Op de puzzelpagina vindt u alle informatie. Jolande ... Pagina 3. Ja, die Beekman he, die kan wel wat. Dyanne Beekman weet nu wie ze is

Vrijdag 04.11.2011

Lees De Pers met PressReader

PUZZEL MEE EN WIN! MAAK DEZE WEEK KANS OP 2 entreevouchers voor twee personen van de Veluwsebron, t.w.v. À 59,-

depers.nl

Download PressReader en lees de krant op tablets en smartphones gratis (registratie verplicht) X PressReader.com

DAGELIJKS WINNEN Cryptogrammen Tips&Trucs boek Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Vrouwen zwoegen in Albanië heel wat af

....

Pagina 9

Toe maar, Jolande

De ‘eigenzinnige’ trainingsmissie in Kunduz die GroenLinks zo graag wilde, is mislukt. Aan fractieleider Sap de keuze: draaien of de stekker eruit .

....

Pagina 3

GETTY IMAGES/BEELDBEWERKING DE PERS

Ja, die Beekman he, die kan wel wat.

....

Dyanne Beekman weet nu wie ze is. Pagina 13

Referendum weg, chaos niet Het zal vandaag blijken of de stunt van Papandreou zelfmoord was.

Trekking 10 november

Nog 6 dagen! Belastingvrij

....

Pagina 5

10:00 uur

Jobhunt Grote banenbeurs in de HMH in Amsterdam-Zuidoost.

16:00 uur

SvenKomt NK Afstanden in Thialf Heerenveen begint, met Sven Kramer.

20:00 uur

Omleiding Gedoe op de A73: afgesloten bij Roertunnel en Swalmentunnel.

2

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Eerst

Exclusieve auto’s kunnen goede belegging zijn. Diverse modellen zijn in prijs vertwintigvoudigd. Pagina 7

Duurste huis dit jaar in Rotterdam

Cartoon Argus

Eurocrisis centraal op G20-top

#Villa

In Rotterdam is recentelijk een recordbedrag van 6,25 miljoen euro betaald voor een woonhuis. Mede met dank aan de Libische rebellen. Henk Willem Smits Amsterdam

In de oliehandel lijkt nog geen sprake van een crisisstemming. Klaus de Clercq Zubli, een directeur van het Rotterdamse grondstoffenhandelshuis Vitol, kocht recent voor 6,25 miljoen euro een nieuwe villa in Rotterdams chicste wijk Hillegersberg. Dat blijkt uit gegevens van het Kadaster. Navraag bij de makelaar die het huis wist te verkopen, Karel Glazener van Baljon & Mora, leert dat het de duurste huizentransactie van dit jaar

Coalitie en PVV staan op verlies in peiling

Hans Spekman wil voorzitter PvdA worden

Den Haag Kabinetspartijen VVD en CDA en hun gedoogpartner PVV staan alle drie op verlies in de politieke barometer. Oppositiepartijen PvdA, SP en GroenLinks daarentegen staan op winst ten opzichte van de vorige peiling van bureau Synovate. De politieke barometer is een tweewekelijkse peiling waarvoor steeds 1.000 mensen uit een vast onderzoekspanel worden ondervraagd.

Den Haag Tweede Kamerlid Hans Spekman van de PvdA stelt zich verkiesbaar voor het partijvoorzitterschap. Bronnen binnen de PvdA hebben dat gisteren bevestigd. Er kunnen zich nog andere PvdA’ers kandidaat stellen voor het voorzitterschap. De huidige partijvoorzitter Lilianne Ploumen kondigde onlangs haar vertrek aan. In januari kiezen de PvdA-leden een nieuwe voorzitter.

Start up

In de mini-sudoku gebruikt u op elke horizontale rij, op elke verticale rij en in elk vak de cijfers 1 tot en met 6 één keer. X Meer puzzelen? Zie pagina 25

© SANDERS-PUZZELLAND

Mini-sudoku 4 5 1 5 3

is. ‘Het is ook één van de duurste huizen ooit in Nederland, althans voor een huis in de stad, landgoederen en dergelijke niet meegeteld.’ In dezelfde straat is in 2009 een huis verkocht voor 6 miljoen euro. Foto’s van De Clercq Zubli’s nieuwe huis, een witte villa aan de Bergse Voorplas, staan op onze website. De grondstoffenhandelaar kan deze stulp makkelijk betalen. Als partner van Vitol loopt zijn vermogen waarschijnlijk in de tientallen miljoenen euro’s. Sinds Shell een volledig Britse plc is, is Vitol gemeten in omzet het grootste bedrijf van Nederland. De winst bedraagt meer dan een miljard euro. Het bedrijf handelt vooral in grondstoffen, maar ook in geraffineerde producten en voedsel. De toekomst van het handelshuis ziet er bijzonder zonnig uit dankzij de

Bankconcern ING schrapt 2.000 banen

Amsterdam De gemeente Amsterdam mag de Hells Angels dwingen hun clubhuis en twee loodsen af te breken. Dit heeft de rechtbank in Amsterdam gisteren bepaald. De gemeente had de Hells Angels in maart 2010 gesommeerd de gebouwen te verwijderen op straffe van een dwangsom van ruim 140.000 euro.

Amsterdam ING gaat in Nederland 2.000 voltijdsbanen schrappen binnen het bedrijf, en nog eens 700 extern. Dat heeft het concern gisteren bekendgemaakt. Met de reorganisatie wil het bedrijf de kosten drukken en de resultaten opvijzelen. Dat is nodig volgens ING vanwege verslechterende economische omstandigheden.

Gestolen en weer teruggevonden: twee schilderijen van Frans Hals en Jacob van Ruysdael. De doeken keren terug in het museum Het Hofje van Mevrouw van Aerden in Leerdam. Links een trotse museumdirecteur. FOTO: ANP

Voel u op en top veilig in Cannes

Reken uit je win(s)t

erland’? tste rekenwonder van Ned e Ga jij voor de titel ‘het groo jij jezelf een plek in de final kun r mbe nove 11 t/m ber Van 10 okto mee met het tjensrekendictee.nl en doe .bar www : naar snel Ga rekenen! in Zwolle tegen ruim n strijd jij op 25 november online rekendictee. Misschie nder van Nederland’. de titel: ‘Het grootste rekenwo voor s naar reke re ande 150

Cannes De economische topconferentie van de groep G20 die gisteren van start ging in het Zuid-Franse Cannes wordt beveiligd door 12.000 agenten en militairen, berichten Franse media. Centraal Cannes is een fort geworden, waar naar schatting 8.500 gasten bijeen zijn, inclusief leiders van negentien toonaangevende economieën en de Europese Unie. Duizenden betogers tegen globalisering van de economie hebben zich noodgedwongen in Nice verzameld.

depers.nl/huisverkocht

Contacten Robert M. gearresteerd

Die kunnen terug aan de muur

4 3 1 6 1

Hells Angels moeten clubhuis afbreken

machtswisseling in Tripoli. Vitol wist, met hulp van de Britse minister van Ontwikkelingssamenwerking, al in april dit jaar contact te leggen met de Libische opstandelingen die uiteindelijk Muammar Gaddafi hebben weten te verdrijven. De handelaren van Vitol zorgden voor de toevoer van benzine aan de rebellen, waar de opstandelingen tot april een groot tekort aan hadden. Libië kent de grootste olievoorraad van Afrika, en Vitol staat nu vooraan bij de verdeling daarvan. Echt veel kosten heeft het uiteindelijk niet gemaakt. De Verenigde Staten maakten in september 300 miljoen dollar aan bevroren Libische tegoeden vrij, zodat de rebellen alsnog konden betalen voor de benzineleveranties.‘

Hilversum In de Verenigde Staten zijn ten minste drie mannen gearresteerd die in het bezit waren van kinderporno die gemaakt is door Robert M, de kinderoppasser en crèchemedewerker die misbruik van 87 kinderen heeft bekend. Dat meldde het tv-programma Nieuwsuur gisteren op zijn website op basis van arrestatiebevelen. Twee van de mannen hadden actief contact met M. en wisselden materiaal uit. Dit laat zien dat het netwerk van M. veel verder reikt dan tot nu toe werd aangenomen. M. was onder andere actief in chatrooms en op fora onder de internetnaam ‘Daycare’ (kinderopvang). Sommige kinderpornoliefhebbers met wie hij in contact stond, wisten dat M. uit Nederland kwam en welk werk hij deed. M. vroeg zelfgemaakte kinderporno in ruil voor het ontvangen van zijn materiaal. Dit blijkt uit de arrestatiebevelen en de verhoren van drie verdachten, uit Massachusetts, Mississippi en Wisconsin, die in handen zijn van Nieuwsuur. Ook hebben twee medewerkers van de Nederlandse justitie een van de verdachten, de 45-jarige Eric Schuster uit Wisconsin, verhoord over de contacten en de werkwijze van M. Dit verhoor duurde in totaal vijftien uur. Er zou volgens Nieuwsuur mogelijk nog een vierde persoon betrokken zijn bij M.’s netwerk.

Obama is weer de machtigste #Lijstjes

De machtigsten der aarde zijn vooral politici, met de Amerikaanse president weer op één. Bankiers zijn nergens te bekennen. Redactie economie Amsterdam

President Barack Obama van de Verenigde Staten heeft zijn positie van machtigste persoon op aarde heroverd. Dat heeft het Amerikaanse zakenblad Forbes besloten met zijn jaar-

lijks terugkerende ranglijst. De Russische premier Vladimir Poetin staat tweede in de top-70, als gedoodverfd opvolger van president Dmitri Medvedev. De derde plek is voor de Chinese president Hu Jintao, die vorig jaar Obama nog onttroonde als machtigste persoon op aarde. De invloed van Hu Jintao neemt af, nu er wordt gesproken over zijn opvolging, zo redeneert Forbes. Bankiers komen er karig van af. Alleen investeerder Warren Buffett haalde de toptien.

De verdwenen voorzetsel

Koninklijk slipje

Balade du joie

‘Het’ heeft het moeilijk, concluderen taalwetenschappers van de UvA. Een en ander zou er zelfs toe kunnen leiden dat ‘het’ helemaal verdwijnt.

Een anonieme bieder heeft op een veiling in Edinburgh 10.800 euro betaald voor een onderbroek die van koningin Victoria zou zijn geweest.

Twee Fransen hebben woensdagnacht Schiphol op stelten gezet door een wilde rit te maken met een zogeheten airportcaddy.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Niet zo interessant, het vechten of niet vechten.

Eerst

Kamerlid Mariko Peters heeft de draai alvast ingezet.

3

GroenLinks-fractievoorzitter Jolande Sap wilde er tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen ook nog een elektricien bij halen. HOLLANDSE HOOGTE

De stekker eruit trekken of draaien #Kunduz De Afghaanse politietrainingsmissie in Kunduz is mislukt door beperkende voorwaarden van GroenLinks. Het kabinet wil de missie aanpassen. GroenLinks moet kiezen tussen twee kwaden.

Camil Driessen Den Haag

Ze was meedogenloos. Met Jolande Sap moest je niet spotten. Als het kabinet de voorwaarden van GroenLinks aan de politietrainingsmissie in Afghanistan zou breken ging ‘de stekker eruit’. Welnu, het moment om de daad bij het woord te voegen nadert met rasse schreden. Volgende week debatteert de Tweede Kamer over Kunduz en inmiddels is duidelijk dat het kabinet onder druk van de NAVO een uitbreiding en verruiming van de missie wil. Een paar maanden na de aftrap is de ‘eigenwijze, eigenzinnige’ politietrainingsmissie van Sap al faliekant mislukt. Nederlandse politietrainers zijn teruggehaald uit Kunduz omdat er geen bal voor ze te doen was vanwege het krappe mandaat dat de ‘echte civiele missie’ meekreeg. GroenLinks had volgens Sap ‘alles gekregen wat we wilden. Alle eisen en voorwaarden, echt alles’. Het gevolg was dat Nederlandse politietrainers werkeloos en verveeld op een stoffige legerbasis in Kunduz zaten te niksen.

Frustratie Inmiddels heeft de NAVO Nederland gevraagd om meer en andersoortige agenten op te leiden. Haast is geboden, de Amerikanen willen in 2014 hun biezen pakken en dan moeten de Afghanen op eigen benen staan.

Om ervoor te zorgen dat de capaciteit van Nederlandse trainers wel wordt benut gaat het kabinet de Kamer nu drie dingen vragen. Naast het trainen van basisagenten uit Kunduz moeten ook agenten uit andere provincies worden getraind. GroenLinks had daar eerder moeite mee omdat ze niet gevolgd kunnen worden en je dus niet weet of ze vechten. Ook moet een nieuwe categorie agent aan de training worden toegevoegd: de grenspolitie. Lastig voor GroenLinks, want die schiet aan de lopende band en maakt daarom geen deel uit van het huidige trainingsplan. Ten slotte moeten agenten worden opgeleid tot onder meer onderofficier. Aan dat verzoek kan GroenLinks wel voldoen, maar daarmee alleen wordt het trainingsgat niet gedicht. GroenLinks zit in de val. Als de partij de harde woorden van begin dit jaar waarmaakt moet Sap een stekkerdoos tevoorschijn toveren. Maar daarmee zou ze zich belachelijk maken. De reden dat de politiemissie is mislukt (en daar mag je toch echt van spreken als trainers werkeloos naar huis worden gestuurd) is het extreem beperkende civiele karakter dat GroenLinks afdwong. Op deze voet doorgaan is ook geen optie. Architect van de trainingsmissie GroenLinks-Kamerlid Mariko Peters zag het twee weken geleden met eigen ogen toen ze met andere Kamerleden in een privéjet van De-

fensie naar het Verre Oosten vloog om de ‘Afghaanse werkelijkheid’ van dichtbij te inspecteren. De missie ‘zit prachtig in elkaar’ en is ‘echt iets om trots op te zijn’ zei ze in een radiointerview met de NOS na terugkomst, maar tegelijkertijd begon ze met het grote draaien en nam afstand van het puur civiele karakter. ‘Niet zo interes-

7 werkeloze politietrainers Defensie haalde 7 van de 20 politietrainers terug, met 10 van de geplande 20 trainers is de komende lichting nog kleiner.

sant, het vechten of niet vechten.’ We moeten realistisch zijn, vond ze. De missie ‘moet passen in de dynamische Afghaanse realiteit’. Dat het bezoek aan Afghanistan bedoeld was om de missie uit te breiden en Peters te masseren werd SPKamerlid Jasper van Dijk (tegenstander van de missie) gaandeweg duidelijk. Of het nu de EU, de NAVO, hotemetoten of gewone trainers waren, ‘iedereen zei dat deze missie knelt’. De terugkerende boodschap

was dat er met het huidige mandaat te weinig te doen viel, te weinig rekruten zijn op te leiden.

GroenLinks

Cruciale steun

Draait u maar Die boodschap is geland bij GroenLinks, de partij moet nu gaan uitleggen dat ze voor verruiming is. Op draaiende politici wordt altijd geschoten, dus zijn er twee opties: ontkennen of toegeven. Het laatste is een kans om schoon schip te maken met het stigma naïevelingen dat GroenLinks het afgelopen jaar zelf voedde, bijvoorbeeld door als gebeten te reageren toen minister Hans Hillen van een vechtmissie durfde te spreken. Accepteer dat de agenten soms vechten, leg dat uit aan je kritische achterban en benadruk dat ze dankzij GroenLinks mooi wel les in vrouwenrechten krijgen. Kiest de partij die optie? Waarschijnlijk niet. We mogen vrezen dat GroenLinks de verruiming toestaat en met droge ogen beweert dat die binnen het mandaat valt. Uiteraard met een beetje hulp van de NAVO en het kabinet. Wat u daarbij in gedachten moet hebben? De Amerikaanse NAVO-commandant Golden deed tijdens het bezoek van de Kamerleden al een suggestie: het splitsen van de grenspolitie in een blauw (politie) en bruin (leger) deel. Wij gaan dan de blauwen trainen. Die schieten namelijk nooit. Echt niet, want dan gaat de stekker eruit.

Op 28 januari ging een meerderheid van de Tweede Kamer akkoord met de politietrainingsmissie in Afghanistan. CDA, VVD, GroenLinks, D66, ChristenUnie en SGP zijn samen goed voor 78 van de 150 zetels. De steun van GroenLinks was dus cruciaal voor een Kamermeerderheid. Daardoor kon de partij onder meer afdwingen dat er in de opleiding meer aandacht voor mensenrechten en alfabetisering kwam en dat door ons opgeleide agenten niet worden ingezet bij gevechten tegen de taliban. Rutte stelde zich ‘persoonlijk garant’ voor het ‘volledig civiel karakter’. GroenLinks-Kamerlid Ineke van Gent stemde tegen de missie omdat ze ‘er onvoldoende vertouwen’ in had dat de missie ‘tot een goed einde kan worden gebracht’. Ook de (deels pacifistische) leden van GroenLinks waren op het partijcongres zeer kritisch.

Te koop

Brons voor leefbaarheid

Goedkoop hotel

Inwoners van Cuba mogen na vijftig jaar hun huizen weer verkopen. Met deze maatregel wil de regering de economie nieuw leven inblazen.

Nederland is een van de beste landen om te wonen. De VN zetten ons na Australië en Noorwegen op drie. Congo is het minst fijne land.

Een Amerikaanse vrouw heeft acht dagen overnacht op het vliegveld van San Francisco. Ze kon de $60 toeslag voor haar bagage niet betalen.

4

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Ik ben in leven en van plan tot het uiterste te gaan.

Eerst

Saif al-Islam Een ‘zoon van’.

De opportunistische overlever #Saif Gaddafi’s bekendste voortvluchtige zoon onderhandelt niet voor niets met het Strafhof. Arnold Karskens Tripoli/Amsterdam

Familie

Zeven zonen en een dochter

Hij was de laatste van de Gaddaficlan die eind augustus het brandende Tripoli verliet. Maar eerst maakte Saif al-Islam, gepolijst hoofd, zware wenkbrauwen en een bril met dun montuur, een rondrit door de weinige straten die nog steeds in handen waren van de bijna verslagen Libische strijdkrachten. Rechtop staand in een fourwheeldrive ontving hij de toejuichingen van medestanders. Zijn vingers in het V-teken: ’We winnen. Alles is goed.’ Het is Saif al-Islam ten voeten uit: brutaal en overtuigd van zijn eigen gelijk. Een moraalridder, maar met twee gezichten. Aan een zijde wierp hij zich de laatste jaren op als hervormer voor een betere verdeling van de welvaart in zijn vaderland. Hij strooide met geld na de aardbeving in Haïti. En niet voor niks ging zijn proefschrift aan de London School of Economics over de rol van het maatschappelijk middenveld bij de democratisering. ‘Een aardige man met wie je op het eind van het interview telefoonnummers uitwisselt’, vertelde een team van Euronews. Dat ze bijna een week moesten wachten voor het gesprek waren ze vergeten.

Net als de aartsvader Abraham had de gids van de revolutie Muammar Gaddafi zeven zonen: ȵMohammed, 41 jaar, hoofd Olympisch comité. Gevlucht naar Algerije. ȵSaif al-Islam, 39 jaar, gedoodverfde opvolger van zijn vader. Voortvluchtig. ȵAl-Saadi, 38 jaar, ex- profvoetballer. Voortvluchtig. ȵMuthassim, 37 jaar, Nationaal Veiligheidsadviseur. Gedood in gevangenschap in oktober. ȵHannibal, 36 jaar, handelaar in olieproducten, playboy en ruziemaker. Gevlucht naar Algerije. ȵSaif al-Arab, 29 jaar, militair commandant. Gedood door NAVO-bombardement eind april. ȵKhamis, 28 jaar, commandant elite-brigade. Gedood op 29 augustus bij gevechten.

Maatpakken Saif al-Islam Muammar Gaddafi heeft een westers voorkomen compleet met maatpakken, spreekt keurig Engels en was in zijn beste dagen salonfähig tot het Britse hof. Maar altijd leunde hij riant op zijn vaders onbeperkte macht in Libië, zegt Salem, een Libische vertaler, aan de telefoon. ‘Een miljoen mensen hebben voor Muammar gedemonstreerd. Niemand van zijn zonen is ooit zo populair geweest.’ Zo confisqueerde Saif al-Islam tijdens de revolutie zes maanden lang de duurste suite van het Rixos al Nasrhotel, het meest luxueuze van Tripoli. De rest van de kamers verdeelde hij onder medewerkers en de internationale media die naar hartelust gratis konden eten. De kosten bedroegen de lieve som van zes miljoen dollar. ‘Nooit is er één cent betaald’, vertelt de regionale manager Klaus Gfrerer van de eigenaar Swiss Inn. Saif alIslam noemde de Libische manier van zakendoen overigens: ‘onze eigen populaire versie van het kapitalisme’. Alles draaide om het vasthouden van macht bij de Gaddafi’s die het land 42 jaar in een wurggreep hielden. En Saif al-Islam, de tweede zoon, beheerste het spel. Zijn omgebrachte jongere broer Muthassim was lange tijd zijn belangrijkste concurrent, maar viel af omdat die zijn vader van de troon wilde stoten en zich onislamitisch gedroeg door zijn omgang met hoeren en drugsgebruik. Daarentegen verwierf de slimmere Saif al-Islam, die stiekem drinkt, in oktober 2009 een sleutelpositie in het Algemeen Volkscongres, een soort parlement dat voornamelijk uit

Verder heeft Muammar een dochter: Aisha, 35 jaar, advocate van onder meer Saddam Hoessein. Zij is met haar moeder, de tweede vrouw van Muammar Gaddafi, gevlucht naar Algerije.

Zelfs als hij moet vluchten blijft Saif al-Islam Muammar Gaddafi overtuiging uitstralen. ‘We winnen. Alles is goed.’ AFP

ja-knikkers bestond, en het Volkscomité, de regering. Onderwijl ontkende hij met zijn Januskop glashard dat de macht in Libië zou worden overgedragen van vader op zoon. Maar het was Saif al-Islam, wat zwaard van de islam betekent, die tijdens de acht maanden durende opstand door vriend en vijand als de facto premier werd gezien. Keer op keer waarschuwde hij het Westen dat de rebellen Al-Qaida-gestuurde fanaten waren. Om vervolgens een voor hem kenmerkende opportunistische zwaai te maken en halverwege de strijd zijn baard te laten staan, als te-

ken dat hij het fundamentalisme was toegewijd. Volgens de Franse Midden-Oostendeskundige Vincent Hugeux van het weekblad L’Express was die Ubocht nodig om zijn opvolging als kroonprins te consolideren. ‘Hij moest zijn pro-westerse liberale dandy-achtige imago van zich afschudden om de steun te krijgen van de oude garde.’

Schaakspel Terwijl zijn vader op 20 oktober het laatste bolwerk Sirte via de westelijke route verliet en stierf in de handen

van de rebellen, glipte Saif als laatste van de weerbare zonen richting Niger. Want bovenal is hij een overlever. Hier in de kurkdroge woestijn met de hete adem van bloeddorstige rebellen in zijn nek zet hij het schaakspel voort. Telefonisch presenteerde hij zich aan een Syrisch tv-station als de nieuwe Omar Mukhtar, de opstandeling die in de jaren dertig van de vorige eeuw vocht tegen de Italiaanse bezetting en in 1931 stierf aan de galg. ‘We zetten ons verzet voort. Ik ben in leven en van plan tot het uiterste te gaan en wraak te nemen.’ Onderwijl werkt hij opportunistisch

aan een deal met aanklager Luis Moreno Ocampo van het Internationaal Strafhof in Den Haag, dat hem zoekt wegens misdaden tegen de menselijkheid. Saif al-Islam zou in maart opdracht hebben gegeven te schieten op ongewapende demonstranten. En met wat wheelen en dealen sleurt hij er misschien een veilige woonplek uit na zijn straf in de Scheveningse gevangenis. Want de kansen dat Saif al-Islam elders een langdurige schuilplaats vindt zijn klein. Vriend-dictator Robert Mugabe van Zimbabwe loopt met 83 jaar op zijn laatste benen en de Venezolaanse vriend-leider Hugo Chavez heeft kanker. Op steun van zijn medestanders die hem ooit bejubelde hoeft hij niet te rekenen. ‘Momenteel maakt in Tripoli niemand zich druk om de Gaddafi’s’, laat tolk Salem weten, ooit supporter van het oude regiem. ‘Er zijn grote problemen. Jongeren schieten op straat en auto’s worden gestolen. Mensen zijn bang dat we een soort Somalië worden. Met Saif al-Islam aan de macht was dat niet gebeurd, diefstal kenden we nauwelijks. Maar met hem hadden we andere problemen.’

Net als in NYC

Looking in your big blue eyes

Vaagste van het vaagste

D66 Amsterdam komt met ‘voorstellen voor een taximarkt waar Amsterdam trots op kan zijn’. Zo zouden alle taxi’s dezelfde kleur moeten krijgen.

Niet blij met je bruine kijkers? Een Amerikaanse arts claimt dat hij met een simpele laserbehandeling bruine ogen blauw maakt. Voor 3.500 euro.

Met 27 procent van de stemmen de overtuigende winnaar van de Vaagtaal verkiezing 2011: ‘In je kracht staan’. ‘Dat doe je als je je ding doet.’

