Projectplan Carnavalsbandjes Millingen aan de Rijn Groesbeek Ubbergen Wijchen Martijn Planken Laura Snelder
1 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Inhoudsopgave Inhoudsopgave.......................................................................................................... 2 Inleiding..................................................................................................................... 3 Drank- en Horecawet............................................................................................. 3 Leeftijdscontrolesystematiek.................................................................................. 3 Samenwerking in de regio ..................................................................................... 3 Één bandje ............................................................................................................ 3 Landelijke campagne: NIX18 ................................................................................. 4 Doel .......................................................................................................................... 4 Communicatiedoel................................................................................................. 4 Doelgroepen ............................................................................................................. 4 Jongeren tot 18 jaar .............................................................................................. 4 Jongeren tussen 18 en 30 jaar .............................................................................. 4 Alcoholverstrekkers ............................................................................................... 4 Uitvoering .................................................................................................................. 5 Distributie .............................................................................................................. 5 Ubbergen .......................................................................................................... 5 Millingen aan de Rijn ......................................................................................... 5 Groesbeek………………………………………………………………………………5 Wijchen ............................................................................................................. 5 Voorwaarden voor verstrekking ................................................................................. 5 Bandjesverstrekking .................................................................................................. 5 Communicatiemiddelen ............................................................................................. 7 Jongeren tot 18 jaar .............................................................................................. 7 Directe communicatie ........................................................................................ 7 Indirecte communicatie ...................................................................................... 7 Jongeren tussen 18 en 30 jaar .............................................................................. 7 Alcoholverstrekkers ............................................................................................... 7 Peer-education en kwalitatief onderzoek ................................................................... 8 Planning .................................................................................................................... 9 Financien .................................................................................................................... Personele uren .................................................................................................... 10 Projectbegeleiding ............................................................................................... 10 Materiele kosten .................................................................................................. 10 ID-boxen .......................................................................................................... 10 Leeftijdsbandjes .............................................................................................. 10 Promotiemateriaal ........................................................................................... 10
2 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Inleiding Drank- en Horecawet De Drank- en Horecawet stelt dat het niet is toegestaan om drank te verstrekken aan jongeren jonger dan 18 jaar. Jongeren onder de 18 mogen op hun beurt zelf ook geen drank voor handen hebben. De controle op deze wettelijke maatregel, ingegeven door de schadelijke effecten die alcohol heeft op de ontwikkeling van jongeren, is sinds 2013 een gemeentelijke taak. De burgemeester is sinds dat jaar verantwoordelijk dat de alcohol op een verantwoorde wijze wordt verstrekt. De naleving van Drank- en Horecawet is niet eenvoudig, zeker niet op grootschalige open evenementen zoals carnaval en de Vierdaagsefeesten. Het is aan de bar immers zo druk dat het controleren van de legitimatiebewijzen van elke klant die zich aandient onmogelijk is.
Leeftijdscontrolesystematiek Om tot een betere naleving te komen op evenementen is het van belang om een systematiek te gebruiken die de controle van de leeftijd aan de bar vereenvoudigd door het beter zichtbaar maken van jongeren die wel, of geen alcohol mogen bestellen. De inzet van leeftijdsbandjes is hierbij een praktisch hulpmiddel. Leeftijdsbandjes zijn stoffen polsbandjes die middels een schuifsluiting aan de pols kunnen worden bevestigd. Deze sluiting is eenmalig en niet overdraagbaar. De bandjes worden uitgegeven op vertoon van een geldig legitimatiebewijs. Het IDbewijs wordt elektronisch gecontroleerd met een ID-box. Dit apparaat geeft binnen enkele seconden aan of de houder van de kaart 18 jaar of ouder is of jonger dan 18 jaar. Ervaringen bij de vierdaagse feesten en het scholierencarnaval in Sittard wijzen uit dat het werken met leeftijdsbandjes de naleving verbetert met 50%. Wanneer daar nog eens zichtbaar toezicht aan wordt toegevoegd stijgt de naleving zelfs tot 75%. Voorwaarde voor een welslagen van het project is dat de ondernemers en zijn personeel gemotiveerd zijn om het alcoholgebruik bij jongeren onder de 18 actief tegen te gaan. Meer informatie over dit onderzoek is te vinden in de bijlage.
Samenwerking in de regio Ondernemers in de gemeenten Ubbergen, Millingen aan de Rijn, Groesbeek en Wijchen hebben de handen ineen geslagen en zich unaniem uitgesproken voor het inzetten van leeftijdsbandjes tijdens carnaval. De gemeenten hebben daarop toegezegd om de ondernemers en de carnavalsverenigingen te ondersteunen bij dit initiatief en het project te faciliteren.
