Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. ... Pagina Pagina 3

Vrijdag 15.04.2011

Lees De Pers met PressReader

PUZZEL MEE EN WIN! MAAK DEZE WEEK KANS OP een weekend op ‘de Lithse Ham’ voor 4 personen in een chalet t.w.v 175 euro.

depers.nl

Download PressReader en lees de krant op tablets en smartphones gratis (registratie verplicht) X PressReader.com

DAGELIJKS WINNEN Halfjaarabonnement op Quizted Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.

Ronnie O’Sullivan Een mafkees met keu en ballen

....

Pagina 25

De risico’s voor Theo van Gogh werden door de AIVD dramatisch verkeerd ingeschat, zegt een oud-medewerker. En dat kwam door falen op hoger niveau.

....

Pagina 4

Hij zette me vrij ruw onder druk

Jansen zwabbert

Kent u het Kill-team?

Bellende oplichters flessen ondernemers. Pagina 12

....

Pagina 3

....

....

Getuige-deskundige spreekt eigen verklaring tegen.

Nieuw schandaal leger VS gaat als nachtkaars uit. Pagina 9

09:00 uur

11:00 uur

21:30 uur

Forum Ex-premier Balkenende spreekt op World Foresight Forum in Den Haag.

Racen Gran Turismo-event op circuit van Zandvoort. Scheuren met je Audi A8.

Bollenstreek Opening Bloemencorso door onder meer Chantal Janzen.

MAURICE BOYER/HOLLANDSE HOOGTE

De AIVD had dit kunnen voorzien

2

Eerst

De Kamer was fout bij de formatie, niet Tjeenk Willink. En Beatrix ook niet, trouwens. Pagina 5

Btw-verhoging is neergesabeld

Cartoon Argus

Hoog btw-tarief voor levensmiddelen

#Belastingen

De geplande verhoging van de BTW roept verzet op in de Kamer. En bij ongeveer heel bedrijvig Nederland. Redactie binnenland Amsterdam V

De belastingplannen van staatssecretaris van Financiën Frans Weekers (VVD) lijken deels te stranden in de Kamer. Voor de geleidelijke verhoging van de btw op voedingsmiddelen van 6 naar 19 procent, lijkt geen meerderheid te zijn. CDA, PvdA en PVV zijn tegen. De PVV noemt het onbespreekbaar

dat de boodschappen duurder worden, terwijl de vennootschapsbelasting in het plan wordt verlaagd. Het CDA en de PvdA zijn het daarmee eens. CDA en PVV voorzien ook grote problemen in de grensstreek. Ze denken dat winkels daar veel klanten zullen verliezen als levensmiddelen duurder worden. De stijging van het lage btw-tarief naar 19 procent moet volgens Weekers in kleine stapjes worden uitgevoerd. In deze kabinetsperiode denkt hij aan een verhoging naar 8 procent. Dat riep bij bedrijvig Nederland een

keur aan negatieve reacties op. Volgens het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) maakt die verhoging de dagelijkse boodschappen 640 miljoen euro per jaar duurder. ‘Onbegrijpelijk in deze tijd waarin veel mensen moeite hebben rond te komen.’ Volgens Koninklijke Horeca Nederland kost het plan 350 miljoen omzet en werkgelegenheid. Ook werkgeversorganisaties VNONCW en MKB Nederland zien niets in het plan. Dat is volgens hen schadelijk voor consument en bedrijfsleven en komt bovendien op een moment dat het herstel van de crisis veel bedrijven nog niet heeft bereikt.

Gaddafi doet een juichronde in Tripoli Beheersing Nederlands voorwaarde bijstand

President Syrië gelast vrijlating betogers

Den Haag Het spreken van de Nederlandse taal wordt een voorwaarde voor het krijgen van een bijstandsuitkering. Wie geen Nederlands spreekt, moet zo snel mogelijk een cursus volgen en goed afronden. Als niet aan deze eis wordt voldaan, wordt de uitkering verlaagd of stopgezet. Dat heeft minister Henk Kamp (Sociale Zaken) gisteren bekendgemaakt.

Damascus President Assad laat honderden mensen vrij die tegen zijn regime hebben gedemonstreerd. Assad hoopt hiermee een einde te maken aan de betogingen. Verder heeft de president een nieuwe regering gevormd. De afgelopen weken hebben tienduizenden Syriërs geprotesteerd tegen het autoritaire bewind van Assad. Daarbij vielen volgens ooggetuigen ook doden.

Verdachte Baflo is illegale immigrant

Ouders Tristan bereid tot gesprek nabestaanden

Baflo De man die ervan wordt verdacht dat hij gisteravond een agent doodschoot in Baflo is een uitgeprocedeerde asielzoeker. De 25jarige verdachte is een bekende van de politie. Het is onduidelijk welke nationaliteit hij heeft. Behalve van de moord op de agent wordt de 25-jarige man ook verdacht van de moord op de vrouw van 29 die eerder op de avond werd gevonden in een appartementencomplex.

Alphen aan den Rijn De ouders van Tristan van der Vlis, die zaterdag in in Alphen aan den Rijn zes mensen en zichzelf doodschoot, willen graag persoonlijk contact met de slachtoffers en nabestaanden van de schietpartij. Dat hebben zij gisteren aan de gemeente laten weten tijdens een gesprek met burgemeester Bas Eenhoorn. ‘Onze zoon heeft mensen onherstelbaar leed aangedaan’, zeiden de ouders.

Start up

5

Mini-sudoku

X Meer puzzelen? Zie pagina 24

© SANDERS-PUZZELLAND

In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer.

4

1 4 2

3

3 1 4 5

Inwoners van de hoofdstad van Libië werden gisteren getrakteerd op een optocht SUV’s, waarvan leider Gaddafi het stralende middelpunt was. Dit keer was hij niet getooid in zijn gebruikelijke legeroutfit of Arabisch

NMa-topman Kalbfleisch verdacht van meineed #Chipshol

6 2

Besmetting grondwater Japan toegenomen

Kroonprins pleit voor zonne-energie

Tokio Het grondwater in de omgeving van de gehavende Japanse kerncentrale Fukushima I is besmet geraakt. De hoeveelheid radioactief jodium en cesium is de afgelopen week fors toegenomen. Waarschijnlijk sijpelt water uit de reactoren de bodem in. Dat heeft energiebedrijf Tepco, eigenaar van het complex, gisteren laten weten aan het Japanse persbureau Kyodo.

Dresden Kroonprins WillemAlexander heeft tijdens een staatsbezoek in het Duitse Dresden een pleidooi gehouden voor zonneenergie. Volgens de prins onderstrepen de gebeurtenissen in Japan hoe belangrijk het is om het aandeel van zon, wind en water in onze energievoorziening te verhogen. Daarbij moet vooral op zonne-energie worden in gezet vanwege de grote potentie, zei hij.

gewaad, maar heel gewoontjes in burger. De Libische staatstelevisie zond de optocht uit, terwijl Tripoli volgens dezelfde omroep tegelijkertijd werd gebombardeerd door vliegtuigen van de NAVO. FOTO: LIBYAN STATE TV / REUTERS

NMa-topman Kalbfleisch zou gelogen hebben in de zaak die speelt tussen grondontwikkelingsbedrijf Chipshol en de staat. Redactie economie Amsterdam V

Een blamage voor de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa). De topman van de toezichthouder, Pieter Kalbfleisch, wordt namelijk verdacht van meineed in de civiele procedure tussen Chipshol en de staat (een zaak over grond rondom Schiphol). De rijksrecherche heeft de zaak in onderzoek, aldus het Openbaar Ministerie (OM) gisteren. Eerder op de dag werd al bekend dat Kalbfleisch voor onbepaalde tijd met betaald verlof is door het onderzoek van de rijksrecherche. Naast beschuldigingen van meineed zou er

Kamer: openheid kosten pensioen

sprake zijn van belangenverstrengeling. Hij zou opzettelijk een onjuiste verklaring hebben afgelegd terwijl hij onder ede werd gehoord door de rechter. Vorige week werd Kalbfleisch door een andere getuige in de Chipshol-zaak beschuldigd van het afleggen van een leugenachtige verklaring. De getuige, een griffier met wie Kalbfleisch in zijn jaren als rechter in Den Haag werkte en met wie hij zelfs een liefdesrelatie had, zei onder ede dat Kalbfleisch als rechter probeerde een rechtszaak te beslechten ten faveure van een vriend van hem. De griffier lekte dit al via een anonieme brief naar de media. Kalbfleisch heeft de aantijgingen altijd ontkend, en deed de inhoud van de brief onder ede af als ‘lariekoek’. Hij zou per 30 juni vertrekken bij de NMa, maar zijn terugkeer en afscheidsfeest zijn nu ook onzeker geworden.

Den Haag Pensioenfondsen moeten zo snel mogelijk inzicht geven in de kosten die zij maken voor het beheer van hun pensioenvermogens. Als die duidelijkheid er op korte termijn niet is, zal de Kamer dat met wetgeving afdwingen. Dat hebben CDA, VVD, PVV, PvdA, GroenLinks, D66, ChristenUnie en SGP gisteren aangekondigd in een opiniestuk in NRC Handelsblad. Vrijwel alle partijen in de Tweede Kamer zijn deze week geschrokken, omdat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) liet weten dat pensioenfondsen 1,5 tot 3 miljard euro meer kosten maken bij vermogensbeheerders dan zij rapporteren in hun jaarverslagen. De Kamerleden willen dat pensioenfondsen op de eerste plaats duidelijkheid verschaffen in de jaarlijkse pensioenoverzichten die iedere deelnemer krijgt.

Gele rijders pechbestrijders

Wegenwacht per Harley

Uitgewassen

Vandaag 65 jaar geleden begon de ANWB met de wegenwacht, met het motto ‘Gele rijders pechbestrijders’.

Het begon met zeven wegenwachters op Harley Davidson-motoren. Tegenwoordig zijn er negenhonderd wegenwachters.

Unilever moet gratis waspoeder weggeven, omdat consumenten te veel hebben betaald door kartelafspraken, vindt de Consumentenbond.

Ik heb aangegeven dat het een ketterproces was.

Eerst

Hans Jansen in een proces-verbaal

3

Arabist Hans Jansen spreekt zichzelf tegen #Wildersproces

Arabist Hans Jansen heeft in het Wildersproces een verklaring afgelegd die tegengesteld is aan wat hij in een boek schrijft. Kustaw Bessems Amsterdam V

Voor de rechter heeft arabist Hans Jansen gezegd dat een raadsheer die betrokken was bij de zaak-Wilders heeft geprobeerd hem over de zaak van mening te laten veranderen, maar in een boek schrijft Jansen juist van niet. Terwijl dit een essentieel onderdeel is van Wilders’ verdediging.

Jansen werd woensdag in de rechtszaal ondervraagd over een diner, waarbij hij mei vorig jaar raadsheer Tom Schalken had ontmoet. Schalken is mede verantwoordelijk voor de beslissing van het Amsterdamse hof om Wilders te laten vervolgen. Het diner was enkele dagen vóór Jansen als getuige-deskundige zou optreden in de zaak-Wilders. Jansen noemde het proces tegen de PVV-leider destijds aan tafel met Schalken ‘een ketterproces’. Wilders’ advocaat Bram Moszkowicz wilde woensdag van hem weten of Schalken daarop had geprobeerd Jansen hierover ‘van mening te doen veran-

deren’. Jansen antwoordde hierop – herhaaldelijk en onder ede: ‘Ja.’ Jansen heeft dit eerder óók gezegd bij de rijksrecherche. ‘Ik heb aangegeven dat het een ketterproces was. (…) De heer Schalken heeft wel degelijk geprobeerd mij van mening te laten veranderen’, zei hij volgens het proces-verbaal, in bezit van Nieuwsuur. En in de column waarmee Jansen afgelopen oktober op het weblog Hoeiboei het etentje onthulde en een bom onder het proces legde, schreef de arabist al dat Schalken ‘probeerde me te overtuigen van de juistheid van zijn beslissing Wilders voor de rechtbank in Amsterdam te slepen.’

Maar Jansen stelt compleet het omgekeerde in een gedeelte dat hij schreef voor het boek De onzichtbare Ayatollah van Carel Brendel (november 2010). De beruchte column staat daar wel in afgedrukt, maar daarop vervolgt Jansen met: ‘Achteraf is het bovenstaande op een aantal plekken net niet nauwkeurig genoeg geformuleerd. Schalken heeft geprobeerd mij van de ‘redelijkheid van zijn standpunt’ te overtuigen, die woorden herinner ik me precies, maar hij heeft geen moment geprobeerd, of gezegd, dat ik mijn mening, dat het hier een ketterproces betrof, diende te herzien. Het ging hem er vooral om dat ik de intel-

Rollend over straat om gebouw TU

$ & & &

#TUDelft

) " & ) '''

Het nieuwe faculteitsgebouw in Delft is een regelrechte hit, maar minister Van Bijsterveldt wil haar geld terug. Eveline Domevscek Amsterdam V

Een gesprongen waterleiding, kortsluiting en binnen een paar uur ging het faculteitsgebouw van de TU Delft in rook op. Dat was in mei 2008. Nu gaat het er nog steeds over. Niet over de brand, maar over de 25 miljoen euro die het ministerie van Onderwijs aan de TU schonk voor de bouw van een nieuwe faculteit bouwkunde. OCW vordert dit bedrag sinds begin 2011 in hapjes van 2 miljoen terug. De TU wil het geld houden. Het gesteggel draait om de woorden ‘nieuw architectonisch icoon’. Toen het oude gebouw afbrandde, gaf toenmalig minister Plasterk 25 miljoen euro voor ‘een nieuw architectonisch icoon’. De TU kocht echter een gebouw uit 1920, dat ooit tot de faculteit Scheikunde behoorde, en bouwde dit om tot ‘de bruisende ontmoetings- en onderwijsplek BK City’. Maar het gebouw is niet ‘nieuw’, en OCW wil het geld terug. ‘Wij zijn van mening dat wij een architectonisch icoon hebben neergezet’, zegt Karen Collet van de TU Delft.

lectuele uitdaging van een en ander positief zou waarderen.’ Als klopt wat in het boek staat, was Jansen al lang – na nadenken en op grond van exacte herinnering – tot een andere conclusie gekomen dan hij nu verklaart. De tekst in het boek haalt zo een belangrijk punt voor Moszkowicz onderuit. Die wil aantonen dat een raadsheer, betrokken bij de zaak, tijdens het diner trachtte de getuige-deskundige te beïnvloeden, omdat Wilders dan volgens Moszkowicz niet mag worden vervolgd. De getuigenverhoren in het Wildersproces gaan vandaag verder. Jansen kan opnieuw worden bevraagd.

$ & #&& && #& + #&#& && & &&' * #& & #& # & & & & & & "' & & &&# && && ' & $ &%

( &&(

!&&& % #

# )&

&& ! & & ' &( &# ) &

#' & #& )&& & ) ) + & #&'

#& & & ! ! '

Steeds iconischer Het gekke is: het nieuwe bouwkundegebouw lijkt alleen maar iconischer te worden. Twee weken geleden werd BK City bekroond met een Europese prijs voor het behoud van Cultureel Erfgoed: de EU Prize for Cultural Heritage/Europa Nostra Awards. En deze week werd het genomineerd voor de Gulden Feniks. Daarvoor al werd het gebouw zelfs genomineerd voor de Gouden Piramide, waarmee inspirerend opdrachtgeverschap in de architectuur wordt beloond. Het ministerie van OCW is een van de initiatiefnemers van de prijs. Toch is OCW niet overtuigd. Huidig minister van Onderwijs Van Bijsterveldt is nog steeds van plan ‘het bedrag van 25 miljoen euro aan te wenden om de begrotingsproblematiek 2011 van het departement op te lossen’.

Witte fietsen

Drie keer de fout in

Extra nootmuskaat voortaan

Op 18 april start in Antwerpen de bouw van het eerste Velo-fietsstation. Er komen 85 stations waar je gratis een fiets kunt lenen.

In Australië heeft de politie een auto aangehouden met tien tieners. De bestuurder had geen rijbewijs en de auto was niet geregistreerd.

Er zijn nog meer afrodisiaca in de keuken vinden. Vergeet oesters en champagne, nootmuskaat werkt net zo goed.

4

Minister Remkes had moeten zeggen: we zaten ernaast.

Eerst

Heleen de Waal Oud-AIVD’ster

De moord op Theo van Gogh maakte veel los in Nederland. FOTO’S: ANP

‘AIVD de mist in bij Van Gogh’ #AIVD-fail Voor het eerst geeft iemand uit de AIVD zélf toe dat de geheime dienst ernstig blunderde voorafgaand aan de moord op Theo van Gogh. Er was te weinig kennis en kunde op hoger niveau, zegt oud-medewerker Heleen de Waal.

Peter Wierenga Amsterdam V

De AIVD schatte de risico’s voor Theo van Gogh dramatisch verkeerd in en dat komt door een falen op hoger niveau. Leidinggevenden hadden de nog onervaren medewerker die verantwoordelijk was voor het dossierMohammed B. (die op 2 november 2004 Van Gogh vermoordde) veel beter moeten begeleiden, maar het ontbrak ze aan inhoudelijke kennis. De Nederlandse regering heeft dit op ‘schandalige’ wijze verbloemd. Dat zegt oud-AIVD’ster Heleen de Waal tegen De Pers. Morgen verschijnt haar boek Halve lucht waarin ze de heftige ervaringen beschrijft uit het strafproces waarin zij terechtstond. Zij en haar partner zouden staatsgeheimen gelekt hebben naar De Telegraaf, maar werden vorig jaar vrijgesproken. Het hoger beroep tegen de twee dient nog. De Waal, die bijna dertien jaar voor de AIVD werkte als senior-analist, geeft in haar boek een zeldzaam

kijkje in de keuken. ‘Meestal gaat het goed, stroomt er geen bloed uit operationele missers of analytische blunders’, schrijft De Waal. ‘De moord op Theo van Gogh is een trieste uitzondering. De informatie was destijds binnen handbereik maar niet voldoende beoordeeld. Door te weinig kennis en kunde op hoger niveau was er geen controlemechanisme en kon een individu een dergelijke verkeerde inschatting maken. Met gruwelijke gevolgen die nog lang op het netvlies van veel landgenoten staan.’

dan moet je dat allemaal zélf inschatten. Als er meer checks and balances waren geweest van hogerhand, was die informatie goed geduid. Zoiets mag niet van één persoon afhangen.’ De AIVD hield na de moord vol dat B. een bijfiguur was geweest en

Onderschat

Dienst wist méér

De passage is opmerkelijk, omdat voor het eerst iemand uit de geheime dienst verklaart hoe het gevaar in 2004 zo ongelooflijk onderschat kon worden. ‘Ik werkte niet bij die afdeling Centrum Islamitisch Terrorisme’, licht De Waal toe, ‘maar ik ken de bewuste medewerker wél. Die zat er nog maar kort. Dat is een persoonlijk drama. Dan krijg je zo’n dossier, en

Over Mohammed B. wist de AIVD meer dan die destijds toegaf. X www.depers.nl/qr8

dat de dienst eigenlijk niets te verwijten viel. De Commissie van Toezicht op de inlichtingendiensten concludeerde jaren later dat de AIVD over véél meer informatie beschikte dan

de dienst en toenmalig minister Johan Remkes hadden beweerd. Zo reisde B. wél naar het buitenland, had hij het telefoonnummer van een internationale terrorist op zak – toen hij twee maanden voor de moord werd opgepakt voor zwartrijden in de tram – en was hij de ‘penningmeester’ van de Hofstadgroep; allemaal alarmerende signalen volgens de eigen criteria van de AIVD. De CTIVD begreep niet waarom Mohammed B. desondanks zo weinig prioriteit kreeg, maar De Waal onthult nu dat dat kwam door te weinig kennis bij het management. Volgens haar bepaal je als opsteller van een AIVD-notitie in hoge mate zelf in hoeverre informatie en bron betrouwbaar zijn. ‘Niemand die dat verder toetst of die bronnen nog eens tegen het licht houdt,’ schrijft zij. ‘Dat gebeurde hooguit een enkele keer achteraf’, verduidelijkt zij tegenover deze krant. Bovendien was er volgens haar een kloof tussen de jongere, hoogopgeleide analisten en hun superieuren

van de oude garde, die het vak bij wijze van spreken op straat leerden.

Tenenkrommend Inmiddels is de begeleiding van nieuwe medewerkers sterk verbeterd, zegt De Waal, onder meer door een opleidingstraject waar zij nauw bij betrokken was. Ook waait er een frisse wind dankzij een nieuwe generatie leidinggevenden. Maar hoe Remkes destijds het falen van de dienst in de Tweede Kamer verbloemde, noemt zij ‘schandalig’. ‘Ik herinner me nog dat ik met collega’s naar dat debat op tv keek. Tenenkrommend. Hij had moeten zeggen: het spijt me verschrikkelijk, maar we zaten ernaast.’ De AIVD wil geen inhoudelijke reactie geven op de beweringen van haar oud-medewerker. ‘Dat doen we nooit bij dit soort zaken’, aldus woordvoerder Sander van Dam. Een uitgebreid interview met Heleen de Waal over haar proces verschijnt komende maandag in De Pers.

Bedankt, baas!

Nieuwe hofnar

Viespeuk

Een goede leidinggevende is voor 97 procent van de werknemers in Nederland net zo belangrijk als het salaris. Dit blijkt uit onderzoek van TNO.

Kinderdagverblijf ’t Hofnarretje - bekend vanwege misbruikzaak Robert M. - heeft een nieuwe directeur: Henk Lustig. Klinkt vast fijn op zijn cv.

Een werknemer van de luchthaven van Frankfurt is ontslagen. Hij bleek een camera te hebben verstopt in het toilet en filmde duizenden vrouwen.

Elke informateur neemt zijn eigen verantwoording.

Eerst

Herman Tjeenk Willink omzeilt een vraag

Tjeenk Willink is nog altijd blij met Tjeenk Willink #Formatie

Er is eigenlijk geen probleem met de formatie van een kabinet, vindt Herman Tjeenk Willink. Als iedereen zich maar aan de regels houdt. Zoals hij zelf en de koningin. Dirk Jacob Nieuwboer Den Haag V

Al die tijd hield Herman Tjeenk Willink zijn mond. Over de formatie, en de omstreden rol die de naaste adviseur van de koningin zelf speelde, werd van alles geschreven en gezegd, maar tot gisteren zweeg de vicepresident van de Raad van State. Een half jaar lang dacht Tjeenk Willink diep na om zijn ei te leggen. In het jaarverslag van de Raad van State – zijn laatste want hij vertrekt in januari – schrijft hij voor het eerst in het openbaar over de roerige formatie die leidde tot het minderheidskabinet-Rutte-Verhagen. Zijn conclusie: zoals het ging was niet best. Er moet daarom opnieuw worden nagedacht over de rollen van het staatshoofd, de informateurs en het parlement. Maar zijn voorkeur is helder: er kan maar beter niet gemorreld worden aan het bestaande stelsel. Hij kaatst de bal terug naar alle critici die het staatshoofd uit de formatie willen of zoals PVV-leider Geert Wilders pleiten voor een louter ceremoniële rol. ‘Wat is eigenlijk het probleem als de gedragsregels worden gevolgd?’

Procesbewaker De koningin kan prima haar rol blijven spelen als ‘procesbewaker’. Dat ze vaak wordt beschuldigd van het bedrijven van politiek ligt volgens hem niet aan de koningin. Het probleem is dat niet iedereen zich aan de ‘gedragsregels’ houdt of die zelfs niet kent. Die moeten daarom worden ‘verduidelijkt’. Tjeenk Willink is ‘niet zo verschrikkelijk van het schuldigen aanwijzen’, maar hij laat wel blijken dat volgens hem het probleem vooral bij de Kamer ligt. Die laat te veel mogelijkheden onbenut om het initiatief naar zich toe te trekken. Het parlement zou bijvoorbeeld informateurs altijd na hun werk naar de Kamer moeten roepen. Als er dan onduidelijkheden zijn kan hij die wegnemen en de Kamer kan zich in het openbaar uitspreken over de volgende stap die de koningin zou moeten nemen. Geen gekke gedachte.

