; F ; 8 D
; ; B@DF;;D6=; <@;69; D6= 9; @@;- ?;;< @ @ F;;C .;9;; @<F6@;
$88E8 +=D= I88E = I== 8E8 D= 8H FI88E8 =D=FG
>
*3@3>7 33 67
>77 367B7 :7>77
(9;@;- ;9;@ ; ;8 @;;@; 9 ?;;D 6C , ;@ @D @;9 8F<8D6 @;B;9; ;=@=- @F6 ?;DC.;7D@A< 76@ 6 ?6D<;@ ; ;8 @; @A 6=;;= 6D@A9 @7;=;;E ; 6=@6 9@BB; 78? ; 66 6D ; ;@; 33 ;F;D9C .66= F =6@ 66E
435= > 67 -5@ >?@ D>667:747:7
)
9;; 7 : A6 6@ 33 *@ ;; D9;9; =;<6B;;9; ;;D! 66 ;@=@9; 33- '7 %$- %> ;D;@C *66= @ DD; @ 7DBD;;!
Uit & thuis REIZEN
27
Stedentrip 24 uur eten in een metropool
De 1001 keukens van Kuala Lumpur U vindt het eten in Singapore lekker? Dan bent u nog niet in Kuala Lumpur geweest.
De skybar (links), vissenkoppencurry en eten op straat in de kampung. Dirk Koppes KUALA LUMPUR
...
Ervaren reizigers en expats bejubelen de culinaire wereldwonderen van Singapore, waar je in de foodcourts Japanse, Maleisische, Mexicaanse en Indiase gerechten combineert. Maar voor de echte culi is Singapore te gepolijst. Nee, dan de Maleisische hoofdstad Kuala Lumpur. Die doet zijn best om net zo glanzend voor de dag te komen als Hongkong of Singapore, maar dat lukt nooit helemaal. Met als prettig gevolg dat wat je op je bord krijgt allerminst gepolijst is voor de westerse smaak. Neem alleen al de Chinese dimsum met eendensnavel en varkensdarm...
Het beste culinaire uitzicht vind je bij de Skybar in het Traders Hotel. De 33e verdieping biedt een van de mooiste uitzichten op de Petronas Towers. Met borrelhappen voor de plaatselijke zakenlieden geen culinaire topper, maar het open dak geeft de moesson vrij spel. Voor de plaatselijke nouveau riche kookt chef Takao Ando in Fukuya superieure noedels en sesamtofu zoals je die zelfs in Japan moeilijk kunt krijgen. Iets gemoedelijker is Tamarind Springs. Zonder kil modernistisch interieur, maar juist met veel illegaal tropisch hardhout. Fusion met gerechten uit Cambodja, Vietnam en Laos. Probeer de salade met miereneitjes. Buiten die bacterievrije rijkeluisenclaves vind je het beste eten in Ku-
Probeer de salade van miereneitjes in een interieur van illegaal hardhout. ala Lumpur op straat. Dus begin om 6 uur ’s ochtends in de oude stad met Bak Kut Teh, een bak soep met varkensribbetjes, paddestoelen en rijst. Desgewenst met extra tofu. Neem er wel een pot thee bij, anders begint de dag met een darmopstopping. Als dit te vroeg is, dan moet er om 8 uur het enige echte nationale Maleisische recept verorberd worden: Nasi Lemak. Doet denken aan de Indonesische nasi, maar heeft Indiase invloeden. Vooral in de curry. Ga naar chef Kak
Tour de Langkawi
Vruchtensalade
Maleisië wil sportief meedoen op het wereldtoneel, dus organiseert het land naast talloze badmintontoernooien en een jaarlijks Formule 1-spektakel ook een wielerkoers. Vanaf 23 februari fietsen ploegen als het Belgische Landbouwkrediet en het Poolse Polsat Polkowice langs oerwouden en tempels in de provincie Langkawi. Ook de nodige kuitenbijters zijn voorzien in het bergachtige parcours.
Niets lekkerder dan een vruchtensalade met bite: succes op elk feestje. 1 komkommer; 2 zachtzure rode appelen; 1 kleine ananas; 1 kleine mango; 4 el bruine basterdsuiker; 2 el ketjap manis; 2 tl sambal oelek; 1 tl limoensap. Boen de komkommer schoon of schil hem. Verwijder het uiteinde en het zaad. Snijd de komkommer in plakjes. Boen de appelen schoon of schil ze. Snijd elke appel in dunne partjes. Verwijder de klokhuizen.
FIETSEN IN HET OERWOUD
Jah, die op Jalan Burhanuddin Helmi naast de Honda Showroom grote porties levert met beef rendang. Tussendoor tijd voor wat zoets? Daarvoor lenen de shoppingwalhalla’s zich beter. Uniek is de Doerian Taart van Food Republic in het Pavilion. Het beroemde stinkfruit zit verstopt in een soort appelflap zonder appel. Onnavolgbare smaak. Hoogtepunt van de dag is de vissenkoppencurry. Ga naar Kampung Attap. De curry daar bevat het hoofd van een rode snapper, gestoomd met okra, aubergines en tamarindesap. De vissenwangen zijn een delicatesse. High tea hebben de Maleisiërs aan hun koloniale verleden te danken, maar het helpt wel om de spijsvertering op gang te brengen om 4 uur. Bij Sri Paandi maken ze een eigen mix
ZOETE ROEDJAK UIT MALEISIË
REUTERS
Schil de ananas en snij de vrucht in plakken. Verwijder de harde middenkernen en snij het vruchtvlees in smalle reepjes of blokjes. Halveer de mango en verwijder de pit. Schep het vruchtvlees uit de schillen. Snij het in blokjes. Schep in een kom de komkommer en de andere vruchten door elkaar. Los de suiker op in 5 eetlepels kokend water. Voeg ketjap, sambal oelek en citroen- of limoensap toe. Schenk het mengsel over de vruchten. Schep alles luchtig om.
