Examen VMBO-KB
2015 gedurende 200 minuten
landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan dit er één is.
Naam kandidaat ____________________________
Kandidaatnummer ____________
Bij dit examen horen digitale bestanden.
Dit examen bestaat uit 11 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 74 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0901-b-15-1-o
Situatieschets Je werkt bij een witlofteeltbedrijf.
Je begint met een voorbereidende opdracht: Je zoekt een paar verschillende rassen uit met behulp van de computer. Je maakt een teeltschema voor de teelt van witlof. Je
maakt ook een praktijkopdracht: Je maakt een perceel klaar en zaait witlofzaad op ruggen. Je dekt een rug af met folie. Je zet witlofpennen op voor de trek van witlof.
In
een tweede zitting maak je onderdeel C: Je bekijkt de groeiresultaten. Je schrijft een e-mail. Je kijkt terug op je werk.
Bij dit examen maak je twee minitoetsen.
PK-0901-b-15-1-o
2 / 12
lees verder ►►►
Onderdeel A tijdsduur ongeveer 60 minuten
In dit onderdeel kies je twee witlofrassen. Je maakt een teeltschema voor de teelt van witlof en je maakt een minitoets.
Voor dit onderdeel heb je het bestand start_witlof.htm en het bestand teeltschema_witlof.xlsm nodig. De examinator vertelt je waar je de bestanden kunt vinden. 2p
1
Zoek twee witlofrassen. Het eerste ras moet aan de volgende eisen voldoen: vroege trek minder dan 135 groeidagen Welk ras kies je? Geef hierbij een reden die anders is dan de twee eisen die hierboven al staan. ........................................................................................................................................
.................................................................................................................. .................................................................................................................. Het tweede ras moet aan de volgende eisen voldoen: late trek tolerant tegen een aantal schimmelziekten Welk ras kies je? Geef twee andere positieve eigenschappen van dit ras. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................
PK-0901-b-15-1-o
3 / 12
lees verder ►►►
6p
2
Teeltschema De teelt van witlof bestaat uit verschillende stappen. Om goed te kunnen plannen zet je de verschillende stappen van de witlofteelt uit in een teeltschema. In dit schema plan je in hele weken.
Lees de teelt- en trekinformatie op de site door.
Eind augustus 2016 wil je het witlofras Atlas kunnen leveren. De oogst van dit witlof is in week 35 van 2016. Je zaait het witlof in week 22 van 2015.
14p
3
Open het bestand teeltschema_witlof.xlsm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Zet de verschillende stappen uit de teeltbeschrijving in het teeltschema. • Klik op het gekleurde vakje voor de teeltwerkzaamheid. • Selecteer in het teeltschema de witte vakjes onder alle weeknummers waarin de teeltwerkzaamheid plaatsvindt. Druk het bestand af en lever het in bij de examinator.
Maak de minitoets bij opdracht 3.
PK-0901-b-15-1-o
4 / 12
lees verder ►►►
Onderdeel B tijdsduur ongeveer 80 minuten In dit onderdeel ga je witlof zaaien op ruggen. Een van de ruggen dek je af. Je maakt een oplossing met een gewasbeschermingsmiddel, je gaat witlofpennen dompelen en een teelt opzetten voor de trek van witlof.
Voor de eerste opdracht van dit onderdeel heb je nodig: pootlijn, piketten en hamer duimstok of rolmaat handaanaarder bats, hak of hark handzaaimachine handleiding witlofzaad afdekfolie steeketiket watervaste stift
PK-0901-b-15-1-o
5 / 12
lees verder ►►►
9p
4
Witlof zaaien op ruggen Let op: Bij deze opdracht word je ook beoordeeld op werktempo. Meld bij de examinator wanneer je begint en wanneer je klaar bent. Als je deze opdracht binnen 40 minuten uitvoert, krijg je het maximumaantal punten voor werktempo.
Zet een perceel uit van 2,00 m x 1,50 m. Maak twee ruggen in de lengte van het perceel. De hoogte en breedte staan in de tekening.
10 cm
maaiveld
20 cm
50 cm
Druk de rug aan de bovenkant stevig aan, zodat die kant afgeplat is.
Laat je werk beoordelen door de examinator.
Stel de zaaimachine in: zaaidiepte ± 1 cm. Zaai met de handzaaimachine witlofzaad op de rug.
Laat je werk beoordelen door de examinator.
Dek één rug af met afdekfolie. Zet een steeketiket met je naam, de naam van het gewas en de datum aan het begin van een rug.
Geef een reden om te zaaien op ruggen.
........................................................................................................................................
..................................................................................................................
PK-0901-b-15-1-o
6 / 12
lees verder ►►►
Voor de tweede opdracht van dit onderdeel heb je nodig: 30 witlofpennen plastic handschoenen emmer met 5 liter water calciumchloride weegschaal roerstok 1 grote pot potgrond gieter met broeskop 1 emmer water 2 plaketiketten 8p
5
Witlofpennen opzetten Je gaat de witlofpennen dompelen in een oplossing van water met calciumchloride. Calciumchloride beschermt de plant tegen ziektes en bevordert de kwaliteit van het lof. Op het etiket staat dat bij dompelen van witlofpennen per 500 liter water 15 kg calciumchloride nodig is. Je gaat de witlofpennen dompelen in een emmer met 5 liter water. Hoeveel gram calciumchloride heb je nodig? Schrijf de berekening op. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Laat je hoeveelheid uitgerekende calciumchloride beoordelen door de examinator.