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

IJsland zei tot twee keer toe: zoek het maar uit, we betalen niet

Eerst

5

Column Nico Dijkshoorn

Theater

e laatste twee maanden heb ik veel tijd doorgebracht in kleedkamers van theaters. Al heel snel begon ik te wennen aan de wurgende eenvormigheid. Een spiegel met een rieten bakje er voor. In dat bakje liggen een kleine Bounty en een kleine Snicker. Je kunt douchen vlak voor de voorstelling. Vaak staat er een flesje kruidenbitter. Daar heb ik, vlak voor de voorstelling, vaak aan zitten denken, welke cabaretiers daar allemaal met een touw om hun nek en een stuk zeep op hun buik hun tekst hebben staan oefenen. Ze zeggen dat je in een kleedkamer de magie van het theater voelt, al die verzamelde creatieve energie. Dat is mij niet gelukt. Dit is wat ik voelde: Herman van Veen met een rug vol haar, heel hard zingend onder de douche met Alfred Jodocus Kwak onder zijn arm. Nog treuriger werd ik van het universele strijkplankje. In iedere zaal staat een strijkplankje. In Paradiso, de magische poptempel, staat er zelfs eentje onder aan de trap naar het podium. Daar schrok ik van. Had ik liever niet willen weten, dat Iggy Pop vlak voor hij opgaat langs een strijkplank moet lopen waar Van Velzen ooit zijn kinderbroekje heeft staan strijken. De jongens

D

Premier George Papandreou sprak gisteren het parlement toe. EPA

Nog een dagje Russisch roulette op zijn Grieks #Eurocrisis

De Griekse premier Papandreou zit er nog en het referendum gaat niet door. Maar het was kantje boord. Of de gok van de Griekse leider goed uitpakt, blijkt vandaag. Jan-Hein Strop Amsterdam

Even was George Papandreou de meest gehate man in Europa. En de meest onbegrepen. Wat dacht de Griekse premier te winnen met zijn onverwachte oproep tot een referendum, die de eurozone in een chaos stortte? Het antwoord weten we nu: een riskante poging om de oppositie achter het laatste bail out-programma te krijgen, waardoor geen referendum meer nodig is en geen wanordelijk faillissement en terugkeer na de drachme dreigt. Dat bleek gisteren tijdens een uitzonderlijk spannende dag in de Griekse politiek. Vandaag is de vertrouwensstemming die uitsluitsel moet geven over de gok van Papandreou. Of er nieuwe verkiezingen komen bleef gisteravond lang onduidelijk. Papandreou repte er met geen woord over en suggereerde dat de oppositie de bail out steunde in ruil voor terugtrekking van het referendum en deelname aan onderhandelingen over het reddingspakket. Maar oppositieleider Samaras (Nieuwe Democratie) eiste zijn vertrek, waarna hij en zijn fractie het parlement verlieten. Hoe dat vandaag ook afloopt, naar buiten toe heeft de premier met zijn stunt duidelijk gemaakt dat de Grieken in staat zijn om de stekker er zelf uit trekken, met alle schadelijke gevolgen van dien voor de rest van de eurozone. De boodschap daarvan is

helder: de schuldenaar is in opstand gekomen tegen de schuldeisers, laat zich niet meer alles dicteren door technocraten uit Brussel, die de economie kapot bezuinigen – Griekenland is een soevereine staat. IJsland is hier het lichtende voorbeeld dat tot twee keer toe in een referendum tegen zijn schuldeisers zei: zoek het maar uit, we betalen niet. De risico’s die Papandreou nam, waren gigantisch. Er was immers een grote kans op een ‘nee’, als de vraag zou gaan over het bail out- program-

Op het matje Gisterochtend zat hij nog op de G20 in Cannes, waar hij de wind van voren kreeg, eind van de middag zat Papandreou alweer in het parlement. Ook daar had de premier het niet makkelijk.

ma. En er is ook nog steeds de mogelijkheid dat zijn regering roemloos valt. Hij zelf zei gisteren dat het referendum ‘nooit een doel op zich’ was. Maar hoe roekeloos zijn actie ook was, veel keus had de premier niet. De economie is in de afgrond gestort, zonder uitzicht op verbetering, en de bevolking is het zat. Dan komt er een moment dat een terugkeer naar de drachme (waarvan de gevolgen op korte termijn verschrikkelijk zijn) een zinvol chantagemiddel wordt, zowel richting de eurozone als richting de oppositie. Als hij op deze manier het land herenigt, is ook de rest van de euro-

zone voorlopig beter af dan met referendum, dat langdurige onzekerheid betekent. Er komt weer tijd om aan een oplossing te werken (Italië!), die de laatste eurotop duidelijk niet heeft gebracht. En wellicht dat de afgelopen dagen de regeringsleiders ervan hebben doordrongen dat halve maatregelen niet werken. Hoe het nu verder gaat is niet te voorspellen. Dat de Griekse bevolking aan de grens van haar incasseringsvermogen is gekomen, moge duidelijk zijn. Als de oppositiepartij deelneemt aan de onderhandelingen over de nieuwe bail out, zal het rekening moeten houden met de grote impopulariteit van het bezuinigingsprogramma. Dat zal de onderhandelingen er niet gemakkelijker op maken. Aan de andere kant van de tafel is het geduld op. De Duitse bondskanselier Merkel en Franse president Sarkozy reageerden furieus op het referendumplan en lieten snel weten de toegezegde miljarden niet uit te keren. Ook zei ‘Merkozy’ dat er geen sprake kan zijn van nieuwe onderhandelingen over de voorwaarden van de huidige noodlening. Gisteren speculeerden ze bovendien voor het eerst hardop over een exit van Griekenland uit de eurozone.

Dictatuur Zonder referendum lijkt een exit op korte termijn afgewend. Dat wil niet zeggen dat Griekenland een lang leven binnen de eurozone beschoren is. Idee achter de noodleningen is dat het land een lange, pijnlijke aanpassing doormaakt op weg naar een verbeterde concurrentiepositie. Willen de Grieken daar nog jaren mee doorgaan, onder Brusselse dictatuur? Het zier er niet naar uit.

van Moke, ze staan, as we speak, ergens in Nieuwegein een zoom in hun broek te strijken. Popmuziek in Nederland. Als de voorstelling klaar is krijg je soms – op het podium – een streekgerelateerd presentje van de directeur. Dat is lastig. Je bent net klaar, de energie stroomt door je lichaam en dan krijg je een Friese Hoerenkoek in je handen gedrukt. Of je bedankt het publiek en je staat opeens met een zak mosselen onder je arm. Een half jaar geleden kreeg ik een geinig opgemaakt fruitmandje in mijn handen. Dat was lastig zwaaien en bedanken. Ik vraag mij af hoe recalcitrante cabaretiers dat doen, zwaaien met een bak vol peertjes boven je hoofd. Hoe loop je stoer van een podium met een pondje fruit voor je buik?

Nico Dijkshoorn is dichter/ schrijver/muzikant.

De Pool van het jaar is...

Facebook doet vaag

Den Haag Om wat te doen aan het imago van de Polen in Nederland, komt er een Pool van het Jaar-verkiezing. Publiek kan stemmen via Polonus.nl. Winnaars worden bekendgemaakt op 19 november in Den Haag.

Hamburg Facebook geeft geen duidelijke uitleg over hoe en waarom het informatie van gebruikers verzamelt nadat ze zijn uitgelogd. Dat vindt de Duitse privacywaakhond, die in een rapport schrijft over het volggedrag van Facebook.

www.vos-makelaardij.nl

020-4965345

Ouderkerk aan de Amstel

Alles in huis! Ouderkerk aan de Amstel

Schoolweg 9

Rembrandt van Rijnpark

Robuuste pas opgeleverde 2-onder-1 kapwoning (158 m2/ 6 kamers) met vrijstaande garage (20 m2) en tuin (west), gelegen in nieuwbouwproject “Amstelgaarde”, met DE GROTE STAD IN DE RUG EN DE NATUUR VOOR DE DEUR! Zie www.amstelgaarde.nl

Luxe NIEUWBOUW 3-kamer appartementen (ca.88 m2 tot 102 m2) met magnifiek uitzicht over groen en weilanden! Alle woningen hebben een balkon/terras (10-13 m2), berging in de onderbouw en een EIGEN PARKEERPLAATS in de parkeergarage. Uitstekend gelegen nabij alle belangrijke voorzieningen. Oplevering 2e kwartaal 2012. Vraagprijs = koopsom vanaf.

Deze ideale woning is zonder afspraak te bezichtigen op vrijdag 4 nov. a.s. van 16.00 - 18.00 uur. Koopprijs:
520.000,- von www.vos-makelaardij.nl Tel.: 020-4965345

Koopprijs:
291.500,- von www.vos-makelaardij.nl Tel.: 020-4965345

Crime passionel

Gezinnetje van 181 man

Beetje bezitterig

Een Amerikaanse is gearresteerd voor het in brand steken van het huis van een vriendin. Haar motief: ‘Ze had me ontvriend op Facebook.’

Het grootste gezin ter wereld woont in India. Gezinshoofd Ziona Chana heeft 39 vrouwen, 94 kinderen, 14 schoondochters en 33 kleinkinderen.

Een Britse man wilde liever niet dat zijn vrouw het huis verliet. Opdat zij dik en lelijk zou worden gaf hij haar stiekem vermalen steroïdepillen.

6

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Over minimumstraffen is de bevolking niets gevraagd.

Eerst

Henk Elffers Een van de auteurs van het rapport

Pinokkio

‘Breed draagvlak voor minimumstraffen’ Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar: [email protected] Kustaw Bessems Amsterdam

staat breed draagvlak voor het kabinetsbeleid ten aanzien van minimumstraffen en strenger straffen bij geweld tegen politie, ambulancepersoneel en andere gezagsdragers.’

Wat is waar?

Wat is de bewering? ‘Bij de Nederlandse bevolking bestaat breed draagvlak voor het kabinetsbeleid ten aanzien van minimumstraffen.’

Wie zegt dat? Het ministerie van Veiligheid en Justitie.

Waar zeggen ze dat? In een persbericht.

Hoe zat het ook alweer? Voor een onderzoek is aan ruim duizend Nederlandssprekende inwoners van Nederland tussen de 18 en 80 jaar gevraagd op de stoel van de rechter te gaan zitten. Het onderzoek is in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Documentatiecentrum (dat aan het ministerie is verbonden) uitgevoerd door het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving in Amsterdam en de Radboud Universiteit Nijmegen. Staatssecretaris Teeven heeft het naar de Tweede Kamer gestuurd en zijn departement heeft een persbericht verspreid onder de kop ‘Onderzoek: veel draagvlak bevolking voor kabinetsmaatregelen sanctiebeleid’. De eerste zin van het persbericht is: ‘Bij de Nederlandse bevolking be-

Er staan claims in het persbericht die zijn terug te voeren op het onderzoek. Zo is er steun voor het idee om criminelen die in herhaling vallen extra hard te straffen. Ook het zwaarder bestraffen van geweld tegen ambulancepersoneel of politie valt inderdaad goed. Teeven ziet zich verder bevestigd in zijn keus om bij ernstige gewelds- en zedenmisdrijven het opleggen van een werkstraf alleen nog mogelijk te maken in combinatie met een onvoorwaardelijke gevangenisstraf of vrijheidsbenemende maatregel. Nu hebben de ondervraagden zich dáár niet uitdrukkelijk over uitgesproken – ze zijn vooral positief over werkstraffen – maar oké, het draagvlak voor werkstraffen neemt bij ernstige feiten iets af. Maar dan die eerste zin uit het persbericht, over minimumstraffen. Waar komt dat vandaan? In het onderzoeksrapport kun je lang zoeken. Er staat namelijk niets over in. ‘Het rapport laat vooral zien dat Nederlanders het nogal oneens zijn over welke straffen passend zijn’, zegt professor Henk Elffers, een van de auteurs. ‘Sommigen willen heel streng zijn, anderen juist uitgesproken mild. Over minimumstraffen is de bevolking überhaupt niets gevraagd. Dat hebben we niet onderzocht.’ Het kabinet komt met een wetsvoorstel dat minimumstraffen voorschrijft voor de gevallen waarin een

Niet waar / Deels waar / Waar

Cartoon BAS van de zuidas

persoon binnen tien jaar opnieuw wordt veroordeeld voor een misdrijf waarop wettelijk een maximumstraf van twaalf jaar of meer is gesteld. Rechters houden bij de strafmaat al rekening met eerdere veroordelingen, maar déze maatregel is controversieel omdat die de beslissingsvrijheid van rechters zo inperkt. Dus wat wetenschappelijk bepaalde steun van het volk zou helpen. Die is er echter niet. De spin van Teevens communicatie-afdeling zette de onderzoekers zelfs aan tot een ongebruikelijk eigen persbericht dat scherp afstand neemt. ‘Socioloog Jochem Tolsma, namens de Radboud Universiteit betrokken bij het onderzoek, herkent zich niet in de weergave van de onderzoeksresultaten’, staat daarin. ‘Tolsma vindt dat de staatssecretaris slechts een deel van het verhaal vertelt: die uitkomsten die het voorgenomen kabinetsbeleid ondersteunen.’

Gaddafi’s Afrikaanse bloem in het Witte Huis

Aanval op aannemer in Herat: twee doden

Washington D.C. ‘Ik vond het eng en griezelig dat Gaddafi een oogje op mij had.’ Dat zei Condoleezza Rice in een interview. Rice was ‘erg opgelucht’ toen bleek dat een video die de oud-Libische dictator over haar had gemaakt, niet ranzig was. Een Libische componist had er in opdracht van Gaddafi een lied bij geschreven, ‘African flower in the White House’.

Herat Bij een aanval op een Italiaans aannemersbedrijf in Herat, Noord-West Afghanistan, zijn gisteren twee bewakers gedood. Vijf anderen raakten gewond. Vijf gewapende mannen bestormden de extra beveiligde compound van ESCO vlak bij de luchthaven van Herat. Ze lieten twee autobommen ontploffen, waarna een urenlang vuurgevecht ontstond.

Tanks beschieten Syrische burgers

Minister Schippers heeft uitgaven niet op orde

Homs Bij beschietingen door tanks zijn zeker drie burgers gedood. Dat meldden gisteren activisten vanuit de Centraal-Syrische stad Homs. Dit ondanks de belofte van de Syrische autoriteiten woensdag het Syrische leger uit de steden terug te trekken. Dat eist de Arabische Liga. Volgens het plan van de Liga zou Damascus ook geen geweld meer gebruiken tegen demonstranten.

Den Haag Minister Schippers van Volksgezondheid heeft weinig greep op de zorguitgaven. Dat zegt de Algemene Rekenkamer in een rapport. De afgelopen jaren is vaak veel meer uitgegeven aan zorg dan was gepland, soms bijna 2 miljard euro per jaar. Volgens de rekenkamer informeert de minister de Tweede Kamer onvolledig over de uitgaven. Schippers ontkent dit.

Eindoordeel De bewering is onbewezen en omdat deze zo nadrukkelijk ten onrechte op het onderzoek wordt gebaseerd, verdient deze het eindoordeel: niet waar.

Reactie Woordvoerder ministerie: ‘Uit het onderzoek blijkt dat burgers criminelen die opnieuw in de fout gaan harder willen straffen dan first offenders. Met het wetsvoorstel minimumstraffen wordt aan deze roep uit de samenleving tegemoetgekomen. Het wetsvoorstel komt er immers op neer dat recidivisten harder worden gestraft dan mensen die nog niet eerder in de fout zijn gegaan.’

Piepklein stukje berg kopen? #NederlandseBerg

De stichting die de haalbaarheid van de Nederlandse berg onderzoekt, verkoopt sinds gisteren certificaten. Redactie binnenland Woudenberg

Het idee om in Nederland een berg te bouwen van pakweg twee kilometer hoog heeft de afgelopen maanden vaste vormen aangenomen, met vrijwillige bijdragen van bijna honderd bedrijven, banken, universiteiten, architecten, vervoersdeskundigen, ingenieurs en geologen. Het plan is inmiddels ondergebracht in de stichting Haalbaarheidsonderzoek Die Berg Komt Er! Om eind 2012 een uitgewerkt concept te hebben is ongeveer anderhalf miljoen euro nodig. De stichting is daarom gisteren van start gegaan met de verkoop van certificaten van vijftig euro per stuk. Het eerste certificaat is aangeboden aan groep 8 van de Jan Ligthartschool in Woudenberg. Deze klas heeft een week lang op uitzonderlijk creatieve wijze gewerkt aan plannen voor het gebruik van de Nederlandse berg.

Verder is deze week bekend geworden dat USG Innotiv hoofdsponsor van de berg wordt. Het bedrijf detacheert ongeveer zevenhonderd technici en ICT’ers op grote en innovatieve projecten. USG staat in ieder geval garant voor een fulltime projectmanager in 2012. Het idee om in Nederland een

20.000 certificaten Een miljoen euro wil de stichting ophalen. Als de berg er komt worden de certificaten omgezet in echte aandelen.

berg te bouwen is eind juli geopperd door sportjournalist Thijs Zonneveld van Dagblad De Pers. De reacties vanuit het publiek en vanuit de wereld van ingenieurs, ontwerpers en bouwers waren dermate positief dat een groep van ongeveer tachtig professio-

nals ermee aan de slag is gegaan. De afgelopen weken is vastgelegd dat duurzaamheid, innovatie en sport de belangrijkste pijlers onder het project zijn. De berg zal voor grote delen hol zijn, dus meer een gebouw dan een hoop zand. In de berg komt daarmee ruimte voor grootschalige productie van water, voedsel en energie en bijvoorbeeld voor de opslag van afval en CO2. Voor de bouw en exploitatie van een volledig duurzame berg zijn veel innovatieve technieken nodig. Doelstelling is om die voor de berg te ontwikkelen, en ze daarna vanuit Nederland wereldwijd te exporteren en daarmee een bijdrage te leveren aan de oplossing van problemen rondom de productie van water, voedsel en energie. Aan de buitenkant van dit grote en complexe gebouw – omvang zes bij zes kilometer, een locatie is nog niet bekend – is voldoende ruimte voor allerlei onroerend goed en recreatiefaciliteiten. Op de website van de berg staan nadere toelichtingen op de plannen, mogelijke locaties, een film en de eerste ruwe schetsontwerpen (www.diebergkomter.nl).

Steunt een harde aanpak van de Grieken

gekste en De nieuwste, n records in éé spannendste oek! waanzinnig b TM

95 €24,

Grootste pizz a verkrijgba ar Elke zijde 1,37 meter. Kan worde n thuisbezorgd !

Nu overal te koop

ISBN 9789026129186

www.defonteintirion.nl

Lichtgewicht

Proefdiervrijer

Hoofdingrediënt

Hoeveel weegt internet? Ongeveer 50 gram, aldus het YouTubekanaal Vsauce. Dat is ongeveer evenveel als een flinke aardbei.

In Nederland zijn vorig jaar 575.278 konijntjes, ratjes, aapjes en andere dieren gebruikt voor proeven. Ruim 17.000 minder dan in 2009.

Vietnamese koks zitten met de handen in het haar. Vanwege overstromingen in Cambodja is er een nijpend tekort aan vers rattenvlees.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Bij auto’s is het toch vaak de wijsheid achteraf.

Eerst

Vincent van der Vinne Mobiliteitshistoricus

7

Exclusieve auto’s doen het beter dan de beurs #Beleggen

Klassieke auto’s kunnen een interessante belegging zijn. Maar pas op: lang niet alle exclusieve klassiekers worden meer waard. Edward Deiters Amsterdam

Voor de meeste aandelenbeleggers viel er het afgelopen jaar maar weinig te lachen. De AEX-index staat sinds begin dit jaar bijna 13 procent in de min. Met de prijzen van veel klassieke auto’s gaat het daarentegen nog steeds prima, zo blijkt uit het boek De Auto als Belegging van mobiliteitshistoricus Vincent van der Vinne. ‘Voor iedereen die aandelen onvoorspelbaar, onrendabel of gewoon saai vindt, kan dit een prettig alternatief zijn’, zegt Van der Vinne. Hij nam alle veilingresultaten van de afgelopen decennia grondig onder de loep en concludeert dat klassieke auto’s zich de afgelopen jaren ontwikkeld hebben als een bijzonder stabiele belegging. Het boek toont aan dat autoverzamelaars met een gelukkige hand de

afgelopen decennia de beurs ruimschoots overtroffen. ‘Sinds de jaren tachtig zijn de prijzen van veel modellen van bijvoorbeeld Aston Martin, Ferrari en Lamborghini vertwintigvoudigd’, zegt Van der Vinne. ‘Enkele modellen werden zelfs zeventig keer zo duur.’ Een mooi voorbeeld: de BMW 507 Roadster, waarvan in de jaren vijftig slechts 250 exemplaren werden gemaakt. Midden jaren tachtig lag de gemiddelde verkoopprijs volgens Van der Vinne nog rond de 80.000 euro. In augustus 2011 bracht eenzelfde exemplaar op een veiling maar liefst 750.000 tot 800.000 euro op.

borghini en Rolls-Royce behalen daar nu met hun moderne auto’s al recordverkopen. Maar je zult zien dat het net zo gaat als in Japan eind jaren tachtig, op een gegeven moment willen ze daarnaast iets nog exclusievers en dan zullen ze zich ook op die klassiekermarkt storten.’

Missers

Smaak Toch blijft het volgens hem lastig te voorspellen welke auto’s nou wel en welke geen enorme waardestijgingen gaan doormaken. ‘Het is toch vaak de wijsheid achteraf. Bovendien zie je eens in de zoveel jaar de smaak van verzamelaars verschuiven. Mensen willen bijvoorbeeld vaak die auto die ze als jongetje zo prachtig vonden’. Zelfs in de financiële crisis constateerde Van der Vinne eigenlijk nau-

Veel modellen van Ferrari, hier de 275 GTB/4, zijn in prijs vertwintigvoudigd.

welijks een dip in de prijzen. ‘Geld zoekt toch een uitweg’, zegt hij. En ook over de huidige economische malaise maakt hij zich maar weinig zorgen. Onder de enorme hoeveelheid babyboomers, die de komende jaren met pensioen gaan en hun be-

drijven hebben verkocht, vind je volgens hem de nieuwe verzamelaars. Van der Vinne ziet ook de snelgroeiende groep nieuwe rijken in de BRIC-landen als een nieuwe doelgroep voor klassiekers. ‘Kijk naar China. Audi, BMW, maar ook Lam-

Als klassieker van de toekomst tipt Van der Vinne onder meer de Aston Martin DB7 Zagato uit het jaar 20022003. ‘Daarvan zijn destijds maar 99 coupés gebouwd en 99 cabrio’s’. Missers zijn er ook. ‘De Jaguar XJ 220 bijvoorbeeld: nieuwprijs eind jaren tachtig: 361.000 pond, nu kun je in Londen exemplaren kopen voor iets meer dan 100.000 pond met 5.000 kilometer op de teller. Ook die zijn ooit door verzamelaars weggezet in de hoop dat ze meer waard zouden worden.’ Wie nu denkt dat hij met zijn Citroën DS, oude Volkswagen of Mercedes goud in handen heeft, moet Van der Vinne teleurstellen. ‘Dat zijn oude auto’s, maar geen auto’s met verzamelwaarde.’

T/M ZONDAG TE KOOP OP SWEETDEAL.NL

LANDELIJKE SWEETDEAL Een overnachting inclusief ontbijt voor 2 personen bij Amstel Botel: een bijzonder hotel aan het IJ. Amsterdamser kan niet! Je profiteert van wel 50% korting.

 54,-

HIGHLIGHTS

GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL

• Lekker een nachtje ontspannen in onze hoofdstad: een overnachting voor 2 personen in een double of twin kamer bij Amstel Botel met 50% korting. • Inclusief ontbijtbuffet: keuze uit zowel Engels als continentaal ontbijt. • Amstel Botel is een drijvend hotel midden in het hart van Amsterdam en gelegen aan het IJ: direct in de artistieke en culturele hotspot van Amsterdam.

IN PLAATS VAN 109,-

JE BESPAART

VOORWAARDEN

 55,-

• De voucher is geldig tot 3 maanden na ontvangst. • Beschikbaarheid in overleg van zondag t/m donderdag. • Reserveren per e-mail of telefonisch tijdens kantooruren. • De actie is niet geldig op 28 t/m 31 december 2011. • Je ontvangt de voucher de eerste werkdag nadat de deal is afgelopen. • Alleen te koop via www.sweetdeal.nl.

50% KORTING Pizzaaa

Grollen

Kleptocraat

Verkrijgbaar op het menu bij Big Mama’s & Papa’s Pizzeria (VS), is een enorme vierkante pizza van 1,37 meter breed.

Het record (2010) van 17 moppen in één minuut tappen staat op naam van Ted Robbins en Ben Day, allebei Britten.

Suharto was tot 1998 president van Indonesië. Transparency International schatte dat hij 24,5 miljard euro in eigen zak stak.

8

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Het bedenken was eigenlijk het makkelijkste.

Weten

Jos Groeneveld Uitvinder van de Waxitaxi

Sfeer zonder pijn

Column Marcel Hulspas

Hoeveel Stapels zijn er? e mafste reactie op de affaire-Stapel kwam van NWO-directeur Jos Engelen. Ondanks de ellende zag hij redenen om de wetenschap te feliciteren: ‘Het is wel zo dat je er in de wetenschap niet mee wegkomt en dat vind ik heel goed om vast te stellen.’ En dat terwijl Stapel jarenlang wegkwam met zijn grove bedrog. Volgens Engelen is er met de wetenschap niks aan de hand, hooguit een beetje imagoschade. Dat wil hij met een groots gebaar wel toegeven: ‘Laten we er geen doekjes om winden. Daarom moet iedereen die de wetenschap een warm hart toedraagt, vragen over deze affaire niet uit de weg gaan. Het is een uitzondering, het is uitzonderlijk. Het NWO doet in die communicatie heel veel.’ Die laatste opmerking is bedoeld om zijn organisatie te stutten. Niet zo lang geleden stelde het Rathenau Instituut vast dat het Nederlands wetenschapsbeleid een fiasco is. ‘Beleid’ lijkt zelfs contraproductief te werken. Het Rathenau constateerde dat onderzoeksrichtingen die als ‘speerpunten’ worden aangemerkt, systematisch minder groei vertonen dan richtingen die géén aandacht krijgen. Dankzij de ambtenarij. De NWO speelt in deze een voorname rol. Blijkbaar wil Engelen ons doen geloven

D

dat de NWO toch nuttig bezig is, en wel op het terrein van, jawel, ‘communicatie’. Wat vooral opvalt is hoeveel vragen Engelen zélf hier uit de weg gaat. Als het interim-rapport-Levelt één ding duidelijk maakt, dan is het wel dat de sociale psychologie, Stapels vakgebied, met een fundamenteel probleem kampt. Het is, in de woorden van de onderzoekscommissie, een ‘verificatiefabriek’, zonder adequate interne kritiek. Dat gaat wel even dieper dan een imagoprobleem. Daar komt bij dat hij de zaak ‘een uitzondering’ noemt. Hoe weet hij dat? Bedrog is simpel, zo blijkt. Bedriegers kunnen jarenlang ongestoord doorgaan. Hoeveel Stapels zijn er? Niemand die het weet. En Engelen wil er niks van weten.

