MSM
Verslaafd aan Oakdale As The World Turns is voor MSM een oude geliefde.
13
PUZZEL MEE EN WIN!
MAAK DEZE WEEK KANS op een overnachting andere 44 Fletcher hotels in Nederland. MEEDOEN EN WINNEN? Op de puzzelpagina vindt u alle informatie.
3x t.w.v. 229,- (All-in arrangement)
DAGELIJKS WINNEN Halfjaarabonnement op Quizted
19 Woensdag Januari 2011
WWW.DEPERS.NL
GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP
EERST
Verklik uw werkgever! Wie zijn (voormalige) werkgever een flinke poets wil bakken, kan hem vanaf deze week verklikken voor het gebruik van illegale software. Beloning: tot 10.000 euro, uitbetaald door een vereniging van grote softwarebedrijven als Adobe en Microsoft.
Lees meer op pagina 3
SPORT
Oude liefde is roestig
‘Goede schakers zijn vaak goede pokeraars.’ Steeds meer schakers grijpen de speelkaarten. Pagina 19.
Europa’s militaire en economische huwelijk met de VS loopt op zijn einde. We moeten scheiden.
14
Lees meer op pagina 8 MERIJN BEELDVERTELLER
Kunduz Afghaanse rekruten: 80 procent is analfabeet
UIT&THUIS
In drie maanden al tachtig politiemensen gedood De afgelopen drie maanden kwamen in de Afghaanse provincie Kunduz tachtig politiemannen om. ‘Als ze maar een checkpoint kunnen overleven.’ Arnold Karskens KUNDUZ
...
Het zit de boomlange Sven Mewes, hoofd van het Duitse Politie Trainingscentrum in Kunduz, niet mee. ‘Vandaag om half tien zouden 120 rekruten zich moeten melden, maar er is er nog niet één.’ Pas op de derde dag marcheren de Afghanen met onregelmatig
zwaaiende armen naar de appèlplaats. Het spektakel, sommigen dragen zelfs slippers, doet denken aan een scène uit de BBC-serie Dad’s Army (Daar komen de schutters). Maar de gezichten verstrakken als de Afghaanse vlag wordt gehesen en een toespraak volgt van de chef-opleider: ‘Het is erg moeilijk om tegen de terroristen te vechten en daarom is een goede training nodig. Als u niet goed oplet of gemotiveerd bent, is het erg moeilijk te overleven.’ Dat doet de 19-jarige Ahmad Khan met puberpukkels op zijn wangen even slikken. Hij komt uit de naburige Takhar en is net aangekomen. ‘Ik wil mijn land dienen’, zegt hij plicht-
matig. ‘En natuurlijk mijn familie onderhouden.’ Het maandinkomen van 260 dollar, inclusief eetgeld, trok hem uiteindelijk over de streep.
Wapenkunde Want Ahmad Khan heeft allerminst voor een veilig beroep gekozen. ‘De afgelopen drie maanden zijn tachtig politieagenten in Kunduz om het leven gekomen’, zegt Mewes in een van de gebouwen van het moderne centrum met lichtgeel geschilderde puien, pal naast het grote ISAF-kamp. ‘De islamistische taliban zijn verantwoordelijk voor 95 procent van de aanvallen op de politie. Het rondrijden in ongepantserde voertuigen is
een belangrijke reden voor het hoge sterftecijfer.’ Zijn Duitse Politie Project Team valt onder het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken. Daaraan werken tien Duitsers en enkele Afghanen mee, wat ruwweg een trainer op tien rekruten inhoudt. ‘Zes weken is te kort voor een gedegen opleiding. Tot 80 procent van de rekruten is analfabeet’, erkent Mewes. ‘Daarom concentreren we op drie kernpunten: teamgeest, discipline en wapenkunde.’ De lat ligt op een praktische hoogte: ’We stellen als doel: als ze maar een checkpoint kunnen overleven.’ Lees verder op pagina 2
De harde klets van Adele HAÏTI
Baby Doc aangehouden De Haïtiaanse politie heeft oudpresident Jean-Claude ‘Baby Doc’ Duvalier aangehouden. Hij zal worden verhoord in de hoofdstad Port-au-Prince. Justitie wil de oud-dictator ondervragen om te bepalen of hij moet worden vervolgd voor het stelen van overheidsgeld tijdens zijn bewind, dat vijftien jaar duurde.
Eerst
2
LANGE POTEN
Kunduz
Asielzoekers Leers in cassatie
Soberheid is sleutel tot vertrek Afghaanse politiechef wil
...
PETER
MIDDENDORP
O
m maximale parlementaire steun voor de nieuwe missie naar Afghanistan te verwerven, kondigde Rutte enkele maanden geleden ‘een ragfijn spel achter de schermen’ aan. Ik ben geen kenner van ragfijne spelen achter de schermen, maar het lijkt me van belang dat je vooraf geen persconferentie geeft om te zeggen: ‘Zien jullie die deur daar? Moet je opletten wat ik daarachter straks allemaal ga doen.’ Iets wat verkeerd begint, heeft de neiging op dezelfde manier te eindigen. Na enkele maanden kwam Rutte weer tevoorschijn. In een nieuwe persconferentie zei hij: ‘Het wordt primair een trainingsmissie.’ Dat klonk ook alweer niet zo goed. Als je iets een trainingsmissie noemt, denk je misschien: dat wordt een trainingsmissie. Met het woord primair erbij denk je dat veel minder snel. Het wordt, voegde de premier toe, primair een heel andere missie dan de vorige. Dat klopte dan weer wel. De vorige missie was primair een opbouwmissie. Daarover hebben we deze week weer mooie waarheden kunnen lezen in de primaire bronnen die WikiLeaks naar buiten heeft gebracht. Er zullen door de Nederlanders geen offensieve taken worden uitgevoerd. Wij hoeven niet bang te zijn dat zij zullen schieten. Voor hun veiligheid zijn zij primair afhankelijk van de Duitsers. Verder valt de missie onder drie verschillende mandaten, als je dat zo kunt zeggen, en kunnen we ervan uitgaan dat de Nederlanders zich eerst uitvoerig met de helpdesken van ISAF, Eupol en NAVO zullen verstaan, voordat zij op rampplekken uit hun busjes zullen stappen. Het idee achter een ragfijn spel achter de schermen is dat je eerst steun verwerft, en je plannen vervolgens onder luid gejuich presenteert. Iedereen is verbluft, maar jij weet wat eraan is voorafgegaan. Dit is allemaal uitgebleven – bijna niemand vindt de plannen van Rutte de moeite waard. De missie mag geen missie zijn, de soldaten mogen niet schieten, haast niemand wil meedoen. We weten niet wat zich achter de schermen heeft afgespeeld – uit de aard der zaak volgt dat je niet mee mag kijken; op de voorgrond kijkt iedereen ongelukkig. 1
ProRail
Er komt een nieuw uitzetcentrum voor uitgeprocedeerde asielzoekers met minderjarige kinderen. Want het kan nog soberder.
denken aan een kantine in plaats van dat de mensen zelf kunnen koken.
Noodopvang
Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Minister Leers van Immigratie en Asiel legt zich niet neer bij een uitspraak van het gerechtshof in Den Haag dat heeft bepaald dat de overheid onderdak moet bieden aan een Angolese vrouw. Zij is uitgeprocedeerd, maar wil met haar drie kinderen in Nederland blijven. Leers wil dit gezin en andere uitgeprocedeerde gezinnen met minderjarige kinderen geen onderdak bieden en gaat in cassatie bij de Hoge Raad. Eerder tikte de Raad van Europa Nederland al op de vingers, omdat Nederland uitgeprocedeerde illegale kinderen op straat zette. Toen de overheid daarmee stopte, was het idee om deze kinderen wel op te vangen, maar hun ouders het land uit te zetten. Ook dat kon volgens het hof niet door de beugel. Scheiding van moeder en kinderen is bovendien in strijd met internationale verdragen. Maar Leers gaat door, want zijn beleid
Leers houdt voet bij stuk. ANP
is erop gericht uitgeprocedeerde asielzoekers uit te zetten. Of ze nu minderjarige kinderen hebben of niet. Hij laat nu voor deze groep een speciaal vertrekcentrum inrichten ‘waar ouders moeten werken aan hun vertrek’. Waar en wanneer dit centrum gerealiseerd moet worden, is nog onbekend. Wel heeft Leers aangekondigd dat de voorzieningen sober zullen zijn, met beperkingen aan de bewegingsvrijheid. Daarbij kun je
Goldman verslikt zich met Facebook
Tjeerd Wiersma AMSTERDAM
...
Goldman Sachs, de Amerikaanse zakenbank die zijn eigen werk ooit met dat van God vergeleek, heeft een faux pas begaan door te gaan leuren met aandelen in Facebook, de immens populaire sociale netwerksite. Op 2 januari van dit jaar werd duidelijk dat Goldman voor 450 miljoen dollar had geïnvesteerd in de sociale netwerksite. En ook dat het voor een bedrag van 1,5 miljard dollar aandelen in Facebook via een zogeheten onderhandse plaatsing wilde verkopen aan zijn meest vermogende klanten (minimale inleg per klant: 2 mil-
joen dollar). Tot zover geen vuiltje aan de lucht. Ware het niet dat het nieuws dat Goldman Sachs een e-mail aan zijn beste klanten (onder wie veel Amerikanen) had gestuurd om te investeren in Facebook, zich als een lopend vuurtje begon te verspreiden. En dat mag dus niet. Volgens Amerikaanse beursregels mag je voor onderhandse plaatsingen van aandelen – anders dan bij publieke plaatsing – geen sluikreclame maken. Want zo zou je het al dan niet gewenste ‘publiciteitsoffensief’ van Goldman Sachs rondom de aandelen wel kunnen uitleggen. De zakenbank dreigde het daardoor opnieuw aan de stok te krijgen met de Amerikaanse beurswaakhond SEC. De zakenbankiers van Goldman hadden vorig jaar al een akkefietje met de waakhond dat hen duur kwam te staan. Die fraudezaak met complexe hypotheekproducten werd voor
550 miljoen dollar geschikt. Om dit keer aan de strenge keurmeesters van de SEC te ontkomen, bedachten de gehaaide bankiers van Goldman een list. Dat is dat alleen Amerikaanse beleggers nu geen aandelen Facebook meer toegewezen krijgen. Sneu voor de Amerikanen, maar mogelijk goed nieuws voor rijkaards uit andere landen die bij Goldman bankieren en naast de aandelen grepen. Doordat Goldman Sachs de spelregels heeft veranderd, kunnen zij alsnog aandelen Facebook bemachtigen tegen een ‘gunstige’ waardering van 50 miljard dollar. Zo veel was Facebook waard toen het aanbod in de e-mail door Goldman Sachs aan beleggers werd gedaan. Dat lijkt nu een koopje, want afgelopen weekeinde werden de aandelen in de sociale netwerksite al op 70 miljard dollar gewaardeerd en verhandeld. 1
Vervolg van pagina 1
...
Volgens het voornemen van het kabinet-Rutte zullen Nederlandse trainers dit voorjaar de Duitsers ondersteunen. Oberrat Sven Mewes, pistool op de heup, heeft uit gesprekken vernomen dat dit met name buiten de poort zal gebeuren. De Nederlanders zullen het werk gaan ‘intensiveren’, zoals hij dat noemt. Mewes diende zelf jarenlang bij de Duitse antiterroristeneenheid GSG6. Hij blijft binnen de poort. Over de gevaren oordeelt hij nuchter. ‘Het is hier gevaarlijker dan Nederland of Duitsland. Maar ik zie geen problemen als ze door beveiligers worden beschermd, als een schild om de trainers.’ Dat zouden dan de 270 militairen moeten zijn die volgens de kabinetsplannen worden meegestuurd. Voor kolonel Abdul Rahman Aghtash, de tweede man van de politie van Kunduz, voldoet de politieopleiding nu niet. Volgens hem wordt de manschappen niet geleerd hoe ze zich moeten verdedigen tegen zelfmoordenaars. Ook wil hij zware wapens voor zijn agenten. ‘We willen leren chauffeuren met gepantserde voertuigen en we willen leren omgaan met mortieren’, zegt Aghtash op zijn kantoor in Kunduz-Stad. Over het precieze aantal agenten in de provincie Kunduz doet hij geen uitspraken, maar hij zou blij zijn met nog zeker duizend agenten erbij. De Nederlanders ziet hij dus graag komen, zeker als ze ook nog eens een mooie uitrusting meenemen. ‘In sommige streken is er één agent op 4000 inwoners.’ Mewes is tegen het lesgeven in het gebruik van zware wapens. ‘We moeten de politie civieler maken. Leren dat ze voor de bevolking is.’ 1
De Duitse trainer Mewes. REUTERS
Argus Piraterij breekt alle records
Raad van Korpschefs
VERVANGEN BONNENQUOTA ECHT VOORBIJ KOPERLEIDING Spoorbeheerder ProRail kijkt naar mogelijkheden om de koperleidingen op een aantal plekken langs het spoor te vervangen door ander materiaal. Op die plaatsen is het gevaarlijk als het koper wordt gestolen. Onlangs botsten bij Zevenaar twee treinen op elkaar, doordat koperdieven het alarmsysteem hadden uitgeschakeld. De prijs van koper is de laatste tijd fors gestegen, waardoor het populair is bij dieven.
Nederland telt volgens een woordvoerder van Leers nu 1850 uitgeprocedeerde gezinnen. Maar daar zitten ook gezinnen tussen met meerderjarige kinderen, en voor hen is het nieuwe centrum niet bedoeld. Intussen vangen gemeenten en kerkelijke organisaties in noodopvangsituaties illegale kinderen en hun ouders op. Leers is niet van plan hun opnieuw opvang te bieden. En dat zou wel moeten, vindt John van Tilborg, directeur van Inlia. ‘De uitspraak van het hof was heel duidelijk. Alle illegale kinderen hebben recht op opvang, huisvesting en onderwijs.’ Ook vraagt Van Tilborg zich af hoe het nog soberder kan. Hij wijst op een recente uitspraak van de rechtbank in Breda. De gemeente Breda wilde een uitgeprocedeerde vrouw uit Sierra Leone en haar twee jonge kinderen in het centrum in Ter Apel plaatsen, een plek waar veel uitgeprocedeerde gezinnen verblijven. Maar de rechtbank meent dat het centrum het gezin niet de juiste psychische zorg kan bieden. De gemeente moet nu voor andere passende opvang zorgen. 1
Beleggen Geen aandelen voor Amerikanen
De godenzonen van Goldman Sachs hebben zich vergaloppeerd met de verkoop van aandelen in Facebook. Amerikaanse beleggers grijpen mis.
zware wapens
De Raad van Korpschefs heeft gistermiddag laten weten dat zij achter het voorstel van de regering staat om de bonnenquota af te schaffen. In een persbericht liet de raad weten dat er geen korpschefs meer zijn die nog een bonnenquotum hanteren. Het Landelijk Kader Nederlandse Politie introduceerde in 2003 het bonnenquotum. De ministers Remkes en Donner en de korpschefs waren het toen eens over het vastgestelde aantal uit te schrijven bekeuringen. In november 2010 stelde minister Op-
stelten van Veiligheid en Justitie dat dit ‘prestatiecontract’ zou worden afgeschaft. Toen deze week duidelijk werd dat politiechefs uit vier regio’s zich niks van de afschaffing aantrokken, reageerden politici verontwaardigd. Een woordvoerder van het CDA stelde dat de geloofwaardigheid van de politie hierdoor werd aangetast. Het Korps van Landelijke Politiediensten laat weten dat inmiddels geen van de korpschefs nog een bonnenquotum hanteren.
Laura d’r hacker
Neanderthalers
Zeilmeisje Laura Dekker wordt lastig gevallen door een hacker. De onverlaat zou al meerdere laptops onbruikbaar hebben gemaakt.
Ze hadden niet zo’n grote neus vanwege een evolutionaire aanpassing aan de kou, maar de rest van hun lijf was ook groter.