Één bandje Sinds 1 januari jl. kent de Drank- en Horecawet nog maar één leeftijdsgrens, namelijk die van 18 jaar. Er is dan ook maar één soort bandje nodig, het 18+ bandje. De leeftijdsbandjes moeten onderscheid maken tussen jongeren onder de 18 jaar en jongeren ouder dan 18. In principe zou dus iedereen ouder dan 18 een leeftijdsbandje moeten dragen. Het betreft hier een dusdanig groot deel van de bezoekers aan carnaval dat er is gekozen voor een tussen variant waarbij gebruik wordt gemaakt van het feit dat de wet aangeeft dat de verstrekker verplicht is de leeftijd te controleren van iedereen die niet onmiskenbaar ouder is dan 18 jaar. In de praktijk kiezen we tijdens carnaval voor een leeftijd tot 30 jaar. Boven deze leeftijd is het gros van de carnavalsvierders onmiskenbaar ouder dan 18. Voor jongeren of jong uitziende personen geldt dus: Géén bandje = Géén alcohol 3 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Landelijke campagne: NIX18 De herkenbaarheid van het bandje is belangrijk. De landelijke overheid is in het kader van de nieuwe wet een campagne gestart die de sociale norm moet neerzetten dat alcohol drinken voor jongeren onder de 18 niet normaal is. Het carnavalsbandje sluit helemaal aan bij deze norm. Vandaar dat de communicatie rond het carnavalsbandje in de huisstijl van NIX18 wordt uitgevoerd.
Doel Het doel is om door middel van leeftijdsbandjes de naleving van de nieuwe leeftijdsgrens voor alcohol naar 18 jaar te verbeteren. De gemeente faciliteert de leeftijdsbandjes; daarmee ondersteunt ze de horeca bij het voldoen aan de verplichtingen in de Drank- en Horecawet.
Communicatiedoel Het aansluitende doel van de communicatie is dat alle betrokkenen tijdig en volledig geïnformeerd zijn over het project. Het plan voorziet in een specifieke uitwerking per doelgroep.
Doelgroepen Jongeren tot 18 jaar De boodschap die geldt voor deze groep is dat er geen alcohol meer te verkrijgen is voor jongeren onder de 18 jaar. Zij moeten op de hoogte gesteld worden van de nieuwe regelgeving: Géén bandje = Géén alcohol. Ouders en het voorgezet onderwijs dienen in deze als een intermediaire doelgroep voor de jongeren. Daarnaast wordt gecommuniceerd dat alcoholgebruik onder de 18, bijvoorbeeld door fraude met bandjes wordt beboet
Jongeren tussen 18 en 30 jaar Voor deze groep moet het duidelijk zijn dat het tijdens carnaval verplicht is om een bandje te dragen om alcohol te kopen, want: Géén bandje = Géén alcohol De grootte van deze doelgroep bedraagt: Ubbergen 993 Millingen aan de Rijn 733 Groesbeek: 2.719 Wijchen ?? Totaal 4.445
Alcoholverstrekkers De boodschap die deze groep mee moet krijgen is dat het begrijpelijk is dat de naleving lastig is voor alcoholverstrekkers. De gemeente, die nu verantwoordelijk is voor de controle op de naleving, helpt door middel van een systeem dat het de ondernemer gemakkelijker maakt om aan de verplichtingen van de Drank- en Horecawet te voldoen. Het concept van de leeftijdsbandjes is met de ondernemers besproken er is groot draagvlak. De gemeente zal toezien op de naleving van de Drank- en Horecawet en zal in het geval er wordt verstrekt aan jongeren onder de 18 een boete opleggen.
