Doe mee met de enquête en maak kans op een ipad 3 of één van de andere prijzen! Netwerken

5

Computerexpress Personeelsvereniging voor Computergebruikers van het Ministerie van Financiën

Doe mee met de enquête en maak kans op een iPad 3 of één van de andere prijzen!

Productnieuws

Eigen domein en mail

Mac OS X Lion

Netwerken

Snelonderdelen in Word 2010

Freeware: Free Studio en Bean

Voorkom problemen en herstel media in iTunes Wees zuinig met je data en back-up! Configuratiescherm instellen

PageBreeze: website maken

Gratis vluchten volgen met Flightradar.com Belastingdienst introduceert een eigen social media platform: ConnectPeople

ISSN 09243607 Tweeëntwintigste jaargang 2011

PvCF

Regiostructuur PvCF Regio Noord

Regio Holland Noord

Regio Rivierenland

Regio Zuidwest

Regio Holland Noord\Afdeling Alkmaar

Regio Zuidwest\Afdeling Midden Zeeland

E [email protected]

Regio Rivierenland\Afdeling Arnhem

Vacature

E [email protected]

E [email protected]

Regio Zuidwest\Afdeling Roosendaal

Regio Noord\Afdeling Leeuwarden

Gerard Werter

Henk Barelts

E [email protected]

E [email protected]

K (026) 358 16 86

K (020) 687 72 73

P.W.J. Oosterhout

Vacature

P (0316) 33 15 92

P (072) 512 63 65

K (0165) 52 24 97

Regio Noord\Afdeling Heerenveen

Jan Chris Klein Essink

Ted Passenier

R.E.A.M. de Wijs

E [email protected]

P (026) 325 80 77

K (06) 53 32 19 68

K (0165) 52 26 02

André Fluitman



P (072) 57 25 801

K (0513) 61 16 01

Regio Rivierenland\Afdeling Nijmegen



Regio Zuidwest\Afdeling ZeeuwsVlaanderen

Regio Noord\Afdeling AssenHoogeveen

E [email protected]

E [email protected]

K (024) 381 03 64

Regio Amsterdam\Afdeling Amsterdam

André Smit

P (024) 641 83 25

K (0591) 68 02 23

Rob Hendriks



P (06) 18 60 36 14

Regio Rivierenland\Afdeling Gorinchem

K (020) 687 66 82

Regio Limburg\Afdeling Venlo

Martin van Laar

E [email protected]

K (020) 687 44 26

Gerard van Gestel

Regio Noord\Afdeling Groningen

P (0513) 65 00 98

Regio Noord\Afdeling EmmenCoevorden Vacature

Ton van Haren

E [email protected]

Regio Amsterdam E [email protected]

Regio Oost\Afdeling Almelo

K (0183) 65 62 15 P (0184) 41 94 82

E [email protected]

Regio Oost Brabant

Jelle Hofstee K (0546) 47 23 53 P (0548) 61 89 43

Regio Oost Brabant\Afdeling ’sHertogenbosch

Regio Oost\Afdeling Doetinchem

E [email protected]

E [email protected]

Jan van Dinther

Henri Hoenderboom

K (040) 292 18 64

K (088) 158 16 57

P (073) 656 04 86

P (0544) 37 50 27

R.C.A. van Kaam

Regio Oost\Afdeling Enschede

E [email protected] Theo Schelbergen K (0118) 48 46 00 P (0115) 61 91 96

Regio Limburg

K (077) 321 54 20

Alfred van Herwijnen

Regio Oost

Vacature

Regio Haaglanden Regio Haaglanden\Afdeling Alphen aan den Rijn E [email protected] Jan Eikelenboom

P (077) 351 03 04 Jo Janssen K (077) 321 58 89 P (077) 465 36 02

K (030) 290 27 51

Regio Limburg\Afdeling Roermond

Jan Jonker

E [email protected]

P (0172) 41 76 95

Peter van der Zander



K (0475) 35 15 07

Regio Haaglanden\Afdeling Den Haag

P (0475) 33 75 14

Regio Limburg\Afdeling Maastricht

E [email protected]

E [email protected]

K (073) 624 57 70

Kees Close

E [email protected]

Hans te Voert



K (043) 354 57 33

Jaap Timmer

Regio Oost Brabant\Afdeling Eindhoven

K (070) 372 47 95

P (06) 1860 13 25

Regio Randmeren

E [email protected]

P (003212) 67 28 35

Regio Haaglanden\Afdeling Den Haag Kerndepartement

Christ Willems

E [email protected]

P (003289) 75 49 00

Regio Randmeren\Afdeling Apeldoorn

Judo Tempelaars K (0492) 588 418

Peter Blasius

E [email protected]

P (0492) 558 229

K (070) 342 85 84

Fabian van Manen

Frans van de Kamp

K (055) 577 5161

K (040) 292 15 91

E [email protected] Stephan Huizing º1

P (0495) 53 49 20

Regio Utrecht Gooi

K (055) 528 94 50

Regio Randmeren\Afdeling Almere L.H.W. Pouw

E [email protected]



P (036) 532 02 93

E [email protected]

Regio Randmeren\Afdeling Zwolle

Kees de Jonge

E [email protected]

P (0346) 58 05 42

Gerard Vilsterman

Kees Zweerus

K (06) 1860 77 43

K (055) 528 30 91

K (030) 275 76 08

Vacature

Hans Swinkels

Vacature

K (088) 152 01 75



Regio Rijnmond\Afdeling Rotterdam Regio Holland Midden\Afdeling Leiden

P (0182) 528254

Regio Utrecht Gooi\Afdeling Utrecht

Regio Holland Midden Regio Holland Midden\Afdeling Haarlem Vacature

Regio Rijnmond

Regio Utrecht Gooi\Afdeling Amersfoort

E [email protected]

K (043) 354 55 49

Vacature

Regio Rijnmond\Afdeling Dordrecht E [email protected] Emiel Rienks P (0165) 31 43 98 André de Waal K (078) 632 54 17

P (0183) 62 93 64

Voor de regio’s, waar vacatures bestaan, treedt het secretariaat van de PvCF als contactpersoon op. 

2

Computerexpress 2011•5

Colofon

8

Voorwoord

mee en maak kans op mooie prijs!

W

e kunnen er niet meer omheen: tablets worden steeds belangrijker. Het aantal verkochte exemplaren neemt erg toe en de verkoop van desktops en notebooks neemt af. Steeds meer pc-bouwers komen met één of meerdere tablets op de markt. Hoewel er al vele iPad look-alikes zijn is de koppositie van Apple met de iPad (nog) onbetwist. Niet alleen in thuissituaties maar ook in zakelijke omgevingen, overheidsorganen en in het onderwijs zien we dat er steeds meer iPad's worden gebruikt. En waarom ook niet? Het is een handig, draagbaar en snel apparaat met steeds meer toepassingen. Het zijn juist deze eigenschappen die gebruikers overtuigen van het nut van een dergelijk apparaat.

De Computer Express kan bij dit alles niet achterblijven en zal dan ook op verschillende manieren aandacht besteden aan het gebruik van tablets met de iPad als lichtend voorbeeld. Maar ook het toenemend gebruik van Android tablets mogen we niet vergeten en zal regelmatig in de schijnwerpers worden geplaatst. Welke onderwerpen leven het meest bij de leden van de PvCF? Dat is een belangrijke en centrale vraag die zowel het bestuur van de PvCF als de redactie van de Computer Express bezighoudt.

Bij kennis over deze interessegebieden kan het bestuur zijn beleid toetsen en eventueel afstemmen. De redactie weet dan aan welke toepassingen ze in de Computer Express aandacht moet besteden. Om antwoord op deze centrale vraag te krijgen is er een enquête opgezet (zie pagina 8). Deelname aan deze enquête loont altijd: je maakt dan kans op één van de vele prijzen én met de antwoorden zal, voor zover mogelijk, rekening worden gehouden. In deze Computer Express besteedt John aandacht aan de snelonderdelen van Word 2010 en deelt Niek zijn ervaringen met de update naar Mac OS X Lion. Wim introduceert PageBreeze, een gratis mogelijkheid om een eigen website te bouwen en zet de belangrijkste items voor een eigen domein en mail op een rijtje. Jan Chris heeft een leuke tip om snel alle configuratie-instellingen van Windows te tonen en beschrijft stap-voor-stap de opzet en inrichting van een netwerk. Verder vind je productnieuws, een selectie aan freeware, een artikel over het back-uppen van je belangrijke gegevens en enkele tips hoe je iTunes media kunt herstellen of kunt voorkomen dat ze kwijt of beschadigd raken. Otto Slijkhuis

REDACTIE

Voor vragen betreffende het lidmaat­schap

Contributie € 20, per jaar. Acceptgiro wordt

Hoofdredacteur Otto Slijkhuis

van de PvCF, adres­wijzigingen, opzeggingen,

toegestuurd! Postgiro 621040 t.n.v. penning­

([email protected])

informatie over speciale aanbiedingen e.d.

mees­ter PvCF te Apeldoorn. Opzegging van

Eindredacteur Otto Slijkhuis

­contact opnemen met het secretariaat:

het lidmaatschap dient altijd schriftelijk te

Opmaak Otto Slijkhuis

SECRETARIAAT

geschie­den vóór 2 november teneinde het

Medewerkers

Postbus 832, 7301 BB Apeldoorn

­eerstvolgende kalenderjaar in te gaan.

John Spronk ([email protected])

tel. (055) 528 19 19 fax (055) 355 19 64

NABESTELLING OUDE CE’S

Jan Chris Klein Essink, Niek Stienstra, Wim van

(email: [email protected])

Oudere nummers van de Computer Express

't Einde en Wim Stolk Redactieadres

Doe aan de enquête

kunnen, voor zover nog leverbaar, worden BESTUUR

Secretariaat PvCF, Redactie “Computer Express” Voorzitter Toine Veenhuis

nabesteld. Inlich­tin­gen en bestellingen via het secretariaat van de PvCF. De PvCF op

Postbus 832, 7301 BB Apeldoorn ­

Secretaris Otto Slijkhuis

het World Wide Web: http://www.pvcf.nl

(email: [email protected]).

Penningmeester Henk Barelts

Oplage 15.500 exemplaren.

Actiecoördinator Wim Stolk Regiocoördinator Peter Kars

De Computer Express is een tweemaandelijkse uitgave van de Per­soneels­vereniging voor computer­gebrui­kers van het Ministerie van Financiën (PvCF).

22 27 30 34 44

Eigen domein en mail ConnectPeople

Snelonderdelen in Word 2010 Netwerken

Wees zuinig op je data en back-up

PvCF

Overzicht Regiocontactpersonen 2 Voorwoord en inhoudsopgave 3 Servicepagina 4 Doe mee aan enquête en maak kans op prijs 8

Productnieuws

Draadloos toetsenbord met touchpad Helder geluid met Tablet Speaker Slimme houvast voor je iPad Home Automation Europe houdt TheEnergyStick bewust betaalbaar Logitech introduceert Joystick en Fold-Up Keyboard voor de iPad

5 5 6 6 7

Software

Ervaringen met update naar Mac OS X Lion 10 Freeware: Bean Wordprocessor voor de Mac 13 Freeware: gratis en veelzijdig Free Studio 14

Internet

Gratis vluchten volgen op Flightradar24.com 16 PageBreeze: website maken 18 Eigen domein en mail 22

Werkplek

Belastingdienst introduceert een eigen social media platform - ConnectPeople 27

Praktijk

Voorkom problemen en herstel media in iTunes 28 Snelonderdelen in Word 2010 30 Netwerken 34 Configuratie instelling 43 Wees zuinig met je data en back-up! 44 Computerexpress 2011•5

3

PvCF

SERVICEPAGINA

Dynabyte Op vertoon van de ledenpas worden de volgende kortingen verleend: Hardware (computers, printers, etc) 5% - Accessoires (papier, inkt, kabels, etc) 4% - Gamingsoftware (spellen) 10% - Windows software (fotobewerking en andere gebruiksprogramma’s) 5%. Van korting uitgesloten zijn Acties/aanbiedingen, BOSE producten en software niet op cd/dvd (via kaart). Deze korting is niet van toepassing op Apple hardware en actieproducten. Bij onduidelijkheid geldt het oordeel van de shopmanager. De ledenpas moet voor de aankoop worden getoond. Kortingsaanvragen na aankoop worden niet gehonoreerd. Zonder vertoon van de pas wordt geen korting verleend. Ter controle kan om aanvullende legitimatie worden gevraagd. Bestellingen op de website lopen via www.dynabyte.nl/pvcf door de daar vermelde promotiecode te gebruiken en onder de daar genoemde voorwaarden. Mycom

De kortingsregeling met Mycom is per direct vervallen. Dit is te wijten aan de overname van Dixon en Dynabyte door de Basgroup. Hierdoor zullen de assortimenten van Dynabyte en MyCom op korte termijn synchroon gaan lopen. PvCF Webwinkel Al jaren biedt de PvCF haar leden een ruim en bijzonder laag geprijsd assortiment computersupplies. Inkjetcartridges, cd-r, dvd's, hoesjes en andere supplies kunnen via de speciale webwinkel worden besteld en worden zonder verzendkosten thuis bezorgd. Bestellingen kunnen alleen via deze speciaal ingerichte webwinkel worden besteld. Je bereikt de webwinkel via de homepagina van www.pvcf.nl. Zorg wel dat je een doorlopende incassomachtiging afgeeft omdat dit de enige toegestande betalingswijze is. Je kunt een incassoformulier op de webwinkel downloaden. Financiering aanschaf hardware De PvCF kan onder voorwaarden het aanschaffen van pc's en of randapparatuur financieren. Tegen een lage rente en incassering via het salarisbureau is de afbetaling eenvoudig in 24 of 36 termijnen te spreiden. Deze mogelijkheid wordt alleen geboden aan leden van de PvCF. Ben je werkzaam bij of ressorterend onder het Ministerie van Financiën, dan kun je de aanvraagformulieren alsmede leningsvoorwaarden en andere informatie over deze mogelijkheid opvragen op het postbus e-mailadres van de PvCF op het Intranet van de Belastingdienst. Aanvraagformulieren, voorwaarden en procedurebeschrijvingen m.b.t. de financiering kun je ook downloaden bij het onderdeel downloads op de website van de PvCF. Bij aanschaf van hardware bij winkels van Dynabyte en Mycom hoef je zelf het aanschafbedrag niet voor te schieten. Dat doet de PvCF. Verzekeringen De PvCF heeft samen met Mediora, afspraken gemaakt over twee computerverzekeringen. De gunstige aanbieding is mogelijk omdat MEDIORA ten behoeve van de deelnemers één moederpolis opmaakt waarbij alle computers en randapparatuur worden verzekerd. De PvCF treedt voor jou op als verzekeringsnemer, waardoor de administratiekosten worden beperkt. Dit weerspiegelt zich in de lagere premie. Je kunt alle informatie over de computerverzekering en ook de voorwaarden voor de verzekering Type A en Type B downloaden. bij het onderdeel Downloads op de website van de PvCF. Antivirus software Op gezette tijden kan de PvCF leden de mogelijkheid bieden om tegen sterk gereduceerde prijzen antivirus software aan te schaffen. De licentie is strikt persoonsgebonden. Informeer bij het secretariaat voor de beschikbaarheid.

PvCF Postbus 832 7301 BB Apeldoorn

Helpdesk en andere ondersteuning Voor hardware en softwarevragen kun je altijd terecht bij de contactpersoon in je regio. De namen alsmede contactgegevens vind je op pagina 2 van de Computer Express. Natuurlijk kun je ook terecht bij het secretariaat van de PvCF. Website PvCF Op de PvCF-website (www.pvcf.nl) vind je steeds het allerlaatste nieuws. Bovendien kun je hier allerlei formulieren downloaden, een selectie van interessante gratis software ontdekken, mutaties in de ledenadministratie doorgeven, met behulp van een formulier een technische vraag stellen of discussiëren met anderen in het forum.

Bezoekersadres: Walterbos (Kamer C044) John F. Kennedylaan 8 7314 PS Apeldoorn Tel. 055 - 528 19 19 Fax. 055 - 355 19 64 E-mail: [email protected] E-mail intranet: PvCF Secretariaat_Landelijk_Postbus



4

Computerexpress 2011•5

Productnieuws

Logitech draadloos toetsenbord met touchpad

L

ogitech heeft onlangs een toetsenbord uitgebracht (Wireless Touch Keyboard K400) waarmee je gemakkelijk en draadloos je computer of labtop kunt bedienen. Met een bereik van 10 meter kun je vanaf de bank mailen, twitteren maar ook allerlei media weergeven van de op een tv aangesloten labtop of pc. Met de ingebouwde touchpad is een muis niet nodig en kun je intuïtief navigeren.

Eenvoudig aan te sluiten

Het installeren van de Wireless Touch Keyboard K400 is erg eenvoudig. Zodra de kleine Logitech Unifyingontvanger in de USB-poort is geplugd, werkt het toetsenbord. De Unifying-ontvanger kan gebruikt worden voor in totaal vijf verschillende apparaten. De batterij heeft een levensduur van minimaal één jaar. De lage toetsen zijn comfortabel en maken nauwelijks geluid. Door de dikgedrukte, heldere witte letters zijn de toetsen ook in een halfdonkere ruimte goed te lezen. Het toetsenbord is compact, zonder in te leveren op kwaliteit en kan staand in verticale houding worden opgeborgen om ruimte te besparen. Prijs

De Logitech Wireless Touch Keyboard K400 heeft een consumentenprijs van 39,99 euro.

Helder geluid met nieuwe Tablet Speaker van Logitech

L

ogitech introduceert de Tablet Speaker, ter versterking van het geluid van zowel iPad als Android-tablets, voor een optimale beleving van muziek, video's en games op de tablet. De Logitech Tablet Speaker is compact, oplaadbaar en gemakkelijk mee te nemen. Bovendien past het perfect in de meegeleverde hoes of in een laptoptas. De Tablet Speaker kan via de stevige rubberen clip eenvoudig bevestigd worden op een iPad of Android-tablet. Met de kabel, voorzien van een 3.5 mm audioplug, is de speaker via de tablet hoofdtelefooningang aan te sluiten. Daarnaast is de Tablet Speaker via deze kabel ook te verbinden aan MP3spelers of andere apparaten met een 3.5 mm audioingang. Afhankelijk van het gebruik gaat de accu tot acht uur mee voordat hij leeg is. Dit is lang genoeg om ongeveer twee films te bekijken of urenlang te gamen. Opladen kan via een USB-aansluiting op PC of laptop.

Prijs en beschikbaarheid: De Logitech Speaker Tablet is eind september verkrijgbaar voor een adviesprijs van 39,99 euro.

