Leerplichtjaarverslag van Bureau Leerplicht Nijmegen gemeente Millingen aan de Rijn en gemeente Groesbeek
Pagina 1 van 23
Inhoudsopgave
Inhoudsopgave................................................................................................................................... 2 Wettelijk kader .................................................................................................................................. 4 Opdracht.................................................................................................................................................... 4 Scholenbenadering ............................................................................................................................. 4 Project Aanjager ROC ......................................................................................................................... 5 Netwerken ......................................................................................................................................... 5 Centrale registratie in- en uitschrijvingen ............................................................................................ 5 Verzuimprotocollen ............................................................................................................................ 6 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling .............................................................................. 6 Meldingen.......................................................................................................................................... 6 Aantal meldingen ...................................................................................................................................... 6 Meldingen per school en schoolbestuur ................................................................................................... 7 Meldingen proces naar outcome .............................................................................................................. 7 Thuiszitters ................................................................................................................................................ 8 Draaideurmeldingen.................................................................................................................................. 9 Interventies ....................................................................................................................................... 9 Deelname aan Zorg- en Adviesteams........................................................................................................ 9 Afdoeningen .............................................................................................................................................. 9 Stopzetting kinderbijslag ......................................................................................................................... 10 Ontwikkelingen ................................................................................................................................ 10
Pagina 2 van 23
Bijlage I ............................................................................................................................................ 11 Afbeelding GROESBEEK I Meldingen naar school en bestuur ................................................................ 11 Afbeelding GROESBEEK II Soort verzuim afgezet naar leerplichtstatus en outcome............................. 13 Afbeelding GROESBEEK III Aantal afdoeningen ...................................................................................... 14 Bijlage II Grafische en cijfermatige weergave Millingen aan de Rijn .................................................. 15 Afbeelding MILLINGEN I Meldingen naar school en bestuur ................................................................. 15 Afbeelding MILLINGEN I Soort verzuim afgezet naar leerplichtstatus en outcome .............................. 16 Afbeelding MILLINGEN III Aantal afdoeningen....................................................................................... 17 Bijlage II ........................................................................................................................................... 19 Voorbeeldcasus 1 .................................................................................................................................... 19 Voorbeeldcasus 2 .................................................................................................................................... 21
Pagina 3 van 23
Wettelijk kader Opdracht Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Dat onderwijs biedt kinderen de mogelijkheid om hun talenten aan te spreken en bereid ze voor op de arbeidsmarkt en een plaats in de maatschappij. Dit betekent dat 5 tot 18-jarigen naar school moeten of een onderwijsprogramma moeten volgen totdat een startkwalificatie (diploma havo, vwo of mbo niveau 2 of hoger) is behaald. Burgemeester en wethouders houden toezicht op de naleving van de leerplichtwet en wijzen voor de uitvoering van het toezicht leerplichtambtenaren aan. De leerplichtambtenaar controleert of kinderen ook echt naar school gaan. Zonder startkwalificatie is het voor jongeren moeilijk om een baan te vinden en te behouden. Ook doen ze vaker een beroep op sociale voorzieningen, ze komen vaker voor in criminaliteitscijfers en dragen niet of minder bij aan het economisch herstel. Vanuit dit besef wordt er veel gedaan om schoolverzuim en –uitval te verminderen, ondersteund door landelijke digitalisering van verzuimregistratie en in- en uitschrijvingen. Verzuim en uitval worden daardoor beter en sneller in beeld gebracht en interventies kunnen sneller en gerichter worden ingezet. De gemeente Groesbeek kende in het schooljaar 2012/2013 2626 kinderen die leer- of kwalificatie plichtig waren. Millingen aan de Rijn had 932 leerplichtige en kwalificatie plichtige leerlingen in datzelfde schooljaar. Dit verslag geeft u inzicht in de activiteiten van Leerplicht Nijmegen en van de belangrijkste resultaten van hun werk.