Neemt niet weg dat ook op het optreden van het staatshoofd en hemzelf wel wat valt aan te merken. Dan is Tjeenk Willink net iets milder. Was het bijvoorbeeld niet gek dat Beatrix, zonder advies in te winnen van de fractievoorzitters, Ruud Lubbers tot informateur benoemde? ‘Elke informateur neemt zijn eigen verantwoording’, omzeilt Tjeenk Willink de vraag. En met zijn eigen eerste benoeming tot informateur was niks mis. Zijn voorganger Uri Rosenthal had geadviseerd om ‘één of twee informateurs van VVD en PvdAhuize’ te benoemen en de meerderheid van de Kamer was het daarmee eens. Toch werd het Beatrix’ vertrouweling, maar volgens Tjeenk Willink was dat omdat Rosenthal ‘onduidelijk’ was en ‘ruimte’ had gelaten.

5

$&" & $& # $* &

Bijlage En dan die opmerkelijke ‘bijlage’ die hij liet verspreiden. Daarin hamerde Tjeenk Willink, die lid is van de PvdA, op het belang van de rechtsstaat en op Europese samenwerking. Wilders vatte het op als een statement tegen zijn partij. Tjeenk Willink ‘blijkt dus gewoon een links eurofiel anti-PVVmannetje te zijn’, twitterde hij. Van die ophef begrijpt Tjeenk Willink niets. Hij had niet anders geschreven dan wat hij al jaren als vicepresident verkondigt. ‘Eerlijk gezegd was ik eerder verbaasd over dat iedereen verbaasd was over mij.’ Wat hij schreef had niets te maken met ‘persoonlijke partijpolitieke voorkeuren’. Natuurlijk niet, want volgens Tjeenk Willink is ‘de essentie van democratie is dat je onderscheid maakt tussen persoon en ambt’. Hij stond daar dus als vicepresident, niet als PvdA-lid. Dat dat niet voor iedereen duidelijk was komt misschien omdat hij zelf zei dat die bijlage voor zijn ‘persoonlijke verantwoording’ kwam. ‘Als ik dat inderdaad heb gezegd dan is dat verwarrend’, geeft hij toe. Een inschattingsfout dus, had hij het liever anders gedaan? ‘Nee, zo zit ik niet in elkaar. Dan moet ik u toch teleurstellen.’ Als de Kamer een probleem had, dan hadden ze hem maar moeten uitnodigen. Hij had graag duidelijkheid verschaft. Maar helaas, dat deed de Kamer niet.

"& & && * & +'! & $&

& & *& $& &&) % & !') * $& & & &",,&$ & $& ( )"

GZ:]L[ȃ [:R[_UG G:Q:gi [ Ů GZ:]L[ ė ;LV[?VVW;VUUBUȃ

D9 |u Ų D9 kku ʏǁʔ Nuyk|¢u nkuk

ȕ ʏʓ aUUYŢ

ɸĖʏʓ

VȶQT@Ǐ

Kpƶ ʓʓ ow}w

:} \wwĖ atwwotw ʐʐ Ė mm ǏN}{ {wt tw ɵw ɵĖ mmtw

Bg?Q_[LBD QBjBZ[::U;VAȃ

;B[]BQ U_ VW G[R[:QBƸUQȶABWBZ[

Papa, computer kapot!

Tijdreizen lariekoek

Partycrasher

Uit onderzoek blijkt dat één op de vijf ondernemers z’n kids met de werk-pc laat spelen. Vaak gaat dat mis: één op de zes pc’s crasht.

Het Chinese ministerie voor Radio, Film en Televisie verbiedt tijdreizen in films en tv-programma’s. Volgens het ministerie is tijdreizen onzin.

In Brisbane is een vrouw veroordeeld omdat ze een feestje verstoorde door een geweer op de gasten te richten. Ze was niet uitgenodigd.

6

Die 13 procent zijn de verstokte carnivoren.

Eerst

Natuur & Milieu Woordvoerder

Pinokkio

Niet waar / Deels waar / Waar

Carnivoren verliezen van flexitariërs Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar: [email protected] Camil Driessen Den Haag V

inzet voor een duurzame wereld.

Waar zeggen ze dat? Bij de lancering van hun campagne afgelopen maandag voor flexitariërs: mensen die één of meerdere dagen in de week geen vlees eten.

Hoe zat het ook alweer?

Wat is de bewering? Slechts 13 procent van de Nederlanders eet elke dag vlees.

Wie zegt dat? De stichting Natuur & Milieu die zich naar eigen zeggen ‘met hart en ziel’

Volgens het Productschap Vee & Vlees werd vorig jaar in Nederland gemiddeld 43 kilo vlees per persoon gegeten. Vlees eten heeft een flinke impact op het milieu. Het Planbureau voor de Leefomgeving stelt dat de vleesconsumptie wereldwijd 80 procent

van de landbouwgrond in neemt, maar slechts 15 procent van onze calorieën oplevert. Ook veroorzaakt vleesproductie grote CO2-uitstoot en is overmatig vleesgebruik ongezond omdat de kans op onder meer hartziekten toeneemt. Van de Nederlanders is ongeveer 4 procent vegetariër. De mensen die niet elke dag vlees eet worden tegenwoordig flexitariërs genoemd. Uit onderzoek van Motivaction onder 826 Nederlanders in opdracht van Natuur & Milieu blijkt dat 13 procent wel elke dag vlees eet. ‘Dat zijn de verstokte carnivoren’, zegt een

Vergelijking van de onderzoeken leert inderdaad dat het verschil tussen beide partijen wordt veroorzaakt doordat Natuur & Milieu de grens legt bij elke dag vlees eten en de grens van LEI ligt bij ‘bijna elke dag’ vlees eten: gemiddeld meer dan 6 keer per week.

woordvoerder van Natuur & Milieu.

Wat is waar? Het Landbouw Economisch Instituut (LEI) van de Universiteit Wageningen publiceerde vorig jaar het uitgebreide kwalitatief en kwantitatieve onderzoek ‘Vleesminnaars, vleesminderaars en vleesmijders.’ Volgens onderzoeker Erik de Bakker blijkt daaruit dat ruim 25 procent van de mensen ‘die hard carnivoor’ is. ‘De sprong van Natuur & Milieu is wel heel drastisch.’ Hij vermoedt dat het verschil is ontstaan door het gebruik van verschillende categorieën.

Eindoordeel De bewering klopt.

Reactie Natuur& Milieu: ‘Ons onderzoek is exacter omdat wij kijken naar het aantal dagen dat men vlees eet.‘

Cartoon BAS van de zuidas

Bas heeft een seizoenkaart voor Ajax

VOLGENS DE CONSUMENTENBOND DUURSTE BED SLIJT SNELLER AMSTERDAM - Een peperduur bed is geen garantie voor een jarenlange goede nachtrust. Sterker nog, volgens de Consumentenbond is de duurste boxspring uit de test veel eerder versleten dan een voordelig bed. Luxe bedden (€ 7900,-) scoren bij een test van de Consumentenbond lager dan eenvoudige goedkope boxspring bedden (€ 700,-). De levensduur van het de meest gewilde handgemaakte boxspring bedden is zelfs het kortst! De hoogste score komt overigens voor rekening van Nederlands bekendste bed, met € 3350,- ook bepaald geen koopje. Bronvermelding : telegraaf 29-maart 2011

NOG 3 DAGEN - BIJ ALLE MD WINKELS

OFFICIËLE BEKENDMAKING

NEDERLANDS GROOTSTE LEVERANCIER VAN LUXE BOXSPRINGBEDDEN BOX&TRENDS MET HONDERDEN DEALERS IN NEDERLAND IS:

FAILLIET UITGESPROKEN DOOR DE RECHTBANK ONDER INSOLVENTIENUMMER F10 386 door Rechter - commissaris Mr. A.E. Zweers.

ELEKTRISCHE BOXSPRING PANNADELUXE Wij van Matras Direct Nederland kunnen dit beamen. Maar willen wel benadrukken dat deze dure bedden wel een aangenamere nachtrust en beter ligcomfort geven. Het is toch een luxe om 5 jaar op een super bed te liggen? In plaats van 10 jaar op een goedkoop bed met een lange levensduur, maar slecht ligcomfort! WEGENS HET FAILLISSEMENT VAN DE EXCLUSIEVE LEVERANCIER BOX&TRENDS KUNNEN WIJ VAN MATRAS DIRECT EENMALIG U DE MEEST LUXE SYSTEMEN AANBIEDEN DIE HEERLIJK SLAPEN VOOR DE PRIJS VAN DE GOEDKOOPSTE BEDDEN. DUS HEERLIJK SLAPEN OP EEN BOXSPRING VAN € 7900,- NU VOOR SLECHTS € 1799,- !!

BOXSPRINGSET YOUNG/RICHARD

TRENDS BOX &

140x200

Geheel compleet 160x200 5699a,- NU 1899,180x200 5999a,- NU 1999,-

1799,-

NU

160x200 899a,180x200 999a,-

NU 449,NU 499,-

SLAAP KLAAR

NOG 203 STUKS

90x200

140x200

140x200 1799a,- NU 599,- | 160x200 1949a,- NU 649,-

499a,-

LIQUIDATIE PRIJS NU

NU

249,-

VANDAAG KOPEN, VANAVOND BETER SLAPEN

799a,-

LIQUIDATIE PRIJS

1499a,-

799,849,899,-

GEHEEL COMPLEET MET GRATIS HOOFDBORD


LIQUIDATIE PRIJS

LIQUIDATIE PRIJS LIQUIDATIE PRIJS LIQUIDATIE PRIJS

AANBIEDING YSTAD ®

Superluxe verende boxspring incl. hoofdbord en luxe chroompootjes. Excl. voetbord en matrassen.

INCL 8 CM. GEZONDHEIDSTOPDEKMATRAS

499,-

SLAAP KLAAR

120x200 140x200 NORMAAL 1.599a,160x200 NORMAAL 1.699a,180x200 NORMAAL 1.799aa,-

Let op deze set is gestoffeerd in een prachtige naturel linnen type stof planosa. Deze kunnen wij leveren in de kleuren beige of zwart. Ook lengtematen 210 en 220 leverbaar. Uit het faillissement nog 197 in beige en 99 in zwarte uitvoering.

T

FAILLIE

OOK IN ELEKTRO UITVOERING

5399a,-

LIQUIDATIE PRIJS

NOG 316 STUKS OP=OP

NU

Incl. hoofdbord, 2x verende boxsprings, 2x meegestoffeerde pocketmatrassen, 12x luxe Dario blokpoot zilver en alles gestoffeerd in de luxe stof KIXX. Nog 3 dagen met GRATIS luxe comfort topdekmatras. MEER DA N 50 MOD BOXSPRELLEN INGS


DE ENIGE ECHTE PREMIUM BOXSPRING

120x200

NAAST DE MAKRO

COMPLETE BOXSPRING HOLMSTAD

Incl. hoofdbord, 2x verende luxe elektro boxsprings, 2x meegestoffeerde pocketmatrassen, 2x gestoffeerde matrasrem, 2x sterke power motor met remote control en Triangel poten 20x20x8. Excl. luxe Nasa split Topdekmatras.

Incl. 8cm gezondheidstopdekmatras. Nog slechts enkele pocketnasa uitvoeringen aanwezig. Eenmalige partij!!!

SLAAP KLAAR

NIEUW IN NUTH(L)

ZEER GESCHIKT ALS STUDENTEN-, LOGEER- OF TIJDELIJK BED

399,-

OOK LEVERBAAR IN Dankzij de LIQUIDATIE kunnen wij u deze ZWART OF WITTE LEATHERLOOK BOX voor de laagste prijs van NL aanbieden.

NU DIRECT MEE TE NEMEN

OOK IN OPKLAPBARE UITVOERING LEVERBAAR MET VEEL OPBERGRUIMTE

120x200 299,- | 140x200 329,- | 160x200 339,- | 180x200 349,-

KIJK VOOR MEER UITLEG OVER DE AANBIEDINGEN, DE VOORWAARDEN EN DE ROUTEBESCHRIJVING OP

46

FILIALEN IN NL

DE GOEDKOOPSTE BEDDENSPECIAALZAAK VAN NL

€ 99

ALTIJD

IN DE BUURT

*DO **VR KOOPAVOND, Openingstijden: Maandag gesloten.

Vlucht Amsterdam–Malta al vanaf

KOFFIE STAAT KLAAR

Dinsdag t/m Vrijdag 10.00-17.30 uur. Zaterdag 09.30-17.00 uur. Zondag altijd gesloten.

p. p.*

*heen/terugreis incl. taxen/toeslagen. Specifieke voorwaarden van toepassing en beperkt aantal plaatsen/periode Het best bewaarde geheim van de Middellandse Zee www.malta.nl

* ALMERE Markerkant 11-26, 088-9005130 * AMSTERDAM Valschermkade 3b, 088-9005132 * APELDOORN Koninginnelaan 205, 088-9005118 * ARNEMUIDEN Van Cittersweg 2a, 088-9005133 ** BEILEN Ossebroeken 28, 088-9005110 ** BERGEN OP ZOOM Bredasestraat 84, 088-9005139 ** CRUQUIUS Spaarneweg 63, 088-9005108 ** DELFT Rotterdamseweg-Z 402, 088-9005122 * DEN HAAG Binckhorstlaan 168, 088-9005144 ** DRONTEN De Dieze 14-16, 088-9005104 ** EINDHOVEN Brussellaan 2a, 088-9005119 ** GEFFEN Het Geffens Veld 4, 088-9005113 ** GENEMUIDEN Schering 25, 088-9005150 * GRONINGEN Boterdiep 57, 088-9005134 * HAARLEM Spaarndamseweg 74/76, 088-9005143

* HENGELO (OV) Pasmaatweg 28, 088-9005109 ** HETEREN Poort van Midden Gld. Blauw 8b, 088-9005107 ** JOURE Marconiweg 7, 088-9005127 * KATWIJK Lageweg 35t, 088-9005145 * LEEUWARDEN Voorstreek 99, 088-9005120 ** LICHTENVOORDE Nobelstraat 7-02 t/m 7-03, 088-9005112 ** MIJDRECHT Kerkvaart 3, 088-9005135 ** MOERKAPELLE (ZH) Bredeweg 47, 088-9005124 * NAARDEN Energiestraat 14f, 088-9005115 ** NIJKERK Gezellenstraat 2, 088-9005105 ** NUTH Thermiekstraat 12a, 088-9005125 nieuw ** OUD-BEIJERLAND Willem Beukelszstraat 4, 088-9005138 * RODEN Ceintuurbaan Noord 112/2, 088-9005106 * ROERMOND Burghoffweg 11, 088-9005123 ** ROTTERDAM Giessenweg 70-72, 088-9005129

P ALTIJD GRATIS PARKEREN

= vestiging met extra outletruimte

VRAAG THUIS GRATIS OP ONZE SITE UW UITGESTELDE BETALING AAN

* vraag naar de vriendelijke voorwaarden

WWW.MATRASDIRECT.NL

* SPIERDIJK Zuid Spierdijkerweg 77c, 088-9005121 * TILBURG Bredaseweg 191, 088-9005142 * UTRECHT Draaiweg 79-85, 088-9005131 ** VENLO-BLERICK Jacob Catsstraat 74a, 088-9005141 ** WINSCHOTEN Venne 139, 088-9005137 * WOLVEGA Grindweg 140, 088-9005103 * ZAANDAM Cornelis Ouwejanstraat 3, 088-9005111 ** ZUTPHEN Industrieweg 65, 088-9005102 * ZWIJNDRECHT H.A. Lorentzstraat 9, 088-9005126 * ZWOLLE Th. A. Kempisstraat 100, 088-9005128

Eiereters

Nieuwe Raspoetin

Oranje boven

Armenië stopt de export van eieren. Het land vreest een tekort tijdens Pasen; er worden dan 12 miljoen eieren geconsumeerd in het land.

De Russische stad Stavropol is in de ban van een misdadige hypnotiseur. Hij zou de bankrekening van zijn slachtoffers na hypnose leeghalen.

Een boer in Engeland heeft zijn schapen oranje geverfd om dieven af te schrikken. Afgelopen jaren waren er al zo’n 200 van hem gestolen.

Veel mensen gaan niet 10 kilo afvallen, maar het kan wel.

Eerst

Liesbeth van Tongeren Tweede Kamerlid voor GroenLinks

7

#Kernenergie

Liesbeth van Tongeren voert als Kamerlid voor GroenLinks morgen op de Dam actie tegen een nieuwe kerncentrale. Een vraaggesprek over Japan, CO2 en groeiend energieverbruik .

GroenLinks-Kamerlid Van Tongeren vindt niet dat haar partij gebruik maakt van de ellende in Japan: ‘Voor het standpunt van GroenLinks heb je geen ramp nodig.’ EVERT-JAN DANIELS

Anti-nucleaire gelovige Jan-Hein Strop Amsterdam V

Is de ramp in Japan voor u politiek gezien een blessing in disguise? De angst zit er lekker in. ‘Voor het standpunt van GroenLinks heb je geen ramp nodig. Sinds de oprichting zijn we tegen kernenergie op precies dezelfde gronden. De visie is dat je uiteindelijk op schoon moet uitkomen.’ Maar u maakte anders wel handig gebruik van Fukushima door op het hoogtepunt van de onrust te pleiten voor een referendum over een nieuwe kerncentrale. ‘Dat was omdat het besluit aan de orde is in de Tweede Kamer. Wij hebben vanwege Japan gepleit om de behandeling van de brief over de randvoorwaarden van een nieuwe kerncentrale zes maanden uit te stellen, ook uit piëteit met de slachtoffers. Maar de regeringspartijen zeiden: niets aan de hand, wij kunnen gewoon door. We hebben het een maand uit weten te stellen. Ik vind het eerder een minachting van wat er in Japan is gebeurd om te zeggen dat er niets aan de hand is.’ Er is vooralsnog niemand dood gegaan door straling. ‘Als daar een windmolenpark had gestaan met hetzelfde vermogen had je geen evacuatiezone van 20 kilometer

gehad. Bij een gewone explosie heb je onmiddellijk je doden. Dit is een sluipende moordenaar. Het komt in de grond, een heel gebied is voorlopig onbewoonbaar. Het is lastig om direct een verband te leggen tussen een toename van kanker en zo’n ongeluk. Maar je ziet dus dat er bij vorige ongelukken meer leukemie is, meer schildklierkanker, meer misvervormde kinderen.’ U weet dat gevolgen van Tsjernobyl door de milieubeweging graag overdreven worden. ‘Probleem was dat medische gegevens in Oekraïne nauwelijks op orde waren. De apparatuur die radioactiviteit in je lichaam meet, is al twee jaar kapot. Er kan nu geen enkele ziekte gekoppeld worden aan straling.’ Veel wetenschappers ergeren zich blauw aan de hysterie rond stralingsgevaar. Was de reactie op Fukushima niet overtrokken? ‘Als jij in mijn teksten, tv-optredens of kranteninterviews hysterie of overdreven emotie kan aanwijzen, wil ik het graag horen. Japan bouwt kernreactoren. Er is daar een enorme hoeveelheid kennis. Zij hebben net als Verhagen (minister van EZ, red.) de bevolking verteld: alles is hier op orde. Japan heeft rampenplannen, Japan heeft geoefend. Wij niet. Als het daar dan zo uit de klauwen kan lopen, dan is het een tikkeltje wens-

denken om te zeggen dat zoiets bij ons nooit kan gebeuren.’ Na Tsjernobyl kwamen er decennia geen kerncentrales meer bij. Maar het energieverbruik verdubbelde en dat is opgevangen met kolen- en gascentrales, waardoor de CO2-uistoot sterk toenam. Is er destijds een fout gemaakt? ‘In plaats van fossiel hadden we hard in moeten zetten op energiebesparing en op het ontwikkelen van

Besluitvorming 21 april praat de Kamer met minister Verhagen over de plannen voor een nieuwe kerncentrale. Dat zal gaan over Japan en de randvoorwaarden voor een nieuwe centrale.

schoon. Toename van CO2 is een consequentie van een foute beslissing. Als je terugkijkt, was het een goede beslissing om geen kerncentrales neer te zetten.’ Dreigen we nu niet dezelfde fout te maken? ‘Het kan wel zonder kernenergie. Ik

kan je scenario’s laten zien, waarin het is doorgerekend. Het ligt er aan of je het wil of niet.’ Als je naar de wereldenergiebehoefte kijkt de komende decennia en je wilt minder CO2, dan moet je wel voor kernenergie zijn dat veel CO2-armer is. ‘Als alle plannen voor kerncentrales uitgevoerd worden, dan kom je in 2020 op 17 procent stroomopwekking door kernenergie. Dan moet je de overige 83 procent nog steeds ergens vandaan halen. Kernenergie gaat nooit een groot gedeelte van onze energiebehoefte dekken. Je kan voor al dat geld beter goedkopere gascentrales neerzetten en ondertussen geld en kennis inzetten voor de ontwikkeling van schoon.’ Hoe moet dat met India en China, waar de energiebehoefte veel sneller stijgt. ‘China heeft meer schone energie dan Europa en het groeit ook veel sneller. Dan kan ik me voorstellen dat ze kiezen voor gas als overgang als je ondertussen met man en macht inzet op energiebesparing en -ontwikkeling. Technisch kan het.’ De kans dat die scenario’s uitkomen is niet groot. De aannames daarin zijn zonder uitzondering erg agressief. ‘Ik denk dat een heleboel mensen

niet die tien kilo gaan afvallen voor de zomer, maar het kan wel.’ U kunt zich niet verschuilen achter scenario’s. ‘Jij baseert je op voorspellingen en aannames. Dat doe ik ook. Waarom zou de kracht van jouw aannames sterker zijn dan die van mij?’ Omdat je ziet wat er na Tjsernobyl gebeurd is. ‘Dat is redeneren vanuit het verleden. Ik blijf zeggen dat als we op het business as usual –scenario blijven zitten, we er een forse puinhoop van maken.’ U realiseert zich toch wel dat duurzame energie ook voor China en India veel duurder is dan kernenergie? U veroordeelt die landen tot een lager welvaartsniveau. ‘Dat is niet waar. Het ligt eraan wat je meetelt. Er staat nergens een kerncentrale zonder dat er veel geld van de belastingbetaler bij komt. Kerncentrales zijn onverzekerbaar, dat doen we met zijn allen.’ Kun je als GroenLinkser om CO2redenen voor kernenergie zijn? ‘Ik ken ze niet. Sinds de oprichting van de partij staat schone energie in het verkiezingsprogramma. Daarvan afwijken is zo ongeveer hetzelfde als het CDA dat zijn christelijke grondslag ter discussie stelt.’

Fijnproevers

Popwijn

Huwelijksblootje

Op het Edinburgh Science Festival toonden onderzoekers aan dat mensen het verschil niet proeven tussen dure en goedkope wijn.

De smaak van wijn is overigens afhankelijk van de muziek die je erbij draait. Chardonnay is lekker bij luchtige popmuziek.

Een Oostenrijkse bruid hoefde niet lang te twijfelen bij de keuze voor haar jurk. Zij en haar bruidegom trouwden naakt.

Alle bezoekers van de benefietavond in de Amsterdam Arena, iedereen die heeft bijgedragen, alle mensen die een gift hebben overgemaakt… mede dankzij jullie steun kunnen we die hulp verlenen aan Japan die zo hard nodig is.

Mogelijk gemaakt door: Het Nederlandse Publiek Peter Bosz Bertus Holkema Ted van Leeuwen Edward Rikkert de Koe Guido van der Veen Alfred Nijhuis Gemeente Amsterdam Gemeente Amstelveen Amsterdam ArenA Ajax Xsaga Ticketpoint KLM Hotel Okura Stichting Nederland Helpt Japan Ambassade van Japan Japanese Chamber of Commerce in The Netherlands VMW Taxand Dujat Mövenpick Yamato Transport Europe B.V. Hellingman & zn. Japan Travel Bureau Gezamenlijke Publieke Omroepen Ministerie van Buitenlandse Zaken De Toppers Votown Allstars Het Nationale Ballet met Maiko Tstutsumi Circle Percussion i.s.m. Percossa en Red act van Close act Jamai Wolter Kroes Kinderen voor Kinderen Solisten en koor Opera Zuid met Johanni van Oostrum Misaki Aiso Xander de Buisonjé

Glennis Grace Dennis van der Geest Eric Corton Humberto Tan Floortje Dessing Irene Moors Aegon Ballast Nedam Koninklijke BAM Groep BNP Paribas Coca-Cola Nederland CSU Deloitte Groupon Hoya Lens J-Dream ING Nikon Nissan Omron Philips Randstad Shell Shimano SNS Bank UPC Vakantieveilingen.nl Yakult Google Nederland Hyves WWAV Yourhosting Initiative JWT International SNT De Telegraaf Maxlead De vrijwilligers en vele anderen!

