MEDISCH
CONTACT
8 e J a a r g a n g - I October 1 9 5 3 - No. 4 0
Officieel orgaan van de
Koninkliike Nederlandsche Maatschappii tot bevordering der Geneeskunst COMMISSIE V A N REDACTIE :
G. C. HERINGA, Hoofdred. -- F. W I B A U T -vaeature Namens de Redactie van het Tijdschrift voor $odale Genceskunde: M. G. NEURDENBURG REDACTIE EN A D M I N I S T R A T I E :
Keizersgracht 327 - Telefoon
36808
-
Amsterdam
Advertenti~n in dit blad behoeven de goedkeuring der Redactie. Voor het plaatsen van advertenti~n gelieve men zich te richten tot: Bureau A D E X, Keizersgracht 158, Amsterdam C., T e l d o o n 42855 Abonnement voor niet-leden f 15.-- -- Losse m i m m e n f 0A0 INHOUD: M e d e d e l i n g e n en berichten v a n de M a a t s c h a p p i j
Ledencongres 8, 9 en 10 October Van her Centraal Bestuur der L.H.V. Honorering verloskundige hulp aan Am,bonezen Van her Centraal Bestuur der L.S.V. Convocatie voor de gewone ]edenvergadering der L.S.V., te houden op Zaterdag 7 November 1953 Fan het Centraal Bestuur der LM.D. Convocatie voor de ledenvergadering .van de L.A.D., te houden op Zaterdag 14 November 1953
Artsencursussen
blz. 614 614 614 615
Rooster Artsencursus 1953--1954 te ’s-Gravenhage
616
Scheiding van behandeling en contr61e bij avbeidsongeschiktheid
617
Her Eerste Internationale Congres betreffende her Medische Bibliotheekwezen, door Dr. J. A. van Dongen
621
Thailand, vrij land, door A. W. Voors
622
Ter (betere) voorlichting Wie moet de ziekenfondspafi~nten inlichten over de honorering van de huisarts? Nogmaals: wie licht de ziekenfondspati~nt in over de juiste gegevens betreffende bet ziekenfondswezen? Rectificatie
623
World Medical Association Niet offlcleel g e d e e l t e Feulileton
Ingezonden stukken
Adressen van de Maatschaooi], haar organen, enz. Keizersgracht 327, Amsterdam-C. Bureau van het H.B., D.B., BoekLandelijke Huisartsen Vereniging houding en Bureau voor Waarneming en Vestiging, van 9--18 uur t tel. $6808 Landelijke Specialisten Vereniging na 19 uur en Zondags tel.722140 Red. en Adm. van ,,Medisch Contact" tel. 36808 Landelijke Vereniging van Artsen Postgiro Maatschappij 58085 in Diemtverband Bankrelatie: Amsterdamsche Bank, van Baerlestraat, Amsterdam Spedalisten Registratie Commissie Federatie ,Verenigde Maatschappij Ziekenfondsen", tel. 20879, Utrecht, Nobelstraat 21). Ondersteuningsfonds voor bell. wed. en wezen. Gironummer 111950, Eendrachtsweg 15, R’dam. SECT. Dr. A. C. M. Beukers, Gerard v. Swietenstraat 79, Tilburg.
624 624 625
tel. $4764 tel. $4916
tel. $6808 tel. 34916
Raad van Beroep, Secretaris H. J. J. Blauwkuip, Amsterdam, Willemsparkweg 139. Administratie der advertenti~n: Advertentiebureau ,,ADEX", KdzeTegracht 158, Amsterdam-C., telefoon 42355.
Spoed-kopi] voor het eerstvolgende nummer dient uiterlijk Zaterdags v66r 12 uur in het befit te zijn van de redactie.
~EDEDELINGEN EN BERICHIEN
VAN DE MAhTSCHAPPl
LEDENCONGRES 8, 9 en 10 OCTOBER Tentoonstellingen In het Gemeente-Museum vindt U de tentoonstelling van mo.derne schilderkunst, waar’voor de aesculaap-prijs is uitgeloofd. ,,Pi~acet en Penseel" zal in bet Kurhaus de kunstzinnigheid harer leden demonstreren. Bovendien wordt in het Kurhaus gefixposeerd door de volgende bedrijven: I. Agfa, 4, Pharmachemie, 6, en 7. Organon, 8. Trifax, 9, Philips-Roxane, 10. Amsterdamse Chinine Fabriek, 11. Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek, 12. Bayer, 13. Brocades, 15. Helian-
tbos, 16. Ilecken, 17. Lamers en Indemans, 18. Avac, 19. Van der Aar, 21. Enraf, 22. en 23. St6pler. Deelnemers worden opgewekt van h u n belangstelling te doen blijken door deze expositie, waaraan de betrokken bedrijven alle zorg besteden, met h u n bezoek te vereren. Het is nog mogelijk in te schrijven voor deelname aan de avondvoorstellingen op 8 en 9 October en voor de filmavond op I0 October.. De Congres-secretaris: G. de Reus.
VAN HET CENTRAAL BESTUUR DER LANDELIJKE HUISARTSEN VERENIGING Honorering verloskundige hulp aan Ambonezen Van de Commissaris voorAmbonezenzorgwerd bericht ontvangen, dat hij -- op grond van een desbetreffend advies van de medisch adviseur van het Commissariaat -- heeft goedgevonden, dat v~naf 1 Augustus 1953 door contractartsen voor verloskundige iaulp aan Ambouese vrouwen,
verblijflaoudend in woonoorden, in plaats van I 30.-- een bedrag van [ 45_- per bevalling in rekening wordt gebracht. B. Drewes, Arts, Secretaris LH.V. Amsterdam, 15 Septem~ber 1953,
VAN HET CENTRAAL BESTUUR DER LANDELIJKE SPECIALISTEN VERENIGING Convocatie voor de gewone ledenvergadering der Landelijke Specialisten Vereniging, te houden op Zaterdag 7 November 1953 des namiddags te twee uur in ,,Esplanade", Lucas Bolwerk te Utrecht. Agenda. 1, Opening. 2. App~l nominaal der afgevaardigden. 3. Dispensafie voor de cor~vocatie op korte termijn (art. 29 (2) Huishoudelij.k Reglement). 4. Vervulling vacatures in bet Centraal Bestuur:
n,b. In de eerste plaats moet worden voorzien in de vacatures, ontstaan door het aftreden volgens rooster van de collegae J. Leopold Siemens, k.n.o.-arts; C. W. Ch. Deurman, orthopaediseh chirurg en H. A. J. J. M. Speleers, k.n.o.-arts, waarvan eerstgenoemde zich niet herkiesbaar stelt. Collega Deurm.an stelt zioh herkiesbaar, terwij.1 collega Speleers zich bereid heeft verklaard rerug te komen op zijn voornemen, zich niet meer voor her bezetten v a n een bestuurszetel beschikbaar te stellen. Voorts zijn er te vervullen de vacatures welke ontstaan, doordat ondergetekende de tijd gekomen acht, zljn bestuursHdmaatschap neer te leggen, terwijl collega Narvis niet meer in de gelegenheid is zijn bestuurslid-
614
maatsehap te continueren. Voor de vijf te vervullen vacatures worden door het Centraal Bestuur hierbij twee candidaten voorgedragen, t . w . C . W . Ch. Deurman, orthopaedisch chirurg, wonende te Oosterbeek en H. A. J. J. M. Speleers, k.n.o.-arts te Maastricht. De aandacht wordt er op gevestigd, dat volgens het herziene artikel 13 van het Huishoudelijk Reglement, behalve door her Centraal Bestuur, ook candidaten kunnen worden voorgedragen door a. de districtsvergaderingen en b. ten minste 20 leden der Vereniging. Voordrachten van candidaten moe-
ten uiterlijk 14 dagen v66r de datum van de Ledenvergadering ten bureIe der Vereniging worden ingediend. Bekrachfiging ~van de keuze van de Voorzitter voor het jaar 1954. (n.b. Overeenkomstig bet gewijzigde reglemerit is door her Centraal Bestuur als Voorzitter voor het jaar 1954 gekozen Dr, M, Plooy, internist te Amsterdam, welke keuze door de Ledenvergadering moet worden bekrachtigd.)
natrium-penicilline-G kalium-penlcilline-G depocilline clepocilline-vloeil0aar bicilline almocilline deripen penicilline-poecter inha[atc
globenicol (dragSes en poeder) globenicol-oogzalf globenicol~oordruppels
inlichtingen:
medisch-weLnschappelijke dienst
koninklijke nederlandsche gist. en splrituslahrlok n.v. delft - holland
Wii exposerentijctens de iaarvergadering in her Kurhaus.
.~: .C(
.(l ,el .(I ,(1
W l j hebben her genoegen de deel nemers aan her Ledencongres van de K o n l n k h i k e N e d e r l a n d s c h e Maatschappil rot Bevorderlng der
~).
Geneeskunst, te houden op 8, 9 en 10 October as
)). )). l). )).
tn het Kurhaus te Scheveningen,
nodigen
.(l
uit te
tot een b e z o e k aan o n z e stand in de
.~ ,(l
hall, recht tegenover de deur naar de garderobe
pharmachemie
I).
~ozenstraat
1
- haarlem
1)-
~"
.Z .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
,?
.RADARTHERM"
Het
BLAUPUNKT-ELEKTRONIK
Microgolf- therapie- apparaat T.S. 5302, een standaard-apparaat ten behoeve van de physische therapie, is het resultaat van jarenlange onderzoekingen op het gebied der microgolven ea hun medische toepassin&smogelijkheden. Vooral omdat microgolven (b.v. 12 cm.) door her vochtige menselijk weefsel sneller en vollediger geabsorbeerd women dan ultra-korte golven, is de therapeutische werking beduidend groter dan bij laatstgenoemde golven bij gelijke energie. Litteratuurlijst betr. Microgolf-Therapie:
9 Prijzen
op aanvrage
9 lnlichtingen en demons;ratie
geheel vrijblijvend
1. D. S C H A R E C I C : D i s T h e r a p i e w o c h e . J a n u ~ t r 1952. 2. I-[. LADENBURG & D. S C H A R E C t ( : A r c h l y fiir p h y s i k a l i s c h e T h e r a p i e 1951. H e f t 3. 3. L I D M A N N , B. J. & C. C O H E N : A i r S u r g e o n s B u l l . 2 (19q5) : 448. 4. D A I L Y , L. E. : U.S. n a y . reed. B u l l . 41 (1943): 1.052. 5. FAT,T~IS, R . H . : A m e r . J. P h y s i o l . 147 (1946): 281. 6. P E T Z O L D , J. : R a d i o l o g y ( A m . ) 31 (193~): 7~)7. 7. J. W. G E R S T E N , G. K . WAICIM, J., & F . IC. K R U S E N : A r c h . P h y s . Med. 30 (1949): 7. 8. G. K. WAICIM, J. H E I ~ R I C K , G. M. M A R T I N a n d F. H . K R U S E N : 5. a m e r . reed. Ass~)c. 139 (1949): 989. 9. C. R. K E M P , W. D, P A L r L ~nd H . M. H I N E S : A r c h . P h y s . Med. 29 r 1 2 . ’ t 0 ~VIIR A U L T , M. : P r a x i s . R e v u e S u i s s e de m ~ d . 39 (1950): 927. 11. J. W. R A E G. M. MARTIAN’, W. J. T R E A N O R a n d F . }~:. K R U S E N : P r o e S t a f f . Meet., M a y o Clin., R o c h e s t e r 25 (1950): 15.