PK-0901-b-15-1-o
7 / 12
lees verder ►►►
De teelt opzetten voor de trek van witlof.
kraag
witlofpennen in potgrond
witlofpennen in water
Maak de oplossing met calciumchloride. Denk aan je handschoenen. Doe een laag potgrond in de grote pot, zó dat de kragen van de witlofpennen net boven de rand van de pot uitkomen. Dompel 15 witlofpennen helemaal onder in de oplossing en zet ze netjes tegen elkaar in de grote pot. Vul de grote pot aan met potgrond tot net onder de kragen van de witlofpennen. Geef voorzichtig water met een gieter met broeskop.
Dompel de andere pennen op dezelfde manier en zet ze in de emmer. Vul de emmer met water tot maximaal de helft.
Laat je werk beoordelen door de examinator en vraag waar je je pot en emmer weg kunt zetten.
PK-0901-b-15-1-o
Plak een etiket met je naam op de pot en op de emmer. Zet de pot en de emmer weg.
8 / 12
lees verder ►►►
Onderdeel C tijdsduur ongeveer 60 minuten
In dit onderdeel bekijk je de groeiresultaten van het gezaaide witlof en van de witloftrek. Je oogst het witlof, schrijft een e-mail, kijkt terug op je werk en je maakt een minitoets.
Voor dit onderdeel heb je nodig: bodemthermometer je eigen pot en emmer met witlof mes duimstok of rolmaat weegschaal krat of doos 3p
6
Groeiresultaten van het gezaaide witlof Verwijder het afdekfolie van de rug. Meet de temperatuur van de grond in het midden van de rug op ongeveer 10 cm diepte. Geef je antwoord in één decimaal. afgedekt: ……… °C
niet afgedekt: ……… °C
Vergelijk de opkomst van het witlof op de twee ruggen met elkaar. Op welke rug is het witlof het meest gegroeid?
..................................................................................................................
Wat zou in deze situatie de oorzaak van het verschil (kunnen) zijn? Verklaar je antwoord.
.................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................
PK-0901-b-15-1-o
9 / 12
lees verder ►►►
8p
7
Groeiresultaten van de witlofpennen Haal uit de pot en de emmer elk een witlofkrop die gemiddeld ontwikkeld is. Breek de krop af of trek de krop samen met de pen voorzichtig uit de emmer en breek dan de krop af. Snijd de onderkant van de krop netjes af. Beoordeel de kroppen en vul de tabel in.
ziekte of plaag aanwezig
grote pot met potgrond
emmer met water
ja / nee*
ja / nee*
kroplengte (cm) kropgewicht (gram) pitlengte (cm) pitlengte (%) * omcirkel het juiste antwoord
pitlengte
In de ideale situatie is de pit niet langer dan 50% van de witlofkrop. Laat met berekeningen zien of jouw twee witlofkroppen boven of onder dit percentage zitten. Zet de percentages in de tabel bij pitlengte (%). .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................
PK-0901-b-15-1-o
10 / 12
lees verder ►►►
Welke teeltwijze adviseer je op basis van de gegevens in je tabel? Verklaar je antwoord.
.................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. 4p
8
Oogsten Oogst je eigen witlof. Zorg ervoor dat de kroppen droog blijven. Maak de witlofkroppen schoon door de buitenste bladeren die niet schoon zijn te verwijderen. Doe de kroppen in een krat of doos. Waarom moet het witlof na het oogsten en schoonmaken donker bewaard worden? .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................
3p
9
Communicatieopdracht Voor dit onderdeel heb je het bestand e-mail.docm nodig. De examinator vertelt je waar je het bestand kunt vinden. In deze opdracht stuur je je teeltbegeleider een e-mail waarin je je bevindingen over de witlofteelt samenvat. Je vermeldt de twee teeltwijzen, de verschillen in groeiresultaten, de pitlengte en je conclusie.
PK-0901-b-15-1-o
Open het bestand e-mail.docm. Vul je naam en kandidaatnummer in. Stuur het bericht aan:
[email protected]. Vul een passend onderwerp in. Schrijf een samenvatting over jouw witlofteelt. Maak een afdruk van de e-mail en lever deze in bij je examinator.
11 / 12
lees verder ►►►
2p
10
Terugkijken Je hebt witlof geoogst en beoordeeld. In het schema staan hierover drie beoordelingspunten. Beoordeel jezelf. Gebruik hierbij één van de volgende cijfers: 2 goed 1 gedeeltelijk goed 0 slecht of niet gedaan Geef een toelichting bij elke beoordeling.
beoordelingspunt
cijfer
toelichting
Ik heb de witlofkroppen op de juiste manier geoogst om ze te kunnen beoordelen. Daarbij heb ik de witlofkroppen die geteeld zijn op potgrond en die geteeld zijn op water duidelijk gescheiden gehouden.
.............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................
Ik heb de witlofkroppen juist beoordeeld.
.............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................
Ik had mijn werkplek overzichtelijk ingericht zodat ik de witlofkroppen goed kon beoordelen en een juiste conclusie kon trekken.
.............................................................. .............................................................. .............................................................. .............................................................. ..............................................................
15p
11
Maak de minitoets bij opdracht 11.
PK-0901-b-15-1-o
12 / 12
lees verdereinde ►►►