Eerst
3
Software Campagne voor klikspanen
Klik uzelf rijk, de baas arm Illegale versies van Windows op kantoor leveren flink geld op. Wel even uw werkgever erbij lappen. Camil Driessen AMSTERDAM
...
Een ambassadeur voor het karretje spannen 700 ondernemers nemen in Amsterdam deel aan een vierdaagse netwerkbijeenkomst met Nederlandse ambassadeurs en consuls-generaal.
Daarvan kwamen er 150 terug vanuit het land waar ze gestationeerd zijn om vragen te beantwoorden. Ondernemers die niet aanwezig zijn kunnen
WikiLeaks
‘Amerikaanse kernwapens in Nederland’ Redactie binnenland AMSTERDAM
...
Nederland heeft Amerikaanse kernwapens opgeslagen. Dat is al jaren een publiek geheim, maar minister Maxime Verhagen van Economische Zaken heeft het nu erkend. Dat blijkt uit een geheim ambtsbericht van de Amerikaanse ambassade dat in handen is van RTL Nieuws.
De ambassadeur schreef: ‘Verhagen zei dat hij de discussies over de opslag van kernwapens in Nederland heeft geblokkeerd, omdat dat een zaak is waarover de NAVO gaat.’ Verhagen – toen minister van Buitenlande Zaken – maakte zijn opmerking op 3 september 2009. De Tweede Kamer probeert al dertig jaar uitsluitsel te krijgen over de kwestie. Actiegroepen demonstreren al jaren tegen de kernwapens. 1
hun vraag stellen via Twitter. Best handig om zo’n ambassadeur in een informele sfeer aan zijn jasje te kunnen trekken. FOTO: HOLLANDSE HOOGTE
Wie zijn voormalige (of huidige) werkgever die illegale software gebruikt erbij lapt, kan tot maximaal 10.000 euro tipgeld krijgen van de Business Software Alliance (BSA), een internationale belangenorganisatie van grote softwarebedrijven, zoals Adobe en Microsoft. Sinds maandag probeert BSA via onder meer radiospotjes mensen te verleiden tot loslippigheid. ‘Mensen denken toch: what’s in it for me’, zegt voorzitter Jacco Brand van BSA Benelux. Oproepen tot klikken vindt hij niet kwalijk. Integendeel: de ‘Zwart op Wit’-campagne moet nieuw leven blazen in een activiteit die al bestond, maar niet bekend was. Brand stelt dat het gebruiken van illegale software tot oneerlijke concurrentie leidt en de economie kapitalen kost. Het terugdringen van pc-softwarepiraterij in Nederland met 10 procent zou de komende twee jaar 4,4 miljard dollar aan extra economische activiteit, een miljard aan belastinginkomsten en 3.815 IT-banen opleveren. Dat dit geld ook via andere kanalen
de economie in zou stromen, is volgens Brand ‘zeer de vraag’. De oproep tot klikken is juridisch in de haak, stelt specialist in IT-recht en Intellectueel Eigendom Ernst-Jan van de Pas van Dirkzwager Advocaten. ‘Ik zou niet weten waarom je geen beloning mag uitloven.’ Toch is de actie van BSA opmerkelijk. De BSA is geen officiële door de overheid aangestelde autoriteit die, zoals de NMa of OPTA, boetes mag opleggen en probeert haar gram daarom via de civiele rechter te halen. Met uw tip in de hand en bijvoorbeeld aanvullend onderzoek in de database van leden moet zij aantonen dat er sterke vermoedens van het gebruik van illegale software bestaan. ‘Dan wijst de voorzieningenrechter het verlof tot het leggen van beslag vrijwel altijd toe’, zegt Van de Pas. Vervolgens komen namens BSA een deurwaarder en gerechtelijk expert kijken of de licenties op de software kloppen. Zo niet, dan moet het bedrijf vaak alsnog de ontbrekende licenties kopen en een schadevergoeding en de juridische kosten betalen. Disclaimer voor goudzoekers: u krijgt alleen betaald als BSA uw baas ook daadwerkelijk aanpakt. 1
4
Eerst
Groot-Brittannië Armchair detectives
Leonardo Onderwijs aan hoogbegaafden in gevaar
Cluedo met ’n ‘Hé, weet jij al hoe alt allerslimste echte moord Dekindjes bloeien Een mysterieuze moordzaak roept de oerdetective op in de Britten. Wie heeft Joanna Yeates vermoord? En wat is er gebeurd met de pizza? Sanne Rooseboom LONDEN
...
‘Het moet iemand zijn geweest die haar kende, ze heeft de deur voor hem open gedaan.’ ‘Nee, het was een inbreker die gestoord werd.’ ‘Het was haar vriendje. Die gedraagt zich zo verdacht.’ Een gewoon feestje op een zaterdagavond in Londen, en het gaat gemakkelijk een uur over de moord op Joanna Yeates. De 25-jarige architecte verdween eind december uit haar flat in Bristol. Op kerstochtend werd haar lijk gevonden aan een landweggetje vier kilometer verderop. Gewurgd. Een vreselijke moord en van de dader geen spoor. Door de timing (met kerst is er weinig ander nieuws), het slachtoffer (een sympatieke, blonde vrouw) en de vele vragen rondom de moord is de zaak al weken niet meer uit het Britse nieuws te slaan. Joanna’s ouders en haar vriend doen nu zelfs een beroep op het publiek: ‘Jullie leven al weken mee’, verklaarden ze gisteren. ‘Wees een huistuin-en-keuken detective, laat ons weten wat je vermoedt.’
Sindsdien proberen de Britten de puzzel op te lossen als ware het een tv-detective. The Sun heeft 50.000 pond uitgeloofd voor de aanwijzing die tot een aanhouding leidt. In concurent de Daily Mail staat een plattegrond van het huis van Joanna met alle mogelijke routes die een inbreker met een lijk zou kunnen nemen. Net voor de moord kocht Joanna een pizza die ze niet heeft opgegeten, maar die ook niet meer in haar appartement lag. Wat is er gebeurd met de pizza? is dan ook een van de populaire vragen op de vele Facebookpagina’s over de zaak. De lokale politiechef kwam op tv met een zelfde soort pizza, met mozzarella en tomaat. ‘Weet u wat er gebeurd is met Joanna of met de pizza?’ vroeg hij.
Verdachte huisbaas Natuurlijk zijn er verdachten. De politie onderzocht de computer van Joanna’s vriend, maar vond niks verdachts. Daarna werd Chris Jefferies, de 65-jarige huisbaas, opgepakt. De oud-leraar heeft lang, grijs haar dat hij ooit blauw verfde en is een homoseksuele vrijgezel. Reden genoeg om jonge vrouwen te doden, zo moet The Sun hebben gedacht toen ze hem ‘raar, kakkerig, schunnig en eng’ noemden in een prominente kop. Maar ook Jefferies werd vrijgelaten (en denkt erover The Sun aan te klagen). De moordzaak blijft open. 1
Pizza als aanwijzing Joanna Yeates wandelde op vrijdag 17 december van een borrel na haar werk bij een ontwerpbureau naar huis in een mooie wijk van Bristol. Via beelden van beveiligingscamera’s is haar gang precies na te gaan: ze koopt twee flessen cider en een pizza bij de Tesco. Ze belt een vriendin en maakt plannen voor het kerstweekend. Dan is ze verdwenen. Wanneer haar vriend twee dagen later thuiskomt van een weekendje weg, slaat hij alarm. Joanna is er niet, maar haar jas, telefoon en sleutels wel. Er zijn geen sporen van inbraak of van een worsteling. Op 25 december wordt haar lichaam gevonden, ze is gewurgd, maar niet aangerand. Ze draagt geen jas, geen schoenen en één sok.
op in Leonardoscholen. Maar zonder officiële erkenning dreigt bankroet. Peter Wierenga BENNEKOM
...
‘Nee joh, zo zet je geen rokade...‘ corrigeert de achtjarige Irene klasgenootje Yannick (7), die aan het schaken is tegen Pascal (8) en toren en koning verkeerd omwisselt. Nog een advies: ‘Ik zou die toren slaan.’ Nee, dit is geen schaakclub, maar een zogeheten Leonardo-klas in Bennekom. Onderwijs op maat voor hoogbegaafde kindjes, die welkom zijn als ze een IQ van 130 of hoger scoren. De wanden van het klaslokaaltje verraden weinig, maar de anatomische pop is indrukwekkend. De leerlingen in de leeftijd van vier tot acht jaar schaken, tekenen geconcentreerd, of zitten te surfen op hun eigen laptop. ‘Op mijn vorige school ging ik altijd huilend naar school, ik durfde de klas niet in’, vertelt Pascal, intussen zijn opponent achteloos schaak zettend. ‘Ik weet ook niet waarom.’ Yannick: ‘Het is perfect hier, je leert veel. Ik moest eerst sommen onder de 20 maken, dat is zó stom.’
Romeinse cijfers
De politiechef van Bristol met een zelfde soort pizza. BRUNO PRESS
‘Zie je dat zesjarige jongetje? Caser heeft alle rekenstof van de basisschool al onder de knie’, zegt meester Frans Wolswijk (56). ‘Nu rekent hij voor de grap in Romeinse cijfers. En als je hem de wortel van 144 vraagt, weet-ie het ook.’ Dus mag hij lekker verder computeren. ‘Hé, weet jij al hoe alt backspace werkt op een Mac?’ vraagt hij de verslaggever. Het succes van het uit de VS afkomstige Leonardo-concept is zichtbaar aan de 55 basisscholen en 10 middelbare scholen die in het hele land uit de grond sprongen. Ze zijn gehuisvest bij ‘gewone’ scholen, maar volgen een eigen lesprogramma.
Vangstverbod
Piraterij anno 2010
DIOXINE IN PALING
RECORD: 1.181 GIJZELINGEN
Staatssecretaris Henk Bleker (Landbouw en Visserij) wil het vangen van paling in rivieren die vervuild zijn met dioxine verbieden. Hij volgt daarmee een meerderheid in de Tweede Kamer die eerder diverse keren aandrong op een vangstverbod. De Voedsel en Waren Autoriteit waarschuwde in 2007 al voor een te hoog dioxinegehalte in paling, maar desondanks werd de vis gewoon gevangen en verkocht.
Piraten hebben afgelopen jaar een recordaantal mensen gegijzeld, meldde het International Maritime Bureau (IMB) gisteren. Maar liefst 1.181 schepelingen werden gekidnapt en acht gegijzelde opvarenden werden omgebracht. In totaal werden 53 boten gekaapt. Het is het vierde jaar op rij dat er een stijging te zien is in de hoeveelheid gewelddadige acties op zee. In 2009 was het aantal gijzelingen 1.050. Het aantal kapingen was toen echter hoger: 117 boten werden geplunderd.
De behoefte bleek enorm, alleen al in Bennekom staan veertig kindjes op de wachtlijst. Maar op dit moment staat het concept overal onder druk. De kleinere klassen (16 leerlingen), extra lessen (Spaans, Engels, muziek, schaken, chemie) en het materiaal (Macbook, lesboekjes) jagen de kosten op. Hoewel ouders proberen om het gat van zo’n 2000 euro per leerling zelf te dichten, dreigt sluiting. Nu wil het toeval dat het kabinet 30 miljoen opzij zet voor onderwijs aan hoogbegaafden. Probleem opge-
lost, zou je zeggen. Maar... dat geld mag alleen besteed worden binnen het reguliere onderwijs. Waar menig kind verdronk in verveling.
Depressief Politici moeten zich eens afvragen hoe zij het zouden vinden om onder hun niveau te moeten werken, vindt Wolswijk. Want ouders vertellen dat ze weer een vrolijk kind hebben, niet meer depressief of onderpresterend. Zoals Saskia Maarse, moeder van drie hoogbegaafde zoontjes: ‘Ik zie
Gezondsheidsraad
ADVIES AAN MINISTER
Maar in 2006 constateerde het IMB ‘slechts’ 188 gijzelingen. Opvallend is dat in 2010 met name Somalische piraten verantwoordelijk gehouden kunnen worden voor de kapingen. Hoewel het IMB stelt dat de Golf van Aden iets veiliger wordt door het vertrek van deze zeerovers, maakten de Somalische piraten zich schuldig aan 92 procent van alle kapingen in 2010. In 2011 zijn tot nu toe vier schepen gekaapt. Momenteel worden er 707 zeelieden gevangen gehouden.
REUTERS
Patiënten en zorgverleners moeten meer betrokken worden in de ontwikkeling van medische producten. Nu is het nog vaak de industrie die bedenkt wat goed en nodig is. Dat concludeert de Gezondheidsraad in een dinsdag aan de minister van Volksgezondheid overhandigd advies. Volgens een woordvoerder van de raad hebben patiënten soms behoefte aan producten ‘waar gewoon nog nooit aan gedacht is’.
Jong geleerd...
Poespas
Pas op voor de pornoworm!
In Zwitserland is een jongetje van 4 met de auto van opa tegen een boom gereden. Het ventje was jarig en besloot zelf zijn verjaardagstaart op te halen.
In de VS is een kat opgeroepen voor de juryplicht. Het bezwaar van het baasje dat het dier geen Engels spreekt en begrijpt, is vreemd genoeg afgewezen.
Trend Micro waarschuwt voor een computerworm op pornowebsites. De worm gaat pas weg als je geld overmaakt via een sms’je.
Eerst
5
backspace werkt op een Mac?’
Met de klok mee: Richard tekent een wolf, terwijl zijn klasgenootjes rekenen of schaken. FOTO’S: BRAM PETRAEUS
een groot verschil nu onze tweede in een Leonardo-klas zit. Eerst stond hij vaak ’s ochtends huilend onder de douche, omdat hij niet naar school wou. Nu is hij weer leergierig.’ En dat terwijl zijn oude school dacht dat het altijd dagdromende joch een stoornis had. Voor de oudste zoon kwam Leonardo te laat. Die ging naar een ‘plusklas’: één ochtendje apart les. ‘Dat is erg weinig, je bent de hele week hoogbegaafd.’ Plus dat de ene docent er echt meer van maakte dan de andere.
50PLUSOF 40MIN ...
HANS
WIEGEL
J
an Nagel heeft weer een nieuwe partij opgericht. Hij is inmiddels een ervaringsdeskundige: Leefbaar Hilversum, Leefbaar Nederland, de Partij voor Rechtvaardigheid, Daadkracht en Vooruitgang en nog zo wat. En nu dus 50Plus.
Dat is geen wonder, omdat het onderwerp hoogbegaafdheid op de pabo vooral schittert door afwezigheid. Daarom is de vrees dat het extra geld van het kabinet naar plusklassen gaat, terwijl Leonardo ‘eindelijk een concept is dat werkt’. Bovendien, zo stellen ouders, als we met liefde nog veel meer geld uitgeven aan onderwijs aan zorgkinderen, waarom beknibbelen we dan op de uitvinders van morgen? Knelpunt is dat Leonardo nog niet officieel erkend is. Er loopt wel een
onderzoek van de Radboud Universiteit, maar dat duurt nog wel even. Bovendien is de huidige trend om verschillende kinderen weer zo veel mogelijk bij elkaar te zetten. Directeur Just Hageman (55) van de Prinsenakker, waaronder de Leonardo-afdeling valt, is daar in principe niet op tegen. ‘Maar om blinde, dove, autistische, gedragsgestoorde, zwakbegaafde, normale en hoogbegaafde leerlingen in één klas te laten zitten, zoals de politiek wil? Dat gaat niet werken in de praktijk.’