Blaupunkt-Elektronik
Levering via de Importeurs
G.m.b.H.
BERLIN-DARMSTADT
N.V. RONALD H. ILCKEN'$ HANDELMAATSCHAPPl/
INTERPHYSICO i.o. - M A A S T R I C H T
- TELEFOON 6 9 0 6
en de bonafide handel Bezoekt onze stand hr. XVI op de tentoonsteUing van bet ledencongres in her Kurhaus te Scheveningen op 8-9-10 October a.s.
6. Overdracht van het Voorzitterschap aan de nieuwe Voorzitter. 7. Goedkeuring notulen der Vergadering van 19 September 1953. 8. Goedkeuring begroting voor her jaar 1954. 9. Vaststelling van de contri,bude over 1954. 10. Voorstel om de kosten voor de inrichting en stoffering van de ,bureaux der L.S.V. in het nieuwe gebouw van de Maatschappij te voldoen uit de overschotten wan vorige jaren
en niet te brengen ten laste van de gewone begroting 1953. (n.b. Het betreft hier een buitengewone uitgave van [ 5.155,38, waarmede op de begroting 1953 geen rekening is gehouden.) 11. Ziekenfondsregeling na 1 Januari 1954. 12. Mededelingen van de Voorzitter. 13. Rondvraag. 14. Sluiting.
Namens bet Centraal Bostuur, Dr. A. Welcker, Secretaris.
VAN HET CENTRAAL BESTUUR DER LANDELIJKE VERENIGING VAN ARTSEN IN DIENSTVERBAND Convocafie voor de ledenvergadering van de Landelijke Vereniging van Arfsen in Dienstverband, te houden op Zaterdag 14 November 1953, des middags te 2.30 uur in her Gebouw voor Kunsfen en Wefenschappen, Mariaplaats, Utrecht. Art. 29
Agenda.
I.
Opening.
II.
Opnemen van de namen der afgevaardigden der Districten en Groepen.
III.
Rede van de Voorzitter.
IV.
Jaavverslag van de Secretaris over 1952 (Opgenomen in Medisch Contact No. 24, van 11 Juli 1953).
v.
Rekening en Verantwoording van de Penningmeester over her boekjaar 1952. D6charge van de Peningmeester.
VI.
Mededeling over de verdeling van bet BUA-kapitaal en her gedeelte dat de LAD is toegewezen.
VII.
Begroting voor 1954. Vaststelling der contributie.
VIII.
Verkiezing van 3 leden van het Centraal Bestuur. Aan de ,beurt van aftreden zi]n: A. D. J. Berkhout (die zich niet herkiesbaar stelt). P. Bolt. Terwijl in I nieuwe vacature moet worden voorzien.
IX.
Verkiezing van een Voorzitter.
X.
Reglementswijziging. Het C.B. stelt voor de volgende wijzigingen in het H.R. aan te brengen:
lid 1, achter te voegen: ,,en de afgevaardigden der plaatseli~ke verenigingen". lid 2, te lezen: ,,Elk verenigingsdistrict en elke plaatselijke vereniging vaardigt naar de ledenvergadering ~ n afgevaardigde af," enz. lid 7, te lezen: ,,De districtsafgevaardigdigden, de groepsvertegenwoordigets, de afgevaardigden der plaatselijke verenigingen," enz. Art. 30
lid 1, regel 1: achter de groepsvertegenwoordigers inlassen: ,,en de afgevaardigden der plaatselijke verenigingen", enz. Art. 33 lid 1: achter groepsvertegenwoordigers inlassen: ,,en afgevaardigden der plaatselijke verenigingen". Art. 43
Achter voegen een nieuw lid: 2. ,,De kosten der afgevaardigden naar de ledenvergadering worden desgevraagd uit de algemene kas namens her Centraal Bestuur vergoed v olgens de werkelijk gemaakte onkosten."
Art. 1 achter g te voegen:
h. plaatselijke verenigingen: de verenigingen als bedoeld in Art. 24 lid 1 en Art. 28 lid I. h. wordt i. Art. 12 lid 2 b, achtervoegen: ,,of plaatselijke verenigingen". 615
XI.
Mededelingen van het Centraal Bestuur, o.a. betreffende Provinciale Ziektekostenregeling.
XII.
Rondvraag.
XIII.
Sluiting.
Toelichting.
zigingen in het Huishoudelijk Reglement zullen dit mogelijk maken. W a t de wijziging van art. 43 betreft: Nu de inkomsten van de LAD niet meet geheel afhankelijk zijn van de contributie, door her verkrijgen van een gedeelte van het BUAkapitaal en een kleine vergroting der uitgaven dus geen verhoging van de contributie tengevolge behoeft te hebben, acht her Centraal Bestuur het gewenst de kosten der afgevaardigden en vertegenwoordigers naar de ledenvergadering niet meer op de districten, plaatselijke verenigingen of erkende groepen te laten drukken, maar die uit de centrale kas te vergoeden.
De spreiding der artsen in dienstverband is vooral in de perfere districten van die aard, dat weinig contact tussen hen mogelijk is en dat ook niet van 6dnvormigheid van belangen gesproken kan worden. Het samenkomen van de teden van een plaatselijke vereniging is veel eenvoudiger. Krijgt een plaatselijke vereniging nu het recht een afgevaardigde naar de algemene vergadering te zenden, dan kan daardoor aan de ene zijde het werk der plaatselijke verenigingen door de behandeling van de beschrij~dngsbrief worden gestimuleerd, anderzijds komt er een grotere mogelijkheid, wensen van de zijde der leden van de L.A.D. uit deze meer perifere delen ter kennis van het Centraal Bestuur te brengen. Het Centraal Bestuur acht het daarom gewenst, reglementair een afvaardiging van de plaatselijke verenigingen naar de ledenvergadering mogelijk te maken, waarbij hen dan t~vens stemrecht wordt toegekend. De voorgestelde wij-
Bij punt VIII. Her werk van her Centrale Bestuur breidt zich gestadig uit. Dit bestuur heeft daarom besloten her aantal bestuursleden van 7 op 8 te brengen. Er moet daarom in 3 vacatures worden voorzien. De Secretaris: L. Weijl.
ARTSENCURSUSSEb
(Vereniging ,,Artsencursus te >Gravenhage") 6 October (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: Dr Houwert.
DOCENTEN:
Obstetrie en Gynaecologie:
17.00--17.45 uur: Dr ter Braak.
Dr Houwert, Dr Schellekens.
Heelkunde: Prof. Dr Michael, Dr Nyst. Huidziekten: Dr Polano. Neurologie en Psyehiatrke:
13 October (Kinderziekenhuis) tel. 392300. 16.15--17.00 uur: Dr Dicke. 17.00--17.45 uur: Dr. Sedee.
20 October (Ursula Kliniek, Wassenaar) tel. K 1751 944l.
Dr ter Braak, Dr Hoelen, Dr Schenk, Dr Bijl.
lnwendige Geneeskunde:
16.15--17,45 uur: Dr Hoelen
Dr Blomhert, Dr Boom, Dr Stuyt, Dr van Wely,
27 October (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060.
Ziektekundige Ontleedkunde: Dr Bakker. Urologie: Dr Berman. Keel-, Neus- en Oorziekte~z: Dr Waar, Dr Sedee. Oogheelkunde: Dr Obbink. Orthopaedie: Dr de Mol van Otterloo. Longtuberculose: Dr Elshout. Hart. en Vaatziekten: Dr van Mervenn~e _Rheumatische Ziekten: Dr Kuipers. R6ntgenologie en Radiologie. Dr Scholte. Pharmacie: J. F. Kok, apotheker. Kindergeneeskunde: Dr Dicke, Dr Gunst.
16.15--17.00 uur: Dr Berman. 17.00--17.45 uur: Dr Scholte.
3 November (Rode Kruis Ziekenhuis) tel. 334O6O. 16.15--I7.00 uur: Dr Boom. 17.15--18.00 uur: Dr Elshout.
(Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 10 November (Rooms Katholiek Ziekenhuis) tel. 392350. 16.15--17.00 uur: Dr Stuyt. 17.00--17.45 uur: Dr Nyst.
Rooster Artsencursus 1953-1954 te s-Gravenhage 22 September (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: Dr Obbink. 17.00--17.45 uur: Dr Polano.
29 september (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: Dr van Mervenn6e. 17.00--17.45 uur: Prof. Michael.
616
17 November (Rooms Katholiek Ziekenhuis) tel. 392350. 16.15--17.00 uur: Dr Schellekens 17.00--17.45 uur: Dr Gunst.
24 November (Stichting Oud Rosenburg) 16.15--17.00 uur: Dr Bijl. 17.00--17.45 uur: Dr Schenk.
tel. 333977.
RHINOFRAL
neusdruppels
met als ~
component het sympathicomimeticum
een vasoconstrictor met langaanhoudende werklng, die het neusslijmvlies doet slinken en de congestie vermindert.
Samenstelling Rhinofral Strictylon . . . . . . . . 0,050/0 5-amino-acridinium hydrochl. 0 , 1 % Eucalyptusolie ~ . . . . . const. & corr. J
Eigenschappen
en
ad 15 cm 3
werking op he! neusslijmvlies
snel decongesterend 9 desinfecterend 9 vermindert de secretie en de niesprikkel 9 bevat geen olie o f parafl~ne 9 juiste viscositeit
9
Indicafies
9 coryza sinusitis 9 rhinitis 9 rhinitis vasomotoria 9 rhinosinusitis
9
Handelsvormen
flacon ~ 15 cm 3 met druppelpipet flacon met 100 cm 3 Zie o . a . o n z e expositie in her K U R H A U S te S C H E V E N I N G E N
N.V. PHILIPS-ROXANE P H A R M A C E U T I S C H - C H E M I S C H E AMSTERDAM OLST WEESP
INDUSTRIE .DUPHAR"
1 December (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060.
20 April (Rooms Katholiek Ziekenhuis) tel. 392350.
16.15--17.00 uur: Dr Bakker. 17.00--17.45 uur: Dr Blomhert.
16.15--17.00 uur: Dr Gunst. 17.00--17.45 uur: Dr Schellekens.
8 December (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060.
27 April (Rooms Katholiek Ziekenhuis) tel. 392350.
16.15--17.00 uur: de Heer Kok. 17.00--17.45 uur: Dr. Waar.
16.15--17.00 uur: Dr Nyst. 17.01)--17.45 uur: Dr Stuyt.
15 December (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: Dr van Wely. 17.00--17.45 uur: Dr Kuipers.
De contributie voor leden in Den Haag, Loosduinen, Rijswijk, Voorburg en Wassenaar bedraagt f 5.--; voor de leden elders woonachtig [ 2.50 per jaar. Zonder opzegging voor 10 October wordt m e n geacht lid te blijven. Dringend verzoek om de contr~buties tijdig te storten op de giro-rekening der Vereniging ,,Artsencursus" te ’s-Gravenhage No. 63574. Na 1 November zal over het versehuldigde bedrag, verhoogd met incasso-kosten, worden beschikt. Voor het lidmaatschap kan m e n zich schriftelijk opgeven bij de secretaris, telefonisch na 12 October. Verzoeke de cursussen geregeld te bezoeken en tijdig aanwezig te zijn. J. K. Pameijer, Secretaris. Spolwogellaan 65 -- ’s-Gravenhage.
