Lesbrief nr 1 voor Groep 7 + 8
+ ad Downlo ief ook r b deze les .net am op sams
Wat is Samsam? Samsam is een cross-mediale methode over mondiaal burgerschap, kinder rechten en duurzaamheid. Het doel van Samsam is leerlingen te laten zien en ervaren dat mensen wereldwijd verbonden zijn: samen delen, leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld. Dichtbij en ver weg. Samsam verruimt je blik.
Hoe gebruikt u Samsam in de klas? Weinig tijd? -> Doe alleen opdracht 1. Tijd voor verdieping? -> Doe opdracht 2-3. Kopieer het werkblad. Begrijpend lezen? -> Kopieer Nieuwsbegrip op p. 4-5-6. De handleiding staat op samsam.net De opdrachten uit deze lesbrief sluiten altijd aan bij de kerndoelen van burgerschap (34 t/m 50).
Waar gaat het over? Iedereen heeft een thuis nodig, een plek waar je veilig jezelf kunt zijn. Thuis is meer dan alleen een plek waar je woont, eet en slaapt. Het is ook een gevoel. In deze Samsam laten kinderen zien dat er heel veel verschillende plekken zijn waar je je thuis kunt voelen, ook als je onderweg bent. Bijvoorbeeld omdat je heen en weer reist tussen twee huizen, omdat je ouders zijn gescheiden. Omoi uit Uganda en de broers Yesid en Andres uit Colombia vertellen hoe het is om te leven in de gevangenis of op straat.
De wereld van nu en de rol van Samsam! De discussie over hoe scholen vaardigheden voor de 21e eeuw aanleren in de klas barst vanaf dit jaar écht los. En Platform Onderwijs2032 pleit voor verankering van mondiaal burgerschap op scholen. Daarom geeft Samsam u deze bewaartips, want met Samsam voldoet u aan beide!
Bewaar deze tips op het digibord!
Opdracht 1
Filmpjes kijken op het digibord!
Waar voel jij je thuis?
1. Op samsam.net staan de filmpjes ‘Op straat slapen in Colombia’ en ‘Pablo uit Colombia heeft twee huizen’. Laat ze zien op het digibord. 2. Vraag de klas: heeft iedereen een thuis nodig? Is thuis méér dan alleen een plek waar je woont? Yesid, Andres en Pablo wonen in dezelfde stad in Colombia. Wat zijn de verschillen tussen hun levens? Wie herkent iets in de film van Pablo? 3. Tijd over? Laat het filmpje zien waarin de filmmakers vertellen hoe het was om de film over straatkinderen te maken.
Tijdsduur: 15 min. Werkvorm: klassikaal Doel: verdieping van het thema ‘Thuis’ Kinderrecht: het recht op bescherming tegen geweld/het recht op een veilig thuis
1
Opdracht 2 WERKBLAD: HEIMWEE, ken je dat? Tijdsduur: 20 min. Werkvorm: zelfstandig en klassikaal Doel: nadenken over eigen gevoelens, ervaringen en tips delen Kinderrecht: het recht op een veilig thuis
Lees pagina 4 en pagina 24-25 in Samsam. Als je net als Lucie en Mehar vaak verhuisd bent, of in het ziekenhuis ligt zoals Danitio, kun je ‘thuis’ gaan missen. Bijna iedereen kent heimwee. Verlang jij tijdens een vakantie, schoolkamp of logeerpartij, weleens naar thuis?
BEGIN hier
TIP
Doe de HEIMWEE-TEST!
Praten of schrijv en over je heimwee lucht vaak enorm op.
VUL IN (je mag meer hokjes aankruisen)
Wat mis je als je (lang) niet thuis bent?
Hoe voel je je als je thuis mist?
Ik MIS …
Ik VOEL ME …
mijn huis mijn bed familie vrienden huisdier(en) speelgoed eten en drinken, zoals: mijn fiets muziek
verdrietig eenzaam bang ook blij, want ik verheug me om naar huis te gaan misselijk juist niet alleen, want ik weet wie op me wacht onrustig anders:
de buurt en de mensen die ik er ken dat ik de weg weet school sportclub dat ik de taal spreek iets anders: niets Heb je meer vakjes aangevinkt? Je ziet: heimwee kan verschillende vormen hebben.
Praat na HOME SWEET HOME
Kijk op samsam.net
Praat na met de klas: ∞ Wie heeft wel eens heimwee? Wie of wat mis je dan het meest? ∞ Wie is er ooit verhuisd? Of komt uit een ander land? Wie of wat mis je dan? ∞ Kun je je ergens thuis voelen en tegelijk heimwee hebben naar een andere plek? ∞ Kan heimwee ook een fijn gevoel zijn? ∞ Wat helpt tegen heimwee? Geef elkaar tips.
WIST JE DAT? Psychologen zeggen: heimwee is een soort liefdesverdriet. Je bent dan eigenlijk ‘verliefd’ op je thuis. Wanneer je daar niet bent, word je ‘ziek’ door het gemis.