We kennen elkaar al jaren. Van het roemruchte radioprogramma In de Rooie Haan en daarvoor, toen we allebei in de jeugdgemeenteraad van Hilversum zaten. Een opgewekte, lepe vent, altijd in voor actie en intrige. Wat moeten we met 50Plus? Nagel wil inspelen op de onvrede bij de oudere kiezer. De AOW-leeftijd mag niet omhoog, dat moet wel met het vakantiegeld voor de AOW’ers gebeuren. Er moet voor de 65-plussers een dertiende maand komen en iedere senior moet gratis met de bus of tram kunnen. Gratis betekent dat een ander de kosten moet betalen. Hebben die 50-plussers het zo moei-
lijk? Al die babyboomers onder hen hebben niet te klagen. In feite ‘de meest welvarende generatie ooit’, las ik ergens. Opgegroeid in een tijd met ruime studiefinanciering, van hoge uitkeringen, van geen sollicitatieplicht. En maar zeuren, en vinden dat ze overal recht op hebben. Een toon van afgunst. Dan de 40-minners. Die moeten opdraaien voor de wensen van de babyboomers. Die kunnen later, pas als ze tegen de 70 lopen, met pensioen. Die moeten zelf een groot deel van de kosten van hun oude dag opbrengen. Dat is heel wat anders dan wat alle kandidaten, die zich achter Nagels vlag hebben geschaard, hebben erva-
Wolswijk beaamt: ‘Ze vragen je steeds waarom. Dat stimuleren we ook. Zo verzint de klas elke ochtend een
vraag. Nu zoekt Nathan uit wie de tafel heeft uitgevonden.’ Het jongetje is druk in de weer op Wikipedia; het antwoord mag hij presenteren aan de klas. Want het clichébeeld van nerds met brilletjes gaat duidelijk niet meer op. Er zitten ook multi-talenten bij, die uitblinken in sport of creatieve vakken. Zoals Richard (8), die een fraaie wolf tekent. ‘Ik vind het leuk hier, omdat ik meer dingen kan doen. Mijn vorige juf wist niet wat ze met me aan moest, omdat ik altijd vroeg klaar was.’ 1
Nagels zoveelste partij is er één van de omgekeerde solidariteit.
Nagels zoveelste partij is er één van de omgekeerde solidariteit. Straks wordt er ook een 40Minpartij opgericht! Laten we wel wezen: bij een tweedeling op basis van leeftijd heeft dit land geen baat. 1
Gebruik het geld dus liever om de Leonardo-scholen te redden, betoogt Hageman. En geef toe dat ook de docenten extra creatief moeten zijn. ‘Gewone kinderen geef je elke dag een puzzelstukje. Hoogbegaafde kindjes geef je de totale puzzel en dan kijk je wat ze nog niet weten, want veel puzzelstukjes hebben ze zélf al.’
Wikipedia
ren: oud-staatssecretaris Van Hulten uit het kabinet-Den Uyl, oud-politievoorlichter Klaas Wilting en mannen als Jacques d’Ancona en Koos Postema. Waar blijven trouwens de vrouwen op de lijst van Jan? Of weten die wel dat de jonge generatie al heel veel lasten van de krasse knarren op de schouders heeft?
Litertje koffie graag
Fleximan
Zaadziekte
De koffieketen Starbucks heeft een nieuw bekerformaat aangekondigd voor de Amerikaanse markt. De ‘Trenta’-beker bevat 917 ml; bijna een liter dus.
60 procent van de mannen gaat flexibeler om met zijn werktijden na de geboorte van een eerste kind. 9 procent zegt dat er niks aan de situatie is veranderd.
Mannen die na de zaadlozing griepachtige verschijnselen krijgen, kunnen allergisch zijn voor hun eigen sperma, ontdekten Nederlandse professoren.
Eerst
6
Wereldnieuws Al 2000 jaar onenigheid
Astronoom Kunkle ziet sterretjes PINOKKIO Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar
[email protected]
Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Wat is de bewering? ‘Veel mensen hebben eigenlijk een ander sterrenbeeld dan ze altijd hadden gedacht.’ Wie zei dat? De Amerikaanse astronoom Parkle Kunkle
Waar ze hij dat? In een interview ruim een week geleden in de Minneapolis Star Tribune. Zijn opmerking werd opgepikt op Hyves en door twitteraars, en was daarna binnen een paar dagen wereldnieuws: volgens de sterrenkunde klopt uw sterrenbeeld niet! Hoe zat het ook alweer? Astrologen beweren dat ze iemands karakter kunnen beschrijven op grond van de stand van de sterren en planeten op het moment van de geboorte. Ze letten daarbij op het sterrenbeeld waar op dat moment de zon in staat (het ‘zonneteken’), op het sterrenbeeld dat aan de horizon opkomt (de ‘ascendant’) en ze letten op de posities van de maan, zon en planeten langs de dierenriem en ten opzichte van elkaar. Een horoscoop uitrekenen is, kortom, een hoop werk. De astrologierubriekjes in kranten en tijdschriften hebben niets met deze
klassieke astrologie te maken, maar ze hebben wèl het idee dat ‘jouw sterrenbeeld’ je karakter en levenslot beinvloedt, zeer populair gemaakt. Wat is waar? Het is waar dat een sterrenkundige (astronoom) aan iemand een ander sterrenbeeld zou toewijzen dan een astroloog. Dat komt doordat astrologen vanaf het ontstaan van hun ‘wetenschap’, dus al ruim tweeduizend jaar, uitgaan van vaste posities voor de twaalf tekens van de dierenriem aan de hemel. Ze zeiden toen en zeggen nu dat de zon op 21 december het sterrenbeeld steenbok binnengaat, op 21 januari Waterman, enzovoorts. Maar astronomen weten al twintig eeuwen dat die vaste posities/tijdstippen niet kloppen. De sterrenhemel schuift héél langzaam op. Dat komt doordat de baan van de zon tegen de achtergrond van de vaste sterren niet ieder jaar exact dezelfde is maar héél
langzaam verandert. Dat ligt niet aan de zon, maar aan de aarde. De aardas staat niet rotsvast te tollen (alweer: vergeleken met het heelal, met de
De aardas staat niet rotsvast te tollen, maar schommelt een beetje. vaste sterren) maar schommelt een beetje en maakt een zeer trage draaibeweging, als een spinnend tolletje. Gevolg: de zon komt momenteel pas veel later aan in Steenbok, later in Waterman, en schuift inmiddels ook heel even door het sterrenbeeld Slangendrager – wat dus eigenlijk als dertiende teken aan de dierenriem zou moeten worden toegevoegd. Astronomen, kijkend naar de echte sterren, zouden menigeen dus een heel ander
sterrenbeeld toewijzen. Dat astrologen ‘achterlopen’, dat weten ze al twintig eeuwen. Zó oud was het wereldnieuws van afgelopen week. Zó dol zijn mensen op alles wat met ‘hun’ sterrenbeeld te maken heeft. Astrologen trekken zich al twintig eeuwen niks aan van die verschuiving: hun ‘wetenschap’ gebaseerd op de sterrenbeeldposities ‘op oudGriekse wijze’ werkt uitstekend, althans daar zijn ze heilig van overtuigd, dus kunnen alle veranderingen alleen maar verslechteringen zijn! Zij kijken met andere woorden op een totaal andere wijze naar de hemel. Of beter: ze houden zich (naar eigen zeggen) met veel hogere zaken bezig dan dat domme kijken naar echte sterren. Astronomen die zeggen dat astrologen fout bezig zijn, hebben er gewoon niks van begrepen. Eindoordeel: De bewering is niet waar. 1
KLPD
Dreigers in beeld bij politie en zorg Een nieuw team van mensen uit de politie en de zorg moet solistische dreigers in beeld krijgen, om hen te stoppen voor het te laat is. Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Karst Tates, de man die zeven mensen doodreed bij zijn aanslag op Koninginnedag 2009, is wel het beste voorbeeld van een solistische dreiger. Erwin L., die op Prinsesjesdag een waxinelichthouder naar de Gouden Koets gooide: ook een solist, een verwarde man die bekend was bij de politie in zijn regio. Het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) wil dit soort aanslagen voorkomen en is 1 januari met andere diensten, zoals de AIVD en de GGZ, begonnen met de pilot Dreigingsmanagement. Hierin brengt een team van onder meer informatiespecialisten, dreigingsinschatters en psychologen de situatie van de dreigers in kaart. Hoe het zit met de uitwisseling van gegevens zodat hun privacy niet wordt geschonden, moet nog worden onderzocht. 1
Ik ben Sandra, winnaar van 2008
Banken
OPHEF OVER HOGE RENTE
Koop je occasion in december of januari via AutoTrack.nl en win ook je aankoopbedrag terug. Kijk voor de Occasionactie en voorwaarden op AutoTrack.nl/occasionactie.
De hoge rentes die banken vragen voor rood staan, zijn staatssecretaris Frans Weekers van Financiën een ‘doorn in het oog’. Dat zei hij gisteren in de Tweede Kamer. Aanleiding was een onderzoek van het programma TROS Radar waaruit blijkt dat banken tot ruim 20 procent rente rekenen over rood staan, zonder de consument daarop te wijzen. De Kamer heeft eerder besloten de rente te maximeren op 15 procent.
Wintersportfeit Snowboarders hebben eenderde minder kans op een fatale val dan skiërs.
Eerst
7
Revolutie Terug naar Albanië en Roemenië
Tunesië is vrij, maar wat nu? Eindelijk is hij weg, president Zine El Abidine Ben Ali. Maar nu begint het pas. We zijn benieuwd. Mark van Assen AMSTERDAM
...
Tsja, en toen? Met de staart tussen de benen maakte de gevallen dictator dat hij wegkwam. Weggejaagd door zijn volk, dat hem niet meer wilde. Vanaf nu wordt alles anders. Dat is althans de bedoeling. In Europa hebben we nog niet eens zo heel lang geleden eenzelfde scenario meegemaakt. Het is december 1989 als woedende Roemenen de straat op gaan. Het rommelt al een paar jaar in het Oost-Europese land: repressie, voedseltekorten, energieproblemen. President Nicolae Ceausescu duldt echter geen kritiek, elke demonstrant krijgt klappen. Voor wie stiekem toch iets lelijks durft te zeggen over de conducator (de leider) is er de Securitate, de gevreesde geheime dienst, die
overal ogen en oren heeft. Waar de Tunesische president levend wegkomt, krijgen de boze Roemenen hun Ceausescu wél te pakken. Samen met zijn vrouw Elena wordt hij op Eerste Kerstdag op een troosteloos binnenplaatsje geëxecuteerd. Een nieuw tijdperk kan beginnen. Roemenië is vrij! Ander scenario. Op 11 april 1985 sterft Enver Hoxha, de Opperste Kameraad van Albanië. Helemaal uit zichzelf, dus niet na een revolutie, maar ook hier valt ineens, na veertig jaar, de ijzeren hand weg. Hoxha is zijn land voorgegaan in een maoïstische revolutie, en heeft Albanië daarmee totaal vervreemd van de rest van de wereld. De vijand is altijd nabij, houdt hij de Albanezen voor. Speciaal voor dat doel laat hij meer dan een half miljoen betonnen eenpersoonsbunkertjes bouwen, kriskras door het land.
De Roemenen waren dolblij toen Ceausescu weg was, maar er stond hen nog veel te wachten. HOLLANDSE HOOGTE
Hoxha wordt opgevolgd door Ramiz Alia, ook een communist, maar als een paar jaar later de Muur valt en vervolgens ook de Sovjet-Unie, is er geen houden meer aan. Albanië is vrij! Ook breekt een nieuw tijdperk aan. Tunesië is nu dus ook ‘vrij’. De gehate president is weg, alles ligt open.
Alle remmen los In Roemenië en met name Albanië zou die plotselinge vrijheid voor enorme problemen zorgen. De jaren negentig zagen in Roemenië de ene staking na de andere, grote politieke
instabiliteit en de opkomst van het ultra-nationalisme. Iedereen wilde wat hem toekomt, en wel meteen. In het decennium erna ging het wat beter: Roemenië kwam bij de NAVO en de EU. Maar het heeft nog steeds grote problemen, waaronder corruptie en de gevolgen van de economische crisis. In Albanië gingen begin jaren negentig alle remmen los. De mensen mochten ineens een visum aanvragen voor het buitenland en dat deden ze ook, massaal. Ambassades werden belegerd en mensen die niet konden
wachten, sprongen op al overbeladen vrachtschepen naar Italië. Totale chaos. In 1997 verloren talloze Albanezen hun spaargeld in een crimineel piramidespel; het land veranderde in een cowboyfilm. Albanië werd in 2009 lid van de NAVO. De EU is nog ver weg, voornamelijk omdat de politiek er een zootje is. Het land is corrupt en het is een doorvoerhaven voor drugs en menselijke handelwaar. Kortom: veel problemen, ongeduldige mensen en een lange weg. Ook in Tunesië. 1
! !$#!! $$$ #! ! #!%## #!! !!!
!"$ # #
" "
" """
!! #!
! !
Perspectief
8
Wereldorde De zon komt op in het Oosten
Vaarwel Amerika Zestig jaar lang was Europa militair en economisch nauw verbonden met de Verenigde Staten. Die verbintenis heeft haar tijd gehad. Europa moet de VS loslaten. Het liefst zo snel mogelijk. Marcel Hulspas Jan-Hein Strop
...
T
oen Winston Churchill in 1941 de Amerikaanse president Roosevelt ontmoette, om Amerikaanse steun te vragen in de strijd tegen Hitler-Duitsland, zou hij tegen Roosevelt hebben gezegd: ‘Give us the tools and we’ll finish the job.’ En dat is wat Roosevelt deed. Washington redde het failliete GrootBrittannië en de VS werden ‘het arsenaal van de democratie’. Direct na de oorlog vormde het Amerikaanse leger de enige garantie tegen een Russische bezetting, en dankzij de miljarden dollars uit het Marshallplan kon West-Europa zich daarna economisch herstellen. Europa is de VS buitengewoon veel verschuldigd. Maar nu, zestig jaar later, wordt het hoog tijd dat Europa de Verenigde Staten vaarwel zegt. Dat we de blik niet langer westwaarts richten, maar oostwaarts. De VS kampen met ernstige problemen, in binnen- en buitenland, in de economie én in de politiek. De American Century loopt ten einde. En als Europa wil overleven, moet het de banden snel verbreken, of in ieder geval veel losser maken. Amerika’s grootste probleem is een intern probleem. Het alom geroemde regeringssysteem functio-
neert al geruime tijd niet meer. De volstrekt vergiftigde partijpolitieke tegenstellingen zorgen ervoor dat het Congres en het Witte Huis elkaar al zo’n twintig jaar voor de voeten lopen, en niet in staat zijn om hoogst noodzakelijke wetgeving door te voeren. Het landsbestuur gaat kapot aan partijpolitieke tegenstellingen. Onoplosbaar probleem nummer één is het begrotingstekort van 1.300 miljard dollar, waardoor de staatsschuld in moordend tempo toeneemt. Minister Clinton van Buitenlandse Zaken bestempelde het begrotingsprobleem als ‘de grootste bedreiging voor de nationale veiligheid’, maar een weg uit het financiële moeras is verder weg dan ooit.