met kardemom en kaneel. Vlak bij de oude universiteit. Een dag zonder saté (satay) is een dag niet geleefd in Kuala Lumpur. De beste vind je elders in het land, maar die van Restoran Sate Kajang in de Smansara-wijk serveert de beste kippenlever, schaap, konijn en vis op een stokje met pindasaus. Nachtbrakers schrokken na lang wachten bij Restoran Sri Nirwana Maju aan de Jalan Telawi Tigastraat bananenbladrijst naar binnen. Combineer met inktvisringen. En ga daarna naar bed. 1 De hele maand januari heeft Malaysia Airlines een aanbieding van tickets naar Kuala Lumpur (vanaf 649 euro). www.malaysiaairlines.com
Kunst van theezetten
TEH TARIK HELPT MAAG Teh Tarik komt uit India maar is in KL breed ingeburgerd. Een grote lepel gecondenseerde melk wordt toegevoegd aan de hete thee in een grote beker en de melkachtige drank wordt ‘getrokken’. De bereider van de thee herhaalt dit todat de thee schuimt. Niet vanwege de smaak, maar om de drank te laten afkoelen. In KL heb je wedstrijden wie het langst thee kan trekken. Op de maat van popmuziek.
Gefrituurd spook
Hokkien Mihoen
Otak Otak
Chinezen in KL ontbijten met Yau Char Kwai (‘gefrituurd spook’), een soort knapperig gebakken deegslierten. Overal te krijgen met inktzwarte koffie.
Een van de vetste lokale gerechten: noedels met lever, inktvis, groenten en brokken varken. Moet op straat op gloeiendhete wok gemaakt worden.
Maleisië heeft zijn eigen viscakes. Met speciale kruiden, verpakt in kokosblad en gegrild op open vuur. Mag met de aloude nasi lemak.
GO USA & CANADA MET JAN DOETS
SA GreenTrips USA
CamperTrips
AutoTrips USA
2 +, (, 09 A 9 0=?9 <= @?= = 9 3 A< 1= .+ <=CC= A;ED +=<9/ 9< 9 , ;D = E9A=C= 9 16 dgn. Vanaf "D G=A;9 * D
%&
2 1, *42, +9 A == G= D9D );CA=/ " ) @G=/ =AE 23 dgn. Vanaf , =/ 2=EE = 9< ,= $(D
%
'64=22A AA= 96=>5B
"= % == )9< =9 9G= EE ABD : 59 - ."!"+
"= % == )9< =9 9G= EE ABD : 59 - ..+
FamilyTrips
2 (625 ,*2 09 A 'E9< =;A99E ?=A= =:EAB> A E = 99=G== G= =:EAB> A 'E9</ 16 dgn. Vanaf "A9GA/ = = "= =9;@D
%&&
2 52+( ((5 09 A "A9GA EA<9 <=CC= A;ED +D ? A=/ 16 dgn. Vanaf 'E9</ E> 9 "=A; = <= =D
%&/&
Canada
3 ((+( (2, '<=C <= ?=== 9
9 1= 99<9 A;ED 9>> 9= $(D ;ED & =; A=D G= =9 = 15 dgn. Vanaf :EAB> A D9D, 09; = E9<
%&
(2 09 A 09; = <= CE9A=C= G= 09; =/ );CA=/ A<= (99?= 09; = E9= A<= (99?=D
%&
%&
=A?==E;@9
17 dgn. All-in
%&&
,, 2 (, 22, ) (2 = C= = ?== ;G:A9A==A G= = 9E / $= 2C = 19@A? F ;ED G9C =A=A=/ 9 dgn. Vanaf & =; A= = ;G=9A=D
%&-
@ CE=A= ?== "@ :AB<== 9;;GG<9A= :@ CE=A;@9EA? == -?== ?= : =# 15 dgn. Vanaf
+, , 2 2C35=2 2=
%&/-
+, , 2 %C %C32
%/
18 dgn. All-in
%&&-
966AA=9 C6 ;6 96= = 22 56 *' C6 2 6 0 (625 2 +020 (*1, 0=:EAB> A 1A? 9G )=/ = & A == )9;@ :AB
5 6 6)= * .@ A=9A99E
(6, 2 (50(
09 A (E9< '=? D9D 9= 9C= $(/ <9@/ =EE 9/ 19 dgn. Vanaf 2=EE = 9< ,= $(D
van Jan Doets
17 dgn. All-in
(6, 2 ( #,0(
"= % == 1= 9G= EE ABD ! 59 - ."7+
Florida
66)= *' 522C 6=6 C6 @ C6=42 &0
(6, 2
2 ," (, ,2,
%&-&
AdventureTrips AdventureTrips
17 dgn. Vanaf
%&
(625 2 ,( 2+ 2 ,2,*, 09 A A9 +9 A=? 99 A9 99 D9D =:EAB> A <= :AB<== 9;@= 16 dgn. Vanaf +AA )9;@ A ,G:=D
%
,, 2 $, ((+( / (6252, 09 A 09; = A9 :AB<== =EE9 E9 (99?= = =:EAB> A E= C= = 99 + 9C=D 0=:EAB> A E = GAEA=
22 dgn. Vanaf = >9GAE A=<=EABC= 9;;GG<9A=D
%-
17 dgn. Vanaf
+, , 2 =AA2+ ;=C 2C6 $2?
