03-04-2014
De Klimaatbestendige Stad Zwolle Welkom!
Christiaan W allet Programmama na g er
Deltaprogr am ma Nieuwbo u w en Herstructureri ng
Programma van vanmiddag 12.40 u. Opening met pitches 12.55 u. Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en ‘De drie stappen’ voor een klimaatbestendige stad: stresstest, lokale adaptatiestrategieën & klimaatadaptatie in ruimtelijke visies, door Christiaan W allet 13.15 u. De proeftuinervaring van Zwolle, door Andreas van Rooijen, Paula Bijlsma en Renate Postma (allen gemeente Zwolle) 13.40 u. W orkshops, ronde 1 14.55 u. Pauze 15.15 u. W orkshops, ronde 2 16.30 u. Hoe gaan we de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie tot een succes maken?
1
03-04-2014
Pitches! Eigen ervaringen, kansen, bedreigingen, wat doet u zelf en heeft u nodig, ziet u meerwaarde in verbindende afspraken?
Ruimtelijke Adaptatie over het samenb rengen van water en ruimte Christiaan W allet Programmama na g er
Deltaprogr am ma Nieuwbo u w en Herstructureri ng
2
03-04-2014
Deltaprogramma Ne ge n deelprogramma’s Vijf De ltabeslissingen: 1. 2. 3. 4. 5.
Ve iligheid Zoe twater R uim telijke Adaptatie R ijn-Maas Delta IJsselmeer
5
Waterrobuuste inrichting
6
3
03-04-2014
Klimaatbestendige stad
7
Klimaatbestendige stad
8
4
03-04-2014
Klimaatbestendige stad
9
5
03-04-2014
6
03-04-2014
7
03-04-2014
Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Probleemanalyse • • • •
Kwaliteit van de leefomgeving is basisvoorwaarde Kwetsbaarheid voor gevolgen van overstromingen en extreem weer neemt toe Dit leidt tot aanzienlijke schades. Er is ruime ervaring met maatregelen
•
Deze worden nog onvoldoende benut bij ruimtelijke afwegingen
Ambitie 2020 •
We handelen waterrobuust en klimaatbestendig bij het (her)ontwikkelen van onze gebouwde omgeving
Ambitie 2050 • •
gebouwde omgeving is zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust ingericht (her)ontwikkelingen leidt tot ‘zo weinig als redelijkerwijs mogelijk’ extra risico op schade en slachtoffers.
• •
Door waterveiligheidsbeleid meer ruimtelijk te maken Door ruimtelijk beleid meer waterrobuust en klimaatbestendig te maken
16
8
03-04-2014
Aanpak • Inte rbestuurlijk e stuurgroep • Joint fact finding overheden, m arktpartijen en k e nnisinstellingen • Be le idsadviezen bottum up via vier coalities k lim aatbestendige stad • Aanpak funderingsschade met private partije n • Voorbere iding uitvoering met overheden, kennisinstellingen
17
De drie stappen Stresstest; lokale Adaptatiestrategie; doorwerking klimaatadaptatie in ruimtelijke visies.
David van Zelm van Eldik Programmadir ect eur
Deltapro gra mm a Nieuwbo uw en Herstructurer in g
9
03-04-2014
Dijken Basisveilig heid 10-5 (+evt op slag )
Slimme combinaties laag 1,2,3 Basisveilig heid 10-5 (+evt op slag )
Meerlaagsveiligheid
DB Waterveiligheid
Waterrobuust inrichten Vitale & Kwetsbare functies (binnendijks en buitendijks)
Nationaal b elang (sectoraal
Overstroming Droogte Hitte Wateroverlast
Lokaal/reg ionaal
via wetg eving )
b elang (integ raal via RO)
Klimaatbestendige stad
DB Ruimtelijke A daptatie
19
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten
Bestuurlijke afspraak
Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet
Ondersteuning
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie
Specials
Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
20
10
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten
Afspraak “afwegingskaders
water en ruimte”
Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken
Weten: waterrobuustheid en klimaatbestendigheid analyseren
Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet
Willen: uitkomsten hiervan vertalen naar een eigen ambitie
Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk
Werken: aangeven hoe deze ambitie doorwerkt
Waterrobuuste inrichting en Klimaatbestendigheid Wordt zorgvuldig in RO afgewogen via lokale / regionale afwegingskaders
Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
21
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten
Model Afwegingskader Weten (stresstest)
Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk
Willen (adaptatiestrategie)
Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie
Werken (doorwerking)
Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
22
11
03-04-2014
Model Afwegingskader Model Afwegingskader
M odulaire opbouw
Weten
E en wizard leidt de beginnende gebruiker door de bas ismodules Willen
Werken
D e gevorderde gebruiker kiest direct een module E r worden ook externe ‘verdiepingsmodules’ aangeboden, bijv. 3 D i
23
Model Afwegingskader Model Afwegingskader Weten (stresstest)
Willen (adaptatiestrategie)
Werken (doorwerking)
24
12
03-04-2014
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool
Afwegingsinstrument WHO
MLV-tool
Werken (doorwerking) Leidraad CROW
Omgevingsvisie, -plan en verordening
EMVI criteria
25
Doel van het model afwegingskader • He t he lpt gemeenten, waterschappen en provincies om ge zamenlijk e n met stakeholders (maatschappelijke partije n en bedrijven) de stappen we ten, wille n, we rk en te doorlopen. • Ge bruik van model-afwe gingskader en de daarbij be horende hulpmiddelen is vrijwillig.