Keihard bezuinigen: not Waar landen als Ierland, Griekenland en Portugal in staat zijn tot rigoureuze bezuinigingen, tegen alle publieke verontwaardiging in, staat het machtigste land ter wereld machteloos. De Congressional Budget Office voorspelt dat de rentelasten, bij voortzetting van het huidige beleid, tot 2020 zullen verdriedubbelen. De renteafdracht, als percentage van de belastinginkomsten, neemt toe van 9 procent nu tot 20 procent in 2020 en tot 58 procent in 2040. Er blijft zo weinig geld over voor beleid, zodat één ding onvermijdelijk is: keihard bezuinigen. Maar snijden in populaire programma’s als Medicare, Medicaid en Social Security is net zo moeilijk als het terugdringen
van het heilig verklaarde wapenbezit. Wat defensie betreft (naar schatting 700 miljard per jaar, en stijgende) bleek een uiterst bescheiden voorstel van minister Gates van Defensie om de stijging een beetje in te tomen al voldoende voor heftig verzet. Extra belastingen om het tekort aan te pakken staan gelijk aan politieke zelfmoord. Sterker, de Republikeinen zijn vast van plan om het begrotingstekort in stand te houden. Onder de oude begrotingsregels (‘pay-as-you-go’) was een toename van bestedingen alleen toegestaan als er tegelijkertijd voor hetzelfde bedrag gesneden werd of extra inkomsten werden gegenereerd. Maar vorige week, bij het aantreden van het nieuwe Huis van Afgevaardigden, heeft de Republikeinse meerderheid nieuwe begrotingsregels ingesteld, die een uitzondering maken voor het verlagen van de belastingen. Tax cuts mogen dus eindeloos gefinancierd worden zonder te bezuinigen. Hiermee hoopt de partij de belastingverlaging voor de allerrijksten, die in december tijdelijk is verlengd, straks permanent te kunnen maken. Met de tijdelijke verlaging wordt in vijf jaar al 900 miljard dollar toegevoegd aan het tekort. Normaal gesproken wordt fiscaal onverantwoordelijke politiek bestraft met oplopende rentes op staatsobligaties. Maar de VS genieten al zestig jaar het privilege dat ze ’s werelds reservemunt drukken, en dat ze de geldpersen onbeperkt kunnen laten
De Verenigde Staten kruipen in hun schulp President Obama heeft geen meerderheid in het Huis van Afgevaardigden, en slechts een uiterst kleine in de Senaat. De verkiezingen in november hebben hem zwaar beschadigd, en de Republikeinen zijn ervan overtuigd dat ze hem in december 2012 kunnen verdrijven. Obama’s overwinning blijkt een zeer tijdelijke ‘ruk naar links’ te zijn geweest; vrijwel alle commentatoren verwachten in 2012 een grote en blijvende ‘ruk naar rechts’. Welke kandidaat de Republikeinen ook naar voren schui-
ven, hij (of zij?) zal ernstig rekening moeten houden met de Tea Party Movement, die de politieke agenda bepaalt. En de Tea Party eist radicale veranderingen. De belangrijkste Tea Party-ideoloog, Glenn Beck, hamert voortdurend op de christelijke wortels van de Amerikaanse Grondwet en wil de VS in een Great Awakening terug laten keren naar de christelijke idealen. Social security moet afgeschaft. Beck gelooft dat alle onheil het gevolg is van een samenzwering van amorele liberals in Washington,
graaiende bankiers in Wall Street en buitenlandse mogendheden. Zijn oplossing is eenvoudig: de federale regering moet bevoegdheden inleveren en mag zich niet bemoeien met de gewone burger en ook niet met buitenlandse conflicten. Ooit was hij een groot voorstander van de oorlog in Irak, nu bepleit hij een strikt isolationisme. Vergeet het buitenland; de VS hebben al zat problemen. Beck is geen presidentskandidaat, maar wie dat ook wordt, zijn radicale geluid zal doorklinken. 1
draaien. Daarmee koopt de Amerikaanse Centrale Bank haar eigen staatsobligaties op om de rente laag te houden, en verder (maar dat zal het nooit toegeven) zorgt dat drukken ervoor dat de waarde van de dollar daalt, wat de VS weer competitief maken op de wereldmarkt. Zo moet de Amerikaanse economie uit het slop worden getrokken. En snel. Het experimentele monetaire beleid jaagt de wereld schrik aan. Veel landen, en vooral China, zitten met enorme dollarreserves (2,8 biljoen dollar) en zijn bang dat die reserves straks niets meer waard zijn. Als de dollar ineenzakt vóórdat de Amerikaanse economie opkrabbelt, brokkelt hun vertrouwen in de Amerikaanse kredietwaardigheid in hoog tempo af. Als dat gebeurt, is de grootste Amerikaanse crisis aller tijden een feit: de VS krijgen hun schulden alleen nog gefinancierd door nog meer dollars te drukken. Hyperinflatie is het waarschijnlijke gevolg. De aandelenmarkten vinden het prachtig. Dat er met goedkoop geld een groot risico is op nieuwe bubbels, maakt politici niets uit: hun campag-
nekassen lopen vol, nu op Wall Street de bankiers zich met hun hoge bonussen weer suf lachen. Amerika gelooft nog steeds in het cowboy-kapitalisme, met zijn boom-bust-cyclus, in leven op krediet. Europa heeft pakweg dertig jaar in die mallemolen meegedraaid. Het wordt tijd om eruit te stappen.
Wijsheid uit het Oosten We moeten uit de buurt blijven van die onvermijdelijke crash. En dat kan. De huidige crisis is al een puur westerse crisis. Het zijn de westerse economieën die stagneren. Elders groeit de economie onstuimig door. Wereldwijd groeide de economie in 2010 met 7 procent. Europa kan daar bij aansluiten. Nobelprijswinnaar Joseph Stieglitz noemde het ‘bizar’ dat de wereld nog steeds denkt in dollars. ‘Dat zou het al zijn als de VS hun economie op orde hadden. Maar nu dat niet zo is, is die situatie absurd.’ Lang hoeft dat niet te duren. Als Europa zijn interne financiële problemen heeft opgelost, wordt de euro een aantrekkelijk alternatief. Dan moet Europa die kans ook grijpen.
Reus in de verte
Niet klaar voor de oorlog
Vliegende start
In 1940 produceerde nazi-Duitsland drie keer zo veel staal als Engeland. Maar de VS produceerden toen al meer staal dan de rest van de wereld bij elkaar.
De Amerikanen hadden in 1940 slechts 20.000 man onder de wapenen en beschikten over 1.700 verouderde vliegtuigen.
Eind 1942 produceerde de Amerikaanse wapenindustrie al meer wapens en materieel dan de As-mogendheden Japan, nazi-Duitsland en Italië.
Perspectief
9
behouden, zal het in dit spel een hoofdrol moeten spelen. Alweer een reden om verder te kijken dan het oude, atlantische bondgenootschap Inzet van het beleid is een duurzaam evenwicht. Wat Europa nodig heeft, is een slimme combinatie van energieleveranciers en van energiebronnen: duurzame energiebronnen (nucleair, zon, wind, biomassa) én het flexibele, schone aardgas. Dat laatste betekent een nauwere band met Rusland. Nu al zijn er innige banden tussen Nederland en het Russische Gazprom. Gasunie neemt deel in Nordstream, de gaspijpleiding door de Oostzee. Als het om energie gaat, hebben we allang voor het Oosten gekozen. Daar groeit een compleet nieuwe markt, met compleet andere spelers. China heeft recent een overeenkomst gesloten voor de levering van Russisch gas. Ook hier gaan de belangen steeds meer parallel lopen. MERIJN BEELDVERTELLER
De Chinezen zijn behoedzame spelers op de financiële wereldmarkt. Ze beschikken over voldoende dollars om de VS op de knieën te dwingen, maar zullen er alles aan doen om een handelsoorlog te voorkomen. Maar je hoeft geen rocket scientist te zijn om te zien waar deze groeiende reus zijn groeikansen ziet. Over twintig jaar zijn niet de VS, maar is China de grootste economie ter wereld. De opkomende landen als China, India, Rusland en Brazilië zijn gezamenlijk nu al economisch machtiger dan het Westen. En de EU is op dit moment China’s grootste afzetmarkt. Omgekeerd wordt China voor de EU als exportland steeds belangrijker. Een kwart van de Rotterdamse haven is nu al in gebruik voor de Chinese im- en export. China is dus zeer gebaat bij Europese stabiliteit, en Peking heeft diepe zakken gevuld met dollars, die voor de stabilisatie van de euro kunnen zorgen. Zij heeft beloofd met die enorme dollarreserves de eurozone bij te staan, door staatsschulden van landen als Griekenland, Spanje en Portugal op te kopen. Daarmee koopt China politieke in-
Alleseniedereenisklaarvoor deGroteSprongOostwaarts. Alleendepolitiekhuivertnog. vloed en belangen in industrieën. Japan heeft zich vorige week overigens ook bereid getoond de eurozone met serieuze bedragen te helpen. Het Oosten heeft vertrouwen in Europa. Wat nog ontbreekt, is Europees vertrouwen in het Oosten. In de VS worden Chinese investeerders bijna het land uitgejaagd; hier in Europa worden ze met enig wantrouwen gadegeslagen. Ten onrechte. Ze zijn onze grote kans om aan de omarming van de wankele Amerikaanse reus te ontsnappen. En dat moet. Voordat dat land in de greep komt van een permanente politieke én financiële crisis.
Er is een andere uitstekende reden om zo snel mogelijk aan die Amerikaanse greep te ontkomen: energie. Ooit was Europa net zo verslaafd aan Arabische olie als de VS. Toen liepen de geopolitieke belangen parallel. Maar dat doen ze allang niet meer. Amerikanen zijn nog steeds verslaafd aan Arabische olie, en daaraan zal in de komende decennia weinig veranderen. Terwijl Europa het niet alleen veel zuiniger aan doet, maar ook dringend op zoek is naar alternatieven. Europa moet wel. Het heeft altijd voorrang gegeven aan een misschien minder spectaculaire, maar in ieder geval stabiele economische groei.
Een nieuwe wereldorde
Dat vereist stabiele energieprijzen. Maar dankzij Amerikaanse militaire interventies is het Midden-Oosten één grote brandhaard, en is olie uit het Midden-Oosten buitengewoon onaantrekkelijk geworden. De voortdurende conflicten in de regio, en het daardoor oplaaiende terrorisme, zullen de VS hoogstwaarschijnlijk verleiden tot nieuwe militaire avonturen, zoals een aanval op Iran. Avonturen die de regio alleen maar nóg instabieler zullen maken. En dat zal de leverantie alleen maar nog onbetrouwbaarder maken.
Rusland Maar er is ook een kans dat de VS zich de komende jaren juist terug zullen trekken uit de internationale politieke arena (zie kader.) Dat is goed nieuws voor het Midden-Oosten (met uitzondering van Saoedi-Arabië en Israël) en belangrijk nieuws voor de opkomende industriestaten, die op eigen kracht hun economische belangen zullen moeten gaan beschermen. Europa is geen militaire grootmacht en moet dat ook niet worden. Maar als het zijn welvaart wil
De American Century spoedt naar zijn einde. Het land is economisch in het slop geraakt en politiek volstrekt verlamd. Iedereen roept er om hervormingen, om nieuw elan, om eenheid. En al die idealen zijn verder weg dan ooit. Het land staat voor een ongekende zware, dubbele crisis. Europa moet te allen tijde voorkomen dat het daarin wordt meegesleurd. Het zal zo snel mogelijk aansluiting moeten zoeken bij de opkomende industrielanden. Diezelfde landen zijn dringend op zoek naar een nieuwe economische wereldorde. Een systeem waarbinnen de ooit almachtige Verenigde Staten een bescheidener rol spelen, en waarin diezelfde VS niet meer in staat zullen zijn de wereldeconomie hun wil op te leggen. Economisch en financieel is de basis voor die nieuwe orde al gelegd. China wil zijn krachten bundelen met de nieuwe spelers, met energiegigant Rusland én met het rijke, gistende Europa. Alles en iedereen staat klaar voor de Grote Sprong Oostwaarts. Iedereen, alleen de politiek huivert. We mogen hopen dat Europa zijn kans ziet, en benut, voordat het zinkende schip Amerika ons naar beneden trekt. 1
Mariene massaproductie
Als het maar groen is
Werkplaats van de wereld
Amerikaanse werven bouwden in vier jaar tijd 90.000 landingsvaartuigen en 8.000 grote oorlogsschepen. Zestien keer zoveel oorlogsschepen als de Japanners.
Alle autofabrieken concentreerden zich op militair materieel. Ford in Detroit overtrof in zijn eentje de Italiaanse wapenproductie.
Aan het eind WOII hadden de VS tweederde van al het geallieerde legermaterieel geproduceerd, waaronder 300.000 vliegtuigen en 86.000 tanks.
10
UW VASTE PRIK VOOR BETROUWBAAR NIEUWS WWW.SPELD.NL
‘ProStaat 2011’epidemie houdt Nederland in de greep DE PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN VAN 2 MAART 2011 ZIJN EEN MEDIA-EVENEMENT VAN ONGEKENDE PROPORTIES. JONGEREN EN HUISVROUWEN ZIJN GEFASCINEERD DOOR ‘GETRAPTHEID’ EN DE HOGE LEEFTIJD VAN EERSTE KAMERLEDEN. Willem Swift en Steven van der Jagt Nederland
De Provinciale Statenverkiezingen van 2 maart 2011 zijn nu al het evenement van de eeuw. Niet alleen het nut, maar vooral de lól van de Provinciale Statenverkiezingen inspireert tot opgewonden conversaties bij de koffieautomaat, sportschool en supermarkt. Ook vliegen merchandise-artikelen als T-shirts, mutsen, en zelfs ProStaatcondooms als warme broodjes over de toonbank. De ‘ProStaatkoorts’ neemt in Nederland epidemische vormen aan. ‘Het is natuurlijk entertainment, maar het gáát ook echt ergens over’, zegt politiek trendwatcher Boris Kamminga van brandingbureau
YourVote. ‘Want via de Provinciale Statenverkiezingen kun je gedeputeerden kiezen, die op hun beurt weer Eerste Kamerleden kiezen, die dan over wetsvoorstellen mogen stemmen, die door de Tweede Kamer al zijn goedgekeurd. Daarmee heb je een enorme invloed en zit je dus boven op het politieke vuur in Den Haag. Wij merken dat dit jongeren enorm aanspreekt. Daarnaast blijkt de hoge leeftijd van senatoren zeer imponerend te werken op deze doelgroep.’ Niet gestemd Met de huidige ‘hype’ lijkt de historisch lage opkomst van 46,3 procent in 2007 inmiddels een schim uit het verleden. Bep Oosterwoud (53), cateringmedewerkster bij de Dienst Gemeente-
Jongeren zijn onder de indruk van de hoge leeftijd van de senatoren. GETTY IMAGES
‘De essentie van de Senaat is in al mijn vezels doorgedrongen, ik smacht nu naar het rode potlood.’ Bep Oosterwoud
reiniging te Apeldoorn, geeft na enig aandringen toe destijds niet te hebben gestemd. ‘Ik was jong, naïef en nog niet toe aan iets getrapts als de Provinciale Statenverkiezingen. Maar nu de essentie van de Senaat in al mijn vezels is door-
500 animal cops naar Afghanistan
gedrongen, smacht ik naar het stemformulier en het rode potlood. Ik heb ook al een album om straks de foto’s van de Eerste Kamer-leden in te verzamelen.” Gigantische rijen Dat een bijzondere ontwikkeling gaande is, bleek al eerder dit jaar. Zo trok de vergadering van Gedeputeerde Staten van de provincie Zeeland van 4 januari, live te volgen op internet, zoveel belangstelling dat de servers van de Provincie onbereikbaar werden. Daarnaast trok een hoorzitting over de zogenoemde ex-durante evaluatie van planologische besluitvorming in de Perkpolder meer dan 30.000 bezoekers, wat tot gigantische rijen bij de toiletten leidde. 1
2 voor 12 ontsierd door spreekkoren
Minister-president Mark Rutte is erin geslaagd een meerderheid te vinden voor een nieuwe Afghanistanmissie. De premier kan rekenen op steun van de PVV na een opvallende concessie: een trainingsmissie voor animal cops.
In Hilversum is gisteren opnieuw een opname van het tv-programma 2 voor 12 verstoord door spreekkoren.
Dirk-Jan Hoek Den Haag
Diederik Smit Hilversum
Het kabinet heeft Wilders de toezegging gedaan om 500 opleiders naar Afghanistan te sturen, die in totaal zo’n 50.000 animal cops moeten gaan opleiden. Volgens Rutte is er in Afghanistan grote behoefte aan versterking op dit vlak. Hij ontkent andermaal te zijn geringeloord door Wilders. Rutte: ‘Absoluut niet, ik sta hier vierkant achter. De eerste oorlogsslachtoffers zijn altijd huisdieren. Mensen hebben honger, en gaan dan bezuinigen op de kattenbrokjes. Begrijpelijk, maar uiteraard onacceptabel.’ Ook het CDA is voorstander van de dierenmissie. Maxime Verhagen: ‘Als je ziet dat mensen hun geit verwaarlozen omdat ze eerst hun kapotgebombardeerde huis gaan repareren, dan kun je daar als bezettende macht niet je ogen voor sluiten. Er ligt hier een morele taak voor de Nederlandse missie.’ De Afghaanse president Hamid Karzai is enthousiast. Hij bevestigt de moeilijkheden die Afghanistan ondervindt bij de handhaving op het gebied van de dierenrechten. ‘We doen ons best, maar we missen gewoon mankracht en kennis op dit gebied. Daardoor blijven dit soort essentiële zaken liggen. We hopen dat meer landen animal cops zullen sturen.’ De Amerikaanse minister Hillary Clinton van Buitenlandse Zaken geeft aan dat de introductie van animal cops ‘een signaal aan de Arabische wereld is dat dierenleed niet meer getolereerd wordt.’
