Leuven Klimaatneutraal 2030

Projectvoorstel Leuven Klimaatneutraal 2030

1

Samenwerking Stad Leuven – KU Leuven

Leuven Klimaatneutraal 2030 Versie 29 februari 2012 Auteurs: dr. Peter Tom Jones, dr. Han Vandevyvere, prof. Karel Van Acker (KU Leuven)

1. Achtergrond De opwarming van de aarde wordt meer en meer erkend als één van de meest stringente problemen waar de wereld vandaag en in de toekomst mee te kampen zal hebben. De totstandkoming van een internationaal, wettelijk bindend klimaatakkoord is daarom essentieel om dit sociaal, economisch, ecologisch en ethisch probleem daadwerkelijk aan te pakken. In de praktijk stelt men echter vast dat dit proces bijzonder moeizaam verloopt. Anderzijds is er vandaag ook een parallel proces aan de gang dat wél zeer hoopvol is. Daarbij worden wereldwijd klimaatinitiatieven genomen vanuit wijken, bedrijven, steden en provincies, tot zelfs individuele landen. Het C40 Cities Network, een initiatief dat onder zijn leden enkele van de meest vooraanstaande wereldsteden telt, loopt hierin voorop (zie figuur 1 voor de klimaatdoelstellingen van deze steden). In Europa werd daarnaast het EU Burgemeestersconvenant opgesteld, waarbij ondertekenende steden verbintenissen aangaan die de ambitie hoger stellen dan de huidige EU 20/20/20 wetgeving. Ook in Vlaanderen traden diverse steden toe tot dit convenant, waaronder ook de Stad Leuven. Bovendien werden er parallel processen opgestart die zelfs nog verder gaan en effectieve klimaatneutraliteit beogen tegen 2020 (Limburg), 2030 (Leuven) en 2050 (Gent).

2. Groene city branding Als compacte provinciestad met een geëngageerde bevolking, een ambitieus bestuur, een bruisend Klimaatforum, tal van vooruitstrevende ondernemers en een toonaangevende universiteit heeft de stad Leuven alle troeven in handen om een klimaat‐ en duurzaamheidskoploper in Europa te worden. In plaats van de klimaatuitdaging alleen als een last te zien, heeft Leuven er alle belang bij om, net zoals een stad als Kopenhagen, de klimaatkwestie te beschouwen als een ongeziene opportuniteit, en in het bijzonder als een katalysator voor de transitie naar schone technologieën (energie, transport, materialen, gebouwen). Veerkracht, kennisopbouw en ‐disseminatie, jobcreatie, gezonde levensomstandigheden, energie‐ en materialenautonomie zijn daarbij de zogenaamde ‘secundaire voordelen’ die samengaan met een stringent (stedelijk) klimaatbeleid. Door de sterke banden tussen de Leuvense stadsoverheid, de Leuvense bedrijfswereld, de universiteit en de hogescholen én de Leuvense civiele samenleving, kan er bovendien een proces worden opgestart waarbij Europese onderzoeksmiddelen (bv. Smart Energy Cities) worden aangetrokken om icoonprojecten op te zetten in domeinen als duurzaam energiebeheer, duurzaam materialenbeheer (inclusief urban mining),

Versie 25 februari 2012

2


duurzaam transport, duurzame stadsplanning en natuur in de stad. Dit is meteen ook een pleidooi voor de combinatie van innovatie en excellent onderzoek. In dit document wordt daarom een projectvoorstel toegelicht om, via een multi‐partij aanpak, een haalbaar en kosteneffectief transitiepad naar Leuvense klimaatneutraliteit uit te werken. In een project van een jaar moet aan het einde van de rit een concreet actieplan voorgesteld worden, dat wordt gedragen door de Leuvense politiek (over de partijgrenzen heen), het Leuvense bedrijfsleven, de academische instellingen en de civiele samenleving. Voor de financiering van dit samenwerkingstraject wordt beroep gedaan op een gezamenlijke inspanning van de stad, de universiteit en de bedrijfswereld. Doorheen het proces is het belangrijk om een goede afstemming te bekomen met de vereisten die worden opgelegd door de ondertekening van het Burgemeestersconvenant. Dit geldt met name expliciet voor de uitwerking van een Actieplan voor Duurzame Energie of SEAP (Sustainable Energy Action Plan). Het projectmanagementteam moet er bijgevolg over waken dat de planmatige uitwerking en uitvoering van het Burgemeestersconvenant (doelstellingen 2020) ingeschoven worden in het overkoepelende project ‘Leuven Klimaatneutraal 2030’ (doelstellingen 2030 en verder). Tabel 1: Enkele recente feiten  

  