#Octrooi

Geen geknoei meer met die waxinelichtjes! Dankzij de trefzekere greep van de Waxitaxi. Marcel Hulspas Amsterdam

Toen Jos Groeneveld zijn vrouw voor de zoveelste keer zag knoeien met een theelichtje in een potje, dacht hij: dat moet beter kunnen. En eigenlijk op datzelfde moment bedacht hij ook de oplossing. Een tang. Een tang voor waxientjes. Zó simpel – het bestond vast al, ergens. Groeneveld speurde internet af, maar kon niemand vinden die dezelfde brainwave had gehad. Er was überhaupt geen enkele uitvinding voor het veilig omgaan met die kleine kaarsjes. Dus sloeg hij aan het knutselen, eerst met aangepaste tangetjes, daarna met strips aluminium. Het werd een heel gepuzzel maar uiteindelijk ontstond zo de eerste Waxitaxi: ‘Vergelijk het met de ouderwetse suikertang, maar dan een slagje groter.’ Niemand hoeft het brandende kaarsje meer onderin het sfeerlichtje te ‘mikken’; geen geknoei meer met kaarsvet of geklungel met lucifers of een aansteker. Groeneveld: ‘Het bedenken was eigenlijk ook het makkelijkste. Wat daarna kwam, de verdere ontwikkeling, dat viel best wel tegen. Ik was wat dat betreft ook helemaal blanco. Ik moest ook nog uitvinden hoe je een product in de markt moet zetten. Ik wist niets over octrooien, dus ook dat moest ik uitzoeken. Dat jaar, dat was spannend. Maar nu weet ik er alles van, en bij de volgende uitvinding zal het een stuk vlotter gaan.’ Die nieuwe vinding wordt trouwens ‘echt een mannending’, vertelt hij. Iets voor in de tuin. En weer heel simpel. Al was dat nou net een be-

Marcel Hulspas is wetenschapsredacteur van De Pers.

Stemmen komen uit het geheugen

Luisteren naar bacteriën om ze te begrijpen

Utrecht ‘Stemmen in je hoofd’, oftewel auditieve hallucinaties, zijn waarschijnlijk het gevolg van afwijkingen in het taal- en geheugensysteem. Kelly Diederen vroeg patiënten, in een MRI-scanner, aan te geven wanneer ze stemmen hoorden. De stemmen traden op vlak voor een verandering in activiteit in een gebied dat een belangrijke rol vervult bij herinneren.

Groningen Adam Olsson heeft een techniek ontwikkeld om de bindingskracht te meten tussen bacteriën, en tussen bacteriën en een oppervlak. Namelijk door hun resonantiefrequenties te meten. Dit maakt het mogelijk de groei van bacteriën beter te begrijpen, en om methoden te zoeken om ze te verwijderen – door naar ze te luisteren.

langrijk probleem bij de Waxitaxi: de vinding is zó simpel dat anderen er gemakkelijk mee aan de haal kunnen. Groeneveld: ‘Gelukkig is het zo dat als je eenmaal de aanvraag voor een octrooi hebt ingediend bij het Octrooicentrum, je vinding al beschermd is.’ Vanaf dat moment kon Groeneveld met zijn idee de boer op, zonder het risico te lopen dat iemand die het zag, het snel zou imiteren. Vier jaar geleden kwam zijn vinding terecht in de filialen van Blokker. En sinds kort duikt het dingetje ook regelmatig op in kerstpakketten. De productie geschiedt in China: ‘Ik heb wel tien bedrijven bezocht, maar fabrikanten in Nederland zijn niet zo gericht op massaproductie, en daar komt bij dat er nogal wat handwerk bij komt kijken, en dat maakt productie in Nederland al snel véél te duur.’ Het waxinelichtje is een Nederlandse uitvinding, en nergens worden er zoveel opgestookt als hier. Alhoewel... Groeneveld: ‘Ik geloof dat de Denen er nog meer verbruiken, per tienduizend inwoners. Scandinavië is in zijn geheel een heel interessante markt. Maar Duitsland is ook heel belangrijk. In de Verenigde Staten lijkt het nu te gaan lukken. Het is een lastige markt, zeker voor zo’n klein bedrijfje met één enkel product, maar we hebben nu twee winkelketens gevonden die de Waxitaxi willen gaan verkopen.’ Hoeven ze ook daar nooit meer de vingers te branden aan die lastige lichtjes. X Voor meer info: zie www.greenfieldnovelties.com Voor een sfeervolle demonstratie van de Waxitaxi: www.depers.nl/waxitaxi Meer weten over octrooien in Nederland? Kijk op www.agentschapnl.nl

Veel vrouwen verlengt het leven #OudeVaders

Waarom leeft de mens veel langer dan andere, vergelijkbare zoogdieren? Bioloog David van Bodegom denkt het antwoord te hebben gevonden in Ghana. Marcel Hulspas Amsterdam

BEL NU: DE LEKKERSTE TIENERS LIVE (18+)

(0,8pm)

0906-906.906.0 AMATEURTJES ZOEKEN JOU! Bel LIVE! 0906-0145

Eigenlijk leven we dertig jaar langer dan noodzakelijk is. Zo rond de vijftig zijn we het voortplanten wel zat – en toch leven we nog zo’n dertig jaar door. Volgens sommige biologen komt dat doordat grootouders nog een nuttige functie hebben: zorgen voor de kleinkinderen. Als oma lang leeft, hebben haar kleinkinderen meer overlevingskansen. Studies in Scandinavische kerkregisters lijken dat te bevestigen. Maar de Leidse bioloog David van Bodegom heeft zijn twijfels: ‘De mens is niet ontstaan in omstandigheden die lijken op Scandinavië.’ Hij zoekt naar een andere oorzaak – in Noord-Ghana. Daar leeft men vermoedelijk meer zoals onze voorouders. Van Bodegom deed veldwerk bij 1.500 Ghanese extended families:

Voor je overlevingskans heb je meer aan een oude vader dan aan een actieve oma.

‘Die zijn arm en de bruidsschat bedraagt vier koeien. De meeste mannen trouwen dus niet voor hun dertigste. Maar als het goed gaat, kunnen ze later nog een paar keer trouwen, telkens met een vruchtbare jonge vrouw. In ons onderzoek bleek dat 18 procent van de kinderen verwekt was door een man die ouder was dan vijftig. De genen voor een lang leven worden dus ruimschoots doorgegeven.’ En de grootmoeders, hadden die een rol? Van Bodegom: ‘De aanwezig-

heid van grootmoeders had geen effect op de overleving van hun kleinkinderen.’ De meeste samenlevingen op aarde zijn polygaam. DNA-onderzoek laat ook zien dat we veel minder voorvaderen dan ‘voormoeders’ hebben. Theoretisch kan dat ook als mannen vaak hertrouwden na het overlijden van hun vrouw, weet bioloog Van Bodegom, ‘maar ik geloof zelf dat onze voorouders polygaam waren.’

Nooit iets beters gekregen

‘En dat is twee...’

In de schaduw

De op een na hoogste berg ter wereld (8.611 meter) kreeg zijn voorlopige aanduiding ‘K2’ in 1870, van de geograaf Thomas Montgomerie.

Montgomerie moest de bergen nummeren in het Karakorum-gebergte, op de grens van China en Pakistan. Zo kreeg één top de aanduiding ‘K2’.

Maar de échte op een na hoogste berg ter wereld is niét de K2, maar een top net naast de hoogste berg, de Mount Everest. Die is 150 meter hoger dan de K2.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011 Wie wil weten hoe een Europees land in crisis er uitziet, gaat naar Albanië. De Pers dompelt zich onder in het onbekendste land van het continent.

De Pers in

Albanië

9

FOTO’S: ALEXANDER SCHIPPERS

Papadag kennen ze niet in Albanië #Man/vrouw In de politiek roeren ze zich niet, maar verder hebben de Albanese vrouwen de broek aan. Petra Janbroers Tirana

Wat hebben ze het goed voor elkaar, die mannen in Albanië. Zie ze daar eens zitten, massaal op de vele terrassen in Tirana. En in alle dorpjes en steden erbuiten met een cafeetje. De oude mannen steevast in pak, vaak met een petje op. Het lijkt wel of ze zijn vastgeplakt op hun gammele stoeltjes. En de godganse dag maar ouwehoeren, roken en koffie drinken, met een koel glaasje water ernaast. De jongere mannen hangen in spijkerbroek met T-shirt in de koftabar, eten er een smakelijk broodje gehakt en drinken een biertje. Of ze staan in groepjes op straat te kleppen,

elke haastig passerende leuke vrouw, niet zelden met zware boodschappentas, met verlekkerd gesis of smakkende kusgeluidjes begroetend. Dat is nadat ze ongegeneerd van top tot teen het vrouwenlijf hebben gekeurd. Maar er is nauwelijks een vrouw te zien die lekker relaxed in het herfstzonnetje zit. Wel zijn ze druk langs de stoep. Daar staan vrouwen met een karretje en bezem de troep uit de goten te vegen. In veel winkels in Tirana zijn de verkopers vrouwen. Als we op een fabrieksterrein in Shkodra in een loods komen, zitten er een stuk of zestig achter een naaimachine te ploeteren. In het onderwijs is 80 procent van de docenten vrouw. Vrou-

wen, zowel in de landbouw als in de industrie, houden de productiviteit op peil in wat een uitgesproken patriarchale maatschappij heet te zijn.

Sleutel ‘Albanese vrouwen hebben de broek aan’, zegt Lira Marko (31) in Tirana stellig. ‘Ze zijn de sleutel tot alles. Ze moeten vaak harder werken dan de mannen, vooral op het platteland. Ze doen het huishouden en zorgen voor de kinderen, al is het hier de natuurlijke gang van zaken dat oma en opa een grote rol bij de opvoeding van hun kleinkinderen spelen. En in Tirana is het fenomeen cerdhe, de crèche, in opkomst. Maar een Albanese man kookt niet. En van een pa-

padag hebben ze nog nooit gehoord.’ Vrouwen zwoegen wat af, maar in de politiek doen ze niet mee. In de huidige regering-Berisha zit welgeteld één vrouw. Majlinda Bregu is minister van Europese Integratie. Albanië heeft ook een van de laagste percentages vrouwen in het parlement, momenteel een tiental op een totaal van 140 Kamerleden. Wel is er sinds 2005 een vrouwelijke Kamervoorzitter, Jozefina Topali. Onlangs riep president Bamir Topi het vrouwelijke deel van zijn volk op toch alsjeblieft politiek actiever te worden. Onder het communisme was nog 30 procent van het partijkader vrouw. Nu het niet meer moet, willen ze kennelijk niet meer.

Er zijn 65 burgemeesters in Albanië, slechts een van hen is een vrouw. De regering probeert het wel en benoemde in 2008 de eerste vrouwelijke voorzitter van het Hooggerechtshof, Shpresa Becaj. De eerste vrouwelijke procureur-generaal Ina Rama wordt er inmiddels van beschuldigd in januari een coup d’état met de oppositie en geheime diensten te hebben beraamd. Intussen is de tijd voorbij dat het leven van een Albanese vrouw de helft waard is van dat van een man, tenzij ze maagd is, dan waren het ook twaalf ossen. De moderne vrouw zit volgens Marko echt ook te kletsen, roken en drinken met haar vriendinnen. Misschien wat minder opzichtig.

Het weer

Po en jo

Griekse crisis

Tirana: min. 5, max. 20 graden, halfbewolkt Shkoder: min. 8, max. 18 graden, halfbewolkt Gjirokaster: min. 8, max. 20 graden, halfbewolkt.

Even nadenken voor je het zegt, maar ja is po en nee is jo. Byebye is knap ingewikkeld: mirupafshim!

Door de crisis in Griekenland sturen veel van de 700.000 Albanezen die er wonen, geen geld meer naar huis. Dat scheelt een miljard euro per jaar.

10

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Jonge kunstenaars durven niet controversieel te zijn.

Albanië

Gentian Shkurti heeft kritiek op zijn jonge collega’s.

Eerste poging tot kunstvrijplaats #TiranaEkspres

Tirana heeft sinds kort een galerie, bedoeld voor jonge Albanese kunstenaars. En daarom hangt er nu werk van een Zwitser. Eveline Domevscek Merel van Leeuwen Tirana

‘Waar moeten jullie naar toe? Tirana Ekspres?’ De taxichauffeur vraagt het na bij een collega, maar ook die heeft geen idee. De jongste kunstgalerie van Tirana ligt dan ook in een afgelegen deel, tussen de pakhuizen achter het treinstation. Waar de schapen tussen de treinrails grazen, doemt ineens een vrolijk wit warenhuis op. Productieleider Dorjan Gjoni en barman Besar Hysko beheren het pand.

‘Eindelijk bezoekers’, lacht Gjoni. ‘Zaterdag was het hier bomvol met de opening van de foto-expositie, maar de afgelopen dagen zijn we blij met twee bezoekers per dag.’ Tirana Ekspres, dat in juni zijn deuren opende, wordt door de hippe kunstenaarsscene gezien als een platform om zich artistiek te uiten. Elk weekend zijn er feesten waar muzikanten en dj’s losgaan. Zo’n plek was er nog niet in Tirana. Bovendien is het voor vrijwel alle beginnend kunstenaars te duur om te exposeren in een commerciële galerie. ‘Iedereen kan hier terecht’, vertelt Gjoni. Dus ook de Zwitserse fotograaf Hans Peter Jost, die jaar na jaar naar Albanië kwam en het dagelijks leven vastlegde. Dat is precies waarom de Albanese video artist Gentian

Të bëftë mirë Wat eten we vandaag?

Caloriebommen, kosten 1 euro, cijfer 8

Shkurti (34) kritisch is over Tirana Ekspres. ‘Waarom hangt er geen werk van jonge Albanese kunstenaars?’ Shkurti is een van de weinigen die in het buitenland exposeren – dit jaar waren zijn video’s te zien op de Biennale van Venetië – en zo’n vrijplaats niet meer nodig hebben. Maar leven van zijn kunst kan hij niet. Daarom werkt hij als freelance artdirector bij een reclamebureau. Shkurti heeft ook kritiek op zijn jonge collega’s, omdat ze volgens hem vooral de clichéthema’s van Albanië laten zien, zoals bloedwraak en corruptie. ‘Ze durven niet controversieel te zijn.’ Shkurti wijt dat voor een deel aan het slechte kunstonderwijs. ‘Op de academie werken docenten die er onder het communistische bewind ook al zaten.’

a de egel met rattenkop, maffiavis met ogen, de kikkerbillen, het orgaanvlees en de schapenkop, waar je hier bij een willekeurige poelier – al klinkt dat woord wat chiquer dan ze er in werkelijkheid uitzien – echt niet van op hoeft te kijken, is het tijd voor het toetje. Aan zoetigheden geen gebrek in Albanië. Er is Albanese baklava, beter bekend uit Turkije. Zorg dat je in de buurt bent van een kraan, als je daar je tanden in zet. Je vingers blijven ook na het aflikken nog plakkerig als je daarmee het bladerdeeghapje gedrenkt in vet met walnoten als garnering, naar binnen werkt. Naast Turks Fruit, u kent het nog wel van Jan Wolkers, is er ook Albanees Fruit. Dit gedroogde fruit, vaak in hele dunne poedersuiker gerold, is zacht en smelt in de mond, maar ook uiterst zoet. In de categorie vettig gooit het Albanese gefrituurde deegwaar met siroop genaamd tulumba hoge ogen. Dat lijkt trouwens verrekt veel op de Spaanse churros. En nu we toch bezig zijn met de caloriebommen, daar weet de Albanese banketbakker ook raad

N

mee. De Albanese pasta (foto) is een gebakje van laagjes deeg en stijfgeklopt eiwit met suiker, met daarbovenop nog een enorme toef eiwit met suiker, gegarneerd met karamelsaus. Met twee collega’s proberen we het gebakje soldaat te maken, zondigen voor werk is een prima excuus, toch? Maar na driekwart geven we ons gewonnen, het is simpelweg te machtig. Gelukkig hebben we onszelf meteen ook getrakteerd op de pasta sy, het toetje met het oog, zoals een Albanese ons uitlegt. Hierover zal Sonja Bakker aanzienlijk meer te spreken zijn. Het lijkt eierkoek meets gevulde koek, met – sorry Sonja – een klein beetje room in het hart. Maar met afstand het lekkerste toetje is de Albanese ftua në furë. Dit is in de oven gegaarde kweepeer, een peervormige vrucht van de rozenplant, die qua smaak het midden houdt tussen appel en peer. Met een warme honingsaus en weer wat walnootjes erbij. In de havenstad Vlora is het ook verkrijgbaar in wintervariant: met kruidnagels en rodewijnsaus. Heerlijk voor wie van stoofpeertjes houdt.

Stemmen uit het verleden De vrijheidsstrijd

De helden liggen er netjes bij oog boven de stad Vlora, eigenlijk op de mooiste plek van de hele omgeving, rusten de helden van de strijd tegen de fascisten. Honderden witte treden leiden naar een plateau vol graven, waar een oude man en een paar kippen rondscharrelen. De man wiedt het onkruid tussen de grafstenen, de kippen pikken naar de wormen die hij naar boven haalt. Hier ligt Isa Hodaj, geboren in 1924, gestorven in 1944 in Mavrone. Daar ligt Ismail Hoxhaj, geboren in 1900, gestorven in 1944 in Amonice. Op de hoek ligt Rustem Leskaj, geboren in 1916, gestorven in 1943 in Vranisht. Naast, tussen, boven en onder hen liggen honderden anderen die hun leven gaven voor Albanië. ‘Zij vielen voor het vaderland’ staat er in kale, serieuze letters op de basis van een monument dat twintig meter de lucht in gaat, een witte obelisk met op de top de rode ster van de partizanen. Je ziet dit soort monumenten overal. Het lijkt soms België wel, waar ook in elk dorpje en in elke stad een monument in een

H Besar Hysko (links) en Dorjan Gjoni in Tirana Ekspres. ‘Eindelijk bezoek.’ ALEXANDER SCHIPPERS

Weg met corrupte rechters #FouteRechters

De rechtspraak in Albanië heeft geen goede naam. Corruptie is aan de orde van de dag. Universitair docent Idlir Peçi gaat de nieuwe generatie rechters trainen om dat te veranderen. Merel van Leeuwen Utrecht/Tirana

‘Een advocaat had een cliënt in Durrës. Deze man had een conflict over grond, waardoor hij niet kon beginnen met bouwen. Hij stapte met het geschil naar de rechter, maar deze rechter had z’n eigen opvatting over recht spreken. Via een tussenpersoon nam hij contact op met die cliënt en legde hem voor dat ze het geschil samen wel konden oplossen. Dat zou de man geld besparen, want dan hoefde hij zijn advocaat niet te betalen. Alleen de rechter. En zo zijn er tal van voorbeelden van corruptie.’ Idlir Peçi is Albanees, maar geeft les aan rechtenstudenten op de Uni-

versiteit van Utrecht. Volgende week vertrekt hij naar Tirana om rechters in opleiding te trainen. ‘De rechtspraak moet transparanter. Natuurlijk is er meer nodig dan een training, maar je moet ergens beginnen, en waar kan dat beter dan bij de nieuwe generatie rechters? Mij is opgevallen dat deze jongeren idealistischer zijn, en ze hebben niet al die contacten, het onskent-onscircuit waarbij vriendjespolitiek belangrijker is dan goede rechtspraak.’

Functionerende democratie De 36-jarige Peçi kwam in 1999 naar Nederland om een master Europees recht te doen in Groningen, en bleef hangen. ‘Ik zou graag terug willen naar Albanië, maar wel onder de voorwaarde dat Albanië een normale en functionerende democratie is.’ Zover is het dus nog niet, maar Peçi probeert daar met zijn training zijn steentje aan bij te dragen. ‘Ik begin met een man of twaalf. Het gaat er

vooral om dat rechters hun vonnissen beter motiveren. De uitspraken worden nu heel summier toegelicht, waardoor ze soms onbegijpelijk zijn. Het vergroot ook het vertrouwen van burgers in de rechtspraak als je weet waarom een rechter tot een oordeel is gekomen.’ De training aan de school van magistratuur in Tirana gaat drie maanden duren, maar Peçi’s doel is om het te laten integreren in de rechtersopleiding. ‘Er moet continuïteit in komen, anders heeft het geen zin.’ Maar er is meer nodig om de corruptie te bestrijden, weet hij. Want ook al is Peçi positief over de kwaliteit van de rechters bij de Hoge Raad en het Constitutionele Hof, de benoemingen worden door de politiek bepaald en daar gaat het fout. ‘Een aantal van hen had allang vervangen moeten worden, maar goede kandidaten worden geweigerd. De politici willen mensen op die plekken die ze kunnen beïnvloeden.’

keurig aangeharkt perkje de gevallenen uit de Eerste Wereldoorlog herdenkt. De leider van de strijd tegen de Italiaanse fascisten van Benito Mussolini, die Albanië in 1939 binnenvielen, was Enver Hoxha. Toen Italië zich in 1943 overgaf, moesten hij en zijn mannen en vrouwen tijdens hun guerrillastrijd afrekenen met de Duitse fascisten van Adolf Hitler, die eveneens naar de Balkan waren afgezakt. Het was een harde strijd, die vele, vele levens kostte. Het was tevens de basis waarop Hoxha zijn decennialange dictatuur vestigde: uiteindelijk was hij de bevrijder van Albanië. Hij had dus enorm veel te winnen bij het levend houden van de herinnering aan die heroïsche tijd. Maar de graven zijn ook nu nog goed onderhouden. Alle namen zijn zonder veel moeite te lezen, het marmer uit de groeves in de omgeving blinkt in de zon, er liggen zelfs her en der verse bloemen. In deze regio, waar de geschiedenis een zo belangrijk onderdeel vormt van het leven en de politiek, spreken ook deze doden nog hun woordje mee.

Biologisch

Mausoleum

Kuifje

De Albanezen hebben geen geld voor chemicaliën of kunstmest. Daardoor zijn ze onbedoeld hip: alles op je bord is biologisch.

Na de dood van Hoxha in 1985 werd in Tirana een mausoleum gebouwd, maar hij heeft niet lang in ‘de piramide’ gelegen. Nu wil men het afbreken.

Koning Zog I diende als model voor de Syldavische koning in het Kuifje-album De scepter van Ottokar.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Elke student komt net terug of gaat net naar het buitenland.

Albanië

11

Plan A: verhuizen naar de VS #BrainDrain De regering probeert hoogopgeleide Albanezen terug te lokken naar hun land. Als dat al lukt, is dat echter eerder te danken aan de hechte familiebanden. ‘Ik ben enig kind. Dit kan ik mijn ouders niet aandoen.’

Waar zijn al onze studievrienden? In het buitenland. ALEXANDER SCHIPPERS Eveline Domevscek Tirana

Langzaam, heel langzaam beklimt Aldion Jenishaj de trappen van de (staats)universiteit van Tirana. Hij heeft geen haast, zijn cursus Engels begint nog lang niet en studeren in de bibliotheek schuift hij ook liever even voor zich uit. Dus wil hij (22) best even praten, maar dan wel met een kop koffie. Zo mogelijk nog langzamer gaat hij weer naar beneden, terwijl hij met zijn arm naar de universiteit zwaait. Na zijn studie wil hij hier aan de slag als docent wiskunde. ‘Voor het geld. Het salaris is hier nog best goed. En je bent vrij op zaterdag en zondag’, zegt hij lachend. ‘Beter kun je eigenlijk niet krijgen in Albanië.’ Toch is het zijn plan B. Plan A was verhuizen naar Amerika. Via een loting van de Amerikaanse ambassade maakten 100 Albanezen kans om in de VS te studeren. Jenishaj werd uitgeloot. ‘Dat land is tenminste ontwikkeld. Daar kun je werk op niveau krijgen. Dit land is niet ontwikkeld. Hier verandert niets!’ Toch liet Jenishaj zijn buitenlandplannen varen, al sluit hij niet uit dat hij ‘misschien ooit’ naar Zweden verhuist, of Amerika. Net als zoveel landgenoten. Meteen na de val van het communisme – en grenzen die voor het eerst in vijftig jaar open gingen – stroomden Albanezen hun land uit om zich in Europa of Amerika te vestigen. De schatting is dat er

nu 700.000 Albanezen in Griekenland wonen en 350.000 in Italië. Maar ook in de VS, Engeland, Duitsland en België wonen er duizenden. Ook zien Albanese universiteiten elk jaar het aantal studenten dat in het buitenland gaat studeren pijlsnel toenemen. Zo’n beetje elke Albanese student is net terug uit het buitenland of heeft plannen om te gaan. Het buitenland lonkt zo hard dat de Albanese regering spreekt van een ‘ernstige brain drain’. De hoogopgeleide hersens van Albanië verlaten het land en keren vaak niet terug. Dat geldt ook voor de universitair docenten en promovendi, van wie tussen 1990 en 2001 respectievelijk 45 en 65 procent naar het buitenland zijn vertrokken.