Een groep van twintig mensen op de publieke tribune begon halverwege de aflevering in toerbeurt met het scanderen van kwetsende leuzen in de richting van de kandidaten. Ook zouden er aanstekers naar het decor gegooid zijn. Na twintig minuten werd besloten de opname van het VARA-programma te staken. Toen de tribune in zijn geheel ontruimd was, werd het restant van de aflevering alsnog zonder publiek opgenomen. Begin december werd de kennisquiz ook al eens geconfronteerd met spreekkoren vanaf de tribune. Presentator Astrid Joosten noemde de situatie beangstigend: ‘Het is toch een soort volkswoede die ineens over je uitgestort wordt, zonder dat je op dat moment weet waar het vandaan komt. Toen zelfs de animatie van de studenten van de HKU werd uitgefloten, begon ik wel angstig te worden, ook omdat die animatie absoluut niet provocerend bedoeld was.’ De zogeheten kennisquiz-hooligans zijn een steeds groter wordend probleem in Hilversum. Ook EO-quiz That’s the question kreeg in de afgelopen maanden al verschillende keren te maken met het fenomeen. In een aflevering van eind november zongen de toeschouwers gedurende de gehele opname Het Is Stil Aan De Overkant. De productie van het VARA-programma Per Seconde Wijzer heeft inmiddels besloten de komende vijf jaar alle afleveringen zonder publiek op te nemen. Bij 2 voor 12 wil de redactie die stap voorlopig nog niet zetten. Eindredactrice Hetty van der Wal: ‘Wij laten ons programma niet beïnvloeden door deze ordinaire vorm van quizvandalisme.’ 1
REUTERS
Er zijn ook tegengeluiden. De Partij voor de Dieren stemt alleen met de missie in als de manschappen een veganistisch, vezelrijk dieet volgen. Oppositiepartij D66 vreest dat de 500 opleiders ten koste gaan van de reguliere opleiders die naar Afghanistan zouden gaan. Premier Rutte ontkent nadrukkelijk: ‘Klinkklare onzin. We sturen juist extra opleiders. Oorspronkelijk zou er helemaal geen trainingsmissie komen. Ten opzichte van die situatie hebben wij 545 extra opleiders gecreëerd. Een klein deel daarvan zal nu inderdaad bestaan uit animal coaches, maar in totaal kun je toch spreken van extra mankracht in Afghanistan.’ 1
WikiLeaks blijft verbazen
Tot de bodem
Aanslagen verijdeld
De onthullingen in NRC Handelsblad blijven maar komen. Vandaag is te lezen dat premier Balkenende van 2002 tot 2009 marmotjes op het Torentje hield.
Een commissie o.l.v. Rob Oudkerk gaat onderzoeken waarom de PVDA-manifestatie van zaterdag niet tot de val van het kabinet Rutte-1 heeft geleid.
In het hele land zijn de afgelopen tijd aanslagen verijdeld. De Belastingdienst heeft verklaard deze gewoon opnieuw te sturen.
media
11
Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering
Q&A
Persis Hilton Vertaal Guus Meeuwis
De terugkeer van Ron Selling is aanstonds Ederveen Alter Ego Bij MSM werd gisteren een persmap bezorgd. Vol interesse lezen we het indrukwekkende cv van Ron Selling. Entrepreneur uit Schiedam, winnaar van een Edison met zijn album Look Behind in 1991. De bullshitmeter slaat uit in het rood, en ergens in het achterhoofd kennen we de naam wel. Gelukkig dwarrelt er een foto (met handtekening) van Ron Selling uit de map en herkennen we Arjan Ederveen. Hij speelde het typetje al een keer in de bekroonde tv-serie 30 minuten. Hem even bellen over zijn plannen ligt
lastig, vertelt een pr-dame. En ‘wat’ hij gaat doen, blijft ook mysterieus. Donderdag wordt er iets gelanceerd met een stunt. En ja, zo geeft ze toe, het is iets wat met televisie te maken heeft. En ja, het heeft ook een commercieel tintje. We gokken dus niet op een terugkeer bij de VPRO. Oh oh Zorro Gissen blijft het ook naar ‘de bron’ waarover ex-Vliegende Panter Diederik Ebbinge het had in een column op Radio 1. Op een hele intellectuele wijze impliceerde hij dat ie-
...
mand hem had ingefluisterd dat Op zoek naar Zorro doorgestoken kaart was. Dat de winnaar al lang en breed bekend is. Wilde die bron dat ook nog even in ons oortje fluisteren. Ebbinge koos voor afschermen. Jammer! Guus Meeuwis Heeft u hem al rondgestuurd? Het geintje rond Guus Meeuwis? Als je de naam van de bebrilde bard door Google Translate haalt, wordt hij in het Engels vertaald naar zanger Ronan Keating... 1
SBS slaat terug met reality 2.0 niet weggestemd te worden. De hoofdprijs kan tot in de tonnen lopen. ‘Kijkers kunnen wat er in de villa gebeurt beïnvloeden en dat maakt het vele malen interessanter’, denkt de producent. Dagelijks zal het nieuwe Net 5-gezicht Bart Boonstra (die al een gooi naar roem deed met Popstars) een uur op de vooravond de show aan elkaar praten, en op donderdagavond staat de bevallige Renate Verbaan in de liveshow. De zendermanager van het vrouwenkanaal, Alphons Martens, zegt niet wakker te liggen van het succes van concullega RTL. ‘Hun budget is niet ongelimiteerd. Ze zijn erg wakker geweest met The Voice, met het verzinnen van een twist op een bestaand genre. Maar zo is het ook met reality: dat stopt nooit. Met Secret Story komen we met een nieuwe variant, met een tweede laag.’ Drillich denkt ook dat Nederland weer klaar is voor de Big Brother-achtige show. ‘Reality is gewoon een programmagenre. Niemand vraagt zich toch af of er wel een nieuwe quiz moet komen? Talentenjachten bleken ook nog niet uitgemolken met The Voice. Voor de Nederlandse kijkers is het heel leuk om dit project drie maanden te kunnen volgen, want zoiets is er momenteel niet. Nee hoor, ik maak me geen zorgen.’ Nieuw presentatiesnoetje Bart Boonstra is thans nog werkzaam voor The Voice. ‘Nee, ik heb geen schuldgevoelens dat ik overloop.’ 1
Redactie MSM
...
Het is net Ajax-Feyenoord, de strijd tussen RTL en SBS. RTL scoort fantastisch met The Voice of Holland, maar het SBS-concern (Net 5, Veronica, SBS6) slaat met Popstars nog geen deuk in een pakkie boter. MSM maakte zich een beetje zorgen, zoals Ajaxfans zich druk maken om de noodlijdende Rotterdamse club: een competitie is immers alleen leuk met tegenstanders die een beetje even sterk zijn. Gisteren presenteerde SBS een nieuwe troef om de kijkersoorlog weer spannend te maken. Vanaf 13 februari laat Net 5 de realityshow Secret Story zien, geproduceerd door de heren van Endemol, die als bedenkers van Big Brother niet onbekend zijn met het echte-levengenre. ‘Reality 2.0’, noemen ze dit nieuwe programma bij Net 5 serieus. Het moet een kijkcijferbom worden. ‘2.0 wil zeggen dat het interactief is, via social media. In Frankrijk en Portugal is het echt een heel groot succes’, weet Laurens Drillich, de creatieve baas van Endemol Nederland. Vijftien Nederlanders, allen met een geheim, worden dertien weken bij elkaar gezet in de geïsoleerde Villa van Verrassing. Doel is om elkaars verborgen verhaal te ontdekken en zo
Bart Boonstra en Renate Verbaan gaan de show van SBS presenteren. ANP
Iedereen met een programmaidee op het gebied van kunst en cultuur kan meedoen aan een pitch van Limboland.tv. Wendela Scheltema legt het principe uit. AMSTERDAM
...
U vist naar tv-ideeën? ‘Ik vis naar mensen die een goed idee hebben en dat willen ontwikkelen. Limboland is klein, als iemand een razend goed idee heeft, dan kan hij het ook ergens anders kwijt. Mij gaat het om de mensen die je creatieve dingen ziet doen op YouTube. Die persoon willen we helpen zijn idee uit te werken.’
Amsterdam, 11:30 Secret Story
Net 5 presenteert z’n nieuwste troef om de kijker terug te winnen: het Big Brother-achtige Secret Story.
Win vijf ruggen voor je televisie-idee
We kunnen 5000 euro winnen. Hoe? ‘Dat is het budget voor het winnende idee. Eén bevlogen amateur gaat er met die prijs vandoor. Hij kan met dat geld het idee uitwerken, een goede cameraman en editor inhuren. Als hij een winnende pitch indient. Limboland biedt inhoudelijke en productionele ondersteuning bij de uitvoering van de pitch.’ Noem eens een winnaar van een vorige pitch? ‘Iemand had het idee om naar India te gaan om daar Nederlandse liedjes in een Bollywood-setting op te nemen, dat was leuk gevonden.’ Waarom hebben we u eigenlijk nodig? ‘Omdat de inzendingen worden beoordeeld door een goede documentairemaker, een regisseur en andere vaklui. Die bekijken een idee voordat het op de site komt. De maker krijgt dan feedback en komt zo tot een goede pitch. Een amateur kan zo iets professioneels maken.’ Wat gebeurt er met het winnende filmpje? ‘Het verschijnt op Limboland.tv en bij enkele regionale omroepen.’ 1
:|[vȢ >{v§lv
[lvlsv
Mlll llsnv|
Jl|Ū Ĭʧʬ zl
Fvv |v Ɏ llll |v Uvx ʐʐʧ zl Ĭǎǩʧ
:lv| Mvnvv{xv Ĭɔ o Ĭʬǎ.ʧ
ʎnjĪ.
.ʥ
ʎnj
ʎɑnjȷ.
EkoPlaza Den Haag: Theresiastraat 292, Grote Marktstraat 115, Natuurwinkel EkoPlaza Den Haag: Weimarstraat 153, Torenstraat 140, EkoPlaza Amsterdam: A.J. Ernststraat 665, Natuurwinkel EkoPlaza Amsterdam: Waterlooplein 131, Osdorpplein 620, Scheldestraat 53, Elandsgracht 118, Haarlemmerdijk 160, Marathonweg 21, 1e van Swindenstraat 30, 1e C. Huygenstraat 49, van Woustraat 80, JP Heijestraat 105, Natuurwinkel EkoPlaza Amstelveen: Hueseplein 1, Natuurwinkel EkoPlaza Hoorn: Kleine Noord 15. Geldig van 17 t/m 23 januari 2011. Info en openingstijden: www.ekoplaza.nl Zetfouten, prijswijzigingen en uitverkochte artikelen voorbehouden.
#%! """!% !" ! &"!!'#$$! !%
"--=;;701%@1885:>?=--?1:01=-:7=567815E56:E171=11: .1E;1761B--=0A-:B13101.171:019;01;:?B1=<1=>1: <=1>?5351@E15:?1=51@=E-71: (;/4.510?:?B1=<1::;3A118 911= 1:?B1=<>1,;; 41?05-9-:?9@>1@9 41? ;:5:78567 "@>1@9A;;='/4;:1 @:>?1:1:41?
[email protected]:>4@5> *;;=11: 31E188531-A;:07@:?@?1=1/4?5:11:A-:01A181/-2L>1: 05>/;?4171: .5601*8--9>1#<1=-;211:A-:01A181-:01=1 ?41-?1=> )A1=.8562?5:11:?=1:0D01>53:7-91=5:!5:0:1=;?18 5?D!;@:31:?B1=<1: 5?5:31.;@B014;?18853?5: 41?/1:?=@9:-->?41?/1:?=--8>?-?5;: ;<95:@?1:8;<1:A-: 41?B5:7184-=?A-::?B1=<1: )5?1=--=0@5?31=@>?91?-8812-/5 85?15?1:051@A-:11:9;01=:>?1==1:4;?189-3A1=B-/4?1: 1:11:31E;:010;>5>;@=3;:05>/413->?A=564150 (5601:>@B A1=.8562B;=0?@A1==->?91?-881=81581771=:561: B--=A-:;:E1 E@501=.@=1:E182E1331:9-5->81771=
$ J J J J J J J
!# #&$#%! ((((
1?!5:0:1=;?185?D!;@:31:?B1=<1:( 5> 318131:5:41?45>?;=5>/41/1:?=@9A-::?B1=<1: :-->?41? 1:?=--8'?-?5;: 881>5><=-/4?53--:05?4;?1841?31.;@B 019;01=:15:=5/4?5:3 018@C1>211=A;8814;?187-91=> F&5ALK=1>?-@=-:? -=!;@:311:01<->31;<1:01G?:1>> 1:>-@:-;<0118201A1=051<5:3 -:7E5601501-8185335:3E56:-881.1E51:>B--=0534101:A-: :?B1=<1:;<8;;<-2>?-:0 )B/;92;=?-.1817-91=5>@5? 31=@>?91?H-?>/=11:(* :?1=:1?--:>8@5?5:3 7;2G11:?411 2-/585?15?1: 78@5>611:7;187->?61 $-=71=1:7@:?@ ?131:.1?-85:3 5:01.1A1585301<@.85171 <-=711=3-=-31;:01=41?4;?18
+187;9>?0=-:7615-9;:00=5:7I91?7-:>;<11:1/4?1 05-9-:? C;A1=:-/4?5:35:11:/;92;=?-.1817-91= C@5?31.=150F&=5ALK;:?.56?.@221? :2;=9-?519-<A-::?B1=<1: 5:/8 >?-0><8-??13=;:0 (D<5>/411835>/41.;:.;:> *1=>31.-771:B-218;<01"15= ;8817101 ;:5:/7.5601=;1:<8--?> $@:?E-72=51?91?9-D;:-5>1:-.5641?/1:?=--8>?-?5;:
0A51><=56>
M
<=56><1=<1=>;;:; . A 11:<1=>;;:>7-91= 5:01=1:? 96--= 3=-?5>1:? 96--=7;=?5:39-C .56E1?.109;318567 (;1=5>?1:.18->?5:3M < < < : 11:=1>1=A1=5:3>7;>?1:
5?-==-:3191:?5>318053?;?01/19.1=; . A .1>/457.--=4150
!!# -:--=;:E1B1.B5:718;2.1891?"-==1-;?18-==-:3191: ?1:?5601:>7-:?;;=@=1:;<I *1=9180.56@B .;175:301/;01 !"
%%%%% !" /-?13;=51=15E1: 4;?18;A1=:-/4?5:31:
ààà[EEfk E[hkMfKE[fEU
o__f[MMfU]O_f[EkUMM]PfEkUhM]kfMMPEWM]EEf
qqqAJEffUMfMHMmfhA]Y bg`QgE\\E `rHË|Yb\Q lg|i~~eJN`ÓË\||b|§| }¢Ë|¢~|¢¢}|| ¢£}¢|}A`AA¢A|¢£^~¢|L| E¢|r|ÆA|Adć¯ p|~|M~£|Ò\~~ JpË}¢|}||ÂÓË Ò`¢ |~|ÓÒJ|M¢|rHÓ Q|Jp~~ \¢|Q|XÏXÓÂ
SMkPf__khkMJEffUõfM¬MoM]M[M]koE]]MKMfYE]K[MkKMHMhkMqMfXPMoMfhÁ
MsM
13
Jarenlang keek MSM (met fikse tussenpozen) naar de soapserie As The World Turns. De serie over een aantal families in het fictieve Oakdale is verslavend. Waarom dat zo is, zoekt MSM uit met twee hoofdrolspelers uit de soap. Soap Het verhaal van een fan
ATWT: een oude televisieliefde Maarten Bloem AMSTERDAM
...
