klokgebouw ontmoeten, inspireren en kennis uitwisselen

Woensdag 9 december 2015 - klokgebouw strijp-s eindhoven - Twitter mee! #biebcongres

klokgebouw

ontmoeten, inspireren en kennis uitwisselen

www.hetnationalebibliotheekcongres.nl

2

Het Nationale Bibliotheekcongres de Koninklijke Bibliotheek heet u welkom

voorwoord

Twitter mee! #biebcongres

thema Licht

I

n het Klokgebouw liggen de wortels van Philips; nu is het een dynamische plek waar creatieve ondernemingen en bijzondere innovaties ontstaan. Juist in deze bruisende omgeving vindt Het Nationale Bibliotheekcongres plaats. Inmiddels zijn we als Bibliotheek voor veel mensen het stralend middelpunt van hun omgeving; een plek om elkaar te ontmoeten, geïnspireerd te worden en kennis uit te wisselen. We willen alle innovatie en energie die in onze sector gaande is, tijdens het congres met elkaar delen. Welke thema’s spelen er, welke initiatieven zijn inspirerend en welke samenwerkingen veelbelovend?


Programmalijnen

3

Bits and Bytes

De Bibliotheek: thuis in het digitale tijdperk De nationale digitale Bibliotheek, e-books, makerspaces, linked data en onderzoek naar big data: het zijn mooie voorbeelden van hoe we thuis zijn in het digitale tijdperk. Natuurlijk hebben deze ontwikkelingen consequenties voor onder andere de collectie, de dienstverlening en het gebouw. Welke zijn dat en hoe kijken we daar tegenaan? Hoe zorgen we dat de klant en haar behoeften centraal blijven staan? Hoe spelen we nog beter in op deze tendensen en welke good practices zijn een lichtend voorbeeld voor anderen?

Vakvaardigheid voorop

De Bibliotheek: informatiespecialist van de toekomst Over welke vaardigheden en kennis moet je als informatiespecialist in 2015 beschikken? Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen vragen om een andere invulling van de rol van de Bibliotheek. En ook de steeds kritischer wordende consument stelt andere eisen aan onze dienstverlening. Beschikken wij nog wel over de juiste competenties? Hoe blijven we als sector up to date en wat is daar voor nodig? Om van elkaar te leren zijn we in deze programmalijn ook op zoek naar inspirerende voorbeelden uit andere sectoren en het buitenland.

Iedereen inclusief

De Bibliotheek: nieuwe doelgroepen en nieuwe communities, nieuw beleid Weet u nog? De Bibliotheek is er voor iedereen: van laaggeletterden tot jongeren en van mensen met een taalachterstand tot senioren. Maar voelen alle doelgroepen zich voldoende aangesproken? Hoe zit het met hoogopgeleiden, zzp’ers of kunstenaars? Hoe kunnen we hen, maar ook minder zichtbare doelgroepen die zich verenigd hebben in communities, aan de Bibliotheek verbinden? Hoe ontwikkelen we samen met hen nieuwe producten en diensten? Denk bijvoorbeeld aan het verrijken van data, het organiseren van exposities, wetenschap voor iedereen en het aanbieden van debatten en kennisbijeenkomsten.

W

at een inspirerende locatie, hier in Eindhoven, waar ik u welkom mag heten op het Nationale Bibliotheekcongres 2015. Dit is nu echt een plek waar je van af casco je evenement kunt opbouwen, de inrichting, de aankleding, alles. Ik ben zelf een bouwer, dus dat bevalt me goed. En ik hoop u ook!

Het oog wil veel, want het is nooit verzadigd, maar we willen óók inhoud. Vandaag krijgt u een grote variatie bouwstenen aangereikt uit alle hoeken van ons ondernemende werkveld. Waarin we samen bouwen aan de toekomst van ‘de Bibliotheek’ in de volle breedte. Voor al onze doelgroepen, voor alle leeftijden – van BoekStart tot grootletterboek en alles daar tussenin. Met al die prachtige initiatieven om iedereen aan het lezen te krijgen en te houden, en om iedereen in staat te stellen mee te doen in onze (informatie) maatschappij.

PROGRAMMARAAD

Ik hoop dat u vanavond flink moe vertrekt na alles wat u hebt gehoord en gezien, maar dat u morgen wakker wordt met de gedachte: wat was het interessant gisteren, ik ga er iets mee doen! Lily Knibbeler Algemeen Directeur Koninklijke Bibliotheek

DAGOVERZICHT 09:00 - 10:30 Inloop en ontvangst 10:30 - 12:00 Plenair programma 12:30 - 17:00 Start deelsessies 13:00 - 15:00 Lunch 17:00 - 18:00 Borrel 18:00 - 20:00 Diner 20:00 - 22:00 Afterparty Het blokkenschema en de plattegrond treft u achterin de programmakrant.

De programmaraad heeft alle ingediende voorstellen beoordeeld aan de hand van vooraf vastgestelde criteria. Wij willen de programmaraad hartelijk bedanken voor hun inzet en betrokkenheid bij het Nationale Bibliotheekcongres.

Stralend middelpunt

De Bibliotheek: het kloppend hart van de samenleving We staan midden in de maatschappij. Met veel (lokale) instellingen hebben we inmiddels warme banden. Denk aan onderwijs-, zorgen kunst en cultuurinstellingen of het toerisme. Samen optrekken: daarmee kom je verder. We zijn in deze programmalijn op zoek naar deze successen, maar nadrukkelijk ook naar andere voorbeelden: welke initiatieven zijn echt innovatief en welke samenwerkingen met verrassende sectoren mogen in de spotlights gezet worden? Maar ook: hoe bestendig je deze samenwerkingen en hoe ontwikkel je samen een lokale visie?

De raad bestaat uit een mix van betrokken en ervaren mensen uit de sector: • Frank Bergsma (Koninklijke Bibliotheek) • Jeroen de Boer (Bibliotheekservice Fryslân) • Francien van Bohemen (Vereniging van Openbare Bibliotheken) • Erno de Groot (Bibliotheek Eemland) • Marianne Hermans (Magazine DURF) • Hans Jansen (Koninklijke Bibliotheek) • Albert Kivits (Bibliotheek Eindhoven) • Ronald Spanier (Stichting POI’s Nederland) • Pieternel Thijssen (Bibliotheek Midden-Brabant) • Norma Verheijen (Koninklijke Bibliotheek) • Erna Winters (Bibliotheek Kennemerwaard)

4




Plenair programma

Plenair programma

Wie zijn de sprekers?

Frits Spits

Amito Haarhuis

Geboren Eindhovenaar Frits Spits (pseudoniem voor Frits Ritmeester) is radiomaker en televisiepresentator van het eerste uur. Frits werd in 1973 als radio-dj ontdekt tijdens het NOSprogramma Proefdraaien. Vanaf dat moment presenteerde Frits diverse muziekprogramma’s. Sinds 2014 presenteert Frits Spits op Radio 1 een wekelijks programma over de Nederlandse taal: De Taalstaat.

Amito Haarhuis is adjunct directeur bij het Science Center NEMO in Amsterdam en stimuleert vanuit die functie uitdagend onderwijs over wetenschap en techniek. Amito spreekt op het congres over onder andere NEMO, Kennislink, het Wetenschapsweekend en het verbinden van mensen door middel van informatie.

Dagvoorzitter

Spreker

Danny Mekiç Spreker

Ondernemer Danny Mekiç is een veelgevraagd spreker en jurylid bij innovatiewedstrijden en in panels. Hij verschijnt regelmatig in de media en is inmiddels uitgegroeid tot een autoriteit op het gebied van internet, technologie en nieuwe businessmodellen. Als jong talent weet Danny Mekiç wat innovatief ondernemerschap is.

DEELSESSIES talks

Talks zijn korte en inspirerende inleidingen, vergelijkbaar met TEDTalks. Frank Huysmans

Bärbel van Zanten

Debat

Bärbel van Zanten is gespecialiseerd in creatief onderzoek voor innovatie. Met een achtergrond in ontwerponderzoek (Design Academy en European Design Center) helpt Bärbel bedrijven en organisaties als Philips, Kamer van Koophandel en overheden te begrijpen voor wie, en vooral ook hoe zij het beste hun innovatie kunnen ontwikkelen. Bärbel maakt zo mens-, markt- en trendontwikkelingen inzichtelijk.

FRINGEMEETINGS

Een fringemeeting is een sterke interactieve werkvorm. Tijdens een fringemeeting staat een maatschappelijke ontwikkeling, trend of een thema centraal. Onder leiding van een moderator vindt een debat met de zaal plaats om het thema én de implicaties voor het bibliotheekveld te onderzoeken en bij de aanwezigen te toetsen.

Yvonne van Sark Tafelgast

N

adat KB-directeur Lily Knibbeler u welkom heeft geheten, opent dagvoorzitter Frits Spits het congres.

Plenair programma

Danny Mekiç

Yvonne van Sark

Innovatie-expert Danny Mekiç zet u gelijk op scherp met zijn aftrap over technologische ontwikkelingen en legt de link naar onze digitale dienstverlening. Vervolgens gaan deskundigen Bärbel van Zanten (IaDea) Yvonne van Sark (Youngworks) en Frank Huysmans (hoogleraar Bibliotheekwetenschap) onder leiding van dagvoorzitter Frits Spits in gesprek over het inspelen op veranderende burgerbehoeften. Ook zoomen we met Amito Haarhuis (NEMO) in op het onderwerp Wetenschap voor Iedereen, een thema dat in overgang naar steeds zelfstandig wordende burgers binnen de participatiemaatschappij ook voor openbare bibliotheken interessanter wordt.

Yvonne werkt als partner en adviseur bij YoungWorks, bureau voor jongerencommunicatie. Yvonne van Sark is een veelgevraagd spreker over jongerentrends, het puberbrein, motivatie, talentontwikkeling en jongerencommunicatie. Zij schreef onder andere de boeken: ‘Puberbrein Binnenstebuiten’ (2009), ‘Over de top. Haal het allerbeste uit jongeren’ (2012) en ‘Motivatie Binnenstebuiten’ (2014).

Bärbel van Zanten

STUDIOGESPREKKEN

In de studiogesprekken gaat radio- en televisiemaker Petra Possel op zoek naar persoonlijke drijfveren, visie en motivatie van een aantal bijzondere gasten. Frits Spits, Nelleke Noordervliet, Tijs Rotmans en Francesca van Berk. De studiogesprekken worden mede mogelijk gemaakt door OCLC.

INSPIRATIEPLEIN

Het inspiratieplein is de centrale plek waar u gedurende de dag kennis kunt maken met organisaties uit de branche. De nieuwste ontwikkelingen en succesvolle praktijkvoorbeelden: u hoort het hier. U ontmoet daar ook de redactie van Magazine on the Spot die in een dag een magazine van deze dag maken en het social media team.

Frank Huysmans Tafelgast

Sinds 2005 bekleedt Frank de bijzondere leerstoel Bibliotheekwetenschap bij het departement Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Hij doet onderzoek naar de maatschappelijke waarde van openbare bibliotheken en adviseert organisaties en overheden over informatie-, media- en leesbevorderingsbeleid. Als columnist en redacteur van Vakblad IP volgt en becommentarieert hij de ontwikkelingen in de openbare bibliotheeksector met een kritisch oog.

workshops

Workshops zijn interactieve sessies waarbij de inbreng van deelnemers essentieel is.

In een debat gaan een aantal mensen met elkaar in gesprek over een thema. De gespreksleider zorgt voor een debat op het scherpst van de snede.