Scholenbenadering Verzuimprotocollen en schools verzuimbeleid vormen de basis voor een gedegen verzuimaanpak. Maar uiteindelijk zijn het de docenten, mentoren, zorgcoördinatoren, met andere woorden de mensen die het moeten doen. Het is in het belang van de leerling dat scholen tijdig en volledig melden. Alleen dan kan tijdig gericht, vanuit de juiste discipline(s) en objectief geïntervenieerd worden. Met de scholenbenadering onderzoekt Leerplicht Nijmegen het verzuimbeleid, de zorgstructuur en de uitvoeringspraktijk van scholen en geeft daarmee invulling aan haar signalerende rol naar de Inspecteur van het Onderwijs. Twee leerplichtambtenaren voeren de scholenbenadering uit. Zij onderzoeken op scholen onder meer: - meldingen van in- en uitschrijvingen; - ziekteverzuim; - vrijstellingen van geregeld schoolbezoek; - ongeoorloofd schoolverzuim
Pagina 4 van 23
Van elke controle ontvangt de locatiedirecteur een rapportage en de mogelijkheid om te reageren in geval van interpretatieverschillen. De rapportage en de reactie van de locatiedirecteur worden gezamenlijk gezonden aan het bestuur van de school. Wanneer de leerplichtambtenaar strijdigheden met de leerplichtwet constateert, vindt op dat onderdeel hercontrole plaats. Indien het advies niet wordt overgenomen zal worden opgeschaald naar schoolbestuur, de wethouder en mocht dat niets opleveren, de Inspecteur van het Onderwijs. Naast de formele controles staat de scholenbenadering in het teken van de samenwerking tussen Leerplicht Nijmegen en de scholen. Zij hebben daarvoor de verzuimprotocollen PO, VO en BVE (Middelbaar Beroepsonderwijs en Volwassenen Educatie) ontwikkeld. Ook is er tijdens de schoolbezoeken ruimte voor wederzijdse feedback ten aanzien van de uitvoering op casusniveau.
Project Aanjager ROC Het ROC Nijmegen heeft al jaren te maken met hoge uitval van ongekwalificeerde leerlingen. De minister van OCW heeft ter ondersteuning van de onderwijsinstelling en de leerlingen het ROC Nijmegen aangemerkt als kansrijke ROC, met daaraan gekoppeld een opgave tot reductie van de schooluitval. Om het ROC te ondersteunen bij deze lastige opgave is gemeente Nijmegen met medewerking van de regiogemeenten een project opgestart gericht op een geïntensiveerde samenwerking met het ROC, waarbinnen een verzuimprotocol wordt ontwikkeld. Daarnaast wordt intensief preventief samengewerkt met RMC , capaciteit beschikbaar gesteld voor het oppakken van de extra meldingen (leerplicht en RMC), afstemmings overleggen worden gevoerd met verzuimmedewerkers, studieloopbaanbegeleiders en hun leidinggevenden. De leerplichtambtenaren van Groesbeek en Millingen aan de Rijn werken nauw samen met de leerplichtambtenaren in het project om ook de belangen van beide gemeenten zo goed mogelijk te behartigen in dit project.
Netwerken De leerplichtambtenaar is een netwerker bij uitstek. Er is een nauwe relatie met Jongerenwerk en de politie van Groesbeek en Millingen aan de Rijn. Ook de deelname aan de 12+ en 12- netwerken zijn van groot belang bij de aanpak van problematiek als alcohol- en drugsgebruik in brede zin en in preventieve zin ten aanzien van schooluitval. De leerplichtambtenaren zijn inmiddels bekend bij de partners waardoor een goed fundament voor de zorgstructuur is gelegd.
Centrale registratie in- en uitschrijvingen Tot 1 juli 2013 moesten scholen wettelijk gezien 2 maal in- en uitschrijvingen melden; aan de gemeente (lijstwerk) en DUO (digitale koppeling). Omdat de leerplichtambtenaren ook toegang hadden tot de digitale gegevens van DUO werd door leerplicht Nijmegen al sinds 2011 geen gebruik meer gemaakt van de aangeleverde lijsten.
Pagina 5 van 23
Met effectuering van de wetswijziging moeten de in- en uitschrijvingen binnen 7 dagen aan DUO worden verzorgd. Hierdoor kan bij de aanvang van het schooljaar sneller en directer worden ingezet op leerplichtigen zonder inschrijving op een school (absoluut verzuim).
Verzuimprotocollen Voor het primair onderwijs in Groesbeek is een lokaal verzuimprotocol ontwikkeld en in het schooljaar 2012/2013 in gebruik genomen. Op regionaal niveau is gewerkt aan een verzuimprotocol VO. Een protocol BVE is in ontwikkeling en zal in 2014/2015 een regionaal karakter krijgen.
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling De meldcode is met ingang van 1 juli 2013 verplicht voor organisaties binnen onderwijs, jeugdzorg, gezondheidszorg, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning en justitie. Ook de leerplichtambtenaar moet volgens de meldcode handelen. Bij leerplicht Nijmegen is mede voor de gemeenten Groesbeek en Millingen aan de Rijn een leerplichtambtenaar aangesteld als aandachtsfunctionaris.