4 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Uitvoering Distributie De bandjes worden op verschillende plekken in de gemeenten uitgereikt. Ubbergen In Ubbergen is er per kern een verstrekpunt vastgesteld waar jongeren tijdens openingtijden een bandje kunnen ophalen: Leuth: Ooij: Kekerdom: Beek:
Vriendenkring De Sprong Zaal Una Café Sous les Egliges
Millingen aan de Rijn In Millingen aan de Rijn kunnen ondernemers zich opgeven als ze als verstrekpunt van leeftijdsbandjes willen fungeren. De wens vanuit de horeca was sterk om zoveel mogelijk verstrekpunten in de gemeente te hebben. Groesbeek In Groesbeek kunnen ondernemers zich opgeven als ze als verstrekpunt willen fungeren. In een vooroverleg is besloten dat de grote carnavalslocaties in ieder geval meewerken (De Linde, De Hoeve, De feesttent op de markt) Wijchen In Wijchen kunnen ondernemers zich opgeven als ze als verstrekpunt willen fungeren. In een vooroverleg is besloten dat een aantal carnavalslocaties in ieder geval meewerken (Zaal Verploegen, Het Witte Paard, De Arend/Sterrebosch, de feesttent in Wijchen)
Voorwaarden voor verstrekking Ondernemers in de gemeenten kunnen aangeven of ze een verstrekpunt willen zijn voor leeftijdsbandjes. Hiertoe zal er half januari een mailing worden verstuurd waarin de criteria staan vermeld waaraan een bandjesverstrekpunt dient te voldoen: Vast team van bandjesverstrekkers Verplichte deelname aan instructiebijeenkomst voorafgaand aan carnaval Verplicht werken volgens protocol Verplicht gebruik van de ID-box
Bandjesverstrekking Voor het gebruik van de leeftijdsbandjes is een protocol opgesteld waarmee de ondernemers moeten werken indien ze leeftijdsbandjes verstrekken. 1. Vraag iemand die jonger oogt dan 30 jaar om een identiteitsbewijs of paspoort en leg uit waarom je dat vraagt: Je geeft de leeftijdsbandjes alleen uit als je de leeftijd hebt kunnen verifiëren middels een geldig legitimatiebewijs. 5 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
2. 3. 4. 5. 6.
Opm: Ook al ken je de persoon in kwestie, er worden nooit bandjes uitgegeven zonder vertoon van een geldig legitimatiebewijs. Check als eerste of de persoon voor je lijkt op de persoon op de foto van de identiteitskaart, het rijbewijs of paspoort. Schuif het rijbewijs met de foto naar het apparaat toe in de ID-Box, na enkele seconden geeft de ID-Box aan of de persoon ouder is dan 18 Schuif de identiteitskaart met de foto naar je toe in de ID-Box, na enkele seconden geeft de ID-Box aan of de persoon ouder is dan 18 Indien de ID-box aangeeft dat de persoon 18 jaar of ouder is doe je zelf bij de jongere het bandje om. Schuif het bandje over de pols en leg een vinger tussen de pols en het bandje.
Schuif de schuifsluiting zo vast dat er een krappe vinger ruimte zit tussen de pols en het bandje.
Geen bandjes los meegeven! Indien persoon jonger is dan 18 jaar of geen ID bij zich: geen bandje. Ouders mogen geen bandje ophalen voor hun kinderen. Identificatie alleen met ID/paspoort en rijbewijs is toegestaan Bandjes altijd direct omdoen bij de persoon die is geïdentificeerd Wat te zeggen als jongere moeilijk doet? o Alcohol is schadelijk voor jongeren en kinderen, daarom is er een wettelijke leeftijdsgrens vastgesteld. o Er wordt streng gecontroleerd, dus het is slim om een bandje te dragen. o Gemak voor jezelf en voor horeca/ supermarkt.
6 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Communicatiemiddelen Voor elke doelgroep willen we passende middelen inzetten. Om één lijn aan te brengen tussen de middelen kiezen we ervoor het aan te laten sluiten bij het landelijke NIX concept.
Jongeren tot 18 jaar Ook tijdens carnaval geldt de nieuwe leeftijdsgrens, NIX 18. Jongeren kunnen alleen alcohol krijgen op vertoon van een 18+ bandje. Directe communicatie Via VO-scholen in de gemeenten worden jongeren onder de 18 bereikt met de boodschap middels: 1. Posters 2. Webteksten voor de website van Jongin, horeca, scholen en carnavalsverenigingen 3. Social media content voor twitter en facebookpagina’s van horeca en carnavalsverenigingen Indirecte communicatie Jongeren worden ook bereikt via hun ouders. Om deze intermediaire groep te bereiken worden de volgende middelen ingezet: 1. Huis-aan-huisbladen 2. Lokale radio en televisie 3. Flyer en poster via de lokale supermarkt
Jongeren tussen 18 en 30 jaar Deze groep moet weten dat zij verplicht zijn een bandje te dragen wanneer zij alcohol willen krijgen. De volgende middelen gaan hiervoor ingezet worden: 1. Poster in de kroegen waar carnavalsvierders tijdens carnaval komen. 2. Poster in de supermarkt en bij sportverenigingen, eventueel met flyers. 3. Redactioneel via Facebook, het plaatsen van een bericht op kroegenpagina’s en die van carnavalsverenigingen. 4. Bord langs uitvalswegen, dit verhoogt de alertheid ook wanneer de naam van het project later terugkomt. 5. Communicatiemiddelen aan de pui van de verstrekpunten. 6. Carnavalsblad en website ‘t Sökske en Urnekabinet
Alcoholverstrekkers Alcoholverstrekkers kunnen zich aanmelden als verstrekpunt van leeftijdsbandjes. Zij moeten dan aan bepaalde eisen voldoen. Hiernaast zal informatie gegeven worden over het project en de gemaakte afspraken. Ondernemers worden ook verzocht om geen alcohol te verstrekken aan jongeren die geen bandje dragen. Ondernemers worden daarnaast gewezen op de consequenties van het schenken aan jongeren onder de 18. 1. Mailing via post en mail, hierbij wordt een flyer en poster meegestuurd. In de mailing wordt een verzoek gedaan tot medewerking aan de nieuwe huisregel: voor jongeren onder de 30 jaar geldt, geen bandje = geen alcohol.