‘Hier zijn we gelijk’ Om die reden heeft de regering sinds zes jaar een ‘Brain Gain-programma’ opgetuigd, dat de intellectuele verloren zoons en dochters moet teruglokken. Een goedbetaalde overheids- of universiteitsbaan is de worst die hen wordt voorgehouden. Maar sinds 2006 wisten ze zo slechts 120 afgestudeerden terug te halen. ‘Waarom zou je terugkomen om te werken voor een corrupte overheid?’, vraagt de 19-jarige Janida Jarko zich hardop in de universiteitsstraat af. De tweedejaarsstudente informatica en economie verwoordt daarmee de veelgehoorde kritiek op het brain gain programma. Ook zij wil volgend jaar naar het buitenland, naar Zwit-

Elite-onderwijs

Geld? Begin een universiteit Wie een beetje geld heeft in Albanië, begint een private universiteit. Overal zijn flashy advertenties op lantaarnpalen en uithangborden geplakt, allemaal van particuliere universiteiten. Een decennium geleden waren er nog geen, nu heeft Albanië er 39, zo laten cijfers van het accreditatiebureau voor privaat hoger onderwijs zien. Alleen al in de afgelopen twee jaar schoten er 22 uit de grond. Ter vergelijking: Albanië heeft maar tien publieke universiteiten. De private zijn voor veel Albanezen een doorn in het oog. Deze universiteiten zijn duur, waardoor alleen de rijkere Albanezen zich er kunnen inschrijven. Bovendien zijn de betere professoren – vanwege het hogere salaris – al overgestapt naar de private universiteiten zodat de publieke berooid achterblijven. En die waren al niet al te best.

serland of Engeland. Maar na twee jaar wil ze wel weer terug naar Albanië. ‘Dit is mijn land en dat zal het altijd blijven. Ik hoor hier. Wij Albanezen zijn anders dan buitenlanders. Zij snappen ons vaak niet. Hier zijn we tenminste ook niet inferieur aan anderen, hier zijn we gelijk.’ Jarko zet haar grote, ronde zonnebril af en zegt: ‘Bovendien kan ik het mijn ouders niet aandoen. Ik ben enig kind. Familie is erg belangrijk in Albanië. Eigenlijk het allerbelangrijkste.’ Dat is ook de reden waarom de studente scheikunde Erina Plaku (22), die naast het standbeeld van Moeder Theresa in de zon zit, weer is teruggekeerd uit Italië. ‘Veel van mijn vrienden zitten in het buitenland, maar mijn familie woont hier, dus blijf ik ook hier.’ Ze draait haar gezicht naar de zon, waardoor haar paarse make-up glinstert. ‘Mijn droom is om in Tirana in een laboratorium te werken. Maar verder kijken dan mijn opleiding, durf ik nu niet. Ik weet namelijk niet of die droom ooit wel uit gaat komen. Maar hoe dan ook, ik blijf hier in Tirana.’

Geld toestoppen Even verderop in de voormalige residentie van de Franse ambassadeur, staat Vjollca Kalaja dozen met kinderboeken uit te pakken. Sinds juni huist hier een nieuwe internationale school die door de Amerikaanse schrijver Fred Westmark met geld van investeerders is opgericht. Nu heeft

de school, die Engelstalig onderwijs biedt aan 4- tot 18-jarigen, nog maar twee leerlingen. Eentje van 6 en eentje van 7 jaar. Het is de bedoeling dat het vanaf volgend jaar stikt van de Albanezen en internationale expatkinderen, die na hun achttiende vloeiend Engelssprekend doorstromen naar de universiteit. Waarschijnlijk naar een buitenlandse. Docent Warren Anderson, een Amerikaan die met Westmark aan het curriculum werkt, zegt: ‘Tuurlijk willen de studenten hier weg. Zij weten ook dat als je je docent op de universiteit wat geld toestopt, je een beter cijfer krijgt. Daar wil je toch niet worden opgeleid?’ Hij zucht en plukt aan zijn rode Bugs Bunny-das. ‘Waarom zouden ze ook blijven? Albanië heeft geen banen! Tegelijkertijd heeft Albanië alles wat een land zich maar kan wensen: alle soorten energie, een kust, landbouw, visserij. Dit zou een Noorwegen of Zwitserland moeten zijn. Maar het ontbreekt hier volledig aan structuur en goede leiders.’ Toch denkt Anderson, die al drie jaar in Albanië Engelse les geeft, dat de door hun opgeleide studenten ooit nog zullen terugkeren. ‘Hoe lang ze ook in het buitenland zitten, hun land blijft trekken. Het zou alleen fijn zijn als het er bij terugkomst een beetje beter bij ligt.’ Hij slaat zijn collega Westmark op de schouder. ‘En daar kunnen ze alle hulp van buiten bij gebruiken, vinden wij.’

Hartchirurg

Analfabetisme

Studeren in Nederland

De premier, Sali Berisha, is van huis uit hartchirurg. Hij studeerde in Parijs. Hij onderwees geneeskunde op de Universiteit van Tirana.

Hoxha deed ook goede dingen: hij pakte het analfabetisme aan en richtte de eerste universiteit van Albanië op, in 1957 in Tirana.

Er zijn ongeveer 150 Albanese studenten in Nederland. Ze volgen vooral in Utrecht en Maastricht Engelstalige opleidingen.

12

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Het is zo klaar als een klontje dat deze ministers corrupt zijn.

Albanië

Albanees die niet met zijn naam in de krant wil

Filmpje vicepremier bewijst corruptie, zou je denken...

Rare jongens Nep is beter dan niks

Logojatten is geen probleem s McDonald’s ook al neergestreken in Tirana, en de KFC, en de Subway? De verwestering van Albanië gaat ineens wel heel erg snel. Maar wie beter kijkt, ziet dat het allemaal nep is. Ze willen graag een McDonald’s en een KFC en een Subway. Zolang die er niet zijn, lossen ze het op met de nepperds. Want de McDonald’s heet hier Kolonat, weliswaar een andere naam, maar boven het rode woord Kolonat staat een geel symbool, dat net op de M van McDonald’s lijkt. Het is echter een K, van Kolonat dus. Geen Big Mac en cheeseburger, maar wel een hamburger voor 160 lekë, oftewel iets meer dan 1 euro. De keuken, de apparaten, het lijkt alle-

I

maal. Tot de kleding en de zonneklep van het personeel aan toe. Hier geen milkshakes, maar wel bier, uit een antiek uitziende Heineken-tap, zal ook wel fake zijn. Voor de kinderen geen happy meal, maar een happy kids menu, en een ballenbak. En wat te denken van AFC voor de kipnuggets, of van Samway voor een klef broodje. Dan is er ook nog Eagle Mobile, een provider voor mobiele telefonie, dat het logo van Google Chrome heeft gejat. Wie over de snelweg rijdt, komt reclame tegen van Derby Cola en Pittbul energy drink, met een vette knipoog naar Coca-Cola en Red Bull. Ja, Albanië wil dolgraag modern zijn.

Nieuws Krant vol moorden

Hoe ging de geheim agent dood? et is een vreemde zaak. Een geheim agent (in dienst van de SHISH) verliet om 18.10u zijn kantoor in de havenstad Durrës, stuurde om 18.33u een soort afscheids-sms aan zijn zoon en kwam even later om het leven toen zijn auto totaal uitbrandde. En heel vreemd: er is ook een kogel in zijn auto gevonden. De media weten niet goed wat ze met de zaak moeten, ook het dagblad Panorama niet. Is dit iets waar de maffia bij betrokken is? Of gaat het om corruptie? Een afrekening binnen de geheime dienst? Allemaal vragen, maar helaas geen antwoorden. Dit belooft nog wat voor de komende dagen dan wel weken.

H

Panorama besteedt sowieso veel aandacht aan moord en doodslag. Vandaag bijvoorbeeld vier pagina’s. ‘Executie van 49-jarige man in bar’ vertelt het verhaal van een inwoner van Elbasan die ruzie had met een jongen van negentien en samen met een vriend (gewapend) de boel wilde ‘uitpraten’. De jongeman was echter een fractie eerder en schoot zijn tegenstander dood. Hij is later opgepakt. In het dorpje Laknas hebben twee dronken mannen hun buurman doodgeslagen met ijzeren staven. Waarom weet niemand. En voor de mensen die er geen genoeg van kunnen krijgen, is er ook nog een brute bankoverval in Tirana.

MOVING ALBANIA FREDERIK BUYCKX

Hoofdrolspeler Ilir Meta. ANP

#Smeergeld

17,

50

in plaats van

24 ,

95

TO

A

CA w D in EM n a Y ar A W A

R

D

20

10

GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR EPOSPRESS.COM

PH O

hof drie nieuwe experts aangesteld in de corruptiezaak. En ook die actie riekt alweer naar corruptie. Want de deskundigen blijken geen echte deskundigen en bovendien heeft het trio banden met, één keer raden: Meneer Meta. Maar dit is nog niet het verhaal over het corruptiefilmpje. Want Dritan Prifti, de minister die zijn opponent erbij wilde lappen, leverde daarna vrijwillig zijn computer in voor verder onderzoek. En wat bleek? Op de computer van de Albanese Van der Hoeven stond ironisch genoeg ook voor hemzelf belastend materiaal. ITexperts vonden nóg een filmpje. ‘Op de video is te zien hoe Prifti een som van 70.000 euro verdeelt met staatssecretaris van Economische Zaken Leonard Beqiraj’, zo schreef de openbaar aanklager in een verzoek aan het parlement om de twee bewindspersonen van hun immuniteit te ontdoen.

Corruptiefilmpje

Drie doden

Inlevingsvermogen

De Albanese ministers Ilir Meta en Dritian Prifti uit het corruptiefilmpje zelf bewonderen? Zie www.depers.nl/qr4

In Nederland heb je hier aardig wat inlevingsvermogen voor nodig, zo niet in Albanië. De vicepremier in het filmpje is natuurlijk niet CDA-bewindsman Maxime Verhagen, maar de 42-jarige Ilir Meta. En Meneer Meta van de Socialistische Partij is niet zomaar iemand. In 1992 trad hij toe tot het Albanese parlement en van 1999 tot 2002 was hij zelfs nog minister-president van Albanië. Na de publicatie van het filmpje op 11 januari trad hij weliswaar terug als vicepremier, maar hij heeft nog altijd goede banden met de huidige minister-president Sali Berisha. Bovendien zit hij nog in het parlement.

De echtheid van het filmpje is vastgesteld door zowel Britse als Amerikaanse deskundigen, dus meneer Meta is er gloeiend bij, zou je denken. Maar Meta, leider van de Socialistische Beweging voor Integratie, noemt zichzelf slachtoffer van ‘chantage door georganiseerde criminele bendes’ en doet het filmpje af als ‘belachelijke politieke en morele bluf’. Als de Britten en Amerikanen het echt vinden, onderzoeken we dat toch gewoon nog een keer? Op 16 september heeft het gerechts-

Een goed scenario voor een Hollywoodfilm met een verrassend plot. Alleen in Albanië is het werkelijkheid. Bij protesten die volgden na de publicatie van het omstreden filmpje werden drie demonstranten doodgeschoten voor het gebouw van minister-president Berisha. Maar weinig Albanezen geloven dat meneer Meta een echt proces tegemoet gaat. ‘Voor iedereen is het zo klaar als een klontje dat deze ministers corrupt zijn’, zegt een Albanees in Tirana die uit angst voor represailles liever niet met zijn naam in de krant wil. ‘Maar onze premier Berisha blijft zijn ministers de hand boven het hoofd houden. Ook Berisha kan niet langer blijven volhouden dat hij onschuldig is.’

Marcia Nieuwenhuis Tirana

lez ers Sp eci aa l vo or rs va n De Pe

Het fotoboek Moving Albania van Frederik Buyckx schept een beeld van de hedendaagse Albanese maatschappij en de evolutie die het land ondergaat.

Die 700.000 euro aan smeergeld, dat is 98 miljoen lek. Een fiks bedrag in een van de armste landen van Europa. En nee, de ex-minister van Economische Zaken is natuurlijk niet de keurige Maria van der Hoeven, maar Dritan Prifti. De voorganger van meneer Meta, die overigens zijn functie ook al had neergelegd omdat hij werd beschuldigd van corruptie. Deze Albanese minister is degene die in maart 2010 eigenhandig het filmpje heeft opgenomen. Ziet u het al voor u? Oud-minister Maria van der Hoeven stapt naar het ministerie van Economische Zaken, met verborgen camera op haar revers?

Stel je voor: het RTL Nieuws opent met een smoezelig filmpje waarin vicepremier Maxime Verhagen met zijn voorganger Maria van der Hoeven praat over 700.000 euro smeergeld...

‘Corruptie op het hoogste niveau!’, opent RTL Nieuws. De uitzending start met een smoezelig, vanwege het magere geluid ondertiteld, Peter R. de Vries meets Joran van der Sloot-achtig filmpje. Alleen degene die in beeld verschijnt is geen twintigjarig broekie, maar vicepremier en minister van Economische Zaken Maxime Verhagen, al decennia actief in de landelijke politiek. In het filmpje is te zien hoe Verhagen zijn voorganger op Economische Zaken Maria van der Hoeven vraagt in te grijpen bij de aanbesteding van een waterkrachtcentrale. Doel: een zakenman omkopen met 7 procent van de aandelen en 700.000 euro aan smeergeld.

(A)Lek(xander)

De Grote?

Of toch Lek(ë) Dukagjini?

De ‘Lek’ is de Albanese munteenheid. Het lijkt wel Monopoly. Want liefst 1.000 lek is ongeveer 7 eurootjes. Lek komt van Alexander.

De allereerste Lek is vernoemd naar Alexander De Grote, om precies te zijn. Voorop de 1-Lek stond zijn portret, achterop staat hij te paard.

Maar de geschiedenisboekjes zijn het niet eens over naar wie de Lek is vernoemd. Andere optie is de Albanese prins Lekë Dukagjini (1410–1481).

Op maandag In business Media Entertainment Lifestyle

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

13

Door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

#Nº1 Na 16 jaar aan andermans imago’s te hebben gesleuteld schreef Dyanne Beekman een boek waarin ze zichzelf blootlegt. ‘Ergens hoop ik wel dat iemand zegt, na het lezen van mijn boek: Ja, die Beekman hè, die kan wel wat.’

Liever Mies Bouwman dan Victoria Beckham

‘Leef het leven en haal het maximale uit jezelf.’ FOTO’S: FRANK GROELIKEN

Persis Bekkering Amsterdam

Pardon, missen we iets? Bijna alle mevrouwen bij de boekpresentatie van Dyanne Beekman hebben de broek aan. Nee, de imagoconsultant voert geen anti-beenblootstellingsbeleid. ‘Geen idee hoe dat komt, van mij mogen ze een rok aan’, glimlacht ze. ‘Ik denk dat het kracht uitstraalt. Hoe doen ze dat toch bij G-Star, vraag ik me soms af. Daar werken allemaal klonen. Maar in mijn bedrijf wil ik geen verkleedpartijtje: de meisjes zijn zichzelf, met een eigenwijze Scandinavische look.’ Sinds gisteren ligt Beekmans letter-eersteling, Nº1, in de boekhandels. Type populaire psychologie voor de vrouw om ‘te weten wie ze zijn en wat ze willen uitstralen’. Gelardeerd met persoonlijke verhalen en opdrachten deelt de tv-persoonlijkheid alle kennis die ze heeft opgebouwd na zestien jaar ‘in het vak’. ‘Dit boek gaat over een vrouw die hobbels heeft gehad in haar leven én

carrière heeft gemaakt.’ En dat zonder glanzende modefoto’s. Behalve in één hoofdstuk, waarin het voorbeeld wordt aangehaald van de vroegere foto-Dyanne. ‘Ik keek heel hautain de lens in, lachte nooit op foto’s. Terwijl ik nu veel liever authentiek, organisch op beeld sta. Mensen vonden me een Victoria Beckham-lookalike, maar zo ben ik helemaal niet. Nee, als ik mag kiezen doe dan maar Mies Bouwman’, grinnikt ze. ‘Die vrouw is gewoon écht. Mijn motto is: leef het leven en haal het maximale uit jezelf.’ Na zestien jaar aan andermans imago te hebben gesleuteld, is het vandaag, bij de onthulling van het boek, even andersom. Door de tussen neus en lippen door opgepende ontboezemingen, zoals dat de auteur al acht jaar reuma heeft, staan alle camera’s op háár gericht. Achteraf vertelt ze: ‘Ik heb nooit gedacht dat ik moeite wilde doen om te vertellen wie ik ben. Dat weet ik zelf wel. Toen de cameraploegen meteen over mijn reuma vroegen, schrok ik. Ja, ik heb het, maar het zit nog niet in mijn sys-

teem om dat in gesprekken te berde te brengen.’ ‘Natuurlijk heb ik er nog wel last van als mensen zeggen: ‘Dyanne, dat is toch die styliste?’ Ze hebben geen idee wat ik nog meer doe.’ Dan zeggen wij het even: haar uitdijende bedrijf Beekman Group heeft nog steeds de divisie styling, maar doet daarnaast ook aan imagoconsulting, kledinglijn DYANNE en bedrijfskleding. ‘In Nederland word je bekend in een bepaalde hoedanigheid, en dat beeld blijf je dan houden. Dat is niet erg, maar nu kwam het moment om te vertellen dat het bij mij veel dieper gaat dan de buitenkant. Dat ik ook tegenslagen en de nodige hommeles heb gehad.’

Opvolger ‘Door de tv-bekendheid van stylisten is het vak wel geëmancipeerd. Jaren geleden opperde ik al eens bij Net5: zullen we op zoek gaan naar mijn opvolger? Maar toen leefde dat nog niet zo. ‘Is stylist met een i of met een y’, was toen nog de vraag. Nu wil elk

meisje stylist worden.’ Bekend werd de Breukelense met tv-programma’s als Passion for Fashion en de spiegelbeeldsessies in Look of Love. Hoewel ze zich nauwelijks nog bezighoudt met styling (‘maar er gaat niets de deur uit wat ik niet gezien heb’) is de beeldvorming rondom haar eigen emplooi een tandje scheef. ‘Afgelopen week zat ik met een groep meneren bij Radio 1, die het idee hadden dat Dyanne wel even gaat vertellen wat je aan moet. Nee, dat doe ik helemaal niet! Of ik word gevraagd om wat over de outfits van Angela Merkel te zeggen.’ De verontwaardiging neemt hoorbaar toe: ‘Hou op, laat die vrouw gewoon zíjn!’ Knipoogt dan opeens: ‘Ik hoop alleen één ding, dat ze een goede stylist naast zich heeft. Dan kan ze zich focussen op de inhoud.’ Nee, eerder is haar adagium dat iemand zich goed voelt in wat hij of zij draagt, dat het overeenkomt met de inhoud. Dat is ook de boodschap van haar boek. ‘Verdedigen, zo voelt het wel eens.’ Aarzelt: Ergens hoop ik

ook wel dat iemand zegt, na het lezen van mijn boek: ‘Ja, die Beekman he, die kan wel wat.’ Sleutelwoorden deze middag zijn ‘puur, oprecht, authentiek’. Meestal bibbert MSM van deze zalvende woorden, maar bij Beekman gelooft zelfs de zuurste stukjestikker het. Gratis en voor nop deelt ze adviezen, levensmissie is om iedereen zich goed te laten voelen. ‘Dat weldoenerige had ik vroeger al. Ik kwam vaak half naakt thuis, in mijn hempje en rok, omdat ik mijn kleding weggaf. ‘Vind je dit mooi? Oh, mag je hebben hoor.’’ Terwijl de onderneemster – laat haar Gooische jeugd u niet misleiden – uit een ‘middenklasse milieu’ komt. ‘Mijn ouders waren niet rijk, hebben altijd keihard gewerkt om ons alles te kunnen geven.’ Wat de drijfveer achter deze Martin Luther King-acties zijn? ‘Geen idee. Ik heb er gewoon last van als mensen onzeker zijn of het financieel moeilijk hebben. Waarom weet ik niet, maar laat me nou maar zo zijn. Het kost me geen moeite.’

Lady Gaga komt met stichting

De nieuwe Bond: Skyfall

Octomom is platzak

Performer Lady Gaga heeft een hekel aan pesten, daarom richt ze een stichting, Born This Way, op tegen dit fenomeen. Samen met mams trouwens.

Daniel Craig is alweer aan het pompen voor een nieuwe 007 film. Die 23e heeft nu ook een naam gekregen: Skyfall.

Moeder van een achtling Nadya Suleman is platzak. Een talkshowpresentator is haar echter te hulp geschoten en de druk is van de ketel.

14

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Echt, ze praat zo. Ik ken haar al langer. Sterretje over Britt

Persis Hilton Feminisme 4.0?

SBS aan de schuif en pr streaking e vorige perspresentatie bij SBS6 was gezellig, maar nieuws was er niet. Een ieder was in afwachting van de plannen van Verlosser John de Mol. Is het zijn magische hand die we nu al zien wapperen door het uitzendschema van de zieltogende zender? Vanaf 14 november wordt alles anders bij de zender, tijdtechnisch gezien. Zo verdwijnt een programma met in de hoofdrol Beau van Erven Dorens, Het Beste Idee van Nederland, van de zaterdag (van de trojka Wendy, The Voice en Linda wint niemand het, Beau, dus voel je niet te rot). En verhuist naar de maandagavond. Maar ja, op die dag stonden weer het programma van schoonmaakfetisjist Rob Geus, De Smaakpolitie, en Operatie van der Most op het menu. Die scoorden maar matig, en verdwijnen in de koelkast om weer opgewarmd te worden als John de Mol en Remko van Westerloo aan het bezemen slaan. Woensdag de 16e is er een grote perspresentatie waarop de plannen voor SBS6 worden onthuld voor het jaar 2012. Bij SBS6 nemen ze de telefoon op vrolijk als altijd. ‘We zijn nog steeds heel positief’,

D

Bij DWDD onthulde Britt Dekker zelf de cover van de Playboy waar ze in staat. ANP

Britt: ‘Ik heb geen humor’ #Blond

Britt Dekker is een ster. Dat blijft ze nog wel even, zolang ze maar niet te lang over haar grapjes gaat nadenken. Redactie MSM Amsterdam

Wat is het geheim van West-Fries flapuitje Britt Dekker? De blondine heeft de lachers sinds haar tv-debuut bij Take me Out op haar roze gelakte hand. En als zelfs Matthijs van Nieuwkerk fan is (moet je hem wel even vleien met zijn leeftijd), is de weg naar sterrendom open. Maar de mediatraining begint een beetje op te vallen. Bij De Wereld Draait Door woensdagavond bijvoorbeeld bleef het bij één grap stil: toen ze opsomde naar welke muziek Gaddafi zou luisteren (iets met Bombs en Airplanes). Te vergezocht. Daarnaast lijkt haar Twitteraccount beheerd te worden door een slimme pr-dame, die en passant reclame maakt voor een mobiele telefoon. Bij de lancering van het kerstnummer

van de Playboy deden we daarom een rondgang langs de inner circle. BFF Ymke (ook van Echte meisjes in de jungle): ‘In het echt is Britt ook heel grappig, maar wel wat rustiger dan op tv. In die vijf minuten moet je wel scoren.’ Volgens de Gooische slimmerik

Wie is de mol? Wie lekt die foto’s toch altijd? Bij de lancering van het Britnummer zocht MSM het uit. X www.depers.nl/qr5

(‘Ik heb vooral VPRO-vrienden, die kijken geen RTL5’) is Britt over dertig jaar trouwens nog steeds beroemd. Oh oh Sterretje: ‘Je lacht je rot om dat

kind. Echt, ze praat zo, ik ken haar al langer.’ Of ze ooit gezoend hebben:‘Ik heb haar beloofd dat ik niets over haar privéleven zeg.’ (dan weten wij genoeg, of is dat slechte journalistiek?) Over de Gaddafi-grap: ‘Mij zeggen ze ook weleens: als je dit of dat zegt, komt het grappig over. Dat hoort erbij.’ Knipogend: ‘Alleen houd ik me er nooit aan.’ Ontdekker Eddy Zoey: ‘Er is geen camera-Britt en een niet-cameraBritt. Maar dingen waar ze wel over nagedacht heeft, werken het minst dat zie je aan de Gaddafi-grap. Bij Take me Out was ze ook altijd het leukst als je haar verraste met een vraag. Ze denkt niet na, en dat zouden meer mensen moeten doen.’ ‘Die Gaddafi-opmerking was gewoon een ingeving, heeft iedereen weleens’, vertelt het sujet ons zelf. ‘Het was geen grap, want dan zou ik humor hebben en dat heb ik geloof ik niet.’ Ach, wat babbelt dat kind toch heerlijk. Ons goedkope advies: ontsla je souffleurs, dan ben je nog dertig jaar op tv.

Vandaag begeven we ons tussen de foodies. Lui die eindeloos kunnen ouwehoeren over ‘lekker’ eten, en er dik over doen. Special Bite lanceert een magazine in Hotel The Grand.

Dinsdag Schrijver Arnon Grunberg werd onlangs 40. Dat vierde hij natuurlijk niet in Center Parcs maar in een Argentijnse stad waar MSM nooit eerder van hoorde. Een vriend maakte een docu over het partijtje en die komt vanavond weer op tv.

Woensdag Een heuse beurs rond het fenomeen ‘life after football’ opent vandaag. Wij gaan ook kijken, want we zijn ervaringsdeskundigen: na de F’jes

Dat was een gekke suprise van de week. Een als smurf gebodypainte dame brak in bij DWDD, vroeg ‘Mag ik je kus geven Matthijs?’, die zei (natuurlijk) geen nee, en weg was ze weer. Een dag erna kunnen we constateren dat het gaat om een stuntje van het bureau Femme X. Het zou om een protestactie gaan, zo lezen we op de website. Door blotetieteninterrupties wil men ‘de vertrutting en het risicomijdend gedrag van de huidige media en merken rondom het vrouwbeeld benadrukken. En laten zien dat vrouwen ook met de nodige lef, humor, zelfspot en vrouwelijkheid kunnen ondernemen.’ Anyhoo we belden naar een beschikbaar 06 want het is ons toch niet helemaal duidelijk. Is dit feminisme 4.0? Of ordinair guerrillagedoe op marketinggebied? Ene Jennifer neemt uiteindelijk op. ‘Kun je zo terugbellen want ik ga nú de radiostudio in? Ik word sufgebeld de hele dag!’, klinkt het (iets) te enthousiast. Ach weet je, laat maar.

Reese Witherspoon krijgt standje om tas

Amsterdam Toen MSM onlangs sprak met mode-ontwerpster Joline Jolink zag ze uit naar de komst van haar eigen fysieke winkel. Jolink boert namelijk best op het internet, maar een winkel is natuurlijk een mooi uithangbord. Haar toko, te Amsterdam, zou maar een maand open blijven maar dat loopt nu ietsje anders. Het is zo’n succes dat besloten is de duur te verlengen. Er is nu een heus volwassen huurcontract ondertekend.

Los Angeles De Amsterdamse dierenrechtenorganisatie PETA is pissig op actrice Reese Witherspoon. Zij werd onlangs gefotografeerd met een dure tas van modemerk Chloé gemaakt van pythonhuid. Tssk, tssk, tssk, zegt PETA, die reptielen worden allemaal waardeloos behandeld en het mag niet eens in de VS, met zo’n slangentas rondlopen. Reese, ooit bekroond als dierenvriend van het jaar, heeft naar verluidt spijt betuigd en de tas onder in haar kast gelegd.