16 Maart (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060.
16.15--17.00 uur: Dr ter Braak. 17.00--17.45 uur: Dr de Mol van Otterloo.
23 Maart (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: Prof. Dr Michael. 17.00--17.45 uur: Dr van Wely.
30 Maart (Rode Kruis Ziekenhuis) tel. 334060. 16.15--17.00 uur: Dr Boom 17.15--18.00 uur: Dr Polano.
(Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 6 April (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: de heer Kok. 17.00--17.45 uur: Dr Houwert.
13 April (Gemeenteziekenhuis) tel. 184060. 16.15--17.00 uur: Dr Blomhert. 17.00--17.45 uur: Dr Bakker.
--WORLD MEDICAL ASSOCIATIO~
Scheiding van behandeling en contr61e bij arbeidsongeschiktheid *) De maatschappelijke ontwikkeling e n h e t daarop gegeven sociaal-politieke antwoord van de laatste tientallen jaren h e b b e n ertoe geleid, dat de zorg voor de gezondheid niet m e e t een uitsluitend individuele aangelegendaeid van de patii~nt of van diens gezin is. Gemeenschapsorgan e n maken voor een belangrijk deel deze zorg mogelijk en n e m e n een deel van de verantwoordelijldaeid hiervoor van de schouders van de particuliere persoon. O n d e r deze gemeenschapsorganen neemt de Staat een belangrijke plaats in. T e n dele is de overheid op dit gebied werkzaam door middel van subsidifiring en laat de uitvoering over aan particuliere gemeenschapsorganen. I n Nederland is dit zelfs de metahode van voorkeur. Maar daarnaast komt de Overheid met vele dwingende bepalingen op het gebied van de volksgezondheid. Bij de klassieke verhouding van twee, tussen arts en patient komt telkens een derde figuur in de persoon van administratief a m b t e n a a r of ambtelijk medicus van her ene of bet andere gemeenschapsorgaan en hij komt dikwijls met dwingend overheidsgezag en van de artsen wordt gevraagd om zich aan deze toestand aan te passen. Een tweede complicerende omstandigheid is, dat de gezondheidszorg niet meet een sector van 617
maatschappelijke activiteit is, die ge’isoleerd kan werken. De wisselwerking met p r o b l e m e n van economische, juridische, ethische en politieke aard is te duidelijk geworden, om buiten b e t gezichtsveld van de artsen te k u n n e n blijven. De structuur van b e t georganiseerde gemeenschapsleven wordt bepaald door deze wisselwerking, Daarnaast is de geneeskunde zelf allermin*t stabiel, want ook hier worden accenten verlegd tussen bet curatieve en het preventieve, tussen h e r somatische en bet psychische, tussen huisarts en specialist, e n tussen individueel werk en groepswerk bij de artsen. We staan voor en leven in een situatie van een snel veranderende geneeskunde in een snel veranderende wereld en beide staan in de meest intense wisselwerking. De bijzondere moeilijkheid voor d e arts en de *) Vertaling van de in het Engels uitgesproken rede van Prof. Dr. B. Hornstra te Utrecht op d e 7de Assembly der W.M.A., onder de titel: ,,The way in which the incapability to work, with regard to the social taws, is determined in the Netherlands." De aansluitende lezingen o n d e r dezelfde titel van Dr. A. D. J. Berkhout en Dr. H. Th. L. M. Mertens worden afgedrukt in d e volgende hummers.
artsenorganisatie, om de houding te vinden tegenover deze vragen, is dat de arts altijd gewend is aan probleemstellir~gen, die hij objectief kan benaderen. De vaststelling en de verdediging van de plaats van de geneeskunde en van de geneeskundige in de moderne samenloving is niet met een natuurwetenschappelijke objectiviteit te bepalen. Bij alle maatschappelijke problemen speelt de sociale bepaaldheid van de onderzoeker een rol. Wij zijn er zelf bij betrokken met al onze subjectieve waarderingen e n wij weten dat soms nauwelijks. Dit veroorzaakt noodzakelijk een grote diversiteit van m e n i n g e n onder de artsen en we zoeken naar enkele wezenlijke elementen, die onder alle omstandi~heden b e h o r e n te getden en dus niet aan tijd of plaats gebondea zijn. Ik den’k hier aan de 12 p u n t e n van de World Medical Association als conceptie van wezenlijke beginselen voor de geneeskunde. Maar wie gelooft, dat deze overal en voor alle tijden van kracht zijn?
anders zouden willen. Toch is de Nederlandse patient en de Nederlandse arts niet zo volgzaam. Eerder het omgekeerde en wij critiseren graag besluiten van de meerderheid. Her Nederlandse s t a n d p u n t is dus: her kan wel en her mag ook wel, ja zelfs bet moet. Ons land neemt met zijn principieel en praktisch doorgevoerde scheiding w n behandeling en contr61e her meest extreme s t a n d p u n t in in West-Europa. Her woord contr61e is enigszins misleidend. Her beklemtoont de politiefunctie ten bate van her orgaan, dat ziekengeld moet uitkeren. Natuurlijk heeft hij te waken tegen misbruik, maar zeer bepaald heeft hij niet de opdracht politiediensten te vervullen en primair moet hij uitgaan van bet belang van de patifint en daarover adviseren. Adviserend arts zou een m e e r passende titel zijn en m i n d e r misleidend, maar de naam is ingeburgevd en noch patient, noch behandelend arts stoten zich eraan. Her is een lange weg geweest met reel onderlinge controversen on der de artsen, voovdat de huidige geconsolideerde toestand bereikt kon worden. Omstreeks 1885 komt her p u n t reeds op de agenda van de vergaderingen van de Mij. tot Bevordering der Geneeskunst. Twee omstandigheden h e b b e n in Nederland de historie de loop gegeven, die tot de huidige situatie geleid heeft. In de eerste plaats, dat de georganiseerde artsen reeds vroeg h e b b e n ingezien, dat dit een zeer belangrijk vraagstuk was en ze h e b b e n er reel aandacht aan gegeven. In de tweede plaats heeft ons land de gelukkige kans gehad, dat op kleine sehaal lange tijd met verschillende systemen geexperimenteerd kon worden en bleef de belangstelling levend, omdat vanaf 1900 voortdurend door d e regering p l a n n e n werden gemaakt voor de invoering van een wet met uitkering van ziekengeld bij ziekte. Het heeft g e d u u r d tot 1928 voor deze wet tot stand kwam. Dit was geheel anders bij onze nabuurlanden. I n Duitsland kwamen de sociale verzekeringswetten van Bismarck zeer vroeg en zeer snel en Engeland kreeg reeds in 1911 de Health Insurance Act. Wel hebben we reeds een Ongevallenwet vanaf het begin van deze eeuw. Maar bij ongevallen ligt de contr61e van de arbeidsgeschiktheid eenvoudiger en bovendien bestonden daarbij in het begin naast el’kaar de beoordeling van de arbeidsgeschiktheid door de b e h a n d e l e n d e arts gedurende de eerste zes weken, terwijl pas voor de meer ernstige de controlerende arts een rol speelde. Men kreeg op deze wijze ervaring met deze gevaarlijke figuur en deze was niet ongunstig, zodat uitbreiding van de contr61e van ongevalspati~nten in vroeger stadium geen bezwaar ontm.oette. En de controlerend arts van de Ongevallenwet is voor de arts veel belangrijker, omdat hij ook aanwijzingen o m t r e n t de behandeling kan geven. Hier
I n de praktijk van het leven zal de oplossing varifren al naar gelang van de situatie naar plaats e n tijd. Imitatie zonder aanpassing is niet mogelijk, maar ~och kan her ons inzicht vergroten en het wederzijds begrip bevorderen, als wij kennisnemen wan oplossingen voor bepaalde problemen in een bepaald land. Het is volstrekt onmogelijk o m in een middag voor een internationaal gehoor van zo verschillende herkomst een breed vraagstuk te behandelen. Daaro m is uit het grote complex een zaak van praktische betekenis uitgelicht, n.1. de beoordeling van de arbeidsgeschiktheid. Ons land heeft hier zeer welbewust een vaste lijn gevolgd, die geleid heeft tot een zover mogelijke scheiding van behandeling en beoordeling van arbeidsgesehiktheid. In het sociale h e b b e n we altijd te maken met historisch gegroeide situaties en om het hed e n te begrijpen is her noodzakelijk de historische ontwikkeling na te gaan. Zuiver mediseh beschouwd, dus zonder met de wisselwerking met andere terreinen rekening te houden, is het al zeer eenvoudig. I-Iet is de beh a n d e l e n d geneeskundige, en hi] alleen, die aan de patifint advies geeft over staken of hervatten van de arbeid. Dit volgt uit zijn taak en uit zijn verhouding tot de patifint. De patient vraagt voorschriften wat hij moet doen of nalaten om weer gezond te worden en de arbeid is een van de factoren. Het oordeel van arbeidsgeschiktheid behoort tot de competentie en de plicht van de b e h a n d e l e n d e arts. Het is zelfs zeer bezwaarlijk dit deel uit de beh~ndeling te isoleren en her op te dragen aau een ande~e arts. De eerste gedachte is: Her kan niet en bet mag niet. Toch is her in ons land gebeurd en het gebeurt in toen e m e n d e omvang en met de resultaten zijn de pati6nten en artsen zo tevreden, dat ze her niet 618
Her E N R A F Consultis Statief
Utilis 15/80 R~ntgen Unit biedt
grote
voordelen
als
spreekkamer-
installatie en verder op die plaatsen, waar, of weinig ruimte beschikbaar is, of waar met een
goedkope
inrichting
elk
onderzoek
mogeliik moet ziin. Met dit toestel kunnen zowel doorlichtingen als opnamen gemaakt worden in verticale als ook in horizontale stand der patient.
Vraagt vriibliivend nadere inlichtingen en beschriiving op de stand der tentoonstelling!
N.V. NEDERLANDSCHE RONTGEN-APPARATENFABRIEK
ENRAF- DELFT
TECHNISCH8UREAO
~ Ill: J. DUIKER Vmr Hul'~lm aMai~l
FLUORAPID FILM VOOR SCHERMBEELDOPNAMEN Deze film heeft een speciale op her geel/groene licht van her doorlichtingsscherm afgestelde sensibilisering. Door deze aano passing van de spectrale gevoeligheid van de film aan her emissiespectrum van her scherm kan de op het scherm vallende R~ntgenenergie met een betere fotografische werking uitgebuit worden. De AGFA-Fluorapid film is op zeer moeil~k ontvlambaar Acetylcelluloid gegoten !
Ontwikkeling van de Fluorapid-Film.
F/uorapid-Film, ontwlkkeld b
18~, C in AGFA-ROntgen-Rapld-ontwtkkelaar.
Uit het bovenstaande d i a g r a m b l i j k t , d a t bij 180 C d e m e e s t o p t i m a l e r e s u l t a t e n v e r k r e g e n w o r d e n b~j e e n o n t w i k k e l t U d v a n 5 tot 6 minuten. Door de hoge gevoeligheid moet of in het donker of b donkerrood licht ontwikkeid worden. Hiervoor levert AGFA f i l t e r N r . 208. D e A G F A R S n t g e n - R a p i d o n t w i k k e l a a r h a a l t o o k de geringste zwartingen er uit en geeft contrastr~ke en heldere beelden.