De stad Leuven ondertekent in 2011 het EU Burgemeestersconvenant in verband met initiatieven voor het terugdringen van de klimaatverandering en het veiligstellen van een duurzame energiebevoorrading. Schepen Mohamed Ridouani ondertekent op 24 mei 2011, tijdens het MO*‐debat in het Leuvense Wagehuys, een intentieverklaring om Leuven klimaatneutraal te maken tegen 2030. In deze intentieverklaring is ondermeer opgenomen dat er een convenant zal worden opgesteld door de Stad Leuven en de KU Leuven om dit ambitieuze project samen te realiseren. Daaropvolgend wordt op 14 juni 2011 door de Leuvense stadsoverheid en de KU Leuven beslist om een gezamenlijk traject op te zetten. De KU Leuven is mede‐oprichter van Energyville (samen met VITO en IMEC), een kenniscentrum dat onderzoek zal verrichten over groene energie (www.energyville.be). De KU Leuven heeft een trekkersrol in de oprichting van I‐Cleantech Vlaanderen vzw en levert tevens de voorzitter (Peter Tom Jones). De KU Leuven heeft het domein duurzaam materialenbeheer als speerpunt naar voor geschoven. Dit gaat samen met een trekkersrol in het transitienetwerk Plan C, de opstart van een Vlaams Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer en een centrale rol in diverse Europese consortia rond urban en landfill mining. De KU Leuven heeft alle troeven en kennis in handen om samen met de Stad Leuven de klimaat‐, transitie‐ en duurzaamheidsuitdaging succesvol aan te gaan.


Figuur 1: Voorgestelde reducties in broeikasgasemissies door diverse steden (bron: CDP Cities 2011: Global Report on C40 Cities)

3. Het Projectvoorstel

3.1

Projectorganisatie

De kern van het project (zie figuur 2) wordt uitgevoerd door een extern projectmedewerker en door wetenschappelijk coördinator Han Vandevyvere (KU Leuven), die 5 maanden FTE zal worden ingezet. De begeleiding van het traject gebeurt door een regiegroep, het ‘Project management‐team’ of ‘PM‐ team’ dat elke maand samenkomt om de vooruitgang op te volgen en bij te sturen. Dit PM‐team bestaat uit:  dr. Peter Tom Jones (projectmanager, IOF‐Onderzoeksmanager KU Leuven), voorzitter  dr. Han Vandevyvere (Senior Researcher KU Leuven)  prof. Johan Driesen (KU Leuven, Energyville)  Mohamed Ridouani (Schepen van Milieu Stad Leuven)  Geert Vanhorebeek (Coördinator Duurzaam Beleid Stad Leuven)  Kristine Verachtert (Ruimtelijk en Duurzaamheidsbeleid Stad Leuven) Versie 25 februari 2012

3

4


    

Jan Aerts (Futureproofed, externe klimaatconsultant) Mike Desmet (Netwerk Duurzaam Leuven) Pieter‐Paul Mortier (STUK, Artefact) Veerle Van Schoelant (30CC) Tamara Broos (communicatie Stad Leuven)

De externe communicatie wordt gecoördineerd door de stad (schepen Mohamed Ridouani, adviseur externe communicatie Tamara Broos). Naargelang de vordering van het project zal deze communicatie daarbij eventueel een bijkomend beroep doen op andere actoren (bijvoorbeeld STUK of 30CC). Tevens wordt er ook een begeleidingscommissie opgericht bestaande uit het PM‐team en vertegenwoordigers van de Leuvense sleutelactoren. Daarom wordt een uitbreiding aan het PM‐ team voorzien met bijkomende vertegenwoordigers uit het stadsbestuur en het Autonoom Gemeentebedrijf Stadsontwikkeling Leuven (AGSL), de KU Leuven, en een representatieve groep vertegenwoordigers uit de bedrijfswereld (waaronder in elk geval een afgevaardigde van de bedrijven die in financiële ondersteuning voorzien). De begeleidingscommissie zal 4 keer samengeroepen worden. De commissie wordt voorgezeten door schepen Mohamed Ridouani. Voor de uitvoering van het project wordt zowel op ‘operationeel’ als ‘strategisch’ transitiemanagement beroep gedaan. In dit project vertegenwoordigen de KU Leuven (thematische) experts en de ronde tafels het operationele aspect. Geert Vanhorebeek coördineert de 6 thematische cellen (energie, gebouwen en gebouwde omgeving, mobiliteit, landbouw en natuur, consumptie, transitie en participatie) in overleg met Netwerk Duurzaam Leuven. In deze cellen worden een 15‐tal ‘operationele’ actoren/experts ondergebracht vanuit het maatschappelijk middenveld, de stadsdiensten, het bedrijfsleven en de universiteit (samenstelling te coördineren door Geert Vanhorebeek en Netwerk Duurzaam Leuven). Door deze cellen worden ook twee centrale dagen met 6 Ronde Tafels opgezet. Naast dit operationele (bottom‐up) spoor wordt ook een visionaire transitiearena opgericht, die (top‐down) moet zorgen voor de hefbomen om de transitiepaden in de toekomst uit te voeren. Deze transitiearena met 20 visionaire ‘systeemdenkers’ werkt in functie van high‐level strategische keuzen voor een stad als Leuven. Door de wisselwerking tussen het top‐down en het bottom‐up proces heeft een transitie kans op slagen. De transitiearena wordt voorgezeten door Han Vandevyvere. Deze gecombineerde aanpak moet zorgen voor (1) het opbouwen van de noodzakelijke kennis, (2) het creëren van voldoende maatschappelijke gedragenheid en (3) reële beleidsimpact.


