Klimaatbestendige stad Noodzaak én kans dr ir Frans H M van de Ven W203 - KIVI Jaarcongres Delta Cities
11 november 2014
Overzicht Inleiding: • Waarom? • Stresstest Klimaatbestendigheid DPNH • Tools voor • de kwetsbaarheidsscan • de adaptatieplanning Aan de slag:
Overstroming en wateroverlast
Droogte en de gevolgen
Hittestress
Allerlei andere ontwikkelingen 1900
1970
2005
Stresstest Klimaatbestendigheid korte introductie Frans van de Ven (Deltares / TU Delft)
11 november 2014
Stresstest Klimaatbestendigheid • Waterveiligheid, -overlast, droogte en hittestress • Ook anticiperen op andere lange termijn ontwikkelingen
• Kwetsbare plekken opsporen, adaptatiemaatregelen plannen en (laten) aanpakken • • • • 8
Aanpak afhankelijk van de situatie Geen lineair proces [Quick]-scan + waar nodig een verdiepingsslag Publieke en private partijen
Kenmerken • Urgentie in beeld brengen: focus op kwetsbare objecten, netwerken, groepen • Minimaliseer schade als gevolg van overbelasting van het systeem • Private partijen betrekken: Adaptatie inrichting openbaar gebied is niet afdoende! • Dialoog, rekenen en tekenen.
9
Voorgestelde aanpak Twee fasen • kwetsbaarheidsscan • adaptatieplanning Kwetsbaarheidsscan • obv bestaande gegevens en kennis • welke plekken, waarom, wat te doen? Adaptatieplanning • verdiepingsslag • meer partijen, gegevens, analyses • concrete adaptatieplanning 10
www.ruimtelijkeadaptatie.nl
11
Tools voor Kwetsbaarheidsscan
Doel Urgentie in beeld brengen Prioriteiten kunnen stellen Oplossingen verkennen Daartoe: • • •
Waar, wat? Hoe ernstig? Wie? • is slachtoffer • kan aanpakken • heeft de kennis • betaalt • heeft baten
Kwetsbare objecten, netwerken en groepen • • • • • • •
Elektriciteit Telecom Ziekenhuizen Evacuatieroutes Bejaardenhuizen Chemiebedrijven ………
PHOTO PROVIDED BY THE PORT AUTHORITY OF NEW YORK AND NEW JERSEY A SURVEILLANCE CAMERA CAPTURES THE PATH STATION IN HOBOKEN, N.J., AS IT IS FLOODED SHORTLY BEFORE 9:30 P.M. EDT ON MONDAY, OCT. 29, 2012. (CREDIT: AP)
Overstroming en wateroverlast
3Di op MapTable om wateroverlast inzichtelijk te maken
Overstroming en wateroverlast
3Di 3D-visualisatie
Droogte Waterbalansmodel voor grondwaterstanden en verdamping stad Groundwater and drainage levels
[m + NAP]
-3,6 -3,7 Measured -3,8 -3,9 Simulated -4 -4,1 -4,2 -4,3 -4,4 -4,5 -4,6 -4,7 -4,8 -4,9 -5 -5,1 -5,2 -5,3 -5,4 -5,5 -5,6 -5,7 Jan/71 Jan/72 Jan/73 Jan/74 Jan/75 Jan/76 Jan/77 Jan/78 Jan/79 Jan/80 Jan/81 Jan/82 Jan/83 Jan/84
Modelvalidatie woonwijk Pampus Blokkerhoek, Lelystad
Kuijk D (2014) Modelling changes in urban groundwater regimes. MSc Thesis TU Delft (ongoing)
Hittestress
Temperatuurverschillen in Groningen op extreem warme dag
Hittestress quick scan-model HDSM rural area
urban area
urbanization (predicted)
water trees fountains green shade
albedo
rural area
Bodemdaling
Uitkomsten modelberekeningen met iMod-SubCr
Belanghebbenden Publieke partijen: [Europese Unie] Rijk Provincie Gemeente Waterschap
Private partijen: Eigenaar / bewoner Projectontwikkelaars Woningcorporaties Drinkwaterbedrijven Elektriciteitsbedrijven Telecom-bedrijven Verzekeraars Hypotheekverstrekkers ……
Beleid, regels, uitvoering
SWOT analyse van de keten Beleid
Regelgeving
Uitvoering
Handhaving / Beheer
Deze keten is zo sterk als haar zwakste schakel!
Adviesunit Resultaatgericht Beleid, Ministerie van Verkeer en Waterstaat. (1997). Resultaatgericht Beleid. Advies bij Beleidsontwikkeling, Communicatie en Samenwerking . Den Haag: Drukkerij Deltadruk.
Organisatie
Tools voor Adaptatieplanning
Doel: Schade minimaliseren Baten maximaliseren Meekoppelen waar en wanneer mogelijk Draagvlak voor maatregelen Enthousiasme voor uitvoering
1 januari 2008
Adaptatiemaatregelen Zeer veel mogelijkheden:
Grijze of blauw-groene maatregelen Grijze maatregelen minder ruimtebeslag weinig flexibel, mono-functioneel
Blauw-groene maatregelen meer ruimte nodig flexibel en kosten-effectief
Samen kiezen en ontwerpen Video 3Di
bijv. door middel van een MapTable
Adaptation Support Toolbox
ADAPTATION SUPPORT TOOLBOX
AST
Resultaat:
gerangschikte lijst van maatregelen
2 - 3 alternatieve adaptatie plannen
3Di, HDSM,…
verbeterd ontwerp
plan klaar voor besluitvor,ming
Climate Adaptation App www.climateapp.org
1 januari 2008
Adaptation Support Tool
Dashboard Dashboard met KPI’s op basis van kentallen: Berging wateropgave(m3) Piekafvoerreductie (Treturn (j)) Seizoenberging (m3) Verkoelend effect (oC) Grondwater-aanvulling(mm/j) Waterkwaliteitsverbetering: • Nutrienten (%) • Zware metalen, PAKs, olie (%) • Bacteriologische kwaliteit • Koste (aanleg en onderhoud) • Baten en ‘co-benefits’ • • • • • •
Conclusie Tools en gegevens zijn er, dus … NU aan de slag, want … een adaptatiekans komt over 60 jaar pas terug! ... veel maatregelen kosten weinig en leveren veel op De problematiek is urgent; wacht niet totdat hij ook acuut is. Je adapteert ook vanwege ándere veranderingen. Private partijen zien hun eigenbelang vaak nog maar beperkt … dus er ligt een uitdagende opgave
Vragen?
Aan de slag
11 november 2014