Computerexpress 2011•5

5

Productnieuws

Slimme houvast voor iPad iProp™ zet tablet in iedere gewenste stand

O

p de bank, in de keuken of in bed, de iProp™ geeft overal houvast aan je iPad. Het zet je beeldscherm in iedere gewenste stand, of je nu staat, zit of ligt. De iProp is een slimme, universele tabletsteun voor iPads en andere tablets als Galaxy Tab en Playbook. Je kunt de iProp heel simpel aanpassen aan de houding die je aanneemt. Het biedt comfortabele steun en verlicht lichaamsspanning voor een blijvend genot van je tablet. Altijd en overal. De iProp heeft een flexibiliteit en solide grip op elke ondergrond. Stabiel op tafel, schoot, bed en bank. Daardoor kun je ‘m gemakkelijk instellen voor elke positie. Zo kun je steeds de optimale ergonomische houding aannemen. En kun je de hoek van het scherm zodanig instellen, dat lichtinval minimaal is.

Intuïtief in gebruik

De iProp is zeer intuïtief en eenvoudig in gebruik. Het heeft een antislipvoet voor extra grip op gladde oppervlakken. De iProp is voorzien van een handvat, zodat je ‘m makkelijk kunt verplaatsen. Door de geringe afmeting is het ideaal voor gebruik in kleinere ruimtes, zoals een balkon. Het past in iedere reistas. De iProp is gemaakt van luchtig, sportpolyester stof en daardoor licht van gewicht en afwasbaar. Met de iProp, zit je altijd goed. Informatie

De afmetingen van de iProp™ zijn 15 cm x 15 cm x 17 cm (l x h x d). Gewicht 210 gram. Te gebruiken voor tablets van 7” tot 12”, zoals iPad, iPad2, Galaxy Tab en de Playbook. De iProp is verkrijgbaar via de detaillist bij u in de buurt of via www.i-prop.nl, in de kleuren zwart en zilver. Winkeladviesprijs € 39.95.

Home Automation Europe houdt TheEnergyStick bewust betaalbaar

E

nergie besparen wordt binnenkort nóg makkelijker voor consumenten in Nederland. Home Automation Europe ontwikkelt een apparaatje, TheEnergyStick (TES), dat simpel inzicht geeft in het energieverbruik en daardoor de mogelijkheid om op energiekosten te besparen. TES is niet groter dan een MP3-speler en geeft met enkele drukken op een knopje via een klein display op de stick inzicht in het actuele en historische energieverbruik. Het apparaatje is makkelijk aan te sluiten: inpluggen en aflezen. En bovenal, TES is bewust betaalbaar gehouden.

Enkele drukken op de knop

TES bestaat uit de stick zelf, een module die aan de slimme meter te koppelen is en een website. De stick communiceert via een module draadloos met de slimme meter, die vanaf 2012 bij consumenten wordt geïnstalleerd. Hanneke van de Horst, manager consumer design & interactie bij Home Automation Europe: "Het unieke van TES is zijn eenvoud in combinatie met zijn veelzijdigheid. Hij geeft bijvoorbeeld het verbruik van elektriciteit, gas en water van afzonderlijke dagen en weken. Zo is meteen te zien of je energie en dus geld aan het besparen bent. Dat kan door middel van enkele drukken op een knopje op de stick. TES heeft daarnaast een usb-aansluiting, waarmee je op een speciale website het energieverbruik grafisch kunt laten weergeven. Dat geeft nog meer inzicht." Home Automation Europe verwacht binnen enkele maanden een eerste serie TES te produceren. Meteen effect zien

Meer dan tweeduizend klanten van Liander gaan TES uittesten. Liander wil zijn klanten immers graag helpen met besparen van energie. Soms zijn een aantal kleine of makkelijke aanpassingen al genoeg om op elektriciteit en gas te besparen. Zoals energiezuinige lampen gebruiken, op een lagere temperatuur wassen of een waterbesparende douchekop gebruiken. Met TES kun je meteen zien wat het effect van deze tips is.



6

Computerexpress 2011•5

Productnieuws

Logitech introduceert Joystick en Fold-Up Keyboard voor de iPad Nieuwe tabletaccessoires vergroten gebruiksgemak

L

ogitech heeft twee nieuwe tabletaccessoires geïntroduceerd. De Logitech Fold-Up Keyboard en de Logitech Joystick. De Logitech Fold-Up Keyboard for iPad 2 maakt typen eenvoudig en is gemakkelijk mee te nemen. De Logitech Joystick for iPad zorgt voor optimale controle tijdens het gamen op de iPad en iPad 2. Beide accessoires bieden een intensere ervaring en meer gemak bij het gebruik van de iPad.

Logitech Fold-Up Keyboard for iPad 2

De Logitech Fold-Up Keyboard for iPad 2 zorgt voor meer gebruiksgemak tijdens het uitwerken van teksten onderweg. De Bluetooth Fold-Up Keyboard maakt gebruik van de volledige breedte van de iPad, wat typen comfortabel maakt. Door de iPad in de standaard te plaatsen en open te klappen, kan direct worden gestart met typen. Dichtgeklapt bevindt de keyboard zich veilig onder de iPad. De Logitech Fold-Up Keyboard laadt op via USB. Om energie te besparen start het toetsenbord pas op bij het openklappen en sluit het toetsenbord automatisch af bij het dichtklappen. Logitech Joystick for iPad

De Logitech Joystick for iPad, is een aanvulling op de game-ervaring voor de iPad en iPad 2. De joystick zorgt ervoor dat gebruikers zich met hun duim moeiteloos en optimaal bewegen door het speelveld. De joystick hecht met zuignappen aan de iPad en is gemakkelijk aan te brengen en verwijderen. Bovendien zorgt de vormgeving ervoor dat de joystick tijdens het gamen op de juiste positie blijft. "Veel mensen gebruiken de tablet dagelijks en intensief. Vaak op een manier die meer mogelijkheden vraagt dan scrollen, vegen en drukken met de vingertoppen", aldus Azmat Ali vice-president van mobiele en tablet-producten bij Logitech. "Beide accessoires vergroten de gebruiksmogelijkheden, of het nu gaat om het maken van notities en e-mails of het spelen van games." Prijs en beschikbaarheid

De Logitech Fold-Up Keyboard for iPad 2 en de Logitech Joystick for iPad zijn beide vanaf november verkrijgbaar voor een adviesprijs van respectievelijk 99,99 euro en 14,99 euro. Kijk op de Logitech website voor meer informatie. (www.logitech.com)

Computerexpress 2011•5

7

PvCF

Vul de enquête in en maak kans op een schitterende prijs Meedoen loont altijd!

Meedoen loont altijd!

iPa

Z

owel het bestuur van de PvCF als de redactie van de Computer Express is erg geïnteresseerd in het computergebruik van de leden. Vooral antwoorden op vragen zoals: - welke hardware en software wordt er gebruikt; - in hoeverre zijn er aankoopwensen; - welke interessegebieden scoren het hoogst. vormen voor bestuur en redactie belangrijke informatie. Met die antwoorden kan bijvoorbeeld de huidige dienstverlening worden aangepast/uitgebreid, eventuele acties worden gestart en aandacht aan worden besteed in de Computer Express en andere PvCF-uitingen.

d3

Hoofdprijs

Om de interesses van onze leden te peilen is er een digitale enquête opgezet. Op de homepage van www.pvcf.nl vind je de link naar deze enquête. Het Hier afgebeeld een iPad 2 invullen van de enquête is binnen enkele minuten gepiept en bovendien kun je dan één van de vele schitterende prijzen winnen. Meedoen aan deze enquête loont altijd: je wensen worden gehoord en worden misschien wel vertaald in acties én je maakt kans op een prijs. Grote prijzenpot

Er zijn maar liefst 34 prijzen te winnen. De hoofdprijs is een Apple iPad 3 16 GB Wifi. Omdat de iPad 3 nog niet uit is krijgt de winnaar van deze hoofdprijs een tegoedbon en ontvangt die een iPad 3 zodra deze verkrijgbaar is. Zo weet je als prijswinnaar dat je de allerlaatste iPad hebt! Naast de iPad hebben we nog een goed gevulde prijzenpot met de volgende prachtige prijzen - 1 x Apple iPad 3 16GB Wifi - 3 x Apple Touch 32 GB - 2 x Canon Powershot Sx210 Is - 2 x Apple Shuffle 2 GB - 2 x Logitech Squeezebox Radio - 5 x WD Elements Se Portable 1 TB 2,5" USB 3.0 - 5 x USB-stick 32 GB - 2 x PhotoFrame Telefunken 10,4" - 2 x Wacom Bamboo Pen & Touch - 2 x Logitech Webcam Pro 9000 - 2 x Foscam IP-camera FI8918W - 2 x Logitech Z-523 speakers - 2 x Samsung CLP-325 Colour Laser Printer - 2 x Samsung 24" S24A350H LED monitor.

Voorwaarden - alleen leden van de PvCF kunnen meedoen; - slechts één ingevuld enquêteformulier per lid; - a lleen volledig en correct ingevulde enquêtes komen in aanmerking voor een prijs.

Trekking

De enquête wordt gesloten op 11 november. Direct daarna zullen de prijswinnaars worden uitgeloot. In Computer Express 6 worden dan de prijswinnaars bekend gemaakt en de winnaars ontvangen hun prijs in ieder geval voor Sinterklaas.



8

Computerexpress 2011•5

PvCF

Prijzenpot 1 3 2 2 2 5 5 2 2 2 2 2 2 2

x x x x x x x x x x x x x x

iPad 3 16GB Wifi Apple Touch 32 GB Canon Powershot Sx210 Is Apple Shuffle 2 GB Logitech Squeezebox Radio WD Elements Se Portable 1 TB 2,5" USB 3.0 USB-stick 32 GB PhotoFrame Telefunken 10,4" Wacom Bamboo Pen & Touch Logitech Webcam Pro 9000 Foscam IP-camera FI8918W Logitech Z-523 speakers Samsung CLP-325 Colour Laser Printer Samsung 24" S24A350H LED monitor

Computerexpress 2011•5

9

Software

Een nieuwe lente, een geluid: Lion erin en Snow Leopard eruit!

Ervaringen van een Lion-updater

I

n het voorjaar van 2011 verscheen het nieuwste Apple operating systeem Mac OS X versie 10.7 kortweg Lion. Groots aangekondigd en alleszins betaalbaar: € 23,99. Nu ben ik niet zo’n figuur die zo nodig gelijk ieder nieuw programma of apparaat moet hebben maar aan € 23,99 kan je je toch geen buil vallen. Dus gelijk mijn Apple dealer gebeld maar die moest mij teleurstellen: je kan Lion alleen via de Mac App Store aanschaffen en dan alleen als download versie.

Niek Stienstra



10

Computerexpress 2011•5

Dus geen pakketje met een DVD. Verder moet je Mac een Intel processor hebben en Snow Leopard met zijn laatste updates als operating systeem. Gelukkig voldeed mijn iMac hieraan en was er zelfs na de laatste Snow Leopard update een directe link naar de App Store. Downloaden via de Mac App Store

Als je iets wilt aanschaffen via de App Store moet je eerst een account (Apple

ID) aanmaken en kan je je betaling alleen doen met een creditcard van Visa, Mastercard, AMEX, een account van ClickandBuy of een “Apple cadeaubon”. Betalen met de algemeen gebruikte iDeal of PayPal kan niet! Maar gelukkig had ik nog zo’n Apple cadeaubon dus kon ik Lion downloaden. Lion is 3,9 GB groot dus downloaden duurde wel even maar dan had ik mooi tijd voor de lunch.

Software

De installatie zelf nam ruim een half uur in beslag maar dan waren wel mijn bestanden, e-mail’s, WiFi, Bluetooth en agenda overgezet. Alleen mijn Magic Trackpad moest ik, omdat Lion extra trackpad functies heeft, opnieuw installeren. Wat is nieuw of vernieuwd?

Apple claimt dat OS X Lion met zijn 250 nieuwe functies de grootste sprong ooit is. Nu was mijn OS X zonder meer een prima operating systeem dat vrijwel nooit vastliep maar de grootste sprong ooit lijkt mij rijkelijk overdreven. Een kleine greep uit de nieuwigheden. Het inlogscherm heeft een esthetische make-over gekregen. Er zijn een paar nieuwe achtergrond schermen bijgekomen en de balken zijn wat slanker, waardoor alles er strakker uitziet. In het Dock zijn na installatie twee nieuwe onderdelen bijgekomen: Launchpad en Mission Control. Launchpad lijkt uiterlijk veel op de touchscreens van de iPad of iPhone en toont een overzichtelijke verzameling van al je geïnstalleerde applicaties. Op één scherm

kunnen 40 programma iconen worden getoond en met je muis of twee vingers op je trackpad schuif je naar een volgend scherm. Zo’n icoon is een snelkoppeling naar een programma en je kan die op je scherm verplaatsen of verwijderen. Het programma zelf kan je niet in Launchpad verwijderen, die blijft gewoon in je programma map staan. Een uitzondering zijn de in de Mac App Store aangeschafte programma’s. Die kan je rechtstreeks in Launchpad met de in Lion aanwezige Uninstaller functie verwijderen.

Lion heeft aan een aantal programma’s een autosave functie toegevoegd waardoor de kans op dataverlies kleiner is als een programma onverhoopt vastloopt of per ongeluk afgesloten wordt. Elke verandering wordt in hetzelfde bestand opgeslagen.

Mission Control is de opvolger/ vervanger van Exposé en laat je alle openstaande vensters, Spaces en het Dashboard zien. Naast het overzicht kan je ook eenvoudig onderdelen tussen die openstaande programma’s verplaatsen of kopiëren. Het kon voorheen ook maar met Mission Control gaat het sneller en makkelijker.

Met de nieuwe functie Hervatten worden nu alle programma’s automatisch ‘gesloten’ als je ze niet gebruikt en wordt de huidige ‘status’ bijgehouden. Bij het afsluiten van je Mac zal de vraag gesteld worden of de geopende programma’s bij opnieuw inloggen automatisch moet openen.

Mail, Adresboek, iCal hebben voornamelijk een nieuw uiterlijk gekregen waarbij duidelijk gekeken is naar de iPad. Nieuw in ‘Adresboek’ is dat je nu ook met een Yahoo-account kan synchroniseren en een FaceTime gesprek opstarten.

In plaats van het bewaar als…-venster krijg je nu een bewaar een versie venster te zien. Die versie’s kan je dan zo nodig via een Time Machine-achtige interface oproepen.

Nieuw voor Apple is de ingebouwde herstelpartitie, waarmee je OS X kunt herstellen of opnieuw installeren. Beslist niet revolutionair eerder “het werd tijd”. Immers Windows kende die functie al lang.

Computerexpress 2011•5

11

Software

Hoewel er in Snow Leopard met het Magic Trackpad of de Magic Mouse ook al een aantal handige multi-touchbewegingen mogelijk waren, zijn er met de komst van Lion een heleboel gebaren bijgekomen. Zo kan je bijvoorbeeld met de Magic Trackpad de applicaties Launchpad of Mission Control met een verticale ’swipe’ met drie vingers openen. Of met drie vingers en duim je bureaublad opnieuw zichtbaar maken. Daarnaast kan je met een knijp-beweging in diverse applicaties in- en uitzoomen. Lion heeft vooral op het esthetische vlak een aantal vernieuwingen ondergaan, maar er zijn ook nadelen aan Lion ten opzichte van zijn voorgangers. Lion ondersteunt geen zogenaamde powerpc programma’s meer. Dat ondervond ik toen ik in mijn “Microsoft Office 2004 voor Mac” Excel wilde gebruiken. Het programma deed het gewoon niet meer! Opnieuw installeren was ook geen oplossing, want ik kreeg de melding dat Powerpc programma’s niet langer ondersteund werden. Hetzelfde overkwam mij met Adobe Photoshop Elements 4. Gelukkig kon ik bij Adobe een gratis 30 dagen versie van Photoshop Elements 9 downloaden zodat ik tenminste kon kij-



12

Computerexpress 2011•5

ken of die versie wel onder Lion draait. Ook moest ik voor een paar van mijn randapparaten op de site van de maker aangepaste drivers downloaden. Conclusie

Met uitzondering van een paar nieuwe handige functies is Lion meer een gestroomlijnde en esthetisch vernieuwde versie van Snow Leopard. Voor maar €23,99 lijkt Lion goedkoop maar dat kan wel eens tegenvallen. Want je kan Lion alleen maar installeren als je Snow Leopard als operating systeem hebt. Als je nog met Tiger of Leopard werkt moet je eerst voor € 29,00 Snow Leopard aanschaffen. Daarnaast is de kans groot

dat je voor een aantal programma’s een nieuwere versie moet aanschaffen omdat je huidige versie niet meer onder Lion draait. Ik ben dan ook van mening dat als je tevreden bent met je huidige Mac OS X het niet aantrekkelijk is om naar Lion up te daten. Systeem eisen Processor: Intel Core 2 Duo-, Core i3-, Core i5-, Core i7- of Xeon-processor Operating systeem: OS X Snow Leopard

Freeware Software

Bean Wordprocessor voor de Mac

B

ean wordt door verschillende Internetredacties geprezen als een aanwinst in de wereld van tekstverwerkers. Dergelijke lovende kritieken nodigen natuurlijk uit om kennis te gaan maken met dit programma. Het dmgbestand download je op: www.bean-osx.com/Bean.html De installatie gaat zoals het een iMac betaamt, makkelijk en op de vertrouwde wijze. Na de installatie vinden we het programma terug in de map Programma’s. De interface is standaard Engelstalig. Software voor een Nederlandstalige interface is (nog?) niet aanwezig.

vergeleken met deze tekstverwerkers een ietwat afwijkende interface, maar de Mac gebruiker zal zich er snel mee kunnen redden. De taakbalk is erg visueel ontworpen en is simpel aan te passen via de knop Customize (rechtsboven) Een muisklik op deze knop doet een dropdownmenu verschijnen met allemaal iconen die voor zichzelf spreken. Je kunt deze iconen simpel naar de taakbalk slepen om ze direct bij de hand te hebben. De iconen representeren allerlei handige opties die je kunt gebruiken.

Een optie die opvalt is de Full Screen modus. Kies je voor de Full Screen modus dan heb je alleen een scherm voor je met daar de Bijna iedereen heeft wel eens eerder in te voeren tekst. Om deze Full Screen met een tekstverwerker gewerkt. Is het modus te verlaten druk je simpel op de niet met een MS-Office tekstverwerker Word, dan wel met de Open Office tekst- <Esc>-toets. verwerker of Word Perfect. Bean heeft

Met de knop Inspector opent er een venster waarmee je de tekst op allerlei manieren kunt manipuleren. Zo kun je de afstanden tussen de letters de regels en paragrafen simpel aanpassen door middel van een schuifbalk die staploos werkt. Hetzelfde kun je doen met de grootte, kleur en type font van een letter.