2
Opdracht 3 WERKBLAD: OVERAL THUIS Tijdsduur: 25 min. Werkvorm: in tweetallen en individueel Doel: verdieping van het thema ‘thuis’ door creatief denken Kinderrecht: het recht op een veilig thuis
BEGIN hier
Maak in tweetallen een woordweb. Lees eerst pag. 9-12 en pag. 16-17 in Samsam. ‘Thuis’ kan overal zijn: in een flat of tent of op een schip. ‘Thuis’ is ook een gevoel. Want wat als de plek waar je woont niet veilig en fijn is? Zoals voor Omoi. Is het dan ook je ‘thuis’? Maak nu een woordweb over ‘thuis’.
Tip Denk bij h et invullen a an p dingen, m lekken, ensen en gevoelen s.
THUIS
rijtjeshuis
Tekst: Lonneke Crusio
TEKEN zelf Laat je inspireren door deze maffe en bijzondere huizen en teken op een apart vel je eigen maffe huis. Wie wonen er? Waar staat het? Alles kan!
Kijk op samsam.net
3
Tijdsduur: 45 minuten. Werkvorm: individueel en klassikaal. Doel: begrijpend lezen.
Tekst lezen en vragen stellen 1. Lees de uitleg.
Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Wat zijn nomaden? Waarom wordt het leven voor nomaden steeds moeilijker? Als je een tekst goed wilt begrijpen, is het niet voldoende om hem even snel door te lezen. Je leest dan snel over belangrijke dingen heen. Als je vragen stelt tijdens het lezen, denk je veel meer na over de betekenis van wat je leest. Die vragen beginnen vaak met een vraagwoord, zoals hoe of waarom. De strategie vragen stellen kun je gebruiken bij alle teksten die je leest, dus bijvoorbeeld ook bij teksten in de krant of teksten bij vakken als aardrijkskunde of geschiedenis.
2. Lees nu de tekst Onderweg. Heb je het stappenplan van Nieuwsbegrip? Dan kun je dat gebruiken. Noteer vragen die je bij de tekst hebt hieronder. Schrijf er minstens vier op. Begin je vraag met hoe of waarom. Schrijf de antwoorden nog niet op. Vraag 1: Antwoord: Vraag 2: Antwoord: Vraag 3: Antwoord: Vraag 4: Antwoord:
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
4
Tijdsduur: 45 minuten. Werkvorm: individueel en klassikaal. Doel: begrijpend lezen.
3. Bespreek met twee andere leerlingen welke vragen jullie hebben opgeschreven. Hebben jullie dezelfde vragen? 4. Wat zijn de antwoorden op jullie vragen? Bespreek die samen en schrijf de antwoorden hierboven op.
Een oorzaak-gevolgschema invullen In een oorzaak-gevolgschema kun je een overzicht maken van de oorzaken en gevolgen van een probleem. De tekst gaat over het volgende probleem voor de nomaden: Te weinig vruchtbare grond. 1. Onderstreep in de tekst oorzaken, gevolgen en mogelijke oplossingen. 2. Vul dan het schema verder in. Bespreek samen wat er op elke plek in het schema moet staan. Probleem: Te weinig vruchtbare grond
Oorzaak: Er spoelt veel vruchtbare grond weg
Oorzaak: Er zijn geen bomen meer die de grond vasthouden
Gevolg: Er is niet genoeg
Oorzaak: Woestijnvorming
Gevolg: Het leven voor nomaden wordt
Oorzaak:
Oorzaak: Gevolg:
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
5
Tijdsduur: 45 minuten. Werkvorm: individueel en klassikaal. Doel: begrijpend lezen.
Vragen over de tekst beantwoorden 1. K ijk in het stukje Droog. Daar staat dat er veel vruchtbare landbouwgrond wegspoelt. a. Wat is vruchtbaar?
b. Wat is landbouwgrond?
2. Kijk in het stukje Kostschool. a. Wat is een kostschool?
b. Welk ander woord voor kostschool wordt daar genoemd?
3. Kijk in de tekst. Waarom gingen kinderen van de Toearegs vroeger niet naar school en nu vaak wel?
4. Youssouf en Bibi mogen naar school, maar hun broertjes en zusjes niet. Wat vind jij daarvan? Hoe zou jij het vinden als jij en je broers of zussen niet dezelfde kansen zouden krijgen?
Een stripverhaal maken Teken op een apart blaadje een stripverhaal over Youssouf en Bibi. Zorg ervoor dat in ieder geval de volgende elementen uit de tekst te zien zijn: ∞ Youssouf ∞ Bibi ∞ de meester ∞ de droogte en warmte ∞ het kamp van de ouders van Youssouf en Bibi ∞ de school
Skrunsj
Bedenk er ook teksten in spreekballonnen bij.
© CED-groep - www.nieuwsbegrip.nl
6