Tafelgast

Frits Spits

5

CREATIEVE ZONE

In de creatieve zone staan stands waar u zich kunt onderdompelen in de nieuwste ontwikkelingen. Amito Haarhuis

6

A1

A2


deelsessies

12:30 - 13:30 Bibliotheken, gegevensverzameling en privacy Bits and Bytes / Fringemeeting

We kunnen steeds meer gegevens verzamelen. Gegevens over uitleningen, onze collecties, bedrijfsgegevens, en ook steeds meer gegevens over onze klanten. Dit vertelt ons veel over bijvoorbeeld klantprofiel en leengedrag, waardoor we de klant nog beter kunnen bedienen en de vraag voor kunnen zijn. We kunnen het inzetten bij het ontwikkelen van onze diensten en het beter bereiken van onze klanten door middel van marketing. Bij organisaties als de NS en Netflix zien we al wat dat op kan leveren. Willen wij en mogen wij als publieke instellingen deze gegevens hiervoor inzetten? Wat moet het ons opleveren? En beschikken we over de juiste gegevens? In dit debat willen we met bibliotheken en experts van buiten ons netwerk in gesprek over gegevensverzameling en privacy. Sprekers: Frank Bergsma (Koninklijke Bibliotheek), Rianne Brouwers (Koninklijke Bibliotheek)

13:45 - 14:45 Wat is úw vraag aan de Koninklijke Bibliotheek?

Vakvaardigheid voorop / Fringemeeting De nieuwe Bibliotheekwet heeft veel in beweging gebracht in bibliotheekland. Bij de Koninklijke Bibliotheek, maar ook



bij u! Dat moet haast wel vragen bij u oproepen; vragen die u graag aan de KB wilt stellen. Wees welkom bij deze fringe meeting. Een greep uit de vragen die ons bereiken: wanneer krijgen we meer inzicht in de e-bookgebruikerscijfers? Blijft onze WaaS-website ook tot 2020 gratis? Komen er nog aanvullende proposities voor het digitaal lidmaatschap? Wij gaan zoveel mogelijk van uw vragen beantwoorden en mochten we het antwoord ter plekke niet weten, dan komen we daar later op terug. Sprekers: Christine Smittenaar (Koninklijke Bibliotheek), Hendrike Ligthard Schenk (Koninklijke Bibliotheek)

15:00 - 16:00 Out-of-the-Bieb

Out of the box / Fringemeeting Negen kunstenaars, vijf reizen, drie werelddelen en heel veel nieuwe inzichten over de Bibliotheek van de Toekomst. Dat is Out-of-the-Bieb in een notendop. Wist u bijvoorbeeld dat het in Azië heel gewoon is om even een dutje te doen in een Bibliotheek? En dat in gevels van veel Amerikaanse bibliotheken een ode aan het vrije woord gebeiteld staat? De reizen die de negen kunstenaars over de wereld maakten, leveren bijzondere inzichten op over de waarden van de Bibliotheek. Hun creativiteit is van grote waarde voor organisaties die zoeken naar een ander perspectief, zoals de Bibliotheek. De hoogtepunten van de reizen zijn verwerkt in een reizende expositie en

een publicatie. Tijdens deze fringemeeting zijn de kunstenaars zelf aanwezig om met u in gesprek te gaan over de waarden van de Bibliotheek. Waarden die wellicht herontdekt moeten worden. Want als belangrijke kennis achter muren verdwijnt, het openbare domein een marktwerking-experiment is en actieve burgers een nieuw domein vormgeven: dan moet een openbaar instituut als de Bibliotheek daar iets mee. We zijn benieuwd naar uw mening. Wat zijn volgens u de waarden van de Bibliotheek? Van wie is de Bibliotheek? En hoe geef je deze waarden vorm? Out-of-the-Bieb is een samenwerking tussen de Bibliotheek ‘s-Hertogenbosch en Midden Brabant, BKKC en Cubiss. Sprekers: Max Cohen (XML architects), Ilja Kok en Ruut van der Beele (Filmmakers), Angela de Weijer en Florian de Visser (audiovisueel kunstenaars en ontwerpers), Edwin van de Velde en Laurens Goudriaan (ruimtelijk ontwerpers en onderzoekers), Marlies Leupen (gespreksleider).

16:15 - 17:15 Een succesvol lokaal Bibliotheekbestel

Stralend middelpunt / Fringemeeting Het lokale Bibliotheekbestel verandert, dat weet u als geen ander. Maar hoe moet de toekomst van het lokale Bibliotheek bestel eruit komen te zien? Daar willen we graag samen met de sector zelf over nadenken. Er is een commissie ingericht, speciaal om richting te geven aan de

discussie over de toekomst van het lokale bestel. Hoe ontwerpen we handvatten voor lokale Bibliotheken? Welke functie moet de Bibliotheek in de lokale omgeving invullen? De commissie werkt aan de concretisering van het rapport van de Commissie Cohen over de Bibliotheek van de toekomst. De eerste stap is mogelijke scenario’s ontwerpen voor de ontwikkeling van het lokale Bibliotheekbestel. Uw input is daarbij onmisbaar. Dus wilt u een bijdrage leveren? Kom dan naar deze fringemeeting en ga met de commissie in gesprek! Spreker: Arjen Gerritsen (Gemeente De Bilt), Erik Akkermans (zelfstandig adviseur), Marijke Steenbergen (Movisie), Theo Huibers (Thaesis)

12:30 - 13:30 Hoe doet uw Bibliotheek het op (social) media? Iedereen inclusief / Workshop

Lokale media en social media zijn manieren om mensen te bereiken. Wat vertelt u daar als Bibliotheken eigenlijk? En zeker zo belangrijk: wat zeggen anderen over de Bibliotheek? Word goed zichtbaar voor wie u er bent? En wat de Bibliotheek betekent voor de gemeenschap? Kortom: hoe komt u over bij uw leden, bezoekers en lokale stakeholders en klopt dat beeld? Past het bij wat uw Bibliotheek daadwerkelijk doet en betekent? De VOB verzamelt het nieuws over de Bibliotheek op social media via een nieuwsfeed van Meltwater op www.debibliotheken.nl. Uit dit overzicht hebben wij een analyse gemaakt. Iris van Strien (Meltwater Amsterdam) begint met een presentatie waarin wij ingaan op: - Wat staat er in (lokale) media in het afgelopen jaar over de Bibliotheek in het algemeen en in het bijzonder over uw Bibliotheek? - Wat staat er op social media in de afgelopen zes maanden over de Bibliotheek en uw Bibliotheek? We gaan in op wat opvalt en welke trefwoorden het meeste voorkomen. Daarna gaat Barbara Rudz (VOB) met u via stellingen in op: - Hoe kom je als Bibliotheek over? - Op welke thema’s ben je zichtbaar? - Zijn die thema’s wenselijk of liever iets anders? Tot slot bespreken we met elkaar hoe u deze informatie kunt gebruiken om uw (social) mediabeleid aan te passen.

deelsessies

Zodat u nog bewuster kunt werken aan het door u gewenste imago. Sprekers: Barbara Rudz (Vereniging van Openbare Bibliotheken), Iris van Strien (Meltwater Amsterdam)

13:45 - 14:45 Cocreatie voor een andere Bibliotheek

Stralend middelpunt / Workshop Alle vijftien gemeenten waarvoor de Bibliotheek AanZet in de regio Dordrecht werkt, vragen om een vernieuwing van het bibliotheekconcept. Tegelijkertijd staat de gemeente Dordrecht op de drempel van ingrijpende veranderingen, waar een nieuwe aanpak voor de Bibliotheek bij moet passen. Reden tot intensief nadenken voor de Bibliotheek AanZet: Hoe moeten we ons positioneren en wat willen we binnen de komende twee jaar bereiken? Hoe sluiten we aan op de gemeentelijke vragen en ontwikkelingen? Inmiddels zijn we eruit en we zijn gestart met de veranderingen. Wethouder en Bibliotheekdirectie vormen een stuurgroep: Bibliotheek plus gemeente zorgen samen voor een nieuwe aanpak, zonder compromissen. In de workshop hoort u hoe dat nieuwe bibliotheekconcept vorm krijgt.

15:00 - 16:00 De Bibliotheek: betere taal- en leesvaardigheid voor iedereen? Iedereen inclusief / Workshop

We weten allemaal dat taal- en leesvaardigheid essentieel zijn voor succesvolle participatie in de samenleving. Maar welke invloed heeft de Bibliotheek hierop? De Universiteit van Amsterdam deed, in samenwerking met de Bibliotheek Gouda, onderzoek naar de invloed van een Bibliotheekvoorziening bij leerlingen met een niet-westerse achtergrond. Heeft de aanwezigheid van een ‘ in een basisschool geïntegreerde ‘ Bibliotheekvoorziening effect op de woordenschat, spelling en het begrijpend lezen? Stijgt de leesattitude en het leesgedrag? Gaat het kind meer lezen in zijn of haar vrije tijd? Tijdens deze workshop vertelt Nan van Schendel, directeur Bibliotheek Gouda, over de fondsenwerving van het onderzoek en de aanpak in de wijk Oosterwei te Gouda. Vervolgens presenteren promovendus Ellen Kleijnen en bijzonder hoogleraar Bibliotheekwetenschap Frank Huysmans de eerste conclusies en aanbevelingen en Gerlien van Dalen, directeur stichting Lezen/Leescoalitie, geeft een eerste reactie. De workshop is een interactieve sessie waarin we graag met u in gesprek gaan over dit vraagstuk. Komt u ook? Sprekers: Frank Huysmans (Universiteit van Amsterdam), Ellen Kleijnen (Universiteit van Amsterdam), Gerlien van Dalen (Stichting Lezen), Nan van Schendel (de Bibliotheek Gouda)

7

16:15 - 17:15 Durf te delen Iedereen publicist Out of the box / Workshop

Verheugt u zich op een dagje achteroverleunen en lekker luisteren naar al die bevlogen sprekers? U gaat weg met een tas vol papier en een hoofd vol ideeën. Thuisgekomen, tas uitgepakt, hoofd leeg, ideeën weg...jammer toch? Dat kan anders! De content ligt voor het oprapen en de middelen zijn er. Je moet ze wel weten te vinden en daar helpen wij bij. Je moet ze ook weten te gebruiken en daar kunnen we ook bij helpen. Maar vooral moet je ze dúrven te gebruiken en daar is soms wat lef voor nodig. Daar kunnen we niet bij helpen. Alhoewel? ons enthousiasme werkt aanstekelijk dus dat laatste zetje hebben we ook nog voor je in petto. Wat gaan we doen? In de workshop gaat u een uur aan de slag met inhoud; een thema uit andere sessies, of een onderwerp waar u al langer iets mee wil. U laat uw licht hierover schijnen: wat valt u op, welk idee wilt u delen, wat is uw commentaar daarbij? Tijdens de workshop leert u een verrassende invalshoek te kiezen, een prikkelende tekst te schrijven, op zoek te gaan naar geschikte beelden. Aan het eind van de workshop heeft u een aanzet voor een eigen publicatie, van een blog tot een beeldverslag. Sprekers: Mirjan Albers (Cubiss), Marianne Hermans (Cubiss), Thijs de Groof (Cubiss)

8

D3



deelsessies

12:30 - 13:00 Werkatelier in de wijk: laagdrempelig leren in de Bibliotheek Iedereen inclusief / Talk

Zelf ervaren, experimenteren en opnieuw proberen. Gemotiveerd door de wil om iets te kunnen. Dat is het fundamentele begin van ieder leerproces. Met het Werkatelier in de wijk spelen de Bibliotheken Eindhoven en Rotterdam hierop in. Met een team van kunstenaars en wetenschappers uit verschillende disciplines zijn we een laagdrempelige voorziening voor informeel leren in wijken aan het ontwerpen en inrichten. Te beginnen bij de wijken met een groot percentage laaggeletterden. Het Werkatelier in de wijk moet een leerrijke inspirerende omgeving worden voor iedere wijkbewoner. Een plek waar kinderen, volwassenen en ouderen vrij kunnen experimenteren, spelen, communiceren, creëren en elkaar kunnen ontmoeten. Door vrij onderzoek, plezier, experiment, interactie en expressie aan te bieden, vindt iedereen er iets dat inspireert en aanmoedigt om samen aan de slag te gaan en te leren. Op die manier draagt het werkatelier op een eigentijdse en actieve manier bij aan de ontwikkeling van (basis)vaardigheden en aan verbinding in de wijk. Sprekers: Meggie Kivits (de Bibliotheek Eindhoven), Martijn Beerens (de Bibliotheek Rotterdam), Annemieke Huisingh (Atelier van Licht)