Guus Zuiderbaan

Nog een handige optie is de knop Define. Wanneer je in Bean een woord selecteert en je klikt op Define dan opent er een woordenboek. Helaas is er (nog) geen Nederlandstalige module voor Bean. Maar voor bijvoorbeeld een student Engels kan het van toegevoegde waarde zijn.

De in Bean gemaakte documenten kunnen worden opgeslagen in de volgende formaten:

Computerexpress 2011•5

13

Freeware

Gratis en veelzijdig Free Studio

F

Guus Zuiderbaan

reestudio is één van de meest veelzijdige converteerprogramma’s die er op de freewaremarkt te verkrijgen zijn. Je kunt het downloaden op: www.dvdvideosoft.com/free-dvd-videosoftware.htm

Youtube (6 programma’s) 1. Free Youtube Download

Er zijn maar liefst 44 verschillende programma’s verzameld en samengevoegd in een makkelijk te bedienen interface. Voor elk van die 44 programma’s geldt dat je kunt aangeven in welke kwaliteit de te converteren bestanden moeten worden opgeslagen en in welk formaat. Bij kwaliteit moet je denken aan het aantal Mbps en de resolutie. Bij formaat moet je denken aan de bestandsextensie zoals bijvoorbeeld: AVI, Mpeg, Jpeg etc.

Om een Youtube filmpje te downloaden kopieer je eenvoudig de url van het Youtube filmpje en plak je die in de interface. Je kunt daarna de voorkeursinstellingen kiezen waarnaar je het filmformaat wenst te converteren. Dit kan naar de volgende formaten: Mp4, AVI en origineel Youtube.

Het menu is onderverdeeld in de volgende onderdelen: 1. Youtube 2. Mp3 & Audio 3. CD, DVD, BD 4. DVD & Video 5. Foto’s 6. GSM toestellen 7. Apple toestellen 8. 3D

Op Youtube staan miljoenen filmpjes. Je kunt zo’n filmpje downloaden om bijvoorbeeld op je iPod, iPad of ander afspeelmedium te zetten.

Verder kun je nog de kwaliteit waarin je film moet worden geconverteerd bepalen. Dit kan o.a. in High Definition Mp4, Flash en WebM.

14

Computerexpress 2011•5

Bovenstaand converteerprogramma converteert Youtubefilms naar DVD formaat. Je kunt bij het converteren kiezen tussen DVD NTSC en DVD PAL. Ook biedt dit programma de mogelijkheid om te kiezen tussen verschillende kwaliteitsformaten. 6. Free Youtube Uploader

Als je een account hebt aangemaakt bij Youtube dan kun je met dit programma heel eenvoudig een filmpje uploaden naar Youtube. Mp3 & Audio (3 programma’s) 1.Free Audio Converter

Met dit programma kun je Youtubefilms converteren naar formaten geschikt voor o.a. iPod, iPad, iPhone, Sony PSP, BlackBerry en Mp3.

Het menu Mp3 & Audio bevat een Free Audio Converter waarmee je geluidsbestanden om kunt zetten naar de volgende bestandsindeling: Mp3, M4C, AAC, WAV, WMA, OGG, FLAC en APE. Verder kun je na het kiezen van de door jou gewenste bestandsindeling nog de keuze maken welke kwaliteit jou geconverteerde bestand moet krijgen. In het geval van Mp3 kun je kiezen uit maar liefst 6 kwaliteiten. Van Mp3 audiobook 32 Kbps, 44,1 Khz, Mono tot Lame Insane Quality Mp3, 320 Kbps, 48 Khz, Joint Stereo.

4. Free Youtube to Iphone

2.Free Audio to Flash

Deze converteertool converteert Youtubefilms naar een formaat speciaal geschikt voor de iPhone.

Met dit programma kun je Mp3 bestanden integreren in een website. Na het converteren verschijnt er een webpagina met de HTML code die je in een website kunt plakken. Je kunt nu het geluidsbe-

2. Free Youtube to Mp3

Met deze tool kun je het geluidsspoor aan een Youtube filmpje onttrekken en opslaan in verschillende audioformaten. Op die manier kun je bijvoorbeeld van een muziekvideoclip een Mp3-bestand maken. 3. Free Youtube to iPod



5. Free Youtube to DVD

Freeware

stand afspelen via deze website. Leuk als je een eigen website beheert. 3.Free Audio Dub

Een heel handig programma is Free Audio Dub. Hiermee kun je geluidsbestanden bewerken door er in te knippen. Zo kun je zelf bepalen wat je wel en niet van een geluidsbestand wilt horen.

Selecteer de film waarvan je de afzonderlijke beelden wilt hebben en kies de locatie op je harde schijf waar je deze wilt bewaren. Kies de tijdsfrequentie waarin de beelden moeten worden opgeslagen. Wanneer je bijvoorbeeld 3 seconden opgeeft zal er elke 3 seconden een beeld worden opgeslagen.

Dit programma kan alleen met AVIbestanden overweg, maar gelet op al die andere converteertools die Free Studio biedt mag dat geen probleem zijn. Zet eenvoudig je videobestand om naar AVI en maak je 3D film. Uiteraard heb je voor het bekijken hiervan ook weer een anaglyph bril nodig.

3. Free 3D Photo maker CD, DVD, BD (5 programma's) 1. Free Disc Burner

Free Disc Burner is een eenvoudig brandprogramma. Simpel te bedienen.

Maak 3D foto’s met dit programma. Door gebruik te maken van twee identieke foto’s converteert het programma de foto’s tot één 3D foto.

Met dit programma kun je DVD films branden op schijf.

Om dit 3D effect te kunnen te bewonderen heb je wel een speciale anaglyph bril nodig.

3. Free DVD Video Converter

GSM Toestellen

Free DVD Video Converter converteert DVD formaat naar Mp4, Mkv of AVI formaat.

Met dit menu kun je kiezen uit een groot aantal converteerprogramma’s voor verschillende GSM smartphones waaronder: Androidtoestellen, BlackBerry, HTC, Motorola, Nokia, Samsung en LG.

2. Free DVD Video Burner

Ook hier kun je verschillende kwaliteitsformaten opgeven. 4. Free Audio CD Burner

Met dit programma kun je audiobestanden branden op cd/dvd. Je hebt nu een audio cd/dvd gecreëerd. Het bestandsformaat is wav.

Met de verschillende programma’s converteer je videofilms om geschikt te maken voor afspelen op je smartphone. Onder het menu GSM Toestellen vind je ook een aantal programma’s om video te converteren voor: Sony PSP, Xbox, Nintendo, PS3 Sony Ericson.

5. Free Audio CD to Mp3

Wil je van een “ouderwetse” audio-cd de wav bestanden converteren naar Mp3 bestanden dan is dit het juiste programma. Foto’s 1. Free Image Convert And Resize

Dit is een veelzijdig fotoconverteer programma. Je kunt foto’s converteren naar de volgende formaten: JPG, PNG, BMP, GIF, TGA en PDF. Ook kun je tegelijkertijd de foto verkleinen of vergroten. Hierbij kun je kiezen om dit in pixels of procenten aan te geven. 2. Free Video To Jpeg

Wil je van een video stilstaande beelden hebben dan is dit het programma dat je nodig hebt.

Apple Toestellen

Dit menu bevat 4 converteerprogramma’s. Voor alle apparaten geldt dat je video naar verschillende kwaliteiten en voor verschillende apparaten kunt converteren. 1. Free Video To Ipod 2. Free Video To Ipad 3. Free Video To Ipone 4. Free Video To Apple TV 3D

Het 3D menu bevat 2 programma’s waaronder een ook onder het menu: Foto’s te vinden is en hierboven al besproken is. Het andere programma is: Free 3D Video Maker.

Computerexpress 2011•5

15

Internet

Gratis vluchten volgen www.flightradar24.com

S

urfend op internet kom je soms op de leukste site. Althans dat vind ik. Zo kwam ik laatst op een site terecht waar je het mondiale burger vliegverkeer kan volgen. Inzoomend op Europa verbaasde ik mij over dat enorme pierenpotje aan vliegentuigen op een vrijdagmiddag. Het Europese vliegverkeer op een vrijdagmiddag. Zelfs boven ons eigen vaderlandje was het nog een drukte van belang.

Niek Stienstra

Het actuele vliegverkeer is met een interval van ongeveer een minuut live te volgen. Klik je op een vliegtuigicoontje dan verschijnen de vluchtgegevens met meestal een foto van het type vliegtuig in de maatschappij kleuren linksboven in beeld en kan je een deel van zijn vlucht volgen. Als voorbeeld klik ik op vlucht IB3246 van Madrid naar Amsterdam Schiphol. Komend vanuit Madrid is hij over Zuid Holland gevlogen, is ten zuiden van Schiphol naar het Noord-Oosten Het Europese vliegverkeer op een vrijdagmiddag. afgebogen, heeft een bocht boven het IJsselmeer gemaakt om met een koers van 2700 op de Buitenveldertbaan te gaan landen. Inzoomend kan je zien dat hij op een landingsbaan aankoerst en als je nog verder inzoomt blijkt het de Buitenveldertbaan (09- 27) te zijn, herkenbaar aan het baannummer 27. 27 en geen 270? In de luchtvaart wordt de kompasrichting van een landings- of start baan altijd aan gegeven door de kompasrichting gedeeld door 10. Ik vond het wel leuk om te volgen. Jij misschien ook?



16

Computerexpress 2011•5

Vliegverkeer boven Nederland op een vrijdagmiddag.

Internet

Vlucht IB3246 van Madrid naar Schiphol.

Koers 270°

Buitenveldertbaan.

Computerexpress 2011•5

17

Internet

Vroeger was het veel werk om een website te bouwen. Je moest kennis hebben van HTML en dat betekende dat je allerlei tags moest kennen en dat je daar gemakkelijk fouten in kon maken. Het onderhouden van een website kostte daardoor veel moeite. Tegenwoordig zijn er veel betere middelen, in dit artikel beschrijf ik het freeware-pakket PageBreeze.

PageBreeze Een verfrissende wind voor het maken van een website

E

en website maken is tegenwoordig helemaal niet meer moeilijk. Iedereen kan het op een eenvoudige manier doen. Eerder schreef ik artikelen over Joomla!, waarmee je een content management systeem (CMS) op een eigen website gebruikt. Ook schreef ik een artikel over Google Sites waarmee je een website kunt bouwen binnen de mogelijkheden die Google je geeft. Beide opties hebben voor- en nadelen. Je werkt in een bepaald vooraf gedefinieerd kader en dat beperkt je creativiteit. Een aantal mogelijkheden die HTML biedt, kun je met Joomla! en Google Sites niet gebruiken, zonder diep in de HTML-taal te duiken. Met PageBreeze kun je meer met HTML werken.

Wim van ’t Einde

Inleiding

In de beginjaren was internet een domein waar whizzkids nodig waren die een site in HTML konden bouwen. Het was puur ambachtelijk werk waar veel HTML-kennis voor nodig was, maar ook de nodige creativiteit. De mogelijkheden waren beperkt en het kostte veel moeite en tijd om een website te bouwen. Het gereedschap dat werd gebouwd bestond uit een eenvoudige editor, waarin de code werd geschreven. Met de komst van de eerste HTMLeditors werd het al eenvoudiger. Ze ondersteunden de bouwer bij het schrijven van de HTML-code en maakten het ook voor minder ingewijden mogelijk om sites te bouwen. Al naar gelang de tijd vorderde werden de editors steeds geavanceerder en gebruiksvriendelijker. Er kwam een WYSIWYG-functionaliteit,



18

Computerexpress 2011•5

waardoor je tijdens het maken kon zien hoe de site eruit kwam te zien, er konden templates worden gemaakt, waarmee je niet voor elke pagina de opmaak opnieuw moest beschrijven. Later ontstond de mogelijkheid van dynamische templates, waarmee je achteraf de opmaak van de hele site kon aanpassen, zonder elke pagina opnieuw te moeten aanpassen. Zeker voor grotere sites scheelt dat erg veel werk. De meeste editors kosten geld en de geavanceerde edi-

tors waren ronduit duur. Goed te betalen voor de ervaren ontwikkelaar, die er veel productiever door werd, maar niet voor degenen die vanuit de huiskamer een site met een aantal pagina’s in de lucht wil houden. Later ontstonden een aantal freeware pakketten, die een gratis alternatief boden voor deze duurdere pakketten. Bij deze pakketten moet je overigens niet de mogelijkheden van de geavanceerde pak-

Internet

ketten verwachten, maar dit artikel laat zien wat een dergelijk pakket zoal kan. Er zijn naast PageBreeze uiteraard meer voorbeelden van dergelijke pakketten.

Downloaden en installeren van PageBreeze

Op de site www.pagebreeze.com kun je gratis een versie van PageBreeze downloaden. Klik daarvoor op de gele button Download.

Klik vervolgens op de blauwe link en het bestand wordt van de site gehaald en kan worden geïnstalleerd op je eigen computer. Wanneer je het opgeslagen programma start verschijnt er een installatiewizard.

Door op de knop Next te klikken ga je vervolgens naar het volgende scherm, waar een aantal voorwaarden staan waaronder je het pakket gratis mag gebruiken. Het is niet de bedoeling dat je het pakket in gaat zetten voor zakelijke doeleinden, dan moet je de PageBreeze Professional, de meer uitgebreide en betaalde versie van het pakket, aanschaffen.

Nadat je op de knop Accept hebt geklikt krijg je een scherm waarin je kunt aangeven waar het programma op de computer moet worden geïnstalleerd. Uiteraard mag je dat veranderen, maar het meest eenvoudig is meestal om direct op de knop Next te klikken.

Daarna krijg je een keuze hoe je de map in het Startmenu van de computer wilt noemen. Ook hier is het op de knop Next klikken voor de meeste gebruikers voldoende.

Wanneer het installeren begint krijg je een scherm te zien waarin de voortgang van het installeren wordt getoond.

Na het installeren staat er naast PageBreeze ook een icoon van Roboshopper op het bureaublad. Voor mij heeft dat programma geen enkele toegevoegde waarde. PageBreeze meldt dat netjes na de installatie door een apart schermpje te tonen dat het programma is geïnstalleerd en wat het nut van dat programma is.

Daarna is de wizard gereed om PageBreeze te installeren op de computer. Voor de twijfelaars hebben de makers van het pakket nog een laatste scherm gemaakt, waarmee je de eerder aangepaste informatie nog kunt aanpassen voor het pakket te installeren. In dat geval kun je met de Back-knop terug naar de vorige schermen. Wil je het pakket nu installeren, dan klik je op Next.

Computerexpress 2011•5

19

Internet

Ik besluit dat programma te verwijderen, want ik maak er toch geen gebruik van en ik wil liever mijn computer een beetje schoon houden. Gebruik van PageBreeze

Daarna kun je PageBreeze opstarten door op het programma icoon op het bureaublad te klikken of PageBreeze op te zoeken in het Startmenu. In dit artikel zal ik de meest basale onderwerpen behandelen waarmee je een website kunt bouwen. Mogelijk komt er een vervolgartikel waarin ik wat dieper in ga op de meer geavanceerde mogelijkheden van het pakket.

Er opent zich daarna een scherm waarin je de paginatitel kunt ingeven en kunt aangeven dat de pagina al of niet de homepage wordt van de site. In mijn geval is de eerste pagina die ik maak een overzichtspagina en die wil ik ook als homepage gebruiken. Van daaruit verwijs ik naar de andere pagina’s. Deze pagina krijgt dan als naam index. html en daarmee is voor alle browsers duidelijk dat dit de homepage van de site is. Je kunt maar een homepage op je site hebben, want als je een tweede wilt opslaan overschrijf je de eerste.

Je kunt je pagina baseren op een bepaalde template. Er zijn er al een aantal in de lijst genoemd en je kunt er naar hartenlust eigen templates aan Het openingsscherm ziet eruit als een toevoegen. Wanneer je hiermee uit de tekstverwerker en is dat eigenlijk ook. Het belangrijkste verschil zijn de vensters voeten kunt, dan hoef je je al veel minder zorgen te maken over de opmaak van aan de linkerkant van het scherm, waar je een schijf en een directory kunt kiezen de site; dat regelt PageBreeze dan verder voor je. waar je je gegevens wilt opslaan en de bestanden die in de map aanwezig zijn.

je weer terug naar het vorige scherm. Ik kies voor het bovenstaande template met de naam LeftLinksBox.htm. Voor mijn artikel vind ik die het meest geschikt. Door op de knop Make Template the Default te klikken hoef ik niet voor elke pagina opnieuw dit template te kiezen. PageBreeze onthoudt dat voor de toekomstig aan te maken pagina’s. Door op OK te klikken wordt de pagina geopend. In de kop van de pagina is de naam van de pagina al weergegeven en er zijn een achttal links aan de linkerkant van het scherm opgenomen. Ik neem de template even over zoals die nu is. Het is binnen een website verstandig om met de voor gedefinieerde stijlen te werken, zodat de lay-out van de site overal hetzelfde is. Er zijn meer dan genoeg rommelige websites en het is niet nodig die van jezelf daaraan toe te voegen. Het zou mijn eer te na zijn en ik hoop dat jullie als lezers er net zo over denken. Meestal breng ik de tekst eerst naar Kladblok van Windows. Daarmee verdwijnen de meeste onzichtbare lay-out kenmerken uit de tekst en die ‘schone’ tekst kopieer ik dan naar de HTML-editor. Pas daarna ga ik de tekst opnieuw opmaken.

Ik besluit om dit artikel in de vorm van een eenvoudige website met enkele pagina’s te gieten om als voorbeeld te dienen. Die website wil ik op mijn d-schijf bewaren in de directory waarin ik ook het artikel heb staan. Via File en daarin de keuzeoptie New Page open ik een nieuwe pagina. Door Ctrl+N kun je dit ook sneller doen. Wanneer je veel met PageBreeze hebt werkt zul je zeker de voorkeur geven aan de tweede optie, want die werkt veel sneller.