Het Nederlandse Rode Kruis

bedankt Nederland voor de steun aan Japan! Kijk op www.rodekruis.nl voor meer informatie

Ze doodden onze jeugd en ouderen voor hun vermaak.

Eerst

President Karzai over het Kill Team

9

Column Nico Dijkshoorn

Rouw

edere dag als ik in mijn auto naar huis rijd zie ik natgeregende bloemen langs de weg liggen. Je weet: daar is iemand dodelijk verongelukt. Het is niet de dood die mij nederig maakt, het is de jarenlange rouw. Het zou een kunstwerk van Wim T. Schippers kunnen zijn. Een vluchtstrook vol bloemen. Een andere kunstenaar waar ik aan denk: Jeff Koons. Zijn hond van bloemen, vlak voor de ingang van het Guggenheim Museum in Bilbao verwart. De vernietigende werking van bloemen op een vreemde plek. Leg een tulp naast een plasje bloed en er staan zestig fotografen omheen. Zo werkt het met verse rouw. Om het onpeilbaar diepe leed uit te stellen doe je uren over het uitzoeken van de goede bloemen. Samen met de familie de rouwkaart uitzoeken. Ook zoiets. ‘Oma hield helemaal niet van molens. Ze had een rothekel aan molens.’ ‘Dat kan zo zijn, maar toch wil ik een molen op de kaart. En dan zetten we op de binnenkant: oma, we zullen je missen.’ ‘Prima, maar dan zonder molen.’ De dood. Gisteren las ik in de Volkskrant een rouwadvertentie. Dat doe ik anders nooit, maar deze viel op. Hij stond vlak naast het bericht: ‘Pinguïns lijden onder achteruitgang krill’. In de ad-

I

vertentie stond de volgende zin: ‘Op zijn geheel eigen wijze is overleden...’ Dat zet je aan het denken. Met een hoedje op? Met een enorme beenham onder zijn arm? Heel hard zingend? Je weet het niet. Wat bedoelden de geliefden? Is hij scheldend dood gegaan of ruikend aan een omelet? De familie weet in ieder geval hoe hij dood is gegaan. Plekken waar bloemen liggen, daar overleden mensen op een manier die we alleen maar bij elkaar kunnen fantaseren. ’s Nachts, eenzaam langs een weg, tot er een volgende auto voorbijreed. Dat is het. Je wilt die vreselijke plek, dat domme paaltje in een scherpe bocht, die lelijke etalage vol kleding in een desolaat winkelcentrum, bijzonder maken. Met bloemen. Steeds maar weer tot je eindelijk alleen durft te zijn.

Met de klok mee, vanaf linksboven: Adam Winfield, Michael Wagnon, Andrew Holmes en Jeremy Morlock. FOTO’S: REUTERS

Nico Dijkshoorn is dichter/ schrijver/muzikant.

‘Vervolg individuele downloaders wel’

Achttien aanklachten ingediend tegen Ben Ali

Amsterdam Het Nederlandse Uitgeversverbond (NUV) pleit voor het vervolgen van individuele downloaders. Dit in een reactie op de brief van staatssecretaris Teeven over het beschermen van het auteursrecht. Teeven wil het downloaden van auteursrechtelijk beschermd materiaal onrechtmatig maken, maar mensen die ‘beperkt’ downloaden niet vervolgen.

Tunis De Tunesische autoriteiten willen oud-president Ben Ali vervolgen voor onder meer doodslag en drugssmokkel. Er zijn in totaal achttien aanklachten tegen hem ingediend. Het is voor het eerst dat de autoriteiten inzicht geven in de aanklachten die worden voorbereid tegen Ben Ali. Eerder meldde de regering wel dat Ali werd gezocht voor moord en opruiing.

Citaat

En als 19% btw op voedsel er zou komen, sluiten ook alle supermarkten in de grensregio’s. Ook daarom een slecht idee. Pieter Omtzigt CDA-Kamerlid over belastingplannen op Twitter

Berlusconi: in 2013 van het politiek toneel

Sietske H. verschijnt dinsdag voor de rechter

Rome Silvio Berlusconi doet in 2013 niet mee aan de parlementsverkiezingen. Dat zei de Italiaanse premier in een interview met The Wall Street Journal. Hij verdwijnt niet van het Italiaanse politieke toneel. ’Ik kan bovenaan de kieslijst staan, maar ik wil geen krachtige rol meer hebben’, zei de premier. Berlusconi ziet in minister van Justitie Alfano zijn opvolger.

Leeuwarden Sietske H. uit Nij Beets staat dinsdag voor de rechtbank in Leeuwarden. De vrouw wordt verdacht van moord op haar vier pasgeboren baby’s. Het gaat om drie meisjes en een jongetje die ze baarde tussen juni 2003 en juni 2009. Het OM verdenkt Sietske H. ervan dat ze de kindjes direct na de bevalling door verstikking om het leven heeft gebracht.

Amerikaans boetekleed is juiste reactie op schandaal #KillTeam

‘Abu Ghraib’ zorgde voor een explosie van haat. Een nieuw schandaal, in Afghanistan, doet nauwelijks stof opwaaien. De VS hebben het dit keer wel goed aangepakt. Mark van Assen Amsterdam V

Iedereen kent Lynndie England nog, en Charles Graner. Die soldate met dat rare kapsel en die grote specialist met die snor en die bril. Iedereen kent de foto’s uit Abu Ghraib waarop ze lachend hun duim omhoog steken, met aan hun voeten blote, doodsbange, soms zelfs dode Iraakse gevangenen. En het beroemdste beeld van alle: de Iraakse man met een zak over zijn hoofd, staand op een kistje, met elektroden aan zijn vingers. Dit was het grote schandaal uit de Irak-oorlog. In de Abu Ghraib-gevangenis nabij Bagdad hielden de Amerikanen hun politieke gevangenen vast. Het personeel had opdracht, bleek later, om koste wat kost informatie uit deze mensen te halen. ‘Abu Ghraib’ kwam in 2004 aan het licht en bracht Washington in grote verlegenheid. Alle media, overal ter wereld, toonden de foto’s en spraken er schande van. En veel moslims zagen bevestigd wat ze altijd al hadden gedacht: de Amerikanen zijn beesten.

Trofee Bijna niemand kent Jeremy Morlock, Andrew Holmes, Calvin Gibbs, Adam Winfield of Michael Wagnon. Zij dienden in de Vijfde Stryker Brigade van het Amerikaanse Twaalfde Leger in het Afghaanse Helmand. Bijna niemand kent ze, toch is er schokkend

bewijsmateriaal van wat zij uitspookten in de eerste vijf maanden van vorig jaar. Het zijn foto’s die nota bene door de mannen zelf zijn gemaakt, als een soort trofee. Het Duitse weekblad Der Spiegel was vorige maand de eerste die foto’s van het ‘Kill Team’ publiceerde. We zagen lachende soldaten die het hoofd van dode Afghanen omhoog hielden. Het waren burgers (onder wie een 15-jarige jongen) die door de

Stryker Brigade Een Stryker is een gewapend pantservoertuig dat soldaten kan vervoeren. Het wordt gebruikt om troepen snel van en naar gevechtszones te brengen.

soldaten vermoord waren, voor de lol. Er zijn ook foto’s van afgehakte hoofden, afgeknipte vingers en met messen bewerkte lijken. Deze foto’s durfde Der Spiegel niet te tonen. Het Kill Team bestond uit een man of twaalf die gefrustreerd waren over de ‘slappe’ manier waarop ze met de bevolking moesten omgaan. Ze bedachten daarom hun eigen tactiek om de steun van de mensen aan de taliban te breken. De mannen waren zo losgeslagen dat ze zelfs serieus van plan waren om kameraden die niet meer wilden meedoen te vermoorden.

Een deel van de foto’s is nu openbaar, enkele Kill Team-leden hebben voor de rechter bekend wat ze hebben gedaan, maar een algehele woedeuitbarsting zoals bij Abu Ghraib is uitgebleven. En dat terwijl de angst daarvoor bij de NAVO en de Amerikanen erg groot was. Zij vreesden met name in Afghanistan voor demonstraties en represaille-acties tegen de internationale troepenmacht. Het lijkt er op dat de Amerikaanse reactie succesvol is. Waar bij Abu Ghraib van alles werd geprobeerd om te ontkennen, bagatelliseren of in de doofpot te stoppen, trekken de VS nu het boetekleed aan. Sinds het schandaal intern bekend werd (dat was veel eerder dan dat de foto’s in Der Spiegel stonden) is Washington met een intensieve verontschuldigingscampagne bezig. Minister van Buitenlandse Hillary Clinton, vicepresident Joe Biden, NAVO-commandant generaal David Petraeus en vele hoge diplomaten belden en spraken maanden achtereen met de Afghaanse president Hamid Karzai en zijn bewindslieden. Ze boden telkens excuses aan en beloofden dat de schuldigen zo snel mogelijk zouden worden vervolgd. Kill Team-lid Jeremy Morlock heeft inmiddels 24 jaar cel gekregen. President Karzai heeft het geweld veroordeeld: ‘Ze doodden onze jeugd en onze ouderen voor hun eigen vermaak.’ Hij vond het vooral belangrijk dat het Amerikaanse publiek nu weet wat sommige soldaten aanrichten in Afghanistan. Verdere retoriek liet hij achterwege, want ook hij is niet gebaat bij een escalatie van haat in zijn land. Misschien dat er daarom in de Afghaanse media nauwelijks is bericht over de kwestie. Ook dat helpt.

Les voor de juf

Lijn voor je brein

Van de paus mag het

Ouders klaagden toen een Amerikaanse lerares in een les over de burgeroorlog blanke en donkere leerlingen een slavenveiling liet naspelen.

Mensen met overgewicht hebben een slechter geheugen. Uit onderzoek blijkt gelukkig wel dat afvallen je geheugen weer verbetert.

In een boek van het Vaticaan staat door een vertaalfout dat anticonceptie is toegestaan. In Italië zijn al 14.000 exemplaren verkocht.

10

Adimi en andere jonge auteurs schrijven over het échte leven.

Eerst

Hichem Lamraoui Manager van boekwinkel in Algiers

#Algerije Jonge schrijvers draaien er niet om heen: ze zijn direct in hun taalgebruik en niet bang maatschappelijke problemen en taboes te benoemen. Generatie X weet heel goed wat ze wil.

Een borst is geen glooiende heuvel Achter de sluier Het Midden-Oosten, daar wonen toch alleen maar armoedzaaiers en moslim-extremisten? In de Arabische lente staat een generatie moderne Arabieren op, lijkt het. De Pers zoekt de komende weken naar het ware gezicht van het Midden-Oosten. Eva Ludemann Algiers V

Sarah wil scheiden van haar depressieve man. Haar broer Adel is homo, zus Yasmine heeft alle buurjongens achter zich aan en moeders maakt zich alleen maar zorgen over de goede familienaam. Een gezin, ergens in een volkswijk in Algiers, alle individuen zitten gevangen in eenzaamheid, schaamte en wanhoop. De roman Des ballerines de papicha, was vorige zomer direct een hit. ‘Alle tweeduizend boeken waren binnen een paar maanden uitverkocht, dit is de tweede druk’, lacht Hichem Lamraoui tevreden. Hij is manager van Le Tiers Monde, de grootste boekenwinkel van Algiers, gehuisvest in een oud pand op de hoek van het gezellige Emir Abdelkaderplein in het centrum van de stad. In de kasten en op de tafels prijken voornamelijk werken over de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog tegen Frankrijk van 1954 tot 1962. Het zijn dikke pillen geschreven door wijze mannen als Yacine Kateb, Rachid Boudjedra en Mohammed Dib. ‘Zij waren de afgelopen decennia toonaangevend’, zegt Lamraoui, ‘maar ze moeten steeds meer kastruimte afstaan aan een jonge generatie schrijvers. Die hebben lak aan conventies, ongeschreven regels voor de literatuur én aan de onafhankelijkheidsoorlog. Die staat voor een periode die voorbij is, al weigert het Algerijnse regime dat te erkennen, omdat het er nog altijd zijn legitimiteit aan ontleent.’ Hét voorbeeld van die nieuwe generatie auteurs is de pas 24-jarige Kaouther Adimi, schrijfster van Des ballerines de papicha. Ze heeft niets op met het bloemige taalgebruik, de eindeloze metaforen en de gedragen stijl van oudere Algerijnse schrijvers. Zij schrijft niet over zacht glooiende heuvels, maar gebruikt het woord ‘borsten’. De brave ‘derrière’ is ‘kont’ en vrouwen en mannen hebben seks met elkaar. Haar stijl is rauw en direct, zonder vulgair te zijn. De personages in haar romans praten bovendien over hun gevoelens in plaats van die weg te stoppen, omdat de familie-eer dat vereist. Ze zijn eenzaam en lijden onder de enorme sociale controle en de verwachtingspatronen van hun familie en omgeving. De Arabische familie is niet langer de hoeksteen van de maatschappij

Selma Hellal (links) en Sofiane Hadjadj van uitgeverij Barzakh wonnen vorig jaar de Grote Prins Claus Prijs. FERRANTE FERRANTI

en een voorwaarde voor persoonlijk geluk, maar een molensteen aan de nek geworden.

Mak schaap ‘Adimi en andere jonge auteurs schrijven over het échte leven’, zegt manager Lamraoui (25) enthousiast. ‘Ik, mijn vrienden, mijn zussen en broer, wij herkennen ons in hun werk. Wij, jongeren, hebben geen boodschap aan al die geschiedenisboeken over de oorlog tegen de Fransen. Die maken van alle Algerijnen verzetshelden en vertellen alleen de versie van de regering. Wij zijn de geschiedvervalsing en leugens beu.’ Volgens Lamraoui hebben jongeren sinds een jaar of zes een hernieuwde interesse voor literatuur. Na het einde van de burgeroorlog (1992 – 2000) duurde het even, voordat de boekwinkel weer goed op gang kwam, maar nu loopt het storm. ‘Het Westen kampt met ontlezing, maar hier gaat het juist steeds beter met het boek. Vorig jaar zijn zeker dertig nieuwe uitgeverijen opgericht.’ In Sidi Yahya, een van de welvarendste wijken van Algiers, zit Sofiane Hadjadj van uitgeverij Barzakh druk

te tikken achter zijn bureautje. Hadjadj zette zijn uitgeverij tien jaar geleden op, direct nadat de islamisten en het militaire regime na acht jaar bloedige strijd een bestand sloten. Sindsdien heeft Barzakh tientallen boeken uitgegeven, waarvan vele op het rand-

neratiekloof in Algerije, waar 70 procent van de bevolking onder de dertig jaar is. ‘Ik ben zelf begin veertig, maar ik snap wat haar generatie drijft’, knikt Hadjadj. ‘Hun dromen zijn anders, ze willen meer dan trouwen en kinderen krijgen. Ze zoeken geluk en hebben het gevoel dat ze tijd moeten inhalen, want ze zijn opgegroeid tijdens de burgeroorlog (1992–2000 red.). Het vanzelfsprekende respect voor ouderen is verdwenen, die zitten vast in het verleden en blokkeren de vooruitgang, vinden de jongeren. De ouderen op hun beurt zien de jongeren als generatie X, maar dat klopt niet. Dit is de eerste Algerijnse generatie die weet wat ze wil en niet meer als een mak schaap achter de leiders aanloopt.’

Meneer de President je zijn van wat de regering acceptabel noemt. Het leverde Hadjadj afgelopen december de Prins Claus Prijs op. Ook Des ballerines de papicha is bij Barzakh uitgegeven. ‘Schrijfster Adimi studeert tijdelijk in het buitenland, zegt Hadjadj. ‘En ze werkt aan een tweede boek.’ De rode draad in dat boek is opnieuw de groeiende ge-

‘Sid errayes, ani jayblek message ta’a chabiba’, Meneer de President ik breng u een boodschap van de jeugd’, zingt de populaire rapper Lotfi Double Kanon in Rissala, een lied over de wanhoop en problemen van Algerijnse jongeren. ‘Werkloosheid, gebrek aan huisvesting, onderdrukking, gebrek aan vrijheden; Meneer de Pre-

sident, wat doet u er aan?’ Ook Lotfi gebruikt straattaal, een mix van Frans, Algerijns Arabisch en berberdialect. ‘Tijdens de burgeroorlog konden we niet naar school’, zegt Lotfi. ‘Dat is ten koste gegaan van onze taalkennis, maar aan de andere kant hebben we daardoor een eigen, nieuwe taal ontwikkeld, een taal die álle jongeren begrijpen.’ De nieuwe taal, die nog altijd snel evolueert, sijpelt ook door in de Algerijnse pers. Die is verrassend kritisch ten aanzien van de overheid. ‘Maar dat is geen teken van persvrijheid’, schudt de 34-jarige schrijver en journalist van het dagblad El-Watan Adlene Meddi zijn hoofd. ‘Het regime zegt: ‘Kijk ons eens tolerant zijn’. Maar intussen weet iedereen wat de verboden onderwerpen zijn: olie-inkomsten, mensenrechten, grensconflicten met buurland Marokko.... Door her en der straatjargon te gebruiken, omzeilen we de censuur. Het regime kan ons nergens op betrappen, maar onze lezers begrijpen precies waarop we doelen. Wij, jonge Algerijnen, gaan niet massaal de straat op voor verandering, wij protesteren zo op onze eigen manier.’

Mensenrechten voor de aarde

Drink je slim

Flitsend entree

De natuur krijgt in Bolivia binnenkort dezelfde rechten als mensen, dankzij de Wet van Moeder Aarde.

Alcohol is niet alleen maar slecht voor je brein: bepaalde delen van je hersenen worden er juist door gestimuleerd.

Om aandacht te trekken voor een website over alcohol kunnen Limburgse jongeren een politieescorte winnen naar hun eindexamengala.

Rens Bod neemt de lezer streng bij de hand.

Weten

11

Column Marcel Hulspas

De bange helden van weleer ijftig jaar geleden liet een Russische boerenzoon zich vastbinden boven op een raket, en de ruimte inschieten. Niemand wist wat hem daar zou kunnen overkomen, en of hij überhaupt levend zou terugkeren. Maar het moest. Van het Kremlin. De eerste mens in de ruimte moést een Rus worden. En zie, na twee uur vastgebonden te hebben gezeten in zijn ijzeren kogel annex doodskist, viel Joeri Gagarin terug naar de aarde – en zelfs dát bracht hij er levend af. Het was een wonder. Gagarin werd een nationale held, en voor alle kosmonauten die na hem omhoog werden geschoten, werd hij het grote voorbeeld. Doe als Gagarin, zo luidde het devies. In alles. Niemand liet zich afschieten zonder eerst Gagarins werkkamer te hebben bezocht. Daarna bezocht je het bosje in Sterrenstad bestaande uit boompjes aangeplant door collega’s die veilig waren teruggekeerd – om te zien waar jíj een boompje zou zetten. Twee dagen vóór de lancering ging je naar de kapper – want dat had Gagarin ook gedaan. De dag daarna keek je naar de film Witte zon van de woestijn. Een draak, maar Gagarin had het óók gedaan. Daarna was er een priester, om je te zegenen. Niet bepaald communistisch,

V

maar ja: ze hadden het bij Gagarin toegestaan. De bus die de kosmonauten op de lanceerdag naar het lanceerplatform bracht, was behangen met hoefijzers, en halverwege werd er even gestopt. Een verplicht plasje tegen het rechterachterwiel. Want dat, zo werd beweerd, had Gagarin óók gedaan. Vrouwelijke kosmonauten brachten voor de gelegenheid een flesje urine mee. (Een vrouw aan boord brengt uiteraard ongeluk, vandaar dat ooit is besloten dat er nooit meer vrouwen dan mannen aan boord mochten zijn.) En zo ging het maar door. Tot het laatste moment. Tot de raket onder hun voeten losbarstte. Wie weet had het geholpen. Waarschijnlijk niet. Een op de vijfentwintig kosmonauten is in het harnas gestorven. De helden van de Sovjet-Unie hadden een grotere kans om te sterven dan de moderne frontsoldaat.

Marcel Hulspas is wetenschapsredacteur bij De Pers.

Groei naar het licht verklaard

Rook inademen is nog slechter dan gedacht

Leiden Een internationaal team van biologen, afkomstig uit Leiden, Gent en Lausanne, heeft uitgezocht hoe het komt dat planten naar het licht toe groeien. Het is al 80 jaar bekend dat dit komt door het hormoon auxine, dat zich aan de schaduwzijde van de plant ophoopt. Tot voor kort wist niemand hoe dat hormoon zijn werk deed. De biologen hebben dat nu tot diep in de cel uitgeplozen.

Utrecht Rook inademen is veel schadelijker dan meestal gedacht, constateert Frans Greven van de Universiteit Utrecht. Hij ontdekte na blootstelling aan rook ontstekingsverschijnselen, bijvoorbeeld in het bloed, die drie maanden later nog steeds aanwezig zijn. Brandweerlieden lieten na het inademen van lage concentraties rook een verhoogde prikkelbaarheid van de luchtwegen zien.

Tijd voor biografieën over geesteswetenschappers, want wat weten we over de ‘mens’ Noam Chomski? HOLLANDSE HOOGTE

‘Vergeten’ wetenschappen boeken ook vooruitgang #Geesteswetenschappen

Natuurwetenschappers vinden dat zij de enige zijn die vooruitgang boeken. In hun ogen brengen geesteswetenschappers de samenleving ‘niets’. Marcel Hulspas Amsterdam V

Het nieuwste boek van Stephen Hawking heet The Grand Design. Het Grote Ontwerp, van de kosmos welteverstaan. Met dank aan de natuurkunde. En op de eerste pagina laat Hawking weten dat de filosofie helaas ‘geen gelijke tred heeft gehouden’ met de natuurkunde. Het boek is voornamelijk bedoeld om filosofen een beetje bij te praten. Een dergelijke arrogantie is niet typisch voor Hawking; álle natuurwetenschappers pretenderen enerzijds nuchtere, zelfkritische onderzoekers te zijn, maar achten zich tegelijkertijd mijlenver verheven boven alle andere wetenschappers. Zij maken immers écht vooruitgang. En daarbij wijzen ze graag op de filosofie, en op taalkunde, geschiedenis, literaire wetenschappen, en nog zo wat zogenoemde ‘geesteswetenschappen’: daar gebeurt dus niks bijzonders. Die hebben ‘de samenleving’ niks gebracht. Aldus de bèta’s.

Te graag willen Volgens Rens Bod, verbonden aan de universiteiten van St. Andrews en Amsterdam, vertonen die wetenschappen wel vooruitgang. Het probleem is dat niemand dat weet omdat, aldus Bod, er geen geschiedenis van de geesteswetenschappen bestaat. Er verschijnen tientallen boeken over Galilei, Darwin en Einstein. En over de helden van de geesteswetenschap? Over Ibn Khaldun, Vico, Ranke, Chomsky? Geen een. En dus besloot Bode zo’n alomvattende geschiedenis te schrijven. De geschiedenis van ‘De Vergeten Wetenschappen’.

Zijn grote voorbeeld daarbij is het beroemde, alweer zestig jaar oude boek De mechanisering van het wereldbeeld, van E.J. Dijksterhuis. Bode werd als puber getroffen door ‘het archaïsche taalgebruik’ maar ook ‘het meeslepende verhaal’ van het ontstaan van de natuurwetenschap. Archaïsch is De Vergeten Wetenschappen zeker niet, maar echt meeslepend is Bods betoog evenmin. Het probleem is dat hij té graag volledig wilde zijn en dat hij té graag wil aantonen dat de geesteswetenschappen vooruitgang boeken. En dus wordt de lezer streng bij de hand genomen, en moet hij strak chronologisch steeds

schreven is als de natuurwetenschappen. Dat is heel goed mogelijk, want in zijn boek passeren heel wat denkers aan wie boeiende biografieën gewijd kunnen worden. De Sanskrietgrammaticus Panini, die zijn tijd 25 eeuwen vooruit was. Lorenzo Valla, die aantoonde dat de kerkelijke staat op een literaire vervalsing gebaseerd was. Vader Julius en zoon Joseph Scaliger, die de bijbelse tijdrekening opbliezen. Taalkundige/schilder/filosoof Leon Alberti uiteraard, de man die liet zien dat het Toscaans (en daarmee alle andere ‘gewone’ talen) net zo’n strakke grammatica kende als het Latijn.