,, 2 +, (, E9A=C= 1= .+ )=A G99 G= ?== AD
16 dgn. Vanaf
%//-
Prijzen va. en pp. gebaseerd op 2 pers accommodatie, *gebaseerd op 4 pers per appartement/2 kamers, incl.retourvlucht, luchthavenbelasting, huidige brandstoftoeslagen, accommodatie, vervoer bij AutoTrips. Vertrek in april/mei/sept/okt 2011, tenzij anders aangegeven. Alle CamperTrip prijzen zijn in mei of sept 2011 en zijn pp incl. 22-25 ft camper gebaseerd op 4 pers, retourvlucht, luchthavenbelasting, huidige brandstoftoeslagen, camping 1x en hotel 1x.
17 dgn. Vanaf
%& 23 dgn. Vanaf
+, , 2 %25)= C6=42
%&-
6?
8632= 6 ?=>9 .< ? =9 66 C6=?2 8 2252 5 6 6)= 3A= <= =:A= <= 99<=
66 6===2 =6( = =A 99 G=AC9 99<9/ A7/ 9AB
G=AC9 > >AC9 :=CABC = :=C B= A9
25 6 6 =@A
(625 2 (52.2( , +0, 09 A +9 9;A; E9? <= C 99 +9 A=?/ D9D A? + = <9 A9 <= =AB 99 2= 16 dgn. Vanaf GA= $(D 0=:EAB> A E = = E=D
%&
$, ((+( (625 #255( 2 == 9 G== 9= =G 9 9E?9 99 09; = G= =:EAB> A E = 99=G== G= D9D :==C 99 9>>/ E9;A= $(/ 1@A 20 dgn. Vanaf E=/ + @A= 9 , D
%&
! 6,24( , ((+( ,*2(52 % #)'@ 1, %*' EA= AA9A=/ ABA> = :=CA?=/ > :=E ! %!%&&&& > = G9AE A>B9<=DE '> :==C G9 8G 9 =A )A==E< =? 5/ 5!& ==@ ? 99 F
Mix
OPLOSSINGEN PUZZELS 6 4 2 7 8 5 1 3 9
8 7 1 4 3 9 2 5 6
7 2 9 6 1 8 5 4 3
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Cryptogram
Sudoku 3 9 5 1 2 6 4 7 8
29
4 6 3 5 7 2 9 8 1
5 1 8 3 9 4 7 6 2
2 3 7 8 5 1 6 9 4
1 8 6 9 4 7 3 2 5
9 5 4 2 6 3 8 1 7
Zweeds raadsel (vorige week vrijdag)
LEZERSCOLUMN
K3 in de regen Teddy de Vogel
...
D
e enige lichten in de duisternis zijn de twee koplampen van mijn auto. Regen klettert op het dak. Het is dinsdagochtend tien over acht, we zijn onderweg naar school. Vandaag eens ruimschoots op tijd, met drie kleine kinderen is het elke ochtend opnieuw een uitdaging om voor de bel aan de schoolpoort te
staan. Tijdens onze rit zien we verscheidene fietsers met hun capuchon op, zo ver mogelijk over hun stuur gebogen om de volle regen in hun gezicht te ontwijken. Wij hebben het aangenaam warm, vrolijke K3-muziek schalt door de auto. Verderop zien we plots wel erg veel rode en witte lichtjes flikkeren. Ruim voor de rotonde stropt het verkeer. ‘Nee hè, toch niet twee auto’s op elkaar gebotst’, denk ik nog geïrriteerd door het vooruitzicht alsnog te
laat te komen. Langzaam wordt er doorgereden, we naderen de plek des onheils. Ik zie een jongen op zijn zij in het gras liggen. Hij draagt een donkere jas. Twee meisjes van een jaar of twaalf zitten geknield naast hem, ze raken hem aan. Een vrouw praat tegen hem, ze draagt een grote witte trui. Hij ligt daar roerloos, zijn fiets gehavend op het fietspad. Een paar seconden staat alles even stil. ‘Het zal je kind maar zijn...’, gaat er nu door mijn hoofd. Bestuurders gedragen zich rustiger dan normaal en rijden voorzichtig
Hij ligt daar roerloos, zijn fiets gehavend op het fietspad. verder. Iedereen is opeens opvallend oplettend op deze rotonde waar fietsers altijd voorrang hebben, maar het lang niet altijd krijgen. Het gevolg ligt hulpeloos aan de kant. Een auto stopt plots midden op straat, op de haaientanden. Zinloos, er is nu geen gevaarlijke situatie meer
op de weg. Voor de jongen wordt gezorgd, een andere vrouw staat te bellen. Ik rijd mezelf klem, ga voorzichtig een klein stukje achteruit om de nodige draai te kunnen maken, voorbij de auto. De bestuurder achter me drukt hard op de claxon. Geschrokken manoeuvreer ik mijn auto de juiste richting op en rijd vlug verder. 1
* Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar [email protected].
