Lesbrief nr 1 voor Groep 5 + 6 1 / 2016
+
Wat is Samsam Junior? ad Downlo ief ook r b deze les .net am op sams
Samsam Junior is een cross-mediale methode over mondiaal burgerschap, kinderrechten en duurzaamheid. Het doel is leerlingen te laten zien en ervaren dat mensen wereldwijd verbonden zijn: samen delen, leren en samen verant woordelijk zijn voor de wereld. Dichtbij en ver weg. Samsam verruimt je blik.
Hoe gebruikt u Samsam Junior in de klas? Weinig tijd? -> Doe alleen opdracht 2-3. Kopieer het werkblad. Tijd voor verdieping? -> Doe opdracht 1. Begrijpend lezen? -> Kopieer Nieuwsbegrip op p. 4-5-6. De handleiding staat op samsam.net De opdrachten uit deze lesbrief sluiten altijd aan bij de kerndoelen van burgerschap (34 t/m 50).
Waar gaat het over? Iedereen heeft een thuis nodig, een plek waar je veilig jezelf kunt zijn. Thuis is meer dan alleen een plek waar je woont, eet en slaapt. Het is ook een gevoel. In deze Samsam laten kinderen zien dat er heel veel verschillende plekken zijn waar je je thuis kunt voelen, ook als je onderweg bent. Bijvoorbeeld omdat je heen en weer reist tussen twee huizen, omdat je ouders zijn gescheiden. Omoi uit Uganda en de broers Yesid en Andres uit Colombia vertellen hoe het is om te leven in de gevangenis of op straat.
De wereld van nu en de rol van Samsam! De discussie over hoe scholen vaardigheden voor de 21e eeuw aanleren in de klas barst vanaf dit jaar écht los. En Platform Onderwijs2032 pleit voor verankering van mondiaal burgerschap op scholen. Daarom geeft Samsam u deze bewaartips, want met Samsam voldoet u aan beide!
Opdracht 1 Waar voel jij je thuis? Tijdsduur: 15 min. Werkvorm: klassikaal Doel: verdieping van het thema ‘Thuis’ Kinderrecht: het recht op een veilig thuis
Bewaar deze tips op het digibord!
Filmpjes kijken op het digibord! 1. Op samsam.net staan de filmpjes ‘Iraanse herinneringen bij Ala thuis’, ‘De Nederlandse Lucie verhuisde naar India’ en ‘De Indiase Mehar woont nu in Amstelveen’. Laat ze zien op het digibord. 2. Vraag de klas: waarom heeft iedereen een thuis nodig? Is thuis méér dan alleen een plek om te wonen? Op welke plek voel jij je het meeste thuis?
1
Opdracht 2 WERKBLAD: HEIMWEE, ken je dat? Tijdsduur: 20 min. Werkvorm: zelfstandig en klassikaal Doel: nadenken over gevoelens en ervaringen en tips uitwisselen Kinderrecht: het recht op een veilig thuis
Lees pag. 4 en pag. 18-19 in Samsam. Lucie en Mehar verhuizen vaak en Danitio ligt in het ziekenhuis. Dan kun je heimwee krijgen: je mist je ‘thuis’. Heb jij dat ook weleens? Wie of wat mis je dan eigenlijk?
BEGIN hier
Doe De HEIMWEE-TEST! VUL IN (je mag meer hokjes aankruisen)
Als ik (lang) niet thuis ben, dan
Als ik thuis mis, dan
MIS IK:
VOEL IK ME:
mijn huis en slaapkamer mijn ouders / verzorgers vrienden huisdier(en) speelgoed eten en drinken, zoals:
TIP Praten of schrijven over je heimwee lucht op!
verdrietig eenzaam bang blij, ik verheug me om naar huis te gaan misselijk duizelig
de sportclub
juist niet alleen, want ik weet
de buurt
wie er op me wacht anders:
dat ik de weg weet school dat ik de taal spreek iets anders, namelijk:
Heb je meer vakjes aangevinkt? Je ziet: heimwee kan verschillende vormen hebben.
Praat na
Kijk op samsam.net
Praat na met de klas: ∞ Wie heeft er wel eens heimwee? Wie of wat wie mis je dan het meest? ∞ Wie is er ooit verhuisd? Of komt uit een ander land? Wie of wat mis je dan? ∞ Kun je je ergens thuis voelen en tegelijk heimwee hebben naar een andere plek? ∞ Kan heimwee ook een fijn gevoel zijn? ∞ Wat helpt tegen heimwee? Geef elkaar tips.
HOME SWEET HOME
2
Opdracht 3 WERKBLAD: OVERAL THUIS Tijdsduur: 25 min. Werkvorm: in tweetallen en individueel Doel: verdieping van het thema ‘thuis’ door creatief denken Kinderrecht: het recht op een veilig thuis
BEGIN hier
Maak in tweetallen een woordweb. Lees eerst pag. 9-12 en pag. 20-21 in Samsam. ‘Thuis’ kan overal zijn: in een flat, tent of schip. ‘Thuis’ is ook een gevoel. Want wat als de plek waar je woont niet veilig is? Zoals voor Andres. Is het dan ook ‘thuis’?