20

Computerexpress 2011•5

Met de knop Preview Templates, aan de rechterkant van de lijst, kun je zien hoe de verschillende templates eruit zien. Met de pijltjestoetsen onderaan het scherm kun je de verschillende templates bekijken en met Close Preview ga

Internet

Voor grotere stukken tekst sla ik het document eerst op als een .txt-bestand. Dat heeft hetzelfde effect, maar voorkomt dat alles steeds opnieuw naar kladblok moet worden gekopieerd. De plaatjes voeg ik in met Insert en vervolgens Graphic (F5). Internet en dus ook PageBreeze kunnen slechts een aantal soorten bestanden aan. Gebruik daarom alleen maar plaatjes die als JPG-, GIF-, PNG- en BMP-bestanden zijn opgenomen op de site. Alhoewel het mogelijk is om bestanden van andere plekken te halen adviseer ik om deze direct in dezelfde directory te plaatsen als waar je de html-bestanden hebt staan. Dat maakt het uploaden te zijner tijd een stuk eenvoudiger. Nadat ik de homepage heb aangemaakt, maak ik voor elke paragraaf een aparte webpagina. Je zult al snel merken dat de opmaak in PageBreeze niet hetzelfde kan zijn als het artikel. De website biedt voldoende mogelijkheden en dat het er wat anders uitziet neem ik voor lief. Anders hoeft niet persé slechter te zijn. Als laatste moeten de menu-items nog in het linkermenu worden geplaatst. Ik kies ervoor om de menu’s gelijk te houden en alle pagina’s in het linkermenu op te nemen. Uiteraard is een link naar de eigen pagina vreemd, maar door dat wel te doen staat elk menu-item steeds op dezelfde plek in het menu. Dat verhoogt de herkenbaarheid. De menu-items voeg je heel eenvoudig toe, je sleept ze met de drag-and-drop vanuit het bestandenvenster naar de goede plaats in het menu en laat de muisknop daarna los. De tekst die er al stond moet je nog wel even verwijderen. Ik heb nu een site met een homepage en vier onderliggende pagina’s en dus vijf menu-items. In dit geval verwijzen alle pagina’s naar elkaar. Bij grotere sites kun je ervoor kiezen om het menu op te bouwen uit de belangrijkste pagina’s van de site. Van daaruit kun je dan weer verder navigeren.

De eenvoudige site is nu klaar en kan op internet worden geplaatst. Site uploaden

Om de site op internet te plaatsen zou je gebruik kunnen maken van de Publishfunctie van PageBreeze. Je vindt deze onder de laatste tab. In het scherm dat je daar te zien krijgt moet je de FTP-gegevens van je site en de gebruikersnaam en het wachtwoord opgeven. Je kunt de site tevens aan de lijst met sites toevoegen door op het ‘+’-teken te klikken. Dan hoef je een volgende keer niet meer alle gegevens in te voeren, maar kun je eenvoudig op de al bekende site klikken. Daarna selecteer je alle bestanden (vergeet de plaatjes daarbij niet) en klik je op de button Publish Now>>. Daarbij is echter een klein probleem: De Publish-functie wordt niet door de gratis versie ondersteund. Dus moet je de FTP verbinding naar de site met Windows Explorer of met een ander pakket maken en daarmee de betreffende bestanden overzetten. De download-functie waarmee je bestanden van je site naar je computer kunt halen wordt echter wel ondersteund. Deze is handig om een site die je niet zelf hebt gemaakt aan te passen. Afsluiting

Dit artikel laat zien hoe je PageBreeze downloadt en installeert en hoe je snel een website kunt publiceren met het programma. Het programma is geschikt om snel en eenvoudig een site in HTML te bouwen, maar verwacht er niet dat je een professioneel pakket hebt. Daarvoor zul je toch moeten upgraden naar de betaalde versie of een gerenommeerd pakket moeten aanschaffen.

Om de gemaakte site op internet te zien en te proberen, kun terecht op: www.wimvanteinde.nl/pagebreeze. Je start dan op de homepage van de site. PageBreeze PageBreeze is een Freeware-pakket dat je gratis kunt

In een volgend artikel zullen wat meer geavanceerde functies worden behandeld.

downloaden van de site:

www.pagebreeze.com/.

Computerexpress 2011•5

21

Internet

Misschien ken je ze wel, die mailtjes met als titel van het bericht “Ik heb een ander e-mailadres”. Ze belanden regelmatig in mijn mailbox, terwijl dat eigenlijk helemaal niet nodig is. Voor een klein bedrag per jaar heb je een eigen domein en een daaraan gekoppeld vast e-mailadres.

Een eigen domein en mail Voor een website en nooit meer een ander e-mailadres

I

k heb al jaren hetzelfde e-mailadres en toch ben ik al regelmatig van provider gewisseld. Het wisselen van provider is voor mij het afsluiten van een nieuw contract, zonder al die beslommeringen van mailtjes om anderen op de hoogte te brengen van mijn nieuwe e-mailadres. Mijn oplossing voorkomt tevens dat mensen die mijn e-mailadres al sinds jaar en dag kennen de mails naar een oud mailadres sturen. De oplossing is gewoon een eigen domein aanvragen. Het is nog mooier ook. Er zijn wat haken en ogen, maar die komen vanzelf aan de orde in dit artikel. De mooiste oplossingen kosten geld, maar er zijn ook gratis varianten. Tot slot vertel ik nog even een handige oplossing om direct een backup van je mails te hebben. Het nieuwe domein biedt ook de mogelijkheid om er een site op te plaatsen.

Wim van ’t Einde

providers vullen dit met Open Source producten, waarmee je allerlei zaken kunt regelen. Daarover later meer.

wel een schatting maken. Wanneer er grote bestanden, zoals ongecomprimeerde foto’s op staan, dan zal de bandbreedte aanmerkelijk groter zijn dan wanneer het alleen om teksten gaat. Wanneer je veel Tips bij het zoeken van een probezoekers trekt, zal je meer bandbreedte vider Bij het selecteren van een provider zijn er gebruiken. Voor normaal gebruik heb je genoeg aan de 1 Gigabyte bandbreedte een aantal zaken waarop je moet letten. die de meeste providers wel bieden als Ik noem er een aantal. basis. De opslagruimte die wordt geboden

Op de site wil je content plaatsen, die content neemt ruimte in en die ruimte moet je dan wel hebben. Een site met alleen maar teksten vraagt niet veel opslagruimte, maar wanneer je foto’s of andere bestanden op je site wilt plaatsen zal dat aanzienlijk veel meer ruimte vragen. Die ruimte hoeft niet echt een probleem te zijn, veel providers leveren met het hostingpakket voldoende ruimte (honderden Megabytes tot meerdere Gigabytes) mee. Zorg dat je een schatting hebt van wat je aan opslagcapaciteit Het openen van een eigen nodig denkt te hebben en houd daarbij domein Het is niet moeilijk om een eigen domein voldoende extra capaciteit achter de hand. Als je later ruimte moet bij laten aan te vragen. Er zijn voldoende proviplaatsen kan dat vaak wel, maar dat leidt ders (enkele honderden) op de markt dan wel tot onnodige meerkosten. Voor waaruit je kunt kiezen. Dat maakt de mij geldt meestal het adagium: ‘Hoe keuze niet gemakkelijker, want een meer hoe beter’. goedkope hostingprovider hoeft niet slecht te zijn en een dure provider is niet bij voorbaat beter. Doordat de laatste De bandbreedte die wordt geboden jaren de benodigde hardware aanzienDe meeste providers stellen een maxilijk goedkoper is geworden, kunnen de mum aan het dataverkeer dat je via je providers tegenwoordig opslagruimte en site krijgt. Dit is vooraf erg moeilijk in dataverkeer steeds goedkoper aanbiete schatten. Immers je weet niet hoeveel den. Bovendien is het inrichten van het bezoekers je site gaat krijgen. Op basis hostingpakket heel eenvoudig, de meeste van de inhoud van de site kun je echter



22

Computerexpress 2011•5

Het pakket dat de provider aanbiedt

Een goede provider biedt in ieder geval een aantal zaken aan. Zo is MySQL een veel aangeboden database en wordt ook vaak PHP aangeboden.

Ook zijn er andere opties mogelijk zoals CGI, ASP, PERL, Java Script, Frontpage, Cold Fusion, SSI, SSH en allerlei andere mogelijkheden. Aan het einde van dit artikel worden deze afkortingen even kort uitgelegd. Je zult er zelf misschien niets mee doen, maar als je een Content Management Systeem zoals Joomla! wilt installeren, dan heb je een aantal van die opties wel nodig.

Internet

Wanneer je een domein aanvraagt wil je dat het je 'eigen eigendom' wordt. Een aantal providers neemt echter in de algemene voorwaarden op dat de domein op hun naam wordt gezet. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn wanneer je bij die provider wilt blijven, maar als je het domein wilt verplaatsen naar een andere provider kost het je veel meer moeite. Je hebt dan de toestemming van je oude provider nodig en deze rekent dan vaak ook kosten voor het overzetten van het domein. Wanneer je providers wilt vergelijken kun je sites als www.hosting-vergelijk.nl gebruiken. Deze sites geven een aardig overzicht van het aanbod in de markt. Het kan het zoeken aanmerkelijk vergemakkelijken. Kiezen van een domeinnaam

Veel domeinnamen zijn helaas al door anderen in gebruik genomen. Maar misschien heb je net als ik geluk dat niemand je voor was. Het kiezen van een goede domeinnaam is daarom geen gemakkelijke klus. Je kunt natuurlijk je voor en achternaam als domeinnaam nemen of misschien heb je betere opties. Uiteraard kun je ook een ander domein (extensie) kiezen dan ‘.nl’. Ik raad het echter niet aan, want veel landgenoten zullen vrijwel automatisch die extensie aan je domeinnaam vastplakken en dan krijgt een ander je berichten in de postbak. Bij het aanvragen van een domein wordt direct gecontroleerd of de domeinnaam nog beschikbaar is. Zo niet dan kun je direct een andere keuze maken. Neem voldoende tijd bij het kiezen van je domeinnaam, je wilt niet dat je alles net voor elkaar hebt en dat je dan toch spijt krijgt van je keuze. Dan moet je weer van voren af aan beginnen en dat wilde je nou net voorkomen. Tips voor het kiezen van een domeinnaam

Een goede domeinnaam voldoet aan een aantal criteria. De domeinnaam is: • zo kort mogelijk; • gemakkelijk te onthouden;

1

• g emakkelijk te spellen; • komt overeen met wat je op je site plaatst (wanneer deze niet dezelfde is als je achternaam). Configureren van je domein

Wanneer je je domein hebt aangevraagd en de provider heeft alles voor je klaarstaan (dat gebeurt tegenwoordig vaak binnen een werkdag), dan kun je aan de slag.

2

Met de inloggegevens log je in op de server en start het beheerprogramma. In dit voorbeeld gebruik ik PHPmyadmin, maar het kan ook een ander programma zijn. In scherm 1 kun je een aantal algemene instellingen voor je site wijzigen. Er zijn wat tools, waarmee je de site wat verder eigen kunt maken of kunt zorgen dat je periodiek op de hoogte (Verslag) wordt gehouden van de activiteit op je site. Daaronder kun je zien welke domeinen aan de site zijn gekoppeld. In dit geval ‘vanteinde.nl’. Je kunt je domein splitsen in subdomeinen. In plaats van ‘www’ komt de naam van het subdomein dan voor je domeinnaam te staan. Dat kan handig zijn als je meerdere van elkaar losstaande sites wilt maken. In bovenstaand voorbeeld zijn er twee, met de namen ‘kantoor’ en ‘werk’. In dit artikel zal ik daar niet dieper op ingaan.

Om het domein ‘vanteinde.nl’ verder te configureren klik ik op de naam. Daarna verschijnt een nieuw, meer gedetailleerd scherm (2) met een groot aantal icoontjes en daaronder een aantal statistieken en instellingen.

Computerexpress 2011•5

23

Internet

Om mijn doelstelling te bereiken moet ik een mailaccountant (of meerdere) aanmaken onder mijn domein. Dat doe ik door op het pictogram Mail te klikken. Daarna opent een nieuw scherm.

Hierin staan alle bestaande mailadressen onder in het scherm. Het voorbeeld laat zien dat er allerlei mogelijkheden bestaan. Allereerst heb ik een mailadres gemaakt voor mijn vrouw en ik. Wie daar iets heen stuurt bereikt ons allebei, want ik heb er een groep van gemaakt waar we allebei in opgenomen zijn. Voor ons 25 jarig huwelijk hebben we een mailadres gemaakt dat naar een van de kinderen werd doorgesluisd. Daarnaast heb ik nog een aantal andere persoonlijke e-mailadressen aangemaakt, niet alleen voor onszelf en onze kinderen, maar ook voor andere familieleden. Het gaf mij de mogelijkheid om het mailadres ‘[email protected]’ in gebruik te nemen. Ook de andere gezinsleden hebben op die manier een eenvoudig e-mailadres gekregen. Ik kan er net zoveel maken als dat ik wil. Door op Nieuwe Mailnaam te klikken kan ik een nieuw mailadres aanmaken.



24

Computerexpress 2011•5

Ik kan een naam ingeven voor de domeinnaam en eventueel een wachtwoord. Ook kan ik toegang geven tot het controlepaneel en een mailbox aan laten maken binnen mijn domein. Dat doe ik echter niet, want ik heb andere plannen. Nadat ik de gegevens heb ingevoerd en heb opgeslagen, klik ik op de nieuwe e-mailnaam in de lijst met aangemaakte e-mailadressen.

Daar staan de gegevens van de nieuwe mailaccount. Ik heb daar een aantal mogelijkheden, maar ik kies in dit geval voor Omleidingen.

Ik voer mijn Gmailadres in als Omleidingsadres en vink het hokje voor Omleiding aan. Dat is alles wat er moet gebeuren om mijn mail die ik op het

Internet

nieuwe mailadres ontvang door de sturen naar mijn Gmailaccount. Daar vandaan haal ik het met Outlook op en ik heb gelijk een back-up van mijn mail. Dat is tenminste zo wanneer je je post niet uit de Gmail-mailbox laat verwijderen wanneer je het ophaalt. Mocht ik nou besluiten een andere provider te nemen; geen nood er verandert helemaal niets. Mocht ik een ander e-mailadres dan mijn huidige Gmailadres willen, dan pas ik ik het Omleidingsadres gewoon aan, zodat mijn mail vanaf dat moment naar mijn nieuwe e-mailadres wordt omgeleid. In al die gevallen geldt dus dat mijn e-mailadres gewoon [email protected] blijft en ik niet iedereen weer hoef te mailen. Gratis varianten

Wanneer je niet persé een eigen domein hoeft te hebben, kun je natuurlijk ook direct een Gmail-, Hotmail- of een andere account aanvragen dat gratis is. Dat geeft ook stabiliteit in je e-mailadres. Wanneer een van die organisaties echter besluit collectief alle namen te wijzigen of te stoppen met de dienst, dan heb je het probleem alsnog. Vooralsnog ziet het daar echter niet naar uit. Daarnaast zijn op internet ook tal van gratis domeinen en e-mail-forwardings (doorstuurmogelijkheid) te krijgen. Ook hier geldt dat een aanbieder ermee kan stoppen. Bij domeinen wil het overigens nogal eens voorkomen dat je te maken krijgt met allerlei vormen van reclame door banners en pop-ups die in je scherm verschijnen. Wellicht over je content heen en misschien ook wel met informatie die je liever niet op jouw zorgvuldig gemaakte site ziet verschijnen. Gebruikte termen

Aan het einde van dit artikel leg ik een aantal van de gebruikte termen, die eerder in het artikel zijn gebruikt, uit. ASP

Active Server Pages (ASP) is een door Microsoft ontwikkelde technologie om dynamische webpagina's en complete websites te genereren. Met dynamisch wordt in dit verband bedoeld dat de

pagina's, zoals de gebruiker ze op z'n browser te zien zal krijgen, elke keer opnieuw worden opgebouwd. Op deze manier kan actuele informatie deel uitmaken van een pagina. 'Actueel' kan betekenen dat de informatie pas beschikbaar komt nadat de HTML-code al is bepaald. Ook kan de informatie pas bekend worden nadat de gebruiker heeft aangegeven waarnaar hij op zoek is; denk aan snuffelen in een assortiment. Dit staat dan tegenover statische webpagina's waarbij de HTML-code ooit is aangemaakt, de gebruiker krijgt daarna steeds dezelfde versie van de pagina te zien. CGI

Een Common Gateway Interface (CGI) is een belangrijke internettechnologie die het mogelijk maakt om in de webbrowser dynamisch gegevens op te vragen van de webserver. CGI is een standaard voor dataoverdracht tussen de cliënt (op de eigen computer) en het programma (op internet). Door een gebruikersactie wordt een vraag gegenereerd die op internet wordt beantwoord. Het resultaat wordt daarna weer teruggegeven. Dergelijke CGI-programma's worden door de webserver anders behandeld dan statische HTML-pagina's. Daarom hebben CGI-programma's speciale uitvoeringsrechten nodig. Vaak worden dergelijke programma's bij elkaar in één directory gezet, waarbij de benodigde rechten op alle bestanden in die directory staat. Een veelgebruikte naam voor zo'n directory is "cgi-bin". Frontpage

Microsoft Office FrontPage is een WYSIWYG HTML-editor en websitebeheerprogramma van Microsoft voor Windows en Mac OS. Van 2000 tot en met 2003 was het programma een onderdeel van Microsoft Office. Daarvoor heette het Microsoft FrontPage. In Microsoft Office 2007 is het vervangen door Microsoft Expression Web en SharePoint, vergelijkbare programma's. Microsoft FrontPage wordt niet meer ontwikkeld en zit sinds 2007 niet meer in de laatste versies van Office.

Java Script

JavaScript is een programmeertaal die veel gebruikt wordt om webpagina's interactief te maken en webapplicaties te ontwikkelen. JavaScript vertoont overeenkomsten met de programmeertaal Java. Omdat beide talen het meest zichtbaar zijn op en rond de browser en omdat de naamgeving nogal op elkaar lijkt worden ze vaak met elkaar verward. De gelijkenis houdt daar echter op, want JavaScript heeft inhoudelijk meer gemeen met functionele programmeertalen, het biedt prototypegebaseerde overerving en niet, zoals Java en de meeste objectgeoriënteerde talen, klassengebaseerde overerving. MySQL

MySQL is een opensource-managementsysteem voor relationele databases. SQL is de taal die wordt gebruikt om een database van dit systeem op te bouwen, te bevragen en te onderhouden. MySQL werd allereerst vooral gebruikt voor internettoepassingen zoals fora en gastenboeken, meestal in combinatie met PHP. Tegenwoordig is MySQL de basis van vele internettoepassingen, maar ook standalone software. Het MySQL-softwarepakket bestaat onder meer uit een serverprogramma en een verzameling clientprogramma's, zoals mysql en mysqldump waarmee automatisch of interactief met de server gecommuniceerd kan worden. MySQL is een populair databasemanagementsysteem dat voor het gestructureerd opslaan van gegevens voor zeer veel toepassingen wordt gebruikt. Veel door providers gebruikte programma om MySQL in te richten is phpMyAdmin, een webgebaseerd MySQLbeheerprogramma dat is geschreven in PHP, en MySQLWorkbench, een grafische cliënt waarin ook een database ontwerp kan worden gemaakt en onderhouden. Praktisch aan dit programma is dat veranderingen in het ontwerp automatisch in de database verwerkt kunnen worden.