In 1992 was ik vijftien en geïntrigeerd door de gangen van James Stenbeck. Een meedogenloze zakenman, voor de zoveelste keer doodgewaand, kwam zijn ex-vrouw Barbara en zoon Paul wéér het leven zuur maken. Stenbeck was een karakter uit As The World Turns (ATWT), een soap die ik keek tot ongeveer 2001. En altijd met flinke tussenpozen. Vooral in periodes van bedlegerigheid (iets gebroken, griep), malaise (werkloosheid) en studeren (te veel vrije tijd, katers) raakte ik weer binnen no time verslaafd aan de perikelen van de inwoners van het fictieve plaatsje Oakdale. Daar wonen sinds het begin van de serie in 1952 drie families van zo’n drie à vier generaties groot. De cast bestaat uit hondstrouwe acteurs en actrices. De hoofdrolspelers in ATWT werden de grote familie die ik niet had, kennissen die je niet kunt bellen, maar wel kunt uitzetten. Vorige week vrijdag kon ik twee actrices uit de soap spreken. Ik moest op mijn lip bijten om niet ‘Hey Lucinda en Lily!’ te roepen; zo heten ze in Oakdale. Als voorzorgsmaatregel had ik hun echte namen opgeschreven, Elizabeth Hubbard en Martha Byrne. In de serie spelen ze moeder Lucinda (zakenvrouw, vijf keer getrouwd/ontvoerd, theatrale hysterica) en dochter Lily (soft, had dubbelrol als tweelingzus). Beiden klokten meer dan 25 jaar in de serie. Ik mocht met hen praten en zocht uit waarom volgens mij ATWT is als een boek van Stephen King: door menigeen verguisd als pulp, maar dan wel van het soort wat op de bovenste plank ligt.
Beter dan de rest Realisme in soaps? Beetje een contradictio in terminis natuurlijk. ATWT doet haar best, meer dan de rest in ieder geval. Irna Phillips, soapgodmother die de serie in 1952 bedacht, was fan van karakterontwikkeling en psychologisch realisme. Minder van (overdreven) melodramatisch kattengejank en te freaky plotwendingen. In ATWT staan ‘normale’ mensen uit de (gegoede) middenklasse centraal. Te realistisch mag het echter ook weer niet worden. Hubbard, die een babbelkous blijkt en naar oma ruikt, voerde continu strijd om diepgang. Maar met engagement moet je bij een soap zonder kalender niet aankomen. ‘Ik wilde iets met vluchtelingenkampproblematiek doen. Na lang zeuren mocht Lucinda er een bezoeken. Maar dan moest ik er als junk weer vertrekken, dat heb ik afgeblazen.’ Terwijl het Byrne, die over een stel stevige kuiten beschikt die we nooit in beeld zagen, niet mal genoeg kon zijn. ‘Als ik een nieuw script kreeg, las ik het van begin tot eind, ik ben gek op soapwendingen.’ De allereerste homokus in een Amerikaanse soap werd wel weer getackeld door ATWT.
Menig acteur begon in ATWT, zoals Julianne Moore (linksonder) en Meg Ryan (midden). Rechts Martha Byrne (Lily) en Elizabeth Hubbard (Lucinda).
Andere kijkers Niet dat het iets zegt, maar wie ATWT kijkt; weet dat u niet alleen bent. Een rijtje BN’ers volgt de ontwikkelingen in Oakdale ook al jaren hondstrouw. Goed gedocumenteerd is de verslaving van schrijfster Connie Palmen. Die kun je beter niet bellen rond vijf uur. Wijlen Hans van Mierlo mocht haar tijdens de soap absoluut níet storen. PvdA-akela Jeltje van Nieuwenhoven kijkt al sinds de jaren tachtig en raadde de serie bij RTL aan. Ook Paul de Leeuw is verslaafd. Hij stelde, toen hij het nieuws hoorde over het stoppen van de soap, (als geintje weliswaar) een stille tocht voor. Andere volgers zijn actrice Ricky Koole en schrijfster Saskia Noort. 1
Melanie Griffith, Meg Ryan, Marisa Tomei, Julianne Moore en James Earl Jones. Iedereen kent ze, ze begonnen in ATWT. Als je dan (al dan niet heimelijk) shit kijkt, laat het dan shit zijn waarin de acteurs en actrices vaak de juiste papieren hebben. Bij ATWT doorliep menigeen de bekende kunstenschool Juilliard te New York. Hubbard incluis. Toch koos ze voor een levenlang soap acteren. ‘Darling, ik heb ook op Broadway gestaan. Who knows, voor Hollywood was ik misschien niet knap genoeg en ik had geen zin om op mijn rug te liggen voor een rol.’
Leven lang bedelen Spelen in een soap heeft ook voordelen. Byrne: ‘Ik kon gewoon naar huis om te koken voor mijn man en kinderen.’ Toch is niets ‘zeker’ in soapland, merkte Byrne toen ze twee jaar geleden na een conflictje op straat werd
gezet. ‘Gelukkig heb ik mijn financien goed op orde.’ Kan een man naar ATWT kijken? Op de interviewdag ben ik een vreemde eend in de bijt. Hubbard en Byrne stellen de mannelijk soapkijker gerust: ATWT is er voor iedereen. Byrne: ‘Een collega van ons kreeg post van mannen in de gevangenis, die met z’n allen keken. En ik krijg veel fanmail van professionele sporters, die zijn immers overdag ook thuis.’ Hubbard: ‘Ik word al vanaf dag één door taxichauffeurs aangesproken. Sorry darling, je bent niet uniek.’ Zelf heeft ze al een paar jaar een LATrelatie met een Nederlandse militair die haar schreef. Ook hij was fan.
Het is er altijd Toegegeven, dit is niet uniek voor ATWT. Maar een soap die is als een boek dat je weglegt en kunt openslaan wanneer je wilt heeft een grote aantrekkingskracht. Het stoppen van
de serie na zo veel jaar zorgde in 2010 voor een mondiale schokgolf. As The World Turns was de laatste soap die nog door een zeepfabrikant werd gemaakt. Procter & Gamble vond de vijftig miljoen dollar per jaar aan budget te veel; bovendien liepen de kijkcijfers terug. Amerikaanse vrouwen werken steeds vaker buitenshuis. Byrne vindt het vreselijk: ‘Ik ben een soapfan, dus maak ik nu series op internet met oud-collega’s.’ Hubbard, die tegen de tachtig loopt, heeft nu tijd om te reizen. ‘Het is wel rot voor collega’s met gezinnen en hypotheken.’ RTL heeft nog tot 2012 afleveringen om uit te zenden. Deze ex-soapjunk weet nu dat Lily, in het echt, een lieve moeder is zonder sterallures. En dat Lucinda net zo bijdehand als in de serie. Hij is definitief afgekickt. Denkt ‘ie – een been is immers zo gebroken. 1
Chantal Janzen weg bij AVRO
Jay Leno is slecht
Kelly Osbourne not amused
Stapt ze over naar RTL? Niemand weet het. Zeker is dat het contract van de musicalster bij de publieke omroep niet wordt verlengd.
Dat vindt tenminste radiogrootheid Howard Stern. Hij vindt dat Leno nog niet eens de schoenen mag poetsen van aartsrivaal David Letterman.
De Britten smullen van het verhaal. De ex van Kelly, bekend van een realityshow, zou omgang hebben gehad met een transseksueel.
Uit & thuis UIT
14
Muziek Adele brengt tweede plaat uit, 21
Beschermend als Barbamamma De 22-jarige Engelse zangeres Adele is sinds haar doorbraak in 2008 weer een stukje volwassener geworden. Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Een interview met Adele voelt als een bezoek aan een frontlinie. Die van de hartelijkheid weliswaar, maar de ervaring is er niet minder heftig om. De bezoeker wordt ontvangen met een operette aan beleefdheden, gevolgd door een spervuur aan antwoorden, al dan niet gerelateerd aan gestelde vragen. Terwijl de volkse Engelse diva je nog met een zwierend handgebaar aan het uitnodigen is naast haar plaats te nemen op een tweepersoonshotelbankje, is het gesprek al begonnen, enkel om onderbroken te worden door een heerlijke schaterlach, waarbij je af en toe een harde klets op je knie krijgt. Ik ben Adeles beste vriendin, schiet door mijn hoofd, nog geen drie seconden nadat de deur van haar Amsterdamse hotelkamer open is gezwaaid, en we oog in oog staan met een van de meest besproken zangeressen van de afgelopen jaren. Haar debuutalbum 19 liet een jonge meid horen met een stem die je normaal bij een gelouterde soulveteraan verwacht. Nummers als Chasin’ Pavements en Make You Feel My Love verraadden ook een groot gevoel voor songwriting. En nu is er 21. Alweer een plaat met ballen, goede songwriting, en die kenmerkende, diepe soulstem die een maatje groter lijkt te zijn geworden. ‘Ik ben inderdaad nogal luid de laatste jaren, haha’. Een pets op de knie. ‘Achteraf gezien zong ik op de eerste plaat alsof ik aan het praten was, zo zacht. Door twee jaar live-
FILM RECENSIE
shows doen, ontdekte ik mijn volume en een andere vorm van voordragen. Ik ben zelfverzekerder geworden, durf veel meer de hoogte in te gaan en dat soort dingen. Wat dat betreft is het net volwassen worden, haha.’ Met die volwassenheid valt het wel mee. Terwijl de Londense prettig doorratelt over groeien in muziek, observeren wij een jong vogeltje dat zich – heel erg twenty-something – verschuilt in een enorme, zwarte mohair trui, die van onder over haar opgetrokken knieën is gevouwen. Het beeld dat dat oplevert houdt het midden tussen Boeddha en Barbamamma. Iets ronds, zachts, veilig, maar ook: beschermend. ‘Een groot deel van muziek is durven. Ik zag Aretha Franklin optreden, die was volledig
Adele’s uitstraling ligt vandaag ergens tussen Boeddha en Barbamamma. zonder angst. Ik keek al tegen haar op, maar toen ik dat zag, begreep ik pas hoe groot zij is. Die vrouw zingt als zij praat, ze ademt muziek uit haar poriën. Vergeleken met haar ruik ik als een zwerver, haha.’ Weer een petsje op de knie, een zachte dit keer. Adele betrekt de hele ruimte om haar heen bij haar verhaal, is stiekem net zo magnetisch als Aretha Franklin. Is het gek dat zij een critics favorite is, en dat zij in Amerika
rond het afgelegen weerstation waar hij als stagiair gedoemd is samen met oudere collega Sergei data te verzamelen en door te brieven aan het vasteland. ‘50-026... 63-211...’, gaat het over de radio. Spannend is anders.
TISHA EETGERINK
...
Mooie beelden bij 35 onder nul
S
‘Vergeleken met Aretha Franklin ruik ik als een zwerver.’ MARI SARII
doorbrak omdat celebrity reporters als Perez Hilton haar omarmden? En toch: onzeker. De titel van de plaat, 21, daar heeft ze ‘eindeloos over gepiekerd’. ‘Ik was bang dat mensen dachten dat ik geen fantasie heb. Zo van: ze kon zeker niets verzinnen ofzo. Maar hoe vind je een titel die een heel album dekt? Een paar nummers gaan over liefde, eentje over verlies – als je dat serieus neemt als basis heet elke plaat die uitkomt Life ofzo. Echt, er zijn maar een paar geslaagde titels, zoals The Miseducation of Lauryn Hill. Maar verzin zoiets maar.’ 21 werd het dus, waarvan ondergetekende vond dat het conceptueel juist heel sterk is – en origineel – om je leeftijd op de plaat te zetten. Eén voordeel: je kunt er tot je honderdste
mee voort. ‘Ja, maar wie weet of ik dan nog muziek maak? Er komt zoveel op je af, en de hele tijd denk je: ja maar kan ik dat wel? Mijn vrienden in Londen zijn ook vaak muzikant, en die zijn soms stukken beter dan ik ben, maar door het toeval ben ik ineens beroemd en schrapen zij optredens bij elkaar waar tien mensen op af komen.’ ‘Ik heb het vooralsnog gered, maar dat betekent niet dat ik ineens denk dat ik een muzikale superwoman ben. Ken je die film, The Truman Show, waarbij iemands leven compleet nep blijkt te zijn? Ik verwacht dat er elk moment iemand zijn hoofd om de hoek steekt en zegt dat het allemaal een grap was, haha!’ Pets. 1
zweefmolen is, zo probeert hij zijn zomerstage nog een beetje enerverend door te komen. Dingen veranderen als hij via de radio verontrustend nieuws over Sergei’s thuisfront krijgt. Hoppa, daar is die spanning waar hij zo naar verlangde.
enige – acteurs kregen er ook een. Het was de beloning voor de maanden die de crew van de door poolexpedities geobsedeerde regisseur Alexei Popogrebsky doorbracht in het noordelijkste puntje van Chukotka, een Russische provincie waar het in de winter zomaar 35 graden kan vriezen. Bikkels. Ja, één ding is zeker: na het zien van deze film klaag je een paar dagen niet meer over het Hollandse winterweer. 1
Vast stramien
iberië. De jonge Pavel zit hoog op een rotsklif, zijn vaalrode bodywarmer is het enige sprankje kleur in een grijs mistlandschap. Verveeld keilt hij steentjes de diepte in. Knalde er geen muziek uit zijn koptelefoon, dan zou hij niets horen dan de suizende poolwind
De jonge wetenschapper is niet gewend aan de eindeloze Siberische leegte zoals zijn partner dat is. En van hem moet hij het niet hebben qua vermaak. De zwijgzame Sergei leeft volgens een vast stramien van paar uur slaap, meters checken, eten, paar uur slaap, radiocontact, forel pekelen. Want zo doe je dat. Bijna hoopt Pavel op een rendez-vous met een ijsbeer,
Bikkels
maar ook die is al sinds 1981 niet meer gesignaleerd. Rennen over roestige olievaten, konijnen besluipen en slingeren aan de radar alsof het een
How I Ended This Summer is een aaneenschakeling van mooie minimalistische beelden. De beukende branding van de baai, het uitzicht op kale kiezelsteenvlaktes, een lang shot van Pavel ( jong talent Grigoriy Dobrygin) sjokkend over de toendra. In Berlijn kreeg de film dan ook een Zilveren Beer voor het camerawerk. Beide – en
Alexei Popogrebsky How I Ended This Summer
Host Ricky Gervais...
...komt niet meer terug
Hathaway in Glee
Presentator Ricky Gervais stal zondagavond de show tijdens de uitreiking van de Golden Globes. Maar hij hoeft volgend jaar niet meer terug te komen.
Het plastic hoofd van Cher, de dronken avonturen van Charlie Sheen en het kunstgebit van Globe-president Philip Berk werden allen verbaal aangepakt.
Ondertussen solliciteerde Anne Hathaway succesvol naar een gastrol in comedyserie Glee. Ze gaat de lesbische tante van Kurt Hummel spelen.
Uit & thuis UIT
15
The Tourist Geflopt
Hitchcock zou de ballen uit zijn broek lachen
The Tourist is mislukt. Nog voordat het actievehikel in Nederland op het celluloid verschijnt kunnen we die conclusie al trekken.
spelen in Twilight. Die halen bakken pegels binnen.
Jeffrey Buys
1) Ze proberen het niet echt Johnny Depp en Angelina Jolie. In één film! De dollartekens stonden waarschijnlijk al in de ogen van de producenten toen de twee werden vastgelegd. Maar helaas, een blinde ziet nog dat ze totaal geen klik hebben. Brad Pitt en de kinderen kunnen rustig slapen, zelfs in een vroom monnikenklooster hangt meer seksuele spanning. Niet waar we op hadden gehoopt.
AMSTERDAM
...