Meldingen Aantal meldingen Er zijn 155 interventies gepleegd op schoolverzuim. Dat aantal ligt aardig in lijn met de 122 meldingen uit het schooljaar 2011/2012 toen op 1 januari 2012 met de dienstverlening voor Groesbeek werd gestart. Iets minder dan de helft van de meldingen heeft betrekking op 16- en 17-jarigen. In Millingen aan de Rijn waren er 73 meldingen in het afgelopen schooljaar, wat neerkomt op een toename van 87% ten opzicht van 2011/2012. Een stijging van het aantal meldingen betekent niet automatisch dat het verzuim ook daadwerkelijk is toegenomen. De oorzaak van meer meldingen ligt in de groeiende aandacht voor het melden en het registreren van schoolverzuim en –uitval. Het meldingsgedrag is hierdoor verbeterd. Daarnaast bereiken ons via het 12+ Netwerk in Millingen ook geluiden over jongeren die tijdens schooltijd op straat rondhangen. Hierbij wordt direct bij scholen informatie ingewonnen over mogelijk verzuim.
Pagina 6 van 23
Meldingen per school en schoolbestuur 83 Groesbeekse verzuimmeldingen hadden betrekking op leerlingen die in Nijmegen naar school gaan. Slechts een klein aantal verzuimende leerlingen (10) bezoekt een school buiten de regio Nijmegen. Het aantal meldingen door Groesbeekse basisscholen is met maar liefst 25 toegenomen naar 34. Het aantal leerlingen zonder schoolinschrijving is onveranderd 14 gebleven. 9 leerlingen zijn door een administratieve check in beeld gekomen. In de helft van de gevallen volstond deskresearch. Van de overige 7 leerlingen hebben 3 een vrijstelling ontvangen en zijn 4 weer teruggekeerd naar de schoolbanken.
Meldingen proces naar outcome Groesbeek Absoluut verzuim 53 interventies zijn ingezet omdat er geen school van inschrijving bekend was. 44 maal kon worden volstaan met deskresearch, waarbij late aanlevering door de school als primaire oorzaak geldt. Late aanlevering van inschrijvingen wordt veroorzaakt doordat: 1. de school de papieren nog niet compleet heeft ontvangen en nog niet formeel mag inschrijven 2. de leerling laat is met aanmelden waardoor school niet eerder kon inschrijven 3. de school om andere redenen verlaat is met aanlevering van inschrijvingen In negen situaties heeft de leerplichtambtenaar onderzoek gedaan. 3 keer resulteerde dit in een vrijstelling. In de andere gevallen zijn de leerlingen weer naar de schoolbanken teruggekeerd. Relatief verzuim 88 keer was er sprake van relatief verzuim. 29 keer resulteerde dit in een afdoening: - 1x Halt afdoening - 19 x proces verbaal - 9 x waarschuwing Luxeverzuim kwam 22 keer voor en resulteerde in 12 situaties in een afdoening. In zes casussen bleek het luxeverzuim toch geoorloofd. Vrijstelling Er is 1 vrijstelling van geregeld schoolbezoek afgegeven. Dit houdt in, dat er gewichtige omstandigheden waren waardoor de leerling tijdelijk niet naar school kon komen. Vrijstellingen van inschrijving zijn 4 keer toegewezen. Deze aanvragen hebben betrekking op leerplichtigen die op lichamelijke of psychische gronden geen onderwijs kunnen volgen of jongeren die op andere wijze onderwijs genieten.
Pagina 7 van 23
Zorg en bemiddeling De leerplichtambtenaar heeft 3 keer preventief gehandeld voordat er sprake was van meldenswaardig verzuim. In alle gevallen continueerde de leerling na de interventie de schoolloopbaan. Millingen aan de Rijn Absoluut verzuim 33 keer was geen inschrijving van de school ontvangen. 31 keer volstond deskresearch. De oorzaken zijn gelijk als vermeld bij gemeente Groesbeek. Relatief verzuim Er was 7 keer sprake van een melding in het kader van luxeverzuim. 2 keer zijn de ouders geverbaliseerd. In totaal is 8 keer proces verbaal opgemaakt voor relatief verzuim. Vrijstelling Vrijstelling van inschrijving is 7 keer afgegeven. Eenmaal omdat onderwijs op andere wijze werd genoten en 6 keer omdat de kinderen stonden ingeschreven op een school in het buitenland.