%#$%#-.#-(!0))(.(#%&/+,&!/(+ &(-#$(,0+&))+&)! &(/(') #,-#(!/)&!(/(+,-!/"-('- .#-,/#$()&&#(,!"-/),&)'+'(- *+-#+%-+(/+#$#(!((, #(-)"-(()!/&'+ #-2+#$2)(+&).'(-'-/&&())#-++ /+-))('-+#&#-.(#(+#(!(((!+#$*( *)+-+-/()(,&(#())+&)!,-#$ *&..++.#' ..++&(,!,*+)%(
+&(,(#4$ -()!,-,33(/(',-#(-+# !+(")) ,-.%%(.#-/+&(,!,"#(#, 2 (-,-#,"/)1/-'+ ,-).'( -#+,)/+)(-0#%%(!/(+&(,(#4(+ ()(,#(#%&'-+#&0%-&(!+#$%,- ')'(-(.#-!,"#(#,/(+&(,(#4-)- &/(*&..+ '#(.-(+&(,)(+-#-&
1&5 /+2(%),-(
1&5 /+2(%),-(
))+'+#( )+'-#%.(-.-+"-#()(200#(%&
*+,%""2)+&*.&/0.&9&47&&/*&573(*&2*(& 10&9&/(""/&-,&%"(0190&,/""2&&//*&57"60/4552 / %&9Y*44&/%2*&%6%37""20157,-&*/,*/%#*+6002 #&&-%,"/9*&/)0&9&&&/104+&1004#"-31&-&/.&4&&3 %Ȩ)0/% *.&/0.6&26&-&/9*$)/00*4 *+,&/+5--*&.&& 04"-&31&&-%552$" .*/54&/
8$- < 6&29&/%,034&/
&#&34&463&2*&36"///*& $).*%46*/%456&29".&-% */%&9&5/*&,&%6%#08 &/*&401/*&576"/ ;-&*34&2,"%& 06&2%&-04(&6"--&/6"/%&6"34&#&70 /&236"/&&/&%&2-"/%31&/3*0/ ;&11*&&&/.0%&2/31200,+&*/47""-'":&6&2*/(&/ ;&/3*0/0..&-&306&2%&,0.*3$)&-04(&6"--&/6"/&&/ %00%(&700/(&9*/.&4%2*&*&47"4-"34*(&%0$)4&23 !002"--&-&&'4*+%&/ &%&2-"/%3(&3120,&/
8$- < 6&29&/%,034&/
$"4&(02*& !3&/(".&3
!002.&&2*/'02."4*&,5/454&2&$)4*/0/9&7*/,&- &6&24*+%*37&2,%"(&/
Mix
30
ZWEEDS RAADSEL: bepaalde jam deel van een plant
Prijspuzzel de Verenigde Staten
op elkaar wilde marjolein
7
aansporen
wondvocht
knaagdier
8
2 thans
in elkaar
volgzaam
Deze week: Een uitgave van Mountain Media BV
MY iMenso is dé nieuwste trend in Nederland. Bene-Lux Jewels biedt u deze prachtige zilveren hanger met collier aan, inclusief één edelstenen munt samen met één zilveren gravure munt.
buigzaam
boom
WIN!
Voor 2 winnaars: een trendy ketting met pendant van MY iMenso t.w.v. € 199,-
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
De edelstenen munt is leverbaar in 15 kleuren en op de zilveren gravure plaat wordt uw persoonlijke gravure gezet. De hanger kan worden opengemaakt, zodat u uw munt kunt verwisselen. De zilveren hanger met zirkonia is aan twee kanten draagbaar en leverbaar in 3 kleuren, alsook het zilveren collier.
verlaagde toon voorzetsel
Bel: 0909-5010704
Meer informatie op www.imenso.eu.
5
bloedverwanten wisselgebruik (It.)
gemeente
WIN!
Vandaag:
redactie: [email protected] 020-3460550
Hotelbon Voucher t.w.v. €40,-.
opperwezen
Met de Hotelbon Voucher kan 3 nachten gratis worden overnacht met 2 personen in ruim 3000 hotels in Europa. Dé Hotelbon is al 15 jaar het goedkoopste alternatief om er een weekendje op uit te gaan. Voor meer informatie: www.hotelbon.nl
onheilsgodin
4
mager
distributie: [email protected] 088-0131830
enigszins
Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.
bedrijver dyne
1
Zo doet u mee:
Griekse letter
3 mannelijk (afk.)
6
Bel: 0909-5010704
sales: [email protected] 0800-7200000
of SMS naar: 3553
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010704 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553
smart
marketing: [email protected]
(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)
1
2
3
4
5
6
7
© Puzzelland
8
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
CRYPTOGRAM:
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
Horizontaal: 1. Met 't verstand op stap (5); 3. Van hem weet men geen kwaad (5); 4. Onverschillig in de winter (4); 7. Een akela heeft zijn kinderen onder haar hoede (5); 10. Door engagement is het niet helder meer (9); 11. Een kasteel tussen hemel en aarde? (8). Verticaal: 1. De hoogste stoel van de vereniging (7); 2. Een edelman is gevoelig voor deze rivier (5); 5. Geheimzinnige taal met een ronde pook (6); 6. Mis, het is een betrekking! (6); 8. Toe, het is een open plek geweest! (5); 9. Het gaat verkeerd in Engeland met haar (5).
1
2
3
1 6
3
© Puzzelland/ Leen Groeneveld
4 7
8
5
9 6
4
9 5
8
7
3
8
uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst art direction: Koos Jeremiasse
9
6 6
10
5
7
1
7
3
4 Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers
website: www.depers.nl
of SMS naar: 3553
11
1 2
5
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
FABEL OP VRIJDAG
De jonge zeemeeuw Wim Meyles
...