IEDERE ZATERDAG & ZONDAG

Hoe we fit blijven vragen we even aan Ard Schenk Maandag

Streaken voor wat eigenlijk?

Winkel Joline Jolink blijft gewoon open

MSM agenda Arnons partijtje

Elke vrijdag verklappen we waar MSM volgende week opduikt om te eavesdroppen, stoken of in te palmen.

stelt woordvoerder Sherien Verkaik. Die belooft dat het aangebodene bij de perspresentatie niets minder dan ‘vernieuwend’ zal zijn.

werden we niet meer gebeld. Speaking of voetjebal: intrigant Johan Cruijff overhandigt vandaag een eerste exemplaar aan Ard Schenk, die een boekje schreef over fit zijn en blijven.

Donderdag

GEZELLIG, GOEDKOOP EN VERRASSEND LOCATIE: BLOEMENVEILING VLEUTEN GEOPEND VAN 8.30 TOT 16.30

Vandaag is er een perspresentatie voor het egoprogramma van Beau van Erven Dorens, die allerlei dingen gaat doen en beleven en daar moeten wij dan weer naar kijken.

LEZERSACTIE: KNIP UIT & VUL IN: 50% KORTING P.P. OP DE TOEGANGSPRIJS VAN 3,-

KINDEREN T/M 12 JAAR & PARKEREN GRATIS:

Vrijdag

NAAM: ___________________________________________

MSM is een vriend van Ivo Niehe. Als iemand stijf van de adrenaline na een artistieke triomf inbreekt bij P&W (bezig aan hun slechtste seizoen) vinden we dat sympa. In de avond gaan we stappen met Kluun, die daar een boek over schreef.

POSTCODE: ______________________________________ HUISNUMMER: __________________________________ GELDIG T/M 27-11-2011

ROUTE: A2, AFRIT 7 EN VOLG ‘HET ZAND’ WWW.UTRECHTSEBAZAAR.NL / 030-6779899

Cd Berlusconi uitgesteld

Giel Beelen niet achter glas

Geen boete voor Janets tepel

Een eerder gepland album met liefdesliedjes gezongen door Silvio Berlusconi is even uitgesteld vanwege het hele crisisgebeuren.

Radiomannetje Giel Beelen doet dit keer niet mee aan de 3FM Glazen Huis actie. Dat mag van ons, hij zat al zes keer opgesloten.

De Amerikaanse televisiezender CBS hoeft de boete niet te betalen die het kreeg nadat de tepel van Janet Jackson live in beeld was opgedoken.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Fijn vakantie vieren in moderne golfresorts.

Reizen

Afslaan in de 21e eeuw Pagina 21

Extra

15

Monique Smit treedt op in het Deventerse sportcomplex.

Noord-Europa ligt in Deventer #DagjeUit Sportbedrijf Deventer gaat de concurrentie aan met andere attractieparken voor een familiedagje uit. Hier kun je schaatsen, zwemmen, fitnessen en spelen in Noord-Europese sferen. Nadia Tan Deventer V

Slagharen, Hellendoorn en Sportbedrijf Deventer. Een onlogische opsomming? Niet als het aan het sportbedrijf ligt. Het wil concurreren met andere attractieparken door er een belevenis van te maken. Bezoekers kunnen zich een hele dag vermaken op de schaatsbaan, speelpool en in het IJslands zwemparadijs. De Pers ging een dagje kijken. De beleving is terug te vinden door het heersende thema: NoordEuropa. Dat is alleen al te zien in kleur, van de blauwwitte Blue Ocean Bar tot een lichtblauwwit ijzig gekleurde speelpool. Foto’s van schaatstaferelen in Zweden en rennende huskyhonden herinneren de bezoeker eraan in Scandinavië te zijn beland. Het sportcomplex is via afrit 24 vanaf de A1 te bereiken. Voor de treinreizigers ligt het op een steenworp afstand van station Deventer Colmschate. Aangekomen voor het complex, sta ik voor een keuze. De

deur naar het zwembad of de deur 200 meter verderop naar de schaatsbaan? Schaatsen met natte haren is ook niets, dus op naar de warmte. Om de spieren warm te draaien, is Arctic Move Camp vlak naast de ijsbaan een goed begin. Hier staan blauw met grijze fitnesstoestellen, die meer weghebben van inventieve speeltoestellen. De persoon is zelf het gewicht door zichzelf omhoog te duwen met de armen of benen. Dat het toestel beweegt, maakt het leuk. Vooral voor kinderen die ‘wat is dit?!’, ‘dit is leuk!’ en ‘hee, dit beweegt!’ roepen. Om na 3 seconden naar een ander toestel te rennen. Het enige toes t e l d a t n i e t b e we e g t , h e t sit-up-apparaat, blijft onaangeroerd. Behalve voor de serieuze schaatser in het strakke schaatstrainingspak.

Tweede leven Ik ben warm en huur een stel blauwe hardplastic schaatsen. Er is een ovale schaatsbaan voor de hardrijders en een schaatsplek voor kunstrijders en families. Voor degene met twee linkerschaatsvoeten zijn er metalen

schaatshulpen om aan vast te klampen. Hier kijkt een groep tienermeisjes in dikke winterjassen ademloos toe hoe een dame in een strak zwart tenue elegant van de ene naar de andere kant van het ijs zweeft. De meisjes apen haar na, maar de ijsdanseres raakt niet afgeleid. Die heeft allang haar been in haar nek gelegd, terwijl ze achteruit over het ijs glijdt en voor de vijfde keer het groepje meisjes passeert. Het nieuwe open dak boven de ijsbaan creëert een buitengevoel door de natuurlijke ventilatie. Door die vrij stromende lucht kost het minder energie om de ijsbaan te koelen. En dat is weer duurzaam, iets wat het bedrijf nastreeft. Zelfs het ijs dat eens in de zoveel tijd van de ijsbaan afgeschraapt wordt, krijgt een tweede leven als sneeuw in de speelpool. Die speelpool ligt in het midden van de ijsbaan. Een jongetje zal de tweederangs sneeuw een worst wezen, want hij glijdt met plezier met een sleetje van het sneeuwheuveltje af. Even verderop rennen twee kinderen van de draaimolen naar de klim-

wand, terwijl hun ouders zitten te blauwbekken aan een oranje tafeltje.

Wildwaterbaan Eenmaal hongerig van het schaatsen, biedt het schaatscafé naast de ijsbaan uitkomst. Helaas is er voor de smaakpapillen geen Noord-Europese ervaring. Zweedse gehaktballen met zoete vossenbessensaus, zoals bij de bekende meubelzaak, ontbreken. Ook gezond eten is ver te zoeken, het gezondste is een ongezond broodje gezond. Ik moet het doen met een kop erwtensoep, kaassoufflé en appeltaart. Het Noord-Europese themapark is echter wel van plan om in de loop van 2012 ook Scandinavisch eten te bieden zoals rendiervlees. Na deze culinaire teleurstelling ga ik verder naar het subtropisch zwembad, dat nog vernieuwd wordt. Het allegaartje aan thema’s, zoals piratenschip, bikinibar en turtle island maakt plaats voor een IJslands thema. In een watergrot met wisselend blauw, groen en rood licht is een stelletje druk aan het praten. Er zouden

bubbels komen, maar die blijven uit. Totdat een stel jongens bommetjes in het water springen. Het stelletje merkt het niet eens en praat druk verder. Even later hebben ze het echte bubbelbad wel gevonden en zetten er hun drukke conversatie voort. Leuk is dat de zwemmer naar buiten kan zonder het water te verlaten. Het is extra leuk om buiten te dobberen terwijl het sneeuwt. De drie verschillende glijbanen blijven populair bij de jeugd en een enkele volwassen man. Na genoeg blauwe plekken op de wildwaterbaan te hebben verzameld, houd ik het voor gezien en spoel het chloor af onder een douche met een eigen wil: die bepaalt namelijk zelf of die koud, warm of heet water spuwt. Al met al heeft Sportbedrijf Deventer een unieke dag te bieden, waarbij Noord-Europa, bevroren en warm water, duurzaamheid en beweging hand in hand gaan. Er ontbreekt slechts nog één ding: de hete Finse sauna. X www.sportbedrijfdeventer.nl

Sportbedrijf?

Publiekstrekker

Ik doe het over...

Bij Sportbedrijf Deventer kun je naast sporten ook: zonnen, feesten, vergaderen, gemasseerd worden of een hapje eten.

Met ruim een miljoen bezoeken per jaar is het bedrijf een van de grootste publiekstrekkers van Oost-Nederland op sport- en recreatiegebied.

Een spreekbeurt houden over Sportbedrijf Deventer? Dat kan. Op de website kun je een speciaal spreekbeurtpakket downloaden.

Effe weg in de herfst & winter!

Reizen

Uw bestemming voor effectief adverteren. Elke vrijdag in De Pers en op zaterdag in de regionale dagbladen

Het reisaanbod in de zeven regionale dagbladen van Wegener NieuwsMedia en De Pers is voor onze lezers wekelijks een bron van inspiratie.

U bereikt met uw advertentie ruim 3,2 miljoen lezers* Voor informatie en reserveringen:

Wegener NieuwsMedia Postbus 26 7300 HB Apeldoorn [email protected] * NOM Printmonitor 2009-I / 2009-II bereik vrijdag + zaterdag

STEDENTRIPS S 4 dagen

Parijs v.a.

€ 119,-

4 dagen

Berlijn v.a.

Kopenhagen € 159,9,-

KERSTSHOPPEN 2 dagen

Groepsaccommodaties

VAKANTIEHUIZEN voor Kerst: super verzorgd wknd actief en feest met 70 singles GROEPEN Bel 0900-476 37 36 of ga snel naar www.GROEPEN.nl (HBO/WO): www.villavibes.nl

Kerst Arrangementen

€ 119,-

4 dagen v.a. v

Alleengaande reizen

* www.cpt-cultuurreizen.nl * Kerst in **** Bamberger Hof. Met een gemütliche Kerstmarkt op het marktplein vol vakwerkhuizen ,vier Heiligen-abend, geniet van het sfeervol Kerstdiner; beleef 't ballet v.Tschaikowsky "het Zwanenmeer" door de Russische Balletakademie ! Oudjaar in betoverend Praag met Nieuwjaarsconcert. Veel excursies, dus 13 dagen feest. Winterse genoegens in a RoyalClass-way; All-in op basis van HP in 2-pers.kamer 22 dec-3 jan € 1375,- pp. Zie site of vraag info, bel 0493-318261.

5 DAGEN PARIJS / PRAAG/BERLIJN/LONDEN

v.a. € 79,-

3d Berlijn - Budget va € 79 2d Kerst Dortmund en Düsseldorf va € 79 3d Kerst Romantische Strasse va € 109 3d Kerst Hamburg va € 129 4d Berlijn va € 129 3d Kerst Hannover € 129 4d Kerst Dresden € 169 BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL 5d Berlijn Oud en Nieuw € 349 5d Teutoburgerwald € 369 Kerstsfeer in Zuid-Limburg v.a. € 79,8d Kerst Berlijn en Polen € 589 Weekend/midweek. Info/reserveren: 043-459 1400 Vraag snel de brochure aan! VALKENBURG Hotel Oranje LO VALKENBURG a/d GEUL, gezel- Tel. 0529-469667 ANVR / SGR € 31,- /HP mog.; ook Kerstarr en lige 2-p. vakantieappartemen- KERSTARR: 4 overn/HP doordeweekse arr 043-6013094 ten op 5 min. loopafst. van het € 176 pp. Ruime kamers m. www.hotelpensionoranje.com bruisende centrum, tel. 043- douche, wc, tv, balkon. NL eig. HERFST TOPPER 4-dgs arr. HP 6012119 www.bergzicht.com Fam. Stoffer Oberdorfstr. 48 vanaf € 144,50 p.p. Hotel Gasthof Euverem. Gezellig, D-72270 Baiersbronn Vijlerhof prachtig gelegen voordelig familiehotel met GASTHOF HOTEL RAPPEN 043-3061710 www.vijlerhof.nl lekker eten, tussen Gulpen en Bel: 00 49 7 442 2332. Kijk ook Boerderijvakantie op Romein- Slenaken. Div.arrangementen. op www.hotel-rappen.de se boerderij met vee in Eys Tel: 043-4503715, (Zd-Limburg). Leuk voor uw www.gasthofeuverem.nl kinderen, dus ook voor u. Tel. Landgoed Hof van Ulvend 043-4511207 www.eyserhof.nl vakantie in Zuid-Limburg DJOSER rondreizen Fins 3 dgn genieten in een prachtig www.ulvend.nl 0434571250 Lapland 7 dgn v.a. € 1695,hotel in Limburg voor Gulpen, BUNGALOWS 2 - 6 p. Brochure? www.djoser.nl of maar € 99,50 p.p. Ook Kerst- + LANDHUIZEN 6 tot 30 pers. 071-5126400 arr. GRATIS kl.folder? LASTMINUTE korting, 0430478-511466 of www.asteria.nl 4501180 www.dewijngaard.nl

OP ZOEK NAAR EEN MOOIE (VOOR)SEIZOENPLAATS? Seizoenplaats in Brabant al vanaf € 1295,00! Voorseizoen vanaf € 590,00. Kom eens langs: Wellenseind 7-9, 5094 EG Lage Mierde. Tel. 013-5091295. WWW.HERTENWEI.NL

Werelderfgoed BAMBERG 4d.=3xlogies/ontb.+3x3-g.menu

v.a. € 149,-, T: 0049.9544.9240 www.hotel-rosenhof.com

>SAUERLAND - WILLINGEN< Ned. pens. v.a. € 30,50, aanb. ma-vr. Hp incl. drankjes € 182,50 T:0049.5632.6209 www.amhirschsprung.de EIFEL: mooie vakantieparken met welness, verwarmd zwembad en jacuzzi. Veel aanbiedingen! www.ardennenplezier.nl  0570-615994 Hotel-Pension in 't Waldecker Land, GEZINSAANB. 2 volw. + tot 3 kinderen. VP € 114,- p.d. 1 week HP € 287. Sauna, zwembad, zonnebank, kegelen, etc. Tel: 0049.5694.432 of kijk op: www.hotel-hanebeck.de

ASKJA REIZEN 20 nov. open dag op poolschip Rembrandt. Kijk op www.adventurecruises.nl

 WWW.GITES.NL  Vakantiehuizen voor levensgenieters. Bijna 3000 huizen te huur en te koop.

Boek nu je overtocht van Kiel naar Oslo en terug gedurende de wintermaanden. De prijs is vanaf € 242,00 voor 2 personen Prachtige huizen & villa's in en een binnenhut. Stuur een e-mail naar [email protected] of héél Frankrijk. 026-3519198 www.drome-vakantiehuizen.nl bel met 0165 571084

www.depelikaan.nl Hotel, Appartementen en Bungalows op Texel www.depelikaan.nl of Tel. 0222-317202

www.bolderman.nl  (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

KERST naar de sneeuw 5-daagse MINISKI Superdolomieten € 259 incl vervoer halfpension en Kerstdiner. www.europaski.com 0118-472820 Wintersport 2012 www.europaski.com 0118.472820

7-daagse Kerstreis Wenen € 369 www.europaski.com 0118.472820

WWW.INTERLODGE.NL De wintersportspecialist! 026-4460605 SGR & ANVR

7-daagse Kerstreis Wenen € 369 www.europaski.com 0118.472820

Skiën in BULGARIJE vanaf € 399.- incl. vlucht & hotel. www.balkanski.nl (SGR)

€ 79,-

3 dagen

Hannover v.a. v

KERST-ARRANGEMENTEN

in het Limburgse PARKHOTEL HORST: welkomstcocktail, 3 overnachtingen, 3x kerstontbijt, 3 gangen welkomstdiner, en op beide kerstdagen diner-dansant met feestelijke menu's en live muziek € 325 pp. Twee nachten € 242,50. Luxe kamers. Gratis gebruik van zwembad, sauna's en stoombad. Prachtige ligging ah water. Mooie fiets-en wandelroutes. Gratis kleurenfolder 077-397.6000. Kijk alvast op www.parkhotelhorst.nl

___________________________________________________________________________________________________

Oberhausen en Dortmund v.a.

SKIËN in WINTERBERG? Kijk op TopLokaties.eu

€ 129,-

SFEERVOLLE KERST OP EEN LUXE VILLAPARK AAN HET VEERSE MEER

www.villaparkdepaardekreek.nl Bel voor de mogelijkheden  0113 - 30 20 51 Prachtige app. aan zee in PORT Zon,Zee,Zand SCALDIS of vlakbij jachthaven Kom nog lekker uitwaaien op de REMISE, of een vak.woning onze camping 50 mtr van vlakbij zee. Op 12 km van Bel- strand! Boek ook onze vakangië, 20 km van Knokke, 35 km tiewoning het hele jaar door. van Brugge! 0117-383940 www.denolle.nl 0118-414371 www.zee-en-land.com WELKOM! Zon, Zee, Zand Kom slapen en *** RENESSE AAN ZEE *** genieten op het strand. bungalows/chalets/caravans Boek uw slaapstrandhuisje camping. Tel. 0111- 461 231 www.vakantieparkschouwen.nl voor de zomer van 2012. www.slaapstrandhuisje.nl

OOTMARSUM Last/min HP 3d/2n € 120,- 0541-292321. Ook kerst & oud en nieuw arr. Hotel www.kortwegdromen.nl OOTMARSUM div.vak.huizen v.a. € 180,- p.w. 0546-576632 www.krikhaarvakanties.nl Diepenheim - Twente. Hotel 't Holt. Arrangement 3 dagen/ 2 nachten va. € 105,- p.p. Tel. 0547-351844. www.hoteltholt.nl

Huizen op wijndomeinen, wijnen culinaire reizen 072-5116111 www.cazebonne.nl

KLEINWALSERTAL, Haus Walser Berge 2-5 pers.app. elk app. www.mittelberg.org sauna tel.074-2663222

4d Praag va € 99 5d Bohemen en Praag va € 99 5d Praag Oud&Nieuw € 229 5d Kerst Bohemen & Praag €249 Wintersport in Tirol 8d Kerstreis Praag € 319 Januari 599,- p.w. max. 6 pers. 8d Kerst Kroatië € 399 www.see-land.eu Vraag snel de brochure aan! Tel. 0529 - 469667 ANVR/SGR Gezellig familiehotel in Tirol. Centrale ligging nabij pistes. www.alpenblick-imst.at

DE GROTE VOS, Sint/Mzee 0224561560 Bung’s aan duin 1-4 slkmr. www.degrotevos.nl

BUSPENDELREIS NAAR BENIDORM VERTREK: 11, 18 & 25 NOVEMBER

Scheveningen, div. luxe app. boul. zeezicht Tel. 070-3921833 www.tiggelman-management.nl

€ 80,- p.p. o.b.v. retour

BENIDORM 10-DAAGSE BUSREIS VERTREK: 18, 25 NOVEMBER

Hotel Fiesta Park *** € 199,- p.p

o.b.v. halfpension Modern en centraal gelegen hotel dat zeer geliefd is bij Nederlanders

ALL-IN WEEKEND GROEPSARRANGEMENT € 89,- p.p. Geheel verzorgd fietsen en wandelen in NP Drents-Friese Wold. Incl. 2x ontbijt, 2x 3-gangendiner en fiets (min. 10 pers.). WWW.WAPSERHERBERG.NL 0521-551278

OUD & NIEUW REIZEN 5 dagen

Praag € 229,-

0541-510022 WWW.SUNLINER.NL

Boek Nu 5 dgn Drenthe!!! NORG: 2-6pers. comfort app. € 152,50 PP HP Incl. fietsroute. nabij restaurants, natuurgeb. hotelhetwapenvanaelden.nl en zwembad. Aanbiedingen: T 0591371241 (10 km v Emmen) www.sfeervol-drenthe.nl Kerstarr. 2011 zie onze website. www.sunclass-durbuy.nl WEEKENDJE ARDENNEN Ardennen, vrijst. bungalows **** in de Ardennen**** op bosachtig park met indoor www.lapetiteourse.com zwembad. Tel 0032-862 127 39 -----------WWW.AARO.NL----------Gastronomisch weekend LAUWERSMEER: Uniek! Sfeervol overnachten in kleinArdennen: mooi vrijstaande in de Ardennen: schalig comfortabel hotel in In Kerstvak. en in 2012 ons weidse Friese ruimte, vlakbij huis bij water. 0182-614601 www.LaMaisondeMaitre.com vak. huizen voor 2 tot 30 pers. www.zuideroog.com Leeuwarden. 058 - 251 98 88 www.hotelweidumerhout.nl Authentiek vissershüske 2-4 p. met uitzicht op Wad. 0535695189 www.vissershuske.nl

5 dagen

Kopenhagen

Uw Wellnesshotel in het Sauerland

Activiteit | Genot | Ontspanning

€ 299,-

Wellness-Weekend 2 nachten incl. verwen hp (4-gangen-keuzemenu), gebruik van de SPA – vanaf 195 p.p.

NUNSPEET, HOTEL "HET JAGERSHOF" Beleef het heerlijke najaarsgevoel in het gekleurde Hart van de Veluwe. Ideaal fiets- en wandelgebied.

Kijk op effeweg.nl óf bel: 0529 46 96 67

o.a. 4-daags verblijf halfpension voor slechts € 139,50 p.p. Vraag voor meer informatie en aanbiedingen onze gratis folder aan op tel. 0341-252393 of kijk op onze website www.hetjagershof.nl

Prijzen zijn per persoon en excl. reserveringskosten. Fouten voorbehouden.

Achterh. LANDG. "DE BOLLERT": t.h. 6 luxe 2-10p. FINSE BUNG'S in prachtig natuurgeb. 6 & 8 p. met sauna! Red. prijs! 0545-291472 www.debollert.nl

Langer genieten!

LAST MINUTE NOVEMBER AANBIEDINGEN

Voor natuur, rust en veel fiets- en wandelplezier BOK'S BUNGALOWPARK Putterweg 76, Garderen, Telefoon: 0577 - 461 362 www.boksbungalowpark.nl

Luxe busreis 10d Spanje 14x buffet Hotel Fiesta Park***600m strand/centrum Benidorm binnenbad, kamer bad/douche, toilet, airco, tv, balkon Nov 18-25+dec 2-9+jan 13-20-24+febr3 € 189 dec 16 (9dgn) € 169 jan 6 € 199 App Aquarium II nov 1825+ dec 2-9 € 89 jan 13-20-27+febr 3-10+apr 20 € 99 Gratis gids RC €25 045-5227777 boek online+bespaar €6 www.boosten.nl

5 nachten incl. verwen hp (4-gangen-keuzemenu), gebruik van de SPA - vanaf 395 p.p.

www.hotel-diedrich.de [email protected]

Tel. 0049-2984-9330 | D-59969 Hallenberg in het Hochsauerland – nabij Winterberg

Moezel: b.v. 5x ov./hp v.a. €195, 7x ov./hp € 265, Kerstmis: 5x hp 23-28-12 € 285. Folder: Hotel Mosella, D-56859 Bullay, tel. 0049-6542-9000-24, www.hotel-mosella.de

wandelen-bergen-natuur www.olsberg-touristik.de Tel. 0049-2962-97370 Harz, hotel "Waldfrieden", logies/ ontbijt € 29 p.p., Tel.0049.5523.537 www.harzferienhotel.de

Vakantie is toch de mooiste tijd van het jaar! Nog genieten van de zon? Benidorm, Keuze uit prachtige hotels en appartementen. Ook mogelijkheden voor combinatie- en kerstreizen! Vraag gratis folder. 0495-588740 of www.solmar.nl Bijk.kst. RC/FC toeslag en adm.kst. Lid SGR

Reizen ASKJA REIZEN anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze informatiedag in Rotterdam op 6 nov. Zie www.askja.nl

8 DAGEN CAPPADOCIË

Turkije v.a. € 175,___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

DE PORTUGAL SPECIALIST Naar Portugal voor de beste prijs? Ga met Paradise op reis! Bel 030-6592160 of deportugalspecialist.nl SGR

ASKJA REIZEN anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze infodag in Arnhem op 22 okt. Kijk op www.askja.nl ASKJA REIZEN 19 nov. open dag op poolschip Antiqua. Kijk op www.adventurecruises.nl

ANTARIN (SGR) ondersteunt uw eigen reis. Hotels, autohuur,cursussen,trein/vliegtick. 020-6275085 www.antarin.net

DJOSER rondreizen Indonesië 18-28 dgn v.a. € 1895,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

ASKJA REIZEN anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze informatiedag in Rotterdam op 6 nov. Zie www.askja.nl

Complete fly drives op maat DJOSER rondreizen India/ Tickets va. € 335 010-2827242 Voor aantrekkelijke auto- & Nepal 16-30 dgn v.a. € 1595,- www.promisedlands.nl (SGR) camperreizen naar de USA in 2012: WWW.WRC.NL Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 DJOSER rondreizen Transsiberië Express 23 dgn v.a. € 2745,- Brochure? 25.nov- JAPAN - Reis-Info-Dag www.djoser.nl of 071-5126400 TAO Japan specialist. Indiv/gr. 020-623 50 67 www.japan.nl

DJOSER rondreizen Cuba 10-18 dgn v.a. € 1785,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

THAILAND: Eigen bungalow, privacy, verwend worden. www.bandokmaai.com

DJOSER rondreizen Maleisië 20-23 dgn v.a. € 2095,Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 Laat uw reis op maat maken! Tel. 040-2982266 (Anvr/Sgr) DJOSER rondreizen Kenia 18www.MONDIREIZEN.nl 21 dgn v.a. € 2365,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

8 DAGEN NIJLCRUISE

v.a. € 299,-

DJOSER rondreizen Peru 21 dgn v.a. € 2485,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

___________________________________________________________________________________________________

www.bolderman.nl  (0318) 580 958 lid ANVR/SGR

DJED REIZEN: Gevarieerde, kleinschalige Egypte reizen. Ook reizen op maat vanaf 2 personen. Gegarandeerd wekelijks vertrek. Brochure? ASKJA REIZEN anvr-sgr De 070-3815533 WWW.DJED.NL specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze informatiedag in Rotterdam op 6 nov. Zie www.askja.nl DJOSER rondreizen Namibië/ Luxe rondreizen Zuid-Afrika Botswana/Zambia 24 dgn v.a. 50+, ontspannen reistempo. Diaz Travel 0546-868597 SGR € 2595,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 ****www.diaztravel.nl****