Korrel van de AGFA Fluorapid-Film. Ondanks de zeer hoge gevoe]igheid van de Fluorapid-film is de k o r r e l o p m e r k e l i j k fijn. P r o j e c t i e v a n e e n l o n g o p n a m e v a n 24 x 24 mm op origineel longen-formaat is nog mogelijk.
AGFA Fluorapid-Film wordt geleverd:
~n fllmbreedte van 35 ram. (op grUze onderlaag) a. In klelnbeeldpatronen (1,60 meter) b. Tn rollen v a ~ 10 en 25 meter lang~ geperforeerd en ongeperforeerd, zonder kern, met 12 m m gat, emulsie binnen, in blikverpakking 9 In rollen van 50 meter lang, geperforeerd of ongeperforeerd, op 50 m m bakelietkern, emutsle binnen, in blikverpakking. 2. In fllmbreedte van 70 m m (blanke onderlaag) ~. Daglichtspoel van 3 meter lengte, speciaal op metalen spoel voor de Odelcaocamera b. Daglichtspoel v a n 80 m e t e r lengte 9In rollen van 8 of 30 meter lengte op 20 m m cartonnen kern, emulsie binnen, in bllkverpakking. 3. In bet f o r m a a t 70 x 70 m m tn 50 b l a d s v e r p a k k i n g op blanke, e x t r a d i k k e 1.
onderlaag.
is de naam controlerend arts meer olo zijn plaats en toeh zijn er zeer weinig conflicten. Wij hebben dus het geluk gehad van een voortdurende prikkel tot studie, een eigen beperkte ervari:ng, die zonder bezwaar in elke richting geconsolideerd kon worden en daarnaast de btritenlandse voorbeelden om ons aan te spiegelen. Nederland is een klein land en daardoor zijn de medische verhoudingen altijd overzichtelijk geweest. Natuurlijk bestonden en bestaan binhen ons land sociale versohillen, maar wij zijn altijd meer homogeen geweest i~n welvaart, dan de grote nabuuflanden. Wij kennen niet de uitersten van grote stad en afgelegen platteland. De Kon. Ned. Mij. tot Bev. der Geneesku.nst, dAe dateert van 1848, was omstreeks 1880 reeds het enige representatieve orgaan van de Nederlandse artsen. Z o e n dus de eerste tekenen van een naderende sociale wetgeving zichtbaar werden, had de artsenstand reeds een m o n d en een stem en slechts 66n m o n d en ~6n stem en deze had gezag bij regering en yolk. Dat is zeer beln.ngrijk. Maats0happelijk ontsta~t omstreeks 1880 een verandering in de wi}ze, waarop bet risico van loonderving bij ziekte gedekt wordt. Voorheen gebeurde dit in kleinere face-to-face groepen met sterke onderlinge contr61e op misbruik en ook de v e r h o u d i n g met de arts, die oordeelde over de arbeidsgeschiktheid, was nog patriarchaal, waar m e n niet spreekt over rechten en plichten. De ziekenbriefjes bestonden wel~ m a a r waren geen problemen. De intermenselijke betrekkingen h a d d e n h e t karakter van een gemeenschap en niet van een zakelijke maatschappij. In het laatste kwart van de vorige eeuw verandert dit. O p ons terrein kwamen verzekeri~agsorganen m e t een territoriaal groot arbe~dsgebied. De persoonlijke band tussen verzekerde en verzekeringsinstelling ging verloren en er is behoefte aa~n zakelijke contr61e op misbruik. Men wordt zich bewust van het problematische in de ziekenbriefjes. De arts moet de waarheid spreken, m a a r wenst niet de politie van zijn pati6nt te zijn. Zo is her beg~jpelijk, dat in de vergadering van de Mij. van 1888 bet geven van ziekenbriefjes reeds ter sprake komt. Natuurlijk aarzelend. Een groot aantal artsen leeft nog in verhoudingen waar dit geen probleem is en h e b b e n geen interesse. Maar de tijd gaat voort en in 1895 spreel~t m e n er weer over en nu is het al zo belangrijk, dat een commissie b e n o e m d wordt om een r a p p o r t erover te maken. Toch is m e n nog zeer aarzelend om de beoordeling van de arbeidsgesehiktheid in h a n d e n te geven van hiervoor aangestelde controlerende artsen. In de vergadering van 1896 verdedigt de voorzitter nog de stel1,ing, d~t er nooit een derde mag komen tussen arts en pati6nt. Het studierapport van 1898 kiest
619
evenwel reeds voor controlerende artsen. Eigenlijk toevallig en hier ziet m e n hoe kleine zaken zeer belangrijk k u n n e n zijn. Her r a p p o r t kon n.1. wijzen op een overeenkomst met een vakorganisafie, de Alg. Ned. Diamantbewerkers Bond te Amsterdam. Deze zeer geavanceerde Bond gaf uitkering bij ziekte aan zijn leden en m e n wilde misbruiken op zakelijke wijze wegnemen. T o e n de artsen betoogden, dat zij moeilijk k o n d e n fungeren als aanklagers van h u n pati~nten, begreep de Bond dit onmiddellijk en stelde artsen aan voor de corttr61e vast de arbeidsgeschiktheid. Voor de particuliere verzekeringsmaatschappijen met d~ geografisch veel m e e t verspreide verzekerden was dit veel moeilijker. Het Bestuur van de Mij. stelt op grond van bet r a p p o r t reeds in 1901 voor, geen ziekenbriefies meer te geven aan instellingen, die i~a staat waren zelf de contr61e uit te oefenen. Dus een doortrekken van de lijn van Amsterdam. I~a de Mij. komt verzet. Men vindt de ziekenbriefjes wel lasfig, m a a r m e n vreest nog meer de ruzie met de controlerende artser~ e n m e n vindt ook, dat de arts, die niet behandelt, niet competent is. Hij zou de d u p e worden van ,,lisdge patiEnten" en de controlerende artsen zullen de patient schaden. Het bestuur verloor de slag met 17 tegen 89 stemmen. Het begin van de gedachtenwisseling over de controlerende arts is uitvoerig weergegeven, omd a t de eerste stap vaak beslissend is voor de toekomstige richting. Is lets eenmaal in een bepaalde b e d d i n g geleid, dan is bet moeilijk een andere lijn te volgen. W e denken bier aan de parallel uit de biologie, dat vroege invloeden op een embryo zeer grote deviaties geven. In Nederland was ondanks de verwerping van her voorstel van b e t bestuur in 1901 de koers bepaald en was er alleen hog sprake van een tempo van de ontwikkeling van de gedachten. In 1905 opnieuw een voorstel van bet Bestuur in de vergadering van de Mij. Dit voorstel ging verder dan dat van 1901. De leden amenderen her en aanvaarden ongeveer her voorstel, d~t ze in 1901 verworpen hadden. In 1907 weer een stap verder. De controlerende geneeskundige was al aanvaard en bepaald werd dat hij niet zijn eigen pati~n~en m o c h t controleren. Wel bleef het wantrouwen, want er werd nog bepleit, d a t een controlerend geneeskundige alleen de padfinten zou mogen bezoeken in gezelschap van de b e h a n d e l e n d geneeskundige. Dit was in de praktijk natuurlijk onmogelijk. De p l a n n e n voor een Ziektewet worden gedurende wereldoorlog I uitgesteld. Na 1918 opnieuw bestudering van het probleem. Voor en tegen van ziekenbriefjes komen weer in discussie. Het Engelse R a p p o r t ,,of the D e p a r t m e n t Committee on sickness benefit claims u n d e r the National Insurance
Act" kwam als wapen in de strijd. Maar de grote meerderheid der artsen is voorstander van controlerende artsen en daarmee komt de discussie in her stadium van de verhouding van behandelend en controlerend geneesktmd~ge. In verschillende afdelingen van de Mij. worden b i n d e n d e besluiten aangenomen, die de artsen verbieden ziekenbriefjes af te geven. Wel m o c h t e n inlichtingen gegeven worden aan controlerend geneeskundigen, mits deze de patient gezien hadden. I n de Algemene Vergadering van 1932 wordt een dergelijk voorstei aangenomen. Dit zou een Bi,ndend Besluit voor alle leden moeten worden, maar dan moet het in een referendum goedgekeurd worden met minstens 75% van de stemmen. Het r e f e r e n d u m wordt gehouden en 67% stemde voor. Dus te weinig voor een nationaal Bindend Besluit. Gedurende wereldoorlog II was bet ziekenbriefje een wapen in de strijd tegen de bezetter. De arts was meer patriot dan deskundige, die scrupuleus is. Zoveel mogelijk~ verklaringen van arbeidsongeschiktheid werden afgegeven. Dadelijk na de bevrijding werd de oude draad weer opgenomen en thans is her stel~l van scheiding van behandeling en contrble aanvaard. De relatie tot de arbeid is dus in ons land primair een zaak van de controlerend geneeskundige. Het voordeel ervan, n.1. her zuiver h o u d e n van de arts-patient relatie heeft de doorslag gegeven. Deze relatie mag belangrijk zijn, toch is zij slechts middel tot bet doel, het behartigen van het belang van de patii!nt. Dit doel mag niet geschaad worden terwille van het middel. De controlerend geneeskundige kan d~t doel schaden door ondesku.ndige beslissingen en doordat hij het financieel belang van zijn werkgever kan laten prevaleren. W a t de deskundigheid betreft is hi] i.n het nadeel, o m d a t hij met een enkel onderzoek m,inder van de pati~nt weet dan de b e h a n d e l e n d e arts, maar hij is in het voordeel door zijn veel grotere ervaring over de relatie arbeid en ziekte. Her nadeel wordt weggenomen door de samenwerking met de behandelende geneeskundige, die h e m aanvullende inliehti.ngen geeft, nadat hij de patient heeft onderzocht. Hij m a a k t daarvan gebruik en vermeldt daarvan voorzover dit in overeenstemming is met zijn ambtsgeheim. Uitdrukkelijk is erkend, dat ook de eontrolerend geneeskundige als dokter de plicht tot geheimhoudi.ng heeft. In ons land zij,n we geen aanhangers van het secret absolu, ook al weegt her ambtsgeheim zwaar. De uitvoeringsorganen van de ziektewet begrijpen dit en eerbiedigen het, o m d a t zij weten, dat de Nederlandse arts hier nauwgezet zijn plicht tot g e h e i m h o u ~ n g afweegt tetgenover zijn gemeensehapsplicht om de uitvoering van de sociale 620
wetgeving mogelijk te maken. Dit laatste is ook een belang van zijn patifint. Door de inschakeling van de controlerende arts is de behandelende arts beter in staat zijn maatschappelijke plicht te vervullen met b e h o u d van het a~nbtsgeheim. Hij geeft aUeen intichtingen aan een collega en weet dat deze daarvan zeer omzichtig gebruik zal maken. Een enkele keer geeft het moeilijkheden, maar her is zeldzaam. Het tweede genoemde bezwaar, dat de controlerende arts p r i m a i r het financifile belang van zijn werkgever zal behartigen, bestaat praktisdl niet, want hij heeft deze o p d r a c h t niet. I n twijfelgevallen is zijn taak te beslissen in het bela.ng van de pati/~nt. Als waarborg bestaat er hog een beroepsprocedure, zonder kosten voor de patii~nt. De rechtszekerheid wordt hierdoor bevorderd en door de beroepsuitspraken ontstaat een jurisprudentie, die van groot voordeel is voor alle partijen bij her bepalen van de houc~1ng. Een praktische vraag is nog die naar de kosten van her systeenn. Deze zijn zeer aanzienlijk, maar toch zeer geri.ng in verhouding tot het totale budget. En het is zeker, dat zonder de controlerende artsen de kosten van misbruik zeer hoog zouden zijn en her ka.n ~ooit de plicht zijn te verdedigen, dat onze patifinten ten onrechte een uitkering on.tvangen. We/ h e b b e n wij te waken, d a t niet een uitkering ten onrechte geweigerd wordt, maar de ervaring heeft geleerd dat dit zeer weinig voorkomt. Een bela.ngrijk aspect van het probleem is, dat wij h e b b e n geleerd, met her stelsel te wetken. Dit geldt voor de b e h a n d e l e n d e en de controlerende artsen en ook voor de verzekeringsorganen en de pati6nten. Gedurende de lange jaren van studie en praktijk is hier een modus ~ivendi gevonden. Dit is een zaak van opvoeding en dat d u u r t jaren. Wij zijn blij, dat onze opvoeding gegaa.n is in deze richting. Dit wil niet zeggen, dat wij adviseren aan andere landen om ons na te volgen, maar wel om kennis te n e m e n van onze oplossing. De situatie en de ontwikkeling, die tot de huidige toestand geleid heeft, is overal verschillend, maar wij kun.nen van elkaar leren. Dat is de bedoeling geweest van deze voordracht.