Thuiszitters In Nederland biedt het onderwijssysteem in principe schools onderwijs voor iedereen. Toch komt het voor dat ondanks inspanningen vanuit het onderwijs en leerplicht Nijmegen jongeren gedurende een korte of langere tijd wel op een school staan ingeschreven maar desalniettemin komen thuis te zitten. Dit zijn de zogenoemde thuiszitters. De binding met het onderwijs kan soms worden behouden door huiswerkbegeleiding vanuit de school van inschrijving in afwachting van plaatsing op een andere school. Aan de andere kant is er een groep waaraan geen huiswerkbegeleiding geboden kan worden omdat de leerling bijvoorbeeld het opleidingsniveau niet aan kan of intensieve begeleiding nodig heeft die de latende school niet kan bieden. Als het onderwijs niet kan voorzien in een tussentijdse instroom kan het voor kwalificatieplichtigen een oplossing zijn om ter overbrugging van het schooljaar te gaan werken. Het kan ook voorkomen dat de jongere niet meer in het onderwijs past en beter kan gaan werken. In 2012/2013 was er in Millingen aan de Rijn 1 thuiszitter. Deze jongere is bemiddeld naar een werkervaringsplaats.
Pagina 8 van 23
Draaideurmeldingen Jaarlijks keert een aantal leerlingen terug bij leerplicht omdat bijvoorbeeld de situatie rondom de leerling -ondanks eerdere verwachtingenverslechtert of omdat zich een nieuw voorval voordoet. Wanneer het verzuim is verdwenen, houdt ook de bemiddeling door de leerplichtambtenaar op. Ontstaat er na afwikkeling van een melding opnieuw verzuim, dan wordt dit meegenomen in de oude melding wanneer deze niet langer dan een maand is afgesloten. In Groesbeek zijn 14 leerplichtigen goed voor 34 meldingen en in Millingen aan de Rijn zijn 28 meldingen gekoppeld aan 12 leerlingen.
Interventies
Deelname aan Zorg- en Adviesteams In het voortgezet onderwijs wordt deelgenomen aan alle Zorg- en Adviesteams (ZAT’s). In het primair onderwijs is leerplicht op afroep beschikbaar voor deelname aan de overleggen en op het ROC Nijmegen is deelname aan de ZAT’s gestopt. Reden voor het stopzetten van deze deelname is de fase waarin meldingen in het ZAT terecht komen. Zowel in de ZAT’s PO als VO worden meldingen direct bij het waarnemen van problematiek of zorg in het ZAT ingebracht. Op het ROC vormt het ZAT het sluitstuk van een (schoolintern) begeleidingstraject waardoor de problematiek zodanig hoog is opgelopen, dat interventie vanuit het ZAT vanuit het oogpunt van de leerplichtambtenaar niet veel meer toevoegt. De leerplichtige is al langere tijd bij de leerplichtambtenaar in behandeling en met de verschillende instanties en school zijn reeds trajectafspraken gemaakt. 21 Groesbeekse en 10 Millingse leerplichtigen zijn in de ZATs van de VO school besproken.
Afdoeningen Groesbeek Er zijn voor Groesbeek 19 processen verbaal uitgeschreven. Alle processen verbaal hadden betrekking op relatief verzuim. De oorzaak van dit verzuim variëert van luxeverzuim, frequent te laat komen, licht verzuim, ziekteverzuim tot signaalverzuim. Het Halt-proces verbaal wordt alleen ingezet wanneer er sprake is van licht verzuim, er geen sprake is van meervoudige problematiek of recidive. Het voordeel van het Halt-proces verbaal is de lik op stuk aanpak; er kan snel gehandeld worden. Het nadeel is dat het om heel licht verzuim moet gaan, bij te laat komen ligt de bovengrens zelfs onder de meldplicht van scholen. Een ander nadeel is, dat wanneer de jongere zijn straf niet ondergaat, er doorgepakt moet worden naar het reguliere proces verbaal. Dit gebeurt dan in een stadium waarin de leerplichtambtenaar doorgaans begint met zijn traject met de jongere. Er is daarom slechts 1 maal sprake geweest van een Halt afdoening. De 9 waarschuwingen zijn afgegeven voor frequent te laat komen, luxeverzuim en signaalverzuim.
