landbouw en natuurlijke omgeving groene ruimte CSPE BB
2015
instructie voor de examinator In deze instructie vindt u richtlijnen en aandachtspunten bij de geheimhouding, de voorbereiding, de afname en de herkansing van het cspe. De paragrafen 1 tot en met 5 bevatten algemene informatie, die ook van toepassing is op cspe’s van andere vakken. Vakspecifieke informatie treft u aan in de overige paragrafen. De mededelingen over de cspe’s van 2015 (Septembermededeling op www.examenblad.nl) bevatten nadere informatie over dit cspe.
1 Geheimhouding cspe 1
2
3
4 5
6
Veel scholen hebben een protocol voor de afname van het cspe. In dit protocol staat dat de examinatoren tekenen voor de ontvangst van de examendocumenten van het cspe en verklaren alle zorgvuldigheid in acht te zullen nemen om te voorkomen dat de geheimhouding van de examendocumenten wordt geschonden. De examinator en de tweede examinator stellen in onderling overleg de score voor het centraal examen vast. In het protocol staat dat de eerste en tweede examinator verklaren dat zij de beoordeling in overeenstemming met het correctievoorschrift hebben verricht. Op www.vo-raad.nl en www.aocraad.nl staat een goed voorbeeld van een protocol. Alle examendocumenten (papier en digitaal) zijn geheim. Bewaar ze in een kluis op school. Neem ze niet mee naar huis. Voer de voorbereidingen van het examen uit in een ruimte waar geen leerlingen aanwezig zijn. Reik examendocumenten aan het begin van iedere zitting uit aan de kandidaten en neem ze na iedere zitting in. Tenzij anders vermeld in de instructie voor de examinator hebben kandidaten buiten de zittingen om geen inzage in de examendocumenten. Houd het correctievoorschrift en de instructie voor de examinator voor de kandidaten geheim. Examendocumenten zijn na afloop van de examenperiode pas openbaar. Hetzelfde geldt voor de producten die door de kandidaten in het kader van het cspe gemaakt worden. Deze kunnen pas na afloop van de examenperiode tentoongesteld of meegegeven worden. Pas eind juni is de examenperiode afgelopen (zie het examenrooster voor het tweede tijdvak op www.examenblad.nl). Tot die tijd kunnen er nog kandidaten geëxamineerd worden en is geheimhouding noodzakelijk. Eventuele foto- of filmopnamen van de afname mogen alleen gemaakt worden door bij de afname betrokken examenfunctionarissen die door de directeur zijn aangewezen. Tenzij een opname een onderdeel is van een praktische opdracht mogen ook kandidaten dus geen opnamen maken. Eventuele gemaakte opnamen mogen niet toegankelijk gemaakt worden zolang er (op andere scholen) nog kandidaten geëxamineerd kunnen worden. Tot eind juni is publicatie van cspemateriaal via bijvoorbeeld de website van de school of YouTube dus niet toegestaan.
PB-0921-b-15-1-i
1
lees verder ►►►
7
8
9
Minitoetsen in MiniTester Als u met MiniTester werkt geldt: Van de minitoetsen zijn varianten aanwezig. Alle kandidaten die gelijktijdig aan onderdeel X werken, kunt u dezelfde variant laten maken, mits de kandidaten niet bij elkaar kunnen kijken. Kandidaten die later zijn ingeroosterd, geeft u een andere variant van de minitoets. Zo waarborgt u de geheimhouding. Minitoetsen in Facet De varianten van de minitoetsen worden door Facet zelf toegewezen. Kandidaten die gelijktijdig aan onderdeel X werken, kunt u in dezelfde afnameplanning zetten. Als de kandidaten niet bij elkaar op het scherm kunnen kijken, kunt u ervoor kiezen om elke kandidaat dezelfde variant te laten maken. In de overige gevallen kiest u ervoor om twee varianten in de afnameplanning op te nemen. Voor kandidaten die later zijn ingeroosterd, maakt u een nieuwe afnameplanning. Zo waarborgt u de geheimhouding. Op de laatste bladzijde van deze instructie voor de examinator staat vermeld welke informatie over de inhoud van het examen vooraf verstrekt mag worden aan de kandidaten. Meer inhoudelijke informatie geven is niet toegestaan. Deze bladzijde behandelt u als een examendocument (zie punt 2). U reikt een kopie van deze bladzijde uit in de laatste lesweek die aan de afname van het cspe voorafgaat. Dit examendocument is dus alleen ter inzage voor de kandidaten. Na inzage neemt u deze bladzijde weer in. Het is niet geoorloofd om de opdrachten van tevoren met de kandidaten te oefenen.