Hoog en laag

2.500 jaar geleden schreef de Indiër Panini een grammatica van het Sanskriet die daarna nooit meer is overtroffen.

hetzelfde rondje rond de wereld volbrengen, van beschaving naar beschaving, opdat Bod keurig kan vertellen welke ‘theoretische principes en empirische patronen’ toen, daar, aan het grote bouwwerk der geesteswetenschappen zijn toegevoegd. De namen buitelen over elkaar, en ook al is de oogst vaak mager, de conclusie is onontkoombaar: ook in de geesteswetenschappen komen ‘wereldveranderende ontdekkingen’ voor. Bod hoopt dat zijn overkoepelende geschiedenis anderen zal verleiden ook de pen op te pakken, zodat de geschiedenis van de geesteswetenschappen straks net zo uitgebreid be-

En bestaat er een biografie van Noam Chomsky die recht doet aan zijn taalkundige inzichten én zijn politieke standpunten? Een boek over de ‘mens’ Chomsky? Daar gaat het om, want dat is waar de belangstelling voor de geschiedenis van de natuurwetenschappen uit voortkomt: uit de mix van ‘hoog’ en laag’. De wisselwerking tussen populaire literatuur over de ‘mens’, het ‘genie’ en zijn eigenaardigheden, en de ‘hoge’ literatuur over zijn wetenschappelijke werk. Newton besteedde meer tijd aan alchemie en bijbelse chronologie (met dank aan de Scaligers), dan aan de zwaartekracht. Had het een invloed op het ander? Had Darwin zijn evolutietheorie ook ontdekt wanneer hij niet met de Beagle was meegegaan op wereldreis? Kon Stephen Hawking zijn grote ontdekkingen doen dankzij het feit dat hij zo arrogant is? Voorlopig blijft voor de geesteswetenschappen de fundamentele vraag: zal dat populaire genre ook daar opbloeien? Wellicht dat de strenge Bod een eerste aanzet heeft gegeven. Rens Bod, De vergeten wetenschappen, Uitgeverij Bert Bakker, 24,90 euro

Eindelijk rust

Uitstekend alibi

Nette eters

Einstein lette nooit op op school. De meeste vakken interesseerden hem niet, en met wis- en natuurkunde was hij al veel verder.

Eksters staan bekend als dieven van glimmende voorwerpen, maar onterecht. In eksternesten zijn zulke zaken nooit aangetroffen.

De beruchte bloedzuigende vleermuizen in Centraal-Amerika zuigen helemaal geen bloed. Ze bijten, en dan likken ze het bloed gewoon op.

12

Hoe sneller deze mensen worden opgesloten, hoe beter.

Perspectief

Boze klant op internet

‘Zonder urgentie verkoop je niets’ #ColdCalling Een ongewilde advertentiedeal sluiten met Facebook dat geen Facebook is. Het overkwam de Amsterdamse ondernemer Bas Hoeve. En hij is niet de enige die tegen zijn zin via de telefoon een overeenkomst aangaat. De methoden van de bellers zijn glad en vermoedelijk niet eens illegaal. Tekst Edward Deiters Illustratie Merijn Beeldverteller

E

rgens vorige week ging bij de startende ondernemer Bas Hoeve de telefoon. Een gehaaste stem stelt zich in het Engels voor als Jack Jones van Facebook Global. Hij heeft naar eigen zeggen een ‘offer you can’t refuse’. Hoeve kan zijn net opgerichte bedrijf bij een groot deel van de 600 miljoen Facebook-gebruikers onder de neus duwen. En dat voor een luttele 600 euro, legt de Brit uit. ‘Mijn compagnon had hem eerder kort aan de telefoon gehad en dit was voor een beginnend bedrijf natuurlijk een prachtig aanbod’, zegt Hoeve. ‘Jones nam me op hun site min of meer aan ’t handje. Ik moest een code invoeren. Die was goed voor een korting. Daarna werd ik naar een betaalpagina geleid, waar Jones mij nogal dwingend vroeg mijn creditcardnummer in te voeren. Die had ik niet bij me en het gesprek eindigde ermee dat de code zou verlopen en dus de korting.’ Hoeve stuurt een mail dat hij graag met het bedrijf in zee wil. Een dag later belt FB Global opnieuw naar de Amsterdamse ondernemer. ‘Ik kreeg een accountmanager aan de telefoon die zich niet voor-

stelde’, zegt Hoeve. ‘Hij vroeg op nogal dreigende toon waarom er niet betaald was en zette me vrij ruw onder druk met de woorden dat de overeenkomst op band was opgenomen. Uiteindelijk eiste hij op agressieve toon dat ik zou betalen.’ Hoeve, boos, beëindigt het gesprek. Een paar dagen is het stil. Dan krijgt hij een e-mail. ‘U bent recentelijk een juridische overeenkomst aangegaan om op Facebook te adverteren via FB Global. Uw advertenties staan klaar om uitgerold te worden. We wachten alleen nog op uw betaling van 599 euro, zoals is overeengekomen. Kunt u ons laten weten wanneer uw betaling wordt geregeld?’ Is getekend: Hans du Plessis, accountmanager FB Global.

Ongeloof Verbazing, ongeloof en dan… boosheid. Advertenties? Ze hebben niet eens gevraagd om gegevens over mijn producten, denkt Hoeve. Na wat klikken op internet, blijkt dat hij ook helemaal niet met het echte Facebook van doen heeft, hoewel de opzet van de Facebook Global-website wel die indruk wekt. En dus stuurt de Nederlandse onder-

nemer een korte e-mail. Daarin meldt hij van het aanbod af te zien. Een antwoord volgt razendsnel. ‘U laat me geen andere keuze dan onze advocaten opdracht te geven een juridische actie te starten’, mailt Du Plessis. ‘U heeft een juridische overeenkomst om een maand op Facebook te adverteren via FB Global. Onze advocaten zullen rechterlijke stappen ondernemen om 599 euro plus alle juridische kosten op u te verhalen. Daarvoor voeren wij in de rechtbank het volgende bewijs aan: de opname van het bevestigingsgesprek waarin de juridische overeenkomst werd aangegaan en de welkomstmail waarin we u de algemene voorwaarden toestuurden.’ Na al die dreigende taal krijgt Hoeve nog een aller-allerlaatste kans. Du Plessis schrijft: ‘Volgens mij bent u beter af met één maand adverteren tegen gereduceerd tarief dan met een gang naar de rechter. Mocht u zich nog bedenken, dan moet ik dat binnen 24 uur weten.’ Wie zijn deze mensen achter Facebook Global? Op de website vermeldt het bedrijf een adres in een glimmende wolkenkrabber op het Zuidas-achtige Canary Wharf in Londen. Toch

blijkt FB Global niet in dit prestigieuze kantorengebied gevestigd te zijn. Op het opgegeven adres huist kantoorruimteverhuurder Regus. En daar is de telefoniste behoorlijk stellig. ‘Facebook Global? FB Global? Nee, die hebben we hier niet’, zegt ze. Uit het domeinnamenregister blijkt inderdaad dat het net even anders zit. Het internetadres van FB Global werd begin maart geregistreerd door een bedrijf dat New Approach Marketing (NAM) heet. Op papier huist het bedrijf – volgens de Britse Kamer van Koophandel – op het groene eilandje Anglesey dat tegen Wales aanligt. Maar de ware business lijkt gevestigd op een troosteloos industriegebied in het plaatsje Altrincham, onder Manchester. Vanuit hier drijft NAM een callcenter dat vijf dagen per week, veertig uur lang, letterlijk de hele wereld belt met aanbiedingen voor zowel Facebook- als GoogleAdwords-campagnes. Een goedgebekte sales medewerker kan hier – afhankelijk van het aantal klanten dat hij binnentrekt – op commissiebasis jaarlijks 50.000 pond binnenharken. Dat belooft in ieder geval een zeer recente perso-

neelsadvertentie van FB Global. ‘Je gaat wereldwijd een nieuw mediaproduct aan de man brengen, zonder concurrentie.’ De vacature rept verder van ‘werken in een funky en levendige omgeving’. Kandidaten bij FB Global krijgen een volledige training. En oh ja, leuke bijkomstigheid: ‘Op vrijdag ben je om 15:30 klaar en je hebt geweldige mogelijkheden om de ladder tot succes te beklimmen.’

Verrot Toch lijken de sporten van de ladder tot succes hier en daar ietwat verrot. Over het redelijk nieuwe Facebook Global en vooral over de eerdere aanbiedingen van NAM zijn op internet – vooral in klachten- en oplichtingsfora – talloze reacties te vinden. En daarin komt opvallend vaak het woord scam (oplichting) voor. Een bloemlezing: ‘Ik werd uitgescholden en bedreigd, toen ik ze afwees.’ ‘Wees gewaarschuwd. Ik ben erin getrapt en gaf New Approach Marketing £44 voor een vermelding in Google Maps, die achteraf gratis bleek te zijn.’ ‘Ze bleven geld van mijn rekening halen, ook nadat ik al lang had opgezegd.’ ‘Ik heb al 700 pond aan ze uitgegeven. Resultaat…niets.

Acquisitiefraude

Spookfactuur

Lekker verdienen

Het Steunpunt Acquisitiefraude telt op zijn website maar liefst 33 internationale bedrijven die proberen mensen geld proberen af te troggelen.

Een populaire methode om mensen te flesssen is de spookfactuur: een rekening voor een nooit geleverde dienst. Betaal dus niet te makkelijk.

Acquisitiefraude – van spookfacturen tot misleidende aanbiedingen – kost het bedrijfsleven jaarlijks een geschatte 400 miljoen euro.

Onze cliënten weten waar ze in stappen, wie we zijn.

Perspectief

‘Mister’ Armstrong New Approach Marketing

Reacties

Kopen op afstand: kijk er goed mee uit Volgens internetadvocaat Christiaan Alberdingk Thijm moet Hoeve zich niet al te veel zorgen te maken. ‘Dit soort zeer agressieve verkoopmethoden grenst al heel snel aan misleiding’, zegt hij. ‘Bovendien voorziet Europese wetgeving op het gebied van kopen op afstand, zowel via internet als de telefoon, in een afkoelingsperiode van zeven dagen waarin je de overeenkomst nog kunt opzeggen.’ Bij de Britse consumentenclub Trading Standards bevestigen ze New Approach Marketing

te kennen. ‘Maar ik mag niets zeggen over klachten tegen dit bedrijf’, zegt manager John Owen. ‘Voor zover ik weet lopen er geen acties tegen. Maar ik wil iedereen adviseren heel goed te kijken wat een telemarketingbedrijf precies levert voor je je creditcardgegevens afstaat aan zulke ongevraagde bellers.’ Bij het echte Facebook lijken ze niet op de hoogte van hun Britse bijna-naamgenoot. ‘We zijn er naar aan het kijken’, is het enige dat een woordvoerster er over kwijt wil.

Blijf bij ze uit de buurt!’ ‘Hoe sneller deze mensen worden opgesloten, hoe beter.’ En dan is er nog die boze Zuid-Afrikaanse klant: ‘Ik heb ze aangegeven bij de autoriteiten. De vorige persoon die probeerde mij op te lich-

ten zit nu zeven jaar in de cel, onvoorwaardelijk.’ Toch is actie ondernemen tamelijk lastig. Dat ondervond in ieder geval John Hersey, een andere boze ZuidAfrikaan. ‘Dit bedrijf heeft mij vorig

jaar opgelicht voor 1.500 rand (140 euro)’, bromt hij door de telefoon. ‘Hun GoogleAdwords-campagne haalde echt helemaal niets uit. Ik wilde aangifte doen bij de politie, maar die ondernam geen actie. Volgens hen omdat het hier om een zakelijke transactie ging.’ Ook bij de banken vangt Hersey bot. ‘Die wilden geen fraude-onderzoek opstarten. Uiteindelijk heb ik mijn creditcard opgezegd en een nieuwe aangevraagd. Pas toen konden ze niet meer afschrijven.’

Unavailable In de buurt van Manchester neemt een leidinggevende van New Approach Marketing de telefoon op. Op de achtergrond klinkt het geroezemoes van een flinke ploeg bellende mensen. Het vergt enig aandringen voor de man zijn naam wil zeggen, dan stelt hij zich voor als ‘mister Armstrong’, een van de directors van het bedrijf. Hij zegt te spreken namens Andrew Dryden, de baas van New Approach Marketing. ‘Die is unavailable. Mijn voornaam is trouwens Andy, net als die van mr. Dryden, maar die noemen we hier Andrew.’

Over de stroom klachten is Armstrong laconiek. ‘Al dat commentaar op internet is anoniem en voor 80 procent afkomstig van jaloerse concurrenten en een paar ex-werknemers’, zegt hij. ‘Bovendien tekenen we hier 100 à 120 cliënten per week, daarvan zijn er altijd wel een paar ontevreden. En nee, wij luizen ze er niet in, we doen altijd een tweede gesprek waarin we ze aan de hand nemen en alle stappen doorlopen om klant te worden. Als wij een stel oplichters zouden zijn, zouden we dat toch niet doen? Onze cliënten weten waar ze in stappen, wie we zijn, hoe ze met ons in contact moeten komen en hoe ze hulp kunnen vragen of weer kunnen opzeggen.’ Dat mensen achteraf gaan klagen vindt Armstrong onzin. ‘Als ik adverteer in de Sunday Times en er komt niemand op af, dan ga ik toch ook niet klagen bij die krant.’ Maar vindt hij het niet wat raar dat mensen die zijn diensten niet willen afnemen al na een dag met een advocaat worden bedreigd? ‘Wij zijn een agressief salesbedrijf’, geeft Armstrong toe. ‘Maar zonder urgentie verkoopt niets in deze mooie wereld. Als jij een autoverkoper bent die zegt: het

13

staat hier vol met deze verdomde dingen, dan verkoop je nooit wat. Natuurlijk zeg je dat er maar beperkte voorraad is en dat je er maar één of twee hebt staan. Is dat liegen? Nee, dat is sales. Dat is wat we doen en daar zijn we goed in.’ Armstrong legt vervolgens een half uur lang uit dat er niets mis is met het bedrijf.

Getrouwd Tot slot trekt hij een harde conclusie: ‘Op het moment dat ze ja tegen ons hebben gezegd, moeten ze betalen. Dan hebben wij al kosten gemaakt en zijn wij met ze getrouwd. Als ze willen scheiden, moeten ze ons een cancellation sturen.’ Kort na het telefoongesprek met mr. Armstrong ontvangt Hoeve in Amsterdam weer een e-mail. Dit keer niet persoonlijk ondertekend, maar verstuurd namens de ‘directors’ van FB Global. Het mailtje is waarschijnlijk afkomstig van Andrew Armstrong Dryden, zoals volgens de Britse Kamer van Koophandel de volledige naam van de baas van New Approach Marketing luidt. Hij schrijft aan Hoeve: ‘Nu er een journalist bij betrokken is, lijkt het me beter deze zaak in de rechtbank af te handelen.’

Steeds slimmer

Grote vangst

Recent

Onlangs stuurden acquisitiefraudeurs e-mails uit naam van het Steunpunt Acquisitiefraude. Of even 75 euro lidmaatschap kon worden voldaan.

Er is een geval bekend van oplichting met nepadvertenties met een schade van 800.000 euro en één met een schade van 200.000 euro.

Kijk uit met Bedrijvengidsonline.nl: in een paar dagen tijd dienden al 220 ondernemers een klacht in tegen de werkwijze van dit bedrijf.

14

style Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

Q&A Boris Dittrich

‘Veel politici moeten even op vakantie’ Het Haagse gekonkel verruilde Boris Dittrich jaren geleden voor New York. Gisteren verscheen zijn eerste thriller Moord en Brand, over een moord in de Residentie. Uw debuut biedt ‘een kijkje achter de schermen van Den Haag’, aldus het persbericht. Wie moeten er nu snel op vakantie? ‘Eigenlijk moeten een heleboel politici op vakantie, dan kunnen ze allemaal mijn boek lezen en goed uitrusten.’ U weet waar we op doelen. ‘Ha, natuurlijk, maar er zitten geen sleutelfiguren in mijn boek. Echte personen heb ik niet beschreven.’

Aspergekoningin Irene straalt de gemiddelde leeftijd wat naar beneden.

Het witte goud staat weer volop op het menu. Of niet? #Aspergeseizoen

Zo hedonistisch als een haringparty wilde de opening van het aspergeseizoen niet echt worden. Redactie MSM Utrecht V

Hij is gezond en schijnt ook op gebied van geilheid wat te helpen. Dat kan niet elke groente over zichzelf zeggen: de asperge mooi wel. En het ‘witte goud’ zoals men deze peenvormige ook wel noemt is er weer. De advent van de groente die maar een maand of twee echt goed valt te nassen werd luister bijgezet met een feestje in het Spoorwegmuseum te Utrecht. Die locatie had bij MSM al een alarmbelletje moeten doen rinkelen, net als het feit dat vorig jaar dit event in de Keukenhof was en het volgend jaar tijdens de Floriade wordt gehou-

den. Dit is geen haringparty waar BN’ers over elkaar heen duikelen om verse vangst te slikken. Een vers visje spreekt blijkbaar meer tot de verbeelding dan een hagelwitte groentefallus die eerst dun geschild moet worden. In plaats van BN’ers telt MSM kruinen (kleur: zilver) en horen we dialect. Duitse gezegdes worden door het publiek nog verstaan, nou dan weet je het wel. Gelukkig is er Aspergekoningin Irene om de gemiddelde leeftijd wat naar beneden te stralen.

Dubbel A Super De kersverse asperge-ambassadeur is ook al old school: topkok Paul Fagel. Hij laat zich vandaag op een lorrie hijsen en is spreekbuis van de groente. ‘Het is eigenlijk een beetje de laatste Nederlandse seizoensgroente hè’, prijst hij aan. ‘Nou ja, je kunt ze ook ergens anders halen buiten het sei-

zoen om maar laat ik daar maar niet te veel over uitweiden.’ We leren van alles. Dat asperges onder te verdelen te zijn in kwaliteitscategorieën. We maken kennis met het keurmerk dubbel A Super. Maar is het een bestseller, zo vragen we aan restaurateur en voormalig tv-kok Joop Braakhekke. ‘De distributie is een beetje een probleem’, sombert hij. ‘Je moet het vers eten, en de goede groenteboer sterft uit. Het is ook een groente waar je thuis een beetje moeite voor moet doen, dat wil niemand meer.’ Ook bij zijn uitspanning Le Garage zal het witte goud op het menu prijken, maar niet voor een stormloop zorgen. ‘Het draait allemaal om innovatie tegenwoordig, dat is onzin. Een goede asperge met een goede ham erbij is héérlijk. Niemand waardeert meer eenvoud, terwijl iets soms gewoon simpel is en goed, kom er maar eens om.’

Maar u kent ongetwijfeld veel details off the record, als voormalig D66-politicus... ‘Moord en Brand is geïnspireerd op eigen ervaringen, maar het is een fictief, spannend moordverhaal. De politiek en journalistiek spelen een rol op de achtergrond.’ Wie zal zich er desondanks in herkennen? ‘Hooguit jijzelf met je eigen ervaringen.’

Bibbert u al voor de recensies? ‘Onzeker was ik wel. Degenen aan wie ik over mijn boekplan vertelde, zeiden: ‘Moet je dat nou wel doen, Nederland zal je als politicus blijven zien.’ U zei: ‘was’. Nu niet meer bang? ‘Ik heb mijn boek opgestuurd naar een groot schrijver, Arthur Japin. Hij wilde het wel meelezen – als hij het bagger vond, moest hij dat tegen me zeggen. Maar Japin was zó enthousiast: ‘Ik kan het niet wegleggen’ was zijn oordeel.’ Wie is uw eerste criticus? ‘Peter R. de Vries, aan wie ik mijn boek vanmiddag aan zal bieden. Ik heb veel met hem samengewerkt rond de Puttense moordzaak. Hij spreekt altijd de waarheid.’ Mist u Den Haag stiekem niet een beetje? ‘Nee. Ik heb goede herinneringen aan die tijd, maar ik ben nu zo druk bezig en ik heb nog nooit zo’n mooie baan gehad (als directeur bij Human Rights Watch, MSM). Ik kan nu makkelijker over het Haagse schrijven omdat het een afgesloten hoofdstuk is.’

Tweet van de dag

Ik denk dat ik mijn gezicht, mijn algehele gestel en mijn gemoedstoestand als een kunstproject moet gaan zien. #insomniatsieflatsie ¡Olé! Georgina Verbaan trok vervolgens een kartonnen doos aan in de auto.

MSM agenda Wie wordt er geschorst?

Heel veel mode en de L’Homo Elke vrijdag verklappen we waar MSM volgende week opduikt om te eavesdroppen, stoken of in te palmen.

Maandag Als we Omroep Max kunnen vinden op onze transistor luisteren we even naar Jan ‘hallo, daar zijn we weer’ des Bouvrie, die van Frits Spits een lesje dj’en krijgt.

Dinsdag In een groot warenhuis in de hoofdstad showen tien designacademies hun beste collecties. Ze dingen mee naar de Inspiration Award. Renate Verbaan (ze heeft wat kijkers in te halen) mag het aan elkaar praten. Voor intellectueel voer komen we naar de VPRO Bob den Uyl-prijsuitreiking.

Woensdag Van de makers van Linda. verschijnt vandaag opnieuw het blad L’Homo. Wie zal dit keer geschorst

worden? Arie ging u voor. MSM komt ook nog een champoppeltje scoren op het verjaardagsfeestje van Filippa K. Dit zijn de hoogtijdagen van scandimode.

Donderdag In Amsterdam opent de eerste Hollandse Steve Madden-schoeiselwinkel (schijnbaar moeten we daar al lang van dromen). MSM komt alleen als de maestro er zelf bij is. Anders kijken we alvast de eerste aflevering van Van God Los de serie.

Vrijdag Op Goede Vrijdag zit MSM met de tenen in het zand BN’erloos op een zonnige bestemming. Sorry Nance, we missen nu de aftrap van uw nieuwe klus Mijn man kan alles.

Evenblij geen Jakhals meer

Clooney tackelt banken

Adele is immer bloednerveus

Frank Evenblij wil meer, dus kapt hij met de korte filmpjes bij De Wereld Draait Door. Hij wil onder meer langere interviews maken.

George Clooney produceert een film over de huidige economische recessie. De rolprent draait om de ‘reddingsactie’ van Amerikaanse banken.

Dat maken we op uit een stuk in Rolling Stone. Voor een optreden ledigt de corpulente nachtegaal vaak nog even de maag uit angst.

MsM

Ik ben Beatrix gaan waarderen. Mariëtta Nollen Schrijfster

#IkBeatrix Mariëtta Nollen schreef een

liefdevolle roman over Beatrix die we allemaal moeten lezen. ‘Ze is een beetje eenzaam, maar rookt en drinkt wel.’

15

De donkere kamer van Beatrix

Mark Koster Amsterdam V

Doet Hare Majesteit nog aan intimiteiten? Zou ze wel eens naakt zwemmen in haar Italiaanse buiten? En met wie belt ze als ze met tegenzin op haar hometrainer zit? Schrijfster en voormalige GTSTscript-auteur Mariëtta Nollen gniffelt in haar vensterbank in de bovenwoning aan de Amsterdamse Beethovenstraat en hoort de vragen aan. ‘Ik heb ’t verzonnen hoor’, zegt ze, ‘maar soms is de literaire werkelijkheid beter dan in het echt’, knipoogt ze. Dan met bruine ogen vol mededogen. ‘Ik ben haar gaan waarderen. Ze is best eenzaam, want ze moet het allemaal alleen doen.’ De monarchistische impertinenties die Nollen beschrijft in Ik, Beatrix zouden met gemak gebeurd kunnen zijn, omdat ze een paar maanden met ‘de vorstin heeft gewoond.’ ‘Ik laat haar aanblijven na de aanslag bij De Naald, omdat ze zich zorgen maakt over de stand van het land. Hoor ik later dat er geruchten gingen dat ze zou hebben willen aftreden na die Koninginnedag in Apeldoorn.’ Nollen is een historica die haar opleiding genoot in Amerika en er geïnfecteerd werd met het hyperrealistische new journalism van Tom Wolfe. Ik, Beatrix is haar tweede roman en hij is net zo goed als haar debuut Steenrijk, dat een soort Less Than Zero was over het vastgoedleven in Amsterdam-Zuid. Waar ze in haar eersteling in de huid kroop van een Endstra-achtig heerschap (‘Denk Jan van V., want die ken ik echt’) is ze nu samengevallen met Beatrix van Oranje.