7 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Peer-education en kwalitatief onderzoek Nog in te vullen deel waarbij Irisz-peers worden ingezet om data te verzamelen over de effectiviteit van de interventie en om jongeren te informeren over de gevolgen van de leeftijdsgrens. Het doel van het inzetten van peers is om inzicht te krijgen in het verloop en de werking van de leeftijdsbandjessystematiek. Hebben jongeren een bandje om? Hebben ze wel of geen alcohol gedronken onder de 18 jaar? Wat vinden ze van het dragen van een bandje? Deze vragen zullen beantwoord worden door middel van enquête onderzoek. Tijdens een bijeenkomst met de peers van Iriszorg zijn de eerste ideeën op tafel gekomen. De peers zullen zich tussen het publiek begeven en het gesprek aangaan. Een vervolgbijeenkomst staat gepland.
8 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Planning Week 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Activiteit Projectplan gereed Projectplan bestuurlijk bespreken Uitwerking Projectplan Mailing horeca versturen Bandjes bestellen Materiaalproductie (posters/flyers) IDboxen bestellen Materiaal verspreiden Uitleveren Bandjes en ID-boxen Instructiebijeenkomsten CARNAVAL
9 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!
Financiën De kosten voor het project vallen uiteen in een aantal kostenposten.
Personele uren De personele kosten die te maken hebben met de directe uitvoeringskosten bestaan uit: instructiebijeenkomsten, opstart van de bandjessystematiek ter plaatse inzet van de Irisz-peers Deze kosten komen voor rekening van het regionaal alcoholmatigingsproject Alcoholopvoeding Durf NU!
Projectbegeleiding De projectleiding is in handen van de lokale aanjager voor Ubbergen, Millingen aan de Rijn en Groesbeek en die voor Wijchen. De uren die hiermee gemoeid zijn komen ten laste van het lokale aanjagers uren voor de gemeenten, welke gedekt zijn binnen het projectplan van Alcoholopvoeding Durf NU!
Materiële kosten ID-boxen Het aantal benodigde ID-boxen is nog onzeker aangezien ondernemers hebben aangegeven om zelf in aanmerking te willen komen voor het verstrekken van bandjes. Ondernemers kunnen zich hiervoor nog tot eerste helft februari opgeven. Aan de hand van de animo moeten de ID-boxen worden aangevraagd. De aantallen hieronder zijn op basis van een schatting tijdens de informatiebijeenkomsten Voor de gemeente Ubbergen zijn 4 ID-boxen nodig Voor de gemeente Millingen aan de Rijn zijn 10 ID-boxen nodig Voor de gemeente Groesbeek zijn 15 ID-boxen nodig Voor de gemeente Wijchen zijn 17 ID-boxen nodig Vanuit het project Alcoholopvoeding Durf NU! worden 4 ID-boxen beschikbaar gesteld voor het project. Dit betekent een extra financiering per gemeente van € 68 euro ex. BTW per ID-box. Indien de gemeenten ervoor kiezen om zelf een aantal ID-boxen aan te schaffen komen deze kosten neer op € 285 ex. BTW per ID-box. Leeftijdsbandjes De geweven leeftijdsbandjes (+/- 6000 stuks) komen voor rekening van het regionaal alcoholmatigingsproject. De bandjes worden voor een heel jaar aangeschaft voor alle evenementen, waardoor een inkoopvoordeel kan worden behaald. De kosten hiervoor bedragen maximaal €1.500. Promotiemateriaal Binnen dit project wordt gebruik gemaakt van banieren, posters, flyers en andere materialen ter ondersteuning van het communicatiedoel. Deze kosten komen geheel voor rekening van het regionaal alcoholmatigingsproject.
10 Projectplan Carnavalsbandje MUG Alcoholopvoeding Durf NU!