Pagina 9 van 23
Millingen aan de Rijn Acht keer is er proces verbaal opgemaakt voor verzuim dat is onder te verdelen in ziekteverzuim, signaalverzuim en luxeverzuim. Daarnaast zijn er drie waarschuwingen afgegeven.
Stopzetting kinderbijslag Ook in het schooljaar 2012/2013 is deze maatregel niet opgelegd. Dit betekent dat zich geen zaken hebben voorgedaan bij 16- en 17-jarigen waarbij de ouders nalatig waren en hierin volhardden.
Ontwikkelingen -
-
-
In het schooljaar 2012/2013 vindt de voorbereiding op het passend onderwijs plaats. Dit kan aanloopproblemen met zich meebrengen waardoor het aantal thuiszitters tijdelijk toe kan nemen. Verwacht wordt, dat de rol van de ZAT’s prominenter gaat worden door toename van de problematiek in het regulier onderwijs. Ook de samenwerking met de te vormen samenwerkingsverbanden regulier- met speciaal onderwijs zal intensiveren omdat problematiek in toenemende mate school en bestuursoverstijgend zal zijn. Wijziging Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) met daaraan gekoppeld de introductie van de entreeopleidingen. Het niveau 1 van het MBO komt daarmee te vervallen voor bepaalde doelgroepen en instroom in niveau 2 zal voor andere groepen moeilijker haalbaar zijn. Aan deze jongeren moeten gedurende de leerplichtige leeftijd een andere vorm van onderwijs worden geboden. In regionaal verband wordt een nieuwe ambtsinstructie voor leerplichtambtenaren vastgesteld. In de nieuwe ambtsinstructie wordt onder meer de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling opgenomen. Daarnaast biedt de ambtsinstructie leerplichtambtenaren meer en beter houvast bij uitvoering van hun taken. Op 17 oktober 2013 heeft de Tweede Kamer de Jeugdwet aangenomen. Met ingang van 1 januari 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor de gehele zorg voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. Doel is om de ondersteuning makkelijker tot stand te brengen door de hulp dichtbij huis te organiseren, daar waar mogelijk. De leerplichtambtenaar speelt bij de signalering van problemen een belangrijke rol. Terugkerend schoolverzuim gaat nogal eens samen met achterliggende problematiek.bij de leerling of in het gezin. Bespreking van schoolverzuim is vaak een eerste stap om met ondersteuning aan de slag te gaan.
Pagina 10 van 23
Bijlage I
Grafische en cijfermatige weergave. Afbeelding GROESBEEK I Meldingen naar school en bestuur 2012/2013 2011/2012 Alliantie Mondial College
1
Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen
4
5
10
2
2 29
37
3 3 2
7 1
Stedelijk Gymnasium Nijmegen Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie buiten Nijmegen ROC de Leijgraaf
ROC Nijmegen Buitenscholen buitenschool MBO buitenschool VO buitenschool (V)SO Entrea Pedologisch Instituutschool Roelant Berk en Beukschool Geen school Helicon opleidingen Kentalis De Marwindt Kristallis / Entrea voortgezet speciaal onderwijs Onderwijscentrum Zuid Gelderland Werkenrode Rijk van Nijmegen
Pagina 11 van 23
1 14 2
2 14 4
3
1 1
2
Canisius Kandinsky NSG Groenewoud Scholen PO regio Nijmegen PO school regio Nijmegen SO school regio Nijmegen Scholengemeenschap voor Voortgezet Vrije Schoolonderwijs Karel de Grote College Sint Augustinusstichting Notre Dames des Anges St. Praktijkonderwijs Joannes Zonnegaard St. Primair Onderwijs Groesbeek Adelbrecht Windekind Breedeweg Carolus De Sieppe Gerardus Majella Sionsheuvel Op de Horst t Vossenhol Titus Brandsma Voortgezet Montessori Onderwijs Nijmegen e.o. Montessori College (locatie Groesbeek en locatie Nijmegen) Eindtotaal
Pagina 12 van 23
3 8 10
3 9 5
2 2 6
1 4
2 1
2
5 7 1 8 3 1 3 6