U REIST COMFORTCLASS KERSTREIS 6 DAGEN PRAAG EN BOHEMEN

slechts

299,-

ASKJA REIZEN anvr-sgr De specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze informatiedag in Rotterdam op 6 nov. Zie www.askja.nl Voor voordelige auto- & camperreizen naar Canada in 2012: WWW.WRC.NL

DJOSER rondreizen Argentinië/ Chili/Uruguay 23 dgn v.a. € 2855,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400

DJOSER rondreizen Ecuador en Galapagos 22-31 dgn v.a. DJOSER rondreizen Suriname 20 dgn v.a. € 2145,- Brochure? € 2345,- Brochure? www.djoser.nl of 071-5126400 www.djoser.nl of 071-5126400 DJOSER rondreizen Australië 21-29 dgn v.a. € 3895,ASKJA REIZEN anvr-sgr De Brochure? ASKJA REIZEN anvr-sgr De specialist met het meest com- www.djoser.nl of 071-5126400 specialist met het meest complete aanbod. Bezoek onze plete aanbod. Bezoek onze informatiedag in Rotterdam informatiedag in Rotterdam op 6 nov. Zie www.askja.nl op 6 nov. Zie www.askja.nl

REISVACCINATIES door gespecialiseerde huisartsen op tijden dat het u ook schikt. Vergoeding door zorgverzekeraar. Afspraak via: WWW.TRAVELDOCTOR.NL

BOLDERMAN.NL - KERSTREIZEN KERSTREIS 6 DAGEN WERELDSTAD BERLIJN

slechts

325,-

KERSTREIS 8 DAGEN PITTORESK ROVINJ

slechts

399,-

KERSTREIS 8 DAGEN KROATIË OPATIJA

KERSTREIS 8 DAGEN BARCELONA EN OMGEVING

slechts

slechts

399,-

459,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 5x overnachting in hotel Bezdez • Dagelijks ontbijtbuffet en diner • 1e kerstdag uitgebreid kerstdiner • Goed verzorgd 3 gangen afscheidsdiner • Excursies met bus (excl. Entreegelden) • Concert in de Staatsopera • Luxe touringcar, chauffeur/reisleider • Nederlandstalige gids in Praag

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 5x overnachting hotel in Berlijn • Reis op basis van half pension • Kerstdiner • Excursies met bus (excl. entreegeld) • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider • Nederlandstalige gids in Berlijn • Goed verzorgd 3 gangen afscheidsdiner

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten omgeving Zuid-Duitsland o.b.v. halfpension • 5 nachten in 3* plus hotel Park op loopafstand van historisch centrum Rovinj. Kamers v.v. airco, balkon, TV, minibar, ruime badkamer, douche, toilet. Binnen- en buitenzwembad • Comfortclass touringcar met chauffeur/reisleider • Ontbijtbuffet en diner • Excursies (excl. entreegelden) • Goed verzorgd afscheidsdiner in Nederland

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2x overnachting Zuid Duitsland • 5x overnachting Hotel Imperial • Dagelijks goed verzorgd ontbijt en diner • Welkomstdrankje • Excursies met de bus (excl. entreegelden) • Comfortclass bus, chauffeur/reisleider • Goed verzorgd 3 gangen afscheidsdiner

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • Overnachting op de heen en terugreis in midden-Frankrijk • 5 overnachtingen in het ****Aquahotel Montagut • Excursies met bus (excl. entreegelden) • Dagelijks goed verzorgd ontbijt en dinerbuffet • Goed verzorgd afscheidsdiner

Vertrekdatum: 22 december

Vertrekdatum: 22 december

Vertrekdatum: 22 december

Vertrekdatum: 22 december

Vertrekdatum: 22 december

KERSTREIS 8 DAGEN WENEN WIENERWALD EN HET DONAUDAL

KERSTREIS 8 DAGEN TOSCANE, FLORENCE, PISA

KERSTREIS 8 DAGEN NOORWEGEN

KERSTREIS 8 DAGEN BOEDAPEST

KERSTREIS 8 DAGEN REUZENGEBERGTE

469,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2x overnachting Zuid-Duitsland. • 5x overnachting hotel Wienerwald. • 1x 4 gangen galadiner. • 1 dag stadgids in Wenen. • Welkomstcocktail. • Reis op basis van half pension. • Afscheidsdiner. • Tolgelden Toeristenbelasting. • Comfortclass bus, chauffeur/reisleider • Excursies met bus (excl. entreegelden)

Vertrekdatum: 22 december

Bij Bolderman aanbetalen niet verplicht!

slechts

459,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 x hotel overnachting Zuid-Duitsland • 5 x hotelovernachting in het 4*hotel Regina du parc • Reis op basis van halfpension • Kerstdiner • Koffie bij vertrek • Goed verzorgd afscheidsdiner • Comfortclass touringcar

Vertrekdatum: 22 december

slechts

699,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 nachten op de boot Travemunde - Trelleborg v.v. • 3 overnachtingen in Hotel Pollfoss • 2 overnachtingen in Jessheim • Reis op basis van half pension • 2 x kerstdiner op 25 en 26 december • Fakkel wandeling met glüwein • Arrenslee tocht (niet inclusief) • Stadstoer Oslo • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider • Genoemde excursies met de bus • Koffie bij vertrek • Goed verzorgd afscheidsdiner

Vertrekdatum: 22 december

389,-

419,-

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 x overnachting in Duitsland • 5 x overnachting in Hotel **** Budapest • Reis op basis van halfpension • Kerstdiner op 1ste Kerstdag • Excursies met bus (exclusief entreegeld) • Comfortclass touringcar, chauffeur/reisleider • Goed verzorgd 3-gangen afscheidsdiner

Vertrekdatum: 22 december

Voor brochure en boekingen

(0318) 58 09 58 Voor onze reizen geldt een brandstoftoeslag van €1,- p.p. per dag

slechts

slechts

www.bolderman.nl

BIJ DE PRIJS INBEGREPEN • 2 x overnachting in Duitsland • 5 x overnachting in 3*Hotel Harrachov • Reis op basis van halfpension • Kerstdiner op 1ste Kerstdag • Alle excursies met touringcar (exclusief entreegelden) • Comfortclass touringcar met chauffeur/ reisleider • Goed verzorgd 3-gangen afscheidsdiner

Vertrekdatum: 22 december ALITEIT KW M

slechts

: ET

18

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Niet schrikken, het ruikt hier naar rotte eieren.

Extra Reizen

Gids waarschuwt bij traditioneel badhuis.

Waar is... Micky Verhaeg

Alles andersom in Auckland Wat Stagelopen Waar Auckland, Nieuw-Zeeland Waarom Op zoek naar avontuur en plezier terwijl ik mezelf echt leer kennen Xmickyverhaeg.waarbenjij.nu

anders(om) te doen. Stel je eens voor dat we zouden beginnen met het toetje ’s morgens, dan avondeten, wat voor de televisie hangen, en vervolgens zouden gaan werken, ontbijten en dan naar bed. Dat we in het weekend zouden werken en de rest van de week leuke dingen zouden doen! Barbecuen midden in de winter... Normaal is saai. Door me dit te realiseren ben ik al op de gekste ideeën gekomen. Van een wc die niet spettert tot een fiets zonder wielen. Dat komt op mijn stage ook goed van pas, daar houden ze ook wel van rare plannen. De twee eigenaren willen zoveel mogelijk hun eigen projecten doen: een innovatieve E-bike, een off-road elektrisch skateboard... Ja, na twee dagen voel ik me al helemaal op mijn plek.

andaag fietste ik voor het eerst naar mijn stage. Je raadt het al, aan de verkeerde kant van de weg. Men rijdt hier namelijk aan de linkerkant, iets wat mensen nog wel eens vergeten: tijdens mijn eerdere roadtrip vergat onze chauffeur het drie keer. Toch best eng om een tegenligger op je ‘eigen’ weghelft tegen te komen... Ook stond ik onlangs op de bus te wachten. Toen hij kwam, bleek het de bus de verkeerde kant op. En laatst dacht ik dat ik de verkeerde sleutel had, want het slot ging niet open. Maar nee, zo bleek, ook dit moet linksom. Zelfs de jas die ik hier heb gekocht moet ik anders dichtritsen. Om een lang verhaal kort te maken: De kiwi’s houden ervan om alles andersom te doen. Zou het water in de afvoer hier ook een andere richting op wegstromen dan in Nederland? Die vraag houdt mij al nachten bezig. Ik kom er maar niet uit. Wat is eigenlijk normaal? Op de een of andere manier is het ook wel leuk om alles

WaarBenJij.nu bevat bijna 2,5 miljoen reisverhalen en meer dan 5 miljoen foto’s van reizigers uit de hele wereld.

Mannen stemmen vakantie af op sport

Nederlander bezuinigt op zijn vakantie

Amsterdam Een op de tien Engelse mannen stemt zijn reisbestemming af op grote sportevenementen. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van reissite Sunshine. De belangrijkste criteria zijn het weer, de kwaliteit van het nachtleven en het verwachte aantal in bikini gehulde vrouwen op locatie.

Amsterdam Ondanks de economische crisis blijft de Nederlander wel op vakantie gaan. Wel wordt op de kosten gelet, bijvoorbeeld door de vakantie in te korten of door dichterbij te blijven. Dit blijkt uit een onderzoek waarbij gekeken is naar bezuinigingsgedrag in de jaren 2009 en 2010.

Vulkaan creëert nieuw Canarisch Eilandje

Schiphol en KLM bij Nederlander favoriet

Santa Cruz de Tenerife Een zeer actieve vulkaan bij de Canarische Eilanden is hard op weg een nieuw eilandje te creëren. De massa’s gestolde lava uit de vulkaan hebben reeds een berg van 100 meter boven de zeebodem gevormd. Nog 150 meter erbij en een nieuw Canarisch Eiland is geboren.

Amsterdam Schiphol is opnieuw de populairste vertrekluchthaven onder de Nederlandse reizigers. Bijna tweederde verkiest de nationale luchthaven boven de regionale. Hoewel men voornamelijk Transavia vliegt, is KLM favoriet, zo blijkt uit de resultaten van het Nationaal Vliegreis Onderzoek.

V

Stalins Georgië verrast

#Tbilisi Georgië heeft zijn imago

([FOXVLHYHOH]HUVDDQELHGLQJslechts 9RRUGHOLJXLWQDDU'UHQWKH

U verblijft 3 dagen in het gastvrije 4-sterren Golden Tulip Midden-Drenthe, centraal gelegen in het groene hart van Drenthe. Het hotel ligt net buiten het dorp Westerbork en is omgeven door schitterende natuurgebieden met uitgestrekte wandel- en fietspaden, levendige dorpen en diverse bezienswaardigheden.

€ 89,50 p.p.

Golden Tulip Midden-Drenthe beschikt over 34 kamers welke zijn voorzien van bad en douche, minibar, tv, telefoon, bureau, zitje, kluis en terras/Frans balkon. Daarnaast beschikt het hotel over een knusse lounge, gezellige hotelbar en een sfeervol à la carte restaurant “Ruyghe Venne”. Er is een grote tuin met fraai gelegen terras, afsluitbare fietsenstalling en gratis parkeergelegenheid. Fietshuur in het hotel is mogelijk voor € 7,50 per dag.

niet mee. Maar alleen al Tbilisi is interessant genoeg voor een week. En buiten de hoofdstad wachten Stalin en het Sovjet-verleden. Dieter van den Bergh Tbilisi

‘Niet schrikken, het ruikt er naar rotte eieren. Maar daarna voel je je als herboren!’ De medewerker van de VVV waarschuwt maar vast: aan de traditionele badhuizen, waar je in heet, zwavelhoudend bronwater heilzaam kunt baden, zit een luchtje. Tot voor kort was er helemaal geen VVV in Tbilisi. Maar voor het fonkelnieuwe informatiecentrum aan het Vrijheidsplein zijn kosten noch moeite gespaard. Over elke uithoek kan de toerist er informatie krijgen, inclusief gratis kaarten met bezienswaardigheden. Sinds de vreedzame Rozenrevolutie van 2003 – waarbij Sjevardnadze aan de kant werd geschoven – is het land in de zuidelijke en zonnige Kaukasus in snel tempo aan het opkrabbelen. Zo komen er ook steeds meer

voorzieningen voor toeristen. Met dank aan president Micheil Saakasjvili én zijn Nederlandse vrouw Sandra Roelofs, die niet genoeg kunnen benadrukken hoe mooi, gastvrij én veilig hun land is. Nog steeds kleeft aan Georgië (4,5 miljoen inwoners, bijna twee keer zo groot als Nederland) een negatieve bijsmaak door de jarenlange onrust in de afvallige deelrepublieken Abchazië en Zuid-Ossetië. Maar sinds het einde van de blitzkrieg met Rusland in 2008 is het relatief veilig en rustig en komen er meer toeristen. In plaats van oneindige vlaktes en grauwe steden vol communistische gedrochten biedt het land historische binnensteden, grottendorpen, majestueuze berglandschappen, een ‘Rivièra’ aan de Zwarte Zee én bejubelde gastvrijheid. Alleen al in en rond metropool Tbilisi is genoeg te zien voor een

week. Richtpunten zijn de mondaine Rustaveli-boulevard en de 727 meter hoge ‘heilige’ Mtatsminda-berg, met bovenop een pretpark en tv-toren, die ‘s avonds oplicht als een knipperende kerstboom. De kabeltrein ligt er vervallen bij; wie naar boven wil, moet met de trap. Een pittige wandeling, maar met grootse uitzichten. Het sierlijke Oud Tbilisi ligt op de onderste flank van de heuvel. Een oosters aandoend allegaartje; Perzen, Tartaren, Armeniërs en Joden lieten er eeuwenlang hun sporen na. Tbilisi is een van de zeldzame steden waar je een synagoge naast een moskee vindt, zoals in Abanotubani, het ‘baddistrict’, herkenbaar aan de koepeltjes van de ondergrondse badhuizen. Achter de citadel en het reusachtige beeld van ‘Mother Georgia’ liggen de botanische tuinen, meer een woeste jungle dan een tuin, met exotische bomen en planten en een

Tegen inlevering van deze advertentie krijgt u een korting van € 58,00 p.p. en betaalt dan slechts € 89,50 i.p.v. € 147,50 p.p. voor onderstaand voordeelarrangement. ,QKRXGDUUDQJHPHQW y 2x overnachting in luxe kamer met eigen terras/Frans balkon y 2x uitgebreid ontbijtbuffet y 1x heerlijk 3-gangen dagmenu à la carte y per dag 1 uur gratis gebruik van draadloos internet y regioplattegrond met fietsroutes y wandelroute 9RRUZDDUGHQ: genoemde prijs is gebaseerd op 2 personen per luxe of 1 persoon per kleine kamer. Bij verblijf op vrijdag– en zaterdagnacht geldt een toeslag van € 5,00 p.p.p.n. Deze actie is geldig t/m 1 mei 2012. Reserveren kan telefonisch van 9.00 tot 17.00 uur via 0593-331444 of online via ZZZJWPLGGHQGUHQWKHQO(de promocode voor deze kortingsactie is WGNOV11)

Reserveren: 0593 331 444 of online via ZZZJWPLGGHQGUHQWKHQO(gebruik promocode WGNOV11)

Golden Tulip Midden-Drenthe ‘‘‘‘ Beilerstraat 24a y 9431 TA y Westerbork www.gtmiddendrenthe.nl

Badhuis Orbeliani

Mystieke kerken

Heilige stad

Een van de mooiste gebouwen van Tbilisi is het kleurrijke badhuis Orbeliani. Een lust voor het oog en van binnen een weldaad voor het lichaam.

Het orthodoxe Georgië staat vol mooie kerkjes. Verwacht geen protserig versierde kathedralen, maar mystieke en sober ingerichte godshuizen.

Op een half uur rijden in een marshrutka (personenbusje) ligt de sfeervolle vroegere hoofdstad en huidige heilige stad Mtskheta.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

De Sovjet-Unie had ook een paar slechte kanten.

Extra Reizen

Stalin-gids erkent roetzwarte rafelranden Stalin-regime.

19

Zicht op Tbilisi over de rivier de Mtkvari, grottenstadje Uplistsikhe en het Stalin Museum in Gori. FOTO’S: JOYCE VAN BELKOM

natuurlijke waterval. Bordjes zoek je hier vergeefs. Onder de rook van de hoofdstad ligt dé bedevaartsplek voor de orthodoxe Georgiërs: Mtskheta. Middelpunt van het spirituele Unesco-stadje is een ommuurde kathedraal. Letterlijk hoogtepunt is het 6e-eeuwse Jvari-kerkje, hoog op een heuveltop, een van de architectonische hoogstandjes van het land. Het kerkje ligt op steenworp afstand van Mtskheta, maar er heen lopen, dat gaat niet lukken, verontschuldigt de dame van de plaatselijke – wéér fonkelnieuwe – VVV zich. ‘Very difficult, er staan nergens bordjes. Neem een taxi. Very sorry, maar zó toeristvriendelijk zijn we in Georgië nog niet.’ Dat je dan wel bestand moet zijn tegen het beruchte Georgische rijgedrag, wordt er niet bij verteld. De weg naar Uplistsikhe, een taxiritje van een paar euro vanaf de stad

Georgië

Gori, is beter bewegwijzerd. De grottenstad, tussen fraaie rotspartijen, lag ooit aan de Zijderoute en werd drieduizend jaar geleden al bewoond.

Overige highlights

Stalin als topattractie Voor treinliefhebbers: Op het spoor Borjomi-Bakuriani slinger je in 3,5 uur tot 1.700 meter hoogte naar wat ooit hét skioord was van de Sovjet-Unie. Enkeltje: 80 cent. Voor bergbeklimmers: Kazbegi. Hoogste ‘Europese’ berg. Top op 5.047 meter. Voor wandelaars: Borjomi, kuuroord te midden van groene bergen. Te paard kun je een paar dagen de bergen in. Vijf uur treinen vanuit Tbilisi. Enkeltje: 1,20 euro.

De meest curieuze trekpleister van het land is te vinden in Gori, met de marshrutka, de spotgoedkope minibusjes, een uur rijden van Tbilisi. Het stadje aan de voet van een vervallen burcht draagt nog de littekens van de korte oorlog met Rusland, in augustus 2008. Gori werd bezet en relatief zwaar getroffen. Een van de slachtoffers was de Nederlandse cameraman Stan Storimans. Maar Gori is vooral de stad van Iosif Vissarionovitsj Dzjoegasjvili, beter bekend als Jozef Stalin (18781953), die er geboren werd. Zijn geboortehuis werd in 1939 ommuurd door een Griekse tempel, in 1957 kwam er een groots museum

STERRENREIS SAUERLAND

bij. Pronkstukken in het volgestouwde museum zijn een dodenmasker, zijn pak en de gepantserde privétrein (met ligbad), waarmee hij de SovjetUnie doorkruiste. De Sovjetdictator wordt in Gori nog vereerd als een held. Niets over zijn gruwelijkheden, geen voetnoot. Of toch? ‘De Sovjet-Unie had ook een paar slechte kanten’, erkent de jonge vrouwelijke gids van het museum. ‘Sinds kort hebben we daar een speciale zaal voor.’ In die zaal hangen ‘leugenachtige’ speeches van partijleider Chroesjtsjov, die zijn voorganger Stalin een ‘crimineel’ noemde en foto’s van de recente oorlog om Zuid-Ossetië, zoals ook te zien in een dependance van het museum, ‘het Museum van Ruslands Agressie’. Geen woord over de hongersnoden of Goelag. Voor het museum – met bijzondere souvenirshop – wordt door Georgische bewonderaars en buiten-

FRANKRIJK / CÔTE D’AZUR

;
&:0&,
3".&/
%&
.00*34&
,&234."2,4&/ ;
&4
0 "
0-4&2
20&3
2"/3
5*+43
"//&3

/4+&
0/4&*20
&/
&/<
$)552."/3


Vertrek: 19/12/11

Vertrek: 12 december 2011

Zie www.vandervalkvakanties.nl/bu230

Zie www.vandervalkvakanties.nl/SAUERLAND

Zie www.vandervalkvakanties.nl/bu126

3-daagse busreis incl. ontbijt

4-daagse busreis incl. halfpension

9-daagse kerstbusreis incl. ontbijt en kerstdiners v.a.

*$$7 80(("


24*&34&/
0/%&2
6002#&)05%

€ 199

v.a.

p.p.

v.a.

€ 399

p.p.

;
*&2
%&
,&234
""/
%&
12"$)4*(&
=4&
%:52 ;
&2#-*+'
*/
)&4
(&-*&'%&
"/
%&2
"-,
04&-
4
9(5-' ;
1

&/

%&$&.#&2
6*&2&/
7&
,&234 ;
/$-
.00*
&8$523*&120(2".."
Vertrek: 21/12/11

$$1 5$'(5

€ 589

Vervoer: Georgian Airways/Air Zena vliegt drie keer per week in 4 uur en 45 minuten van Schiphol naar Tbilisi.

ZEECRUISE VANAF NEDERLAND

ENGELAND / LONDEN ;
&2343)011&/
*/
%&
'"/4"34*3$)&
7*/,&-34"%
0/%&/ ;
&*3
1&2
-58&
4052*/($"2
&/

'&229 ;
/$-
,024&
20/%2*4
%002
0/%&/ ;
&2#-*+'
*/

04&-
0-*%"9
//
0/%&/ &8-&9

landse toeristen gretig geposeerd naast een beeld van de dictator. Het is een van de laatste overgebleven Stalinbeelden. Wie in Georgië op Sovjetbedevaart wil, moet snel zijn. Ook alle andere monumenten en symbolen die aan de Sovjet-Unie herinneren, zullen worden gesloopt, zo kondigde het parlement aan. Het Stalinmuseum loopt geen gevaar, de buitenlandse toeristen die er komen kan het arme land veel te goed gebruiken. President Saakasjvili heeft tegenwoordig zijn eigen ‘speeltjes’, zoals het hippe flaneerpark pal onder zijn paleis, en de vorig jaar geopende modernistische Vredesbrug, die ernaartoe leidt. Het zijn futuristische visitekaartjes van het herrezen Georgië.

p.p.

;
58&
$25*3&
!0023&
+02%&/ ;
002
)&4
/"45523$)00/
6"/
0027&(&/ ;
&2


1&2"
6"/"'
.5*%&/ ;
*+,
6002
)&4
$0.1-&4&
""/#0%
:&&$25*3&3

01
0/:&
7*4& Vertrek: 24/05, 01/06, 09/06, 17/06 en 25/06 Zie www.vandervalkvakanties.nl/zc212

9-daagse zeecruise o.b.v. volpension

v.a.

€ 859

p.p.

Voor meer informatie/boekingen 0172 - 46 96 96 of kijk op: www.vandervalkvakanties.nl Markt onder viaduct

Geschenk van God

Nep-Trabant

In Tbilisi wordt dagelijks de Dry Bridge Market gehouden. Er is een uitgebreid aanbod te vinden van kunst, Sovjetprullaria, dierenhuiden en meer.

Al is het toerisme in Tbilisi nog niet groot, de Georgiërs zijn zeer gesteld op buitenlandse gasten. Volgens hen een geschenk van God.

Het leukste en goedkoopste vervoer in Tbilisi is een taxi. Je vindt ze overal, vooral in de verschijning van een Poolse nep-Trabant.

DE MOOISTE WINTERSPORT VAKANTIES

Oostenrijk

Frankrijk

Zillertal Arena

Les Trois Vallées

Gerlos | Appartementen Kolmblick

Val Thorens | Appartementen Arolles Soleil

Geniet van comfort en luxe in Gerlos; perfecte pistes, de modernste liften, gezellige après-ski bars en een prachtig appartement voor een topprijs!

Val Thorens is voor de echte ski- en snowboardfanaat ‘the place to be’. U verblijft op ca. 150 meter van het centrum en slechts 30 meter van de piste!

8 dagen va.

8 dagen va.

RIJK N E T S O O rijk

k & Fran

249

Vertrek: december t/m maart 3-kamerapp. (max. 6 pers.) o.b.v. logies Reisnummer: EVAT59-01

299

Vertrek: december t/m april 1-kamerapp. (max. 3 pers.) o.b.v. logies Reisnummer: EVFR55-03

per appartement

per appartement

Skicircus

La Grande Plagne

Saalbach | Hotel Kristall****

Plagne Soleil | Résidence le Cervin

Verblijf op ca. 20 meter van de skipiste en -liften in Skicircus: één van de 5 grootste skiparadijzen van Oostenrijk voor wintersporters van elk niveau.

Ideaal voor gezinnen! U verblijft direct aan de pistes en heeft toegang tot het gevarieerde skigebied met 200 km aan pistes.

8 dagen va.

489

Vertrek: december t/m maart 2/4-persoonskamer o.b.v. halfpension Reisnummer: EVAT65-10

8 dagen va.

175

Vertrek: december t/m april 2-kamerapp. (max. 5 pers.) o.b.v. logies Reisnummer: EVFR56-08

per persoon

per appartement

Kitzbüheler Alpen

Les Portes du Soleil

Kirchberg | Hotel Rösslwirt****

Châtel | Résidence le Petit Savoyard

Geniet van 150 km aan pistes (met 1 skipas!), de bruisende aprèsski van het gezelige Kirchberg of de luxe van uw 4-sterrenhotel Rösslwirt.

Aanrader voor kleine groepen en families. De stijlvolle appartementen liggen op ca. 800 meter van het gezellige centrum, de gondellift en 100 meter van de skibus.

8 dagen va.

8 dagen va.

579

Vertrek: januari t/m maart 2-persoonskamer o.b.v. halfpension Reisnummer: PVAT63-01

245

Vertrek: december t/m maart 2-kamerapp. (max. 6 pers.) o.b.v. logies Reisnummer: EVFR51-07

per persoon

per appartement

De genoemde prijzen voor vliegvakanties zijn incl. accommodatie, vlucht, toeslagen en transfer. Ga voor de overige voorwaarden en meer informatie naar oad.nl/wintersportvakantie.

oad.nl/wintersportvakantie Bel 0900-8482 (0,15 p.m.) of ga naar uw ANVR-reisbureau.