2 Voorbereiding cspe 1
2
3
4 5 6
Om het cspe voor te kunnen bereiden, ontvangt de school in februari zending A van de cspe’s. Zending A bevat in tweevoud alle papieren examendocumenten inclusief de instructie voor de examinator. Het correctievoorschrift behoort niet tot deze zending. In deze examendocumenten is de informatie die niet nodig is voor de voorbereiding van het cspe met grijze vlekken bedekt. Zending B van maart bevat de papieren examendocumenten in kandidaataantallen. Met inachtneming van de geheimhouding mag u vijf werkdagen voorafgaand aan de start van de afname op uw school, de examendocumenten van zending B gebruiken om voorbereid te zijn op de afname van het cspe (bijvoorbeeld door zelf voorafgaand aan de afname, het cspe te maken). Het cspe kent de onderdelen A, B, C, …. Uw school bepaalt per onderdeel, hoeveel kandidaten gelijktijdig geëxamineerd worden. Paragraaf 6 bevat aanbevelingen hiervoor. Laat de opdrachten uitvoeren zoals ze in de examenopdrachten zijn gesteld. Het is niet toegestaan opdrachten aan te passen, te vervangen of over te slaan. Zorg ervoor dat de school voldoet aan de eisen met betrekking tot veiligheid, hygiëne en milieu. Controleer voor aanvang van het examen of per kandidaat alle benodigde materialen, grondstoffen, gereedschappen en/of hulpmiddelen aanwezig zijn.
PB-0921-b-15-1-i
2
lees verder ►►►
7
8
9
Van elk onderdeel van het cspe is de richttijd aangegeven. Zie paragraaf 6 overzicht opdrachten. In de Septembermededeling staat in ‘de richtlijnen examentijd cspe’ nadere informatie hierover (zie de Septembermededeling op www.examenblad.nl). In een cspe kunnen opdrachten voorkomen waarbij het werktempo beoordeeld wordt. Let erop dat u tijdens deze opdrachten per kandidaat de tijd exact bijhoudt. Cito heeft een helpdesk ingericht voor technische vragen over computergebruik in het cspe. Informatie over de bereikbaarheid van deze helpdesk kunt u vinden op http://ictexamenhelpdesk.cito.nl Met (vakinhoudelijke) vragen of opmerkingen over het cspe kunt u terecht bij het Examenloket (www.examenloket.nl - zie de Septembermededeling op www.examenblad.nl).
3 Afname cspe 1
2
3
4
5 6
Iedere kandidaat werkt individueel aan de opdrachten van het examen. Tenzij anders vermeld in de examendocumenten is overleg en samenwerking met anderen niet toegestaan. De opdrachten moeten in de aangegeven volgorde gemaakt worden. Om organisatorische redenen kan eventueel van de aangegeven volgorde worden afgeweken. Per onderdeel van het cspe zijn richttijden aangegeven. De richttijden gaan uit van een werktempo dat de kandidaat aan moet kunnen. Overschrijding van de richttijd en de reden hiervoor kunnen in het protocol vermeld worden (zie de Septembermededeling op www.examenblad.nl). Hulp aan kandidaten door de examinator of anderen tijdens het cspe is niet toegestaan, tenzij anders vermeld in het vakspecifieke deel van deze instructie of in het correctievoorschrift. Deel de kandidaten vooraf mee dat u hen tijdens het examen niet kunt helpen. Het is niet toegestaan om bij de beoordeling af te wijken van het correctievoorschrift. Stuur de WOLF-scores in van de eerste afname van de kandidaten, dus vóór een eventuele herkansing.
4 Herkansing cspe 1 2
3
Herkansing kan pas plaatsvinden nadat het gehele cspe is afgelegd. Herkansen van het cspe betekent dat de kandidaat het cspe geheel, of onderdelen daarvan, opnieuw aflegt. Tijdens een eventuele herkansing demonstreert een kandidaat zijn kennis en vaardigheden door dezelfde praktische opdrachten van het cspe nogmaals uit te voeren. BB- en KB-kandidaten kunnen het cspe herkansen en daarnaast mogen zij het centraal examen van één algemeen vak herkansen. GL-kandidaten mogen slechts één centraal examen herkansen, dat wil zeggen óf het cspe GL óf het centraal examen van één algemeen vak. Met de herkansing van het cspe GL kan derhalve pas gestart worden als de uitslag van het eerste tijdvak is vastgesteld.