13:15 - 13:45 Nieuwe doelgroepen in de Bibliotheek? Social CRM Bits and Bytes / Talk

Hoe kun je op een effectieve en duurzame manier het contact met bestaande én nieuwe doelgroepen onderhouden? Dat vroeg een aantal Bibliotheken zich af. De oplossing? Social CRM. Vaak houdt alleen de marketing- of communicatiemedewerker van de Bibliotheek zich bezig met social media. Contacten via social media hebben vaak een kortstondig karakter. En relaties met klanten worden wel in het lokale Bibliotheek systeem ILS onderhouden, maar zijn niet gekoppeld aan sociale media. Veel kansen blijven zo onbenut. Inmiddels maken veel bedrijven en organisaties gebruik van een nieuw instrumentarium: social CRM. Daarmee wordt social media geautomatiseerd gemonitord en kan gebruikt worden voor klantcontacten en interactie met (nog) niet-klanten. Bovendien werken medewerkers van verschillende afdelingen met elkaar samen in het behandelen van contacten met de klant. We vertellen in deze talk over onze opzet en delen onze ervaringen. We zijn tegelijkertijd benieuwd naar uw suggesties en vragen. Dat helpt ons weer scherper naar de toekomst te kijken. . Sprekers: Ronald Huizer (BiSC), Malou van der Vleuten (Coosto)

14:00 - 14:30 Leesbevordering in het vmbo, dat werkt! Stralend middelpunt / Talk

Op het vmbo wordt weinig gelezen. De taal- en informatievaardigheid zou juist daar gestimuleerd moeten worden. Dat was voor Kunst van Lezen aanleiding om een speciale aanpak voor het vmbo te ontwikkelen. Een aanpak die is gebaseerd op het succesvolle ‘De Bibliotheek op School’ in het basisonderwijs. Met als basis de bekende bibliotheekprogramma’s voor het vo als Biebsearch, 4YOU! En Leeskr8!. Na een pilot wordt ‘De Bibliotheek op School- vmbo’ op dit moment door het hele land uitgerold bij twee vmbo-scholen per provincie. Er ontstaan mooie vormen van samenwerking tussen school en de Bibliotheek. Liselotte Dessauvage vertelt u hierover. De pilot heeft de ‘Leidraad voor bibliotheken en PSO’s’ opgeleverd: http://vo-bibliotheek.debibliotheekopschool.nl/home.html. De uitrol wordt betaald uit de stimuleringsregeling van Kunst van Lezen (Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek). Bij de stimuleringsregeling hoort de training ‘Leesbevordering in het vmbo, dat werkt!’. Liselotte Dessauvagie doet uit de doeken wat de training in scholen teweeg brengt op het gebied van leesbeleving en leesmotivatie. De training blijkt docenten te motiveren om echte leesbevorderaars te worden, ook als ze zelf geen lezer zijn. De Bibliotheek en scholen kunnen van jongeren in het vmbo lezers maken, dankzij een vruchtbare samenwerking.

Spreker: Liselotte Dessauvagie (Kunst van Lezen )

14:45 - 15:15 Scoor een Boek!

Stralend middelpunt / Talk Goed leren lezen is voor opgroeiende kinderen van groot belang. Daarbij helpt het als ze plezier beleven aan het lezen. Met die gedachte voeren de bibliotheken in de provincie Groningen in samenwerking met FC Groningen in de Maatschappij, het project ‘Scoor een Boek!’ uit. Een uniek leesproject voor leerlingen uit groep 5 en 6 van het primair onderwijs. Scoor een Boek! combineert lezen met sport, want? scoren kun je overal! Het resultaat? In schooljaar 2014-2015 hebben 5.091 leerlingen in de provincie Groningen in tien weken tijd 42.562 boeken gelezen. Scoor een Boek! is een leesproject dat ook buiten de grenzen van de provincie Groningen zeer succesvol kan zijn. Biblionet Groningen en FC Groningen in de Maatschappij hebben de ambitie om Scoor een Boek! uit te breiden met meer voetbalclubs én meer bibliotheken! Daarom gaan we dit leesproject presenteren op het Nationale Bibliotheekcongres. Wil je het leesplezier en de motivatie om te lezen vergroten bij leerlingen uit groep 5 en 6? Wil je meer jongens aan het lezen krijgen? En dat alles in samenwerking met een (prof)voetbalclub? Kom naar de presentatie van Scoor een Boek! en ontdek meer over dit unieke leesproject.

Sprekers: Jolanda Robben (Biblionet Groningen), Mick Duzink (Stichting FC Groningen)

15:30 - 16:00 Proeven van leiderschap Stralend middelpunt / Talk

‘Proeven van leiderschap’ is een proeverij van ingrediënten uit het meerjarige leiderschapsprogramma van de VOB voor de bibliotheken: ‘Op Koers! Leiderschap in bibliotheken in ontwikkeling’. In twee voorproefjes door smaakmakers van Op Koers! krijgt u de smaak te pakken van de essentie van leiderschap. Zij laten u elk in een kwartier met een inspirerend, uitdagend en uitnodigend verhaal proeven van hun vakgebied, de inhoud van Op Koers! en de relatie met leiderschap in de praktijk. Lekker gemaakt voor Op Koers!? Dan dagen we u uit deel te nemen aan het leiderschapsprogramma. Op Koers! start in het voorjaar 2016. Het is een meerjarig, modulair opgebouwd ontwikkelingsprogramma op academisch niveau, gericht op de leiders in onze branche nu en over drie jaar. Het programma behandelt persoonlijk leiderschap en leiderschap gericht op de specifieke werken taakgebieden van de Bibliotheek en de ontwikkelingen waar ze voor staan. Het gaat over vragen als ‘Wat voor leider ben ik?’ ‘Hoe geef ik leiding in de praktijk?’ ‘Hoe voer ik samen met collega’s veranderingen door in mijn organisatie?’ Gedurende het programma is er veel interactie en er zijn veel praktijkvoorbeelden van binnen en buiten de branche.

D4 12:30 - 13:00 Digitaal lezen, anders lezen?


deelsessies

9

Bits and Bytes / Talk

13:15 - 13:45 Mediabegrip en BoekMee: innovatieve educatieve producten

14:00 - 14:30 Europese aanbesteding boekeninkoop: hoe doe je dat?

De laatste jaren hebben veel bibliotheken volop geïnnoveerd op het terrein van leesbevordering en digitalisering. Mooi. Maar nog nagenoeg onontgonnen gebied is het bevorderen van het lezen met behulp van digitale media. Is het mogelijk en wenselijk dat de Bibliotheek hier sterker op inzet? In deze boeiende talk vertellen we u over zowel nationaal als internationaal onderzoek dat is uitgevoerd op dit terrein. Ontmoedigen digitale media het lezen van boeken, zoals vaak wordt beweerd? Of kunnen e-boeken ervoor zorgen dat opgroeiende generaties die vaak een grote affiniteit hebben met beeldschermmedia - meer gaan lezen? Lezen en interpreteren mensen e-boeken op dezelfde manier als gedrukte boeken? En kunnen multimedia en interactiviteit de leeservaring ook verdiepen? Op deze en andere vragen formuleren we graag samen met u een antwoord. In de discussie die daarop volgt bespreken we consequenties van de onderzoeken voor het werk van Bibliotheekmedewerkers; met name als het gaat om het bereiken van kinderen en jongeren.

Werkt u veel samen met scholen? Kom dan vooral naar deze talk! We vertellen u over onze ervaringen met twee innovatieve producten van de Bibliotheek Zuidoost Friesland: Mediabegrip en BoekMee. Wie deze talk bezoekt, hoort over de aanpak en de werkwijze van de producten en hoe u deze producten voor uw eigen Bibliotheek kunt gebruiken. Mediabegrip is een tweewekelijkse nieuwsbrief met kant-en-klare lessen over social media en trending topics. Voor bibliotheken zijn de lessen een handig hulpmiddel op school. In minder dan vijf minuten voorbereidingstijd kan een mediacoach of leerkracht met de leerlingen aan de slag. Voor Bibliotheken met collecties op school is BoekMee interessant. Dit online catalogusprogramma werkt handig en snel. Ontwikkeld met én voor scholen die de kosten van een catalogussysteem op school te hoog vonden. Nu is het een serieuze concurrent van de bestaande catalogussystemen die voor schoolcollecties worden gebruikt. In deze talk hoort u alle informatie om vast te stellen of Boekmee ook voor uw scholen geschikt is.

Spreker: Niels Bakker (Stichting Lezen)

Sprekers: Roelov Kuipers (Bibliotheken Zuidoost Fryslân), Miranda Hartgers (Bibliotheken Zuidoost Fryslân), Rahel Hermes (Bibliotheken Zuidoost Fryslân)

Bent u van plan om binnenkort een aanbesteding te doen? Kom dan naar deze talk en leer van onze ervaringen! De Bibliotheek Eindhoven besloot in 2014 de boekeninkoop Europees aan te besteden om zo kosten te besparen, een actuelere collectie te verkrijgen en het werkproces efficiënter te laten verlopen. De Lisette Werter Groep, een partij uit de boekenwereld, maar zonder ervaring in de Bibliotheekwereld, won de aanbesteding. De resultaten zijn inmiddels naar tevredenheid, maar het proces verliep niet zonder slag of stoot. Onze ervaringen met het aanbesteden, werken met een leverancier die onbekend is met het Bibliotheekwezen en de hobbels tijdens zo’n proces, delen we graag met u. Zo bleek het meer tijd en moeite te kosten dan verwacht om tot een soepel werkend bestelsysteem te komen. De verschillen tussen de boekenwereld en de Bibliotheekwereld waren groter dan verwacht. Maanden later, na inzet van een troubleshooter, kunnen we nu toch gaan oogsten. Nieuwe titels zijn enkele dagen na verschijning beschikbaar voor onze klanten, we zijn bijna 20% goedkoper uit en de administratieve verwerking van de boekenstroom is efficiënter dan voorheen.

Stralend middelpunt / Talk

Vakvaardigheid voorop / Talk

Sprekers: Ingrid Fest (de Bibliotheek Eindhoven), John Konijn (Realign), Joan Peerdeman (Lisette Werter Groep)

10

D4

D5


deelsessies

14:45 - 15:15 Leren door maken; mooie kans voor de Bibliotheek Out of the box / Talk

Maakonderwijs komt terug op de kaart! Ook Bibliotheken kunnen aan de slag met ‘leren door maken’. In de talk hoort u hoe de relatie tussen de Bibliotheek en maakonderwijs is gegroeid en welke raakvlakken en prachtige kansen er zijn voor Bibliotheken om zich hiermee (opnieuw) te profileren. In Friesland is al veel ervaring opgedaan met maakonderwijs. Bibliotheekservice Fryslân (BSF) is met het project FryskLab een internationale voorloper binnen de enerverende wereld van FabLabs en makerspaces in Bibliotheken. Maakonderwijs is een essentieel onderdeel van het FryskLab. Politiek heeft maakonderwijs de wind mee, mede dankzij BSF. Samen met andere makers en labs schreef BSF vorig jaar een Manifest Maakonderwijs. Dat werd omgevormd tot een motie in de Tweede Kamer, die unaniem werd aangenomen. BSF heeft ervoor gezorgd dat Bibliotheken in dat maakonderwijs een voorname rol spelen. Het nieuwe beleid krijgt in sneltreinvaart vorm. Kort geleden, op 23 september, kondigde staatssecretaris Dekker aan dat hij de motie gaat uitvoeren. Dit betekent dat drie kwartiermakers aankomend jaar aan de slag gaan met het Platform Maker Education: Arjan van der Meij (docent, Den Haag), Karien Vermeulen (projectontwikkelkaar Waag Society, Amsterdam) en Jeroen de Boer (BSF).