Noord

Deze winter iedere maandag vanaf Amsterdam

Cyprus

www.corendon.nl

Volop zon, zee & strand maar vooral cultuur Logies Ontbijt

Ontdek Noordelijk Cyprus! Bent u nieuwsgierig naar deze prachtige, maar onbekende vakantiestemming? Wij bieden u • retourvlucht de gelegenheid om Noordelijk bustransfers • • 7 overnachtingen Cyprus te ontdekken in 8 dagen. in hotel Topset 3* Bij deze reis hebben wij een zeer of gelijkwaardig afwisselend excursiepakket hotel samengesteld dat u alle facetten • begeleiding van laten zien van Noord Cyprus. Wij een deskundige Nederlandstalige beloven u dat u net zo enthousiast zult zijn over deze prachtige gids bestemming als wij! • 5 dagexcursies

 023-751 06 06

Zomer lastminutes

8 dagen al vanaf

€199

*

Kyrenia

Logies Ontbijt

• a la carte restaurant • kamers met balkon of terras • op loopafstand van zandstrandjes

vertrek 5 dec & 16, 23, 30 jan & 6 feb Nu vanaf

Kyrenia

€215,-

Topset Hotel *** Logies Ontbijt

• direct aan het strand • uitstekend restaurant • zwembad in mooie palmentuin

Rondreis Noord Cyprus Maandag: Vandaag vertrekt u vanaf Schiphol naar het schitterende Noord-Cyprus. U vlucht maakt een korte tussenstop in Turkije, Antalya. Dinsdag: Kyrenia Tour (1/2 dag tour, excl. lunch) Na het ontbijt begint uw echte kennismaking met het Noordelijke gedeelte van Cyprus. Vandaag nemen wij u mee naar een aantal belangrijke historische bezienswaardigheden in en om de plaats Kyrenia. Woensdag: Famagusta Tour (dagtour, incl. lunch) Vandaag nemen wij u mee naar de oostkant van het eiland; Famagusta en omgeving. De stad Famagusta is een van de beste voorbeelden van Middeleeuwse architectuur in de oostelijke Middellandse Zee.

Manolya Hotel ***

vertrek 5 dec & 16, 23, 30 jan & 6 feb

Donderdag: Nicosia Tour (dagtour, incl. lunch) Een kennismaking met de hoofdstad van het eiland mag uiteraard niet ontbreken. Vrijdag: Morfou Tour (dagtour, incl. lunch) Vandaag gaat u naar het westelijke gedeelte van Noord Cyprus. Zaterdag: Village Tour (dagtour incl. lunch) Vandaag nemen wij u mee voor een enerverende dag met schitterende natuur. Een tour per jeep door de schitterende natuur met een bezoek aan een klooster in het gebergte, de 'Blauwe Villa' Zondag: naar eigen inzicht te besteden. Maandag: terugvlucht naar Amsterdam (via Antalya)

Nu vanaf

Kyrenia

€215,-

Ada Beach *** Logies Ontbijt

• direct aan het privéstrand • draadloos internet door hele hotel • diverse bars

vertrek 28 nov & 12, 19 dec & 13 feb Nu vanaf

Kyrenia

€274,-

Mercure Hotel ***** Ultra All Inclusive

12 dec

dec

dec

20, 27 feb

jan

jan

mrt

• gebouwd op 50.000 m2 • luxe kamers & leuke animatie • 4 bars en diverse snackbars

2 persoonskamer

219

254

324

289

229

199

239

vertrek 5 dec & 16, 23, 30 jan & 6 feb

1 pers. kamer toeslag

55

55

85

85

65

45

75

Nu vanaf

Vertrek data

28 nov

19

26

2 jan

8 dagen

9

16, 23, 30 5, 12, 26

Vroegboekkorting geldig tot 30 november 2011 en is reeds verwerkt in de prijs.

€399,-

*De prijzen zijn exclusief: alle entree- en servicegelden tijdens de rondreis (optioneel)(te voldoen bij aankomst) €139 p.p. (ter plaatse te betalen). Druk- en zetfouten voorbehouden.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Moderniteit is iets waar ik mee geboren ben.

Extra Reizen

Miguel Champalimaud Resorteigenaar

21

Vanaf linksboven met de klok mee: Linna Golf in Finland, Oitavos bij Lissabon, Catalunya Resort bij Barcelona en Costa Navarino in Griekenland.

Golfen nieuwe stijl #Afslaan Een nieuw soort golfresorts verovert Europa. Weg met oude traditie en achteraf lekker de sauna in.

Simon Brooke Oitavos

Een zeemeeuw laat zich meevoeren op een sterke Atlantische windvlaag en duikt achter een zandduin. Mijn golfbal gaat erachteraan, gedreven door dezelfde wind. De Oitavos Duinen in de buurt van Lissabon zijn een van de lastigste golfplekken ter wereld. Bij het ontwerp tien jaar geleden hield de architect rekening met het opvallende landschap op deze gure plek. Aan de ene kant een bos van pijnbomen, aan de andere zandduinen en de grillige rotskust. Niet alleen het landschap is dramatisch. Met de enorme ramen, het industriële design en minimalistische interieur is het vijfsterren Oitavos Hotel compleet anders dan het traditionele golfhotel. Krakende leren fauteuils, houten lambrisering en dikke vloerbedekking ontbreken. De suffe colberts, Pringle-truien en schreeuwerige broeken zijn ook nergens te bekennen. Elk raam van het Oitavos kijkt uit op de zee, de heuvels of het geel van de duinen met de zo mooi contrasterende groene en paarse begroeiing. Van spa tot restaurants,

die een moderne slinger aan de traditionele Portugese keuken hebben gegeven, het hotel is ontzettend modern. ‘Moderniteit is iets waar ik mee geboren ben’, zegt eigenaar Miguel Champalimaud. ‘Dat golf een oude sport is uit Schotland hoeft niet te betekenen dat clubhuizen en golfhotels er traditioneel uit moeten zien.’ Het Oitavos is slechts een van de hotels die de ingeslapen golfwereld wakker schudden. Afgelopen jaar opende het Costa Navarino golfresort in Messinia, Griekenland. Deze maand openen ze er een tweede baan. Ook hier is de inrichting simpel. De nadruk ligt op natuurlijke materialen als steen en marmer, bedoeld om de omgeving te complementeren en als knipoog naar de antieke ruïnes in de buurt. Even nieuw als al het design is het milieuvriendelijke uitgangspunt. Ecologisch en verantwoord toerisme is niet iets waar de o zo dorstige golfbaan om bekendstaat. Bij het Costa Navarino zijn twee speciale reservoirs aangelegd die lokaal rivierwater opvangen om de banen water te geven. Het gras is zelfs speciaal zo gekweekt dat het minder water nodig heeft. Net

buiten Barcelona ligt het PGA Catalunya Resort in een landschap dat ooit Dalí en Gaudí inspireerde. Dat landschap spreekt voor zich en met name in de nieuwe villa’s vervaagt de grens tussen binnen en buiten door gebruik van stenen vloeren en grote raampartijen. Je kunt er in bed liggen en direct uitkijken over de golfbaan die je die middag gaat tackelen. Nog meer voorbeelden. Verder naar het zuiden, bij Valencia, ligt het opgeknapte Parador de El Saler midden in het Albufera Natuurpark. Aan de andere kant van het continent, in Finland, vind je het Linna Golf Estate. Hier komen ‘s lands rijksten al meer dan 90 jaar een balletje slaan. De oorspronkelijke oude schuren zijn omgebouwd tot een stylish clubhuis, compleet met 18 luxe suites. Net als bij andere moderne golfresorts is de spa hier belangrijk, de Finse sauna in dit geval. Perfect om te ontspannen na een intensief potje op de baan. X www.theoitavos.com www.costanavarino.com www.pgacatalunya.com www.linnagolf.fi © Financial Times

Link

Echt groen

Golfreisjes

Golfbanen heten van oudsher ‘golflinks’, omdat ze oorspronkelijk op duingrond werden aangelegd: de link tussen de zee en het land.

Ook in Nederland wordt duurzaam gegolfd: midden jaren negentig introduceerde de NGF Committed to Green, een duurzaam programma.

De laatste jaren is de belangstelling voor de sport toegenomen. Golftoerisme is een nog immer groeiende markt, vooral in Europese landen.

berichtjes

Informatie over sluitingstijden, tarieven en leveringsvoorwaarden:

Persberichtjes Persberichtjes zijn rubrieksadvertenties in Dagblad De Pers

Regel rubrieksadvertenties Worden geplaatst over één kolom met één woord in hoofdletters

Kantoor Houten: T (030) 600 74 88 E [email protected]

Millimeter rubrieksadvertenties Worden geplaatst over één of twee kolommen breed, met één of meer slagregels. Logo, foto of illustratie is ook mogelijk.

LEUKE man gezocht 60+. Ik hou van antiek, rommelmarkten en autorijden Ik ben een lieve en goed uitziende vrouw. Wil jij met mij afspreken? Bel: 0906-50.20.529 Boxnummer: 657636.

Familie & Relatie Regiodating Contact 140 ‹Ž Œ‹Œ •‡Ž …‘–ƒ…– ‡– ‡‡ Ž‡—‡ •‹‰Ž‡ǫ

‡Ž ͲͻͲ͸ǦͷͲǤʹͲǤͷʹͻ Ͷͷ…’

ȗ ‹‡• ‡‡ Ͷ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡— ȗ ‘‡–• — Š‡– „‘š—‡” ‹ †ƒ– „‹Œ †‡ ƒ†˜‡”–‡–‹‡ •–ƒƒ–Ǥ ‘‘” ‘‰ ‡‡” Ž‡—‡ ˜”‘—™‡ —‹– Œ‘—™ ’”‘˜‹…‹‡ ‹‡• Œ‡ ‡‡ ʹ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡—Ǥ ™™™Ǥ’”‘˜‹…‹‡Ǧ†ƒ–‹‰ǤŽ

Žƒ–‡•‡”˜‹…‡ǣ ͶͿͶͶǦͷ͸͹ ͸͸ ͹͹

LIEVE zorgzame vrouw. Hallo mannen ik ben een lieve zorgzame vrouw en ik zoek een lieve, eerlijke man vanaf 45 jaar. Interesse? Bel me nu. Bel: 0906-50.20.529 Boxnummer: 309779

Kantoor Rijswijk: T (070) 307 84 44 E [email protected]

ͻͻ…’

SNEL iets aanbieden? Bel met 030 - 600 74 88 of 070 - 307 84 44.

LEUKE vrijgezellige mannen. Ik ben een sportieve en leuk uitziende vrouw. Ik ben op zoek naar een single man LEUKE man gezocht. Ik ben 60+. Lijkt het je wat? Bel: een gezellige en spontane 0906-50.20.529 Boxnummer: vrouw van 42 jaar. Ik ben op 678869. zoek naar een leuke man. Ik ben nu aanwezig. Reageer DEN HAAG en omgeving. Ik Bel: 0906-50.20.529 Box- ben een lieve en spontane nummer: 244532. vrouw. Ik ben op zoek naar ROTTERDAM en omgeving. een leuke man waar ik gezelHoi ik ben Sabine een leuke lig mee kan kletsen tot 62 jr. en spontane vrouw van 39 Bel: 0906-50.20.529 Boxjaar. Ik ben op zoek naar een nummer: 911874. leuke man. Lijkt het je wat. Bel: 0906-50.20.529 Box- LEUKE man gezocht. Ik ben een leuke en spontane nummer: 521212 vrouw. Ik ben op zoek naar Een PERSBERICHTJE wordt een eerlijke, betrouwbare en bekeken door 717.000 lezers, spontane man van boven de iedere maandag, woensdag 50 jaar. Bel: 0906-50.20.529 en vrijdag. Boxnummer: 754119.

LIEVE vrouw zoekt man. Hallo ik ben Janneke. Ik ben op zoek naar een lieve man om samen iets mee op te bouwen. Luister naar mijn oproep. Bel: 0906-50.20.529 Boxnummer: 521044. LEUKE spontane vrouw 64 jaar. Ik heb blauwe ogen, blond haar en ik zie er goed uit. Ik ben op zoek naar een leuke man voor vriendschap. Bel: 0906-50.20.529 Boxnummer: 151720. LEIDEN. Ik ben een leuke vrouw van 60 jaar en woon in Leiden. Ik ben op zoek naar een leuke man om een relatie mee op te bouwen. Bel je?? Bel: 0906-50.20.529 Boxnummer: 658598. SNEL iets aanbieden? Bel met 030 - 600 74 88 of 070 - 307 84 44.

DAMES OPGELET Spreek gratis jouw advertentie in en kom in contact met leuke mannen. Bel gratis:

0800-4122 www.provincie-dating.nl

Erotische Contact dating 140

663 Auto's Algemeen Eenmalig

(Eenmalige dienst, € 1,50 per sms, info: www.kensms.nl.)

‹Ž Œ‹Œ •‡Ž …‘–ƒ…– ‡– ‡‡ Ž‡—‡ •‹‰Ž‡ǫ

€1,50 per sms

‡Ž ͲͻͲ͸ǦͷͲǤʹͲǤͷͳͶ

sms KEN + [kenteken] naar 7575

Ͷͷ…’

DE HUIDIGE WAARDE VAN EEN AUTO WETEN?

ȗ ‹‡• ‡‡ Ͷ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡— ȗ ‘‡–• — Š‡– „‘š—‡” ‹ †ƒ– „‹Œ †‡ ƒ†˜‡”–‡–‹‡ •–ƒƒ–Ǥ ‘‘” ‘‰ ‡‡” Ž‡—‡ ˜”‘—™‡ —‹– Œ‘—™ ’”‘˜‹…‹‡ ‹‡• Œ‡ ‡‡ ʹ ‹ Š‡– Š‘‘ˆ†‡—Ǥ

Privé & Erotiek

™™™Ǥ’”‘˜‹…‹‡Ǧ†ƒ–‹‰ǤŽ

SMS diensten Contact 140 Eenmalig

(18+, 1:1 chat, € 5,- per chat, info: www.pdat.nl)

5,00 €/chat

Hun foto's? sms FOTO NAAM Sms en je krijgt mijn mob.nr. voor sex. Waar en wanneer?

sms Emi naar 6556

sms MAMA + JE POSTCODE naar 5060

Eenz. zakenvrouw zkt wip. Ik betaal E 100 voor anonimiteit.

MAMA ZOEKT SEXMAATJES!

sms Ester naar 9060 901 Privé Lijnen

Meisje (18) wil 1e keer sex. Ik ben geregeld alleen thuis!

HETE SEKS IN HET WEEKEND Voor snel en discreet contact (0,8pm) Sex.

DAMES OPGELET Spreek gratis jouw advertentie in en kom in contact met leuke mannen. Bel gratis:

0800-4122

sms Ankie naar 6556

www.provincie-dating.nl

910 Clubs

sms Carla naar 6556

www.evita.nl

Eef 29j, single cup E geeft in 1 smsje thuisadres voor sex.

van 10.00 tot 21.00 uur ver 49 Tel: 0528-391276

sms Eef naar 6556 PERSBERICHTJES, dé plek smsbordello.nl 18+ 150c/sms voor uw vraag en aanbod!

25 cpm VROUWEN van Binnen 20 Sec LIVE! >> 090618 t/m 55 zoeken gratis sex... 666.00.66 << Inclusief 100 0906-8822 nieuwe seksverhalen! (0,8pm) Black and Beautiful >> 0906906.906.4 << Rijpe en jonge Een PERSBERICHTJE plaatnegerinnen! Voor ieder wat sen? Bel 030 - 600 74 88 of wils! 070 - 307 84 44.

905 Privé Sites

Zin in hete webcamsex?

WWW.CAMGENOT.NL Kom nu snel kijken!

KOOP VANDAAG OP SWEETDEAL.NL

SWEETDEAL VAN DE DAG Gezellig samen dineren bij De Brouwerij eten enzo! Profiteer van 50% korting op een 3-gangen keuzemenu voor 2 personen.

GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL

HIGHLIGHTS

IN PLAATS VAN € 58,-

• Een 3-gangen keuzemenu voor 2 personen voor € 29,- i.p.v. € 58,• Hier werden biergrondstoffen opgeslagen, die bestemd waren voor de Amstelbrouwerij te Amsterdam. • Behalve voor een diner kun je bij De Brouwerij eten enzo ook terecht voor lunch en natuurlijk dé snackbar De Brouwerij!

JE BESPAART

VOORWAARDEN

€ 29,-

€ 29,-

50% KORTING

ͻͻ…’

Jonge moeder 30j. geldnood uur wippen bij mij thuis E 10

>> 0906 - 0145 << 35cpm oudere VROUWEN GAY-DIRECT-APART! Geven Telnr. voor gratis sex. Jongens willen nu 0906-80.33 0906-8011 (25 cpm).

Žƒ–‡•‡”˜‹…‡ǣ ͶͿͶͶǦͷ͸͹ ͸͸ ͹͹

• De voucher is geldig t/m 18 december 2011. • Niet geldig in combinatie met andere acties. • Reserveren o.v.v. Sweetdeal. • Je ontvangt de voucher de eerste werkdag nadat de deal is afgelopen. • Deze aanbieding is alleen te koop op sweetdeal.nl.

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Hasan Elahi’s spoor kun je volgen op zijn eigen site.

Uit & thuis Video gids

VideoVolt Herbert Blankesteijn

23

Interview

Elke dag de beste video’s van het web

#Teruggevonden Woensdag

was het zeven jaar geleden dat Theo van Gogh werd vermoord. Daarom een van zijn succesvollere films in herinnering. Een film waarvoor het idee van Hans Teeuwen kwam, Ellen ten Damme speelt Ten Damme en Katja Schuurman speelt Katja Schuurman. Het gaat hier over de film Interview. Van de film kwam ook nog een Amerikaanse remake, geregisseerd door Steve Buscemi. Sienna Miller speelt soapsterretje Katja, of Katya, zoals ze in de Amerikaanse versie heet. Wel jammer dat de realiteitsnuance in deze versie ontbreekt: Katja heeft een ongelukje met haar auto, zeurt over roddelpers die breed uitmeet dat ze betrokken zou zijn bij wa-

Hasan houdt de FBI op de hoogte #Lezing Kunstenaar en wetenschapper Hasan Elahi werd in 2002 op een vliegveld in de VS door de FBI meegenomen voor verhoor. Ze wilden precies weten wat hij de dagen rond 9/11 had gedaan. Toen Hasan een gedetailleerde agenda bleek te hebben, namen ze met hem een half jaar van zijn leven door. Hij vertelt erover met humor in deze TED-lezing: ‘Het was maar goed dat ik alles precies kon nagaan want oranje staat me niet.’ Hasan besloot dit soort sessies verder te voorkomen door de FBI telkens te bellen als hij een vliegreis ging ondernemen. ‘Zodat ze weten dat ik geen onverwachte bewegingen maak.’ De telefoontjes werden e-mails, en toen de mobieltjes het mogelijk maakten, deed hij er foto’s bij, als extra bewijs. Foto’s van de vliegvelden, van zijn maaltijden, van zijn aankopen, en o ja, ook van de bonnetjes. De e-mails werden een site, elahi.

umd.edu, waar iedereen Hasans spoor kan volgen. Zijn locatie van het moment kun je daar altijd vinden op Google Maps. ‘Mensen vroegen me vaak waarom ik dit allemaal online zette, maar sinds Facebook doen ze dat niet meer.’ Doordat alles niet bij Facebook maar

op zijn eigen server staat, kan hij precies zien wie er komt kijken. En ja hoor: de CIA, het ministerie van Binnenlandse Veiligheid, het Witte Huis en de Nationale Veiligheidsdienst NSA. Geweldig verhaal. 00:14:31

Twee ouwe hoeren

Zegt de lamme tegen de blinde

Slokje olie van gemalen lp’s

#Documentaire Louise en Martine

#Comedy I’m Spazticus is een show vol grappen met verborgen camera door gehandicapte acteurs. Een blinde loopt een slijterij binnen om zijn dildo te ruilen. Een man zonder benen hangt in zijn rolstoel in een boom, zijn parachute verstrikt in de takken, en keuvelt met voorbijgangers. Om wie lach je dan? Geen idee, maar komisch is het.

#Reclame Vreemde machine stort

Fokkens zijn Amsterdamse hoeren van 69 (!) jaar oud. In De Pers stond onlangs een interview met de tweeling. De documentaire over hen, Ouwehoeren, gaat deze maand op het festival IDFA in Amsterdam in première. Daarna in de bioscoop. Voorproefjes staan nu online – hartverwarmend. 00:06:52

00:23:49

platenhoezen leeg in een soort blender, daar komt olie uit die wordt opgedronken en weer uitgescheiden door een zwaar ademende naakte vrouw. Artistieke soort van reclamespot voor Radio Soulwax, het muziek- en videoremixproject van de Belgische broers Dewaele. Zie Radiosoulwax.com. 00:02:18

Bekijk de video’s op depers.nl/videovolt Nieuws gemist? Volg het laatste nieuws op www.depers.nl

Het laatste nieuws van De Pers op je smartphone De Pers Nieuws-app is er voor iPhone- en Android-telefoons. De applicatie geeft de lezer toegang tot het laatste nieuws van DePers.nl en de artikelen uit de krant. Ook kunnen gebruikers met de iTip-functie zelfgemaakte nieuwsfoto’s direct doorsturen naar de redactie.

De nieuwsapp staat niet alleen. Volg De Pers op Facebook, Hyves en Twitter. Of download de krant naar je mobiel via de app PressReader, gratis natuurlijk.

penhandel, houdt wel van een alcoholische versnapering hier en daar, en Ten Damme heeft kanker. Allemaal waar gebeurd. Dat weten Amerikanen natuurlijk niet. Maar in de Nederlandse versie op uitzendinggemist zijn deze knipogen allemaal terug te zien. Pamela Wilhelmus

In de zaal bij The Book of Mormon #DownloadVanDeDag Stel, je kijkt graag South Park. Je vond de aflevering over mormonen een van de beste ooit en leest al maanden op internet dat de daarop gebaseerde musical nog beter is. Dan kun je natuurlijk een ticket naar New York boeken en een kaartje voor de voorstelling op Broadway kopen, maar dat is wel heel erg decadent. Zeker als je ook op internet terechtkunt voor een cameraversie van The Book of Mormon. Zoek daarvoor op de naam en eventueel het trefwoord ‘march’. De maker van deze torrent zat achter in de zaal, maar heeft wel zijn best gedaan voor de mensen die er niet bij kunnen zijn. Zo weet hij af en toe nog in te zoomen zodat

de acteurs goed in beeld zijn en is het geluid duidelijk. Het resultaat is niet spectaculair, maar valt goed te kijken. En totdat je zomaar even op en neer naar New York kunt, is dit de enige manier om toch nog een beetje in de zaal te zitten. Jorien Beukers

De Pers digitaal Twitter Volg De Pers op Twitter: twitter.com/De_Pers Facebook Word vriend van De Pers: facebook.com/DePers Hyves Krabbel De Pers: dagbladdepers.hyves.nl PressReader Lees de krant met de app PressReader

KOOP VANDAAG OP SWEETDEAL.NL

SWEETDEAL VAN DE DAG Zin in een onvergetelijke lunch? Ontdek Grand Café Fossa in Amsterdam! Geniet van een verrassingslunch van de chef inclusief een glas vers sap en koffie of thee met wel 50% korting.

HIGHLIGHTS

€ 9,-

• Laat je verrassen door de chef met een heerlijke lunch. • Inclusief een glas vers sap en

IN PLAATS VAN €18,-

een kopje koffie of thee! • Een onvergetelijke lunch op een prachtige locatie. • Grand Café Fossa is een echte hotspot in Amsterdam!

VOORWAARDEN

JE BESPAART

€ 9,-

50% KORTING

• Telefonisch reserveren verplicht o.v.v. Sweetdeal (020-6264892). • De voucher is 4 maanden geldig

GA VOOR DEZE AANBIEDING NAAR SWEETDEAL.NL

vanaf de dag van ontvangst. • Je ontvangt de voucher de eerste dag nadat de deal afgelopen is. • Alleen te koop op sweetdeal.nl.

Keuze uit meer dan

100

modellen banken

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

We laten ’m eerst aansterken en genieten van onze vijver.

Uit & thuis

Het nonnetje over de eend

WIN! DEZE WEEK:

ZWEEDS RAADSEL:   

 

      

  





Ontvangst vanaf 10.00 uur Gebruik van alle sauna- en wellnessfaciliteiten ? Onbeperkt gebruik van douchegel, shampoo en scrubzout




? ?

 





 !"



 

#  

    $

Voor meer informatie: www.veluwsebron.nl

#

  %  

WIN! VANDAAG:



Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs

#   

 



Deze week voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.

  



GEZINDTE R---O-OINZETTEN E-Ÿ-I--PAK-TEST E-A-I-TRAMMELEN I-E---EGEREGELD

Cryptogram

7 8 9 2 6 4 3 1 5

5 6 2 3 8 1 9 7 4

4 3 1 9 5 7 2 8 6

3 9 4 8 7 5 1 6 2

8 5 7 6 1 2 4 3 9

2 1 6 4 3 9 8 5 7

9 7 8 5 4 3 6 2 1

6 2 5 1 9 8 7 4 3

4 1 6 2 3 5 2 3 5 1 6 4 5 6 3 4 2 1 3 5 1 6 4 2

CRYPTOGRAM Horizontaal: 1. Zegen dit kerkgenootschap (8); 4. Tegengestelde van dijen? (8); 6. Van m'n hart een hele zorg minder (3); 7. Hoofd op proef (4); 9. Niet vastzitten van de honger (8); 10. Ordelijk van lijntjes voorzien (8). Verticaal: 1. Plaagziek? (9); 2. Opgeschreven om het ervan te nemen (7); 3. Staat niet open voor een extraatje (3); 5. Het vertrek van een vrouw? (7); 8. Engels metaal om aan te pakken (5).