PB-0921-b-15-1-i
3
lees verder ►►►
4
5
6
De kandidaat maakt in de herkansing een andere variant van dezelfde minitoets dan tijdens de eerste afname. Van de onderdelen van het cspe, waarvan meer varianten voorhanden zijn, maakt de kandidaat eveneens een andere variant dan tijdens de eerste afname. Van de onderdelen, die in de herkansing worden afgelegd, komen alle scores in de plaats van de scores die de kandidaat tijdens de eerste afname heeft behaald. Wat niet mag, is dat per onderdeel de hoogste score wordt genomen. Van de onderdelen die niet worden herkanst, blijft de score staan. Het kan voorkomen dat een kandidaat, na een weinig succesvolle herkansing, achteraf meedeelt dat hij liever andere onderdelen had willen herkansen. Het verdient daarom aanbeveling dat de school voorafgaand aan de herkansing de keuze van de te herkansen onderdelen in overleg met de kandidaat en diens ouders/wettelijke vertegenwoordigers vastlegt in een overeenkomst. Voor aanvullende informatie zie de Septembermededeling op Examenblad.nl.
5 ICT-gebruik en dvd met bestanden 1
2 3
4
5
6
De digitale bestanden die nodig zijn voor het cspe, worden in maart op dvd aan de secretaris van het eindexamen van uw school gezonden. Een handleiding voor het ICT-gebruik bij het cspe wordt tegelijkertijd met de digitale bestanden aan uw examensecretaris gestuurd. In de handleiding staan onderstaande aandachtspunten voor ICT-gebruik. Overleg vooraf met de ICT-coördinator / systeembeheerder van uw school over de afname van de cspe-onderdelen waarbij de computer wordt gebruikt. Houd per groep één reservecomputer beschikbaar, en bij grotere groepen één reservecomputer per tien kandidaten. In de examenzaal dienen één of meer printers aanwezig te zijn. Het is in het belang van de kandidaat dat de systeembeheerder de back-upfunctionaliteiten zo instelt dat bij uitval van de computer zo weinig mogelijk examenwerk verloren gaat. Daarnaast wordt aanbevolen dat de examinator / surveillant tijdens de afname op de hoogte is van de locatie van de back-upbestanden. De digitale bestanden voor de praktische opdrachten dienen voor de kandidaten beschikbaar gemaakt te worden op, dvd’s, USB-sticks of op een veilige plaats op de centrale server. De kandidaten moeten een duidelijke instructie krijgen waar de bestanden te vinden zijn en waar de eigen bestanden opgeslagen moeten worden. Op de USB-stick wordt de naam van de kandidaat en het kandidaatnummer vermeld. De opdracht is veelal zo geformuleerd dat de kandidaat het door hem bewerkte bestand opslaat onder een andere, eigen bestandsnaam. Dit maakt het mogelijk dat de kandidaat terugkeert naar het originele bestand, als er iets verkeerd mocht gaan. Wanneer er meer zittingen zijn waarbij de computer gebruikt wordt, gebruikt de kandidaat bij elke zitting in principe dezelfde USB-stick. Wanneer een volgende zitting op een andere dag of dagdeel plaatsvindt, wordt de USB-stick ingenomen. Laat de school de bestanden in een netwerkomgeving opslaan, dan zorgt men ervoor dat de toegang tot die bestanden buiten de examentijd geblokkeerd is.
PB-0921-b-15-1-i
4
lees verder ►►►
7
8
In een volgende zitting mag de kandidaat geen veranderingen aanbrengen in examenbestanden die in een eerdere zitting zijn gemaakt. Na elke opdracht of examenonderdeel maakt de kandidaat tijdens het examen een afdruk op papier die wordt ingeleverd, tenzij anders wordt aangegeven. Deze afdruk is een “beveiliging” tegen het later aanpassen van bestanden. Na afsluiting van het examenonderdeel worden afdrukken op papier niet meer in ontvangst genomen. Het toetsprogramma voor de digitale minitoetsen moet vooraf in overleg met de ICT-coördinator / systeembeheerder zijn geïnstalleerd en gecontroleerd.