Figuur 2: Voorstelling projectorganisatie en relatie met Burgemeestersconvenant, Metaforum KU Leuven (in oprichting) en Leuven Overmorgen

5

3.2

Werkpakketten (taken)

Het voorgestelde samenwerkingstraject heeft een tijdsduur van 1 jaar. Figuur 3 toont schematisch de opbouw van het project. Voorafgaand aan de formele opstart van het project, is het PM‐team al twee keer samengekomen om het voorbereidende werk te verrichten. Alle samenwerkende partijen nemen een deel van de uit te voeren taken op zich, met uitzondering van werkpakket 1 en van de procesbegeleiding voor werkpakket 4. Taak 1 is uitbesteed aan een gespecialiseerde consultancy, Futureproofed, op basis van een aanbestedingsprocedure. De externe projectmedewerker voor taak 1 zal niettemin in nauw overleg werken met de initiatiefnemers omwille van de vele inhoudelijke links met de andere werkpakketten. Dat geldt in het bijzonder voor de doorstroming van de SEAP‐scenario’s naar de post 2020‐scenario’s (zie ook verder). Op dezelfde manier wordt de procesbegeleiding voor taak 4 uitbesteed aan een tweede gespecialiseerde consultant, Tri.zone.


6


Figuur 3: Voorstelling project in werkpakketten, met een tentatief voorstel voor de communicatiemomenten.

3.2.1 Taak 1: Nulmeting, oplijsten van bestaande initiatieven en opstellen van het Sustainable Energy Action Plan voor 2020 Hoofdactor: Futureproofed (externe projectmedewerker) Een effectief pad naar klimaatneutraliteit vereist in eerste instantie een zo accuraat mogelijke berekening van de huidige emissies op het grondgebied ‘Stad Leuven’. De zogenaamde nulmeting of Baseline Emission Inventory (BEI) gebeurt volgens de internationaal aanvaarde Bilan Carbone methode1. Deze standaard (zie figuur 4) verdeelt de broeikasgasemissies in: 1. Directe emissies uit bronnen op het grondgebied van de stad Leuven (Scope 1); 2. Indirecte emissies die toe te wijzen zijn aan dat deel van het Leuvense verbruik van elektriciteit, stoom of warmte dat niet wordt gedekt door de eigen productie (Scope 2); 3. Indirecte emissies die toe te wijzen zijn aan activiteiten buiten de stad Leuven die nodig zijn voor het leveren van goederen, grondstoffen of diensten binnen Leuven (Scope 3). Voor de Leuvense nulmeting zal worden gefocust op Scope 1 + 2. Anderzijds zal er ook een (kwalitatieve) schatting worden gemaakt van de Scope 3‐emissies (waarvoor nog geen internationale 1

Conform ISO 14064. Deze standaard wordt ook door de Vlaamse Overheid gebruikt in de MIRA‐rapportage, evenals door de Limburgse Overheid in haar TACO2‐plan voor klimaatneutraliteit. De keuze voor het precieze referentiejaar zal niettemin bepaald worden in functie van de beschikbaarheid van goede data.


afspraken bestaan). Voor de berekening van deze nulmeting zal er een nauwe interactie zijn tussen de externe projectmedewerker, de wetenschappelijke coördinator, de KU Leuven energie‐expert, de andere KU Leuven‐experts en de Leuvense stadsdiensten. De nulmeting zal ook dienen als input voor het SEAP (zie verder). Voor een SEAP wordt als referentiejaar voor de BEI 1990 aanbevolen, tenzij er voor dit jaar onvoldoende betrouwbare gegevens beschikbaar zijn. Het dichtst opvolgende jaar met betrouwbare gegevens dient dan genomen te worden. Voor Leuven is, na een evaluatie van de beschikbare data, beslist om 2010 als referentiejaar aan te nemen. Deze keuze betekent ook een goed referentiepunt om de inspanningen van Leuven Klimaatneutraal 2030 mee te vergelijken.