Zwart-komisch sprookje De roman, geschreven in supersnelle show, don’t tell-stijl, is een zwart-komisch sprookje, zonder dat het moralistisch wordt of er een boodschap met spruitjeslucht in wordt gestampt. Nollen kwam op het idee, nadat ze door producent San Fu Maltha was gevraagd om het filmscript Majesteit van Ger Beukenkamp om te vormen tot een boek. Nadat ze het script had gelezen en had geruzied over de voorwaarden, bedankte ze voor de opdracht. Haar uitgever Mai Spijkers haalde haar daarna over een eigen roman over Beatrix te schrijven. Zelf wil ze er niets over zeggen, maar wij weten genoeg. De serie werd uiteindelijk weer zo’n typisch Hollands loodzwaar humorloos tv-drama. ‘De schrijver van het script had zich vooral druk gemaakt over of het aantal ringen om haar vingers wel overeenkwam met de werkelijkheid. Daar gáát het toch helemaal niet om.’ Nollens Bea-boek is minder gedetailleerd, en toch preciezer. ‘Ik ben geïnteresseerd in mensen die een masker proberen op te houden.’ Zo beschrijft ze meesterlijk hoe Bea, die

Mariëtta Nollen: ‘Ik ben geïnteresseerd in mensen die een masker proberen op te houden.’ FRANK GROELIKEN

Sad face

Reagan en Claus Ik Beatrix is een roman die zo levensecht is dat we als voorbeeld een citaat van Ronald Reagan afdrukken. Beatrix en Claus ontmoetten de Amerikaanse president (in ’t echt) in 1982. In het boek typeert Reagan (afstudeerobject van Nollen) Claus als volgt: ‘A silent guy with a sad face, who sees it all, but can do so little.’

samen met hond Balthus een tamelijk solitair bestaan leidt in huis Ten Bosch, probeert de familie bijeen te houden. Met Balkenende kibbelt ze fel-realistisch over de PVV en de inhoud van een kersttoespraak. Met Friso ruziet ze dat hij nooit bij haar blijft slapen als hij uit Engeland overkomt. (De prins maakt overigens de beste grap als hij opmerkt dat Balthus, haar hond, opvallend is gehecht aan Balkie. ‘Balt is de enige echte homo in de familie’, zegt de vermeende homoprins. Nollen: ‘Meer ruimte moet je aan zo’n thema niet besteden.’ Maar het allerbeste wordt WillemAlexander neergezet, als een tikje geestesluie troonpretendent, die lijdt

aan volks modernisme. Nollen, die het woord ‘koningin’ uitspreekt met een Bredase zachte g, laat de moederzoon spanning zien in een van de mooiste dialogen van het boek (Een van haar sterke punten en naar eigen zeggen getraind bij GTST). Bijna filmisch beschrijft ze het duo. Beatrix zit op een hometrainer, vechtend tegen de koninklijke kilo’s en lezend in een RIVM-rapport over de Mexicaanse griep. Dan belt Willem-Alexander. Hij schept op dat hij de baas van het RIVM, Roel Coutinho, heeft gecontact om opheldering. ‘Bel jij zo’n man dan? Gewoon, zomaar? Zonder enige kennis van zaken?’ ‘Yep’, zei Alexander. Yep. Nollen gebruikt de schuingedrukte

woordjes als gedachtestreepjes van de koningin en als literaire knipoogjes voor de lezers. We leren haar kennen als een hardwerkende, tikje achterdochtige, betrokken, intelligente dame die rookt en soms te veel drinkt, en tegen de hond praat. ‘Zo, het baasje moet weer even koningin spelen.’ Goed, dan nog even die vragen. Doet Bea nog aan euh….? Nollen: ‘Ik heb haar in een eerdere versie laten tongen met Claus, maar dat heb ik er op last van een aantal Oranje-kenners uit gesloopt.’ Maar die melancholische tranentrekkende naaktzwemscène in Tavernelle? Het lijkt bijna of ze bronnen had op het Paleis. Lachje: ‘Ze heeft het gedaan. Althans, in het boek.’

Robbie Williams: kunstenaar

Echte Jannen van de radio

Postzegel voor musical

De zanger blijkt aardig over weg te kunnen met de kwast. Williams stelt op zijn site te schilderen om de tijd te doden tijdens de Take That-tournee.

Het masculiene nachtprogramma van Powned wordt in het nieuwe seizoen niet voortgezet op Radio 1. Powned wil zich richten op dagradio.

Altijd al een gemaskerde man willen likken? Het kan nu. Speciaal voor de musical Zorro heeft TNT een serie postzegels laten drukken.

( 7++5

Reizen

Uw bestemming voor effectief adverteren.

BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL

Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen

Super MEIVAKANTIE Topper! Nu v.a. 169,Weekend/midweek. Info/reserveren: 043-459 1400

Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers wekelijks een bron van inspiratie.

U bereikt met uw advertentie ruim 3,2 miljoen lezers*

Binnenland Algemeen Luxe stacaravans en bung. tenten op 22 topcampings in NL, va 13 p.n.p.6p. Anvr/Sgr Vacansoleil.nl // 0800-0022

Binnenland Algemeen Luxe stacaravans en bung. tenten op 22 topcampings in NL, va 13 p.n.p.6p. Anvr/Sgr Vacansoleil.nl // 0800-0022

Voor informatie en reserveringen:

Wegener NieuwsMedia Postbus 26 7300 HB Apeldoorn [email protected]

Recreatie Onroerendgoed Recreatie onroerend goed Binnenland

Creatieve vakanties All-in vakantie Schilderen Beeldh.-Foto-Koken-Mozaïek www.griekenlandaanzee.nl

. *(/+

+612 3(3

# ,,"

. *(/+

((/ 3(3

# ,,"

. *(/+

(12 3(3

Luxe chalets te koop

# &.,"

. *(/+

*+ 3(3

# &.,"

. *(/+

+0(/+ 3(3

# &,"

Ind. fiets kampeervakanties langs inger. tenten Frankrijk & Duitsland WWW.FIETSRELAX.NL

Lissabon, Parijs, Florence, Bordeaux, Wenen, Barcelona 072-5116111 www.cazebonne.nl

! %

*(/+

+*+ 3(3

# ,,"

Kunst & Cultuurvakanties Itinéraire Baroque; 6-dg muziekreis naar de Dordogne (FR) 27 juli-1 aug '11 1295 incl. 9 concerten met o.a. Ton Koopman, excursies, ****hotel, 5 diners en KLM vliegticket. 013-5363921 www.muziekreizen.org

Vliegtickets

*(/+

67$06 *(6 # ,,"

124 +++/36

- )+6 , . ,

www.hotelpensionnathalia.nl Schoorl: Noordzeekust comf. vak.bung 10% 50+ kort. 06Borger. 0599-234 791 53517066. Zie www.huisje.nu Tevens vak.woningen t.h. HEILOO Bungalowpark Het www.onze-boerderij.nl 14 en 20p., aan het Drents- Caendorp Ruim opgezet park met veel privacy, vrijst. 4-6 Friese Woud 0521-551521 pers. bungalows. Info / folder: Lekker weg naar Drenthe. Mid- 072-5330512/www.caendorp.nl Dwingeloo, 'n gezellig thuis week 160 HP jul/aug/sept div. HP arrangementen 0521-591538 www.hoteldedrift.nl hotelhetwapenvanaelden.nl TEL. 0591-371241 T.h. 2 STACARAVANS op boeCamping, meivak. 99,Fiets- en Wandelarr. h.p. renerf in z.o hoek in Drenthe. 4 dgn/3 nachten. p.p. 149,- za-zo, 0541-229368 140,- pw all in! 0524-541 312 www.rammelbeek.nl 0599 - 512 204 Drenthe WWW.HOTELNIEVEEN.NL Modern comfort in ouderwets Kamperen & gezellig pension 0521 - 593835 Bungalowverhuur www.hetrustigeheuveltje.nl Vakantie.... Naar de natuur natuurlijk! Direct a/d Vecht te Ommen Roden, kl.groene camp.t.h. 2-4 www.dewiltzangh-ruinen.nl Boek uw seizoensplaatsen 2011 6-12p.bung’s ook trekkershut. 0522-471227 resort-de-arendshorst.nl 050-5019261 www.dorado.nl 0529 45 32 48 Sfeervol hotel dichtbij Appelscha & Diever OOTMARSUM div.vak.huizen Een heerlijk vakantieadres het Info: 0521-387212 v.a. 180,- p.w. 0546-576632 hele jaar door 0521-387257 www.villa-nova.nl www.krikhaarvakanties.nl www.zonnekamp.nl NORG: 2-6pers. comfort app. WWW.BOEKJEBUNGALOW.NL th PESSE, 4-8 p. recr. bung va. nabij restaurants, natuurgeb. groepsacco's 12-38p.; bosrijk/ 170 p/wk Tel. 020-4412491 en zwembad. Aanbiedingen: sauna/vrijstaand. T.0529-462625 www.bungalowpark-nuilerveld.nl www.sfeervol-drenthe.nl T.h. in OMMEN luxe vrijstaande 6-pers. recr. bung. in bosrijke omgeving. 055-5415108 FIETS OOK ELFSTEDENTOCHT! Tientallen nieuwe arrangementen! Ook met auto en boot. www.elfstedenroute.nl en www.frieslandhollandtravel.nl SENIOREN CRUISES Luxe en absoluut unieke 50+ bootreizen door Friesland, Giethoorn, Weerribben enz. Ieder jaar een groot succes! www.frieslandcruises.nl GRATIS ROND- EN PROEFVAARTEN! Maak 16 en 17 april kennis met vakantieland Friesland op de vaarvakantiebeurs in Heeg. Gratis toegang en parkeren. www.frisianboatshow.nl BROCHURES? Bel 0561-615364 (ook ‘s avonds en in het weekend) Bureau voor toerisme Friesland Holland Sfeervol overnachten in kleinLAUWERSMEER: Friesland schalig comfortabel hotel in Rust en ruimte. Fraai huis weidse Friese ruimte, vlakbij bij het water. 0182-614601 Leeuwarden. 058 - 251 98 88 www.zuideroog.nl Uniek! www.hotelweidumerhout.nl

Zeeland, kindvr. 4*camp. a. zee 6-p. stacar. 0344-642282 www.qualityholidays.nl sgr *** RENESSE AAN ZEE *** bungalows/chalets/caravans camping. Tel. 0111- 461 231 www.vakantieparkschouwen.nl Vakantiehuis Walcheren in Dishoek en ook op Aruba: www.landgoedaanzee.com Zeeuws-Vlaanderen, 120 vakantiewoningen direct aan zee. Meer info: www.nieuwvliet.nl of 0117-372180. CADZAND- BAD Te huur vak. woning en app. o.a. zeezicht. www.cadzand.nl 0117-391549 CADZAND-BAD: luxe 2-6p. bung & app. op loopafst. van strand. 0117-396004

Bungalows aan Zee (NH) Tel. 0224-561596 www.bungalowservice.nl e-mail:[email protected] Schoorl: Noordzeekust comf. vak.bung 10% 50+ kort. 0653517066. Zie www.huisje.nu

OOTMARSUM Last/min HP 3d/2n 110,- 0541-292321. Ook culinaire Paasarr. Hotel www.Rozenstruik.nl Diepenheim - Twente. Hotel 't Holt Arr. 3 d./2 n. v.a. 99,50 p.p. HP. Tel. 0547-351 844. www.hoteltholt.nl T.h. 2 pers. vakantiewoning nabij Duitse grens. Natuurrijke omgeving. Tubbergen - Ootmarsum. Info: 0546 - 681214. Geen huisdieren. Hotel Erve Bruggert 3d/2n,1x 3-g. diner, noaberroute 99,pp H'bergen 053-572 14 04 ----------------------------------------WWW.BOERENLODGES.NL 3d/2n LO 125,- p.p.

Zon,Zee,Zand Is slapen en genieten op het strand! Seizoen start op 1 april 2011 06-13 12 00 95 of

www.slaapstrandhuisje.nl

CADZAND-BAD div. luxe bung.

& app. direct aan zee! 0117392 298 www.dehorizon.nl Boulevard Camping de Nolle Dat is genieten van zon,zee & strand. Ook voor uw seizoensplaats. 0118-414371 www.denolle.nl Heeft u een VW-bus/klassieker? Dan kunt u bij ons overnachten in de maanden april en mei 2 pers. 5.00 www.denolle.nl 0118-414371 Groede, FAM.CAMPING 2,5 km v. zee. T.h. stacar's, huisjes, Weekend vanaf 115,dewoordhoeve.nl 0117-371217.

Achterh. LANDG. "DE BOLwww.zeester.nl LERT": t.h. 6 luxe 2-10p. FINSE BUNG'S in prachtig natuurgeb. 6 & 8 p. met sauna! Red. prijs! 0545-291472 www.debollert.nl De Pelikaan Texel. Hotel & Appartementen HEERDE 2/4/6 p. bung. + Paaswandelen groepsreis chalets. Klein park. Fietsen Voerstreek 5-d vertrek 21, 25, Aantrekkelijk 3 of 4-dgs Paas Arrangement T.h. luxe recreatiebung. omg. door bos, heide en ijsselvallei. 29 apr en 2 mei 197,www.depelikaan.nl of Tel.: 0222-317202 Tel: 0578-691814. Apeldoorn 0577-401231 www.aktivatours.nl AMELAND 3-, 5- en 8-dgs. FF er tussenuit op het mooie www.dekamperklippen.nl www.uddelermeer.com DJOSER Wandelreizen wereldhotelarr. incl. LO, fiets & taxi AMELAND Appartementen 2-5 wijd Brochure? www.djoser.nl vanaf 92,- 0519-542368 pers. 0519 - 542 166 www.bosenduinzicht.nl www.vlindertuin-ameland.nl of 071-5126400 Texel Hotel Op Diek 3 nachten Beleef de lente op Texel! WWW.CAMPINGDEWATERTOREN.NL luxe kamer met bad incl. loApp. Of villa direct aan zee Landgraaf - Zuid Limburg Tel. 045-5321747 gies/ontbijt 130,- p.p. 0222Voor info tel: 0222-317 542 Tussen Valkenburg & Maastr. WWW.TEXELVAKANTIES.NL 319262 www.hotelopdiek.nl luxe stacar. 4* camp. 55+ kort. TEXEL, 4-8 pers. bung. april t/m binnen/buitenbad 045-5459088 hoogseizoen nog mog. 06'T PLATEAU, vak. app. omge- TEXEL betaalbare bungalows. 53531885 www.slufteroord.nl ving Slenaken, 2 / 8-pers. Tel. Ruime keuze op de mooiste T.h. CHALETS Pasen, meivak., 043-4573360 www.plateau.nl plekjes van het eiland. Pinkst., juli-aug. 0562-448344 Gulpdal Z-Limburg luxe app WWW.TEXELSELECT.NL www.terschelling.net/schaap in Heuvelland, bos, binnenbad 043.4573268 www.lebijou.nl Voor natuur, rust en veel fietsen wandelplezier BOK'S BUNGALOWPARK Putterweg 76, Garderen, Telefoon: 0577 - 461 362 www.boksbungalowpark.nl

' '( ) ' $ & ' ' '

3(3

Stacaravans

Showmodellen nu te bezichtigen. Unieke locatie Te huur; 3/4 pers caravan in direct aan de Vecht te Ommen Renesse op mooiste camp. 5 www.bungavan.nl min van strand. Ruime campingpl.(honden niet toegest. 0529 - 45 32 48 Info: www.okaanzee.nl

Gasthof Euverem. Gezellig, voordelig familiehotel met lekker eten, tussen Gulpen en Slenaken. Div.arrangementen. Tel: 043-4503715, www.gasthofeuverem.nl

Vier de lente in bloeiende bollenstreek aan de kust In fraaie bungalow met beschut terras op park met zwembad Bel 0224 561502 of boek via www.parkcampanula.nl

Kom naar LANGELO voor een mooie rustige fietsvakantie in een schitterende bosrijke omgeving va 24,- p.p.p.d. Gr. fietsen beschikb. Café-Pension Bralts. 0592-612289 www.bralts.nl

* NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag

! !

Gasthof Euverem. Gezellig, voordelig familiehotel met lekker eten, tussen Gulpen en Slenaken. Div.arrangementen. Tel: 043-4503715, www.gasthofeuverem.nl

' )' $ ' '' % # '

" ' ! '

Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p. + LANDHUIZEN 6 tot 30 pers. LASTMINUTE korting, 0434501180 www.dewijngaard.nl VALKENBURG Hotel Pension Oranje. L.O. 31,- / H.P. mog. Tel. 043 - 601 3094 www.hotelpensionoranje.com VALKENBURG a/d GEUL, gezellige 2-p. vakantieappartementen op 5 min. loopafst. van het bruisende centrum, tel. 0436012119 www.bergzicht.com VAALS kamers en app. t.h. l + o v.a. 30,-. Halfp. v.a. 42,50. Lift aanw. Tel: 043-3061356. www.hotelpiethaan.nl 3 dgn genieten in een prachtig hotel in Limburg voor maar 99,50 p.p. Ook Paasarr. T.h. in OOSTVOORNE: zomer- Scheveningen, div. luxe app. GRATIS kl.folder? 0478-511466 huis alles aanw. Omgeving van boul. zeezicht Tel. 070-3921833 www.tiggelman-management.nl bos, zee & duin 06-22901916 of www.asteria.nl

Eten tussen Deense boegbeelden.

Reizen

Uitwaaien op Skagen Pagina 20

Extra

17

Met de klok mee, vanaf linksboven: Insolito; Uxua Casa Hotel; Pousada Maravilha; Chili Beach Boutique Hotel; Txai; Kenoa.

Beleef luxe op blote voeten #Superstranden

Naomi Tolley Rio de Janeiro

modern exterieur, terwijl natuurlijke kleuren en stoffen voor een verfijn-

schouwd als het Saint-Tropez van Brazilië.

Unesco vanwege de vele wilde dieren. De eigentijdse kamers en bungalows

aan gegeven: suites kijken uit op zee of op het park en de witte achtergrond is opgevrolijkt met kleurige wandtapijten van de plaatselijke flora. X www.chilibeach.com

naars en gebouwd volgens traditionele methodes en met gerecyclede materialen. Sommige huizen hebben privétuintjes en jacuzzi’s. Kook in je eigen keuken, huur een kok of dineer in het aan het strand gelegen restaurant, waar barkeepers verse fruitcocktails shaken. Er zijn ook een spa en een schildpaddenreservaat. X www.uxua.com

Waar kun je beter V kijken uit op de baai. dere sfeer zorgen in de elf suites en X www.insolitos.com.br X www.pousadamaravilha.com.br twaalf villa’s, waarvan sommige Jagenieten van zon, zee Txai panse baden, binnentuinen en privé- Chili Beach Boutique Hotel zwembaden hebben. De buitenUxua Casa Hotel en zand dan in Brazilië, Bahia lounge met veel kussens en lage & Resort Bahia Gebouwd op palen staat dit resort tafeltjes is de perfecte plek voor afterJericoacoara dat wereldberoemd is tussen het strand en de heuvels, om- dinner-sterrenkijken. Trancoso, Uxuais is dé plek om in rusBestrate wegen bestaan niet in ‘Jeri’, tige luxe het strandleven van Bahia te om zijn strandleven? ringd door overvloedig groen en de X www. kenoaresort.com wilde Atlantische Oceaan. In een van zoals het door de locals genoemd ervaren. Het chique hotel telt negen, De zes mooiste resorts. de drie restaurants kun je genieten Insolito wordt. Hier beleef je ‘luxe op blote in vrolijke kleuren geschilderde, huivan organische gerechten uit de Bahivoeten’. Daar is een eigentijdse draai zen, ontworpen door lokale kunsteaanse keuken. Of je laat een picknick inpakken en gaat eten bij de watervallen of op het strand. X www.txai.com.br

Kenoa Alagoas Dit nieuwe resort ligt tussen de Atlantische Oceaan en het tropische woud Barra de Sao Miguel. Steen, riet, glas en balken zijn gebruikt voor een stoer

Rio de Janeiro

Gebouwd tegen een heuvel op een van de 26 stranden op het schiereiland Buzios. Insolito (dat betekent buitengewoon) is een creatie van de Franse hotelier Emanuelle Meeus de Clermont-Tonnerre. Zijn luxueuze hotel staat vol met Afrikaanse, Indiaanse, Franse en Braziliaanse kunst. De meeste kamers hebben zeezicht. Er is ook een spa en een Frans-Braziliaans restaurant. Buzios wordt be-

Pousada Maravilha Fernando de Noronha Dit stijlvolle resort ligt verstopt op het bergachtige eiland Fernando de Noronha, een werelderfgoed van

©The Independent

Baía

Schildpadden

Volvo Ocean Race

Bahia is de ouderwetse spellingswijze van Baía, het Portugese woord voor baai. De grootste baai van Bahia is de Baía de Todos os Santos.

Jericoacoara betekent dan weer ‘schildpaddenhuis’ in het Tupi, een inheemse taal. Je kunt er overigens ook goed windsurfen.

Fernando de Noronha is een scoring gate, een plaats waar je verplicht moet passeren, in de Volvo Ocean Race.

>SAUERLAND - WILLINGEN> Ned.Pens. va 30,50, april: ma-vr 4x LO 89 T: 0049.5632. 6209 www.amhirschsprung.de

$

Rustiek kamperen en fietsen langs de ELBE. Bel: 00493936281610 of kijk op www. kellerwiehl.de

## # & ' ) & '

#

Geniet van heilzame paasdagen in een van de mooiste wellnessoases van Duitsland.

10 DAGEN ANDORRA

v.a. 399,-

___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl (0318) 580 958

DJOSER rondreizen Litouwen, Letland & Estland 15 dgn v.a. 1545,Brochure? www. djoser.nl of 071-5126400

Waar de paashaasjes ontspannen!