E
en zeemeeuw liep op zijn gemak door de duinen te struinen, toen hij een fazant passeerde die druk doende was haar jongen binnen het nest te houden. ‘Zou je ze niet gewoon laten lopen?’ adviseerde hij. ‘De natuur kun je niet dwingen.’ ‘Je weet toch hoe gevaarlijk het hier is?’ beet het moederdier hem
toe. ‘Vossen, wezels, uilen ….. alles loert op vers vogelvlees.’ ‘Ach, dat loopt wel los’, suste de zeemeeuw. ‘Die van mij laat ik altijd hun gang gaan. Echte nestvlieders, hè? Kunnen ze zelf ontdekken wat er in de wereld te koop is. Ik zie elke avond wel hoeveel er in het nest terugkomen.’ ‘Ben je dan niet bang dat ze aangevallen worden?’ ‘Hoort allemaal bij het leven. Daar
moeten ze mee om leren gaan. Kijk, daar scharrelt er een van mij, op die duintop.’ Samen keken ze naar het meeuwenjong, dat met vallen en opstaan zijn weg probeerde te vinden. Het donzige diertje pikte in het zand, beet in het duingras en keek nieuwsgierig een konijnenhol in. ‘Een kiekendief!’ krijste de fazant. ‘Hij heeft hem in het vizier!’ ‘Haar’, verbeterde de zeemeeuw. ‘Het is een meisje. Een ondernemende tante, mag ik wel zeggen. Die houd je niet onder je vleugels. En dat is maar goed ook. Het is veel beter als
ze leert zelf de problemen te omzeilen.’ 1
De weg was recht, de weg was krom, nooit kwam Laura Dekker weerom.
* Van Wim Meyles zijn zes bundels met fabels verschenen (de laatste twee getiteld ‘Fabeltjesland’ en ‘Dierengedoe’). De boekjes kosten 9,50 euro per stuk en zijn o.a. verkrijgbaar bij uitgeverij Elikser: www.elikser.nl .
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Amsterdam (bus)
Morgen t/m maandag: GVBlijn 36. Halte Oostzanerdijk vervallen.
Valkenburg/Katwijk (bus)
T/m 15 april: Connexxion 37 en 38. Halten Voorschoterweg, Torenvlietsln, Hoofdstr, Katwijkerwg, Broekwg en Zonnebloemstr. verv.
111
111
Vandaag
Morgen
We hebben opnieuw te maken met veel bewolking en regen. De meeste neerslag valt in de ochtend en de tweede helft van de middag. Het wordt met 8 graden in het noordwesten tot 13 in Limburg een opvallend zachte dag. De zuidwestenwind is matig van kracht. Vanavond wordt het vanuit het westen droog.
Ook morgen is het bewolkt. Er staat een stevige zuidwestenwind, overwegend matig boven land, tot krachtig of hard op de Wadden. De temperatuur loopt van 7 graden op de Wadden tot 11 in het zuiden. Vooral in de middag kan wat regen vallen. Zondag is het bewolkt en grotendeels droog, bij 8 graden en een zuidwestenwind.
Noordwijk ZH (bus)
T/m 4 feb: Connexxion 44 en 232. Halten Duinpark, Vuurtorenpln, Wantveld en Groot Hoogwaak vervallen.
Zoetermeer (bus)
T/m 30 september: Connexxionlijnen 380, 381, 382 en 383. Halte Station Driemanspolder vervallen. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
31
Lance Armstrong Sportief geen succes, naast de fiets een hit
De machine is weer mens geworden Nog een week en dan is Lance Armstrong geen wielrenner meer. Twee jaar duurde zijn comeback. Wat heeft hij eigenlijk bereikt? Thijs Zonneveld AMSTERDAM
...
Het is de zomer van 2008. De gepensioneerde Tourwinnaar Lance Armstrong lurkt thuis voor de tv aan een biertje. Hij kijkt naar de beslissende etappe van de Tour de France, die op Alpe d’Huez. Het is een slagveld. Renners worstelen zich naar boven met de tong in het wiel en het gezicht op standje lijkbleek. Antiheld Carlos Sastre wint. Armstrong ziet het hoofdschuddend aan en denkt: dat kan ik ook. Het idee voor een nieuwe comeback is geboren. De Tour moet weer worden gewonnen. Voor de achtste keer. Weg met het bier, de bubbels, de party’s, dat eeuwige golfen en zijn groeiende harem van blonde vrouwen: The Boss gaat weer koersen. Na kanker wil hij nu ook zijn eigen ouderdom overwinnen.
Frustratie Maar The Boss III is The Boss II niet. Armstrong is geen machine meer. In wielerleven drie mist hij explosiviteit, snelheid, vermogen. En vooral: hij is niet onaantastbaar meer. Armstrong is een mens geworden. Hij valt. Hij breekt botten. Zijn concurrenten zijn niet meer bang voor hem. In de Tour van 2009 probeert hij zijn eigen ploegmaat Alberto Contador te intimideren, maar die gaat er alleen maar harder door fietsen. De Tour wint Armstrong tot zijn eigen frustratie bij lange na niet: hij wordt derde (wat extreem knap is voor een vent van 37) in 2009 en 23e in 2010. En tot overmaat van ramp krijgt hij na dopingbeschuldigingen van oud-ploeggenoot Landis de federale bloedhond Jeff Novitzky in zijn nek. Maar volgens de officiële versie van het comebackplan maakte het sportieve deel sowieso geen lor uit. Op de vraag wat de reden van zijn comeback was, antwoordde Armstrong vrijwel altijd met dezelfde woorden: ‘Er is niet één reden. Er zijn er 28 miljoen.’ Die 28 miljoen stond voor alle kankerpatiënten ter wereld. Hij hield vol dat hij voor hen en voor
Tijd voor nieuwe doelen, Lance. HOLLANDSE HOOGTE
hen alleen weer op de fiets stapte. Daarom opereerde Armstrong tijdens het wielerseizoen vaak als een fietsende antikankerambassadeur. Die rol nam hij aan als er camera’s in de buurt waren, maar hij deed het ook zonder media-aandacht. Zo reed hij op de dag voor de Tourproloog in Rotterdam nog even naar het ziekenhuis (met camera’s), maar ook (zonder camera’s) naar een parkeerplaats langs de A13 om een kankerpatiënt in een gestrande ambulance te ontmoeten.