Figuur 4: Greenhouse Gas Protocol Rapportage (figuur op basis van WBCSD & World Resources Institute 2)

Parallel aan de Leuvense nulmeting zal ook een oplijsting worden gemaakt van alle positieve initiatieven die momenteel al in Leuven gebeuren. Het betreft hier zowel maatregelen van de Leuvense stadsoverheid, Leuvense bedrijven, academische instellingen als de Leuvense civiele samenleving (cf. Netwerk Duurzaam Leuven, Leuvens Klimaatforum). Deze oplijsting gebeurt in nauwe interactie met de betrokken spelers, opnieuw om de gedragenheid van het op te stellen Leuvense actieplan te vergroten. De inventarisatie zal daarom niet enkel focussen op concrete projecten, maar ook op de mate waarin stadsbestuur en Leuvense samenleving reeds georganiseerd en uitgerust zijn om een transitie naar klimaatneutraliteit te kunnen realiseren. Er wordt nagegaan hoe de inspanningen eventueel kunnen aangepast of gebundeld worden met het oog op een hogere gecombineerde efficiëntie. Zowel de oplijsting als de nulmeting dienen vervolgens als input om een Actieplan voor Duurzame Energie (SEAP) op te stellen zoals opgelegd door de ondertekening van het Burgemeestersconvenant 2

GHG Protocol Initiative Team (2004), The Greenhouse Gas Protocol: A Corporate Accounting and Reporting Standard, Revised Edition, WBCSD & World Resources Institute, www.ghgprotocol.org/files/ghgp/public/ghg‐ protocol‐revised.pdf, p. 26


7

8


door de Stad Leuven. Het SEAP legt de doelstellingen vast voor 2020 en geeft aan hoe die bereikt kunnen worden3. Het SEAP zal gereviewed worden door de KU Leuven energie‐expert.

3.2.2 Taak 2: Operationeel transitiemanagement Input KU Leuven‐experts Hoofdactor: KU Leuven Gedurende een periode van 6 maanden zal een kleine groep van KU Leuven‐experts betrokken worden bij het in kaart brengen van de huidige situatie (eerste drie maanden) én in de mogelijke transitiepaden naar een duurzame, klimaatneutrale toekomst (vierde tot en met zesde maand). Dit zal gebeuren voor de volgende sleuteldomeinen: 1. Duurzame stadsplanning, ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling (dr. Han Vandevyvere, ASRO) (cf. Project Leuven Overmorgen) 2. Economische aspecten (prof. Johan Eyckmans, Economie) 3. Duurzaam energiebeheer (energie‐efficiëntie, hernieuwbare energie, smart grids, link met SEAP voor Burgemeestersconvenant en het concept ‘Ruimtelijk Energieplan’) (prof. Johan Driesen, ESAT / Energyville) 4. Duurzaam materialenbeheer (afvalverwerking, urban mining, ecodesign etc.) (prof. Karel Van Acker / dr. Peter Tom Jones, MTM) 5. Duurzame mobiliteit (prof. Ben Immers, Industrieel Beleid – Verkeer & Infrastructuur) 6. Duurzame gebouwen (prof. Dirk Saelens, Burgerlijke Bouwkunde) 7. Natuur in de stad (counteren urban heat island‐effect, levenscomfort, fijn stofabsorptie etc.) (prof. Filip Volckaert, BIO) 8. Draagvlakcreatie/transities (prof. Erik Mathijs, BIW) 9. Duurzame landbouw en stadslandbouw (prof. Bart Muys, EES) De externe projectmedewerker zal in samenspraak met de wetenschappelijke coördinator deze gegevens verwerken en vertalen richting taak 1, met horizon 2020. Tegelijk dient deze expert‐input ook om scenario’s verder dan 2020 te beschouwen. Dit komt daarom neer op een parallelle bijdrage aan taken 3 en 4. Omwille van het belang van de energie‐aspecten is de inbreng van de energie‐expert hoger. Een bijkomende inzet van de expert economische aspecten is daarnaast voorzien in werkpakket 3.

Input thematische cellen en ronde tafels (i.s.m. NDL/Leuven Overmorgen) Hoofdactor: Netwerk Duurzaam Leuven Parallel met de insteek door de KU Leuven‐experts zullen in samenwerking met Netwerk Duurzaam Leuven twee “Ronde Tafeldagen” worden opgezet, waar de 6 verschillende cellen zullen samenkomen om hun werk te koppelen aan de vooruitgang in de andere taken binnen dit project. De thematische cellen hebben als voornaamste doel om, bottom‐up, voorstellen te doen om de evolutie richting klimaatneutraliteit in de praktijk te kunnen realiseren, input te leveren over realisatiekansen voor de voorstellen van de experts, en de randvoorwaarden te formuleren waarbinnen dergelijke acties mogelijk zijn. Dit met de bedoeling om een breed draagvlak te vinden voor concrete 3

Het opstellen van een SEAP wordt beschreven in: Covenant of Mayors, EU (2010), How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP) – Guidebook, European Union, www.eumayors.eu/IMG/pdf/seap_guidelines_en.pdf


maatregelen op het vlak van mobiliteit, energie, gebouwen, etc., en zo te komen tot een actieprogramma dat maximale kans op slagen heeft. Dergelijk opzet voorziet in de gelegenheid voor zeer diverse actoren om inspraak te hebben in het overkoepelende proces naar klimaatneutraliteit. Deze netwerkdagen vormen het verlengstuk van het proces dat momenteel al loopt via de BBL en het Netwerk Duurzaam Leuven, waar nu reeds 3 thematische teams (energie, mobiliteit en consumptie) op regelmatige basis samenkomen. NDL werkt ook samen met het Leuvense klimaatforum dat – eveneens bottom‐up – invulling tracht te geven aan het maatschappelijk proces naar duurzaamheid. Het PM‐team zal in samenspraak met NDL het aantal thematische cellen optrekken tot 6 (op basis van een clustering van de 9 gedefinieerde thematische domeinen in taak 2, deel expert‐input). De cellen zullen worden uitgebreid met operationele experten vanuit het bedrijfsleven, de stadsdiensten en de kennisinstellingen. De deelname aan deze cellen wordt niet vergoed.

