Lesbrief online gastles
‘Een bek vol tanden’
Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8
Inhoud lesbrief 1. 2. 3.
Introductieles Beschrijving uitzending Online gastles Afsluiting
Tijdbesteding Totaal: 1 uur en 05 minuten Introductieles Uitzending Afsluiting
ca. 20 minuten ca. 30 minuten ca. 15 minuten
Doelgroep Groep 5, 6, 7 en 8 Aansluiting kerndoelen ‘Oriëntatie op jezelf en de wereld’:
Algemeen: o
Kerndoel 40: o
Leerlingen werpen een blik achter de schermen van Naturalis. Ze krijgen een beeld van het van het werk van een Naturalis-expert, zijn kennis van zaken en de betekenis van het museum en de collectie voor de wetenschap. Aan de hand van materiaal uit de collectie krijgen leerlingen inzicht in de relatie tussen organismen (eigenschappen en kenmerken) en hun leefomgeving.
Kerndoel 41: o o
Leerlingen maken kennis met de relatie tussen vorm en functie van dierengebitten. Leerlingen krijgen inzicht in de overeenkomsten en verschillen in bouw tussen mens en andere zoogdieren.
Inhoud in het kort: Een bioloog van Naturalis legt een onbekende schedel voor aan de leerlingen. Aan de hand van schedels van allerlei dieren ontdekken de leerlingen hoe ze kunnen zien van welk dier de onbekende schedel is. De bioloog toont het verband tussen het uiterlijk van een dier, zijn leefwijze en zijn voedsel.
1. Introductieles Duur: ca. 20 minuten Doel van de les De leerlingen enthousiasmeren voor de uitzending met de expert. De leerlingen weten dat Naturalis een museum is met een grote natuurhistorische collectie. De leerlingen weten dat Naturalis die collectie heeft voor wetenschappelijk onderzoek. De leerlingen bedenken hoe een wetenschapper een onbekend object onderzoekt. De leerlingen denken na over kenmerken die iets zeggen over de herkomst van het object. De leerlingen weten wat een bioloog is. De leerlingen weten wat een bioloog in Naturalis doet. De leerlingen kennen hun rol tijdens de online gastles.
Inhoud: Ter voorbereiding van de websessie toont de leerkracht een Powerpoint-presentatie (ca. 10 minuten), om de leerlingen kennis te laten maken met het museum, de collectie van het museum en de mensen die er werken (de experts). De powerpoint-presentatie en een begeleidende tekst zijn te vinden op http://www.naturalis.nl/nl/producten/een-bek-vol-tanden/?prev=/nl/onderwijs/basisonderwijs/onlinelesmateriaal/ . Naar aanleiding van de presentatie kunt u in een kringgesprek met uw leerlingen praten over de gastles: wat doet een bioloog en hoe zou een bioloog een schedel van een dier onderzoeken? Waar zou hij op letten? Hebben je zelf wel eens een schedel gevonden? Wist je van welk dier? Tip: als kinderen zelf een schedel hebben gevonden, maar niet weten wat het is, laat ze de schedel dan aan de expert voorleggen tijdens de uitzending. Suggestie ter inleiding van de Powerpoint-presentatie:
”Jullie maken vandaag een schoolreisje naar Naturalis via internet. Nadat we de presentatie hebben bekeken maken we contact met een bioloog van Naturalis. Hij weet heel veel van schedels van dieren. Je kunt hem allerlei vragen stellen terwijl hij ons laat zien hoe je een dier aan zijn schedel kan herkennen. We zullen het eerst hebben over Naturalis. Daarna maken we afspraken hoe we vragen kunnen stellen tijdens de uitzending.” Alternatief: Heeft u geen tijd voor de presentatie, maar wil u toch iets van Naturalis laten zien dan kan u ook een youtube-filmpje laten zien over Naturalis. Voor het filmpje heeft u een internetverbinding nodig.