Bankrekening Wat de reden van zijn comeback ook was: het grootste deel van die 28 miljoen is er blij mee. De antikankerfoundation die Armstrong oprichtte onder de naam Livestrong is de afgelopen jaren flink gegroeid. Zowel in 2009 als in 2010 groeiden de inkomsten van Livestrong met 30 procent. Totaal aan inkomsten van 2010: 50,4 miljoen dollar. Zelf verdiende Armstrong de afgelopen twee jaar nul dollar aan salaris bij zijn wielerploegen Astana en RadioShack. Maar zijn bankrekening leed niet onder zijn comeback. Integendeel. Naast inkomsten van privésponsoren als Nike toucheerde Armstrong startgeld (zo kreeg hij in 2009
een miljoen dollar van de Tour Down Under voor zijn deelname). Bovendien bezit hij aandelen in de site livestrong.com. Die site is – anders dan de naam doet vermoeden – geen volwaardig onderdeel van de Livestrong-stichting, maar een advertentiesite voor alles wat met gezondheid te maken heeft. Hij verdient er jaarlijks een miljoen dollar aan (‘servicekosten’) en zijn aandelenpakket is tijdens zijn comeback 6,3 miljoen dollar meer waard geworden. Komende week eindigt het derde wielerleven van Lance Armstrong op dezelfde plek als waar het twee jaar geleden begon: in Australië. In dezelfde wedstrijd (de Tour Down Under), met hetzelfde rugnummer (11). In de afgelopen twee jaar is Armstrong veranderd. Zijn derde wielerleven was geen sportief succes, maar naast de fiets was het een hit. Hij trok aandacht. Hij bouwde aan zijn imago als weldoener. Hij netwerkte zich een ongeluk. Hij spekte de antikankerkas (en zijn eigen portemonnee). En bovenal: hij werd weer mens. Nu is het tijd voor nieuwe doelen. Eerst Novitzky van zich af schudden, en daarna op naar een nieuwe strijd. Wanneer zijn ook al weer de volgende presidentsverkiezingen in Amerika? 1
¹À¥¯ª¬ǭ¯¬ `¬¼¹¥×¥¨×¸¼¥ ^©£µ¢£a²©¾À£µ ^©£µ¢£a²©¾À£µ víÂÁÒઘíéÄÁëઘ{àíÆÖÁÒçÁÐઘoÂíઘvÐÁÂÒઘ qÁÐçÈÒÞઘvíÂÁÒ
tàéëÁઘvÈÚÒûÒàéÁååååš !))0 )20) (%, % /% #3 3%% vííçҀઘઘઘઘઘઘઘ௲ઘÆÁÍÈÞઘ
ઘïೞÁೞ
'2 .)* 2 '-) 3)
² ௲ЙΈʠ
ºµ¬£ֹ·¾ÀÂ¥°£µw¾·®®· ºµ¬£ֹ·¾ÀÂ¥°£µw¾·®®· ÁÚÜÁઘÆÈઘÁÚÚàçÄÁઘtÁÆÒûઘÒééÁÂàÞઘ¦ÁÞÍÈçઘÁÚÁÍÁઘ tÁçëÁÍÈÞÁઘÁÚÜÁઘÆÈઘÁÚÚàçÄÁ
Tennis
Voetbal
OOK REGEN IN VAN GAAL WIL ‘KLINSI’ ERBIJ MELBOURNE Een hele dag geen tennis vanwege de regen. Dat komt voor bij Roland Garros, maar toch niet bij de Australian Open? Toch wel. Gisteren werd door de regen geen bal geslagen tijdens de tweede dag van het kwalificatietoernooi. Dat was voor het eerst in de geschiedenis. Onze troeven Jesse Huta Galung, Arantxa Rus en Michaëlla Krajicek bleven daarom binnen. Zij komen vandaag in actie – als het weer het toelaat.
De Boeddhabeelden keren wellicht terug bij Bayern München. Die werden enkele jaren geleden neergezet in opdracht van Jürgen Klinsmann. Met zijn vertrek als trainer verdwenen ook de beelden uit München. Zijn opvolger Louis van Gaal pleit nu voor een rentree van Klinsi. Hij wil de oudspits als assistent. ‘Waarom? Omdat ik dat wil’, redeneert Van Gaal opmerkelijk eenvoudig in Bild. De Nederlander heeft al twee assistenten: landgenoot en Van Gaal-adept Andries Jonker en Hermann Gerland.