3.2.3 Taak 3: Definitie en doorrekening van verschillende scenario’s post 2020 Hoofdactoren: wetenschappelijke coördinator, externe projectmedewerker en prof. Johan Eyckmans (KU Leuven‐expert economische aspecten) In deze taak worden diverse klimaatscenario’s post 2020 opgelijst en doorgerekend volgens hun ecologische en socio‐economische waarde. De hoofdactoren werken hiervoor verder op materiaal dat aangeleverd wordt door (1) de externe consultant die het SEAP opstelt, (2) de KU Leuven‐experts in de andere sleuteldomeinen, (3) de thematische cellen en (4) de transitie‐arena. Een eerste scenario (Referentiescenario) moet onderzoeken wat de totale broeikasgasuitstoot zou zijn tegen 2030 indien Stad Leuven een ongewijzigd beleid zou uitvoeren (gebruik makend van het Europa‐scenario van de Milieuverkenning 2030). In Scenario 2 (Scenario Leuven 2030) worden alle maatregelen in kaart gebracht die tegen 2030 haalbaar zijn. In een derde, visionaire scenario wordt nagegaan wat mogelijk is tegen 2050, met daarin de opname van een aantal nieuwe (nog niet beschikbare) technologieën (Scenario Leuven 2050). Voor de verschillende scenario’s wordt telkens berekend wat de jaarlijkse kost is in 2030, wat de jaarlijkse reductie in broeikasgasuitstoot kan zijn, en wat de CO2(eq.)‐kost is van elk van de voorgestelde maatregelen. Op basis van Scenario 2 kan ook een ‘kostenneutraal’ scenario worden afgeleid (waarbij winstgevende maatregelen worden gecombineerd met betalende maatregelen). Tenslotte zal ook een socio‐economische analyse worden gemaakt: hierbij wordt de huidige situatie (bv. via de SISEW: Simplified Index of Sustainable Economic Welfare) vergeleken met de situatie in 2030 volgens het Referentiescenario en het Scenario Leuven 2030.

3.2.4 Taak 4: Strategisch transitiemanagement: visie en traject‐oefening Hoofdactor: Tri.zone (externe procesbegeleider) De transitie naar klimaatneutraliteit is een ambitieuze doelstelling die slechts behaald kan worden indien alle relevante stakeholders in de samenleving achter dit proces staan. Bedrijven moeten hierin innovatietrajecten kunnen terugvinden, terwijl de civiele samenleving er zal willen op toezien dat de transitiepaden ook sociaal rechtvaardig zijn (cf. concept just transition) en bovendien tegemoet komen aan de vraag naar nieuwe, duurzaam verankerde werkgelegenheid. In taak 4 zal daarom een reeks multi‐actorworkshops worden opgezet met professionele procesbegeleiding (externe consultant). Deze idee is gebaseerd op het transitiearena‐concept. Gedurende de eerste drie maanden van het project zoekt het PM‐team naar 20 visionaire én gewichtige sleutelfiguren uit het Leuvense bedrijfsleven (5 personen, koppeling met financierende partners), het middenveld


9

10


(inclusief de culturele sector) (5 personen), de stad (5 personen) en de KU Leuven (5 personen). De Leuvense transitiearena – de ‘G20’ van Leuven – zal vertrekken van de beschikbare gegevens uit taak 1. Eerst zal een visieoefening ‘Leuven 2030’ gemaakt worden, waar vooral gekeken wordt naar strategische keuzen voor Leuven. Daarna zullen concrete transitiepaden besproken worden. Taak 4 verloopt, zoals hoger ook al aangegeven, in nauwe interactie met taken 2 en vooral 3. Binnen de KU Leuven wordt er bovendien gewerkt aan de oprichting van een nieuw Metaforum rond integrale duurzaamheid4. Synergieën liggen voor de hand. Binnen de transitiearena dient ook ruim aandacht geschonken te worden aan de mogelijkheid om Europese projectfinanciering binnen te halen voor concrete icoonprojecten (cf. Smart Energy Cities). Dit geeft een extra incentive aan de academische instellingen en de Leuvense bedrijven om actief deel te nemen aan dit proces.