BEL 0909-5010704 OF SMS NAAR: 3553 ZO DOET U MEE

1 2 4 3 5 6

1 4 3 7 2 6 5 9 8

OPLOSSINGEN

Sudoku



6

Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010704 (À 0,60 per gesprek). Of SMS: PERS <spatie> uw oplossing naar 3553 (À 0,60 per ontvangen bericht excl. de kosten voor het

T&O

5

6 4 2 5 1 3

4

Mini-sudoku

3

-B-M--O-LOOD-PG -A-MACRO ODE-M-ON -W-SPEED LEVE-PRO -S-PUPIL SPAT-EGA GEDING

2

Zweeds raadsel (vorige week vrijdag)

1

De vreemde eend

Inhoud entreevoucher:

  

 

Fabel op vrijdag Wim Meyles

Voor 6 winnaars: 2 entreevouchers voor twee personen van de Veluwsebron, t.w.v. € 59,-

  

25

gebruik van uw mobiele telefoon).

De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

© Puzzelland/Leen Groeneveld

1

2

SUDOKU   

3

5 4

6 9

4

5

6

9 7

8

7 8 7

6

9

1

2

5 4 9 3

4

2

O

‘Maar we gaan ons vriendje wel helpen natuurlijk!’ zei het nonnetje vol mededogen. ‘We laten hem eerst nog een tijdje aansterken en genieten van onze mooie vijver. En dan geven we hem een paar opbeurende spreuken mee voor onderweg. Zoiets als ‘Na regen komt zonneschijn’ en ‘Achter de wolken schijnt de zon.’

Mauro wordt wat later uitgezet; geen pardon, want Wilders’ wil is wet. Leers vindt het niet schrijnend, maar fair play; geeft hem bij vertrek een bijbel mee.

Bij uitgeverij Elikser zijn zeven bundels met fabels van Wim Meyles verschenen (9,50 euro per stuk; www.elikser.nl ). Nieuwste titel: De aard van het beestje (40 fabels over de Nederlandse identiteit).

7 5 5 2 1

10

p een dag streek er een onbekend eendje neer in de vijver. Hij was donkerbruin, had mooie kraaloogjes, maar zag er uitgeput uit. Nieuwsgierig dromden de waterbewoners om hem heen. ‘Wat een schatje!’ kwaakten ze. ‘Maar wat is hij mager!’ Toen ze hem uitgebreid vertroeteld hadden en het beestje weer een beetje op verhaal gekomen was, luisterden ze belangstellend naar zijn verhaal. ‘Ontsnapt aan het gevaar? Drieduizend kilometer gevlogen?’ klonk het meelevend. ‘Kan hij hier niet blijven?’ ‘Dat moeten we aan de Grote Kuifeend voorleggen’, zei de smient. ‘Wie gaat er bij hem langs?’ ‘Dat doe ik wel’, zei het nonnetje opgewekt. ‘Ik kan goed met hem overweg.’ Toen ze terugkwam, was er van haar optimisme weinig over. ‘De Grote Kuifeend heeft gesproken’, deelde ze mee. ‘‘Oprotten’, heeft hij gezegd. ‘De afspraak is dat we geen vreemde eenden in de bijt gedogen. Als zo’n beest hierheen kan komen, kan hij ook weer terugvliegen.’’ ‘Tja, daar zit wat in’, knikten de eenden instemmend. ‘Dit is het enige juiste besluit.’

Het weer Vandaag en morgen

Lokaal wat regen

SPEEL ONLINE EN WIN! www.puzzelland.com/depers

Selectie tijdelijke OV wijzigingen: Leiden/Leiderdorp (bus) Vanaf maandag 7 nov t/m diverse einddata: Connexxion 11, 12, 39, 45, 48. Halten Rooseveltstr., Cronesteinflat, Vronkenlaan en Winkelhof vervallen. Utrecht (bus) 7 t/m 25 november: GVU-lijn 7. Halten Nijldreef, Maniladreef en Oranjerivierdreef vervallen.

Een uitgave van Mountain Media BV Distributie [email protected] 088-0131836

Adres Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam Tel: 020 - 3460560 Fax: 020 - 3460596

Sales [email protected] 088-0138801

Website www.depers.nl

Uitgever Ben Rogmans

(behorende tot Wegener Media)

Oostzaan (bus) 7 t/m 25 nov: Connexxion 92 en N92. Halten Wateringbrug, Viaduct, De Dors, De Kunstgreep, Lisweg en De Kolk vervallen.

Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

Redactie [email protected] 020-3460550

Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

Marketing [email protected]

Art direction Koos Jeremiasse

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren.

Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek

Vandaag

Morgen

De dag begint met veel bewolking en lokaal wat regen. De zon weet vanmiddag vanuit het zuiden soms door te breken. Het wordt 15 graden in het noorden tot 18 in het zuiden. Vanavond en vannacht wisselen opklaringen en wolken elkaar af.

Felle opklaringen en wolken wisselen elkaar af. Soms kan de bewolking net dik genoeg zijn om regen te produceren. Het is iets frisser dan vandaag met middagtemperaturen rond 14 graden. Zondag verloopt naar alle waarschijnlijkheid droog.

26

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

De statistieken bewijzen het gelijk van Gertjan Verbeek.

#Belasting FC Twente en AZ doen dit weekend goede zaken. Grote kans dat PSV en Ajax punten morsen. Gevolg van Europese wetgeving.

Naweeën van Europa zijn Ajaxkwaal

Fokko Ebbens Amsterdam

de Eindhovenaren 0,1 punt minder tijdens competitiewedstrijden ná een Europees duel. Zónder Europese verplichtingen had het elftal van Fred Rutten de titel in theorie vorig seizoen dus ook niet gegrepen. In Amsterdam zijn de verschillen gigantisch. Na een internationaal duel presteert Ajax aantoonbaar slechter. Gemiddeld 0,83 punt, om precies te zijn. Had Ajax de laatste vijf seizoenen de verschillen ook maar een beetje beperkt gehouden, dan had de club die begeerde derde ster al veel eerder in bezit gehad. En dan was de beslissingswedstrijd tegen FC Twente van vorig seizoen niet meer dan een droge seizoensafsluiter geweest. Tot zover de mythe. Want AZ en FC Twente bewijzen dat het wél kan – presteren na een Europees duel. Sterker nog, beide pakken gemiddeld meer punten na een midweeks programma in Europa. In Enschede zijn de verschillen bijna verwaarloosbaar: 0,07 punt. In Alkmaar zijn de verschillen groter: gemiddeld 0,24 punt. Over de werkwijze van AZ-trainer Gertjan Verbeek wordt nog steeds wel eens lacherig gedaan. Te veel gericht op het fysieke, luidt het vooroordeel. Maar de statistieken bewijzen zijn gelijk. Sinds zijn komst naar AZ speelde de club acht Europese wedstrijden, nota bene altijd op een donderdag. Tijdens de weekends die volgden pakte het elftal met zeven zeges en één gelijkspel bijna de volle buit. Zo gek is die werkwijze van Verbeek dus niet.

In de Nederlandse eredivisie doet een hardnekkig verhaal de ronde. Luister maar naar de volgende trainers. Frank de Boer: ‘We zijn moe.’ Fred Rutten: ‘Je komt het elke keer weer tegen in zo’n cyclus dubbele wedstrijden.’ Twee uitspraken gedaan ná een midweekse ontmoeting in Europees verband, in de aanloop náár een competitiewedstrijd. Grote kans dat enkele oefenmeesters van de Nederlandse Europagangers vandaag en morgen vergelijkbare teksten voortbrengen. De kern van de mythe: een doordeweeks programma in Europa heeft een negatieve invloed op de eerstvolgende competitiewedstrijd. Want zo’n ontmoeting in Europa gaat voetballers niet in de koude kleren zitten. Ze zouden moe zijn. Is het niet fysiek, dan wel mentaal. Sta je een paar dagen later toch op een andere manier aan de aftrap van een competitiewedstrijd. Ongeconcentreerd. Onscherp. Vermoeid. En dan gaat die Europa- of Champions League-wedstrijd ook nog eens ten koste van kostbare trainingsuren. Het verhaal is zelfs zo hardnekkig, dat sommige trainers stiekem blij zijn dat ze dit seizoen geen Europese krachtmetingen hebben. Luister maar naar Ronald Koeman, enkele weken geleden. ‘Ik heb nu de tijd dingen neer te zetten en goed te trainen met de spelers van Feyenoord. Dat merk je niet direct, maar als het seizoen vordert, verwacht ik dat wij frisser voor de dag komen. Wij hebben geen dubbel programma en ik kan veel werken met onze talenten.’

Uitputten

Gevolgen Tijd om de proef op de som te nemen. Wat zijn de gevolgen van voetballen in Europa voor de titelkandidaten van de Nederlandse eredivisie? De laatste post-internationale speelronde – twee weken terug – voorspelde weinig goeds. Ajax, FC Twente en PSV morsten met een gelijkspel twee punten. Alleen AZ pakte tegen Roda JC de hoofdprijs. De laatste vijf seizoenen speelden deze vier topclubs – gemeten vanaf de groepsfase van Europa- of Champions League – in totaal 140 internationale wedstrijden. Gedurende die jaargangen was PSV met 48 duels Nederlands meest actieve vertegenwoordiger. Met Ajax als goede tweede: 36 Europese ontmoetingen. Maar de midweekse wedstrijden doen de twee traditionele topclubs geen goed (zie kader). PSV houdt de schade beperkt. Gemiddeld pakken

Niet altijd tegenslag na Europees duel Gem. aantal punten

Gem. aantal doelpunten

Na spelen Europees duel

Na spelen Europees duel

Zonder Europees duel

Zonder Europees duel

Ajax heeft succes in Europa, tegen Dinamo Zagreb (boven), maar stelt het weekend erop in eigen huis teleur tegen Feyenoord. Alleen de Amsterdammers hebben echt last van de Europese wedstrijden. REUTERS EN ANP

voor tegen voor tegen AZ

2,1

1,86

1,61

1,18

1,93

1,24

PSV

1,99

2,09

2,25

0,69

2,12

0,94

FC Twente

2,25

2,18

2,21

1,25

1,84

0,76

Ajax

1,76

2,59

1,87

0,89

3,37

1,03

Natuurlijk spelen andere factoren ook een rol. Denk aan de zwaarte van de tegenstander ná een Europese wedstrijd, aan eventuele onrechtvaardige beslissingen van een scheidsrechter. Maar de cijfers liegen niet. AZ en FC Twente ontkrachten de mythe. Zij tonen aan dat een voetballer in staat is twee wedstrijden in één week te spelen, zonder dat de resultaten daar onder lijden. Inspanningsfysioloog Raymond Verheijen heeft zich dit jaar al uitgelaten over de wijze waarop enkele eredivisionisten hun voetballers uitputten. Volgens de voormalig rechterhand van Guus Hiddink mag het aantal wedstrijden geen reden zijn voor vermoeidheidsverschijnselen. Kwestie van de juiste trainingsopbouw. Deze cijfers zijn deels ook een bevestiging van zijn gelijk. PSV en in het bijzonder Ajax moeten zichzelf vragen stellen over de wijze waarop ze hun spelers fysiek, maar ook mentaal prepareren.

Hulp

Documentaire

Rooney

De FIFA heeft twee ton gegeven voor de wederopbouw van Christchurch, eerder getroffen door een aardbeving. Blatter hoeft er geen stem voor.

Hou sc Heerenveen TV in de gaten. Daar volgt binnenkort een reportage over de Friese spelersvrouwen die samen zijn gaan shoppen.

Wayne Rooney vindt het niet erg om op het middenveld te spelen. ‘Ik ben goed genoeg om op elke positie op het veld te voetballen.’

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Fred Rutten lijkt een dead man walking in Eindhoven.

Sport

27

Zouteloos PSV pas laat naast Hapoel #EuropaLeague

Na een dramatisch uur voetbal wist het ongeïnspireerde PSV van Fred Rutten pas in de slotfase Hapoel Tel Aviv bij te halen (3-3). Redactie sport Amsterdam

Wéér een fluitconcert, wéér PSV-spelers die na een helft met de hoofden naar beneden de kleedkamer opzoeken, wéér verwijtende blikken hier en daar, wéér voetballers die hun schouders ophalen, omdat ze het ook niet snappen. PSV blameerde zichzelf gisteren weer na een helft voetballen, nota bene tegen Hapoel Tel Aviv, in Israël weliswaar koploper maar in de standaard van het Europese voetbal een laagvlieger. De ploeg van Fred Rutten keek na 45 minuten tegen een 1-2 achterstand aan in de vierde wedstrijd van de poulefase in de Europa League. Al na tien minuten spelen opende Omar Damari de score, waarna Georginio Wijnaldum zestig seconden later de balans herstelde. Toch kwamen de Israeliërs weer op voorsprong toen Toto Tamuz kinderlijk eenvoudig Marcelo uitkapte en Andreas Isaksson passeerde. Het was niet alleen de achterstand die schrijnend om te zien was. PSV speelde wéér een helft ongeïnspireerd, een kwaal die onder trainer Fred Rutten chronisch is geworden. Daarom staat de oefenmeester ook onder vuur in Eindhoven. Zijn contract loopt na dit seizoen af en de clubleiding is niet bereid om afspraken te maken voor gesprekken over de toekomst. Rutten zelf ook niet, vertelde hij onlangs, maar dat dreigement lijkt slechts stoere taal van de trainer die in zijn eerste seizoen in Eindhoven nog 39 wedstrijden ongeslagen bleef. Niettemin heeft bijna drie jaar Fred Rutten de club niets opgeleverd.

Tim Matavs en Andreas Isaksson zijn kansloos als Hapoel Tel Aviv op 1-3 komt. AP

Geen prijs, amper vooruitgang van het elftal en een imago van een club waar je nou niet meteen naartoe wil gaan als de kinderen een middag om vertier vragen. Niet voor niets gonst het van de geruchten over nieuwe hoofdtrainers die volgend seizoen aan het bewind van de peperdure PSV-selectie zullen staan. Als Bert van Marwijk zijn contract bij de KNVB na het EK niet verlengt is hij de droomkandidaat. Fred Rutten is een dead man walking in Eindhoven, zoveel

lijkt al wel zeker. Tegen Hapoel Tel Aviv leek het kort na de hervatting nog erger te worden, want er waren nog geen twee minuten gespeeld toen Tamuz zonder een directe tegenstander in de buurt vrij kon uithalen: 1-3. De treffer was nog eens een bevestiging van de defensieve zorgen bij PSV, want ondanks een investering van 25 miljoen euro is de Eindhovense verdediging voor geen enkele aanvalslinie in het profvoetbal een

AZ blijft ongeslagen in Europa League #EuropaLeague

AZ gaf bij Austria Wien, na een fraaie eerste helft, toch nog een 2-0 voorsprong weg. Redactie sport Amsterdam

10 Punten

Koploper in de eredivisie, en nog ongeslagen in de Europa League. AZ is hard op weg om het seizoen elke week een beetje extra glans te geven. De ploeg van Gertjan Verbeek bleef gisteren steken op 2-2 in het uitduel met Austria Wien. De gasten domineerden in de eerste helft, waarin met dezelfde bravoure en kracht werd gevoetbald als in de Nederlandse competitie. Na nog geen twintig minuten kwam AZ al op een voorsprong toen Bret Holman aan de wandel ging vanaf de rechterflank. Zijn steekpass op Adam Maher belandde op een Oostenrijkse arm, waarna de Franse scheidsrechter Tony Chapron een strafschop toekende. Aanvoerder Rasmus Elm faalde niet vanaf elf meter.

FC Twente is na de 3-2 zege op Odense BK koploper in groep K met tien punten. De ploeg heeft zich daarmee gekwalificeerd.

Maher, in de gaten gehouden door scouts van Barcelona, maakte zijn belofte in Wenen in de eerste helft waar. Na een halfuur miste hij zelf een kans om de voosprong te verdubbelen, even later bracht hij Roy Beerens in stelling. De vleugelflitser schoot echter voorlangs. Vlak voor rust nam AZ wel afstand. Pontus Wernbloom kopte een hoekschop hard achter doelman Heinz Lindner, een knap doelpunt gezien de lengte die de Oostenrijkers in de ploeg hebben.

In de tweede helft probeerde Austria Wien de wedstrijd in zijn greep te krijgen. Dat leek na een klein uur ook te lukken toen Manuel Ortlechner de aansluitingstreffer achter doelman Esteban schoot. Een minuut later was het - vanuit het niets - alweer gelijk toen de Nederlandse spits in Oostenrijkse dienst Nacer Barazite van dichtbij raak schoot. Vanaf dat moment werd AZ met de rug tegen het eigen strafschopgebied gedrongen door de opgeleefde Oostenrijkers. Opmerkelijk was dat de koploper van de eredivisie amper meer onder de druk van Austria Wien wist uit te komen. Het positiespel, dat geroemd wordt, bood nauwelijks openingen en de fysieke krachten van de ploeg van Verbeek waren nauwelijks merkbaar. Niettemin kreeg Jozy Altidore nog een grote mogelijkheid voor een Alkmaarse zege, maar zijn inzet belandde hoog in de tribunes. Bij de thuisploeg waren daarna ook de krachten weggevloeid, waardoor AZ ongeslagen blijft in de Europa League.

onneembare vesting. Geheel terecht was de 1-3 voorsprong van de gasten ook weer niet. PSV was de betere ploeg, kreeg ook legio kansen, maar miste – zeker in de eerste helft – overtuiging. Ola Toivonen, de onzichtbare aanvoerder van de thuisploeg, bracht PSV na een klein uur spelen terug in de wedstrijd toen hij alleen voor doelman Edel Apoula het hoofd koel hield (2-3). Daarna volgde een stormloop op het doel van de Israëliërs, zeker toen

Roei Gordana ook nog eens twintig minuten voor tijd met de rode kaart van het veld werd gestuurd. PSV leek op gelijke hoogte te komen toen de ploeg een strafschop kreeg toegewezen, maar die beslissing werd teruggedraaid. Een minuut daarna was het wel raak via een uithaal van Kevin Strootman, waarna PSV in de laatste tien minuten alle reserves aanboorde om geen compleet gezichtsverlies te lijden. Dat lukte ondanks een stortvloed aan kansen niet meer.

Rafael Nadal meldt zich af voor Parijs Masters

Woods dankbaar voor plek in Presidents Cup

Madrid Rafael Nadal heeft zich afgemeld voor de Parijs Masters. De Spaanse tennisser wil zich focussen op de World Tour Finals in Londen en de eindstrijd van de Davis Cup tussen Spanje en Argentinië. Nadal meldde het nieuws op zijn Facebookpagina. ‘Het was een moeilijk besluit, maar ik weet wat ik moet doen in mijn voorbereiding op de laatste wedstrijden van het jaar en eveneens voor de start in 2012.’

Singapore De afgelopen jaren was zijn aanwezigheid in de Presidents Cup een vanzelfsprekendheid. Dit keer toonde golfer Tiger Woods zich meer dan dankbaar dat de Amerikaanse captain Fred Couples hem uitnodigde voor de wedstrijd tegen Australië. ‘Fred had heel veel keuze. Ik heb geluk dat ik erbij hoor.’ Woods is naar de 56e plaats op de wereldranglijst gezakt.

Wüst op drie afstanden met beschermde status Heerenveen Bij de Nederlandse afstandskampioenschappen kunnen de schaatsers zich vandaag, zaterdag en zondag plaatsen voor de eerste wereldbekerwedstrijden. Op elke afstand zijn vijf startbewijzen te verdienen. Meerdere schaatsers hebben een beschermde status. Dat houdt in dat een plek bij de eerste acht voldoende is. Ireen Wüst is op liefst drie afstanden ‘beschermd’.

ANP

UFO

Stage

Kleinzoon

Fans bij de American Footballwedstrijd New Orleans Saints - Indianapolis Colts zagen een ufo tijdens het duel. De zaak wordt nog onderzocht.

Acht leerlingen uit Rotterdam hebben een bliksemstage gevolgd in De Kuip. Ze hielpen mee met het laden en lossen van vrachtwagens.

Jessua Cruijff, de kleinzoon van, heeft van zich laten horen. De verdediger scoorde voor de reserves van Wigan Athletic.

28

Dagblad De Pers Vrijdag 4 november 2011

Iedereen die rechtuit kan lopen krijgt een KNVB-badge.

Sport

Mario van der Ende Oud-scheidsrechter

Kevin Blom toont Kevin Strootman de rode kaart. Na afloop vluchtte de arbiter het stadion uit. ANP

Niet altijd fluitend naar je werk #Kerels Wie wil nog

scheidrechter worden als zelfs arbiters uit het betaalde voetbal moeten vluchten uit een stadion? ‘Je kiest voor een vak, net als een hersenchirurg dat doet.’ Iwan Tol Amsterdam

Aaron Hoogerwaard uit Papendrecht is 16 jaar en scheidsrechter bij jeugdwedstrijden in de hoofdklasse. Hij vindt het leiden van duels zo leuk dat hij met voetballen is gestopt. Van de spelers die hij fluit hoort Aaron dat hij het goed doet. Hoe ver hij als scheidsrechter gaat komen, durft hij niet te zeggen. Misschien wel het betaalde voetbal, of nog mooier: arbiter bij Europese wedstrijden. Eén ding weet hij wel zeker: hoe hoger hij komt, hoe makkelijker het voor hem wordt. ‘Ik moet nu veel meer lopen’, zegt hij. Logisch, met clubgrensrechters langs de lijn en nergens een vierde man om je te helpen. En toch, elk weekend is er weer commotie om scheidsrechters in het betaalde voetbal. Afgelopen zaterdag nog met Kevin Blom, die na FC Twente-PSV de Grolsch Veste via een vluchtroute moest verlaten. Niet be-

paald promotiemateriaal voor jonge scheidsrechters. En dan hebben we het nog niet eens over de molestaties die hen te wachten staan of de overspannen ouders langs de lijn die hen het leven zuur maken. Wie wil er tegenwoordig nog scheidsrechter worden? Het zijn er, naast Aaron Hoogerwaard, opvallend veel, zo blijkt uit cijfers van de KNVB. Het aantal geregistreerde scheidsrechters steeg van 18.465 in 2006 naar 26.897 in 2011. Volgens de voetbalbond zit ‘de kracht vooral bij de clubs die het steeds beter voor elkaar krijgen om de clubarbitrage goed te organiseren’. Ook het aantal geregistreerde molestaties neemt af. Waren dat er in het seizoen 2005/2006 nog 215, in het afgelopen seizoen slonk dat aantal naar 181.

Selecteren Dat de kwantiteit van het arbiterskorps een opwaartse lijn vertoont, betekent volgens voormalig topscheidsrechter Mario van der Ende niet automatisch dat de kwaliteit van de arbitrage toeneemt. Volgens hem zou de KNVB strenger moeten selecteren bij de toelating van belangstellenden voor de scheidsrechterscursus. ‘Als ik journalistiek wil gaan studeren, maar ik heb geen taalgevoel, dan maak ik geen kans. Simpel. Zo zou het met fluiten ook moeten gaan. Mensen kunnen wel enthousiast zijn, maar de vraag is of ze karak-

terologisch geschikt zijn om de baas over 22 man te zijn en impopulaire beslissingen te nemen. Dat moet je eerst toetsen, vind ik.’ Wie nu scheidsrechter wil worden in het (jeugd)amateurvoetbal, krijgt een theoriecursus, waarna een aantal stagewedstrijden volgt. ‘Iedereen die dus rechtuit kan lopen en op een fluit kan blazen, krijgt een KNVB-badge’, stelt Van der Ende. De laagdrempeligheid van de opleiding is volgens de tot ‘scheidsrechter van de eeuw’ gekozen Hagenaar een groter probleem dan de molestaties. ‘Dat zijn echt incidenten. Het overgrote deel van de wedstrijden wordt door een scheidsrechter tot een goed einde gebracht. Dat blijft een geweldig gevoel. Ik kan dat iedereen aanraden.’ Om jongeren enthousiast te maken voor het fluiten van wedstrijden helpt de KNVB voetbalverenigingen zo veel mogelijk met de werving van nieuwe scheidsrechters. Onlangs werd ‘de week van de scheidsrechter’ georganiseerd, waarin alle verenigingen met een scheidsrechterscoördinator een promotiepakket met posters en bierviltjes kregen toegestuurd. Daarnaast kan iedere vereniging een promotieavond met een betaaldvoetbalscheidsrechter aanvragen. ‘Succes idealiseert’, meent Van der Ende. Hij noemt dat ‘het Idols-effect’. Daarom zijn de beelden van verslaggevers op zoek naar een gevluchte

Kevin Blom fnuikend voor enthousiaste, beginnende scheidsrechters, vindt hij. ‘Een bericht dat Björn Kuipers is aangesteld bij Bayern München-Napoli werkt natuurlijk veel motiverender dan dat hele gedoe met Blom. Laten we eerlijk zijn: daar zit toch niemand op te wachten? Blom had als een kerel voor de camera’s moeten verschijnen, als je het mij vraagt. Natuurlijk is het soms moeilijk, het fluiten van een wedstrijd. Maar dat is geen excuus. Je kiest voor een vak. Dat geldt voor een scheidsrechter, maar ook voor een hersenchirurg. Excuses tellen niet. Als je niet tegen die spanning kunt, dan moet je een ander beroep kiezen.’

Kick De 16-jarige Aaron Hoogerwaard heeft de beelden van Kevin Blom bij FC Twente-PSV ook gezien, maar laat zich er niet door van de wijs brengen. ‘Ergens geeft het ook wel een kick voor een scheidsrechter, zoveel commotie. Volgens mij was de rode kaart terecht. Het betrof hier buitensporig inkomen, rood dus. In dat soort gevallen moet je als scheidsrechter zo rustig mogelijk blijven. Voor elk probleem is een oplossing, zeg ik altijd maar.’ Morgen mag hij weer. Dan fluit Hoogerwaard Wieldrecht B1-NieuwLekkerland B1. ‘Gewoon, een gemiddelde wedstrijd’, zegt hij. ‘Ik verwacht een leuke pot.’

Spion in het doel

Keukenprinses

Straks weer een rode

Ophef in Polen over de legendarische doelman Jan Tomaszewsk. Hij zou tijdens zijn carrière een spion voor de communisten zijn geweest.

Ana Ivanovic heeft op het tennistoernooi in Bali in de keuken gestaan. De Servische maakte loempiaatjes voor het goede doel.

Sven Nys zet uit bijgeloof zijn witte helm alleen op als er grote wedstrijden te rijden zijn. Op de Koppenberg bijvoorbeeld. Hij won echter niet.