PB-0921-b-15-1-i
5
lees verder ►►►
6 Overzicht opdrachten ONDERDEEL A 1
praktijkopdracht
2
praktijkopdracht
ICT-gebruik: Excel met bestand, Word met bestand
3
minitoets
variant a, b, c, d
ONDERDEEL B
richttijd: 120 minuten
4
praktijkopdracht
6
5
praktijkopdracht
1
ONDERDEEL C
*
akg*
richttijd: 45 minuten
6
praktijkopdracht
7
praktijkopdracht
8
minitoets
richttijd: 75 minuten 6 variant a, b, c, d
akg = aantal kandidaten gelijktijdig. Toetstechnisch advies over het aantal kandidaten dat bij deze praktijkopdracht gelijktijdig beoordeeld kan worden.
PB-0921-b-15-1-i
6
lees verder ►►►
7 Vakspecifieke aanbevelingen met betrekking tot de organisatie Algemene aanbevelingen Offline gebruik WOLF tijdens praktijkafname Het is mogelijk om tijdens de afname van het cspe de beoordelingen van de kandidaten direct te verwerken in het programma WOLF. U kunt WOLF installeren op bijvoorbeeld een laptop en deze meenemen naar de praktijkruimte of buitenlocatie. Voor het invoeren van de scores in WOLF is het namelijk niet noodzakelijk om over een internetverbinding te beschikken. Voor een bijbehorende handleiding zie http://wolf.cito.nl. De kandidaten leggen in dit examen een speeltuin aan en voeren onderhoudswerk uit aan een haag. De
werkzaamheden voor het aanleggen van de speeltuin bestaan uit: de tuin uitzetten tegels leggen een zandbak maken perkoenpalen plaatsen een boom planten een plantvak aanplanten grond zaaiklaar maken de tuin afwerken en opleveren
De
werkzaamheden voor het onderhoudswerk aan de haag bestaan uit: een haag snoeien de haagvoet schoonmaken een bemesting uitvoeren
ICT Bij dit examen horen de volgende bestanden: bestand
opdracht
beplanting.xlsm
2
e-mail.docm
2
Macrobeveiliging Veel Word- en Excel-bestanden voor de praktische opdrachten bevatten macro’s. In zowel Word als Excel moeten daarom alle macro’s worden ingeschakeld. In de Handleiding Applicaties die op de dvd met digitale bestanden te vinden is, staat beschreven hoe u dit kunt (laten) doen. Afname toelichting bij de beoordeling Bij bepaalde opdrachten beoordeelt u de kandidaten op beroepsvaardigheden, zoals efficiënt werken en veilig werken. PB-0921-b-15-1-i
7
lees verder ►►►
Aanbevelingen per onderdeel opdrachten 4 en 7 In het opdrachtenboekje wordt niet aangegeven dat de kandidaat moet opruimen. U beoordeelt het opruimen wel. De kandidaat behoort op eigen initiatief de materialen en gereedschappen die hij gebruikt heeft op te ruimen. Als hij dit niet op eigen initiatief doet, is de beoordeling voor opruimen 0 punten. Als u tegen een kandidaat (die bijvoorbeeld aangeeft dat hij klaar is met de opdracht) zegt dat hij nog moet opruimen, moet u vermijden dat andere kandidaten dit kunnen horen. Onderdeel A Vertel de kandidaat waar de ICT-bestanden staan. Onderdeel B Voor dit onderdeel zijn veldjes van 300 x 300 cm nodig met minstens 50 cm tussenruimte. Aan de voorzijde moet voldoende plaats zijn om het gereedschap te verzamelen. Zorg ervoor dat het representatieve stukjes grond zijn. Zorg voor voldoende materiaal en gereedschap. Leg alle materialen klaar in de buurt van de veldjes. Vertel de kandidaat waar hij dit onderdeel moet uitvoeren. opdracht 4 De kandidaat hoeft geen zandbed te maken voor de hinkelbaan. Zorg ervoor dat de grond geschikt is om de tegels vlak en stevig te kunnen leggen. Bij het plaatsen van de perkoenpalen beoordeelt u de kandidaat op werktempo. De startsituatie van de opdracht dient voor alle kandidaten gelijk te zijn. De benodigde materialen staan dicht bij de werkplek klaar. In het lokaal/de werkruimte hangt een goed zichtbare klok. U wijst de kandidaat erop dat hij zelf de tijd in de gaten kan houden. Als dit niet mogelijk is met een klok biedt u de kandidaat een stopwatch of iets dergelijks aan. U noteert de begintijd en de eindtijd in het correctievoorschrift. Indien de kandidaat de opdracht in minder dan 15 minuten gereed heeft, krijgt hij de 2 punten voor dit beoordelingsaspect. Heeft de kandidaat tenminste 15 minuten, maar minder dan 20 minuten nodig, dan krijgt de kandidaat 1 punt en als de kandidaat er langer over doet dan 20 minuten krijgt hij geen punten voor zijn werktempo. Hij maakt de opdracht wel af. De kandidaat hoeft de zandbak niet te vullen met (speel)zand.