3.2.5 Taak 5: Eindrapport en publiek evenement Hoofdactoren: externe projectmedewerkers, PM‐team Tijdens de laatste drie maanden van het project zullen alle resultaten gebundeld worden in het wetenschappelijk eindrapport. Dit eindrapport bevat een concreet actieplan voor de realisatie van het Scenario Leuven 2030 (maatregelen, termijnen, budgetten, verantwoordelijkheden). Dit actieplan verwijst daarbij ook naar het SEAP opgesteld in het kader van het burgemeestersconvenant. Vooraleer het rapport bekend gemaakt wordt zal er nog een feedbackronde worden georganiseerd waarbij de betrokkenen uit de transitiearena, de KU Leuven‐ experts, de 6 thematische cellen en de begeleidingscommissie hun input kunnen geven voor de eindversie van het rapport. Het resultaat zal tijdens een officieel evenement worden voorgesteld aan het grote publiek. De Stad Leuven zal een kortere, breed toegankelijke en mooi vormgegeven versie van het rapport produceren. De bedoeling van het slotevenement (februari 2013, d.i. na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012) is ook om alle relevante stakeholders van dit project uitgebreid in de schijnwerpers te plaatsen. Daarnaast heeft het als doel om de modale Leuvenaar actief te betrekken bij dit proces naar duurzaamheid en klimaatneutraliteit. Deze steun is immers nodig om na dit traject van 1 jaar het actieplan daadwerkelijk om te zetten in de praktijk.

3.2.6 Taak 0: Coördinatie/opvolging en externe communicatie Hoofdactor: PM‐team en NDL Het PM‐team voert de regie van het project, zie ook hoger. Bij de start van het project zal het projectteam in samenspraak met het stadsbestuur en NDL een aanpak opzetten voor de communicatie met het ruimere publiek (zie ook paragraaf 6). Na de bekendmaking van dit project tijdens de eerste persconferentie begin 2012, worden nog een vijftal communicatiemomenten voorzien. De communicatie maakt optimaal gebruik van de aanzetten die reeds gebeurden in het project ‘Leuven Overmorgen’ dat liep in het najaar van 2011.

4

Dit Metaforum zal naast de 9 KU Leuven‐experts uit het huidige project ook beroep doen op andere KU Leuven‐experts uit domeinen als filosofie, gedragswetenschappen, godsdienst etc.


4. Deliverables Tabel 2 beschrijft meer in detail de verschillende deliverables per werkpakket. Tabel 2: Deliverables Deliverable (taak.item) 1.1 1.2 1.3 2.1

2.2

3.1

Wat?

Door wie?

Syntheserapport huidige situatie (‘oplijsting’) (eind derde maand) Nulmeting (Baseline Emission Inventory) (eind vierde maand) SEAP (Sustainable Energy Action Plan) (eind negende maand) Syntheserapport toekomstpaden (eind negende maand)

Externe projectmedewerker + wet. coördinator (PM‐team) Externe projectmedewerker + wet. coördinator (PM‐team) Externe projectmedewerker + wet. coördinator (PM‐team) Externe projectmedewerker + wet. coördinator (PM‐team) m.m.v. KU Leuven‐experts Netwerk Duurzaam Leuven + PM‐ team

Organisatie van 2 maal 6 thematische ronde tafels waaraan operationele experts (stad, universiteit, bedrijfswereld en middenveld) deelnemen Syntheserapport Referentiescenario (eind zevende maand)

3.2

Syntheserapport Scenario Leuven 2030 (eind negende maand)

3.3

Syntheserapport Scenario Leuven 2050 (eind tiende maand)

3.4

Syntheserapport Socio‐economische SISEW‐analyse (eind tiende maand)

4.1

Leitbild Leuven 2030 (eind zesde maand)

4.2

Transitiepaden naar ‘Leuven Klimaatneutraal 2030’ (eind negende maand)

4.3

Rapport met mogelijke Europese projecten (triple helix: Stad, KU Leuven/hogescholen, bedrijfswereld) door PM‐ team (eind negende maand) Eindrapport ‘Leuven Klimaatneutraal 2030’ (eind twaalfde maand)

5.1

5.2

Publiek evenement: voorstelling ‘Leuven Klimaatneutraal 2030’ (begin veertiende maand)


Externe projectmedewerker i.s.m. economie‐expert / wet. coördinator Economie‐expert / wet. coördinator i.s.m. externe projectmedewerker Economie‐expert / wet. coördinator i.s.m. externe projectmedewerker Economie‐expert / wet. coördinator i.s.m. externe projectmedewerker Externe procesbegeleider i.s.m. Transitiearena en PM‐team Wet. coördinator + externe projectmedewerker i.s.m. procesbegeleider & PM‐team Wet. coördinator i.s.m. PM‐team

Wet. coördinator i.s.m. externe projectmedewerker, economie‐ expert en PM‐team PM‐team i.s.m. Stad Leuven en externe procesbegeleider