De aanwezigheid van buitencategoriesterren als Angelina Jolie en Johnny Depp was niet genoeg om het Amerikaanse publiek naar de bioscoop te lokken. Die keken in december liever naar de fantasiewezens van Narnia. En dus haalde The Tourist tot deze week nog geen 70 miljoen dollar binnen; op een budget van minimaal
Zelfs in een vroom monnikenklooster hangt nog meer seksuele spanning honderd miljoen dollar. Een flop dus. Of een box-office bomb, zoals de Amerikanen het noemen. Want het draait allemaal om geld in Hollywood. Waarom floppen films? Er zijn genoeg hersenloze actiedingetjes van nog veel lager niveau die wel flink cashen. De infantiele laatste delen van Spider-Man en Transformers bijvoorbeeld, of pubertjes die voor vampier
Drie redenen voor het falen van The Tourist:
2) Matige marketing Mijn zesjarige neefje (hij is heel slim) zou dit product nog aan de man kunnen brengen. Zonder moeite. Een doelgroep is niet eens nodig, want er zit voor ieder wat wils in. Voor mannen de zwoele lippen van Angelina, voor vrouwen de mysterieuze blik van Johnny, voor actiefans genoeg explosies en achtervolgingen en voor filmkenners is regisseur Henckel von Donnersmarck een lokkertje. 3) De film is gewoon slecht Niet dat kwaliteit nu altijd een bepalende factor is voor commercieel succes, maar The Tourist onderschat de kijker wel heel erg. Wie de trailer heeft gezien, weet waar het flinterdunne
The Tourist haalde nog geen zeventig miljoen dollar binnen.
Floppers die toppers bleken Critici en publiek hebben al vaak aangetoond er helemaal geen verstand van te hebben. Dus voor The Tourist is er nog een klein beetje hoop. Beroemde klassieke flops: Citizen Kane (1941) De beste film aller tijden (volgens het American Film Institute) wist niet eens het budget terug te verdienen aan de bioscoopkassa. Won een Oscar voor beste scenario, maar werd daar begroet met boegeroep. Blade Runner (1982) Fans van Star Wars en Indiana Jones zaten niet te wachten op een filosofische kunstfilm. Regisseur Ridley
Scott bleef er vervolgens aan sleutelen en bracht talloze cuts en versies uit. Fight Club (1999) Kwam enkele maanden na de schietpartij van Columbine uit. Het resulteerde in hevige protesten van de studio, critici en republikeinse politici. De dvd-release maakte veel goed. Donnie Darko (2001) Na vijf maanden in de bios was er pas een half miljoen dollar binnengehaald. Dat krijg je ervan als je een vage scifi-thriller vlak na 9/11 uitbrengt. 1
CD RECENSIE JEFFREY BUYS
...
Postpunk-kinderen De Britse band White Lies debuteerde twee jaar geleden indrukwekkend met het album To Lose my Life..., een duister en esthetisch hoogtepunt van het popjaar 2009. Op de opvolger Ritual snijdt de band opnieuw vooral zware, pik-
plotje om draait en welke zogenaamd verrassende twists allemaal op het doek worden getoverd. Het is allemaal zo serieus bedoeld, maar wanneer de grote slechterik (uiteraard met clichématige Russische entourage) meer weg heeft van de Baron uit Bassie & Adriaan dan van een echte gangster, dan doe je iets fout. Het is ongelooflijk dat dit zooitje ongeregeld van de hand van de regisseur van het Duitse meesterwerk Das Leben der Anderen komt. Sterker nog, Florian Henckel von Donnersmarck schreef zelfs mee aan het script en deed dat samen met de scenarist van de instant misdaadklassieker The Departed. Nee, The Tourist schiet op elk vlak ernstig tekort, is karikaturaal en schrikbarend zielloos. Hitchcock zou de ballen uit zijn broek lachen om deze armzalige poging tot een spannende film. 1
zwarte onderwerpen aan. Kleine momentjes en grote muzikale uitbarstingen wisselen elkaar af, meer dan op de voorganger, en ook tekstueel klopt alles. White Lies stapt definitief uit de schaduw van die andere kinderen van de postpunk uit de eighties, Editors en Interpol. Ian Curtis kan tevreden neerkijken vanuit de hemel; de erfenis van Joy Division is in goede handen. 1 White Lies Ritual
BAFTA’s
THE KING’S SPEECH FAVORIET Met veertien nominaties is het historische drama The King’s Speech de grootste kanshebber om in de prijzen te vallen bij de BAFTA’s dit jaar. Thriller Black Swan werd twaalf maal genomineerd, Inception en True Grit acht keer en The Social Network zes. Ook 127 Hours doet mee om acht prijzen, maar werd voor de belangrijkste, die voor beste film, gepasseerd. In de acteercategorieën zijn Colin Firth (The King’s Speech) en Natalie Portman (Black Swan) de grote kandi-
daten. Beiden namen afgelopen zondag nog een Golden Globe voor beste hoofdrol mee naar huis. De grote winnaar bij de Globes was echter The Social Network. De verwachting is dat de Facebookfilm ook de belangrijkste gegadigde zal zijn bij de Oscars, waar de nominaties volgende week bekend van worden gemaakt. Het awardsseizoen is in volle gang. Op 13 februari worden de BAFTA’s uitgereikt en de 27e volgt het hoogtepunt, het Oscargala.
Vrijheidsambassadeurs Dit jaar maken Moke, Waylon, The Opposites en The Partysquad op 5 mei een rondgang langs bevrijdingsfestivals in onder andere Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht.
Mix
16
OPLOSSINGEN PUZZELS Sudoku 3 6 9 4 8 1 7 2 5
2 7 8 6 3 5 1 9 4
5 1 4 9 2 7 3 8 6
8 2 1 7 5 4 9 6 3
Door Peter Koch ©Comichouse Oosterbeek
Cryptogram 6 4 7 8 9 3 5 1 2
9 3 5 2 1 6 8 4 7
4 8 2 3 7 9 6 5 1
7 5 6 1 4 8 2 3 9
1 9 3 5 6 2 4 7 8
Zweeds raadsel (vorige week woensdag
LEZERSCOLUMN
Gestoorde mama Anne-Marie Bun
...
S
inds ik moeder ben geworden, kan ik niet meer bellen zonder dat ik word gestoord. Een moeder die ergens anders mee bezig is heeft een speciale aantrekkingskracht op kinderen. Een moeder aan de telefoon is een gemakkelijk slachtoffer. Vooral voor een kind dat plotsklaps last heeft van honger, gewond is geraakt door een broer of
zus of zich rotverveelt. Kinderen weten dat een moeder aan de telefoon sneller geneigd is om ‘ja’ te zeggen, als ze dan maar eventjes rustig haar gesprek kan afmaken. Mijn kinderen vinden het dus leuk om te wachten tot ik in gesprek ben met mijn baas of aan het onderhandelen met een creditcardmaatschappij voordat ze vragen of ze de hele paashaas op mogen eten, een tube tandpasta in de magnetron steken of vijf nummers downloaden via iTunes.
Ze weten gewoon dat als ik aan de telefoon ben mijn antwoord altijd meer gematigd zal zijn omdat de persoon aan de andere kant alles kan horen. Als ik aan de telefoon ben met de lerares van mijn zoon, wil mijn dochter onderhandelen over hoeveel vriendinnen ze mag uitnodigen voor haar slaapfeestje. Als ik Chinees bestel, schuift mijn zoon een briefje onder mijn neus voor het kopen van lootjes. Zodra ik de telefoon opneem word ik mateloos populair en ben ik scheidsrechter bij een ruzie, trek ik een stop uit de overlopende spoelbak en veeg ik de hondenkots op.
zo, mijn telefoon heeft geen speciale functies. Geen nummerherkenning, geen voicemail. De enige speciale functie is ‘mama storen’. Misschien vind je deze extra functie ook leuk voor op je telefoon. Dan moet je wel snel zijn. Want mama storen is alleen voor speciaal geselecteerde huishoudens en voor een beperkte periode (totdat je kinderen het huis uit gaan). Als je een gratis demonstratie wil, bel me dan even. 1
Ik heb mijn kinderen gevraagd, zelfs gesmeekt of ze me niet willen storen tijdens een telefoongesprek. Behalve als er sprake is van een levensbedreigende situatie. Dus als er bloed is. Daarna is het een paar dagen stil. Nou ja stil, ze cirkelen als haaien om me heen met briefjes of proberen in dramatische gebarentaal hun vragen kenbaar te maken. Soms, in een poging om toch een rustig gesprek te kunnen voeren, sluit ik mezelf op in de wc. De akoestiek zorgt er dan voor dat de persoon aan de andere kant van de telefoon denkt dat hij op de speaker staat. Dat is niet
* Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
"% $ ##$" " '&$) &"'"$# &($ !'#% .B.?237.71.++.7..7B..:5*70+.?**:98<.7<2..5?*< +.5887-?8:-<6.<..7277.6.7-.0.=:.7=2<.:;<.>.:C37270 .7:=7.558-287<*5,2784*7B2,168.2<.588;6.<.76.<-. 0:88<;<.:*7-:=;=2<:*74:234.?2371../<.20.752346**: FF77*-..5B.B237;,1:24+*:.7--==:2.:0**7?23.,1<.: >.:*7-.:27027+:.70.7'23680.7=..7:=7.558-2 87<*5,278**7+2.-.7>88:..7;9.,<*,=5*2:.;<=7<9:23; "(( "% $ %2<.:6*<.>855..74:*,1<20.?2370.6**4<>*79.:/.,<0.:239<. .76.<-.1*7-0.95=4<.#*7028>.;.:8;;8-:=2>.7 **:52./;< 3**:0.:239<89.24.718=<.7>*<.7#<.:4. 4:*,1<20.0.=:6.<>..518=<*:86*;6987.:.7-.;6**4 6.<27-:=44.7>*7:239.9:=26.7.B.+.?**:?2372;78089 <.5.00.7<8< .7<899.:
$( " .5.>.:<23-+23+.;<.552706.<-.87-.:;<**7-.+872; ?.:4 -*0.7.>.:<23-+23+.;<.55270>2*87B.?.+?274.52;?.:4 -*0.7&*7*/>2.:-8B.7+.<**5<=0..7>.:B.7-48;<.7 23627-.:-*7>2.:-8B.7-:**0<=G+23 23>:*0.78>.:=?+.;<.552704=7<=+.55.76.<-.5*7<.7;.: >2,.89<.5./887=66.:
G 9.:0.;9:.4 .<2;1.5**;72.<680.5234=?+.;<.55270<.5./872;,18/9.: .6*25-88:<.0.>.7 2.:+23+.;<.524 (((**7<*5@-8B.7D.;;.7:=7.558-287<*5,278EG9.:D.;
&
"$$"#
&
" &
"#
!
! #$
("#!"#*
$
!$#
"$$%
2.:+236*,1<2024=,4.:88!*A6.7<#.:>2,.8628>'.0.7.:2.=?;.-2*& ..76*5201.<>.:;,1=5-20-.+.-:*0*/<.;,1:23>.7 " " $
#<==:-.>855.-2027+5845.<<.:;270.>=5-.+8727..7.7>.5897**:'.+?274.58>> )'237.7!8;<+=;
$25+=:0
8.=?+.;<.552707=>2*
'''!"#''
Mix
WIN! DEZE WEEK:
ZWEEDS RAADSEL: proloog
Italiaanse vrouw steensoort
betekenen
ongebreideld
smaragd
Voor 3 winnaars twee nachten in hotel Prinsen (Vlijmen) of een van de andere 44 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl
onzes inziens
7
8 soort stof
hardsteen
judograad
3x t.w.v. 229,- (All-in arrangement) voorspoed
Het arrangement voor 2 personen bestaat uit: 2 x hotel-overnachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 2 x uitgebreid ontbijtbuffet, 2 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn.
2
5 Italiaanse omroep horde
zijrivier v.d. Rijn en meer andere
6
1 edelachtbare
WIN! VANDAAG:
ad acta langgerekte vis
tandglazuur
4
5
6
7
1 9 3 5 6 2 4 7 8 7 5 6 1 4 8 2 3 9
Cryptogram
4 8 2 3 7 9 6 5 1 9 3 5 2 1 6 8 4 7 6 4 7 8 9 3 5 1 2 8 2 1 7 5 4 9 6 3 5 1 4 9 2 7 3 8 6 2 7 8 6 3 5 1 9 4 3 6 9 4 8 1 7 2 5
De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers
SUDOKU © Puzzelland/ Leen Groeneveld
8
5
6
9
11
9 4 7 1 3 8 4 1 6 8 2 3 8 7 1 4 9 3 5 5 6 7
SPEEL ONLINE EN WIN! WWW.PUZZELLAND.COM/DEPERS
Handvol
Wat nou bang voor wespen? www.depers.nl/wespen
distributie:
[email protected] 088-0131830
(€ 0,60 p.g.). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553 (€ 0,60 p.o.b. excl. de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon) .
4
redactie:
[email protected] 020-3460550
ZO DOET U MEE
2
website: www.depers.nl
Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010702
CRYPTOGRAM Horizontaal: 1. Vader krijgt bevel om te 1 koken (5); 3. Door deze botsing gaat de beurs onderuit (5); 4. Tussen nooit en nimmer (4); 7. Niet (in orde) (5); 10. 3 Zonder kenteken heeft men het niet in de gaten (9); 11. Binnen de netten repareren (8). 7 Verticaal: 1. Fluit ten behoeve van de hotelgasten (7); 2. Niet veel hoop om aan de hand mee te nemen (5); 5. Zijde 10 van een schermdegen (6); 6. Wettig verklaren door te trouwen (6); 8. Een auto op het spel zetten (5); 9. Auteur van: 'Het dier aan de rivier' (5).
Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
BEL 0909-5010702 OF SMS NAAR: 3553
8
OPLOSSINGEN
Sudoku
Quizted is het gezelligste puzzelblad van Nederland met de meeste prijzen. Dit prijspuzzelblad heeft een grote variatie aan puzzels en u maakt elke vier weken kans op een van vele prijzen.
3
Een uitgave van Mountain Media BV
4
3
2
Een halfjaarabonnement op Quizted.
Zweeds raadsel (vorige week woensdag)
1
17
sales:
[email protected] 0800-7200000 marketing:
[email protected] oprichter: Cornelis van den Berg uitgever: Ben Rogmans hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst art direction: Koos Jeremiasse
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Racketloos
Grootste dronkaard
Materiaalpech op Australian Open. www.depers.nl/pech
Openbare dronkenschap was nog nooit zo leuk. www.depers.nl/dronkaard
Selectie geplande ov-verstoringen: 111
Groningen (bus)
Vandaag en morgen: Qbuzzlijnen 300 en 318. Halte Van Ketwich Verschuurbrug vervalt.
Bodegraven (bus)
Tot en met 12 februari: Connexxionlijn 178. Halte Europaweg vervalt.
Lisse (bus) 111
111
Vandaag
Morgen
Wolkenvelden worden afgewisseld door enkele zonnige perioden. Er trekken een paar lichte buien over het westen, elders blijft het waarschijnlijk de hele dag droog. Bij een overwegend matige noordwestenwind wordt het 5 of 6 graden. Ook vannacht zijn er heldere perioden. Het koelt dan af naar gemiddeld -2 graden.
Een vrij koude, maar mooie winterdag. Er staat een zwakke tot matige noordoostenwind. Het is waarschijnlijk droog en van tijd tot tijd laat de zon zich zien. Met maxima rond 3 graden en lichte vorst in de nacht is het een stuk frisser dan de afgelopen dagen. Vrijdag weinig verandering, zaterdag valt er weer wat neerslag.
Tot en met 23 maart: Connexxionlijn 57. Halten Vreewijk, Keukenhofdreef, Sportlaan en Nassaustraat/ Blokhuis vervallen.
Den Haag (bus)
Tot en met 2 mei: HTMlijn 20. Halte Paterswoldestraat vervalt. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
18
Sport
Ajax Interview Miralem Sulejmani
Mickey heeft nu ook een reden om te Miralem Sulejmani, de man van zestien miljoen euro, staat op een kruispunt in zijn loopbaan. ‘Ik weet wat ik kan. Nu wordt het tijd dat anderen dat ook gaan weten.’ Iwan Tol AMSTERDAM
...