26
13
03-04-2014
Kenmerken model afwegingskader • • • • • • • •
Voor be ginners en gevorderden Modulair opgebouwd, niet lineair Voe rt ge bruiker stapsgewijs door proce s W e rk t in beginsel m et bestaande hulpmiddelen De worde n goed toegankelijk en toepasbaar gemaakt Is variabel naar thema, actor en gebied Maakt integraal deel uit van het Ke nnisportaal Inhoud is gebaseerd op actuele kennis en bewe zen m e thodieken. • Be doeld voor gebruik door professional bij overheden e n be drijve n
27
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) Overstromingsrisicokaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool
Afwegingsinstrument waterrobuust
MLV-tool
Werken (realisatie) (doorwerking) Praktijkhandboeken
Omgevingsvisie, -plan en verordening
Integraal ontwerpen
Innovatieve contractvormen
28
14
03-04-2014
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) Overstromingsrisicokaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool
Afwegingsinstrument waterrobuust
MLV-tool
Werken (realisatie) (doorwerking) Praktijkhandboeken
Omgevingsvisie, -plan en verordening
Integraal ontwerpen
Innovatieve contractvormen
29
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) Overstromingsrisicokaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie Buitendijks PZH
Willen (adaptatiestrategie) TEEB tool
Afwegingsinstrument waterrobuust
MLV-tool
Werken (realisatie) (doorwerking) Praktijkhandboeken
Omgevingsvisie, -plan en verordening
Integraal ontwerpen
Innovatieve contractvormen
30
15
03-04-2014
Model Afwegingskader voorbeeld invulling Model Afwegingskader Weten (stresstest) ORZ-kaarten
Klimaateffect atlas
Risico Applicatie Buitendijks
Willen (adaptatiestrategie) Teeb tool
Afwegingsinstrument waterrobuust
MLV-tool
Werken (realisatie) (doorwerking) Praktijkhandboeken
Omgevingsvisie, -plan en -verordening
Integraal ontwerpen
Innovatieve contracten (LCC)
31
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
32
16
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken
Voorbeeld: Leergemeenschappen
Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
33
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak nationale knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
1.
Noodfuncties:
Nationaal beleidsdoel 2050: Doorfunctioneren
2. Risicovolle functies: Nationaal beleidsdoel 2050: Voorkomen ernstige milieu- en gezondheidseffecten
3. Grote schade: Nationaal beleidsdoel 2050: Voorkomen “nationale schade”
34
17
03-04-2014
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
35
Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie Bestuurlijke afspraak “afwegingskaders water en ruimte” • Lokaal en regionaal • Generieke uitgangspunten Model Afwegingskader • Weten / Willen / Werken Watertoets proces • Continueren/versterken onder Omgevingswet Stimuleringspr og ra m ma 2014-20 17 • Interbestuurlijk Aanpak Vitale en kwetsbare functies • Afspraken aanpak knelpunten Aanpak Funderingsscha de • Afspraken aanpak preventie Aanpak Buitendijks • Versterken rol provincie en waterbeheerder
36
18
03-04-2014
De proeftuinervaring van Zwolle
Paula Bijlsma
Andreas van Rooijen
Renate Postma
Gemeente Zwolle
Gemeente Zwolle
Gemeente Zwolle
kijk
wij presenteren u... 03-04-2014
38
19
03-04-2014
IJsselmeer
Vecht
Het watersysteem IJssel-Vechtdelta
Zwolle
Groot achterland watert af via de IJssel-Vechtdelta
IJssel Uit: Omgevingsvisie Provincie Overijssel 03-04-2014
39
water
Vecht
Zwarte W ater
Zwolle IJssel
40
20
03-04-2014
IJssel-Vechtdelta Dagelijkse omstandigheden Peil Stadsgracht Zwolle = peil IJsselmeer
Vecht
Sallandse Weteringen
Binnenstad Zw olle als eiland in het IJsselmeer
IJssel
03-04-2014
Storm
41
Werking watersysteem IJssel-Vechtdelta
IJsselmeer
Extremen (waterveiligheid)
Afvoer
21
03-04-2014
Zwolle ligt in overstroombaar gebied
kijk
Samenwerking Gebiedsprogramma IJssel-Vechtdelta - Provincie Overijssel - Waterschap Groot Salland - Gemeente Zwartewaterland - Gemeente Kampen - Gemeente Zwolle - Veiligheidsregio IJsselland
03-04-2014
44
22
03-04-2014
kijk
Verkenning Lange Termijn Perspectieven Wateropgave uit het Deltaprogramma koppelen aan regionale doelen met als einddoel een duurzaam ruimtelijke inrichtingsperspectief. Maximale synergie tussen ontwikkelingen in het water-, het sociaal-economisch en ruimtelijk systeem.
