De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?
De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjesdag heeft het kabinet de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie gepubliceerd, waarin het Rijksbeleid staat voor het klimaatbestendig maken van Nederland. Op Rijksniveau is het besef aanwezig dat dit voeten in aarde heeft: “Ruimtelijke adaptatie is de grootste uitdaging van het Deltaprogramma”, zegt Bart Parmet, de eerste adviseur van de Deltacommissaris, Wim Kuijken. Voor gemeenten en hun inwoners en ondernemers is klimaatverandering geen kwestie van beleid. Vaak is het heel concreet: het hoost steeds vaker, het groen(beleid) verandert, de gemeente daagt burgers uit om huis en tuin anders te beheren. Voor de gemeente is het relevant dat de bestaande stad er (merendeels) nog decennia zal staan, dat voor aanpassingen draagvlak en betrokkenheid nodig is van burgers, private organisaties, waterschap, provincie
Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie en de gemeente zelf, en dat educatie van de jeugd en zichtbaar maken van economische kansen voor private organisaties opgepakt moeten worden. Klimaatverandering biedt ook onvermoede kansen: tegelijk met het beschermen van de burgers en bedrijven tegen wateroverlast kan de ruimte anders worden ingericht. Zo krijgen stadsstranden bezoekers of kan wijn worden verbouwd. In vaktermen uitgedrukt: ‘de ruimte wordt getransformeerd’ ten behoeve van wat mensen beweegt. Om dit voor elkaar te krijgen is een slim, doordacht, realistisch en breed gedragen aanpak nodig, die op korte en middellange termijn inpasbare kansen in beeld brengt. En die zichtbaar maakt hoe die kansen verzilverd kunnen worden. Voor de gemeente betekent dat het strategisch leren meekoppelen van klimaatadaptatie in gemeentebrede ontwikkelingen.
• In de Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie leggen Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen de gezamen lijke ambitie vast dat Nederland in 2050 zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht en dat bij (her)ontwikkelingen geen extra risico op schade en slacht offers ontstaat, voor zover dat redelijkerwijs haalbaar is; • Uiterlijk in 2020 is ‘klimaatbestendig en waterrobuust inrichten’ onderdeel van het beleid en handelen van deze partijen, door bij hun regionale en lokale ruimtelijke afwegingen de waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van het eigen plangebied te analyseren (‘weten’), de resultaten van deze analyse te vertalen in een gedragen ambitie en een adaptatiestrategie met concrete doelen (‘willen’) en de beleidsmatige en juridische doorwerking van deze ambitie te borgen voor uitvoering (‘werken’).
Wat kan ORG-ID voor u betekenen?
Wat is daarvoor nodig? Werken aan klimaatadaptatie vraagt allereerst om een breed draagvlak. Voor velen is klimaat een abstract begrip: we reageren op het weer en de relatie met lange termijnontwikkelingen (klimaat) is niet meteen duidelijk. Dat betekent dat we moeten werken aan het (doen) begrijpen van de term klimaatadaptatie en de impact (bedreigingen èn kansen) van klimaatverandering op een leefbare, gezonde en economisch vitale stad, redenerend vanuit die leefomgeving, leefbaarheid, gezondheid en economie. Werken aan de uitvoering van klimaatadaptatie vraagt om kennis van zaken. Kennis over klimaatwijziging, kennis over tools om de onzekere ontwikkeling te begeleiden, kennis over communiceren over onzekere
onderwerpen. Er moet een inschatting gemaakt worden van nut en noodzaak, van haalbare klimaatactiviteiten en van koppelingen met zowel stedelijke ontwikkeling als met waardecreatie en verdienmodellen op basis van wat op ons afkomt. Tevens is kennis van zaken nodig over de ruimtelijke ordening vanuit de fysieke sectoren rood, groen en blauw, en over stedelijke ontwikkeling. Werken aan een realistisch en ook voor de lange termijn houdbare aanpak vraagt ten slotte om politieke sturing, stedelijke begroting en aanpak van stedelijke strategische projecten. Daarbij zijn dwarsverbanden aan de orde naar (gewenste) gedragsveranderingen, zoals wijzigingen in wijkzorg en andere recreatievormen, zoals stadsstrand en stadslandbouw.