Nog geen jaar geleden is het dat Martin Jol de mega-aankoop van zijn voorganger Marco van Basten bij wijze van straftraining trappen liet lopen in de Arena. Want er schortte nogal wat aan Sulejmani, vond Jol. Niet alleen zijn conditie was beneden peil, ook zijn instelling moest beter. Te vaak zou hij in het nachtleven zijn opgedoken, vaker in elk geval dan in het vijandelijke strafschopgebied. Sulejmani wil graag hard trainen. Laat daar geen misverstand over bestaan, zegt hij. ‘Dat heb ik nodig. Mijn tempo moet hoog zijn, op een training én in een wedstrijd.’ Maar dat hij, onder het oog van medespelers en journalisten, te kijk werd gezet op de trappen van het stadion, vond hij ronduit lastig. ‘Een moeilijke periode, waarin ik me verdrietig heb gevoeld’, zegt hij nu. Om vervolgens te vragen of hij het daarbij mag laten. ‘Want terugkijken op het verleden, daar kom ik niet verder mee.’
Glans Liever kijkt de Serviër vooruit. Dat uitzicht ziet er veelbelovend uit. Onder Frank de Boer kan Mickey rekenen op een basisplaats en, belangrijker nog, hij krijgt langzaam weer de glans terug van de aanvaller die hij ooit bij sc Heerenveen was. ‘Ik voel vertrouwen van De Boer, hij praat met me. Ik
ERVARING ...
FLORIS JAN
BOVELANDER
E
en stoffige bank en dik tapijt op tafel. Ik zie mijn opa de schaakstukken uit het roodbruine schaakdoosje vissen. Een kartonnen doosje dat decennia dienst deed. De pionnen, torens en paarden glijden door opa’s rimpelige vingers op het bord. Een onmis-
ken hem nog als voetballer, hij was erbij toen Oranje Joegoslavië met 6-1 versloeg op Euro 2000. Hij was een topspeler, dat merk je nu ook als trainer. Hij ziet alles.’ Voor een sensitieve speler als Sulejmani zijn houvast en duidelijkheid belangrijk, zei voormalig Heerenveen-voorzitter Riemer van der Velde ooit. Wat dat betreft zit Sulejmani goed bij De Boer. ‘Hij verwacht twee dingen van me. Bij balverlies meteen druk zetten en bij balbezit acties maken. Hij houdt het voetbal simpel.’ Even leek het erop dat het nooit meer goed zou komen met Sulejma-
kenbaar geluid. Het vertrouwde afgebroken ‘mondje’ van de loper. Het is nostalgie, sigaren en dik pluche. Schaken is in mijn beleving een sport van opa’s, rimpels en wijze heren. Maar niets is minder waar, het is een vals beeld, een vals imago dat de sport zich heeft aangemeten. Schaken is van de jeugd. Maandag versloeg de zestienjarige Rijswijker Anish Giri de twintigjarige nummer één van de wereld Magnus Carlsen. De Chinese Hou Yifan werd in december wereldkampioen. Ook zij is pas zestien jaar oud. Deze week vond ik een oude krantenfoto van Judith Polgar tussen mijn relikwieën. Een jonge vrouw, met stra-
Daar sta je dan
Een Sunderland-fan moest van zijn pa sorry zeggen voor het duwen van Newcastle-keeper Harper. Maar het trainingsveld was leeg; The Magpies waren vrij.
‘Geniet van rivaliteit’ Sulejmani kijkt al weken uit naar Ajax-Feyenoord van vanavond. ‘Als kleine jongen wist ik al dat dit dé wedstrijd in Nederland is. Nu ik hier speel is dat gevoel alleen maar sterker geworden. Zelfs nu Feyenoord minder presteert is het de belangrijkste wedstrijd van het seizoen voor beide clubs. Die rivaliteit, daar geniet ik van. Wij gaan voor een goed resultaat, ik denk dat we de punten hier houden.’ 1
Niets is minder waar, het is een vals beeld. Schaken is van de jeugd. lende ogen, grootmeester op haar vijftiende, peinzend gebogen over haar stukken. Ik voel de spanning in de ogen van deze tiener. Erotische prikkelingen zullen mij ooit besloten doen hebben deze foto te archiveren. Schaken is jong, net als turnen een sport voor tieners. Niets oude mannen en grijze baarden, de grootste grootmeesters zijn vroeg rijp als de
ni. Hij was de man die het transferbedrag van zestien miljoen euro meetorste op zijn rug en bijna bezweek. Van basisspeler werd hij reserve en van reserve werd hij tweede-elftalspeler. West Ham United en Vitesse hengelden naar zijn diensten, maar beide transfers ketsten op het laatste moment af. Gelukkig maar, zegt Sulejmani nu. ‘Ik heb veel gepraat met mijn familie, met mijn zaakwaarnemer en uiteindelijk besloten om niet weg te gaan. Veel goede spelers van Ajax vroegen me om te blijven, dat deed me erg goed. Bovendien ging Ajax Champions League spelen, dat is voor ie-
dere voetballer een droom. En hoe had ik als speler van Vitesse nu tegen Ajax kunnen spelen? Onmogelijk.’
hersenen in de meest vitale fase van hun leven verkeren. Hersenen ontwikkelen zich over het algemeen tot het zestiende jaar, daarna is de afbreuk onafwendbaar en is het rekken geblazen. Hoe lang hou je ze levend en dus op voorsprong? Het is net als bij de 100 meter sprint. Carl Lewis en Usain Bolt lopen de laatste twintig meter weg van hun medesprinters. Maar feit is dat Lewis en Bolt het verval weten te beperken, ook hun snelheid neemt na dertig meter af. Jonge hersenen kunnen improviseren, anticiperen, zijn speels en energiek. Daarna moet ervaring het gemis daarvan overnemen. Ervaring,
zo vaak de hemel in geprezen, is een compensatie van aftakelende hersenen. Stug, star, inflexibel en dom, dat is weer eens een hele andere kijk op de ervaren sporter. 1
Gemiste kans
Zonde, zonde, zonde. Jean-Marie Pfaff wil trainer van RBC worden, maar daar wil de club niet aan. Het Pfaff-circus gaat zo aan onze neus voorbij.
Het ijsbergmodel Hij moet er zelf hard om lachen. Sulejmani lacht altijd, ook als het niet goed met hem gaat. Gertjan Verbeek, die zijn trainer bij Heerenveen was, noemde dat eens ‘het ijsbergmodel’: die lach was het topje, maar wat er onder de ijsberg zat, daar kon hij slechts naar gissen. ‘Dat klopt wel een beetje’, erkent Sulejmani. ‘Ik hou van acteren, maar misschien is dat niet goed. Ik ben ook nog jong, ik moet met tegenslag leren om te gaan. Maar
Floris Jan Bovelander is voormalig hockey-international.
Dat is snel
Nasser al-Johar is ontslagen als bondscoach van Saoedi-Arabië. En dat is bijzonder, want hij werd pas tien dagen geleden aangesteld.
Sport
lachen
Beenhakker
Er is weer eens gedonder bij Feyenoord Net nu het weer rustig was bij Feyenoord, zorgt Leo Beenhakker voor nieuw gedonder. Hij houdt de eer aan zichzelf en vertrekt na dit seizoen als technisch directeur.
Overlopers Grootmeesters gaan voor geld
Van de schaakstukken naar de kaarten van het pokerspel Na jarenlang schaken legt Loek van Wely zich momenteel toe op poker. Hij is niet de enige schaker die dat doet. Het grote geld lonkt.
Redactie sport AMSTERDAM
Fokko Ebbens
...
AMSTERDAM
Voor de persconferentie waarin hij zijn besluit toelichtte had Beenhakker een mooie metafoor bedacht. Hij voelt zich door de clubleiding behandeld als ‘een schooljongen die op de laatste schooldag, als iedereen al naar huis is, nog bij het hoofd van de school langs moet of hij wel over mag naar de volgende klas’. ‘Ik verbeeld me niks, maar daar heb ik voor bedankt.’ Dat Beenhakker na dit seizoen uit De Kuip vertrekt, is geen verrassing. Maanden geleden sijpelden er al berichten door waaruit bleek dat een
‘Ik ben het hier niet mee eens. Leo is te gemakkelijk afgeserveerd.’ Feyenoord-trainer Mario Been
Miralem Sulejmani: ‘In mijn optiek kun je beter lachen dan huilen als het niet goed gaat.’ PRO SHOTS
in mijn optiek kun je beter lachen dan huilen als het niet goed gaat. Wat heb je er aan om treurig te zijn? Positief denken, dat is de manier om te winnen, daar ben ik van overtuigd.’ Sulejmani noemt het komende jaar ‘een kruispunt’ in zijn loopbaan. Hij wil het juk van miskoop nu definitief van zich afschudden. ‘Het gaat nu steeds beter, dus ik hoop dat ik daadwerkelijk de goede kant op kan gaan’, zegt hij. ‘Ik heb de juiste coach. Iemand die me corrigeert, maar me wel beter wil maken, dat is me de afgelopen weken duidelijk geworden. Ik weet wat ik kan, het wordt nu tijd dat anderen dat ook gaan weten.’ 1
afscheid er aan zat te komen. Toch kreeg Beenhakker pas afgelopen maandag van zijn collegadirecteuren Eric Gudde, Mark Koevermans en Onno Jacobs te horen dat ze niet met hem verder wilden. ‘Dat heb ik als zeer storend ervaren’, aldus de td. ‘Je maakt mij niet wijs dat ze dat besluit al niet in een veel eerder stadium hadden genomen.’ Dus zei hij gistermiddag: ‘Ik zit hier met een klotegevoel, om het in beschaafd Nederlands te zeggen.’ Een soortgelijk gevoel had trainer Mario Been, die Beenhakker als ‘zijn grote vriend’ ziet. ‘Ik ben het hier helemaal niet mee eens. Leo is te gemakkelijk afgeserveerd. Hij heeft bij Feyenoord onder heel moeilijke omstandigheden moeten werken de afgelopen twee jaar. Maar zeker de laatste weken heb ik bij de leiding respect voor Leo gemist.’ Dat zou voor Been reden kunnen zijn om ook op te stappen, maar dat heeft Beenhakker hem afgeraden. ‘Hij wil absoluut dat ik trainer blijf. Leo wil niet dat Feyenoord zonder technisch directeur en coach weer van onderaf moet beginnen.’ 1
19
...
Loek van Wely mag graag in het hoofd van zijn tegenstanders kruipen. Daar speelt de schaker een spelletje. Een mentale slijtageslag die hij niet achter zijn geliefde schaakbord speelt, maar wel achter een pokertafel. ‘Dus proberen je tegenstander van alles te laten geloven, in zijn geest allerlei draadjes aan elkaar te verbinden.’ Zijn voorliefde voor dit mentale spelletje is een van de redenen dat Van Wely deze weken niet meedoet aan het prestigieuze schaaktoernooi van Wijk aan Zee. De grootmeester neemt na ruim twintig jaar even afstand van de sport. En tijdens zijn sabbatical legt hij zich toe op een heel andere sport. Poker. Opvallend? Niet echt. De laatste jaren hebben meer schakers hetzelfde gedaan. Denk aan topspelers als Alexander Grischuk en Jan Gustafsson. De beweegredenen van de schakers zijn helder. Geld speelt de grootste rol. Poker leeft als nooit tevoren. In tegenstelling tot schaken is poker geschikt voor tv en daarmee bereikt de sport een zeer groot publiek. Aan de miljoenen dollars en euro’s die daarmee gemoeid zijn, kan de schaaksport niet tippen. Logisch, meent Van Wely. ‘Schaken is niet erg toegankelijk. Poker is voor een leek eenvoudig te begrijpen.’
‘Maar met mathematisch denken heb je de slag in het poker nog niet gewonnen. Het is een mind game. Dat psychologische karakter trekt mij erg aan. In het schaken speel je als het ware altijd met open kaarten.’ Natuurlijk speelt ook geluk een rol in het wereldberoemde kaartspel. Al moeten we die laatste factor ook weer niet overschatten, zegt de 38-jarige grootmeester. ‘Want van random gokspelletjes, zoals roulette, moet ik dus niets hebben.’ Volgens hem heeft de sport een geluksfactor van ongeveer 20 procent. ‘Dat betekent dat je in de pokersport foutloos kunt spelen en toch verliezen.’ Dat is voor een schaker in de pokerwereld meteen de grootste valkuil,
meent Lüske. ‘Schakers zijn niet gewend dat iemand met een domme zet toch wint. Daar moet je mee kunnen omgaan.’ Van Wely verwacht op dat vlak geen problemen. De geluksfactor maakt poker volgens hem aantrekkelijk. In tegenstelling tot schaken, waar de sterkste spelers meestal winnen. Frustrerend, vindt hij. Bovendien weet Van Wely dat de strategische pokerspeler die op de lange termijn de factor geluk zo veel mogelijk beperkt, uiteindelijk zegeviert en daarmee goed boert. ‘Het gaat om het hebben van bepaalde skills. Die moet je vervolgens toepassen in het financieel meest interessante gebied. In poker valt er wat te halen. Ik boek al wel eens een succesje.’ 1
Vooruit denken Maar het is niet alleen het prijzengeld dat een schaker naar de pokertafel lokt. Beide sporten vragen in grote lijnen om dezelfde vaardigheden. ‘Poker is een combinatie van bridgen en schaken’, vertelt pokerprof Marcel Lüske. Met Gustafsson schreef hij het boek Poker voor winnaars. ‘Het ligt dan ook voor de hand dat goede schakers vaak goede pokeraars zijn. Mathematisch denken speelt in beide sporten een grote rol. Gustafsson is ook iemand die vooruit kan denken, daardoor heb je altijd het gevoel dat hij alles onder controle heeft. Een goede eigenschap voor een pokerspeler.’ Poker draait om kansberekening, om logisch nadenken. Van Wely:
Grootmeester Loek van Wely boekte al succes als pokerspeler. POKERCITY.NL
Offertes maken
Facturen verzenden
Herinneringen
Direct iDEAL
Online accorderen
Digitaal of via de post
Worden automatisch verzonden
Betalingen ontvangen
ART SALE LAREN "%! 1 # (!% ' &( (' %"%(!( . !&!% 1 455/ 1 35 * 55 7
% % 1"&! 1 %(. !&!% //3 30 * 45 7
%" 1 "(&! ( 1 '"%#. !&!% /32 1 30 * 00 7
1 !"%! % 2- * 0- 7
1 '"%#. !&!%
"%! 1 ' %" ' & &(* !'!' )% "# " 1 "%! 1 4550 1 85 * 25 7
(%' 1 %' ! 1 ! ! 1 "%! /66 1 85 * 25 7
## 1 %&"!! 1 '"%#. !&!% /32 1 3 * 5 7
"%! 1 &% 1 '"%#. !&!% 455/ 1 -5 * 50 7
KORTINGEN TOT 50%
&&" 1 "%'%' 1 '"%# /6/ 1 05 * 66 7
%"" 1 (%# , 1 %(. !&!% 1 //- 1 /5 * 30 7
## 1 %$( 1 %+ 1 "%! /33 1 3- * 0/ 7
% % 1 (#& #! 1 )% "%! 1 4550 1 38 * 0 7
Zat. 22 & Zon. 23 Jan. 10 - 18u
1 !"%"& !' %"!& (#'((% 1 /- 1 45 7
+"% 1 #''%# 1 $(% "# ##% "%! 1 45 * 43 7
%!& 1 " %" 1 "( 1 "%! /-- 1 8- * 22 7
%"" 1 %"#! 1 %+ "# " 1 "%! 4555 1 55 * 65 7
%" 1 %' 1 !'!! "# ##% "%! 1 /-0 1 44 * 43 7
BRINK 9 | LAREN | 035 531 85 21 T E G E N I N L E V E R I N G VA N D E Z E A DV E R T E N T I E K R I J G T U 1 0 % E X T R A K O R T I N G