4x overn./HP vanaf 418 € per pers. (EK vanaf 456 €) boekingsperiode 21-25.04.2011 incl. ontbijt, water/fruit op de kamer, halfpension, 1x welkomstcocktail, 1x ontspannende rugmassage, toegang tot het oudste spelcasino van Duitsland, dagelijks gebruik van het thermaalbad en de exclusieve sauna „Kaisergarten“. Römerstr. 1-3, D-56130 Bad Ems, Tel. 0049-2603/799-0, Fax 799-252 [email protected] | www.haeckers-kurhotel.de

lid ANVR/SGR

DE CYPRUS SPECIALIST www.moezelvakantie.de Naar Cyprus voor de beste Hotel Zur Kupferkanne, tel. prijs? Ga met Paradise op 0049-2607-342 reis! Bel 030-6592160 of De mooiste vakantiehuizen en decyprusspecialist.nl SGR prachtige vakantieparken met zwembad. Keuze uit meer dan 600 accommodaties. Tel. 0570615994 www.ardennenplezier.nl 4d Berlijn - Actie 99 Th. luxe vak.villa Velencemeer WEEKENDJE ARDENNEN 40km v. Boedap. zwemm, wa- 5d Thüringen, Erfurt va 179 5d Berlijn, Polen va 199 **** in de Ardennen**** terski therm.bad 06-53992414 5d Paltser Woud va 219 www.lapetiteourse.com 5d Rijn, Moezel va 229 -----------WWW.AARO.NL----------5d Harzgebergte va 239 Ardennen: mooi vrijstaande 8d Beierse Woud va 369 vak. huizen voor 2 tot 30 pers. Vraag snel de brochure aan! 15 DAGEN GRIEKENLAND Tel. 0529-469667 ANVR / SGR www.sunclass-durbuy.nl v.a. 950,Ardennen, vrijst. bungalows op bosachtig park met indoor www.bolderman.nl Mei-vakantie ts. Rijn en Moezel, 4 overn. HP (ontbijt-buffet, zwembad. Tel 0032-862 127 39 (0318) 580 958 's avonds 3-4-gangen-menu) WWW.HOTELGAISEJOUR.BE 120,- eigen slagerij, wandelid ANVR/SGR LA ROCHE, vakantie in klein len m. gids. Vakwo 2 pers. v.a. Ontdek Griekenland rustiek hotel in het bos, vanaf 30,- D-56290 Mörz bij Kastel53,- per kamer 0032-84413014 Athene Peloponnesos Eilanden laun, tel. 0049-6762-8627, fax: www.mijngriekenland.nl -950404, info NL: 076-5040810 Vakantie naar écht Griekenland www. Vraag brochure aan, o.a. rustig pension-zummeuhlental.de

Zwarte Woud gasthuis nabij Titisee, kamers + vakwo. vrij. Tel. 0049-7669-340, fax: -310 www.gaestehaus-talblick.de Zell a/d Moezel, vak.won. 7=6 of 14=12 v.a. 35 p.d. Tel: 0049.6542.5181 www. ferienwohnung-klein.com

Gunstige vakantie i.h. Zwarte Woud! B.v. 4x HP v.a. 148 p. p., gratis bus en trein. D-72270 Schönegrund-Baiersbronn, t. 0049-7447-433, fax: -1772, www. gasthof-loewen-baiersbronn.de Meerfeld/Vulkaaneifel: Welzijnhotel***s, Lift, sauna, massage, verse keuken. Overn./ontb. v.a. 42, HP v.a. 60. Diverse aanbiedingen v.a. 194, Tel: 0049-6572-4426 www.ferienhotel-am-maar.de Vakantie in 't sprookjesachtige ZWARTE WOUD 3x HP 114, 7x HP 252 pp Ruime 2-p. kamer met bad of douche/wc/ tv/balkon, ontbijtbuffet. Fam. Stoffer, Oberdorfstr. 48, D-72270 Baiersbronn GASTHOF HOTEL RAPPEN Tel: 0049-7442-2332 (nl-eig.) www.hotel-rappen.de

App.dir.ad.Moezel, super ligg. Sauerland & Eifel 2-34 pers. last minute april/mei voor 2 vakantiehuizen / pensions v.a. pers. groot balk. 0049-06532 210,- pw. Tel. 0546-576632 3084 www.fewo-moselstrand.de of www.krikhaarvakanties.nl Teutoburger Woud, bijz. mooi SAUERLAND: 4* vak.-won. gel. hotel-pens. L/O v.a. 28, Ontspannen i.d. Vulkaneifel va 35 pd. 0049.2982.1512 Tel: 0049-5274-467 www. Waldhotel Schaftbrück, 54570 hausampark-nieheim.de www.haus-muehlberger.de Meisburg,0049-6599-225,faxSauerl., 3* hotel a/d bosrand THÜRINGEN omg. JENA 342 www.schafbrueck.de Familiebedrijf, alleen gelegen l/o 30, hp 37, T: 0049-2723 WEIMAR, Landelijk gel. 72792 landhausschulte.de Nederlands Hotel, 6 dgn incl. dir.aan bos en beek. Alle kmr. HP 145,- pp Tel. 0049-36692- do/wc, tel, tv, ged.balk. verse Winter in het Sauerland***s 22218 regiokeuken, gunstige HP v.a. www.silberthal.de speciaal arrangement 33,- VP v.a. 37,-. Fiets- en MOEZEL vak.-won., 2 p. 42,- mountainbikers welkom, 3 nachten vanaf 198,Fant. uitzicht, T: 0049-6532- 2675 wandelpaden dir. v.d. deur Info: tel. 0049-2904-97760 www.haus-gertrud.de.vu www.hotel.waldhaus.com "Waterwandelroute". FOLDER!

___________________________________________________________________________________________________

-

%'1-

%'1

#!$$

Kreta,Kos& Lesbos;0206759862

Neem uw eigen voertuig mee naar IJsland! Kijk voor vaarschema en tarieven op www. smyril-line.nl of bel met Generaal Agent Nederland, Troll Travel 078-6198525.

www.interfact-travel.nl (ANVR) DJOSER JUNIOR rondreizen voor ouders met kinderen: Griekenland 10-18 dgn v.a. 1395,- Brochure? www. djoser.nl of 071-5126400

Gunstige vakantie in het Bröhltal, nabij Laacher See en Bad Neuenahr. Kmrs., do/wc/tv, HP 35 p.p., ontb.-buf., 4-g-menu, BBC-avond, fam. atmosfeer, terras. Landgasthaus Rothbrust, Bröhltalstr. 245, D-56659 Burgbröhl, tel. 0049-26362594, fax -4392 www. landgasthaus-rothbrust.de

www.vakantiepartnerdenemarken.nl Voor een heerlijke vakantie!

$

#

% .1--

%

&

$&

/ !2 $'/' ' 1#' &' '2'1&-+ # ,' ') & '+'' $-. '% ' '1 &'%,'-& '% ' '1 #+' '% ' '1 #22

'10 *( '10 *(( '10 *( ((

'##1 $'/' -# ''#"1#+&0%2 - / 2+'1-./

0570-620101

Naar NOORWEGEN met NORSKE TURIST SERVICE

*# '1#& *

10 DAGEN POLEN/ GDANSK/ MAZUREN / KRAKAU

v.a. 399,www.bolderman.nl (0318) 580 958

Algarve - bijzondere vakantiehuizen. www.portucasa.nl (sgr)

STACARAVANS EN BUNGALOWTENTEN

op ****campings bij stranden CÔTE D'AZUR - LANGUEDOC - ATLANTISCHE KUST Carazur (SGR) 077 - 354 91 78 www.carazur.nl Algarve - bijzondere vakantie- Lekker even naar een huisje in Côte d'Azur Mobilhomes huizen. Frankrijk www.maisondeux.nl v.a. 260,- p.w. 0522-475311 lid ANVR/SGR www.portucasa.nl (sgr) Tel: 0573-460054 www.murrezonvakanties.nl Prachtige huizen & villa's in Boerderijtjes & Landhuizen héél Frankrijk. 026-3519198 ** FRANCE INDIVIDUELLE ** www.drome-vakantiehuizen.nl 020 - 428 5999 www.fi.nl Provence en Côte d’Azur Meivak. PARIJS Luxe stacarav. en Bung.tenten. Disney. Anvr/ Prachtige vakantievilla’s met zwembad. 0228–526626 sgr Vacansoleil.nl / 0800-0022 www. beausite.nl Krevak stacaravans, chalets, MEIvakantie luxe stacaravans tenten kijk op www.krevak.nl en bungalowtenten op 360 of 073-5114844 topcampings, 16 landen sgr/ KORTING St. Tropez en Proven- anvr Vacansoleil.nl 0800-0022 Het is nu de tijd om naar Egypte te gaan! Geniet nu van mega lage prijzen ce, luxe stacar. 0598-350532 WWW.GITES.NL SGR www.perfectholidays.nl Vakantiehuizen voor 4*/5*/5*deluxe 8 dagen al v.a. levensgenieters. Bijna 3000 Karakteristieke huizen, wijn- en Vol Pension huizen te huur en te koop. culinaire reizen 072-5116111 www.cazebonne.nl 5/8 DAGEN NORMANDIË/ BRETAGNE/LOIRE DAL Frankrijk, 6-p stacar. 4* camp. Egypte…woorden schieten tekort om zo’n fantasaan Midd.Zee 0344-642282 v.a. 299,tisch land te beschrijven! De schoonheid van het www.qualityholidays.nl sgr landschap, de vriendelijkheid van de bevolking, de www.bolderman.nl De Côte D'Azur specialist. originaliteit van de beschaving en de rijkdom van de (0318) 580 958 Voor folder 043-2010107 kunstschatten kan niemand onverschillig laten. Een lid ANVR/SGR WWW.DUMAREIZEN.NL Nijlcruise is dé manier om Egypte met al haar schatten te ontdekken en is een ervaring om nooit te vergeten. Belangrijke hoogtepunten van deze cruise Paaswandelen groepsreis Kent zijn de Horus Tempel in Edfu, de tempels van 8 dgn ZUID ENGELAND 7-d vertrek 18 apr, 2, 9 en 16 mei Karnak en Luxor, de stad Luxor (een waar openluchtWALES/ENGELSE RIVIÈRA 495,- www.aktivatours.nl museum) en de graven in de Vallei der TORQUAY WWW.BRITISHHOLIDAYS.NL Koningen.….Ga met ons mee op een 8-daagse 0492 - 351 105 LID SGR v.a. 499,Vakantieparken, cottages, ontdekkingsreis over de mystieke Nijl. vaarvakanties en overtochten www.bolderman.nl Kijk voor meer info www.corendon.nl/nijlcruise Dag-tot-dag in het kort

Bestel de brochure: "Zomer in Noorwegen 2011" met: 50 autorondreizen via hotel, bungalow of kampeerhut, fly/drivereizen, trein en stedenreizen, of een reis op maat. 5% korting op onze JUBILEUMAANBIEDING: per auto naar het noorden en per postboot (Hurtigruten) weer terug naar Bergen www.norske.nl / 023-5289856

___________________________________________________________________________________________________

EGYPTE was nog nooit zo voordelig

profiteer er NU van! Nijlcruise Egypte Classic

€299

___________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________

!

20 april

27 april

11 mei t/m 22 juni

29 juni

2 pers. hut 4* nu vanaf




€499

€299

€299

€399

• 2 pers. hut 5* €549 • 2 pers. hut 5* de luxe €629

$$$1## 1 *+0,/ ')" ,+*2" '.-




www.corendon.nl 023-751 06 06

Prijzen bij 2 pers. bezetting voor 8 dagen, excl. brandstoftoeslag. De reissom is excl.: alle entree- en servicegelden tijdens de Nijlcruise (optioneel) (te voldoen bij aankomst) €139 p.p. en €25 p.p. voor fooien en €20 p.p. visum en handeling fee (ter plaatse te betalen).

(0318) 580 958 Lid ANVR/SGR

Druk- en zetfouten voorbehouden.

Dag 1: Na aankomst op de luchthaven van Luxor ontmoet u de reisleiding. Dag 2: Vandaag brengt u een bezoek aan de Karnak & Luxor tempels. Dag 3: Na het ontbijt een bezoek aan de Horus Tempel in Edfu. Dag 4: U bezoekt vandaag de Lage en Hoge Aswandam Dag 5: In de ochtend heeft u uw tijd vrij te besteden. In de middag zult u een bezoek brengen aan Kom Ombo en diens tempel. Dag 6: Rustdag Dag 7: Bezoek aan de vallei der Koningen + Luxor (facultatief). Dag 8: Terugvlucht naar Amsterdam.

10 DAGEN IERLAND

DJOSER rondreizen Rusland 14-20 dgn v.a. 1495,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

v.a. 699,-

___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR THE CELTIC SHOP Vakantiehuizen, B&Bs, uw reis op maat, Alle route- en wandel- DJOSER rondreizen Scandinavië kaarten op voorraad. 0164- 14 dgn v.a. 2395,- Brochure? 238730 www.celticshop.nl www.djoser.nl of 071-5126400

Chalets & Appartementen * * Fi VAKANTIEHUIZEN * * 020-428 5999 www.fi.nl

8/10 DAGEN WENEN/ SALZBURG/BERWANG/ NAUDERS/KIRCHBERG KLOPEINERSEE

v.a. 399,-

___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

SPECIALE ACTIE. zie www.greenvalleypark.com 4d Zillertaler Musikantenparade va 299 8d Tirol, Kufstein va 329 8d Wenen, omgeving va 419 10d Salzburgerland va 529 10d Karinthië va 529 11d Tirol, Kirchberg va 529 Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR

Prachtig Kroatië SOLMAR TOURS! Kroatië, Rovinj, Valdaliso dep.**hp 6/5 10 dgn. 225,-. Bijk. kst. 25,- RC en admin.kst. Kijk op www.solmar.nl of bel 0495-588740 Lid SGR

10 DAGEN ISTRIË OPATIJA/ ROVINJ / VRSAR / PRIMOSTEN

Agriturismo & mooie huizen. WWW.ITREIZEN.NL, N-Italië t/m Sicilië, 0529-432745, SGR. 8d Dolomieten va 399 10d Rimini, Bologna va 419 10d Umbrie, Toscane va 449 8d Verona, Venetië va 459 10d Sorrento, Pompeï va 539 11d Toscane va 539 15d Sorrento, Capri 699 Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529-469667 ANVR/SGR www.GudetoscanA.com Driehoek Pisa-Florence-Siena Vakantiehuizen 020-6895266 WWW.ITALIA-BELLA.NL Specialist voor Toscane! Vakantiehuizen 0575-574495 Vakantiehuizen en app. met zwembad in Toscane en Umbrië. 0228 – 526626 www.dimore-italiane.nl www.boekjebungalow.nl 2-20p. bung`s/ villa`s/ campings In heel Europa T.0529 462625 Agriturismo's & Landhuizen * * Fi VAKANTIEHUIZEN * * 020-428 5999 www.fi.nl ITALIA SU MISURA. 10 daagse meireis naar Zuid-Italië, 6 daagse Biënnalereis naar Venetië. Su Misura brengt je waar je hoopte te komen... www.su-misura.nl

Tussen Florence en Siena app. t.h. www.villaprono.it of 0039 - 0558 544 835 (Ned. spr.) AGRITURISMO in heel Italia. Ook individuele rondreizen. Tel. 0416-69 66 05 of www.gigitravel.nl SGR) www.italia.nl/www.zuiditalie.nl Villa's, agriturismo, rondreizen. Bijzondere adresjes. Bel 0207798338 of mail:[email protected] TOSCANE meivakantie 1-7 mei: 7 daagse excursie reis 299 incl. vervoer, halfpension en excursies Florence (met gids) Pisa, Lucca en Siena. www.europaski.com 0118.472820

10/12 DAGEN ITALIË/ FLORENCE / ELBA / UMBRIË / VENETIË ROME / SORENTO

v.a. 499,-

___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

ZON, WATER EN BERGEN U vindt het aan de meren in Karinthië (OOSTENRIJK) Te huur stacaravans op gezinscamping aan meer. Ned. gastechtpaar. Veel activiteiten. 055 - 312 29 15 WWW.CARAVANINTERLAND.NL Nu jubileumkorting!

5 DAGEN PRAAG

slechts v.a.

199,-

5 DAGEN BERLIJN

lid ANVR/SGR

____________________________________________________________________________________________________

8 DAGEN WALES LLANBERIS SNOWDONIA NATIONAL PARK

10 DAGEN HARRACHOV EN HET REUZENGEBERGTE

8 DAGEN BERWANG IN DE ALPENWERELD

slechts v.a.

499,-

199,-

Vertrekdata: 25, 28 april / 2, 9, 16, 23, 30 mei / etc.

10 DAGEN RONDREIS BALTISCHE STATEN

slechts v.a.

slechts v.a.

425,-

725,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN


• Overtocht Calais - Dover v.v. • 2 nachten 3*hotel omgeving Londen, comfortabele kamer met douche en toilet • 5 nachten 3*hotel Royal Victoria in Llanberis of gelijkwaardig, kamer v.v. bad/douche, toilet, tv. • Ontbijt en 3-gangendiner • Excursies met bus (excl. entreegelden) • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet

• 7 nachten in 3* hotel Blitz, kamer v.v. douche of bad, toilet en t.v. • Dagelijks goed verzorgd ontbijt en 3-gangen diner • Excursies met bus (excl. entreegelden) • Comfortclass touringcar met chauffeur/ reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet

Vertrekdata: 25 april, 9, 23 mei / etc.

Vertrekdata: 30 mei / 27 juni / 25 juli / etc.


Vertrekdata: 9, mei / 6 juni / etc.

10 DAGEN KLOPEINERSEE KARINTHIË

12 DAGEN COSTA BRAVA / PYRENEEËN

12 DAGEN BERLIJN/PRAAG/ BOEDAPEST/WENEN

12 DAGEN KLASSIEK ITALIË

slechts v.a.

575,-


slechts v.a.

slechts v.a.

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten omgeving Berlijn, 2 nachten omgeving Praag, 3 nachten omgeving Boedapest, 3 nachten omgeving Wenen, 1 nacht in ZuidDuitsland • Ontbijt en 3-gangendiner • Excursies met bus (excl. entreegeld) • In de steden 1 dagdeel NL-sprekende stadsgids • Comfortclass touringcar, chauffeur/ reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet

555,-




• 2 nachten in Duitsland o.b.v. halfpension • 7 nachten Harrachov in 4* hotel Sklar, in het centrum v.h. Reuzengebergte. Kamers v.v. badkamer met douche, toilet, safe, sat. TV. Lift, sauna, solarium, binnenzwembad, restaurant en bar • Ontbijtbuffet en een dinerbuffet • Excursies met bus (excl. entreegelden) • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet

• 2 nachten in Z-Duitsland o.b.v. halfpension • 7 nachten in hotel Marolt met lift, kamer met douche/bad, toilet, telefoon en Sat.TV, cafékonditorei, espressobar, See-terasse, cocktailbar, binnenzwembad • Ontbijtbuffet en 3-gangendiner • Dansavond • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfort class touringcar, chauffeur/reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet

• 2 nachten midden Frankrijk o.b.v. halfpension • 6 nachten 4* Aquahotel Onabrava in Malgrat de Mar, 2-persoonskamer, v.v. faciliteiten • 3 nachten in 4*hotel Pioleys Resort en Spa in een 2-persoons kamer v.v. faciliteiten • Goed verzorgd ontbijt- en dinerbuffet • Excursies met bus (excl. entreegelden) • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet


Vertrekdata: 9, 23 mei / 6, 20 juni / 4, 18 juli / etc.

Vertrekdata: 2, 30 mei / 27 juni / 25 juli / etc.

(0318) 580 958

Luxe busreis 10 dgn Spanje 14x buffet Hotel Reymar/playa*** op boulevard Malgrat, zwembad, kamer bad/douche, toilet, tv, airco, balkon. Kind <12j 99, okt 17 99 mei 6 E 125 mei 13-16 139 mei 2+juni 6 179 mei 23 149 juli 1-4 275 Aquamarina *** REISVACCINATIES door gespecialiseerde huisartsen op tijden Hotel apr 22 169 App apr 22 89 juli va 179 Gratis gids RC dat het u ook schikt. Vergoeding 25 045-5227777 boek online+bespaar 6 www.boosten.nl door zorgverzekeraar. Afspraak via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL DJOSER rondreizen Kenia/ Tanzania/Zanzibar 15-23 dgn v.a. 2545,- Brochure? www. djoser.nl of 071-5126400 TANZANIA SPECIALIST Privé reizen op maat . 055-5332550 Luxe rondreizen Zuid-Afrika of www.exploretanzania.com 50+, ontspannen reistempo. Kleine groepen (18 p.) KLM. Laat uw reis door ons op maat maken! 040-2982266 (Anvr/ Vakantie is toch de mooiste tijd van het jaar! Presentatie 1 mei in De Bilt. Diaz Travel 0546-868597 SGR Sgr) WWW.MONDIREIZEN.NL Zonvakanties naar Spanje! Calella, Hotel Espanya***hp, **** www.diaztravel.nl **** 2-6-9 of 13/5 10 dgn. 195,- Excl. RC of FC toeslag. Gratis folder. 0495-588740 of www.solmar.nl Lid SGR DJOSER rondreizen ZuidUnieke vakantieadresjes in het Afrika 15-35 dgn v.a. 2095,- DJED REIZEN: Gevarieerde, 15 dgn SPANJE / echte authentieke Spanje Brochure? www.djoser.nl of kleinschalige Egypte reizen. PORTUGAL / COSTA'S www.anderespanje.nl (SGR) Ook reizen op maat vanaf 071-5126400 EN ANDALUSIË 2 personen. Gegarandeerd Bijzondere vakantiehuizen in v.a. 799,het echte Spanje. Op maat gemaakt: Auto- en wekelijks vertrek. Brochure? www.taha.nl (sgr) motorreizen Zuid-Afrika, Auto- 070-3815533 WWW.DJED.NL www.bolderman.nl en camperreizen Namibië en DJOSER rondreizen Egypte 8ANDALUSIË Bed & Breakfast, (0318) 580 958 Botswana. 0546-577372. Lid 25 dgn v.a. 995,- Brochure? golf, autohuur, arrangementen. Lid ANVR/SGR www.djoser.nl of 071-5126400 SGR www.suidafrikareise.nl Aanrader! www.dosiberos.com

slechts v.a.

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 4 nachten in een middenklasse hotel o.b.v. logies en ontbijt, in een 2pers.kamer met faciliteiten • Verzorging o.b.v. logies + ontbijtbuff. • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Stadsbezichtiging o.l.v. een gids • Luxe touringcar, chauffeur/reisleider • Afscheidsbuffet

399,-

www.bolderman.nl

Bolderman.nl voordelige excursiereizen!

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 4 nachten o.b.v. logies en ontbijt in 2-persoons kamers met faciliteiten • Dagelijks ontbijtbuffet • Excursies met bus (excl. entreegelden) • Stadswandeling o.l.v. gids • Luxe touringcar, chauffeur/reisleider

slechts v.a.

v.a. 399,-

___________________________________________________________________________________________________

• 1 nacht in Duitsland o.b.v. halfpension • 1 nacht omgeving Warschau o.b.v. halfpension • 2 nachten in 3* hotel in Vilnius o.b.v. halfpension • 1 nacht in 3* hotel in Riga o.b.v. halfpension • 2 nachten in 3* hotel in Tallin o.b.v. halfpension • Ferry Tallin - Helsinki • Overtocht nachtboot Turku-Stockholm, 2-persoons binnenhut met douche en toilet • Overtocht nachtboot Trelleborg-Travemünde, 2-persoons binnenhut met douche en toilet • Ontbijt en 3-gangen diner • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider, gids in steden • Goed verzorgd afscheidsbuffet

slechts v.a.

599,-

Vertrekdata: 25 april / 23 mei / 20 juni / 18 juli / etc.

Voor brochure en boekingen

(0318) 58 09 58 www.bolderman.nl

599,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten omg. Z-Duitsland o.b.v. halfpension • 2 nachten in omgeving van het Gardameer • 2 nachten in omgeving van Rome • 3 nachten in omgeving van Sorrento • 1 nacht in Chianciano Terme in omg. Siena • 1 overnachting in Montecatini Terme bij Pisa • Dagelijks ontbijt en een 3-gangen diner • Excursies met de bus (excl. entreegelden) • Comfortclass touringcar + chauffeur/reisleider • Goed verzorgd afscheidsbuffet in Nederland Vertrekdata: 25 april / 9, 23 mei / 6, 20 juni / 18 juli / etc.

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

ALITEIT KW M

U REIST COMFORTCLASS

Australië met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)

: ET

20

Als toerist heb je Aalborg in één dag wel gezien.

Extra Reizen

Waar is... Suzan Nievergeld

Kaapstad, Zuid-Afrika Wat Stage en genieten Waar Kaapstad, Zuid-Afrika Waarom Omdat slapen altijd nog kan, en dit avontuur niet. X suzannievergeld.waarbenjij.nu

#Skagen De zee is er

ik kon hem bijna aaien! Vooral de plasscène van haast tien minuten was indrukwekkend. We hadden een hostel geboekt in Mosselbay, een (te) rustig kustplaatsje aan het begin van de Garden Route. We besloten lekker aan zee te gaan eten. Na wat biertjes en wijntjes kwamen de meest gênante gesprekken op gang. Maar ach, niemand kon ons verstaan! We hebben vooral hard gelachen om de ‘zeekoe in een te klein jurkje en te kleine schoenen’ aan de tafel tegenover ons. Toen we betaald hadden en richting uitgang liepen zei de man naast de ‘zeekoe’: ‘Hallo Hollanders! Wat komen jullie hier nu weer doen? Wat een gezelligheid aan tafel!’ Oeps.... We probeerden onze lach in te houden en vooral onze schaamte te verbergen. Hebben wij weer. Voortaan maar even opletten met wat we zeggen. Hollanders zijn ook echt overal. Zelfs in een uitgestorven dorpje in ZuidAfrika.

e tijd vliegt hier, en voor ik het weet vlieg ik terug naar Nederland. Mijn levensmotto is sterker dan ooit: genieten! Genieten van elke zonnestraal, elke cocktail, elke braai, elke fancy club, elke warme windvrije balkonavond, elke goedkope Big Mac, elk vrij weekend, elk beachmomentje en de heerlijke laidback-mentaliteit. Dit betekent: zo weinig mogelijk slapen, alleen het broodnodige. Slapen kan altijd nog. Ik geef toe, ik verlang soms enorm naar een siësta, maar ik vertik het om me er aan over te geven. Gelukkig bestaat er nog zoiets als koffie. Het helpt dat het op mijn stage vrij rustig is, vooral nu. Mijn baas is in ‘flipping cold Germany’, dus ik vermaak mezelf met schoolopdrachtjes, zelfonderzoek, waarbenjij.nu, msn, Facebook en dagdromen. Afgelopen weekend gingen we op safari. We hadden een erg enthousiaste gids die erg veel plezier had in zijn baan (not). Gelukkig wist hij veel van de dieren af, en als we ernaar vroegen vertelde hij ons alles wat we wilden weten. We hebben alle dieren van de big five gespot (leeuw, luipaard, neushoorn, olifant en buffel), maar ik was nog meer onder de indruk van de giraf. We stonden er een meter vandaan,

Waarbenjij.nu bevat bijna 1.5 miljoen reisverhalen en meer dan 5 miljoen foto’s van reizigers uit de hele wereld.