Om klimaatadaptatie tussen de oren te krijgen en effectief te maken zijn professioneel project- en procesmanagement belangrijke succesvoorwaarden. ORG-ID levert voor een opdrachtgever als partner in het gebiedsproces zowel inhoud (Wat zijn de gevolgen van klimaatverandering?) als proces (Hoe krijgen we de relevante partijen aan tafel? Hoe schakelen we effectief met partijen in de omgeving?). Daarbij hebben we oog voor zowel de ambtelijke werkelijkheid als de bestuurlijke, maar vooral zorgen we voor duurzame borging van behaalde resultaten. We scheppen de voorwaarden voor het meer ‘klimaatbestendig, duurzaam en robuust’ maken van gebieden en regio’s. Tegelijk zorgen we ervoor dat de betrokken organisaties leren van de aanpak op zowel inhoudelijk als procesniveau. Het is nooit in één keer goed; vaak zal een proces meerdere keren moeten worden doorlopen, zonder in een eindeloze ‘Echternacher processie’ terecht te komen. In vaktermen: het zal vaak een ‘iteratief proces’ zijn.
Hoe gaat ORG-ID te werk?
Wat levert onze bijdrage op?
We verbinden efficiënt de ideeën, belangen en gewenste oplossingen voor een gebied met de aanwezige energie bij gebiedspartners (stedelijke organisaties zoals burger initiatieven, bedrijven, andere betrokken (semi-)over heden). We zijn er alert op dat energie vaak pas gaande het proces vrij komt en dat partijen vooral vanuit hun eigen situatie (gaan mee)denken. We selecteren vervolgens op wat boven komt drijven, op wat ‘gebeurt’. We organiseren ‘verrassende bijeenkomsten’, zoals watertafels, diner pensants, symposia, enz. Daarbij werken we vanuit het principe ‘verbinden met vertrouwen’. Verbinden met vertrouwen levert waardencreatie voor een gebied op, waardoor blijvende meerwaarde in het gebied ontstaat (“vertrouwen is in zichzelf al waarde creëren”). We kunnen green deals verzorgen en ander maatwerk realiseren.
• We realiseren de beoogde maatschappelijke effecten, zoals een klimaatbestendiger -meer zelfvoorzienendgebied (gemeente, wijk, regio, stroomgebied) met slimme praktijkoplossingen; • met scherpe focus op de korte termijn, met oog voor de middellange en lange termijn; • met oog voor de waardevastheid van investeringen en die daarmee ondersteunend; • we bevorderen het vertrouwen tussen gebiedspartners: gemeente, burgergroepen, bedrijven, bestuur, landbouw, natuur, water, zowel op beleids- als op beheerniveau; • we zijn gericht op medewerkers die inhoud en omgeving (ook politiek/bestuurlijk) in balans zien (dus noch alleen vanuit proces denken, noch alleen vanuit technische kennis); • we leveren praktijkvoorbeelden die elders hun waarde hebben bewezen, zowel in aanpak als qua inhoud.
Voorbeeld Klimaatscan Leiden “Op 12 juni 2014 vond in Leiden de bijeenkomst ‘Op weg naar een strategie voor klimaatadaptatie’ plaats. Verschillende stakeholders van publieke en private partijen waren betrokken. Op de bijeenkomst is onderzocht of een light stresstest een goed middel is om waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van stedelijke gebieden te analyseren. Geconcludeerd kan worden aan de hand van dit onderzoek, dat een light stresstest loont.” medewerker Hoogheemraadschap van Rijnland
Waarom ORG-ID? •
Gericht op maatschappelijke veranderingen
•
Kenners van het krachtenveld
•
Bezielend en uitdagend
•
Grondig en betrouwbaar
•
Professioneel presteren met plezier
•
Kwaliteit moet!
•
Een kwart eeuw tevreden klanten