3
11 155
15 122
3 2 1
Afbeelding GROESBEEK II Soort verzuim afgezet naar leerplichtstatus en outcome
afwijzing / intrekking vrijstelling
waarschuwing / (Halt) pv Kwalificatieplichtig
9
Toekenning tijdelijke vrijstelling
akkoord vrijstelling 3
3
naar (andere) school 1
Absoluut verzuim Relatief verzuim Vrijstelling van geregeld schoolbezoek Vrijstelling van inschrijving
9
3
Pagina 13 van 23
4
6
14
1
2
17
3
4
Verwijzin g
1
Verzuim geoorloofd
Start ander werkproces 3
1
3
Eindtotaa l 3
65
2
19
1
38 1 6
1 20
1
1
2
20 1
1
57
3
33
1
22
2
1
1
1
3
90 34
1
1
1
3
50
2
3
1
1
Zorg en Bemiddeling Eindtotaal
32
Verhuizin g
3
Absoluut verzuim Relatief verzuim Vrijstelling van geregeld schoolbezoek Vrijstelling van inschrijving
Overdracht naar komend schooljaar
Niet (meer) leerplichtig
1
Zorg en Bemiddeling Leerplichtig
Foutieve melding
2 29
4
4
3
89
2 7
6
2
1
1
6
3
155
Afbeelding GROESBEEK III Aantal afdoeningen
Proces verbaal Luxe verzuim Signaal verzuim Waarschuwing Frequent te laat komen Luxe verzuim Signaal verzuim Haltafdoening Signaal verzuim Eindtotaal
Pagina 14 van 23
Kwalificatieplichtig 6 6 2 1 1 1 1 9
Leerplichtig 13 10 3 7 1 1 5
20
Bijlage II Grafische en cijfermatige weergave Millingen aan de Rijn
Afbeelding MILLINGEN I Meldingen naar school en bestuur
Basisschool St. Martinus Millingen buitenschool PO Canisius College Citadel College Geen School Helicon Karel de Grote College Meander Montessori College (incl. locatie Groesbeek) Pedologisch Instituutschool ROC Nijmegen Stedelijk Gymnasium Nijmegen Praktijkschool Zonnegaard Eindtotaal
Pagina 15 van 23
2012/2013 2011/2012 8 7 1 3 4 19 12 6 3 3 7 4 16 2 4 73
2 10 1 39
Afbeelding MILLINGEN I Soort verzuim afgezet naar leerplichtstatus en outcome
Foutieve melding
Kwalificatieplichtig Absoluut verzuim Relatief verzuim Vrijstelling van inschrijving Leerplichtig Absoluut verzuim Relatief verzuim Vrijstelling van inschrijving Eindtotaal
Pagina 16 van 23
4 2 2
Niet (meer) leerplichtig
Verhuizing
Verzuim geoorloofd
4
2
4
2
4 2 2
8
Overdracht naar komend schooljaar
1
1 1
1
4
1
1
Start ander werkproces
3 3
2 2
1
1
3
5
naar (andere) school
9 6 3
waarschuwing / (Halt) proces verbaal
5
Toekenning vrijstelling
3
30 11 16
3 4
3 43 22 17
4 7
4 73
5
24 17 7
6
33
11
Totaal
6
Afbeelding MILLINGEN III Aantal afdoeningen
Proces verbaal Luxe verzuim Signaal verzuim Ziekte verzuim Waarschuwing Luxe verzuim Signaal verzuim Eindtotaal
Pagina 17 van 23
Kwalificatieplichtig 5 4 1
5
Leerplichtig 3 2 1 3 2 1 6
Bijlage II Definities Leerplicht: Alle kinderen en jongeren van 5 tot 16 jaar worden door de leerplichtwet in staat gesteld zich optimaal te ontwikkelen en te ontplooien door middel van onderwijs. ’Alle’ kinderen en jongeren omdat hen deze kans geboden wordt ongeacht afkomst, religie of financiële positie. Kwalificatieplicht: Wanneer de leerplicht is geëindigd en de jongere nog geen startkwalificatie heeft behaald, blijft een jongere verplicht om ingeschreven te staan bij een school of instelling en deze geregeld te bezoeken. Dit noemen we de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht eindigt zodra de jongere de leeftijd van 18 jaar bereikt of een startkwalificatie heeft behaald. Voortijdig Schoolverlaten: Jongeren kunnen met een startkwalificatie een waardevolle bijdrage leveren op de arbeidsmarkt. De gemeente moet dan ook in nauwe samenwerking met het onderwijs voorkomen dat jongeren ouder dan 23 jaar het onderwijs zonder startkwalificatie verlaten. Deze taak moet regionaal worden uitgevoerd en wordt de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) genoemd en is vastgelegd in verschillende wetten.