2. Beschrijving uitzending Online gastles Duur: ca. 30 minuten Doel van de les Verwondering opwekken bij de leerlingen over de samenhang tussen dieren en hun omgeving. De leerlingen weten wat een planteneter, een vleeseter en een alleseter is. De leerlingen kennen voorbeelden van een planteneter, een vleeseter en een alleseter. De leerlingen weten hoe je aan de kiezen van een dier ziet wat hij eet. De leerlingen weten hoe je aan de combinatie van botten, tanden en kiezen ziet welk dier het is. De leerlingen hebben een positief beeld van Naturalis en van het werk van de expert.
Tips voor de uitzending Tips voor de leerlingen: Bedenk niet van tevoren welke vraag je wilt stellen. Luister en kijk goed naar de expert en steek je vinger op zodra je een vraag hebt. Als je een vinger opsteekt zal de meester of juf met de microfoon naar je toe komen, of neem je plaats voor de webcam om je vraag te stellen. Als je aan de beurt bent, stel je dan eerst voor (noem je voornaam) en spreek rustig en duidelijk in de microfoon. Spreek niet luider dan normaal. Blijf bij de microfoon totdat de expert je vraag heeft beantwoord. Hij vraagt meestal of zijn antwoord duidelijk is. Soms zal de expert je verzoeken even te wachten met vragen stellen, zodat hij iets kan laten zien. Onze expert wil jullie vragen graag beantwoorden. Reken er wel op dat misschien niet iedereen aan de beurt komt. Bedenk: domme vragen bestaan niet!
Tips voor de leerkracht: U bent de regisseur. Onze expert zal het leergesprek sturen, door op een aantal momenten het verhaal stil te leggen voor vragen, maar u bent als leerkracht tijdens de uitzending verantwoordelijk voor een ordelijk verloop van het vragenstellen. Verdeel zelf de spreektijd onder de kinderen. Bereid met de kinderen de uitzending goed voor, maar laat de leerlingen –tot behoud van een spontane interactie- geen lijstjes met vragen opstellen. De ervaring leert dat kinderen dan meer bezig zijn met hun vragenlijstje, dan te luisteren naar de expert.
Inhoud: Een deskundige van Naturalis -een bioloog- vertelt de bioloog kort iets over Naturalis en zijn werk als wetenschapper. Vervolgens laat hij zien hoe je een de schedel van een dier herkent, ook als je niet van te voren weet van welk dier de schedel is geweest. Eerst kijkt de bioloog wat het dier gegeten kan hebben. Hij doet dat aan de hand van een aantal schedels van dieren waarvan de meeste leerlingen weten wat ze eten. Wat zie je aan hun kiezen? Zijn ze puntig of juist vlak? Malen of scheuren ze? Er is een relatie tussen vorm van het gebit/tanden/kiezen en het voedsel van een dier: het uiterlijk van de tanden en kiezen vertelt je of een dier een planteneter, vleeseter of alleseter is (geweest). De bioloog toont met fossielen dat het verband tussen uiterlijk en voedsel ook bestaat bij uitgestorven dieren. Uiteindelijk vraagt de bioloog de leerlingen nog eens goed te kijken naar de onbekende schedel: was het een planteneter, een vleeseter of een alleseter? Hebben ze een idee welk dier het is? Tot slot vertelt de bioloog wat Naturalis doet met dergelijke objecten: hoe ze worden opgeborgen of tentoongesteld.
3. Afsluiting Duur: ca. 15 minuten Doel van de les Leerlingen de gelegenheid geven om te reflecteren op de uitzending. Leerlingen laten reflecteren op hetgeen ze geleerd hebben.
Inhoud: Bepreek met de kinderen wat ze van de uitzending vonden: Wat vonden jullie het leukst? Wat hadden jullie verwacht? Wat vond je moeilijk te begrijpen? Wat is een bioloog ook alweer? En wat doet die persoon dan? Hoe herken je kiezen van planteneters, vleeseters en alleseters? Geef enkele voorbeelden. Wat is het belangrijkste dat je vandaag hebt geleerd?
Suggestie voor extra afsluitende activiteit: De leerlingen maken een tentoonstelling rond het object: ze zoeken informatie op over het betreffende dier (plaatjes, tekst) en kleden daarmee de tentoonstelling aan. Wellicht beschikt de school over een vitrine, waar het object met de informatie in kan staan.