~edische vacatures Wij on,tvingen van een collega, werkzaam op het Medical Department te Kumasi (Br. W. Africa) inlichtingen betreffende medische vacatures in Gouvernementsdienst op de Goudkust. Voor deze vacatures komen ook niet-Britse artsen in aanmerking. Inlichtingen bij her Bureau der Maatschappij.
N.V. CONFECTIEFABRIEK ,,DE BERKEL" Gespeciallseerd in Dokters- en. Ziekenhuiskleding (o.a. Verpleegstersjaponnen)
UITSLUITEND
VERKRIJGBAAR
BIJ DE DETAILHANDEL
O.a. AMSTERDAM AMSTERDAM ARNHEM BREDA EHSCHEDE "s-GRAVEHHAGE ORONINGEN HAARLEM HEHGELO IO.i ROTTERDAM TIEL UTRECHT WIN$CHOTEN
Firma Casp. Garrels, Nieuwendijk 155, Tel. 47228 Firma Gebr. Faber, Archimedesweg 62, Tel. K 2 9 0 0 - 5 6 0 8 0 Arbeco, Koningstraat 82, Tel. 24086 ,Lotex", dir. J. L. M. J. Lomans, Haagweg 339, Tel. K 1600-.2955 E.B.O.-Vakkleding, Oldenzaalsestraa/ 95, Tel. 5102 Mag. ,,De Werkman", J. B. v. d. Waal’s Kledingmag. N.V., Torenstraat 37, Tel. 114563 Vakkleding Bodewes, Oosterstraat 49, Tel. K 5900--20068 Her Vakkledinghuis, Lange Veerstraat 18. Tel. 17369 Firma Tasche, Enschedeseslraat 10, Tel. 3753 Vakkleding Van Veelen, Vier Ambach~straat 25, Tel. 39837 Firma M. van Gelderen, Westluidensesffaat 25, Tel. K 3440-3276 Vakkledingspecialist Joh. Emmelot, Steenweg 49-51, Tel. 18462 Vakkledinghuis Chris de RaM, Langestraa! 48 t.o. Scara, Tel. 21
D.@RN
l~.N
;LE
} 'J L) ~
hi6
~[~
-
5Ui!IEDA
PRAKTIJKFINANC1-ERTNG door middel van
levensverzekering. De
overname
van een
praktijk kan in vele gevallen worden gefinancierd door de
i
m m m B
(Eerste Nederlandsche) Bellevuestraat 2 - Tel. K
1850-5345
Gevestigd te ’s-Gravenhage
Administratiekantoor
m
te Dordrecht Verzekerd kapitaal 1114 milliard gulden
Smith Kline & French International Company PHILADELPHIA Pa, 1 -- U.S.A.
Fabrikanten van: ,,PENTNUCLEOTIDE" ,,DEXEDRINE" ,,BENZEDRINE INHALATOR" ,,ESKATAR" ,,DRINAMYL"
Menley & JamesLimited LONDEN
,,IODEX" ,,IODEX" CUM METHYL SALICYL
Vertegenwoordlgers in Nederland:
H. DE HAAS Rz. PHARMACEUTISCHE GROOTHANDEL N.V. A R N H E M - Nieuwe Kade 4
Telefoon 22523-20563
NIEI OFFICIEEL GEDEELTE
Het Eerste Internationale Congres betreffende her Medische Bibliotheekwezen door Dr. J. A. van Dongen, Vrouwenarts, t~ibliothecaris der /Vlaatschappij. Dit was een gebeurtenis van bijzondere betekenis. Wanneer her zoveelste internationale Congres over dit of dat onderwerp wordt gehouden, dan worden menigmaal geen nieuwe perspectieyen geopend, men ontmoet oude vfienden en maakt nieuwe en zeker, aan het einde worden sores enige resoluties aangenomen, doch men kan veelal niet zeggen, dat het Congres in een grote behoefte voorziet. Niet alzo bij bet lste medische-bibliotheek congres. Voor de geweldige ontwi.kkeling van de geneeskunde gedurende het laatste decennium, gepaard gaande met een enorme uitbreiding van de medische literatuur, boeken zowel als periodieken, werd behoefte gevoeld internationaal van gedachten te wisselen over verschillende kanten van her medische bibliotheekwezen. Het idee kwam van Engelse zijde en zo werd in Londen, de stad met de meeste belangrijke medische bibliotheken, van 20 tot 26 Juli her ,,First International Congress on Medical Librarianship" gehouden. Zoals te verwachten, liepen de meningen sores uiteen. Aan het eind konden geen belangrijke besluiten worden aangenomen, -- dat zon voorbarig geweest zijn, -- doch er werd een commissie van negen leden -- waarbij onze landgenoot Dr. Kessen -- benoemd, die sommige der te berde gebrachte pu.nten nader heeft te bezien, voorbereidingen moet treffen voor een volgend Congres en een plan zal ontwerpen voor een ,,International Medical Library Association". Het Congres werd gehouden in de gebouwen van London University en University College, onder praesidium van Sir Cecil Wakeley, President van het Royal College of Surgeons of Englmad. Aan her Congres n a m e n ruim 300 personen deel, waarbij Nederland met 12 congressisten was vertegenwoordigd. Het eerste onderwerp, dat aan de orde werd gesteld, was de betekenis, die de medische bibliotheek heeft voor de regering, de industrie, d e universiteit, de medische prak,tijk, her wetenschappelijk onderzoek, enz. Hierover bestond geen verschil van mening. Anders was her gesteld met her thema: classificatie, de inrichting en catalogisering van de boekerij. Het komt er op aan accuraat en vlug her gezochte werk te kunnen vinden. Men heeft hiervoor verschillende systemen: de Brusselse classificatie, de Barnard classificatie, enz. Het zal afhangen van de grootte, de samenstelling van een bibliotheek, welke classificatie in een gegeyen geval het meest aanbevelenswaardig is.
621
De opleiding tot medisch bibliothecaris loopt in verschillende landen uiteen. Ook thans nog is menigmaal de beheerder van een geneeskundige bibliotheek een praktiserend medicus, doch door de ontwikkeling van het bibliotheekwezen enerzijds en de eisen, die gesteld worden aan de uitoefening van de geneeskundige praktijk in verband met de snelle ontwikkeling der medische wetenschap anderzijds, wordt het hoe langer hoe moeilijker beide functies te combineren, zodat tegenwoordig het beheer van grote medische bibliotheken vaak in handen is van vakbibliothecarissen. Er is in verscheidene landen (in Nederland nag aaiet) een speciale opleiding met examen voor medisch-bibliothecaris. In Amerika kent men zelfs een professoraat in de medischebibliotheek-wetenschap. De opleiding is eensdeels gericht op kennis van her bibliotheekwezen, anderdeels een algemeen medische ori~ntatie. Op her Congres kwam tot uiting, dat in Amerika meet de technische kant op de voorgrond treedt, in Fr~mkrijk meer de intellectuele. Als afgevaardigde van de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst hield ik in het kader van het historisch symposion een voordracht over historie en karakter van onze bibliotheek, gepaard gaande met een door de Heer van der Linden en mij ingerichte tentoonstelling w n het mooiste uit deze boekerij. Wij konden ook nag een paar bestellingen noteren van de grote catalogus van de Maatschappij-bibliotheek. Verder werd gesproken over concentratie van gegevens en boeken. Het is in deze tijd van verarming en van geweldige uitbreiding der medische literatuur niet gewenst, dat in een Universiteitscentrum iedere kli,niek en ieder laboratorium een eigen bibliotheek heeft. Het leidt tot talrijke doubletten, dus geldverspilling. Ook de internationale samenwerking werd aangevoerd, terwijl in de voordrachtenserie ,,Open Forum" nag ~ndere onderwerpen ter sprake kwamen. Interessant was een tentoonstelling van medische tijdschriften uit de gehele wereld. Er waren ruim 2300 periodieken uit 75 landen uitgestald. Dit was wel de grootste tentoonstelling van medische tijdschriften, die er ooit geweest is. Twee diagrammen verhoogden het nut van de tentoonstelling. Het ene liet de verdeling der tijdschriften over de verschillende spedalismen zien, 34% is gewijd aan de gehele geneeskunde, 6% handelt over gezondheidsleer, 3,9% over kindergeneeskunde, 2,9% over oogheelkunde, 2,6%
cepties en bij de ontvangsten in de zetels van Royal College of Surgeons of England, Roya] College of Physicians, Royal Society of Medidne, Wellcorn Research Institution, Royal College of Obstetrician,s and Gynaecologists, enz., waren in de gelegenheid mooie bibliotheken te zien. Londen heeft nog vele an dere belangrijke rnedische bibliotheken, o.a. in het prachtige gebouw van de London School of Hygiene and Tropical Medicine, waar ik het genoegen had in d.e boekerij te worden rondgeteid. Door de conga-essisten werden bezoeken gebracht aan de prachtige bibliotheek van het British Museum en aan Oxford, waar men de beroernde, ruirne Bodlyan en Rodcliffe bibliotheken kan bewonderen en waar ook enige colleges w e r d e n bezoch t. Aan her organisatie-comit6, onder leiding van de syrnpathieke Le Fann, komt grote lof toe voor de regeling van het Congres, dat, ik twijfel er niet aan, vruchten zal dragen.
over verloskunde en gynaecologie. H e t tweede diagram toonde de verdeling over de verschillende landen. De Verenigde Staten van Arnerika waren het sterkst vertegenwoordigd met 312 tijdschriften, dan volgde ItaliiS, vervolgens GrootBrittanni6, daar, n a Frankrijk, dan Duitsland, dan Spanje, daarna Argentinifi en Brazili~ met een zelfde aantal, vervolgens Zwitserland, dan Nederla,nd en Belgie met een gelijk aantal van 53 tijdschriften, enz. De lezer zal weten, d a t e r een ,,Index Medicus" bestaat, die ons de weg d0et vinden in deze zee van tijdschriften, evenals de ,,Cursent liste of Medical Literature", uitgegeven door de A r m e d Forces Medical Library te Washi.ngton, die .de titels registreert van alle artikelen uit 1500 tijdschriften der medische wereldliteratuur. Deze werken h e b b e n intussen niet de betekenis van onze vaderlandse ,,Excerpta Medica", die resumCs der artikelen bieden. Er waren de bij een Congres gebruikelijke re-
EUILLETO!