Het platform gaat met steun van het Ministerie van OCW het maakonderwijs in Nederland op de kaart zetten. Het Ministerie gaat hiermee het ‘leren door te maken’ een zet in de goede richting geven, waardoor maakonderwijs op meer scholen en bibliotheken in Nederland een onderdeel van het les- en workshopprogramma kan worden. Alvast een voorproefje van de talk? Kijk de TedX-talk http://www. tedx.frl/speakers/jeroen-de-boer Spreker: Jeroen De Boer (Bibliotheekservice Fryslân)

15:30 - 16:00 Identiteitsbewijs Eindhoven: een gezamenlijke missie voor een toekomstbestendige Bibliotheek

Stralend middelpunt / Talk

Hoe hervind je jezelf als organisatie na een grote bezuiniging, flinke reorganisatie en drastische koerswijziging? Bibliotheken kampen met bezuinigingen. Dit vraagt om een scherper antwoord op de vraag: ‘Waar doen we het voor’? Hoe kom je dan weer in de juiste flow om bevlogen samen de schouders er onder te zetten en je te richten op je toekomst? Want het is hard nodig om tijdens zo’n bezuinigingsronde toch licht aan het einde van de tunnel te zien. In deze talk vertellen we hoe je je als organisatie weer trots kunt voelen en beseft welke rol van betekenis je speelt. Want dat is zo! We vertellen in

deze talk hoe gebruikers zich toch blijven herkennen in een Bibliotheek die zo veranderd lijkt. Sprekers: Cilia Groothuis (de Bibliotheek Eindhoven), Joris Van der Waart (www.jorisvanderwaart.nl)

16:15 - 17:15 De klant was koningin.... Out of the box / Workshop

Het befaamde onderzoek ‘De klant is koningin’ was voor de Bibliotheek het referentiekader voor hun uitleenpropositie (de manier waarop Bibliotheken zich aanbieden). En een van de uitkomsten was dat klanten niet ‘te veel’ willen betalen voor het lidmaatschap. Inmiddels zijn we een flinke stap verder in de tijd. Nieuwe (digitale) proposities vliegen ons om de oren, toepassing van het profijtbeginsel neemt toe en sommige mensen blijken zelfs geld te willen doneren, zonder ook maar één boek te lenen. Er zijn dus nieuwe kansen, en er is (nog) geen landelijke tariefstelsel dat als leidraad dient. In deze workshop gaan we de discussie aan over waar de financiële grenzen zitten aan het uitlenen; kunnen we veel meer geld hiervoor vragen? Of moet je dan ook meer waarde leveren, en hoe dan? Of moet je juist veel minder, of zelfs geen contributie vragen? En ga je dan ook minder of andere waarde leveren? En wat is een slimme strategie om donateurs en vrienden van de Bibliotheek aan te trekken? Praat hierover mee. Spreker: Stefan de Bruin (BiSC)

12:30 - 13:15 #bieb010jong



deelsessies

13:30 - 14:15 De meerwaarde van internationalisering

14:30 - 15:15 Lang leve de dorps- en wijkbibliotheek!

Rotterdamse jongeren vinden de Bibliotheek een inspirerende plek om te ontspannen, studeren, af te spreken én vooral een plek waar ze hun talenten verder kunnen ontwikkelen. Binnen Bibliotheek Rotterdam is ’#bieb010jong’ het platform voor jongeren. Het platform bestaat behalve uit de Bibliotheek onder meer uit jonge artiesten, loopbaancoaches voor starters, gamers en Rotterdamse jongeren. In deze ‘talk’ vertelt #bieb010jong hoe zij gezamenlijk een gevarieerd jongerenprogramma aanbieden in Bibliotheek Rotterdam. Met elkaar laten ze, aan de hand van videobeelden en praktijkvoorbeelden, het publiek ervaren hoe de jongerenprogrammering eruit ziet. Er wordt verteld hoe deze samenwerking tot stand is gekomen, er zijn tips en een heleboel nieuwe inspiratie. Met onder meer Michel Jansen (Project014), Shariq Sarfaraz (R3C Gaming), YMP (spokenword artiest) en Sabrina Laurens (Specialist Jongeren Bibliotheek Rotterdam).

Goed, we zetten u gelijk op scherp: wat is de meerwaarde van het internationalisering voor de Bibliotheek? Waarom zou u hierin investeren als tijd een schaars goed is? Vier gasten vertellen over hun ervaringen met internationalisering en subsidies. Waarom hebben zij deze stap gezet en wat heeft deze internationale ervaring hen opgeleverd? Waarom zou dit wel of geen navolging moeten vinden van andere Bibliotheken? En welke kansen biedt een subsidieprogramma als Erasmus+? De Bibliotheek Maas en Peel, Lianne Knobel van de Bibliotheek Breda, een deelnemer uit het netwerk Literacy for all, Ivette Sprooten van Cubiss en een consultant van het Nationaal Agentschap Erasmus+ gaan met elkaar in gesprek over de meerwaarde van internationalisering. Wat heeft het ze gekost en wat heeft het ze opgeleverd? Natuurlijk is er voldoende ruimte om in dit debat mee te discussiëren en al uw vragen te stellen.

Sprekers: Sabrina Laurens (Bibliotheek Rotterdam), Michel Jansen (Project014), Shariq Sarfaraz (R3C Gaming), Mich Simon (YMP)

Sprekers: Marieke Hanekamp (Natio-naal Agentschap Erasmus+), Ivette Sprooten (Cubiss), Lianne Knobel (Bibliotheek Breda), Vincent Freriks (Bibliotheek Maas en Peel)

De Bibliotheekvestigingen in wijken en dorpen lijken het moeilijker te hebben dan de Bibliotheek in steden. Doordat er financieel minder middelen zijn, wordt de Bibliotheekfunctie steeds lastiger te handhaven in kleine gemeenschappen. Waar in grote steden zogenaamde `People’s Palaces’ gebouwd worden, hebben wijken en dorpen net zo hard hun eigen plek nodig waar je kennis en verhalen kunt delen, waar je geïnspireerd en geïnformeerd wordt. Hoe zorg je er dus voor dat je als Bibliotheek betekenisvol bent en blijft voor de lokale gemeenschap? Aan de hand van een aantal voorbeelden laten we zien dat er nog steeds plek is voor de Bibliotheek in kleine gemeenschappen. Denk aan dorps- en wijkbibliotheken die zeer ruime openingstijden hebben, die gemiddeld twee activiteiten per week organiseren en die een hele gemeenschap mobiliseren. Het vraagt ondernemerschap, verbindingen leggen en co-creatie. Paul Cornelissen, directeur Cultureel Centrum Jan van Besouw: “De Bibliotheek is met haar programma én organisatie een beeldbepalende partner in ons huis. De programmainhoud van theater, cursussen en collectie sluiten goed op elkaar aan en versterken elkaar op die manier. De Bibliotheek van de toekomst houdt dan ook rechtstreeks verband met onze vrijwilliger, medewerker, theaterbezoeker en cursist van de toekomst.” Aan de hand van een

Out of the box / Talk van 30 min aangevuld met 15 min optredens

Out of the box / Debat

Stralend middelpunt / Debat

aantal prikkelende stellingen gaan we vervolgens graag met u in gesprek over de toekomst van de wijk- of dorpsbibliotheek.

15:30 - 16:15 Het vergroten van gastvrijheid? Virtual attraction! Bits and Bytes / Live presentatie en talks.

De Bibliotheek Eindhoven wil `the place to be’ in de stad zijn en blijven. Daarom vullen we `gastvrijheid’ - één van onze voornaamste kernwaarden - op heel veel verschillende manieren in. Bijvoorbeeld door een aangename verblijfsomgeving te zijn en door interessante activiteiten te organiseren. Maar ook door op een andere, eigentijdse manier invulling te geven aan onze functie van kennis- en informatiedeling. Hoe? Met de inzet van `narrowcasting’ en `beacons’ bieden we bezoekers op een aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke manier informatie aan. Wat `narrow casting’ precies is? Op digitale schermen in de Bibliotheek tonen we informatie van regionale en lokale media enculturele instellingen in de stad. Deze partijen tonen op hun beurt het Bibliotheekprogramma op de schermen op hun locaties. `Beacons’ zijn sensoren die op verzoek van de klant aanvullende informatie laten zien op hun telefoon. Over een specifiek thema in de Bibliotheek bijvoorbeeld. Of hoe hij eenvoudig navigeert naar het gewenste boek. Zo maken we een Bibliotheekbezoek nog

11

aantrekkelijker en gastvrijer. Ervaren hoe het werkt? Speciaal voor het Nationale Bibliotheekcongres hebben we een aparte demo-omgeving ingericht. Sprekers: Remco de Jong (Delite ), Karin Sengers (de Bibliotheek Eindhoven)

16:30 - 17:15 WYSIWYG337<: speciaal voor geeks, noobs en entrepeneurs Bits and Bytes / Geekborrel

WYSIWYG337< is een geekborrel. Een wat?! Een informele borrel waar geeks, noobs en entrepreneurs hun kennis delen. Nog niet helder? WYSIWYG staat simpelweg voor What You See Is What You Get. Deze term wordt gebruikt voor de modus waarin programmeurs direct zien wat ze in computercode schrijven. Tijdens een geekborrel presenteren makers een prototype aan technolo-gische amateurexperts en innovatieve ondernemers. Waar ze elkaar voorheen vooral op internetfora hielpen, doen ze dat nu ter plekke. Met hun specialistische kennis werken zij samen aan het verfijnen van prototypes. WYSIWYG337< maakt al een jaar vast onderdeel uit van het programma van de Kennismakerij, de proeftuinbibliotheek van Bibliotheek Midden-Brabant. Hiermee hebben we een nieuwe doelgroep aan weten te trekken die zich actief verbindt aan de Kennismakerij: een heel nieuwe community dus. Tijdens het Nationale Bibliotheekcongres presenteren we

12

D5 D6 Het Nationale Bibliotheekcongres de Koninklijke Bibliotheek heet u welkom


deelsessies

een speciale geekborrel, die zich richt op innovatieve technologie binnen de Bibliotheek. Zo gaan we in gesprek over de KennisCrowd, een visuele tool om kennisnetwerken zichtbaar te maken op basis van de input van gebruikers. Duizelt het u allemaal? Kom dan vooral naar de borrel en maak kennis met de mogelijkheden van deze innovatieve wereld. Sprekers: Anneroos Goosen (De Kennismakerij (Bibliotheek Midden-Brabant)), Tanne van Bree (Zelfstandig), Eddie Maas (EDease)

12:30 - 13:30 Duurzaam Doen Alkmaar: van collectie naar mensen Iedereen inclusief / Workshop