03-04-2014
45
kijk
Verkenning Lange Termijn Perspectieven 1. Leidende principes die gelden bij nieuwe ontwikkelingen 2. Kansrijke lange termijn perspectieven 3. Handelingskader waarin lange termijn opgaven aan de korte termijn worden verbonden
03-04-2014
46
23
03-04-2014
kijk
Leidende principes voor een veilige, sociaaleconomisch en ruimtelijk duurzame IJVD 1. Waterveiligheid en klimaatbestendigheid als basis 2. Gebiedsontwikkeling als instrument 3. Leefbaar en betrokken vanuit het gebied 4. Waardevolle omgeving 5. Toekomstvast investeringsperspectief 6. Volhoudbaarheid door veerkracht 7. Innovatie als motor en uithangbord 8. Bestuurlijk robuust 03-04-2014
47
kijk
Twee lange termijn perspectieven voor de IJssel-Vecht Delta
Meerlaagsveiligheid is zeer kansrijk in de IJVD
03-04-2014
48
24
03-04-2014
kijk
Preventie Voorop
03-04-2014
49
Preventie voorop • Preventiebeleid:
voorkomen v an een ov erstroming staat voorop. Er wordt niet gedifferentieerd tussen stad en land.
• Dij ken vormen voor het hele gebied de eerste pijler v/h veiligheidsbeleid . • Verdere
scheiding IJssel- en Vechtsysteem:
op termijn vaste keersluis met pomp bij Rampsol. • Cultuurhistorisch
waardevolle dijken/waterfronten Zwarte Water ontzien
• Langsde IJssel maatregelen in lijn met ruimte v oor de riv ier • Bovenstroomse
maatregelen ter voorkoming overlast Sallandse
Weteringen 03-04-2014
50
25
03-04-2014
kijk
Mix op Maat
03-04-2014
51
Mix op Maat •
Per deelgebied een mix van maatregelen in de drie lagen van meerlaagsveiligheid: differentiatie tussen stad en land
•
Stedelijk gebied: preventie door de aanleg van robuuste dij kringen. Adaptief bouwen en intern watersysteem met voldoende berging.
•
Landelijk gebied: mix aan maatregelen in met name de 2e en 3e laag
•
Behoud van een stormvloedkering bij Rampspol
•
Afvoer v/d Vecht bij sluiting kering opgevangen in bergingspolders
•
Sallandse Weteringen omleiden ten zuidoosten van Zwolle richting Vecht 03-04-2014
52
26
03-04-2014
kijk
03-04-2014
53
kijk
Handelingsperspectief Hoe op de korte termijn om te gaan met de twee lange termijn perspectieven. Gedachtengoed uit LTP wordt uitgewerkt en getest in uitvoeringsprojecten
03-04-2014
54
27
03-04-2014
Proeftuin Water regio Zwolle • • • • • •
IJVD- principes (duurzame ontwikkeling, innovatie en “good governance”) Bestaande projecten getuigen van innovatie en samenwerking: basis Door krachtenbundeling (4 O’s) verder versterken Netwerkorganisatie Watersysteem / water governance, bewustwording en PR Gewoon DOEN!
28
03-04-2014
Partners
Agenda
Geen programma, wel agenda: • Onderzoeksagenda: schaalniveau’s, ondergrond, waarde van water, governance • SKB-showcase: kennis en (onderzoeks)geld naar de regio • Water4Daagse • Logo + Website 2014 - …. • Netwerk versterken • Onderzoeksprogramma • Human Capital Agenda • Kassa
29
03-04-2014
kijk
bedankt voor uw tijd
03-04-2014
59
Workshops
In twee rondes
30
03-04-2014
De Workshops, twee rondes Ronde 1: 13.40 - 14.55 . Ronde 2: 15.15 – 16.30 1) Stresstest – Paul Stein (provincie Gelderland) en Tjaart Vos (RWS) Thomas a Kempiszaal 2) Lokale adaptatiestrategie – Garmt Arbouw (Ministerie van Infrastructuur en Milieu) B&W kamer 3) Doorwerking, klimaatadaptatie in ruimtelijke visies – Han Frankfort (Ministerie v an Infrastructuur en Milieu) Foyer 4) Koper weet wat hij koopt – Sacha Suarez-Stavenuiter (Stijl advocaten) Raadzaal 5) Icoonprojecten klimaatadaptief bouwen – Leo Versteijlen (SITE-ud) Raadzaal
Hoe gaan we de acties uitvoeren en de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie tot een succes maken? Christiaan W allet Programmama na g er
Deltaprogr am ma Nieuwbo u w en Herstructureri ng
31
03-04-2014
Dank voor uw betrokkenheid! Tijd voor een drankje en hapje
32