PB-0921-b-15-1-i
8
lees verder ►►►
opdracht 5 De kandidaat kijkt terug op de aanleg van de speeltuin. Aan de hand van een lijstje met controlepunten voert de kandidaat een controle uit. Ondertussen kunt u deze controle ook uitvoeren met behulp van beoordelingsaspecten 4b, 4f, 4g en 4j uit het beoordelingsschema. Na het invullen voert u met de kandidaat een gesprek. Zowel bij de hinkelbaan als bij de boom kiest u een controlepunt uit dat niet overeenkomt met uw eigen beoordeling of waarvan de kandidaat aangeeft die niet juist te hebben uitgevoerd. U vraagt bij beide controlepunten wat er niet goed is gegaan én hoe het wel uitgevoerd had moeten worden. Indien de kandidaat bij alle controlepunten aangeeft deze juist te hebben uitgevoerd, en dat komt overeen met uw beoordeling, vraag u het volgende: • Hoe heb je het voor elkaar gekregen dat de tegels stevig/niet wiebelig liggen? • Hoe heb je de juiste plantdiepte van de boom bepaald? Bij het controlepunt 'de speeltuin is netjes afgewerkt' vraagt u de kandidaat waar hij op gelet heeft. Als vierde vraag laat u de kandidaat zelf een controlepunt kiezen dat hij een volgende keer anders zou doen. U vraagt hem waarom hij dit punt heeft gekozen en hoe hij het dan anders zou doen. Onderdeel C Voor dit onderdeel is een haag nodig. Een haag met een hoogte tussen de 1 m en 1,50 m en ongeveer 6 m lang. Vertel de kandidaat waar hij dit onderdeel moet uitvoeren. In verband met de veiligheid, de leeftijd van de kandidaten en de gelijkwaardigheid tussen de kandidaten biedt u een handheggenschaar aan. De haag moet ook bemest worden. Hiervoor kunt u de kandidaat meststof voor hagen of bijvoorbeeld koemestkorrels aanbieden. U controleert de hoeveelheid mest die de kandidaat heeft afgewogen. Bij een te grote afwijking stuurt u bij zodat de haag wel de juiste hoeveelheid krijgt.
PB-0921-b-15-1-i
9
lees verder ►►►
8 Materialen, gereedschappen en hulpmiddelen Algemeen Voor eventuele ICT-benodigdheden zie paragraaf 7.
Overzicht per onderdeel Onderdeel B gereedschap om de tuin uit te zetten en aan te leggen klok 7 betontegels, 30 x 30 x 5 cm 4 balken (of betonbandjes) voor de zandbak, 5 x 15 x 100 cm 4 perkoenpalen Ø8 cm, 120 cm 1 boom (met wortel of kluit, geen boom in container) 1 boompaal boomband en spijkers 8 planten wortelgoed (bijvoorbeeld liguster of beuk) Onderdeel C handheggenschaar bladhark ballastschop riek of greep kruiwagen schoffel meststof voor hagen weegschaal bezem
PB-0921-b-15-1-i
10
lees verder ►►►
landbouw en natuurlijke omgeving groene ruimte CSPE BB
2015
algemene informatie voor de kandidaat Inleiding Tijdens dit examen voer je zelfstandig werkzaamheden uit.
Wat ga je doen? Je bereidt de aanleg van een speeltuin voor en je legt de speeltuin aan. Je kijkt terug op de aanleg en je voert onderhoud uit aan een haag. Je maakt ook twee minitoetsen. Je wordt bij bepaalde opdrachten ook beoordeeld op algemene beroepsvaardigheden, zoals veilig en systematisch werken, opruimen, beleefdheid en duidelijk spreken.
Overzicht van de opdrachten Onderdeel A
een werkplanning maken de juiste beplanting uitzoeken een minitoets maken
Onderdeel B
een speeltuin aanleggen terugkijken op de aanleg
Onderdeel C
een bemesting uitrekenen een haag onderhouden een minitoets maken
Wanneer je deze informatie hebt gelezen, lever je het blad weer in bij je docent.
PB-0921-b-15-1-i
11
lees verder ►►► einde