Computerexpress 2011•5

25

Internet

betekenis een recursief acroniem geworden: PHP: Hypertext Preprocessor. Deze naam geeft aan waar de taal meestal voor gebruikt wordt: informatie verwerken tot hypertext (meestal HyperText Markup Language (HTML) en Extensible HyperText Markup Language (XHTML).

SSH kan ook voor beveiligde bestandsoverdracht gebruikt worden, door middel van de programma's SCP (Secure Copy, vervanger voor het oudere rcp, remote copy) en sftp (secure file transfer program, vervanger voor FTP). SSI

Een server-side scripting-taal, die hoofdzakelijk wordt gebruikt om op de webserver dynamische webpagina's te creëren, is voor de gebruiker onzichtbaar. Alleen het uiteindelijke resultaat is zichtbaar en dat ziet eruit als een gewone HTML-pagina. De voordelen van PHP zijn: het is open sourcesoftware, het is zeer populair, gemakkelijk te leren en er is een brede ondersteuning op het internet. PERL

Practical Extraction and Report Language (PERL) is een scripttaal met uitgebreide mogelijkheden voor reguliere opdrachten. Met Perl kan object-georiënteerd, procedureel of zelfs functioneel geprogrammeerd worden. Het verenigt de mogelijkheden van een aantal talen en wordt daarom wel het Zwitserse zakmes onder de programmeertalen genoemd. Perl wordt veel gebruikt voor taken waar voordien shell-scripts voor werden gebruikt, voornamelijk het automatiseren van taken in het systeembeheer. Ook kan het goed worden gebruikt voor de bewerking van allerlei soorten bestanden (natuurlijke taal, configuratie-bestanden, XML- of HTML-documenten, rasterafbeeldingen, enzovoorts). Ook heeft het goede standaardbibliotheken voor allerlei taken, zoals database-toegang en client/ servercommunicatie. In de jaren ‘90 was het de meest gebruikte taal voor dynamische websites. Daarna is het sterk op Perl lijkende PHP populairder geworden. PHP

PHP is een scripttaal, die bedoeld is om op webservers dynamische webpagina's te creëren. De taal is duidelijk geïnspireerd door Perl. Aanvankelijk stonden de letters PHP voor Personal Home Page (de volledige naam was Personal Home Page/Forms Interpreter, PHP/FI). Sinds PHP 3.0 is de



26

Computerexpress 2011•5

Server Side Includes (SSI) is een techniek die geboden wordt door sommige webservers. Server Side Includes maken het mogelijk de server een aantal zaken automatisch te laten afhandelen die anders met de hand, of met behulp van een programmeertaal (zoals PHP of Perl) uitgevoerd zouden moeten worden. SSI wordt vooral gebruikt om de inhoud van het ene bestand in een ander op te nemen, op het moment dat die laatste opgevraagd wordt.

SSH

Secure Shell (kortweg: SSH) is een protocol uit de toepassingslaag van de TCP/ IP-protocolgroep. De term SSH werd gemakshalve ook gebruikt voor het clientprogramma dat het protocol toepast (het serverprogramma heet SSHD, 'Secure Shell daemon'). SSH vervangt oudere protocollen zoals telnet, rlogin en rsh/rexec door een beveiligbare variant daarvan.

SSI is vooral geschikt voor eenvoudige taken. Voor complexe taken, zoals authenticatie, verdient het gebruik van een complete programmeertaal zoals PHP de voorkeur. Meestal wordt voor HTML-files die SSI-commando's bevatten de extensie .shtml of .shtm gebruikt, hoewel het ook mogelijk is de server zodanig te configureren dat een zelfgekozen extensie mogelijk is.

SSH maakt het mogelijk om op een versleutelde manier in te loggen op een andere computer, en op afstand commando's op de andere computer uit te voeren via een shell. Omdat SSH met encryptie werkt, is het voor eventuele afluisteraars, die de (internet)verbinding aftappen, zo goed als onmogelijk om wachtwoorden of commando's te achterhalen.

Afsluiting

Een groot voordeel van SSH is dat ook authenticatie met een publiek/geheim sleutelpaar (private/public key) mogelijk is. Hierdoor is het mogelijk om SSHtoepassingen geautomatiseerd te gebruiken zonder dat er een wachtwoord in de code hoeft te staan. Ook kan op elk systeem dat de publieke sleutel kent, aangemeld worden door het gebruik van de geheime sleutel. Als de eigenaar van de geheime sleutel het wachtwoord van die sleutel wijzigt, heeft dit geen gevolgen voor het sleutelpaar.

Het aanvragen en configureren van een eigen domein is niet zo moeilijk. Ook hoeft het niet zo duur te zijn om een eigen domein in de lucht te krijgen. Het heeft het grote voordeel van een stabiel, provideronafhankelijk e-mailadres en eventueel kun je er meer aanmaken voor wie je het maar gunt. Door de webruimte die je erbij krijgt heb je ook voldoende ruimte om een eigen website te bouwen. Eigen domein en mail Een eigen domein en de bijbehorende mailfunctionaliteit kun je bij veel providers aanvragen. Uiteraard zijn daar wat kosten mee gemoeid, maar het biedt ook leuke mogelijkheden.

Kantoor

Belastingdienst introduceert een eigen social media platform:

ConnectPeople!

S

ocial media is een ware revolutie en is de nummer 1 activiteit op internet. E-mail wordt als steeds minder modern ervaren. Mensen hechten meer waarde aan de kennis die ze uit hun netwerk halen, dan wat ze vinden op zoekmachines. Social media is een fundamentele verandering in de manier waarop we met elkaar communiceren en samenwerken. Dit zal leiden tot meer efficiency en kwaliteitsverbetering in onze bedrijfsprocessen. We zijn op weg naar een mensgedreven economie. De verbinding met elkaar en met elkaars kennis staat centraal. En onder dat motto introduceert B/CIE (Belastingdienst/Centrum voor Infrastructuur en Exploitatie) vanaf nu een eigen intern social platform voor de Belastingdienstmedewerkers onder de naam ConnectPeople.

zijn om hun vrienden te ontmoeten, informatie, kennis en verhalen te delen en netwerken op te bouwen. Als mensen massaal hiervan gebruik maken, dan is dat een hele goede reden om als organisatie ook gebruik te maken van Social Media. We hebben het dan niet alleen over Facebook, maar bijvoorbeeld ook over de zakelijke tegenhanger, LinkedIn. De lijst van Social Media is echter veel langer, maar dit bevindt zich allemaal op een extern social platform. Niet geschikt dus voor de interne communicatie binnen de Belastingdienst. En daarom is het moment nu aangebroken dat de Belastingdienst een eigen sociaal platform krijgt.

“Ik doe niet aan Facebook”. Heeft u dat iemand al weleens horen zeggen? Vast wel. Toch zijn er enorm veel mensen die wel een Facebookaccount hebben. In Nederland ligt dat aantal rond de 5 miljoen, en wereldwijd is dat 750 miljoen. Facebook is razend populair. Dat betekent dat een enorm groep mensen dagelijks online

De kracht van ConnectPeople

Is ConnectPeople nu vooral leuk of kan het echt waardevol zijn voor onze organisatie? Het antwoord ligt in de wijze waarop we met ons allen met dit medium omgaan. Het is belangrijk dat we ons realiseren dat het gene-

We connect people.....

reren van business via Social Media over het algemeen tijd kost. Het gaat hierbij, net als in de ‘echte wereld’ om het bouwen van een netwerk, actief communiceren met dat netwerk en het winnen van vertrouwen. En als we dat doen, kunnen we er als organisatie veel voordeel uit halen. ConnectPeople wordt onderdeel van je dagelijkse werk. Het is geïntegreerd met je werkplek. ConnectPeople gaat de plek zijn waar veel Belastingdienstmedewerkers bij elkaar zijn, hun interesses vertellen, hun ervaringen delen, reageren op stellingen, kennis delen, documenten uitwisselen, elkaar vinden, gesprekken met elkaar aangaan en met elkaar discussiëren. En dat doen we via de nieuwe, interne (beveiligde) social software die B/CIE de Belastingdienst aanbiedt en wat in de volksmond bekend zal gaan staan als ConnectPeople. De vraag is niet meer of we dit gaan doen, maar hoe we dit met ons allen gaan doen. En als we dit constructief en veelvuldig met elkaar doen, gaat dat ons allen zeker rendement opleveren! Aan de slag

....to people

Vanaf 3 oktober kunnen alle Belastingdienstmedewerkers aan de slag op http://connectpeople.belastingdienst.nl Voorlopig kan dit alleen nog op kantoor, maar er wordt door B/CIE aan gewerkt om dit ook buiten het kantoor beschikbaar te maken. Begin met het vullen van je profiel, plaats je foto erbij, zoek je collega’s op, plaats trefwoorden (tags) bij jezelf zodat men weet wat jouw kennisgebieden zijn, kijk eens rond in de communities en richt er misschien zelf één op. Veel plezier in het maken van verbinding met mensen in ConnectPeople.

Computerexpress 2011•5

27

Esmeralda E. Whittie

Praktijk

Voorkom problemen en herstel media in iTunes Media terugzetten van iDevice naar pc/mac/ iTunes

i

Tunes is dé intermediair tussen iPod, iPhone of iPad en Windows-pc of Mac. Het zorgt voor de verzameling van je muziek, foto's, boeken, video in een bibliotheek en de synchronisatie daarvan met je iDevice. Een nobele taak, maar als je geen back-up van je media hebt en je harde schijf is kapot dan heb je een giga-probleem: je kunt de media op je iDevice dan niet meer snel terugplaatsen op een nieuwe harde schijf/ pc/Mac.

Otto Slijkhuis

iTunes map te kopiëren naar een externe harde schijf. Je kunt dan bij problemen deze map met inhoud weer terugplaatsen. Om deze vorm van back-up te vereenvoudigen kun je ervoor kiezen om alle media bij toevoegen aan de bibliotheek tevens in de iTunes map te plaatsen. Een back-up bevat dan niet alleen de bibliotheek met zijn gegevens maar ook alle media. Wanneer je dat wilt zul je een vinkje moeten plaatsen bij Bestanden naar iTunes Media kopiëren bij toevoegen aan bibliotheek. (zie afbeelding 2)

In dit artikel wil ik aangeven hoe je dit soort problemen kunt voorkomen én als ze zich wel voordoen hoe je het kunt herstellen. Problemen oplossen zonder back-up! Verloren geraakte media die je ooit uit de Apple store hebt gedownload kun je, zoals hiervoor aangegeven, eenvoudig Aangeschafte media weer downloaden weer downloaden. Maar andere media zoals muziek die je van Aangeschafte (betaalde én gratis) apps, muziek, boeken, films cd's hebt geript, eigen boeken of video kun je bij een defecte enz. kun je altijd weer op je pc of Mac downloaden. Start harde schijf niet meer herstellen. Terwijl je wel al die media op daarvoor iTunes en selecteer Store | Naar beschikbare downje iPod, iPhone of iPad hebt staan. Verbinden van je iDevice loads zoeken. Log daarna in met je Apple-id en klik rechts in met een lege iTunes is geen optie, want na een synchronisatie de iTunes-store onder Snelkoppelingen op Aankopen. Direct zal ook je iDevice niets meer aan media bevatten! daarna krijg je een overzicht te zien van alle media die je ooit uit de store hebt gedownload. In het geval je geen back-up van de iTunesmap hebt zul je je heil moeten zoeken in speciale software om de media van je In dit overzicht kun je een bestand selecteren en downloaiDevice naar iTunes te kopiëren. Voor dat doel zijn verschilden of in één keer alle media downloaden door te klikken op lende commerciële programma's voor pc of Mac verkrijgbaar. Download alles. Google maar eens en je vindt daar verschillende software voor. Sommige software is alleen geschikt voor een iPod een iPhone Maak back-up van de biblioof een iPad, maar er is ook software die voor alle iDevices theek! geschikt is. iTunes slaat in een map op de harde schijf (of externe schijf) alle informatie Voor de meer ervaren gebruikers kan ik de volgende vindplaatover de bibliotheek op. Je kunt controsen op internet aanraden: leren welke map dat is door je iDevice aan te sluiten en in iTunes het menu Bewerken | Voorkeuren | Geavanceerd te http://macs.about.com/od/backupsarchives/ss/copy-ipodmusic-to-mac.htm selecteren. Onder Locatie map iTunes www.ilounge.com/index.php/articles/comments/copyingMedia zie je de plaats en naam van de music-from-ipod-to-computer/ map. Met Wijzigen... kun je eventueel deze locatie en mapnaam veranderen. Voor de minder ervaren gebruikers kan ik twee gratis proOm problemen in de toekomst te voor- gramma's aanraden. Éen voor een Windows-pc en één voor een Mac. komen is het aan te bevelen de hele

Afbeelding 1

Afbeelding 2 

28

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Windows - SharePod

Op www.getsharepod.com/download/ kun je het programma SharePod downloaden. Hiermee kun je alleen muziek vanaf je iDevice naar je pc kopiëren. Na installatie en start van SharePod kun je je iPod, iPhone of iPad aansluiten en zal de inhoud (alleen de muziek) in de interface worden getoond. Selecteer het te kopiëren muziekbestand en klik op Copy to computer. In het daarop volgende dialoogvenster kun je aangeven naar welke map de muziekbestanden moeten worden gekopieerd. Verder kun je hier aangeven of de muziek in iTunes moet worden geïmporteerd en hoe de namen van de muziekbestanden moeten worden samengesteld. SharePod is een erg simpel en helaas niet altijd stabiel programma. Maar aangezien het gratis is en een oplossing kan bieden mogen we niet klagen. Wil je een beter programma dan zul je voor een ander betaald programma moeten gaan. Mac - TransPod for Mac

Op www.wondershare.com/pro/mac-transpod.html kun je een gratis of een betaalde versie ($39,-) van TransPod downloaden. Met de gratis versie kun je wel alle muziekbestanden kopiëren, maar voor andere mediabestanden geldt een maximum van 20 stuks. In de interface van TransPod wordt de inhoud van je iDevice in het linker deel getoond. Je kunt de mediabestanden nu met slepen naar het rechter venster worden gekopieerd naar iTunes, een bepaalde map of naar een DVD.

Computerexpress 2011•5

29

Praktijk

Snelonderdelen in Word 2010 Werken met bouwstenen

S

oms is het vooral als gevorderde Word (97)-gebruiker lastig om over te stappen naar Word 2010 omdat je bepaalde voorzieningen, zoals bijvoorbeeld Autotekst, maar moeizaam terug kunt vinden. Eén van de vernieuwingen die je parten kunnen spelen is de functie Snelonderdelen. Overigens is functie Snelonderdelen juist ook heel handig voor beginnende Word-gebruikers.

John Spronk

Een beetje historie

Vanaf de allereerste Word voor Windows had je de beschikking over krachtige hulpmiddelen zoals Tekstfragmenten en velden. Met Tekstfragmenten kun je veel gebruikte woorden of blokken tekst opslaan en met een verkortte naam hergebruiken. Met velden kun je allerlei dynamische elementen invoegen in een document zoals paginanummers of bijvoorbeeld een afdrukdatum, zodat de datum in een document automatisch wordt aangepast aan het moment van afdrukken. Een ander voorbeeld is een inhoudsopgave-veld dat is gebaseerd op de actuele koppen in een document. Natuurlijk zijn de mogelijkheden op deze onderdelen per Word-versie verder uitgebreid, en soms om voor mij onduidelijke redenen hernoemt (zoals Tekstfragmenten in AutoTekst).

In essentie is er in al die jaren niet zo heel veel veranderd. Met ingang van Word 2007 heeft Microsoft echter besloten om al deze mogelijkheden (en nog een paar nieuwe) onder te brengen onder de noemer Snelonderdelen. Wat vindt je onder Snelonderdelen?

Als je in één scherm wilt zien wat er allemaal voor snelonderdelen zijn kun je via het tabblad Invoegen, knop Snelonderdelen en de optie Bouwstenenbeheer… een overzicht krijgen van alle snelonderdelen of beter gezegd bouwstenen. In dit scherm zijn alle snelonderdelen netjes per categorie gerangschikt te bekijken. De volgende categorieën kom je tegen: AutoTekst, Bibliografieën, Kopteksten, Paginanummers, Tabellen, Tekstvakken, Vergelijkingen, Voetteksten, Voorbladen en Watermerken. Vooral bij de Paginanummers verzuip je bijna in de keuzemogelijkheden. Wat je ook ziet is dat de verschillende snelonderdelen deels in normal.dotm (AutoTekst) worden opgeslagen en de rest in Built-in Building Blocks.dotx. Wat de diepere gedachte bij dit onderscheid is, daar ben ik nog niet achter. Helaas is de preview die je van het snelonderdeel krijgt in dit dialoogkader meestal onbruikbaar om te kunnen zien wat het effect op je document is. De meeste snelonderdelen zijn wel via een aparte knop in het lint te benaderen (Voorblad, Tabel|Snelle tabellen, Koptekst, Voettekst, Paginanummer, Tekstvak en Snelonderdelen|AutoTekst) en dan kun je beter zien hoe een snelonderdeel eruit gaat zien. Ten opzichte van eerdere Word-versies heb je nu de mogelijkheid om een kant-en-klaar ontworpen Voorblad in te voegen. Bij de andere categorieën zoals Kop- en voetteksten, Paginanummer en Tekstvak zijn er nu ook kant en klare bouwstenen die je kunt invoegen zoals Citaten. Ik krijg hierbij soms wel een beetje het gevoel dat je door de bomen het bos niet meer ziet. Een handige paginanummering als “(paginanummer) van (aantal pagina’s)” staat nu helemaal achteraan in de lijst. Je kunt gelukkig de ontwerpen die je niet wilt gaan gebruiken verwijderen voor meer overzicht.



30

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Velden

Ook het invoegen van velden zit onder snelonderdelen verstopt. Het dialoogkader voor het invoegen van velden verbergt in eerste instantie de onderliggende veldcodes en geeft alleen het resultaat van een keuze weer. Degenen die maximale controle willen over het invoegen van veldcodes, kunnen de knop Veldcodes gebruiken om de eigenlijke codes in beeld te krijgen. Verder is er dan nog een knop Opties om algemene- en veldspecifieke schakelopties toe te passen.

Computerexpress 2011•5

31

Praktijk

AutoTekst

Het invoegen van AutoTekst gaat via het tabblad Invoegen | Snelonderdelen en de optie AutoTekst.

Verder kun je tekstfragmenten met behoud van opmaak opslaan, maar de meeste gebruikers zullen de voorkeur geven aan de standaard instelling “Alleen inhoud invoegen”.

Standaard worden nieuwe tekstfragmenten opgeslagen in normal.dotm waardoor ze in alle nieuwe documenten beschikbaar zijn. Indien je net als ik hebt aangegeven dat wijzigingen in normal.dotm niet zonder waarschuwing bewaard moeten worden dan krijg je bij het afsluiten van Word de vraag of je de wijzigingen in normal.dotm wilt opslaan.