Hoe kun je zonder vast projectplan, maar wel met een stip op de horizon samen met inwoners, ondernemers, specialisten en collega’s maatschappelijke impact realiseren? Kom dan naar deze workshop! `Duurzaam Doen Alkmaar’ is een initiatief van de Bibliotheek Kennemerwaard, waarbij een serie bijeenkomsten door externen wordt georganiseerd. Daarnaast deelt een steeds groter wordende groep van duurzame ondernemers op onze online platforms informatie, ervaringen en duurzaamheidstips met elkaar. Met vallen en opstaan, continue nieuwe wegen zoekend, ontstaat een groeiende, duurzame community. Wat kan deze experimentele aanpak ons leren? Programmamaker Stephan de Vilder en sociaal ondernemer Huub Purmer vertellen hun ervaringen: zowel de successen als de mislukkingen, de dynamiek en de mogelijke uitgangspunten van dit nieuwe spannende spel. U zult veel herkennen van de Nieuwe Business Modellen van David Lankes en Jan Jonker. Sprekers: Stephan de Vilder (Bibliotheek Kennemerwaard), Huub Purmer (Dock20), Anna Stegmeijer (consulent)

13:45 - 14:45 Wikipedia in de Bibliotheek, wie durft? Iedereen inclusief / Workshop

Wie informatie zoekt kan niet om Wikipedia heen. Deze invloedrijke bron van informatie doet grotendeels hetzelfde als de Bibliotheek: mensen, informatie, kennis en cultuur samenbrengen. Een goede reden voor de Bibliotheek om samen te werken met Wikipedia. Maar hoe? De workshop ‘Wikipedia in de Bibliotheek, wie durft?’ geeft voorbeelden van een praktijkaanpak. De OBA, Bibliotheek Eemland, Theek 5 en Bibliotheek Arnhem werken samen aan pilotprojecten om Wikipedia te gebruiken bij hun activiteiten. De Koninklijke Bibliotheek en Wikimedia Nederland ondersteunen hen hierbij. De workshop zoomt in op deze projecten en de vraagstukken die hierbij naar boven komen. Hoe ga je bijvoorbeeld om met auteursrecht? Wat gebeurt er met de kwaliteit van de informatie als je als Bibliotheek de controle durft los te laten? Hoe zorg je voor de zichtbaarheid van de Bibliotheek op Wikipedia? Kom daarover mee discussiëren tijdens deze workshop. Sprekers: Lieke Hoefs (Koninklijke Bibliotheek), Olaf Janssen (Koninklijke Bibliotheek)

15:15 - 16:00 Delpher: een goudmijn voor historisch onderzoek Bits and Bytes / Workshop

Kom naar deze workshop over het landelijke digitale platform www.delpher.nl om erachter te komen welke meerwaarde Delpher heeft voor uw Bibliotheekbezoekers. Miljoenen pagina’s uit oude kranten, boeken, tijdschriften en radiobulletins kunnen in Delpher op naam of woorden doorzocht worden. Niet eerder hadden (amateur-) onderzoekers online toegang tot zoveel informatie. Denk daarbij ook aan genealogen, lokale heemkundigen en scholieren die een profielwerkstuk maken. Misschien zoekt een klant oude breipatronen, adresgegevens, recepten of advertenties, die allemaal in Delpher zijn terug te vinden. In de sessie laten we aan de hand van praktijkvoorbeelden zien wat er allemaal mogelijk is met Delpher. Ook gunnen we u een kijkje in de toekomst, want de ontwikkeling van Delpher staat niet stil. Het platform wordt voortdurend verbeterd en er komt almaar nieuw materiaal bij. Spreker: Maaike Napolitano (Koninklijke Bibliotheek)

16:15 - 17:15 Leesconsulenten als trainee

Vakvaardigheid voorop / Workshop

Bij de Bibliotheek staat de expertise van de leesconsulent centraal. Maar dé leesconsulent bestaat niet. De leesconsulenten die in de Bibliotheek werken, zijn een smeltkroes van medewerkers van diverse herkomst, uit de frontoffice, jeugdbibliothecarissen, instromende academici, ex-leerkrachten. Al deze mensen hebben verschillende competenties. En hun aantal neemt toe. Want er komt steeds meer vraag naar leesconsulenten, vooral vanuit het onderwijs, dankzij ‘de Bibliotheek op School’. Met de landelijke opleiding tot leesconsulent zijn ze startbekwaam, maar dan? Hoe kan de Bibliotheek de expertise van leesconsulenten structureel stimuleren, vergroten en borgen? Bibliotheek Midden-Brabant ontwikkelde in samenspraak met Kunst van Lezen een traineeprogramma om de expertise van de leesconsulent (van starter tot professional) te verbeteren en stroomlijnen. De eerste ervaringen met dit traineeprogramma zijn inmiddels opgedaan. Tijdens de workshop gaat u in gesprek over vragen die hieruit naar voren kwamen. Over het optimaliseren van de performance van de leesconsulenten binnen ‘de Bibliotheek op School’, de verdere ontwikkeling van de competenties en wat daarvoor nodig is, zowel vanuit de Bibliotheek als wat betreft de inzet van de leesconsultenten. Sprekers: Marie-Anne Raaijmakers (Bibliotheek Midden Brabant), Sylvia van Stokkum (Bibliotheek Midden Brabant), Stieneke Eising (Kunst van Lezen)

D7 12:30 - 13:30 Kennismaken met gedigitaliseerd Nederlands erfgoed Bits and Bytes / Workshop

Oude boeken, kranten, schilderijen, radio- en televisieopnames en nog veel meer, het staat intussen allemaal online, bruikbaar voor lessen, werkstukken of een achtergrondfoto op Facebook. In deze workshop maken Bibliotheekmedewerkers kennis met de enorme rijkdom aan gedigitaliseerd Nederlands erfgoed bij onder andere de Koninklijke Bibliotheek, het Rijksmuseum, Instituut Beeld en Geluid en Europeana. De culturele instellingen tonen hun digitale collecties, leggen uit hoe ze gebruikt kunnen en mogen worden en geven ter inspiratie voorbeelden van creatieve, nieuwe toepassingen op basis van al dat moois. Sprekers: Steven Claeyssens (Koninklijke Bibliotheek), Joris Pekel (Europeana), Johan Oomen (Beeld en Geluid), Henrike Hövelmann (projectleider)

13:45 - 14:45 De rol van de Bibliotheek in cultuureducatie Vakvaardigheid voorop / Workshop

Hoe kan de Bibliotheek haar rol in cultuureducatie optimaal spelen? Met welke partners? Welke expertise zet de Bibliotheek in? In de workshop onderzoeken we hoe de educatieve taken van


deelsessies

de Bibliotheek - waaronder leesbevordering - zich verhouden tot cultuureducatie, en wat dat betekent voor de productontwikkeling. Cultuureducatie op school verrijkt het leven van leerlingen, verruimt hun blik en verschaft hen nieuwe vaardigheden. In het kader van de vierjarige regeling Cultuureducatie met Kwaliteit werken Bibliotheken samen met kunstencentra, musea en scholen aan nieuwe projecten en netwerken in cultuureducatie. Een aantal Overijsselse bibliotheken is partner of penvoerder in een CmK-project of speelt een rol in het lokale aanbod voor cultuureducatie. Rijnbrink en Stadkamer werken aan een duurzame structuur om cultuureducatie een volwaardige plek te geven binnen het onderwijs. Ze willen weten hoe de inbreng van de Bibliotheken hierin past. Sprekers: Meriam de Kanter (Rijnbrink), Geny Nijboer (Stadkamer Zwolle)

15:00 - 16:00 Succesvol ouders betrekken Iedereen inclusief / Workshop

Ouders voeden kinderen op tot lezers. Of niet. Brochures met goedbedoelde tips of ouderavonden over boeken zijn voor de meeste ouders geen stimulans om nu wél te gaan voorlezen. Hoe kan dat beter? Hoe kan de Bibliotheek ouders meer betrekken? Hoe kunnen de Bibliotheek en ouders partners worden? Welke rol hebben scholen of kinderdagverblijven hierin? En vooral:

13

hoe kan de Bibliotheek ouders verleiden om kinderen te stimuleren om meer te lezen? Na een korte, inspirerende introductie, gaat u in deze workshop aan de slag met uw eigen aanbod aan ouders en kinderen. Wat biedt uw Bibliotheek aan en hoe ‘verkoopt’ u dat aan ouders, scholen en kinderdagverblijven? Met de ‘leesbril van Actief Ouderschap’ zult u op een heel andere manier kijken naar de diensten die u aanbiedt en daarmee op subtiele wijze het partnerschap in lezen versterken. Spreker: David Kranenburg (Actief Ouderschap i.o.v. Stichting Lezen)

16:15 - 17:15 Hoe maak ik een FabLab in mijn Bibliotheek? Bits and Bytes / Workshop

Hoe maak of integreer je een FabLab (een uitvind-ontwerp-maak-werkplaats) binnen de Bibliotheek? Binnen het project ‘Fab The Library!’ geeft Bibliotheekservice Fryslân (BSF) Bibliotheek medewerkers (van management tot frontoffice) handvatten hiervoor. Tijdens het lesprogramma, dat uit drie modules bestaat, ontwikkelen de deelnemers kennis en vaardigheden voor de integratie van FabLab-principes en Fablabfaciliteiten in Bibliotheek. Inmiddels hebben meerdere Bibliotheken in het land succesvol deelgenomen aan het programma: Zeeuwse Bibliotheek, CODA Apeldoorn,Cultuurfabriek Veenendaal en Bibliotheek Drachten. Alle clusters binnen het Fries Bibliotheken

14

D7C8 Het Nationale Bibliotheekcongres de Koninklijke Bibliotheek heet u welkom


deelsessies

Netwerk hebben aangegeven ook het programma te gaan volgen. Hiermee starten we in december 2015. In de workshop doorloopt u een ingedikte Fab the Library!-sessie. Hiervoor gebruiken we de FryskLab-truck als setting. Gedurende de rest van het congres is deze toegankelijk voor andere geïnteresseerden. http://www.frysklab.nl/ bibliotheek/ Sprekers: Jeroen De Boer (Bibliotheekservice Fryslân), Aan Kootstra (Bibliotheekservice Fryslân), Bertus Douwes (Bibliotheekservice Fryslân)

12:30 - 13:30 VakantieBieb trekt nieuwe doelgroepen aan Bits and Bytes / Workshop

Ruim een half miljoen mensen heeft de afgelopen jaren de VakantieBieb-app gedownload. Wij waren benieuwd naar hun achtergrond en hebben onderzoek gedaan. Alvast een tipje van de sluier: bijna een kwart van de gebruikers van de VakantieBieb is nog geen lid van de Bibliotheek en 30% geeft aan dat ze voordat ze gebruik maakten van de VakantieBieb nog nooit een e-book hadden gelezen. De VakantieBieb is daarmee een prima middel voor Bibliotheken om nieuwe doelgroepen te bereiken. We presenteren de uitkomsten van het onderzoek en laten u enkele inspirerende voorbeelden zien hoe Bibliotheken de VakantieBieb hebben gepromoot. Daarna is het tijd voor het actieve gedeelte. In kleine groepjes gaan we aan de hand van concrete onderwerpen zoals promotie onder jeugd en nieuwe doelgroepen met elkaar in gesprek. Doel is om elkaar te inspireren om meer uit de komende editie van de VakantieBieb te halen. Dus bent u op zoek naar inspiratie over hoe uw Bibliotheek met de VakantieBieb meer mensen aan het (e-)lezen krijgt? Meld u dan aan voor deze workshop! Sprekers: Karlijn van der Lelij (Koninklijke Bibliotheek), Martijn Laan (Koninklijke Bibliotheek)

R


deelsessies

15

adio Royaal

13:45 - 14:45 Gebruik meer beeld! Out of the box / Workshop

Met veel beeld in uw presentatie of notitie komt uw verhaal veel beter over en blijft het beter hangen. Sterker nog: uw verhaal wordt alleen al sterker als u het proces doorloopt om er een plaatje of infographic van te maken. Deze workshop neemt u mee in dat proces, geeft concrete tips en laat u met simpele, amusante tekenopdrachten zelf ervaren hoe eenvoudig het kan zijn om meer beeld te gebruiken. U gaat dus zelf aan de slag en aan het eind van de workshop heeft u kennis die u direct in de praktijk kunt gebruiken. Spreker: Elco van Staveren (Koninklijke Bibliotheek)

15:00 - 16:00 Makkelijker mediawijs met Mediamatch

wat u aan dit nieuwe gereedschap kunt hebben in deze interactieve workshop. Tijdens de workshop ontdekt u hoe u met deze producten van Mediamatch kunt werken. De monitorvragen over informatievaardigheden van ‘De Bibliotheek op SchooI’ vormden de basis voor de ontwikkeling van deze producten. Mediamatch sluit aan bij het ontwikkelingsniveau van kinderen en is ingebed in het brede curriculum van de school. Het project is een samenwerking tussen Biblionet Groningen, Cultuurclick Groningen, het Groninger Forum, Spelpartners, Reglobe en Buro Le. Sprekers: Anneke Tiddens (Biblionet Groningen), Inger van Til (Cultuurclick Groningen), Hanneke van den Hoogen (Groninger Forum)

16:15 - 17:15 Programmeren, een uitdaging voor de bibliotheek?