THAILAND, VRIJ LAND door A. W. Voors Bangkok, 6 Augustus 1953. ,,Bangkok is een havenplaats als elke andere," verzekerde m e Mr. T h o m p s o n , een Amerikaanse missionaris, die nu vijf jaar in dit vroegere Siam werkt. -- ,,Ore de bevolking te leren kennen moet je Noordwaarts gaan naar Chiengrnai, ’s lands tweede stad." Her boernelvliegtuig erheen van, T h a i l a n d s eigen vliegdienst volgt de M e n a m Chao Phya (letterlijk: Hare Majesteit de Rivier) stroornopwaarts langs een onafgebroken legkaart van sawah’s over 750 km, die op indrukwekkende wijze de gunstige voedselpositie van dit la,nd met zijn 18.000.000 inwoners illustreert. Van bet kleine drassige vliegveldje voert een rarnmelende bus ons door het vruchtbare dal van H.M.’s zijrivier, de Ping, naar Chiengmai, het 900 jaar oude bescheiden stadje, dat achteraf 350.000 inwoners blijkt te herbergen. De vaste p u n t e n van deze provinciestad vormen de soms oude Boeddhistische tempels, waarin aan het yolk sinds eeuwen weldadigheid, nederig:heid en zindelijkheid wordt geleerd -- en met succes. De kleine bamboe paalwoningen, in de stad dicht opeen gebouwd, bestaan uit twee ineenlopende vertrekjes -- kraakhelder -- waar men elke middag de huisvrouw de was ziet strijken, opdat ieder dagelijks schone kleren heeft. Ongetwijfeld vormt deze reinheid, samen met
622
een overvloed van rijst, een goede grondslag voor de volksgezondheid. Toch laat deze nog veel te wensen over. Allereerst is er de malaria, die jaarlijks 5.000.000 rnensen tijdelijk ongeschikt voor h u n werk maakt. Na een wat oppervlakkige D.D.T.campagne is dit cijfer wel gedaald, rnaar de resultaten zijn nog n~et onverdeeld gunstig. Dan zijn er de ingewandsziekten, die rnede een belangrijke oorzaak vormen van de zuigelingensterfte. Statistieken h i e r o m t r e n t zijn zeer betrouwbaar, doch 50% is wellicht een goed getal. Aan ,,Mother and Child Health" wordt dan ook reel aandacht besteed, niet orndat m e n zozeer streeft naar een uitbreiding der bevolking, dan wel daar m e n omstreeks de geboorte van de nieuwe wereldburger verzekerd is van de belangstelling van het gezin voor her welzijn van rnoeder en kind. Daarvan maakt m e n allereerst gebruik, door de plaatselijke zuster tijdens een huisbezoek allerlei algernene en hygi6nische gegevens te laten registreren. Na de geboorte kan men vervolgens de belangstening van de rnoeder voor de gezondheid w n haar kroost gaande hou4en en op deze wijze er wellicht na lange tijd ook de vader voor interesseren. O n d e r de volksziekten neemt ook tuberculose een belangrijkc plaats in. Deze vormt een schier onoplosbaar probleern, dat m e n op den duui" met algemeen onderwijs in de hygi6ne hoopt te beteugelen. Massale B.C.C.-entingen zullen op
VOOR
DE
BEHANDELING
VAN
HYPERTENSIE
q PACYL, een choline-derivaat, bcinvloedt de parasympathicus op physiologischc wijze en doer bij pathologische bloeddrukverhogin$ de tensie blijvend dalen. q PACYL is uitermate effecticf bij de bcstrijding der onaangename subjecticvr symptom,n, zoals hoofdpijn, duizeligheid, slapeloosheid, enz. q PACYL is reverts gebleken her middel bij uitstek voor ambulant,. pati~nten te zijn. *ok bij het begin dcr medicatie is bedrust niet nodig en tijdcns de behandeling kunncn de pati~nten hun normal, werkzaamheden blijven verrichten. q PACYL oefent ten mild,, langdurcnde vaatverwijdende werking uit en heft locale vaatspasmen op, hetgccn de algemene circulatie verg, makkelijkt en verbctert. q PACYL hccft gccn schadelijke bijwerkingen en gecn r Flacons van 50 en 200 tabletten VO~r nllder9 |nlichtln|en en n ~ n e t e r l richte men ZICh ~0( Of~,r Alleen-VerteSenwoordi~e/~ v ~ r Nederlsnd
FIRMA K. F. PETERS, Chem. & Pharm. Prod., Kelzersgracht 458, AMSTERDAM-C.
SPIROGRAFER
~N.V.
BRONCHO-SPIROGRAFEN
OOSTERSTRAAT 38
ERGOMETERS
GRONINGEN
MEDISCHE IRSTRUMERTEIt
TELEFOON 27438
N.V.G.v.d. AAR 's-GRAVENHAGE
TELEFOON 11.35.45
NOORDEINDE 109
verzoekt Uw aandacht op het a.s. Ledencongres voor diverse apparaten en instrumenfen, weike her werken in de huisartsenpractijk vereenvoudigen en vergemakkelijken, o.a.: Volautomafische droogsterilisator d.m.v, infra-roodstralen. Geheel nieuwe electr, autoclaaf van klein formaat. Billiike electrische contrifuge voor een prijs beneden de f 100.-. Handig trilene roes narcose apparaat voor kleine ingrepen en pijnloze verlossingen. De bekende Pumatra vestzak transformator. Diverse bloeddrukmeters, personenweegschalen, hoogtezon-en infra-rood apparaten en vele andere interessante instrumenten voor de practijk.
Dezaak, weike bekend
is om haar
PRIMASERVICE!!
SANALGIN ,A.,,,,,.
(SamemlellingzDimethylamlnophenazonAcet.-p.-phenetidineTrimethu
PHARMACEUTISCH LABORATORIUM
SANAL
BAZEL
MIGRAINE NEURALGIE HOOFDPlJN KOORTS
Bulsjes inhoudende 10 tabletten Voor apotheekhoudendegeneeskundigen en ziekenhulzen, ktiniek Verpakkingen met 100 tabletten Hoofddep6t voor Nederland:
Dr H. Hanning'sPharm. Chem. Fabr. H.V., Korte Poten 7 a, Den Haag
Speciaal tarief: Opel en D.K.W. ’51 z. chauffeur v.a. f 10.- p e r d a g plus f 0.04 per km. tot 200 kin. Hierboven f 0.08 per kin. Langere termijnen korfing, all risk verz.
J. W I T T E
"rIOORESTRAA'r11 -AMSTERDAM-OOST- TEL. 52092
den duur wellicht van waarde blijken te zijn. De voedingsvoorlichting tracht men moeizaam over het experimente]e stadium heen te helpen. Voordat de boer zijn rijst ongepeld gaat eten en van sojamelk gaat houden, moet er echter hog heel wat gebeuren. Alle zeilen zet men bij om door bestrijding van de bovengenoemde vier volksziekten de inertie van de plattelandsbevolking te bestrijden. Grote woeste gebieden van dit vruchtbare Rijk k u n n e n hog in cultuur worflen gebracht, en op vele plaatsen zou men twee m a a l ’ s jaars kunnen oogsten in plaats van eens per jaar, zoals thans gewoonlijk geschiedt. De Siamese Regering, gesteund door de Wereld Gezondheidsraad en bet United Nations International Children Emergency Fund, de Amerikaanse Zending, de dorpshooMen., de schooljeugd, ja zelfs de inheemse bakers en kruidendokters vormen een geheel in de strijd om het verre Oosten van voedsel te voorzien. De samenwerking in deze strijd is vaak moeilijk, niet het minst door de Thai-taal, waarin niet alleen de klinkers en medeklinkers, maar ook de toonhoogte, waarop het woord wordt
uitgesproken (zo ge wilt: gezongen), de betekenis van bet woord bepaalt. Helaas heeft men ook met tegen.werking te kampen. Opium wordt op uitgebreide schaal verbouwd en gesmokkeld. Con tr61e hierop is bijkans onmogelijk, omdat de schuldige bergstammen, die ontoegankelijke gebieden bewonen, veelal nog onbekende talen spreken. Verder blijkt de jeugd, die in Bangkok wordt opgeleid, door bet grote-stadsleven verwend te worden, zodat het zijn taak op bet platteland verwaarloost. Ondanks deze handicaps blijkt de gezonde Thailander co6peratief en intelligen.t te zijn. De verantwoordelijkheid voor de volksgezondheid, die thalas nog grotendeels bij de afgezanten van de Wereld Gezondheidsraad berust, wil men dan ook geleidelijk doen overgaan op Thailands intelligentsia, waarvan een deel met grote liver en idealisme bezield is. Daarbij zal men een steeds groter gebruik maken van lekenvrijwilligers en toegewijde, eenvoudige locale hulpkrachten. Mogen deze constructieve krachten de sterkste blijken, opdat de naam ,,Thailand’, dat is: ,,Vrij Land", zinvol blijft.
(Buiten verantwoordellikheld v. d. redactle.}
Ter (betere) voorlichtin9 Naar aanleiding van ,,Ter Voorlichting", door H. Speleers, in M.C. no. 34, pag. 525. De in bovengenoemd artikel geponeerde men i n g over de neutraliteit onzer Maatschappij noopt tot fundamenteel stelling nemen. Elke arts heeft ,(hopelijk) een levensbeschouwing en daarmede veelal een visie op algemeen maatschappelijke problemen, inzonderheid bijv. de plaats van de gezondheidszorg in het geheeI der menselijke waarden ~n de plaats die de arts in de samenleving moet innemen. Immers, een levensbeschouwing die deze naam verdient, zal de hele mens a.h.w, doordrenken, zoals (tit wel wordt uitgedrukt in de zegswijze ,,leven uit over tuiging". Als lid onzer Mij. zat een dergelijk arts meningen ,,op ons gebied" hebben, die daaruit voortvloeien. Evenzo kan men verwachten dat een ander Mij.-lid, uit een andere levensbeschouwi~ng, tot tegengestelde opinies zal komen. Men stelle bet niet voor alsof een arts, zodra hij als Mij.-lid optreedt, zijn ,,levensbeschouwelijke jasje" zolang aan de kapstok zal, moet, of zelfs maar m u kunnen ophangen. Het omgekeerde is nog eerder waar: de stelling, d a t e r wel eens een ,,Mij.-jasje" over een
623
levensbeschouwing is aangetrokken, zou voor een latere geschiedschrijver, als werkhypothese althans, wellieht bruikbaar zijn. De huidige toestand, zoals die vooral na 1945 is ontstaan onder invloed van bewuste of onhewuste dragers der ,,ismen", houdt in dat ,,ons gebied" betreden is en wordt door wetgevende en uitvoerende macht, ,vakorganisaties etc. Zou ,,ons gebied" gedefinieerd moeten worden als dat gebied waarop anderen niet komen, dan is een dergelijk gebied wel nauwelijks meer aan te wijzeno Dit betreden van ,,ons gebied" d~)or bovengenoemden geschiedt zeer vaak wel op grond van een levensbeschouwing en op een wijze die voortkomt u~t een bepaalde maatschappelijke visie. Indien bij het ,,bevechten van bepaalde verschijnselen" door de Mij. of haar leden een principifile grondslag nadrukkelijk wordt buitengesloten, blijft slechts over: het opportunisme. Terloops: ook dit is een levenshouding! De neutraliteit der Mij., zoals coil. S. die, ten onrechte, opgevat wil zien, zal elk ,,bevechten" sleehts uitermate zwak gewapend moeten laten geschieden. Hierin is m.i. dan ook de diepste oorzaak voor het zwakke beleid onzer Mij. in de naoorlogse jaren gelegen.