Pagina 18 van 23
Bijlage III
Voorbeeldcasus 1 September 2012 e Michel is 15 jaar en heeft een cluster 2 indicatie. 3 leerjaar VMBO K, regulier VO Soort verzuim Na twee schooldagen in het nieuwe schooljaar is Michel telefonisch ziek gemeld door moeder. School vraagt zich af of men mogelijk op vakantie is. Men verzoekt de leerplichtambtenaar om nader onderzoek te doen. Verder geeft men aan dat Michel geen (ziekte)verzuimverleden heeft. Men omschrijft hem als een rustige, wat teruggetrokken en fragile jongen. Komt van het SBO. Hij is onlangs in het derde leerjaar begonnen, en heeft dus een profiel moeten kiezen. Michel zit nu in een andere klas ten opzichte van leerjaar 1 en 2, met nieuwe/andere klasgenoten. Ouders zijn niet te bereiken door school en ambulant begeleider. Aanpak De leerplichtambtenaar zoekt contact met de basisschool van het zusje van Michel. Het zusje blijkt aanwezig. Ze is afgelopen week wel 2 dagen ziek geweest in verband met buikklachten. Geen overige bijzonderheden over het meisje te vermelden. Er lijkt meer aan de hand en de leerplichtambtenaar besluit op huisbezoek te gaan. Vooraf is er contact met de wijkagent. Noch het adres, noch de bewoners zijn bekend. Wel is er in het verleden een OTS voor de kinderen afgegeven, duur 1 jaar. Er wordt door LPA beweging in het huis waargenomen, maar na diverse malen hoorbaar aanbellen wordt niet opengedaan. Na nog een aantal pogingen opent na 30 minuten een vrouw de deur, zij geeft aan de moeder van Michel te zijn. Zij heeft last van stemmingswisselingen en heeft een chronische, fysieke aandoening vandaar dat zij de deur niet wilde openen. Moeder dat Michel op school zit en ze lijkt niets te weten van zijn verzuim. Moeder reageert geschokt op de mededeling dat school Michel heeft gemeld in verband met verzuim. Michel zou de voorgaande week 1 dag ziek zijn geweest, maar is al lang hersteld. In aanwezigheid van moeder neemt de leerplichtambtenaar contact op met school. School bevestigt dat Michel niet op school is en moeder schrikt zichtbaar. De wijkagent wordt ingeschakeld en verzocht om uit te zien naar Michel. Ook moeder probeert haar zoon telefonisch te bereiken en de leerplichtambtenaar stuurt een What’s app. Uiteindelijk reageert Michel hierop en hij belt de leerplichtambtenaar. Michel geeft aan dat hij na zijn
Pagina 19 van 23
ziekmelding niet meer naar school durft. Hij zwerft nu dagelijks op straat. Er speelt veel bij Michel, voornamelijk angst en eenzaamheid. Zo durft hij nu ook niet meer naar huis te komen. Bang voor de reactie van ouders. De leerplichtambtenaar blijft bij de woning van Michel. Ze voert gesprekken met Michel en ouders en met ouders alleen. Er werden direct afspraken gemaakt en acties uitgezet naar school en de ambulant hulpverlener zoals: - De eerstvolgende schooldag een huisbezoek (in verband met beperkingen moeder) door mentor, ambulant begeleider en zorgcoördinator - Michel wordt de eerste dagen ’s ochtends opgevangen door mentor - Afspraak schoolmaatschappelijk werk - Intensief contact ouders, school, ambulant begeleider en leerplichtambtenaar - De leerplicht schakelt Stichting Welzijn Groesbeek in waar Michel gaat deelnemen aan diverse activiteiten Inmiddels gaat het goed met Michel, zowel op school als privé.