Eilandengroep te koop in China

Reisorganisatie Zoover deelt awards uit

Peking De Chinese regering heeft een lijst opgesteld van 176 onbewoonde eilanden die te koop zullen worden aangeboden. Chinese of buitenlandse investeerders kunnen er industriële, ecologische of toeristische projecten ontplooien. De hoogste bieder krijgt een eiland voor 50 jaar in handen. China heeft tienduizenden eilanden, waarvan ruim 90 procent onbewoond is. Het grootste deel heeft een oppervlakte van minder dan 500 m². Dit zijn de eerste eilanden die in de verkoop gaan, vele anderen moeten volgen.

Zeist Zoover heeft de winnaars van de publieksprijs Zoover Awards bekendgemaakt. Reisliefhebbers konden de afgelopen maanden stemmen op 44 reiscategorieën. Consumenten verkozen Griekenland als populairste vakantieland, waar Turkije de prijs won voor beste vliegvakantie binnen de EU. De VS zijn de populairste vliegbestemming daarbuiten. Thailand doet het goed als beste verre bestemming. Zoover is de best bezochte website binnen de reisbranche in Nederland met 75 miljoen bezoekers per jaar.

D

levensgevaarlijk, het licht is er prachtig: Skagen, het noordelijkste puntje van Denemarken. . Remco Tomesen Skagen/Aalborg V

Het waait hier bijna altijd hard, op dit smalle schiereiland. Op dit noordelijkste puntje van Denemarken, met de Noordzee aan de ene kant en het Kattegat aan de andere. Elke dag van het jaar is het er net een paar graden kouder dan in Nederland. De zee is onstuimig. Zwemmen, dat kun je op sommige plekken in de omgeving van Skagen dan ook beter niet doen. En levensgevaarlijke zeestromingen hebben hier door de eeuwen heen veel schepen naar de bodem getrokken. Klinkt niet als een plek voor een fijne vakantie, dat Skagen. En toch, tóch is het hier, in het noorden van Jutland, prettig. Het lijkt wel wat op een heel groot Waddeneiland dat op één plek vastzit aan het vasteland: ongerepte natuur, zanderige duinen, altijd wind, en altijd die geur van zilte zeelucht. Een soort Ameland XXL, met een Scandinavische touch, want de invloeden uit het hogere noorden zie je in de natuur, in de begroeiing, al een beetje terug. En de lucht, die is frisser dan wáár ook in Nederland, ja, ook frisser dan op elk van de Waddeneilanden. Skagen ligt op zo’n anderhalf uur rijden van de stad Aalborg, waar de KLM sinds vorige maand dagelijks op vliegt. Bij Aalborg ligt de grootse Vikingbegraafplaats van Europa, maar vooral het Utzon Center is er de moeite waard, een mooi gebouw, ontworpen door Jørn Utzon en zijn zoon. De in Aalborg geboren Utzon was de architect van het Opera House in Sydney. Als toerist heb je Aalborg in één, maximaal twee dagen, wel gezien. Dan is het tijd om door te reizen naar het noorden, naar Skagen, waar gids Helen ons nu al wandelend vertelt dat ‘dit het noordelijkste puntje van Europa is’. Maar, geeft ze toe, ‘dat hangt er wel vanaf hoe je de kaart van Europa bekijkt’. Boven Denemarken gaat Europa immers gewoon verder, in Zweden en Noorwegen. Nu, in april, is het nog erg rustig in dit noordelijkste puntje van, laten we zeggen, het vasteland van West-Europa. Toeristen komen pas later in het voorjaar, en vooral in de zomer. En in

die periode komen er ook veel. Vooral onder rijkere Zweden, Noren en Denen is het populair. Niet dat het op het schiereiland dan opeens propvol is: daarvoor is er genoeg ruimte.

Bohémiens Aan het einde van de negentiende eeuw maakte een groep kunstenaars Skagen beroemd. Vooral in Scandinavië. Zij trokken, onder meer vanuit Kopenhagen, naar het vissersplaatsje, omdat het licht er zo bijzonder zou

zijn en de natuur zo mooi. Ook het ruige leven van de vissers vonden de bohémiens boeiend. Peder Severin Krøyer en Michael Ancher zijn schilders uit die groep, en behoren nog steeds tot de bekendste Deense schilders. Wie hun werken wil zien, moet naar Skagens Museum. Daar zie je een selectie van hun doeken: zonsondergangen op het strand, vissers die een boot uit het water trekken of een uitbundig feestje van de kunstenaars (Hip, Hip, Hurrah! – Krøyer).

#%&$$ &%%0' %/

1

( +

189

%. %#! %$ $ . . # % $ 0 ($ !%( . % # )%"%%!#$!#" !!#1 $ "#% $% .!!# //)

*, ( -

Skagen Fyr

Råbjerg mile

Sankt Hans Aften

De vuurtoren van Skagen, genaamd Skagen Fyr, is de hoogste vuurtoren van Denemarken. De toren is gebouwd in 1558.

Grassen en struiken moeten ‘wandelende duinen’ voorkomen rond Skagen, maar de Råbjerg mile verplaatst nog altijd vijftien meter per jaar.

Op het strand van Skagen wordt op 23 juni uitbundig het midzomernachtfeest gevierd. In Denemarken noemen ze dat Sankt Hans Aften.

In dit typisch Skagense huis heeft de kroonprins geslapen.

Extra Reizen

Inwoonster van Skagen

21

Uitwaaien op een soort Ameland XXL

Grote foto: Grenen, letterlijk het allernoordelijkste puntje van WestEuropa. Boven: een typisch Skagens huis. Links: een boegbeeld in restaurant Pakhuset.

Nadat de kunstenaars Skagen hadden ‘ontdekt’, kwamen ook andere, vaak rijkere Scandinaviërs, zomers naar het plaatsje toe. Langzaam groeide Skagen uit tot dé vakantieplek voor the rich and famous. Wat het nog steeds is. ‘Onze kroonprins en zijn vrouw komen hier jaarlijks’, zegt een inwoonster van Skagen, die een paar plekken in het stadje laat zien. Ze wijst naar een van de vele typische Skagense huizen (geel met een rood dak): ‘Daar hebben de kroonprins en

zijn echtgenote een keer geslapen’. Elk jaar huren ze een ander huis, zegt ze. ‘Om te voorkomen dat de paparazzi voor hun deur hangen’.

Boegbeelden Veel kroegen zijn er niet in Skagen, wel zijn er genoeg restaurants. In visrestaurant Pakhuset zit je tussen de boegbeelden, de beelden die vroeger op de punt van een schip werden geplaatst. Aan de muren, op een balkon, overal steken in Pakhuset die

boegbeelden het restaurant in, van nagemaakte zeemeerminnen, mannen met tulbanden, tot donkere Afrikaanse mannen. Het zijn replica’s van boegbeelden die inwoners van Skagen vroeger op het strand vonden. Afkomstig van de vele schepen die hier door de eeuwen heen schipbreuk leden. Een arme visser die zo’n beeld vond, bracht deze meteen naar de rijke Skagense hoteleigenaar die ze verzamelde en er veel geld voor gaf. De oorspronkelijke

Exclusieve lezersaanbieding Gelderland

Tegen inlevering van deze advertentie krijgt u een korting van € 50,00 p.p. en betaalt dan slechts € 109,00 i.p.v. € 159,00 p.p. voor het speciale voordeelarrangement. Voorwaarden: aanbieding geldig bij aankomst op vrijdag t/m zondag en schoolvakanties. Bij aankomst van ma t/m do geldt € 134,- p.p. De actie is geldig tot 30 september 2011. U betaalt géén reserveringskosten! Reserveren: o.v.v. actiecode Wegener1604 telefonisch via 024 684 2000 of per mail via [email protected] www.goldentulipvalmonte.nl

Botsende stromingen ‘Op de zeekaarten van de Nederlanders stond altijd al aangegeven dat het gevaarlijk was, rondom Skagen’, zegt Helen. Ze staat op het noordelijkste puntje van het schiereiland, waar het Grenen heet, en wijst naar de plek waar de Noordzee letterlijk op het Kattegat botst. Waar het wat ondieper is, zie je een reep wit van de

botsende stromingen. Op dit allersmalste stukje van het schiereiland, de Kaap de Goede Hoop van het noorden, is zwemmen levensgevaarlijk. Verderop, voorbij de vuurtoren, is het wel weer veilig om het water in te gaan, zegt ze. Ook op een mooie zomerse dag zal het daar, op dat veilige stuk strand, waarschijnlijk wél flink waaien. Maar dat moet je ervoor over hebben om in de kop van Jutland te genieten van de botsende zeeën en mooie luchten.

Exclusieve lezersaanbieding Brabant

Golden Tulip Val Monte is prachtig gelegen in een bosrijke omgeving op 5 minuten van de oudste stad van Nederland; Nijmegen! • perfecte uitvalsbasis voor het maken van wandel- of fietstochten door de omgeving met polders, slingerende dijken, heuvels en bos- en heidelandschap • goede busverbinding met centrum Nijmegen (busstop 200 m) • historische stad met winkels, diverse musea, parken en de fraaie Waalkade met vele restaurants & cafés Wegener voordeelarrangement • Presentje bij aankomst • Mini high tea (koffie/thee & etagère met lekkernijen) • 1x Culinair 3-gangendiner • 2x Overnachting in een preferred tweepersoonskamer • 2x Goede Start Ontbijt buffet • Gratis gebruik van binnenzwembad • VVV Wandel- en Fietskaart • Citymap en Funshopgids Nijmegen • Kortingsvouchers musea in de regio • Gratis parkeren • Gratis late check-out op zondag (tot 18.00 uur)

beelden zijn nu trouwens in het bezit van een Zweeds museum.

Golden Tulip De Reiskoffer is een gezellig hotel, gesitueerd in een voormalig klooster welke rust, sfeer en gemoedelijkheid uitstraalt • tal van mogelijkheden in de omgeving; mooie fietsroutes en heerlijke bos- of heidewandeling • nabij de Bourgondische steden Breda, Bergen op Zoom en Antwerpen

v.a. €109,00 p.p.

Wegener voordeelarrangement • 2x overnachting in een zeer ruime kamer • 2x ontbijt in authentieke kapel • 1x 3-gangen menu op dag van aankomst • entree eigen wellnessruimte met o.a. sauna, jacuzzi, Turks stoombad • entree Basiliek in Oudenbosch • toeristische informatie • diverse fietsroutes • gratis parkeren Tegen inlevering van deze advertentie krijgt u een korting van € 50,00 p.p. en betaalt dan slechts € 109,00 i.p.v. € 159,00 p.p. voor het speciale voordeelarrangement. Voorwaarden: de prijs is gebaseerd op 2 personen per kamer. Deze actie is geldig tot 30 september 2011. U betaalt géén reserveringskosten! Reserveren: o.v.v. actiecode Wegener1604 telefonisch via 0165 316 310 of per mail via [email protected] www.reiskoffer.nl

slechts € 109,00 p.p.

Skagen literair

Hans Christian Andersen

Brøndum

De romans The Rotters’ Club en The Closed Circle van de Engelse schrijver Jonathan Coe spelen zich voor een deel af in Skagen.

Niet alleen beeldend kunstenaars, maar ook schrijvers als Hans Christian Andersen en componisten als Carl Nielsen bezochten Skagen graag.

Skagens museum begon ooit in een ruimte in hotel Brøndum in 1908. Dat was tevens een plaats waar de kunstenaars graag verzamelden.

DJOSER rondreizen Mexico/ Guatemala 16-24 dgn v.a. 1895,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

GO 2 Cruise met JAN DOETS Play & Cruise Miami 9 dg 1146,incl. cruise Majesty en verblijf Miami Cruise ABC Eilanden 11 dg 1543,- incl. cruise Serenade of the Seas New York & Boston 15 dg 2302,incl. cruise Ms Maasdam Prijs va. en pp. gebaseerd op 2 pers. en incl. fooien, havengelden en luchthavenbelasting. Jan Doets 30 jaar Profiteer van aantrekkelijke Jubileum reizen & kortingen Kijk op jandoets.nl voor online offertes, boekingen, info en fun of bel 072-5753333 of e-mail: [email protected] Jan Doets America Tours

GO 2 Florida met JAN DOETS Special Miami & Naples SeaView & Inn on Fifth 10 dg 1248,Special Orlando & Naples Omni Orlando Resort & Naples Beach Hotel 10 dg 1283,Florida Totaal 16 dg 1483,- incl. Fort Myers & The Keys Prijs va. en pp. gebaseerd op 2 pers. en incl. luchthavenbelasting. Jan Doets 30 jaar Profiteer van aantrekkelijke Jubileum reizen & kortingen Kijk op jandoets.nl voor online offertes, boekingen, info en fun of bel 072-5753333 of e-mail: [email protected] Jan Doets America Tours

023 5548500 Portugal

DJOSER rondreizen Bolivia/ Peru 23 dgn v.a. 2745,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

!

"

& $ %

& %

! ""

WRC Reizen: voor voordelige auto- & camperreizen naar Canada, kijk op www.WRC.nl

449

!

Egypte

""

399

Malta

DJOSER rondreizen Ecuador en Galapagos 22-31 dgn v.a. 2295,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

& !

""

499

! ""

319

# % %" ' " # ' "

DJOSER rondreizen Verenigde Staten 22-30 dgn v.a. 2395,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 Florida met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)

Cyprus

Ontdek Argentinië met onze 19-daagse groepsreis. Kleinschalige lodges, Nederlandstalige begeleiding. Wijn, canyons, Buenos Aires en Iguazu. Info: 073-5997283/ gemsbok.nl

DJOSER rondreizen Suriname 20 dgn v.a. 2095,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 WRC: voor aantrekkelijke auto- en camperreizen naar de USA, kijk op www.WRC.nl

Boek online of bel

Cruisen met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)

DJOSER rondreizen India/ Nepal 16-30 dgn v.a. 1595,- DJOSER rondreizen TranssiBrochure? www.djoser.nl of berië Express 23 dgn v.a. 2595,- Brochure? www. 071-5126400 djoser.nl of 071-5126400

Gezinsreis Costa Rica? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)

DJOSER rondreizen Vietnam/ Cambodja 23-27 dgn v.a. Laat uw reis door ons op maat 1995,- Brochure? maken! 040-2982266 (Anvr/ www.djoser.nl of 071-5126400 Sgr) www.MONDIREIZEN.nl

Thailand met uw gezin? www.travelnauts.nl Experts in verre gezinsreizen 020-5289333 (SGR)

DJOSER rondreizen Indonesië 1695,18-28 dgn v.a. Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

DJOSER rondreizen Maleisië 20-23 dgn v.a. 1895,Tickets, maatwerk, groepen; Brochure? www.djoser.nl of ELAL va. 349 010-2827242 071-5126400 www.promisedlands.nl (SGR)

GROOT-BRITTANNIË

ZORGELOOS & VOORDELIG

149 € 46

Rotterdam/Zeebrugge Hull Vanaf

€

per enkele reis, auto + 2 + cabin Calais Dover Vanaf per enkele reis, auto + 9

PO 020 201 33 33 Vanaf tarieven voor online boekingen. Onze vanaf tarieven zijn beperkt beschikbaar. Voorwaarden op www.POferries.nl

Calais Dover Rotterdam Hull Zeebrugge Hull

In 1553 werd Pau’s beroemdste zoon geboren: Henri IV.

Extra Reizen

23

Grote charme en hoge bergtoppen

#Pau Toeristen wisten Pau, een stad in het zuidwesten van Frankrijk, al in de negentiende eeuw te vinden. Terecht, want het is om meerdere redenen een zeer aangename plek.

Mick Webb Pau V

Een twee kilometer lange boulevard met palmbomen, elegante 19e-eeuwse villa’s, hotels en cafés. Dat is op zich al aantrekkelijk, maar in Pau krijgt de wandelaar nog een spectaculaire extra: het uitzicht op de met sneeuw bedekte toppen van de Pyreneeën, vijftig kilometer naar het zuiden. Vandaar ook de naam: Boulevard des Pyrénées. Bordjes op de reling geven toelichting over de belangrijkste bergen, waarvan de twee toppen van de Pic du Midi d’Ossau (2.884 meter) het makkelijkst te herkennen zijn. Vanaf de boulevard lopen subtropische tuinen met weelderige begroeiing naar de rivier Gave du Pau. Pau is een dynamische, kleine stad, gelegen tussen de bergen en de zee, de Atlantische kust is maar een uur rijden. Het zachte klimaat droeg al in de negentiende eeuw bij aan het ontwikkelen van het toerisme. Vooral de Engelsen kwamen er naartoe om te profiteren van de milde winters en de frisse lucht. Zij legden er de eerste golfcourse op het Europese vasteland aan. En brachten hun liefde voor tuinarchitectuur met zich mee, waarvan nog steeds prachtige voorbeelden te zien zijn, zoals het park bij het Palais Beaumont en de lindenbomen op de Place Royale.

Tapijtverzameling Het belangrijkste gebouw, aan de westkant van de boulevard, is het kas-

Het kasteel van Henri IV, met op de voorgrond de rivier Gave du Pau. HOLLANDSE HOOGTE

teel, een boeiende mix van architectonische stijlen. De hoekige stenen toren herinnert aan de middeleeuwse oorsprong, ofschoon het grootste gedeelte van het gebouw uit de 16eeeuw dateert. In 1553 werd Pau’s beroemdste zoon er geboren, Henri IV, die later de eerste protestante Franse koning werd (1589-1610). Het kasteel – waar Napoleon ooit vakantie hield – is nu een museum, de moeite

waard vanwege de tapijtverzameling. De auto heb je in Pau niet nodig, alles is lopend goed te doen. Tijdens een wandeling door de buurt rond het kasteel, het quartier du château, ontdek je de charme van het oude Pau: smalle straatjes met restaurants, cafés en de antiekwinkels, waar de stad bekend om staat. Ten noorden van de Boulevard des

Pyrénées is een erg goed winkelcentrum in een autovrij gebied. Je moet van deze manier van shoppen houden, met internationale boetieks en bekende merken, maar het supermoderne Palais de Pyrénées is beslist indrukwekkend. Als je liever op zoek gaat naar lokale spullen, moet je naar de straatjes rond de Place de Clémenceau gaan, een pleintje met een speelse art-deco-fontein.

Pau is beroemd om haar zoetigheid. Francis Miot van de Féerie Gourmande (48 rue du Maréchal Joffre) heeft nationale prijzen gewonnen met zijn jams. Het is moeilijk om zijn cou-cougnettes te weerstaan, een extravagant snoepje met geroosterde amandelen, pure chocola en een laagje suiker met aardbeiensmaak. ©The Independent

Britse kuren

Golfen op niveau

Luchtvaartstad

Tot de Eerste Wereldoorlog was Pau een mondaine badplaats met kuuroord, waar vooral Engelsen de berglucht kwamen opzoeken.

Naast een frisse neus halen, beoefenden de Britten er elitaire sporten. Daarom werd in Pau de eerste golfclub van Europa gebouwd in 1856.

In 1908 verplaatsten de Amerikaanse gebroeders Wright hun vliegschool naar Pau. Later werd dat het opleidingscentrum van de Franse luchtmacht.

In de dierentuin kunnen ze nog een animal cop gebruiken.

Uit & thuis

Fabel op vrijdag Wim Meyles

De schroothond

Zwitserse plaats keukengerei

sterretje

beddengoed

Voor 3 winnaars een weekend op ‘de Lithse Ham’ voor 4 personen in

finale bijwoord

een chalet t.w.v 175 euro. Arrangement is inclusief gebruik van 4 fietsen. Voor meer informatie: www.delithseham.nl

boosheid versleten cijfer

3

1 hoofdstad in Europa

Geen vijandelijk verzet, kruisraket, kanon of kruit: friendly fire van ’t kabinet schakelt onze krijgsmacht uit.

kunst (Lat.) deel van India

lof intiem

4 voorzetsel Militaire Politie

WIN! VANDAAG:

2

Een halfjaarabonnement op Quizted.
rivier in Frankrijk

Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en u maakt elke vier weken kans op een van vele prijzen.

6

5

6 7 1 5 2 9 3 8 4 2 3 8 6 4 1 5 7 9

Het wordt steeds wat warmer

1 8 9 2 3 7 6 4 5 3 5 4 1 9 6 7 2 8

Cryptogram

4 9 5 7 8 3 1 6 2 9 6 7 4 1 2 8 5 3

Het weer Vandaag en morgen

8 4 3 9 6 5 2 1 7

5 1 2 3 7 8 4 9 6

Van Wim Meyles zijn zes bundels met fabels verschenen (de laatste twee getiteld Fabeltjesland en Dierengedoe). De boekjes kosten 9,50 euro per stuk en zijn o.a. verkrijgbaar bij uitgeverij Elikser: www.elikser.nl .

6 5 1 3 4 2 1 2 6 4 5 3

Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010704

(€ 0,60 p.g.). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553 (€ 0,60 p.o.b. excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon) .

De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

CRYPTOGRAM Horizontaal: 1. Zeker het schoonmaken van de ruiten (5); 3. Die dokter heeft altijd dienst (9); 8. Lichaamsdelen die opzwellen (4); 9. Pak weg om aan te pakken (5); 12. Toegangsbewijs voor de computer? (9); 13. Het geheugensteuntje vindt de reder min (8). Verticaal: 1. Verdienstelijke opgave (7); 2. Europeanen liggen overhoop met deze godin (5); 4. De jongen van de krant (2); 5. Een kapitalist met het karakter van een staat (7); 6. Buitensporig voorzetsel (2); 7. Die kwant is een afknijper (7); 10. Fantastisch besluit (5); 11. Een prima schuiver aan het hof (5).

ZO DOET U MEE

3 1 4 6 2 5

OPLOSSINGEN

BEL 0909-5010704 OF SMS NAAR: 3553

4 3 2 5 6 1

6

5 6 3 2 1 4

5

T&O

4

2 4 5 1 3 6

3

Mini-sudoku

2

1

arkel

7 2 6 8 5 4 9 3 1

T

‘Het viel niet mee om emplooi voor je te vinden’, verontschuldigde de boer zich. ‘Maar ik heb contact met de dierentuin gehad. Daar kunnen ze nog een animal cop gebruiken.’

Sudoku

rots keek de boer naar de hond die hij had uitgezocht. Liefkozend aaide hij hem over zijn kop. ‘Bello zal ik je noemen’, sprak hij hem toe. ‘Dat is afgeleid van een Latijns woord dat ‘oorlog’ betekent.’ De hond knikte. Hij begreep welke taak hem wachtte en was ten volle bereid zijn tanden erin te zetten. Vanaf die dag hield hij met gespitste oren de wacht, gereed om in te grijpen als gespuis het erf betrad. Gelukkig was dit zelden nodig: de afschrikking bleek voldoende om indringers op een veilige afstand te houden. De baas was zeer te spreken over zijn trouwe waker. Grootmoedig leende hij hem bij tijd en wijle aan buurtgenoten uit om opdringerige ratten op te ruimen. Toen sloeg de crisis toe. Overal in het land moesten mens en dier het zuiniger aan doen. Ook de boer zag zijn inkomsten dalen. Avonden lang zat hij over zijn kasboek gebogen. ‘Sorry’, zei hij met schorre stem. ‘Ik moet kleiner gaan wonen en dan is er voor jou geen plaats meer. Maar gelukkig is er een lichtpuntje.’ Bello keek zijn baas hoopvol aan.