Vakvaardigheid voorop / Workshop

Bits and Bytes / Workshop

Boeiende lessen mediawijsheid geven aan groep 5 t/m 8 in het basisonderwijs? Dat kan makkelijker. Mediamatch heeft drie producten voor mediacoaches ontwikkeld, om de informatievaardigheden bij kinderen te verbeteren. Er zijn twee online games voor groep 5/6 en 7/8 met bijbehorende leskist ontwikkeld en een kant-en-klare lesfilm voor groep 7/8, van de makers van onder meer het Klokhuis. Deze film geeft alle ins en outs over wat nieuws is en hoe het gemaakt wordt. Kom zelf beleven

Wie in de 21e eeuw leeft, heeft nieuwe vaardigheden nodig om mee te komen in de maatschappij: digitale vaardigheden, creativiteit, probleemoplossend vermogen. Bibliotheek Kennemerwaard is een traject aan het uitzetten rond leren programmeren en ‘21st Century Skills’. De Bibliotheek biedt de dienstverlening aan scholen en aan bezoekers, van jong tot oud. Met dit programma is nu een jaar ervaring opgedaan. Het traject bij Bibliotheek Kennemerwaard is een ontdekkingsreis. De workshop

neemt u mee op die reis. Wat hebben we gedaan, waar liepen we tegenaan bij zo’n nieuw traject op een nieuw terrein en wat rolt eruit voor de toekomst? U kunt ons materiaal bekijken en gebruiken en zo zelf ervaren dat programmeren en organiseren van activiteiten rondom het thema 21st Century Skills niet moeilijk is, maar juist leuk! Inspireer uzelf en elkaar en ga naar huis met de ‘skills’ om hiermee zelf aan de slag te gaan. Sprekers: Jolanda Kreuk (Bibliotheek Kennemerwaard), Joey Haakman (Bibliotheek Kennemerwaard)

12:30 - 13:30 De toekomst van het bibliotheekgebouw Stralend middelpunt / Talk

Tijdens deze talk spreken twee partijen over hun ervaringen bij het ontwerpen van een bibliotheekgebouw: architect Fedele Canosa, bibliotheekdirecteur Alice van Diepen en projectleider Karin Barth. Hoe ontwikkelen zij gezamenlijk een duurzaam bibliotheekgebouw dat niet alleen nu, maar ook in de toekomst een belangrijke rol in de samenleving kan innemen? Fedele Canosa van MECANOO vertelt vanuit het perspectief van de architect: hoe komt hij tot zijn visie op de vormgeving en hoe verweeft hij de functies van een bibliotheek daarin? Alice van Diepen en Karin Barth van de Bibliotheek Deventer kijken vanuit het perspectief van de gebruiker: hoe kom je tot een programma van eisen en een bibliotheekconcept dat niet alleen nu, maar ook in de toekomst bruikbaar is en wat vraagt dit van het gebouw en haar gebruikers? Sprekers: Alice van Diepen (Bibliotheek Deventer), Karin Barth (Bibliotheek Deventer), Fedele Canosa (Mecanoo )

13:45 - 14:45 Slimmigheden voor ouderen

Stralend middelpunt / Workshop Ouderdom komt met gebreken. Maar wijsheid komt met de jaren; ouderen

bedenken slimme oplossingen om zo min mogelijk last te hebben van hun gebreken. Samen met studenten van Fontys zijn Bibliotheek Midden-Brabant en Cubiss op zoek gegaan naar deze slimmigheden. Studenten hebben ouderen gevraagd welke oplossingen ze gebruiken. De Bibliotheek heeft de beste ideeën toegankelijk gemaakt via de website www.slimmigheden. nl. Een vuilniszak om makkelijker in de auto te stappen bijvoorbeeld. Of een spijkerhouder die voorkomt dat je op je vingers timmert. Vanaf november komen er bijeenkomsten voor en met mensen uit de doelgroep: 65-75-jarigen die aanlopen tegen de beperkingen van het ouder worden. Tijdens deze bijeenkomsten worden de verhalen gedeeld, de website gepromoot en nieuwe verhalen opgehaald. Dit helpt mensen heel praktisch, maar zorgt ook voor verbinding tussen mensen op lokaal, wijk- of buurtniveau, omdat ze in een gezellige setting verhalen en ideeën delen. Dit versterkt de sociale cohesie in wijken en dorpen en creëert maatschappelijke meerwaarde. Door mensen aan te spreken op zelf bedachte oplossingen ontstaat een positieve sfeer en komt de problematiek uit de zorghoek. Tijdens de workshop krijgt u informatie over het project, maar de workshop is zeker ook bedoeld om nieuwe slimmigheden te horen te krijgen van de deelnemers. Sprekers: Pieternel Thijssen (de Bibliotheek Midden-Brabant), Sebastiaan Peek (Fontys paramedische opleiding)

15:00 - 16:00 Muziek en het brein Out of the box / Talk

Meeklappen op de maat van muziek: we kunnen het allemaal. Ook het herkennen van een liedje is voor de meesten van ons een fluitje van een cent. Maar hoe vanzelfsprekend is dat eigenlijk? En wat heeft het met muzikaliteit te maken? Hoogleraar muziekcognitie aan de UvA, Henkjan Honing, vertelt u in deze boeiende talk over hedendaagse muziekonderzoek. Hij stelt dat we muziek niet moeten zien als een luxeproduct, maar als een basisvoorwaarde in ons leven. Zijn succesvolle boek ‘Iedereen is muzikaal’ toont aan dat we meer muziek in ons hebben dan we misschien denken. Pasgeboren baby’s hebben gevoel voor ritme, kleuters kunnen de maat houden en volwassenen hebben een feilloos gevoel voor timing. Maar waarom is dit interessant voor u? Waarom moet u naar deze talk van veelgevraagd spreker Honing? De Bibliotheeksector doet van oudsher veel met muziek. Mooie optredens, een enorme collectie bladmuziek of de nieuwste muziek beluisteren: er zit muziek in de Bibliotheek! En dat is maar goed ook, want muziek stimuleert allerlei emotionele, sociale en mentale functies. En daar werkt u als Bibliotheeksector dus intensief aan mee. Deze talk geeft u inspirerende nieuwe inzichten die direct toepasbaar zijn voor de muzikale diensten van de Bibliotheek. Spreker: Henkjan Honing (Universiteit van Amsterdam)

16


deelsessies

M

achinekamer

Vakvaardigheid voorop / Workshop In deze praktische workshop nemen we u mee naar het ‘Innovatie Management Model’. Wat dat precies is? Een internationaal erkend innovatie model van de PDMA. Belangrijkste vraag: is uw organisatie klaar voor innovatie? Het model is een geweldig hulpmiddel om te bepalen waar de belangrijkste knelpunten zitten in een organisatie om wel of niet te kunnen innoveren. Met een aantal snelle veranderingen, kunt u uw organisatie snel veel innovatiever laten werken. Samen buigen we ons in deze workshop over vragen als: hoe gericht is uw organisatie op innovatie, wat zijn uw kansen op succes en vooral: hoe vergroot je vervolgens die kansen?

APP Software is de ICT-partner die uw innovatieve ideeën omzet in concrete producten en diensten. We verzorgen en ontzorgen op het gebied van bijvoorbeeld publieke pc’s, printen en kopiëren met betalingen vanaf deposito, betaaloplossingen voor bibliotheken en vele ander producten. APP Software is eveneens de ontwikkelaar en technisch beheerder van G!ds, applicaties voor volksuniversiteiten en ‘kunst in de Bieb’. Wij hebben onlangs ons aanbod uitgebreid met ICT beheer voor bibliotheken en daarnaast spelen wij een rol in de ontwikkeling van KOHA School.

BeeSmart ICT Solutions staat in het teken van innovatie

Spreker: Gert Staal (Bibliotheek Lek & IJssel)

Studiogesprekken

Petra Possel is journalist en presentator. Ze maakt al decennia lang radio en televisieprogramma’s, veel over kunst, cultuur, literatuur en eten (waaronder de radio 1 programma’s Kunststof en Mangiare!). Ze schrijft reisgidsen en sinds vorig jaar restaurantrecensies voor NRC Handelsblad en boeken, de laatste twee gaan over haar eigen leven: ‘Vrouw in de rouw’ (2013) en ‘De troost van eten’ (2015). De studiogesprekken worden mede mogelijk gemaakt door OCLC.

12:30 - 13:15 Studiogesprek Nelleke Noordervliet

15:00 - 15:45 Studiogesprek Tijs Rotmans

Dit studiogesprek belooft een gesprek op hoog niveau te worden met schrijfster Nelleke Noordervliet. Nelleke vertelt over haar werk als schrijfster, columniste en haar nevenactiviteiten binnen de letteren.

In dit studiogesprek vraagt Petra Possel Tijs Rotmans, Managing Partner van The Pricing Company, het hemd van het lijf. Vraag die centraal staat: kun je de waarde van je product of dienst vergroten door er een hoger prijskaartje aan te hangen? Volgens Tijs Rotmans in sommige gevallen wel. Hij neemt u mee naar de wereld van de waardebepalingen, cultureel ondernemerschap en consumentengedrag.

13:45 - 14:30 Studiogesprek Frits Spits In dit gesprek neemt Petra Possel u mee in het leven van onze eigen dagvoorzitter Frits Spits. Geboren Eindhovenaar Frits Spits is radiomaker en televisiepresentator van het eerste uur. Frits werd in 1973 als radio-dj ontdekt tijdens het NOS-programma Proefdraaien. Vanaf dat moment presenteerde Frits diverse muziekprogramma’s. Sinds 2014 presenteert Frits Spits op Radio 1 een wekelijks programma over de Nederlandse taal: De Taalstaat.In dit gesprek zoomt Frits Spits in op zijn radioprogramma Taalstaat en zijn nieuwste boek ‘De Standaards van Spits’.

H

et inspiratieplein is de centrale plek waar u gedurende de dag kennis kunt maken met organisaties uit de branche. De nieuwste ontwikkelingen en succesvolle praktijkvoorbeelden: u hoort het hier. U ontmoet daar ook de redactie van Magazine on the Spot die in een dag een magazine van deze dag maken en het social media team.

APP Software

Petra Possel

16:15 - 17:15 Hoe licht ik mijn organisatie door op innovatie-capaciteit?



16:15 - 17:00 Studiogesprek Francesca van Berk Foodblogger Francesca van Berk vertelt in dit gesprek over het succes van haar blog FrancescaKookt.nl. Centrale vragen: hoe bouw je een online community en hoe maak je van je passie een succesvol bedrijf?