Zou de Mij. en vooral haar belangenverenigingen, zich beroepend op een dergelijke neutraliteit, haar leden her recht gaan ontzeggen in h u n beroeps- en verenigingsleven uit h u n overtuiging te leven, wat ook inhoudt bet gebruik van ,,argumenten, ontleend aan h u n eigen persoonlijk standpunt over algemeen maatschappelijke problemen", dan is de consequentie dat deze leden elders de gelegenheid zullen (moeten) zoeken, h u n - levensbesehouwelijk gegrondvest stan,dpunt ,,op ons gebied" tot uiting en . . . . gelding te brengen. En dat zou dan niet zijn in een politieke partij, zoals coll. S. meent, maar noodzakelijkerwijze in een andere artseno~ganisatie. Het aanwijzen van deze voor onze Mij. uiterst gevaarlijke gevolgen van het betoog van coll. Speleers, was de bedoeling van bet bovenstaande. De enige mogelijkheid voor een naar neutraliteit strevende Mij. is respecteren en nlet negeren van de levensopvatting harer leden. C. Deurman, arts te Arnhem.
Wie moet de ziekenfondspati~nten inlichten over de honorering van de huisarts? Het is mij een behoefte mijn instemming te betuigen met bet stuk van collega .R. Wiggelendam over ,,Wie moet de ziekenfondspatient inlichten over de honorering van de huisarts?" Inderda.ad mag wat dit betreft van een dring’ende noodzakelijkheid worden gesproken, omdat anders de verhouding tussen de huisarts en zijn ziekenfondspatienten niet oprecht mag worden genoemd. Ook is het goed, begrip voor deze zaken bij de patienten te wekken, opdat zij zich van h u n verantwoordelijkheid bewust zijn bij de beslissing wanneer of hoe vaak zij h u n huisarts zul]en consulteren. Bij navraag waren zonder uitzondering ook mijn ziekenfondsp~tienten verbijsterd bij het horen van de bekende f 5,46 en verontwaardigd over een systeem zoals dat in sommige gemeenten nog gebruikelijk is, waarbij de arts van zijn inkomen geld moet terugstorten indien hij te dure geneesmiddelen voorschrijft. De door deze patienten geschatte bedragen klopten volkomen met de door coll. Wiggelendam genoemde. Het praten met patienten over deze zaken is zeer onaangenaam, maar het zwijgen erover vertroebelt de ~erhoudingen. Ik ben er mij van bewust, dat in een praktijk van 2700 ziekenfondspatienten, die i k behandel, deze gemiddeld ieder 5 ~t 6 keer per jaar mijn advies inwinnen, hetzij op her spreekuur, hetzij aan huis. Door de lage honorering moet de huisarts een te groot aantal patienten behandelen
624
om financieel rond te komen; bovendien zal hij hierdoor spoediger geneigd zijn tijdrovende onderzoekingen aan specialisten, die over laboratoria en personeel beschikken, over te laten. Vele jonge collega’s zullen opmerken, dat voor hen van rondkomen geen sprake kan zijn; de liefde voor het yak, het enthousiasme voor bet werk houdt hen gaande, terwijl met moeite en zorg de verplichte aflossingen op tijd worden voldaan. Van verzekeringen, van zorg voor de oudedag kan bij hen geen sprake zijn. In het Haarlem’s Dagblad lazen wij enkele maanden geleden, dat aan werhoging van de honoraria voor huisartsen wel niet te ontkomen zou zijn. Dit tekent de instelling die men ten opzichte van dit probleem heeft. Er wordt misbruik gemaakt van het enthousiasme dat de Nederlandse arts voor zijn werk heeft, misbruik gemaakt van zijn offervaardigheid. Opdat de verhouding van de huisartsen en h u n ziekenfondspatienten niet vertroebelt, is het inderdaad direct en dringend noodzakelijk de patient te wijzen op de feiten, op de manier waarop collega Wiggelendam dat zo juist aanbeveelt, tenzij men op korte termijn overgaat tot redelijke honorering. Wanneer men de huisartsen, op wie in eerste instantie al het ziekenfondswerk medisch neerkomt, financieel wat minder afhankelijk zou maken, lijkt het mij zeer wel mogelijk, dat de ziekenfondsen zich geld zouden besparen. Is het wel ooit economisch verantwoord een categorie werkers abnormaal laag te honoreren? Ik meen van niet. Bovendien spelen op het ogenbik te reel niet-medische factoren door dit alles een rol in het werk van de huisarts. Eelco Elzinga, arts te Haarlem.
Nogmaals" wie licht de zieken[ondspati~nt in over de juiste gegevens betref[ende her zieken[ondswezen ? Het ingezonden stuk van coll. Wiggelendam in Med. Contact No. 37, 1953, is mij recht uit het hart gegrepen en diens advies, de ziekenfondspatient ook de keerzijde der ziekenfondsmedaille te laten zien, dient niet alleen in ernstige overweging te worden genomen, doch zeer zeker op korte termijn uitgevoerd te worden. De bewust-tendentieuze voorlichting door de ziekenfondsen aan h u n verzekerden vertoont steeds wonderlijker aspecten. Zo kan men in het 9e nr. 1953 van het Ziekenfondsnieuws, orgaan van de Centrale Bond van Onderling beheerde Ziekenfondsen, verschijnend in een oplage van 323.350 exemplaren, kennis nemen van de volgende merkwaardige mededeling:
LINIA
CEINTURES en BREUKBANDEN voor Heren
REGIFLEX
De L I N I A CEINTUf~E is als een tweede buikwand die de ondeflijfsspieren stGunt en hen in slant stelt behaorlijk te funcfionneren. Uitzakken of ,,prose", alsmede pijn in de rug en een gevoel van vermoeidheid kan onrniddelliik worden verhalpen reel de voorlreffel]jke steun die de L i N I A CEINTURE geeft. D e RIGIFLEX CEINTURE d r u k t n i e t o p d e m a a g m a a r is e e n s u p p l e m e n t o i r e b u i k w a n d De
RIGIFLEX
Ceinture
voor
breukliiders
geeft
absolute veiligheid en comfort.
Speciale kussens voor hernia en ruggebreken. Voorradig: elasL kousen, knie- en enkelstukken, suspensairs.
InJichtingen en ge'ill,
JII
brochure Na. 23
ROUSSEL Amsterdam,
PARIJS
gratis op aanvraag uitsluitend:
,oo
oin e
o,o,oon, O
4
Vijgendam4 Telefoon 46939 Rotterdam, Meent 124, Telefoon 20940 BRUSSEL LONDEN MELBOURNE
,,Vita" Levensverzekering-Maatschappij te ZQrich Samenste|ling: t o t a a l e x t r a c t v a n Rhiz. C u r c u m a jay. Indicaties: s t e r k c h o l a g o g o n , w e r k z a a m b i j cholelithiaeis, leveren miltzwelling, bepaalde v o r m e n v a n i c t e r u s , m i g r a i n e w e l k e b e r u s t op een leverfunctiestocrnis. Doserlng: 3-4 x d a a g s ] t a b l e t , b s ~t 20 st. ~ 1.10, flac. ~ 100 st. ] 4.25.
DAOEN REMOEKDJOENG TABLETTEN Samenstel|ing: t o t a a l e x t r a c t p h o n i s stare, lndicaties: s t e r k
v a n Fcl. Orthosidiureticum, zonder nierprikkeling of n e v e n w e r k i n g e n . W e r k z a a m b i j : u r e t h r i t i s , g r a v e e l , p h o s p h a t u r i e . Dosering: 3-4 x daags 1 t a b l e t , b s ~ 20 st. ~ 1.10, flac. ~ 100 st. ] 4.50.
De tab|etvorm waarborgt een constant gedo~eerd product van her totaal extract en maakt de omslachtige in]uusbereiding overbodig.
(Dochtermaatschappij van de ,,ZORICH", Algemene Maafschappij van Verzekering tegen Ongelukken en Wettelilke Aansprakelijkheld)
i n t r o d u c e e r t in N e d e r l a n d :
De ideale Artsen-pensioenpolis Ouderdomspensioen met Weduwepensioen en InvaUditeitspensioen (Ingang van het ouderdomspensioen direct en volleclig, wanneer de arts door zlekte of ongeval zi]n praktijk blijvend niet meer kan uitoefenen)
Succursale v o o r N e d e r l a n d : Alexanclerstraat21 - Den Haag - Telefoon18.47.60" Totale portefeuille eind 19.52:
mira 1.470.000.000
Zw. fr.
AUTO-EMBLEEM Vervaardigd uit Kunsthars Trekt niet krom - Verkleurt niet Eenvoudige bevestiging
Prijs: f 3.50 De
Verkriigbaar bij het bureau der Maatschappij
practische schoen
Fabrikaat ,,EFCO" N.Y. GAGELSTRAAT 45 - EINDHOVEN
met een
Verkrijgbaar naamplaten uit
wetenschappelijk plus r. VOOR DISTRICT
marmerglas
Vraagt priisopgave
TWENTE
NIERS’ Schoenemagazijn GROTESTRAAT TELEFOON
Voor
de betere merken
-
62 - ALMELO 2273
(K 5490)
Ook met ingebouwde steunzolen
l e klas overhemden reparatie inrichting Vakkundige reparatie is het behoud van Uw overhemd, U belt en wii halen en bezorgen. V o o r H.H. chirurgen v e r v a a r d i g e n wiJ speclale o v e r h e m d e n m e t a f k n o o p b a r e mouwen.
OCKHUIJSEN
~~176
24-AMSTERDAM-TEL. 121468 ( N A 6 UUR 97520)
FotohandelJ. G.Olsthoorn Transvaalkade 5a (bij de Linnaeusstraat) Amsterdam (Oost)
Bijdragen tot de studie van de abortus provocatus in Nederland. (Omvang, oorzaken on prophylaxis). 67 pagina’s met 17 ultklapbare tabellen, gedrukt op goed papier. -
AFDRUKKEN
EN VERGROTEN in eigen
Z o julst v e r s c h e n e n :
,,Abortus provocatus’"
Telefoon 58748
ONTWIKKELEN
Ned. Verenigingv. Sexuele Hervorming
atelier, ALTIJD
beter
Prijs ] 1.60 ; lranco per post t 1.75. Bestellingen te riehten aan her Secretariaat van bet Hoofdbestuur van bovenstaande verenlging, Bilderdijkstraat 39 te Den Has 8.