WIN! DEZE WEEK:

ZWEEDS RAADSEL: soort stof

Zweeds raadsel (vorige week vrijdag)

24

SUDOKU 1

2 © Puzzelland/ Leen Groeneveld

3

4

5

6

7

8 9

10

11

7

5 1 6 4 9 2 8 9 4 5 7

12

6 13

8

3

3

2 1 9 5 7 4

SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers

Selectie geplande OV-verstoringen: Hilversum (bus) City run: 17 april: Connexxionlijnen 1, 105, 106 en 107. H. Kerkbrink, Groest, Kapelstr., Boombergln, Schoolstr., Mediapark, Mediap. Nrd, Javaln, Beeld en Geluid, Trompenbergstr., Postkantoor, Stationsstr., Melkpad, De Kei, Wisseloordln, Koninginneweg, P. van Looln, Schuttersw., Zeverijnstr., Zeverijnpl. en Loosdrechtseweg vervallen.

Een uitgave van Mountain Media BV

Den Haag/Delft/ Rijswijk (tram) 16 t/m 18 april: HTM-lijnen 1 en 19. Door werk aan de spoortunnel vervallen veel halten.

Redactie [email protected] 020-3460550

Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

Sales [email protected] 088-0138801 Marketing [email protected] Oprichter Cornelis van den Berg

Website www.depers.nl

Uitgever Ben Rogmans Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

Distributie [email protected] 088-0131830

Art direction Koos Jeremiasse

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.

Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek

Vandaag

Morgen

De dag begint met nevel of mist en in het oosten met veel bewolking. Dan klaart het op, maar ’s middag ontstaan er stapelwolken. Alleen in het westen blijft het vrij zonnig. Het wordt 13 graden op de Wadden tot lokaal 18 in Limburg.

In de ochtend zijn er nog zonnige perioden. Later neemt de bewolking toe. Het blijft wel droog. De temperatuur valt een graadje hoger uit: 14 tot 19 graden. De dagen daarna wordt het geleidelijk warmer, gemiddeld 19 graden.

Ik weet niet hoeveel langer ik dit trek. Misschien stop ik wel.

25

Ronnie O’Sullivan Snookergenie

#Rocket Morgen begint het WK snooker in Sheffield. Mét Ronnie ‘The Rocket’ O’Sullivan. Al is dat misschien wel voor de laatste keer.

Ronnie

is gek

Thijs Zonneveld Amsterdam

320

V

Rocket Ronnie was er vorige week ineens helemaal klaar mee. Dat snooker kwam hem de neus uit. Hij was moe, hij had sinds september geen wedstrijd meer gewonnen. En bovendien had hij wel iets anders aan zijn hoofd. Zijn vader bijvoorbeeld: die zou binnenkort vrijkomen, na twintig jaar gevangenisstraf vanwege een moord. Ronnie pakte de telefoon en belde Barry Hearn, de grote baas van het snooker. Zijn boodschap: ‘Ik doe niet mee aan het WK. En als je wilt dat ik zeg dat ik ermee nok, dan zeg ik bij dezen dat ik ermee nok.’ Het was niet de eerste keer dat Ronnie O’Sullivan zijn keu in tweeën dreigde te breken. Hij heeft een haatliefde-relatie met zijn sport. Dat heeft hij eigenlijk al gehad sinds zijn profdebuut, op zestienjarige leeftijd. Het ene moment was hij de beste snookerspeler ter wereld, het volgende zou hij de witte bal het liefst verbrijzelen tegen zijn eigen voorhoofd. Zelf zei hij: ‘Ik kan niet zonder snooker. Maar ik kan soms ook niet mét snooker. Soms voelt het fantastisch als ik speel. Maar ik kan ook tijdens een wedstrijd denken: ik ben dit zó zat. Kan deze hele boel niet worden afgelast? Ga ik lekker in mijn tuin een paar stekkies planten of zo.’

seconden voor maximum break In 1997 stootte The Rocket in iets meer dan vijf minuten een maximum break (147 punten). Dat zijn 36 feilloze ballen.

het Chinese Open (gevolg: schorsing plus boete). Maar de brandstoftank van The Rocket is zo langzamerhand leeg. Ronnie heeft het eigenlijk wel een beetje gezien. Hij is 35, hij heeft alles al een keer gewonnen – en hij heeft zijn magische touch verloren. ‘Dit jaar en vorig jaar zijn verschrikkelijk. Ik vind het erg voor mijn fans, maar als ‘het’ er niet is, dan is het er niet. Er zijn geen excuses, ik speel gewoon niet goed. Ik krijg er grijze haren van; zo is snooker echt niet leuk meer. Ik weet niet hoeveel langer ik dit trek. Misschien stop ik binnenkort wel.’

Hoofd vol storm

Zo liep hij vijf jaar geleden tijdens de kwartfinale van het Brits Open midden in een partij weg. Hij miste een moeilijke bal, schudde de hand van zijn tegenstander Stephen Hendry, fluisterde hem nog wat toe (‘I’ve had enough of it, mate’), en weg was hij. Het publiek in de zaal en voor de tv bleef verbijsterd achter. Ronnie is gek. En niet zo’n beetje ook. Daar komt hij zelf trouwens openlijk voor uit. Hij is neurotisch en depressief. En hij is verslaafd geweest aan van alles en nog wat. Als hij toevallig niet zo goed balletjes in gaten had kunnen stoten, dan sliep hij nu waarschijnlijk onder een brug in Dublin. Vrijwel alle kenners zijn het erover eens dat O’Sullivan het grootste

NICK WILSON / HH

Verslaafd

snookergenie aller tijden is. Steve Davis, speler en commentator, vergeleek hem met Roger Federer en Tiger Woods – ‘maar dan beter’. Tegenstanders mompelden dingen als ‘orkaan’ en ‘buitenaards wezen’ nadat ze door hem waren weggevaagd. Dat gevoel is niet in de laatste plaats te danken aan zijn stijl. O’Sullivan speelt niet langzaam en peinzend (zoals de meeste andere spelers) – hij pot ballen als een machinegeweer. Met links, met

rechts, in de hoek, met effect, klutsend, klotsend, onderstebovenbinnenstebuiten: ratatatatatatatata. Hij loopt niet rond de tafel; hij vliegt. Zijn speelsnelheid leverde hem de bijnaam The Rocket op. Hij maakte er snooker populair mee bij jongeren. In zijn uppie. Niet langer was snooker een sport die werd gespeeld door slome nono’s en saaie pieten; Ronnie speelde punkrock met een keu en een paar ballen.

Als Ronnie niet voor show zorgde óp de tafel, dan deed hij het wel ernaast. Zo sloeg hij een woordvoerder in elkaar (gevolg: schorsing plus boete), werd hij bij een dopingcontrole betrapt op het gebruik van marihuana (gevolg: schorsing plus boete) en deed hij de raarste dingen tijdens persconferenties. Zo leek het hem wel leuk om de microfoon voor zijn neus een blowjob te geven nadat hij was uitgeschakeld in de eerste ronde van

Vorige week was het bijna zo ver, na het telefoontje met snookerbaas Hearn. Maar die gaf hem een weekend de tijd om na te denken. Op maandag praatten de organisatoren van het WK snooker Ronnie alsnog om. Want een WK zonder The Rocket, dat is eigenlijk geen WK. O’Sullivan heeft hulp gezocht bij een psychiater in een laatste, desperate poging om de liefde voor zijn sport terug te vinden. Maar, zoals hij zelf zegt: ‘Ik zou niet weten hoe die man mijn problemen moet oplossen. Het ziet er niet goed uit.’ En dus is Ronnie dit weekend in Sheffield met een hoofd vol storm. In de eerste ronde, komende maandag, neemt hij het op tegen Dominic Dale. Ooit was dat een makkie, maar die tijd is voorbij. Misschien toch maar afstemmen op de BBC. Het kan wel eens de laatste keer zijn dat The Rocket vliegt.

Die scheids kan toch bukken?

Foei, Kobe!

Een likkie voor Boogerd

Bokser Khoran Gevor sloeg de scheidsrechter neer. Foutje. Dit resulteerde gisteren in een schorsing van zes maanden en een boete van 5.113 euro.

Oók niet doen met een scheidsrechter: hem uitmaken voor homo. Basketballer Kobe Bryant deed dat. Kost de LA Lakers-ster een ton.

Straks kan iedereen zijn tong halen over een Nederlandse winnaar van de Amstel Gold Race. Zij krijgen allemaal hun eigen postzegel.

26

Vlak voor rust sneuvelde het vertrouwen van PSV

Sport

Column 31 matches in 31 days

Met je vader naar het voetballen ijna had ik mijn mooiste verjaardagscadeau ooit verpest. Al had mijn vader dat kunnen weten. Hij kon best iets subtieler zijn. Of hij had gewoon zeker moeten weten dat het een mooi cadeau is! Je eerste voetbalwedstrijd vergeet je niet meer. Als je, zoals ik, met je vader voor het eerst naar het stadion gaat. Ik zit nu op de helft van de 31matches en in alle stadions zie ik hetzelfde gebeuren. Vaders die hun zonen meenemen en jongens die hun ogen uitkijken in alle hectiek, chaos en sfeer van een stadion. Je eerste wedstrijd vergeet je wel degelijk. Althans, wat er precies gebeurde op het veld, weet ik niet meer. Mijn vader nam me mee naar EVV-VVV, zoals die clubs toen nog heetten. De tweede club van Eindhoven speelde de nacompetitie in het Philips Stadion, vlak voor de zomer van 1991. Ik weet nog dat John Roox keepte voor de club uit Venlo en Roland Vroomans spits was bij EVV. Het enige wat ik verder nog weet van de wedstrijd, is dat ik samen met mijn neef drinken ging halen in de rust, voor vier man in totaal. Alleen mocht het drinken toen niet mee de tribune op, waardoor we per persoon twee Fanta moesten opdrinken. Dat soort dingen onthoud je dan.

B

Dat EVV verloor heb ik moeten opzoeken en dat Johan Derksen achter ons zat, heeft mijn vader me later (nog vaak) verteld. Ach, sowieso was Derksen in 1991 nog niet zo bekend. Niet lang daarna vroeg mijn vader wat ik ervan zou vinden om een seizoenskaart te krijgen, voor het jaar erna. ‘Leuk natuurlijk’, zei ik. ‘Hoezo?’ Hij vroeg het gewoon zomaar. En ook al kwam ik er vijf keer enthousiast op terug, hij zei niets meer. Tot de zesde keer. ‘Ik wilde het voor je verjaardag geven, maar nu is de verrassing er al af, dus laat maar’, zei hij. Diep teleurgesteld was ik. En voor mij zeer onverwacht kreeg ik enkele weken later toch de kaart voor mijn verjaardag. Toevallig bracht 31matches me gisteren weer terug in het Philips Stadion. Weer met mijn vader. Zoals het hoort.

Thomas Rensen is ook te volgen via Twitter: @31matches

Nederlaag FC Twente bij afscheid van Europa

Cruijff: ‘Dank je zeggen en plannen uitvoeren’

Enschede FC Twente is na een 1-3 nederlaag tegen Villarreal uitgeschakeld in de Europa League. Het heenduel ging al met 5-1 verloren. De thuisclub kwam nog voor dankzij Emir Bajrami. Het laatste restje hoop werd na een klein uur weggenomen toen Giuseppe Rossi een strafschop benutte. In de slotfase scoorden Marco Rubén, ook vanaf de stip, en Cani nog.

Barcelona Johan Cruijff snapt niet waarom de directie van Ajax zijn technisch plan niet meteen uitvoert. ‘Als voormalige spelers besluiten de jeugdopleiding onder handen te nemen, moet je als directie beide ogen sluiten, dankjewel zeggen en de plannen gewoon uitvoeren’, liet hij tijdens een telefonisch interview aan persbureau AP weten.

Evans niet van de partij in Amstel Gold Race

Nadal en Federer slaan zich naar kwartfinales

Maastricht Cadel Evans doet zondag niet mee aan de Amstel Gold Race. De Australische wielrenner heeft tijdens de training een blessure aan het dijbeen opgelopen en moet voorlopig rust houden. ‘Ik moet jammer genoeg passen voor de Amstel Gold Race en waarschijnlijk ook voor de Waalse Pijl’, aldus de wereldkampioen van 2009 op zijn website.

Monte Carlo Rafael Nadal en Roger Federer hebben zich naar de kwartfinales van het toernooi van Monte Carlo geslagen. Nadal rekende in twee sets af met Richard Gasquet. De Spanjaard trok de eerste set eenvoudig met 6-2 naar zich toe. In het tweede bedrijf bood Gasquet meer tegenstand: 6-4. De als tweede geplaatste Federer versloeg Marin Cilic met 6-4, 6-3.

Luiten maakt debuut op Amerikaanse Tour

PSV legt Sinouh vast als reservedoelman

Dublin Golfer Joost Luiten maakt van 2 tot en met 5 juni zijn debuut op de Amerikaanse Tour. De Nederlander heeft een uitnodiging gekregen voor The PGA Memorial, zo liet hij via Twitter weten. ‘Ik kijk er erg naar uit.’ The Memorial Tournament is het kampioenschap van 18-voudig Majorwinnaar Jack Nicklaus. Het evenement vindt plaats op Muirfield Village.

Eindhoven PSV heeft zich voor volgend seizoen versterkt met de bijna 36-jarige doelman Khalid Sinouh. Hij komt over van FC Utrecht en tekende een eenjarig contract. Technisch manager Marcel Brands liet meteen weten dat Jeroen Zoet volgend seizoen wordt verhuurd. Hij moet elders ervaring opdoen. Sinouh neemt de plaats van Zoet in de selectie over.

Gegokt, gegleden en verloren #EuropaLeague

PSV was dicht bij een stuntje. Maar zelfs de slidings van aanvoerder Balázs Dzsudzsák hielpen de thuisploeg niet langs Benfica (2-2). Redactie sport Amsterdam V

Opnieuw sprint Balázs Dzsudzsák richting achterlijn. De buitenspeler van PSV heeft op dat moment al lang gezien dat de bal van teamgenoot Abel Tamata veel te hard is. Toch blijft hij lopen. Zelfs als de bal over de achterlijn rolt, houdt de Hongaar niet in. Sterker nog, hij gooit er nog een sliding uit. Door twee keer in de eerste dertig minuten overenthousiast over de achterlijn te glijden geeft Dzsudzsák een duidelijk signaal af aan zijn medespelers. Opgeven is geen optie. Zelfs niet als de heenwedstrijd in Lissabon met forse cijfers (4-1) verloren is gegaan. Die boodschap komt over. PSV probeert in eerste instantie voetballend een stuntje te forceren. Maar na-

PSV’er Zakaria Labyad baalt. ANP

dat Francisco Rodríguez de bal zo maar in de voeten van Benfica-spits Javier Saviola schuift en Marcelo de bal even later ongecontroleerd over de zijlijn schiet, is het na tien minuten gedaan met die tactiek. Onder aanvoering van Dzsudzsák vertrouwt PSV daarna op enthousiasme, strijdlust, passie, bravoure, buffelen én de dieptepass op spits Jeremain Lens.

Die speelwijze heeft wél succes. In de zeventiende minuut geeft de gelanceerde Lens uitstekend voor op aanvoerder Dzsudzsák. De Hongaar loopt tegen de bal en tekent daarmee voor die belangrijke, snelle openingstreffer. Acht minuten later is het opnieuw raak. Otman Bakkel bijt zich op het middenveld vast in een duel. Met een laatste krachtinspanning verovert hij de bal en stuurt hij Lens weg. De snelle aanvalsleider schiet in twee instanties raak: 2-0. Benfica hangt op dat moment in de touwen. Klaar voor de slacht. Maar het is nota bene PSV-doelman Andreas Isaksson die de Portugezen een verfrissende emmer water over het hoofd kiepert. Hij verwerkt een corner van de bezoekers vlak voor rust dramatisch, waarna Luisão de aansluitingstreffer binnenschiet. Het doelpunt maakt een einde aan het geloof van PSV. Na rust vergroot Óscar Cardozo met zijn benutte strafschop het leed van de thuisploeg. Dzsudzsák is op dat moment al lang gestopt met zijn slidings.

midden-nederland bv

Beelen Midden Nederland BV is onderdeel van de Beelen Groep, een landelijke speler op het gebied van sloopwerken, afvalinzameling, recycling en containerservice. In het hele land wordt bedrijfsafval ingezameld en gerecycled. Een moderne sorteerinstallatie scheidt de afvalstromen in bruikbare en schone grondstoffen. Een groot assortiment aan containers, eigen container- en vuilnisauto's transporteren de ingezamelde afvalstromen naar eigen recyclinglocaties, waaronder de sterk groeiende vestiging in Houten, gelegen aan het Amsterdam Rijnkanaal. Er heerst een open, platte no-nonsense cultuur. Om het succes van de Beelen Groep verder uit te bouwen, zijn wij voor onze vestiging in Houten op zoek naar jonge, enthousiaste en ambitieuze collega's voor de volgende functies:

Chauffeurs C/E (full time)

(gepensioneerde) Chauffeurs C/E op oproepbasis voor chauffeurspool

Kraanmachinist (junior) Milieu-adviseur Regio Utrecht

Administratief medewerker Voor nadere informatie van de vacatures verwijzen wij u naar onze website www.beelen.nl. Sollicitaties met cv kunt u mailen naar: [email protected].

Veilen voor Japan

Augusta lonkt

Pijnlijke tegentreffer

Sympathieke jongen, die Demy de Zeeuw. Hij verzamelde de handtekeningen van alle Ajaxspelers op zijn shirt en veilt dat nu voor Japan.

Sprinter Usain Bolt kan niet alleen snel rennen, hij kan ook hard meppen. Met zijn golfclub haalt hij makkelijk 200 meter.

Je kunt als doelman een spits proberen uit te spelen. Zorg dan wel dat je niet op de bal gaat staan. Het gebeurde David Hutton in Schotland.

We keken toch steeds naar de ranglijst. Dan is er wel druk.

Sport

Maarten Martens Middenvelder van AZ

27

Erik Pieters (links) en Balázs Dzsudzsák druipen af na een goal van Theo Janssen. PSV verspeelde onlangs in een rechtstreeks duel de koppositie aan FC Twente. PICS UNITED

De koppositie heeft ook een keerzijde #Druk De koppositie,

iedereen streeft er naar. Alleen: hoe ga je ermee om als je die eenmaal hebt veroverd? Er komt namelijk nogal wat bij kijken. ‘Je moet níet denken aan winnen en verliezen.’

Arjan Nowee Amsterdam V

Maandenlang stond PSV bovenaan in het seizoen 2006/2007. Maar de riante voorsprong slonk en op de één-na-laatste speeldag nam AZ de koppositie over. Opeens waren zíj de titelfavoriet, voelden zíj de druk. ‘In één week komt er dan zoveel op je af, de pers springt er bovenop’, herinnert AZ’er Maarten Martens zich. ‘Daar waren we eigenlijk niet echt op voorbereid. Het overviel ons een beetje. Dat kon je ook in die wedstrijd tegen Excelsior terugzien.’ AZ verloor met 3-2 en PSV werd alsnog kampioen, omdat het een doelpuntje meer had gemaakt dan Ajax. Ook dit seizoen stevent de eredivisie af op zo’n spectaculaire ontknoping. FC Twente, PSV en Ajax – met vier wedstrijden te gaan kunnen ze allen nog kampioen worden. FC Twente heeft als koploper de beste papieren. De club is nu alleen wel prooi in plaats van jager, een situatie die niet enkel voordelen biedt.

Focus FC Twente-aanvoerder Peter Wisgerhof: ‘Als jager kun je geen steekjes laten vallen. Elk puntenverlies kan dodelijk zijn. Als prooi loop je natuurlijk voor op de concurrentie, maar je weet ook dat je zelf niet mag verliezen. En sowieso wil elke tegenstander van je

winnen als je bovenaan staat. Tegen de koploper kun je je toch wat meer motiveren, dat heb ik wel gemerkt toen ik nog bij NEC speelde.’ Als koploper kun je volgens sportpsycholoog Rico Schuijers twee dingen doen. ‘Ik gebruik vaak het voorbeeld van een marathonloper die op kop loopt. Die kan steeds achteruit kijken en denken: waar blijven ze? Of hij kijkt vooruit en denkt: knappe vent die mij nog inhaalt. Het heeft met focus te maken.’ De kunst is dus om je op jezelf te concentreren. ‘In principe kijk je ook gewoon naar jezelf, niet naar de concurrentie’, zegt Wisgerhof. Volgens Martens is dat makkelijker gezegd dan gedaan. ‘Toen wij in 2009 wel kampioen werden, gingen we met een wedstrijd of tien te spelen toch steeds naar de ranglijst kijken. Dus dan is er wel druk.’ Die druk was er bij AZ ook in de mislukte kampioenswedstrijd tegen Vitesse. Martens: ‘Er werd op voorhand gezegd wat er ging gebeuren als we kampioen zouden worden. Iedereen moest weten wat er te wachten stond, er moest een draaiboek zijn. De spelers en technische staf werden daar ook mee geconfronteerd. Je voelde die druk die dag gewoon aan alles.’ Ook nu verloor AZ, maar omdat PSV een dag later Ajax versloeg, werden de Alkmaarders alsnog kampioen.

Het bewijst dat eerder opgedane ervaring, in het geval van AZ dus in 2007, niet altijd helpt. ‘Het gaat erom wat je met die ervaring doet’, aldus Schuijers. ‘Als je een negatieve ervaring opslaat, faal je altijd op het moment dat het er om gaat. Dan word je iedere keer zenuwachtig. Zo ontstaan ook angstgegners. Oei, Heracles, daar hebben we nog nooit van gewonnen... Dat ligt niet aan Heracles, dat ligt aan jezelf.’

Geen kranten Veel gebruikt trucje om de druk te verlichten: geen kranten lezen. Maarten Martens: ‘Ik lees sowieso al weinig kranten en in een periode dat het er om spant helemaal niet.’

De druk die komt kijken bij de koppositie valt onder te verdelen in twee categorieën: druk die je jezelf oplegt en druk van buitenaf. De aandacht van het publiek neemt toe als je bovenaan staat, de aandacht van de media ook. Zo kom je als ploeg onder een vergrootglas te liggen. Wisgerhof: ‘De buitenwereld riep vorig seizoen

dat Twente de druk niet aan kon. Daar hebben we toen motivatie uitgehaald. We wilden laten zien dat we het wél konden, dat we een volwassen groep hebben. En verder moet je je afsluiten voor die druk.’

Taken Dat lukt de ene sporter wat beter dan de andere. Het is ook niet makkelijk, meent Schuijers. ‘Druk wordt pas druk als je er zelf druk van maakt. Als je het intern maakt, dan voel je die verwachtingen ook. Je afsluiten voor die druk is heel moeilijk. Het is de kunst je aandacht op het juiste te richten: bezig zijn met je taken. En níet denken aan winnen en verliezen. Het gaat in sport om twee dingen: het wat en het hoe. Het wat is simpel: je wilt winnen. Dan moet je je afvragen hoe je dat gaat doen. Dan kom je bij die taken.’ Martens kan zich daar wel in vinden. ‘Zeker in een beslissende fase is dat heel belangrijk. Daar heeft de trainer ook altijd op gehamerd. En daarnaast kun je je wel focussen op wat er wordt gezegd en geschreven, maar het is veel beter om je te focussen op het feit dat je vaak de nul houdt en dat je goed speelt. Daar haal je heel veel vertrouwen uit.’ Als FC Twente dát de laatste vier duels doet, is de kans groot dat Enschede zich weer op kan maken voor een kampioensfeest.

Gomes is de weg kwijt

Grijze of zwarte muizen?

Vrijdag is niets voor Jans

Tottenham Hotspur-doelman Heurelho Gomes verklaart zijn blunder tegen Real Madrid. ‘De bal bewoog een beetje.’ Dat heb je wel eens, ja.

Liverpool heeft zijn nieuwe uitshirt gepresenteerd. De fans zijn verward. Want is het tricot nu grijs of zwart?

Ron Jans speelt vanavond met sc Heerenveen tegen FC Utrecht. En hij is geen fan van de vrijdag, zegt hij. ‘Ik speel liever op zaterdag of zondag.’

Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. ... Pagina Pagina 3

Recommend Documents