Mocht Klinsmann terugkeren, dan gaat hij mogelijk opnieuw samenwerken met Mark van Bommel. Hoewel clubpresident Uli Hoeness bij Bayern geen toekomst ziet weggelegd voor de middenvelder, zegt het lijdend voorwerp op Radio 538: ‘Het kan zomaar dat ik hier blijf en dat mijn contract wordt verlengd.’ Zo niet, dan hoeft Van Bommel over belangstelling niet te klagen. ‘Er is interesse uit Nederland, Engeland en Italië, maar er is nog niets concreets.’
Oh no, he didn’t!
Lekker origineel
El Hadji Diouf ligt onder vuur in Engeland. Nadat een opponent een been brak, zou hij gezegd hebben: ‘Fuck you and fuck your leg.’
Iker Casillas had er al één: een sportjournaliste als vriendin. Zijn ploeggenoot bij Real Madrid en Spanje Sergio Ramos heeft er nu ook eentje.
ovoïÒëÁઘåååå !))0 "+ 3). + / . " / 2. % , ) 0 (%,)
ઘïೞÁೞ
'2 .)* 2 '-) 3) % % .%1'3
² ʲೞؠ௲௲ʠ
ĵ·ÀÀ£¾¢²µ¾¢£}·¿ÀÊ££ ¡àëëÈçÆÁÜઘàãÈÞÐÁÍÈÞઘ®ÁçÞÈÜíÞÆÈઘ¦ÁÚÚÒÞÞઘ ¤ëೞઘÈëÈçéÂíçÍઘÈÚéÒÞØÒઘ¤ëàÄØÐàÚÜઘ¡àëëÈçÆÁÜ
3 )(%3š !))0 "+ / . " / 2. "+ % , ) " (%,)
¢À À£¥·£¢ę ·º °°£ ۗ Ǎİİֹdž ºࠚºࠚ ¾ ̰ ¬Âµ© £µ ֫ ¿£ºÀԢ ࠴©À¥£Ê·µ¢£¾¢
ઘïೞÁೞ
² ʲೞЙЙΈʠ
)0 ' .). 0)21 2 )2 +" "" " ./) ./ % %* ) ) &%. % &)'-.0&%%-).( ) ./.,. ,) . '2 .)* 2) . -% ) ,)2() ) %1
Boek op www.cruisewinkel.nl
Bel 020 - 421 11 15
Sport
32
Interview AZ-trainer Verbeek
Gertjan de hork is thuis gebleven Gertjan Verbeek heeft als trainer geen best imago. Hij heeft niet de illusie dat hij dat kan veranderen. Zelf wil hij ook niet veranderen. ‘Alles gaat nog steeds goed.’ Iwan Tol BELEK
...
Gertjan Verbeek houdt niet van stilzitten. Of eigenlijk: hij kán het gewoonweg niet. Bij gebrek aan te verbouwen boerderijen in Turkije duikt hij in zijn vrije uurtjes in Belek het liefst de fitness van het hotel in (‘Er is nog nooit een speler geweest die meer kan tillen dan ik’) of loopt hij hard over de lange, brede straten in Belek. Verbeek was twee jaar geleden ook in de Turkse badplaats, toen als trainer van Feyenoord. Het waren de laatste dagen van het verziekte huwelijk tussen hem en de Rotterdamse club. Afgelopen week, tijdens één van zijn hardlooptochten, stond hij plots voor het veld waarop hij destijds trainde met Feyenoord. ‘Tja, wat denk je dan? Nou, het was geen prettig gevoel dat kwam bovendrijven, dat lijkt me duidelijk’, zegt Verbeek. ‘Ik had die week gehoopt dat een aantal mensen bij Feyenoord tot bezinning zou komen. Dat gebeurde helaas niet.’ Als trainer heeft hij toen gefaald, vindt hij. ‘Het is de enige keer dat het
‘Het is maar wie je wilt zien. Mensen kleuren het beeld van mij ook zelf in.’ Gertjan Verbeek
Stilzitten? Nee, dat is niks voor Verbeek (midden). Liever gaat hij een stukkie lopen. PRO SHOTS
mij niet is gelukt om een groep bij elkaar te houden. Het was uitgewerkt, teleurstellend.’ Maar er is een verschil tussen de trainer Verbeek en de mens Verbeek, benadrukt hij. ‘Daarom heb ik er geen minuut wakker van gelegen. Toen niet, nu niet.’