,men", die de h u l p door een vroedvrouw voor
,,De hulp ener vroedvrouw is om principi~le ,,redenen voorop gesteld, aangezien men ,,deze voor normale bevallingen het beste ,,acht. Slechts in die omstandigheden, waar,,in geen vroedvrouw ter beschikking starat, ,,hebt U als verplicht-verzekerde recht op ,,gewone verloskundige hulp door een arts ,,en betaal,t het ziekenfonds alle kosten, ,,daaraan verbonden."
norrnale bevallingen het beste achten? Zeker niet de gemiddelde ziekenfondspati~ntI Ons aller ervaring leert immers, dat de meerderheid der bevolking desondanks meet vertrouwen stelt in de hulp der huisartsen, boven die van de vroedvrouwen en sleChts door financi~le pressie en dus gedwongen gebruik moet maken van de hulp ener vroedvrouw. Moet dit dus besehouwd worden als een bewuste poging tot onjuiste beYr~vloeding van de mening van het verzekerde deel der bevolking? Wanneer deze en dergelijke rectificaties door medici in de vorm van ingezonden stukken slechts plaats vindt in Medisch Contact, is het resultaat vrijwel nihil en dus van generlei waarde. Vandaar, dat her loffelijk initiatief vart coll. Wiggelendam tot effectieve uitvoering dient te komen.
De bedoeling van deze laconieke instructie is niet te bewijzen, laat zich echter wel hevroeden. Hier wordt bedektelijk gei’nsinueerd, dat de verloskundige opleiding der vroedvrouwen superieur is aan die van de mediciI Duidelijker poging tot devaluatie van de status als medicus kan moeilijk bedacht worden. Men zou verder uit deze mededeling zelfs kunnen destilleren, dat de verzekerde bet moet betreuren, verplicht te zijn, verloskundige hulp te moeten inroepen van haar huisarts, omdat ,,ongelukkigerwijs" geen vroed~rouw ter beschikking staat. Dat overigens bet door de medische stand krachtig verdedigde principe -- vrijheid i n keuze v a n geneeskundige c.q. verloskundige huIp -ernstig in her gedrang komt, zij zijdelings opgemerkt. Overigens m u n t een dergelijke "~oorlichting door de ziekenfondsen uit in vaagheid. Immers, welke zijn ,,de principi~le redenen", die de h u l p ener ,roedvrouw voorop stellen en wie zijn die
Men moet echter sceptisch staan tegenover de vraag, of het mogelijk zal zijn, de ziekenfondsen tot medewerking hieraart te bewegen. Het initiatief hiertoe zal dus dienen uit te gaan van de Landelijke Huisartsenvereniging. Een dergelijke corrigerende voorlichting is niet onpretfig, integendeel, zal de vertrouwensband tussen arts-pa, tii~nt niet alleen herstellen, doch aanzienlijk versterken. J. H. Hoffman, arts te Nijmegen.
Recfificatie
In het artikel ,,De specialitCs" door Dr. F . A . v a n Dop (M. C. No. 38) is een hinderlijke druklout geslopen. Op pag. 597, Iste kolom in het
midden, staat de regel: Het resultaat is, dat de gemiddelde kostprijs van bet specialit6 slechts 20% hoger ligt. Dit moet zijn 2%.
EXPOSITIE op her Ledencongres van de Koninkliike Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst in her Kurhaus te Scheveningen van: GOWLLAND$' BROL! C EA PHI-DE BLANK
N.V. A V A C
,,Diagnosticsets" Roestvrij Zweeds instrumentarium Zweedse r~ntgenfilms Zwitserse injectiespuiten Wond- en kleefpleister
HANDEL
IN
AMSTERDAMSE STRAATWEG 23
MEDISCHE NAARDEN
625
ARTIKELEN TEL. K. 2942-251
Gevraagd
PRAKTIJKASSISTENTE
Bij ieder gebouw ontwerpen
voor huisarts te’s-Hertogenbosch.
wij een stijlvolle tuin en
Sollicitatiebrieven onder nr. N 10, ,,Adex"
ricbten deze met bekwame vakmensen in
Keizersgracht
158
Amsterdam. GYNAECOLOOG in grote stad biedt zijn
PRAKTIJKTER OVERNAME aan. Brieven onder ,,Adex"
nr N 11,
Keizersgracht
158,
Amsterdam.
Kuursanatorium Bad Neuenahr
Medische l e i d i n g : D t r e c t e u r - G e n e e s h e e r Dr. Felix ROtten, Internist. Afdeling v eer blologlsehe geneeswlJzen. Medische l e i d i n g : D i r e c t e u r - G e n e e s h e e r v a n hot Kneipp z i e k e n h u i s en hot S a n a t o r i u m St. Ursula, Boppard. Dr. J o s. H. K a I s e r. In bet k u u r s a n a t o r l u m b e s t a a t vriJe a r t s e n kenze onder de In B a d - N e u e n a h r praktlzerondo a r t s e n . Klinlseh geleide k u u r i n r l e h t i n g v e e r patl~nten nit hot gehele gebied v a n de l n w e n d l g e zlekten, In hot biJzonder stofwiss e l i n g s z l e k t e n (sulker, vetzuebt, Jleht), alsmede H a r t - en Bloedsomloopzlekten, v a n de balneologlsch-eonservatleve vrouwengenees. kunde, v e e r nervous u i t g e p u t t e n en herstelbehoeftigen. Thermiseh e baden en alle overige kuarmlddelen aanwezlg. I e d e r comfort - - Hot gehele J a a r geopend. Pr osp ectici v e e r k u u r s a n a t o r l u m Ba~l Neu enahr. Tel. 291/292
mmmmmmmmmmmmmmmimmmmmm mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Tapijtuo mmmmmmmmmmmmmmmmmmmm Go,d~).to,,un nmmmmmmmmimmmmmmmmmmmmmm Linoleum lmilimmmmmmimmmmmmmmmmmm nmmmmiimmmmmunmuimmnnu immmmimimmmnml Meubels
UllllUlllnnmiil uniinniiiNi NNHnnNinnINI glgliini! inimminnllUll mmmiilianal
immmmmmmmmm mmmmmmmmmml mmmmmmmmmmmmml mmmmmmmmmm mmmmmmmmmmm
Biota VIJZELGRACHT 7 AMSTERDAM-C.
-
TEL. 33843
ARNHEM Heilpaedagogisch Instituut ,,Klein WarnsbornS’ Amsterdamseheweg 222
Internaat veer moeilijk opvoedbare kinderen Speciaal die met aandachtstekorten In|. g e e h gaarne de Directeur P. van Aahen
~
Wijnhandel Fa J. IklV.Jonker Jr P ri ns e ngra c ht 598 hoek Weteringstraat Telefoon 30523, Amsterdam
Fransche Landwijn (La Bonne Vendange) p. f[. f 1.50 Vin Ros6 p. fl. /1.75 ’49 Pefi! Bourgogne p. ft. f 2.85
Gratis vereenden en benorsen door land Vraagg prijscourant
"t gehele
GEMEENTE ZAANDAM In het Gemeentelijk Ziekenhuis wordt gevraagcl een
inwonende assistent op de Chirurgische afdeling (chirurg A. M. Collet). Opleiding B Salaris.. f4650.- tot f 5350.-, (3 66n-jaarlijkse verhogingen). Aftrek voor kost, inwoning, geneeskundige behandeling en bewassing f 1111,32. Sollicitaties te richten aan de directeur.
Bij de Militair Geneeskundige Dienst van leger en luchtmacht bestaat gelegenheid een verbintenis te sluiten als
t
)
Beroeps.officiervan oezondheid Rang: afhankelijk van ervaring en datum arts-examen. Leeftijd.. tot 40 jaar. Voor hen, die reeds res. off. v. Gezondheid zijn, kan de leeftijdsgrens hoger gesteld worden.
Salaris. volgens cliensttijd (bij het bepalen van de voor bezoldiging geldende diensttijd wordt uitgegaan van de tijd, verstreken sedert het verwerven van het artsdiploma0 vermeerderd met 8 jaren). Uitkering. na benoeming tot officier van gezondheid wordt een uitkering van f. 15.000.- uitbetaald (vrij van Ioonbelasting). Inlichtingen. bii de Inspecteur van de Geneeskundige Dienst der Koninklijke Landmacht, bureau Personeel, Nassauplein 30 (telefoon 183973, toestel 6), ’s-Gravenhage. _ ~ ~ ~ ~ [ ~ ~ ~ . _ _ . . _ _ . . . _ ~
Aanmeldingep- te richten aan bet hoofd van de Sectie Werving van het Ministerie van Oorlog, Hooftskade I, ’s-Gravenhage (tel. 185240, toestel 477).
GEMEENTE ’ s - G R A V E N H A G E Bii de G e m e e n t e l i j k e G e n e e s k u n d i g e - e n G e z o n d h e i d s d i e n s t ziin te vervullen de betrekkingen van a. PSYCHIATER in v o l - a m b t e l i j k e dienst (salarisgrenzen van f 9121,- tot f 11377.-) en b. PSYCHIATER v e e r h a l v e d a g e n (salarisgrenzen van f 4661,- tot f 5788.-) De te benoemen functionarissen zullen worden tewerkgesteld bij de Afdeling Kinderbescherming. Inlichtingen te verkrijgen bij de Directeur van de Gemeentelijke Geneeskundige- en Gezondheidsdienst, Waldeck Pyrmontkade 3, ’s-Gravenhage. Uitvoerige sollicitaties - op zegel - met vermelding van volledige personalia en levensloop te richten aan Burgemeester en Wethouders en in te zenden binnen 14 dagen na het verschijnen van dit blad.
Aan het S A N A T O R I U M
,,ORANJE N A S S A U ’ S O O R D "
t o R e n k u m kan een
Assistent-Arts
geplaatst worden om opgeleid te worden tot LONGARTS. Opleiding interne geneeskunde strekt tot aanbeveling. 5alaris nader overeen te komen. Schriftelijke sollicitaties met uitvoerige inlichtingen aan de Waarnemend Geneesheer-Directeur.
Her ST. A N T O N I U S G A S T H U I S
t e H e l m o n d zoekt een
Rntgenoloog
veer de tijdelijke waameming van de leiding van de r6ntgenologische afdeling gedurende ongeveer 6(;n jaar. 5ollicitaties te richten aan de Geneesheer-Directeur, Molenstraat 141. In e e n d e r g r o o t s t e z i e k e n h u i z e n in her Zuiden d e s l a n d s komt binnenkort een plaats vacant voor een R.K.
R6ntgenoloog
met speciale belangstelling veer de radio-therapie. Brieven met uitvoerige inlichtingen onder No. N 9 aan ,ADEX’, Keizersgracht 158, Amsterdam-C.
H e t A f d e l i n g s b e s t u u r v a n het Nederlandsche Roode Kruis te R o t t e r d a m roept sollicitanten op veer de funcfio van
Medisch Directeur
van
de
Plaatselijke Bloedtransfusiedienst,
eventueel belast met de hoofdleiding van de overlge diensten der afdeling. 5alarisregeling op basis van Controlerend Geneeskundige bij de Gemeentelijke Geneeskundige- en Gezondheidsdienst. Uitsluitend schriftelijke sollicitaties in te zenden aan de Medisch Leider der Bloedtransfusiedienst: Dr. J. A. G. ten Berg, Nederlandsche Roode Kruis, Parklaan 12 te Rotterdam.