Als je de functie AutoTekst weer gelokaliseerd hebt is het maken van tekstfragmenten (aan deze term blijf ik toch de voorkeur geven) eenvoudig. Het is misschien handig om eerst de functie AutoTekst toe te voegen aan de werkbalk Snelle toegang door met de rechtermuisknop op deze optie te klikken. Als je dan een stuk tekst selecteert kun je via de knop AutoTekst in de werkbalk Snelle toegang kiezen voor Selectie opslaan in galerie AutoTekst. In het dialoogkader Nieuwe Bouwsteen wat dan verschijnt, kun je onder andere aangeven dat het tekstfragment in een eigen categorie moet worden opgeslagen, bijvoorbeeld “Eigen AutoTeksten”. Het voordeel daarvan kan zijn dat je eigen AutoTeksten wat makkelijker te vinden zijn in de lijst.

Invoegen van AutoTekst kan ook via typen. Zodra je vier tekens van het Autotekstfragment hebt ingetypt (of meer tekens als de eerste vier geen unieke verwijzing naar een AutoTekst opleveren) verschijnt op het scherm het hele tekstfragment in een soort tekstballon met de mogelijkheid om via de Enter-toets (F3 of tab-toets werkt ook) het fragment in te voegen.

Als twee tekens al een unieke verwijzing vormen naar een tekstfragment, kun je met de F3-knop al de AutoTekst invoegen. Omdat je waarschijnlijk veel ingebouwde tekstfragmenten niet zult gaan gebruiken kan het handig zijn om deze te verwijderen voordat je zelf AutoTeksten gaat toevoegen, zodat je meer overzicht houdt en sneller een unieke verwijzing hebt naar een tekstfragment. Het wordt niet expliciet genoemd in de Help maar je kunt ook afbeeldingen, tabellen en dergelijke opnemen in de selectie die je als AutoTekst wilt opslaan. In het dialoogvenster Beheer Sjablonen (dat onder andere is verstopt in het Tabblad Ontwikkelaars onder de knop



32

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Documentsjabloon) valt op dat de mogelijkheid om tekstfragmenten van het ene naar de andere sjabloon over te brengen is vervallen. Op de forums over Word (onder andere http://answers.microsoft.com/en-us/office/forum/word) worden hiervoor wel alternatieven aangedragen, maar het voert denk ik te ver om deze hier te bespreken. Dit scherm is nog wel handig om stijlen en macro’s in sjablonen te beheren. Documenteigenschappen

Onder de knop Snelonderdelen zit ook de optie Documenteigenschappen (invoegen), zoals Titel en auteur van het document. Deze optie werkt echter vreemd genoeg niet in de compatibiliteitsmodus. Hetzelfde geldt voor het invoegen van een Vergelijking. Voor het invoegen van documenteigenschappen wordt gebruik gemaakt van de eigenschappen die zichtbaar zijn in de zogenaamde Backstage-weergave onder het tabblad Bestand. Onder de optie Info kun je gegevens als titel, auteur en dergelijke bekijken en aanpassen. Hoewel hier de belangrijkste documenteigenschappen te zien zijn, biedt het vertrouwde dialoogkader voor documenteigenschappen in Word 97 nog meer informatie. De opdracht om bij dit dialoogkader te komen zit echter standaard niet in het Lint. Via de categorie “Opdrachten die niet op het lint staan” is deze knop te vinden als “Geavanceerde eigenschappen voor document” en kun je deze toevoegen aan de werkbalk Snelle toegang. Ter afsluiting

Mij is nog steeds niet duidelijk waarom Microsoft niet de term bouwstenen heeft gebruikt, omdat volgens mij dan veel meer mensen meteen zouden begrijpen waar het om gaat. Ik hoop in ieder geval dat zowel de beginnende Word-gebruikers als de Word-veteranen met dit artikel op weg geholpen zijn bij het werken met Snelonderdelen in Word 2010.

http://answers.microsoft.com/nl-nl/office/forum/word Computerexpress 2011•5

33

Praktijk

Een onderwerp van blijvende interesse zijn netwerken. Iedere PvCF‑er zal met enige regelmaat over het internet surfen, maar als je meerdere computers hebt zul je ook thuis een netwerkverbinding willen hebben.

Netwerken

I

Jan Chris Klein Essink [email protected]

n dit artikel wil ik een globaal overzicht geven van het belangrijkste kenmerk van netwerken: Het delen. Want dat is waar netwerken uiteindelijk op neerkomen: Delen van de internetverbinding en netwerkresources (printers en opslag). In dit artikel ga ik uit van een Windows 7 computer. Uiteraard neem ik wel een Windows XP computer en een Linux computer op in het netwerk, Apple blijft bij ontbrekende hardware mijnerzijds buiten de bespreking.

met de modem gecombineerd, maar dat maakt geen verschil. Als je een losse modem gebruikt kun je het beste eerst je eigen netwerk configureren voordat je de router verbindt met het internet.

Ik begin met het aansluiten van de Windows 7 computer aan een router, stel vervolgens die router in en ga het netwerk uitbouwen met extra computers.

De keuze voor een Openbaar netwerk is standaard geselecteerd en de veiligste: Je eigen computer wordt zo goed mogelijk afgeschermd en je kunt het internet op zonder bang te zijn voor een inbraak. Deze instelling is bedoeld voor openbare ruimtes: Als je bijvoorbeeld bij McDonalds je mail wilt controleren is dit ook een goede instelling.

De router

De buitenkant van het netwerk is de router. Een router is niets anders dan een verbinding tussen twee netwerken. Dat zal normaal gesproken enerzijds het internet en anderzijds je eigen netwerk zijn. Door de router goed in te stellen kun je bepalen welk verkeer tussen de beide netwerken mag plaats vinden. Normaal gesproken zullen de computers van je eigen netwerk mogen surfen op het internet, maar mag je vanaf het internet niet op je eigen netwerk komen. En als je een computer op je netwerk open zet om vanaf het internet te kunnen benaderen dan moet je er voor zorgen dat alleen die computer vanaf het internet te benaderen is.

Zodra je de router verbindt met je computer komt er een venster in beeld waarin melding wordt gemaakt van het netwerk en waarin je moet kiezen voor een locatie.

Als je thuis een netwerk opzet is dit geen goede instelling. Je krijgt geen verbinding met andere computers in je netwerk, en andere computers kunnen geen verbinding met jouw computer krijgen. Thuis kies je Thuisnetwerk. De optie Bedrijfsnetwerk laat ik in dit artikel buiten beschouwing.

Internet

Het internet is (meestal) het gemakkelijkste onderdeel van het netwerk. Je hebt van je internetprovider een modem gekocht of gekregen waarmee je verbonden bent met het internet via een glasvezellijn, ADSL lijn of de kabel. De configuratie van die verbinding moet je met je provider regelen, en dat zal geen probleem zijn. En als daar wel een probleem is moet je contact opnemen met de provider. Uit de andere kant van de modem komt het internetsignaal. Ik maak overigens pas verbinding met het internet nadat ik de router heb ingesteld. Verbinden met de router

Het internetsignaal komt de router in, en moet vervolgens verdeeld worden over de computers thuis. Soms is de router



34

Computerexpress 2011•5

Afbeelding 1: Als je thuis verbinding maakt met je netwerk kies je voor het Thuisnetwerk, in alle andere gevallen kies je voor Openbaar netwerk. De naam dekt de lading.

Praktijk

De thuisgroep

Als je kiest voor een thuisnetwerk wil Windows direct de thuisgroep configureren. De thuisgroep is een nieuw onderdeel, ingevoerd met Windows 7. Het is een handige methode om snel een aantal resources te delen in een exclusieve Windows 7 omgeving. Standaard worden de afbeeldingen, de muziek en de video’s van de aangemelde gebruiker gedeeld, de gebruiker kan er ook voor kiezen zijn documenten te delen. Wat er in feite gedeeld wordt zijn de mappen die Windows als standaard locatie gebruikt voor de opslag van afbeeldingen, muziek en zo voorts.

Je krijgt een grafisch overzicht te zien van het netwerk: Je eigen computer, de verbinding naar het netwerk en eventueel de verbinding naar het netwerk. Tijdens het instellen van de router zorg ik er voor dat er geen verbinding is met het internet, veiligheid voor alles. Links kun je op Adapterinstellingen wijzigen klikken om gedetailleerde informatie te krijgen over je netwerkverbinding.

Standaard worden ook de printers die met de computer verbonden zijn gedeeld. Afbeelding 5: Klik links op Adapterinstellingen wijzigen.

Je krijgt een overzicht van de aanwezige netwerkaansluitingen. Op een draagbare computer zullen dat er meestal twee zijn, voor het bedrade en het draadloze netwerk, op een vaste computer alleen een bedraad netwerk.

Afbeelding 2: Windows 7 wil direct de thuisgroep configureren.

Lidmaatschap van de thuisgroep

De volgende stap is afhankelijk van de vraag of er al een thuisgroep is op je netwerk of niet. Als er een thuisgroep is dan kun je lid worden van die groep, anders creëert Windows een nieuwe thuisgroep.

Door te dubbelklikken op de verbinding met de router krijg je een uitgebreider statusoverzicht, en als je dan op details klikt zie je onder andere het IP adres van de computer (IPv4‑adres, hier 192.168.37.132) en de router (IPv4‑standaardgateway, hier 192.168.37.2).

Als er al een thuisgroep is kun je het wachtwoord opgeven om lid te worden, als er nog geen thuisgroep is krijg je een wachtwoord dat je op andere computers kunt ingeven om lid te worden. Let er op dat het wachtwoord hoofdletter gevoelig is.

Toegang tot de router

Nadat Windows zijn dingetje heeft gedaan kun je beginnen met je router te configureren. Daarvoor moet je wel weten hoe je de router kunt benaderen, je moet het IP‑adres weten. Daarvoor ga je naar het configuratiescherm (Startknop | Configuratiescherm). In het onderdeel Netwerk en internet klik je op Netwerkstatus en –taken weergeven.

Afbeelding 4: Het IP adres van de router achterhalen. Open het configuratiescherm (klik op de startknop en kies voor Configuratiescherm). Kies vervolgens onder Netwerk en internet voor Netwerkstatus en –taken weergeven.

IP adressen

Computernetwerken, en ook het internet, werken met een IP adres om elkaar te vinden. Iedere apparaat in het netwerk, zoals computers, de router en printers, heeft een uniek adres. Omdat het aantal IPv4 adressen echter beperkt is zijn er speciale reeksen uitgebracht voor lokale netwerken. De bekendste reeks is wel 192.168.X.X. De letters X kunnen daarbij vervangen worden door het cijfer 1 tot en met 254, hetgeen de mogelijkheid biedt een lokaal netwerk van 254 maal 254 apparaten,

Computerexpress 2011•5

Afbeelding 6: Via de details van de status van je netwerk kun je het lokale IP adres van je computer en je router achterhalen.

35

Praktijk

ruim 64.500 dus, meer dan genoeg voor een lokaal netwerk. De reeks die begint met 192.168 komt niet op het internet voor! De router heeft twee IP adressen. Aan de kant van het lokale netwerk een adres uit de 192.168 reeks, aan de kant van het internet een ‘echt’ IP adres waarmee je netwerk geïdentificeerd wordt op het internet.

Een punt van controle is dat de remote administration (het onderhoud van de router) op disabled (uitgeschakeld) staat. Als deze op enabled staat kun je de router vanaf het internet benaderen. Standaard staat deze al uitgeschakeld, verander dit niet.

De router zorgt ervoor dat het lokale adres vertaald wordt naar een internet IP adres. Als je in je browser een site bezoekt wordt de aanvraag door de router verzonden met het internet adres, het antwoord (de internet pagina) wordt door de router terug geleid naar de computer die de pagina heeft opgevraagd. Op een site als http://myip.nl kun je zien wat het externe IP adres van jouw aansluiting is. Het is best een informatieve site, ze laat tevens zien welke gegevens er over jouw computer meegestuurd worden het internet op, zoals besturingssysteem, taal, resolutie, kleurdiepte en browser. Als je een verouderde browser gebruikt, krijgt de andere kant direct te zien welke lekken er in zitten en hoe ze je computer het beste kunnen aanvallen. Zorg er dus altijd voor dat je computer de laatste updates geïnstalleerd heeft.

Afbeelding 7: Controleer je externe IP adres en welke andere gegevens over je computer voor iedereen zichtbaar zijn op http://myip.nl.

Afbeelding 8: Verander het standaard wachtwoord en controleer dat de remote administration op disabled staat.

IP range

Vervolgens kun je de IP range nog aanpassen. Vaak is standaard een range in de 192.168 reeks geselecteerd, die moet je niet aanpassen, tenzij je weet wat je doet. Het volgende getal kun je vrij kiezen, van 1 tot en met 254, en moet op alle computers identiek zijn. Het laatste getal kun je ook weer vrij kiezen tussen 1 en 254, maar moet op alle computers verschillend zijn. De DHCP server zorgt hiervoor.

De router configureren

Het configureren van een router gaat in principe altijd hetzelfde. Let op de woorden ‘in principe’. Ieder merk, en ieder type, heeft zijn eigen mogelijkheden en zijn eigen manier van instellen, maar de basis is in alle gevallen hetzelfde. Ik gebruik voor dit artikel een Linksys modem. Start de browser op (Internet Explorer) en type in de adresbalk het eerder achterhaalde IP adres van de router. Als het goed is opent zich een pagina waarin je een gebruikersnaam en een wachtwoord moet invullen. Bij een Linksys log je standaard in zonder gebruikersnaam, met het wachtwoord admin. Op het internet zijn hele lijsten te downloaden met de standaard wachtwoorden van alle routers, het is dus een erg onveilige situatie.

Afbeelding 9: Je kunt gemakkelijk je eigen netwerkrange instellen. Basis is het adres van de router, hier 192.168.1.1. De computers in je netwerk krijgen dan ook een adres dat begint met 192.168.1. Je kunt het begin van de range aangeven en hoeveel computers een adres moeten krijgen.

Ook kun je kijken naar het aantal computers dat standaard in het netwerk opgenomen kan worden. Standaard is dat bij Linksys 50, maar er is geen enkele reden daar meer dan het aantal computers dat daadwerkelijk gebruik maakt van je netwerk in op te nemen. Draadloos netwerk kanaal

Belangrijk is dat je als eerste het wachtwoord aanpast, bij Linksys onder Administration | Management. Het maakt niet uit welk wachtwoord je gebruikt, maar zorg ervoor dat het niet meer het standaard wachtwoord is. Het is natuurlijk verstandig een veilig wachtwoord te kiezen, minimaal tien tekens en ook wat bijzondere tekens en cijfers.



36

Computerexpress 2011•5

De volgende stap is het configureren van het draadloze deel, voor velen inmiddels onmisbaar. In Nederland mogen de kanalen 1 tot en met 11 gebruikt worden, maar hoe kies je? Simpel, ga eens gluren bij de buren. Met een programma als Netstumbler (http://www.netstumbler.

Praktijk

com/downloads/) krijg je een overzicht van de netwerken in je buurt. Om dat overzicht te krijgen hoef je niet eens aangemeld te zijn bij een eigen netwerk, er moet wel een draadloze netwerkadapter in je computer zitten. Kies vervolgens een netwerkkanaal dat zo ver mogelijk bij het kanaal van je buren verwijderd is. Het populairst zijn 1 en 11 (ver uit elkaar), en ook het tussenliggende 6 is nog een populair kanaal. Kies iets dat bij jouw omgeving past.

heel vaak hoef je het niet in te geven, dus veel last heb je er niet van. En met een beetje fantasie kun je het best onthoudbaar maken: DePvCFIsDeBesteClupVanNederland!@#$%67890 is te onthouden, de 5 bijzondere tekens zijn de cijfers 1 tot en met 5 met ingedrukte shift‑toets, maar heel moeilijk te kraken. Als laatste beveiliging kun je MAC adres filtering toepassen. Iedere netwerkkaart heeft een uniek MAC adres, dat is in de hardware ingebouwd (het fysieke adres in afbeelding 6). Door een lijst aan te leggen met MAC adressen die toegang mogen hebben verhoog je de veiligheid extra. Met al deze maatregelen kun je een veilig draadloos netwerk opzetten, maar 100% veiligheid bestaat natuurlijk niet. Afbeelding 11: Stel het draadloze netwerk in, kies een naam die niet terug te voeren is op de fabrikant van de router en een kanaal dat ver van je buren verwijderd is.

Afbeelding 10: Controleer met Netstumbler de gebruikte netwerkkanalen in je buurt.

Draadloos netwerk beveiligen

Firmware update

Als je een draadloos netwerk wilt, en alleen dan, activeer je dat in de basisinstellingen. Bij nieuwere routers staat het draadloze netwerk meestal standaard aan, schakel het dan uit als je het niet gebruikt.

In een router zit naast alle hardware ook een stukje software, de zogenaamde firmware. En net zoals je Windows moet updaten moet je ook de firmware van je router updaten. Zoals in alle software zitten hier ook fouten in en worden er lekken ontdekt die met de update hersteld worden. En vergeet niet, de router is de verbinding tussen je eigen netwerk en het grote boze internet. Die verbinding moet zo veilig mogelijk zijn. Uiteraard bestaat daar ook geen uniforme methode voor. Linksys biedt af en toe een nieuwe versie aan, die kun je downloaden en op de harde schijf van je computer zetten.

Als je de vorige stap hebt gevolgd weet je welk kanaal je moet kiezen. Je moet het netwerk een naam geven, de zogenaamde SSID (Service Set IDentifier). De naam is vrij te kiezen tot 32 tekens, maar houdt het simpel. Zorg er in ieder geval voor dat uit de naam niet het merk of type van de router blijkt. Mocht iemand een aanval op jouw toegangspunt willen richten hoef je haar (of hem) niet te helpen met gegevens over je netwerk. Je kunt er voor kiezen de SSID niet te broadcasten (uitzenden, voor iedereen zichtbaar maken) maar dat stelt als beveiligingsmaatregel niets voor, en je hebt er zelf wel last van omdat je eigen computer dan ook bij tijd en wijle je netwerk niet meer vindt. Van groot belang is het dat je de verbinding gaat versleutelen. Daarvoor zijn 3 opties, in oplopende mata van veiligheid: WEP (Wired Equivalent Privacy), WPA (Wi-Fi Protected Access) en WPA2 (verbeterd WPA). De door jouw toe te passen beveiliging hangt af van het ondersteunde protocol van de zwakste schakel. Als je nog een computer hebt die alleen WEP ondersteunt zou je daar eigenlijk een nieuwe netwerkkaart in moeten stoppen, de WEP beveiliging stelt niets voor, er zijn te veel programmatjes in omloop die het binnen seconden kraken. WPA is goed, WPA2 beter.