11

12


5. Taken Tabel 3 beschrijft de concrete taken van de samenwerkende partners. Actor

Naam

Taak

KU Leuven

Peter Tom Jones

Karel Van Acker Han Vandevyvere

Prof. Johan Eyckmans

Prof. Johan Driesen

Andere KU Leuven‐ experts

Projectmanager Wetenschappelijke communicatie, lid begeleidingscommissie, transitiearena en voorzitter PM‐team Lid begeleidingscommissie en KU Leuven‐expert Wetenschappelijk coördinator Intermediair voor de verschillende projectorganisaties, ondersteuning van de externe projectmedewerker, co‐auteur van de rapporten uit taken 1‐3, inhoudelijke begeleiding van de transitiearena en aanlevering van input voor de scenario’s, hoofdauteur van het rapport met de transitiepaden, het rapport over Europese financiering en het eindrapport Economie‐expert Begeleiding van de externe projectmedewerker, co‐auteur van de verschillende scenariorapporten (taak 3) en het eindrapport Energie‐expert (zie volgende rij) Lid PM‐team Op basis van een aantal richtvragen van het PM‐ team zullen de KU Leuven‐experts mondeling en schriftelijk gebrieft worden door de externe projectmedewerker en de wetenschappelijke coördinator. De experts zijn daarna beschikbaar voor vragen tijdens de opmaak van de nulmeting (aanlevering kwantitatieve maar vooral kwalitatieve informatie, contextgebonden informatie, SWOT‐analyse), het SEAP, de transitiepaden en de scenario’s. Ze nemen deel aan de operationele ronde tafels waarbij ook andere actoren (stad, industrie, middenveld) worden betrokken. Ze voeren een korte screening van de diverse rapporten uit. Uitvoering van de nulmeting, oplijsting bestaande situatie, ontwerp en doorrekening van de SEAP‐scenario’s, medewerking aan ontwerp en begroting van de post 2020 scenario’s, hoofdauteur van de rapporten voor taak 1, co‐auteur van de rapporten over toekomstpaden en transitiepaden, co‐auteur van de scenario’s en van het eindrapport Verantwoordelijke brede communicatie, lid begeleidingscommissie en PM‐team Coördinator taak 2, in het bijzonder de ronde tafels, lid begeleidingscommissie en PM‐team Lid begeleidingscommissie Lid PM‐team, ondersteuning coördinatie taak 2 Adviseur externe communicatie

Futureproofed Jan Aerts

Stad Leuven

Mohamed Ridouani

Geert Vanhorebeek

Veronique Charlier Kristine Verachtert Tamara Broos

Tijdsbesteding (geschat) p.m.

p.m. 5 maanden FTE

20 dagen FTE

20 dagen FTE 7 dagen FTE

(forfaitaire activiteit gespreid over één jaar)

p.m. p.m. p.m. p.m. p.m.


Netwerk Duurzaam Leuven Tri.zone

30CC Stuk

Mike Desmet

Jim Baeten

Veerle Van Schoelant Pieter‐Paul Mortier

Lid begeleidingscommissie en PM‐team, ondersteuning coördinatie taak 2, in het bijzonder de organisatie van de ronde tafels Voorbereiding en begeleiding transitiearena, hoofdauteur Leitbildrapport, co‐auteur rapport transitiepaden, begeleiding slotevenement Organiseren van grote evenementen i.s.m. PM‐ team Organiseren van grote evenementen i.s.m. PM‐ team

p.m.

28 dagen FTE

p.m. p.m.

6. Communicatiemomenten Zoals tentatief aangegeven werd in het processchema van figuur 3 zullen er diverse communicatiemomenten worden georganiseerd, telkens met een verschillend opzet en doelpubliek. De concrete invulling hiervan zal gedurende het project worden bijgestuurd waar nodig. Er zal mogelijk samengewerkt worden met het Netwerk Duurzaam Leuven, de stedelijke dienst communicatie, het Stuk en 30CC. De betrokkenheid van het ruimere publiek bij het project wordt in de eerste maanden van het project verder uitgestippeld. Een voorlopig opzet ziet eruit als volgt:  Februari 2012: officieel startmoment, persconferentie, koppeling met Artefact/Kulturama 2012. Samenwerking met Stuk/30CC. Doelpubliek: middenveld, actieve burgers en professionals  Mei 2012: voorstelling nulmeting aan de pers via persconferentie  Juni 2012: voorstelling Leitbild van de transitiearena ‘Leuven Klimaatneutraal 2030’ en eerste zicht op de scenario’s. Samenwerking met Stuk/30CC. Doelpubliek: 20 multiplicatoren per steunende organisatie om het draagvlak binnen de universiteit, de stad, het middenveld en het bedrijfsleven te verhogen  Eind oktober 2012: voorstelling transitiepaden/economische scenario’s aan de pers via persconferentie  Februari 2013 (twee maanden na afloop van het project): slotmoment van de studie (eindrapport, actiepaden) en oproep tot implementatie via groots evenement. Samenwerking met Stuk/30CC in het kader van Artefact 2013 (over stedelijkheid, waaraan het Stuk ook een oproep tot voorstellen door kunstenaars zal verbinden)