Urban Wandeltour Strijp-S 12:30 - 13:15 13:30 - 14:15 14:30 - 15:15 15:30 - 16:15 Even een frisse neus halen en tegelijkertijd meer te weten komen over het gebied Strijp-S? Loopt u dan mee met de Urban Wandeltour. Voorheen werd Strijp-S ook wel de ‘verboden stad’ genoemd, waar alleen Philipsmedewerkers welkom waren. Nu is het een bruisend gebied met veel hippe initiatieven. We laten u dan ook graag de geheime plekken van Strijp-S zien. U wandelt onder begeleiding van een enthousiaste gids die het gebied door en door kent. De ingrediënten voor de wandeltour zijn: Strijp-S van toen tot nu, architectuur, street art, hotspots, kunst, design en urban sporten. Urban Exploring Tours is een initiatief van drie Eindhovense ondernemers met passie voor de stad, kunst en cultuur. Duur: 45 minuten Aantal: maximaal 25 pers. per groep Verzamelen op de starttijd bij de ingang van het Klokgebouw.

BeeSmart is volledig gericht op slimme ICT-oplossingen voor bibliotheken en denken graag met u mee om ook uw bibliotheek klaar te stomen voor de toekomst. Van betaalautomaten voor een laag investeringsbedrag tot duurzame automaten die speciaal zijn ontwikkeld voor onbemande servicepunten. Natuurlijk zijn de automaten voorbereid op de nieuwste mogelijkheden op betaalgebied. Denk hierbij aan betalen via Smartphone en contactloos betalen.

Bieb Systemen

Wilt u uw Bibliotheek in een nieuw jasje steken? Bieb Systemen is de inrichter, ontwerper en producent van inrichtingen voor bibliotheken. Nog vragen? Inspiratie opdoen? Brengt u vooral een bezoek aan onze stand.

Doe mee met het Jaar van het Boek

Om de belangrijke rol van het boek te vieren hebben de Koninklijke Bibliotheek en haar partners CPNB, Bijzondere Collecties UvA, Letterkunduig Museum en Stichting lezen 2016 uitgeroepen tot Jaar van het Boek. Een jaar lang wordt er met allerlei activiteiten aandacht besteed aan de belangrijke rol van het boek in onze samenleving, onder andere met de landelijke verkiezing van ‘Het belangrijkste boek’. De organisatie van 2016 Jaar van het Boek vraagt bibliotheken om zich ook aan te sluiten bij dit feestjaar. Wilt u bijvoorbeeld nieuwe activiteiten organiseren of aansluiten met bestaande evenementen zoals boekenfestivals en literaire festivals? Doe ook mee!

inspiratieplein EastBridge

EastBridge is een toonaangevende leverancier van ICT-oplossingen voor bibliotheken. EastBridge ontwikkelt en vervaardigt creatieve en innovatieve oplossingen voor de Bibliotheek. Wij leveren het zogenaamde one-stop-shopping IT-concept zoals IT-oplossingen op basis van Cloud en VDI, cashless betaaloplossingen, internetregulering en printafhandeling of selfserviceoplossingen die meerwaarde leveren voor klanten in de bibliotheek, zoals de unieke SmartShelf.

eLAB | De wereld aan Ontdekkingen

Technologische en maatschappelijke veranderingen volgen elkaar in rap tempo op. Het is belangrijk om kinderen en volwassenen handvatten te geven om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Deze 21st Century Skills, zoals samenwerken, creativiteit en ICTgeletterdheid, bereiden ons voor op samenleven en -werken in de 21ste eeuw. Daarom introduceert Bibliotheek Rijn en Venen het eLAB een plek waar mediawijsheid, leesbevordering en 21st Century Skills samenkomen. We vertellen u er in onze stand graag meer over.

Het Slimme Werken; een innovatief product en besparing in één

Met het Slimme Werken van BeeSmart ICT Solutions, kunt u gewoon werken met uw huidige bureaublad. Waar u ook bent: of het nu op uw kantoor- of publieke werkplek is. Het Slimme Werken is voor u zo in te richten dat er geen verschil bestaat tussen de huidige ICT-omgeving en het gebruik van multimedia. Het bureaublad van het Slimme Werken en de communicatie-oplossingen en de PrintOnderweg-oplossing van BeeSmart kunnen modulair worden opgebouwd. Bij BeeSmart ben u aan het juiste adres: één voordeur en één aanspreekpunt voor uw digitale werkplek.

KNVI

De KNVI is de beroepsvereniging van en voor informatieprofessionals in de bibliotheek. Onze leden komen uit openbare, hogeschool, wetenschappelijke en speciale bibliotheken. Laat je inspireren tijdens een van de vele bijeenkomsten en ons jaarlijks congres en ontvang acht keer per jaar het vakblad InformatieProfessional. Meer dan 1200 collega’s zijn je voorgegaan, dus wat let je om ook lid te worden. Als je je nu aanmeldt, ontvang je gratis het boekje “Heer Bommel en de i-padden”.

Koninklijke Bibliotheek

De Koninklijke Bibliotheek is de nationale bibliotheek van Nederland en geeft iedereen, overal, toegang tot informatie, kennis en cultuur. Om die toegang zo breed mogelijk te verwezenlijken, on-

dersteunt de Koninklijke Bibliotheek de openbare bibliotheken in hun maatschappelijke taken en bij de toepassing van nieuwe technieken. In de Nederlandse informatie-infrastructuur neemt de Koninklijke Bibliotheek een centrale rol in; de komende jaren is de ontwikkeling van een nationale digitale bibliotheek een belangrijk speerpunt.

Kunst van Lezen

Het leesbevorderingsprogramma Kunst van Lezen maakt komende jaren deel uit van het programma ‘Tel mee met Taal’ (2016-2018), dat is gericht op preventie en bestrijding van laaggeletterdheid. Stichting Lezen en de Koninklijke Bibliotheek zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoering ervan. Kunst van Lezen heeft vier pijlers (leesomgeving, expertise, evidentie en samenwerking) en is bekend van succesvolle programma’s BoekStart en Bibliotheek op school. In de stand van Kunst van Lezen wordt extra aandacht besteed aan de manier waarop Bibliotheek op school in het vmbo vorm krijgt.

Muziekweb

Muziekweb is de muziekgids voor in de Bibliotheek. Bezoekers kunnen met Muziekweb luisteren, ontdekken en lenen. En dat allemaal in hun eigen bibliotheek! In deze stand presenteert Muziekweb nieuwe producten, waar-

onder een nieuw luistermeubel dat speciaal voor de Bibliotheeksector is ontwikkeld. Henkjan Honing van de Universiteit van Amsterdam komt op verzoek van Muziekweb een lezing geven over hoe bijzonder muziek eigenlijk is voor mensen.

NBD Biblion

NBD Biblion biedt een compleet pakket aan producten en diensten die bijdragen aan het succes van uw bibliotheek of (school)mediatheek. Zo dragen wij met onze producten en diensten graag bij aan een efficiënte en moderne bedrijfsvoering van uw bibliotheek. Wij zorgen ervoor dat u over een gevarieerde en actuele collectie beschikt. Bovendien leveren we u de materialen en diensten die u nodig heeft voor het beheer van uw bibliotheek. Daarnaast is NBD Biblion zelf ook uitgever, aangesloten bij de Groep Educatieve Uitgevers.

Biblionet: ‘Nieuw! PDFeditor voor promotie e-books’

De Koninklijke Bibliotheek en Biblionet bieden u de mogelijkheid om als eerste kennis te maken met de nieuwe PDFeditor. Met deze editor kan iedereen eenvoudig zelf een campagne opzetten voor de promotie van e-books. U krijgt de keuze uit verschillende ontwerpen en covers van e-books, die u naar eigen

Bibliotheekonderzoeksplatform (BOP)

Wat is BOP? Het Bibliotheekonderzoeksplatform (BOP) is hét nieuwe platform van de Koninklijke Bibliotheek voor onderzoek en gegevensverzameling onder de openbare bibliotheken in Nederland. BOP is dé centrale plek voor het uitzetten van bibliotheekonderzoeken en de publicatie van resultaten waartoe iedere bibliotheek toegang heeft.

De meerwaarde van BOP voor bibliotheken • BOP stroomlijnt onderzoeken die voorheen versnipperd werden uitgevoerd. • BOP is gekoppeld aan bestaande systemen zoals o.a. G!ds en Datawarehouse. • •

Als onderdeel van de landelijke digitale infrastructuur is BOP gratis voor bibliotheken. Voor elk onderzoek krijgt de bibliotheek een eigen persoonlijke rapportage van de resultaten met daarin een provinciale en landelijke benchmark.

• De analyse van de verzamelde gegevens kan men goed gebruiken in de beleidscyclus. • Door mee te doen voldoe je aan de nieuwe weten regelgeving waarin gegevenslevering door bibliotheken verplicht is gesteld.

Bezoek ons op de Creatieve Zone op het Nationale Bibliotheekcongres. Website bop.bibliotheek.nl

Contact [email protected]

17



INSPIRATIEPLEIN wens kunt aanpassen en afdrukken. Er is geen uitgebreide kennis voor nodig, dus probeer het vrijblijvend uit en laat ons uw ervaringen weten. Tot het eind van dit jaar is dit gratis. Begin 2016 wordt deze tool in uitgebreide vorm geïntroduceerd bij alle bibliotheken.

Passend Lezen

Lezen kan Altijd! Dus ook als je slechtziend, blind of dyslectisch bent. Passend Lezen zorgt ervoor dat mensen met een leesbeperking kunnen lezen op een manier die bij hen past. Maar liefst 1,1 miljoen mensen in Nederland hebben een leesbeperking; in de komende vijf jaar stijgt dit aantal naar verwachting met ruim 20%. Samen met u kunnen wij voor deze groep het verschil maken. Helpt u mee? Kom dan naar onze stand en laat u informeren over Passend Lezen.

creatieve zone

ProBiblio

Kom langs in de stand van ProBiblio en maak kennis met onze adviseurs! Zij vertellen u graag over onze veelzijdige organisatie. ProBiblio biedt dienstverlening aan op het gebied van het sociaal domein, de Bibliotheek op school, marketing, alle aspecten van uw bedrijfsvoering en ga zo maar door. Deze expertise zet ProBiblio graag in om bibliotheken slagvaardiger te maken in het vervullen van hun maatschappelijke opdracht. In de stand is er van alles te doen, u kunt bijvoorbeeld ter plekke meedoen aan een mini-BiebPanel onderzoek.

ProQuest

AquaBrowser is het gebruikersvriendelijke zoeksysteem voor de Bibliotheek dat aansluit op de landelijke ontwikke lingen in Nederland. Met mogelijkheden voor het doorzoeken van lokale catalogi, aanvullende databronnen en andere lokale wensen. En: te gebruiken met en zonder de WaaS.

Rijnbrink

Rijnbrink is de partner van bibliotheken in Overijssel en Gelderland. Wij geloven dat de essentie van een leefbare samenleving is dat alle burgers kunnen meedoen. Goed geïnformeerd zijn en beschikken over basisvaardigheden zijn daarvoor essentieel. Wij maken onze producten en diensten met onze voelhoorns in de maatschappij. Zo worden onze klanten zoveel mogelijk lokaal ondersteund en kunnen zij hun energie in hun kerntaak stoppen. In co-creatie, inspirerend en uitdagend!

SPN

De SPN is een netwerkorganisatie waarin alle provinciale ondersteuningsinstellingen (POI) participeren. De SPN werkt met een programmaplan en elke POI-directeur is verantwoordelijk voor een eigen portefeuille. Projectteams worden ingevuld met medewerkers uit de eigen organisaties. Voor SPN geldt ‘landelijk wat kan, provinciaal wat

19

moet’. POI’s vervullen een rol in afstemming tussen het landelijke bibliotheekbeleid, stimuleren en faciliteren het provinciaal netwerk en jagen lokale innovaties aan. Knooppunt van kennisdeling!