In het menu van de router zit de optie Firmware Upgrade. Met een klik op Bladeren (Browse in het Engels) ga je naar het eerder gedownloade bestand op zoek, met een klik op Upgrade wordt de update gestart. LET OP 1: Wees er absoluut zeker van dat de gedownloade software bedoeld is voor het merk en type van jouw router. Een verkeerde versie kan je router onbruikbaar maken. LET OP 2: Tijdens het updaten mag de stroom niet uitgeschakeld worden, ook een stroomstoring kan je router waardeloos maken. Ook als het lang duurt gewoon wachten, hoewel een uur te lang is.

Afbeelding 12: Vaak wordt vergeten de firmware van de router te updaten. Fout, fout, fout.

De toegang moet je voorts beveiligen met een wachtwoord, hoe langer hoe beter. Laten we wel wezen, zo

Computerexpress 2011•5

37

Praktijk

Internet verbinden

Thuisnetwerk gebruiken

Nadat je de router hebt geconfigureerd kun je deze eindelijk met het internet verbinden. Dat verschilt per apparaat en per provider, daar kan ik niets algemeens over zeggen.

De eerste Windows 7 computer richt het thuisnetwerk in. Klik op Start | computer. Links in het midden van het venster zit een link naar de Thuisgroep.

Als eerste zorg je ervoor dat je computer helemaal up‑to‑date is, en dan in ieder geval Windows en je antivirus programma, voordat je verder gaat met het configureren van je netwerk. Ik noem hier met opzet niet meer een firewall programma. Vroeger was een apart firewallprogramma onmisbaar, tegenwoordig zijn de standaard Windows firewalls zo goed dat je geen losse firewall meer op je computer nodig hebt. Op je router heb je wel een firewall nodig, ter bescherming tegen het internet, maar die staat standaard al ingesteld.

Als er geen andere computers in je netwerk zitten krijg je de melding dat er geen andere thuiscomputers beschikbaar zijn. Start een tweede computer met Windows 7 op. Kort nadat deze is opgestart verandert de inhoud van het scherm op de eerste computer. De mededeling wordt: De thuisgroep bevat geen andere personen. Hij ziet wat! Er wordt aangegeven wat je moet doen. Ga naar de andere computer en klik op Start | Configuratiescherm. Klik dan onder Netwerk en internet op Opties voor thuisgroepen en delen selecteren.

Netwerk configureren

Weet je nog, Windows onderbrak het configureren van de router met zijn eigen thuisnetwerk, ik ga daar nu mee verder. In Windows 7 is de thuisgroep ingevoerd, een poging van Microsoft om het inrichten van een netwerk te vergemakkelijken. En dat is best goed gelukt. Als je alleen met Windows 7 computers werkt. Het blijft Microsoft.

Onderin het venster kun je met een klik op Het wachtwoord van de thuisgroep weergeven het wachtwoord weergeven van de Thuisgroep waar deze computer lid van is.

Wachtwoord instellen

Om met een netwerk te kunnen werken moet je een wachtwoord instellen. Zonder wachtwoord gaat het niet. Als je alleen met een computer werkt kun je best zonder wachtwoord werken. Een wachtwoord beveiligd je computer maar beperkt. Iedereen die fysiek toegang heeft tot de computer kan toch al bij je bestanden, en is ook in staat het wachtwoord te wissen, als beveiliging stelt het dus niet zo veel voor. Klik op Start | Configuratiescherm | Gebruikersaccounts en Ouderlijk toezicht | Uw Windows‑wachtwoord wijzigen. Vervolgens kun je een wachtwoord instellen, en dat moet je een keer bevestigen. Je kunt nog een geheugensteuntje opgeven, dat kan eventueel het wachtwoord zijn. Het is een aanrader om niet standaard als administrator te werken. Komt er een virus binnen op de computer dan krijgt die ook geen administratorrechten. Als je met meerdere mensen op een computer werkt raad ik je aan om voor iedere gebruiker een eigen account te maken, allemaal als standaardgebruiker.



38

Computerexpress 2011•5

Afbeelding 13: Als Windows 7 een andere Windows 7 computer “ziet” die geen lid is van de Thuisgroep geeft het zelf aan wat je op die andere computer moet doen om een Thuisgroep in te richten.

Thuisnetwerk op de tweede Windows 7 computer instellen

Op de tweede computer kunnen twee situaties voorkomen: de computer is al lid van een Thuisgroep, bijvoorbeeld omdat hij er zelf al een heeft gemaakt, of de computer is nog geen lid van een Thuisgroep.

Praktijk

Afbeelding 14: Windows helpt je om lid te worden van de Thuisgroep.

Afbeelding 16: De Thuisgroep draait. Je ziet de afbeeldingen van Jan.

Als de computer al lid is van een Thuisgroep moet je hem daar uit halen. Klik op De computer uit de thuisgroep verwijderen…. Je krijgt een waarschuwing die je kunt negeren, en je kunt lid worden van een bestaande Thuisgroep. Je krijgt vervolgens te zien dat er al een Thuisgroep is, klik op Nu lid worden en je kunt aangeven wat je van je eigen computer wilt delen. Selecteer minimaal één onderdeel anders werkt het niet. Vervolgens moet je nog het wachtwoord voor de Thuisgroep opgeven. Het wachtwoord is hoofdlettergevoelig. Klik op Voltooien en je krijgt een overzicht van wat je zelf in de Thuisgroep deelt en diverse nuttige koppelingen, bijvoorbeeld om extra bibliotheken te delen en mappen van het delen uit te sluiten. Als je klaar bent met het instellen kun je dit venster sluiten. Open vervolgens de verkenner en klik in het linker deel van het venster op Thuisgroep. Je ziet dan de andere computer, en je kunt de bestanden van die andere computer zien en gebruiken. Zo simpel kan netwerken dus zijn. Alle foto’s en muziek op een computer bewaren, en van alle computers gebruiken. LET OP: Zeker voor foto’s is het levensgevaarlijk om ze maar op één locatie te hebben. De meeste foto’s zijn onvervangbaar. Zorg er dus wel voor dat je altijd een goede back‑up hebt, het liefst buiten je eigen woning. Brand komt altijd onverwachts, en als je bij een brand wel al je foto’s redt wordt de verzekeringsmaatschappij zo achterdochtig.

Afbeelding 15: In het Configuratiescherm kun je de Thuisgroep helemaal instellen.

Computerexpress 2011•5

39

Praktijk

Windows XP in de Thuisgroep

Hoewel de Thuisgroep pas is geïntroduceerd is in Windows 7 kun je er ook met oudere Windows versies gebruik van maken, alleen anders. Open de verkenner en ga naar Mijn Netwerk locaties | Volledig netwerk | Microsoft Windows netwerk | Workgroup. De naam Workgroup is de standaard naam die Windows aan een netwerk toekent, je kunt daarvan maken wat je wilt zolang je alle computers in je netwerk maar lid maakt van dezelfde groep. Je kunt op een computer klikken en Windows vraagt om de gegevens om verbinding te maken. De gegevens die je hier invult moeten van een gebruiker zijn die bekent is op de computer waar je verbinding mee maakt. Op de computer Jan‑pc is een gebruiker met de naam Jan en het wachtwoord 123. Die gegevens kun je hier invullen, je kunt nog een vinkje zetten bij Dit wachtwoord onthouden.

Als je op de Windows XP computer ten minste één map deelt, en alleen dan, zie je op de Windows 7 computers in je netwerk de Windows XP computer ook. Om een gedeelde map te maken gebruik je de verkenner. Selecteer een map of maak een nieuwe map door rechts te klikken op de locatie waar de map moet worden gemaakt en kies uit het afrolmenu Nieuw | map. Geef de nieuwe map een duidelijke naam, bijvoorbeeld gedeeld. Klik rechts op de nieuwe map en selecteer Delen en beveiliging… uit het afrolmenu. Een wizard leid je door de procedure. Windows XP computer vanuit de Windows 7 computer

In de Windows 7 computer zie je de Windows XP computer niet in de Thuisgroep. Om deze te zien moet je naar het netwerk gaan. Daar zie je alle computers in je netwerk, dus inclusief de Windows XP computer.

Afbeelding 17: Vanuit Windows XP kun je gewoon verbinding maken met computers in de Thuisgroep.

Grappig (vind ik) dat je vanuit een Windows XP computer veel meer van de Thuisgroep computer ziet dan vanuit een Windows 7 computer. Je ziet alle documenten van de gebruiker, de Windows 7 computer weet immers niet beter of je bent die gebruiker, maar ook alle bestanden die daar op het bureaublad staan. Daarnaast zie je alle documenten die op de Windows 7 computer bij Alle gebruikers zijn opgeslagen, die staan onder Public.

Afbeelding 18: Ook vanuit Windows XP zie je de afbeeldingen van Jan, en nog meer dan vanuit Windows 7. Raar maar waar. 

40

Computerexpress 2011•5

Afbeelding 19: Vanuit Windows7 zie je de Windows XP computer niet in de Thuisgroep, maar wel in het netwerk. Verder geen problemen.

Linux in de Thuisgroep

Je snapt dat geen artikel over Windows compleet is zonder een aantal regels aan Linux te wijden. Linux is een systeem dat helemaal voorbereid is op netwerken, ook een geldig excuus om er over te schrijven. Ik gebruik Ubuntu 11.4, op het moment van schrijven de laatste uitgave van deze populaire (in sommige kringen) Linux distributie. Als je in de menubalk op places klikt kun je kiezen voor networks. Je ziet dan direct de drie Windows computers.

Praktijk

Je kunt nu gebruikers toevoegen, zoveel als je wilt, bijvoorbeeld: sudo useradd jc -m -G users De gebruiker heeft een wachtwoord nodig: sudo passwd jc Samba installeren Afbeelding 20: Linux heeft er geen moeite mee om de Windows Thuisgroep te vinden

Als je dubbelklikt op de computer opent een venster waarin je gevraagd wordt naar een gebruikersnaam en een wachtwoord. Als je dan nog een vinkje zet bij Remember forever heb je voortaan altijd toegang tot die computer, in ieder geval de gedeelde mappen. De bestanden op de computer kun je daarna benaderen.

Afbeelding 21: Onder Linux zie je de afbeeldingen van Jan ook. .

Om bestanden op een Linux computer te delen moet je Samba installeren. sudo apt-get install libcups2 samba samba-common Nadat Samba is geïnstalleerd moet de configuratie aangepast worden, geef het commando sudo gedit /etc/samba/smb.conf en een tekstverwerker met het configuratiebestand wordt geopend. In het onderdeel Global Settings moet je het hekje (#) voor de regel security = user verwijderen. Aan het einde van het bestand voeg je de volgende regels toe: [allusers] comment = All Users path = /home/shares/allusers valid users = @users force group = users create mask = 0660 directory mask = 0771 writable = yes Als de gebruikers ook toegang moeten hebben tot hun eigen bestanden moet je ook de volgende regels toevoegen: [homes] comment = Home Directories browseable = no valid users = %S writable = yes create mask = 0700 directory mask = 0700

Gedeelde mappen en gebruikers toevoegen aan de Linux computer

Sla het bestand op en sluit de tekstverwerker.

Om bestanden op een Linux computer te delen moet je te delen mappen toevoegen, netwerkgebruikers aanmaken en Samba installeren.

Test de configuratie met het commando testparm. De test moet zonder fouten verlopen, anders moet je eerst de fouten herstellen.

Open een terminal venster (Applcations | Accessoires | Terminal). Maak een map aan die door alle gebruikers te benaderen is met drie commando’s: sudo mkdir -p /home/shares/allusers sudo chown -R root:users /home/shares/allusers/ sudo chmod -R ug+rwx,o+rx-w /home/shares/allusers/ Je wordt gevraagd om een wachtwoord, dat is het wachtwoord van de ingelogde gebruiker.

Vevolgens start je Samba opnieuw op met het commando: sudo /etc/init.d/smbd restart Als laatste moet de gebruiker bij Samba bekend gemaakt worden als gelegitimeerde gebruiker: sudo smbpasswd -a jc

Computerexpress 2011•5

41

Praktijk

Linux computer benaderen vanaf de Windows computer

De Linux computer duikt nu op in het netwerk, eventueel na een paar minuten wachten. Als je dat te lang duurt kun je in de adresbalk het IP adres van de Linux computer opgeven. In de terminal van de Linux computer vraag je het IP adres op met het commando ifconfig. In de adresbalk vul je dat adres in met twee backslashes ervoor: \\192.168.1.1.

Afbeelding 22: Met de gebruikersnaam en het wachtwoord van de nieuwe Linux gebruiker heb je toegang tot de bestanden op de Linux computer.

Afbeelding 23: De bestanden zijn zichtbaar en te gebruiken.

Afbeelding 24: Vanaf Windows XP is het ook geen probleem bij de Linux computer te komen.

Afbeelding 25: Ook vanaf een Windows XP computer zie je de bestanden op de Linux computer.

Conclusie

Door een netwerk op te zetten kun je efficiënter gebruik maken van de hardware die je hebt. Begin er mee om goed na te denken wat je wilt, en vooral wat je niet wilt. En als het netwerk draait test dan ook eens of het netwerk doet wat het doen moet: Delen van de resources met degene die er rechten op hebben, en het uitsluiten van alle anderen. Netwerken Als je meerdere computers hebt moet je er eens een middagje voor gaan zitten om een netwerk te maken. Daar kun je veel plezier van hebben, bijvoorbeeld bestanden en printers delen. Testomgeving: Een virtueel netwerk met de VMware player. Je maakt daarmee op je computer nieuwe computers aan waarop je de besturingssystemen installeert. Ondanks een nieuwe laptop, met Quad core i7 processor en 6 GB geheugen komt de hardware wel bijna tot stilstand als je 4 virtuele machines tegelijkertijd laat draaien.

De beschrijving van de inrichting van de samba server is gebaseerd op

www.howtoforge.com/ubuntu-11.04-samba-standalone-server-with-tdbsam-backend 

42

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Sommige dingen zijn helemaal niet moeilijk. Als je met enige regelmaat de juiste sites leest kom je af en toe tips tegen van een eenvoud, geweldig.

Configuratie instelling

Z

o’n tip is een snelle link naar alle onderdelen van het Configuratiescherm. Ik vond hem op: www.codeproject.com/Tips/182863/God-Mode-inWindows7.aspx.

Als je het goed hebt gedaan zul je zien dat het icoon van de map verandert.

Jan Chris Klein Essink [email protected]

Wat doet het

Heel weinig.

De tip

De tip bestaat uit één regel. Maak een nieuwe map aan, op je Bureaublad of in de verkenner en noem hem: Configuratie.{ED7BA470‑8E54‑465E‑825C‑99712043E01C}

De naam is niet relevant, je kunt hem ook rustig PvCFtip noemen, zolang de naam maar eindigt met de punt en het nummer tussen haakjes. In de originele versie heet het de ‘godmode’, maar dat vind ik nogal pretentieus voor iets waarmee je de computer instelt.

Je maakt een lege map aan, maar daarin zijn (dus eigenlijk: lijken) koppelingen naar alle configuratiescherm onderdelen, in een behoorlijk gedetailleerde wijze. Eigenlijk verbazingwekkend, een soort hoofd configuratiescherm. Probeer het, en bekijk de mogelijkheden. Beginners

De tip is voor iedereen bruikbaar. Degenen die nooit met het configuratiescherm bezig zijn kunnen beter voorzichtig beginnen. Houd te allen tijde in het achterhoofd dat je hier ook dingen kunt gaan veranderen die je niet overziet. De omschrijvingen zijn op zich duidelijk. Zoek met Google de werking van onbekende onderdelen op voordat je instellingen verandert. Leg de oorspronkelijke instelling vast, dan kun je altijd weer terug naar de vorige instelling. Conclusie

Heerlijk. Windows heeft ook leuke onderdelen, ze verstoppen ze alleen zo goed. LET OP

Deze tip werkt alleen betrouwbaar in Windows 7. In de 32 Bits versie van Windows Vista schijnt het ook te werken, maar Vista 64 Bits kun je er behoorlijk mee overhoop halen. Gebruik dit alleen in Windows 7! Configuratietip / gratis Snelkoppeling naar de onderdelen van het Windows 7 configuratiescherm. Gebruik de tip op eigen risico, en alleen in Windows 7. Productleverancier: onbekend Computerexpress 2011•5

43

Praktijk

Wees zuinig met je data Back-ups en synchronisatie van gegevens

R

egelmatig komen er op het secretariaat telefoontjes of mailtjes binnen met leden die digitale gegevens zijn kwijtgeraakt. Dit als gevolg van bijvoorbeeld brand, diefstal, stroomuitval of een computerstoring. Het kan daarom niet voldoende worden benadrukt dat het maken van een backup erg belangrijk is. Dat realiseer je je pas wanneer je belangrijke data bent verloren. In dit artikel wil ik daarom nader ingaan op het veiligstellen van gegevens.

Otto Slijkhuis

Internet Verkenner, wachtwoorden en andere documenten kunnen bij verlies of beschadiging de nodige problemen opleveren. Plan van aanpak

Het is belangrijk om een plan te maken. Bedenk wat, waarop, hoe en wanneer je wilt back-uppen. Wat?

Ga eerst voor jezelf na welke gegevens je wilt veiligstellen en zorg bij de opslag van de originele bestanden dat je dit goed op je computer organiseert. Een back-up is niet meer en minder dan een reservekopie van Zorg daarom dat je op je harde schijf mappen met een duidelijke gegevens. Zo kun je een kopie van bepaalde bestanden, mapstructuur aanmaakt. Besef dat het besturingssysteem of sommige pen, hele partities of zelfs van een hele harde schijf maken. applicaties de opslagplek vaak afdwingen. Hierbij doel ik op Wanneer er zich problemen met je computer voordoen of je mappen zoals Mijn Documenten en de mappen waar de favoraakt gegevens kwijt, dan kun je dit weer herstellen door de rieten van Internet Verkenner, contactpersonen (adressenboek) kopie terug te zetten. We noemen dit een restore. en e-mail worden opgeslagen. Je kunt echter deze standaard In de meest simpele vorm is het kopiëren van gegevensbestan- opslaglocaties wijzigen. Ga in de Verkenner naar de map C:\ Gebruikers\inlognaam\ den naar een ander opslagmedium al een vorm van back-up. Mijn Documenten, klik Je kunt ook een back-up bestand hebben dat gecomprimeerd met de rechter muistoets is (bijvoorbeeld als ZIP-archief). Er zijn nog vele andere veren selecteer Eigenschappen schijningsvormen, die vaak afhankelijk zijn van de gebruikte en vervolgens het tabback-upsoftware. blad Locatie. Kies nu met de knop Verplaatsen... de Synchroniseren is het zorgdragen dat de gegevens van het ene map op de partitie waar je medium één-op-één synchroon lopen met die van een ander alle data wilt opslaan en medium. De term synchroniseren (vaak afgekort met syncen) wordt vaak gebruikt om gegevens van een computer synchroon klik Map selecteren. In de daarop volgende venster te laten lopen met die van mobiele apparaten (smartphones, kun je met Ja bevestigen tabletpc's, notebooks etc.) dat je alle bestanden naar Vooral in zakelijke omgevingen is het belangrijk om een goede de nieuwe map wilt verback-upstrategie te bepalen. Onderdeel van een back-up plan is plaatsen. onder meer: waarvan en wanneer er een back-up moet worden gemaakt. J e Back-up versus synchroniseren

Wat zijn belangrijke gegevens?