Tip Denk bij h et invullen a an mense n, plekken, dingen en gevoelen s.
THUIS caravan
Tekst: Lonneke Crusio
TEKEN zelf Laat je inspireren door deze maffe, bijzondere huizen. Teken op een apart vel jouw eigen maffe huis! Wie wonen er? Waar staat het? Alles kan!
Kijk op samsam.net
3
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen
Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg.
Als je leest denk je na. Soms stel je dan vragen aan jezelf. Dat doe je: ∞ voor het lezen van de tekst, ∞ tijdens het lezen van de tekst, ∞ na het lezen van de tekst. Door vragen te stellen, begrijp je de tekst meestal beter. Vaak is het antwoord op je vraag al in de tekst te vinden. Soms moet je verder zoeken. Voorbeelden van vragen: ∞ Waarover zal het stukje Droog gaan? ∞ Waarom staat dit plaatje erbij? ∞ Wat is een tulband?
2. L ees nu de tekst Onderweg. Doe je in de klas Nieuwsbegrip? Dan kun je het stappenplan gebruiken. ∞ Lees steeds een stukje tekst. Je stopt als je bij een nieuw kopje komt. Schrijf dan links een vraag op die je kunt stellen bij het stukje dat je hebt gelezen. Gebruik de vraagwoorden hoe, waarom of een ander vraagwoord. ∞ Laat de rechterkolom nog open.
Gebruik deze vraagwoorden die je bij je vragen kunt gebruiken: Hoe (komt het dat) – waarom – waardoor – wanneer – wie – wat – welke VragEN
antwoorden
Inleiding
Ezels
Nomaden
Droog
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
4
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen
VragEN Lezen en schrijven
antwoorden
Kostschool
Vertrouwen
Klas vol zand
3. W erk verder in je groepje. Bespreek de vragen met elkaar. Weten jullie de antwoorden? Schrijf de antwoorden dan in de kolom rechts. 4. Z ijn er vragen waar jullie geen antwoord op konden vinden? Markeer deze vragen in het schema hierboven. Bespreek met je klas waar je het antwoord zou kunnen vinden.
Een schema over de nomaden invullen De tekst gaat over nomaden. Zij hebben geen vast huis en trekken rond in de woestijn. Maar het leven zonder huis wordt voor hen steeds moeilijker. Schrijf de informatie onder de goede vraag in het schema. Werk samen. Kijk goed in de tekst.
Nomaden
Het leven van de nomaden is moeilijker geworden. Hoe komt dat?
Waardoor droogt de grond uit?
Wat kan een oplossing zijn?
Zonder bomen spoelt
Kinderen moeten naar
Dat komt omdat de grond
Daardoor is er niet genoeg water en gras Dan kunnen ze later in de stad gaan wonen.
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
5
Tijdsduur: 45 minuten Werkvorm: individueel en klassikaal Doel: begrijpend lezen
Vragen over de tekst beantwoorden 1. Kijk in het stukje Ezels. Hoe komt het dat het water van het meer ’s ochtends koel is?
2. K ijk in het stukje Droog. Daar staat: Zonder bomen spoelt deze vruchtbare grond weg. Wat is vruchtbare grond? A. grond waar alleen maar vruchten op kunnen groeien B. grond waar geen bomen op kunnen groeien C. grond waarop gemakkelijk van alles kan groeien 3. I n het stukje Vertrouwen staat: De ouders vertrouwen hem. Wat betekent het als je iemand vertrouwt? A. dan denk je dat die persoon eerlijk is en dat hij je niet in de steek zal laten B. dan denk je dat die persoon alles kan en niet heel veel meer zal kunnen leren C. dan denk je dat die persoon altijd vrolijk is en dat hij je aan het lachen maakt 4. Y oussouf en Bibi gaan naar een kostschool. Wat is dat? Stel je voor dat jij op kostschool zou zitten. Hoe zou je dat vinden? Hoe zou je je voelen?
Een toneelstukje spelen 1. B edenk een toneelstukje. Je gaat het toneelstukje straks ook spelen. Je speelt het met zijn drieën. Het toneelstukje gaat over Youssouf, Bibi en de meester. Let hierop: ∞ Speler 1 is Youssouf. ∞ Speler 2 is Bibi. ∞ Speler 3 is de meester. ∞ Speler 1 en 2 zijn eerst thuis bij hun ouders, het vee en de tent. ∞ Dan komt speler 3 eraan en neemt de jongens in zijn auto mee naar de school. ∞ Daarna zijn alle spelers in de klas op de school. Let op: Praat eerst over hoe je het gaat doen. Wat doen Youssouf en Bibi als ze thuis zijn? Hoe gaat het in de auto? Hoe gedraagt iedereen zich in de klas? 2. Speel het toneelstukje voor de klas.
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
6