Stichting Lezen

Stichting Lezen is het kenniscentrum op het gebied van leesbevordering en literatuureducatie in Nederland. In de stand van Stichting Lezen kunt u kennismaken met de doorgaande leeslijn die ervoor zorgt dat alle kinderen en jongeren optimaal in de gelegenheid worden gesteld uit te groeien tot lezers. Onderzoek speelt daarbij een belangrijke rol. Het moet antwoord geven op de vragen als: hoe krijgen we jongens aan het lezen, wat is de rol van ouders en waarin verschilt digitaal lezen van traditioneel lezen? Kennis is geen doel op zichzelf, de wisselwerking met de praktijk staat voorop.

Laat u inspireren! Erik Vlemmix

Bron: Design Academy Eindhoven

muziekweb de muziekbibliotheek van nederland muziekweb.nl

Vicky Katrin Kuhlmann

I

Onderstaande organisaties nemen deel aan de creatieve zone: • Doklab (Verhaal Lokaal en Storycast) • ONWIJS Multitouch Specialists (Tiny Touch, Moby Touch en De Erfgoedtafel) • Cubiss en de Koninklijke Bibliotheek (Linked Data) • Koninklijke Bibliotheek (Bibliotheekonderzoeksplatform)

Bron: Femke Rijerman

Karlin Tuinte

Bron: Lisa Klappe

n de creatieve zone staan stands waar u zich kunt onderdompelen in de nieuwste ontwikkelingen. Als u hier niet enthousiast van wordt!

Francesca Biagiotti

Bron: Design Academy Eindhoven

• Koninklijke Bibliotheek (Innovatie Doe dag) • Bibliotheek Zuid-Kennemerland (KOHAschool) • Bibliotheek Drachten (Beleefhetindebieb.nl live) • de Bibliotheek Deventer (De Bazaar: werelden in een notendop) • UBL Leiden (Pop-up bibliotheek: er gaat een wereld voor je open) • de Educatieve Bibliotheek (BoekMee.nl en Mediabegrip.nl) • Bibliotheek Eindhoven (Virtual reality eenvoudig en betaal baar met VRmaster)

• Bibliotheek Midden-Brabant, Bibliotheek Den Bosch en Cubiss (Expositie Out-of-the-Bieb) Buiten voor het Klokgebouw treft u de volgende twee bussen: • De MakersBuzz (Cubiss) • Bibliotheekservice Fryslân (FryskLab)

Graduates Design Academy

Laat u inspireren door andere visies op communicatie en netwerken door projecten van graduates van de Design Academy Eindhoven. De studenten staan bij hun projecten voor uitleg en beantwoorden graag uw vragen.



praktisch

21

LOCATIE

Klokgebouw Eindhoven Klokgebouw 50 5617 AB Eindhoven

ROUTE

Wij laten onze klanten niet buitenspel zetten!

Reist u met de trein dan kan u het beste uitstappen op Station Eindhoven Beukenlaan, dit station grenst namelijk aan het Klokgebouw. Stapt u uit op het Centraal Station in de stad, dan loopt u binnen 20 minuten naar het Klokgebouw. U kunt ook de bus pakken vanaf het Centraal Station Eindhoven. Neem één van de volgende buslijnen: 13, 18, 401 of 402. Halte Strijp-S Reist u met de auto dan verwijzen wij u graag naar de website. Er zijn rondom het Klokgebouw verschillende parkeergelegenheden waar u uw auto de gehele dag kwijt kunt.

COLOFON Uitgave Koninklijke Bibliotheek Prins Willem-Alexanderhof 5 2595 BE Den Haag Organisatie Koninklijke Bibliotheek SPITZ congres en event Ontwerp Studio-OOK Drukwerk Biblionet Redactie Bureau op Zolder Koninklijke Bibliotheek

Mensen met een leesbeperking mogen niet over het hoofd

naar onze stand op het inspiratieplein en laat u informeren

worden gezien. Want maar liefst 1,1 miljoen mensen in

over Passend Lezen. Onze collectie stelt klanten in staat

Nederland zijn bijvoorbeeld blind, slechtziend of dyslectisch.

om te lezen zoals zij dat willen: in audio, braille, groteletter,

In de komende vijf jaar stijgt dit aantal naar verwachting

of in een combinatie van leesvormen. Oftewel, we stellen

met ruim 20%, onder meer door de dubbele vergrijzing.

mensen in staat te lezen op de manier die bij hen past. Via

Als we niet uitkijken staan zij straks aan de zijlijn. Dat laten

ruim 70.000 gesproken boeken, 12.000 brailleboeken en 175

we toch niet gebeuren?

titels kranten en tijdschriften krijgen onze klanten toegang

‘Deze spullen (die u tegenkomt op het congres) zijn te koop.’ Voor meer informatie kijkt u op de onderstaande websites.

tot informatie, kennis en cultuur. Een deel van onze collectie Samen met u kunnen wij voor deze klantgroep het verschil

wordt in de nabije toekomst ook beschikbaar gesteld via

maken tussen mee doen in de maatschappij, of buitenspel

www.bibliotheek.nl voor klanten van de lokale bibliotheek.

staan. Wilt u ons helpen om dit verschil te maken? Kom dan

Reden genoeg dus om nader kennis te komen maken!

atelier-ozo.nl PL_adv262x390_def.indd 1

11-11-15 16:00

studioruig.com/webshoop

fabriqueceramique.nl

22




blokkenschema

12.30 12.45 13.00

A1 Bibliotheken, gegevensverzameling en privacy (Fringemeeting )

blokkenschema

A2

D3

Hoe doet uw Bibliotheek het op (social) media? (Workshop)

13.15 13.30 13.45 14.00

Wat is úw vraag aan de Koninklijke Bibliotheek? (Fringemeeting )

Cocreatie voor een andere Bibliotheek (Workshop)

14.15

D4

Werkatelier in de wijk: laagdrempelig leren in de Bibliotheek (Talk)

Digitaal lezen, anders lezen? (Talk)

Nieuwe doelgroepen in de Bibliotheek? Social CRM (Talk)

Mediabegrip en BoekMee: innovatieve educatieve producten (Talk)

Leesbevordering in het vmbo, dat werkt! (Talk)

15.00 15.15

Scoor een Boek! (Talk) Out-of-the-Bieb (Fringemeeting)

De Bibliotheek: betere taal- en leesvaardigheid voor iedereen? (Workshop)

15.30

Proeven van leiderschap (Talk)

15.45 16.00 16.15 16.30

Een succesvol lokaal Bibliotheekbestel (Fringemeeting)

Durf te delen - Iedereen publicist (Workshop)

16.45

#BIEB010JONG (Talk van 30 min aangevuld met 15 min optredens)

De meerwaarde van internationalisering (Debat)

Europese aanbesteding boekeninkoop: hoe doe je dat? (Talk)

14.30 14.45

D5

Leren door maken; mooie kans voor de Bibliotheek (Talk)

Identiteitsbewijs Eindhoven: een gezamenlijke missie voor een toekomstbestendige Bibliotheek (Talk)

D6

D7

Duurzaam Doen Alkmaar: van collectie naar mensen (Workshop)

Kennismaken met gedigitaliseerd Nederlands erfgoed (Workshop)

Wikipedia in de Bibliotheek, wie durft? (Workshop)

De rol van de Bibliotheek in cultuureducatie (Workshop)

Thema Bits and Bytes 1. Thuis in het digitale tijdperk Vakvaardigheid voorop

2. Vak vaardig verder 3. Iedereen inclusief

Iedereen inclusief

4. Stralend middelpunt Stralend middelpunt 5. Out of the box Out of the box

OVERIGE Urban Wandeltour Studiogesprekken

Kleur

Even een frisse neus halen en tegelijkertijd meer te weten komen over het gebied Strijp-S? Loopt u dan mee met de Urban Wandeltour. U wandelt onder begeleiding van een enthousiaste gids die het gebied door en door kent. Ingrediënten: Strijp-S van toen tot nu, architectuur, street art, hotspots, kunst, design en urban sporten.

De toekomst van het bibliotheekgebouw (Talk)

Gebruik meer beeld! (Workshop)

entree van het Klokgebouw)

Urban Wandeltour Strijp-S

De Machinekamer Studiogesprek Nelleke Noordervliet

Studiogesprek Frits Spits


Delpher: een goudmijn voor historisch onderzoek (Workshop)

Succesvol ouders betrekken (Workshop)

Makkelijker mediawijs met Mediamatch (Workshop)

Studiogesprek Tijs Rotmans

Muziek en het brein (Talk)

Het vergroten van gastvrijheid? Virtual attraction! (live presentatie en talks)


Leesconsulenten als trainee (Workshop)

De klant was koningin.... (Workshop)

Strijp-S (verzamelen bij de

Slimmigheden voor ouderen (Workshop)

Lang leve de dorps- en wijkbibliotheek! (Debat)

WYSIWYG337<: speciaal voor geeks, noobs en entrepeneurs (Geekborrel)

Hoe maak ik een FabLab in mijn Bibliotheek? (Workshop)

17.15

programmalijnen

VakantieBieb trekt nieuwe doelgroepen aan (Workshop)

Radio Royaal


17.00

RONDLEIDINGEN OVER STRIJP-S

C8

23

ONTVANGST

De Bibliotheek Eindhoven biedt alle deelnemers ’s ochtends worstenbroodjes van ‘Houben Worstenbrood’ met koffie/thee aan om u welkom te heten in Eindhoven.

Lunch

U kunt gedurende twee uur tussen de deelsessies door gebruik maken van het lunchbuffet dat klaar staat op het Inspiratieplein.

BORREL Onder het genot van een hapje, drankje en

muziek kunt u met elkaar verder praten over deze inspirerende dag.

DINER Dit jaar dineren we in een verrassende setting. U heeft ruime keuze uit heerlijke gerechten in een warme ambiance.

AFTERPARTY En direct na het diner de voetjes van de vloer. Dat is niet moeilijk op de muziek van DJ Funky Town!

Programmeren, een uitdaging voor de bibliotheek? (Workshop)

Hoe licht ik mijn organisatie door op innovatie-capaciteit? (Workshop)

Studiogesprek Francesca van Berk


Plattegrond

Begane grond

Diner

B

Plenair programma

C

C8 1e verdieping Garderobe

1e verdieping

A

A1

D6 D5

D3 A2

D7

D

Inspiratieplein

D4

Entree Klokgebouw MakersBuzz

FryskLab

Literairdiner Literairdiner

Radio Royaal (Machinekamer - BG)

Plenaireprogramma Plenaireprogramma

Creatievezone

Creatievezone

0

24

Garderobe Garderobe

Inspiratieplein Inspiratieplein

Legenda

Let op:Entree Een aantal deelsessies en de studiogesprekken Entree vinden plaats aan de overkant van het Klokgebouw.

Trappenhuis

Creatievezone

Literairdiner

10

Plenaireprogramma

Toiletten Invalide toiletten

VRAGEN? Heeft u naar aanleiding van het

Nationale Bibliotheekcongres nog vragen? Neem dan gerust contactInspiratie op met de KB: Loes van Eijk | Projectleider | 06-46085219 | [email protected] Martine Klaassen | Communicatie | 06-21862932 | [email protected]

Garderobe

Entree

DANK! Hartelijk dank voor uw komst naar het Nationale Bibliotheekcongres 2015. Ook dit jaar waren de inzendingen overweldigend. We hebben maar liefst 110 voorstellen uit de sector ontvangen. Geweldig! Met behulp van deze voorstellen hebben we een mooi gevarieerd programma kunnen samenstellen. Dank voor uw enthousiasme en medewerking.

klokgebouw ontmoeten, inspireren en kennis uitwisselen

Recommend Documents