Pagina 20 van 23
Voorbeeldcasus 2 Rachel is 6 jaar, en groep 3 leerling van een Groesbeekse basisschool Soort verzuim Regelmatig ziekmelden door moeder School geeft aan dat Rachel zo vaak wordt ziek gemeld dat ze inmiddels nauwelijks aansluiting in haar klas. Het jongere zusje (nog niet leerplichtig) van Rachel zit op dezelfde basisschool. Bij haar is geen sprake van ziekteverzuim. Als moeder het jongere zusje van school haalt is Rachel ondanks haar vermeende ziek zijn, aanwezig en lijkt er niets aan de hand te zijn. School heeft hier met moeder herhaaldelijk over gesproken. Moeder geeft aan dat Rachel hoogsensitief is en veel last heeft van spanningsklachten (buikpijn, hoofdpijn). Kinderarts zou ingeschakeld zijn volgens moeder. Vooralsnog is Rachel niet gediagnosticeerd. School meldt ook dat ouders gescheiden, en nogal gebrouilleerd zijn. Zij hebben een co-ouderschap. Als Rachel bij vader is, wordt zij nooit ziek gemeld. Ze benoemt dan ook geen fysieke klachten op school, maar opereert wel altijd buiten de groep. Ouders zijn niet te bereiken door school en ambulant begeleider. Aanpak Onderzoek leert dat moeder opvoedingsondersteuning heeft. Schoolmaatschappelijk werk meldt dat moeder herhaaldelijk de hulpverlening buiten de deur zet en ook het contact met de kinderarts heeft verbroken. Moeder zou momenteel hulp zoeken in het alternatieve circuit. Dit alles tegen de zin van vader. De leerplichtambtenaar spreekt de jeugdarts en verzoekt de arts om een gesprek met ouders inzake het ziekteverzuim. De jeugdarts geeft de voorkeur aan multidisciplinair overleg (12- overleg in deze). De leerplichtambtenaar protesteert hiertegen omdat het eerstvolgende overleg nog 1 maand op zich laat wachten. Vervolgens wordt Rachel nog niet besproken omdat moeder geen toestemming verleent om haar dochter in het 12overleg te bespreken. In de tussentijd heeft schoolmaatschappelijk in overleg met de leerplichtambtenaar besloten een zorgmelding te doen bij Bureau Jeugdzorg. De melding wordt opgeschaald naar Meldpunt Spoedeisende Zorg van het Algemeen Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Om de melding kracht bij te zetten neemt de leerplichtambtenaar contact op met het AMK waar de melding in de wachtrij staat. Door de geuite zorg vanuit leerplicht wordt de melding alsnog per direct opgepakt. Enkele dagen daarna vindt de intake door Meldpunt Spoedeisende Zorg plaats. Doordat ouders elkaar telkenmale diskwalificeren is er nagenoeg geen gesprek met hen te voeren, zo blijkt uit de terugkoppeling. Het meldpunt overweegt een procedure tot Onder Toezichtstelling op te starten, maar dat zal de nodige tijd in beslag nemen.
Pagina 21 van 23
De leerplichtambtenaar besluit samen met het Meldpunt Spoedeisende Zorg een gesprek aan te gaan, ditmaal met beide ouders,. Na enige weerstand is hier door beide ouders gehoor aan gegeven. De leerplichtambtenaar benoemt dat het gaat om een mogelijk strafrechtelijk karakter van het gesprek en benadrukt het belang van het kind. Het gesprek heeft plaatsgevonden in het gemeentehuis van Groesbeek en had een grote emotionele uitwerking bij beide ouders. Door het welzijn van het kind op de voorgrond te zetten, in combinatie met mogelijke gevolgen voor ouders is het gesprek uiteindelijk goed verlopen. Er zijn harde afspraken gemaakt. - Ouders nemen beiden deel aan een vorm van dagelijkse ambulante hulpverlening, gericht op gezinnen in soortgelijke situatie. - School onderzoekt of Rachel in een andere groep 3 kan instromen. Daar kan zij met een frisse start beginnen en de sociale contacten opnieuw opbouwen. Er worden afspraken met haar gemaakt, zodat ook voor haar duidelijk is dat zij moet investeren. - Moeder doet haar uiterste best, niet toe te geven aan het “niet naar school willen” van haar dochter. De hulpverlening zal dit uiteraard ook ondersteunen. - Ouders investeren beiden in het optimaliseren van hun relatie in het belang van de kinderen. - Er vindt wekelijks terugkoppeling plaats. - De leerplichtambtenaar koppelt e.e.a. terug aan school en zal toezien dat gemaakte afspraken worden nageleefd.
Stand van zaken 6 maanden na het gesprek: Rachel heeft niet meer verzuimd. Ze doet het heel goed op school. School is zeer verheugd te zien hoe goed het gaat en dat de partijen elkaar toch relatief snel hebben weten te vinden. De relatie tussen de ouders blijft penibel en het gezin wordt nog ondersteund door BJZ.
Pagina 22 van 23
Uitgave Gemeente Nijmegen Afdeling Werk Bureau Leerplicht Tekst en data-analyse Belinda de Hosson Vormgeving
Meer informatie Postbus 9105 6500 HG Nijmegen Mariënburg 75 6511 PS Nijmegen T 024-3298003 F 024-3299190 E
[email protected]
Pagina 23 van 23