7. Projectbudget en financiering Directe kosten  Externe consultancy / projectmedewerker (Futureproofed) (forfaitair over één jaar gespreid) 44.770 Euro (incl. werkingskosten en btw)  Han Vandevyvere (KU Leuven, expert 1) (5 maanden FTE) 42.500 Euro  prof. Johan Driesen (KU Leuven, expert 2) (20 dagen consultancy, 800 Euro per dag) 16.000 Euro  prof. Johan Eyckmans (KU Leuven, expert 3) (20 dagen consultancy, 800 Euro per dag) 16.000 Euro


13

14




Andere KU Leuven‐experts (andere domeinen, 3(4)‐9) (7 dagen consultancy, 800 Euro per dag) 6 * 5600 Euro = 33.600 Euro5  Procesbegeleiding Transitiearena (Tri.zone) (28 dagen FTE) 14.400 Euro (incl. werkingskosten en btw) Subtotaal 167.270 Euro Andere ondersteuning (in natura):  Projectbegeleiding / begeleidingscommissie Peter Tom Jones (betaald via IOF‐KU Leuven)  Projectbegeleiding / begeleidingscommissie Karel Van Acker (betaald via IOF‐KU Leuven)  Dataverzameling vanuit de Stad Leuven  Beschikbaar stellen van vergaderruimtes en catering: Stad Leuven / KU Leuven / Bedrijven / Stuk  Organisatie van drie evenementen: Stuk en 30CC i.s.m. Stad Leuven / KU Leuven / Bedrijven / Middenveld  Productie van herwerkt eindrapport voor breed publiek: Stad Leuven Totaal begroot budget voor dit project: afgerond 170.000 euro Praktisch: De samenwerkende partijen hanteren een co‐financieringsmodel, en creëren daartoe een gezamenlijke enveloppe waarin toelagen gestort worden voor het vergoeden van de hoger genoemde kosten. De stad Leuven draagt 80.000 Euro bij. De aangesproken bedrijfspartners en kennisinstellingen nemen elk 10.000 euro voor hun rekening, of een hoger bedrag indien dit voor deze partijen haalbaar blijkt. De deelnemende bedrijven worden beschouwd als leden van de begeleidingscommissie die een gebruikersbijdrage betalen. De financiering van de actoren zal gebeuren via LRD (Leuven Research & Development, KU Leuven, juridische opdrachtgever). Financierende partners storten hun bijdrage door aan LRD en ontvangen daarvoor een factuur of schuldvordering (nader te bepalen). De bedrijven en organisaties die totnogtoe hun steun toezegden voor een bedrag van 10.000 Euro zijn  KU Leuven  UZ Leuven  IMEC  Interleuven  AB InBev  De Lijn  VOKA

5

Karel Van Acker en Peter Tom Jones worden via IOF gefinancierd.


Appendix 1: Samenstelling projectorganisaties Instantie

Frekwentie

Samenstelling

Begeleidingscommissie 4/jaar

Mohamed Ridouani (voorzitter), Veronique Charlier, Geert Vanhorebeek, Kristine Verachtert, Peter Tom Jones, Han Vandevyvere, Johan Driesen, Karel van Acker, Veerle Van Schoelant, Jan Aerts, Tamara Broos, Mike Desmet, Pieter‐Paul Mortier, Marc Bauwens (AGSL), Veronique Henderix (AGSL), Raf Ghijsen (UZ Leuven), Elisabeth Schraepen (AB InBev), Johan Van Helleputte (IMEC), Patrick Willems (Interleuven), Joost Swinnen (De Lijn), Peter Vanbiesbroeck (VOKA Leuven)

PM‐team

12/jaar

Mohamed Ridouani, Kristine Verachtert, Geert Vanhorebeek, Peter Tom Jones (voorzitter), Han Vandevyvere, Johan Driesen, Pieter‐Paul Mortier, Veerle Van Schoelant, Jan Aerts, Tamara Broos, Mike Desmet

Transitiearena

Te agenderen

Peter Tom Jones, Han Vandevyvere (voorzitter), Serge de Gheldere (opdrachthouder), 17 ‘systeemdenkers’: bedrijfsleven (4+ bijkomende personen, koppeling met financierende partners), middenveld (5 personen, inclusief de culturele sector en Klimaatforum), stad Leuven (5 personen, inclusief burgemeester Tobback en directeur Ruimtelijke Ontwikkeling Veronique Charlier), KU Leuven (3 bijkomende personen)

Communicatiecel

Virtueel contact

Nader te bepalen in overleg met stad Leuven

Thematische Cel 1 Energie

2/jaar RT + virtueel contact

Te bepalen via NDL / Stad Leuven

Thematische Cel 2 Gebouwde omgeving



Thematische Cel 3 Mobiliteit



Thematische Cel 4 Landbouw en natuur



Thematische Cel 5 Consumptie



Thematische Cel 6 Transitie – participatie




15

16


Appendix 2: Intentieverklaring Schepen M. Ridouani

Leuven Klimaatneutraal 2030

Recommend Documents