foon, internet of wifi in je hotel. Maar als ik nu om me heen kijk, in het vliegtuig bijvoorbeeld, dan zit iedereen met een laptop voor zijn neus, z’n eigen film te kijken. De één met Spaanse ondertiteling, de ander met IJslandse ondertiteling. In mijn tijd was het überhaupt al bijzonder als je in een vliegtuig met film zat.’ Als speler klauterde hij nog weleens stiekem langs de regenpijp naar beneden om de stad in te gaan. Nu, als trainer, moet hij zijn spelers stimuleren om vooral een spijkerbroek in de koffer te stoppen, ‘want anders komen ze de disco niet in’. Vreemd? Verbeek vindt van niet. ‘Vergeet niet, ik kom uit een generatie die naast het voetbal nog werkte. Een selectie bestond uit zestien man en
IJslandse ondertiteling Op trainingskamp met AZ geniet Verbeek van de uurtjes ‘s avonds, in de lobby. Samen met zijn assistenten Martin Haar en Jan Nederburgh, generatiegenoten, komen dan de ‘verhalen uit de oude doos’ tevoorschijn, zoals Verbeek dat noemt. Hij constateert dat de spelers van nu veel minder die gezelligheid opzoeken. ‘Ik snap dat wel. In mijn tijd als voetballer had je nog geen mobiele tele-
die bleef het hele jaar gewoon bij elkaar. Dat is nu zo anders. Het is veel zakelijker geworden. Daarom moet ik glimlachen als Gill Swerts zegt dat hij in Nederland alleen nog maar voor Feyenoord had kunnen spelen. Denk je echt dat hij hetzelfde had gezegd als hij een superaanbod van Ajax had gekregen?’ Zelf is Verbeek van de oude stempel. Hij vertelt over zijn onhandigheid met computers. Aanzetten gaat nog net. Maar anderen moeten hem helpen het apparaat ‘op het juiste kanaal te zetten’. Verbeek: ‘Natuurlijk zou ik dat ook kunnen, maar het interesseert me gewoon niet. Michel Vonk, mijn assistent, stopt al zijn oefeningen in de computer. Ik zet alles nog op ruitjespapier. Ik heb geen re-
Volleybal
Belletje met Rogge
Wie wordt de nieuwe bondschoach van de Nederlandse volleyballers? Technisch directeur van de bond Nevobo Bert Goedkoop verzuipt bijkans in de sollicitatiebrieven op zijn bureau. Hij heeft er al meer dan honderd ontvangen. En: ‘Het aantal loopt nog steeds op.’ De Nevobo wil de lijst terugbrengen tot vier à vijf kandidaten. Half februari moet de opvolger van Peter Blangé gepresenteerd worden.
Joseph Blatter maakt niet alleen fysiek wel eens een uitglijder (kijk eens op YouTube, lachen!), ook verbaal kan hij er wat van. Onlangs zei hij over het Internationaal Olympisch Comité (IOC): ‘Het is een club zonder transparantie. Het IOC is als een huisvrouw. Ze krijgen wat geld en geven wat uit.’ Opmerkelijke woorden uit de mond van de preses van wereldvoetbalbond FIFA, een club oude mannen die hevig onder vuur ligt vanwege vermeende corruptie en een gebrek aan transparantie. Tot die conclusie is
NEVOBO KAN AAN DE BAK
den om dat te veranderen. Alles gaat nog steeds goed.’
Praatprogramma’s Zo in de lobby van het hotel is het goed toeven met Verbeek. Maar er is ook een andere kant, Gertjan de hork. Onlangs pakte Voetbal International uit met een 17 pagina’s groot artikel over zijn leven. De strekking was dat er twee Verbeken zijn: de één is Gert, de ander Jan. En je weet nooit wie je tegenover je krijgt. ‘Ik herken me zelf daar wel in’, zegt Verbeek, ‘maar soms denk ik ook: het is maar wie je wilt zien. Mensen kleuren het beeld van je zelf in. Mijn vrienden vinden mij geen hork.’ Johan Derksen wél. Verbeek weet het, maar kijkt bewust geen praatprogramma’s meer. ‘Natuurlijk
Zwemmen
BLATTER MAAKT EXCUSES
REUTERS
word ik er dan nog steeds op aangesproken, maar het raakt je toch minder als je het zelf niet hebt gezien.’ Verbeek is zich bewust van zijn imago, maar denkt niet dat hij dat kan veranderen. Hij geeft de aanvaring met Pieter Huistra, onlangs na FC Groningen-AZ, als voorbeeld. ‘Huistra geldt als ideale schoonzoon, maar hij heeft me 25 minuten laten wachten bij een persconferentie. Toen ben ik zelf begonnen, omdat de bus zou vertrekken en ik de journalisten van dienst wilde zijn. Toen ik bezig was, kwamen ze binnen, hij en die persvoorlichter. Niemand die zijn excuses aanbood. Ik werd zelfs geïnterrumpeerd. En dan ben ik zeker de hork als ik daar op reageer. Zeg nou zelf: wie was er nou onbeleefd?’ 1
Blatter zelf ook gekomen en hij belde daarom met IOC-voorzitter Jacques Rogge. ‘Het gesprek heeft woensdag plaatsgevonden’, zei een woordvoerder van het IOC. ‘Over de inhoud doen we geen mededelingen.’ Rogge: ‘De betrekkingen met de FIFA zijn uitstekend. Dit was slechts een klein incident.’ Overigens schorste het IOC gisteren het nationaal olympisch comité van Ghana. Als reden werd politieke inmenging opgegeven. Best transparant, hè Sepp?
VERSCHUREN KEERT TERUG Zijn blessure was ietwat lullig: een gebroken vinger, opgedaan bij het inleggen van de lijnen in het zwembad. Het kostte Sebastiaan Verschuren de EK en WK kortebaan. Twee maanden na dat onfortuinlijke moment maakt hij dit weekend zijn rentree. In Antwerpen doet hij mee aan de Flanders Swimming Cup. Hij zwemt er de 100, 200 en 400 meter vrij. Groot voordeel daarbij: hij hoeft niet zelf de lijnen in te leggen.
Bewegend cv
Dat wordt een file
Eerbetoon
De Turkse spits Tuncay wil weg bij Stoke City. Hij heeft daarom een compilatie van zijn mooiste goals op Facebook gezet. Laat maar komen die belletjes!
De fans van FC Groningen moeten met een verplichte autocombi naar sc Heerenveen. Daar zijn ze niet blij mee en en daarom gaan ze een protesttocht houden.
De Marathonweg in Rotterdam krijgt een nieuwe naam: de Coen Moulijnweg. Verkeer wordt aangeraden om vooral buitenom te gaan.