Niet alleen digitale foto's en video's maar ook andere bestanden kunnen voor een gebruiker erg belangrijk zijn. Bijvoorbeeld adressenboeken, e-mail, databases, muziekbestanden, correspondentie, elektronische agenda, software, favorieten van



44

Computerexpress 2011•5

Praktijk

kunt dezelfde actie uitvoeren met mappen zoals Mijn Muziek etc. Nog sneller gaat het (maar niet altijd goed) wanneer je de standaard mappen in de Verkenner knipt en plakt in de gewenste partitie en map. Veranderingen van de standaard Windows-opslaglocaties kun je het beste doen, wanneer je een nieuwe pc hebt of een pc helemaal van scratch af aan gaat inrichten. Dit om te voorkomen dat er software is geïnstalleerd die vruchteloos naar de standaard mappen zoekt. Op mijn computer thuis heb ik de harde schijf in verschillende partities verdeeld. Eén van de partities is alleen bestemd voor de opslag van data. Deze partitie heb ik dan ook de naam 'Data' gegeven. Op deze partitie heb ik mappen aangemaakt met namen zoals Foto's, Video, Muziek, Documenten, Downloads en Overig. Elke map is voorzien van submappen. Onder de map Foto's heb ik submappen met jaartallen aangemaakt (2000, 2001 enz.) en elke jaarmap voorzien van submappen met namen van onderwerpen (zomervakantie e.d.) Door een dergelijke mappenstructuur te gebruiken is het maken van een back-up of synchronisatie erg eenvoudig. Je kunt dan de hele partitie back-uppen of alleen bepaalde (sub) mappen. Waarop?

Op welke media wil je de back-up maken? Tegenwoordig heb je een bijzonder ruime keuze uit opslagmedia en -mogelijkheden. Zo kun je gebruikmaken van een USB-stick, beschrijfbare cd/dvd, een ander netwerkstation of -server, een externe harde schijf of online opslag. Gaat het om kleine back-ups dan is een USB-stick voldoende. Voor grotere en snellere opslag is een externe harde schijf aan te raden. Deze zijn met verschillende aansluitingsmogelijkheden (USB, FireWire etc.) en capaciteiten verkrijgbaar. Let op dat de externe schijf wel kan worden aangesloten op je computer. De snelste externe schijven zijn de USB 3.0 en FireWire800. Om de volle snelheid van deze standaarden te kunnen benutten moet je computer wel zijn voorzien van een dergelijke poort. Apple heeft onlangs bij zijn nieuwe computers gekozen voor Thunderbolt i.p.v. USB3.0. De eerste daarvoor geschikte harde schijven zijn in aantocht.

Erg in opkomst is het online opslaan van data, een van de vormen van Cloud-computing. Je kunt gebruikmaken van deze diensten in verschillende varianten. In de vorige Computer Express heb ik een artikel gewijd aan Opslag in de Cloud aan de hand van een gratis account (2 GB maximaal) bij Dropbox. Het grote voordeel van Dropbox is dat je, via een applicatie, je in de cloud opgeslagen data op alle soorten apparaten kunt benaderen. Een andere vorm is het alleen regelen van de back-up in de cloud. Ook daarvoor heb je (betaalde) diensten tot je beschikking. Je betaalt dan een bedrag per maand, waarvan de hoogte vooral wordt bepaald door de omvang van de back-up capaciteit. Bij het in de cloud opslaan van je back-up moet je je wel realiseren dat jouw persoonlijke bestanden dan ergens in een datacentrum zijn opgeslagen. Beveiliging daarvan, de mogelijkheid tot diefstal van gegevens enzovoorts zijn dan ook belangrijke aspecten om op te letten. In geval van diefstal van je computer kun je altijd je gegevensbestanden van je opslagmedium, die je voor je back-up hebt gebruikt, terughalen. Is dit opslagmedium echter ook gestolen of heb je te maken gehad met een brand, overstroming of andere ramp, dan ben je alles kwijt. De enige manier om je daar tegen te beveiligen is het op een andere locatie (buiten je huis) opbergen van je back-upmedium of het in de cloud opslaan van je back-up.

Je kunt natuurlijk ook in een computer naar een tweede interne harde schijf back-uppen. Los van die handmatige back-up zou je ook twee harde schijven in je computer kunnen bouwen, die volgens een RAID-configuratie zijn ingesteld. RAID is de afkorting van Redundant Array of Independent Disks en kan op verschillende manieren worden geconfigureerd. Met RAID-1 (ook mirror genoemd) wordt data altijd op beide aangesloten harde schijven opgeslagen. Hierdoor kun je bij uitval van de ene schijf altijd de andere schijf gebruiken.

Bij brand of andere ramp biedt alleen opslag van je back-up op een andere locatie soelaas. Computerexpress 2011•5

45

Praktijk

Synchroniseren met SyncToy Klik Create New Folder Pair en selecteer daarna twee mappen waarvan de inhoud moet worden gesynchroniseerd. Geef aan dit Folderpair een naam. Met Preview krijg je het resultaat van de vergelijking te zien en kun je één of meer getoonde acties uitsluiten. Na een klik op Run zal het synchronisatieproces starten. Mochten er fouten worden geconstateerd dan kun je door te klikken op See Error controleren wat er fout is gegaan. SyncToy kent drie soorten Actions waaruit je kunt kiezen: Synchronize - Echo en Contribute. De eerstgenoemde is de krachtigste, want nieuwe en vernieuwde bestanden en mappen worden aan beide zijden bijgewerkt. Echo is identiek aan Synchronize, alleen worden acties van links naar rechts uitgevoerd. Contribute is gelijk aan Echo zonder dat er ook bestanden/mappen worden verwijderd. Bij Options kun je aangeven welke bestanden absoluut moeten worden meegenomen en welke moeten worden uitgesloten. Door een vinkje te plaatsen bij Save overwritten files in the Recycle Bin zullen alle gewijzigde bestanden die worden overschreven in de prullenbak worden geplaatst. Wil je naar de exacte bestandsinhoud kijken en niet alleen naar datum, bestandsnaam, tijd etc. dan is het verstandig een vinkje te plaatsen bij Check file contents. Het synchroniseren gaat dan wel een stuk langzamer.



46

Hoe?

Synchroniseren

Het maken van een back-up is in het meest simpele geval het kopiëren van de gegevensbestanden van je harde schijf van je computer naar een ander opslagmedium. Het helpt dan enorm wanneer je alle gegevensbestanden in daarvoor aangemaakte mappen hebt geplaatst. Dat verduidelijkt niet alleen de opslag op je computer maar versnelt het ook, omdat je niet hoeft te zoeken.

Voor bestanden die je ook op een mobiel apparaat (eterne schijf, notebook etc.) steeds wilt meenemen kun je kiezen voor een synchronisatietool. Daar zijn verschillende gratis versies voor te verkrijgen. Zelf gebruik ik het gratis SyncToy 2.1 van Microsoft (www.microsoft.nl/downloads). Hiermee synchroniseer ik de in bewerking zijnde Computer Express tussen pc en externe schijf. Je vindt een 32- en een 64-bits versie van SyncToy op de downloadsectie van de Microsoft-site. De werking is erg simpel. In een apart kader kun je zien hoe je met SyncToy aan de slag gaat.

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Back-up

Back-ups onderscheiden we in vele vormen. Wanneer je een hele harde schijf of partitie in één back-upbestand wilt vatten spreken we ook wel van een image. Sinds het moment dat Windows als besturingssysteem op nieuwe pc's is voorgeïnstalleerd zie je steeds meer recovery-cd/dvd's. Bij een calamiteit kun je dan Windows herstellen met behulp van zo'n recoverycd/dvd.

Configuratiescherm | Back-up maken en terugzetten. Hier kun je een systeemkopie maken maar ook een systeemherstelschijf. Klik op Een systeemherstelschijf maken en kies vervolgens het station waar je dvd/cd's kunt branden en tenslotte klik je op Schijf maken.

Soms wordt een recovery-cd/dvd bij de pc geleverd en soms moet je die zelf maken. Het is belangrijk om direct nadat je je nieuwe pc hebt geïnstalleerd de recovery-cd/dvd te maken. Soms tref je onder de menu's een programma, waarmee je een recovery-cd/dvd (ook herstel-cd/dvd genoemd) kunt maken. Gebruikers van Windows 7 vinden deze software onder Start |

Back-up met Windows 7 Selecteer Start | Configuratiescherm | Back-up maken en terugzetten en klik op Back-up instellen. Daarna kies je een station waar je de back-up wilt opslaan. Dat kan een beschrijfbare cd/dvd zijn, een externe harde schijf, een USB-stick of een locatie in je netwerk (dat is niet in elke editie van Windows 7 mogelijk). Klik daarna op Volgende. Dan ga je bepalen waarvan je een back-up wilt maken. Je kunt kiezen voor Automatisch laten bepalen of Zelf bepalen. Ik heb liever zelf de controle en kies dus voor Zelf bepalen en klik daarna op Volgende. In het volgende dialoogvenster kies je de mappen, bestanden of hele partities door de selectievakjes ervoor in te schakelen. Indien je dat nog niet hebt gedaan kun je ook een herstelcd/dvd opnemen door een vinkje te plaatsen bij Systeemkopie opnemen van stations:.. Vervolgens klik je op Volgende. Hier kun je nu de gekozen instellingen controleren. Je kunt deze back-up ook regelmatig herhalen door een tijd in te stellen daarvoor. Klik op Schema wijzigen wanneer je het back-upschema wilt wijzigen. Zijn alle instellingen goed dan klik je op Instellingen opslaan en back-up uitvoeren en kan de back-up procedure beginnen.

|

Voor het terugzetten van een eerder gemaakte back-up kies je eerst Start Configuratiescherm | Back-up maken en terugzetten en klik je onder Terugzetten op Mijn bestanden terugzetten en volg je de verdere aanwijzingen. Met Zoeken kun je ook bestanden zoeken in de gemaakte back-up.

Computerexpress 2011•5

47

Praktijk

Hoe het maken van een back-up met Windows 7 in zijn werk gaat kun je lezen in het kader Back-up met Windows 7. Heb je niet de beschikking over Windows 7 of wil je meer mogelijkheden dan kun je je toevlucht zoeken tot speciale back-up software. Er zijn voldoende gratis back-up programma's verkrijgbaar. Enkele voorbeelden van back-up software zijn:

Ook hier is het aan te bevelen om een herstel-cd te maken. Je vindt deze mogelijkheid onder Tools | Recovery Media Builder. Met deze functie kun je niet alleen een herstel-cd/dvd aanmaken maar hetzelfde op een USB-stick. Toch is dat niet aan te raden omdat niet elke pc starten vanaf een USB-stick toestaat.

Gratis Back-up software

SyncBack Hier is ook een commerciële versie van verkrijgbaar, maar de gratis versie is goed te gebruiken. www.2brightsparks.com/downloads.html#freeware DriveImage XML Dit is een gratis programma waarmee je complete images van partitities of hele schijven kunt maken. www.runtime.org/driveimage-xml.htm Commodo Backup www.comodo.com/home/data-storage-encryption/comodobackup.php Yadis! Backup Een bruikbaar en simpel te gebruiken back-up programma. www.codessentials.com/products/yadisbackup.html

Naast de aanmaak van een standaard Recovery-cd/dvd kun je ook zelf extra bestanden of mappen op de cd//dvd laten plaatsen of een ISO-bestand laten maken.

Cobian Backup Een topper qua mogelijkheden. Automatische back-ups, comprimeren van back-ups, filters om bestanden op te nemen/uit te sluiten en encryptie zijn de belangrijkste mogelijkheden. www.cobiansoft.com/cobianbackup.htm Paragon Backup & Recovery 2011 Paragon is vooral bekend vanwege haar commerciële schijf- en bestandsprogramma's. Van Backup & Revovery is naast een betaalde versie ($ 49,95) nu ook een gratis versie te downloaden met vele mogelijkheden. Van de gratis versie heb ik in Voor het maken van een gewone back-up of het hersteleen apart kader enkele functies uit de doeken gedaan. len (Restore) biedt Paragon duidelijke wizards. In het kader www.paragon-software.com/home/br-free/download.html Back-up met Paragon Backup & Recovery 2011 (Free) zie je de schermafbeeldingen wanneer je met de Backup-wizrd aan de Tijdens de installatie moet je je registreren. Dat doe je door slag gaat. je-mailadres op te geven, waar je enkele ogenblik- Wanneer? ken later het serie- De vraag hoe vaak moet je een back-up moet maken is afhannummer ontvangt. kelijk van de regelmaat waarmee de te back-uppen data wijzigt. Nadat je deze hebt Bij dagelijkse mutaties is bijvoorbeeld een dagelijkse back-up ingevoerd kun je aan te raden. Je kunt een back-up handmatig starten maar gratis gebruiksommige software biedt ook de mogelijkheid dit te plannen. maken van deze Maak gebruik van deze mogelijkheid omdat je dan in ieder software. geval deze belangrijke handeling niet vergeet.



48

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Back-up met Paragon Backup & Recovery 2011 (free) 1

2

3

4

5

6

7

8

9

Via de menu-optie Wizards | Back Up Disk or Partition...start je de Back-up Wizard (1). Direct daarna maak je een keuze uit de partities of schijven, die je wilt back-uppen door er een vinkje bij te plaatsen (2). In de vensters 3 en 4 kies je een locatie waar je de back-up wilt opslaan. Vervolgens kun je het back-up bestand een naam geven (5). Je kunt hier eventueel ook de back-up in een tijdschema zetten. Je moet dan Schedule backup aanzetten. In scherm 6 krijg je een samenvatting van alle instellingen. Tenslotte wordt je gefeliciteerd (7). Om de Back-up te starten klik je op Apply (8) en vervolgens op Yes (9)

Computerexpress 2011•5

49

Praktijk

Restore met Paragon Backup & Recovery 2011 (free) 1

2

3

4

5

6

Via de menu-optie Wizards | Restore... start je de restore-wizard. Vervolgens selecteer je in scherm 2 het back-uparchief dat je wilt terugzetten. In dialoogvenster 3 kun je aangeven welke mappen je wilt terugzetten door er een vinkje bij te plaatsen. Bij scherm 4 geef je aan waar de back-up moet worden teruggezet. Let op: wanneer je een back-up terugzet naar een hier opgegeven partitie zal alle data, die daar voor de restore stond, worden overschreven met deze back-up. In scherm 5 wordt de situatie na de restore geschetst en in scherm 6 worden de voorbereidingen afgerond. Ook hier geldt dat je via Apply in de knoppenbalk deze actie moet starten. Altijd doen!

Het maken van een regelmatige back-up is een noodzakelijk gebeurtenis. Ik spreek geregeld mensen die dat niet hebben gedaan en door een calamiteit hun onvervangbare bestanden zijn kwijtgeraakt. Stel je maar eens voor dat je in één klap alle foto's en andere dierbare herinneringen van je (klein)kinderen kwijtraakt! Alleen die gedachte moet je genoeg motivatie geven om voortaan je kostbare gegevens veilig te stellen.

Back-up strategie en tips 1. Wat?

Bepaal welke bestanden je wilt back-uppen (mappen, documenten, foto's etc.)

2. Waarop?

Waarop wil je de back-up opslaan? (USB-stick, externe harde schijf etc.)

3. Hoe?

Bepaal met welke software je de back-up wilt uitvoeren. Dat kan met de gratis back-up functie in Windows 7 of een gratis programma

4. Wanneer?

Stel vast wanneer je een back-up wil maken. Doe dit regelmatig en wanneer je software dat mogelijk maak stel dan een automatische back-up in.



50

Computerexpress 2011•5

Praktijk

Vergeet niet deze gegevens regelmatig te back-uppen! Zoals ik al in het begin schreef houdt Windows er eigen locaties op na om bepaalde gegevens op te slaan. Niet alleen Windowstoepassingen, maar ook vele andere applicaties gebruiken standaardmappen om bestanden te bewaren. Nu kun je in de meeste applicaties zelf aangeven waar je bestanden standaard wilt opslaan. Voor de standaard Windows mappen geldt dat je dit zelf ook kunt wijzigen. Wanneer je dit consequent doorvoert en duidelijk structureert is het maken van een back-up erg eenvoudig geworden en voorkom je dat je bepaalde gegevens vergeet. Hieronder heb ik de meest gebruikte en bekende standaard opslaglocaties op een rijtje gezet. Mijn documenten

Windows XP: C:\Documents and Settings\inlognaam\Mijn documenten Windows Vista: C:\Gebruikers\inlognaam\Documenten Windows 7: C:\Gebruikers\inlognaam\Mijn documenten Mijn afbeeldingen, Mijn muziek en Mijn video’s

Windows XP: C:\Documents and Settings\inlognaam\Mijn documenten\hieronder staan de mappen met Mijn afbeeldingen/muziek/video's Windows Vista/7: C:\Gebruikers\inlognaam\hieronder staan de mappen met Mijn afbeeldingen/muziek/video's Favorieten Internet Explorer (opgeslagen favoriete webpagina's)

Windows XP: C:\Documents and Settings\inlognaam\Favorieten Windows Vista/7: C:\Gebruikers\inlognaam\Favorieten

E-mail (berichten/adresboek/agenda) Outlook Express

E-mailarchief: Windows XP: C  :\Documents and Settings\inlognaam\Local Settings\Application Data\Identities\{...}\ Microsoft\Outlook Express\ Adresboek: Windows XP: C  :\Documents and Settings\inlognaam\Application Data\Microsoft\Address Book\ Windows Mail

Windows Vista: C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\Local\Microsoft\Windows Mail Outlook

Windows XP: C:\Documents and Settings\inlognaam\Local Settings\Application Data\Microsoft\Outlook\ WindowsVista/7: C:\Gebruikers \inlognaam\AppData\Local\Microsoft\Outlook\ Windows Contactpersonen

Windows Vista/7: C:\Gebruikers\inlognaam\Contactpersonen Windows Agenda

Windows Vista: C:\Gebruikers\inlognaam\AppData\Local\Microsoft\Windows Calendar\Calendars\Agenda van inlognaam. ics Downloads

Windows Vista/7 C:\Gebruikers \inlognaam\Downloads

Computerexpress 2011•5

51